Tháng mười với mẹ…

Tòa soạn: 38 QUANG TRUNG - ĐÀ LẠT ª ĐT: 3822472 - 3822473 ª Fax: 3827608 E-mail: tsbaolamdong@gmail.com ª www.baolamdong.vn - www.dalatonline.vn

SỐ 360 - 4902THỨ BẢY, NGÀY 21/10/2017CƠ QUAN CỦA ĐẢNG BỘ ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM TỈNH LÂM ĐỒNG - TIẾNG NÓI CỦA ĐẢNG BỘ, CHÍNH QUYỀN, NHÂN DÂN LÂM ĐỒNG

CUỐI TUẦN

VẤN ĐỀ CUỐI TUẦN

Sử dụng hợp lý tài nguyên, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu

Những người thợ săn làm du lịchTRANG 8

TRANG 6

XEM TIẾP TRANG 2

Nông nghiệp thông minh 4.0

4

Mẹ và con. Ảnh: Trường Thi

Mậu Thân ở vùng bàn đạp

5Truyện ngắn:

HOÀNG ĐÌNH QUANG

Bảo tồn Thông đỏ10

1 TUẦN CON SỐ

92 là số công ty, doanh nghiệp sản xuất, chế biến kinh doanh, xuất khẩu cà phê tại Lâm Đồng

Nguồn: UBND tỉnh

Với đặc thù về điều kiện đất đai và khí hậu, sản xuất nông nghiệp Lâm Đồng chia thành 4 vùng sinh thái: các huyện phía Nam với

cây trồng chủ lực là lúa, điều, cây ăn trái gắn với thương hiệu sầu riêng Đạ Huoai; các huyện Bảo Lâm, Di Linh và TP Bảo Lộc có thế mạnh sản xuất cây công nghiệp dài ngày, hình thành thương hiệu cà phê Di Linh, chè B’Lao; các huyện Đức Trọng, Đơn Dương, Lâm Hà và Đam Rông sản xuất đa dạng các loại cây trồng, vật nuôi đã hình thành thương hiệu: dứa Cayen, chuối Laba - đây cũng là vùng trọng điểm sản xuất nông nghiệp công nghệ cao (CNC) của tỉnh (chiếm 43% diện tích). TP Đà Lạt và huyện Lạc Dương là vùng trọng điểm sản xuất rau, hoa, cây đặc sản, cà phê chè, đã hình thành thương hiệu cà phê chè Cầu Đất, cà phê Langbian, phát triển cá nước lạnh.

Sản xuất nông nghiệp là lĩnh vực có tỷ trọng cao nhất trong ngành nông, lâm, thủy sản Lâm Đồng, chiếm 98% giá trị toàn ngành; tốc độ tăng trưởng

nông nghiệp luôn ở mức cao so với bình quân chung cả nước (giai đoạn 2011-2015 trung bình 7% năm, năm 2016 đạt 4,9%). Theo Sở NN&PTNT: Những năm qua, ngành trồng trọt phát triển nhanh theo hình thức sản xuất hàng hóa quy mô lớn, áp dụng công nghệ hiện đại và đảm bảo an toàn thực phẩm. Tổng giá trị sản xuất năm 2016 theo giá hiện hành đạt trên 41.000 tỷ đồng, tăng 6,3% so với năm 2015 và gấp 2 lần năm 2010. Toàn tỉnh hình thành các vùng sản xuất hàng hóa tập trung, đặc biệt đối với các cây trồng chủ lực, cơ bản phù hợp với điều kiện sinh thái và phát huy lợi thế từng vùng, tạo ra sản phẩm dẫn đầu thị trường trong nước về sản lượng, chất lượng. Ngành chăn nuôi tương đối ổn định và phát triển mạnh mẽ với việc chuyển đổi cơ cấu vật nuôi sang các loại có giá trị kinh tế cao như bò thịt cao sản, bò sữa, heo chất lượng cao; từng bước hình thành chăn nuôi tập trung, trang trại theo hướng an toàn sinh học, công nghiệp hóa, hiện đại hóa...

2 THỨ BẢY 21 - 10 - 2017 CUỐI TUẦN TIN TỨC - SỰ KIỆN

Ngày 18/10, Hội VHNT Lâm Đồng đã tổ chức gặp mặt, tọa đàm nhân kỷ niệm 87 năm Ngày Phụ nữ Việt Nam (20/10/1930 - 20/10/2017) với sự tham dự của 52 nữ văn nghệ sĩ là hội viên của Hội.

Các chị đã cùng nhau ngâm đọc những

HỘI VĂN HỌC NGHỆ THUẬT LÂM ĐỒNG:

Gặp mặt, tọa đàm nữ văn nghệ sĩ nhân 87 năm Ngày Phụ nữ Việt Nam

HỘI VĂN HỌC NGHỆ THUẬT LÂM ĐỒNG:Hỗ trợ xuất bản 9 tác phẩm văn chương

Từ nguồn Quỹ hỗ trợ sáng tác văn học nghệ thuật của Chính phủ, Hội Văn học nghệ thuật Lâm Đồng vừa tổ chức thẩm

định, đánh giá, xét hỗ trợ xuất bản và công bố tác phẩm cho 9 tập bản thảo của

9 văn nghệ sĩ là hội viên của Hội; trong đó có 5 tập truyện, 4 tập thơ với kinh phí hỗ trợ 7 triệu đồng/tập truyện và 5 triệu đồng/tập thơ giúp văn nghệ sĩ sẽ

có thêm kinh phí để làm giấy phép xuất bản, biên tập, in ấn đưa tác phẩm của

mình đến công chúng bạn đọc. Việc hỗ trợ văn nghệ sĩ xuất bản, công bố tác phẩm không chỉ nhằm phổ biến,

quảng bá rộng rãi những tác phẩm có giá trị tư tưởng, nghệ thuật; mà qua đó

còn khích lệ, động viên các văn nghệ sĩ không ngừng lao động sáng tạo ra nhiều

tác phẩm hay, có chất lượng, giàu tính nhân văn phục vụ độc giả.

THÁI AN

Ngày 17/10, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) Lâm Đồng thông tin, đơn vị vừa trình UBND tỉnh Đề án thí điểm nhận diện khoai tây Đà Lạt để bảo vệ thương hiệu cũng như phát triển diện tích khoai tây Đà Lạt trong thời gian tới.

Theo Sở NN&PTNT Lâm Đồng, hiện khoai tây ở Lâm Đồng sản xuất chủ yếu vào vụ Đông Xuân (trồng tháng 10 dương lịch, thu hoạch tháng 1 - 2) với diện tích trung bình khoảng 1.200 - 1.400 ha/năm, năng suất đạt 22 - 25 tấn/ha, sản lượng từ 28.600 - 31.000 tấn. Khoai tây có thể bảo quản, dự trữ trong kho thông thường sau thu hoạch 2 - 3 tháng không bị nảy mầm và đáp ứng cho thị trường nội tiêu các tỉnh phía Nam từ tháng 12 đến tháng 6. Từ tháng 7 đến cuối năm, nông dân trồng ít khoai tây trái vụ, trung bình từ 160 - 170 ha/năm, sản lượng 2.700 - 2.900 tấn.

Bên cạnh đó, khoai tây sản xuất từ Trung Quốc nhập khẩu về Lâm Đồng có chất lượng và giá thấp chỉ bằng 30 - 35% giá của khoai tây sản xuất chính vụ tại Lâm Đồng, nên hàng năm từ tháng 5 - 10 một số tư thương đã đưa khoai tây từ Trung Quốc về chợ nông sản Đà Lạt (năm 2014 là 393,5 tấn, năm 2015 là 1.163 tấn,

Trình Đề án thí điểm nhận diện khoai tây Đà Lạt

năm 2016 (tính đến ngày 25/9) là 354,5 tấn) rồi đem tiêu thụ trong và ngoài tỉnh. Vì lợi nhuận cao gấp 5 - 7 lần so với giá bán khoai tây sản xuất tại Đà Lạt, một số tư thương đã trộn khoai tây Trung Quốc với đất đỏ nhằm giả khoai tây Đà Lạt cung cấp ra thị trường trong và ngoài tỉnh để trục lợi, làm cho khoai tây Đà Lạt thường có giá cả không ổn định, bị tư thương ép giá gây khó khăn cho việc mở rộng diện tích sản xuất và không tăng được sản lượng khoai tây Đà Lạt.

Việc làm này không những đã gây thiệt

hại lớn cho người sản xuất khoai tây trong tỉnh, làm ảnh hưởng lớn đến thương hiệu rau Đà Lạt nói chung và khoai tây Đà Lạt nói riêng mà còn gây khó khăn cho công tác quản lý. Do vậy, nhằm giúp người tiêu dùng nhận diện được khoai tây Đà Lạt, quản lý được chất lượng sản phẩm, ổn định sản xuất, đem lại hiệu quả kinh tế cao và giữ được thương hiệu khoai tây Đà Lạt, Sở NN&PTNT đề nghị UBND tỉnh sớm tổ chức triển khai thực hiện Đề án thí điểm nhận diện sản phẩm khoai tây Đà Lạt trong thời gian sớm nhất. C.THÀNH

Phần lớn khoai tây Trung Quốc được nhập vào chợ đầu mối Đà Lạt.

Hơn 2.220 tỷ đồng đầu tư trung hạn đến năm 2020

Theo kế hoạch đến năm 2020, nguồn vốn ngân sách trung ương và vốn trái

phiếu Chính phủ phân bổ hơn 2.226 tỷ đồng đầu tư trung hạn trên địa bàn

Lâm Đồng. Trong đó phân bổ hơn 1.260 tỷ đồng

vốn ngân sách trung ương cho Lâm Đồng đầu tư hỗ trợ người có công, đầu tư các

chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, tái

cơ cấu nông nghiệp, phòng chống giảm nhẹ thiên tai, ổn định đời sống dân cư.

Còn lại 966 tỷ đồng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ, Lâm Đồng tập trung

đầu tư những dự án trọng điểm như: chống sạt lở bờ sông hạ du thủy điện

Đa Nhim, huyện Đơn Dương; nâng cấp tuyến đường ĐT 721, 724 thuộc địa bàn huyện Đam Rông, Lâm Hà, Đức Trọng, Đạ Huoai, Đạ Tẻh và Cát Tiên; chương

trình kiên cố hóa trường, lớp học ở huyện Di Linh, Bảo Lâm, Cát Tiên, Đạ

Tẻh, Đạ Huoai, Lạc Dương, Đức Trọng, Lâm Hà, Đam Rông...

MẠC KHẢI

Toàn tỉnh đã khoán bảo vệ rừng 395.709 ha

Thông tin từ UBND tỉnh Lâm Đồng cho biết, đến nay, toàn tỉnh Lâm Đồng

đã khoán bảo vệ rừng 395.709 ha; trong đó khoán bằng nguồn vốn chi trả dịch

vụ môi trường rừng 358.122 ha với 16.674 hộ gia đình (12.878 hộ đồng

bào dân tộc thiểu số và 3.887 hộ người Kinh) và 34 đơn vị tập thể; khoán bằng vốn ngân sách tỉnh 37.587 ha với 1.751

hộ gia đình và 956 tổ với 15.383 hộ là đồng bào dân tộc thiểu số gốc Tây

Nguyên. Diện tích thiết kế giao khoán quản lý, bảo vệ rừng mới 56.952 ha.

Đối với cho thuê rừng, Lâm Đồng hiện có 396 dự án thuộc 329 doanh nghiệp

đang đầu tư triển khai, tổng diện tích là 57.151 ha. Tỉnh cũng đã thu hồi 180 dự án với 26.210 ha, trong đó có 146 dự án thu hồi toàn bộ vì các lý do như: không

triển khai thực hiện dự án hoặc chậm tiến độ; không tổ chức, bố trí lực lượng quản

lý bảo vệ rừng; bị lấn chiếm trái phép nhưng không có biện pháp ngăn chặn hoặc công ty tự nguyện trả lại dự án...

MINH ĐẠO

... Tốc độ tăng đàn vật nuôi bình quân 4,6%/năm, tổng giá trị sản xuất năm 2016 theo giá hiện hành đạt 7.555 tỷ đồng. Đối với lĩnh vực thủy sản, tổng diện tích mặt nước có khả năng nuôi thủy sản theo quy hoạch khoảng 3.000 ha. Diện tích nuôi chủ yếu là các đối tượng thủy sản truyền thống (rô phi, trắm cỏ, chép, mè…) và từ năm 2008 phát triển cá nước lạnh (cá tầm, cá hồi vân) với diện tích nuôi thâm canh công nghệ cao 50 ha.

Nghị quyết số 05-NQ/TU, ngày 11/11/2016 của Tỉnh ủy Lâm Đồng về “Phát triển nông nghiệp toàn diện, bền vững và hiện đại giai đoạn 2016-2020 và định hướng đến năm 2025” đã xác định mục tiêu cụ thể đến năm 2020: Tốc độ tăng trưởng bình quân giai đoạn 2016 - 2020 của ngành nông nghiệp đạt 5,5-6%/năm, cơ cấu kinh tế ngành nông, lâm, thủy sản 46-46,5%...

Duy trì diện tích đất canh tác nông nghiệp khoảng 300.000 ha, giá trị sản xuất bình quân đạt trên 170 triệu đồng/ha/năm; có trên 20% diện tích canh tác ứng dụng CNC, đạt 35-40% giá trị sản xuất của ngành…

Để đạt mục tiêu trên, một trong những nhiệm vụ chủ yếu đặt ra đối với ngành nông nghiệp là phải tăng cường biện pháp sử dụng hợp lý tài nguyên, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu. Theo đó, ngành phải sử dụng hiệu quả các nguồn tài nguyên đất, nước…; xây dựng các mô hình canh tác theo hướng cảnh quan bền vững, nhằm giảm thiểu ảnh hưởng của sản xuất nông nghiệp đến môi trường; nghiên cứu nhập nội, khảo nghiệm các cây trồng hiệu quả kinh tế cao, có khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu. Quy hoạch hợp lý, giảm dần diện tích nhà lưới, nhà kính nhất là ở khu đô thị. Quản lý, bảo vệ và phát triển rừng gắn với bảo vệ đa

dạng sinh học; bảo tồn, phát triển Khu Dự trữ sinh quyển thế giới Lang Bian, các vườn quốc gia, khu bảo tồn, rừng cảnh quan khác. Bên cạnh đó, đẩy mạnh trồng cây phân tán, che bóng mát trong diện tích sản xuất nông nghiệp; quản lý, bảo vệ môi trường trong sản xuất, chế biến các sản phẩm theo quy định của pháp luật. Phòng chống dịch bệnh, giảm thiểu thiệt hại trong sản xuất và đời sống của nhân dân; xây dựng kế hoạch ứng phó với thiên tai và biến đổi khí hậu. Vấn đề quan trọng đặt ra là phải tăng cường tuyên truyền, vận động, thực hiện các biện pháp quản lý và bảo vệ môi trường nông thôn, sử dụng nước hợp vệ sinh, thu gom, xử lý rác thải; thực hiện phong trào xây dựng thành phố, trung tâm huyện, xã, khu dân cư “xanh - sạch - đẹp”; quản lý các cơ sở sản xuất - kinh doanh, đảm bảo đạt tiêu chuẩn xử lý về môi trường. LAN HỒ

Sử dụng hợp lý tài nguyên... TIẾP TRANG 1

vần thơ của mình về người mẹ, người vợ, người chị, về niềm hạnh phúc, về sự hy sinh cao cả cho chồng, cho con, cho quê hương đất nước của người phụ nữ Việt Nam trong hai cuộc đấu tranh giành độc lập, tự do, giải phóng dân tộc, thống nhất

Trao giải thưởng cho các nữ văn nghệ sĩ có tác phẩm xuất sắc.

Tổ quốc. Phụ nữ làm thơ, viết văn còn là những người nhạy cảm, tinh tế, bằng tâm huyết, trí tuệ của mình đã không ngừng sáng tạo nên những áng văn hay, cống hiến hết sức cho cộng đồng. Qua đó, đã làm ngời sáng truyền thống quý báu “Anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang”, gìn giữ gia đình hạnh phúc ấm no, xây dựng xã hội ngày càng tiến bộ, văn minh.

Nhân dịp này, Tạp chí Lang Bian đã trao giải thưởng cho tác phẩm văn, thơ, nhạc xuất sắc viết về mẹ, về phụ nữ của 10 nhà thơ nữ đăng trên Tạp chí Lang Bian từ đầu năm đến nay. Cụ thể, giải nhất: Thăm mẹ liệt sĩ (Nguyễn Thanh Toàn); 2 giải nhì: Nỗi nhớ đêm ba mươi (Diệp Vy), Còn lại nơi này (Hồ Thụy Mỹ Hạnh); 4 giải ba: Thăm mộ đồng đội (Trần Thái Bi), Trong một khoảng trời (Nông Quy Quy), Tự hào quê hương Di Linh (Trần Thu Hường), Ngoại tôi (Hoàng Thị Thanh Thuý); 3 giải khuyến khích: Sắc màu tháng ba (Vũ Dậu), Cho thơ chắp cánh bay (Phương Liên), Mừng tuổi 30 (Hồng Chinh).

QUỲNH UYỂN

3 THỨ BẢY 21 - 10 - 2017CUỐI TUẦNKINH TẾ - XÃ HỘI

NHẬT QUÂN

Theo báo cáo đánh giá kết quả công tác quản lý nợ, cưỡng chế nợ thuế, 9 tháng đầu năm 2017, tổng tiền nợ

là 738.565 triệu đồng, trong đó, nợ có khả năng thu là 148.102 triệu đồng. Nếu loại trừ khoản nợ từ đất và tiền cấp quyền khai thác khoáng sản thì nợ có khả năng thu là 60.165 triệu đồng, so cùng kỳ 2016 giảm 7.279 triệu đồng (-10,7%). Tổng cục Thuế giao chỉ tiêu thu tiền thuế nợ năm 2017 cho các tỉnh, thành phố đến thời điểm 31/12/2017 không vượt quá 5% so với tổng thu ngân sách nhà nước năm 2017 và giao bổ sung nhiệm vụ đôn đốc thu nợ những tháng cuối năm 2017.

Tại Lâm Đồng, so với thời điểm cùng kỳ nợ đọng giảm khoảng 10%. Trong Hội nghị chuyên đề bàn công tác thu hồi các khoản nợ ngân sách nhà nước những tháng cuối năm 2017, ông Trần Phương - Phó Cục trưởng Cục Thuế yêu cầu, các đại biểu trao đổi thẳng thắn, cởi mở và tích cực về bức tranh nợ đọng thuế, kinh nghiệm xử lý nợ đọng và những khó khăn vướng mắc cũng như những đề xuất các giải pháp xử lý nợ đọng trong thời gian tới, đặc biệt là nợ đọng tiền cấp quyền khai thác khoáng sản và tiền thuế đất - sử dụng đất…

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình

Thu hồi nợ thuế tốt sẽ tăng ngân sách vượt dự toán Thu ngân sách của tỉnh Lâm Đồng từ đầu năm đến nay đạt khá và khoảng 80% dự toán, riêng thuế phí khoảng 78% dự toán. Nhưng, kết quả thu ngân sách sẽ cao hơn nếu thu hồi được các khoản nợ. Bàn nguyên nhân và giải pháp công tác thu hồi các khoản nợ ngân sách nhà nước những tháng cuối năm 2017, là nội dung Hội nghị được Cục Thuế tổ chức ngày 17/10/2017.

trạng nợ thuế, như kinh doanh thua lỗ, mất khả năng thanh toán… Nhưng, cũng có một bộ phận người nộp thuế cố tình chây ỳ, dây dưa không nộp thuế đúng hạn... Một số DN kinh doanh khác giải thể, nhưng không làm thủ tục khai báo cho cơ quan thuế... Nhiều khoản tiền thuế nợ không thể thu nhưng cũng không thể xử lý xóa nợ được do chưa có qui định xử lý... Đồng thời, cũng do công tác đôn đốc

thu tiền thuế nợ chưa sát sao, chưa kịp thời, chưa đầy đủ theo đúng quy định quy trình, hoặc chưa có quy chế phối hợp cụ thể với các cơ quan liên quan trong công tác cưỡng chế nợ thuế... Ngành thuế cũng thiếu nguồn nhân lực trong khi số lượng tổ chức - cá nhân kinh doanh tăng nhanh.

Tổng số tiền thuế nợ 9 tháng đầu năm 2017 đã thu là 240.609 triệu đồng, bằng các biện pháp quản lý nợ, cưỡng chế nợ thuế,

từ sự phối hợp giữa cơ quan thuế với cơ quan công an, Sở Tài nguyên và Môi trường và áp dụng biện pháp thu nợ đối với các trường hợp nợ khó thu thông qua sự phối hợp với Ban quản lý dự án và chủ đầu tư thu hồi tiền thuế nợ XDCB vãng lai... Các khoản nợ ngân sách tại thời điểm 30/9/2017 là 738.565 triệu đồng, trong đó, nợ có khả năng thu là 148.102 triệu đồng, gồm: thuế phí: 46.522 triệu đồng; tiền phạt, tiền chậm nộp: 13.646 triệu đồng; các khoản thu từ đất: 71.643 triệu đồng; cấp quyền khai thác khoáng sản: 16.291 triệu đồng.

Bên cạnh 10 nhiệm vụ, giải pháp quản lý, thu hồi tiền thuế nợ và cưỡng chế nợ thuế trong những tháng cuối năm 2017 được đưa ra trong báo cáo, các chi cục thuế đưa ra các giải pháp và kinh nghiệm trong công tác thu nợ thuế, như thành lập đoàn kiểm tra liên ngành đôn đốc xử lý nợ đọng thuế trên địa bàn; phân loại nợ và đối tượng nợ thuế; rà soát các khoản nợ để điều chỉnh nợ sai, nợ ảo; có chế tài đối với các khoản nợ từ 91 ngày trở lên; xử lý nợ đối với tài sản thi hành án, tài sản cầm cố - thế chấp; công khai trên các phương tiện truyền thông danh sách các đơn vị chây ì nộp thuế... Đồng thời, gặp gỡ, lắng nghe ý kiến người nộp thuế; phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội khuyến khích động viên ý thức chấp hành pháp luật thuế của chủ thể kinh doanh; tranh thủ sự lãnh đạo của chính quyền địa phương; cán bộ công chức thuế xử lý vi phạm đúng pháp luật, hợp tình, hợp lý và bảo đảm thu đúng, thu đủ...

Khi chủ thể kinh doanh chấp hành tốt pháp luật thuế sẽ hạn chế được nợ thuế. Ảnh: Nhật Quân

NDONG BRỪM

Những năm qua, khi giá cả hồ tiêu trên thị trường luôn ở mức cao, nhiều hộ dân trên địa bàn huyện

Di Linh đã phát triển đáng kể diện tích cây hồ tiêu để có thêm nguồn thu nhập, nâng cao đời sống gia đình. Riêng trên địa bàn xã Tân Nghĩa, trong số 86,7 ha diện tích cây hồ tiêu (chủ yếu trồng xen với cây cà phê) thì chủ yếu trồng tập trung ở Thôn Gia Bắc 2, với diện tích 80 ha. Ngoài cà phê, hồ tiêu đã góp phần đáng kể trong việc giảm nghèo, nâng cao đời sống kinh tế của người dân nơi đây.

Ông Dương Thiên Thu, Trưởng thôn Gia Bắc 2 dẫn chúng tôi đến thăm vườn hồ tiêu của gia đình chị Nguyễn Thị Hương, được biết năm 2015, gia đình chị Hương đã đầu tư kinh phí gần 100 triệu đồng, đổ đất, xây mương thoát nước cho đến việc mua trụ bê tông lẫn trụ sống (cây gòn) cũng như phân bón, cây giống để trồng 500 trụ tiêu. Tuy nhiên, khi vườn tiêu đang trong thời kỳ phát triển, cho trái và hứa hẹn sẽ cho khoản thu nhập khá để trang trải cuộc sống gia đình thì xảy ra hiện tượng cây tiêu chết gây tâm lý lo lắng, hoang mang. Đến nay, có khoảng 100 trụ tiêu của gia đình chị Hương đã chết hoàn toàn. “Trong số 500 trụ tiêu, gia đình tôi có trồng 100 trụ bằng giống tiêu ác, nên sau một năm trồng đã cho thu hoạch được 10 kg hạt tiêu khô. Năm nay, 100 trụ này sẽ chính thức cho thu hoạch và dự kiến mỗi trụ thu được 3 kg, nhưng không hiểu vì lý do gì cây tiêu đang phát triển tốt lại có hiện tượng vàng lá, thân héo khô, dẫn đến thối rễ và cây chết” - chị Nguyễn Thị

Hồ tiêu chết, nhiều hộ dân lo lắngThời gian qua, nhiều vườn hồ tiêu của bà con nông dân Thôn Gia Bắc 2, xã Tân Nghĩa (Di Linh) phát triển tốt và đang trong giai đoạn cho trái thì xảy ra hiện tượng cây chết, không chỉ gây thiệt hại kinh tế mà còn khiến nhiều người ở đây lo lắng.

Hương cho biết.Tương tự, gia đình ông Nguyễn Thương

ở Thôn Gia Bắc 2, ông được biết đến là một trong những hộ có diện tích hồ tiêu lớn nhất của xã Tân Nghĩa. Với trên 3 ha đất trồng cây cà phê, từ năm 2012 đến nay, ông Nguyễn Thương đã trồng xen 2.000 gốc cây hồ tiêu, trong đó có 800 gốc đã cho thu hoạch ổn định. Những năm qua, giá cả hồ tiêu trên thị trường ổn định, nên ngoài cà phê, cây hồ tiêu trở thành cây trồng chủ lực và là cây cho thu nhập chính của gia đình ông Nguyễn Thương. Từ 800 gốc tiêu đã cho thu hoạch, năm 2015, gia đình ông Thương thu được 2 tấn hạt tiêu khô, với giá thị trường từ 156.000 đồng đến gần 200.000 đồng/kg, gia đình ông thu được 400 triệu đồng; năm 2016, vườn tiêu của gia đình ông cho sản lượng 3,5 tấn, nhưng do giá tiêu trên thị thường hạ thấp, nên gia đình chỉ thu được 350

Nhiều trụ tiêu của chị Nguyễn Thị Hương bị héo khô. Ảnh: Ndong Brừm

triệu đồng.Ông Nguyễn Thương bày tỏ: “Đến nay,

vườn tiêu của gia đình tôi đã có 300 gốc bị chết khô. Nếu không xảy ra hiện tượng bệnh tật, tiêu chết, dự kiến trong niên vụ 2017 này, vườn tiêu của tôi sẽ cho sản lượng từ 4 - 5 tấn. Từ khi cây tiêu có biểu hiện vàng lá, có trụ chỉ một tháng và có trụ đến 3 tháng cây mới chết hoàn toàn. Những trụ chết tôi sẽ phá bỏ và trồng lại cây cà phê”.

Trước thực trạng hầu hết vườn tiêu của nhiều hộ dân ở Thôn Gia Bắc 2 thân cây bị héo khô rồi chết, bà con nông dân đều có chung tâm lý lo lắng và mong muốn cơ quan chuyên môn, nhất là ngành nông nghiệp cần sớm xác định và có kết luận về nguyên nhân cây tiêu chết. Qua đó, chỉ ra các loại thuốc đặc trị cũng như hướng dẫn cách xử lý, trị bệnh hiệu quả, giúp bà con ngăn ngừa và hạn chế tình trạng cây tiêu chết như hiện nay. “Vừa qua, cũng đã có một số nhà khoa học, ngành nông nghiệp đến kiểm tra, nhưng chưa có kết luận xác đáng, họ chỉ phổ biến cho bà con theo dõi và cách xử lý, chữa bệnh, nhưng ngược lại chữa chưa đâu vào đâu, mà tiêu vẫn cứ chết dần” - ông Dương Thiên Thu, Trưởng thôn Gia Bắc 2 trăn trở.

Trao đổi vấn đề này với Trung tâm Nông nghiệp huyện Di Linh được biết: Thời gian qua, đơn vị cũng đã đến kiểm tra, nhận thấy là do thời tiết mưa nhiều, đất khu vực này dễ bị ứ nước…, nên nguyên nhân chính dẫn đến cây tiêu bị chết rải rác là do bị úng nước. Đơn vị cũng đã tư vấn, hướng dẫn cho bà con nông dân về các quy trình phòng trừ, biện pháp xử lý, nên đến nay đã khắc phục dần.

Ngân hàng BIDV Bảo Lộc huy động vốn đạt 96% kế hoạch

Trong 9 tháng đầu năm 2017, Ngân hàng TMCP BIDV (Đầu tư và Phát triển Bảo Lộc) Bảo Lộc đã triển khai thực hiện có hiệu quả chính sách tiền tệ, tín dụng, đáp ứng nhu cầu về vốn

cho các thành phần kinh tế vay đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh. Trong đó, tập trung cho

vay đầu tư các chương trình kinh tế trọng tâm như: sản xuất

nông nghiệp; tái canh, cải tạo cà phê; hỗ trợ nhà ở, xây dựng

nông thôn mới, hỗ trợ xuất khẩu... và cho vay triển khai

xây dựng những công trình trọng điểm của huyện, tỉnh…

Kết quả hoạt động kinh doanh 9 tháng đầu năm, BIDV

Bảo Lộc đã huy động vốn 1.780 tỷ đồng, đạt 96% kế

hoạch năm; lợi nhuận 74 tỷ đồng, bằng 80% kế hoạch, nộp

ngân sách 1,45 tỷ đồng, thu nhập bình quân đầu người cao nhất trong hệ thống ngân hàng thương mại trong tỉnh (trên 24

triệu đồng/người/tháng). Bên cạnh đó, BIDV Bảo Lộc còn

tiếp tục thực hiện các giải pháp ngăn chặn và xử lý nợ xấu,

trong đó thực hiện đánh giá lại chất lượng và khả năng thu hồi

của các khoản nợ để có biện pháp xử lý, thu nợ; tiếp tục hỗ trợ cho các doanh nghiệp tiếp

cận được vốn vay phục vụ sản xuất, kinh doanh. TRẦN VĂN THẾ

4 THỨ BẢY 21 - 10 - 2017 CUỐI TUẦN KINH TẾ - XÃ HỘI

TS. PHẠM S

Theo nhiều dự báo cách mạng khoa học kỹ thuật hiện đại sẽ tạo ra các công nghệ hoàn toàn

mới là động lực thúc đẩy cho sản xuất phát triển theo chiều sâu, giảm hẳn tiêu hao năng lượng và nguyên liệu, giảm tác hại cho môi trường, nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ, thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của sản xuất; đặc biệt là cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 có nhiều tác động đến đời sống xã hội trên nhiều lĩnh vực trong đó có lĩnh vực nông nghiệp. Nông nghiệp 4.0 phát triển diễn ra đồng thời với sự phát triển của công nghiệp 4.0 trên thế giới và thuật ngữ này được phân tích và sử dụng đầu tiên tại Đức vào năm 2011.

Theo tổng kết của các tổ chức quốc tế, đến nay các thành phần chủ yếu của nông nghiệp 4.0 được tập trung các nội hàm sau: (1) Cảm biến kết nối vạn vật (IoT Sensors); các thiết bị cảm biến và thiết bị thông minh được kết nối và điều khiển tự động trong suốt quá trình sản xuất nông nghiệp giúp ứng phó với biến đổi khí hậu, cải thiện vi khí hậu trong nhà kính; (2) Công nghệ đèn LED sử dụng đồng bộ trong canh tác kỹ thuật cao để tối ưu hóa quá trình sinh trưởng, ứng dụng ở các quốc gia có quỹ đất nông nghiệp ít hoặc nông nghiệp đô thị; (3) Canh tác trong nhà kính, nhà lưới, sử dụng công nghệ thủy canh, khí canh nhằm cách ly môi trường tự nhiên, chủ động ứng dụng đồng bộ công nghệ; (4) Tế bào quang điện (Solar cells) nhằm sử dụng hiệu quả không gian, giảm chi phí năng lượng, hầu hết các thiết bị trong trang trại/doanh nghiệp được cấp điện mặt trời và các bộ pin điện mặt trời; (5) Sử dụng người máy (Robot) thay cho việc chăm sóc cây trồng, vật nuôi ngày càng trở nên phổ biến, được ứng dụng các quốc gia già hóa dân số và quy mô sản xuất lớn; (6) Sử dụng các thiết bị bay không người lái (Drones) và các vệ tinh (satellites) để khảo sát thực trạng thu thập dữ liệu của các trang trại từ đó phân tích khuyến nghị trên sơ sở dữ liệu cập nhật được để quản lý trang trại chính xác; (7) Công nghệ tài chính phục vụ trang trại trong tất cả các hoạt động từ trang trại được kết nối bên ngoài, nhằm đưa ra công thức quản trị trang trại có hiệu quả cao nhất.

Mặc dù các thành phần cấu thành nông nghiệp thông minh 4.0 được phân tích nêu trên, song thực tế sản xuất ở Việt Nam tùy thuộc vào vùng sinh thái; loại cây trồng, vật nuôi; quy mô sản xuất mà chủ trang trại không nhất thiết phải ứng dụng tất cả các thành phần công nghệ nêu trên mà có thể sử

Nông nghiệp thông minh 4.0

dụng 4-5 thành phần công nghệ phù hợp với mục tiêu, yêu cầu sản xuất của trang trại; phải hướng đến mục tiêu hiệu quả kinh doanh là chính, song việc ứng dụng IoT là công nghệ cốt lõi cần và đủ phải sử dụng ở tất cả các trang trại nông nghiệp thông minh 4.0.

Qua nghiên cứu thực tế các mô hình trong và ngoài nước và kinh nghiệm nghiên cứu khoa học và chỉ đạo thực tiễn sản xuất, chúng tôi đưa ra khái niệm: Nông nghiệp thông minh là nông nghiệp mà trong suốt quá trình sản xuất ứng dụng các công nghệ tiên tiến, hiện đại; sử dụng các thiết bị thông minh được kết nối mạng bên trong và bên ngoài của trang trại/doanh nghiệp dựa trên nền tảng công nghệ thông tin để quản lý nông nghiệp an toàn thực phẩm, hiệu quả và bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu và hội nhập quốc tế (Phạm S, 2014).

Như vậy, theo khái niệm này, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao chưa hẳn là nông nghiệp thông minh, nhưng nông nghiệp thông minh phải là trên cơ sở nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, đây là vấn đề cốt lõi để nhận diện nông nghiệp thông minh, từ đó có cách tiếp cận phù hợp hiệu quả. Trước yêu cầu cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 chúng ta không thể đứng ngoài cuộc mà phải tiếp cận nhanh, song không nóng vội chạy theo phong trào.

Cũng tương tự nhiều nước đang phát triển trên thế giới và khu vực Đông Nam Á, đến nay Việt Nam

chưa có các mô hình nông nghiệp 4.0 hoàn chỉnh theo khái niệm nêu trên, song thực tế hiện nay cũng có những nhà cung cấp công nghệ IoT và những trang trại, doanh nghiệp nông nghiệp ứng dụng IoT trong nông nghiệp thông minh, đây là những cơ sở hạ tầng quan trọng để Việt Nam tiến hành nông nghiệp 4.0 với thời gian ngắn trong tương lai. Việc ứng dụng IoT cho nông nghiệp giúp người nông dân tăng năng suất, giảm chi phí và tránh rủi ro vụ mùa và chủ động thị trường; thông qua đó giúp phát triển nông nghiệp sạch, an toàn và bền vững. Tuy nhiên, hiện nay chi phí ban đầu để thực hiện giải pháp IoT khá cao, bởi chưa có doanh nghiệp nào sản xuất các thiết bị phần cứng, các thiết bị phù hợp với sản xuất nông nghiệp Việt Nam nên chủ yếu phải nhập ngoại từ Isreal, Nhật Bản, Đức, Thái Lan và Đài Loan. Hiện cả nước có khoảng 30 trang trại/ doanh nghiệp ứng dụng IoT. Riêng ở tỉnh Lâm Đồng hiện nay có 15 doanh nghiệp/ trang trại, song chủ yếu ứng dụng ở các trang trại trồng rau, hoa, dâu tây đã cho doanh thu từ 5 - 8 tỷ đồng/ha/năm, nhưng quy mô sản xuất còn nhỏ lẻ, các doanh nghiệp điển hình như: Công ty Cổ phần chè Cầu Đất Đà Lạt, Công ty TNHH Long Đỉnh, Công ty TNHH Trường Hoàng, Công ty TNHH trang trại Langbiang, Công ty Cổ phần sinh học Rừng hoa Đà Lạt, Công ty TNHH Đà Lạt GAP, Trung tâm Nghiên cứu khoai tây, rau và hoa Đà Lạt, Trang trại Định Farm,

THEO DÒNG SỰ KIỆN

Ky niêm 87 năm Ngày thành lập Hội Liên hiêp Phụ nữ Viêt Nam (20/10/1930 - 20/10/2017), nhiều hoạt động sôi nổi diễn ra trên toàn quốc.

* Ngày Phụ nữ Sáng tạo năm 2017 Với chủ đề “Phụ nữ tham gia

giảm nhẹ rủi ro thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu”, Ngày Phụ nữ Sáng tạo năm nay nhằm tôn vinh và biểu dương những sản phẩm, ý tưởng sáng tạo của phụ nữ, đồng thời nâng cao nhận thức của xã hội về vai trò, sự tham gia đóng góp to lớn của phụ nữ trong giảm nhẹ rủi ro thiên tai và thích ứng biến đổi khí hậu; khuyến khích

Trang trại Vương Đình Phi…Đặc biệt, Cầu Đất Farm bắt đầu

sản xuất nông sản sạch từ 2 năm trước bằng phương pháp thủy canh trên một hệ thống nhà vườn rộng 7 ha. Toàn bộ hệ thống nhà vườn do nhân viên của Cầu Đất Farm lắp ráp, đầu tư hệ thống thông minh quản lý mỗi ha nhà vườn vào khoảng 2,7 tỷ đồng. Đến thời điểm hiện tại, Cầu Đất Farm sở hữu nông trại ở Đà Lạt có quy mô lớn, kết nối hệ thống phát triển rau sạch bằng các giải pháp nông nghiệp thông minh, ứng dụng IoT trong nhiều khâu của quy trình trồng trọt và tiêu thụ lớn nhất Việt Nam.

Qua phân tích nêu trên cho thấy hạ tầng cung ứng công nghệ và quản trị doanh nghiệp IoT bước đầu đã tiếp cận, là cơ sở quan trọng tiếp tục phát triển để Việt Nam trở thành một trong những quốc gia thành công trong nông nghiệp thông minh 4.0 trong những năm tới; chúng tôi xin đề xuất một số nội dung cơ bản như sau: (1) Chính phủ cần tiếp tục có những chính sách khuyến khích các tổ chức và cá nhân huy động các nguồn lực nhằm tạo đột phá nông nghiệp thông minh với lộ trình và nguồn lực hợp lý; (2) Các cơ quan trung ương, địa phương, các doanh nghiệp và bà con nông dân cần bám vào Chỉ thị số 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường năng lực tiếp cận cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 để làm cơ sở tiếp cận và triển khai sát điều kiện cụ thể của ngành, của địạ phương, của doanh nghiệp và trang trại của mình; (3) Tiếp tục làm tốt công tác đào tạo nguồn nhân lực, đặc biệt là nguồn nhân lực có chất lượng cao để chủ động trong quá trình tiếp cận nông nghiệp 4.0 theo phương châm: “Đi ngay, đi nhanh và đi chính xác (lựa chọn cây trồng vật nuôi có lợi thế so sánh, công nghệ ứng dụng phù hợp và mục tiêu sản xuất kinh doanh là chính)”; (4) Mở rộng hợp tác quốc tế để tiếp cận trình độ khoa học công nghệ và cách quản trị của họ để tiếp thu trình độ công nghệ thế giới nhằm rút ngắn thời gian, song hiệu quả sản xuất mang lại bất ngờ; (5) Tăng cường khả năng dự báo thị trường

Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ chủ trì diễn dàn.

LTS: Ngày 14/10/2017, Trung ương Hội Nông dân Viêt Nam tổ chức diễn đàn Nông dân quốc gia lần thứ II với chủ đề “Hãy sẵn sàng với nông nghiêp 4.0” do Trung ương Hội Nông dân Viêt Nam tổ chức và Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huê chủ trì và chỉ đạo diễn đàn. Đồng chí Phạm S, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng là một trong 7 diễn giả tại diễn đàn quan trọng này. Lâm Đồng Cuối tuần xin trân trọng giới thiêu bài viết nông nghiêp thông minh trong cuộc cách mạng 4.0 của Phó Chủ tịch Phạm S để bạn đọc tham khảo, vận dụng trong thực tiễn sản xuất.

làm cơ sở định hướng sản xuất; (6) Tiếp tục xây dựng và quảng bá các thương hiệu nông sản trở thành thương hiệu quốc gia có sức cạnh tranh cao trên thị trường trong và ngoài nước; (7) Tiếp tục ban hành những chính sách sát thực tiễn sản xuất, có “tính sống cao” nhằm huy động các nguồn lực để tiến quân vào cuộc cách mạng nông nghiệp 4.0, từ đó chủ động đầu tư công nghệ phù hợp với từng vùng sinh thái và quy mô sản xuất để tạo ra một luồng sinh khí mới Việt Nam có những mô hình nông nghiệp 4.0 có quy mô lớn, tạo ra nông sản độc đáo, an toàn thực phẩm, sức cạnh tranh cao vào năm 2020.

Riêng đối với tỉnh Lâm Đồng, trên cơ sở thực hiện thành công chương trình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao giai đoạn 2004 - 2015, nhằm đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế và thích ứng với biến đổi khí hậu, Tỉnh ủy Lâm Đồng đã ban hành Nghị quyết số 05/NQ-TU về phát triển nông nghiệp toàn diện, bền vững và hiện đại giai đoạn 2016 - 2020 và định hướng 2025; đồng thời UBND tỉnh Lâm Đồng cũng ký Quyết định số 740/QĐ-UBND ban hành Đề án hỗ trợ khởi nghiệp tỉnh Lâm Đồng đến năm 2020, theo đó kèm theo các chính sách hỗ trợ khởi nghiệp nói chung, trong đó có khởi nghiệp nông nghiệp thông minh nói riêng, với mức hỗ trợ cho mỗi dự án 50% cho tư vấn dịch vụ đào tạo nguồn nhân lực, sỡ hữu trí tuệ…; hỗ trợ 50% chi phí áp dụng khoa học công nghệ mới; hỗ trợ 3% lãi suất sau đầu tư (thời gian hỗ trợ tối đa 36 tháng kể từ khi các tổ chức tín dụng hoàn thành thủ tục vay); hỗ trợ vay vốn Quỹ hỗ trợ khởi nghiệp, Quỹ phát triển KHCN, Quỹ khuyến công… nhằm tạo đột phá nông nghiệp thông minh. Với những chính sách sát thực tế và phát huy mọi nguồn lực, chúng tôi hy vọng rằng tỉnh Lâm Đồng sẽ có nhiều trang trại/doanh nghiệp nông nghiệp thông minh 4.0 vào năm 2019.

Mô hình ứng dụng IoT toàn diện chuỗi sản xuất tiêu thụ tại Cầu Đất Farm.

5 THỨ BẢY 21 - 10 - 2017CUỐI TUẦNVĂN HÓA - NGHỆ THUẬT

Mậu Thân ở vùng bàn đạp

đội, má không lạ. Đứa nào cũng khỏe cũng mạnh, cũng hiền hiền, nhộn nhộn, quen quen. Nhiều lần má giấu tụi nó dưới hầm, trong nhà, thằng gì, má đâu có nhớ nổi tên đứa nào đâu. Thằng nào cũng giống thằng nào à!

Nhưng hôm nay thấy tụi nó tự nhiên vầy, má cũng vui vui, lật bật đi thẳng vô sân. Bộ đội giải phóng đứng vây quanh hỏi thăm má bằng đủ các thứ giọng: giọng Nam, giọng Huế… Má lần tay, lần vai từng đứa, không nói được tiếng nào. Thằng Lượm phải kể liền:

- Bà Tám biết không? Mấy anh được lịnh nghỉ chân, anh Bảy xã đội giao cho con đưa mấy anh vô ấp. Đang nghĩ không biết vô nhà ai, thì một anh kêu: “Có nhà bà Tám Rành ăn trầu không?”. Con nói có, rồi đưa mấy ảnh vô đây…

- Đứa nào đâu? Đứa nào hỏi nhà bà Tám Rành?

Một anh đến trước mặt má, nói giọng Bắc:

- Con đây má! Con là Khuê.

Má Tám còn đứng đó hồi lâu, thỉnh thoảng lại lấy chéo khăn rằn chấm nước mắt. Trời đất cũng se se lạnh, thấm thía sẻ chia với nỗi lòng người Mẹ Việt Nam. Mười lần sanh đẻ, 10 đứa con, mà giờ đây trong căn nhà dựng tạm trên nền đất mảnh bom, đạn pháo cày xéo chỉ còn có một bà già.

Lúc sau má đi xem lại rổ rá nhà mình cùng với nếp đậu, lá chuối, sợi bàng để gói bánh tét cho anh em bộ đội du kích, theo kế hoạch đã bàn.

*Má Tám thắp thêm một lượt

nhang cho từng đứa con rồi đi nằm. Nửa đêm, bất ngờ má choàng tỉnh. Tiếng súng, tiếng pháo bốn phía nổ ran trời. Má ra sân, nhìn về phía Củ Chi, điện tắt, trời tối đen, nhưng in rõ đường đạn đan chéo bầu trời. Thỉnh thoảng pháo sáng, hỏa châu bắn lên đủ màu vàng đỏ.

- Rồi! - Má nói to một mình - Tụi nó ăn đủ rồi.

Má bồn chồn, đi ra đi vào, thỉnh thoảng nghe có tiếng người lẫn trong tiếng súng nổ, nhưng không biết ai để hỏi. Bỗng từ phía cổng có ánh đèn pin loang loáng, rồi tiếng chân người. Gần hơn, thấy có người dìu nhau, gọi cổng:

- Bà Tám ơi, bà Tám! Có thương binh…

Má ra tận nơi soi đèn hoa kỳ vào khuôn mặt người đang gục xuống vai đồng đội:

- Đứa nào đó?- Bộ đội. Ảnh bị thương

vào bụng.- Đưa nó vô nhà…Má chạy gằn vô trước, kéo cái

chõng tre, đặt người bị thương nằm xuống. Lát sau có con Thương y tá du kích xã đem đồ nghề bông băng đến, xé áo băng bó. Hai anh du kích, đứng một lúc giúp cô Thương, đặt thương binh nằm lại rồi quay ra:

- Con chào bà Tám. Chị Thương lo cho ảnh nha...

Hồi năm ngoái con ở chung tiểu đội với anh Hè, anh ấy làm A trưởng, con xạ thủ B40. Sau anh ấy được điều về An ninh huyện. Trước lúc chia tay, anh Hè có nói cho con biết, anh ấy là con trai của má. Anh ấy còn dặn con, nếu về Phước Hiệp thì hỏi, ai cũng biết bà Tám Rành!

Má Tám lắng nghe từng tiếng thằng Khuê nói. Mà giọng “Huế” của nó nói nhanh, cũng khó nghe thiệt.

- Mầy… Mầy cũng biết thằng Hè hả con?

- Thì hai anh em con nằm chung hầm mà má. Đêm chia tay, anh ấy tâm sự nhiều, mà con… Khuê cười ngượng nghịu. Con buồn ngủ quá, ngủ mất tiêu, để anh ấy nói một mình. Nhưng mà tên má với tên ấp thì con nhớ liền… Nó theo con vào giấc ngủ luôn, nên hôm nay con qua đây vẫn nhớ, tìm vô thăm má.

Bỗng má Tám bật khóc. Khuê ôm má, sụt sịt gọi bạn:

- Hè ơi Hè! Cái thằng này tệ quá. Mày hẹn tao cùng về thăm

má. Thế mà mày không giữ lời hứa, đã bỏ ra đi. Hôm nay tao về với má đây…

Mọi người im lặng, má Tám vuốt tóc Khuê:

- Tụi bây đi đánh trận nầy cho ngon, trả thù cho thằng Hè, báo thù cho những đứa đã hy sinh…

*Tết năm nay vắng lặng hơn

mọi năm. Sự yên ắng đó khiến người ta nghĩ đến sự tĩnh lặng trước một cơn giông. Chiều mùng 1, má Tám sửa soạn bàn thờ cúng ông bà, phía dưới là 5 cái lư cắm nhang nhỏ. Má sửa soạn đầu tóc, đứng vịn bàn thờ:

- Năm thằng con của má: thằng Dúng, thằng Sóc, thằng Vé, thằng Hè, thằng Nâng, tụi bây về ăn Tết với ba, với má, với các em, với anh em bộ đội du kích. Các con về phù hộ cho gia đình, cho anh em mạnh giỏi đánh giặc trả thù. Bây sống làm người chiến sĩ, chết làm ma anh hùng, vì dân vì nước. Anh em tụi bây ở đâu, xa gần nhắn nhủ rủ nhau về cho ấm nhà ấm cửa…

Minh họa: Phan Nhân

XEM TIẾP TRANG 11

Truyện ngắn: HOÀNG ĐÌNH QUANG

Còn hơn một tháng nữa mới đến Tết Mậu Thân (1968), mà mai đã nở, tuy

cây cối tàn hoang, lác đác chỉ còn vài bóng cây kiên cường, xém lá trụ lại. Những cội mai già cụt cành, mất ngọn, không còn chiếc lá, nhưng nụ mai vẫn nhú lên, bung lụa những bông vàng run rẩy. Đất đai trộn mảnh bom, mảnh pháo, đầu đạn lổn nhổn, dưới nắng vàng chói, gắt. Mảnh áo quần, ni lông poncho, quân trang, quân dụng vương vãi…

Bộ đội về lác đác rồi đông dần, giọng nói các miền nho nhỏ, thầm thì bí mật. Có những đơn vị họ chỉ đi qua, có khi ém lại bên ngoài vườn tràm, bờ mương, nghỉ lại ít phút rồi lại mải miết hành quân.

Nhận thấy có chuyện lớn, nhất là khi có cán bộ mặt trận xuống “chúc Tết sớm” nhân dân và du kích, má Tám sang bà Hai Liềm. Hai bà chia nhau gói trầu:

- Chị Tám nè. Bộ đội mình về đông dữ vậy, chắc sẽ có đánh lớn, ha?

- Tui chưa nghe phổ biến gì, nhưng thấy mấy ông Mặt trận về nói: “Các mẹ năm nay ăn Tết lớn đi. Gói thiệt nhiều bánh tét, bánh ú vô”, là tui đoán ra rồi. Gói nhiều ai ăn? Thì cho tụi nó chớ ai?

Bà Hai Liềm chỉ còn mấy cái răng, cười phà phà:

- Thì chị làm chức Chánh trị viên mà! Phải phán đoán tình hình chớ. Bên chị tính nấu nhiêu ký?

- Mỗi nhà 50 ký? Đủ không! Thôi thì mình cứ trữ sẵn nếp, đậu. Kêu tới đâu là có ngay tới đó.

Hai “bà già trầu” thảo luận một hồi, bà Hai Liềm đi tiếp qua đầu ấp, “truyền đạt” ý kiến.

Trở về nhà má Tám đã thấy mấy anh bộ đội trong sân. Đứa đứng, đứa nằm, ngả người ra sau lưng dựa ba lô. Thấy anh em bộ

Nhiều hoạt động tôn vinh nữ giớisức sáng tạo của phụ nữ xây dựng các giải pháp giải quyết những vấn đề thực tế của phụ nữ như: nhà ở, tín dụng, sinh kế và dịch vụ cơ bản, những yếu tố nằm ở điểm giao thoa giữa khả năng phục hồi và phát triển. Có hàng trăm hồ sơ từ 54 tỉnh/thành phố và đơn vị trực thuộc gửi về tham gia, Ban Tổ chức đã chọn được 189 sản phẩm sáng tạo và 95 ý tưởng, đề án sáng tạo của các cá nhân và tập thể vào chấm giải. Đã có 23 sản phẩm sáng tạo tiêu biểu được lựa chọn để tặng bằng khen và 9 ý tưởng tiêu biểu lọt vào vòng chung khảo.

Trong khuôn khổ Ngày Phụ nữ Sáng tạo còn có các hoạt động như: Triển lãm “Phụ nữ sáng tạo 2017”, Diễn đàn “Phát huy vai trò,

tiềm năng của phụ nữ trong giảm nhẹ rủi ro thiên tai, thích ứng với biến đổi khí hậu”, Hội chợ Phụ nữ Sáng tạo năm 2017.

* Hội thi tuyên truyền viên giỏi Nghị quyết Đại hội đại biểu phụ nữ toàn quốc lần thứ XII Vòng thi chung kết dự kiến diễn

ra tại các tỉnh Quảng Ninh (miền Bắc), Bình Định (miền Trung) và Bà Rịa - Vũng Tàu (miền Nam) từ 24/10-7/11. Hội thi là dịp tuyên truyền sâu rộng trong cán bộ, hội viên, phụ nữ và nhân dân về Nghị quyết Đại hội đại biểu phụ nữ toàn quốc lần thứ XII. Thông qua hội thi, đội ngũ tuyên truyền viên ở các địa phương, vùng miền trong

cả nước có dịp giao lưu, học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm, trau dồi kỹ năng, nâng cao năng lực trong công tác tuyên truyền, góp phần đưa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và nghị quyết của Hội đi vào cuộc sống.

* Kỷ niệm 25 năm thành lập Tổ chức Tài chính vi mô TYMLễ kỷ niệm 25 năm thành lập

TYM với chủ đề “TYM - 25 năm trung thành với sứ mệnh xã hội” đã diễn ra tại Hà Nội, đánh dấu chặng đường hình thành và phát triển của TYM từ năm 1992 đến nay. Trải qua 25 năm phát triển, TYM đã trở thành tổ chức tài chính vi mô

hàng đầu tại Việt Nam, được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cấp phép năm 2010. Phương pháp tiếp cận đặc thù trong đó sản phẩm vốn vay không đòi hỏi thế chấp, mức vay tăng dần để làm quen, tiết kiệm theo từng món nhỏ, hoàn trả dần, thủ tục đơn giản, cung cấp dịch vụ ngay tại địa bàn phụ nữ sinh sống, TYM đã giúp cho hàng nghìn phụ nữ dễ dàng tiếp cận các dịch vụ tài chính phù hợp với điều kiện và khả năng kinh tế của từng gia đình…

* Trao kỷ niệm chương cho bà Han Mi Young - Chủ tịch Hiệp hội các nhà doanh nhân và sáng tạo nữ thế giớiBà Han Mi Young, nguyên là

Chủ tịch Hiệp hội các nhà doanh nhân và sáng tạo nữ Hàn Quốc. Trên cương vị này, năm 2008, bà và Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Thanh Hòa đã ký kết văn bản ghi nhớ nhân tham dự Diễn đàn và Triển lãm các nhà sáng tạo nữ quốc tế - Hàn Quốc (KIWIE). Sau đó, hàng năm Hội đều cử đoàn đi tham dự KIWIE. Đến nay, Hội đã cử 6 đoàn cấp cao tham dự triển lãm và trình bày tham luận tại diễn đàn.

Các diễn đàn này giúp Hội LHPN Việt Nam thực hiện ý tưởng tổ chức Ngày Phụ nữ Sáng tạo Việt Nam bắt đầu từ năm 2011.

TS tổng hợp (theo http://hoilhpn.org.vn)

6 THỨ BẢY 21 - 10 - 2017 CUỐI TUẦN

Ảnh minh họa: Internet

VĂN HÓA - NGHỆ THUẬT

TẢN VĂN

TÁC GIẢ - TÁC PHẨM

HỒ SƠ - TƯ LIỆU

Tùy bút: NGUYỄN HÀ

Tháng mười là tháng của mẹ - là tháng có ngày của mẹ. Tháng mười thương mến, ngày thì quá nhanh,

đêm thì rộng quá “Ngày tháng mười chưa cười đã tối”. Dân gian đúc kết chiêm nghiệm thật hay. Không nói ngày tháng mười chưa dài mà chỉ nói chưa cười (hay chưa kịp cười) như một mong ước lạc quan đã tuột khỏi tầm tay của mình. Đêm tháng mười của mẹ dài mà chưa hết lo toan sàng sảy. Thi thoảng tiếng thạch sùng tặc lưỡi vào đêm như ném ra bao nỗi niềm thảng thốt…

Vườn mẹ tháng mười quả trĩu cong mà cành vít võng. Trĩu bởi ân tình quả nặng, quả sây. Vít võng bởi bao niềm vui vỗ về con cháu. Nhiều khi tôi bần thần trước mảnh vườn của mẹ với những chùm trái sum suê. Mẹ rất thích sum suê thảo thơm như buồng chuối chín đầu hồi nhà đến cây bưởi lúc lỉu quả phía sau vườn. Rồi những buồng cau chen chúc nhau bóc bẹ với thân cau thẳng cao hiên trước. Một sự ấm áp vui vầy trong vòng tay của mẹ mà mẹ là nhân là lõi. Mảnh vườn mẹ có rộng là bao mà bao giờ mẹ cũng dành riêng một góc để trồng các loại lá cây thuốc nam như rau tía tô, chùm ngải cứu, khóm sả. Để khi trái gió trở trời có bát cháo hành có nồi lá xông sực khói xua đi cảm cúm. Mẹ lo cho các con, các cháu tuổi ăn, tuổi ngủ, tuổi chơi bắt đầu từ những sự chu đáo sâu xa như thế. Rồi hàng rào mẹ cũng trồng cây nan hảo. Những sợi dây tơ hồng quấn quýt xe duyên cài chặt vào nhau như bao ước vọng âm thầm trong lòng mẹ. Nhìn vào đâu ở cây vườn cũng thấy bóng dáng tảo tần của mẹ. Này giàn bí, giàn bầu mà nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm đã nhận ra: “Chúng con thì ngày một lớn lên/ Mà những bí những bầu thì

TRÀ MY

1.Phố núi mưa.Hầu như chiều nào cũng vậy.Sau một buổi sáng nắng miên

man là mưa ập tới.Trong cái lành lạnh âm u, tự dưng

thèm một ly rượu hồng. Một ly nhỏ thôi cũng được.

Cái vị rượu hồng quả thật đặc biệt. Thơm mùi hồng. Nồng nã mùi rượu. Khi uống vào, ngọt ngào đến độ muốn say. Nó không chát như thứ rượu vang. Hay ngọt sắc sảo và có vị chua như rượu mơ.

Rượu hồng. Ừ rượu ngâm từ quả hồng phố núi ấy, mang một hương vị khác biệt, không lẫn đi đâu được. Chỉ ai lên phố núi mùa này mới cảm nhận được mùa hồng đang về. Đẹp lắm!

2.Chiều ấy ghé qua nhà chị. Được

uống ly rượu hồng bên bếp lửa.Phố núi cứ tắt nắng là lạnh. Ngồi

bên bếp lửa người đàn ông vừa nhóm, chợt nhớ đến những chai rượu hồng của chị. Thế là hỏi và được chị chiêu đãi ngay tức thì.

Nhấp môi một cái thôi đã thấy người ấm lên. Dường như mọi giá lạnh ở cái xứ mù sương này tan chảy hết.

Chị - người đàn bà suốt đời cặm cụi với việc kiếm tiền. Thời trẻ chị có một cửa hàng thuốc tây lớn nhất chợ Đà Lạt. Hàng xóm chẳng bao giờ thấy mặt vì chị đi từ sáng đến tối. Chồng chị, một dược sỹ cả đời trong phòng thí nghiệm. Sau nhiều năm tích cóp, xây được một ngôi nhà 5 tầng mặt phố để cho thuê. Ban đầu làm khách sạn. Nhưng không có

VĂN NHÂN

(TIẾP THEO)Cách mạng Tháng Mười Nga

mở ra một kỷ nguyên mới đối với nước Nga và thế giới.

Thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười Nga không chỉ là động lực mạnh mẽ thúc đẩy, cổ vũ nhân dân Nga đoàn kết đấu tranh bảo vệ thành quả cách mạng và xây dựng phát triển đất nước hùng mạnh, mà còn thức tỉnh, cổ vũ các dân tộc thuộc địa trên thế giới đứng lên đấu tranh chống lại ách áp bức, bóc lột của giai cấp phong kiến, tư sản, tự giải phóng mình; từ đó tạo ra xung lực mạnh mẽ, thúc đẩy phong trào giải phóng dân tộc, cũng như phong trào cộng sản và công nhân quốc tế phát triển.

Đối với nước Nga, Cách mạng Tháng Mười mở ra một kỉ nguyên mới và làm thay đổi hoàn toàn tình hình đất nước và số phận hàng triệu con người ở Nga. Lần đầu tiên trong lịch sử nước Nga, giai cấp công nhân, nhân dân lao động và các dân tộc được giải phóng; thoát khỏi mọi gông xiềng nô lệ, đứng lên làm chủ

Dọc dài miền Trung là tuyển tập văn xuôi - báo chí gồm 56 bài viết của nhà văn, nhà báo Nguyễn Chí Long được tuyển chọn từ hơn 500 bài viết của ông đăng trên báo chí trung ương và địa phương qua hơn 20 năm đi và viết. Đó là những miền đất mà ông đã đi qua, những nơi ông đã đến, những con người ông gặp gỡ... tất cả được ghi lại bằng cái tâm, cái tình nồng ấm.

Là người lính bước ra từ cuộc chiến tranh chống Mỹ cứu nước, con đường của ông chọn vốn là đường binh nghiệp, nhưng khi đất nước yên bình, Nguyễn Chí Long luôn canh cánh một “món nợ”, ông cảm thấy “nợ với đời”, nợ nhân dân đã nuôi dưỡng, bao bọc, chở che cho ông và đồng đội trong suốt những năm tháng hy sinh gian khổ của cuộc chiến tranh giải phóng

Dọc dài miền Trung cùng nhà báo Nguyễn Chí Long

dân tộc, thống nhất đất nước. Mê cầm bút từ “thời hoa lửa” (tên tập bút ký - truyện ngắn đầu tay của Nguyễn Chí Long), ở tuổi gần 50 Đại tá Nguyễn Chí Long mới được thỏa sức với nghiệp văn bút khi “rẽ sang” làm đại diện Báo Quân

đội Nhân dân tại Lâm Đồng. Nghề báo phải đi mới có thể viết, càng đi nhiều, càng viết hay, “đi khổ, viết sướng”, không ngại mình đã có tuổi, bất cứ nơi đâu những nhà báo trẻ đến được ông đều có thể đến. Những ngày dầm mưa dãi nắng ở rốn lũ Cát Tiên, rong ruổi qua 2 tỉnh 5 huyện vượt dòng Krông Nô để đến với đồng bào vùng sâu 3 xã Đầm Ròn, khi di dời đàn voi Tánh Linh (Bình Thuận) và buôn Đôn (Đắk Lắk)... Ngòi bút của ông có mặt trên mọi lĩnh vực đời sống, kịp thời phản ánh những thành tựu phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh và các địa phương trong tỉnh, kịp thời phát hiện những tấm gương điển hình trong sáng tạo, lao động, sản xuất, học tập; lên án những cái xấu, những điều sai trái bằng tinh thần thẳng thắn, không khoan

nhượng bằng trách nhiệm của người cầm bút.

Khoan hãy bàn đến tài, người cầm bút trước hết phải có tâm trong sáng. Nguyễn Chí Long là một người cầm bút có tâm, cái tâm thôi thúc ông miệt mài đi và viết, viết đến tuổi “xưa nay hiếm” vẫn chưa bao giờ cảm thấy mệt mỏi, chưa muốn ngơi nghỉ. “Dọc dài miền Trung” là đứa con tinh thần thứ 3 của nhà văn, nhà báo Nguyễn Chí Long vừa được Nhà Xuất bản Hội Nhà văn ấn hành sau tập bút ký - truyện ngắn “Thời hoa đỏ” và ký sự “Sức sống của cuộc vận động” đã thể hiện sức viết bền bỉ của một cây bút “không có tuổi”. Lâm Đồng cuối tuần xin giới thiệu cùng bạn đọc Tuyển tập “Dọc dài miền Trung” của nhà văn, nhà báo Nguyễn Chí Long. Q.UYỂN

Tuyển tập “Dọc dài miền Trung”.

lớn xuống/ Chúng mang dáng giọt mồ hôi mẹ mặn”. Vườn mẹ tháng mười mùa này chim khách ít về hơn nhường lại cho những cánh cò phân vân bước đi trên đồng ruộng. Cánh đồng của mẹ tháng mười hình như chạng vạng hơn, mau tối và thấp thỏm hơn. Sương tháng mười ẩm ướt thấm dần, ngấm dần vào tóc sương của mẹ. Mẹ cấy hái một đời nhưng niềm vui nhất chưa phải là khi thu hoạch mà là khi mẹ cắm những cây mạ non run rẩy xuống đồng bùn in ngấn phù sa. Nhánh mạ thì non tơ, đon mạ thì thắt lưng như thắt lòng của mẹ với bao hồi hộp sinh thành nâng niu và ấp ủ. Có phải vậy không có nơi gọi mẹ là “mạ” trong ngọt ngào yêu thương tiếng Huế. Rồi cây mạ dậy thì lớn lên thành cây lúa, trước khi uốn câu lại qua thì “lúa con gái”. Cái hạt lúa căng sữa trổ đòng hút sương, hút gió, trải nắng dầm mưa để se sắt lại, ngưng đọng kết tụ lại hạt thóc bọc áo trấu thô rám cho hạt gạo trắng ngần thơm tho. Tháng mười mẹ dầm trong mưa dầm để tròn trĩnh cái con số thành số mười trọn vẹn. Cả đời mẹ luôn tay sàng sảy, sàng lại cái đầy cái chắc, sảy đi cái thiếu cái lép. Mẹ sàng lại bao cái thiện cái nhân để sảy đi những cái ác lọc lừa. Cánh

đồng tháng mười của mẹ hứa hẹn bao mùa gặt bao nhiêu thì lại sàng sảy tuổi mẹ bấy nhiêu. Tuổi cứ cao dần, lưng mẹ võng xuống, túi trầu mẹ nặng thêm. Bao đứa con lớn lên thì đi xa mà vòng đê làng giang tay quá rộng. Rồi bão lũ bất ngờ nghe gió trở trời xương cứ đau nhức, lưng đã mỏi hơn mà liếp giường tre cứ đan vào nhau tháng ngày lóng hai, lóng một. Một đời mẹ chưa mấy khi đi xa chỉ quẩn quanh từ vườn ra đồng và ra chợ…

Chợ quê tháng mười của mẹ họp ở cuối làng nơi dựng tạm mấy phiên tre, mái rạ mà ấm áp thân thiết gần gũi lạ lùng. Quà quê có gì đâu từ những sản phẩm chiết ra, chắt ra từ hạt gạo mà thơm mà lành. Tôi nhiều khi tự hỏi: Sao mẹ lại thích bánh đa đến thế. Cái bánh đa tròn quạt than nướng lên bao nỗi phập phồng thế mà bùi, nghe tiếng vỡ rôm rốp đã thấy ấm lòng. Cũng từ hạt gạo xay thành bột trắng rồi tráng thành bánh mỏng rắc vào đó lấm tấm những hạt vừng như gieo bao hạt tình hạt nghĩa lại phơi qua nắng qua sương cho ngấm cái hồn quê vị quê thơm thảo. Rồi bánh được than quê rực lên tất cả hòa quyện vào nhau, chỉ nhìn cái tròn trịa của bánh đa thấy ấm lòng ấm dạ. Chợ quê tháng mười của mẹ

tất cả đều tươi rói và sốt sắng. Mớ tôm, mớ tép mới vớt lên đêm qua ở cầu sông còn búng thon thót. Lũ cua đồng béo núc ních bò rào rạo trong cái giỏ oi vừa mới bắt về.

Và kia, những bí những bầu, những củ những quả cứ được bày ra với bao lời mời chào hỏi hồn hậu và sởi lởi. Mẹ chưa một lần vào siêu thị. Mẹ bảo: “Mua bán gì mà không mặc cả lên xuống thì mất vui”. Mẹ thèm tiếng người, tiếng chợ. Nghe đã quen tai, mắt đã quen nhìn, người đã quen thuộc. Rồi hàng trầu, hàng cau, hàng nước... Tháng mười của mẹ cứ vỗ về, cứ quấn quýt yêu thương, cứ sẻ chia nồng nàn như thế. Đời chợ thì dài mà đời người quá ngắn. Và mẹ tôi đến một ngày nào đó không bước nổi chân ra chợ thì lúc ấy tôi không thể hình dung mẹ buồn biết thế nào. Chợ quê tháng mười hình như họp cũng nhanh hơn. Cứ loáng thoáng chen vai, chen bao niềm vui mà không thấy thiếu thừa, đầy vơi hẫng hụt...

Tháng mười của mẹ ơi! Mong sao cho trời chóng sáng. Và bóng mẹ tôi lại in trên vách tường nhà bếp chập chờn. Lửa rơm cứ vun lên mà lửa trấu cứ mãi âm thầm bền bỉ âm ỉ trong không gian riêng của mẹ...

Tháng mười với mẹ…

7 THỨ BẢY 21 - 10 - 2017CUỐI TUẦNVĂN HÓA - NGHỆ THUẬT

KỶ NIỆM 100 NĂM CÁCH MẠNG THÁNG MƯỜI NGA (1917-2017)

Cách mạng Tháng Mười Nga làm rung chuyển và đảo lộn thế giới

PHẠM QUỐC CA

Bài Ca Lang BianLang Bian Thân thương núi MẹTên ngân rung như một tiếng chiêngNgàn rưỡi thước caoSương mù, mây trắngThông bạt ngàn sức sống cao nguyên

Lang BianThác trắng hátLời đầu nguồn nướcNúi Mẹ ru người Lạch, người CilCon trai hát lời từ ngực núiCon gái múa mềm ngọn lửa rừng đêm

Lang BianTa thương Mẹ chiến khu rừng đóiNhọc nhằn rẫy bắp xanh lênThương cha sốt trong căn hầm lạnhRau dớn, củ mì nuôi ngọn lửa thiêng.

Lang BianTa ca hát những con đường mởĐiện sáng rừng, đồiCông nghệ mới hoa rauNhững con đường rộng dài đất nướcNhững con đường hội nhập năm châu…

Rượu hồng xứ sương mùngười trông coi nên sau thành nhà trọ. Mới năm ngoái hai vợ chồng chị quyết định bán ngôi nhà mặt phố ấy chia bớt tiền cho 3 đứa con. Còn lại sửa sang thêm căn nhà cấp 4 trong khu vườn rộng đến 2.000 m2 mà bấy lâu để hoang. Khu vườn đẹp, thông reo vi vu ngày đêm, nằm ngay mặt đường phía sau thác Cam Ly một đoạn. Nhưng vì nó nằm trong dự án nào đó nên khó bán và chủ thì cũng chẳng thể xây dựng gì.

Giờ về già chị đam mê vườn tược. Người đàn ông của chị đam mê viết lách và chế biến tinh dầu.

Ngôi nhà trong khu vườn rộng mênh mông ấy quả thực là niềm ao ước của không ít người. Vì nó không quá xa trung tâm. Cần mua bán gì là chạy vào phố rất gần.

Chị - người đàn bà hầu như không thích giao du với ai. Không bạn bè. Không tụ tập. Ngược hẳn lại với đức ông chồng thì quen gần hết phố núi.

Với chị trồng rau, nuôi gà, chăm sóc vườn tược, thế là đủ. Các con đứa nào cũng đã yên bề và khá giả, không phải lo gì.

Thỉnh thoảng chị lại ngâm các loại hoa quả để làm rượu. Nhưng có lẽ tôi ấn tượng nhất là thứ rượu hồng. Mê gì đâu...

3.Mùa này lên phố núi, hẳn các bạn

sẽ mê mẩn vì những cây hồng sai trĩu quả. Nếu để chín trên cây lủng lẳng một màu đỏ ối rất đẹp. Trông xa như những chiếc đèn lồng mùa trung thu.

Hồng phố núi không như hồng ngoài Bắc. Bởi chỉ một cây người ta có thể ăn hồng giòn hay ngọt chín đều được.

Cái kiểu làm hồng giòn nơi đây cũng lạ. Người ta hái quả xanh từ trên cây rồi cho vào một túi ny long (tùy thích bao nhiêu kg), lót giấy báo ở dưới rồi buộc kín lại, không cho không khí vào. Để chừng hơn 10 ngày, mở ra, người ta sẽ được ăn thứ hồng giòn ngọt, hết sạch vị chát. Nếu chưa đủ thời gian thì kiểu gì cũng bị chát. Ăn giòn, ngọt y như hồng ngâm ngoài Bắc vậy.

Còn nếu thích ăn chín thì cứ để trên cây hoặc hái xuống rồi để bên ngoài bình thường. Đến lúc chín đỏ là ăn được.

Hôm trước lang thang ra đường, tôi nhìn thấy một cây hồng của nhà gần đấy đang trĩu quả. Dừng lại ngắm nghía thì chị chủ nhà chạy ra đưa cho hai quả hồng đã chín vàng: - Quả của nhà đấy, em ăn đi.

Vội vàng cảm ơn chị! Người Đà Lạt dễ thương đến lạ...

Lại nhớ những mùa hồng trước... Quán cafe Ivy... gần kề Công an tỉnh.

Những cây hồng sai chi chít. Đỏ mọng đến khát thèm. Ghé uống cafe lại được vợ chồng chủ nhà tặng cho bao nhiêu hồng mang về ăn. Anh chủ bảo: Cây trong vườn không kịp hái, cứ rụng đầy. Năm nay đi vắng nhiều, không ai hái được nên gọi người đến bán cả vườn để cho họ hái hộ luôn.

Quả hồng bán chẳng được giá bao nhiêu. Nhưng có lẽ không tốn mấy công chăm sóc nên mặc dù có năm bị rớt giá vì bị đồn hồng Trung Quốc thì cứ đến hẹn lại lên, đúng mùa, hồng lại được xếp ngay ngắn trong từng bịch ny long bày bán khắp nơi. Trong chợ, ngoài lề đường hay bất cứ chỗ nào đông dân du lịch, là có hồng.

4.Hôm rồi mới gặp lại chị trong một

bữa tiệc. Thịt nướng ngập bàn. Rau ngập bàn. Bia ngập bàn. Nhưng tự nhiên cứ nhớ đến những bữa cơm giản dị của chị. Rau cải, đỗ chị trồng. Trứng gà ta rán màu vàng ươm. Và món rượu hồng thì càng uống càng phê. Từng giọt ngấm qua cổ họng là thấy thấm đẫm vị quả hồng đang êm ái lan tỏa. Say đến chết được.

Là thứ rượu hồng chứ không phải loại nước ép hoa quả mà ta hay uống ở các hàng giải khát. Ngọt ngào mà say đắm.

- Chị ơi! Thế làm rượu hồng bằng hồng xanh hay hồng chín?

- Hồng chín. Đem phơi khô rồi ngâm với rượu. Phải để đến 1 năm thì uống mới ngon...

- Ồ, vậy là không phải ngâm với đường như các quả khác. À mà hồng chín thì nó đủ ngọt lịm rồi còn gì...

Ngó chị rồi tự hỏi: Sao một người đàn bà khô khan thế kia lại có thể làm ra thứ rượu ngon chết người đến thế?

Vậy là chẳng có cớ gì mà tôi không thể tự làm ra rượu hồng. Khi mà những trái hồng đang treo lơ lửng trên khắp đồi núi ngoài kia.

Giờ chỉ việc chạy ra chợ, ôm hồng về rồi đem phơi.

Khi nào hồng khô đến tầm dẻo tay là đem ngâm với rượu trắng được. Một năm nữa nhé, nếu ai ghé qua đây, tôi nhất định sẽ có thứ rượu hồng để đãi.

Cứ hy vọng đi, rằng thứ rượu hồng mà bạn uống sẽ là thứ tuyệt hảo nhất trên đời. Bởi không phải lúc nào bạn cũng được uống nó trên xứ mù sương này đâu! Thật đấy!

Ảnh minh họa: Internet

đất nước và vận mệnh của mình. Lịch sử nước Nga bước sang một trang mới - một chế độ xã hội mới được thiết lập - chế độ XHCN với mục tiêu cao cả là xóa bỏ chế độ người bóc lột người; xây dựng một xã hội tự do, hạnh phúc, bình đẳng và công bằng cho mọi người lao động.

Cách mạng Tháng Mười Nga đã khai phá con đường đi lên CNXH, chỉ ra sức sáng tạo của đông đảo quần chúng nhân dân trong sự nghiệp kiến tạo một xã hội mới chưa từng có trong lịch sử nhân loại. Từ một nước Nga phát triển trung bình dưới thời Sa hoàng, một nước Nga tiêu điều của quá khứ…, đất nước Nga Xô viết dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản đã dũng cảm bắt tay vào công cuộc cải biến vĩ đại; tạo ra sự phát triển vượt bậc về kinh tế, quốc phòng, an ninh, văn hóa, y tế, giáo dục… những tiền đề hết sức căn bản cho công cuộc xây dựng CNXH; là lực lượng chủ yếu đánh tan phát xít Đức trong Chiến tranh thế giới thứ hai, cứu nhân loại thoát khỏi

thảm họa của chủ nghĩa phát xít. Trong nhiều thập niên ở thế kỷ

20, Liên Xô đã trở thành một cường quốc thế giới, là trụ cột của hệ thống XHCN; chỗ dựa vững chắc cho các phong trào cách mạng trên thế giới đấu tranh giành độc lập dân tộc, chống họa phát xít, vì hòa bình, dân chủ, CNXH và tiến bộ xã hội. Chỉ trong vòng 20 năm sau chiến tranh, Liên Xô đã đạt những thành tựu

vĩ đại làm cả thế giới khâm phục: Nước đầu tiên khai phá con đường chinh phục vũ trụ; cũng là nước đầu tiên đưa năng lượng hạt nhân vào phục vụ đời sống hòa bình của con người; khoa học Xô viết đã tiến tới những đỉnh cao, trong tất cả các lĩnh vực khoa học tự nhiên, khoa học kỹ thuật, khoa học xã hội và nhân văn. Thành tựu rực rỡ của công cuộc xây dựng CNXH ở Liên Xô đã làm cho

thế giới kinh ngạc. Đối với thế giới, Cách mạng

Tháng Mười Nga thắng lợi đã mở đường cho chủ nghĩa Mác - Lê-nin thâm nhập vào tất cả các quốc gia, dân tộc trên thế giới; tạo động lực mạnh mẽ cổ vũ các dân tộc thuộc địa đứng lên đấu tranh chống lại ách áp bức; đưa thời kỳ “bão táp cách mạng” từ châu Âu lan tỏa nhanh và mạnh sang các châu lục khác, làm cho giai cấp thống trị run sợ, buộc phải lùi bước, xuống thang và thay đổi chính sách. Trong thế kỷ 20, noi gương Cách mạng Tháng Mười, các dân tộc bị áp bức trên thế giới (nhiều nước ở châu Á, châu Phi và khu vực Mỹ Latinh) đã vùng lên đấu tranh đánh đổ ách thống trị của chủ nghĩa thực dân, đế quốc, phá vỡ từng mảng lớn hệ thống thuộc địa của chúng và giành được tự do, độc lập, đưa nhân dân lên địa vị làm chủ xã hội. Nhiều quốc gia, dân tộc đã lựa chọn con đường đi lên CNXH để xây dựng đất nước.

Thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười Nga tạo điều kiện cho giai cấp vô sản vững tin bước lên vũ đài

chính trị với tư cách là giai cấp trung tâm của thời đại, “hạt nhân” của phong trào cách mạng thế giới; thực hiện được mục tiêu: giải phóng nhân dân lao động khỏi áp bức, bóc lột, bất công, nâng họ lên địa vị làm chủ chế độ xã hội mới, thực hiện được khát vọng giải phóng con người, giải phóng giai cấp, giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội và tiến tới giải phóng toàn nhân loại.

Cách mạng Tháng Mười thắng lợi và sự ra đời của nhà nước XHCN Xô viết đầu tiên trên thế giới đã có ảnh hưởng mạnh mẽ tới tiến trình lịch sử và cục diện thế giới, đã làm cho CNTB không còn là một hệ thống hoàn chỉnh bao trùm thế giới. Từ đây, thế giới đã phân chia thành 2 hệ thống xã hội đối lập: Hệ thống xã hội TBCN và hệ thống xã hội XHCN. Đồng thời, sức công phá của dòng thác cách mạng giải phóng dân tộc trong thời đại mới do Cách mạng Tháng Mười Nga mở ra đã làm hệ thống thuộc địa do chủ nghĩa thực dân đế quốc thiết lập trong suốt 5 thế kỷ (từ năm 1492)...

XEM TIẾP TRANG 11

Các chiến sĩ Bolshevik, đơn vị đầu tiên của Hồng quân và các công nhân nhà máy“Triangle” cầm súng vào tháng 11 năm 1917 ở Petrograd. Ảnh tư liệu

8 THỨ BẢY 21 - 10 - 2017 CUỐI TUẦN DU LỊCH

Những người thợ săn làm du lịch“Con trai à, có hai khách đi lạc, không biết có phải khách con dẫn hay không. Thôi ba cứ dẫn họ tới chỗ con rồi con tìm đoàn giúp họ nhé” - đó là lời nói của ông Ya Đinh (50 tuổi) ở xứ Tà Năng, Đức Trọng nói với cậu con trai của mình Ya Tha làm nghề hướng dẫn viên du lịch.

NGỌC NGÀ

Những người thợ săn…Không chỉ ở thôn Tou Neh xã Tà

Năng mà có lẽ cả vùng Loan người ta đều biết đến Ya Đinh với kinh nghiệm hàng chục năm đặt bẫy thú. Ông Ya Đinh nói: “Ngày trước chỉ làm rẫy, không đủ ăn nên phải đi săn thú. Lúc thì săn để ăn nhưng đa phần là bán lấy tiền mua gạo. Sau này đời sống khá hơn, mình biết chuyển trồng bắp sang trồng cà phê rồi nhưng lúc rảnh việc mình vẫn đi đặt bẫy thú, đi chở gỗ thuê”. Nếu như ngày xưa Ya Đinh suốt ngày len lỏi trong tán rừng ở khu vực rừng phòng hộ Tà Năng, nhiều lần đi qua đến tận lâm phần của tỉnh Bình Thuận để đặt bẫy heo rừng, đỏ (một loại thú rừng giống như Nai) và nhiều nhất là tê tê, thì bây giờ “già rồi” một tuần Ya Đinh vào rừng 1 - 2 lần để đặt khoảng 40 bẫy dây, bẫy cạp chân...

Còn Ya Tha (25 tuổi) ngay từ lúc 12 tuổi đã nhiều lần theo chân ba vào rừng đặt bẫy. 18 tuổi đã tự làm được bẫy và vào rừng một mình, bởi thế mà Ya Tha nắm chắc rừng Tà Năng như lòng bàn tay. Đường tới thác Bay, thác Sương Mù hay cả đường qua vùng rừng Cha Rum của Bình Thuận đều có dấu chân của Ya Tha và cả nhiều bạn khác cũng làm nghề đặt bẫy thú.

Ngoài đặt bẫy thú những người đàn ông ở nơi này còn lựa chọn thêm một công việc nữa, rất nguy hiểm và vất vả là chở gỗ thuê cho lâm tặc bằng xe máy. “Một ngày chịu khó chở nhiều chuyến có khi thu được cả tiền triệu. Bởi thế rất nhiều người làm, đặc biệt là thanh niên trẻ. Thu nhập cao cũng đi liền với nguy hiểm rình rập. Có lẽ

bất cứ ai làm nghề này đều không tránh khỏi bị bốc đầu xe khi lao xuống dốc, đứt dây néo gỗ bung ra đè vào chân, té xe gãy tay chân...” - Ya Thuân, một người làm hướng dẫn ở khu vực này, nói. Dọc con đường mòn đi theo tuyến Tà Năng - Phan Dũng sẽ dễ dàng thấy chi chít những vết bánh xe hằn sâu bởi sức nặng của gỗ. Có lẽ những tay đua xe địa hình khó mà so được với những con người này. Họ chạy những chiếc xe gần như trơn trụi, chở gỗ đi trên những con đường nhỏ xíu như sợi chỉ giữa rừng. Mặc cho hiểm nguy luôn rình rập, nhưng vì mưu sinh người Tà Năng vẫn phải nhìn thẳng và nổ máy.

Còn với riêng Ya Tha, cái chết của cậu em họ Ya Hoạt năm 2015 khi đi chở gỗ bị lật xe đã đầy ám ảnh. Để rồi Ya Tha dừng lại, không còn làm nghề chở gỗ thuê, cũng không đi đặt bẫy thú rừng. Ya Tha vẫn sống và gắn bó với rừng nhưng thông qua việc làm hướng dẫn du lịch.

… Làm hướng dẫn viên của rừng Cũng bởi những lý do rất tình cờ

người ta đã biết đến cung đường đại ngàn Tà Năng - Phan Dũng trải dài qua ba tỉnh Lâm Đồng, Ninh Thuận, Bình Thuận. Đây được những người đam mê du lịch mệnh danh là cung đường trekking (một hình thức du lịch chuyên đi bộ trong rừng) đẹp nhất Việt Nam. Khách tìm đến Tà Năng - Phan Dũng để chiêm ngưỡng vẻ đẹp của thiên nhiên nơi này ngày càng nhiều. Và lúc đó người ta đã nhờ tới sự giúp đỡ của những người bản địa hiểu rừng như Ya Tha. Người đi trước chuyển kinh

nghiệm cho người đi sau. Trong số kinh nghiệm đó có cả việc nên nhờ ai làm người dẫn đường. Cũng được bạn bè giới thiệu nên nhóm bạn trẻ Trần Hải Đăng, Huỳnh Nhật Hoàng… đã liên lạc với Ya Tha để được giúp đỡ đi trekking ở tuyến Tà Năng - Phan Dũng. Và cứ thế cái tên Ya Tha đã gắn liền với cung đường này.

“Ở khu vực hai xã Tà Năng và Ninh Loan có khoảng 5 người là người dân tộc thiểu số làm nghề dẫn khách đi trekking. Mỗi ngày thu được từ 500 ngàn đến 1 triệu đồng tùy lượng khách. Thu nhập vậy cao hơn nhiều so với việc đặt bẫy và cũng tương đương với nghề chở gỗ lậu thuê. Làm vậy an toàn hơn và lại còn bảo vệ được rừng” - Ya Tha nói.

Cái bảo vệ rừng mà Ya Tha nói tới bắt đầu từ việc nhiều người

không còn làm nghề chở gỗ lậu thuê hay đặt thú. Nhận lời dẫn khách, nhưng để đón khách từ ngoài ngã ba Ta Hine vào Tà Năng, Ya Tha và những người hướng dẫn khác đã liên hệ những người có xe ô tô chở gỗ trước đây để chở khách. Anh Vũ Đình Cường - người thường xuyên chở khách vào Tà Năng nói: “Hiện ở khu vực này có khoảng 15 người chuyên chở khách từ ngã ba Ta Hine vào Tà Năng đi trekking và ngược lại. Tất cả trong số họ đều là những người từng chở gỗ lậu thuê từ các vùng rừng của Bình Thuận như Cha Răng Ho, Ma Bó, Cha Rum... ra Đức Trọng. Nhưng nay chúng tôi chuyển qua chở khách là chủ yếu”.

Trực tiếp tham gia một nhóm đi trekking ở khu vực Tà Năng - Phan Dũng do Ya Tha hướng dẫn chúng

tôi đã hiểu thêm về nguồn gốc, ý nghĩa tên gọi của những đồi Cọp, suối Cọp, thác Bay, thác Sương Mù... Được biết về những loại rau rừng hái trên đường đi, công dụng của nhiều loại cây rừng...

Chưa từng qua bất kỳ một lớp đào tạo nào, song những hướng dẫn viên như Ya Tha vẫn hoàn thành nhiệm vụ này thật xuất sắc và ấn tượng. Mang trên vai nào túi ngủ, lều, đồ ăn cho cả nhóm nhưng bước chân của Ya Tha cứ thoăn thoắt. Bởi “Em đang dẫn mọi người đi trên quê hương mình bằng kinh nghiệm đi rừng đã ăn sâu trong máu thịt” - Ya Tha nói.

Cái kinh nghiệm ăn sâu trong máu thịt ấy là việc Ya Tha đi trước thấy sình, lầy, cây bụi gai thì hô to để mọi người tránh, thấy cây thông đổ dọc đường thì dùng dao nhỏ lược một ít ngo làm mồi nhóm lửa. Kinh nghiệm leo dốc không mệt là đi tiến lên phía trước, cứ nhìn thẳng, bởi việc cứ ngoái lại hay đi sau sẽ tạo cho người leo núi cảm giác với theo, rất dễ đuối. Thấy những “người thành phố” mệt nhọc vì không quen đi rừng Ya Tha chặt cho mỗi người một cây dẻ con làm gậy. Ya Tha bảo “có gậy như thêm một chân đi đỡ mỏi, đứng lại có thứ để chống. Chặt cây dẻ không sao vì đó là loại cây mà một cây dẻ mẹ mỗi mùa có thể có hàng chục cây dẻ con mọc xung quanh”. Chúng tôi đi trekking đúng mùa mưa của Nam Tây Nguyên nên khi tới điểm cắm trại trên đồi trống, gió và mưa như trút. Với kinh nghiệm đi rừng Ya Tha dùng dao khoét một lỗ nhỏ dưới đất, dựng hai con giao và bắc cái áo mưa nhỏ qua để chắn gió. Lửa được nhóm từ nắm củi ngo nhặt trên đường đi, sau đó được bồi thêm bằng những cành dẻ tươi bị gãy. “Gỗ dẻ có tươi thì vẫn bắt lửa cháy và than đượm hồng rất đẹp”. Trên đống lửa ấy, bữa tối của chúng tôi có thịt nướng, có cháo lá bép, có bắp, khoai nướng... Khi bình minh thức giấc, trong cái lạnh trên đồi sữa gói được cho vào nồi luộc. Sữa nóng vào sáng sớm đủ để mọi người an nhiên ngắm bình minh và chuẩn bị hành trình trở về. Nhóm bạn trẻ từ Sài Gòn: Đăng, Hoàng, Vân, Tâm đều nói “Cuộc hành trình có sự giúp sức của những người bản địa tạo nên cảm giác thật an toàn. Mà cũng an toàn thật, bởi ngoài họ ra còn ai hiểu rừng nơi này hơn nữa”.

Anh K’ Vâng, một người làm du lịch và thường xuyên kết nối khách với những người hướng dẫn ở khu vực Tà Năng như Ya Tha nói: “Mình từng làm hướng dẫn viên ở Vườn quốc gia Bidoup - Núi Bà, cũng đi rừng nhiều, song với vùng Tà Năng mình không thể hiểu nhiều bằng những người bản địa như Ya Tha. Họ quá hiểu rừng, chỉ nghe tiếng gió thôi cũng đoán chính xác diễn biến của thời tiết”.

Ra khỏi rừng ba lô của những người hướng dẫn vẫn nặng bởi họ mang về rác nhặt từ cả hành trình. “Không lấy gì của rừng ngoài những bức ảnh và không để lại gì ngoài những dấu chân” - Ya Tha nói.

Ya Tha trong một lần dẫn khách đi trekking. Ảnh: N.N Trên đường đi Ya Tha đang giải thích với mọi người về cây rừng. Ảnh: N.N

Ya Tha chặt cây dẻ nhỏ cho mọi người làm gậy băng rừng. Ảnh: N.N

9 THỨ BẢY 21 - 10 - 2017CUỐI TUẦNGIA ĐÌNH - ĐỜI SỐNG

CHUYÊN MỤC THANH NIÊN

CHÍNH THÀNH

Khác với hình dung ban đầu của tôi về một chiến sĩ CSGT dáng dấp to lớn,

da đen giòn vì công việc đặc thù phải ở ngoài trời thường xuyên, Trung úy Đức có vóc người thấp đậm, khuôn mặt hiền hậu, dễ gần và luôn nở nụ cười thân thiện với người đối diện mình. Chúng tôi gặp Đức khi anh đang cùng tổ công tác tiến hành đo nồng độ cồn người tham gia giao thông vào lúc gần 24 giờ khuya tại một chốt chặn trên đường Trần Phú (Phường 4, Đà Lạt). Khi gặp một người đàn ông tầm 50 tuổi đi xe gắn máy có biểu hiện say xỉn bị tuýt còi kiểm tra nhưng không chịu thổi vào máy đo nồng độ cồn, thậm chí người này buông lời nói khó nghe với anh em tổ công tác, Trung úy Đức đã nhẹ nhàng vừa cầm máy đo vừa ôn tồn giải thích. Nhưng phải mất hơn 20 phút sau, bằng cách nói nhẹ nhàng, luôn xưng hô “chú”, “cháu” trong

lúc trao đổi, người đàn ông mới chịu ký vào biên bản và chấp thuận ngậm máy đo. “Chú này còn đỡ, nhiều trường hợp người đi xe say xỉn mình phải thuyết phục “gãy lưỡi” nhưng họ vẫn cố tình “nhây” với tổ công tác để xin bỏ qua. Có lúc rất bực nhưng trong lời ăn tiếng nói, tác phong với người vi phạm mình phải luôn chuẩn mực, luôn nở nụ cười để người vi phạm bớt căng thẳng hơn” - anh Đức chia sẻ.

Vào một ngày đầu tháng 10, như thường lệ, anh Đức lại cùng các chiến sỹ khác được lãnh đạo Đội CSGT phân công phân luồng giao thông tại nút vòng xoay Bà Triệu - Trần Phú. Đây là địa điểm thường xuyên xảy ra ùn ứ vào giờ cao điểm khi học sinh tan trường hay vào những ngày lễ.. Sau khoảng 30 phút vất vả phân luồng giữa vòng xoay, anh lại cùng một chiến sỹ khác phóng mô tô chuyên dụng tới tăng cường cho lực lượng Công an Phường 7 chốt chặn, bắt một số xe tải có dấu hiệu

vi phạm chạy trên trục đường Xô Viết Nghệ Tĩnh. Thường phải làm nhiệm vụ những nơi ngã ba, ngã tư hay đi tuần di động quanh thành phố, anh cùng đồng đội luôn gặp nhiều du khách hỏi đường, nhờ chỉ các điểm tham quan, du lịch, nhà nghỉ, nơi ăn uống… Những lúc như vậy, anh chưa bao giờ từ

chối giúp đỡ mọi người với cử chỉ thân thiện, cởi mở. Và chính ở tính tình nhiệt tình, chỉn chu của một chiến sỹ CSGT của Đức và anh em trong đội đã góp phần xây dựng hình ảnh người thực thi công vụ dễ gần trong mắt không ít du khách khi đến Đà Lạt.

Khi được hỏi về mình, Đức

chia sẻ khá kiệm lời. Năm nay 27 tuổi, bố cũng làm việc tại Công an Phường 2 (TP Đà Lạt), em trai cũng công tác tại Đội Cảnh sát điều tra Công an TP Đà Lạt nên ngay từ những ngày còn ngồi trên ghế nhà trường, tác phong làm việc nghiêm túc, kỷ luật ngành của bố đã nhen nhóm trong hai anh em Đức. Ước mơ và cố gắng phấn đấu đã đạt thành quả, năm 2010 anh tốt nghiệp Trung cấp CSND, được cấp trên điều động về công tác tại Đội CSGT Công an TP Đà Lạt và gắn bó cho tới nay. Hằng ngày, ngoài nhiệm vụ cùng với anh em trong Đội CSGT TP Đà Lạt tham gia phân luồng giao thông, kiểm tra lưu động ngoài đường phố, kiểm tra đua xe, đo nồng độ cồn về đêm,... Đức còn cùng các chiến sỹ trong đội đã nhiều lần truy xét được các đối tượng trộm cắp bàn giao cho các đội nghiệp vụ khác xử lý. Chúng tôi hỏi anh đã bao nhiêu lần bắt được cướp, các đối tượng trộm cắp khi đi làm nhiệm vụ, anh gãi đầu nói: “Cướp thì chưa có nhưng các đối tượng trộm cắp thì nhiều không nhớ được”...

XEM TIẾP TRANG 12

ĐÔNG ANH

Cây năng lượngTrồng cây năng lượng trên

đất đã khai thác bauxite tại Lâm Đồng là Dự án mà Viện Độc lập các vấn đề về Môi trường (UFU, Cộng hòa Liên bang Đức) triển khai thử nghiệm tại khu khai thác mỏ bauxite thuộc Tổ hợp Bauxite Nhôm Lâm Đồng. Nhiều trong số các loại cây năng lượng mà UFU trồng khá quen thuộc, như: Cây hướng dương, khoai mì, cao lương, dâm bụt, keo, mù u và một số loại cây khác như: Cỏ VA06, Jatropha, dâm bụt giấm... Tổng diện tích các loại cây này được trồng thử nghiệm là 2,4 ha. Theo bà Katrin Bromme, Trường Đại học BocHum, đối tác thực hiện trồng cây thí điểm tại Lâm Đồng của UFU, đây là những loại cây đã được trồng ở một số tỉnh phía Bắc như tại khu khai thác mỏ than Quảng Ninh, mỏ vonfram ở Thái Nguyên và có kết quả tích cực. Do đó, Dự án đã tiếp tục triển khai tại Lâm Đồng để đánh giá tổng quan về tính khả thi. Tuy nhiên, sau một thời gian triển khai, Dự án có tính khả thi về ý tưởng nhưng chưa tìm được những giải pháp hoàn thiện. Hầu hết các loại cây này cho đến nay đều chưa thể hiện tính vượt trội, chi phí trồng và chăm sóc cao hơn bình thường, trong khi đó, thị trường tiêu thụ sinh khối hoặc năng lượng sinh học chưa có. Từ những ghi nhận này, bà Katrin Bromme kết luận hướng đi để

trồng cây trên đất sau khi khai thác bauxite vẫn là các loại cây gỗ kết hợp với một số loại cây trồng khác.

Theo ông Đỗ Trung Bình, Viện Nghiên cứu Nông nghiệp Miền Nam, đất ở khu vực khai thác bauxite Tân Rai có độ dốc, lượng đất mặt sau khai thác mất đi lớn. Do đó, đất nghèo chất hữu cơ, chất dinh dưỡng và kết cấu đất bị phá vỡ rời rạc. Trước khi muốn trồng bất cứ loại cây gì thì cũng cần trồng “cây hàng rào” để giảm mất đất, mất độ ẩm. Các loại cây hàng rào thích hợp là cỏ Vertiver, đậu, lạc dại… Sau khoảng 2 năm trồng các loại cây này, đất sẽ tạo được thảm thực vật che phủ, giữ được độ ẩm, độ phì nhiêu, lúc đó mới tính đến việc trồng các loại cây khác. Qua thời gian trồng thử nghiệm của Dự án UFU cho thấy

cây tràm, bạch đàn có bộ rễ ăn sâu, cây phát triển tốt, trong khi các loại cây khác thì phát triển không đạt yêu cầu. Do đó, phương án để hoàn nguyên đất bauxite khả thi nhất chính là trồng keo, tràm theo đường đồng mức với khoảng cách hàng là 25 m. Giữa các hàng thì trồng cỏ Vertiver để giữ đất, giữ nước, tái tạo chất hữu cơ, sau đó sẽ tiếp tục trồng khoai mì thì hiệu quả sẽ cao hơn.

Nói về cây Jatropha được trồng thử nghiệm tại đây, bà Trần Yên Thảo, Viện Nghiên cứu Cây dầu và cây có dầu Miền Nam, chia sẻ: Jatropha là loại cây gỗ có tuổi thọ lên đến 50 năm. Khi trồng đến năm thứ 3 thì có thể thu hoạch trái dùng để chiết suất dầu Biodiesel để sử dụng trực tiếp mà không cần qua chế biến công nghiệp.

Loại cây này đã được trồng thử nghiệm tại mỏ than sau khai thác ở Quảng Ninh với số lượng 2.000 cây nhưng chỉ có 36% cây sống và có rất ít cây cho quả. Còn tại Lâm Đồng, cây Jatropha cũng đã được trồng từ tháng 8/2016 tại khu vực khai thác mỏ bauxite nhưng đến nay tỷ lệ cây phát triển còn chậm, tỷ lệ cây có quả là 11%. Từ đó, có thể khẳng định tại vùng đất này nếu chỉ trồng một loại cây thì khó đem lại hiệu quả. Vì vậy, nên trồng nhiều loại cây khác nhau nhằm đa dạng hệ sinh thái, nhưng vẫn nên dựa vào những loại cây trồng quen thuộc để phát triển.

Hướng đếnkinh tế môi trườngNgay khi bắt đầu khai thác

bauxite phục vụ cho hoạt động của Nhà máy sản xuất alumin, công tác hoàn nguyên đất, hoàn nguyên môi trường đã được Tập đoàn Than Khoáng sản Việt Nam tính đến. Ông Tường Thế Hà, Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV Nhôm Lâm Đồng, cho biết; Trước đây, đã có Dự án nghiên cứu trồng một số loại cây trên đất bauxite sau khi khai thác như chè, cà phê, điều, ca cao, cao su, keo. Qua quá trình trồng thử nghiệm, cây chè, cà phê và cây keo khá phù hợp, các loại cây khác không phát triển hoặc phát triển ở mức trung bình. Do đó, cây keo vẫn là cây trồng được lựa chọn hàng đầu cho đến nay. Qua 4 năm, diện tích mỏ đã được khai thác vào khoảng 200

ha. Cách thức khai thác mỏ được thực hiện là bóc tách lớp đất màu, khai thác bauxite và trả lại lớp đất màu để trồng cây. Tuy nhiên, để tăng hiệu quả kinh tế trên vùng đất đã khai thác mỏ thì Tập đoàn Than Khoáng sản Việt Nam tiếp tục nghiên cứu, triển khai các dự án liên quan đến hoàn nguyên đất. Dự án do UFU tài trợ là một trong những bước nghiên cứu nhằm lựa chọn được loại cây trồng thích hợp, mang lại hiệu quả kinh tế cao để hoàn nguyên khu mỏ rộng khoảng 1.700 ha sẽ được khai thác dần dần trong thời hạn 29 năm.

Còn theo ông Trần Miên, Chuyên viên tư vấn của Tập đoàn Than Khoáng sản Việt Nam, thì tập đoàn là một đơn vị kinh tế nên ngoài đáp ứng yêu cầu về môi trường thì vấn đề về hiệu quả kinh tế lâu dài là điều cần được tính toán sớm. Trước đây, công tác hoàn thổ được thực hiện chủ yếu nhằm mục tiêu bảo vệ môi trường, nhưng hiện nay thì công tác này cần được thực hiện theo tư duy làm kinh tế từ các dự án môi trường. Lợi nhuận từ các dự án môi trường này sẽ góp phần đảm bảo sự bền vững của công tác bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, ông Miên cũng bày tỏ những mối lo ngại khi trồng các loại cây năng lượng như: Chi phí trồng, sức cạnh tranh giá, sự chấp nhận và khả năng thâm nhập thị trường, tốc độ phủ xanh, đặc biệt là sự chấp thuận của các đơn vị chuyên môn. “Dù lo ngại nhưng cần phải có những dự án như thế này mới vỡ lẽ ra những vấn đề về kỹ thuật cũng như những định hướng sau này trong công tác hoàn thổ, phục hồi môi trường” - ông Miên khẳng định.

Trồng cây năng lượng hoàn nguyên đất bauxiteMột số loại cây trồng dùng để sản xuất năng lượng đã được trồng thử nghiệm trên khu mỏ khai thác bauxite thuộc Tổ hợp Bauxite Nhôm Lâm Đồng. Dù các loại cây trồng này chưa đạt được kết quả như mong đợi nhưng cũng đã mở ra một định hướng mới trong việc lựa chọn cây trồng thích hợp để “hồi sinh” đất sau khi khai thác quặng bauxite.

Các chuyên gia của Viện UFU kiểm tra diện tích trồng cao lươngtại khu vực mỏ đã khai thác bauxite. Ảnh: Đ.A

Chàng trung úy Cảnh sát giao thông nhiệt tìnhSinh ra trong gia đình có truyền thống Công an nhân dân, trải qua bảy năm công tác tại Đội Cảnh sát giao thông (CSGT) Công an thành phố Đà Lạt, Trung úy Nguyễn Phúc Đức đã lập nhiều thành tích trong phong trào thi đua yêu nước của đơn vị và công tác đoàn thể.

Trung úy Nguyễn Phúc Đức làm nhiệm vụ phân luồng giao thôngtại vòng xoay Bà Triệu - Trần Phú. Ảnh: C.T

10 THỨ BẢY 21 - 10 - 2017 CUỐI TUẦN TÒA SOẠN - BẠN ĐỌC

NHỊP CẦU NHÂN ÁI

Mọi sự hỗ trợ xin gửi về:Phòng Bạn đọc (Báo Lâm Đồng). Địa chỉ: Số 38 Quang Trung, Phường 9, TP Đà Lạt, tỉnh

Lâm Đồng. ĐT: 063.3811383Hoặc: Hội Chữ thập đỏ tinh Lâm Đồng. Địa chỉ: Số 01 Hoàng Diệu, Phường 5, TP Đà Lạt, tỉnh Lâm

Đồng. ĐT: 063.3561357Tên tài khoản: TINH HÔI CHƯ THÂP ĐO LÂM ĐÔNGSố tài khoản: 102010000337988. Ngân hàng Công thương

chi nhánh Lâm Đồng - VietinBank. PHÒNG BẠN ĐỌC

7 anh em trong một gia đình, gồm: 3 trai, 4 gái, anh lớn nhất 19 tuổi và em nhỏ nhất mới 2 tuổi.Anh cả trong nhà là Nguyễn Đắc Minh Hoàng, sinh năm 1998, đang học lớp 12A2 Trường THCS&THPT Đống

Đa. Hoàng vừa đi học vừa phải đi làm thêm hàng ngày từ 17h đến 22h để kiếm thêm tiền phụ nuôi các em. Em gái thứ hai tên Nguyễn Thị Minh Hà, sinh năm 1999, đã phải bỏ học (năm lớp 9) để đi phụ làm cho nhà hàng

kiếm tiền nuôi các em. Em kế tên Nguyễn Đắc Minh Hải, sinh năm 2000, năm nay xin vào học lớp 10 tại Trung tâm Giáo dục thường

xuyên Lâm Đồng; Nguyễn Thị Minh Hằng, sinh năm 2004, đang học lớp 6 Trường THCS Lam Sơn; Nguyễn Thị Minh Hồng, sinh năm 2008, đang theo học Lớp học Tình thương tại Dòng Don Bosco.

Hai em nhỏ là Nguyễn Thị Minh Huyền (sinh năm 2013) và Nguyễn Đắc Minh Hùng (sinh năm 2015) đang gửi tại Nhà trẻ Du Sinh (Phường 5).

Bố của các cháu là ông Nguyễn Đắc Thắng (sinh năm 1953), đã chết vào hồi tháng 6 năm 2017 do bị bệnh ung thư gan. Còn mẹ các cháu đã bỏ bố con các cháu từ 2 năm nay không về.

Hiện các cháu mồ côi cha, mẹ thì bỏ đi đâu không rõ, 7 anh em đùm bọc nhau, đang sống tại căn nhà do bà con họ hàng xây cho tại 33 An Tôn, Phường 5, thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng.

Các em nhỏ còn đi học đang được sự hỗ trợ của nhà Dòng, nhà trẻ. Các cháu đang rất cần sự quan tâm, giúp đỡ của xã hội.

7 anh em mồ côi rất cần được giúp đỡ

HOÀNG YÊN

Khai thác trái phép Thông đỏ gia tăngTrong thời gian gần đây, áp lực

khai thác trái phép đối với Thông đỏ ở Lâm Đồng ngày càng tăng do sử dụng gỗ Thông đỏ làm đồ trang trí nội thất, đào bứng cây con để trồng làm cảnh và quan niệm khai thác vỏ và lá để làm thuốc chữa bệnh.

Nhiều vụ việc phá rừng thông đỏ đã được cơ quan chức năng phát hiện và xử lý, điển hình như vụ việc tại Tiểu khu 277A, xã Hiệp An bị khai thác 1 cây (Thông đỏ nam) tổng khối lượng thiệt hại 6,359 m3; tiểu khu 277B xã Hiệp Thạnh bị khai thác 1 cây (Thông đỏ nam) tổng khối lượng thiệt hại 1,362 m3 (thuộc lâm phần do Ban QLRPH Đại Ninh quản lý).

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh chưa có biện pháp bảo vệ riêng cho loài Thông đỏ, chỉ thực hiện biện pháp giao khoán quản lý, bảo vệ chung với các loài cây rừng khác từ nguồn vốn ngân sách hoặc từ nguồn chi trả dịch vụ môi trường rừng. Mức kinh phí khoán này chỉ gắn phần kinh phí nhỏ của Nhà nước với trách nhiệm của người dân trong việc bảo vệ rừng, nên chưa khuyến khích người dân gìn giữ, phát triển rừng, trong đó có rừng Thông đỏ.

Ông Nguyễn Văn Trung, Hạt Trưởng Hạt Kiểm lâm Đức Trọng cho biết, tình trạng xâm hại Thông đỏ là đáng báo động. Từ đầu năm đến nay, Hạt Kiểm lâm huyện phối hợp với các bên liên quan tăng cường kiểm tra và phát hiện những vụ việc phá rừng Thông đỏ. Xác định nguyên nhân là do một bộ phận người dân (ĐBDTTS) ít có điều kiện tiếp cận khoa học kỹ thuật tiên tiến, tập quán canh tác nông nghiệp còn lạc hậu, thu nhập thấp nên thường khai thác lâm sản trái phép để bán cho các đầu nậu buôn lậu gỗ. Đặc biệt, tại

Bảo tồn Thông đỏThời gian qua, việc lâm tặc phá rừng Thông đỏ đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về tình trạng phá rừng Thông đỏ trên địa bàn tỉnh. Chi cục Kiểm lâm tỉnh đã tiến hành kiểm tra, đo đạc và đánh số cây Thông đỏ, đồng thời lên phương án bảo tồn loại cây quý hiếm này.

khu vực Núi Voi, quần thể Thông đỏ nằm khá thuận lợi, gần tuyến đường cao tốc và khu dân cư nên công tác QLBVR Thông đỏ gặp khó khăn. Mặc khác, lực lượng chức năng khi phát hiện vi phạm thường bị đối tượng chống đối quyết liệt vì vậy rất khó khăn trong vấn đề xử lý, địa bàn lại xa xôi, đồi dốc gần với khu vực sản xuất của người dân nên rất khó phát hiện vụ việc vi phạm.

Tình hình khai thác trái phép Thông đỏ ngày càng gia tăng, cần thiết phải nâng cao nhận thức của cộng đồng.

Vẫn còn đó khó khănĐối với Thông đỏ, Chi cục

Kiểm lâm đã xác định là loài nguy cấp, quý, hiếm quy định tại

Nghị định số 32/2006/NĐ-CP ngày 30/3/2006 của Chính phủ về quản lý thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm (được xếp vào nhóm IA trong Danh mục thực vật rừng, động vật rừng); là loài có giá trị đặc biệt về khoa học, số lượng quần thể còn rất ít trong tự nhiên, nghiêm cấm khai thác, sử dụng

vì mục đích thương mại; theo Sách đỏ Việt Nam (2007), Thông đỏ thuộc phân hạng sẽ nguy cấp (VU) có nguy cơ tuyệt chủng cao trong tự nhiên.

Theo ông Nguyễn Khang Thiên, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm thì, tại Lâm Đồng, trong nhiều năm qua chưa có tài liệu nào thống kê, xác định

đầy đủ thực trạng phân bố của quần thể Thông đỏ. Năm 2010, Chi cục Kiểm lâm được giao tổ chức điều tra, xác định vùng phân bố của loài cây Thông đỏ tại Lâm Đồng. Kết quả bước đầu đã xác định cụ thể quần thể Thông đỏ với diện tích 420 ha, phân bố ở các khu rừng có độ cao từ 1.200 m trở lên thuộc địa bàn các huyện Lạc Dương, Đức Trọng, Đơn Dương và thành phố Đà Lạt.

Hiện nay, Thông đỏ đang có nguy cơ suy giảm quần thể bởi diện tích vùng phân bố Thông đỏ ở Lâm Đồng chiếm tỷ lệ rất nhỏ, nằm phân tán và bị chia cắt nên các quần thể khó liên hệ với nhau, khiến cho việc giao phối gần diễn ra phổ biến làm cho các quần thể Thông đỏ ngày càng bị suy thoái về di truyền. Hơn nữa, do mọc hỗn giao trong rừng lá rộng thường xanh nên phần lớn cây Thông đỏ trưởng thành thường bị các dây leo bám trên thân và các loài cây khác chèn ép, cạnh tranh không gian dinh dưỡng nên cây Thông đỏ có phẩm chất xấu, bị sâu bệnh, rỗng ruột; tình hình tái sinh rất thấp và phân bố không đều. Việc nghiên cứu nhân giống Thông đỏ chủ yếu bằng giâm cành, mục đích chính là cung cấp nguyên liệu để chế biến dược liệu; chưa có công trình nghiên cứu nhân giống bằng hạt để phục vụ công tác bảo tồn.

Ông Thiên cũng cho biết, cần thiết xây dựng và thực hiện dự án quản lý, bảo vệ, xúc tiến tái sinh tự nhiên, nâng cao chất lượng rừng Thông đỏ hiện có được phân bố phân tán và rải rác. Vì vậy, cần thiết phải trồng thêm để kết nối các quần thể; nghiên cứu nhân giống, trồng mới và phát triển rừng Thông đỏ là rất cần thiết nhằm bảo tồn và phát triển nguồn gen quý, hiếm, góp phần vào việc thực hiện chương trình hành động bảo tồn đa dạng sinh học; nâng cao độ che phủ của rừng, đồng thời thu hút và giải quyết việc làm cho một bộ phận dân cư nghèo trên địa bàn để tình trạng phá rừng không còn diễn ra.

Thông đỏ (Taxus wallichiana Zucc), có tên trong Sách đỏ Việt Nam (2012) là loài thực vật đặc hữu, quý, hiếm, phân bố trong phạm vi hẹp của tỉnh Lâm Đồng, thuộc nhóm IA trong Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm.

Lực lượng kiểm lâm tiến hành đo đạc, kiểm tra rừng Thông đỏ. Ảnh:H.Y

11 THỨ BẢY 21 - 10 - 2017CUỐI TUẦN

DỌC ĐƯỜNG ĐẤT NƯỚC

NHÌN RA BỐN PHƯƠNG

... Tụi em ra tiếp mấy anh ở ngoải đây.

- Bây đi đi. Có tao ở đây rồi! - Má Tám xua hai anh du kích.

Băng bó cho thương binh xong, Thương ngồi ngủ gật một lúc choàng tỉnh:

- Bà Tám ở nhà coi ảnh nha bà Tám. Con phải ra ngoài ngoải…

- Ừ. Con đi đi. Để nó nằm đây tao lo cho.

Má Tám vô góc nhà, rờ rờ cái nan trúc rồi bật nắp hầm. Má thầm tính, nếu có động, có lính thì đưa thương binh xuống hầm, chuyển vào ngách địa đạo.

Nhìn vầng trán lấm tấm mồ hôi, nghe hơi thở nhè nhẹ của anh thương binh, má đoán nó chỉ bằng tuổi thằng Luông. Má cũng không hề biết tên tuổi, quê quán, cha mẹ nó ở đâu. Có lẽ là xa lắm mãi tận ngoài miền Bắc. Ở nơi đó cũng có những người mẹ gửi đứa con của mình vô đây chiến đấu trên quê hương má. Má quạt nhè nhẹ cho thằng nhỏ, đang nằm đây, mà má tưởng như những đứa con mình.

Má đặt nồi cháo, đút cho anh thương binh ăn thì có thêm một thương binh nữa. Anh này bị gãy

đùi, mất máu nhiều, may mà được băng bó kịp thời. Lúc đưa vào nó ngất xỉu, mặt xanh lét.

Mấy anh em du kích, bộ đội cũng về ngồi ngoài sân nhà má. Chuyện trò râm ran rồi mỗi đứa bóc một cái bánh tét cắn ngang đòn. Con Nhàn, con Đẹt vô hỏi:

- Bà Tám cho tụi con xin ít bánh tét cho mấy ảnh giữ chốt.

- Bây vô lấy đi. Để cho hai thằng này hai đòn nó ăn. Tao đi vo nếp gói thêm bây giờ…

Có lẽ trong đời má, gần 70 tuổi, đây là cái tết vui nhất. Con cháu, trai gái, Bắc Trung Nam chật nhà… Chiều tối mùng 2, Bảy Trung xã đội trưởng thay thằng Nâng đã hy sinh, đảo qua nói cho má hay:

- Mình đánh trận nầy đã lắm má Tám. Tụi nó bị bất ngờ, nên thua đau. Các mục tiêu đầu não quân ngụy dưới Sài Gòn cũng bị ta tấn công, chiếm giữ như Đài Phát thanh, Bộ Tổng Tham mưu, Tòa Đại sứ Mỹ… Ở Củ Chi mình, toàn bộ đồn Cây Trôm, An Hòa, Suối Sâu… tụi lính chạy như vịt. Căn cứ Mỹ ở Đồng Dù cũng bị ta tiến công tiêu diệt. Má với Hội Mẹ chiến sĩ có gì khao quân đi…

- Ừa! Tụi bây cứ đánh cho ngon, về đây muốn gì tao cũng lo được hết.

*Những ngày vui qua đi. Tiếp

theo những đợt tiến công đợt hai, đợt ba, rồi lực lượng ta rút ra căn cứ. Địch bắt đầu quay ra phản kích. Vì bị đòn đau, tiêu hao lực lượng lớn nên chúng trả thù hung hãn. Du kích các xã rút vào địa đạo. Các chị em phụ nữ, không chỉ làm công tác cứu thương, tải đạn mà các đội nữ du kích cũng được thành lập. Đội Du kích của Bảy Nê làm cho quân ngụy và quân Mỹ hoảng sợ mỗi lần đụng độ.

Đó là những ngày căng thẳng. Bom pháo dội không chừa một tấc. Trên mặt đất không còn bóng người.

Đợt 2, đợt 3 bộ đội xuống đường rầm rập, thương binh chuyển ra cũng không ít. Má Tám và các bà mẹ bận rộn suốt đêm ngày. Má không hỏi, nhưng lúc nào má cũng cảm thấy như thằng Huội, thằng Sướng về quanh đâu đây. Nó đi trong tốp những thằng Khuê, thằng Thắng… đông lắm. Rồi bất ngờ, nó từ đâu hiện ra

đứng trước mặt má, kêu: “Má… Má! Con nè…”; “Tổ cha bây! Đi đâu mà không nhắn tin dzìa?!”.

Thế rồi, thằng Tám Sướng của má đã về! Nhưng, Sướng không về bằng khuôn mặt vuông chữ điền và giọng nói ngỏn ngoẻn quen thuộc với má, mà… bằng một tờ giấy úa vàng. Má nhìn tờ giấy, thẫn thờ nhìn anh cán bộ huyện đội:

- Tao biết chuyện gì rồi. Nhưng tao không biết đọc, bây đọc cho tao nghe.

Anh cán bộ huyện đội ngập ngừng rồi đọc:

“Đồng chí Nguyễn Văn Sướng, sinh năm 1939 tại Phước Hiệp, Củ Chi; đã anh dũng hy sinh ngày… tháng 5/1968 tại mặt trận Long An”.

Những người có mặt đứng vòng quanh lặng lẽ nhìn má. Họ chờ đợi để chứng kiến một sự sụp đổ, tan nát trong lòng người mẹ đã hiến dâng đứa con thứ sáu của mình cho Tổ quốc. Không khí đặc quánh một màu tang tóc.

Nhưng, má bình tĩnh đón nhận hung tin, lặng lẽ tìm một ống lon, xúc gạo đổ đầy, đặt lên bàn thờ. Rồi má đốt nhang, cắm vào lon

gạo, giọng nói bình thản:- Sướng về rồi hả con! Mấy bữa

rày, má trông con dữ lắm. Ừa… Tết má cũng để phần con bánh tét nhiều lắm. Tụi nó về ăn hết rồi! Để khuya nay má nấu cho con nha, Sướng!

Rồi má quay ra:- Tụi bây còn đứng đó làm gì?

Đi! Đi mà đánh giặc chớ ngồi đó nhìn tao à?

Mọi người đưa mắt cho nhau, lặng lẽ lui ra. Bây giờ má Tám mới ngồi lên phản, quay mặt ra cửa, khăn rằn thấm nước mắt:

- Thằng Sướng nó sướng, tao mới đặt tên cho nó vậy. Nó sanh ra đã có vòng hoa quấn cổ. Bà Chín Mụ phải mất nửa ngày mới đem được nó ra cho tao coi. Mấy bữa rày anh em về đây đánh giặc như đi đám hội, mà nó lại bận công chuyện mãi bên Long An. Cha nó! Nó đi mà không thèm chào tao một tiếng…

Cô Thương với bà Tư đỡ hai bên:- Bà Tám! Bà nằm nghỉ chút đi.

Rồi con lấy cho bà tô cháo…Má ngoảnh lại nhìn cô y tá:- Bà Tám nằm nghỉ sao được hả

con? Bà còn phải đứng lên cùng tụi bây đánh giặc chớ!

Mậu Thân ở vùng bàn đạp… TIẾP TRANG 5

Sau nhiều lần phải thay đổi lịch trình do ảnh hưởng của mưa, bão, áp thấp thì những

ngày đầu tháng Mười, chúng tôi - những người con của mảnh đất Tây Nguyên cũng đã được tận mắt chiêm ngưỡng vẻ đẹp của thác Bản Giốc, “hòn ngọc quý” của đất nước nơi biên viễn của Tổ quốc.

Vốn là những người con của núi rừng Tây Nguyên, vùng đất sở hữu nhiều ngọn thác khá hùng vĩ nhưng khi được tận mắt ngắm nhìn thác Bản Giốc, chúng tôi đã không khỏi choáng ngợp bởi vẻ đẹp vô cùng quyến rũ của thác nước được đánh giá là vào hạng nhất - nhì của Việt Nam này.

Thác nằm ở địa phận xã Ðàm Thủy, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng. Thác Bản Giốc gồm có hai phần, phần thác chính nằm giữa biên giới Việt - Trung, được phân chia ranh giới bởi dòng sông Quây Sơn chảy phía dưới chân thác và phần thác còn lại nằm hoàn toàn trên lãnh thổ Việt Nam. Phần

thác chính rộng khoảng 100 mét, cao 70 mét, sâu khoảng 60 mét. Nhìn từ xa, thác đổ xuống trắng xóa nguyên sơ, như dải lụa trắng vắt ngang núi rừng, tạo nên một nét quyến rũ mê hoặc lòng người. Thật may mắn khi chúng tôi đến thác và gặp một người quen trên facebook vốn là dân chụp ảnh phong cảnh quê ở Cao Bằng, bạn ấy đã nhiệt tình chỉ dẫn chúng tôi leo lên các vị trí đắc địa ở ngọn núi sát cạnh thác để có thể chiêm ngưỡng hết những góc cạnh đẹp nhất của thác Bản Giốc.

Hành trình leo núi đá khá vất vả, nhưng khi leo lên được đỉnh cao nhất, ngang với tầng 3 của thác và nhìn xuống, thác hiện ra trọn vẹn là một tập hợp rất nhiều các ngọn thác từ tứ phía đổ dồn vào trong lòng một hồ nước trong xanh hút sâu như không đáy. Cứ mỗi lần nắng lên là cầu vồng lại xuất hiện như chiếc cầu nối hai đầu dòng chảy. Ở tầng 2, dòng thác hiền hòa hơn, nước trong xanh hòa quyện

len lỏi chảy xuống sống Quây Sơn phía dưới. Tầng 1 là dòng thác cao thẳng đứng chảy dài mượt mà như suối tóc của các cô gái dân tộc Tày, người dân tộc bản địa.

Ban quản lý thác cho biết, hiện thác chính đang được hai nước Việt Nam - Trung Quốc tổ chức khai thác chung theo Hiệp định Hợp tác, khai thác và bảo vệ tài nguyên du lịch Thác Bản Giốc đã được ký kết giữa Chính phủ Việt Nam với Chính phủ Trung Quốc. Ở tầng 1, khá đông thuyền bè của cả phía Việt Nam và Trung Quốc tổ chức cho du khách di chuyển vào sát phía dòng thác đang đổ xuống từ trên cao để ngắm thác và chụp ảnh.

Nhóm chúng tôi đến thác Bản Giốc vào giữa trưa nắng, suốt gần 3 tiếng leo núi đứng ngắm thác ở các vị trí từ tầng 3 xuống dưới chân thác, chúng tôi liên tục được chứng kiến hiện tượng cầu vồng xuất hiện tạo nên khung cảnh thật kỳ diệu, như chốn thần tiên.

NGUYỄN NGHĨA

Thác Bản Giốc - “ngọc quý” vùng biên viễn

Thác Bản Giốc hiện được xếp vào

top những thác nước đẹp nhất thế giới.

... đã bị sụp đổ hoàn toàn trong vòng chưa đầy 5 thập kỷ. Lịch sử thế giới hiện đại không thể không khắc ghi công lao và ý nghĩa thời đại của Cách mạng Tháng Mười Nga.

Cách mạng Tháng Mười Nga và sự ra đời của nhà nước Xô viết khẳng định tính đúng đắn của chủ nghĩa Mác - Lênin.

Cách mạng Tháng Mười Nga vĩ đại và sự ra đời của nhà nước Xô viết là thực tế sinh động chứng minh tính khoa học, cách mạng đúng đắn của học thuyết Mác - Lê-nin:

(1) Khẳng định vai trò to lớn, quyết định của Đảng Cộng sản Nga dưới sự lãnh đạo thiên tài của V.I. Lênin - Người đã vận dụng linh hoạt và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác vào điều kiện cụ thể của nước Nga, biến CNXH từ lý tưởng, niềm tin, học thuyết lý luận thành hiện thực. Lần đầu tiên trong lịch sử loài người, giai cấp công nhân được đặt vào vị trí trung tâm của thời đại, “hạt nhân” của phong trào cách mạng thế giới, giai cấp công nhân Nga trở thành giai cấp cầm quyền, Đảng Bônsêvích Nga trở thành đảng lãnh đạo chính quyền nhà nước.

(2) Không chỉ đánh dấu sự ra đời của nhà nước vô sản đầu tiên trên thế giới mà còn đặt nền móng cho một chế độ phù hợp với lợi ích căn bản của con người; tạo điều kiện cho giai cấp vô sản thực hiện được mục tiêu giải phóng nhân dân lao động khỏi áp bức, bóc lột, bất công, nâng họ lên địa vị làm chủ chế độ xã hội mới, thực hiện được khát vọng giải phóng con người, giải phóng giai cấp, giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội và tiến tới giải phóng toàn nhân loại

(3) Mở ra những trang mới

trong lịch sử thế giới, ghi những thành tựu to lớn của công cuộc xây dựng CNXH ở Liên Xô, từ một nước Nga tiểu nông, lạc hậu, chỉ trong thời gian ngắn đã trở thành một cường quốc trên các lĩnh vực kinh tế, khoa học - kỹ thuật và quốc phòng; chỉ rõ khả năng giành thắng lợi của nhân dân lao động; là mẫu mực tuyệt vời về sự lựa chọn con đường cách mạng để đi đến thắng lợi trọn vẹn của những người bị áp bức.

(4) Cách mạng Tháng Mười Nga có sức hấp dẫn kỳ diệu, sự động viên to lớn đối với các dân tộc đang đấu tranh giành độc lập, tự do. Nó quy tụ tất cả các trào lưu và khuynh hướng chủ yếu của cuộc đấu tranh cách mạng chống chủ nghĩa đế quốc, thực dân, trong đó có sự phát triển mạnh mẽ của phong trào công nhân kết hợp với phong trào giải phóng dân tộc, đồng thời đánh dấu bước ngoặt căn bản đối với vận mệnh của các dân tộc đang đấu tranh giành độc lập, tự do và phẩm giá con người, giành quyền làm chủ vận mệnh của mình.

(5) Dưới tác động ảnh hưởng to lớn của Cách mạng Tháng Mười và chế độ XHCN ở Liên Xô, sau Chiến tranh thế giới lần thứ hai, CNXH đã trở thành một hệ thống trên thế giới. Phong trào giải phóng dân tộc, phong trào đấu tranh cho tiến bộ hòa bình, được Cách mạng Tháng Mười thức tỉnh, cổ vũ, đã trở thành những làn sóng to lớn trong thế kỷ XX. Thành công của Cách mạng Tháng Mười Nga đã ảnh hưởng to lớn đối với sự phát triển của cách mạng thế giới, phong trào cộng sản và công nhân quốc tế.

(CÒN NỮA)

Cách mạng Tháng Mười Nga... TIẾP TRANG 7

THỨ BẢY 21 - 10 - 2017 CUỐI TUẦN12

GIAÙ3.500ñ

ª PHOÙ TOÅNG BIEÂN TAÄP: HOÀ THÒ LAN ª GIAÁY PHEÙP XUAÁT BAÛN SOÁ 16/GP - BTTTT NGAØY 4/1/2012 (BOÄ TTTT)ª SAÉP CHÖÕ ÑIEÄN TÖÛ TAÏI BAÙO LAÂM ÑOÀNG ª IN TAÏI XÍ NGHIEÄP BAÛN ÑOÀ ÑAØ LAÏT

THỂ THAO

Thác Bản Giốc nhìn từ tầng cao nhất. Ảnh: Nghĩa Nguyễn

GIA KHÁNH

Trên 800 Câu lạc bộ TDTT đang hoạt động trong tỉnh Điểm nổi bật nhất của TDTT

Lâm Đồng trong những năm gần đây chính là TDTT phong trào ngày càng phát triển rộng khắp. Không chỉ ở các khu vực trung tâm huyện thành mà nay các hoạt động TDTT đã lan đến tận nhiều xã trong vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở tất cả 12 huyện, thành trong tỉnh.

Một trong những nguyên nhân làm nhu cầu sinh hoạt TDTT của người dân tăng cao chính là kinh tế - đời sống dần được cải thiện. Hoạt động TDTT không chỉ mang lại sức khỏe mà đó còn là niềm vui sống, mang lại những giá trị tinh thần. Không chỉ ngày càng nhiều hơn các lứa tuổi, các đối tượng tham gia hoạt động TDTT, từ học sinh trong trường học ở các cấp học, thanh niên, trung niên, người cao tuổi, phụ nữ, ngày càng có nhiều hơn các môn thể thao để người chơi lựa chọn. Bên cạnh các môn quen thuộc lâu nay như bóng đá, bóng bàn, cầu lông, thể hình, cờ vua, các môn võ…, gần đây nhiều địa phương trong tỉnh đã phát triển rất mạnh những bộ môn được coi là mới tại Lâm Đồng như thể dục dưỡng sinh cho người cao tuổi (Di Linh, Đà Lạt, Bảo Lộc), Aerobic (trong học đường phổ thông), bóng

Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch (VHTTDL) Lâm Đồng vừa triền khai đến cán bộ cơ sở các cấp trong tỉnh một số giải pháp để phát triển TDTT trong thời gian đến.

chuyền hơi cho người cao tuổi (Đạ Tẻh, Cát Tiên…), đặc biệt là bóng chuyền nữ đang phát triển rất mạnh ở tất cả các huyện, thành trong tỉnh hiện nay, trong đó có vai trò rất lớn của Hội Liên hiệp Phụ nữ các cấp. Nếu như toàn tỉnh năm 2009 tỷ lệ người dân tham gia tập luyện TDTT chỉ có 19,5% thì đến nay theo Sở VHTTDL Lâm Đồng đã tăng lên trên 25%.

Cùng đó, song song với tiến trình xây dựng nông thôn mới đang tiến hành mạnh mẽ hiện nay trong tỉnh, việc xây dựng cơ sở vật chất - thiết chế văn hóa thể thao cũng được quan tâm đặc biệt. Đến nay, 11/12 huyện, thành đã có quy hoạch sân vận động, nhiều địa phương đã đầu tư các trung tâm văn hóa thể thao cấp huyện khang trang; từ xã đến thôn có sân vận động, có nhà sinh hoạt trong đó có sân bãi cho thi đấu thể thao cho cộng đồng.

Tỉnh cũng tạo điều kiện cho các liên đoàn, hội, câu lạc bộ TDTT phát triển từ cấp tỉnh đến cấp cơ sở. Toàn tỉnh đến nay có 10 liên đoàn,

6 hội thể thao cấp tỉnh, 40 hội, chi hội thể thao cấp huyện và 815 câu lạc bộ TDTT đang hoạt động ở cơ sở. TDTT cũng phát triển mạnh trong lực lượng vũ trang, trong học đường, trong khối cán bộ công chức, viên chức với các hội thao cấp tỉnh, cấp huyện hằng năm. Công tác xã hội hóa TDTT cũng được thúc đẩy với sự ra đời của nhiều trung tâm TDTT, khu liên hợp thể thao, các câu lạc bộ do tư nhân đầu tư xây dựng. Toàn tỉnh hiện nay có 16 bể bơi, trên 80 sân cỏ nhân tạo, hầu hết những công trình này đều được tư nhân bỏ hằng tỷ đồng để xây dựng.

Trong thể thao thành tích cao, hiện Lâm Đồng đang đào tạo khoảng 200 VĐV cho 12 bộ môn, số lượng các môn đào tạo từ năng khiếu đến cấp đội tuyển cũng như số lượng VĐV ngày càng tăng, số huy chương từ các giải khu vực và quốc gia cũng tăng lên hằng năm. Lâm Đồng đã xác định một số môn mũi nhọn để tập trung đầu tư như cờ vua, thể hình, bóng bàn, các môn võ và bóng đá.

Những giải pháp phát triển TDTT Lâm Đồng trong thời gian đến

Tuy nhiên, như Sở VHTTDL Lâm Đồng đánh giá, bên cạnh những điều đạt được trên vẫn còn rất nhiều khó khăn mà TDTT Lâm Đồng đang đối mặt: cơ sở vật chất trang thiết bị cho các hoạt động TDTT vẫn còn rất thiếu từ cấp tỉnh đến cơ sở, TDTT phong trào phát triển nhưng không đồng đều trong tỉnh; trong thể thao thành tích cao số lượng huy chương nhiều nhưng chất lượng huy chương chưa cao.

Những giải pháp Theo ông Nguyễn Tiến Hải - Phó

Giám đốc Sở VHTTDL Lâm Đồng, trong quản lý nhà nước về TDTT thời gian đến, Sở sẽ tiếp tục phối hợp với các ngành để triển khai chiến lược phát triển TDTT đến năm 2020 trên địa bàn đã được tỉnh phê duyệt; tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác TDTT theo chỉ đạo của Trung ương; triển khai tốt các nhiệm vụ khác như chiến lược phát triển bóng đá tỉnh, chương trình bơi an toàn phòng chống đuối nước trẻ em giai đoạn 2017- 2021. Cùng đó, Sở tiếp tục tăng cường công tác hướng dẫn kiểm tra đối với các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp tham gia tổ chức các hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực TDTT, đặc biệt là trong thể thao mạo hiểm.

Trong TDTT quần chúng, ngành đề nghị cấp ủy đảng và chính quyền các địa phương tăng cường quan tâm công tác TDTT ở cơ sở, gắn nhiệm vụ phát triển TDTT với phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. Trước mắt là đẩy mạnh cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện TDTT theo gương Bác Hồ vĩ đại” gắn với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở

khu dân cư”, gắn TDTT với các hoạt động giao lưu văn hóa - văn nghệ tại địa phương.

Trong xây dựng cơ sở vật chất, ngành cho biết sẽ tăng cường tham mưu ban hành văn bản về cơ chế chính sách và hỗ trợ kinh phí đầu tư cơ sở vật chất phục vụ cho sự nghiệp phát triển TDTT, đẩy nhanh tiến độ quy hoạch tổng thể cơ sở vật chất từ cấp tỉnh đến cấp cơ sở, đẩy mạnh xã hội hóa nhằm nâng cao khả năng thu hút các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp đầu tư vào xây dựng cơ sở vật chất phục vụ các hoạt động TDTT. Trước mắt, Sở đề nghị tỉnh thúc đẩy nhanh tiến độ xây dựng Khu Liên hợp Thể thao tỉnh tại Đà Lạt, ưu tiên cho việc xây dựng Nhà thi đấu hiện đại đạt chuẩn quốc gia và sân vận động 20 nghìn chỗ ngồi tại đây.

Trong xã hội hóa TDTT, ngành sẽ tiếp tục đa dạng hóa các loại hình hoạt động, khuyến khích các tổ chức, cá nhân thành lập câu lạc bộ TDTT và tham gia tổ chức các giải đấu nhiều hơn.

Trong thể thao thành tích cao, theo ông Hải, ngành sẽ tăng cường công tác đào tạo bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ HLV; hoàn thiện hệ thống tuyển chọn, đào tạo năng khiếu thể thao; nâng cao chất lượng công tác huấn luyện chuyên môn cho các đội tuyển tỉnh, đồng thời ưu tiên phát triển những môn thể thao có thế mạnh của Lâm Đồng, nhất là những môn nằm trong chương trình Đại hội TDTT toàn quốc và thi đấu Olympic, từng bước xây dựng và phát triển thể thao thành tích cao ổn định, phù hợp với đặc điểm thể chất con người và điều kiện kinh tế - xã hội địa phương.

Người dân thi đấu bóng chuyền hơi trên sân đất những buổi chiều tại Đạ Tẻh - địa phương có phong trào bóng chuyền hơi rất mạnh hiện nay tại Lâm Đồng. Ảnh: V.T

Góc ảnh đẹpChàng trung úy... TIẾP TRANG 9

... Anh kể: Tầm từ 10 giờ tới 12 giờ khuya khi đi tuần trên đường phố không hiếm các thanh niên trẻ, có biểu hiện phạm pháp trên đường phố. Gặp những trường hợp có biểu hiện khả nghi, mình và các anh trong đội ngay lập tức ra hiệu dừng xe kiểm tra hành chính. Trong đó, 10 vụ thì có 8 vụ các thanh niên giấu dao, mã tấu, thậm chí ma túy đá,... trong cốp xe hoặc chạy xe biển số giả để đi làm việc phi pháp. Thông thường, khi chuyển tang vật có dấu hiệu vi phạm về các đội nghiệp vụ Công an thành phố xác minh thì phát hiện nhiều sai phạm của các đối tượng trên.

Không chỉ là một chiến sỹ trẻ mẫn cán, đầy nhiệt huyết với nghề, Đức còn là Ủy viên Ban Chấp hành Chi đoàn 3 (gồm đội CSGT và đội QLHC). Mỗi quý anh thường cùng các chiến

sỹ trong đội về nguồn, đến các xã vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số để tặng hàng trăm suất quà cho người dân; nạo vét mương cống, vệ sinh môi trường thôn, bản vùng sâu… nên hằng năm, Chi đoàn 3 đều đạt thành tích xuất sắc trong công tác đoàn thể, cơ quan. Thiếu tá Nguyễn Văn Hùng, Đội trưởng Đội CSGT Công an TP Đà Lạt nhận xét: “Do có nhiều thành tích trong Đội, nhiều năm nay Trung úy Đức đều đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở, được Giám đốc Công an tỉnh nhiều lần khen thưởng về thành tích đột xuất trong phòng chống tội phạm. Mặc dù tuổi đời còn trẻ, nhưng Đức có tinh thần cầu tiến, sống tình cảm với mọi người và tận tụy với công việc nên được anh em trong cơ quan luôn tôn trọng, quý mến”.