clinical presentation and diagnostic evaluation of acute pericarditis
DESCRIPTION
UPTODATETRANSCRIPT
-
8/7/2015 Clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis
http://www.uptodate.com/contents/clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis?topicKey=CARD%2F4940&elapsedTimeMs=7&v 1/26
OfficialreprintfromUpToDate www.uptodate.com2015UpToDate
AuthorMassimoImazio,MD,FESC
SectionEditorMartinMLeWinter,MD
DeputyEditorBrianCDowney,MD,FACC
Clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis
Alltopicsareupdatedasnewevidencebecomesavailableandourpeerreviewprocessiscomplete.Literaturereviewcurrentthrough:Jun2015.|Thistopiclastupdated:Oct31,2014.
INTRODUCTIONThepericardiumisafibroelasticsacmadeupofvisceralandparietallayersseparatedbya(potential)space,thepericardialcavity.Inhealthyindividuals,thepericardialcavitycontains15to50mLofanultrafiltrateofplasma.Pericardialdiseasesarerelativelycommoninclinicalpracticeandmayhavedifferentpresentationseitherasisolateddiseaseorasamanifestationofasystemicdisorder.Althoughtheetiologyisvariedandcomplex,thepericardiumhasarelativelynonspecificresponsetothesedifferentcauseswithinflammationofthepericardiallayersandpossibleincreasedproductionofpericardialfluid.Chronicinflammationwithfibrosisandcalcificationcanleadtoarigid,usuallythickenedandcalcifiedpericardium,withpossibleprogressiontopericardialconstriction.
Diseasesofthepericardiumpresentclinicallyinoneofseveralways[1]:
Acutepericarditisreferstoinflammationofthepericardialsac.Thetermmyopericarditis,orperimyocarditis,isusedforcasesofacutepericarditisthatalsodemonstratemyocardialinflammation.Theclinicalpresentationanddiagnosticevaluationforacutepericarditiswillbereviewedhere.Theetiologyofpericarditis,treatmentandprognosisofacutepericarditis,andotherpericardialdiseaseprocessesarediscussedseparately.(See"Etiologyofpericardialdisease"and"Treatmentofacutepericarditis"and"Recurrentpericarditis"and"Myopericarditis"and"Cardiactamponade"and"Constrictivepericarditis"and"Diagnosisandtreatmentofpericardialeffusion".)
EPIDEMIOLOGYAcutepericarditisisthemostcommondisorderinvolvingthepericardium.Epidemiologicstudiesarelacking,andtheexactincidenceandprevalenceofacutepericarditisareunknown.However,acutepericarditisisrecordedinabout0.1to0.2percentofhospitalizedpatientsand5percentofpatientsadmittedtotheEmergencyDepartmentfornonischemicchestpain[2,3].
Acutepericarditisisacommondisorderinseveralclinicalsettings,whereitmaybethefirstmanifestationofanunderlyingsystemicdiseaseormayrepresentanisolatedprocess(table1).Indevelopedcountries,mostcasesofacutepericarditisareconsideredofpossibleorconfirmedviralorigin,althoughtheexactetiologyofmostcasesremainsundeterminedfollowingatraditionaldiagnosticapproach[57].
Priortothewidespreadavailabilityofantiretroviraltherapytotreatinfectionwiththehumanimmunodeficiencyvirus(HIV),pericardialdiseasewasthemostfrequentcardiovascularmanifestationoftheacquiredimmunedeficiencysyndrome(AIDS)[8,9].However,indevelopedcountrieswithaccesstoHIVtherapy,patientswithHIVinfectionwhodevelopacutepericarditishaveanetiologicspectrumverysimilartononHIVinfectedpatients.Onthecontrary,HIVinfectionandtuberculosispersistasmajorcausesofacutepericarditisin
AcuteandrecurrentpericarditisPericardialeffusionwithoutmajorhemodynamiccompromiseCardiactamponadeConstrictivepericarditisEffusiveconstrictivepericarditis
InanobservationalstudyfromanurbanareainNorthernItalytheincidenceofacutepericarditiswas27.7casesper100,000personsperyear[4].
InanobservationalstudyfromFinlandthatincluded670,409cardiovascularadmissionsto29hospitalsacrossthecountryovera9.5yearperiod,thestandardizedincidencerateforpericarditisrequiringhospitalizationwas3.3casesper100,000personyears[3].
-
8/7/2015 Clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis
http://www.uptodate.com/contents/clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis?topicKey=CARD%2F4940&elapsedTimeMs=7&v 2/26
developingcountries.(See"CardiacandvasculardiseaseinHIVinfectedpatients",sectionon'Pericardialdisease'.)
CLINICALFEATURESAcutepericarditiscanpresentinavarietyofways,dependingontheunderlyingetiology.Patientswithaninfectiousetiologymaypresentwithsignsandsymptomsofsystemicinfectionsuchasfeverandleukocytosis.Viraletiologiesinparticularmaybeprecededbyflulikerespiratoryorgastrointestinalsymptoms.Patientswithaknownautoimmunedisorderormalignancymaypresentwithsignsorsymptomsspecifictotheirunderlyingdisorder.
Themajorclinicalmanifestationsofacutepericarditisinclude[5]:
ChestpainThevastmajorityofpatientswithacutepericarditispresentwithchestpain(>95%ofcases)[10].Chestpainislikelytobepresentincasesofacutepericarditiscausedbyinfection,butmaybeminimalorabsentinpatientswithuremicpericarditisorpericarditisassociatedwitharheumatologicdisorder(althoughinsomepatientspleuriticchestpainandpericarditisistheinitialpresentationofsystemiclupuserythematosus).
Chestpainthatresultsfromacutepericarditisistypicallyfairlysuddeninonsetandoccursovertheanteriorchest.Unlikepainfrommyocardialischemia,chestpainduetopericarditisismostoftensharpandpleuriticinnature,withexacerbationbyinspirationorcoughing.Oneofthemostdistinctivefeaturesisthetendencyforadecreaseinintensitywhenthepatientsitsupandleansforward[5,11].Thisposition(seated,leaningforward)tendstoreducepressureontheparietalpericardium,particularlywithinspiration,andmayalsoallowforsplintingofthediaphragm[12].
However,dull,oppressivepainorradiationofthepaintotheshoulders(particularlythetrapeziusridges)mayoccurinsuchcasesitisdifficulttodistinguishpericarditisfromothercausesofchestpain[5,11].Thechestpainofpericarditismustalwaysbedistinguishedfromothercommonand/orlifethreateningcausesofchestpainsuchasmyocardialischemia,pulmonaryembolism,aorticdissection,gastroesophagealrefluxdisease,andmusculoskeletalpain.(See"Differentialdiagnosisofchestpaininadults".)
PericardialfrictionrubThepresenceofapericardialfrictionrubonphysicalexaminationishighlyspecificforacutepericarditis(movie1).Pericardialfrictionrubs,whichoccurduringthemaximalmovementoftheheartwithinitspericardialsac,aresaidtobegeneratedbyfrictionbetweenthetwoinflamedlayersofthepericardium.However,thiscommonlyofferedexplanationforitsmechanismmaybeanoversimplificationaspatientswithapericardialeffusionmayalsohaveanaudiblefrictionrub.
Theclassicfrictionrubconsistsofthreephases,correspondingtomovementoftheheartduringatrialsystole(whichisnotheardinpatientswithatrialfibrillation),ventricularsystole,andtherapidfillingphaseofearlyventriculardiastole.However,somerubsarepresentonlyduringone(onecomponent)ortwophases(twocomponents)ofthecardiaccycle[13].Inareviewofauscultationandphonocardiographyin100patientswithapericardialrub,therubwastriphasicin56percentofpatientsinsinusrhythmoverall,biphasicrubswerepresentin33percentandmonophasicrubsin15percent[13].
Pericardialrubshaveasuperficialscratchyorsqueakingqualitythatisbestheardwiththediaphragmofthestethoscope.Theymaybelocalizedorwidespread,butareusuallyloudestovertheleftsternalborder[13].Theintensityoftherubfrequentlyincreasesafterapplicationoffirmpressurewiththediaphragm,duringsuspendedrespiration,andwiththepatientleaningforwardorrestingonelbowsandknees(picture1).Thislastmaneuverisdesignedtoincreasecontactbetweenvisceralandparietalpericardium,butisseldomusedinpracticesinceitiscumbersomeforthepatient.
Frictionrubstendtovaryinintensityandcancomeandgooveraperiodofhourstherefore,thesensitivityfordetectionofarubisvariableanddependsinlargepartonthefrequencyofauscultation[11].Pericardialrubsmaybeeasiertohearinpatientswithoutapericardialeffusion,butthisfindingisnotuniversalandisnotwell
Chestpaintypicallysharpandpleuritic,improvedbysittingupandleaningforwardPericardialfrictionrubasuperficialscratchyorsqueakingsoundbestheardwiththediaphragmofthestethoscopeovertheleftsternalborder
Electrocardiogram(ECG)changesnewwidespreadSTelevationorPRdepressionPericardialeffusion
-
8/7/2015 Clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis
http://www.uptodate.com/contents/clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis?topicKey=CARD%2F4940&elapsedTimeMs=7&v 3/26
documented.Inareportof100patientswithacutepericarditis,apericardialrubwaspresentin34of40(85percent)withoutaneffusion[14].Thisprevalenceisconsiderablyhigherthanthe35percentincidenceoffrictionrubsreportedinanotherseries[10].
Suspensionofrespirationduringauscultationpermitsdistinctionofapericardialfrictionrubfromapleuropericardialorpleuralrub.Apleuropericardialrubresultsfromthefrictionbetweentheinflamedpleuraandtheparietalpericardium,whileapleuralrubistheresultoffrictionbetweentheinflamedvisceralandparietalpleura.Assuch,pleuropericardialandpleuralrubscanbeheardonlyduringtheinspiratoryphaseofrespiration.(See"Auscultationofheartsounds",sectionon'Pericardialfrictionrubandotheradventitioussounds'.)
ElectrocardiogramChangesintheelectrocardiogram(ECG)inpatientswithacutepericarditissignifyinflammationoftheepicardium,sincetheparietalpericardiumitselfiselectricallyinert.However,somecausesofpericarditisdonotresultinsignificantinflammationoftheepicardiumand,assuch,maynotaltertheECG.Anillustrationofthisisuremicpericarditis,inwhichthereisprominentfibrindepositionbutlittleornoepicardialinflammation.Asaresult,theECGoftenshowsnoneofthechangesassociatedwithpericarditis[15].(See"Pericarditisinrenalfailure".)
Theelectrocardiogram(ECG)inacutepericarditiscanevolvethroughasmanyasfourstagesofchanges[5,11].However,pericarditisdoesnotalwaysresultinsignificantECGchanges.Oneseriesof300consecutivepatientswithacutepericarditisnotedtypicalECGevolutionin60percentofcases[10].
ThetypicalprogressionofECGchangesinpatientswithacutepericarditisisdescribedbelow:
ThetemporalevolutionofECGchangeswithacutepericarditisishighlyvariablefromonepatienttoanother[16].TreatmentcanaccelerateoralterECGprogression.ThedurationoftheECGchangesinpericarditisalsodependsuponitscauseandtheextentoftheassociatedmyocardialdamage[17].
AtypicalECGchangesareseeninupto40percentofpatientswithacutepericarditis[10].Forexample,localizedSTelevationandTwaveinversionoccurbeforeSTsegmentnormalizationinaminorityofpatientswithacutepericarditiswithoutmyocardialinvolvement.ThesechangescansimulateECGchangesseeninpatientswithanacutecoronarysyndrome.(See'ECGdifferentiationfromacutemyocardialinfarction'belowand"ECGtutorial:Myocardialischemiaandinfarction"and"ECGtutorial:STandTwavechanges".)
Sustainedarrhythmiasareuncommoninacutepericarditis,exceptinthepostthoracotomysetting.Thiswasillustratedinareviewof100consecutivepatientsinwhichonlysevenarrhythmiaswereidentifiedallwereatrialandalloccurredinpatientswithunderlyingheartdisease[18].Inaseparatereportcomparingpatientswithmyopericarditisandsimpleacutepericarditis,cardiacarrhythmiaswerealsomorecommonlypresentinpatientswithmyopericarditis(oddsratio17.6,95%confidenceinterval5.7to54.1)[4].Thus,thepresenceofatrialorventriculararrhythmiasissuggestiveofconcomitantmyocarditisoranunrelatedcardiacdisease.
ECGdifferentiationfromacutemyocardialinfarctionWhilebothacutepericarditisandacute
Stage1,seeninthefirsthourstodays,ischaracterizedbydiffuseSTelevation(typicallyconcaveup)withreciprocalSTdepressioninleadsaVRandV1(waveform1).Thereisalsoanatrialcurrentofinjury,reflectedbyelevationofthePRsegmentinleadaVRanddepressionofthePRsegmentinotherlimbleadsandintheleftchestleads,primarilyV5andV6.Thus,thePRandSTsegmentstypicallychangeinoppositedirections.PRsegmentdeviation,whichishighlyspecificthoughlesssensitive,isfrequentlyoverlooked.
TheTPsegmentisrecommendedasthebaselineforcomparisonwhenmeasuringbothPRandSTsegmentchangesinacutepericarditis[16].
Stage2,typicallyseeninthefirstweek,ischaracterizedbynormalizationoftheSTandPRsegments.
Stage3ischaracterizedbythedevelopmentofdiffuseTwaveinversions,generallyaftertheSTsegmentshavebecomeisoelectric.However,thisstageisnotseeninsomepatients.
Stage4isrepresentedbynormalizationoftheECGorindefinitepersistenceofTwaveinversions("chronic"pericarditis).
-
8/7/2015 Clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis
http://www.uptodate.com/contents/clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis?topicKey=CARD%2F4940&elapsedTimeMs=7&v 4/26
myocardialinfarctioncanpresentwithchestpainandelevationsincardiacbiomarkers,theelectrocardiographicchangesinacutepericarditisdifferfromthoseinacuteSTelevationMI(STEMI)inseveralways[19].ThesedistinctionsassumethatthepericarditisdoesnotoccurduringorsoonafteranacuteMI.(See"Electrocardiograminthediagnosisofmyocardialischemiaandinfarction"and"Pericardialcomplicationsofmyocardialinfarction"and"ECGtutorial:STandTwavechanges"and"ECGtutorial:Myocardialischemiaandinfarction".)
ECGdifferentiationfromearlyrepolarizationTheearlyrepolarizationvariantseenonanECGmaybepresentinasmanyas30percentofyoungadultsandisoftenconfusedwithacutepericarditis[20].EarlyrepolarizationischaracterizedbySTelevationoftheJpoint,whichrepresentsthejunctionbetweentheendoftheQRScomplex(terminationofdepolarization)andthebeginningoftheSTsegment(onsetofventricularrepolarization).Asaresult,thereiselevationoftheSTsegmentitself,whichmaintainsitsnormalconfiguration(waveform4).Inearlyrepolarization,STelevationismostoftenpresentintheanteriorandlateralchestleads(V3V6),althoughotherleadscanbeinvolved.(See"ECGtutorial:Miscellaneousdiagnoses",sectionon'Earlyrepolarization'.)
MorphologyTheSTsegmentelevationinacutepericarditisbeginsattheJpoint,whichrepresentsthejunctionbetweentheendoftheQRScomplex(terminationofdepolarization)andthebeginningoftheSTsegment(onsetofventricularrepolarization).TheSTsegmentelevationrarelyexceeds5mm,andusuallyretainsitsnormalconcavity(waveform1).Insomecasesofacutepericarditis,theSTsegmentrisesobliquelyinastraightline.AlthoughsimilarpatternscanoccurwithSTEMI,thetypicalfindinginaSTEMIpatientisconvex(domeshaped)STelevation(apatternnotcharacteristicofacutepericarditis)thatmaybemorethan5mminheight(waveform2).Thebasisforthesemorphologicdifferencesisnotknown,butisprobablyrelatedtothegreaterinjurycurrentassociatedwithinfarction.
DistributionSTsegmentelevationsinSTEMIarecharacteristicallylimitedtoanatomicalgroupingsofleadsthatcorrespondtothelocalizedvascularareaoftheinfarct(anteroseptalandanteriorleadsV1toV4lateralleadsI,aVL,V5,V6inferiorleadsII,III,aVF)(waveform2).Thepericardiumenvelopstheheart,thereforetheSTchangesaremoregeneralizedandtypicallyarepresentinmostleads(waveform1).Inpericarditis,STsegmentelevationintheprecordialleadsismostcommonlyseeninV5andV6,andindecreasingfrequencyfromV4toV1,whileinthelimbleads,itisoftenmoreevidentinleadsIandIIthaninleadsIII,aVF,andaVL[17].
ReciprocalchangesAcuteSTEMIisoftenassociatedwithreciprocalSTsegmentchanges,whicharenotseenwithpericarditisexceptinleadsaVRandV1.
ConcurrentSTandTwavechangesSTsegmentelevationandTwaveinversionsdonotgenerallyoccursimultaneouslyinpericarditis,whiletheycommonlycoexistinacuteSTEMI(waveform2).Furthermore,theevolutionofrepolarizationabnormalitiesoftentakesplacemoreslowlyandmoreasynchronouslyamongaffectedleadsinpericarditisthaninSTEMI.
HyperacuteTwavesPeakedTwaves(>10mmhighinprecordialleads,>5mmhighinlimbleads),alsoreferredtoashyperacuteTwaves,canbeseeninSTEMIbutarenottypicalofpericarditis(waveform3AB).Rarely,fusionoftheSTsegmentandTwaveintoasinglemonophasicwaveinpericarditiscanmimictheappearanceofhyperacuteTwaves.
QwavesPathologicQwaves,whichmayoccurwithextensiveinjuryinSTEMI,aregenerallynotseeninpericarditis.TheabnormalQwavesinMIreflectthelossofpositivedepolarizationvoltagesbecauseoftransmuralmyocardialnecrosis.Pericarditis,ontheotherhand,generallycausesonlysuperficialinflammation.AbnormalQwavesarenotseenunlessthereisconcomitantmyocarditisorpreexistingcardiomyopathyormyocardialinfarction.
PRsegmentPRelevationinaVRwithPRdepressioninotherleadsduetoaconcomitantatrialcurrentofinjuryisfrequentlyseeninacutepericarditisbutrarelyseeninacuteSTEMI.
QTprolongationProlongationoftheQTintervalwithregionalTwaveinversion(intheabsenceofdrugeffectsorrelevantmetabolicdisorders)favorsthediagnosisofmyocardialischemia(ormyopericarditis)overpericarditisalone.
-
8/7/2015 Clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis
http://www.uptodate.com/contents/clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis?topicKey=CARD%2F4940&elapsedTimeMs=7&v 5/26
Thefollowingelectrocardiographicfeaturescanbehelpfulindistinguishingacutepericarditisfromearlyrepolarization:
Laboratoryandimagingfindings
EchocardiogramEchocardiographyisoftennormalinpatientswiththeclinicalsyndromeofacutepericarditisunlessthereisanassociatedpericardialeffusion.Whilethefindingofapericardialeffusioninapatientwithknownorsuspectedpericarditissupportsthediagnosis,theabsenceofapericardialeffusionorotherechocardiographicabnormalitiesdoesnotexcludeit.Inoneseriesof300consecutivepatientswithacutepericarditis,pericardialeffusionwaspresentin180patients(60percent).Inmostcasestheeffusionwassmallormoderateinsize(79and10percent,respectively)withouthemodynamicconsequences.Cardiactamponadewaspresentinonly5percentofpatients[10].(See"Echocardiographicevaluationofthepericardium"and"Diagnosisandtreatmentofpericardialeffusion".)
ChestxrayChestradiographyistypicallynormalinpatientswithacutepericarditis.Althoughpatientswithasubstantialpericardialeffusionmayexhibitanenlargedcardiacsilhouettewithclearlungfields(image1),thisfindingisuncommoninacutepericarditissinceatleast200mLofpericardialfluidmustaccumulatebeforethecardiacsilhouetteenlarges[2,5].However,acutepericarditisshouldbeconsideredintheevaluationofapatientwithnewandotherwiseunexplainedcardiomegaly.
CardiacbiomarkersAcutepericarditismaybeassociatedwithincreasesinserumbiomarkersofmyocardialinjurysuchascardiactroponinIorT.Inoneseriesof118consecutivecaseswithidiopathicacutepericarditisanelevatedlevelofcardiactroponinIwasdetectedin38patients(32percent)[23].Suchpatientsshouldbeconsideredtohavemyopericarditis.(See'Myopericarditis'belowand"Myopericarditis",sectionon'Laboratorystudies'.)
SignsofinflammationSincepericarditisisaninflammatorydisease,laboratorysignsofinflammationarecommoninpatientswithacutepericarditis.Theseincludeelevationsinthewhitebloodcellcount,erythrocytesedimentationrate,andserumCreactiveproteinconcentration.Whileelevationinthesemarkerssupportsthediagnosis,theyareneithersensitivenorspecificforacutepericarditis.Additionally,inthehyperacutephaseofpericarditis,thesemarkersmayremainnormalandincreasedlevelsmaybefoundonlyonfollowup.
DIAGNOSISThediagnosisofacutepericarditisisusuallysuspectedbasedonahistoryofcharacteristicpleuriticchestpain,andconfirmedifapericardialfrictionrubispresent.Pericarditisshouldalsobesuspectedinapatientwithpersistentfeverandpericardialeffusionornewunexplainedcardiomegaly.Additionaltesting,whichtypicallyincludesbloodwork,chestradiography,electrocardiography,andechocardiography,cansupportthediagnosisbutisfrequentlynormalorunrevealing.Theelectrocardiogramisusuallythemosthelpfultestintheevaluationofpatientswithsuspectedacutepericarditis.Echocardiographyisoftennormal,butcanbeanessentialpartoftheevaluationifthereisevidenceofanassociatedpericardialeffusionand/orsignsofcardiactamponade.
EvaluationForapatientwhopresentswithsuspectedacutepericarditis,itisourpracticetoperformthefollowingstudies:
STelevationsoccurinboththelimbandprecordialleadsinmostcasesofacutepericarditis(47of48inonestudy),whereasaboutonehalfofsubjectswithearlyrepolarizationhavenoSTdeviationsinthelimbleads[21].
PRdeviationandevolutionoftheSTandTchangesstronglyfavorpericarditis,asneitherisseeninearlyrepolarization.
IftheratioofSTelevationtoTwaveamplitudeinleadV6exceeds0.24,acutepericarditisispresent(positiveandnegativepredictivevaluesareboth100percent)[22].
InitialhistoryandphysicalexaminationThisevaluationshouldconsiderdisordersthatareknowntoinvolvethepericardium,suchaspriormalignancy,autoimmunedisorders,uremia,recentmyocardialinfarction,andpriorcardiacsurgery.Theexaminationshouldpayparticularattentiontoauscultationforapericardialfrictionrubandthesignsassociatedwithtamponade.(See"Etiologyofpericardialdisease"
-
8/7/2015 Clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis
http://www.uptodate.com/contents/clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis?topicKey=CARD%2F4940&elapsedTimeMs=7&v 6/26
and"Pericardialdiseaseassociatedwithmalignancy"and"Noncoronarycardiacmanifestationsofsystemiclupuserythematosusinadults",sectionon'Pericardialdisease'and"Pericarditisinrenalfailure"and"Pericardialcomplicationsofmyocardialinfarction"and"Cardiactamponade".)
Initialtestingshouldinclude:
Anelectrocardiograminallcases.(See'Electrocardiogram'above.)
Chestradiographyinallcases.(See'Chestxray'above.)
Completebloodcount,troponinlevel,erythrocytesedimentationrate,andserumCreactiveproteinlevel.(See'Cardiacbiomarkers'above.)
Bloodculturesiffeverhigherthan38C(100.4F)orsignsofsepsis.
Echocardiographyshouldbeperformedinallcases,withurgentechocardiographyifcardiactamponadeissuspected.Evenasmalleffusioncanbehelpfulinconfirmingthediagnosisofpericarditis,althoughtheabsenceofaneffusiondoesnotexcludethediagnosis[24].Inaddition,echocardiographycanbeparticularlyhelpfulifpurulentpericarditisissuspected,ifthereisconcernaboutmyocarditis,orifthereisradiographicevidenceofcardiomegaly,particularlyifthisisanewfinding.(See'Echocardiogram'aboveand"Echocardiographicevaluationofthepericardium".)
The2003AmericanCollegeofCardiology/AmericanHeartAssociation/AmericanSocietyofEchocardiography(ACC/AHA/ASE)guidelinesfortheclinicalapplicationofechocardiographystatedthatevidenceand/orgeneralagreementsupportedtheuseofechocardiographyfortheevaluationofallpatientswithsuspectedpericardialdisease[25].Similarly,a2013expertconsensusstatementfromtheASErecommendsechocardiographyforallpatientswithacutepericarditis[24].
Additionaltestingmayinclude:
Tuberculinskintestoraninterferongammareleaseassay(eg,QuantiFERONTBassay)ifnotrecentlyperformed.TheinterferongammareleaseassayismosthelpfulinimmunocompromisedorHIVpositivepatientsandinregionswheretuberculosisisendemic.(See"DiagnosisofpulmonarytuberculosisinHIVnegativepatients"and"Tuberculouspericarditis".)
Antinuclearantibody(ANA)titerinselectedcases(eg,youngwomen,especiallythoseinwhomthehistorysuggestsarheumatologicdisorder).Rarely,acutepericarditisistheinitialpresentationofsystemiclupuserythematosus(SLE).ItisimportanttorecognizethatapositiveANAisanonspecifictest.ArheumatologyconsultshouldbesoughtinpatientswithpericarditisinwhomadiagnosisofSLEisbeingentertained.
HIVserology(see"CardiacandvasculardiseaseinHIVinfectedpatients",sectionon'Pericardialdisease')
Computedtomography(CT)maybeusefultoconfirmthediagnosisandespeciallyevaluateconcomitantpleuropulmonarydiseasesandlymphadenopathies,thussuggestingapossibleetiologyofpericarditis(ie,TB,lungcancer)[24].Noncalcifiedpericardialthickeningwithpericardialeffusionissuggestiveofacutepericarditis.Moreover,withtheadministrationofiodinatedcontrastmedia,enhancementofthethickenedvisceralandparietalsurfacesofthepericardialsacconfirmsthepresenceofactiveinflammation.Computedtomographicattenuationvaluescanhelpinthedifferentiationofexudativefluid(20to60Hounsfieldunits),asfoundwithpurulentpericarditis,andsimpletransudativefluid(
-
8/7/2015 Clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis
http://www.uptodate.com/contents/clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis?topicKey=CARD%2F4940&elapsedTimeMs=7&v 7/26
ClinicaldiagnosticcriteriaAcutepericarditisreferstoinflammationofthepericardialsac.Thetermmyopericarditis,orperimyocarditis,isusedforcasesofacutepericarditisthatalsodemonstratefeaturesconsistentwithmyocardialinflammation.
Becausethesamevirusesthatareresponsibleforacutepericarditiscanalsocausemyocarditis,itisnotuncommontofindsomedegreeofmyocardialinvolvementinpatientswithacutepericarditis.Theterms"myopericarditis"and"perimyocarditis"aresometimesusedinterchangeablyortheycanbeusedtoindicatethedominantsiteofinvolvement.Casesthatinvolvethemyocardiuminwhichpericarditisispredominantarereportedasmyopericarditisalternatively,thetermperimyocarditisissometimesusedwhenmyocardialinvolvementismostprominent.However,inclinicalpractice,myopericarditisismorecommonandthistermisoftenusedinbothsenses.(See"Myopericarditis".)
AcutepericarditisAcutepericarditisisdiagnosedbythepresenceofatleasttwoofthefollowingcriteria(table2)[5,11,14,26,27]:
Whileechocardiographyisoftennormal,andtheabsenceofapericardialeffusiondoesnotexcludepericarditis,theechocardiogramremainsanessentialpartoftheevaluationifthereisevidenceofanassociatedpericardialeffusionand/orsignsofcardiactamponade.
MyopericarditisWhenacutepericarditisispresent,myopericarditiscanbediagnosedbythedetectionofoneorbothofthefollowingintheabsenceofevidenceofanothercause[2831]:
Amorecompletediscussionofthediagnosisofmyopericarditisispresentedseparately.(See"Myopericarditis",sectionon'Diagnosis'.)
IDENTIFYINGTHEETIOLOGYTheyieldofthestandarddiagnosticevaluationtodeterminetheetiologyofacutepericarditisisrelativelylow.Thiswasillustratedinthreeseriesthatincludedatotalof784unselectedpatientswhounderwentanextensiveevaluation[14,26,32].Aspecificdiagnosiswasestablishedinonly130patients(17percent)(table3).Themostcommonlyconfirmeddiagnoseswere:
InWesterncountries,unlessthereisanapparentmedicalorsurgicalconditionknowntobeassociatedwithpericarditis,mostcasesofacutepericarditisinimmunocompetentpatientsareduetoviralinfectionorareidiopathic(table1andtable3)[6,10,27,3235].Acuteviraloridiopathicpericarditistypicallyfollowsabriefandbenigncourseafterempirictreatmentwithantiinflammatorydrugs.(See"Treatmentofacutepericarditis".)
Wedonotroutinelyobtainviralstudies,sincetheyieldislowandmanagementisnotaltered[26].
Pericardiocentesisshouldbeperformedfortherapeuticpurposesinpatientswithcardiactamponade.(See'Pericardiocentesis'belowand"Treatmentofacutepericarditis",sectionon'Interventionaltherapeutictechniques'.)
Pericardiocentesisshouldbeconsideredfordiagnosticpurposesinpatientssuspectedofhavingamalignantorbacterialetiology,orinpatientswithaneffusionrefractorytomedicaltherapy.(See'Pericardiocentesis'below.)
Typicalchestpain(sharpandpleuritic,improvedbysittingupandleaningforward)Pericardialfrictionrub(asuperficialscratchyorsqueakingsoundbestheardwiththediaphragmofthestethoscopeovertheleftsternalborder)(movie1)
Suggestivechangesontheelectrocardiogram(typicallywidespreadSTsegmentelevation)(waveform1)Neworworseningpericardialeffusion
Elevationinserumcardiacbiomarkers,suchascardiactroponinIorTNeworpresumednewfocalorgloballeftventricularsystolicdysfunctiononimagingstudies
Neoplasia5percentTuberculosis4percentAutoimmuneetiologies5percentPurulentpericarditis1percent
-
8/7/2015 Clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis
http://www.uptodate.com/contents/clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis?topicKey=CARD%2F4940&elapsedTimeMs=7&v 8/26
Becauseoftherelativelybenigncourseassociatedwiththecommoncausesofpericarditis,itisnotnecessarytosearchfortheetiologyinallpatientswithacutepericarditis.Initialeffortsshouldfocusuponexcludingasignificanteffusionortamponadeandtheidentificationofpatientsinwhomamorecomprehensiveevaluationshouldbeperformedtoexcludecausesthatrequirespecifictherapy(eg,malignancy,tuberculosisorpurulentpericarditis)(table1)[10].Inaddition,amongpatientsathighriskofcoronarydisease,myocardialischemiamustberuledoutbyappropriatestudies.
IndicationsforpericardiocentesisandpericardialbiopsyStudiesinpatientswithacutepericarditishavereportedalowyieldfordiagnosticpericardiocentesisandpericardialbiopsyhowever,someauthorshaveadvocatedforamoreextensiveuseofthesetechniquesfordiagnosticpurposes.Themajorityofpatientswithuncomplicatedacutepericarditisdonotrequireinvasivepericardialprocedures.However,somehighriskpatientsmayrequirepericardiocentesisforboththerapeuticanddiagnosticpurposes(table4).Inaddition,whilepericardialbiopsyisnotrequiredtomakethediagnosisofacutepericarditis,itmayrarelybenecessaryinanattempttodiagnoseaspecificetiology.(See"Treatmentofacutepericarditis",sectionon'Interventionaltherapeutictechniques'.)
PericardiocentesisInpatientswithapericardialeffusion,pericardiocentesisorsurgicaldrainagecanservebothdiagnosticandtherapeuticpurposes.Amongpatientswithacutepericarditis,decisionsregardingdrainageofthepericardialspacearebaseduponthepresenceofanassociatedeffusion,itsechocardiographiccharacteristics(eg,sizeandcomposition),andclinicalsignificance(eg,causinghemodynamiccompromise).
Adetaileddiscussionregardingtheperformanceofpericardiocentesisandthetreatmentofpericardialeffusionsispresentedseparately.(See"Diagnosisandtreatmentofpericardialeffusion".)
PericardialbiopsyPericardialbiopsyisgenerallyperformedasapartofatherapeuticprocedure(surgicaldrainage)inpatientswithrecurrentpericardialeffusionsandcardiactamponadeafterpriorpericardiocentesis(therapeuticbiopsy),andasadiagnosticprocedureinpatientswithanillnesslastingmorethanthreeweeksdespitetreatmentwithoutadefinitediagnosis.Technicaladvancesininstrumentationwithintroductionofpericardioscopy,andincontemporaryvirologyandmolecularbiologyhaveimprovedthediagnosticvalueofepicardial/pericardialbiopsy.Thediagnosticyieldofpericardialbiopsyistypicallyhigherinpatientswithpericardialeffusionwithorwithoutpericarditisthaninthosewhopresentwithapparentacutepericarditiswithouteffusion.Polymerasechainreactiontechniquesmayrepresentausefuladjuncttoconventionallaboratorystudiesintheinvestigationofpericardialsamples,allowingtherapididentificationofmicroorganismsotherwisenoteasilyfound[36,37].Tissuesamplesshouldbesentforcytology,tumormarkers,gramstain,bacterialcultures,and,iftuberculosisissuspected,polymerasechainreactiontesting.(See"Diagnosisandtreatmentofpericardialeffusion",sectionon'Pericardialfluidanalysisandbiopsy'.)
DETERMINATIONOFRISKANDNEEDFORHOSPITALIZATIONManycliniciansadmitallnewcasesofacutepericarditistothehospital,butthismaynotbenecessary.Apatientwithuncomplicatedacutepericarditiscanundergoinitialevaluationinasamedayhospitalfacilityorclinic,althoughoutpatientfollowup
Patientswithsymptomaticeffusionsandevidenceofcardiactamponadeshouldundergopromptpericardialdrainage.(See"Cardiactamponade".)
Whenasignificantpericardialeffusionispresent,adiagnosticpericardiocentesisisindicatedifaspecificetiologyishighlysuspected,anddiagnosiscannotbereachedbyothermeans.Theinvestigationisespeciallyindicatedwhenaneoplasticorbacterialetiologyissuspectedbecauseadefinitediagnosiscanonlybemadebyidentificationoftheetiologicagentinthepericardialfluid.Fluidsamplesshouldbesentforcytology,tumormarkers,gramstain,bacterialcultures,and,iftuberculosisissuspected,polymerasechainreactiontestingfortuberculosis.(See"Diagnosisandtreatmentofpericardialeffusion"and"Pericardialdiseaseassociatedwithmalignancy".)
Pericardiocentesismaybeconsideredalsoforlargeeffusionsrefractorytomedicaltreatment[36].
Effusionsthataresmalltomoderateinsizeanddonotcausehemodynamiccompromise(ie,cardiactamponade)generallydonotrequiredrainage,unlessasampleoftheeffusionisnecessaryfordiagnosticpurposes.Moreover,pericardiocentesisperformedpercutaneouslyhasasignificantlyhighercomplicationrateiftheeffusionisnotlarge.
-
8/7/2015 Clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis
http://www.uptodate.com/contents/clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis?topicKey=CARD%2F4940&elapsedTimeMs=7&v 9/26
isrequired[6,10,32,35].Ontheotherhand,patientswithhighriskfeaturesareatincreasedriskofshorttermcomplicationsandhaveahigherlikelihoodofaspecificdisease[10,32].Hospitaladmissionisindicatedforhighriskpatientsinordertoinitiateappropriatetherapyandathoroughetiologicevaluation.
Featuresofacutepericarditisassociatedwithahigherriskinclude[10,32]:
Inonereportof300consecutivepatientswithacutepericarditis,15percentweredeemedhighriskatpresentationandwerehospitalized[10].Intheremaining85percentofpatientswhowerelowrisk,outpatientaspirintherapywaseffectivein87percent,andnoneofthesepatientshadaseriouscomplication(eg,cardiactamponade)atameanfollowupof38months.
Althoughchronicuseofglucocorticoidsshouldnotbeconsideredasariskfactorinageneralpopulationofpatientswithacutepericarditis,theywereassociatedwithanincreasedrateofcomplicationsinidiopathicorviralpericarditis[32].Glucocorticoidtherapygivenintheindexattackmayincreasethechanceofrecurrence,probablybecauseofitsdeleteriouseffectonviralreplicationandclearance.(See"Recurrentpericarditis",sectionon'Predictorsofrecurrence'.)
Gendermayalsopredictthelikelihoodofcomplications.Inaseriesof453consecutivecasesofacutepericarditis,womenwereatincreasedriskofcomplications(hazardration1.65,95%CI1.08to2.52)[32].Apossibleexplanationofthisfindingisthehigherfrequencyofautoimmuneetiologies(aboveallconnectivetissuediseases)inwomen.
PROGNOSISPatientswithacuteidiopathicorviralpericarditishaveagoodlongtermprognosis.Cardiactamponaderarelyoccursinpatientswithacuteidiopathicpericarditisandismorecommoninpatientswithaspecificunderlyingetiologysuchasmalignancy,tuberculosis,orpurulentpericarditis.Constrictivepericarditismayoccurinabout1percentofpatientswithacuteidiopathicpericarditis,andisalsomorecommoninpatientswithaspecificetiology.(See"Constrictivepericarditis".)
Approximately15to30percentofpatientswithidiopathicacutepericarditiswhoarenottreatedwithcolchicinedevelopeitherrecurrentorincessantdisease.Immunemechanismsappeartobeofprimaryimportanceinthemajorityofcases,andtheterm"chronicautoreactive"pericarditishasbeenused.Riskfactorsforrecurrentpericarditisincludelackofresponsetononsteroidalantiinflammatorydrugs,theneedforcorticosteroidtherapy,andinappropriatepericardiotomyorcreationofapericardialwindow.Thepathogenesis,course,andtreatmentofrecurrentpericarditisarediscussedseparately.(See"Recurrentpericarditis".)
INFORMATIONFORPATIENTSUpToDateofferstwotypesofpatienteducationmaterials,"TheBasics"and"BeyondtheBasics."TheBasicspatienteducationpiecesarewritteninplainlanguage,atthe5 to6gradereadinglevel,andtheyanswerthefourorfivekeyquestionsapatientmighthaveaboutagivencondition.Thesearticlesarebestforpatientswhowantageneraloverviewandwhoprefershort,easytoreadmaterials.BeyondtheBasicspatienteducationpiecesarelonger,moresophisticated,andmoredetailed.Thesearticlesarewrittenatthe10 to12 gradereadinglevelandarebestforpatientswhowantindepthinformationandarecomfortablewithsomemedicaljargon.
Herearethepatienteducationarticlesthatarerelevanttothistopic.Weencourageyoutoprintoremailthesetopicstoyourpatients.(Youcanalsolocatepatienteducationarticlesonavarietyofsubjectsbysearchingon"patientinfo"andthekeyword(s)ofinterest.)
Fever(>38C[100.4F])andleukocytosisEvidencesuggestingcardiactamponadeAlargepericardialeffusion(ie,anechofreespaceofmorethan20mm)ImmunosuppressedstateAhistoryoftherapywithvitaminKantagonists(eg,warfarin)AcutetraumaFailuretorespondwithinsevendaystoNSAIDtherapyElevatedcardiactroponin,whichsuggestsmyopericarditis
th th
th th
Basicstopics(see"Patientinformation:Pericarditisinadults(TheBasics)")
-
8/7/2015 Clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis
http://www.uptodate.com/contents/clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis?topicKey=CARD%2F4940&elapsedTimeMs=7& 10/26
SUMMARYANDRECOMMENDATIONS
UseofUpToDateissubjecttotheSubscriptionandLicenseAgreement.
REFERENCES
1. ImazioM.Contemporarymanagementofpericardialdiseases.CurrOpinCardiol201227:308.2. SpodickDH.Acutecardiactamponade.NEnglJMed2003349:684.3. KytV,SipilJ,RautavaP.Clinicalprofileandinfluencesonoutcomesinpatientshospitalizedforacute
BeyondtheBasicstopic(see"Patientinformation:Pericarditis(BeyondtheBasics)")
Acutepericarditis(inflammationofthepericardialsac)isthemostcommondisorderofthepericardiumandisseeninabout0.1percentofhospitalizedpatientsand5percentofpatientsadmittedtotheEmergencyDepartmentfornonischemicchestpain.(See'Epidemiology'above.)
Idiopathiccases,mostofwhichareprobablyviralinetiology,arethemostcommoncausesofacutepericarditis.Otheretiologiesofacutepericarditisincludeanybacterialinfections,malignancy,andautoimmunedisorders(table3).Thedistributionofetiologiesvarieswithgeographyandtypeofclinicalsetting(communityhospitalversustertiaryreferralcenter).(See'Epidemiology'above.)
Thediagnosisofacutepericarditisisusuallysuspectedbasedonahistoryofcharacteristicpleuriticchestpain,especiallywhenapericardialfrictionrubispresent.Pericarditisshouldalsobesuspectedinapatientwithpersistentfeverandpericardialeffusionornewunexplainedcardiomegaly.(See'Clinicalfeatures'above.)
Theevaluationofapatientwithsuspectedacutepericarditisincludesbloodwork(assessingformarkersofinflammationormyocardialdamage),chestradiography,electrocardiography,andechocardiography.Theelectrocardiogram(ECG)isoftenthemosthelpfultestintheevaluationofpatientswithsuspectedacutepericarditis.Echocardiographyisoftennormal,butcanbeanessentialpartoftheevaluationifthereisevidenceofanassociatedpericardialeffusionand/orsignsofcardiactamponade.(See'Diagnosis'aboveand'Evaluation'above.)
Acutepericarditisisdiagnosedbythepresenceofatleasttwoofthefollowingcriteria(table2):(See'Diagnosis'above.)
Typicalchestpain(sharpandpleuritic,improvedbysittingupandleaningforward).(See'Chestpain'above.)
Pericardialfrictionrub(asuperficialscratchyorsqueakingsoundbestheardwiththediaphragmofthestethoscopeovertheleftsternalborder)(movie1).(See'Pericardialfrictionrub'above.)
Suggestivechangesontheelectrocardiogram(typicallywidespreadSTsegmentelevation)(waveform1).(See'Electrocardiogram'above.)
Neworworseningpericardialeffusion.(See'Echocardiogram'above.)
Becauseoftherelativelybenigncourseassociatedwiththecommoncausesofpericarditis,itisnotnecessarytosearchfortheetiologyinallpatients.Initialeffortsshouldfocusuponexcludingasignificanteffusionortamponadeandtheidentificationofpatientsinwhomamorecomprehensiveevaluationshouldbeperformedtoexcludecausesthatrequirespecifictherapy(eg,malignancy,tuberculosisorpurulentpericarditis).(See'Identifyingtheetiology'above.)
Apatientwithuncomplicatedacutepericarditiscanundergoinitialevaluationinasamedayhospitalfacilityorclinic,althoughoutpatientfollowupisrequired.Conversely,patientswithhighriskfeatures(ie,highfever,largepericardialeffusion,cardiactamponade,failuretorespondtoempiricantiinflammatorytherapy)areatincreasedriskofshorttermcomplicationsandhaveahigherlikelihoodofaspecificdisease.Hospitaladmissionisindicatedforhighriskpatientsinordertoinitiateappropriatetherapyandthoroughetiologicevaluation.(See'Determinationofriskandneedforhospitalization'above.)
-
8/7/2015 Clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis
http://www.uptodate.com/contents/clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis?topicKey=CARD%2F4940&elapsedTimeMs=7& 11/26
pericarditis.Circulation2014130:1601.4. ImazioM,CecchiE,DemichelisB,etal.Myopericarditisversusviraloridiopathicacutepericarditis.
Heart200894:498.5. TroughtonRW,AsherCR,KleinAL.Pericarditis.Lancet2004363:717.6. LangeRA,HillisLD.Clinicalpractice.Acutepericarditis.NEnglJMed2004351:2195.7. LittleWC,FreemanGL.Pericardialdisease.Circulation2006113:1622.8. HeidenreichPA,EisenbergMJ,KeeLL,etal.PericardialeffusioninAIDS.Incidenceandsurvival.
Circulation199592:3229.9. ChenY,BrennesselD,WaltersJ,etal.Humanimmunodeficiencyvirusassociatedpericardialeffusion:
reportof40casesandreviewoftheliterature.AmHeartJ1999137:516.10. ImazioM,DemichelisB,ParriniI,etal.Dayhospitaltreatmentofacutepericarditis:amanagement
programforoutpatienttherapy.JAmCollCardiol200443:1042.11. SpodickDH.Acutepericarditis:currentconceptsandpractice.JAMA2003289:1150.12. Spodick,DH.Acute,clinicallynoneffusive("dry")pericarditis.In:SpodickDH:ThePericardium:A
ComprehensiveTextbook,MarcelDekker,NewYork1997.p.94113.13. SpodickDH.Pericardialrub.Prospective,Multipleobserverinvestigationofpericardialfrictionin100
patients.AmJCardiol197535:357.14. ZayasR,AnguitaM,TorresF,etal.Incidenceofspecificetiologyandroleofmethodsforspecific
etiologicdiagnosisofprimaryacutepericarditis.AmJCardiol199575:378.15. RutskyEA,RostandSG.Pericarditisinendstagerenaldisease:Clinicalcharacteristicsand
management.SeminDial19892:25.16. Spodick,DH.ThePericardium:AComprehensiveTextbook,MarcelDekker,NewYork1997.p.4664.17. ChouTC.Electrocardiographyinclinicalpractice,WBSaundersCompany,Philadelphia1996.18. SpodickDH.Arrhythmiasduringacutepericarditis.Aprospectivestudyof100consecutivecases.
JAMA1976235:39.19. ChouTC.ElectrocardiographyinClinicalPractice:AdultsandPediatrics,4thed,WBSaunders,
Philadelphia1996.20. KlatskyAL,OehmR,CooperRA,etal.Theearlyrepolarizationnormalvariantelectrocardiogram:
correlatesandconsequences.AmJMed2003115:171.21. SpodickDH.Differentialcharacteristicsoftheelectrocardiograminearlyrepolarizationandacute
pericarditis.NEnglJMed1976295:523.22. GinztonLE,LaksMM.Thedifferentialdiagnosisofacutepericarditisfromthenormalvariant:new
electrocardiographiccriteria.Circulation198265:1004.23. ImazioM,DemichelisB,CecchiE,etal.CardiactroponinIinacutepericarditis.JAmCollCardiol2003
42:2144.24. KleinAL,AbbaraS,AglerDA,etal.AmericanSocietyofEchocardiographyclinicalrecommendationsfor
multimodalitycardiovascularimagingofpatientswithpericardialdisease:endorsedbytheSocietyforCardiovascularMagneticResonanceandSocietyofCardiovascularComputedTomography.JAmSocEchocardiogr201326:965.
25. CheitlinMD,ArmstrongWF,AurigemmaGP,etal.ACC/AHA/ASE2003guidelinefortheclinicalapplicationofechocardiographywww.acc.org/qualityandscience/clinical/statements.htm(AccessedonAugust24,2006).
26. PermanyerMiraldaG,SagristSauledaJ,SolerSolerJ.Primaryacutepericardialdisease:aprospectiveseriesof231consecutivepatients.AmJCardiol198556:623.
27. ImazioM,BobbioM,CecchiE,etal.Colchicineinadditiontoconventionaltherapyforacutepericarditis:resultsoftheCOlchicineforacutePEricarditis(COPE)trial.Circulation2005112:2012.
28. ImazioMandTrincheroR.Myopericarditis:Etiology,management,andprognosis.IntJCardiol200823:127.
29. HalsellJS,RiddleJR,AtwoodJE,etal.MyopericarditisfollowingsmallpoxvaccinationamongvaccinianaiveUSmilitarypersonnel.JAMA2003289:3283.
30. CassimatisDC,AtwoodJE,EnglerRM,etal.Smallpoxvaccinationandmyopericarditis:aclinicalreview.JAmCollCardiol200443:1503.
31. ImazioM,TrincheroR.Triageandmanagementofacutepericarditis.IntJCardiol2007118:286.
-
8/7/2015 Clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis
http://www.uptodate.com/contents/clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis?topicKey=CARD%2F4940&elapsedTimeMs=7& 12/26
32. ImazioM,CecchiE,DemichelisB,etal.Indicatorsofpoorprognosisofacutepericarditis.Circulation2007115:2739.
33. MaischB,RistiAD.Theclassificationofpericardialdiseaseintheageofmodernmedicine.CurrCardiolRep20024:13.
34. PermanyerMiraldaG.Acutepericardialdisease:approachtotheaetiologicdiagnosis.Heart200490:252.
35. ImazioM,TrincheroR.Clinicalmanagementofacutepericardialdisease:areviewofresultsandoutcomes.ItalHeartJ20045:803.
36. ImazioM,SpodickDH,BrucatoA,etal.Controversialissuesinthemanagementofpericardialdiseases.Circulation2010121:916.
37. ImazioM,BrucatoA,DerosaFG,etal.Aetiologicaldiagnosisinacuteandrecurrentpericarditis:whenandhow.JCardiovascMed(Hagerstown)200910:217.
Topic4940Version16.0
-
8/7/2015 Clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis
http://www.uptodate.com/contents/clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis?topicKey=CARD%2F4940&elapsedTimeMs=7& 13/26
GRAPHICS
Majorcausesofpericardialdisease
IdiopathicInmostcaseseries,themajorityofpatientsarenotfoundtohaveanidentifiablecauseofpericardialdisease.Frequentlysuchcasesarepresumedtohaveaviralorautoimmuneetiology.
InfectionsViralCoxsackievirus,echovirus,adenovirus,EBV,CMV,influenza,varicella,rubella,HIV,hepatitisB,mumps,parvovirusB19,vaccina(smallpoxvaccination)
BacterialStaphylococcus,Streptococcus,pneumococcus,Haemophilus,Neisseria(gonorrhoeaeormeningitidis),Chlamydia(psittaciortrachomatis),Legionella,tuberculosis,Salmonella,Lymedisease
Mycoplasma
FungalHistoplasmosis,aspergillosis,blastomycosis,coccidiodomycosis,actinomycosis,nocardia,candida
ParasiticEchinococcus,amebiasis,toxoplasmosis
Infectiveendocarditiswithvalveringabscess
Radiation
NeoplasmMetastaticLungorbreastcancer,Hodgkin'sdisease,leukemia,melanoma
PrimaryRhabdomyosarcoma,teratoma,fibroma,lipoma,leiomyoma,angioma
Paraneoplastic
CardiacEarlyinfarctionpericarditis
Latepostcardiacinjurysyndrome(Dressler'ssyndrome),alsoseeninothersettings(eg,postmyocardialinfarctionandpostcardiacsurgery)
Myocarditis
Dissectingaorticaneurysm
TraumaBlunt
Penetrating
IatrogenicCatheterandpacemakerperforations,cardiopulmonaryresuscitation,postthoracicsurgery
AutoimmuneRheumaticdiseasesIncludinglupus,rheumatoidarthritis,vasculitis,scleroderma,mixedconnectivedisease
OtherGranulomatosiswithpolyangiitis(Wegener's),polyarteritisnodosa,sarcoidosis,inflammatoryboweldisease(Crohn's,ulcerativecolitis),Whipple's,giantcellarteritis,Behcet'sdisease,rheumaticfever
-
8/7/2015 Clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis
http://www.uptodate.com/contents/clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis?topicKey=CARD%2F4940&elapsedTimeMs=7& 14/26
DrugsProcainamide,isoniazid,orhydralazineaspartofdruginducedlupus
OtherCromolynsodium,dantrolene,methysergide,anticoagulants,thrombolytics,phenytoin,penicillin,phenylbutazone,doxorubicin
MetabolicHypothyroidismPrimarilypericardialeffusion
Uremia
Ovarianhyperstimulationsyndrome
Adaptedfrom:ShabetaiR.Diseasesofthepericardium.In:Hurst'sTheHeart,8thed,SchlantRC,AlexanderRW,etal(Eds).
Graphic67851Version6.0
-
8/7/2015 Clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis
http://www.uptodate.com/contents/clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis?topicKey=CARD%2F4940&elapsedTimeMs=7& 15/26
Cardiacauscultationsupineandleaningforward
Auscultationofthepericardium:Toelicitpericardialrubs,thepatientisinvitedtoleanforward(A)orrestonelbowsandknees(B).Bothphysicalmaneuversincreasethecontactofvisceralandparietalpericardium.
Reproducedfrom:Heart,ImazioM.Pericardialinvolvementinsystemicinflammatorydiseases,97:1882,Copyright2011,withpermissionfromBMJPublishingGroupLtd.
Graphic86234Version1.0
-
8/7/2015 Clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis
http://www.uptodate.com/contents/clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis?topicKey=CARD%2F4940&elapsedTimeMs=7& 16/26
Electrocardiogram(ECG)inpericarditis
ElectrocardiograminacutepericarditisshowingdiffuseupslopingSTsegmentelevationsseenbesthereinleadsII,III,aVF,andV2toV6.ThereisalsosubtlePRsegmentdeviation(positiveinaVR,negativeinmostotherleads).STsegmentelevationisduetoaventricularcurrentofinjuryassociatedwithepicardialinflammationsimilarly,thePRsegmentchangesareduetoanatrialcurrentofinjurywhich,inpericarditis,typicallydisplacesthePRsegmentupwardinleadaVRanddownwardinmostotherleads.
CourtesyofAryGoldberger,MD.
Graphic77572Version3.0
NormalECG
-
8/7/2015 Clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis
http://www.uptodate.com/contents/clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis?topicKey=CARD%2F4940&elapsedTimeMs=7& 17/26
Normalelectrocardiogramshowingnormalsinusrhythmatarateof75beats/min,aPRintervalof0.14sec,aQRSintervalof0.10sec,andaQRSaxisofapproximately75.
CourtesyofAryGoldberger,MD.
Graphic76183Version3.0
-
8/7/2015 Clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis
http://www.uptodate.com/contents/clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis?topicKey=CARD%2F4940&elapsedTimeMs=7& 18/26
Electrocardiogram(ECG)inanevolvinganteriormyocardialinfarction
ElectrocardiogramshowsfindingstypicalofanevolvingQwaveanteriorMI:lossofRwavesinleadsV1toV3,STsegmentelevationsinV2toV4,andTwaveinversionsinleadsI,aVL,andV2toV5.Sinusbradycardia(55beats/min)ispresentduetoconcurrenttherapywithabetablocker.
CourtesyofAryGoldberger,MD.
Graphic81914Version3.0
NormalECG
Normalelectrocardiogramshowingnormalsinusrhythmatarateof75beats/min,aPRintervalof0.14sec,aQRSintervalof0.10sec,andaQRSaxisofapproximately75.
CourtesyofAryGoldberger,MD.
Graphic76183Version3.0
-
8/7/2015 Clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis
http://www.uptodate.com/contents/clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis?topicKey=CARD%2F4940&elapsedTimeMs=7& 19/26
Hyperacute(peaked)Twaves
HyperacuteTwavesare>5mminthelimbleads,andusually>10mmintheprecordialleads.Theyhaveapeaked,symmetricmorphology.
Graphic60464Version4.0
-
8/7/2015 Clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis
http://www.uptodate.com/contents/clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis?topicKey=CARD%2F4940&elapsedTimeMs=7& 20/26
NormalECG
Normalsinusrhythmatarateof71beats/min,aPwaveaxisof45,andaPRintervalof0.15sec.
CourtesyofMortonArnsdorf,MD.
Graphic58149Version3.0
-
8/7/2015 Clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis
http://www.uptodate.com/contents/clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis?topicKey=CARD%2F4940&elapsedTimeMs=7& 21/26
Earlyrepolarization12leadECG
EarlyrepolarizationmanifestasinferiorJpointslurringandlateralJpointnotching,each>1mmintwocontiguousleads.
Graphic83883Version2.0
-
8/7/2015 Clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis
http://www.uptodate.com/contents/clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis?topicKey=CARD%2F4940&elapsedTimeMs=7& 22/26
Chestxrayofapericardialeffusion
Cardiomegalyduetoamassivepericardialeffusion.Atleast200mLofpericardialfluidmustaccumulatebeforethecardiacsilhouetteenlarges.
CourtesyofMassimoImazio,MD,FESC.
Graphic57640Version3.0
-
8/7/2015 Clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis
http://www.uptodate.com/contents/clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis?topicKey=CARD%2F4940&elapsedTimeMs=7& 23/26
Diagnosticcriteriaforacutepericarditisandmyopericarditisintheclinicalsetting
Acutepericarditis(atleast2criteriaof4shouldbepresent)*:1.Typicalchestpain
2.Pericardialfrictionrub
3.SuggestiveECGchanges(typicallywidespreadSTsegmentelevation)
4.Neworworseningpericardialeffusion
Myopericarditis:1.Definitediagnosisofacutepericarditis,PLUS
2.Suggestivesymptoms(dyspnea,palpitations,orchestpain)andECGabnormalitiesbeyondnormalvariants,notdocumentedpreviously(ST/Tabnormalities,supraventricularorventriculartachycardiaorfrequentectopy,atrioventricularblock),ORfocalordiffusedepressedLVfunctionofuncertainagebyanimagingstudy
3.Absenceofevidenceofanyothercause
4.Oneofthefollowingfeatures:evidenceofelevatedcardiacenzymes(creatinekinaseMBfraction,ortroponinIorT),ORnewonsetoffocalordiffusedepressedLVfunctionbyanimagingstudy,ORabnormalimagingconsistentwithmyocarditis(MRIwithgadolinium,gallium67scanning,antimyosinantibodyscanning)
Casedefinitionsformyopericarditisinclude:Suspectedmyopericarditis:criteria1plus2and3
Probablemyopericarditis:criteria1,2,3,and4
Confirmedmyopericarditis :histopathologicevidenceofmyocarditisbyendomyocardialbiopsyoronautopsy
*Pericardialeffusionconfirmstheclinicaldiagnosisbutitsabsencedoesnotexcludeit.Inclinicalpracticeaconfirmeddiagnosiswouldrequireanendomyocardialbiopsythatisnotwarrantedinselflimitedcaseswithpredominantpericarditis.
Reproducedwithpermissionfrom:ImazioM,TrincheroR.Triageandmanagementofacutepericarditis.IntJCardiol2006,doi:10.1016/j.ijcard.2006.07.100.Copyright2006Elsevier.
Graphic74376Version4.0
-
8/7/2015 Clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis
http://www.uptodate.com/contents/clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis?topicKey=CARD%2F4940&elapsedTimeMs=7& 24/26
Acutepericarditisetiology:Datafrompublishedclinicalstudieswithunselectedpopulations
PermanyerMiraldaG.
etal.(n=231)
ZayasR.etal.
(n=100)
ImazioM.etal.
(n=453)
Years 19771983 19911993 19962004
Location Spain Spain Italy
Idiopathic 199(86.0percent) 78(78.0percent)
377(83.2percent)
Specificetiology 32(14.0percent) 22(22.0percent)
76(16.8percent)
Neoplastic 13(5.6percent) 7(7.0percent) 23(5.1percent)
Tuberculosis 9(3.9percent) 4(4.0percent) 17(3.8percent)
Autoimmuneetiologies
4(1.7percent) 3(3.0percent) 33(7.3percent)
Purulent 2(0.9percent) 1(1.0percent) 3(0.7percent)
Datafrom:PermanyerMiraldaG,SagristaSauledaJ,SolerSolerJ.Primaryacutepericardialdisease:Aprospectiveseriesof231consecutivepatients.AmJCardiol198556:623ZayasR,AnguitaM,TorresF,etal.Incidenceofspecificetiologyandroleofmethodsforspecificetiologicdiagnosisofprimaryacutepericarditis.AmJCardiol199575:378ImazioM,CecchiE,DemichelisB,etal.Indicatorsofpoorprognosisofacutepericarditis.Circulation2007115:2739.
Graphic60949Version4.0
-
8/7/2015 Clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis
http://www.uptodate.com/contents/clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis?topicKey=CARD%2F4940&elapsedTimeMs=7& 25/26
Indicationsforinvasiveworkupinacutepericarditis
Pericardiocentesis:1.Cardiactamponade
2.Moderatetolargeeffusionsrefractorytomedicaltherapyandwithseveresymptoms
3.Suspectedbacterialorneoplasticpericarditis
Pericardialbiopsyandpericardioscopy(targetedbiopsyinspecializedcenter):1.Relapsingcardiactamponade
2.Suspectedbacterialorneoplasticpericarditis
3.Worseningpericarditis(despitemedicaltherapy)withoutaspecificdiagnosis
CourtesyofDr.MassimoImazio.
Graphic69338Version1.0
-
8/7/2015 Clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis
http://www.uptodate.com/contents/clinicalpresentationanddiagnosticevaluationofacutepericarditis?topicKey=CARD%2F4940&elapsedTimeMs=7& 26/26
Disclosures:MassimoImazio,MD,FESCNothingtodisclose.MartinMLeWinter,MDNothingtodisclose.BrianCDowney,MD,FACCNothingtodisclose.Contributordisclosuresarereviewedforconflictsofinterestbytheeditorialgroup.Whenfound,theseareaddressedbyvettingthroughamultilevelreviewprocess,andthroughrequirementsforreferencestobeprovidedtosupportthecontent.AppropriatelyreferencedcontentisrequiredofallauthorsandmustconformtoUpToDatestandardsofevidence.Conflictofinterestpolicy
Disclosures