chapter0001 · - ง - บทที่ 4 คานเหล็กรูปพรรณ 76-131 4.1...
TRANSCRIPT
- ก -
- ข -
คานาผขยายความ
เนองจากผขยายความตองสอนในรายวชา Timber and Steel Design ตาราทกาหนดใหผเรยนใชเปนของ ศาสตราจารย ดร. วนต ชอวเชยร ซงเปนอาจารยของผขยายความ และในสวนของแบบฝกหดไดดดแปลงจากหนงสอ STEEL DESIGN Fourth Edition ของ William T. Segui ทนยมใชในการเรยนทงระดบปรญญาตรและปรญญาโท แตตาราทงสองเลมมลกษณะทรวบรดไมไดแสดงวธอยางละเอยดเนองดวยขอจากดของจานวนหนา และอกเหตผลหนงทผเรยนตองมพนฐานกลศาสตรวศวกรรม กาลงวสด อยางดเยยมจงจะพอเขาใจได แตผเรยนสวนมากยงตดขดทงในเรองพนฐานและเรองของภาษาองกฤษตามทผสอนสงเกตเหน ผขยายความจงพยายามเรยบเรยงใหมโดยอธบายโดยละเอยดในทกๆ ประเดนทมการสอบถามทงระหวางการสอนและในการเสวนากบวศวกรทานอนๆ เอกสารชดนทาขนเพอประกอบการสอนเทานน ไมไดทาเพอการจาหนายใดๆ ผศ.สมศกด คาปลว คณะครศาสตรอตสาหกรรม มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร 2 สงหาคม 2552
กตตกรรมประกาศ
เมอกลาวถงตาราวศวกรรมโยธาและกลาวถงผ เรยบเรยงตาราแลว กคงจะไมมวศวกรโยธาทานใดไมรจก ทาน
ศาสตราจารยกตตคณ ดร.วนต ชอวเชยร ทงนยงรวมไปถงผ เรยบเรยงตารารวม อาท เชน ศาสตราจารยกตตคณ สนน
เจรญเผา, ศาสตราจารยกตตคณ วฒนา ธรรมมงคล , รองศาสตราจารย สมนก กลประภา และ รองศาสตราจารย อานวย
พานชกล ถอไดวาเปนผแตงและเรยบเรยงตาราดานวศวกรรมโยธา ทมลกศษยมากมายทงลกศษยทางตรง (นสตวศวกรรม
โยธา จฬาลงกรณมหาวทยาลย) และทางออม (นสต นกศกษาวศวกรรมโยธาจากสถาบนตางๆ) ซงถอไดวาเปน
บรพาจารยและวศวกรดานวศวกรรมโยธาทมชอเสยงเปนทรจกและใหความเคารพกนอยางกวางขวาง และ ทงน ผชวย
ศาสตราจารย สมศกด คาปลว ซงเปนลกศษยอกหนงทาน ไดนาตาราวชา “การออกแบบโครงสรางเหลก (Structural
Steel Design) มาตรฐาน AISC วธ ASD และ LRFD” มาทาการเรยบเรยงและขยายความใหมนน เพอใหผ ทศกษาในวชา
ดงกลาวนนไดทาความเขาใจในเนอหาไดชดเจนและงายขน และมวตถประสงคสาหรบการสอนเทานน มไดหวง
ผลประโยชนเพอการจาหนายใดๆ
ทงนทางทมงาน Tumcivil.com จงไดทาการขออนญาตผแตงและเรยบเรยงตนฉบบ และผ เรยบเรยงขยายความ
ใหม เพอเผยแพรตาราดงกลาวในรปแบบของเอกสารอเลกโทรนกส หรอ E-BOOK เพอเปนคณปการแกผ เรยบเรยง
ตนฉบบ ทานศาสตราจารยกตตคณ ดร.วนต ชอวเชยร และผ เรยบเรยงขยายความ ผชวยศาสตราจารย สมศกด คาปลว
และเพอการพฒนาวชาการทางดานวศวกรรมโยธาอยางบรณาการและยงยน ทมงานจงขอขอบพระคณในความเมตตา
และเออเฟอ ความรทประสทธประสาทวชาสาหรบการเผยแพรน
นายอธพชร ศรเกต
1 พฤษภาคม 2563
คานยม
ปจจบนตาราหรอหนงสอทางดานวศวกรรมโครงสรางโดยเฉพาะเรองของการออกแบบโครงสรางอาคารนน ม
ออกมาจาหนายใหเหนกนอยางหลากหลาย ทงตาราภาษาตางประเทศและตาราทเปนภาษาไทย โดยเฉพาะอยางยงตารา
ภาษาไทยทเหลาบรรดานสต นกศกษาวศวกรรมโยธา และวศวกรโยธาสวนใหญตองมเกบไวอานและทบทวนกด รวมไปถง
การใชสาหรบอางองในการทางานกด ซงตวตาราหรอหนงสอตางๆ ทผ แตง ไดทาการแตงและเรยบเรยงเนอหาทเปน
ประโยชนไวมากทสดนน กคงจะหนไมพนอนกรมตาราของทมงาน ทานศาสตราจารยกตตคณ ดร.วนต ชอวเชยร ถาพดให
เปนภาษาททนสมยขนมาหนอยกถอไดวาเปนซรสตาราวศวกรรมโยธาเลยทเดยว ขาพเจาเองกเปนหนงในผ มตาราชด
ดงกลาวครบทกเลมเชนกน เรมตงแตสมยทยงนกศกษาวศวกรรมโยธาทมหาวทยาลยธรรมศาสตร หนงสอเลมแรกทมนน
เหนจะเปนวชาแรกของภาควชาคอ “คอนกรตเทคโนโลย (Concrete Technology)” และเลมทสองคอ “กาลงวสด
(Strength of Materials)” ในป พ.ศ. 2541 และหลงจากนนมากมไวอานอกหลายๆเลม ตามรายวชาของแตละชนปทเรยน
ซงปจจบนนนตวขาพเจาเองกยงเกบชดนเอาไวสาหรบอางองในการทางาน
ขาพเจาไดรบเกยรตจากคณอธพชร ศรเกต ผ กอตงและผบรหารเวบไซต Tumcivil.com ซงเปนทรจกกนดในแวดวง
วชาการดานวศวกรรมโยธา โดยมอบหมายใหขาพเจาเขยนคานยมไวภายในตาราหรอหนงสอวชา “การออกแบบ
โครงสรางเหลก (Structural Steel Design) มาตรฐาน AISC วธ ASD และ LRFD” ซงทาการเรยบเรยงและขยายความ
ใหมโดย ผชวยศาสตราจารย สมศกด คาปลว จากตนฉบบปพมพครงแรก พ.ศ.2539 โดย มทานศาสตราจารยกตตคณ
ดร.วนต ชอวเชยร เปนผ เรยบเรยงตาราเลมน และเปนอาจารยของ ผ ชวยศาสตราจารย สมศกด คาปลว อยแลว ซง
เอกสารชดนทาขนเพอประกอบการสอนเทานน ไมไดทาเพอการจาหนายใดๆ
สาหรบตาราเลมน ผชวยศาสตราจารย สมศกด คาปลว ไดทาการเรยบเรยงใหมโดยอธบายอยางละเอยดในทกๆ
ขนตอนและทกประเดนของเนอหา เพอใหนสต นกศกษาวศวกรรมโยธา รวมไปถงวศวกรโยธาททางานดานโครงสราง
เหลกและผ ทสนใจสามารถทาความเขาใจกบเนอหาไดมากยงขน และสามารถนาไปพฒนาและตอยอดในระดบทสงกวา
ได และในเชงการพฒนาทางดานวศวกรรมโครงสรางอยางบรณาการและยงยนนน ทางทมงาน Tumcivil.com จงเลงเหนความสาคญในการทจะสรางองคความรเพอกอใหเกดประโยชนและการพฒนาวงการวศวกรรมโยธา จงไดมความเหนพอง
ตองกนทจะทาการขออนญาตผ เรยบเรยงตนฉบบ และผ เรยบเรยงขยายความใหม ในการเผยแพรตาราดงกลาวในรปแบบ
ของเอกสารอเลกโทรนกส หรอ E-BOOK ใหแกผ ทสนใจศกษาหาความร ดงนน หนงสอวชา “การออกแบบโครงสรางเหลก
(Structural Steel Design) มาตรฐาน AISC วธ ASD และ LRFD” ฉบบขยายความน จงเปนประโยชนอยางมาก สาหรบ
งานวศวกรรมโครงสรางเพอตอยอดไปสระดบสากล
นายฐตพฒน พรหมหลวงศร 30 เมษายน 2563
3.� ค –
สารบญ
บทท 1 โครงสรางเหลกและเหลกโครงสราง 1-17 1.1 โครงสรางเหลก 1 1.2 เหลกโครงสราง 3 1.3 เหลกโครงสรางรปพรรณ 7 1.4 การออกแบบโครงสรางเหลก 9 1.5 นาหนกบรรทกในโครงอาคาร 13 แบบฝกหดบทท 1 00
บทท 2 โครงสรางสวนรบแรงดง 18-42 2.1 โครงสรางสวนรบแรงดง 00 2.2 รปตดของโครงสรางสวนรบแรงดง 00 2.3 ลกษณะการวบตของโครงสรางสวนรบแรงดง 00 2.4 หนาตดสทธ 00 2.5 หนาตดสทธประสทธผล 00 2.6 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงดง 00 2.7 วธออกแบบโครงสรางสวนรบแรงดง 00 แบบฝกหดบทท 2 00
บทท 3 โครงสรางสวนรบแรงอด 43-75 3.1 โครงสรางสวนรบแรงอด 00 3.2 รปตดของโครงสรางสวนรบแรงอด 00 3.3 พฤตกรรมการรบนาหนกและลกษณะของการวบต 00 3.4 กาลงรบนาหนกของเสาเดยว 00 3.5 กาลงรบนาหนกของเสาในโครงขอแขง 00 3.6 การปอนกนการโกงเดาะเฉพาะแหง 00 3.7 การออกแบบสวนโครงสรางรบแรงอด 00 3.8 วธการออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด 00 แบบฝกหดบทท 3 00
- ง -
บทท 4 คานเหลกรปพรรณ 76-131 4.1 คาน 00 4.2 โมเมนตดด แรงเฉอน และการโกงตว 00 4.3 พฤตกรรมการรบโมเมนตดดของคานเหลก 00 4.4 ลกษณะการวบตของคาน 00 4.5 การออกแบบสวนโครงสรางรบแรงดด – มาตรฐาน AISC-ASD 00 4.6 การออกแบบสวนโครงสรางรบแรงดด – มาตรฐาน AISC-LRFD 00 4.7 ระยะแอนตวหรอระยะโกงตวทยอมให 00 4.8 ผลการกระทาของนาหนกแบบจด 00 4.9 วธออกแบบคาน 00 4.10 แผนเหลกรองรบแรงกดสาหรบคาน 00 4.11 กาลงรบแรงกดของคอนกรต 00 4.12 แผนเหลกรองรบแรงกดสาหรบเสา 00 4.13 รเจาะในคาน 00 4.14 การเสรมคานเหลกรปพรรณและคานเหลกประกอบ 00 แบบฝกหดบทท 4 00
บทท 5 โครงสรางสวนรบแรงในแนวแกนและแรงดดรวมกน 132-169 5.1 โครงสรางสวนรบแรงในแนวแกนและแรงดดรวมกน 000 5.2 พฤตกรรมการรบนาหนกและลกษณะของการวบต 000 5.3 การออกแบบสวนโครงสราง คาน-เสา 000 5.4 วธออกแบบสวนโครงสราง คาน-เสา 000 แบบฝกหดบทท 5 000
บทท 6 การตอโครงสรางโดยใชตวยด 170-214 6.1 การตอโครงสรางโดยใชตวยด 000 6.2 ประเภทของรอยตอยด 000 6.3 การวบตของรอยตอยด 000 6.4 การออกแบบรอยตอยดแบบรบแรงกด 000 6.5 การออกแบบรอยตอยดแบบมแรงฝด 000 6.6 ระยะหางของรอยตอยด 000 6.7 วธออกแบบรอยตอรบแรงรวมศนย 000 6.8 วธออกแบบรอยตอรบแรงเยองศนย 000
- จ - 6.9 การตอปลายคาน 000 แบบฝกหดบทท 6 000
บทท 7 การตอโครงสรางโดยการเชอม 000 7.1 การตอโครงสรางโดยการเชอม 000 7.2 การวบตของรอยตอเชอมและเนอทประสทธผลของรอยเชอม 000 7.3 สญลกษณมาตรฐานของการเชอม 000 7.4 การออกแบบรอยตอเชอม 000 7.5 หนวยแรงบนรอยตอเชอม 000 7.6 วธออกแบบรอยตอเชอมเพอรบแรงรวมศนย 000 7.7 วธออกแบบรอยตอเชอมเพอรบแรงเยองศนย 000 7.8 การตอปลายคาน 000 แบบฝกหดบทท 7 000
บทท 8 คานเหลกประกอบขนาดใหญ 249-300 8.1 คานเหลกประกอบขนาดใหญ 000 8.2 ลกษณะการวบตของคานเหลกประกอบขนาดใหญ 000 8.3 ขอพจารณาสาหรบออกแบบ 000 8.4 การออกแบบคานเหลกประกอบขนาดใหญ 000 8.5 การตอแผนเหลกปกคานกบเหลกฉากปกคาน 000 8.6 การตอเหลกแผนตงกบเหลกปกคาน 000 8.7 การตอเหลกแผนตง 000 แบบฝกหดบทท 8 000
บทท 9 สวนโครงสรางรบโมเมนตบด 301-315 9.1 จดศนยกลางแรงเฉอน 000 9.2 โมเมนตบด 000 9.3 มมบด 000 9.4 การออกแบบสวนโครงสรางรบโมเมนตบดรวมกบแรงกระทาอน 000 แบบฝกหดบทท 9 000
- ฉ -
บทท 10 สวนโครงสรางเชงประกอบ 316-362 10.1 เสาเหลกเชงประกอบ 000 10.2 การออกแบบเสาเหลกเชงประกอบ 000 10.3 คานเหลกเชงประกอบ 000 10.4 พฤตกรรมของคานเหลกเชงประกอบ 000 10.5 การออกแบบคานเหลกเชงประกอบแบบใชตวยดรบแรงเฉอน มาตรฐาน AISC-ASD 000 10.6 การออกแบบคานเหลกเชงประกอบแบบใชตวยดรบแรงเฉอน มาตรฐาน AISC-LRFD 000 10.7 การออกแบบคานเหลกเชงประกอบบางสวน 000 10.8 การออกแบบคานเหลกรปพรรณหมดวยคอนกรต 000 10.9 ระยะโกงตว 000 10.10 การออกแบบคาน-เสาเชงประกอบ 000 แบบฝกหดบทท 10 000
ภาคผนวก ก สญลกษณ 363-368 ภาคผนวก ข ตารางชวยการออกแบบ 369-393 บรรณานกรม 394
บทท 1 โครงสรางเหลกและเหลกโครงสราง
1.1 โครงสรางเหลก โครงสรางเหลก เปนโครงสรางทไดจากการนาทอนเหลกรปพรรณหรอเหลกแผนซงเปนเหลกกลาคารบอน ทมรปตดและขนาดตางๆ มาประกอบและยดรวมกนโดยใชการยาหมด (rivet) ขนดวยสลกเกลยว (bolt and nut) หรอเชอมดวยประกายไฟฟา (weld) เพอใหรบนาหนกบรรทกไดตามตองการ โครงสรางเหลกทพบโดยทวไป ไดแก โครงอาคาร โครงสะพาน โครงหลงคา โครงเปลอกบาง โครงแขวนหรอขง ถงเกบวสด เชน ถงทรงกระบอกสงทเรยกวาไซโล (silo) เปนตน ทงนไมรวมโครงสรางทประกอบจากเหลกแผนบางกาลงสงทม ksc5500Fy = หรอทเรยกวาเกรด 550 วธการออกแบบตองเปนไปตามมาตรฐาน AISI ซงตางจากเหลกรปพรรณทกลาวถงในวชานจะออกแบบตามมาตรฐาน AISC
2 การออกแบบโครงสรางเหลก
แตเดมในประเทศไทยใชโครงสรางเหลกสาหรบอาคารชวงยาวเทานน โดยทาเปนโครงถกหรอ Truss เชน โครงหลงคาสาหรบอาคารหองประชม โรงภาพยนตร หรอโครงสะพานชวงยาวสาหรบรถยนต รถไฟ มอยบางทนาเหลกโครงสรางไปทาเปนโครงอาคาร แตมกเปนอาคารชนเดยวเชน โรงงานอตสาหกรรม แตในปจจบน ไดมการนาเหลกโครงสรางไปใชในอาคารสงมากขน และมกจะเปนอาคารผสมระหวางเหลกรปพรรณกบคอนกรตเสรมเหลก โดยสวนของฐานรากจะเปนคอนกรตเสรมเหลก เสากบคานเปนเหลกรปพรรณ สวนพนเปนคอนกรตเสรมเหลกแบบเทในทหรอพนสาเรจรปคอนกรตอดแรง การกอสรางอาคารโครงเหลกใชเวลานอยกวาคอนกรตมากเพราะไมตองรอระยะเวลาบมเหมอนคอนกรต ราคาคากอสรางโดยรวมอาจจะแพงกวาคอนกรตเสรมเหลกลวนๆ บาง แตหากเทยบกบเวลา ดอกเบย การคนทนในเชงธรกจกมความคมคากวา นอกจากนโครงสรางเหลกรปพรรณกมขอดทนาหนกเบาทาใหกอสรางไดสง ความตานทานแรงทางขางกดกวาคอนกรตเสรมเหลก สวนขอเสยคอหากมอคคภยเกดขนและอณหภมตลอดเนอเหลกขนสงถง 375 องศาเซลเซยสเมอใด เหลกจะสญเสยคณสมบตในการรบแรงและวบตได ตวอยางเชนอาคารเวลดเทรดทนวยอรกซงถกวนาศกรรมโดยกลมกอการรายดวยการใชเครองบนโดยสารขนาดใหญพงชนชวงกลางความสง แรงระเบดทาใหฉนวนกนไฟหลดออกจากโครงสรางเหลกและเมอเพลงไหมไปประมาณ 30 นาท อาคารกถลมลงมา
1.2 เหลกโครงสราง เหลกโครงสราง เปนเหลกกลาทมสวนประกอบหลกเปนเหลกกบคารบอน และมธาตอนผสมเพอเพมคณสมบตเชน ฟอสฟอรส กามะถน ซลกอน แมงกานส ทองแดง นกเกล วานาเดยม โครเมยม โคลมเบยม โมลดนม วลแฟรม เปนตน เชนมแมงกานสผสมทาใหเหลกทถกกระแทกมากยงแขงใชในโรงโมหน ผสมนกเกล โครเมยม เปนสเตนเลสสตล เปนสนมยาก ผสมวลแฟรมทาใหมความคมใชทามดกลง เครองมอกด ตด
โครงสรางเหลกและเหลกโครงสราง 3
คณสมบตทางวศวกรรมทสาคญของเหลกโครงสราง ไดแก หนวยแรงดงทจดคราก หนวยแรงดงประลย ตลอดจนความเหนยวหรอการยดหดตวกอนเกดการชารดเสยหาย ขนกบปรมาณคารบอนและความหนาของเหลก เหลกทมปรมาณคารบอนมากขนและความหนานอย จะมกาลงรบแรงดงและความแขงมากขน แตการยดหดตวจะลดลงหรอมความเปราะมากขน การหาคณสมบตดานรบแรงดงของเหลกโครงสราง ไดจากการนาทอนเหลกทมขนาดตามมาตรฐานกาหนด เชน ASTM ของสหรฐอเมรกา JIS ของญปน มาทดสอบรบแรงดงโดยอาศยเครอง UTM (Universal Testing Machine) ถาชนทดสอบมเนอทหนาตดเทากบ A และความยาวเดมเทากบ L เมอมแรงดงกระทาเทากบ P ทาให
เหลกมการยดตวเทากบ LΔ ดงนนหนวยแรงดง (Tensile stress) ทเกดขนเทากบ APf = และหนวยการยด
ตว (Tensile strain) ทเกดขนเทากบ LLΔ
=ε นาคาหนวยแรงดงและหนวยการยดตวตงแตเรมดงจนกระทง
ขาดมาเขยนกราฟความสมพนธจะไดดงรป 1.2 จากกราฟความสมพนธในรปท 1.2 พบวา ชวงแรงจากจด 0 ไปยงจด a กราฟเปนเสนตรง ซงแสดงวาหนวยแรงดงแปรผนตามหนวยการยดตวตามกฎของฮค เหลกยงมสภาพยดหยน หากปลดแรงออกไปเหลกจะหดกลบไปทความยาวเดม L กอนการดง เมอเลยจด a ออกไปเหลกจะเรมครากโดยมหนวยการยดตวเพมขนแตหนวยแรงดงคงเดมสกระยะหนง ถงจด c หนวยแรงบรเวณนเรยกกาลงคราก (Yield strength, yF )
จากนนหนวยแรงดงเพมขนพรอมกบหนวยการยดตวจนสงทสดทจด d เรยกกาลงประลย (Ultimate strength,
uF ) เสนเหลกจะเกดคอคอด (neck) เนอทหนาตดนอยลง คาหนวยแรงจรงจะสงขนอก แตในการคานวณใชเนอทหนาตดเดมกอนการดงเสนกราฟจงโคงลงแลวขาดทจด e ในชวงทกราฟเปนเสนตรงหรอชวง 0a นน คาความชนของเสนกราฟเรยกวา โมดลสยดหยน (modulus
of elasticity) หรอ โมดลสของยงก (Young’s modulus) โดยใชสญลกษณเปน E สาหรบเหลกกลาคารบอนและเหลกกลากาลงสงจะมคา E อยระหวาง 2,000,000 ถง 2,100,000 ksc โดยคาทนยมใชมากทสดคอ 2,040,000 ksc ในชวง 0a ทเปนชวงอลาสตกนนการยดตวนอย สวนในชวง bc เปนชวงพลาสตก การยดตวจะมากประมาณ 10 ถง 12 เทาของชวงยดหยน แสดงถงความเหนยววาสงมาก (หากการยดตวในชวง bc นอยเหลกจะเปราะ) ในชวงนจะเกดการแขงตวของการเรยงผลกของเหลกคารบอนใหมจงเกดการแขงตวมากขนเรยกการแขงตวนวา strain hardening กอนดง ความยาวระหวางจดวด oL และเมอเหลกขาดแลว ถอดเหลกมาตอกนแลววดความยาว
ระหวางจดวดใหมได fL เปอรเซนตการยดตว (elongation) ของเหลกเทากบ 100L
LL
o
of ×− คาทตอง
รายงานการทดสอบทสาคญสามคาคอ uy F,F และเปอรเซนตการยดตว ซงมาตรฐานอตสาหกรรม (ม.อ.ก.) จะกาหนดทงสามคาไวในมาตรฐาน
4 การออกแบบโครงสรางเหลก
ในกรณทเหลกมกาลงครากสงมากนน กราฟจะไมเหนจดครากทชดเจน โดยเมอเลยชวงเสนตรงกจะเปนเสนโคงขนไปแลวขาดเลย มาตรฐาน ASTM จงกาหนดวธหากาลงครากโดยใหหาตรงจดทมหนวยการยดตวเทากบ 0.002 ลากเสนขนานกบชวงทเปนเสนตรงไปตดกบสวนโคง คาหนวยแรงทตาแหนงจดตดใหถอวาเปนกาลงคราก (เรยกวธการลากขนานนวา 0.20% offset) และเรยกกาลงครากแบบนวา หนวยแรงดง
พสจน (proof stress) ท 0.20 % มาตรฐาน ASTM แบงประเภทของเหลกโครงสรางแบบรดรอน (เปนเหลกรปพรรณ เหลกแผน ทอนเหลกตน และทอเหลก) ออกเปน 3 ประเภท คอ 1. เหลกกลาคารบอน (Carbon steel) เปนเหลกทใชสาหรบโครงสรางเหลกทวไป ทารอยตอโดยใชตวยดหรอการเชอม มปรมาณคารบอนสงสดไมเกน 1.70 % ไดแกเหลกชนด ASTM A36 ปรมาณคารบอน 0.25-0.29% ขนกบความหนาของเหลก ASTM A53, ASTM A500, ASTM A501 และ ASTM A529 มกาลงครากประมาณ 2500-2900 ksc และการยดตวประมาณ 20% 2. เหลกกลาประสมบาง-กาลงสง (High Strength Low-Alloy Steel) เปนเหลกกลาคารบอนทใชคารบอนไมเกน 0.2% ทมโลหะอนประสม เชน โครเมยม โคลมเบยม โมลบดนม นกเกล วานาเดยม ซลกอน และทองแดง รวมกนในปรมาณไมเกน 5% เหลกจะมกาลงครากสงกวาเหลกกลาคารบอน กลาวคอ กาลงครากประมาณ 2750-4500 ksc และหากผสมนกเกลและโครเมยมแลวจะทนทานตอการผกรอน เหลกประเภทนไดแก ASTM A242, ASTM A441, ASTM A572, ASTM A588, ASTM A606, ASTM A607 และ ASTM A618 คาการยดตวประมาณ 15-19% 3. เหลกกลาประสม-ชบแขง (Heat-treated Constructional Alloy Steel) เปนเหลกกลาประสมบางแลวมการชบแขง โดยเผาใหรอนแดงถงอณหภมทกาหนดแลวทาใหเยนลงทนท เหลกจะแขงแตเปราะ จากนนนามาอบใหรอนขนไมมากนกแลวปลอยใหเยนชาๆ เพอคลายหนวยแรงคงคางทาใหเหลกเหนยวขน กาลงครากสงถง 6200-6900 ksc ทนตอการผกรอนถง 4 เทาของ ASTM A36 เหลกประเภทนไดแก ASTM A514 กาลงครากจะไมชดเจนตองใชกาลงพสจน 0.20 % แทน เหลกโครงสรางทนยมใชมากทสดในปจจบนนคอ ASTM A36 มจดครากประมาณ 2500 ksc และกาลงประลยประมาณ 4050 ksc เนองจากเปนไปตามขอกาหนดของ AISC ดมาก ขณะทเหลกประเภททมกาลงครากสงเมอคานวณดานกาลงอาจจะไดหนาตดเลกแตเมอพจารณาตามขอกาหนดของ AISC แลวอาจจะตองใชหนาตดโตเทากบ ASTM A36 ทราคาถกกวา การใชเหลกกาลงสงจงไมเหมาะสมในเรองของโครงสราง สาหรบในประเทศไทย มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม (มอก.) กาหนดเหลกโครงสรางไว 2 ชน
คณภาพคอ Fe 24 และ Fe 30 โดย Fe 24 มกาลงจดคราก 2400 ksc กาลงตานทานแรงดงประลย 4100 ksc
และ Fe 30 มกาลงจดคราก 3000 ksc กาลงตานทานแรงดงประลย 5000 ksc มการยดตวไมนอยกวา 23%
เครองหมายของ Fe 24 ใชสขาว สวน Fe 30 ใชสเขยว
โครงสรางเหลกและเหลกโครงสราง 5
ตารางท 1.1 ใหคากาลงจดคราก กาลงรบแรงดงประลย และการยดตวของเหลกโครงสรางประเภทตางๆ ของเหลกรปพรรณ ทอเหลก และเหลกแผน (ความกวางเกนกวา 20 cm) สงเกตวาความหนามากขน กาลงครากจะลดลง
ตารางท 1.1 คณสมบตทางกลของเหลกโครงสราง ประเภท
และชนดของเหลก กาลงจดคราก
ksc กาลงดงประลย
ksc การยดตว
% ความหนา
นว
เหลกกลาคารบอน ASTM A36 ASTM A529 เหลกกลาประสมบาง-กาลงสง ASTM A441 ASTM A572 ASTM A242 (ทนการผกรอน) ASTM A588 (ทนการผกรอน) เหลกกลาประสมชบแขง ASTM A514 (ทนการผกรอนสง)
2500 2900
2900 3150 3450 2900 3450 4150 4500 2900 3150 3450 2900 3150 3450
6200 6900
4000-5000 4150-5850
4350 4600 4800 4150 4500 5200 5500 4350 4600 4800 4350 4600 4800
6900-8950 7600-8950
20* 19*
16* 19* 18* 20* 18* 16* 15* 16* 19* 18*
19-21** 19-21** 19-21**
17** 18**
8≤ 5.0≤
1.5-4
0.75-1.5
75.0≤ 6≤
2≤ 25.1≤ 25.1≤
1.5-4 0.75-1.5
75.0≤ 5-8 4-5
4≤
2.5-6
5.2≤ * ความยาวพกด 20 cm, ** ความยาวพกด 5 cm
1.3 เหลกโครงสรางรปพรรณ เหลกโครงสรางรปพรรณ (Structural shaped steel) เปนเหลกรปตดทผลตขนโดยมขนาดและนาหนกตามทมาตรฐานกาหนด อาจไดจากการผลตแบบรดรอน (hot rolled) หรอแบบรดเยน (cold rolled) มขนาดความยาวมาตรฐานทอนละ 6 เมตร (กรณเหลกสมโตโม หรอเหลก L.P.N. เลาเปงงวน อาจสงระบความยาวทตองการได)
6 การออกแบบโครงสรางเหลก
เหลกรปพรรณแบบรดรอน ใชในการทาโครงสรางหลกเชน เสา คาน และโครงหลงคา เหลกรปพรรณทจาหนายในตลาดมรปตดตางๆ กน เชน เหลกฉาก (angle, L) เหลกรปตดแบบตว S (มาจาก Standard คอตามมาตรฐานอเมรกน) เดมเรยกตว I (เพราะรปตดคลายตว I) เหลกรปตดแบบปกกวาง (wide flange, เดมยอวา W หรอ WF) เหลกรปตดรางนา (Channel ยอวา C) เหลกรปตดแบบตว T ซงไดจากการตดครงแผนตงของรปตด I หรอ W ทอเหลกกลม (circular pile) ทอเหลยมจตรส (square pipe) ทอเหลยมผนผา (rectangular pipe) ทอนกลมตน (circular bar) ทอนสเหลยมจตรสตน (square bar) ดรปท 1.3 สาหรบรปตดตว I หรอ S และ W ทไมอยในมาตรฐานอเมรกน จะเรยกวารปตด M
เหลกรปพรรณแบบรดเยน หรอเรยกวา เหลกไลทเกจ (light guage) จะบางและเบากวาเหลกรดรอน ไดจากนาเหลกแผนเปนมวนมาเขาเครองขนรปเปนรปตดตางๆ ดงรปท 1.4 เมอเหลกบาง การตอโดยการเชอมตองระวงใชลวดเชอมขนาดเลกและตงไฟออน หากไมระวงเหลกอาจจะทะลได ในการออกแบบ จะพจารณาเลอกรปตดทมโมดลสหนาตดอลาสตก (elastic section modulus หรอเรยกยอวา section modulus S) หรอโมดลสหนาตดพลาสตก (plastic section modulus หรอเรยกยอวา plastic modulus, Z) ทมคามากเมอเทยบกบเนอทหนาตดหรอนาหนก นนคอ พยายามเลอกหนาตดทเบาทสดทรบ
โครงสรางเหลกและเหลกโครงสราง 7
นาหนกไดตามตองการ คณสมบตของเหลกรปพรรณตางๆ เชน ขนาด นาหนก เนอทหนาตด โมเมนตอนเนอรเชย รศมไจเรชน และโมดลสหนาตด และโมดลสพลาสตก ทตองใชในการออกแบบ ไดใหไวในตารางภาคผนวกทายเลม หรอหาจากตารางเหลกเลมสนาเงน หรอตารางเหลกของบรษทผลตเหลกตางๆ
การระบขนาดและชนดของเหลกรปพรรณทใชในการคานวณออกแบบ หรอทจะใชเขยนแสดงในแบบกอสราง จะระบขนาดและชนดดวยชอยอ ซงใชเปนมาตรฐานสากลทวไป เชน 6.49350W × หรอ 6.49350WF × เหลกรปพรรณหนาตดแบบปกกวาง มความลกโดยประมาณ 350 มลลเมตร และนาหนก 49.6 กโลกรมตอความยาวหนงเมตร 4.13125C × เหลกรปพรรณรปตดเหลกราง ความลกโดยประมาณ 125 มลลเมตร นาหนก 13.4 กโลกรมตอความยาวหนงเมตร 126090L ××− เหลกรปพรรณรปตดฉาก ความยาวขา 90 มลลเมตร และ 60 มลลเมตร ความหนา 12 มลลเมตร 47150WT × เหลกรปพรรณรปตด T ไดจากการตดครงแผนตงของ 94300W × เรยกวา Structural Tee
1.4 การออกแบบโครงสรางเหลก การออกแบบโครงสรางเหลก เปนการคานวณเพอเลอกขนาดหนาตดเหลกรปพรรณทมอยแลว หรอประกอบขนจากเหลกแผนเรยกวา built-up section เพอใหสามารถตานทานแรงหรอนาหนกบรรทกไดโดยปลอดภย การออกแบบโครงสรางเหลกมวธการเฉพาะของแตละสวนโครงสราง ขนกบแรงหรอโมเมนตดด โมเมนตบดทกระทาซงหาแรงและโมเมนตไดจากการวเคราะหโครงสราง สวนของโครงสรางเหลกทจะตองออกแบบ ไดแก ชนสวนรบแรงตามแนวแกนซงเปนไดทงแรงดงและแรงอด พบมากในโครงขอหมน สวนของโครงสรางทรบโมเมนตดดและแรงเฉอนเชนคาน สวนของโครงสรางทรบทงแรงตามแนวแกนและโมเมนตดดรวมกบแรงเฉอนเชนเสา และทสาคญคอการออกแบบรอยตอของโครงสราง
8 การออกแบบโครงสรางเหลก
มาตรฐานหรอขอบญญต (Specification and regulation) ในการคานวณออกแบบโครงสรางใดๆ วศวกรตองออกแบบสวนของโครงสรางใหสอดคลองกบมาตรฐานหรอขอบญญต ซงในสวนของโครงสรางเหลกไดแก มาตรฐาน AISC (American Institute of Steel Construction) สาหรบออกแบบโครงสรางเหลกทเปนสวนของโครงอาคาร (building structures) มาตรฐาน AASHTO (American Association of State Highway and Transportation Officials) และมาตรฐาน AREA (American Railway Engineering Association) สาหรบออกแบบสวนโครงสรางทไมใชสวนของอาคารเชนสะพาน มาตรฐาน AISI สาหรบการออกแบบโครงสรางจากแผนเหลกชบสงกะสขนรป โดยเนนทโครงสรางขนาดเลก มาตรฐานขางตนเปนของอเมรกน มาตรฐานอนเชน BS (British Standard) ขององกฤษ มาตรฐาน SABS ของแอฟรกาใต มาตรฐาน Eurocode ของสหภาพยโรป สาหรบประเทศไทยใช มาตรฐาน ว.ส.ท.(วศวกรรมสถานแหงประเทศไทย) ทดดแปลงมาจาก AISC นอกจากนยงตองออกแบบใหเปนไปตามพระราชบญญตควบคมอาคาร กฎกระทรวงมหาดไทย มาตรฐานของกรมโยธาธการและผงเมอง (มยผ) ทงขอบญญตทองถน ซงตองตดตอสอบถามจาก ราชการสวนทองถนเชน กรงเทพมหานคร เมองพทยา เทศบาล องคการบรหารสวนตาบล (อ.บ.ต.) ในการเรยนนนใหยดถอตามมาตรฐาน ว.ส.ท.หรอ AISC แตในการออกแบบเพอขออนญาตกอสรางจรงตองใหเปนไปตามกฎหมายทบางสวนอาจจะแตกตางจากมาตรฐาน ว.ส.ท.ไปบาง มาตรฐาน AISC แตเดมนน สถาบนการกอสรางอาคารดวยโครงสรางเหลก (AISC) กาหนดวธการออกแบบโครงสรางเหลกไว 2 วธ คอ ก) วเคราะหและออกแบบโดยวธอลาสตก (Allowable Stress Design : ASD) พจารณาหนวยแรงทเกดขนจากนาหนกบรรทกใชงาน (working load) จะตองไมเกนกวาหนวยแรงทยอมใหซงลดคาลงจากกาลงครากแลว ข) วเคราะหและออกแบบโดยวธพลาสตก (Plastic Design) โดยเพมนาหนกบรรทกหรอแรงใหมากขนแลวพจารณาหนวยแรงทเกดขนไมเกนจดคราก ตอมาในป ค.ศ.1986 (พ.ศ.2529) สถาบนการกอสรางอาคารดวยเหลกโครงสราง (AISC) ไดกาหนดวธออกแบบโครงสรางเหลกเพมขนอก 1 วธคอ วธ Load & Resistance Factor Design : LRFD โดยแยกเปนมาตรฐานออกมาตางหากจากของเดม วธ LRFD จะพจารณาสภาวะวบตของสวนโครงสราง โดยจะวเคราะหโครงสรางโดยวธอลาสตกหรอวธพลาสตกจากนาหนกบรรทกเพมคาแลว (factored load) ซงอาจจะเรยกวานาหนกประลย (ultimate load) ผลการวเคราะหจะไดแรงตามแนวแกน แรงเฉอน โมเมนตดด โมเมนตบด ซงเตมคาวา ประลยตอทาย เปนแรงทเกดขนจากนาหนกบรรทกประลย จากนน หากาลงทใชออกแบบ (design strength) ซงเกดจาก กาลงตานทานระบ (nominal strength) ซงเปนกาลงตานทานทางทฤษฎของหนาตดทเลอกมานน คณกาลงตานทานระบดวย ตวคณลดกาลง (reduction factor : φ ) เปนกาลงทใชออกแบบซงตองมากกวากาลงประลยทเกดขนจากนาหนกบรรทกประลย จงจะถอวาปลอดภย วธ ASD ในโครงสรางเหลกเปรยบเสมอนวธหนวยแรงใชงาน (Working Stress Design : WSD) ในโครงสรางคอนกรตเสรมเหลก
โครงสรางเหลกและเหลกโครงสราง 9
และวธ LRFD ในโครงสรางเหลกเปรยบเสมอนวธกาลงประลย (Ultimate Strength Design : USD) หรอตอมาเรยกวธกาลง (Strength Design Method : SDM) ในโครงสรางคอนกรตเสรมเหลก การออกแบบโครงสรางเหลกสาหรบสวนตางๆ ของโครงอาคาร ทจะกลาวในเลมน จะใชตามมาตรฐาน AISC-ASD และ AISC-LRFD ทประกาศใชในป ค.ศ.1989 และ ค.ศ.1994 ตามลาดบ เทานน หากการออกแบบอนเชนโครงสรางจากการพบแผนเหลกชบสงกะสทจะตองใชมาตรฐาน AISI กขอใหศกษามาตรฐานนนๆ กอนทาการออกแบบ การออกแบบโดยวธ AISC-ASD การออกแบบโดยวธ AISC-ASD คอ หนวยแรงใชงาน (working stress) f ทเกดขนบนหนาตดของโครงสรางทเลอกใชเมอรบนาหนกบรรทกใชงาน ตองมคาไมเกนกวาหนวยแรงใชงานทยอมให (allowable stress) F นาหนกบรรทกใชงาน (working load) คอนาหนกหรอแรงกระทาตางๆ ทคาดวาสวนของโครงสรางนนๆ จะตองรบ ไดแก นาหนกบรรทกคงท (dead load : D) นาหนกบรรทกจร (live load : L) แรงลม (wind load : W) แรงจากแผนดนไหว (earthquake load : E) ในการออกแบบจะตองพจารณาจดรวมนาหนกหรอแรงกระทาตางๆ เพอใหไดชนสวนทมความแขงแรงทนทานตอการกระทาของแรง เชน นาหนกบรรทกใชงาน D= (1.1) หรอ LD += (1.2) หรอ ( )WLD75.0 ++= หรอ ( )ELD75.0 ++= (1.3) นานาหนกบรรทกใชงานแตละละสมการกระทาบนโครงสราง ทาการวเคราะหแลวออกแบบ นาผลการออกแบบมาเปรยบเทยบกน เลอกหนาตดทโตทสดจากสามกรณและปรบใหเหมาะสมทางสถาปตยกรรม สาหรบสมการ (1.3) อาจจะไมใชตวคณ 0.75 แตเพมหนวยแรงใชงานอก 1 ใน 3 (คณดวย 1.33) เนองจากเปนแรงกระทาชวครงชวคราว หนวยแรงทเกดขนจรง (actual stress) เปนคาทไดจากการหารแรงหรอโมเมนตดวยคณสมบตของรปตด (เชน เนอทหนาตดสาหรบแรงดงแรงอด แรงเฉอน โมดลสหนาตดสาหรบโมเมนตดด และโมดลสการเฉอนของหนาตดสาหรบโมเมนตบด) หนวยแรงใชงานทยอมให (allowable stress) หรอเรยกสนๆ วา หนวยแรงทยอมให ไดจากการหารกาลงจดครากหรอหนวยแรงสงสดของวสดดวยคาอตราสวนความปลอดภย (Factor of Safety) คาอตราสวนความปลอดภยจะขนกบประเภทของโครงสราง มาตรฐาน AISC-ASD กาหนดหนวยแรงทยอมใหเปนคารอยละของกาลงทจดคราก เชนหนวยแรงดง
ทยอมให yt F6.0F = สวนปลอดภยคอ 67.16.0
1SF == หนวยแรงเฉอนทยอมให yv F4.0F = สวน
ปลอดภยคอ 5.24.0
1SF ==
10 การออกแบบโครงสรางเหลก
การออกแบบโดยวธ AISC-LRFD การออกแบบโดยวธ LRFD นน คอ ในสภาวะทสวนโครงสรางจะเกดการวบต นาหนกประลยหรอนาหนกบรรทกใชงานทเพมคาแลว (factored load) ทกระทาตอสวนของโครงสรางทพจารณา หรอกาลงรบแรงทตองการ (required strength) ตองมคาไมเกนกวากาลงตานทานสงสดของสวนโครงสรางนนเมอไดลดคาลงแลว (design strength) หรออาจจะเรยกในทนวา กาลงรบแรงประลยของสวนโครงสราง หรออาจจะกลาวโดยสรปวา แรงประลยทเกดในโครงสรางตองไมเกนกวากาลงทรบไดจรงของโครงสรางนน นาหนกประลยหรอนาหนกบรรทกใชงานทเพมคาแลว (factored load) ไดจากการคณนาหนกหรอแรงกระทาใชงานตางๆ (load : iQ ) ดวยตวคณเพมนาหนก (load factor : iγ ) ซงขนอยกบประเภทของนาหนกบรรทก นาหนกประลยหรอนาหนกบรรทกใชงานทเพมคาแลวน เปนนาหนกทสมมตขนอยางสมเหตสมผลโดยใชทฤษฎความนาจะเปนหรอทฤษฎความนาเชอถอ ในสภาวะทจะกระทาใหสวนของโครงสรางนนเกดการวบตหรอชารดเสยหายและไมสามารถใชงานไดอกตอไป การจดนาหนกบรรทกเพมคาตามมาตรฐานทาดงน นาหนกประลย D4.1= (1.4) หรอ L6.1D2.1 += (1.5) หรอ ( )*W8.0orL5.0D2.1 += (1.6) หรอ *L5.0W3.1D2.1 ++= (1.7) หรอ *L5.0E0.1D2.1 +±= (1.8) หรอ ( )E0.1orW3.1D9.0 ±= (1.9) * ใหใชตวคณนาหนกสาหรบนาหนกบรรทกจร (L) เทากบ 1.0 เมอเปนพนทสาหรบทจอดรถยนต หรอ ศนยจดแสดงสาธารณะทคาดวาจะมประชาชนจานวนมากเขาชม หรอเมอนาหนกบรรทกจรเกนกวา 500 กโลกรมตอตารางเมตร
ใหใชนาหนกบรรทกจรแตละกรณกระทาตอโครงสราง วเคราะหและออกแบบแลวเลอกคามากทสดมาใชงาน หากเปนการวเคราะหออกแบบดวยโปรแกรมคอมพวเตอรเชน ETABS, SAP 2000, STAADPro, Prokon, Robot, Midas, ฯลฯ จะเปนการสมมตหนาตดของแตละชนสวนขนมากอน แลววเคราะหตาม load case ตางๆ ทาการตรวจสอบวาหนาตดทเลอกมานนรบแรงไดหรอไม หากไมไดอาจจะฟองดวยสแดง กตองปรบแกขนาดหนาตดใหม แลววเคราะหออกแบบซาจนไมพบหนาตดทรบแรงไมไดจงจะนาไปใชงาน กาลงทใชออกแบบหรอกาลงรบแรงประลย ไดจากการคณกาลงตานทานระบทคานวณไดตามทฤษฎ (nominal resistance : nR ) ดวยตวคณลดกาลง (reduction factor หรอ resistance factor : φ ) ซงมคาตางๆ กน และตองมคานอยกวา 1.00 ขนกบประเภทของสวนโครงสราง สรป หลกเกณฑการออกแบบโครงสรางเหลกโดยวธ LRFD คอให
∑ φ≤γ nii RQ
โครงสรางเหลกและเหลกโครงสราง 11
1.5 นาหนกบรรทกในโครงอาคาร การออกแบบโครงอาคาร ตองออกแบบใหสวนตางๆ ของโครงอาคารมกาลงความแขงแรงและความทนทาน สามารถรบนาหนกบรรทกตางๆ ไดอยางปลอดภย ซงจะไมทาใหเกดอนตรายตอชวตและทรพยสน ผออกแบบตองพจารณาทงนาหนกบรรทกคงท (Dead load) ของชนสวนโครงอาคาร และนาหนกบรรทกจร (Live load) ตลอดจนแรงกระแทก ทชนสวนของโครงสรางนนคาดวาจะตองรบ หรอตานทานดวย ในแตละภมภาคหรอแตละประเทศจะใหขอบญญตเกยวกบนาหนกบรรทกจรขนตาทตองพจารณาใชสาหรบการออกแบบสวนของโครงสราง นาหนกบรรทกคงท (Dead load) เปนนาหนกของสวนโครงสรางเองทประกอบรวมเปนโครงอาคาร ขนกบขนาดและชนดของวสดทใช เชน คอนกรตเสรมเหลกธรรมดา 1600-2400 3m/kg เหลก 7850 3m/kg ไม 480 3m/kg อฐ 1900 3m/kg วสดมงหลงคา สงกะส – กระเบองลอน 5-18 2m/kg วสดมงหลงคา กระเบองคอนกรต 54 2m/kg แปไม 5 2m/kg โครงหลงคาไม 10-20 2m/kg ฝาเพดานรวมเครา 14-26 2m/kg กาแพงอฐมอญกอครงแผน 180 2m/kg กาแพงอฐมอญกอเตมแผน 360 2m/kg กาแพงอฐบลอก 7 ซม 120 2m/kg กาแพงอฐบลอก 9 ซม 200 2m/kg กาแพงคอนกรตบลอก 120-240 2m/kg ฝาไม ไมอด รวมเครา 12-30 2m/kg พนไมรวมตง 30 2m/kg สาหรบนาหนกบรรทกคงทของโครงหลงคาเหลก ขนอยกบความชนและชวงความยาวของโครง ซง Grinter เสนอวา
ถาโครงหลงคามชวงความยาว 40 ฟต (12.192 เมตร) และมความชน 41
31− ใหประมาณนาหนก
บรรทกคงทของโครงเหลกเทากบ 2-3.5 ปอนด/ตารางฟต (9.765-17.09 2m/kg ) (ถาทารอยตองของโครงดวย
การเชอม นาหนกอาจลดลงบาง แตถาทารอยตอของโครงเหลกโดยหมดยาหรอสลกเกลยวและมแผนประกบ นาหนกของโครงเหลกจะเพมขนอกประมาณ 15%)
12 การออกแบบโครงสรางเหลก
เมอโครงหลงคาทชวงยาวเกนกวา 40 ฟต (12.192 เมตร) ใหเพมนาหนกอก 0.5-1 ปอนดตอตารางฟต (2.44-4.88 2m/kg ) ทกๆ ความยาวทเพมขน 10 ฟต (3.048 เมตร) จนกระทงความยาวรวม 80 ฟต (24.384 เมตร) สาหรบหลงคาโครงแบน (Flat roof) ใหเพมนาหนกของโครงอก 0.5-1 ปอนดตอตารางฟต (2.44-4.88
2m/kg ) แตสาหรบโครงชนมาก (Steep roof) ใหลดนาหนกของโครงลง 0.5-1 ปอนดตอตารางฟต (2.44-4.88 2m/kg ) ขณะเดยวกน Grinter ไดเสนอสตรคานวณนาหนกของโครงหลงคาเหลกดงน
L05.05.0w += w = นาหนกของโครงหลงคา, ปอนดตอตารางฟต
L = ความยาวของโครงหลงคาทมความชน 41 หนวยเปนฟต
หากจะแปลงเปนระบบเมตรกจะไดดงน
( ) L244.083048.04536.03048.0L05.05.0w 2 +=××+=
w = นาหนกของโครงหลงคา, 2m/kg
L = ความยาวของโครงหลงคาทมความชน 41 หนวยเปนเมตร
นาหนกบรรทกจร (Live load) ประกอบดวยนาหนกบรรทกจรทกระทาในแนวดง และนาหนกบรรทกจรทกระทาทางดานขางของอาคาร นาหนกบรรทกจรทกระทาในแนวดง ไดแก นาหนกของผใชอาคาร นาหนกเครองเรอน เครองจกร สงของตางๆ ฯลฯ ขนกบประเภทและการใชสอยของอาคารนน นาหนกบรรทกจรทกระทาทางดานขางของอาคาร ไดแก แรงลม และ แรงจากแผนดนไหว แรงลมทกระทาตออาคาร ขนอยกบแรงดนแบบไดนามกสของลมทเกดจาก ความเรวลม ซงมทงแรงดน (pressure) ดานเหนอลม และแรงดด (suction) ดานใตลม ความเรวลมจะแปรตามสภาพภมประเทศ ความสงเหนอพนดน และอาคารขางเคยง ในการออกแบบจะสมมตใหแรงลมกระทาอยางสมาเสมอตอโครงอาคารดานรบลม และแรงลมสามารถกระทาไดทกทศทาง คณะอนกรรมการของ ASCE (American Society of Civil Engineers) พบวา แรงลมแบบสถตทกระทาตงฉากกบอาคาร
2s vC00256.0p =
เมอ p = แรงลมสถตทกระทาตงฉากกบอาคาร , ปอนดตอตารางฟต v = ความเรวลม, ไมล/ชวโมง หรอ
2s vC00473.0p =
เมอ p = แรงลมสถตทกระทาตงฉากกบอาคาร , 2m/kg v = ความเรวลม, km/hr
โครงสรางเหลกและเหลกโครงสราง 13
และ =sC คาสมประสทธ เรยกวา shape factor ขนกบรปทรง สดสวนของอาคาร อาคารสงรปกลองสเหลยม (box-type structure) ไมมชองเปด คา 8.0Cs = ทดานเหนอลมทเปนแรงดน และมคา 0.5 ทดานใตลมซงเปนแรงดด ดงนนแรงลมทหมดทกระทา = แรงดนดานเหนอลม + แรงดดดานใตลม หรอ ( ) 2v5.08.000473.0p += , 2m/kg ดงนนหากทราบความเรวลมจะหาคาแรงดนลมทกระทาตงฉากกบอาคารได นอกจากนน คณะอนกรรมการของ ASCE ไดใหวธการหาแรงลมกระทาตงฉาก ( )np กบแนวหลงคา โดยแบงการพจารณาออกเปน แรงกระทาภายนอกอาคาร และแรงกระทาภายในอาคาร ดงน
แรงลมกระทาภายนอกอาคาร แรงลมทกระทาตงฉากกบแนวหลงคา ( )np มทงแรงดนและแรงดดทงทางดานเหนอลมและทางดานใตลม ซงขนอยกบมมลาดเอยง ( )θ ของโครงหลงคา คณะอนกรรมการของ ASCE เสนอคาแรงลมทกระทาตงฉากตอโครงหลงคาทเปนโครงจว ดงแสดงในรปท 1.5 ซงถาไดคาเปนบวกจะหมายถงแรงดน และในทานองกลบกน ถาไดคาเปนลบจะหมายถงแรงดดหรอแรงยกตวทกระทาออกจากโครงหลงคา เชน เมอ o20=θ และแรงลมในแนวนอน 2m/kg50=ρ จะไดแรงดดดานเหนอลมเทากบ 2m/kg30 และแรงดดดานใตลมเทากบ 2m/kg5.22 เปนตน แรงลมกระทาภายในอาคาร เมออาคารมชองเปดของหนาตางหรอประตเทากบรอยละ n ของเนอทผนงทงหมด ซงคาของ n อยระหวาง 0 ถง 30% จะหาแรงลมทกระทาตงฉากตอโครงหลงคาภายในไดจากสมการตอไปน ซงถาไดคาเปนบวกจะหมายถงแรงดนและถาไดคาเปนลบจะหมายถงแรงดดทกระทาออกจากหลงคา แรงลมภายในทดานเหนอลม ( ) p6.0pn0125.0225.0pn ≤++= แรงลมภายในทดานใตลม ( ) p45.0pn0075.0225.0pn −≤−−= ถา %30n > ใหใชคาสงสดตามทกาหนดขางตน
14 การออกแบบโครงสรางเหลก
อยางไรกด เมอตองการหาแรงลมทกระทาตงฉากกบแนวหลงคา อาจใชสตรสาเรจตอไปน ซงพจารณาเฉพาะแรงดนดานเหนอลมเพยงอยางเดยว
(1) θ+θ
= 2n sin1sinp2p Duchemin Formula
(2) 1cos84.1n sinpp −θθ= Hutton Formula
(3) 45ppnθ
= Ketchum or Straight-line Formula
เมอ =θ เปนมมลาดเอยงของหลงคา หนวยเปนองศา สตรของ Duchemin ไดรบความนยมและเชอถอมาก สวนอกสองสตรใหคาสอดคลองกบผลการทดลองเมอมม θ ไมเกน 35 องศา สาหรบการออกแบบในกรงเทพมหานคร กรงเทพมหานครไดออกขอบญญตกรงเทพมหานคร พ.ศ.2522 โดยกาหนดนาหนกบรรทกจร สาหรบออกแบบโครงอาคารประเภทตางๆ ซงตองไมนอยกวาอตราตอไปน เชน - หลงคา 50 2m/kg - กนสาด หรอ หลงคาคอนกรต 100 2m/kg - ทพกอาศย โรงเรยนอนบาล หองนา หองสวม 150 2m/kg - อาคารชด หอพก โรงแรม 200 2m/kg - สานกงาน ธนาคาร 250 2m/kg - อาคารพาณชย มหาวทยาลย วทยาลย โรงเรยน 300 2m/kg - หองโถง บนได ทางเดนของอาคารชด หอพก โรงแรม โรงพยาบาล สานกงาน และธนาคาร 300 2m/kg - หางสรรพสนคา โรงมหรสพ หอประชม ภตตาคาร ทจอดหรอเกบรถยนตนง 400 2m/kg - หองโถง บนได ทางเดนของอาคารพาณชย มหาวทยาลย วทยาลย และโรงเรยน 400 2m/kg - คลงสนคา พพธภณฑ อฒจนทร โรงงานอตสาหกรรม โรงพมพ หองเกบเอกสารและพสด 500 2m/kg - หองโถง บนได ทางเดนของหางสรรพสนคา โรงมหรสพ หอประชม ภตตาคาร และหอสมด 500 2m/kg หองเกบหนงสอของหองสมด 600 2m/kg ทจอดหรอเกบรถยนตบรรทกเปลาและรถอน 800 2m/kg
โครงสรางเหลกและเหลกโครงสราง 15
แรงลมสาหรบสวนของอาคาร ทสงไมเกน 10 เมตร จากพนดน 50 2m/kg ทสงกวา 10 เมตร แตไมเกน 20 เมตร จากพนดน 80 2m/kg ทสงกวา 20 เมตร แตไมเกน 40 เมตร จากพนดน 120 2m/kg ทสงกวา 40 เมตร จากพนดน 160 2m/kg การออกแบบในจงหวดอนในประเทศไทยใหใชกฎกระทรวงมหาดไทยฉบบท 6 พ.ศ.2527 รวมทงขอบญญตทองถน เทศบาล มาตรฐานกรมโยธาธการและผงเมอง เชนเรองการคานวณแรงลมและแผนดนไหว ไดมมาตรฐานและกฎกระทรวงฯ ออกมาบงคบใชโดยมผลตงแต 1 ธนวาคม 2550 นาหนกบรรทกกระแทก (Impact load) เปนนาหนกบรรทกจรทกระแทกหรอกระทาตอสวนของโครงสรางอยางทนททนใด ในการพจารณาออกแบบสวนของโครงสราง มาตรฐาน AISC ใหเพมคานาหนกบรรทกจรนนอกตามจานวนเปอรเซนตทกาหนด ดงตอไปน สาหรบสวนทรองรบลฟตและหองเครองลฟต 100% สาหรบสวนทรองรบเครองจกรกลชนดเบา ≥ 20 % สาหรบสวนทรองรบเครองจกรกลชนดหนก ≥ 50 % สาหรบสวนทแขวนรบพนหรอระเบยง 100 % สาหรบคานและรอยตอทรองรบเครนวงทใชยกของ 10-20 %
16 การออกแบบโครงสรางเหลก
แบบฝกหดบทท 1 แบบฝกหดบทนดดแปลงจากหนงสอของ William T. Segui แบบฝกหดเหลาน สาหรบแนวความคดเรองหนวยแรงกบหนวยการยดหดตว วสดจงอาจจะไมใชเหลกกลาเพยงอยางเดยว [1] ในการทดสอบแรงดงชนโลหะตวอยางหนาตดวงกลม วดเสนผานศนยกลางได 13.97 mm จดวดความ
ยาวสาหรบใสตววดความยาวหางกน 51.562 mm เรยกวาความยาวเกจ (gage length) ทาการดงชนตวอยางจนขาด เมอแรงดง 12,927.6 kg จากนนปลดชนสวนนามาตอเขาดวยกนตรงรอยขาด เสนผานศนยกลาง 10.922 mm และความยาวระหวางจดวดความยาววดได 58.42 mm จงหา
(ก) หนวยแรงดงประลย (ultimate tensile stress) เปน ksc (ข) รอยละของระยะยด (ค) รอยละการลดเนอทหนาตด [2] ในการทดสองแรงดงชนโลหะตวอยางหนาตดวงกลม วดเสนผานศนยกลางได 12.7 mm ความยาวเกจ
(gage length ความยาวระหวางจดวด) 50.8 mm หลงจากทแรงดงกระทา 6123.6 kg ระยะยด 0.118364 mm ถาแรงดงยงอยในชวงอลาสตกแลวจงหาโมดลสยดหยน
[3] ในการทดสอบแรงดงชนโลหะตวอยางหนาตดวงกลม วดเสนผานศนยกลางได 12.954 mm การยดตวของชนโลหะวดจาก strain gage ทยดอยกบชนตวอยาง คาทวดไดตามตาราง บ3.1
(ก) ใหทาตารางของหนวยแรงกบหนวยการยดหดตว (ข) เขยนกราฟ stress-strain curve โดยไมใชการโยงระหวางจดแตใหลากเสนตรงทใกลเคยง
กบขอมลทสดแทน (ค) หาโมดลสยดหยนจากความเอยงของเสนกราฟ นาหนก (kg) หนวยการยดตว 610× (mm/mm) 0 0 113.4 37.1 226.8 70.3 453.6 129.1 680.4 230.1 907.2 259.4 1134 372.4 1360.8 457.7 1587.6 586.5 ตารางท บ3.1
โครงสรางเหลกและเหลกโครงสราง 17
[4] ในการทดสอบแรงดงชนโลหะตวอยางหนาตดวงกลม วดเสนผานศนยกลางได 12.7 mm และระยะเกจ 101.6 mm เขยนกราฟระหวางแรงดง P กบระยะยด LΔ และในชวงทเปนเสนตรงนนวดความ
เอยง mmkg7.858,24
LP
=Δ
จงหาโมดลสยดหยน
[5] ตารางท บ5.1 เปนผลการทดสอบแรงดงชนสวนโลหะตวอยางหนาตดวงกลม เสนผานศนยกลาง 9.525 mm ความยาวเกจ 50.8 mm
(ก) ใชขอมลในตาราง บ5.1 สรางตารางหนวยแรง และหนวยการยดตว (ข) เขยนกราฟของหนวยแรงกบหนวยการยดตวโดยใหเสนเรยบเหมาะสมกบขอมล (ค) คานวณโมดลสยดหยนจากความเอยงของจดเรมตนกราฟ (ง) ประมาณคากาลงจดคราก แรงดง (kg) ระยะยด 310× mm 0 0 249.48 8.890 498.96 17.780 771.12 22.860 997.92 34.290 1270.08 44.704 1496.88 83.820 1769.04 62.484 1995.84 72.644 2222.64 96.520 2254.392 134.620 2279.34 198.120 ตาราง บ5.1 [6] ผลการทดสอบแรงดงชนโลหะหนาตดสเหลยมผนผาซงมเนอทหนาตด 1.2974 ตารางเซนตเมตร
ความยาวเกจ 50.8 mm และทดสอบโดยชนตวอยางไมขาด แสดงในตาราง บ6.1 จงสรางตารางหนวยแรงและหนวยการยดตว เขยนกราฟหนวยแรงกบหนวยการยดตวใหเสนกราฟราบเรยบ จงหาโมดลสยดหยนจากความลาดเอยงของชวงเสนตรงของกราฟ จงประมาณคาขดจากดการแปรผนตรง (กอนจะคราก) ใหใชวธ 0.2% offset ในการหากาลงทจดคราก
18 การออกแบบโครงสรางเหลก
แรงดง , kg ระยะยด, 310× mm 0 0 453.6 4.064 907.2 8.9408 1360.8 17.9324 1814.4 25.7048 2268 36.4236 2721.6 43.4848 3175.2 50.4444 3628.8 58.0644 4082.4 66.3448 4536 74.6252 4989.6 83.1596 5443.2 92.2528 5896.8 100.9904 6350.4 111.4044 6804 117.856 7257.6 126.6952 7711.2 137.9728 8164.8 148.8948 8618.4 161.5948 9072 185.5216 9525.6 205.0288 9979.2 229.7176 10432.8 287.274 10886.4 358.648 11340 509.1176 11793.6 739.2924 ตาราง บ6.1
โครงสรางสวนรบแรงดง 19
บทท 2 โครงสรางสวนรบแรงดง
2.1 โครงสรางสวนรบแรงดง (Tension Member) เปนโครงสรางทมแรงดงกระทาทปลายทงสองขางผานศนยถวงของรปตด พบทวไปในโครงหลงคา สะพาน หอสง คายน ระบบเคเบล เหลกยดเรยว (tie rod) โครงสรางสวนรบแรงดงไมคอยมปญหาการโกงเดาะ (buckling) อยางทเกดในโครงสรางรบแรงอด การออกแบบจงงาย ปญหามกจะเกดทรอยตอบรเวณปลายชนสวน ให P = แรงดงทงหมดกระทาตงฉากรปตด A = เนอทหนาตดของรปตด
==APf t หนวยแรงดงทเกดขน
=tF หนวยแรงดงทยอมใหซงตอง tf≥ จงจะปลอดภย การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงดง ตองพจารณารวมกบการการออกแบบรอยตอทปลายไปดวย การตออาจจะเปนการเชอมหรอใชตวยด ซงการใชตวยดจะทาใหตองเลอกใชขนาดเหลกโตกวาการใชวธเชอม
2.2 รปตดของโครงสรางสวนรบแรงดง การจะเลอกใชโครงสรางสวนรบแรงดงวาเปนชนดและขนาดใด มกจะขนกบวธการตอปลายมากกวาเหตผลอน รปท 2.1 แสดงหนาตดทวไปของสวนโครงสรางรบแรงดง แบบพนฐานทสดคอ ทอนเหลก (bars หรอ rods) ใชเปนตวแกงแนงหรอตวยดโยง (bracing) ในโครงสรางขนาดยอม (light structures) การตอปลายอาจใชวธขนเกลยวทปลายดวยนอต โครงสรางสวนรบแรงดงอกแบบคอ ทอนเหลกแบน (plate หรอ flat bar) นยมใชในโครงสรางเสาไฟฟาแรงสงหรอเสาสญญาณไฟจราจร การตอปลายอาจจะเปนการเชอม เคเบล (cable) เปนลวดกาลงสงฟนเกลยว (strand) หรอ ลวดเหลกกลม (wire rope) ทนยมเรยงสะลง ตอปลายโดยใชตวเรง (turn buckle) หรอใชสมอยด โครงสรางสวนรบแรงดงทนยมใชกนทวไปคอ เหลกฉาก (angle) อาจจะเปนเหลกฉากเดยว (single angle) หรอเหลกฉากค (double angle) นอกจากนเหลกรปตด T ตว C ตว W หรอประกอบจากหนาตดตางๆ ดงกลาว ในโครงสรางสะพานสมนกอนชนสวนรบแรงดงอาจจะทาเปนเหลกแบนตรงปลายขยายเปนวงกลมมรทาใหมสภาพเปนขอตอหมนได (pin connected)
20 การออกแบบโครงสรางเหลก
2.3 ลกษณะการวบตของโครงสรางสวนรบแรงดง โดยทวไป การวบตหรอชารดเสยหายของโครงสรางสวนทรบแรงดง เมอไมคดการวบตทตวยดหรอทรอยเชอมตอ อาจเกดขนไดใน 2 ลกษณะ ดงตอไปนคอ 1. จากการคราก (yielding) เนองจากแรงดงทกระทาบนหนาตดทงหมด (gross area : gA ) ของชนสวนมคาสงมากเกนกวากาลงจดครากของเหลก ( yF ) ทาใหชนสวนยดออกมากจนโครงสรางโดยรวมเสยรปรางไป ปองกนโดยใชขนาดรปตดโตขน หรอเปลยนไปใชเหลกทมกาลงจดครากสงขน ทงนเพอใหหนวยแรงดงทเกดขนมคาไมเกนกวาหนวยแรงทกาหนด 2. จากการฉกขาด (fracture) เนองจากแรงดงทกระทาบนหนาตดทมรเจาะเพอทารอยตอ หนาตด
สทธ (net area : nA ) จะมเนอทหนาตดนอยกวาหนาตดทงหมด ดงนนหนวยแรงดงตรงหนาตดสทธจงสง
มากเกนกวาทหนาตดอนๆ และหากเกนกวา กาลงตานทานแรงดง (minimum tensile strength : uF ) ของเหลก ชนสวนจะฉกขาดจากกน ปองกนไดโดยจดระยะหางของรเจาะ ระยะหางจากรเจาะถงปลายชนสวนมคามากขน เนอทหนาตดสทธจะมากขน ลดหนวยแรงดงทเกดขนลง หรออาจจะใชเหลกทมกาลงตานทานแรงดงมากขน
โครงสรางสวนรบแรงดง 21
การวบตเนองจากการฉกขาด อาจจะเกดขนทรอยตอจากการกระทารวมกนระหวางแรงดงกบแรงเฉอน เรยกวา Block shear ดงรปท 2.2 บรเวณแรเงาจะมรปรางคลายกลอง (block) อนเปนทมาของชอการวบต หนาตดทตงฉากกบแรงแรงดงจะเกดหนวยแรงดง สวนหนาตดทขนานแนวแรงดงจะเกดหนวยแรงเฉอน โดยลกษณะการวบตจะเปนสองแบบคอ ชนสวนถกดงจนฉกขาดในขณะทเกดการครากในดานรบแรงเฉอน และชนสวนถกเฉอนขาดในขณะทเกดการครากทดานรบแรงดง
จากลกษณะการวบตดงกลาว ทาใหเกดขอกาหนดสาหรบการออกแบบโครงสรางแรงดง และการทารอยตอของโครงสรางทตอดวยตวยดหรอโดยการเชอม
2.4 หนาตดสทธ (Net Section) คาวา เนอทหนาตดสทธ (Net cross-section area : nA ) หรอเรยกสนๆ วา หนาตดสทธ หมายถง เนอทหนาตดของสวนโครงสรางทอยในแนวตงฉากกบแนวแรงกระทาเมอหกเนอทหนาตดสวนทเปนรเจาะออกไปแลว เมอขนาดของตวยดเลกกวา 24 mm รเจาะจะเผอใหโตกวาตวยดอกประมาณ 2 mm แตถาขนาดตวยดตงแต 24 mm ขนไป ขนาดของรเจาะจะเผอเอาไว 3 mm ลกษณะเนอทตรงรเจาะตรงตาแหนงรอยขาดมองสวนทางกบแนวของแรงจะเหนเปนสเหลยมผนผา
22 การออกแบบโครงสรางเหลก
ให =gw ความกวางทงหมดของเหลก, cm =t ความหนาของเหลก, cm =hd เสนผานศนยกลางของรเจาะ, cm =n จานวนรเจาะทอยในแนวขาด == twA gg เนอทหนาตดทงหมด, 2cm == tndA hh เนอทหนาตดรเจาะในแนวขาด, 2cm =−= hgn AAA เนอทหนาตดสทธ, 2cm =nw ความกวางสทธ, cm tmdtwA hgn −= (2.4.1) เมอความหนา t ของแผนเหลกคงท จะไดความกวางสทธ hgn ndww −= (2.4.2)
เมอรอยตอหนงๆ ตองใชตวยดมากกวาหนงแถวในแนวทขนานกบแรงแรงดง จะตองพยายามจดระยะหางระหวางตวยดใหไดตามมาตรฐานกาหนด เพอใหไดเนอทหนาตดมากทสด ทาใหโครงสรางนนรบแรงไดมากทสด สาหรบการจะระยะหางระหวางตวยดนใหสงเกตไดจากรปท 2.4 จะตองพยายามใหรเจาะมลกษณะแนวเยองกน (zigzag) และใหระยะหางระหวางรเจาะ s ซงวดขนานแนวแรง มคามากพอ เพอลดโอกาสการฉกขาดแนว ABCD ถาสมมตให =s ระยะหางระหวางศนยกลางรเจาะทวดขนานแนวแรง เรยกระยะนวา ระยะเกลยว (pitch) =g ระยะหางระหวางรเจาะวดในแนวตงฉากกบแนวแรง เรยกระยะนวา เกจ (gage) ดงรปท 2.4
โครงสรางสวนรบแรงดง 23
ถาแผนเหลกมความหนาคงท ความกวางสทธ nw ในแนวเยองทผานรเจาะ มคาเทากบ ความกวางทงหมดของแผนเหลกลบดวย ขนาดเสนผานศนยกลางทงหมดในแนวเยองทพจารณา แลวบวกดวยผลบวก
ของ g4
s2
ทงหมดทมในแนวเยองนน
ดงนนความกวางสทธ
∑∑ +−=g4
sdww2
hgn (2.4.3)
ในการคานวณออกแบบ ตองพจารณาหาความกวางสทธหลายๆ แนว แลวนาคานอยทสดมาใชคานวณหากาลงรบแรงดง
2.5 หนาตดสทธประสทธผล (Effective Net Cross-sectional Area) เมอทารอยตอทปลายของโครงสรางรบแรงดง โดยการใชตวยด หรอแมจะใชการเชอมกด หากทาการยดตอหรอเชอมตอเพยงบางสวนของรปตด เชน ยดตอรปตดฉากเดยวทขาขางใดขางหนงเพยงขาเดยวเทานน ลกษณะเชนนการรบและถายแรงจะไมแผกระจายอยางสมาเสมอ ขาของสวนทถกยดตดจะรบแรงกระทามากกวาขาของดานทไมถกยด เปนผลใหรอยตอตองรบแรงเยองศนยทเรยกวา Shear Lag ทาใหกาลงหรอประสทธภาพของการรบแรงดงลดลง ดงนนเมอมลกษณะ Shear Lag นน มาตรฐาน AISC กาหนดใหพจารณาการรบและถายแรงดงบนหนาตดสทธประสทธผล ( )eA ซงเปนเนอทหนาตดของสวนโครงสรางทถกลดคาลงจากผลของการตอปลาย โดยอาศยตวคณลดคา (reduction factor : U) ดงน
24 การออกแบบโครงสรางเหลก
1. เมอตอปลายโดยใชตวยด หนาตดสทธประสทธผล ne UAA = (2.5.1) 2. เมอตอปลายโดยใชการเชอม หนาตดสทธประสทธผล ge UAA = (2.5.2) มาตรฐาน AISC กาหนดคาของตวคณลดคาจากผลของการตอปลาย ดงน
9.0Lx1U ≤−= (2.5.3)
เมอ =x ระยะจากระนาบรบแรงเฉอนถงจดศนยถวงของรปตดทนามาตอ =L ความยาวของรอยตอในทศทขนานกบแรงกระทา =gA เนอทหนาตดทงหมด =nA เนอทหนาตดสทธ
อยางไรกด มาตรฐาน AISC/ASD/LRFD ไดใหคาตวเลขของตวคณลดคา U แทนการใชสมการขางตนทบางครงอาจจะหาไดยาก เงอนไขมดงน ก) สาหรบเหลกรปพรรณทมรปตดตว W M หรอ S หรอ T ถาสงถายแรงดงผานรอยเชอมทอยตงฉากกบแนวแรงอยางเดยว : =eA พนททเชอมตอ ถาสงถายแรงดงโดยสลกเกลยวหรอตวยด : เมอใชสลกเกลยวทารอยตอทปกชนสวนในแนวของแรงกระทาอยางนอย 3 ตวตอแถว และ
ชนสวนมอตราสวนระหวางความกวางของปกตอความลกเทากบหรอมากกวา 32
โครงสรางสวนรบแรงดง 25
90.0U = เมอใชสลกเกลยวในแนวของแรงกระทาอยางนอย 3 ตวตอแถว แตไมตรงตามเงอนไขขางตน
85.0U = เมอใชสลกเกลยวในแนวของแรงกระทาเทากบ 2 ตวตอแถว
75.0U = ข) สาหรบเหลกแผนหรอทอนเหลก ททารอยเชอมขนานกบแนวแรง เมอความยาวของรอยเชอมทงหมดเกนกวา 2 เทาของระยะหางระหวางรอยเชอม
0.1U = เมอความยาวรอยเชอมทงหมดอยระหวาง 1.5 ถง 2 เทาของระยะหางระหวางรอยเชอม
87.0U = เมอความยาวรอยเชอมทงหมดอยระหวาง 1 ถง 1.5 เทาของระยะหางระหวางรอยเชอม
75.0U =
26 การออกแบบโครงสรางเหลก
2.6 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงดง – มาตรฐาน AISC การออกแบบโครงสรางเหลกสวนรบแรงดง สามารถออกแบบตามมาตรฐาน AISC ซงแบงออกเปนสองวธ คอ วธ ASD (Allowable Stress Design) และวธ LRFD (Load and Resistance Factor Design) แตละวธนน มาตรฐาน AISC ใหสตรคานวณโดยคานงถงพฤตกรรมตางๆ ทไดกลาวไวขางตน
การออกแบบโดยวธ AISC-ASD 1. สาหรบสวนโครงสรางสวนรบแรงดงทวไป (ยกเวนทอนเหลกกลมและเหลกแผนเจาะรทาขอตอ) ใหพจารณาใชคานอยของหนวยแรงทยอมใหตอไปน หนวยแรงดงทยอมใหบนเนอทหนาตดทงหมด ( )gA yt F6.0F = หนวยแรงดงทยอมใหบนหนาตดสทธประสทธผล ( )eA ut F5.0F = 2. สาหรบทอนเหลกหรอเคเบลรบแรงดง หนวยแรงดงทยอมให ut F33.0F = 3. สาหรบขอตอทหมนไดในเหลกแผน (pin-connected plate) หรอรหมดตาไก (pin hole) ใหพจารณาใชคานอยของหนวยแรงดงทยอมใหตอไปน หนวยแรงดงทยอมใหบนเนอทหนาตดทงหมด ( )gA yt F6.0F = หนวยแรงดงทยอมใหบนหนาตดสทธ (An) ทผานรเจาะ yt F45.0F =
โครงสรางสวนรบแรงดง 27
ทงยงตองพจารณาแรงกดระหวางหมดกบรเจาะทยอมให yp F9.0F =
4. สาหรบสวนโครงสรางทรบแรงดงรวมกบแรงเฉอน (block shear) แรงดงทยอมให nvuntut AF3.0AF5.0P += เมอ =yF กาลงจดครากของเหลก (yield strength of steel) =uF กาลงรบแรงดงประลยของเหลก (minimum tensile strength of steel) =ntA เปนหนาตดสทธทรบแรงดง =nvA เปนหนาตดสทธทรบแรงเฉอน
การออกแบบโดยวธ AISC-LRFD 1. สาหรบสวนโครงสรางทรบแรงดงทวไป (ยกเวนทอนเหลกและเหลกแผนเจาะรทาขอตอ) ใหพจารณาใชคานอยของกาลงรบแรงดงประลย ( )ntPφ ตามสภาวะของการวบตตอไปน เมอหนาตดทงหมดเกดการคราก : กาลงรบแรงดงประลย gynt AF9.0P =φ (โดย 9.0t =φ )
เมอหนาตดสทธประสทธผล ( )eA เกดการฉกขาด กาลงรบแรงดงประลย eunt AF75.0P =φ (โดย 75.0t =φ ) 2. สาหรบทอนเหลกหรอเคเบลรบแรงดง กาลงรบแรงดงประลย ( )bunt AF75.075.0P =φ (โดย 75.0t =φ ) 3. สาหรบขอตอแบบหมนไดในเหลกแผน (pin-connected plate) หรอรหมดตาไก (pin hole) ใหพจารณาใชคานอยของกาลงรบแรงดงประลย ( )ntPφ ตามสภาวะการวบตตอไปน เมอหนาตดทงหมดเกดการคราก กาลงรบแรงดงประลย gynt AF9.0P =φ (โดย 9.0t =φ )
เมอหนาตดสทธประสทธผลเกดการฉกขาด กาลงรบแรงดงประลย eunt AF75.0P =φ (โดย 75.0t =φ ) เมอรบแรงกดประลยตรงรเจาะ กาลงรบแรงกดประลย ( )pbyn AF8.175.0P =φ (โดย 75.0=φ )
28 การออกแบบโครงสรางเหลก
เมอรบแรงฉกขาด กาลงรบแรงเฉอนประลย ( )sfunsf AF6.075.0P =φ (โดย 75.0sf =φ ) 4. สาหรบสวนโครงสรางทรบแรงดงรวมกบแรงเฉอน (block shear) ใหพจารณาหากาลงรบแรงดงประลยจากขอกาหนด ตอไปน เมอ nvuntu AF6.0AF ≥ ชนสวนถกดงขาดและครากจากแรงเฉอน กาลงรบแรงดงประลย ( )ntugvynt AFAF6.075.0P +=φ (โดย 75.0t =φ ) เมอ ntunvu AFAF6.0 > ชนสวนถกเฉอนขาดและครากจากการดง กาลงรบแรงดงประลย ( )gtynvunt AFAF6.075.0P +=φ (โดย 75.0t =φ ) เมอ =bA เนอทหนาตดทงหมดของทอนเหลกหรอเคเบลรบแรงดง =pbA เนอทฉายรบแรงกด =sfA เนอทรบแรงเฉอน =gvA หนาตดทงหมดทรบแรงเฉอน
อตราสวนความชะลด (slenderness ratio) ชนสวนรบแรงดงซงเมอรบแรงดงนนจะขงตงไมคอยหยอนหรอแกวาง แตถาเรยวชะลดมากกจะเกดการหยอนหรอตกทองชาง (sag) เกดการสนไหวตว (vibration) หรอการโกงทางขาง (lateral deflection) เนองจากแรงลม ดงนนมาตรฐาน AISC/ASD/LRFD จงกาหนดอตราสวนความชะลดสาหรบโครงสรางสวนทรบแรงดง ดงน
300r
KLSR ≤= (ยกเวนทอนเหลกกลม)
เมอ ==r
KLSR อตราสวนความชะลด
== 0.1K ตวประกอบความยาวประสทธผล =L ชวงความยาวของสวนโครงสรางรบแรงดง, cm
==AIr รศมไจเรชนทนอยทสดของสวนโครงสรางรบแรงดง, cm
=A เนอทหนาตดของสวนโครงสรางรบแรงดง , 2cm สาหรบทอนเหลกกลมใหใชเสนผานศนยกลางอยางนอย 15 mm
โครงสรางสวนรบแรงดง 29
2.7 วธออกแบบโครงสรางสวนรบแรงดง การออกแบบโดยวธ AISC-ASD ขนตอนท 1 เตรยมขอมลซงตองเปดตารางหรอกาหนดคาขนมากอน =T แรงดงจากนาหนกบรรทกใชงาน หาไดทนท, kg =yF กาลงจดครากของเหลก ตามชนดของเหลก, ksc =uF กาลงรบแรงดงประลยของเหลก ตามชนดของเหลก , ksc =U ตวคณลดคา ตองประมาณตามเงอนไขทอาจจะเปน หาหนวยแรงดงทยอมใหตามมาตรฐานกาหนด (ดหวขอ 2.6) ขนตอนท 2 ประมาณเนอทหนาตดทงหมด ( )gA ตามขอกาหนดขอแรก เนอทหนาตดทงหมด เนอทหนาตดทตองการ
y
g F6.0TA =
ตามขอกาหนดขอทสอง เนอทหนาตดสทธประสทธผลทตองการ เนอทหนาตดประสทธผลทตองการ
u
e F5.0TA =
แตเนอทหนาตดสทธประสทธผล ne UAA = ดงนน เนอทหนาตดสทธ
UF5.0
TAu
n =
ดงนน เนอทหนาตดทงหมดทตองการ
+=UF5.0
TAu
g เนอทรเจาะโดยประมาณ
เลอกเนอทหนาตดทงหมดทตองการ gA จากคามากของทงสองคานน ขนตอนท 3 เลอกขนาดรปตดใหเหมาะสมกบลกษณะงาน และแบบการตอปลายของโครงสรางวาเปนการเชอมหรอใชตวยด ขนตอนท 4 หาหนวยแรงดงทเกดขนจรงตามมาตรฐานกาหนดแตละกรณ ตรวจสอบหนวยแรงดงทเกดขนกบหนวยแรงดงทยอมให หากคาทเกดขนมากกวาคาทยอมใหแสดงวาหนาตดทเลอกมานนเลกเกนไป ใหเลอกหนาตดโตขน เชนกวางขนหรอหนาขน หากคาทเกดขนนอยกวาคาทยอมใหแสดงวาหนาตดโตเพยงพอในการรบแรงดงแลว
30 การออกแบบโครงสรางเหลก
ขนตอนท 5 ตรวจสอบอตราสวนความชะลด ตองไมเกน 300 ยกเวนทอนเหลกกลมทตองไมเลกกวา 15 mm หากเกน 300 แสดงวาชนสวนทเลอกมานนชะลดเกนไปใหเลอกหนาตดโตขนโดยให minr มากขนความชะลดจะนอยลง
การออกแบบโดยวธ AISC-LRFD ขนตอนท 1 เตรยมขอมลซงตองเปดตารางหรอกาหนดคาขนมากอน =uP แรงดงทเกดขนจากนาหนกบรรทกใชงานเพมคา =yF กาลงจดครากของเหลก ตามชนดของเหลก, ksc =uF กาลงรบแรงดงประลยของเหลก ตามชนดของเหลก , ksc =U ตวคณลดคา ตองประมาณตามเงอนไขทอาจจะเปน ขนตอนท 2 ประมาณเนอททหนาตดทตองการตามมาตรฐานกาหนด ตามขอกาหนดขอแรก เนอทหนาตดทงหมดทตองการ
y
ug F9.0
PA =
ตามขอกาหนดขอทสอง เนอทหนาตดสทธประสทธผลทตองการ
u
ue F75.0
PA =
แตเนองจากเนอทหนาตดประสทธผลทตองการ eA เทยบกบเนอทหนาตดสทธ nA ne UAA = ดงนนเนอทหนาตดสทธทตองการ
UF75.0
PA
u
un =
ดงนนเนอทหนาตดทงหมดทตองการตามขอกาหนดขอทสองคอ
+=UF75.0
PA
u
ug เนอทรเจาะ (โดยประมาณ)
เลอกคามากระหวางขอกาหนดขอหนงกบขอสอง เปนเนอทหนาตดทงหมดทตองการ
gA ขนตอนท 3 เลอกขนาดรปตดจากคามากของ gA ทประมาณไวในขนตอนท 2 ใหเหมาะสมกบงานและลกษณะการยดปลาย วาเปนการเชอมหรอใชตวยด
โครงสรางสวนรบแรงดง 31
ขนตอนท 4 หากาลงรบแรงดงประลยของรปตดตามขอกาหนดในมาตรฐาน ถากาลงดงประลยทรบไดนอยกวากาลงประลยทเกดขนยอมแสดงวาหนาตดทเลอกมานนเลกเกนไป ใหเลอกใหมโตกวาเดมแลวตรวจสอบใหมจนคาทรบไดมากกวาหรอเทากบแรงดงประลยทเกดขนจงจะปลอดภย ขนตอนท 5 ตรวจสอบอตราสวนความชะลด ตองไมเกน 300 ยกเวนทอนเหลกกลมทตองไมเลกกวา 15 mm หากเกน 300 แสดงวาชนสวนทเลอกมานนชะลดเกนไปใหเลอกหนาตดโตขนโดยให minr มากขนความชะลดจะนอยลง
ตวอยางการวเคราะหออกแบบ ตวอยางท 2.1 จงหาเนอทหนาตดสทธประสทธผล (effective net area : eA ) เมอทารอยตอระหวาง
เหลกฉากชนเดยว กบแผนประกบดวยสลกเกลยว ดงรป สมมตใชเหลกชนด ASTM A36 (ม ksc4050F,ksc2500F uy == )
วธทา ขนตอนท 1 เตรยมขอมลซงตองเปดตารางหรอกาหนดคาขนมากอน =uP แรงดงทเกดขนจากนาหนกบรรทกใชงานเพมคา กรณนไมตองใช == ksc2500Fy กาลงจดครากของเหลก ตามชนดของเหลก, ksc == ksc4050Fu กาลงรบแรงดงประลยของเหลก ตามชนดของเหลก , ksc =U ตวคณลดคา ตองประมาณตามเงอนไขทอาจจะเปน
32 การออกแบบโครงสรางคอนกรตเสรมเหลก
ขนตอนท 2 ประมาณเนอทหนาตดทงหมด ( )gA จากตารางเหลกฉาก mm12150150L ××− เนอทหนาตด 34.77 ตร.ซม. เมอเหลกขาดจะผานรเจาะทใกลแรงทสดสองร ขนาดสลกเกลยว 16 มม. จะตองเผอรเจาะอก 2 มม. ดงนนเนอทหนาตดสทธคอ
( )
( ) 2n
bgn
cm45.302.06.12.1277.34A
2.0dntAA
=+××−=
+−=
เนองจากการทารอยตอนมการยดเพยงขาเดยว ตวคณลดคา U = 0.85 ดงนนเนอทหนาตดสทธประสทธผล 2
ne cm8825.2545.3085.0UAA =×== ตวอยางท 2.2 หากตอเหลกฉากคแบบขาไมเทากนโดยการเชอมขาดานยาวตดกบแผนเหลกประกบ
(gusset plate) ดงรป ใหหาตวคณลดคา (reduction factor) U
วธทา
จากสมการ (2.5.3) 9.0Lx1U ≤−=
เมอ == cm22.2x ระยะจากระนาบรบแรงเฉอนถงจดศนยถวงของรปตด == cm5.18L ความยาวของรอยตอหรอคอรอยเชอมทขนานกบแรงกระทา
แทนคา OK9.088.05.18
22.21U <=−=
โครงสรางสวนรบแรงดง 33
ตวอยางท 2.3 เหลกฉากเดยวขนาด mm97575L ××− มเนอทหนาตดทงหมด 2g cm69.12A =
ทารอยตอกบแผนเหลกประกบดวยสลกเกลยวขนาดเสนผานศนยกลาง 16 mm ทงสองขา สมมตเหลกชนด ASTM A36 ม ksc4050F,ksc2500F uy == จงหากาลงรบแรงดงของเหลกฉากน (สมมตวาไมเกดการวบตทตวสลกเกลยว หรอการวบตแบบ block shear)
วธทา จะตองมการหาเนอทหนาตดสทธ nA เนอทหนาตดสทธประสทธผล eA ตวคณลดคา U ใหไดจงจะหากาลงรบแรงดง และโจทยขอนเปนลกษณะการวเคราะหไมใชการออกแบบ จงมลาดบขนตอนการทางานแตกตางจากการออกแบบ ขนตอนท 1 รวบรวมขอมล == 2
g cm69.12A เนอทหนาตดทงหมดของเหลกรบแรงดง === cm6.1mm16db เสนผานศนยกลางของตวยดซงในทนคอสลกเกลยว ===+=+= cm8.1mm182162dd bh เสนผานศนยกลางของรเจาะ == ksc2500Fy กาลงจดครากของเหลก ASTM A36 == ksc4050Fu กาลงรบแรงดงประลยของเหลก ASTM A36 ขนตอนท 2 หาเนอทหนาตดสทธ nA เนอทหนาตดสทธประสทธผล eA ตวคณลดคา U ตดขานอนจากมมในของเหลกฉาก ความยาว 75 mm จะหายไปเทากบความหนา t = 9 mm ดงนนความยาวทเหลอคอ 75 – 9 = 66 mm นามาตอดานลางของขาตงใหกลายเปนเหลกแผนตามรปทางขวา ทศทางของแรงทกระทาตอจดตอชไปทางขวาและอยในแนวนอน ===+= cm1.14mm1416675w g ความกวางทงหมดของแผนเหลก === cm9.0mm9t ความหนาของแผนเหลก
34 การออกแบบโครงสรางเหลก
การขาดจากแรงดงจะตองผานรเจาะ B ซงอยใกลแรงดงทกระทามากทสดเสมอ และอาจจะขาดผานรเจาะในแนวถดไปคอรเจาะ D สวนรเจาะในแนวถดไปจะไมมการขาดจากแรงดง ===−+= cm1.8mm8194545g มตของแนวขาดเอยง BD วดตงฉากกบแรง === cm4mm40s มตของแนวขาดเอยง BD วดขนานกบแรง ถาการขาดตามแนว ABC ผานรเจาะเพยงรเดยว n = 1 ไมมแนวเอยง
( ) 2
n
2
hgn
cm07.1108.111.149.0A
g4sndwtA
=+×−=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+−= ∑
ถาการขาดตามแนว ABDE ผานรเจาะสองร n = 2 มแนวเอยง BD ซง g = 8.1 cm, s = 4 cm
2
2
n
2
hgn
cm8944.91.84
48.121.149.0A
g4sndwtA
=⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛×
+×−=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+−= ∑
เลอกคานอยเปนเนอทหนาตดสทธ 2n cm8944.9A =
เมอใชสลกเกลยวอยางนอย 3 ตวตอแถว และความกวางของปก 75 mm เทากบความลก 75 mm ดงนน ตวคณลดคา U = 0.9 เนอทหนาตดสทธประสทธผล 2
ne cm905.88944.99.0UAA =×== ขนตอนท 3 หากาลงรบแรงดง ตามวธ AISC-ASD
kg625.032,18905.840505.0AF5.0P
kg035,1969.1225006.0AF6.0P
eu
gy
=××==
=××==
เลอกจากคานอย และตวเลขซายสดทไมใช 0 เปนเลข 1 ใหใชนยสาคญ 4 หลก ดงนน กาลงรบแรงดงใชงาน kg030,18P = ตามวธ AISC-LRFD เมอหนาตดทงหมดเกดการคราก 9.0t =φ kg5.552,2869.1225009.0AF9.0P gynt =××==φ เมอหนาตดสทธประสทธผลเกดการฉกขาด 75.0t =φ kg9375.048,27905.8405075.0AF75.0P eunt =××==φ ในกรณนไมพจารณาแรงกดประลยตรงรเจาะ เพราะจานวนสลกเกลยวมมาก ไมพจารณารบแรงฉกขาด รวมทง block shear เนองจากจานวนสลกเกลยวมมาก ระยะหางจากปลายมากพอ เลอกคาตอบจากคานอย ตวเลขซายสดทไมใช 0 เปนเลข 2 ไมใชเลข 1 ใชนยสาคญ 3 ตาแหนง คอ กาลงรบแรงดงประลย kg000,27Pnt =φ
โครงสรางสวนรบแรงดง 35
ตวอยางท 2.4 จงหากาลงรบแรงดงของหนาตด S ททาดวยเหลก ASTM A36 ม ,ksc2500Fy = ksc4050Fu = เมอทารอยตอดวยสลกเกลยวดงรป (สมมตวาไมเกดการวบตทตวสลกเกลยว
หรอการวบตแบบ block shear)
วธทา จะตองมการหาเนอทหนาตดสทธ nA เนอทหนาตดสทธประสทธผล eA ตวคณลดคา U ใหไดจงจะหากาลงรบแรงดง และโจทยขอนเปนลกษณะการวเคราะหไมใชการออกแบบ จงมลาดบขนตอนการทางานแตกตางจากการออกแบบ ขนตอนท 1 รวบรวมขอมล == 2
g cm73.91A เนอทหนาตดทงหมดของเหลกรบแรงดง จากตารางเหลกรปตว I ภาคผนวก === cm6.1mm16db เสนผานศนยกลางของตวยดซงในทนคอสลกเกลยว ===+=+= cm8.1mm182162dd bh เสนผานศนยกลางของรเจาะ == ksc2500Fy กาลงจดครากของเหลก ASTM A36 == ksc4050Fu กาลงรบแรงดงประลยของเหลก ASTM A36 == cm0.1t w ความหนาของแผนตงหรอแผนเอว จากตารางเหลกรปตว I ภาคผนวก == cm8.1t f ความหนาของปก จากตารางเหลกรปตว I ภาคผนวก ขนตอนท 2 หาเนอทหนาตดสทธ nA เนอทหนาตดสทธประสทธผล eA ตวคณลดคา U ถาขาดตามแนว ad รเจาะ 4 รบรเวณปก นนคอ n = 4 และไมมแนวเอยง 2
hfgn cm77.788.18.1473.91dntAA =××−=−=
36 การออกแบบโครงสรางเหลก
ถาขาดตามแนว abcd จะมแนวเอยงสองแนว 2n i = รเจาะผานปก 4n f = ร และรเจาะผานแผนตง 2n w = ร ตดปกตามแนวขอบของแผนตง ระยะเอยงทวดมตตงฉากกบแนวแรงคอ
cm5.1020.1
287
2t
2ggg w1
2 =−+=−+=
และเสนมตของแนวเอยงทวดขนานกบแนวแรงคอ
cm5s =
2n
2
n
2wi
hwwhffgn
2w
hwwhffgn
cm36.7636047619.76A5.10450.128.10.128.18.1473.91A
g4stn
dtndtnAA
g4st
dtndtnAA
⇒=×
××+××−××−=
+−−=
+−−= ∑
สงเกตพจน g4stn 2
wi ของแนวเอยงซงผานทงแผนตงและปก แตพจน g4stn 2
wi ใชเพมคาของ nA
ดงนนจงพจารณาใชทางคานอย ความหนาของแผนตง cm0.1t w = นอยกวาความหนาของปก cm8.1t f = คา nA จะนอยกวาคาจรงเลกนอย แตกปลอดภย
เลอกคาทนอยทสด นนคอเนอทหนาตดสทธ 2n cm36.76A =
เมอทงปกและแผนตงถกยดดวยตวยดทงหมด U = 1.0 หรอ เนอทหนาตดสทธประสทธผล 2
ne cm36.76AA == ขนตอนท 3 หากาลงรบแรงดง ตามวธ AISC-ASD
kg629,15436.7640505.0AF5.0P
kg595,13773.9125006.0AF6.0P
eu
gy
=××==
=××==
เลอกจากคานอย และตวเลขซายสดทไมใช 0 เปนเลข 1 ใหใชนยสาคญ 4 หลก และจากหลกท 4 ไปทางขวาเปนเลข 9 ซงมากกวาหรอเทากบ 5 จงปดขน 1 ไปรวมกบ 5 เปน 6 หลกท 5 ไปเปน 0 หมด ดงนน กาลงรบแรงดงใชงาน kg600,137P = ตามวธ AISC-LRFD เมอหนาตดทงหมดเกดการคราก 9.0t =φ kg5.392,20673.9125009.0AF9.0P gynt =××==φ เมอหนาตดสทธประสทธผลเกดการฉกขาด 75.0t =φ kg5.943,23136.76405075.0AF75.0P eunt =××==φ เลอกจากคานอย ตวเลขซายสดทไมใช 0 คอ 2 ไมใช 1 นยสาคญ 3 หลกๆ ทสามเปนเลข 6 หลกท 4 เปนเลข 3 นอยกวา 5 ตดทง ดงนน
โครงสรางสวนรบแรงดง 37
กาลงรบแรงดงประลย kg000,206Pnt =φ ตวอยางท 2.5 จงหากาลงรบแรงดงของเหลกฉากทแสดงเมอการชารดของรอยตอเปนแบบ block shear
ใชเหลกชนด ASTM A36 ม ksc4050F,ksc2500F uy ==
วธทา กาลงรบแรงดง เมอรอยตอชารดแบบ block shear ตามแนว abc ดงแสดง ตามวธ AISC-ASD =nvA เนอทหนาตดรบแรงเฉอนในแนว ab ซงยาว 2.5 + 5 + 5 = 12.5 cm มรเจาะสองรครงหรอ 2.5 ร ขนาดรเจาะ cm8.1mm182162dd bh ==+=+= ความหนาของเหลกฉาก 10 mm = 1.0 cm ดงนน ( ) 2
nv cm88.15.25.120.1A =×−×= =ntA เนอทหนาตดรบแรงดงในแนว bc ความยาว 4 cm มสวนของรเจาะครงรหรอ 0.5 ร ขนาดรเจาะ
cm8.1mm182162dd bh ==+=+= ความหนาของเหลกฉาก 10 mm = 1.0 cm ดงนน ( ) 2
nt cm1.38.15.00.40.1A =×−×= กาลงรบแรงดงใชงาน ntunvubs AF5.0AF3.0T += kg5.997,151.340505.0840503.0Tbs =××+××= เนองจากตวเลขซายสดทไมใช 0 คอ 1 นยสาคญ 4 หลกตกเลข 9 หลง ถดไปเปนเลข 57 ≥ จงปดขนเปน 1 ไปรวมกบ 9 เปน 10 ดงนนคาตอบคอ kg000,16Tbs = ตามวธ AISC-LRFD ==×= 2
gv cm5.120.15.12A เนอทหนาตดสวนรบแรงเฉอนชวง ab ไมหกรเจาะออก ==×= 2
gt cm0.40.10.4A เนอทหนาตดสวนรบแรงดงชวง bc ไมหกรเจาะออก
38 การออกแบบโครงสรางเหลก
=nvA เนอทหนาตดรบแรงเฉอนในแนว ab ซงยาว 2.5 + 5 + 5 = 12.5 cm มรเจาะสองรครงหรอ 2.5 ร ขนาดรเจาะ cm8.1mm182162dd bh ==+=+= ความหนาของเหลกฉาก 10 mm = 1.0 cm ดงนน ( ) 2
nv cm88.15.25.120.1A =×−×= =ntA เนอทหนาตดรบแรงดงในแนว bc ความยาว 4 cm มสวนของรเจาะครงรหรอ 0.5 ร ขนาดรเจาะ
cm8.1mm182162dd bh ==+=+= ความหนาของเหลกฉาก 10 mm = 1.0 cm ดงนน ( ) 2
nt cm1.38.15.00.40.1A =×−×= เตรยมคาเอาไวตรวจสอบระหวางแรงเฉอนกบแรงดงวากรณใดขาดและอกตวเปนการคราก
kg440,19840506.0AF6.0
kg555,121.34050AF
nvu
ntu
=××==×=
พบวา ntunvu AFAF6.0 > ชนสวนถกเฉอนขาดและครากจากการดง กาลงรบแรงดงประลย ( )gtynvunt AFAF6.075.0P +=φ
( ) kg080,2242500840506.075.0Pnt =×+×××=φ เนองจากตวเลขซายสดทไมใช 0 คอ 2 นยสาคญ 3 หลกตกเลข 0 หลกท 4 เปน 58 ≥ จงปดขน 1 ไปรวมกบ 0 เปน 1 ดงนน กาลงรบแรงดงประลย คอ kg100,22Pnt =φ ถาไมเกดการวบตแบบ block shear จะหากาลงรบแรงดงของเหลกฉากไดดงน ตามวธ AISC-ASD == 2
g cm0.17A เนอทหนาตดเหลกฉาก mm109090L ××− จากตารางเหลกในภาคผนวก === cm0.1mm10t ความหนาของเหลกฉาก หากเกดการขาด รอยขาดจะผานรเจาะทอยใกลแรงดงทสดซงม n = 1 ร ===+=+= cm8.1mm182162dd bh ขนาดรเจาะเผอจากขนาดสลกเกลยว 2 mm การยดเหลกฉากเพยงขาเดยวมสลกเกลยวแถวเดยว ม 3 ตวตอแถว ตามรปท 2.6(ก) คา U = 0.85 เนอทหนาตดสทธ 2
hgn cm2.158.10.110.17ntdAA =××−=−= เนอทหนาตดสทธประสทธผล 2
ne cm92.122.1585.0UAA =×== กาลงรบแรงดง
kg163,2692.1240505.0AF5.0P
kg500,250.1725006.0AF6.0P
eu
gy
=××==
=××==
เลอกคานอย คอ 25,500 kg เลขซายสดเปน 2 ไมใช 1 จงนยสาคญ 3 หลกนบไปตกเลข 5 หลง ถดไปเปน 0 หมด ดงนน กาลงรบแรงดงใชงาน kg500,25P =
โครงสรางสวนรบแรงดง 39
ตามวธ AISC-LRFD == 2
g cm0.17A เนอทหนาตดเหลกฉาก mm109090L ××− จากตารางเหลกในภาคผนวก === cm0.1mm10t ความหนาของเหลกฉาก หากเกดการขาด รอยขาดจะผานรเจาะทอยใกลแรงดงทสดซงม n = 1 ร ===+=+= cm8.1mm182162dd bh ขนาดรเจาะเผอจากขนาดสลกเกลยว 2 mm การยดเหลกฉากเพยงขาเดยวมสลกเกลยวแถวเดยว ม 3 ตวตอแถว ตามรปท 2.6(ก) คา U = 0.85 เนอทหนาตดสทธ 2
hgn cm2.158.10.110.17ntdAA =××−=−= เนอทหนาตดสทธประสทธผล 2
ne cm92.122.1585.0UAA =×== กาลงรบแรงดงประลย kg250,380.1725009.0AF9.0P gynt =××==φ
kg5.244,3992.12405075.0AF75.0P eunt =××==φ เลอกคานอยคอ kg250,38Pnt =φ แตเลขซายสดทไมใช 0 คอเลข 3 ไมใช 1 จงมนยสาคญ 3 หลก หลกท 4 คอ 5 ปดขน 1 แลวใส 0 แทน ดงนน kg300,38Pnt =φ ตวอยางท 2.6 ใหออกแบบชนสวนรบแรงดงทมขนาดรปตดแบนแบบสเหลยมผนผาทมความยาว 1.5
เมตร โดยตองรบนาหนกบรรทกใชงานคงท 8000 กโลกรม นาหนกบรรทกจรใชงาน 24,000 กโลกรม ใชเหลกชนด ASTM A36 ม ksc4050F,ksc2500F uy == สมมตวาทารอยตอโดยใชสลกเกลยวขนาด 20 มลลเมตร อยางนอย 3 ตวตอ 1 แถว สมมตวาไมเกดการวบตทตวสลกเกลยว หรอการวบตแบบ block shear
วธทา วธ AISC-ASD ขนตอนท 1 เตรยมขอมล ==+=+= kg000,32000,24000,8LLDLT แรงดงจากนาหนกบรรทกใชงาน == ksc2500Fy กาลงจดครากของเหลก ASTM A36 == ksc4050Fu กาลงรบแรงดงประลยของเหลก ASTM A36 === cm0.2mm20db เสนผานศนยกลางของสลกเกลยว ===+=+= cm2.2mm222202dd bh เสนผานศนยกลางรเจาะ ==1U เมอเปนแผนเหลกแบนหรอทอนกลม ตวคณลดคาเทากบ 1
40 การออกแบบโครงสรางเหลก
ขนตอนท 2 ประมาณเนอทหนาตดทงหมด จากขอกาหนดขอแรก
2
yg cm333.21
25006.0000,32
F6.0TA =
×==
จากขอกาหนดขอทสอง
2
un cm802.15
0.140505.0000,32
UF5.0TA =
××==
เมอจดสลกเกลยวแถวเดยว t2.2802.15tdAA hng +=+= ขนตอนท 3 เลอกแผนเหลกขนาดกวาง 120 mm หนา 20 mm ม
22
g
22g
cm0.24cm202.200.22.2802.15A
cm333.21cm0.240.20.12A
<=×+=
>=×=
แสดงวาแผนเหลกขนาดกวาง 120 mm หนา 20 mm รบแรงดงทกระทาได วธ AISC-LRFD ขนตอนท 1 เตรยมขอมล ==×+×=+= kg000,48000,246.1000,82.1LL6.1DL2.1Pu แรงดงจากนาหนกบรรทก
เพมคา ตวคณทใช 1.2 กบ 1.6 เพราะ 83000,8000,24
DLLL
<==
== ksc2500Fy กาลงจดครากของเหลก ASTM A36 == ksc4050Fu กาลงรบแรงดงประลยของเหลก ASTM A36 === cm0.2mm20db เสนผานศนยกลางของสลกเกลยว ===+=+= cm2.2mm222202dd bh เสนผานศนยกลางรเจาะ ==1U เมอเปนแผนเหลกแบนหรอทอนกลม ตวคณลดคาเทากบ 1 ขนตอนท 2 ประมาณเนอทหนาตดทงหมด ตามขอกาหนดขอแรก
2
y
ug cm333.21
25009.0000,48
F9.0PA =
×==
ตามขอกาหนดขอทสอง
2
u
un cm802.15
1405075.0000,48
UF75.0PA =
××==
แตทารอยตอดวยสลกเกลยวแถวเดยวไมนอยกวา 3 ตวตอแถว ขนาดสลกเกลยว 20 mm ขนาดเสนผานศนยกลางรเจาะ 22 mm = 2.2 cm ดงนนตองการเนอทหนาตดทงหมดไมนอยกวา t2.2802.15Ag +=
โครงสรางสวนรบแรงดง 41
ขนตอนท 3 เลอกแผนเหลกขนาดกวาง 120 mm หนา 20 mm ม
22
g
22g
cm0.24cm202.200.22.2802.15A
cm333.21cm0.240.20.12A
<=×+=
>=×=
แสดงวาแผนเหลกขนาดกวาง 120 mm หนา 20 mm รบแรงดงทกระทาได
ขนตอนท 4 ตรวจสอบความชะลด 300r
KLSR ≤=
=== cm150m50.1L ความยาวของชนสวนรบแรงดง
==×
== 433
cm812
0.20.1212btI โมเมนตอนเนอรเชยของหนาตดทนอยทสด
==×== 2cm240.20.12btA เนอทหนาตดของชนสวนรบแรงดง
==== cm57735.0248
AIr รศมไจเรชนของหนาตด
== 0.1K สมประสทธความยาวประสทธผล โครงสรางสวนแรงดงเทากบ 1.0
OK3008.25957735.0
1500.1r
KLSR <=×
==
ดงนน ใชเหลกแผนขนาด 2mm12020× เปนโครงสรางสวนรบแรงดงกรณนได ตวอยางท 2.7 จงออกแบบชนสวนรบแรงดงรปตดฉากเดยว ยาว 3.00 เมตร ทาดวยเหลกชนด ASTM
A36 ซงม ksc4050F,ksc2500F uy == ยดกบแผนเหลกประกบ ดงรป ดวยสลกเกลยวขนาด 22 mm อยางนอย 3 ตว เพอรบนาหนกบรรทกคงท 5,000 kg และนาหนกบรรทกจร 10,000 kg สมมตวาไมมการวบตทตวสลกเกลยวหรอการวบตแบบ block shear
42 การออกแบบโครงสรางเหลก
วธทา ออกแบบโดยวธ AISC-ASD ขนตอนท 1 เตรยมขอมล ==+=+= kg000,15000,10000,5LLDLT แรงดงจากนาหนกบรรทกใชงาน == ksc2500Fy กาลงจดครากของเหลก ASTM A36 == ksc4050Fu กาลงรบแรงดงประลยของเหลก ASTM A36 === cm2.2mm22db เสนผานศนยกลางของสลกเกลยว ===+=+= cm4.2mm242222dd bh เสนผานศนยกลางรเจาะ == 85.0U เมอเปนเหลกฉากยดขาเดยวแตมอยางนอย 3 ตวตอแถว ขนตอนท 2 ประมาณเนอทหนาตดทงหมด จากขอกาหนดขอแรก
2
yg cm10
25006.0000,15
F6.0TA =
×==
จากขอกาหนดขอทสอง
2
un cm7146.8
85.040505.0000,15
UF5.0TA =
××==
เมอจดสลกเกลยวแถวเดยว t4.27146.8tdAA hng +=+= ขนตอนท 3 เลอกรปตด mm97575L ××− จากตารางเหลกในภาคผนวก
22
g
22g
cm69.12cm8746.109.04.27146.8A
cm10cm69.12A
<=×+=
>=
แสดงวารปตด mm97575L ××− รบแรงดงทกระทาได ขนตอนท 4 ตรวจสอบอตราสวนความชะลดตองไมเกน 300 จากตารางเหลกฉากชนดขาเทากน ภาคผนวกพบวา รปตด mm97575L ××− มรศมไจเรชนนอยทสดเทากบ 1.45 cm
OK3009.20645.13001
rKLSR <=
×==
โครงสรางสวนรบแรงดง 43
วธ AISC-LRFD ขนตอนท 1 เตรยมขอมล ==×+×=+= kg000,22000,106.1000,52.1LL6.1DL2.1Pu แรงดงจากนาหนกบรรทก
เพมคา ตวคณทใช 1.2 กบ 1.6 เพราะ 82000,5000,10
DLLL
<==
== ksc2500Fy กาลงจดครากของเหลก ASTM A36 == ksc4050Fu กาลงรบแรงดงประลยของเหลก ASTM A36 === cm2.2mm22db เสนผานศนยกลางของสลกเกลยว ===+=+= cm4.2mm242222dd bh เสนผานศนยกลางรเจาะ == 85.0U เมอเปนเหลกฉากยดขาเดยวแตมอยางนอย 3 ตวตอแถว ขนตอนท 2 ประมาณเนอทหนาตดทงหมด ตามขอกาหนดขอแรก
2
y
ug cm778.9
25009.0000,22
F9.0PA =
×==
ตามขอกาหนดขอทสอง
2
u
un cm521.8
85.0405075.0000,22
UF75.0PA =
××==
แตทารอยตอดวยสลกเกลยวแถวเดยวไมนอยกวา 3 ตวตอแถว ขนาดสลกเกลยว 22 mm ขนาดเสนผานศนยกลางรเจาะ 24 mm = 2.4 cm ดงนนตองการเนอทหนาตดทงหมดไมนอยกวา t4.2521.8Ag += ขนตอนท 3 เลอกรปตด mm97575L ××− จากตารางเหลกในภาคผนวก
22
g
22g
cm69.12cm8746.109.04.27146.8A
cm778.9cm69.12A
<=×+=
>=
แสดงวารปตด mm97575L ××− รบแรงดงทกระทาได ขนตอนท 4 ตรวจสอบอตราสวนความชะลดตองไมเกน 300 จากตารางเหลกฉากชนดขาเทากน ภาคผนวกพบวา รปตด mm97575L ××− มรศมไจเรชนนอยทสดเทากบ 1.45 cm
OK3009.20645.13001
rKLSR <=
×==
44 การออกแบบโครงสรางเหลก
ตวอยางท 2.8 จงออกแบบชนสวนรบแรงดงรปตดฉากคชนดขาไมเทากนทาดวยเหลกชนด ASTM A36 ม ksc4050F,ksc2500F uy == โดยเชอมขาดานยาวตดกบแผนเหลกประกบ เพอรบนาหนกบรรทกคงทใชงาน 16 ตน และนาหนกบรรทกจรใชงาน 44 ตน สมมตวาไมเกดการวบตทรอยเชอม
วธทา ออกแบบโดยวธ AISC-ASD ขนตอนท 1 เตรยมขอมล ==+=+= kg000,60000,44000,16LLDLT แรงดงจากนาหนกบรรทกใชงาน == ksc2500Fy กาลงจดครากของเหลก ASTM A36 == ksc4050Fu กาลงรบแรงดงประลยของเหลก ASTM A36 ขนตอนท 2 ประมาณเนอทหนาตดทงหมด จากขอกาหนดขอแรก
2
yg cm40
25006.0000,60
F6.0TA =
×==
ลองเลอกใช mm1090125Ls2 ××− จากตารางเหลกฉากขาไมเทากนในภาคผนวก 22
g cm40cm4150.202A >=×= ขนตอนท 3 ตรวจสอบกาลงรบแรง จดชนสวนโดยใหขายาวแนบกบแผนประกบ รอยเชอมทขนานกบแนวแรงยาวถง 18.5 cm ขณะทระยะหางระหวางรอยเชอม 2.5 cm แตระยะหางจากรอยเชอมถงศนยถวง cm22.2x = ขณะทความยาวรอยเชอมขนานแนวแรง cm5.18L =
OK9.088.0
5.1822.21U
9.0Lx1U
<=−=
≤−=
โครงสรางสวนรบแรงดง 45
กาลงรบแรงดงบนหนาตดสทธประสทธผล nuUAF5.0T = เมอ === 2
gn cm1.40AA เนอทหนาตดสทธ ไมมการเจาะรใชเตมท
kg062,734188.040505.0T =×××= กาลงรบแรงดงบนแผนประกบเมอตองรบแรงดงรวมกบแรงเฉอน (block shear) แผนประกบขาดเปนสเหลยมโดยสวนรบแรงดงทปลายเหลกฉากยาว 12.5 cm และแรงเฉอนทขอบบนและลางยาวขอบละ 18.5 cm แผนเหลกประกบหนา 19 mm = 1.9 cm ดงนน
2
nv
2nt
cm3.709.15.182A
cm75.239.15.12A
=××=
=×=
kg102,11575.2325005.03.7040503.0T
AF5.0AF3.0T
bs
nvynvubs
=××+××=
+=
ดงนนหากจะเกดการชารดจะเกดจากการขาดทเหลกฉาก ไมเกดการชารดทเหลกประกบ เลอกใช mm1090125Ls2 ××− ออกแบบโดยวธ AISC-LRFD ขนตอนท 1 เตรยมขอมล ==×+×=+= kg600,89000,446.1000,162.1LL6.1DL2.1Pu แรงดงจากนาหนกบรรทก
เพมคา ตวคณทใช 1.2 กบ 1.6 เพราะ 875.2000,16000,44
DLLL
<==
== ksc2500Fy กาลงจดครากของเหลก ASTM A36 == ksc4050Fu กาลงรบแรงดงประลยของเหลก ASTM A36 ขนตอนท 2 ประมาณเนอทหนาตดทงหมด ตามขอกาหนดขอแรก
2
y
ug cm822.39
25009.0600,89
F9.0PA =
×==
ลองเลอกใช mm1090125Ls2 ××− จากตารางเหลกฉากขาไมเทากนในภาคผนวก 22
g cm822.39cm4150.202A >=×= ขนตอนท 3 ตรวจสอบกาลงรบแรง จดชนสวนโดยใหขายาวแนบกบแผนประกบ รอยเชอมทขนานกบแนวแรงยาวถง 18.5 cm ขณะทระยะหางระหวางรอยเชอม 2.5 cm แตระยะหางจากรอยเชอมถงศนยถวง cm22.2x = ขณะทความยาวรอยเชอมขนานแนวแรง cm5.18L =
OK9.088.0
5.1822.21U
9.0Lx1U
<=−=
≤−=
46 การออกแบบโครงสรางเหลก
กาลงรบแรงดงบนหนาตดสทธประสทธผล nuu UAF75.0P = เมอ === 2
gn cm1.40AA เนอทหนาตดสทธ ไมมการเจาะรใชเตมท
kg600,89kg593,1094188.0405075.0Pu >=×××= กาลงรบแรงดงบนแผนประกบเมอตองรบแรงดงรวมกบแรงเฉอน (block shear) แผนประกบขาดเปนสเหลยมโดยสวนรบแรงดงทปลายเหลกฉากยาว 12.5 cm และแรงเฉอนทขอบบนและลางยาวขอบละ 18.5 cm แผนเหลกประกบหนา 19 mm = 1.9 cm ดงนน
2
nvgv
2ntgt
cm3.709.15.182AA
cm75.239.15.12AA
=××==
=×==
เตรยมคาเพอตรวจสอบวาดงขาดแลวครากจากแรงเฉอนหรอเฉอนขาดแลวครากจากแรงดง
ntunvu
ntu
nvu
AFAF6.0kg5.187,9675.234050AF
kg829,1703.7040506.0AF6.0
>=×=
=××=
แสดงวาเหลกประกบถกเฉอนขาดและครากจากแรงดง
( )( )
kg593,109Pkg653,172P75.2325003.7040506.075.0P
AFAF6.075.0P
ubst
bst
gtynvubst
=>=φ×+×××=φ
+=φ
ดงนนหากจะเกดการชารดจะเกดจากการขาดทเหลกฉาก ไมเกดการชารดทเหลกประกบ เลอกใช mm1090125Ls2 ××− ตวอยางท 2.9 จงหาขนาดของทอนเหลกกลมเพอใชยดสวนโครงสรางมใหเซ ซงตองรบแรงดงใชงาน
เนองจากนาหนกบรรทกคงท 1 ตน และนาหนกบรรทกจร 3 ตน ใชเหลกชนด ASTM A36 ซงม ksc4050F,ksc2500F uy ==
วธทา ออกแบบโดยวธ AISC-ASD ขนตอนท 1 เตรยมขอมล ==+=+= kg000,4000,3000,1LLDLT แรงดงจากนาหนกบรรทกใชงาน == ksc2500Fy กาลงจดครากของเหลก ASTM A36 == ksc4050Fu กาลงรบแรงดงประลยของเหลก ASTM A36 สาหรบทอนเหลกหรอเคเบลรบแรงดง หนวยแรงดงทยอมให ut F33.0F =
โครงสรางสวนรบแรงดง 47
ขนตอนท 2 ประมาณเนอทหนาตดทงหมด
2
utb cm993.2
405033.04000
F33.0T
FTA =
×===
เหลกทอนกลมตนมเนอทหนาตด
mm52.19cm952.14993.2d
993.24d
b
2b
==π×
=
=π
หากเผอทาเกลยวขนาดเกลยว 321 นว mm8.0mm79375.04.25
321
⇒=×=
ดงนน mm2212.218.08.052.19db ⇒=++= เลอกใชทอนเหลกเสนผานศนยกลาง 22 mm ออกแบบโดยวธ AISC-LRFD ขนตอนท 1 เตรยมขอมล ==×+×=+= kg000,6000,36.1000,12.1LL6.1DL2.1Pu แรงดงจากนาหนกบรรทกเพมคา
ตวคณทใช 1.2 กบ 1.6 เพราะ 83000,1000,3
DLLL
<==
== ksc2500Fy กาลงจดครากของเหลก ASTM A36 == ksc4050Fu กาลงรบแรงดงประลยของเหลก ASTM A36 ขนตอนท 2 ประมาณเนอทหนาตดทงหมด
( ) ( )2
ut
ub cm634.2
405075.075.0000,6
F75.0PA =
×=
φ=
เหลกทอนกลมตนมเนอทหนาตด
mm3.18cm83.14634.2d
634.24d
b
2b
==π×
=
=π
หากเผอทาเกลยวขนาดเกลยว 321 นว mm8.0mm79375.04.25
321
⇒=×=
ดงนน mm209.198.08.03.18db ⇒=++= เลอกใชทอนเหลกเสนผานศนยกลาง 20 mm สงเกตวาวธ LRFD จะไดเหลกเลกกวาวธ ASD
48 การออกแบบโครงสรางเหลก
ตวอยางท 2.10 จงออกแบบสวนโครงสรางรบแรงดง ยาว 10.00 เมตร ทประกอบขนจากเหลกรางและตอยดดวยแผนยดแบบขวาง (tie plate) ทปกคานดวยสลกเกลยวขนาดเสนผานศนยกลาง 22 mm เพอใหรบแรงดงใชงาน 160 ตน สมมตใชเหลกชนด ASTM A36 ซงม ,ksc2500Fy =
ksc4050Fu =
วธทา ออกแบบโดยวธ AISC-ASD ขนตอนท 1 เตรยมขอมล ==+= kg000,160LLDLT แรงดงจากนาหนกบรรทกใชงาน == ksc2500Fy กาลงจดครากของเหลก ASTM A36 == ksc4050Fu กาลงรบแรงดงประลยของเหลก ASTM A36 === cm2.2mm22db เสนผานศนยกลางของสลกเกลยว ===+=+= cm4.2mm242222dd bh เสนผานศนยกลางรเจาะ == 85.0U เมอเปนการยดเฉพาะสวนปกและไมเขาเงอนไขทจะทาให U = 0.9 ขนตอนท 2 ประมาณเนอทหนาตดทงหมด จากขอกาหนดขอแรก
2
yg cm67.106
25006.0000,160
F6.0TA =
×==
ตามขอกาหนดขอทสอง
2
un cm96.92
85.040505.0000,160
UF5.0TA =
××==
โครงสรางสวนรบแรงดง 49
แตทารอยตอดวยสลกเกลยวแถวเดยวไมนอยกวา 3 ตวตอแถว ขนาดสลกเกลยว 22 mm ขนาดเสนผานศนยกลางรเจาะ 24 mm = 2.4 cm รอยขาดจะผานรเจาะ 4 ร ให t เปนความหนาของสวนปกของเหลกราง ดงนนตองการเนอทหนาตดทงหมดไมนอยกวา t56.2296.92t4.2496.92Ag +=×+= ขนตอนท 3 เลอกรปตด mm1090300[ ××− จากตารางเหลกในภาคผนวก เนอทหนาตด 2cm74.55 สวนปกหนา 15.5 mm สวน web หนา 10 mm
222
g
2g
cm67.106cm84.107cm48.111274.55A
cm84.10755.16.996.92A
>>=×=
=×+=
โดยจดวางใหแผน web หางกน 30 cm ดงรป ขนตอนท 4 ตรวจสอบอตราสวนความชะลด โมเมนตอนเนอรเชยรอบแกน x จะไดจากเหลกราง 2 ทอน แตละทอนม 4
x cm7410I =
4x cm820,1474102I =×=
โมเมนตอนเนอรเชยรอบแกน y ไดจากเหลกรางสองทอน แตละทอนม 4y cm360I = เนอทหนาตด
2cm74.55A = ตาแหนงเซนทรอยดหางจากผว web เทากบ 2.34 cm เมอยายไปแกนใหมระยะหางคอ
cm66.1234.21534.2230d =−=−=
422yy cm52.587,1866.1274.5523602dAII =××+×=+= ∑∑
พบวา yx II < การโกงเดาะ (buckling) จะเกดรอบแกน x หารศมไจเรชนรอบแกน x
OK30073.86
53.1110001
rKLSR
cm53.1174.552
820,14AIr x
x
<=×
==
=×
==
ขนตอนท 5 ออกแบบแผนยดขวาง ใหรเจาะอยหางจากขอบของเหลกแผนตง 4.5 cm ดงรป ดงนนระยะหางระหวางแนวของรเจาะ cm215.4230L =×−=
ความหนาของแผนยดขวางอยางนอย mm2.4cm42.05021
50Lt ===≥ ใช mm6t =
ความกวางของแผนยดขวางอยางนอย cm142132L
32b =×=≥
แตตองใชสลกเกลยวอยางนอย 3 ตวตอแถว โดยสมมตใหระยะหางระหวางศนยกลางของรเจาะ 6.5 cm และระยะขอบ 3.5 cm ดงนนความกวางของแผนยดขวางจะได
cm205.35.65.65.3b =+++= ความยาวจรงของแผนยดขวางตองรวมระยะขอบไวดวย
cm30cm285.3221e2LL1 ⇒=×+=+= นนคอ ใชแผนยดขวาง mm6200300PL ××−
50 การออกแบบโครงสรางเหลก
ขนตอนท 6 หาระยะหางระหวางแผนยดขวาง
พจารณาจากความชะลด 300r
KLSR ≤= ของเหลกรางแตละทอนทอยระหวางแผนยดขวาง แต
เหลกรางทเลอกม cm54.2ry = นอยทสด การโกงเดาะเกดรอบแกน y ดงนน
m62.7cm7621
54.2300K
r300L ==×
=≤
ดงนนใชแผนยดขวางทปลายทงสองขางและทกงกลางความยาว หรอระยะ L = 5.00 เมตร หมายเหต มาตรฐาน AISC/ASD/LRFD กาหนดขนาดและสดสวนของแผนยดขวางไวดงน - ความกวางของแผนยดขวาง (ตามแนวยาวของสวนโครงสราง) ตองไมนอยกวาสองในสามของระยะหางในแนวขวางระหวางตวยดหรอแนวทจะเชอม - ความหนาของแผนยดขวางตองไมนอยกวางหนงในหาสบของระยะหางในแนวขวางระหวางตวยดหรอแนวทจะเชอม - ระยะหางตามแนวยาวระหวางตวยด หรอรอยเชอมแบบเวนระยะ ตองไมเกน 15 cm - ระยะหางของแผนยดขวาง ตองไมทาใหอตราสวนความชะลดของแตละสวนโครงสรางเกนกวา 300
ตวอยางท 2.11 จากโครงหลงคาทแสดง สมมตใหระยะหางระหวางโครง (bay) เทากบ 6.00 เมตร และใช
ตวยดแป (sag rod) ทกงกลางของชวงความยาวแป เพอกนไมใหแปโกงทางขาง จงหาขนาดของตวยดแปทตองการ สมมตใชเหลกกลมเรยบ SR-24 ทม ksc3900F,ksc2400F uy ==
วธทา ออกแบบโดยวธ AISC-ASD ขนตอนท 1 เตรยมขอมล == ksc2500Fy กาลงจดครากของเหลก ASTM A36 == ksc4050Fu กาลงรบแรงดงประลยของเหลก ASTM A36
โครงสรางสวนรบแรงดง 51
หานาหนกทตวยดแปตองรบ แปเปนเหลกรปตด S รปราง I เปดตารางภาคผนวกทายเลมจะมนาหนก 24.6 kg/m ในระยะ 6.00 เมตรทโครงหลงคาหางกนแลวมเหลกยดแปอยกลาง แบงพนทแลวเหลกยดแปจะรบอยครงหนง นาหนกทงหมดในแนวเอยงตามลาดหลงคาทถายใหเหลกยดแปจะไปรวมทยอดจว นบดซกเดยวมแป 7 ตว ดงนน
นาหนกจากแป 7 ตว kg6.516200.66.247
นาหนกในแนวดงของเครองมง kg540200.6
200.2415
นาหนกในแนวดงของนาหนกจร kg1800200.6
200.2450
รวมนาหนกทงหมดในแนวดง kg6.285618005406.516
นาหนกทงหมดทตวยดแปตองรบ kg34.9031016.2856sin6.2856
ขนตอนท 2 หาขนาดตวยดแป
2
utb cm702.0
390033.034.903
F33.0T
FTA
เหลกทอนกลมตนมเนอทหนาตด
mm45.9cm945.04702.0d
702.04d
b
2b
หากเผอทาเกลยวขนาดเกลยว 321 นว mm8.0mm79375.04.25
321
ดงนน mm1205.118.08.045.9db มาตรฐานกาหนดใหใชเหลกกลมรบแรงดงไมเลกกวา 15 mm ดงนนใชเหลกยดแป RB 15 mm ขนตอนท 3 หาขนาดของเหลกยดแปทสนหลงคา ซงจะวางตวในแนวนอน
แรงดงทเหลกยดแปทสนหลงคาตองรบไว kg2.95231034.903
cos34.903T
2
utb cm74.0
390033.02.952
F33.0T
FTA
เหลกทอนกลมตนมเนอทหนาตด
mm7.9cm97.0474.0d
74.04d
b
2b
หากเผอทาเกลยวขนาดเกลยว 321 นว mm8.0mm79375.04.25
321
ดงนน mm123.118.08.07.9db
52 การออกแบบโครงสรางเหลก
มาตรฐานกาหนดใหใชเหลกกลมรบแรงดงไมเลกกวา 15 mm ดงนนใชเหลกยดแปทสนหลงคา RB 15 mm ตวอยางท 2.12 จงออกแบบทอนรบแรงดงททาปลายแบบรหมดตาไก (eyebar) เพอใหรบแรงดงทเกด
จากนาหนกบรรทกคงทใชงาน 30 ตน และนาหนกบรรทกจรใชงาน 90 ตน สมมตใชเหลกชนด ASTM A514 ซงม ksc8050F,ksc7000F uy
วธทา ออกแบบโดยวธ AISC-ASD ขนตอนท 1 เตรยมขอมล ksc7000Fy กาลงจดครากของเหลก ASTM A514 ksc8050Fu กาลงรบแรงดงประลยของเหลก ASTM A514 kg000,120000,90000,30T แรงดงใชงานทกระทา ขนตอนท 2 ออกแบบสวนทอนรบแรงดง
เนอทหนาตดทตองการ 2
yg cm57.28
000,76.0000,120
F6.0TA
สมมตความหนาของทอนรบแรงดง cm5.2mm25t
ดงนนความกวางทตองการ mm120cm12cm43.115.257.28
tA
w g
ตรวจสอบอตราสวน 88.425
120tw
แสดงวาใชสมการ y
g F6.0TA ได
ขนตอนท 3 ออกแบบสวนหวททาเปนรหมด
สมมตขนาดเสนผานศนยกลางของหมดยด mm10512087w
87mm120dp
แต mm1dd p ดงนนใชขนาดเสนผานศนยกลางของรหมด mm125255t5mm5.120d
โครงสรางสวนรบแรงดง 53
เมอเกดการขาดตามแนวเสนผานศนยกลางของหมด เนอทรบแรงคอ 2bt หนวยแรงทยอมใหคอ yF45.0 ดงนน
mm19.76cm619.75.22700045.0
000,120t2F45.0
Tb
F45.0bt2T
y
y
เลอกขนาดเสนผานศนยกลางของสวนหว mm300D
mm19.76mm75.892
5.1203002
dDb
ตรวจสอบ
OKw50.1b2w33.1mm18012050.1w50.1
mm6.15912033.1w33.1mm5.17975.892b2
ใชรศมความโคงดานนอก r = D = 300 mm ขนตอนท 4 ตรวจสอบหนวยแรงแบกทานหรอหนวยแรงกดระหวางหมดกบตาไก
OKksc630070009.0F9.0ksc40005.20.12
000,120dtTf yb
หมายเหต มาตรฐาน AISC กาหนดขนาดและสดสวนของ Eyebar ไวดงน - มความหนาสมาเสมอ mm13t และความกวาง t8w - ความกวางสทธของสวนหว (2b) ไมนอยกวา 1.33w แตไมเกนกวา 1.50w
- ขนาดเสนผานศนยกลางของสลกหรอหมดยด w87dp โดยท mm1dd p
- เมอ d เปนขนาดเสนผานศนยกลางของรหมด ซงตองไมเกนกวา 5t เมอใชเหลกทม yF เกนกวา 4900 ksc
- รศมความโคงของสวนทตอระหวางทอนกบสวนหว r ขนาดเสนผานศนยกลางของสวนหว D
54 การออกแบบโครงสรางเหลก
แบบฝกหดบทท 2 โครงสรางสวนรบแรงดง
[1] แผนเหลกรบแรงดงหนา 9 mm กวาง 180 mm ยดกบแผนเหลกประกบดวยสลกเกลยวขนาด 25 mm ดงรป P3.2-1 ใชเหลกชนด ASTM A36 ซงม ksc4050F,ksc2500F uy สมมตวาเนอทหนาตดสทธประสทธผล eA เทากบเนอทหนาตดสทธ nA จงคานวณหา
(ก) กาลงในการออกแบบตาม AISC-LRFD (ข) กาลงรบแรงดงทยอมใหตาม AISC-ASD
[2] แผนเหลกหนา 9 mm กวาง 150 mm เชอมตดกบแผนประกบดงรป P3.2-2 เหลกมกาลงคราก
ksc3500Fy และกาลงประลย ksc4570Fu สมมตวาเนอทหนาตดสทธประสทธผล eA เทากบเนอทหนาตดสทธ nA จงคานวณหา
(ก) กาลงในการออกแบบตาม AISC-LRFD
(ข) กาลงรบแรงดงทยอมใหตาม AISC-ASD แบบฝกหดโครงสรางสวนรบแรงดง 55
[3] เหลกรางขนาด 6.24200[ ยดตดกบแผนประกบดวยสลกเกลยวขนาดเสนผานศนยกลาง 22 mm ดงรป P3.2-3 เหลกทใชเปน ASTM A572 Grade 50 ม ksc4570F,ksc3500F uy ถาโครงสรางนรบเฉพาะนาหนกบรรทกคงทกบนาหนกบรรทกจรเทานน จงหากาลงรบนาหนกบรรทกใชงานถาอตราสวนนาหนกบรรทกจรตอนาหนกบรรทกคงทเทากบ 3 สมมตให ne A85.0A (ตวคณลดคา U = 0.85)
(ก) ใชวธ AISC-LRFD (ข) ใชวธ AISC-ASD
[4] แผนเหลกรบแรงดงหนา 12 mm กวาง 200 mm ยดกบแผนประกบเหลกดวยสลกเกลยวขนาดเสนผาน
ศนยกลาง 25 mm ดงรป P3.2-4 แผนเหลกเปนชนด ASTM A242 ม ksc4350F,ksc2900F uy สมมตวา ne AA จงคานวณหา
(ก) กาลงในการออกแบบตาม AISC-LRFD (ข) กาลงรบแรงดงทยอมใหตาม AISC-ASD
56 การออกแบบโครงสรางเหลก
[5] โครงสรางสวนรบแรงดงในรป P3.2-5 ตองรบแรงดงใชงานคงท 11,340 kg และแรงดงใชงานจร 20,412 kg ชนสวนนมกาลงรบแรงดงไดเพยงพอหรอไม เหลกเปนชนด ASTM A588 ม
ksc4800F,ksc3450F uy สลกเกลยวขนาดเสนผานศนยกลาง 28 mm สมมตวา ne AA (ก) ใชวธ AISC-LRFD (ข) ใชวธ AISC-ASD
[6] เหลกฉากคสาหรบรบแรงดงขนาดเหลกฉาก mm775100L2 LLBB ชนดเหลก ASTM A36
ม ksc4050F,ksc2500F uy นาหนกบรรทกคงท 5440 kg นาหนกบรรทกจร 16,330 kg ถายดกบแผนเหลกประกบดวยสลกเกลยวขนาดเสนผานศนยกลาง 19 mm แถวเดยวโดยรเจาะบนขายาว โครงสรางนรบแรงดงไดอยางปลอดภยหรอไม สมมต ne A85.0A
(ก) ใชวธ AISC-LRFD (ข) ใชวธ AISC-ASD
โครงสรางสวนรบแรงดง 57
[7] จงหาเนอทหนาตดสทธประสทธผล eA ของแตละกรณในรป P3.3-1
58 การออกแบบโครงสรางเหลก
[8] เหลกฉากเดยวรบแรงดง ยดกบแผนเหลกประกบดงรปท P3.3-2 กาลงจดคราก ksc3500Fy และกาลงรบแรงดงประลย ksc4900Fu สลกเกลยวขนาด 22 mm
(ก) จงหากาลงรบแรงดงระบ nP โดยพจารณาเนอทหนาตดประสทธผล ใหหาคา U ตามสมการ 2.5.3
(ข) ทาแบบขอ (ก) แตคา U หาตามรปท 2.6
[9] เหลกฉากรบแรงดงขนาด mm775100L เชอมตดกบแผนประกบดงรป P3.3-3 เหลกชนด
ASTM A36 ม ksc4050F,ksc2500F uy จงหากาลงรบแรงดงระบบนเนอทหนาตดประสทธผล ใชสมการท 2.5.3 ในการหา U
โครงสรางสวนรบแรงดง 59
[10] เหลกฉากขนาด mm12130130L เหลกชนด ASTM A242 ม ,ksc3150Fy ksc4600Fu ยดกบแผนเหลกประกบดวยสลกเกลยวขนาด 19 mm จานวน 6 ตว ดงรป P3.3-4 ถา
ชนสวนนรบเฉพาะนาหนกคงทและนาหนกจรเทานน จงหานาหนกบรรทกใชงานสงสด ใหอตราสวนนาหนกบรรทกจรตอนาหนกบรรทกคงทเทากบ 2.0 ใหใชคา U ตามมาตรฐาน AISC/ASD/LRFD
(ก) ใชวธ AISC-LRFD (ข) ใชวธ AISC-ASD
[11] เหลกฉาก mm15100150L เปนเหลก ASTM A36 ซงม ksc4050F,ksc2500F uy
ยดกบแผนเหลกประกบดวยสลกเกลยวเสนผานศนยกลาง 25 mm ดงรป P3.3-5 โดยรบแรงดงน นาหนกคงท 22,680 kg นาหนกบรรทกจร 45,360 kg และแรงดงจากแรงลม 20,412 kg ใชสมการ 2.5.3 ในการหาคา U ใหตรวจสอบวาหนาตดนรบแรงดงไดหรอไม
(ก) ใชวธ AISC-LRFD (ข) ใชวธ AISC-ASD
60 การออกแบบโครงสรางเหลก
[12] แผนเหลกรบแรงดงหนา 6 mm กวาง 125 mm ยดกบแผนประกบดวยรอยเชอมตามขอบทงสองขางแตละขางรอยเชอมยาว 175 mm แผนเหลกทาจากเหลก ASTM A36 ม ,ksc2500Fy
ksc4050Fu (ก) กาลงในการออกแบบตาม AISC-LRFD (ข) กาลงรบแรงดงทยอมใหตาม AISC-ASD [13] เหลกรปตด 7.36300W เนอทหนาตด 2
g cm78.46A ความลก d = 300 mm ความกวางปก mm150bf ความหนาแผนตง mm5.6tw ความหนาปก mm9tf ,cm7210I 4
x 4
y cm508I ชนดเหลก ASTM A992 ม ksc4570F,ksc3500F uy คา U ตามรปท 2.6 (ก) กาลงในการออกแบบตาม AISC-LRFD (ข) กาลงรบแรงดงทยอมใหตาม AISC-ASD
[14] เหลกรปตด 35.18150WT เนอทหนาตด 2
g cm39.23A ความลก d = 150 mm ความกวางปก mm150bf ความหนาแผนตง mm5.6tw ความหนาปก mm9tf ดงรป P3.3-8 มจดคราก ksc3500Fy กาลงดงประลย ksc4900Fu จงตรวจสอบวารบแรงตอไปนไดหรอไม
kg752,31W,kg680,22S,kg144,18L,kg020,34D r (ก) ใชวธ AISC-LRFD (ข) ใชวธ AISC-ASD
โครงสรางสวนรบแรงดง 61
[15] โครงสรางสวนรบแรงดงในรปท P3.4-1 เปนแผนเหลกหนา 12 mm กวาง 250 mm เหลกชนด ASTM A36 ทม ksc4050F,ksc2500F uy == จดตอยดดวยสลกเกลยวขนาด 19 mm ใหหากาลงรบแรงดงระบเมอใชเนอทหนาตดสทธ
[16] โครงสรางรบแรงดงทาจากแผนเหลกสองแผนแตละแผนหนา 12 mm กวาง 250 mm ประกบกบแผน
เหลกประกบ ดงรป P3.4-2 ชนดเหลก ASTM A36 ม ksc4050F,ksc2500F uy == ยดดวยสลกเกลยวขนาดเสนผานศนยกลาง 19 mm จงหากาลงรบแรงดงระบ และใชเนอทหนาตดสทธ
62 การออกแบบโครงสรางเหลก
[17] หนาตดรบแรงดงแสดงในรป P3.4-3 เปนแผนเหลกหนา 9 mm กวาง 200 mm สลกเกลยวขนาด 12 mm เหลก ASTM A36 ม ksc4050F,ksc2500F uy == จงหา
(ก) กาลงในการออกแบบตาม AISC-LRFD (ข) กาลงรบแรงดงทยอมใหตาม AISC-ASD
[18] เหลกราง 6.34250[ ×− เปนโครงสรางสวนรบแรงดงยดจดตอดวยสลกเกลยวขนาด 28 mm ดงรป
P3.4-4 ม ksc4900F,ksc3500F uy == ชนสวนรบนาหนกบรรทกคงท 16,330 kg นาหนกบรรทกจร 49,896 kg จงตรวจสอบวาหนาตดนรบแรงดงไดหรอไม
(ก) ใชวธ AISC-LRFD (ข) ใชวธ AISC-ASD
โครงสรางสวนรบแรงดง 63
[19] ในรปเปนการเอาเหลกฉากมาซอนใหคลายเหลกราง ขนาดเหลก mm9100150L2 ××−− ใชรบแรงดง โดยยดกบกบแผนประกบเหลกดวยสลกเกลยวขนาด 19 mm ดานทซอนกนเปนดาน 150 mm ดงรป P3.4-5 เหลก ASTM A572 Grade 50 ม ksc4570F,ksc3500F uy == จงหา
(ก) กาลงในการออกแบบตาม AISC-LRFD (ข) กาลงรบแรงดงทยอมใหตาม AISC-ASD
[20] เหลกฉาก mm10100100L ××− ยดตอโดยใชสลกเกลยวขนาด 19 mm ดงรปท P3.4-6 โดยยดทง
สองขา ใชเหลก ASTM A36 ม ksc4050F,ksc2500F uy == จงหา (ก) กาลงในการออกแบบตาม AISC-LRFD (ข) กาลงรบแรงดงทยอมใหตาม AISC-ASD
64 การออกแบบโครงสรางเหลก
[21] จงหากาลงรบแรงแบบ block shear ในรป P3.5-1 เหลก ASTM A572 Grade 50 ม ,ksc3500Fy = ksc4570Fu = สลกเกลยวขนาดเสนผานศนยกลาง 22 mm
[22] จงหากาลงรบแรงแบบ block shear ในรป P3.5-2 สลกเกลยวขนาด 25 mm เหลก ASTM A36
ksc4050F,ksc2500F uy ==
โครงสรางสวนรบแรงดง 65
[23] จดตอในรป P3.5-3 สลกเกลยวขนาด 19 mm ชนสวนทกชนทาจากเหลก ASTM A36 ม ,ksc2500Fy = ksc4050Fu = ใหพจารณาทงแผนเหลกและแผนประกบ จงคานวณหา
(ก) กาลงออกแบบแบบ block shear ของจดตอ (ข) กาลงทยอมใหแบบ block shear ของจดตอ
[24] ถาจดตอรป P3.5-4 ใชเหลก ASTM A572 Grade 50 ม ,ksc3500Fy = ksc4570Fu = ใชรบแรง
ดง สวนแผนประกบเหลกใชเหลก ASTM A36 ม ,ksc2500Fy = ksc4050Fu = สลกเกลยวใชขนาด 19 mm
(ก) หากาลงรบนาหนกบรรทกเพมคาตามวธ AISC LRFD ใหคานงถงขดจากดตางๆ ทงหมด (ข) หากาลงรบนาหนกบรรทกทยอมใหตามวธ AISC ASD ใหคานงถงขดจากดตางๆ ทงหมด
66 การออกแบบโครงสรางเหลก
[25] ใหเลอกเหลกฉากเดยว ชนดเหลก ASTM A36 ม ,ksc2500Fy = ksc4050Fu = เพอรบนาหนกบรรทกคงท 12,700 kg และนาหนกบรรทกจร 38,100 kg ชนสวนยาว 5.40 เมตร จดยดใชสลกเกลยวขนาด 25 mm แถวเดยว ดงรป P3.6-1 โดยใชสลกเกลยว 4 ตวขนไป
(ก) ออกแบบโดยวธ AISC-LRFD (ข) ออกแบบโดยวธ AISC-ASD
[26] จงออกแบบโครงสรางสวนรบแรงดง เหลกชนด ASTM A36 ม ,ksc2500Fy = ksc4050Fu =
เหลกรปตดเหลกราง ใหรบนาหนกบรรทกคงทใชงาน 45,360 kg และนาหนกบรรทกจรใชงาน 22,680 kg ความยาวชนสวน 6.00 เมตร จดยดใชสลกเกลยวขนาด 25 mm ทแผนตง ความยาวของสวนจดตอ 150 mm
(ก) ออกแบบโดยวธ AISC-LRFD (ข) ออกแบบโดยวธ AISC-ASD [27] จงออกแบบโครงสรางรบแรงดงเปนเหลกฉากคใหรบนาหนกบรรทกคงทใชงาน 13,600 kg และ
นาหนกบรรทกจรใชงาน 40,800 kg จดยดเปนสลกเกลยวขนาด 22 mm จานวนสองแถว ระยะตางๆ ใหใชตามมาตรฐานรป 3.24 แตละแถวใชสลกเกลยวมากกวา 3 ตว ความยาวของโครงสราง 7.50 เมตร แผนประกบเหลกหนา 9 mm เหลก ASTM A572 Grade 50 ม ,ksc3500Fy = ksc4570Fu =
(ก) ออกแบบโดยวธ AISC-LRFD (ข) ออกแบบโดยวธ AISC-ASD
โครงสรางสวนรบแรงดง 67
ระยะเกจของเหลกฉาก (mm) ขา 200 180 150 130 100 90 75 65 50 45 40 35 30 25
g 114 100 90 75 65 50 45 35 30 25 22 22 19 16
1g 75 65 60 50
2g 75 75 65 45
[28] ใหเลอกหนาตดเหลกรางเพอรบแรงดงตอไปน นาหนกบรรทกคงท 24,500 kg นาหนกบรรทกจร
36,300 kg แรงลม 34,000 kg จดตอเปนรอยเชอมตามยาวประมาณคาตวคณลดคา (shear lag factor) U = 0.85 (ในงานจรง เมอออกแบบไดหนาตดเหลกมาแลวจงจะใชสมการ 2.5.3 ในการคานวณหา U แลวตรวจสอบซาอก) ความยาวชนสวน 5.30 เมตร ให ksc4570F,ksc3500F uy ==
(ก) ออกแบบโดยวธ AISC-LRFD (ข) ออกแบบโดยวธ AISC-ASD [29] ใหออกแบบโดยวธ AISC-LRFD เลอกหนาตดเหลกรางเพอรบแรงดงเพมคา 81,500 kg ความยาว 4.50
เมตร สลกเกลยวขนาด 22 mm จดสองแถวดงรป P3.6-5 ประมาณคาตวคณลดคา U = 0.85 (ในงานจรง เมอออกแบบไดหนาตดเหลกมาแลวจงจะใชสมการ 2.5.3 ในการคานวณหา U แลวตรวจสอบซาอก) ชนดเหลก ASTM A 36 ม ksc4050F,ksc2500F uy ==
68 การออกแบบโครงสรางเหลก
[30] ใหใชวธ AISC-LRFD ออกแบบและเลอกหนาตด W ความลก 250 mm ใหรบแรงดงจาก นาหนกบรรทกคงท 79,500 kg และนาหนกบรรทกจร 79,500 kg จดตอยดทปกๆ ละสองแถว ดวยสลกเกลยวขนาด 32 mm ดงรป P3.6-6 แตละแถวใชสลกเกลยวอยางนอย 2 ตวขนไป ความยาวของชนสวน 9.00 เมตร เหลกชนด ASTM A242 ม ksc4600F,ksc3150F uy ==
[31] ใหออกแบบทอนเหลกกลมทาเกลยว (เชน เหลกยดแป :sag rod) ใหรบแรงดงนาหนกบรรทกคงทใช
งาน 20,500 kg เหลก ASTM A36 ม ksc4050F,ksc2500F uy == (ก) ออกแบบโดยวธ AISC-LRFD (ข) ออกแบบโดยวธ AISC-ASD [32] เหลกรปตด 6.49350W ×− ยดดวยทอนเหลกกลม AB กบ CD ดงรป P3.7-2 นาหนกบรรทกจรใช
งาน 9000 kg ใหใชวธ AISC-LRFD ออกแบบทอนเหลกกลมทาเกลยวทงสอง ซงเปนเหลกชนด ASTM A36 ม ksc4050F,ksc2500F uy == สาหรบกรณนาหนกบรรทกดงน
(ก) เมอนาหนก 9000 kg ตรงอยในตาแหนงทแสดงนเทานน (ข) เมอนาหนก 9000 kg สามารถเลอนไปอยตาแหนงใดกไดระหวาง A กบ D
โครงสรางสวนรบแรงดง 69
[33] เหลกรปตด 6.49350W ×− ยดดวยทอนเหลกกลม AB กบ CD ดงรป P3.7-2 นาหนกบรรทกจรใชงาน 9000 kg ใหใชวธ AISC-ASD ออกแบบทอนเหลกกลมทาเกลยวทงสอง ซงเปนเหลกชนด ASTM A36 ม ksc4050F,ksc2500F uy == สาหรบกรณนาหนกบรรทกดงน
(ก) เมอนาหนก 9000 kg ตรงอยในตาแหนงทแสดงนเทานน (ข) เมอนาหนก 9000 kg สามารถเลอนไปอยตาแหนงใดกไดระหวาง A กบ D
[34] ในรป P3.7-4 ชนสวน AC และ BD เปนทอนรบแรงดงโดยยดกบโครงสรางดวยปลายยดหมน ใชรบแรงลมขนาด 4500 kg ชนสวนทงสองไมสามารถรบแรงอด ดงนนหากพจารณาตามรปแลว ชนสวน AC จะทาหนาทรบแรงดง สวนชนสวน BD ไมรบแรงใดๆ เลย ใหใชวธ AISC-LRFD ออกแบบทอนรบแรงดงทาเกลยวทงสองทอนน ใชเหลก ASTM A36 ม ksc4050F,ksc2500F uy ==
70 การออกแบบโครงสรางเหลก
[35] จงออกแบบทอนรบแรงดงทอนเหลกกลมทาเกลยว AB ทแสดงในรป P3.7-5 ชนดเหลก ASTM A36 ม ksc4050F,ksc2500F uy == นาหนกบรรทกทแสดงเปนนาหนกบรรทกใชงาน ไมคดนาหนกของทอน CB
(ก) ออกแบบโดยวธ AISC-LRFD (ข) ออกแบบโดยวธ AISC-ASD
[36] ทอทแสดงรองรบดวยสลกเกลยวตว U ทกๆ ระยะ 3.00 เมตร ขนาดของทอเสนผานศนยกลางภายใน
250 mm หนา 6 mm หนก 37 kg/m บรรจเตมดวยนา สลกเกลยวทาจากเหลก ASTM A36 ม ksc4050F,ksc2500F uy == จงออกแบบสลกเกลยว
(ก) ออกแบบโดยวธ AISC-LRFD (ข) ออกแบบโดยวธ AISC-ASD
โครงสรางสวนรบแรงดง 71
[37] รปท P3.8-1 เปนโครงหลงคาตอโดยวธเชอม ทอนบนเปนตว T เหลกชนด ASTM A36 ม ksc4050F,ksc2500F uy == จดตอทกจดมรอยเชอมทงขนานแรงและตงฉากแรง ความยาวจด
ตอ 280 mm ระยะหางระหวางโครงหลงคา (ระยะ bay) 3.75 m จงออกแบบทอนบนตว T ใหรบนาหนกบรรทกดงน
หมะ 100 2m/kg บนพนระนาบ วสดมง 60 2m/kg แป 3.9100W ×− นาหนกโครงหลงคาประมาณ 450 kg (ก) ออกแบบโดยวธ AISC-LRFD (ข) ออกแบบโดยวธ AISC-ASD
[38] จงออกแบบทอนเอยงในโครงหลงคาซงเปนโครงสรางสวนรบแรงดง ในรป P3.8-2 นาหนกบรรทกท
แสดงเปนนาหนกบรรทกเพมคาแลว การออกออกแบบจงตองใชวธ AISC-LRFD สมมตวาจดตอเปนสลกเกลยวแถวเดยวขนาด 19 mm อยางนอย 4 ตว ใชเหลก ASTM A572 Grade 50 ม
ksc4570F,ksc3500F uy ==
[39] ใหคานวณหานาหนกบรรทกเพมคาลงจดตอแตละจดของโครงหลงคาในขอ [38] จากเงอนไขตอไปน ระยะหางระหวางโครงหลงคา (ระยะ bay) 4.50 เมตร นาหนกวสดมง 60 2m/kg แป 3.9100W ×− วางเฉพาะทจดตอ หมะ 90 2m/kg บนพนราบ นาหนกโครงหลงคาโดยประมาณ 2250 kg
72 การออกแบบโครงสรางเหลก
[40] ใหออกแบบชนสวนรบแรงดงในโครงหลงคาตามรป P3.8-4 ทกชนสวนใหเปนเหลกฉากค แผนประกบหนา 9 mm ตอโดยการเชอม ใหตวคณลดคา U = 0.85 ระยะหางของโครงหลงคา (bay) 7.60 เมตร ใชเหลกชนด ASTM A572 Grade 50 ม ksc4570F,ksc3500F uy == โดยมนาหนกบรรทกตางๆ ดงน
วสดมงแผนเหลกเคลอบรดลอน 20 2m/kg บนพนผวเอยงหลงคา วสดกนรอนและเสยง 60 2m/kg บนพนผวเอยงหลงคา แปประมาณ 30 2m/kg บนพนผวเอยงหลงคา หมะ 90 2m/kg บนพนราบ โครงหลงคาประมาณ 25 2m/kg บนพนราบ (ก) ออกแบบโดยวธ AISC-LRFD (ข) ออกแบบโดยวธ AISC-ASD
[41] จากโจทยขอ [40] ใหออกแบบเหลกยดแปซงเปนเหลก ASTM A36 ม ,ksc2500Fy =
ksc4050Fu = โดยเมอตดตงวสดมงกบสวนประกอบในการกนรอนและเสยงเขาไปจะทาหนาทยนแปไวแลว ดงนนเหลกยดแปจงยดเฉพาะนาหนกของแปเอง
(ก) ออกแบบโดยวธ AISC-LRFD (ข) ออกแบบโดยวธ AISC-ASD
73 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
บทท 3 โครงสรางสวนรบแรงอด
3.1 โครงสรางสวนรบแรงอด (Compression Members) โครงสรางสวนรบแรงอดมตวอยางทเหนชดเจนทสดคอ เสา (column) จนทนเอก (top chord หรอ rafter) ของโครงหลงคา โครงสะพาน คายน รวมทงปกคานรบแรงอดในหนาตดเหลกรปพรรณหรอคานประกอบ แรงดงจะพยายามทาใหชนสวนเหยยดตรงขณะทแรงอดจะพยายามทาใหวตถโกงเดาะ ในชนสวนรบแรงดง รเจาะทาใหโครงสรางมเนอทในการรบแรงลดลง แตในชนสวนรบแรงอด ตวยดเชนหมดยา สลกเกลยวจะเขาไปทาใหเนอเตม ดงนนจงใชเนอทเตม gA ในการคานวณชนสวนรบแรงอด สมมตใหแรงอด P กระทาบนเนอทหนาตดทงหมด gA ซงตงฉากกบแรงอด P หนวยแรงอดทเกดขน
af แผกระจายสมาเสมอบนเนอทหนาตด ดงนน
ga A
Pf =
ถาให aF เปนหนวยแรงอดทหนาตดนนรบได และให P เปนแรงอดสงสดทหนาตดนนรบได จะมความสมพนธวา
gaAFP = นนคอ ในการออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด อาจจะตรวจสอบวา aa Ff ≤ หรอ gaAFP ≤ หรอคาทเกดขนตองไมเกนกวาคาทยอมให ในขณะทเสากาลงรบนาหนกตามแนวแกน P อยนน เสาอาจจะโกงจากแนวเดมไประยะ Δ ทาใหเกดโมเมนตขนาด ΔP ทาใหความสามารถในการรบแรงอดลดลง เรยกลกษณะเชนนวา ΔP effect ในการออกแบบอาคารทมแรงดานขางกระทาเชนแรงลม แผนดนไหว จะตองระวง ΔP effect ใหตรวจสอบดวย โดยเฉพาะอยางยงในเสา
3.2 รปตดของโครงสรางรบแรงอด รปตดโครงสรางเหลกทใชรบแรงอด ควรพยายามใหสตฟเนสรอบแกนหลกแกนรองใกลเคยงกน เพราะขณะทรบแรงอดนนการโกงเดาะจะเกดรอบแกนทมสตฟเนสนอยกวาเสมอ หรอกาลงการรบแรงอดของโครงสรางจะแปรผกผนกบความยาวหรอแปรผกผนกบอตราสวนความชะลด ซงคออตราสวนความยาวประสทธผลตอรศมไจเรชนของรปตด เหลกฉากเดยว (single angle) ใชในโครงขอหมน เหมาะกบโครงเลกรบแรงนอยๆ เนองจากมการเยองศนยมาก การโกงเดาะเกดงายมาก เหลกฉากค (double angle) จะดกวาเหลกฉากเดยว เนองจากการเยองศนยจะชดเชยจากการประกบกน
74 การออกแบบโครงสรางเหลก
เหลกรปตดรปตวท มกจะใชเปนทอนบนของโครงขอหมนทใชรบแรงอด เหลกราง (Channel) เหมาะกบโครงหลงคาโดยทาเปนทอนบนและลางของโครงหลงคา แลวใชทอเปนทอนตงทอนเอยง รปตดปกกวาง (Wide flange) และรปตดคานเอช (H-beam) ใชทาเสา และโครงสรางสะพาน เนองจากรศมไจเรชนของทงสองแกนใกลเคยงกน ทอกลมกลวง (pipe) ใชทาโครงขอหมน หรอเสารบนาหนกนอยถงปานกลาง ทอเหลยม (square and rectangular tube) ใชทาโครงขอหมน มกตอโดยวธเชอมมากกวาจะใชสลกเกลยว ในโครงสรางขนาดใหญเชนสะพาน หรอโครงหลงคาชวงยาวมาก จะใชเหลกรปพรรณมาประกอบกนขน หรออาจจะเปนโครงขอหมนซอนโครงขอหมน การเขยนแสดงสญลกษณของรปตด เสนประ หมายถงชนสวนแผนยด (lacing) ทยดเปนชวงๆ แตถาเปนเสนทบจะเปนแผนเหลกยดตลอดความยาว
3.3 พฤตกรรมการรบนาหนกและลกษณะการวบต เมอเสารบนาหนกจะเกดหนวยแรงอด และหากความยาวมากพอจะเกดการโกงตว หนวยแรงอดบางจดจะมากกวาจดอนๆ หากหนวยแรงอดสงสดนยงไมมากกวาหนวยแรงทจดยดหยน (คาเกอบเทาจดคราก) ถาเอาแรงออกไปเสาจะเหยยดกลบสภาพเดม แตถารบนาหนกมากขนจนเทากบหนวยแรงวกฤต (critical stress) หรอถาพจารณาอยางละเอยด หนวยแรงทสงสดเทากบหนวยแรงทจดคราก เสาจะเรมเสยเสถยรภาพและเรม
75 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
การวบตแบบโกงเดาะเนองจากการดด (flexural buckling) กาลงรบนาหนกสงสดของเสาขนกบ ความยาว รศมไจเรชน (ทนอยทสด) ลกษณะการยดปลายเสา ความสมพนธ KL/r หรอความยาวประสทธผล KL ตอรศมไจเรชน r เรยกวาความชะลด หากความชะลดมาก เสารบนาหนกไดนอย และหากความชะลดนอยเสารบนาหนกไดมาก เสาสน (short column) มความชะลดนอย หนวยแรงในเสาจะกระจายสมาเสมอและมากขนเรอยๆ จนถงจดครากกจะเรมวบตโดยการย หรอในกรณทสวนผสมของคารบอนเหมาะสมจะเกดการแขงตวเพม แตทวไปนนจะถอวาเสาวบตเมอหนวยแรงเทากบหนวยแรงจดคราก เสายาวปานกลาง (intermediate column) มการวบตแบบโกงเดาะชวงอนอลาสตก (inelastic buckling) คอบางสวนของหนาตดทรมเกดหนวยแรงเทากบหนวยแรงจดครากแลวลามเขาไปดานใน แตฝงตรงกนขามอาจจะยงไมถงจดคราก เสายาว (long column) การวบตเปนการโกงเดาะชวงอลาสตก (elastic buckling) โดยหนวยแรงอดวกฤตทเกดขนตลอดหนาตดไมเกนกวาคาพกดยดหยน ปจจยททาใหเสามกาลงรบแรงอดนอยลง เชนการโกงของเสากอนการใชงาน การยดปลายเสา หนวยแรงอดคงคางจากการเยนตวไมสมาเสมอจากการรดรอน อตราสวนความกวางตอความหนาของชนสวน รวมทงตาแหนงทแรงอดกระทาจรงไมตรงศนยถวงของหนาตด
3.4 กาลงรบนาหนกของเสาเดยว นาหนกวกฤตของเสายาวหรอนาหนกแบบออยเลอร (Euler critical load) เมอป ค.ศ.1757 เลยวนารดออยเลอร (Leonhard Euler) เสนอวธพจารณากาลงรบนาหนกของเสา โดยสมมตวา เสามแนวตรงและรบนาหนกตามแนวแกน (axially loaded column) เสามเนอทหนาตดสมาเสมอเนอเดยวกนตลอดความยาว ปลายทงสองขางเปนแบบยดหมน (pin)
76 การออกแบบโครงสรางเหลก
กาหนดให E = โมดลสยดหยนของวสดทใชทาเสา, ksc L = ความยาวของเสา, cm I = โมเมนตอนเนอรเชยของหนาตดรอบแกนรบแรงดด, cm4 A = เนอทหนาตดของเสา , cm2 Pe = นาหนกวกฤตททาใหเสาเกดการโกงเดาะเนองจากแรงดด, kg ตงแกน x โยงจากปลายลางขนไปหาปลายบนของเสา ตงแกน y ไปทางขวาตามทศทางการโกงตวของเสา พจารณารอยตดทตาแหนง x ใดๆ จากปลายลาง ระยะทเสาโกงจากตาแหนงดงเดมกอนการโกงคอระยะ y ดงนนโมเมนตทรอยตดดงกลาวคอ yPM e= จากความรในวชากาลงวสด (Strength of materials หรอ Mechanics of materials) ไดความสมพนธโดยประมาณระหวางความโคงกบโมเมนตดด เมอระบบแกนสวนทางกบระบบแกนปกตในรปวา
EI
yPEIM
dxyd e2
2
−=−= (3.4.1)
หรอ 0EI
yPdx
yd e2
2
=+ (3.4.2)
สมมตให EIPk e2 =
แทนคาได 0ykdx
yd 22
2
=+ (3.4.3)
สมการ 3.4.3 เปนสมการดฟเฟอเรนเชยลอนดบสอง รปทรงการโกงตวของเสาจะเปนครงรอบของกราฟ sine การแกสมการหาคาตอบ ( )xfy = จงเปนเรองในวชา Differential Equation ทปจจบนอาจจะเรยกวา Calculus III ในขนแรกสมมตคาตอบของสมการ 3.4.3 ดงกลาวคอ
mx2mxmx
2
2
mxmxmx
mx
emdx
dmxmedx
demdx
yd
medx
dmxedx
dedxdy
ey
===
===
=
แทนคาลงในสมการ 3.4.3
( ) 0ekm0ekem
mx22
mx2mx2
=+
=+
แต 0emx ≠ ดงนน
( )ikk1m
k1km0km
222
22
±=−±=
−=−=
=+
โดยท 1i −= เปนคาจนตภาพ
77 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
คาตอบสมการดฟเฟอเรนเชยล จะตองมคาคงทบวกหรอคณอยเสมอ และหากเปนไปไดหลายกรณจะนาแตละกรณมาบวกกนแลวพจารณาตามเงอนไขแวดลอม ดงนนคาตอบของสมการ 3.4.3 จงเปน
ikx2
ikx1 eCeCy −+=
มความสมพนธทางคณตศาสตรทสาคญอยางหนงวา kxsinikxcoseikx += และ kxsinikxcose ikx −=− เมอแทนในคาตอบจะไดวา
( ) ( )
( ) ( ) kxsiniCiCkxcosCCykxsinikxcosCkxsinikxcosCy
2121
21
−++=−++=
จดรปใหมได kxsinBkxcosAy += (3.4.4) คาของ A และ B เปนคาคงทซงหาไดจากเงอนไขจากรปดงน เมอ x = 0 ทปลายลาง คา y = 0 แทนคา
0A0
0B1A0sinB0cosAy+=
×+×=+=
นนคอ A = 0 เปนเงอนไขแรก ดงนนสมการคาตอบคอ kxsinBy = (3.4.5) เมอ x = L ทปลายบน การโกงยงคงเปน 0 หรอ y = 0 แทนคา
kLsinB0 = คาทเปนไปไดคอ 0B = หรอ 0kLsin = โดยพจารณาดงน เมอ B = 0 แสดงวาขณะเสารบนาหนก เสาไมโกงเลย ซงเปนไปไมได เหลอกรณเดยวคอ
0kLsin = กรณทคา sine จะเปน 0 เมอมมอยในแกนราบหรอ 0, 180, 360, …. องศา หรอหากมมเปนเรเดยนกจะเปน
ππππ n,...,3,2,,0 นนคอ π= nkL เมอ ,...3,2,1,0n =
แตขณะท 0n = คอปลายลางทพจารณาไปแลว จงใช ,...3,2,1n = แทนคา EIPk e2 =
2
22e
e
e
Ln
EIP
Ln
EIP
nLEIP
π=
π=
π=
นาหนกวกฤต 2
22
e LEInP π
= (3.4.6)
คาการโกงของเสา LxnsinAy π
= (3.4.7)
จะเหนวาเมอ 1n = นาหนกวกฤตทนอยทสดททาใหเกดการโกงเดาะคอ
78 การออกแบบโครงสรางเหลก
นาหนกวกฤตนอยสด 2
2
e LEIP π
= (3.4.8)
เรยกสมการนวาสมการออยเลอร (Euler equation) และนาหนกวกฤตจากสมการนเรยกวา นาหนกออยเลอร (Euler load) เนองจาก 2ArI = เมอ I เปนโมเมนตอนเนอรเชยรอบแกนการดด A เปนเนอทหนาตดของเสา และ r เปนรศมไจเรชนรอบแกนการดด แทนคาในสมการ 3.4.8
2
2e
2
22
e
rL
EAP
LEArP
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
π=
π=
เทอม APe เรยกหนวยแรงอดวกฤต ขณะท
rL เรยกอตราสวนความชะลด (slenderness ratio) ของเสา
พจารณาจากสมการ 3.4.8 คา E เปนสมบตของวสด สวน I เปนสมบตของหนาตด ดงนนหากเสายาวเทากน นาหนกวกฤตของเสาขนกบความแขงแรงของวสด EI และถาเปนวสดเดยวกน (E เทากน) นาหนกวกฤตของเสาขนกบโมเมนตอนเนอรเชย I ของหนาตดเสา ในงานจรงหนาตดจะม yx II > หาก yx LL = จะทาใหเกดการวบตรอบแกน y ดงนนจงมกจะลดความยาวของ yL ใหสนลงโดยใสคานคายนเปนระยะ ทาใหการโกงเดาะอยทางแกน x ดงทออกแบบไว จากการทดลองพบวา สมการออยเลอรใหนาหนกวกฤตกบเสาทยาวมากหรอความชะลดมากนนเอง และเปนการโกงเดาะในชวงอลาสตกทงสน โดยหนวยแรงอดวกฤตทเกดขนบนหนาตดเสาไมเกนกวาหนวยแรงพกดยดหยนของวตถ ถา pF เปนหนวยแรงทพกดยดหยน แทนคาไดวา
p
2
2
2e
p
FE
rL
rL
EAPF
π=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
π==
ดงนนถา p
2
FE
rL π≥ เสาจะโกงเดาะในชวงอลาสตกตามสมการของออยเลอร แตถา
p
2
FE
rL π< เสาจะ
โกงเดาะในชวงอนอลาสตก นาหนกวกฤตของเสายาวปานกลาง
เสาทมความยาวปานกลาง หรอ p
2
FE
rL π< จงเกดการโกงเดาะในชวงอนอลาสตก ดงนน
ความสมพนธระหวางหนวยแรงอดกบการโกงตวของวสดชวงนไมเปนเสนตรง ดวยเหตทโมดลยยดหยนในชวงนมคาลดลงตามขนาดของหนวยแรงอดทเพมขน ดงนนคา E จงแปรเปลยนไปเรอยๆ การวเคราะหจง
79 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
อาจจะใชทฤษฎโมดลสสมผส (Tangent Modulus Theory) หรอ ทฤษฎโมดลสลด (Reduced Modulus Theory) ซงเสนอโดย Freidrich Engesser ในป ค.ศ. 1889 และป ค.ศ.1895 ตามลาดบ ทฤษฎโมดลสสมผส อาศยสมมตตฐานวา เสาจะยงไมโกงตวจนกวาจะรบนาหนกถงนาหนกวกฤต และขณะทเสาเกดการโกงเดาะนน หนวยแรงอดวกฤตในเสาเปนไปตามคาโมดลสสมผส TE
คาโมดลสสมผส TE เปนคาความชนของเสนสมผสทจดตางๆ บนเสนความสมพนธระหวางหนวยแรงอดกบอตราการหดตว ดงรปท 3.3 มคาเทากบหนวยแรงอดทจดพกดยดหยน แลวลดคาลงเรอยๆ จนเปน 0 เมอถงจดคราก Engesser ไดหากาลงรบแรงอดของเสาดวยสมการของออยเลอร แตใชคาโมดลสสมผสแทนโมดลสยดหยนดงน
กาลงรบนาหนกวกฤต 2T
2
cr LIEP π
= (3.4.9)
ทฤษฎโมดลสลด มสมมตฐานวา ขณะทเสาเกดการโกงเดาะนนจะมทงสวนทเพมขนดานเวาและลดลงทางดานนน หนวยแรงอดวกฤตทเพมขนใหเพมตามคาของโมดลสสมผส TE สวนหนวยแรงอดวกฤตทลดลงใหลดตามคาโมดลสยดหยน E ดงนนถาให RE แทนคาโมดลสลด (reduced modulus) ซงเปนฟงกชนของ E กบ TE จะไดวา
กาลงรบนาหนกวกฤต 2R
2
cr LIEP π
= (3.4.10)
สาหรบรปตด I และ WF ทไมคดแผนตง (web) ให
T
TR EE
EE2E+⋅
=
สาหรบรปตดสเหลยมผนผา
( )2T
TR
EE
EE4E+
⋅=
80 การออกแบบโครงสรางเหลก
เนองจากโมดลสลด RE ขนกบโมดลสยดหยน E กบโมดลสสมผส TE บางครงจงเรยกทฤษฎนวา ทฤษฎโมดลสค (Double Modulus Theory) การใชงานทฤษฎทงสองยากพอสมควร เนองจากคาของ TE เปลยนแปลงไปเรอยๆ การทดลองตองใชวธ ลองผดลองถก (trial and error) เมอป ค.ศ.1947 F.R.Shanley ไดทดลองและสรปวา ทฤษฎโมดลสสมผสใหคาคาดหมายของกาลงรบนาหนกของเสาทเกดการโกงเดาะในชวงอนอลาสตกไดถกตองมากกวาทฤษฎโมดลสลด แมวาคาทไดจะตาไปกวาคาจรงบางกตาม ผลการยดปลายเสาทมตอกาลงรบนาหนกของเสา กาลงรบนาหนกของเสายาวจากกรณทยดปลายเสาตางๆ กน สามารถหาไดตามวธการของออยเลอร
(ก) ปลายเสาเปนแบบยดหมนไมมการเซ ระยะการโกงของครงกราฟ sine คอความยาว L นาหนกวกฤตของเสาหาไดจาก
2
2
e LEIP π
=
(ข) ปลายเสาเปนแบบยดแนนทงสองปลายไมมการเซ ระยะการโกงของครงกราฟ sine คอความยาว
ครงหนงของความยาว L ของเสา แทน L ดวย 2L ดงน
81 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
2
2
2
2
e LEI4
2LEIP π
=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
π=
นนคอ เสาทมการยดแนนทงสองปลายไมมการเซ จะรบนาหนกวกฤตได 4 เทาของเสาทปลายทงสองขางเปนแบบยดหมนไมเซ (ค) เมอปลายเสาขางหนงเปนแบบยดแนนและปลายเสาอกขางเปนแบบยดหมนและไมเซดวย ความ
ยาวของครงกราฟ sine จะเปน L7.02
L≈ ดงนน
2
2
2
2
e LEI2
2LEIP π
=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
π=
นนคอ เสาทปลายขางหนงยดแนนอกปลายยดหมนไมเซ จะรบนาหนกได 2 เทาของเสาทมปลายยดหมนทงสองขางและไมเซ (ง) เมอปลายขางหนงเปนแบบยดแนน และอกปลายอสระ เชน เสาธง ความยาวของครงกราฟจะเปน
L2 ดงนนกาลงรบนาหนกวกฤตของเสาคอ
( ) 2
2
2
2
e LEI
41
L2EIP π
=π
=
ดงนนเสาทปลายหนงยดแนนอกปลายอสระ จะรบนาหนกได 1 ใน 4 ของเสาทยดหมนทงสองปลายไมเซ ดงนนสมการของออยเลอร จงเปนสมการในการหากาลงรบนาหนกวกฤตของเสายาว เมอมลกษณะการยดปลายตางๆ กน โดยเขยนเปนสมการทวไปวา สาหรบการโกงเดาะในชวงอลาสตก (เสายาวมาก)
( ) 2
2
2
2
e
rKL
EAKL
EIP⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
π=
π= (3.4.11)
สาหรบการโกงเดาะในชวงอนอลาสตก (เสายาวปานกลาง)
( ) 2
T2
2T
2
e
rKL
AEKL
IEP⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
π=
π= (3.4.12)
โดยท KL = ความยาวประสทธผล (effective length) ตามสภาพของการยดปลาย K = ตวประกอบความยาวประสทธผล (effective length factor) เสนโคงแสดงความสามารถในการรบนาหนกของเสา (Column Strength Curve) จากกาลงของเสาในการรบแรงอดทชวงความยาวตางๆ กน สามารถนามาเขยนกราฟแสดง
ความสมพนธระหวางหนวยแรงอดวกฤต APF e
cr = กบอตราสวนความชะลด r
KLSR = ดงรปท 3.5
82 การออกแบบโครงสรางเหลก
สวนโคง BC แสดงหนวยแรงอดวกฤตเมอเสาโกงเดาะในชวงอลาสตกทคลายกราฟไฮเพอโบลา
เปนไปตามสมการของออยเลอรเมอความชะลด p
2
FE
rKLSR π
≥= สวนโคง AB แสดงหนวยแรงอด
วกฤตเมอเสาโกงเดาะในชวงอนอลาสตก รปรางคลายกบโคงพาราโบลาควา เปนไปตามสมการของ
Engesser เมออตราสวนความชะลด p
2
FE
rKLSR π
<= สงเกตวาทฤษฎโมดลสลดใหคาพกดบน (upper
limit) และทฤษโมดลสสมผสใหคาพกดลาง ในป ค.ศ.1952 Bleich ไดเสนอสมการอยางงายทใชคานวณหาคาหนวยแรงอดวกฤตเมอเสาโกงเดาะในชวงอนอลาสตก โดยใหชวง AB เปนโคงพาราโบลาควาซงเปนสมการทใชจนถงปจจบนนคอ
2
2
p
pyy
ecr r
KL
rKL
FFF
APF ⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
−−== (3.4.12)
ถาใหหนวยแรงทพกดยดหยน 2F
F yp = ดงนนอตราสวนความชะลด
cy
2
p
2
CF
E2F
Er
KLSR =π
=π
==
เมอเสามความชะลดy
2
c FE2C
rKLSR π
=≥= เสาจะโกงเดาะในชวงอลาสตก โดยหนวยแรงอด
วกฤตมคาเทากบ 2
2e
cr
rKL
EAPF
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
π== ถาใหสวนปลอดภยประมาณ
1223 ดงนนหนวยแรงอดทยอมให
ในชวงนคอ
83 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
2
2
a
rKL
E2312F
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
π=
ถาให EF
rKL y
c π=λ จะไดหนวยแรงอดทยอมใหคอ
2c
ya
FF
λ=
เมอเสามอตราสวนความชะลด y
2
c FE2C
rKLSR π
=<= เสาจะโกงเดาะในชวงอนอลาสตก โดย
หนวยแรงอดวกฤตมคาเทากบ
y
2
c
2
cyycr
2
2c
yy
ye
cr
FrCKL
211
rCKLF
21FF
rKL
C2F
FF
APF
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−=⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛−
−==
หากใหสวนปลอดภยเปน
3
cc rCKL
81
rCKL
83
35FS ⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+=
ซงจากการกระจายอนกรม แลวหนวยแรงอดทยอมใหในชวงการโกงเดาะแบบอนอลาสตก คอ
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−
=3
cc
y
2
c
a
rCKL
81
rCKL
83
35
FrCKL
211
F
3.5 กาลงรบนาหนกของเสาในโครงเฟรม
84 การออกแบบโครงสรางเหลก
เสาในโครงเฟรมเปนเสาในสถานการณจรงทใชในอาคาร การโกงเดาะทเกดขนหากเปนโครงเฟรมทมการยดโยงแขงแรง (braced frame) จะไมมการเซทางขาง ลกษณะเชนนการโกงเดาะจะเปนแบบสมมาตร (symmetrical buckling) แตถาการยดโยงไมพอมการเซเกดขน การโกงเดาะจะเปนแบบไมสมมาตร (antisymmetrical buckling) ดงรปท 3.6 การวเคราะหหากาลงรบนาหนกของเสาในโครงเฟรมทาไดหลายวธ เชน Modified slope deflection ปจจบนนยมใช Finite element method ซงตองใชคอมพวเตอรคานวณ สาหรบวธแรกทกลาวถงจะรวมผลของแรงตามแนวแกนเขาไปดวย พบวา กาลงรบนาหนกวกฤตในชวงอลาสตกคอ
( )22
cr KLEIP π
=
ซงดเหมอนสมการออยเลอรไมผดเพยน แตมความแตกตางทคาตวประกอบความยาวประสทธผล K ไมใชหาจากลกษณะการยดปลายดงเสาเดยวๆ ทกลาวมาแลว คา K จะขนกบอตราสวนสตฟเนสแฟกเตอรของเสา (หอย c) ตอสตฟเนสแฟกเตอรของคาน (หอย g) โดยแทนดวยสญลกษณ G กลาวคอ
∑
∑=
g
gg
c
cc
LIE
LIE
G
รปท 3.7 แสดงความสมพนธระหวางคา K กบคา G ซงแสดงอยสองแบบคอ ปลายลางของเสาเปนแบบยดหมน กบปลายลางของเสาเปนแบบยดแนน วสดของเสากบคานชนดเดยวกนจงไมปรากฏคา E ในการหาคา G มการระบคา K ในกรณท ∞=G แตในการใชงานจรงจะหาคา K โดยหาคา G ของปลายเสาทงสองปลายแลวใช Alignment chart หาคา K ซงแมนยากวามาก
85 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
ในเสาทมการเซ กาลงรบนาหนกของเสาตองไมเกนกวา 2
2
LEIπ ทคา K = 1
3.6 การปองกนการโกงเดาะเฉพาะแหง เมอพจารณาอยางละเอยดพบวา อตราสวนระหวางความกวางตอความหนา (width-thickness ratio) ของสวนหนาตดเสา มผลตอการรบนาหนกของเสา กลาวคอ หากสวนใดสวนหนงของหนาตดบางเกนไป สวนนนจะเกดการโกงเดาะกอนทหนาตดทงหมดจะโกงเดาะ (overall buckling) เมอสวนทบางเกนไปโกงเดาะแลวกจะพาใหทงหมดวบตตามไปดวย ลกษณะการโกงเดาะของสวนบางนเรยกวา การโกงเดาะเฉพาะแหง (local buckling)
86 การออกแบบโครงสรางเหลก
การพจารณาหาอตราสวนสงสดระหวางความกวางตอความหนาของชนสวน เพอปองกนไมใหเกดการโกงเดาะเฉพาะแหง ทงในชวงอลาสตกและอนอลาสตก ทาโดยทฤษฎของแผนบาง (Theory of plates) คอ แผนเหลกบางยาว a กวาง b หนา t แรงกระทาบนดานกวาง b แนวแรงขนานขอบยาว a สภาพการยดขอบตางๆ กน สามารถหาหนวยแรงวกฤตในชวงอลาสตกไดดงน
( )
22
2
cr
tb112
EkF⎟⎠⎞
⎜⎝⎛μ−
π= หรอ ( ) cr
2
2
FkE
112tb
μ−π
= (3.6.1)
เมอ k = คาคงท ขนกบลกษณะการรบแรง อตราสวน ba และการยดขอบดงรปท 3.8
E = โมดลสยดหยนของวสด =μ อตราสวนปวซอง (มคา 0.3 สาหรบเหลกทวไป) ในกรณของหนวยแรงอดวกฤตในชวงอนอลาสตก ใหแทนคา E ในสมการ 3.6.1 ดวยโมดลสสมผส ET
เมอกาหนดคาหนวยแรงอดวกฤตทตองการ Fcr กจะหาอตราสวนความกวางตอความหนา tb สงสด
ของสวนนนเพอปองกนการโกงเดาะเฉพาะแหงได เชนให ycr FF = หนวยแรงวกฤตเทากบหนวยแรงทจดคราก
( ) y2
2
FkE
112tb
μ−π
≤ (3.6.2)
แตจากผลกระทบของหนวยแรงคงคางและการโคงงอเรมแรกของแผนเหลกจากการผลต จงตองปรบ
คา tb เปน
( ) yy2
2
FkE67.0
FkE
11270.0
tb
=μ−
π≤ (เมอ 3.0=μ ) (3.6.3)
ดงนน ถาขอบดานขางขางหนงทขนานกบแนวแรงเปนขอบอสระไมยดกบชนสวนอน และอกขอบยดกบชนสวนอน เรยกวา unstiffened element
เมอ k = 0.425 (จากรปท 3.8) จะได yF
E45.0tb≤ เปนกรณของเหลกฉากเดยว
เมอ k = 1.277 (จากรปท 3.8) จะได yF
E75.0tb≤ เปนกรณของแผนตงของเหลกตว T
เมอ k = 0.70 (คาระหวาง 0.425 กบ 1.277 (จากรปท 3.8) จะได yF
E56.0tb≤ ทเปนกรณสมมตของ
ปกคานของหนาตดปกกวาง (wide flange) หรอตว H ในทานองเดยวกน สามารถพจารณากรณทขอบคานดานขางทสองขางทขนานกบแนวแรงถกยด เรยกวา stiffened element เชนแผนตงของของหนาตดปกกวางหรอตว H
87 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
มาตรฐาน AISC/ASD/LRFD ใหขอกาหนดในการจาแนกประเภทของรปตดของสวนโครงสรางรบแรงอดเปน แบบคอมแพค (compact) แบบไมคอมแพค (noncompact) และ แบบชะลด (slender) เพอปองกนการโกงเดาะเฉพาะแหงของสวนโครงสราง โดยพจารณาจากอตราสวนความกวางตอความหนาของแตละชนสวนของหนาตด รปตดทเปนแบบคอมแพค ตองมปกคานเชอมตดกบแผนตงตลอดความยาวทตดกน อตราสวนความกวางตอความหนาของแตละชนสวนตองไมเกนกวาอตราสวนทกาหนดสาหรบหนาตดแบบคอมแพค รปตดทเปนแบบไมคอมแพค ตองมปกคานเชอมตดกบแผนตงตลอดความยาวทตดกน อตราสวนความกวางตอความหนาของชนสวนใดชนสวนหนงหรอทกชนสวน เกนกวาอตราสวนทกาหนดสาหรบหนาตดแบบคอมแพค แตไมเกนกวาอตราสวนทกาหนดสาหรบหนาตดแบบไมคอมแพค รปตดแบบชะลด ตองมปกคานเชอมตดกบแผนตงตลอดความยาวทตดกน อตราสวนความกวางตอความหนาของชนสวนใดชนสวนหนงหรอทกชนสวน เกนกวาอตราสวนทกาหนดสาหรบหนาตดแบบไมคอมแพค ตารางท 10 ในภาคผนวก ใหคาอตราสวนความกวางตอความหนาของชนสวนทรบแรงอดเพอจากดประเภทของรปตด ตามขอกาหนดในมาตรฐาน AISC/ASD/LRFD
3.7 การออกแบบสวนโครงสรางรบแรงอดตามมาตรฐาน AISC/ASD/LRFD การออกแบบเสาเหลกรบนาหนกตามแนวแกน มาตรฐาน AISC กาหนดไวสองวธคอ วธ ASD (Allowable Stress Design) และ วธ LRFD (Load and Resistance Factor Design) แตละวธมาตรฐานใหสตรคานวณออกแบบและตรวจสอบคาตางๆ โดยพจารณาถงพฤตกรรมของเสา หนวยแรงคงคาง การโกงงอของเสากอนการรบนาหนก การยดปลายเสาทมผลตอความยาวประสทธผล KL อตราสวนความชะลด KL/r และคณภาพของเหลกโดยดจากคาโมดลสยดหยน E หนวยแรงจดคราก Fy ทสาคญเสาหรอโครงสรางหลกทรบแรงอดตองมอตราสวนความชะลดไมเกน 200 ในรปตดของโครงสรางทมอตราสวนความกวางตอความหนาของชนสวนหนาตด ไมเกนกวาคาทกาหนดสาหรบหนาตดแบบไมคอมแพค ดงรปท 3.9 ใหพจารณาดงน ก) เมอขอบดานขางขางหนงทขนานกบแนวแรงไมถกยด (unstiffened element) โดยทวไปใหใช
yFE56.0
tb≤
เหลกฉากเดยวหรอเหลกฉากคทมแผนแทรก
yFE45.0
tb≤
88 การออกแบบโครงสรางเหลก
เหลกแผนตงของหนาตดตว T ใหใช
yFE75.0
tb≤
ข) เมอขอบดานขางทงสองขางทขนานกบแนวแรงถกยด (stiffened element) โดยทวไปใหใช
yFE49.1
tb≤
ทอเหลกรปตดสเหลยม
yFE40.1
tb≤
89 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
หนาตดเหลกรปพรรณทผลตขายนนไดทาใหเปนไปตามขอกาหนดของมาตรแลว ยกเวนทจะประกอบขนจากเหลกแผน เสาทมรปตดแบบชะลด การออกแบบตามมาตรฐาน AISC จะยงไมกลาวไวในทน อาจจะหาอานจากหนงสอของ William T. Segui บทท 4
การออกแบบโดยวธ AISC/ASD หนวยแรงอดทยอมใหบนเนอทหนาตดทงหมด ขนกบการโกงเดาะของเสาทงในชวงอลาสตกและอนอลาสตก โดยใชอตราสวนความชะลด Cc เปนตวแบงชวงระหวางอนอลาสตกกบอลาสตด กาหนดให =yF กาลงทจดครากของเหลก, ksc =E โมดลสยดหยนของเหลกโครงสราง = 2,040,000 ksc =gA เนอทหนาตดทงหมดของโครงสรางรบแรงอด, cm2 =aF หนวยแรงอดทยอมให
=π
=y
2
c FE2C ความชะลดขณะหนวยแรงพกดยดหยนเปน
2Fy
=K ตวประกอบความยาวประสทธผลจากลกษณะการยดปลาย หรอจาก Alignment chart =L ความยาวของเสาหรอทอนรบแรงอด , cm
==AIr รศมไจเรชนรอบแกนการโกงเดาะ, cm
=r
KL อตราสวนความชะลดของเสา 200≤
เมอ cCr
KL≤ เปนชวงอนอลาสตก สมการแบบโคงพาราโบลาควา หนวยแรงอดทยอมใหคอ
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−
=3
cc
y
2
c
a
rCKL
81
rCKL
83
35
FrCKL
211
F (3.7.1)
เมอ cCr
KL> เปนชวงอลาสตก สมการออยเลอรคลายไฮเพอโบลา หนวยแรงอดทยอมใหคอ
2
2
a
rKL
E2312F
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
π= (3.7.2)
นาหนกบรรทกทยอมใหของเสาหรอทอนรบแรงอดคอ PAFP gaa ≥= ตองมากกวาหรอเทากบนาหนกบรรทกทกระทาจรง จงจะถอวาปลอดภย ตารางท 11 ในภาคผนวกเปนคาของ aF ของเหลก ASTM A36 ทม ksc2500Fy =
90 การออกแบบโครงสรางเหลก
การออกแบบโดยวธ AISC/LRFD กาลงรบแรงอดประลย ncPφ หาไดจากสมการ
ugcrcnc PAFP ≥φ=φ เมอ =nP กาลงตานทานแรงอดประลยทางทฤษฎ (nominal compressive strength) , kg ==φ 85.0c ตวคณลดกาลงสาหรบแรงอด (compressive reduction factor) =gA เนอทหนาตดทงหมดของเสาหรอทอนรบแรงอด , cm2 =+= LDu P6.1P2.1P นาหนกบรรทกประลยทกระทาตอเสาหรอทอนรบแรงอด, kg =DP นาหนกบรรทกจากนาหนกบรรทกคงทใชงาน, kg =LP นาหนกบรรทกจากนาหนกบรรทกจรใชงาน , kg
=π
=λEF
rKL y
c พารามเตอรความชะลด
=crF หนวยแรงอดวกฤต, ksc
91 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
โดยท เมอ 5.1c ≤λ y
419.0ycr FeF658.0F
2c
2c λ−λ == (3.7.3)
เมอ 5.1c >λ y2c
2
2
cr F877.0
rKL
E877.0Fλ
=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
π= (3.7.4)
ตารางท 12 ในภาคผนวกใหคาหนวยแรงอดประลย crcFφ สาหรบการออกแบบโดยวธ AISC/LRFD สาหรบเหลก ASTM A36 ทม ksc2500Fy =
ตวคณประกอบความยาวประสทธผล (Effective length factor : K) มาตรฐาน AISC/ASD/LRFD ใหขอกาหนดทวไปในการออกแบบโครงสรางรบแรงอดดงน อาจจะใชตวคณประกอบความยาวประสทธผล K ตามลกษณะการยดปลายดงรปท 3.12 หรอใช Alignment chart ดงรปท 3.13
รปท 3.12 แสดงคาตวคณประกอบความยาวประสทธผล K ทงคาตามทฤษฎ และคาทใชจรงในการออกแบบเมอพจารณาเสมอนวาเปนเสาเดยวโดดๆ ทงทมการเซและไมมการเซ คาทางทฤษฎจะนอยกวาทใชจรง เนองจากไมสามารถยดปลายเสาใหเปนดงทฤษฎเตมท
92 การออกแบบโครงสรางเหลก
มาตรฐาน AISC/ASD/LRFD แนะนาใหใชคา K = 1 สาหรบเสาในโครงเฟรมทไมมการเซทางขาง เวนแตจะวเคราะหไดวาคา K < 1 และกาหนดใหตองวเคราะหหาคาของ K สาหรบเสาในโครงเฟรมทมการเซทางขางแตคา K ตองไมนอยกวา 1
รปท 3.13 เปน Alignment chart เพอใชหาคาตวคณประกอบความยาวประสทธผล K ของเสาในโครงเฟรมทงทมการเซและไมมการเซ โดยตองหาคา G ทปลายทงสองขาง แลวนาไปกาหนดใน Alignment chart กจะหาคา K ได โดยลากเสนตรงระหวางคา G ทงสองปลายตดคา K ทเสนกลาง เมอปลายเสาเปนแบบยดหมน ใหใช G = 10 เมอปลายเสาเปนแบบยดแนน ใหใช G = 1 ในกรณททราบการยดปลายคานดานไกลทแนนอน (เมอพจารณาจดตอใด ปลายคานทอยจดตอนน
เปนปลายดานใกล สวนปลายทเหลอเปนปลายดานไกล) ใหคณคาสตฟเนสแฟกเตอรของคาน ∑g
gg
LIE
ดวยตวคณตอไปน เมอโครงสรางไมมการเซ ปลายคานดานไกลเปนแบบยดหมน คณดวย 1.5 ปลายคานดานไกลเปนแบบยดแนน คณดวย 2.0
93 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
เมอโครงสรางมการเซ ปลายคานดานไกลเปนแบบยดหมน คณดวย 0.5 ปลายคานดานไกลเปนแบบยดแนน คณดวย 0.67
94 การออกแบบโครงสรางเหลก
95 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
ตวคณลดคาสตฟเนสแฟกเตอร (Stiffness Reduction Factor : SRF) มาตรฐาน AISC/ASD/LRFD ใหขอสงเกตวา Alignment chart นพฒนาจากสมมตฐานตามทฤษฎอลาสตกเพยงอยางเดยว ดงนนเมอจะนาไปใชกบเสาทเกดการโกงเดาะในชวงอนอลาสตกซงเปนกรณท
ตามวธ AISC/ASD เปนชวงอนอลาสตกเมอ yg
a F26.0APf >=
ตามวธ AISC/LRFD เปนชวงอนอลาสตกเมอ yg
u F39.0AP
>
มาตรฐาน AISC ใหปรบแกตวคณลดคาสตฟเนสแฟกเตอร (Stiffness Reduction Factor : SRF) เสยกอนจะนาไปหาคา G ทาใหคา G ทปลายเสาลดคาลงบาง โดยท ใหอตราสวนสตฟเนสของเสาตอสตฟเนสแฟกเตอรของคาน
∑
∑
∑
∑==
g
g
c
c
g
gg
c
cc
LILI
LIE
LIE
'G เมอวสดคานและเสาเหมอนกน
ดงนน ( )SRF'GG = โดยท =cI โมเมนตอนเนอรเชยของเสารอบแกนดด, cm4 =gI โมเมนตอนเนอรเชยของคานรอบแกนดด , cm4 =cL ความยาวของเสา, cm =gL ความยาวของคาน, cm เมอเสาโกงเดาะในชวงอลาสตก SRF = 1.0 เมอออกแบบโดยวธ AISC/ASD และเสาโกงเดาะในชวงอนอลาสตก
elastic,a
inelastic,a
FF
SRF =
เมอออกแบบโดยวธ AISC/LEFD และเสาโกงเดาะในชวงอนอลาสตก
elastic,cr
inelastic,cr
FF
SRF =
ตารางท 13 และ 14 ในภาคผนวก ใหคาตวคณลดคาสตฟเนสแฟกเตอร SRF สาหรบการออกแบบทอนรบแรงอดโดยวธ AISC/ASD และ AISC/LRFD ตามลาดบ สาหรบเหลก ASTM A36 ทม ksc2500Fy =
96 การออกแบบโครงสรางเหลก
3.8 วธออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
การออกแบบตามวธ AISC/ASD 1. สมมตคาหนวยแรงอดทยอมให aF ไมควรจะเกนกวา yF5.0
2. หาเนอทหนาตดโดยประมาณจาก aF
PA =
3. เลอกรปตดโดยใหม AAg ≥ หารศมไจเรชนจากตารางเหลก โดยพจารณาความยาว L และคา K ดวย
4. หาคา cC แลวหาคา aF ตามสมการ 3.7.1 หรอ 3.7.2 5. ถาคา aF ในขอ 4 มากกวา aF ในขอ 1 ประมาณไมเกน 3-5 % แสดงวาหนาตดทเลอกเหมาะสม
และประหยด ถามากกวาเกน 5 % แสดงวาเลอกหนาตดโตเกนไป ควรเลอกใหมและทาจากขอ 3 มาใหม (จะใชเลยกไดแตไมประหยด) หากนอยกวาแสดงวาเลอกหนาตดเลกเกนไป ใหเลอกใหมและทาจากขอ 3 มาใหม
6. ตรวจสอบการโกงเดาะเฉพาะแหง หากไมผานกเลอกหนาตดใหม ทาจากขอ 3 มาใหม
การออกแบบตามวธ AISC/LRFD 1. สมมตคาหนวยแรงวกฤต ycr F8.0F =
2. หาเนอทหนาตดโดยประมาณ cr
u
crc
u
F85.0P
FPA =φ
=
3. เลอกรปตดโดยใหม AAg ≥ หารศมไจเรชนจากตารางเหลก โดยพจารณาความยาว L และคา K ดวย
4. หาคา cλ แลวหาคาของ crF ตามสมการ 3.7.3 และ 3.7.4 5. หากาลงรบแรงอดประลย gcrcnc AFP φ=φ ถามากกวา uP ไมมากนกแสดงวาหนาตดทเหลอก
เหมาะสม แตถามากกวาเยอะแสดงวาหนาตดทเลอกโตเกนไป อาจจะเลอกใหมใหเลกลง แตถานอยกวาแสดงวาหนาตดทเลอกนนเลกเกนไป ใหเลอกใหมโตกวาเดม ตรวจสอบจากขอ 3 มาใหม
6. ตรวจสอบการโกงเดาะเฉพาะแหง หากไมผานกเลอกหนาตดใหม ทาจากขอ 3 มาใหม
97 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
ตวอยางท 3.1 จงหากาลงรบนาหนกของเสาขนาด 136350W × โดยวธ AISC/ASD และวธ
AISC/LRFD ความยาวเสา 6.00 เมตร ปลายทงสองขางเปนแบบยดหมน ใชเหลกชนด ASTM A36 ม ksc2500Fy = และ ksc000,040,2E =
วธทา เปนโจทยเชงวเคราะห คอใหขอมลมาแลววเคราะหหากาลงของเสา จากตารางท 1 ภาคผนวก หนาตด 136350W × มความลก d = 350 mm ความกวางปก bf = 350 mm ความหนาแผนตง tw = 12 mm ความหนาปก tf = 19 mm รศมความโคง fillet = 20 mm เนอทหนาตด Ag = 173.9 cm2 นาหนก w = 136 kg/m โมเมนตอนเนอรเชย Ix = 40,300 cm4 และ Iy = 13,600 cm4 รศมไจเรชน rx = 15.2 cm และ ry = 8.84 cm โมดลสหนาตดอลาสตก Sx = 2300 cm3 และ Sy = 776 cm3 โมดลสหนาตดพลาสตก Zx = 2493.18 cm3 ตรวจสอบการโกงเดาะเฉพาะแหง ดรปท 3.9
สวนปกคาน mm1752
3502bb f ===
997.152500
000,040,256.0FE56.021.9
19175
tb
yf
==<==
สวนแผนตง mm272202192350r2t2dh f =×−×−=−−=
56.422500
000,040,249.1FE49.167.22
12272
th
yw
==<==
แสดงวาไมเกดการโกงเดาะเฉพาะแหงกอนททงหนาตดจะวบต โจทยกาหนดปลายทงสองแบบยดหมน ดงนนใชตวประกอบความยาวประสทธผล K = 1.0 รศมไจเรชนรอบแกน y นอยกวารอบแกน x ดงนนเสาจะโกงเดาะรอบแกน y ของหนาตด รศมไจเรชนในการคานวณความชะลดใช r = ry = 8.84 cm วเคราะหตามวธ AISC/ASD
ความชะลดจรง 873.6784.86000.1
rKL
=×
=
ความชะลดกาหนดชนดการโกงเดาะ r
KL914.1262500
000,040,22F
E2C2
y
2
c >=×π
=π
=
อตราสวนความชะลด 53479709.0914.126873.67
rCKL
c
==
หนวยแรงอดทยอมให
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−
=3
cc
y
2
c
a
rCKL
81
rCKL
83
35
FrCKL
211
F
98 การออกแบบโครงสรางเหลก
ksc295855.115984809605.1
490091.2142
53479709.08153479709.0
83
35
250053479709.0211
F3
2
a ==
⎥⎦⎤
⎢⎣⎡ ×−×+
×⎥⎦⎤
⎢⎣⎡ ×−
=
กาลงรบแรงอดใชงาน gaAFP =
kg000,202kg5493.601,2019.173295855.1159P ⇒=×= วเคราะหตามวธ AISC/LRFD
พารามเตอรความชะลด 5.1756317297.0000,040,2
250084.8
6000.1EF
rKL y
c <=π
×=
π=λ
หนวยแรงอดวกฤต
ksc715641.19672500787086256.0F
2500658.0F
2500658.0F658.0F
cr
572015855.0cr
756317297.0ycr
22c
=×=×=
×== λ
กาลงรบแรงอดประลย
kg000,291kg8875.857,290P
9.173715641.196785.0AFP
nc
gcrcnc
⇒=φ
××=φ=φ
ตวอยางท 3.2 จงคานวณหากาลงรบนาหนกของเสาขนาด 136350W × เมอมชวงความยาวประสทธผลทางแกนหลก 12LK xx = เมตร และทางแกนรอง 6LK yy = เมตร โดยใชมาตรฐาน AISC/ASD/LRFD ใชเหลก ASTM A36 ม ksc2500Fy = และ ksc000,040,2E =
วธทา เปนโจทยเชงวเคราะห คอใหขอมลมาแลววเคราะหหากาลงของเสา จากตารางท 1 ภาคผนวก หนาตด 136350W × มความลก d = 350 mm ความกวางปก bf = 350 mm ความหนาแผนตง tw = 12 mm ความหนาปก tf = 19 mm รศมความโคง fillet = 20 mm เนอทหนาตด Ag = 173.9 cm2 นาหนก w = 136 kg/m โมเมนตอนเนอรเชย Ix = 40,300 cm4 และ Iy = 13,600 cm4 รศมไจเรชน rx = 15.2 cm และ ry = 8.84 cm โมดลสหนาตดอลาสตก Sx = 2300 cm3 และ Sy = 776 cm3 โมดลสหนาตดพลาสตก Zx = 2493.18 cm3 ตรวจสอบการโกงเดาะเฉพาะแหง ดรปท 3.9
สวนปกคาน mm1752
3502bb f ===
997.152500
000,040,256.0FE56.021.9
19175
tb
yf
==<==
สวนแผนตง mm272202192350r2t2dh f =×−×−=−−=
56.422500
000,040,249.1FE49.167.22
12272
th
yw
==<==
แสดงวาไมเกดการโกงเดาะเฉพาะแหงกอนททงหนาตดจะวบต
99 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
วเคราะหตามวธ AISC/ASD
ความชะลดกาหนดชนดการโกงเดาะ r
KL914.1262500
000,040,22F
E2C2
y
2
c >=×π
=π
=
ความชะลดทางแกนหลก 9141221.126C94736842.782.15
1200rLK
cx
xx =<==
ความชะลดทางแกนรอง 9141221.126C87330317.6784.8
600rLK
cy
yy =<==
ทางแกนหลกมความชะลดมากกวาทางแกนรอง ดงนนการโกงเดาะจะเกดรอบแกนหลก
อตราสวนความชะลด 622053457.09141221.126
94736842.78rCKL
c
==
หนวยแรงอดทยอมให
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−
=3
cc
y
2
c
a
rCKL
81
rCKL
83
35
FrCKL
211
F
ksc328874.1078F
869848726.131187.2016
622053457.081622053457.0
83
35
2500622053457.0211
F
a
3
2
a
=
=
⎥⎦⎤
⎢⎣⎡ ×−×+
×⎥⎦⎤
⎢⎣⎡ ×−
=
กาลงรบแรงอดทยอมให kg000,188kg3911.521,1879.173328874.1078AFP ga ⇒=×== วเคราะหตามวธ AISC/LRFD
ความชะลดทางแกนหลก 94736842.782.15
1200rLK
x
xx ==
ความชะลดทางแกนรอง 87330317.6784.8
600rLK
y
yy ==
ทางแกนหลกมความชะลดมากกวาทางแกนรอง ดงนนการโกงเดาะจะเกดรอบแกนหลก
พารามเตอรความชะลด 5.1879716435.0000,040,2
25002.15
1200EF
rKL y
c <=π
=π
=λ
หนวยแรงอดวกฤต
ksc276526.1808250072331061.0F
2500658.0F
2500658.0F658.0F
cr
773901007.0cr
879716435.0ycr
22c
=×=×=
×== λ
กาลงรบแรงอดประลย
kg000,267kg3947.290,2679.173276526.180885.0P
AFP
nc
gcrcnc
⇒=××=φ
φ=φ
100 การออกแบบโครงสรางเหลก
ตวอยางท 3.3 จงหาชวงความยาวประสทธผลของเสาแตละตนในโครงเฟรมทแสดง ซงยอมใหเซทาง
ขางได
วธทา เปดตารางท 1 ในภาคผนวก และสรปขอมลของหนาตดเสาและคานดงน หนาตด 94300W × ม d = 300 mm, bf = 300 mm,tw = 10 mm, tf = 15 mm, r = 18 mm, Ag = 119.8 cm2, w = 94 kg/m, Ix = 20,400 cm4, Iy = 6,750 cm4, rx = 13.1 cm, ry = 7.51 cm, Sx = 1360 cm3, Sy = 450 cm3, Zx = 1464.75 cm3 ตรวจสอบการโกงเดาะเฉพาะแหง ดรปท 3.9
สวนปกคาน mm1502
3002bb f ===
997.152500
000,040,256.0FE56.010
15150
tb
yf
==<==
สวนแผนตง mm234182152300r2t2dh f =×−×−=−−=
56.422500
000,040,249.1FE49.14.23
10234
th
yw
==<==
แสดงวาไมเกดการโกงเดาะเฉพาะแหงกอนททงหนาตดจะวบต หนาตด 66400W × ม d = 400 mm, bf = 200 mm, tw = 8 mm, tf = 13 mm, r =16 mm,Ag = 84.12 cm2, w = 66 kg/m, Ix = 23,700 cm4, Iy = 1,740 cm4, rx = 16.8 cm, ry = 4.54 cm, Sx = 1190 cm3, Sy = 174 cm3, Zx = 1285.95 cm3
101 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
ตรวจสอบการโกงเดาะเฉพาะแหง ดรปท 3.9
สวนปกคาน mm1002
2002bb f ===
997.152500
000,040,256.0FE56.069.7
13100
tb
yf
==<==
สวนแผนตง mm342162132400r2t2dh f =×−×−=−−=
56.422500
000,040,249.1FE49.175.42
8342
th
yw
==>==
แสดงวาเกดการโกงเดาะเฉพาะแหงทแผนตงกอนททงหนาตดจะวบต หนาตด 7.89500W × ม d = 500 mm, bf = 200 mm, tw = 10 mm, tf = 16 mm, r = 20 mm, Ag = 114.2 cm2, w = 89.7 kg/m, Ix = 47,800 cm4, Iy = 2,140 cm4, rx = 20.5 cm, ry = 4.33 cm, Sx = 1910 cm3, Sy = 214 cm3, Zx = 2096.36 cm3 ตรวจสอบการโกงเดาะเฉพาะแหง ดรปท 3.9
สวนปกคาน mm1002
2002bb f ===
997.152500
000,040,256.0FE56.025.6
16100
tb
yf
==<==
สวนแผนตง mm428202162500r2t2dh f =×−×−=−−=
56.422500
000,040,249.1FE49.18.42
10428
th
yw
==>==
แสดงวาเกดการโกงเดาะเฉพาะแหงทแผนตงกอนททงหนาตดจะวบต
คาน B1 ม 667.79600
800,47LI
LI x
g
g ===
คาน B2 ม 5.39600
700,23LI
LI x
g
g ===
เสา C1 และ C4 ม 51400
400,20LI
c
c ==
เสา C2 และ C3 ม 286.58350
400,20LI
c
c ==
หาคา AG สาหรบปลายบน และ GB สาหรบปลายลาง โดย ∑
∑=
g
g
c
c
LILI
G
เสา C1 ปลายบนมเสา C1 กบ C2 ตออย คาน B1 ปลายลางยดแนน
ปลายบน 372.1667.79
286.5851GA =+
=
ปลายลาง 0.1GB =
102 การออกแบบโครงสรางเหลก
เสา C2 ปลายบนมเสา C2 คาน B2 ปลายลางมเสา C1 กบ C2 คาน B1
ปลายบน 476.15.39
286.58GA ==
ปลายลาง 372.1667.79
286.5851GB =+
=
เสา C3 ปลายบนมเสา C3 คาน B2 ปลายลางมเสา C3 กบ C4 คาน B1
ปลายบน 476.15.39
286.58GA ==
ปลายลาง 372.1667.79
286.5851GB =+
=
เสา C4 ปลายบนมเสา C3 กบ C4 คาน B1 ปลายลางแบบยดหมน
ปลายบน 372.1667.79
286.5851GA =+
=
ปลายลาง 10GB = ใช Alignment chart รป 3.13 ทขยายแลวแบบเซได (Sidesway uninhibited) จะไดตวประกอบความยาวประสทธผลรอบแกน x ดงน เสา C1 ม Kx = 1.38, เสา C2 และ C3 ม Kx = 1.44, เสา C4 ม Kx = 1.98
ตวอยางท 3.4 จงออกแบบเสาเหลกรปพรรณทมหนาตดแบบปกกวาง (W-shape) ยาว 5.00 เมตร ใหรบนาหนกบรรทกคงทใชงาน 41.5 ตน นาหนกบรรทกจรใชงาน 125 ตน ตามมาตรฐาน AISC ใชเหลก ASTM A36 ม ksc000,040,2E,ksc2500Fy == เมอ
(ก) ปลายทงสองขางเปนแบบยดหมน (ข) ปลายทงสองดานเปนแบบยดแนน วธทา ออกแบบวธ AISC/ASD หานาหนกบรรทกใชงาน 5.1661255.41PPP LD =+=+= ตน (ก) เมอปลายทงสองขางเปนแบบยดหมน ตวประกอบความยาวประสทธผล K = 1.0 สมมตหนวยแรงอดทยอมให ksc125025005.0F5.0F ya =×==
ประมาณเนอทหนาตดทตองการ 2
ag cm2.133
125010005.166
FPA =
×==
เลอกรปตดจากตารางท 1 ภาคผนวก ชอ 115344W × ม d = 344 mm, bf = 348 mm, tw = 10 mm, tf = 16 mm, r = 20 mm, Ag = 146 cm2, w = 115 kg/m, Ix = 33,300 cm4, Iy = 11,200 cm4, rx = 15.1 cm, ry = 8.78 cm, Sx = 1940 cm3, Sy = 646 cm3, Zx = 2069.66 cm3 ตรวจสอบการโกงเดาะเฉพาะแหง ดรปท 3.9
สวนปกคาน mm1742
3482bb f ===
103 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
997.152500
000,040,256.0FE56.0875.10
16174
tb
yf
==<==
สวนแผนตง mm272202162344r2t2dh f =×−×−=−−=
56.422500
000,040,249.1FE49.12.27
10272
th
yw
==<==
แสดงวาไมเกดการโกงเดาะเฉพาะแหงกอนททงหนาตดจะวบต ความชะลดแบงชนดการโกงเดาะ
9141221.1262500
000,040,22F
E2C2
y
2
c =×π
=π
=
ความชะลดของเสา โดยใชรศมไจเรชนคานอยคอ cm78.8ry =
9141221.126C9476082.5678.85000.1
rKL
c =<=×
=
อตราสวนความชะลด
448709783.09141221.1269476082.56
rCKL
c
==
หนวยแรงอดทยอมให
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−
=3
cc
y
2
c
a
rCKL
81
rCKL
83
35
FrCKL
211
F
ksc877393.1232F
823639906.1324413.2248
448709783.081448709783.0
83
35
2500448709783.0211
F
a
3
2
a
=
=
⎥⎦⎤
⎢⎣⎡ ×−×+
×⎥⎦⎤
⎢⎣⎡ ×−
=
กาลงรบแรงอดของเสาทออกแบบ
OKtonne5.166tonne180kg0994.000,180P
146877393.1232AFP ga
>⇒=
×==
(ข) เมอปลายเสาทงสองปลายเปนแบบยดแนน ตวประกอบความยาวประสทธผล K = 0.65 สมมตหนวยแรงอดทยอมให ksc125025005.0F5.0F ya =×==
ประมาณเนอทหนาตดทตองการ 2
ag cm2.133
125010005.166
FPA =
×==
เลอกรปตดจากตารางท 1 ภาคผนวก ชอ 107390W × ม d = 390 mm, bf = 300 mm, tw = 10 mm, tf = 16 mm, r = 22 mm, Ag = 136 cm2, w = 107 kg/m, Ix = 38,700 cm4, Iy = 7,210 cm4, rx = 16.9 cm, ry = 7.28 cm, Sx = 1980 cm3, Sy = 481 cm3, Zx = 2115.61 cm3
104 การออกแบบโครงสรางเหลก
ตรวจสอบการโกงเดาะเฉพาะแหง ดรปท 3.9
สวนปกคาน mm1502
3002bb f ===
997.152500
000,040,256.0FE56.0375.9
16150
tb
yf
==<==
สวนแผนตง mm314222162390r2t2dh f =×−×−=−−=
56.422500
000,040,249.1FE49.14.31
10314
th
yw
==<==
แสดงวาไมเกดการโกงเดาะเฉพาะแหงกอนททงหนาตดจะวบต ความชะลดแบงชนดการโกงเดาะ
9141221.1262500
000,040,22F
E2C2
y
2
c =×π
=π
=
ความชะลดของเสา โดยใชรศมไจเรชนคานอยคอ cm28.7ry =
9141221.126C64285714.4428.7
50065.0r
KLc =<=
×=
อตราสวนความชะลด
351756419.09141221.126
64285714.44rCKL
c
==
หนวยแรงอดทยอมให
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−
=3
cc
y
2
c
a
rCKL
81
rCKL
83
35
FrCKL
211
F
ksc951974.1307F
793134858.1334277.2345
351756419.081351756419.0
83
35
2500351756419.0211
F
a
3
2
a
=
=
⎥⎦⎤
⎢⎣⎡ ×−×+
×⎥⎦⎤
⎢⎣⎡ ×−
=
กาลงรบแรงอดของเสาทออกแบบ
OKtonne5.166tonne178kg4685.881,177P
136951974.1307AFP ga
>⇒=
×==
ออกแบบโดยวธ AISC/LRFD หานาหนกบรรทกเพมคา (Factored load) tonne8.2491256.15.412.1P6.1P2.1P LDu =×+×=+=
105 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
(ก) เมอปลายทงสองขางเปนแบบยดหมน ตวประกอบความยาวประสทธผล K = 1.0 สมมตหนวยแรงอดวกฤต ksc200025008.0F8.0F ycr =×== เนอทหนาตดทตองการโดยประมาณ
2
crc
ug cm94.146
200085.010008.249
FPA =
××
=φ
=
เลอกรปตดจากตารางท 1 ภาคผนวก ชอ 115344W × ม d = 344 mm, bf = 348 mm, tw = 10 mm, tf = 16 mm, r = 20 mm, Ag = 146 cm2, w = 115 kg/m, Ix = 33,300 cm4, Iy = 11,200 cm4, rx = 15.1 cm, ry = 8.78 cm, Sx = 1940 cm3, Sy = 646 cm3, Zx = 2069.66 cm3 ตรวจสอบการโกงเดาะเฉพาะแหง ดรปท 3.9
สวนปกคาน mm1742
3482bb f ===
997.152500
000,040,256.0FE56.0875.10
16174
tb
yf
==<==
สวนแผนตง mm272202162344r2t2dh f =×−×−=−−=
56.422500
000,040,249.1FE49.12.27
10272
th
yw
==<==
แสดงวาไมเกดการโกงเดาะเฉพาะแหงกอนททงหนาตดจะวบต
พารามเตอรความชะลด 5.1634571461.0000,040,2
250078.8
5000.1EF
rKL y
c <=π
×=
π=λ
หนวยแรงวกฤตจรง
ksc238921.21122500844895568.0F
2500658.0F
2500658.0F658.0F
cr
402680939.0cr
634571461.0ycr
22c
=×=×=
×== λ
กาลงรบนาหนกประลยของเสาทออกแบบ
OKtonne8.249tonne262P
kg8501.128,262146238921.211285.0AFP
nc
gcrcnc
>=φ
=××=φ=φ
(ข) เมอปลายเสาทงสองปลายเปนแบบยดแนน ตวประกอบความยาวประสทธผล K = 0.65 สมมตหนวยแรงอดวกฤต ksc200025008.0F8.0F ycr =×== เนอทหนาตดทตองการโดยประมาณ
2
crc
ug cm94.146
200085.010008.249
FPA =
××
=φ
=
เลอกรปตดจากตารางท 1 ภาคผนวก ชอ 107390W × ม d = 390 mm, bf = 300 mm, tw = 10 mm, tf = 16 mm, r = 22 mm, Ag = 136 cm2, w = 107 kg/m, Ix = 38,700 cm4, Iy = 7,210 cm4, rx = 16.9 cm, ry = 7.28 cm, Sx = 1980 cm3, Sy = 481 cm3, Zx = 2115.61 cm3
106 การออกแบบโครงสรางเหลก
ตรวจสอบการโกงเดาะเฉพาะแหง ดรปท 3.9
สวนปกคาน mm1502
3002bb f ===
997.152500
000,040,256.0FE56.0375.9
16150
tb
yf
==<==
สวนแผนตง mm314222162390r2t2dh f =×−×−=−−=
56.422500
000,040,249.1FE49.14.31
10314
th
yw
==<==
แสดงวาไมเกดการโกงเดาะเฉพาะแหงกอนททงหนาตดจะวบต
พารามเตอรความชะลด 5.1497458698.0000,040,2
250028.7
50065.0EF
rKL y
c <=π
×=
π=λ
หนวยแรงวกฤตจรง
ksc01733.22542500901606932.0F
2500658.0F
2500658.0F658.0F
cr
247465157.0cr
497458698.0ycr
22c
=×=×=
×== λ
กาลงรบนาหนกประลยของเสาทออกแบบ
OKtonne8.249tonne261P
kg4034.564,26013601733.225485.0AFP
nc
gcrcnc
>=φ
=××=φ=φ
ตวอยางท 3.5 จงออกแบบเสารปตดแบบปกกวาง เมอมชวงความยาวประสทธผลทางแกนหลก 12LK xx = เมตร และทางแกนรอง 6LK yy = เมตร ใหรบแรงอดจากนาหนกบรรทกคงทใชงาน
41.5 ตน และจากนาหนกจรใชงาน 125 ตน โดยใชมาตรฐาน AISC/ASD/LRFD ชนดเหลก ASTM A36 ม ksc000,040,2E,ksc2500Fy ==
วธทา ออกแบบโดยวธ AISC/ASD นาหนกบรรทกลงเสา tonne5.1661255.41PPP LD =+=+=
107 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
สมมตหนวยแรงอดทยอมให ksc125025005.0F5.0F ya =×==
เนอทหนาตดทตองการโดยประมาณ 2
ag cm2.133
125010005.166
FPA =
×==
เปดตารางท 1 ภาคผนวกเลอกหนาตดทมเนอทหนาตดใกลเคยง คอ 107390W × ม d = 390 mm, bf = 300 mm, tw = 10 mm, tf = 16 mm, r = 22 mm, Ag = 136 cm2, w = 107 kg/m, Ix = 38,700 cm4, Iy = 7,210 cm4, rx = 16.9 cm, ry = 7.28 cm, Sx = 1980 cm3, Sy = 481 cm3, Zx = 2115.61 cm3 ตรวจสอบการโกงเดาะเฉพาะแหง ดรปท 3.9
สวนปกคาน mm1502
3002bb f ===
997.152500
000,040,256.0FE56.0375.9
16150
tb
yf
==<==
สวนแผนตง mm314222162390r2t2dh f =×−×−=−−=
56.422500
000,040,249.1FE49.14.31
10314
th
yw
==<==
แสดงวาไมเกดการโกงเดาะเฉพาะแหงกอนททงหนาตดจะวบต ความชะลดแบงชนดการโกงเดาะ
9141221.1262500
000,040,22F
E2C2
y
2
c =×π
=π
=
ความชะลดรอบแกนหลก cx
xx C00591716.719.16
1200rLK
<==
ความชะลดรอบแกนรอง cy
yy C41758242.8228.7
600rLK
<==
พบวา x
xx
y
yy
rLK
rLK
> แสดงวาเกดการโกงเดาะทางดานแกนรอง
อตราสวนความชะลด 649396466.09141221.126
41758242.82CrLK
cy
yy ==
หนวยแรงอดทยอมให
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−
=3
cc
y
2
c
a
rCKL
81
rCKL
83
35
FrCKL
211
F
ksc652302.1051F
87595775.1855287.1972
649396466.081649396466.0
83
35
2500649396466.0211
F
a
3
2
a
=
=
⎥⎦⎤
⎢⎣⎡ ×−×+
×⎥⎦⎤
⎢⎣⎡ ×−
=
108 การออกแบบโครงสรางเหลก
กาลงรบแรงอดของเสาทออกแบบ
goodNotonne5.166tonne143kg7131.024,143P
136652302.1051AFP ga
<⇒=
×==
ประมาณหนาตดใหม 2
ag cm3.158
652302.105110005.166
FPA =
×==
เปดตารางท 1 ภาคผนวกเลอกหนาตดทมเนอทหนาตดใกลเคยง คอ 128488W × ม d = 488 mm, bf = 300 mm, tw = 11 mm, tf = 18 mm, r = 26 mm, Ag = 163.5 cm2, w = 128 kg/m, Ix = 71,000 cm4, Iy = 8,110 cm4, rx = 20.8 cm, ry = 7.04 cm, Sx = 2910 cm3, Sy = 541 cm3, Zx = 3099.84 cm3 ตรวจสอบการโกงเดาะเฉพาะแหง ดรปท 3.9
สวนปกคาน mm1502
3002bb f ===
997.152500
000,040,256.0FE56.033.8
18150
tb
yf
==<==
สวนแผนตง mm400262182488r2t2dh f =×−×−=−−=
56.422500
000,040,249.1FE49.136.36
11400
th
yw
==<==
แสดงวาไมเกดการโกงเดาะเฉพาะแหงทแผนตงกอนททงหนาตดจะวบต ความชะลดแบงชนดการโกงเดาะ
9141221.1262500
000,040,22F
E2C2
y
2
c =×π
=π
=
ความชะลดรอบแกนหลก cx
xx C69230769.578.20
1200rLK
<==
ความชะลดรอบแกนรอง cy
yy C22727273.8504.7
600rLK
<==
พบวา x
xx
y
yy
rLK
rLK
> แสดงวาเกดการโกงเดาะทางดานแกนรอง
อตราสวนความชะลด 671534982.09141221.126
22727273.85CrLK
cy
yy ==
หนวยแรงอดทยอมให
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−
=3
cc
y
2
c
a
rCKL
81
rCKL
83
35
FrCKL
211
F
109 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
ksc597955.1029F
880637922.130096.1936
671534982.081671534982.0
83
35
2500671534982.0211
F
a
3
2
a
=
=
⎥⎦⎤
⎢⎣⎡ ×−×+
×⎥⎦⎤
⎢⎣⎡ ×−
=
กาลงรบแรงอดของเสาทออกแบบ
OKtonne5.166tonne168kg2657.339,168P
5.163597955.1029AFP ga
>⇒=
×==
ออกแบบโดยวธ AISC/LRFD นาหนกบรรทกเพมคา tonne8.2491256.15.412.1P6.1P2.1P LDu =×+×=+= ประมาณหนวยแรงอดวกฤต ksc200025008.0F8.0F ycr =×== ประมาณเนอทหนาตดทตองการ
2
crc
ug cm94.146
200085.010008.249
FPA =
××
=φ
=
เปดตารางท 1 ภาคผนวกเลอกหนาตดทมเนอทหนาตดใกลเคยง คอ 124440W × ม d = 440 mm, bf = 300 mm, tw = 11 mm, tf = 18 mm, r = 24 mm, Ag = 157.4 cm2, w = 124 kg/m, Ix = 56,100 cm4, Iy = 8,110 cm4, rx = 18.9 cm, ry = 7.18 cm, Sx = 2550 cm3, Sy = 541 cm3, Zx = 2727.64 cm3 ตรวจสอบการโกงเดาะเฉพาะแหง ดรปท 3.9
สวนปกคาน mm1502
3002bb f ===
997.152500
000,040,256.0FE56.033.8
18150
tb
yf
==<==
สวนแผนตง mm356242182440r2t2dh f =×−×−=−−=
56.422500
000,040,249.1FE49.136.32
11356
th
yw
==<==
แสดงวาไมเกดการโกงเดาะเฉพาะแหงกอนททงหนาตดจะวบต
ความชะลดรอบแกนหลก 49206349.639.18
1200rLK
x
xx ==
ความชะลดรอบแกนรอง 56545961.8318.7
600rLK
y
yy ==
พบวา x
xx
y
yy
rLK
rLK
> แสดงวาเกดการโกงเดาะทางดานแกนรอง
พารามเตอรความชะลด 5.1931176171.0000,040,2
250018.7
600EF
rKL y
c <=π
=π
=λ
110 การออกแบบโครงสรางเหลก
หนวยแรงอดวกฤต
ksc104461.1739F2500695641784.0F2500658.0F
2500658.0F
F658.0F
cr
cr
867089062.0cr
931176171.0cr
ycr2
2c
=×=×=
×=
= λ
กาลงรบแรงอดวกฤต
goodNotonne8.249Ptonne233kg47859.674,232P
4.157104461.173985.0AFP
unc
gcrcnc
=<==φ
××=φ=φ
ประมาณเนอทหนาตดใหม
2
crc
ug cm98.168
104461.173985.010008.249
FPA =
××
=φ
=
เปดตารางท 1 ภาคผนวกเลอกหนาตดทมเนอทหนาตดใกลเคยง คอ 136350W × ม d = 350 mm, bf = 350 mm, tw = 12 mm, tf = 19 mm, r = 20 mm, Ag = 173.9 cm2, w = 136 kg/m, Ix = 40,300 cm4, Iy = 13,600 cm4, rx = 15.2 cm, ry = 8.84 cm, Sx = 2300 cm3, Sy = 776 cm3, Zx = 2493.18 cm3 ตรวจสอบการโกงเดาะเฉพาะแหง ดรปท 3.9
สวนปกคาน mm1752
3502bb f ===
997.152500
000,040,256.0FE56.021.9
19175
tb
yf
==<==
สวนแผนตง mm272202192350r2t2dh f =×−×−=−−=
56.422500
000,040,249.1FE49.167.22
12272
th
yw
==<==
แสดงวาไมเกดการโกงเดาะเฉพาะแหงกอนททงหนาตดจะวบต
ความชะลดรอบแกนหลก 94736842.782.15
1200rLK
x
xx ==
ความชะลดรอบแกนรอง 87330317.6784.8
600rLK
y
yy ==
พบวา x
xx
y
yy
rLK
rLK
< แสดงวาเกดการโกงเดาะทางดานแกนหลก
พารามเตอรความชะลด 5.1879716435.0000,040,2
25002.15
1200EF
rKL y
c <=π
=π
=λ
111 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
หนวยแรงอดวกฤต
ksc276526.1808F250072331061.0F
2500658.0F
2500658.0F
F658.0F
cr
cr
773901007.0cr
879716435.0cr
ycr2
2c
=×=×=
×=
= λ
กาลงรบแรงอดวกฤต
OKtonne8.249Ptonne267kg3947.290,267P
9.173276526.180885.0AFP
unc
gcrcnc
=>==φ
××=φ=φ
หมายเหต ตวคายนทางขางของเสาตองสามารถรบแรงอดไดไมนอยกวา 0.02 เทาของแรงอดในเสา ดงนนการเลอกหนาตดสาหรบคายนทางขางของเสาตองออกแบบเหมอนกบเปนเสาตนหนงท K = 1.0 แตแรงอดในคายนเทากบ 0.02 ของแรงอดในเสาทไปคายนนน
ตวอยางท 3.6 จงออกแบบเสาในโครงเฟรมทยอมใหเซได (unbraced frame) ตามวธ AISC/ASD/LRFD
เพอใหรบนาหนกบรรทกคงทใชงาน 65 ตน และนาหนกบรรทกจรใชงาน 65 ตน ใชเหลก ASTM A36 ม ksc000,040,2E,ksc2500Fy == และสมมตเสามคายนทางขางเปนระยะๆ ในระนาบทตงฉากกบโครงเฟรมทาใหไมมการโกงเดาะรอบแกนรอง
วธทา ออกแบบโดยวธ AISC/ASD แรงอดทเสาตองรบ tonne1306565PPP LD =+=+= สมมตหนวยแรงอดทยอมให ksc1125250045.0F45.0F ya =×==
112 การออกแบบโครงสรางเหลก
เนอทหนาตดทตองการโดยประมาณ 2
ag cm56.115
11251000130
FPA =
×==
จากตารางท 1 ภาคผนวก เลอก 94300W × ม ม d = 300 mm, bf = 300 mm, tw = 10 mm, tf = 15 mm, r = 18 mm, Ag = 119.8 cm2, w = 94.0 kg/m, Ix = 20,400 cm4, Iy = 6,750 cm4, rx = 13.1 cm, ry = 7.51 cm, Sx = 1360 cm3, Sy = 450 cm3, Zx = 1464.75 cm3 ตรวจสอบการโกงเดาะเฉพาะแหง ดรปท 3.9
สวนปกคาน mm1502
3002bb f ===
997.152500
000,040,256.0FE56.010
15150
tb
yf
==<==
สวนแผนตง mm234182152300r2t2dh f =×−×−=−−=
56.422500
000,040,249.1FE49.14.23
10234
th
yw
==<==
แสดงวาไมเกดการโกงเดาะเฉพาะแหงกอนททงหนาตดจะวบต หา Effective length factor Kx
หนวยแรงอดทเกดจรง ksc141903.10858.119
1000130APf
ga =
×==
ขดจากดสงสดของคาหนวยแรงอดชวงอลาสตกพจารณาจากสมการ
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−
=3
cc
y
2
c
a
rCKL
81
rCKL
83
35
FrCKL
211
F
โดยสมมตให 1rCKL
c
=
ksc650250026.0F260869565.0F
81
83
35
211
F yymaxelastic,a =×≈=−+
−=
จะเหนวา ( ) ( )ksc650F26.0ksc141903.1085f ya =>= แสดงวาหนวยแรงทเกดขนอยในชวงอนอลาสตก จงตองตวประกอบลดคาความชะลด SRF คอหาคา KL ททาให aa Ff =
9141221.1262500
000,040,22F
E2C2
y
2
c =×π
=π
=
สมมตให r
KLR = ดงนน
113 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−
=3
cc
y
2
c
a
rCKL
81
rCKL
83
35
FrCKL
211
F
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎠⎞
⎜⎝⎛−=⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛−⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛+
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎠⎞
⎜⎝⎛−=⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛−⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛+
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎠⎞
⎜⎝⎛−⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛+
×⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎠⎞
⎜⎝⎛−
=
23
23
3
2
9141221.126R5.01303846154.2
9141221.126R
81
9141221.126R
83
35
141903.10852500
9141221.126R5.01
9141221.126R
81
9141221.126R
83
35
9141221.126R
81
9141221.126R
83
35
25009141221.126R
211
141903.1085
คณตลอดดวย 24
2
2
3
3
9141221.126R64615385.272923077.55
9141221.126R3
9141221.126R940 −=−+
( ) 02923077.159141221.126
R99141221.126
R64615385.279141221.126
R3Rf 2
2
3
3
=+−−=
แกสมการโดยวธ Trial and error โดยใหทางซายเปนฟงกชน f(R) สมมตคา R แทนลงไป หาก คา f(R) เปลยนเครองหมาย แสดงวา คาตอบอยในชวงดงกลาว หากใช Excel ชวยจะเรวขนมาก
R f® R f® R f® 10 14.413 75 0.938203 78 0.01494615 13.84736 76 0.633211 78.01 0.01182720 13.19921 77 0.325456 78.02 0.00870825 12.46964 78 0.014946 78.03 0.00558830 11.65976 79 -0.29831 78.04 0.00246835 10.77066 80 -0.6143 78.05 -0.00065 40 9.80345 78.06 -0.00377 45 8.759223 R f® 78.07 -0.00689 50 7.639083 78 0.014946 78.08 -0.01001 55 6.444129 78.1 -0.01626 78.09 -0.01313 60 5.175464 78.2 -0.04749 78.1 -0.01626 65 3.834188 78.3 -0.07874 70 2.4214 78.4 -0.11003 75 0.938203 78.5 -0.14134 80 -0.6143 78.6 -0.17268 85 -2.23502 78.7 -0.20405 90 -3.92284 78.8 -0.23544 95 -5.67667 78.9 -0.26686 100 -7.49541 79 -0.29831
คา 05.78r
KLR == จะไดคาใกลเคยง ใชในการหาหนวยแรงทสภาวะอลาสตก
114 การออกแบบโครงสรางเหลก
ksc39799.172405.78
000,040,22312
rKL
E2312F 2
2
2
2
elastic,a =×π
×=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
π=
629.0629287385.039799.1724141903.1085
Ff
FF
SRFelastic,a
a
elastic,a
inelastic,a ⇒====
ปลายบน 02.1
60024000500
20400
LILI
G
g
g
c
c
)top(elastic ===
64158.002.1629.0G)SRF(G )top(elastic)top(inelastic =×== สวนปลายลางเปนขอหมน ดงนน 10GG )bottom(elastic)bottom(inelastic == ใช Alignment chart สาหรบ Sidesway uninhibited โดยโยงระหวาง 64.0GA = กบ 10GB = จะไดคา
8.1Kx = คานวณหา Fa และกาลงรบแรงอดใชงาน
ความชะลด 9141221.126C70229008.681.135008.1
rKL
c =<=×
=
อตราสวนความชะลด 541328962.09141221.126
70229008.68rCKL
c
==
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−
=3
cc
y
2
c
a
rCKL
81
rCKL
83
35
FrCKL
211
F
ksc455383.1153849836348.1
703693.2133F
541328962.081541328962.0
83
35
2500541328962.0211
F
a
3
2
a
==
⎥⎦⎤
⎢⎣⎡ ×−×+
×⎥⎦⎤
⎢⎣⎡ ×−
=
กาลงรบแรงอดใชงาน
OKtonne130tonne138P
tonne138kg9549.183,1388.119455383.1153AFP ga
>=
⇒=×==
ออกแบบโดยวธ AISC/LRFD นาหนกบรรทกเพมคา tonne182656.1652.1P6.1P2.1P LDu =×+×=+= ประมาณหนวยแรงอดวกฤต ksc175025007.0F7.0F ycr =×==
115 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
ประมาณเนอทหนาตด 2
crc
ug cm35.122
175085.01000182
FPA =
××
=φ
=
จากตารางท 1 ภาคผนวก เลอก 94300W × ม ม d = 300 mm, bf = 300 mm, tw = 10 mm, tf = 15 mm, r = 18 mm, Ag = 119.8 cm2, w = 94.0 kg/m, Ix = 20,400 cm4, Iy = 6,750 cm4, rx = 13.1 cm, ry = 7.51 cm, Sx = 1360 cm3, Sy = 450 cm3, Zx = 1464.75 cm3 ตรวจสอบการโกงเดาะเฉพาะแหง ดรปท 3.9
สวนปกคาน mm1502
3002bb f ===
997.152500
000,040,256.0FE56.010
15150
tb
yf
==<==
สวนแผนตง mm234182152300r2t2dh f =×−×−=−−=
56.422500
000,040,249.1FE49.14.23
10234
th
yw
==<==
แสดงวาไมเกดการโกงเดาะเฉพาะแหงกอนททงหนาตดจะวบต หาตวประกอบความยาวประสทธผล Kx วธแรก
หนวยแรงอดวกฤตจรง ksc292546.17878.11985.0
1000182APf
gc
ucr =
××
=φ
=
สมมต 5.1r
KLc ==λ ใชสมการ 3.7.4 หาหนวยแรงอดวฤตในสถานะอลาสตก
ksc44.97425005.1877.0F877.0F
rKL877.0F 2y2
cy2cr =×=
λ=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
=
พบวา ksc974Fksc1787f crcr =>= แสดงวาหนวยแรงของเสาอยในชวงอนอลาสตก ตองใชคา K ของชวงอนอลาสตกทตองมการหา SRF มาคณคา G ชวงอลาสตกกอนนาไปใช Alignment chart เพอหาคา K ตอไป วธทสอง ปลายลางเสาเปนแบบยดหมน ปลายบนเปนขอแขง หากคานไมโกงงอเลย รปรางการโกงของเสาเมอเซจะเปนครงหนงของเสาทไมเซและทงสองปลายยดหมน หรอความยาวจะเปน 2.0 เทาหรอ Kx = 2.0 เปนคาสงสด
เนองจาก 50.185.0000,040,2
25001.135000.2
EF
rLK y
x
xc <=
π×
=π
=λ
แสดงวาหนวยแรงของเสาอยในชวงอนอลาสตก ตองใชคา K ของชวงอนอลาสตกทตองมการหา SRF มาคณคา G ชวงอลาสตกกอนนาไปใช Alignment chart เพอหาคา K ตอไป
116 การออกแบบโครงสรางเหลก
จากสมการ 3.7.3 หนวยแรงในชวงอนอลาสตกคอ
ygc
uinelastic,cr F658.0
APF
2cλ=
φ=
แทนคา 2500658.0292546.17872c ×= λ
( )
80178837.0418550347.0335588801.0
335588801.0418550347.0
714917018.0ln658.0ln714917018.0ln658.0ln
714917018.02500
292546.1787658.0
2c
2c
2c
2c
2c
=−−
=λ
−=−λ
=λ
=
==
λ
λ
ดงนนจากสมการ 3.7.4 หนวยแรงในชวงอลาสตกคอ
ksc512101.2734250080178837.0
877.0F877.0F y2c
elastic,cr =×=λ
=
ดงนน 653605645.0512101.2734292546.1787
FF
SRFelastic,cr
inelastic,cr ===
ดงนนอตราสวนสตฟเนสเสาตอคานทปลายบนของเสาคอ
67.0666677758.0
60024000500
20400
653605645.0G
LILI
SRFGSRFG
top,inelastic
g
g
c
c
top,elastictop,inelastic
⇒=×=
×=×=
∑
∑
ปลายลางของเสาเปนแบบยดหมน ดงนน 10GG bottom,elasticbottom,inelastic == ใช Alignment chart ชด Sidesway uninhibited ให 67.0GA = และ 10GB = ตดแกนคา K ไดคา
8.1K = คานวณหาคา crF และกาลงรบแรงอดประลย
พารามเตอรความชะลดจรง 765554761.0000,040,2
25001.135008.1
EF
rLK y
x
xxc =
π×
=π
=λ
หนวยแรงอดวกฤตจรง ycr F658.0F2cλ=
ksc171442.19562500782468576.0F
2500658.02500658.0F
cr
586074092.0765554761.0cr
2
=×=×=×=
117 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
กาลงรบแรงอดประลย
tonne182tonne199kg9379.196,199AF
8.119171442.195685.0AF
gcrc
gcrc
>⇒=φ
××=φ
ตวอยางท 3.7 จงใชวธ AISC/ASD ออกแบบเสาประกอบ (built-up column) ทไดจากการใชเหลกราง
(channel) ความยาวเสา 6.00 เมตร ปลายทงสองขางเปนแบบยดหมน รบนาหนกใชงาน 135 ตน ใชเหลก ASTM A36 ม ksc000,040,2E,ksc2500Fy == เสามคายนไมใหโกงรอบแกน x ของตวเหลกราง แลวใหออกแบบแผนยดเดยวแบบเฉยง และแผนยดขวางทปลายเสา ดวย
วธทา สมมตหนวยแรงอดทยอมให ksc125025005.0F5.0F ya =×==
เนอทหนาตดทตองการ 2
ag cm108
12501000135
FPA =
×==
ใชเหลกรางสองตว เนอทตวละ 2g cm542
1082
AA ===
เปดตารางท 6 เลอกเหลกราง mm1090300[ ××− ม A = 300 mm, B = 90 mm , t1 = 10 mm, t2 = 15.5 mm ,r1 = 19 mm, r2 = 9.5 mm, Area = 55.74 cm2, w = 43.8 kg/m ,Cx = 0, Cy = 2.34 cm, Ix = 7410 cm4, Iy = 360 cm4, rx = 11.5 cm, ry = 2.54 cm, Sx = 494 cm3, Sy = 54.1 cm3 จดวางใหแผนหนหนาเขาหากน ขอบหลงหางกน 30 cm เพอใหหนาตดดเหมอนสเหลยมจตรส ดงรป
ดงนน 2
g cm48.11174.552A =×= เนองจากเสามคายนไมใหโกงรอบแกน x ของเหลกราง โกงไดเฉพาะรอบแกน y ของเหลกราง ดงนนตองหาโมเมนตอนเนอรเชยรอบแกน y ใหมซงอยกงกลางตามทฤษฎแกขนาน กลาวคอ ∑∑ += 2
yy AdII
118 การออกแบบโครงสรางเหลก
เมอ == 4
y cm360I โมเมนตอนเนอรเชยของเหลกรางแตละตวรอบแกน y ผานเซนทรอยดหนาตด == 2cm74.55A เนอทหนาตดของเหลกรางแตละตว
==−=−= cm66.1234.215C230d y ระยะหางระหวางแกนใหมกบแกนผานเซนทรอยด
ดงนน ( ) ( ) 42y cm52389.587,1866.1274.5523602I =××+×=
จาก 2ArI = ดงนนรศมไจเรชนของหนาตดรอบแกนใหมคอ
cm91255813.1274.552
52389.587,18AI
rg
yy =
×==
ปลายทงสองขางเปนแบบยดหมน 0.1Ky = ความยาวเสา cm600m00.6Ly ==
อตราสวนความชะลด 46639293.4691255813.12
6000.1rLK
y
yy =×
=
พกดความชะลด y
yy2
y
2
c rLK
9141221.1262500
000,040,22F
E2C >=×π
=π
=
366124684.09141221.126
46639293.46rCKL
c
==
ดงนน หนวยแรงอดทยอมใหคอ
[ ]
ksc365501.1297797828671.1
440894.2332F
366124684.081366124684.0
83
35
2500366124684.05.01F
rCKL
81
rCKL
83
35
FrCKL
211
F
a
3
2
a
3
cc
y
2
c
a
==
⎥⎦⎤
⎢⎣⎡ ×−×+
××−=
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−
=
เสารบนาหนกได
( )
OKtonne135tonne6.144kg306.630,144P
74.552365501.1297AFP ga
>==
××==
ดงนนใชเสารปตด mm1090300[2 ××−− จดระยะหางดงรป ออกแบบแผนยดเดยวแบบเฉยง (single lacing)
ทาการแผนยดเฉยงดวยสลกเกลยวทเจาะตรงกงกลางความกวางของปกหรอระยะ cm5.429= ดงนน
ระยะหางระหวางรเจาะคอ cm215.45.430 =−− เมอใหแผนยดเฉยงเอยงทามม 60 องศากบแกนเสา ความยาวของแผนยดเฉยงระหวางสลกเกลยวคอ
cm25.24cm24871131.2430cos
21L o ≈==
119 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
มาตรฐาน AISC กาหนดใหแผนยดเฉยงตองรบแรงเฉอนไดอยางนอย 0.02 เทาของแรงอดตามแนวแกนเสา แตแผนยดเฉยงมสองดานของเสา ดงนนแรงเฉอนทแผนยดเฉยงตองรบคอ
kg13502100013502.0V =
××=
แรงเฉอนนอาจจะทาใหเกดแรงในแผนยดเฉยงทงแรงดงและแรงอด แตเหลกแผนจะรบแรงอดไดนอยกวาแรงดง และแนวของแผนยดเฉยงจะเอยงทามม 30 องศา กบแนวแรงเฉอน ดงนนแรงอดในแผนยดเฉยงคอ
kg845727.155830cos
135030cos
VP oo ===
มาตรฐาน AISC กาหนดความชะลดของแผนยดไมเกน 140 หรอ 140
rL≤ สมมตแผนยดเฉยงนกวาง
b หนา t หารศมไจเรชนไดดงน
t288675134.032
t34
tbt12
btAIr
btA12btI
23
3
==×
===
=
=
ดงนน 140t288675134.0
24871131.24≤
mm6cm6.0140288675134.0
24871131.24t ==×
≥
แผนยดเฉยงรบแรงอดปลายยดดวยสลกเกลยวใหถอวาเปนแบบยดหมน นนคอคา K = 1.0
อตราสวนความชะลด 1406.0288675134.0
24871131.240.1r
KL=
××
=
พกดความชะลด 140r
KL9141221.1262500
000,040,22F
E2C2
y
2
c =<=×π
=π
=
120 การออกแบบโครงสรางเหลก
หนวยแรงอดทยอมใหคอ ksc9536729.535140
000,040,22312
rKL
E2312F 2
2
2
2
a =×π
=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
π=
เนอทหนาตดทตองการ 2
ag cm908545656.2
9536729.535845727.1558
FPbtA ====
แตความหนา cm6.0mm6t == ดงนน cm847576093.46.0
908545656.2b ==
สมมตใชเหลกยดเกลยว cm2.2mm22db == ระยะหางขอบอยางนอย cm3.32.25.1d5.1 b =×= สองขางรวมกบขนาดของสลกเกลยวดวย คอ cm8.82.23.33.3 =++ เผอ
ระยะเกลยวอก 1.5 mm เปน 8.95 cm ใชกวาง 9 cm = 90 cm
ความยาวของแผนยดเฉยง mm330cm05.333.322.23.3
22.225.24 ≈=++++=
ใชแผนยดเฉยงขนาด mm330906 ×× ออกแบบแผนยดปลายแบบขวาง (End tie plate) เปนแผนยดในแนวตงฉากแกนเสาทปลายทงสองขาง
มาตรฐาน AISC กาหนดความหนาอยางนอย 501 ของระยะหางระหวางศนยกลางสลกเกลยว
ดงนนความหนาอยางนอย cm42.05021t =≥ ใช cm6.0mm6t ==
ความกวางของแผนยดขวางไมนอยกวาระยะหางระหวางสลกเกลยว = 21 cm = 210 mm ใช 250 mm ความยาวใชเตมถงขอบเสา = 300 mm ดงนนใชแผนยดขวางขนาด mm3002506 ××
121 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
แบบฝกหดบทท 3 โครงสรางสวนรบแรงอด เกยวกบขอกาหนดของ AISC หรอ ว.ส.ท. [1][4.3-1 Segui] ใหตรวจสอบความชะลดตามสมการ 3.7.3 และ 3.7.4 จากนนหากาลงรบแรงอดระบตาม
แกนของเสา เมอให ksc000,040,2E,ksc3500Fy == (ก) m00.3L = (ข) m00.9L =
[2][4.3-2 Segui] จงหากาลงรบแรงอดระบตามแกนของชนสวน เมอใชสมการ 3.7.3 หรอ 3.7.4 ใหทอขนาด
10 นว ASTM A53 เกรด B ม ksc000,040,2E,ksc2460Fy ==
[3][4.3-3 Segui] จงหากาลงรบแรงอดระบของชนสวน ใชสมการ 3.7.3 หรอ 3.7.4 เหลกหนาตด
4.72250HP × ASTM A53 เกรด B ม ksc000,040,2E,ksc2460Fy ==
122 การออกแบบโครงสรางเหลก
[4][4.3-4 Segui] จงหากาลงใชงาน crcPφ ของชนสวนรบแรงอดในรป โดยใชสมการ 3.7.3 หรอ 3.7.4 ทงวธ
AISC/ASD และ AISC/LRFD หนาตดเหลก 6.29125250HSS ×× เหลก ASTM A500 เกรด B ม ksc000,040,2E,ksc3230Fy ==
[5][4.3-5 Segui] จงหากาลงรบแรงอด โดยใชสมการ 3.7.3 หรอ 3.7.4 โดยวธ AISC/LRFD และหากาลงอด
ทยอมใหตามวธ AISC/ASD กาหนดให ksc000,040,2E,ksc3500Fy == หนาตด 137350W × เหลก ASTM A992
[6][4.3-6 Segui] ชนสวนรบแรงอดหนาตด 124450W × ชนดเหลก ASTM A992 ความยาวชนสวน 3.60
เมตร ใชสมการ 3.7.3 หรอ 3.7.4 หากาลงรบแรงอดทง AISC/LRFD และ AISC/ASD กาหนดให ksc3500Fy = , ksc000,040,2E =
[7][4.3-7 Segui] เสา 6.29125250HSS ×× รบแรงอดโดยปลายขางหนงยดหมนและปลายอกขางตรงแนนไมหมนแตเลอนได ความยาวเสา 3.60 เมตร ชนดเหลก ASTM A500 เกรด B ม
,ksc3230Fy = ksc000,040,2E = (เสาแบบชะลดตองใช SRF) [8][4.3-8 Segui] หนาตดเหลกรปพรรณ 6.59200500W ×× ทาเปนเสา ปลายขางหนงตรงแนน ปลายอก
ขางอสระ ความยาว 3.00 เมตร ให ,ksc3500Fy = ksc000,040,2E = (เสาแบบชะลดตองใช SRF)
123 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
[9][4.3-9 Segui] เสา 3.21100200HSS ×× เหลก ASTM A500 เกรด B ม ,ksc3200Fy =
ksc000,040,2E = จงหากาลงรบแรงอดใชงานสงสดทรบได ถานาหนกบรรทกจรเปนสองเทาของนาหนกบรรทกคงท ใชสมการ 3.7.3 หรอ 3.7.4
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
[10][4.3-10 Segui] จงตรวจสอบวาเสาขนาดหนาตดดงรปสามารถรบนาหนกบรรทกนไดหรอไม กาหนดให
ksc000,040,2E,ksc3500Fy == โดยให (ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
124 การออกแบบโครงสรางเหลก
แบบฝกหดการออกแบบทอนรบแรงอด [11][4.6-1 Segui] เสาทปรากฏในรปใชเหลก ASTM A992 ม ksc000,040,2E,ksc3500Fy == ให
ออกแบบเสาโดยวธลองผดลองถก (trial and error) (ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD โดยใหเลอกหนาตด W350 ในครงแรก แลวเลอกหนาตด W400 ในครงหลง
[12][4.6-2 Segui] เสายาว 6.00 เมตร ปลายลางยดหมน ปลายบนไมหมนแตเลอนได นาหนกบรรทกคงทใช
งาน 50 ตน และนาหนกบรรทกจรใชงาน 50 ตน ชนดเหลก ASTM A992 ม ,ksc3500Fy =
ksc000,040,2E = (ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD ครงแรกใหเลอกหนาตด W300 ครงหลงใหเลอกหนาตด W450 [13][4.6-3 Segui] ใหเลอกหนาตดสเหลยมผนผา (หามเลอกหนาตดสเหลยมจตรส) ของ HSS มสมบตวสด
เปน ,ksc3230Fy = ksc000,040,2E = ออกแบบเสาโดยวธ (ก) AISC/LRFD (ข) AISC/ASD
125 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
[14][4.6-4 Segui] ใหเลอกทอ ASTM A58 Grade B ม ,ksc2460Fy = ksc000,040,2E = ใหบอกดวย
วาหนาตดทเลอกมานนเปนแบบ มาตรฐาน (standard), แขงแรงพเศษ (extra-strong) หรอ แขงแรงพเศษสองชน (double-extra strong) ทงนใชใชวธ
(ก) AISC/LRFD (ข) AISC/ASD
[15][4.6-5 Segui] จากขอ [13][4.6-3 Segui] ใหเลอกหนาตดเปน HP (H-pile หนาตดทหนาพเศษใชทา
เสาเขมเหลก) โดยให ,ksc3500Fy = ksc000,040,2E = (ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
126 การออกแบบโครงสรางเหลก
[16][4.6-6 Segui] ใหออกแบบเปนหนาตดสเหลยมผนผา (หามเลอกหนาตดจตรส) ของ HSS ตามขอมลขอ
[14][4.6-4 Segui] โดยท ,ksc3230Fy = ksc000,040,2E = ใหบอกดวยวาหนาตดทเลอกมานนเปนแบบ มาตรฐาน (standard), แขงแรงพเศษ (extra-strong) หรอ แขงแรงพเศษสองชน (double-extra strong) ทงนใชใชวธ
[17][4.6-7 Segui] จากรป จงออกแบบเสาดวยวธ AISC/LRFD ให ksc000,040,2E = (ก) เลอก W300 เหลก ASTM A992, ,ksc3500Fy = (ข) เลอกทอเหลก ,ksc2500Fy = (ค) เลอก HSS จตรส ,ksc3230Fy = (ง) เลอก HSS สเหลยมผนผา ,ksc3230Fy =
127 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
[18][4.6-8 Segui] จากรป จงออกแบบเสาดวยวธ AISC/ASD ให ksc000,040,2E = (ก) เลอก W300 เหลก ASTM A992, ,ksc3500Fy = (ข) เลอกทอเหลก ,ksc2500Fy = (ค) เลอก HSS จตรส ,ksc3230Fy = (ง) เลอก HSS สเหลยมผนผา ,ksc3230Fy =
[19][4.6-9 Segui] จากรป ใหใชเหลก ASTM A992, ,ksc3500Fy = ksc000,040,2E = ใหออกแบบ
โดยเลอกหนาตด W600 ดวย (ก) วธ AISC/LRFD (ข) วธ AISC/ASD
128 การออกแบบโครงสรางเหลก
แบบฝกหดเกยวกบเรองความยาวประสทธผล (Effective length) [20][4.7-1 Segui] หนาตด 0.66400W × ม ,ksc4200Fy = ksc000,040,2E = เปนทอนรบแรงอด
ความยาว 4.00 เมตร จงหากาลงรบแรงอดระบ nP เมอ 0.1K,1.2K yx == [21][4.7-2 Segui] เหลก mm9150250HSS ××− ม ,ksc3230Fy = ksc000,040,2E = เปนเสา
ยาว 4.50 เมตร ปลายทงสองขางเปนแบบยดหมน มการยดดานแกนออนทระยะ 1.80 เมตร จากปลายบน จงหา
(ก) กาลงออกแบบ ncPφ ตามวธ AISC/LRFD (ข) หนวยแรงทยอมให aF ตามวธ AISC/ASD
[22][4.7-3 Segui] หนาตด 94300W × เหลก ASTM A572 เกรด 60 มกาลงคราก ,ksc4200Fy = และ
ksc000,040,2E = เปนทอนรบแรงอดยาว 8.50 เมตร ยดหมนทงสองปลาย มคานยดทางแกนออนทระยะ 3.60 เมตรจากปลายบน ชนสวนนรบแรงอดไดหรอไม เมอนาหนกคงทใชงาน 80 ตน และนาหนกจรใชงาน 145 ตน ทงนใหออกแบบตาม
(ก) วธ AISC/LRFD (ข) วธ AISC/ASD [23][4.7-4 Segui] ใหใชเหลกชนด ASTM A992 ม ,ksc3500Fy = ksc000,040,2E = เลอกหนาตด
W350 เปนเสายาว 6.70 เมตร ปลายทงสองขางเปนแบบยดหมน มการยดทางแกนออนทระยะ 3.00 เมตร จากปลายบน นาหนกบรรทกคงทใชงาน 65 ตน นาหนกบรรทกจรใชงาน 160 ตน
(ก) ออกแบบตามวธ AISC/LRFD (ข) ออกแบบตามวธ AISC/ASD
129 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
[24][4.7-5 Segui] ใหใชเหลกชนด ASTM A992 ม ,ksc3500Fy = ksc000,040,2E = ใหออกแบบ
โดยเลอกหนาตด W โดย (ก) ออกแบบตามวธ AISC/LRFD (ข) ออกแบบตามวธ AISC/ASD
[25][4.7-6] ใหเลอกทอสเหลยมผนผา (ไมใชจตรส) HSS สาหรบทาชนสวนรบแรงอดยาว 4.50 เมตร รบ
แรงอดคงทใชงาน 16 ตน และแรงอดจรใชงาน 36 ตน ปลายทงสองเปนแบบยดหมน และมการยดทางแกนออนทกงกลาง ใชเหลก ASTM A500 เกรด B ม ,ksc3230Fy = ksc000,040,2E =
(ก) ออกแบบตามวธ AISC/LRFD (ข) ออกแบบตามวธ AISC/ASD
130 การออกแบบโครงสรางเหลก
[26][4.7-7 Segui] ใหเลอกทอสเหลยมผนผา (ไมใชจตรส) HSS ทดทสด (ประหยดทสด) ทาเปนเสารบ
นาหนกบรรทกคงทใชงาน 15 ตน และนาหนกบรรทกจรใชงาน 37 ตน ความยาวเสา 8.25 เมตร ยดหมนทงสองปลาย มการยดทางแกนออนทระยะ 3.60 เมตร จากปลายบน ให ,ksc3230Fy =
ksc000,040,2E = (ก) ออกแบบตามวธ AISC/LRFD (ข) ออกแบบตามวธ AISC/ASD
[27][4.7-8 Segui] โครงเฟรมตามรปเปนแบบเซได โมเมนตดดเกดรอบแกน x ของหนาตด คานทกตวเปน
76450W × และเสาทกตนเปน 5.66250W × (ก) จงหาตวประกอบความยาวประสทธผล xK ของเสา AB ไมตองคดผลของตวประกอบลด
คาสตฟเนส (ข) จงหาตวประกอบความยาวประสทธผล xK ของเสา BC ไมตองคดผลของตวประกอบลด
คาสตฟเนส (ค) ถา ,ksc3500Fy = ksc000,040,2E = จะตองจะตองคดผลของตวประกอบลดคา
สตฟเนสสาหรบเสาทงสองตนหรอไม
131 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
[28][4.7-9 Segui] โครงเฟรมในรปเซได การดดเกดรอบแกน x ของหนาตดชนสวนทกชน นาหนกบรรทก
คงทใชงานทเสา AB รบไว 92.5 ตน และนาหนกบรรทกจรใชงาน 185 ตน เปนแรงตามแนวแกน จงหาคา xK ของ AB หากจาเปนใชใชตวประกอบลดคาสตฟเนส กาหนดกาลงคราก ,ksc3500Fy = โมดลสยดหยน ksc000,040,2E =
(ก) ตามวธ AISC/LRFD (ข) ตามวธ AISC/ASD
[29][4.7-10 Segui] โครงขอแขงในรปเปนแบบเซได โมเมนตดดเกดรอบแกนแขงหรอแกนหลกของหนาตด
จดรองรบในรปทาให 0.1Ky = คานเปนหนาตด 76450W × และเสาเปนหนาตด 94300W × ใหเหลก ASTM A992 ม ,ksc3500Fy = ksc000,040,2E = แรงอดจรใชงานตามแกน 68 ตน
(ก) จงหากาลงรบแรงอดตามแกนระบ nP ของเสา AB ใชตวประกอบลดคาสตฟเนสได (ข) จงหากาลงรบแรงอดตามแกนทยอมใหของเสา AB ใชตวประกอบลดคาสตฟเนสได
132 การออกแบบโครงสรางเหลก
[30][4.7-11] โครงทแสดงเซได คาความสมพนธของโมเมนตอนเนอรเชยรอบแกนหลกของโครงสรางดง
แสดงเพอใชประมาณคาขนตนในการออกแบบ ใหใช alignment chart หาคา xK ของชนสวน AB, BC, DE และ EF
[31][4.7-12 Segui] โครงเฟรมในรปเซได เสาทกตนขนาด 137350W × คานทกตวขนาด 172400W ×
เหลก ASTM A992 ม ksc000,040,2E,ksc3500Fy == การดดจะเกดรอบแกน x ของหนาตด ให 0.1Ky =
(ก) ใช alignment chart หา xK ของ GF ใชตวประกอบลดคาสตฟเนสได นาหนกบรรทกคงทใชงาน 36 ตน และนาหนกบรรทกจรใชงาน 72 ตน
(ข) คานวณกาลงรบแรงอดระบของ GF
133 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
[32][4.7-13 Segui] โครงเฟรมในรปเปนแบบเซได เสาเปนทอจตรสขนาด mm15150150HSS ××−
คานเปนหนาตด 7.36300W × เหลกสาหรบเสาชนด ASTM A500 เกรด B ม ,ksc3230Fy = ksc000,040,2E = เหลกสาหรบคานม ,ksc3500Fy = ksc000,040,2E = การดดเกดรอบ
แกน x ของหนาตด ให 0.1Ky = (ก) ใช alignment chart หา xK ของเสา AB ใชตวประกอบลดคาสตฟเนสได นาหนกบรรทก
คงทใชงาน 7.7 ตน และนาหนกบรรทกจรใชงาน 22.7 ตน (ข) คานวณกาลงรบแรงอดระบของเสา AB
[33][4.7-14 Segui] โครงขอแขงในรปเซได ทกจดในแนวตงฉากจะมคานยดแบบยดหมน (ไมมโมเมนต)
คานหลงคา 6.49350W × คานพน 66400W × ชน BC เปน 4.72250W × ใชเหลก ASTM A992 ม ,ksc3500Fy = ksc000,040,2E = เสา AB ใหเปนรปตด W สมมตควบคมแรงกระทาจน AB ไมมโมเมนต นาหนกบรรทกคงทใชงาน 11.3 ตน และนาหนกบรรทกจรใชงาน 34 ตน จงออกแบบชนสวน AB โดย
(ก) วธ AISC/LRFD (ข) วธ AISC/ASD
134 การออกแบบโครงสรางเหลก
แบบฝกหดเกยวกบการบด การโกงเดาะจากการดดรวมการบด (Torsional and Flexural-Torsional Buckling) [34][4.8-1 Segui] ใหคานวณหากาลงอดระบ nP ของหนาตด m/kg8.14mm125250WT ××− ความ
ยาวประสทธผล 5.50 เมตร เหลกชนด ASTM A992 ม ksc4500F,ksc3500F uy == [35][4.8-2 Segui] ใหใชเหลก ASTM A572 Grade 50 ม ksc4500F,ksc3500F uy == จงหากาลงรบ
แรงอดระบ nP ของเสาในรป ปลายทงสองตรงแนนทกทศทาง (x, y และ z )
[36][4.8-3 Segui] ใหเลอกหนาตด WT สาหรบทอนรบแรงอด นาหนกบรรทกทแสดงเปนนาหนกบรรทก
ใชงานรวม โดยอตราสวนนาหนกบรรทกจรตอนาหนกบรรทกคงทเทากบ 2.5:1 ใช ,ksc3500Fy =
ksc000,040,2E,ksc4500Fu == (ก) ออกแบบโดยวธ AISC/LRFD (ข) ออกแบบโดยวธ AISC/ASD
135 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
[37][4.8-4 Segui] ใหเลอกเหลกราง (channel) สาหรบทอรบแรงอดทแสดง ใชเหลกชนด ASTM A36 ซงม
ksc000,040,2E,ksc4050F,ksc2500F uy === ปลายทงสองขางตรงแนนทกทศทาง ( x, y และ z )
(ก) ออกแบบโดยวธ AISC/LRFD (ข) ออกแบบโดยวธ AISC/ASD
136 การออกแบบโครงสรางเหลก
แบบฝกหดเกยวกบเสาหนาตดประกอบ (Composite Section Column) [38][4.9-1 Segui] ใหหาคาของ yr ของเหลกฉากค LLBBmm1390125L2 ××− โดยมแผนประกบ
แทรกกลางหนา 9 mm [39][4.9-2 Segui] ใหหาคาของ x2 r,y และ yr ทเกดจาก m/kg4.18mm150300WT ××− ครอบดวย
m/kg8.34mm13990250[ ××××− ทางแผนตง [40][4.9-3 Segui] เสาประกอบจากเหลกฉาก mm15150150L ××− สทอน มแผนเหลกยดเปนชวงๆ ให
เหลกฉากทรวงตวอยไดโดยไมมผลตอคณสมบตของหนาตด จงหา xr และ yr
[41][4.9-4 Segui] ทอนรบแรงอดหนาตดไมสมมาตร ปกบนขนาด 300 mm หนา 12 mm ปกลางกวาง 175
mm หนา 12 mm และแผนตงสง 400 mm หนา 9 mm (หนาตดสมมาตรรอบแกนตง) จงหารศมไจเรชนรอบแกนหลกแตละแกน
[42][4.9-5 Segui] เสาของอาคารประกอบจากแผน ASTM A588 ม ,ksc3150Fy = ,ksc4600Fu = ksc000,040,2E = จงคานวณหากาลงรบแรงอดระบทพจารณาเฉพาะการดด (ไมคดผลการบด)
สมมตวาการเชอมตอดมากจนหนาตดทางานเตมประสทธภาพ
137 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
[43][4.9-6 Segui] จงหากาลงรบแรงอดระบโดยพจารณาเฉพาะการดด (ไมคดผลการบด) การเชอมตอดมาก
จนหนาตดเตมประสทธภาพ ใชเหลก ASTM A242 ม ,ksc3150Fy = ,ksc4600Fu = และ
ksc000,040,2E =
[44][4.9-7 Segui] เชอมแผนเหลกขนาดกวาง 250 mm หนา 15 mm เขากบ 4.72250W × ใหเปนหนาตด
ประกอบดงรป สมมตการเชอมดมากจนหนาตดมกาลงเตมประสทธภาพ กาหนด ,ksc3500Fy = ksc000,040,2E = และ m60.7LKLK yx == จงหา
(ก) คานวณกาลงรบแรงอดระบ nP โดยพจารณาเฉพาะผลการโกงเดาะจากการดด (ไมคดผลการโกงเดาะจากการบด)
(ข) ใหหาวากาลงรบแรงอดระบ nP เพมขนรอยละเทาใดจากหนาตด 4.72250W × ทไมไดเสรมแผนเหลกประกบขางดงรป
138 การออกแบบโครงสรางเหลก
[45][4.9-8 Segui] รปตด T ทาจากการตด 156350HP × ทกงกลางแผนตงดงรป จงหากาลงรบแรงอดระบ
nP โดยพจารณาผลการโกงเดาะจากการดดโดยไมพจารณาผลการโกงเดาะจากการบด ใหคดผลของสวนโคง (fillet R = 20 mm) ตรงรอยตอระหวางแผนตงกบปกเขาไปดวย เหลกชนด ASTM A572 ม
,ksc3450Fy = ,ksc4500Fu = ksc000,040,2E = ความยาวประสทธผล 3.00 เมตรทงสองแกน
[46][4.9-9 Segui] เสาประกอบจากเหลกฉาก mm15130130L ××− สทอนดงรป โดยยดดวยแผนเหลก
เพอตรงใหอยในตาแหนง แตแผนเหลกไมไดชวยเพมเนอทหนาตดใหเหลกฉากจงแสดงเปนเสนประในรปตด ความยาวประสทธผล 9.00 เมตร ทงสองแกน ใชเหลก ASTM A572 Grade 50 ม
,ksc3500Fy = ksc000,040,2E,ksc4500Fu == ใหพจารณาผลการโกงเดาะจากการดด ไมพจารณาผลการโกงเดาะจากการบด จงคานวณ
(ก) กาลงรบแรงอดออกแบบ ตามวธ AISC/LRFD (ข) กาลงรบแรงอดทยอมให ตามวธ AISC/ASD
139 การออกแบบโครงสรางสวนรบแรงอด
[47][4.9-10 Segui] ใหคานวณกาลงรบแรงอดทงวธ AISC/LRFD และ AISC/ASD ของเหลกฉากคขนาด
mm15100150L2 ××− ขายาวประกบกนคนดวยแผนประกบหนา 9 mm ให ,ksc3500Fy = ksc000,040,2E = ความยาวประสทธผล KL = 5.40 m ทงสองแกน ยดปลายดวยสลกเกลยว 2 ขน
แนนระดบกลาง ใหเปรยบเทยบกาลงเมอพจารณาการโกงเดาะจากการดดอยางเดยว กบ เมอพจารณาการโกงเดาะจากการดดรวมกบการบด
[48][4.9-11 Segui] จากเงอนไขตามรป จงหาหนาตดเหลกฉากค (มแผนเหลกหนา 9 mm คนกลาง) เหลก
ASTM A36 ม ksc000,040,2E,ksc4050F,ksc2500F uy === ใหกาหนดจานวนจดตอชวงกลางระหวางปลายทงสองขาง
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
[49][4.9-12 Segui] ใหใชวธ AISC/LRFD ออกแบบโดยใชเหลกฉากคเปนทอนบนของโครงขอหมนทแสดง
ในรป กาหนด 0.1KK yx == แผนประกบหนา 9 mm เหลก ASTM A36 ม ,ksc2500Fy =
ksc000,040,2E,ksc4050Fu ==
140 การออกแบบโครงสรางเหลก
[50] เสาโรงงานยาว 9.00 เมตร ปลายบนยดกบโครงหลงคาซงมสภาพเหมอนเปนจดยดหมน สวนปลายลาง
ยดกบตอมอ ค.ส.ล. จงถอวาเปนปลายแบบตรงแนน คา 8.0KK yx == ทระดบความสง 6.00 เมตร มคานยดทางแกน y ของหนาตด นาหนกบรรทกคงทใชงาน 4 ตน และนาหนกบรรทกจรใชงาน 9 ตน ใชเหลก ASTM A36 ม ksc000,040,2E,ksc4050F,ksc2500F uy === จงออกแบบเสาโดยใชหนาตด W
141 คานเหลกรปพรรณ
บทท 4 คานเหลกรปพรรณ
4.1 คาน (Beams หรอ Girders) คานเปนโครงสรางทรบนาหนกบรรทกหรอแรงในแนวทไมขนานแกนคานจงทาใหเกดการโกงตว แรงหลกทกระทาตอคานคอ โมเมนตดดหรอแรงดด แรงเฉอน โครงสรางทมชอแตกตางออกไปแตทาหนาทในการรบโมเมนตดดและแรงเฉอนเชน ตง (joist) รบนาหนกจากพน คานเอก (main beam) เปนคานทรบนาหนกจากตง หรอเปนคานสะพาน คานขอบ (spandrel beam) เปนคานรมนอกของอาคารรบนาหนกจากพนและผนง คานแมบนได (stringer) แป รบนาหนกจากวสดมงเชนกระเบองมาถายลงบน จนทน และจนทนถายลง อกไกและอเส หรอถายลงเสา จากอกไกถายนาหนกผาน ดง ซงเปนเสาชนดหนงลงท ขอ ขอถายนาหนกลงเสา
รปท 4.1 คานตางๆ ทใชในชอทแตกตางกน
คานเหลกรปพรรณหรอคานเหลกรป เปนคานเหลกทผลตขนจากโรงงาน สวนใหญจะสมมาตรทงสองแกน เชนรปตดตว W หรอ I รปตดทความสมมาตรเพยงแกนเดยวเชน รปตดตว T หรอเหลกราง [ หรอ C นอกจากนยงอาจจะนาเหลกรปพรรณตางๆ รวมทงเหลกแผนมาประกอบกนขน ยดตดกนดวยตวยดหรอการเชอม การออกแบบคานทจะกลาวในบทน จากดเฉพาะคานทรบโมเมนตดดทางเดยว ซงเปนพนฐานทงายสดสาหรบคาน นาหนกบรรทกหรอแรงกระทาตองผานศนยกลางแรงเฉอน (shear center) จงจะไมเกดโมเมนตบดบนหนาตดคาน สวนคานทรบโมเมนตดดสองทาง (รอบแกน x และแกน y) รบโมเมนตบด (รอบแกน z) หรอมแรงกระทาในแนวแกนทงแรงดงและแรงอด จะกลาวถงในบทตอๆ ไป
142 การออกแบบโครงสรางเหลก
4.2 โมเมนตดด แรงเฉอน และการโกงตว ในการออกแบบคานเหลกนน ไมวาจะใชวธ AISC/LRFD หรอ AISC/ASD ในขนแรกตองหาโมเมนตดดและแรงเฉอนจากนาหนกบรรทก (ทรวมนาหนกตวเองซงเดาเอา) ออกมากอน วธการหาโมเมนตดดและแรงเฉอนนน ใชทฤษฎอลาสตก เชน การกระจายโมเมนต (moment distribution method) สมการสมดล สวนมากผลการวเคราะหขนแรกจะไดโมเมนตทปลายชนสวน จากนนจงนาไปหาแรงเฉอน และเขยน แผนภาพแรงเฉอน (SFD : Shear Force Diagram) แผนภาพโมเมนตดด (BMD : Bending Moment Diagram) นาคาโมเมนตดดและแรงเฉอนไปใชออกแบบคานตอไป คานทมชวงความยาวไมมากนก นยมเลอกใชหนาตดเหลกรปพรรณ W หรอ S ทมผลตขายอยแลว การออกแบบจะพจารณาหนาตดทสามารถรบโมเมนตดดสงสดไดกอน จากนนจงตรวจสอบวาหนาตดทเลอกมานนสามารถรบแรงเฉอนสงสดไดหรอไม หากรบได ตองตรวจสอบการโกงงอสงสดไมเกนคามาตรฐาน หากโกงงอมากเกนไป จะมรอยแตกราวของผนง ประตหนาตางเปดปดไมได ดงนนการออกแบบคานตองตรวจสอบสามอยางคอ การรบโมเมนตดด การรบแรงเฉอน และการโกงตว โมเมนตดด (M) ทกระทาตรงหนาตดใดๆ ของคาน อาจจะหาโดยรวมผลทงหมด หรอ แยกหาจากนาหนกบรรทกแตละตว คาโมเมนตดดสงสดทหาได ( )maxM อาจจะเขยนในรปสมการดงน
WLCM dmmax =
เมอ W = นาหนกทงหมดทกระทาบนชวงคาน หรอทกาหนดตามตารางท 4.1 L = ชวงความยาวของคานระหวางฐานรองรบทปลายทงสอง =dmC คาสมประสทธ ขนกบลกษณะของนาหนกทกระทาและลกษณะการยดปลายคาน ดงตารางท
4.1
สาหรบหนวยแรงดดสงสด bf ในชวงอลาสตกหาไดจาก SM
IMcfb == มคาสงสดทหลงคานและ
ทองคาน คา c เปนระยะจากแกนสะเทนถงหลงคานหรอถงทองคาน I เปนโมเมนตอนเนอรเชยของหนาตด
คานรอบแกนสะเทน และ cIS = เปนโมดลสหนาตด รอบแกนทรบโมเมนตดด
แรงเฉอน (V) เปนแรงกระทาในแนวตงฉากแกนคานเนองจากนาหนกบรรทก
หนวยแรงเฉอนในแนวนอน vf ทเกดจากแรงเฉอนในแนวดง หาไดจาก It
VQfv = คาสงสดทแกน
สะเทนของหนาตดคาน โดยท Q เปนโมเมนตของเนอทนอกรอยตอทพจารณาหนวยแรงเฉอนรอบแกนสะเทน และ t เปนความกวางของรอยตอตรงจดทจะหาหนวยแรงเฉอน ในคานทมปกคานเชนหนาตด W หรอ C แรงเฉอนในปกคานจะนอย จงถอวาบรเวณแผนตงเปนผรบ
แรงเฉอนทงหมดไป โดยพจารณาจากคาเฉลย w
v dtVf = เมอ V เปนแรงเฉอนในแนวดง d เปนความลกของ
หนาตดคาน และ wt เปนความหนาของแผนตง (web)
143 คานเหลกรปพรรณ
การโกงตวในแนวดง Δ วเคราะหจากทฤษฎอลาสตก โดยไมตองเพมคานาหนกกระทา ซงแมวาการโกงตวของคานจะเกดจากผลของโมเมนตดด แรงเฉอน โมเมนตบด แตสวนใหญถงประมาณ 98% จะเกดจากโมเมนตดด ดงนนการพจารณาการโกงตวสงสด maxΔ จงพจารณาเฉพาะผลของโมเมนตดดอยางเดยว คอ
144 การออกแบบโครงสรางเหลก
EIWLC
3
dmax =Δ
เมอ W = นาหนกบรรทกทงหมดหรอทแสดงไวในตารางท 4.1 L = ชวงความยาวของคานระหวางจดรองรบทปลายทงสอง E = โมดลสยดหยนของเหลก I = โมเมนตอนเนอรเชยของหนาตดคานรอบแกนสะเทนทรบโมเมนตดด =dC คาสมประสทธ ขนกบลกษณะของนาหนกกระทาและลกษณะของการยดปลายคาน ดงตารางท
4.1
4.3 พฤตกรรมการรบโมเมนตดดของคาน
- พฤตกรรมการรบโมเมนตดดของคานเหลกทจะพจารณาตอไปน อาศยสมมตฐานวา - คานมความสมมาตรทงสองแกน - คานมรปตดแบบคอมแพค (compact section) ตามทจะกลาวในหวขอ 4.5.1 หรอ 4.6.1 - มการคายนทางขาง (lateral support) ทปกรบแรงอดอยางพอเพยง - ไมมการบดและโกงตวทางขาง - ความสมพนธระหวางหนวยแรงดงและหนวยแรงอดกบหนวยการยดหดตวของเหลกโครงสรางเปนแบบอลาสตก และพลาสตกโดยสมบรณ - หนวยแรงสงสดเทากบคาหนวยแรงทจดคราก ของเหลก ดงรปท 4.2
พฤตกรรมการรบโมเมนตดดของคานเหลกรอบแกนหลก ม 2 ชวง คอ ชวงอลาสตก และชวงพลาสตก ตามความสมพนธระหวางหนวยแรงและหนวยการยดหดตว ดงน พฤตกรรมในชวงอลาสตก เมอคานเรมรบนาหนกบรรทกไมมากนก ความสมพนธระหวางหนวยแรง (stress) กบหนวยการยดหดตว (strain) แปรเปนเสนตรง คาหนวยแรงดดทตาแหนงใดๆ บนหนาตดคานจะหาไดจาก
145 คานเหลกรปพรรณ
IMyfb =
เมอ =bf หนวยแรงดดทตาแหนงใดๆ บนหนาตดคาน =M โมเมนตดดในคานทตาแหนงหนาตดนน I = โมเมนตอนเนอรเชยของหนาตดคานรอบแกนสะเทน y = ระยะจากแกนสะเทนถงจดทตองการหาหนวยแรงดด คา y สงสดอยทผวบนสดและผวลางสดของคาน แทนดวย tc หรอ bc ตามลาดบ ซงสงผลให bf สงสด เนองจากหนวยแรง bf แปรตามระยะจากแกนสะเทน กลาวคอเปน 0 ทแกนสะเทนและมากทสดตรงผวบนและผวลางของคาน ผวใดระหวางผวบนและผวลางทอยหางจากแกนสะเทนมากกวายอมมหนวยแรงมากกวาดวย และจะมคาถงขดจากดสงสดกอน
หากแทน tc หรอ bc ดวย c ให cIS x
x = จะไดวา xbx SfM =
เมอ ==cIS x
x โมดลสอลาสตกของหนาตด
เนองจากสมมตฐานในการรบแรงดดของคานนมวา คานมความสมมาตรทงสองแกน นนคอ
c2dcc bt ===
เมอนาหนกบรรทกบนคานมคามากขน หนวยแรงดดและหนวยการยดหดตวของคานกจะยงมากขน จนกระทงหนวยแรงดดทผวบนและผวลางของคานมคาถงจดคราก คาโมเมนตดดขณะทผวบนและผวลางเรมครากเรยกวา yield moment yM มคาเทากบ yxFS เปนคาโมเมนตสงสดของชวงอลาสตกทหนาตดนนจะรบได แตในการผลตเหลกรปพรรณ การทาใหเยนลงทอาจจะไมสมาเสมอจะทาใหเกดหนวยแรงคงคาง (residual stress) rF ดงนนโมเมนตดดททาใหคานเหลกเรมครากคอ
( )ryxy FFSM −=
พฤตกรรมในชวงพลาสตก เมอคานเหลกเกดการครากทผวบนและผวลางแลว ยงคงใหคานรบนาหนกบรรทกเพมขนอกการครากของเหลกจะกนลกเขาหาแกนสะเทนโดยหนวยการยดหดตวเพมขนแตหนวยแรงจะไมเกนจดคราก yF เมอโมเมนตดดเพมขนอก การครากจะกนลกจนครากตลอดทงหนาตด (full plastification) โมเมนตดดนจะเปนคาสงสดทหนาตดคานเหลกจะรบไดกอนทจะวบตเปนขอหมนพลาสตก (plastic hinge เกดบรเวณทมโมเมนตดดสงสด) เรยกโมเมนตนวา โมเมนตดดพลาสตก (plastic moment : pM ) มคา
yxp FZM =
เมอ =xZ โมดลสพลาสตกของหนาตด (plastic section modulus)
146 การออกแบบโครงสรางเหลก
ตวประกอบรปตด (shape factor) เปนอตราสวนระหวางโมเมนตดดพลาสตก pM ตอโมเมนตดดทจดเรมคราก yM โดยท รปตดสเหลยมตน shape factor = 1.50 เหลกรปพรรณมาตรฐาน shape factor = 1.10 – 1.20 ขอสงเกตมวา หนวยแรงคงคาง ไมมผลตอโมเมนตดดพลาสตก ในกรณทคานไมมการคายนทางขางของปกรบแรงอดอยางพอเพยงแลว หนาตดคานจะรบโมเมนตไดไมถงคา pM เพราะอาจจะเกดการโกงเดาะเฉพาะแหง (local buckling) ปกคานรบแรงอดจะโคงพลวเปนลกคลน หรออาจจะเกดการบดและโกงทางขาง การหากาลงรบโมเมนตดดทงในชวงอลาสตกและในชวงพลาสตกของคานลกษณะนไดวา โมเมนตดดวกฤตในชวงอลาสตก
wy
2
by
bbcr CI
LEGJEI
LCM ⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛ π+
π=
โมเมนตดดวกฤตในชวงอนอลาสตก
wy
2
b
TTyT
bbcr CI
LEJGIE
LCM ⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛ π+
π=
คาตวแปรตางๆ จะกลาวโดยละเอยดในหวขอท 4.6.3 คาโมเมนตดดวกฤตทได จะนาไปพจารณาหาขอกาหนดเกยวกบระยะคายนทางขาง ดงทกาหนดไวในมาตรฐาน AISC/LRFD/ASD
147 คานเหลกรปพรรณ
4.4 ลกษณะการวบตของคาน
คานทาหนาทรบโมเมนตดด โดยในหนาตดสวนหนงจะรบแรงดงและอกสวนรบแรงอด การวบตจงเกดจากแรงดงและแรงอด หากโมเมนตดดทกระทาเปนโมเมนตบวกคานโกงแบบกระทะหงาย ผวบนเปนแรงอดและผวลางเปนแรงดง สวนแรงดงจะวบตจากการครากของเหลก แตสวนแรงอดจะวบตจากการครากของเหลก หรอการโกงเดาะเฉพาะแหง หรอเกดการบดและโกงตวทางขาง การวบตของลกษณะการโกงเดาะเฉพาะแหง (local buckling) มกจะเกดทปกคานดานรบแรงอด (เรยกวา Flange Local Buckling : FLB) หรออาจะเกดการโกงเดาะเฉพาะแหงทแผนตง (เรยกวา Web Local Buckling : WLB) โดยเกดขนกอนทคานจะรบโมเมนตดดสงสดเทากบโมเมนตดดพลาสตก pM การโกงเดาะเฉพาะแหงขนกบอตราสวนระหวางความกวางตอความหนาของแตละชนสวน ดงทกลาวไวแลวในบทท 3 เรองโครงสรางรบแรงอด หากหนาตดคานเปนแบบคอมแพค อตราสวนระหวางความกวางตอความหนาจะมคานอย และมคายนทาวขาวของปกรบแรงอดอยางพอเพยงแลว คานจะรบโมเมนตดดสงสดถงคา pM การวบตของลกษณะการบดและโกงตวทางขาง (Lateral Torsional Buckling : LTB) เกดขนเมอคานไมมคายนทางขางของปกรบแรงอดหรอมแตไมพอเพยง ปกคานดานรบแรงอดจะมสภาพเหมอนเสาแบนๆ จงโกงเดาะออกทางขาง ขณะเดยวกนปกคานดานรบแรงดงจะเหยยดตรง ตวคานจงบดตวออกทางขางทาใหความสามารถในการรบโมเมนตดดลดลง การบดและการโกงตวทางขางเกดขนไดทงในชวงอลาสตกและในชวงอนอลาสตก โดยขนกบระยะหางของคายนทางขางของปกรบแรงอด หากระยะหางของคายนทางขางมากเกนไป คานจะเกดการบดและโกงตวทางขางในชวงอลาสตก หนวยแรงดดสงสดทเกดขนจะนอยกวาขดพกดยดหยน แตถาคายนทางขางมระยะหางนอยลง การบดและโกงตวทางขางจะเกดขนในชวงอนอลาสตก จากในเรองเสา หากทาคายนในระนาบทเกดการโกงเดาะจะทาใหเสารบนาหนกไดมากขน ในคานกเชนเดยวกน หากทาคายนในปกรบแรงอดกจะทาใหคานรบโมเมนตไดมากขน การคายนทางขางของปกรบแรงอดอาจจะทาตลอดความยาวคาน เชนหลอพนอมปกคาน (ทางานยาก) หรอใสสลกรบแรงเฉอน (stud) ทปกคานแลวหลอพนยดกบตวสลก หรอทาคายนเปนระยะๆ ตลอดความยาวคาน เชนเชอมเหลกแผนแลวมเหลกไขว หรอใชคานยดระหวางคาน ปองกนการพลกทางขาง
148 การออกแบบโครงสรางเหลก
4.5 การออกแบบโครงสรางรบแรงดด – มาตรฐาน AISC/ASD
4.5.1 การจาแนกประเภทของรปตดคาน มาตรฐาน AISC/ASD จาแนกประเภทของหนาตดคานเปน 3 ประเภท คอ หนาตดแบบคอมแพค (compact section) หนาตดแบบไมคอมแพค (noncompact section) หนาตดแบบชะลด (slender section)
149 คานเหลกรปพรรณ
การแบงประเภทหนาตดจะพจารณาจากอตราสวนความกวางตอความหนาของแตละชนสวน ตารางท 4.2 ใชสาหรบเหลกรปพรรณรปตด I และ W สวนรปตดอนใหดจากตารางท 10 ในภาคผนวก
ตารางท 4.2 อตราสวนความกวางตอความหนาสาหรบเหลกรปพรรณตว I และตว W
ชนสวน อตราสวน คอมแพค ไมคอมแพค ปกคาน
f
f
t2b
yFE38.0
yFE56.0
แผนตง wtd
yFE76.3
bFE46.4
เมอ =fb ความกวางของปกคาน
=ft ความหนาของปกคาน =d ความลกของหนาตดคาน =wt ความหนาของแผนตง E = 2,040,000 ksc = โมดลสยดหยนของเหลก =yF กาลงครากของเหลก yb F6.0F = หนาตดเปนแบบคอมแพค เมอปกคานเชอมตอเนองกบแผนตงตลอดความยาว โดยทมอตราสวน
yf
f
FE38.0
t2b
≤ และ yw F
E76.3td≤
หนาตดเปนแบบไมคอมแพค เมออตราสวน
yf
f
y FE56.0
t2b
FE38.0 ≤< และ
ywy F6.0E46.4
td
FE76.3 ≤<
หนาตดเปนแบบชะลด เมออตราสวน
yf
f
FE56.0
t2b
> และ yw F6.0
E46.4td>
4.5.2 ระยะคายนทางขาง ระยะคายนทางขางของปกรบแรงอด L คอความยาวระหวางปลายคาน หรอมการเพมคายนเขาไปอก ระยะ L กจะสนลง มาตรฐาน AISC/ASD กาหนดใหนาคา L ไปเปรยบเทยบกบระยะ cL โดยทตองเลอกจากคานอยของสองคาตอไปน
150 การออกแบบโครงสรางเหลก
y
f
f
yc
yfc
dFEA69.0
AF
d
E69.0L
FEb444.0L
=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛≤
≤
นนคอ เมอ cLL ≤ แสดงวาระยะคายนทางขางของปกรบแรงอด พอเพยง
เมอ cLL > แสดงวาระยะคายนทางขางของปกรบแรงอด ไมพอเพยง
4.5.3 หนวยแรงดดทยอมให มาตรฐาน AISC/ASD กาหนดคาหนวยแรงดดทยอมใหของเหลกรปตด I,W หรอตว C ทผลตแบบรดรอน โดยดจากระยะคายนพอเพยงหรอไม (ก) เมอระยะคายนทางขางของปกรบแรงอดพอเพยง cLL ≤ (1) สาหรบรปตดแบบคอมแพค ทมความสมมาตรทางแกนรองและรบนาหนกในระนาบของแกนรอง หนวยแรงดดทยอมใหรอบแกนหลก yb F66.0F = (4.5.1) หนวยแรงดดทยอมใหรอบแกนรอง yb F75.0F = (4.5.2) (2) สาหรบรปตดไมอดแนน
หนวยแรงดดทยอมใหรอบแกนหลก ⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−=
EF
t2b34.079.0FF y
f
fyb (4.5.3)
หนวยแรงดดทยอมใหรอบแกนรอง ⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−=
yf
fyb F
Et2
b85.0075.1FF (4.5.4)
(3) สาหรบรปตดชะลด หนวยแรงดดทยอมใหรอบแกนหลกและรอบแกนรอง yb F60.0F = (4.5.5)
151 คานเหลกรปพรรณ
(ข) เมอระยะคายนทางขางของปกรบแรงอดไมพอเพยง cLL >
หนวยแรงดดทยอมใหของรปตดแบบคอมแพคหรอไมคอมแพคขนอยกบอตราสวน TrL ดงน
(1) เมอ y
b
T FEC517.3
rL≤
หนวยแรงดดทยอมใหรอบแกนหลก
yb F60.0F = (4.5.6)
(2) เมอ y
b
T FEC517.3
rL> ใหพจารณาใชคามากทสดของหนวยแรงดดทยอมใหจากสามกรณ
ตอไปน
(2.1) เมอ y
b
Ty
b
FEC586.17
rL
FEC517.3 ≤≤
หนวยแรงดดทยอมใหรอบแกนหลก
yy
2
Tb
yb F60.0F
rL
EC759.52F
32F ≤
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−= (4.5.7)
(2.2) เมอ y
b
T FEC586.17
rL>
หนวยแรงดดทยอมใหรอบแกนหลก
y2
T
bb F60.0
rL
EC862.5F ≤
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛= (4.5.8)
(2.3) เมอเหลกปกคานทรบแรงอดเปนแผนตนรปตดสเหลยมผนผา ซงมเนอทหนาตดไมนอยกวาเนอทหนาตดของเหลกปกคานทรบแรงดง หรอกรณของเหลกรปรางนา (ไมขนกบ
คาของ TrL )
หนวยแรงดดทยอมใหรอบแกนหลก
yfb
f
bb F60.0
LdAEC414.0
ALd
EC414.0F ≤=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛= (4.5.9)
เมอ L = ชวงความยาวทไมมคายนทางขางทปกคานรบแรงอด, cm d = ความลกของคาน , cm
152 การออกแบบโครงสรางเหลก
=Tr รศมไจเรชนรอบแกนในระนาบของเหลกแผนตง (web) ของหนาตดทประกอบดวยเหลกปก
คานรบแรงอด และหนงในสามของเนอทเหลกแผนตงสวนทรบแรงอด (มคาประมาณ
fb26.0 ), cm == fff tbA เนอทหนาตดของปกคานรบแรงอด, 2cm =bC คาสมประสทธ ขนกบโมเมนต 1M และ 2M
3.2MM3.0
MM05.175.1C
2
2
1
2
1b ≤⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+= (4.5.10)
=21 M,M โมเมนตดดรอบแกนหลกตรงตาแหนงททาคายน โดยให 21 MM ≤ ดงนน 0.1MM
2
1 ≤
เสมอ หากทศทางของ 1M และ 2M ไปทางเดยวกนจะเกดการดดสองทาง คา 2
1
MM เปนบวก
แตถาทศทางของ 1M และ 2M สวนทางกนจะเกดการดดทางเดยว คา 2
1
MM เปนลบ เรา
สามารถใช 0.1Cb = เพราะทาใหตองใชหนาตดโตกวาทตองการจรง 0.1Cb = สาหรบคานยน หรอเมอโมเมนตดดภายในระหวางจดททาคายนทางขางของปกรบแรงอดม
คามากกวาโมเมนตดดทจดทาคายน เชน คานชวงเดยวมคายนทปลายคานซงโมเมนตเปน 0 แตกลางชวงมโมเมนตสงสด
153 คานเหลกรปพรรณ
4.5.4 หนวยแรงเฉอนทยอมให VF
แรงเฉอนมากทสดทยอมใหสาหรบเหลกรปพรรณ คอ
vwFdtV =
เมอ yw FE5
th≤ หนวยแรงเฉอนทยอมให
yv F4.0F = (4.5.11)
เมอ yw FE5
th> หนวยแรงเฉอนทยอมให
yvy
v F4.089.2CF
F ≤= (4.5.12)
เมอ d = ความลกทงหมดของคาน, cm =ft ความหนาของปกคานรบแรงอดและปกคานรบแรงดง, cm =wt ความหนาของแผนตง, cm r = รศมของสวนพอก (fillet), cm =−−= r2t2dh f ขนาดลกของแผนตงทผลตแบบรดรอน, cm =−= ft2dh ขนาดลกของแผนตงททาจากนาแผนเหลกมาเชอมประกอบกนขน, cm
y
2
w
vv
Fth
Ek55.1C
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛= เมอ 8.0Cv ≤
y
v
w
v FEk
th12.1C
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛= เมอ 8.0Cv >
154 การออกแบบโครงสรางเหลก
2
2v ah34.500.4
ha34.500.4k ⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛+=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
+= เมอ 0.1ha≤
2
2v ah00.434.5
ha00.434.5k ⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛+=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
+= เมอ 0.1ha>
a = ระยะหางระหวางเหลกเสรมขางคาน, cm
4.6 การออกแบบสวนโครงสรางรบแรงดด มาตรฐาน AISC/LRFD
4.6.1 การจาแนกประเภทของรปตด
มาตรฐาน AISC/LRFD จาแนกประเภทของรปตดเปน 3 ประเภท คอ - หนาตดแบบคอมแพค (compact section) - หนาตดแบบไมคอมแพค (noncompact section) - หนาตดแบบชะลด (slender section) โดยใชอตราสวนความกวางตอความหนาแทนดวยสญลกษณ λ เปนตวกาหนด ดงตารางท 4.3 (เหลกรปตดอนใหหาจากตารางท 10 ภาคผนวก) ให pλ เปนพกดสงสดของหนาตดแบบคอมแพค และ rλ เปนพกดสงสดของหนาตดแบบไมคอมแพค โดยเปรยบเทยบดงน หนาตดเปนแบบคอมแพค ปกคานเชอมตอกบแผนตงตลอดความยาว และ
pλ≤λ
หนาตดเปนแบบไมคอมแพค เมอ
rp λ≤λ<λ
หนาตดเปนแบบชะลด เมอ
rλ>λ
ตารางท 4.3 พารามเตอรของความกวางตอความหนาสาหรบเหลกรปพรรณตว I และตว H
ชนสวน อตราสวน λ คอมแพค pλ ไมคอมแพค rλ
ปกคาน f
f
t2b
yFE38.0
ry FFE83.0−
แผนตง wth
yFE76.3
yFE70.5
155 คานเหลกรปพรรณ
เมอ =fb ความกวางของปกคาน, cm =ft ความหนาของปกคาน, cm =d ความลกของคาน, cm =r รศมความโคงของรอยพอก (fillet), cm =−−= r2t2dh f ระยะชวงวางระหวางรอยพอก, cm == ksc000,040,2E โมดลสยดหยนของเหลกรปพรรณ =yF กาลงครากของเหลกรปพรรณ, ksc =rF หนวยแรงคงคางในปกคาน = 700 ksc สาหรบเหลกรปพรรณ เทากบ 1150 ksc สาหรบคานประกอบ
4.6.2 ระยะคายนทางขางของปกรบแรงอด
มาตรฐาน AISC/LRFD ใหพจารณาระยะททาคายนทางขาง bL ซงจะทาใหเกดการวบตลกษณะตางๆ กน ดงน ถา pb LL ≤ การวบตของคานเกดจากการครากตลอดหนาตด ถา rb LL > การวบตของคานเกดจากการบดและโกงทางขางในชวงอลาสตก ถา rbp LLL ≤< การวบตของคานเกดจากการบดและการโกงทางขางในชวงอนอลาสตก ระยะ pL และ rL มวธหายงยากพอควร ซงจะกลาวตอไป
4.6.3 กาลงตานทานโมเมนตดดประลย nM มาตรฐาน AISC/LRFD ใหพจารณาออกแบบโครงสรางรบโมเมนตดด โดยให
nbu MM φ≤ (4.6.1)
เมอ =uM โมเมนตดดทเกดขนจากนาหนกบรรทกเพมคา, kg.cm ==φ 90.0b ตวคณลดกาลงสาหรบโมเมนตดด =nM กาลงระบในการรบโมเมนตดด หรอ กาลงตานทานโมเมนตดดประลย, kg.cm (ก) กาลงตานทานโมเมนตดดประลยของรปตดแบบคอมแพค กาลงตานทานโมเมนตดดประลยของหนาตดแบบคอมแพค ขนกบระยะคายนทางขางของปกรบแรงอด bL ดงน (1) ถาระยะคายนทางขาง pb LL ≤ กรณรบโมเมนตดดรอบแกนหลก
yyxpnx M5.1FZMM ≤== (4.6.2)
156 การออกแบบโครงสรางเหลก
ทงนคา yxy FSM = คา 5.1SZ
x
x ≤ ปองกนไมใหโกงตวมากเกนไปเมอรบนาหนก
บรรทกใชงาน กรณรบโมเมนตดดรอบแกนรอง กาลงตานทานโมเมนตดดประลย nyM จะไมขนกบ
ระยะคายนทางขางของปกรบแรงอด bL กลาวคอ
yypyny FZMM == (4.6.3)
(2) ถาระยะคายนทางขาง rbp LLL ≤< การวบตจะเปนการบดและโกงทางขาง LTB ในชวงอนอลาสตก
( ) ppr
pbrppbnx M
LLLL
MMMCM ≤⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
−−
−−= (4.6.4)
เมอ =+++
=CBAmax
maxb M3M4M3M5.2
M5.12C คาสมประสทธ
=maxM เปนคาสมบรณ (absolute คดแตคาตวเลข ถอเปนคาบวกไมวาคาจรงจะบวกหรอลบ) ของโมเมนตดดทมากทสดในชวงทไมมคายน
=AM เปนคาสมบรณของโมเมนตดดตรงจด 41 ในชวงทไมมคายน
=BM เปนคาสมบรณของโมเมนตดดตรงจด 21 ในชวงทไมมคายน
=CM เปนคาสมบรณของโมเมนตดดตรงจด 43 ในชวงทไมมคายน
หรอในทกกรณอาจจะเลอกใช 0.1Cb = แตจะตองใชหนาตดทใหญขน 0.1Cb = สาหรบคานยน หรอเมอโมเมนตดดในระหวางคายนมคามากกวาหรอเทากบคามากของ
โมเมนตดดทจดมคายน == yxp FZM โมเมนตดดพลาสตกหรอโมเมนตดดสงสดเมอตลอดหนาตดเกดการคราก ( ) =−= xryr SFFM โมเมนตเรมครากทหกผลของหนวยแรงคงคางออกไป สาหรบคาน I,W,H มาตรฐาน AISC/LRFD ป ค.ศ.1986 ใชคา
3.2MM3.0
MM05.175.1C
2
2
1
2
1b ≤⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+=
โดยท 21 MM ≤ อตราสวน 2
1
MM เปนบวกเมอโกงสองทางหรอทศทาง 1M กบ 2M ไปทางเดยวกน และ
จะเปนลบหาทศทางสวนกนและโกงทางเดยว สงเกตวา bC ในวธ AISC/ASD จะเหมอนกบคาหลงน
157 คานเหลกรปพรรณ
การหาระยะ pL และ rL คานรปตด I หรอคานทใชเหลกซงมจดครากตางกน (hybrid section) และคานรปตด C หรอเหลกราง
y
yp FEr76.1L =
ทอนเหลกรปตดสเหลยมตน คานรปตดคลายกลอง (box beam)
JAZF
Er13.0L
xy
yp =
เมอ A = เนอทหนาตดคาน =xZ โมดลสพลาสตกของหนาตดรอบแกนหลก
=+
=3
dttb2J3w
3ff คาคงทของการบด (torsional constant)
คานทมรปตดแบบตว I หรอคานทมความสมมาตรแกนเดยวหรอทงสองแกนโดยมเนอทหนาตดของปกคานรบแรงอดมากกวาหรอเทากบเนอทหนาตดของปกคานรบแรงดง และสาหรบคานรปตว C
( ) ( )2ry2ry
1yr FFX11
FFXr
L −++−
=
กรณนใหใช ( ) xryr SFFM −= ในสมการ 4.6.4 คานทเปนทอนเหลกสเหลยมตน
r
yr M
JAEr2L =
กรณนใหใช yxr FSM = คานทมรปตดคลายกลองทมความสมมาตรและรบนาหนกในระนาบทสมมาตร
r
yr M
JAEr2L =
กรณนใหใช xryr S)FF(M −=
เมอ 2
EGJAS
Xx
1π
=
2
x
y
w2 GJ
SIC4X ⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛=
=xS โมดลสอลาสตกของหนาตดรอบแกนหลก E = 2,040,000 ksc = โมดลสยดหยนของเหลก G = โมดลสการเฉอนของเหลก (shear modulus)
( ) ( ) ksc615,7843.012
000,040,212EG =
+=
ν+=
J = คาคงทของการบด (torsional constant) ดตารางท 21 ภาคผนวก =yF กาลงจดครากของเหลก
158 การออกแบบโครงสรางเหลก
=yI โมเมนตอนเนอรเชยรอบแกน y
==AI
r yy รศมไจเรชนรอบแกน y
=wC คาคงทของการบดเบยว (warping constant) ดตารางท 21 ภาคผนวก =rF หนวยแรงอดคงคาง (residual stress) ksc700Fr = สาหรบเหลกรปพรรณรดรอน ksc1150Fr = สาหรบเหลกรปตดทประกอบขนจากการเชอมแผนเหลก
(3) ถาระยะคายน rb LL > การวบตเปนแบบการบดและโกงทางขาง LTB ในชวงอลาสตก
pcrnx MMM ≤= (4.6.5)
สาหรบคานรปตดแบบตว I หรอคานทมความสมมาตรแกนเดยวหรอทงสองแกน โดยมเนอทหนาตดปกคานรบแรงอดมากกวาหรอเทากบเนอทหนาตดปกคานรบแรงดง หรอคานทใชเหลกทมจดครากตางกน (hybrid section) และสาหรบคานรปตดตว C
2
y
b
221
y
b
1xbcr
wy
2
by
bbcr
rL2
XX1
rL
2XSCM
CILEGJEI
LCM
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛ π+
π=
สาหรบคานรปตดสเหลยมตน หรอคานรปตดคลายกลอง
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=
y
b
bcr
rL
JAEC2M
159 คานเหลกรปพรรณ
(ข) กาลงตานทานโมเมนตดดประลยของรปตดแบบไมคอมแพค กาลงตานทานโมเมนตดดประลยรอบแกนหลกของรปตดแบบไมคอมแพค เปนคาทนอยทสดของกาลงตานทานโมเมนตดดประลยทไดจากการพจารณาลกษณะของการวบตตางๆ 3 กรณคอ ก) การบดและการโกงทางขาง (Lateral Torsional Buckling : LTB) ข) การโกงเฉพาะแหงของปกคาน (Flange Local Buckling : FLB) ค) การโกงเฉพาะแหงของแผนตง (Web Local Buckling : WLB)
160 การออกแบบโครงสรางเหลก
(1) เมอ pλ≤λ กาลงตานทานโมเมนตดดประลย
pn MM = (2) เมอ rp λ≤λ<λ สาหรบการวบตเนองจากการบดและโกงทางขาง (LTB) ในชวงอนอลาสตก กาลงตานทานโมเมนตดดประลยคอ
( ) ppr
prppbn MMMMCM ≤
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
λ−λλ−λ
−−= (4.6.6)
สาหรบการวบตเนองจากการโกงเฉพาะแหงของปกคาน (FLB) หรอแผนตง (WLB) ในชวงอนอลาสตก กาลงตานทานโมเมนตดดประลยคอ
( )⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
λ−λλ−λ
−−=pr
prppn MMMM (4.6.7)
ถาระยะคายน rb LL > ใหหากาลงตานทานโมเมนตดดประลยจากสมการ 4.6.5 เนองจากการวบตอยในชวงอลาสตก ตารางท 4.4 ใหคาของ prp ,,M,M λλ และ rλ สาหรบการวบตของคานรปตดแบบไมคอมแพคในแตลกษณะ สงเกตวาสญลกษณของ p,λλ และ rλ มความหมายตางกน
รปท 4.11 แสดงตวอยางการหากาลงตานทานแรงดดประลยของรปตดแบบไมคอมแพค ซงสามารถหาคาไดจากตารางท 4.4 แลวนาคาทไดในแตละกรณมาประมาณหาคาของ nM สาหรบตวพารามเตอรทตองการ λ ทตองการ คานอยทสดของ nM เปนกาลงตานทานโมเมนตดดประลยของรปตดแบบไมคอมแพค
161 คานเหลกรปพรรณ
162 การออกแบบโครงสรางเหลก
4.6.4 กาลงรบแรงเฉอนประลย ในหนาตดคานจะใหเหลกแผนตงเปนผรบแรงเฉอนประลย ถาไมมเหลกเสรมขางคานและอตราสวน
260th
w
< กาลงรบแรงเฉอนประลยของเหลกแผนตงคอ
nvu VV φ≤ เมอ =uV แรงเฉอนประลยทเกดจากนาหนกบรรทกเพมคา ==φ 90.0v ตวคณลดกาลงสาหรบแรงเฉอน =nV กาลงตานทานแรงเฉอนระบ หรอ กาลงตานทานแรงเฉอนประลย ของหนาตด
ถา yw FE510.1
th≤ เหลกแผนตงไมสญเสยเสถยรภาพ กาลงตานทานแรงเฉอนประลย
wyn AF6.0V = (4.6.8)
ถา ywy FE537.1
th
FE510.1 ≤< เหลกแผนตงจะโกงเดาะในชวงอนอลาสตก กาลงตานทานแรง
เฉอนประลย
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=
w
ywyn
th
FE510.1
AF6.0V (4.6.9)
ถา 260th
FE537.1
wy
<< เหลกแผนตงจะโกงเดาะในชวงอลาสตก กาลงตานทานแรงเฉอนประลย
คอ
2
w
wn
th
E55.4AV
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛= (4.6.10)
เมอ == ww dtA เนอทหนาตดของเหลกแผนตง d = ความลกทงหมดของคาน =wt ความหนาของเหลกแผนตง =−−= r2t2dh f ความสงของแผนตงระหวางรอยพอกในคานรปพรรณรดรอน =−= ft2dh ความสงของแผนตงหากประกอบหนาตดจากการเชอมแผนเหลก =yF กาลงจดครากของเหลกแผนตง E = 2,040,000 ksc = โมดลสยดหยนของเหลก
ในกรณท 260th
w
> ใหเสรมเหลกขางคานทเหลกแผนตง (web stiffener) โดยใหเปนตวเดยวกบทคายนปก
รบแรงอดดวย
163 คานเหลกรปพรรณ
4.7 ระยะโกงตวทยอมให ตามมาตรฐาน AISC/LRFD/ASD
มาตรฐาน AISC/LRFD/ASD กาหนดระยะโกงตวมากทสดทยอมใหภายใตการบรรทกของนาหนกคงทใชงานและนาหนกจรใชงาน ดงน สาหรบงานกอสรางตางๆ ทมการฉาบผว (plastered construction)
360L
≤Δ
สาหรบงานพนทไมฉาบผว (unplastered floor construction)
240L
≤Δ
สาหรบงานหลงคาทไมฉาบผว (unplastered roof construction)
180L
≤Δ
เมอ =Δ ระยะโกงตวสงสดของคาน =L เปนชวงความยาวคาน มาตรฐาน AISC ยงใหขอสงเกตวา อาจไมตองคานวณการโกงตวของคาน ถาใชอตราสวนระหวางความลกของคานตอชวงความยาวคาน ไมนอยกวาคาตอไปน สาหรบคานทรองรบพน
E027.0F
Ld y≥
สาหรบคานทรองรบหลงคา
E035.0F
Ld y≥
164 การออกแบบโครงสรางเหลก
4.8 ผลการกระทาของนาหนกแบบจด (Concentrated Loads on Beams)
การกระทาของนาหนกแบบจดบนคาน เชนทฐานรองรบแรงปฏกรยา ระหวางชวงรบนาหนกจากตง คานฝาก และเสาตงบนคานเชนดงในโครงหลงคาตงบนขอ ดงแสดงในรปท 4.13
สมมตใหแรงหรอนาหนกกระทากระจายออกไปสเหลกแผนตง นาหนกระหวางชวงคานสามารถกระจายออกสองดาน แตบรเวณจดรองรบจะกระจายไปไดดานเดยว พจารณาใหเหลกแผนตงเรมรบทระยะ rbk f += เทากบความหนาของปกรวมกบระยะพอก ตรงนความหนาของเหลกแผนตงจะสมาเสมอ แนวเอยงจะเปนอตราสวน 1 ตอ 2.5 ดงนนความยาวสวนทเลยจากขอบของแผนรองรบเทากบ 2.5k ถา N เปนความยาวของแผนรองรบ ความยาวของเนอทรองรบแรงกดคอ N+5k ทบรเวณกลางชวงคาน และเทากบ N+2.5k บรเวณปลายคาน ไดเนอทรองรบแรงกด ( ) wtk5N + และ ( ) wtk5.2N + ตามลาดบ หากแรงกดมคามากพอ เหลกแผนตงจะเกดการโกงและวบตทตาแหนงนนๆ ได ลกษณะการวบตของเหลกแผนตงอาจจะเกดการคราก (yielding) หรอเกดการย (cripping) เมอแผนตงมความชะลดมาก หรอเซออกทางขาง (sidesway buckling) เมอไมทาคายนตรงตาแหนงทรบนาหนกทปกคานดานรบแรงอดและดานรบแรงดง การปองกนมใหเกดการวบตในเหลกแผนตงในลกษณะดงกลาว โดยการเพมความหนาเหลกแผนตงใหมากขน หรอเสรมเหลกแผนตงดวยเหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกด (bearing stiffener) โดยใหมเนอทรบแรงกดตรงปกคานมากพอ (อธบายในบทท 8)
165 คานเหลกรปพรรณ
มาตรฐาน AISC มขอกาหนดเพอปองกนไมใหเกดการวบตในเหลกแผนตงตามลกษณะดงกลาวขางตน กลาวคอ มาตรฐาน AISC/ASD
(1) กรณทเหลกแผนตงจะเกดการคราก หนวยแรงใชงานทกระทาจะตองไมเกนกวาหนวยแรงทยอมให เมอ (ก) นาหนกแบบจดกระทาในชวงคาน (หางจากปลายคานไมนอยกวาความลกคาน)
( ) yw
F66.0tk5N
R≤
+ (4.8.1)
(ข) นาหนกแบบจดกระทาใกลกบหรอทปลายคาน
( ) yw
F66.0tk5.2N
R≤
+ (4.8.2)
หรอ ( ) 12wywywy RNRtkF65.1NtF66.0tk5.2NF66.0R +=+=+=
wy2
wy1
2
1
tF66.0RtkF65.1R
RRRN
=
=
−=
สาหรบใชในการออกแบบระยะ N เมอทราบคาของ R แลว เมอ =+= rbk f ระยะจากผวนอกของปกคานถงรอบพอกทเหลกแผนตง =N ความยาวของทรบแรงกด ตองไมนอยกวา k (2) กรณทเหลกแผนตงจะเกดการย นาหนกหรอแรงกระทาใชงานตองไมเกนกวาคาตอไปน มฉะนนตองใชเหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกด
(ก) นาหนกแบบจดกระทาหางจากปลายคานไมนอยกวา 2d
w
fy5.1
f
w2w t
tEFtt
dN31t40.0R
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+= (4.8.3)
(ข) นาหนกแบบจดกระทาหางจากปลายคานนอยกวา 2d
w
fy5.1
f
w2w t
tEFtt
dN31t20.0R
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+= (4.8.4)
เมอ =d ความลกทงหมดของคาน =ft ความหนาของปกคาน =wt ความหนาของแผนตง
166 การออกแบบโครงสรางเหลก
(3) กรณทเหลกแผนตงจะเกดการเซ นาหนกหรอแรงกระทาใชงานตองไมเกนกวาคาตอไปน
(ก) เมอทาคายนทปกคานดานทรบนาหนก โดยท 3.2t
bd
w
fc ≤l
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+=
3
w
fc3w
tbd4.01
hEt234.0R
l (4.8.5)
(ข) เมอไมทาคายนทปกคานดานทรบนาหนก และม 7.1t
bd
w
fc ≤l
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=
3
w
fc3w
tbd4.0
hEt234.0R
l (4.8.6)
เมอ =l ชวงระยะทไมมการทาคายนทปกคานดานใดๆ เมอตองรบนาหนกแบบจด =fb ความกวางของปกคาน =wt ความหนาของเหลกแผนตง =−= k2ddc ความลกของเหลกแผนตงเมอหกความหนาของปกและรอยพอกแลว
มาตรฐาน AISC/LRFD
(1) กรณทเหลกแผนตงจะเกดการคราก กาลงรบแรงของเหลกแผนตงตรงรอยพอกเทากบ nRφ เมอตวคณลดกาลง 0.1=φ และกาลงตานทานแรงกด nR หาไดจาก (ก) นาหนกแบบจดกระทาในชวงคาน หางจากปลายคานไมนอยกวาความลกของคาน ( ) ywn Ftk5NR += (4.8.7) (ข) นาหนกแบบจดกระทาใกลกบหรอทปลายคาน ( ) ywn Ftk5.2NR += (4.8.8)
(2) กรณทเหลกแผนตงจะเกดการย นาหนกหรอแรงกระทาตองไมเกนกวา nRφ เมอ กาลง 75.0=φ และกาลงตานทานแรงกด nR หาไดจาก
(ก) นาหนกแบบจดกระทาหางจากปลายคานไมนอยกวา 2d
w
fy5.1
f
w2wn t
tEFtt
dN31t80.0R
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+= (4.8.9)
(ข) นาหนกแบบจดกระทาหางจากปลายคานนอยกวาระยะ 2d
w
fy5.1
f
w2wn t
tEFtt
dN31t40.0R
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+= (4.8.10)
ในกรณทเสรมเหลกขางคานยาวอยางนอยครงหนงของความลกเหลกแผนตง ไมตองตรวจสอบการวบตจากการยของเหลกแผนตง
167 คานเหลกรปพรรณ
(3) กรณทเหลกแผนตงจะเกดการเซ นาหนกหรอแรงทกระทาตองไมเกนกวาคาตอไปน
(ก) เมอทาคายนทปกคานดานรบนาหนก โดยม 3.2t
bd
w
fc ≤l
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+=
3
w
fc3w
n tbd4.01
hEt40.0R
l (4.8.11)
(ข) เมอไมทาคายนทปกคานดานรบนาหนก และม 7.1t
bd
w
fc ≤l
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=
3
w
fc3w
n tbd4.0
hEt40.0R
l (4.8.12)
หมายเหต
1) ไมตองตรวจสอบทงสองกรณขางตน เมอ lw
fc
tbd มคาเกนกวา 2.3 หรอ 1.7 แลวแตกรณ หรอในกรณทรบ
นาหนกแบบแผ 2) ตรงตาแหนงทรบนาหนกแบบจด แตหนวยแรงดดในเหลกแผนตงทเกดขนจากการเพมคานาหนกบรรทกใชงานแลวไมเกนกวากาลงทจดคราก ใหใชคา 0.80E แทนคาของ 0.40E ทปรากฏในสองสมการขางตน
4.9 วธออกแบบคาน
การออกแบบคานเหลก จะใชวธประมาณหนาตดขนมาแลวตรวจสอบวารบโมเมนตดดไดหรอไม เมอผานการรบโมเมนตดดแลวจงตรวจสอบการรบแรงเฉอน การโกงตว การครากหรอยของแผนตงทจดรองรบหรอทจดรบนาหนกแบบจด การออกแบบคานเหลกรปพรรณ กระทาตามลาดบดงน ขนตอนท 1 เลอกรปตดคาน คานวณหานาหนกบรรทกใชงาน เมอใชวธ AISC/ASD หรอนาหนกบรรทก
เพมคา เมอใชวธ AISC/LRFD ขนตอนท 2 คานวณหาโมเมนตดดและแรงเฉอนทมากทสดทคานตองรบ ขนตอนท 3 หาระยะททาคายนทางขางของปกรบแรงอด ขนตอนท 4 คานวณหาหนวยแรงดดทยอมให (หากใชวธ AISC/ASD) หรอกาลงรบโมเมนตดดประลย
(หากใชวธ AISC/LRFD) ขนกบประเภทของรปตด และระยะคายนทางขางของปกรบแรงอด ขนตอนท 5 คานวณหาโมดลสอลาสตกของหนาตด xS ถาใชวธ AISC/ASD หรอโมดลสพลาสตกของหนา
ตด xZ ถาใชวธ AISC/LRFD แลวเปรยบเทยบกบรปตดทเลอกมาในขนตอนท 1 หากไมเหมาะสมเชนทตองการเกดมากกวาทเลอกมาแสดงวาหนาตดทเลอกมานนเลกเกนไปใหเลอกทโตขน แตถาทตองการนอยกวาทเลอกไวมากกอาจจะสนเปลองเกนไปใหเลอกใหมใกลเคยงแตมากกวาทตองการเลกนอยแลวยอนไปขนตอนท 1 มาใหม
168 การออกแบบโครงสรางเหลก
ขนตอนท 6 ตรวจสอบการรบแรงเฉอน การโกงตว การครากและการยของเหลกแผนตงทจดรองรบหรอท
จดรบนาหนกเปนจด ตวอยางท 4.1 จงตรวจสอบกาลงรบโมเมนตดดของเหลกรปตด 7.36300W × (ก) เมอทาคายนทางขางของปกรบแรงอดตลอดความยาว (ข) เมอระยะคายนทางขางทปกรบแรงอดเทากบ 3 เมตร (ค) เมอระยะคายนทางขางเทากบ 6 เมตร และใหคา 75.1Cb = กาหนดใหใชเหลก ASTM A36 ม ksc000,040,2E,ksc2500Fy == วธทา เปดตารางท 1 ภาคผนวก ข. ตารางชวยการออกแบบ หาคณสมบตตางๆ ของ 7.36300W ×
3
x3
y3
xy
x4
y4
x2
fwf
cm08.522Z,cm7.67S,cm481S,cm29.3r
,cm4.12r,cm508I,cm7210I,m/kg7.36w,cm78.46A
,mm13r,mm9t,mm5.6t,mm150b,mm300d,7.36300W
====
=====
=====×
ตรวจสอบตามวธ AISC/ASD ขนตอนท 1 ตรวจสอบประเภทของหนาตด
ปกคาน 333.892
150t2
b
f
f =×
=
997.15
2500000,040,256.0
FE56.0
855.102500
000,040,238.0FE38.0
y
y
==
==
พบวา yf
f
FE38.0
t2b
< อาจจะเปนหนาตดแบบคอมแพค
แผนตง 154.465.6
300td
w
==
477.164
25006.0000,040,246.4
F6.0E46.4
407.1072500
000,040,276.3FE76.3
y
y
=×
=
==
พบวา yw F
E76.3td< หนาตดทกาหนดเปนแบบคอมแพคแนนอน
ขนตอนท 2 หากาลงรบโมเมนตดด กรณทหนาตดเปนแบบคอมแพค (ก) เมอคานมคายนทางขางของปกรบแรงอดตลอดความความยาว นนคอคายนตองพอเพยง หนวยแรงดดทยอมใหเมอคายนพอเพยงของหนาตดประเภทคอมแพคคแ ksc1650250066.0F66.0F yb =×==
169 คานเหลกรปพรรณ
กาลงรบโมเมนตดด m.kg5.7936cm.kg650,7934811650SFM xb ==×== (ข) เมอระยะคายนทางขาง cm300m00.3L == หาระยะคายน cL จากคานอยของ
( ) cm368.253
25000.309.00.15000,040,269.0
dFEA69.0L
cm2476533.1902500
000,040,20.15444.0FEb444.0L
y
fc
yfc
=×
×××==
=××==
ดงนน m902476533.1cm2476533.190Lc == พบวา ( ) ( )cm2476533.190Lcm300L c =>= คาหนวยแรงดดทยอมใหจะขนกบคาของ
TrL
เมอพบวา ( ) ⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ −+
=⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ +
=
wfff
y
wf
yT
tt2d61tb2
I
A61A2
Ir
( )
58945673.76916988223.3
300rL
cm916988223.3r
65.09.020.30619.00.152
508r
T
T
T
==
=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ ××−+××
=
แตเนองจาก 57118629.532500
0.1000,040,2517.3F
EC517.3y
b =×
×=
7922201.1192500
0.1000,040,2586.17F
EC586.17y
b =×
×=
ใช 0.1Cb = ซงเปนคาททาใหหนาตดมประสทธภาพในการรบแรงตาสด
พบวา y
b
Ty
b
FEC586.17
rL
FEC517.3 <<
ดงนนหนวยแรงดดทยอมใหคอ
( )
ksc036552.1326F
250058945673.760.1000,040,276.52
250032F
FrL
EC76.52F
32F
b
2b
y
2
Tb
yb
=
×⎥⎦
⎤⎢⎣
⎡ ×××
−=
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−=
และจาก ( )0.30300
9.00.150.1000,040,2414.0Ld
AEC414.0F fbb ×
××××==
ksc84.1266Fb =
170 การออกแบบโครงสรางเหลก
ดงนนหนวยแรงดดทยอมให ksc036552.1326Fb = กาลงรบโมเมนตดด m.kg235814.6378cm.kg5814.823,637481036552.1326SFM xb ==×== (ค) เมอระยะคายนทางขางเทากบ 6.00 เมตร และ 75.1Cb =
1789135.153916988223.3
600rL
T
==
4702117.158
250075.1000,040,2586.17
FEC586.17
86801817.702500
75.1000,040,2517.3F
EC517.3
y
b
y
b
=×
×=
=×
×=
พบวา y
b
Ty
b
FEC586.17
rL
FEC517.3 << ดงนนหาคาหนวยแรงดดทยอมใหจาก
ksc0835466.888F
25001789135.15375.1000,040,276.52
250032F
FrL
EC76.52F
32F
b
2b
y
2
Tb
yb
=
×⎥⎦
⎤⎢⎣
⎡ ×××
−=
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−=
และ ( )0.30600
9.00.1575.1000,040,2414.0Ld
AEC414.0F fbb ×
××××==
ksc485.1108Fb = ดงนนหนวยแรงดดทยอมใหคอ ksc485.1108Fb = กาลงรบโมเมนตดด m.kg81285.5331m.kg285.181,533481485.1108SFM xb ==×== ตรวจสอบตามวธ AISC/LRFD ขนตอนท 1 ตรวจสอบชนดของหนาตด
ปกคาน 333333333.89.02
0.15t2
b
f
f =×
==λ
94196366.27
7002500000,040,283.0
FFE83.0
85497121.102500
000,040,238.0FE38.0
ryr
yp
=−
=−
=λ
===λ
พบวา pλ<λ หนาตดอาจจะเปนแบบคอมแพค
แผนตง 94736842.2665.0
3.129.020.30t
r2t2dth
w
f
w
=×−×−
=−−
=
4070836.1072500
000,040,276.3FE76.3
y
==
171 คานเหลกรปพรรณ
8245682.1622500
000,040,270.5FE70.5
y
==
พบวา yw F
E76.3th< แสดงวาหนาตดนเปนประเภทคอมแพค
ขนตอนท 2 หากาลงรบโมเมนตดดประลย
(ก) เมอคายนทางขางตลอดความยาว m.kg052,13cm.kg200,305,108.5222500ZFMM xypn ==×=== m.kg5.037,18cm.kg750,803,148125005.1SF5.1M5.1M xyyn ==××==≤ ดงนนกาลงตานทานโมเมนตดดประลย m.kg052,13Mn = กาลงรบโมเมนตดดประลย m.kg8.746,11052,139.0Mnb =×=φ (ข) เมอระยะคายนทางขางของปกรบแรงอด cm300m00.3Lb == ขอมลของคานทตองใชคอ
( ) ( )
( ) ( ) 4333w
3ff
yx
2w
ff3
xy4
y
cm03625.1065.0309.015231dttb2
31J
ksc3846.615,7843.012
000,040,212EG
cm29.3r,cm4.12rksc000,040,2E,cm76.46A,cm3.1r,cm65.0t,cm30d
cm9.0t,cm15b,cm481S,cm29.3r,cm508I
=×+×××=+=
=+
=ν+
=
=======
=====
622
yw cm300,114
430508
4dI
C =×
==
( ) 22
22x
y
w2
1
x1
ksc000003357.0X
03625.103846.615,784481
508300,1144
GJS
IC4X
ksc4315.577,126X2
76.4603625.103846.615,784000,040,24812
EGJAS
X
−=
⎟⎠
⎞⎜⎝
⎛×
××
=⎟⎠⎞
⎜⎝⎛=
=
×××π=
π=
cm4069087.1652500
000,040,229.376.1FEr76.1L
yyp =×==
( )
( )
cm8394313.487L
7002500000003357.0117002500
4315.577,12629.3L
FFX11FF
XrL
r
2r
2ry2
ry
1yr
=
−++−
×=
−++−
=
แสดงวา rbp LLL << เพราะ cm300m00.3Lb ==
172 การออกแบบโครงสรางเหลก
( )⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
−−
−−=pr
pbrppbn LL
LLMMMCM
เนองจาก m.kg052,13cm.kg200,305,108.5222500ZFM xyp ==×== ( ) ( ) m.kg658,8cm.kg800,8654817002500SFFM xryr ==×−=−= m878394313.4L,m654069087.1L,m00.3L,0.1C rpbb ==== แทนคาได
( )
m.kg81144.217,11M654069087.1878394313.4
654069087.100.3658,8052,13052,130.1M
n
n
=
⎥⎦⎤
⎢⎣⎡
−−
×−−×=
ดงนน กาลงรบโมเมนตดดประลย m.kg096,10m.kg0303.096,1081144.217,119.0Mnb ==×=φ (ค) เมอระยะคายนทางขาง 75.1C,m00.6L bb == ขอมลของคานทตองใชคอ
( ) ( )
( ) ( ) 4333w
3ff
yx
2w
ff3
xy4
y
cm03625.1065.0309.015231dttb2
31J
ksc3846.615,7843.012
000,040,212EG
cm29.3r,cm4.12rksc000,040,2E,cm76.46A,cm3.1r,cm65.0t,cm30d
cm9.0t,cm15b,cm481S,cm29.3r,cm508I
=×+×××=+=
=+
=ν+
=
=======
=====
622
yw cm300,114
430508
4dI
C =×
==
( ) 22
22x
y
w2
1
x1
ksc000003357.0X
03625.103846.615,784481
508300,1144
GJS
IC4X
ksc4315.577,126X2
76.4603625.103846.615,784000,040,24812
EGJAS
X
−=
⎟⎠
⎞⎜⎝
⎛×
××
=⎟⎠⎞
⎜⎝⎛=
=
×××π=
π=
cm4069087.1652500
000,040,229.376.1FEr76.1L
yyp =×==
( )
( )
cm8394313.487L
7002500000003357.0117002500
4315.577,12629.3L
FFX11FF
XrL
r
2r
2ry2
ry
1yr
=
−++−
×=
−++−
=
แสดงวา m878394313.4Lm00.6L rb =>=
173 คานเหลกรปพรรณ
pwy
2
by
bbcrn MCI
LEGJEI
LCMM ≤
⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢
⎣
⎡
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛ π+
π==
แทนคา
m.kg052,13Mm.kg71527.141,11cm.kg527.171,114,1M
300,114508600
000,040,203625.103846.615,784508000,040,2600
75.1M
pn
2
n
=<==
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡××⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ ×π
+×××π
=
ดงนน m.kg027,10m.kg54375.027,1071527.141,1190.0Mnb ==×=φ ตวอยางท 4.2 คานชวงเดยวยาว 12 เมตร มการคายนทจดรองรบตรงปลายทงสองขาง รบนาหนกบรรทก
คงทใชงาน 800 kg/m (รวมนาหนกคานไวดวยแลว) และนาหนกบรรทกจรใชงาน 1275 kg/m ถาเลอกใชหนาตด 136350W × ทาดวยเหลกกลาประสมกาลงสง ASTM A542 ม ,ksc3500Fy =
ksc000,040,2E = คานจะรบโมเมนตดดประลยตามวธ AISC/LRFD ไดหรอไม วธทา ขนตอนท 1 หานาหนกบรรทกเพมคา แลวหาโมเมนตดดประลยทเกดขน นาหนกบรรทกเพมคา m/kg300012756.18002.1L6.1D2.1wu =×+×=+= โมเมนตดดประลยทเกดขน
cm.kg000,400,5m.kg000,548
1230008LwM
22u
u ==×
==
ขนตอนท 2 ตรวจสอบชนดของหนาตดทเลอก 136350W × จากตารางท 1 ภาคผนวก
3
x3
y3
xy
x4
y4
x2
wff
cm18.2493Z,cm776S,cm2300S,cm84.8r
,cm2.15r,cm600,13I,cm300,40I,m/kg136w,cm6.173A
,mm20r,mm12t,mm19t,mm350b,mm350d,136350W
====
=====
=====×
210526316.9192
350t2
b
f
f =×
==λ
174125104.93500
000,040,238.0FE38.0
yp ===λ
40341173.227003500000,040,283.0
FFE83.0
ryr =
−=
−=λ
พบวา rp λ<λ<λ แสดงวาหนาตดเปนประเภทไมคอมแพค
174 การออกแบบโครงสรางเหลก
ขนตอนท 3 หากาลงรบโมเมนตดดประลย โดยใชคานอยระหวางการวบตแบบ FLB และแบบ LTB (ก) สาหรบการวบตแบบการโกงเดาะทางขางของปกรบแรงอด FLB คานวณจาก
( ) ⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
λ−λλ−λ
−−=pr
prppn MMMM
เมอ m.kg3.261,87cm.kg130,726,8350018.2493FZM yxp ==×== m.kg750,120cm.kg000,075,12230035005.1SF5.1M5.1 xyy ==××== ใช m.kg3.261,87Mp = ( ) ( ) m.kg400,64cm.kg000,440,623007003500SFFM xryr ==×−=−=
( )
m.kg3957.198,87M174125104.940341173.22174125104.9210526316.9400,643.261,873.261,87M
n
n
=
⎥⎦⎤
⎢⎣⎡
−−
−−=
(ข) สาหรบการวบตแบบการบดและโกงเดาะทางขาง LTB ตองตรวจดวาระยะคายนทางขางอยในชวงใด ดงนนหาคาตางๆ ทจาเปนกอน
3
x3
y3
xy
x4
y4
x2
wff
cm18.2493Z,cm776S,cm2300S,cm84.8r
,cm2.15r,cm600,13I,cm300,40I,m/kg136w,cm6.173A
,mm20r,mm12t,mm19t,mm350b,mm350d,136350W
====
=====
=====×
( ) ( )
622
yw
4333w
3ff
cm000,165,44
35600,134dI
C
cm2033333.1802.1359.135231dttb2
31J
=×
==
=×+××=+=
( ) ( ) ksc3846.615,784
3.012000,040,2
12EG
ksc000,040,2E
=+
=ν+
=
=
ksc894.125,216X
26.1732033333.1803846.615,784000,040,2
23002EGJA
SX
1
x1
=
×××π=
π=
000000324.0X
2033333.1803846.615,7842300
600,13000,165,44
GJS
IC4X
2
22x
y
w2
=
⎟⎠
⎞⎜⎝
⎛×
××
=⎟⎠⎞
⎜⎝⎛=
จะได cm6176527.3753500
000,040,284.876.1FEr76.1L
yyp =×==
( )
( )
cm27773.158,1L
7003500000000324.0117003500
894.125,21684.8L
FFX11FF
XrL
r
2r
2ry2
ry
1yr
=
−×++−
×=
−++−
=
คายนทปลายทงสองขางเทานน rb Lcm1200m12L >==
175 คานเหลกรปพรรณ
ดงนนคานวณคา nM จากสมการ
pwy
2
by
bbcrn MCI
LEGJEI
LCMM ≤
⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢
⎣
⎡
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛ π+
π==
โดยท 0.1Cb =
m.kg3.261,87Mm.kg34967.611,61cm.kg967.134,161,6M
10615665689.110922732696.31200
0.1M
10615665689.1CILE
000,165,4600,131200
000,040,2CILE
10922732696.3GJEI
2033333.1803846.615,784600,13000,040,2GJEI
m.kg3.261,87FZM
pn
1818n
18wy
2
b
2
wy
2
b
18y
y
yxp
=<==
⎥⎦⎤
⎢⎣⎡ ×+×
π=
×=⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛ π
××⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ ×π
=⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛ π
×=
×××=
==
กาลงรบโมเมนตดดประลยของคาน m.kg000,54Mm.kg450,552147.450,5534967.611,619.0M unb =>==×=φ คานทเลอกรบโมเมนตไดโดยปลอดภย
สมมตโจทยใหตรวจสอบดวยวธ AISC/ASD
ขนตอนท 1 หาโมเมนตดดทกระทาบนคาน นาหนกบรรทกรวม m/kg20751275800LLDLw =+=+=
โมเมนตดดสงสด m.kg350,378
1220758
wLM22
=×
==
ขนตอนท 2 ตรวจสอบชนดหนาตด
3
x3
y3
xy
x4
y4
x2
wff
cm18.2493Z,cm776S,cm2300S,cm84.8r
,cm2.15r,cm600,13I,cm300,40I,m/kg136w,cm6.173A
,mm20r,mm12t,mm19t,mm350b,mm350d,136350W
====
=====
=====×
51976331.133500
000,040,256.0FE56.0
174125104.93500
000,040,238.0FE38.0
210526316.9192
350t2
b
y
y
f
f
==
==
=×
=
176 การออกแบบโครงสรางเหลก
0081601.13935006.0000,040,246.4
F6.0E46.4
FE46.4
77555366.903500
000,040,276.3FE76.3
16666667.2912350
td
yb
y
w
=×
==
==
==
พบวา yf
f
y FE56.0
t2b
FE38.0 << แต
yw FE76.3
td< เขาเกณฑเพยงเฉพาะสวนปกอยางเดยว ยงคง
เปนหนาตดแบบไมคอมแพค ขนตอนท 3 ตรวจสอบระยะคายนทางขาง ระยะคายนทางขางจรงมทปลายเทานน L = 12.00 m = 1200 cm ระยะคายนทใชตรวจสอบเลอกจากคานอยของสองคาตอไปน
( ) cm1257143.764
35000.359.10.35000,040,269.0
dFEA69.0L
cm1734319.3753500
000,040,20.35444.0FEb444.0L
y
fc
yfc
=×
×××=≤
=×=≤
ดงนน ระยะคายนทใชในการตรวจสอบคอ cm1734319.375Lc = ตรวจสอบพบวา ( ) ( )cm1734319.375Lcm1200L c =<= แสดงวาคายนทางขางของปกรบแรงอดไมพอเพยง ขนตอนท 4 หาหนวยแรงอดทยอมให กรณทคายนทางขางของปกรบแรงอดไมพอเพยง 0.1Cb = เนองจากโมเมนตดดทกลางชวงมากกวาทปลายทงสองขางซงมคายนทางขางอย
( ) ( )
( )
111904.124668693829.9
1200rL
cm668693829.92.19.12359.1356
600,133r
tt2dtb6I3
tt2d61tb2
I
A61A
2I
r
T
T
wfff
y
wfff
y
wf
y
T
==
=××−+××
×=
−+=
⎥⎦⎤
⎢⎣⎡ −+
=+
=
2429045.101
35000.1000,040,2586.17
FEC586.17
27591602.453500
0.1000,040,2517.3F
EC517.3
y
b
y
b
=×
×=
=×
×=
177 คานเหลกรปพรรณ
ตรวจสอบพบวา y
b
T FEC586.17
rL> ดงนนหาหนวยแรงดดทยอมใหจาก
y2
T
bb F60.0
rL
EC862.5F ≤
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=
ksc2100350060.0F60.0
ksc334891.776111904.124
0.1000,040,2862.5F
y
2b
=×=
=××
=
และเนองจากปกคานเปนสเหลยมผนผา ตรวจสอบตามสมการ 4.5.9
( )yb
yfb
b
F60.0ksc22.1337351200
9.1350.1000,040,2414.0F
F60.0Ld
AEC414.0F
<=×
××××=
≤=
ดงนนเลอกคามากเปน ksc22.1337Fb = โมเมนตดดทคานรบได
( ) m.kg350,37m.kg06.756,30Mm.kg06.756,30cm.kg606,075,3230022.1337SFM xb
<===×==
หนาตดนรบนาหนกบรรทกทกาหนดไมได สงเกตวา เมอตรวจสอบดวยวธ AISC/LRFD หนาตดรบนาหนกได แตพอตรวจสอบดวยวธ AISC/ASD หนาตดนกลบรบนาหนกไมได ดเหมอนวาวธ AISC/LRFD จะประหยดกวาวธ AISC/ASD ซงอาจจะไมจรงไปทกกรณ ตวอยางท 4.3 จงออกแบบคานชวงเดยว ยาว 7.50 เมตร ตามมาตรฐาน AISC ใหรบนาหนกบรรทกคงทใช
งาน 800 kg/m (ไมรวมนาหนกคาน) และนาหนกบรรทกจรใชงาน 3000 kg/m มการคายนทางขางทปกรบแรงอดตลอดความยาวคาน กาหนดใหการโกงของคานเนองจากนาหนกบรรทกจรใชงาน ไม
เกน 360L ใชเหลก ASTM A36 ม ,ksc2500Fy = ,ksc4050Fu = ksc000,040,2E =
วธทา
หากพจารณาเงอนไขการโกงตวเนองจากนาหนกบรรทกจรใชงานไมเกน 360L กจะจากดจานวน
ขนาดหนาตดคานทจะเลอกไปไดมาก และนาหนกบรรทกจรใชงาน 3000 kg/m เปนนาหนกแผ การโกงตวสงสดในคานชวงเดยวทกงกลางชวงคอ
EI
wL3845 4
=Δ
โดยท E มหนวยเปน 2cmkg คา I มหนวยเปน 4cm คา L และ Δ จงมหนวยเปน cm ดงนน w ตองมหนวย
เปน kg/cm ในขณะทกาหนดใหนนเปน kg/m ดงนน
178 การออกแบบโครงสรางเหลก
cmkg30
cm100m1
mkg3000w =×=
4
4
44
cm4568.081,29750360
000,040,275030
3845I
360750
360L
I000,040,275030
3845
EIwL
3845
=××
×≥
=≤×
×==Δ
เมอเปดตารางท 1 ภาคผนวก ข เหลก W ตองใชขนาดตงแต 76450W × ขนไป ดงนนควรจะประมาณนาหนกคานตงแต 76 kg/m ขนไป ในทนจะประมาณท 100 kg/m
ออกแบบตามวธ AISC/ASD
ขนตอนท 1 สมมตนาหนกของคาน 100 kg/m นาหนกบรรทกแผรวมบนคาน
m/kg39003000800100w =++= โมเมนตดดสงสดทกลางคาน
cm.kg5.187,742,2M
m.kg875.421,278
50.739008
wLM22
=
=×
==
ขนตอนท 2 ประมาณขนาดคาน เนองจากปกรบแรงอดมการคายนทางขางตลอดความยาว (เชนหลอพนอมปกคาน) สมมตวาจะใหหนาตดเปนแบบคอมแพค หนวยแรงดดทยอมใหสาหรบหนาตดแบบคอมแพคทมคายนทางขางของปกรบแรงอดอยางพอเพยงคอ yb F66.0F =
ดงนน โมเมนตดดทรบได xyxbx SF66.0SFM ==
3
x
x
x
cm1662931818.1661250066.0
5.187,742,2S
5.187,742,2S250066.0MM
⇒=×
≥
≥×≥
เมอดในตารางท 1 ภาคผนวก ข หนาตดทเบาทสดโดยทยงคงม 3x
4 cm1662S,cm081,29I >> คอหนาตด 7.89500W × เลอกหนาตดนมาตรวจสอบ
3x
3y
3xyx
4y
4x
2fwf
cm36.2096Z,cm214S
,cm1910S,cm33.4r,cm5.20r,cm140,2I,cm800,47I,m/kg7.89w
,cm2.114A,mm20r,mm16t,mm10t,mm200b,mm500d,7.89500W
==
======
======×
85497121.10
2500000,040,238.0
FE38.0
25.6162
200t2
b
y
f
f
==
=×
=
179 คานเหลกรปพรรณ
yf
f
y
FE38.0
t2b
99679968.152500
000,040,256.0FE56.0
<
==
yw
yb
y
w
FE76.3
td
4766731.16425006.0000,040,246.4
F6.0E46.4
FE46.4
4070836.1072500
000,040,276.3FE76.3
5010500
td
<
=×
==
==
==
แสดงวาหนาตด 7.89500W × เปนหนาตดชนดคอมแพคดงทสมมตไว นาหนกยงนอยกวาทสมมตดวย จงไมจาเปนตองตรวจสอบหนวยแรงดดอก คาโมเมนตอนเนอรเชยของหนาตดกมากกวาทตองการจากการโกงตว ขนตอนท 3 ตรวจสอบการรบแรงเฉอน นาหนกบรรทกรวมจรง m/kg7.388930008007.89w =++=
แรงเฉอนสงสดทจดรองรบ kg375.586,142
5.77.38892
wLV =×
==
ระยะระหวางรอยพอก cm8.42mm428202162500r2t2dh f ==×−×−=−−=
8.4210428
th
w
==
yw
y
FE5
th
87487769.632500
000,040,25FE5
<
=×
=
ดงนน หนวยแรงเฉอนทยอมใหคอ ksc100025004.0F4.0F yv =×== แรงเฉอนทหนาตดรบไดคอ kg375.586,14Vkg000,5010000.10.50Fdt vw =>=××= หนาตดรบแรงเฉอนไดโดยปลอดภย
180 การออกแบบโครงสรางเหลก
ออกแบบโดยวธ AISC/LRFD
ขนตอนท 1 สมมตนาหนกคาน 100 kg/m นาหนกบรรทกเพมคา ( ) m.kg588030006.18001002.1LL6.1DL2.1wu =×++=+= โมเมนตดดประลยทเกดขนสงสดตรงกลางชวงคาน
cm.kg375,134,4m.kg75.343,418
50.758808LwM
22u
u ==×
==
ขนตอนท 2 หาขนาดของหนาตด หากตองการใหหนาตดเปนแบบคอมแพค มคายนทางขางของปกรบแรงอดพอเพยง (เพราะคายนตลอดความยาว) นนคอ
3
x
x
uxybpbnb
cm5.183725009.0375,134,4Z
375,134,4Z25009.0MZFMM
=×
≥
≥×
≥φ=φ=φ
เปดตารางท 1 ภาคผนวก ข ดทชอง xZ หาคาทมากกวาหรอเทากบ 1837.5 พบวาหนาตด 7.89500W × เปนหนาตดทเบาทสดแลว
3x
3y
3xyx
4y
4x
2fwf
cm36.2096Z,cm214S
,cm1910S,cm33.4r,cm5.20r,cm140,2I,cm800,47I,m/kg7.89w
,cm2.114A,mm20r,mm16t,mm10t,mm200b,mm500d,7.89500W
==
======
======×
( )
kg65.003,222
50.764.58672LwV
cm.kg375.684,125,4m.kg84375.256,418
50.764.58678LwM
m/kg64.586730006.18007.892.1w
uu
22u
u
u
=×
==
==×
==
=×++=
ตรวจสอบชนดหนาตด ปกคาน
p
yr
yp
f
f
70954238.232500
000,040,283.0FE83.0
85497121.102500
000,040,238.0FE38.0
25.6162
200t2
b
λ<λ
===λ
===λ
=×
==λ
181 คานเหลกรปพรรณ
แผนตง
p
yr
yp
w
f
w
8245682.1622500
000,040,270.5FE70.5
4070836.1072500
000,040,276.3FE76.3
8.4210428
10202162500
tr2t2d
th
λ<λ
===λ
===λ
==×−×−
=−−
==λ
ดงนนหนาตดนเปนแบบคอมแพคทมคายนทางขางของปกรบแรงอดอยางพอเพยง กาลงตานทานโมเมนตดดประลยคอ
m.kg84375.256,41Mm.kg1.168,47409,529.0M
m.kg409,52cm.kg900,240,536.20962500ZFMM
unb
xypn
=>=×=φ
==×===
ขนตอนท 3 ตรวจสอบกาลงรบแรงเฉอน
แรงเฉอนประลยสงสด kg65.003,222
50.764.58672
LwV uu =
×==
50858244.872500
000,040,2537.1FE537.1
26236546.702500
000,040,2510.1FE510.1
8.420.1
0.226.120.50t
r2t2dth
y
y
w
f
w
=×
=
=×
=
=×−×−
=−−
=
เนองจาก yw FE510.1
th< ดงนนกาลงรบแรงเฉอนระบคอ
kg000,750.10.5025006.0dtF6.0AF6.0V wywyn =×××=== กาลงรบแรงเฉอนประลย kg65.003,22Vkg500,67000,759.0V unv =>=×=φ
182 การออกแบบโครงสรางเหลก
ตวอยางท 4.4 จงออกแบบคานชวงเดยวยาว 3.00 เมตร ตามมาตรฐาน AISC/ASD/LRFD ใหรบนาหนกแผ
จากนาหนกบรรทกคงทใชงาน 275 kg/m (รวมนาหนกคานไวแลว) และนาหนกบรรทกจรใชงาน 275 kg/m มนาหนกจากตงซงวางชวง 1.00 เมตร ดงรป เปนนาหนกบรรทกคงทใชงาน 2750 kg และนาหนกบรรทกจรใชงาน 2750 kg ถามคายนทางขางทปกรบแรงอดเฉพาะตรงปลายคานหรอทจด
รองรบ กาหนดใหการโกงของคานเนองจากนาหนกบรรทกใชงานไมเกน 300L ใชเหลก ASTM A36
ม ,ksc2500Fy = ,ksc4050Fu = ksc000,040,2E =
วธทา ตรวจสอบการโกงตวเนองจากนาหนกบรรทกใชงาน โดยอาศยตาราง 4.1
กรณท 1 นาหนกบรรทกแผ ม cm300L,kg16503550wLW,384
5Cd ==×===
I
3520221.284I000,040,2
3001650384
5EI
WLC33
d1 =×
×==Δ
กรณท 3 นาหนกบรรทกเทากน 2 จดแบงคานเปน 3 ชวงยอยเทากน ม kg5500W,64823Cd == และ
cm300L =
I74183.2583
I000,040,23005500
64823
EIWLC
33
d3 =×
×==Δ
ดงนนระยะโกงรวม
I093852.2868
I74183.25833520221.284
31 =+
=Δ+Δ=Δ
แตโจทยกาหนดวา
4cm093852.2868I
300300
I093852.2868
300L
≥
≤
≤Δ
จากตารางท 1 ภาคผนวก ข หนาตดทเบาทสดและมคา 44x cm2868cm050,4I >= คอ 6.29250W ×
183 คานเหลกรปพรรณ
ออกแบบโดยวธ AISC/ASD
ขนตอนท 1 หานาหนกรวมและโมเมนตดด นาหนกแผนทกระทา m/kg550275275LLDLw =+=+=
ตารางท 4.1 ม 81C,kg165000.3550wLW dm ==×==
m.kg75.61800.3165081WLCM dm1 =××==
นาหนกเปนจดทกระทาแตละจด kg550027502750W =+=
ตารางท 4.1 ม 31C,kg5500W dm ==
m.kg550000.3550031WLCM dm3 =××==
โมเมนตดดสงสดทกระทา cm.kg875,611m.kg75.6118550075.618MMM 31 ==+=+= ขนตอนท 2 หาขนาดหนาตดทตองการในการรบโมเมนตดด สมมตหนวยแรงดดทยอมให ksc150025006.0F6.0F yb =×==
โมดลสหนาตดทตองการ 33
bx cm408cm9166667.407
1500875,611
FMS ⇒==≥
จากตารางท 1 ภาคผนวก ข หนาตดทม 3x
4x cm408S,cm2868I ≥≥ คอ 9.49200W × และ
7.36300W × ในการเลอกควรจะเลอกหนาตดทเบากวาเพอความประหยด จงเลอก 7.36300W ×
3x
3y
3xyx
4y
4x
2fwf
cm08.522Z,cm7.67S
,cm481S,cm29.3r,cm4.12r,cm508I,cm7210I,m/kg7.36w
,cm78.46A,mm13r,mm9t,mm5.6t,mm150b,mm300d,7.36300W
==
======
======×
ขนตอนท 3 ตรวจสอบชนดของหนาตดและหากาลงในการรบโมเมนตดด ปกคาน
yf
f
y
y
f
f
FE38.0
t2b
99679968.152500
000,040,256.0FE56.0
85497121.102500
000,040,238.0FE38.0
333333333.892
150t2
b
<
==
==
=×
=
184 การออกแบบโครงสรางเหลก
แผนตง
yw
yb
y
w
FE76.3
td
4766731.16425006.0000,040,246.4
F6.0E46.4
FE46.4
4070836.1072500
000,040,276.3FE76.3
15384615.465.6
300td
<
=×
==
==
==
แสดงวาหนาตด เปนหนาตดแบบคอมแพค ตรวจสอบระยะคายนทางขางของปกรบแรงอด ซงคานทออกแบบนมคายนทางขางของปกรบแรงอดทปลายทงสองขาง ระยะหางของคายนทางขางของปกรบแรงอด
cm300m00.3L ==
( )
c
c
y
fc
yfc
LLcm2476533.190L
cm368.25325000.30
9.00.15000,040,269.0dF
EA69.0L
cm2476533.1902500
000,040,20.15444.0FEb444.0L
>=
=×
×××=≤
=×=≤
คานนเปนกรณทคายนทางขางของปกรบแรงอดไมพอเพยง การหาคา bF จะพจารณาจาก TrL
=Tr รศมไจเรชนรอบแกนในระนาบของเหลกแผนตงของหนาตดทประกอบดวยปกรบแรงอกกบ 1 ใน 6 ของหนาตดแผนตง
( )
( ) cm916988223.365.09.020.309.00.156
5083r
tt2dtb6I3
AA6I3
6/AA2/I
r
T
wfff
y
wf
y
wf
yT
=××−+××
×=
−+=
+=
+=
y
b
Ty
b
y
b
y
b
T
FEC586.17
rL
FEC517.3
7922201.1192500
0.1000,040,2586.17F
EC586.17
57118629.532500
0.1000,040,2517.3F
EC517.3
58945673.76916988223.3
300rL
<<
=×
×=
=×
×=
==
185 คานเหลกรปพรรณ
คา 0.1Cb = เนองจากเปนคานชวงเดยว มคายนทางขางทปกรบแรงอดทปลายซงโมเมนตดดเปน 0 แตกลาง
ชวงมโมเมนตดดมากกวา และจากผลการพจารณาคา TrL จะตองหาคามากระหวาง
yfb
b
yy
2
Tb
yb
F6.0Ld
AEC414.0F
F6.0FrL
EC759.52F
32F
≤=
≤⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−=
ดงนน ksc150025006.0F6.0 y =×=
( )
ksc84.1266F0.30300
9.00.150.1000,040,2414.0F
ksc030095.1326F
250058945673.760.1000,040,2759.52
250032F
b
b
b
2b
=×
××××=
=
×⎥⎦
⎤⎢⎣
⎡ ×××
−=
เลอกคามากระหวาง 1326.030095 ksc กบ 1266.84 ksc ksc030095.1326Fb = โมเมนตดดทหนาตดรบได
m.kg75.118,6m.kg2.378,6M
cm.kg4757.820,637481030095.1326SFM xb
>==×==
หนาตดทเลอกมานสามารถรบโมเมนตดดไดโดยปลอดภย ขนตอนท 4 ตรวจสอบการรบแรงเฉอน แรงเฉอนทกระทาสงสดทจดรองรบ
kg632555002
00.3550W2
wLV =+×
=+=
38461538.395.6
2565.6
13292300t
r2t2dth
w
f
w
==×−×−
=−−
=
yw
y
FE5
th
87487769.632500
000,040,25FE5
<
=×
=
นนคอหนวยแรงเฉอนทยอมให
kg6325kg500,19100065.00.30FdtV
ksc100025004.0F4.0F
vw
yv
>=××==
=×==
หนาตดนรบแรงเฉอนไดอยางปลอดภย
186 การออกแบบโครงสรางเหลก
ขนตอนท 5 ตรวจสอบเหลกแผนตงเมอรบนาหนกแบบจด ถาใชแผนรองทจดรองรบและทรบนาหนกแบบจดยาว cm15mm150N == ทจดรองรบมแรงกระทา 6325 kg ขณะทตรงจดแรงกระทาเปนจดมแรงกระทา 5500 kg ขณะทเนอทเหลกในการรบแรงตรงจดรองรบนอยกวาทกระทาเปนจด การวบตจะเกดทจดรองรบกอนทรบแรงเปนจด พจารณาทจดรองรบเทานน (ก) เพอไมใหเกดการครากทเหลกแผนตง
( )
( )( )
16506716698.474
1650325.13
6325
250066.065.0153.19.05.2
6325
F66.0tNk5.2
Ry
w
≤
≤
×≤×++
≤+
แสดงวาไมเกดการครากทเหลกแผนตงตรงจดรองรบ (ข) เพอไมใหเกดการยทเหลกแผนตง
kg6325kg16778.638,13R
65.09.02500000,040,2
9.065.0
30153165.02.0R
ttEF
tt
dN31t2.0R
5.12
w
fy5.1
f
w2w
>=
××
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎠⎞
⎜⎝⎛××+×=
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+=
แสดงวาไมเกดการยทเหลกแผนตง (ค) เพอไมใหเหลกแผนตงเซออกทางขาง
( ) ( )
3.2t
bd
7.1969230769.130065.0
0.153.129.020.30t
br2t2dt
bd
w
fc
w
ff
w
fc
<
>=×
××−×−=
−−=
l
ll
แตทปลายคานมการเสรมคายนทางขางของปกรบแรงอดอยแลวตามทกาหนดไว จงไมมการเซออกทางขาง ขนตอนท 6 ตรวจสอบการโกงตว ไดตรวจสอบไวแลว คา 44
x cm2868cm7210I >= ออกแบบตามวธ AISC/LRFD
ขนตอนท 1 หานาหนกและโมเมนตดดทกระทา นาหนกบรรทกเพมคา นาหนกแผกระจาย m/kg7702756.12752.1LL6.1DL2.1wu =×+×=+=
187 คานเหลกรปพรรณ
นาหนกบรรทกเพมคา นาหนกกระทาเปนจด kg770027506.127502.1LL6.1DL2.1Wu =×+×=+= โมเมนตดดจากนาหนกบรรทกเพมคา
cm.kg625,856M
m.kg25.85663
00.377008
00.37703
WL8LwM
u
22u
u
=
=×
+×
=+=
ขนตอนท 2 หาขนาดของหนาตด ประมาณหนวยแรงดดประลยทยอมให ksc200025008.0F8.0 y =×= โมดลสพลาสตกของหนาตด
3
y
ux cm3125.428
2000625,856
F8.0MZ ==≈
เปดตารางท 1 ภาคผนวก ข เลอกหนาตดทม 3x
4x cm3.428Z,cm2868I ≥≥ คอ 9.49200W × และ
7.36300W × ในการเลอกควรจะเลอกหนาตดทเบากวาเพอความประหยด จงเลอก 7.36300W ×
3x
3y
3xyx
4y
4x
2fwf
cm08.522Z,cm7.67S
,cm481S,cm29.3r,cm4.12r,cm508I,cm7210I,m/kg7.36w
,cm78.46A,mm13r,mm9t,mm5.6t,mm150b,mm300d,7.36300W
==
======
======×
ขนตอนท 3 ตรวจสอบกาลงรบโมเมนตดด แผนปกคาน
yf
f
ry
y
f
f
FE38.0
t2b
94196366.277002500000,040,283.0
FFE83.0
85497121.102500
000,040,238.0FE38.0
333333333.892
150t2
b
<
=−
=−
==
=×
=
แผนตง
yw
y
y
w
f
w
FE76.3
th
8245682.1622500
000,040,270.5FE70.5
4070836.1072500
000,040,276.3FE76.3
38461538.395.6
2565.6
13292300t
r2t2dth
<
==
==
==×−×−
=−−
=
188 การออกแบบโครงสรางเหลก
หนาตดเปนแบบคอมแพค
( ) ( ) ksc3846.615,7843.012
000,040,212EG =
+=
ν+=
( ) ( )
622
yw
4333w
3ff
cm300,1144
0.305084dI
C
cm03625.1065.00.309.00.15231dttb2
31J
=×
==
=×+×××=+=
( ) 22
22x
y
w2
1
x1
ksc000003357.0X
03625.103846.615,784481
508300,1144
GJS
IC4X
ksc4315.577,126X2
76.4603625.103846.615,784000,040,24812
EGJAS
X
−=
⎟⎠
⎞⎜⎝
⎛×
××
=⎟⎠⎞
⎜⎝⎛=
=
×××π=
π=
cm4069087.1652500
000,040,229.376.1FEr76.1L
yyp =×==
( )
( )
cm8394313.487L
7002500000003357.0117002500
4315.577,12629.3L
FFX11FF
XrL
r
2r
2ry2
ry
1yr
=
−++−
×=
−++−
=
ระยะระหวางคายนของปกรบแรงอด cm300m00.3Lb == นนคอ rbp LLL << ดงนนกาลงตานทานโมเมนตดดประลยระบหาไดจากสมการ
( ) ppr
pbrppbn M
LLLL
MMMCM ≤⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
−−
−−=
เมอ
( ) ( ) cm.kg800,8654817002500SFFM
cm.kg200,305,1250008.522FZM
xryr
yxp
=×−=−=
=×==
0.1Cb = เนองจากโมเมนตในชวงกลางมากกวาโมเมนตทปลายซงเปนคายนทางขาง แทนคา
( )
m.kg052,13Mm.kg81144.217,11cm.kg144.781,121,1M4069087.1658394313.487
4069087.165300800,865200,305,1200,305,10.1M
pn
n
=<==
⎥⎦
⎤⎢⎣
⎡⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
−−
−−=
กาลงรบโมเมนตดดประลย m.kg25.8566Mm.kg0303.096,1081144.217,119.0M unb =>=×=φ
189 คานเหลกรปพรรณ
ขนตอนท 4 ตรวจสอบกาลงรบแรงเฉอน
แรงเฉอนประลยทกระทา kg885577002
00.3770W2
LwV uu
u =+×
=+=
kg8855kg325,26250,299.0Vkg250,2965.00.3025006.0dtF6.0AF6.0V
FE510.1
th
50858244.872500
000,040,2537.1FE537.1
26236546.702500
000,040,2510.1FE510.1
38461538.395.6
2565.6
13292300t
r2t2dth
nv
wywyn
yw
y
y
w
f
w
>=×=φ
=×××===
<
=×
=
=×
=
==×−×−
=−−
=
หนาตดรบแรงเฉอนไดอยางปลอดภย ขนตอนท 5 ตรวจสอบเหลกแผนตงในการรบนาหนกแบบจด สมมตใชแผนรองทจดรองรบและทรบนาหนกเปนจด ยาว N = 10 cm ทจดรองรบมแรง 8855 kg สวนทนาหนกเปนจดมแรง 7700 kg เนอทรบแรงทจดรองรบนอยกวา จงพจารณาทจดรองรบเทานน (ก) เพอไมใหเหลกแผนตงเกดการคราก สมการท 4.8.8 ( ) ywn Ftk5.2NR += คา 0.1=φ
( ) ( )( )
kg8855kg5.187,25R250065.03.19.05.2100.1Ftk5.2N0.1R
n
ywn
>=φ
××++=+=φ
(ข) เพอไมใหเหลกแผนตงเกดการย
สมการท 4.8.10 w
fy5.1
f
w2wn t
tEFtt
dN31t40.0R
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+= คา 75.0=φ
kg8855kg56036.188,17R
65.09.02500000,040,2
9.065.0
30103165.040.075.0R
n
5.12
n
>=φ
××
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎠⎞
⎜⎝⎛⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+×××=φ
(ค) เพอไมใหเหลกแผนตงเซออกทางขาง
( ) 7.1969230769.130065.0
153.129.0230t
bd
w
fc >=×
××−×−=
l
ไมตองตรวจสอบตามสมการ 4.8.12 ขนตอนท 6 ตรวจสอบการโกงตวของคานจากนาหนกบรรทกใชงาน ไดตรวจสอบในตอนแรกกอนการออกแบบทงสองวธแลว ใชคานขนาด 7.36300W × ในการรบนาหนก
190 การออกแบบโครงสรางเหลก
ตวอยางท 4.5 จงออกแบบคานตอเนองสองชวง ความยาวแตละชวง 8.00 เมตร ตามมาตรฐาน AISC/ASD/
LRFD ใหรบนาหนกแผเนองจากนาหนกบรรทกคงทใชงาน 1500 kg/m (รวมนาหนกคานแลว) และนาหนกบรรทกจรใชงาน 1000 kg/m สมมตใหมการคายนทางขางของปกคานรบแรงอดตลอดความยาวคานโดยการหลอพน ค.ส.ล. อมปกคานบน และมเหลกเสรมขางคานบรเวณจดรองรบกลางทปก
ลางรบแรงอด ใหการโกงตวสงสดจากนาหนกบรรทกใชงานไมเกน 290L ใชเหลก ASTM A36 ม
,ksc2500Fy = ,ksc4050Fu = ksc000,040,2E =
วธทา
ออกแบบโดยวธ AISC/ASD
ขนตอนท 1 หานาหนกและโมเมนตดดทกระทา ในทนจะใชวธ slope-deflection กาหนดใหจดรองรบเปนชอ A,B, C เรยงจากซายไปขวา
m/kg250010001500LLDLw =+=+=
m.kg3000,40
1282500
12wLFEM
m.kg3000,40
1282500
12wLFEM
m.kg3000,40
1282500
12wLFEM
m.kg3000,40
1282500
12wLFEM
22
CB
22
BC
22
BA
22
AB
+=×
+=+=
−=×
−=−=
+=×
+=+=
−=×
−=−=
191 คานเหลกรปพรรณ
เขยนสมการ slope-deflection
( ) NFNFFNNF FEM32LEI2M +φ−θ+θ=
( )
( )
( )
( )3000,40
2EI
4EI
3000,40032
8EI2M
3000,40
4EI
2EI
3000,40032
8EI2M
3000,40
2EI
4EI
3000,40032
8EI2M
3000,40
4EI
2EI
3000,40032
8EI2M
CBBCCB
CBCBBC
BAABBA
BABAAB
+θ
+θ
=+×−θ+θ=
−θ
+θ
=−×−θ+θ=
+θ
+θ
=+×−θ+θ=
−θ
+θ
=−×−θ+θ=
พจารณาเงอนไขทจดตอ จด A เงอนไข 0MAB =
0000,160EI3EI6
03000,40
4EI
2EI
BA
BA
=−θ+θ
=−θ
+θ
000,160EI3EI6 BA =θ+θ (1) จด B เงอนไข 0MM BCBA =+
04
EIEI4
EI
04
EI2
EI2
EI4
EI
03000,40
4EI
2EI
3000,40
2EI
4EI
CB
A
CBBA
CBBA
=θ
+θ+θ
=θ
+θ
+θ
+θ
=−θ
+θ
++θ
+θ
0EIEI4EI CBA =θ+θ+θ (2) จด C เงอนไข 0MCB =
0000,160EI6EI3
03000,40
2EI
4EI
CB
CB
=+θ+θ
=+θ
+θ
000,160EI6EI3 CB −=θ+θ (3) สรปสมการทงสามสมการ 000,160EI0EI3EI6 CBA =θ+θ+θ (1) 0EI1EI4EI1 CBA =θ+θ+θ (2) 000,160EI6EI3EI0 CBA −=θ+θ+θ (3)
192 การออกแบบโครงสรางเหลก
แกสมการโดยใช determinant
( )( )( ) ( )( )( ) ( )( )( )( )( )( ) ( )( )( ) ( )( )( )
( )( )( ) ( )( )( ) ( )( )( )( )( )( ) ( )( )( ) ( )( )( )
3000,80
108000,880,2
1818000144000,480000000,480000,840,3EI
136631040310013646
13000,16063004000,160300000,1601364000,160
630141036
63000,16014003000,160
EI
A
A
==−−−++
−−−+−=θ
−−−++
−−−−+−+
=−
=θ
( )( )( ) ( )( )( ) ( )( )( )( )( )( ) ( )( )( ) ( )( )( )
( )( )( ) ( )( )( ) ( )( )( )( )( )( ) ( )( )( ) ( )( )( )
01080
1818000144000,960000,9600000EI
136631040310013646
61000,1606000,1601000000,1601001000,160606
630141036
6000,16001010000,1606
EI
B
B
==−−−+++−−++
=θ
−−−++
−−−−−++
=−
=θ
( )( )( ) ( )( )( ) ( )( )( )( )( )( ) ( )( )( ) ( )( )( )
( )( )( ) ( )( )( ) ( )( )( )( )( )( ) ( )( )( ) ( )( )( )
3000,80
108000,880,2
1818000144000,48000000,4800000,840,3EI
136631040310013646
000,16031036000,1604031000,160003000,16046
630141036
000,16030041000,16036
EI
C
C
−=−=−−−++
+−−++−=θ
−−−++
−−−−++−
=−
=θ
แทนคากลบ
03000,40
32000,80
40
3000,40
2EI
4EIM
m.kg000,203000,60
3000,40
43000,80
20
3000,40
4EI
2EIM
m.kg000,203000,60
3000,40
20
43000,80
2000,40
2EI
4EIM
03000,400
23000,80
3000,40
4EI
2EIM
CBCB
CBBC
BABA
BAAB
=+×
−=+θ
+θ
=
−=−=−×
−=−θ
+θ
=
==++×
=+θ
+θ
=
=−+×
=−θ
+θ
=
kg500,128000,20
282500
LM
2wLV
kg500,128000,20
282500
LM
2wLV
kg75008000,20
282500
2M
2wLV
BCBC
BABA
BAA
=−
+×
=+=
−=−×
−=−−=
=−×
=−=
193 คานเหลกรปพรรณ
kg75008000,20
282500
LM
2wLV BC
CB −=−
+×
−=+−=
m.kg250,1125002
7500w2
V0M22
max =×
=+=+
เขยนกราฟแรงเฉอนและโมเมนตดด ไดดงรป ขนตอนท 2 หาขนาดของหนาตด ในการออกแบบคานตอเนอง มาตรฐาน AISC/ASD/LRFD ใหออกแบบสวนของโครงสรางทรบโมเมนตลบสงสดลดคาลง 10% และทรบโมเมนตบวกสงสดทเพมคา 10% ของคาเฉลยของโมเมนตลบ พจารณาโมเมนตลบทลดคาลง 10% (เหลอ 90 % หรอ 0.9)
m.kg000,18000,209.0M =×= พจารณาโมเมนตบวกทเพมคาอก 10% ของคาเฉลยโมเมนตลบ
m.kg250,122
000,20010.0250,11M =+
×+=
นนคอ โมเมนตทใชในการออกแบบเปนคาทมากกวา
m.kg000,18M = เนองจากมการคายนทางขางของปกรบแรงอดตลอดความยาวของคาน จงพอเพยง และหากจะออกแบบหนาตดใหเปนแบบคอมแพคซงหนวยแรงดดทยอมใหรอบแกนหลกคอ yb F66.0F = ดงนนโมดลสหนาตดรอบแกนหลกอยางนอยตองเปน
3
bx cm91.1090
250066.0100000,18
FMS =
××
=≥
เปดตารางท 1 ภาคผนวก ข เลอกหนาตด 66400W × มสมบตหนาตดดงน
3
y3
x3
x3
x
yx4
y4
x2
fwf
cm66.267Z,cm4.1326Z,cm64.173S,cm4.1185S
,cm5431.4r,cm787.16r,cm4.736,1I,cm708,23I,m/kg0.66w,cm
128.84A,mm16r,mm13t,mm8t,mm200b,mm400d,66400W
====
=====
======×
ขนตอนท 3 ตรวจสอบชนดของหนาตดและกาลงรบโมเมนตดด ปกคาน
yf
f
y
y
f
f
FE38.0
t2b
99679968.15500,2
000,040,256.0FE56.0
85497121.10500,2
000,040,238.0FE38.0
692307692.7132
200t2
b
<
==
==
=×
=
194 การออกแบบโครงสรางเหลก
แผนตง
yw
b
y
w
FE76.3
td
4766731.164500,26.0000,040,246.4
FE46.4
4070836.107500,2
000,040,276.3FE76.3
508
400td
<
=×
=
==
==
หนาตด 66400W × เปนหนาตดชนดคอมแพคดงทคาดการณเอาไวแลว คายนตลอดความยาวของปกรบแรงอดจงพอเพยง ดงนนกาลงรบโมเมนตดดคอ
m.kg000,18m.kg1.559,19M
cm.kg910,955,14.1185250066.0SF66.0M xy
>=
=××==
ขนตอนท 4 ตรวจสอบกาลงรบแรงเฉอน แรงเฉอนทเกดขนสงสด kg250,11V =
yw
y
w
f
w
FE5
th
87487769.63500,2
000,040,25FE5
75.428
162132400t
r2t2dth
<
=×
=
=×−×−
=−−
=
ดงนนกาลงรบแรงเฉอนของหนาตดคอ kg250,11kg000,328.040500,24.0dtF4.0AF4.0V wywy >=×××=== ขนตอนท 5 ตรวจสอบการโกงตว คานชวงยาว L รบนาหนกบรรทกแผ w ปลายขางหนงมโมเมนตลบ M จะเกดการโกงตวสงสด
EI16
MLEI
wL3845 24
−=Δ
เมอ cm800m00.8L ==
4
2
cm708,23Icm/kg000,040,2E
cm.kg000,000,2m.kg000,20Mcm/kg25cm100/kg500,2m/T5.2w
=
=
=====
ดงนน
708,23000,040,216
800000,000,2708,23000,040,2
800253845 24
×××
−×
××=Δ
195 คานเหลกรปพรรณ
290L
cm75862069.2290800
290L
cm102741305.164111957.1756853262.2
<Δ
==
=−=Δ
ดงนนใชคานเหลก 66400W × ออกแบบโดยวธ AISC/LRFD ขนตอนท 1 หานาหนกและโมเมนตดดทกระทา นาหนกแผเพมคา m.kg400,310006.115002.1L6.1D2.1wu =×+×=+= หาโมเมนตดดทปลายคานตรงจดรองรบตวกลางโดยวธกระจายโมเมนต
0.10K
KDF
5.0KK
KDF
5.0KK
KDF
0.1K0
KDF
32I3
8I
43
LI
43K
32I3
8I
43
LI
43K
BC
BCCB
BCAB
BCBC
BCAB
ABBA
AB
ABAB
BC
AB
=+
=
=+
=
=+
=
=+
=
=×==
=×==
CB
22
BA
BC
22
AB
FEMm.kg3400,54
1200.83400
12wLFEM
FEMm.kg3400,54
1200.83400
12wLFEM
=+=×
+=+=
=−=×
−=−=
ทาการกระจายโมเมนต
ทปลาย A ใสโมเมนต 3400,54M += ใหสมดล แลว Carry over ไปทปลาย B ได
3200,27
32400,54
+=×
+
ทปลาย C ใสโมเมนต 3400,54M −= ใหสมดลแลว Carry over ไปทปลาย B ได
3200,27
32400,54
−=×
−
ทปลาย B มโมเมนตรวม 03200,27
3200,27
3400,54
3400,54
=−+−+ สมดลพอด หยดการกระจาย
โมเมนต รวมผลไดดงน 0MM CBAB ==
m.kg200,273200,27
3400,54MBA =++= ตามเขมนาฬกา
m.kg200,273200,27
3400,54MBC =−−= ทวนเขมนาฬกา
196 การออกแบบโครงสรางเหลก
BM ทาใหคานโกงแบบกระทะควาจงเปนโมเมนตลบ
m.kg300,1534002200,100
w2V0M
kg200,1000.8200,27
200.83400
LM
2wLV
kg000,1700.8200,27
200.83400
LM
2wLV
kg000,1700.8200,27
200.83400
LM
2wLV
kg200,1000.8200,27
200.83400
LM
2wLV
22AB
u
BCB
BBC
BBA
BAB
=×
+=+=
−=+×
−=+−=
=+×
=+=
−=−×
−=−−=
=−×
=−=
+
ขนตอนท 2 หาขนาดของหนาตด การออกแบบคานตอเนอง มาตรฐาน AISC/ASD/LRFD อนญาตใหออกแบบคานรบโมเมนตลบทลดคาลง 10% หรอโมเมนตบวกทเพม 10% ของคาเฉลยของโมเมนตลบ โมเมนตลบ cm.kg000,448,2m.kg480,24200,2790.0Mu ==×=
โมเมนตบวก cm.kg000,666,1m.kg660,162
200,27010.0300,15Mu ==+
×+=
เลอกคามากมาใชออกแบบคอ cm.kg000,448,2m.kg480,24Mu == เนองจากมคายนปกรบแรงอดตลอดความยาว คายนทางขางของปกรบแรงอดจงพอเพยงแนนอน สมมตใหหนาตดทจะใชเปนแบบคอมแพค
3
yb
ux
xybnbu
cm088,125009.0000,448,2
FMZ
ZFMM
=×
=φ
≥
φ=φ≤
เปดตารางท 1 ภาคผนวก ข เลอกหนาตดทม 3x cm088,1Z > พบ 0.66400W × ม
6w
3t
43y
3xyx
3y
3x
4y
4x
2fwf
cm000,643C,cm2.21Z
,cm2.42J,cm66.267Z,cm4.326,1Z,cm5431.4r,cm787.16r
,cm64.173S,cm4.185,1S,cm4.736,1I,cm708,23I,cm128.84A
,mm16r,mm13t,mm8t,mm200b,mm400d,0.66400W
==
=====
=====
=====×
(คาทแสดงไดจากการหาสมบตหนาตดดวยโปรแกรม PROKON) ขนตอนท 3 ตรวจสอบชนดหนาตด และกาลงรบโมเมนตดด ดตารางท 4.3 ปกคาน
85497121.10
2500000,040,238.0
FE38.0
692307692.7132
200t2
b
yp
f
f
===λ
=×
==λ
197 คานเหลกรปพรรณ
94196366.277002500000,040,283.0
FFE83.0
ryr =
−=
−=λ
⇒λ<λ p compact section แผนตง
8245682.1622500
000,040,270.5FE70.5
4070836.1072500
000,040,276.3FE76.3
75.428
162132400t
r2t2dth
yr
yp
w
f
w
===λ
===λ
=×−×−
=−−
==λ
⇒λ<λ p compact section หนาตดเปนชนดคอมแพคดงทสมมตเอาไว
m.kg480,24Mm.kg844,29M
cm.kg400,984,24.326,125009.0ZFM
unb
xybnb
=>=φ
=××=φ=φ
ขนตอนท 4 ตรวจสอบการรบแรงเฉอนประลย แรงเฉอนประลยสงสด kg000,17Vu = ตองตรวจสอบให nnvu V9.0VV =φ≤
50858244.872500
000,040,2537.1FE537.1
26236546.702500
000,040,2510.1FE510.1
75.428
162132400t
r2t2dth
y
y
w
f
w
=×
=
=×
=
=×−×−
=−−
=
ถา yw FE510.1
th≤ แลว ( )wywyn dtF6.0AF6.0V ==
ถา ywy FE537.1
th
FE510.1 ≤< แลว
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=
w
ywyn
th
FE510.1
AF6.0V
ถา 260th
FE537.1
wy
≤< แลว 2
w
wn
th
E55.4AV
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=
ถา 260th
w
> แลว 0Vn =
198 การออกแบบโครงสรางเหลก
กรณนคอ yw FE510.1
th≤ ดงนน
( ) ( )
OKkg000,17Vkg200,43000,489.0Vkg000,48V
8.00.4025006.0dtF6.0AF6.0V
unv
n
wywyn
=>>=×=φ=
×××===
ขนตอนท 5 ตรวจสอบการโกงตวจากนาหนกบรรทกใชงาน นาหนกบรรทกแผทาใหคานโกงลง EI
wL3845 4
สวนโมเมนตลบทปลายขางหนงทาใหคานโกงขน EI16
ML2
โดยท cm/kg25m/kg2500w ==
4
2
cm708,23Icm/kg000,040,2E
cm.kg000,000,2m.kg000,20Mcm800m00.8L
=
=
====
แทนคา
OK290L
cm75862069.2290800
290L
cm102741305.1654111957.1756853262.2
708,23000,040,216800000,000,2
708,23000,040,280025
3845
EI16ML
EIwL
3845
24
24
<Δ
==
=Δ−=Δ
×××
−×
××=Δ
−=Δ
ดงนนใชคานหนาตด 0.66400W × สามารถรบนาหนกไดอยางปลอดภย ตวอยางท 4.6 จงออกแบบคานตอเนองในตวอยางท 4.5 ตามมาตรฐาน AISC/ASD/LRFD โดยมคายนทาง
ขางของปกรบแรงอดทกๆ ระยะ 4.00 เมตร วธทา ออกแบบตามวธ AISC/ASD ขนตอนท 1 หานาหนกกระทา และโมเมนตดดกระทาทจดตางๆ นาหนกแผกระทา m/kg250010001500LDw =+=+= คานตอเนองสองชวงทมชวงยาวเทากนคอ L = 8.00 m ทจดรองรบรมมโมเมนตเปน 0 แตทจดรองรบกลาง
จะมโมเมนตลบ โดยมขนาด 8
wLM2
= เหมอนกบโมเมนตบวกสงสดในคานชวงเดยว
199 คานเหลกรปพรรณ
m.kg000,208
00.825008
wLM22
B −=×
−=−=
kg500,1200.82500500,7wLVV
kg500,700.8000,20
200.82500
LM
2wLV
ABL
BA
−=×−=−=
=−
+×
=+=
m.kg250,11
25002500,7
w2VM
0M22
Amax
A
=×
==
=
+
ทจดกงกลางชวงมคายนทางขางของปกรบแรงอด หาแรงเฉอนและโมเมนตดด
( ) m.kg000,102502
2500250,11w2
VMM
kg250000.42500500,7wxVV22
midmaxmid
Amid
=×
−−=−=
−=×−=−=
+
ขนตอนท 2 หาขนาดของหนาตด เนองจากมคายนทางขางของปกรบแรงอดหางกน 4 เมตร ซงนาจะไมพอเพยง หนวยแรงดดสงสดกรณทคายนทางขางของปกรบแรงอดไมพอเพยงสงสดท ksc150025006.0F6.0 y =×=
ดงนนโมดลสหนาตดอยางนอย 3
bx cm1333
1500100000,20
FMS =
×=≥
เปดตารางท 1 ภาคผนวก ข เลอกหนาตดทม 3x cm1333S > ขนไป คอตงแต 0.94300W × ลองเลอกมา
สองขนาดคอ
6w
3t
4
3y
3x
3y
3xy
x4
y4
x2
fwf
cm800,353,1C,cm938.38Z,cm303.88J
,cm27.684Z,cm3.501,1Z,cm32.450S,cm8.360,1S,cm5091.7r
,cm054.13r,cm9.754,6I,cm412,20I,m/kg0.94w,cm79.119A
,mm18r,mm15t,mm10t,mm300b,mm300d,0.94300W
===
=====
=====
=====×
6w
3t
4
3y
3x
3y
3xy
x4
y4
x2
fwf
cm040,878C,cm319.25Z,cm702.56J
,cm93.290Z,cm3.679,1Z,cm16.187S,cm9.486,1S,cm3977.4r
,cm593.18r,cm6.871,1I,cm456,33I,m/kg0.76w,cm774.96A
,mm18r,mm14t,mm9t,mm200b,mm450d,0.76450W
===
=====
=====
=====×
200 การออกแบบโครงสรางเหลก
ขนตอนท 3 ตรวจสอบชนดของหนาตด และกาลงรบโมเมนตดด ตรวจสอบ 0.94300W × ปกคาน
yf
f
y
y
f
f
FE38.0
t2b
99679968.152500
000,040,256.0FE56.0
85497121.102500
000,040,238.0FE38.0
10152
300t2
b
<
==
==
=×
=
แผนตง
yw
b
y
w
FE76.3
td
4766731.16425006.0000,040,246.4
FE46.4
4070836.1072500
000,040,276.3FE76.3
3010300
td
<
=×
=
==
==
แสดงวาหนาตดเปนชนดคอมแพค ระยะคายนทางขางของปกรบแรงอด cm400m00.4L == ระยะทใชตรวจสอบระยะคายนทางขางของปกรบแรงอดเลอกจากคานอยของ
( ) cm56.844
25000.305.10.30000,040,269.0
dFEA69.0L
cm4953067.3802500
000,040,20.30444.0FEb444.0L
y
fc
yfc
=×
×××==
=××==
ดงนนระยะคายนทางขางจะพอเพยงเมอไมเกน cm4953067.380Lc = แต cLcm400L >= แสดงวาคายนทางขางของปกรบแรงอดไมพอเพยง
เมอคายนทางขางของปกรบแรงอดไมพอเพยงจะตองหาคา TrL โดยท
( ) ⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ −+
=⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ +
=
wfff
y
wf
yT
tt2d61tb2
I
A61A2
Ir
201 คานเหลกรปพรรณ
( )
42483243.48260224763.8
400rL
b26.0cm260224763.80.15.120.30
615.10.302
9.6754r
T
fT
==
>=⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ ××−×+×
=
การพจารณาหาหนวยแรงดดทยอมใหจะตองแบงการพจารณาเปนสองชวง ชวงแรกจากปลายซายถงกลางคานทมการยดปกรบแรงอด กบกลางคานถงฐานรองรบกลาง เนองจากสมประสทธ bC ตางกน ชวงท 1 คา 0.1Cb = เนองจากโมเมนตสงสดอยระหวางปลายสองขางของชวง
y
b
T
y
b
y
b
FEC517.3
rL
7922201.1192500
0.1000,040,2586.17F
EC586.17
57118629.532500
0.1000,040,2517.3F
EC517.3
<
=×
×=
=×
×=
หนวยแรงดดทยอมใหรอบแกนหลก ksc1500250060.0F60.0F yb =×== กาลงรบโมเมนตดด m.kg250,11m.kg412,20cm.kg200,041,28.13601500SFM xb >==×==
ชวงท 2 คา 3.2MM3.0
MM05.175.1C
2
2
1
2
1b ≤⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+=
ทกลางคานเปนโมเมนตบวก m.kg000,10M1 = ตามเขมนาฬกา ทจดรองรบกลางม 000,20M2 = kg.m
ตามเขมนาฬกา จงเกดการดดสองทาง อตราสวน 21
000,20000,10
MM
2
1 == จงเปนบวก
3.2C
3.235.2213.0
2105.175.1C
b
2
b
=
>=⎟⎠⎞
⎜⎝⎛×+×+=
y
b
T
y
b
y
b
FEC517.3
rL
6738969.1812500
3.2000,040,2586.17F
EC586.17
2447266.812500
3.2000,040,2517.3F
EC517.3
<
=×
×=
=×
×=
หนวยแรงดดทยอมใหรอบแกนหลก ksc1500250060.0F60.0F yb =×== กาลงรบโมเมนตดด m.kg000,20m.kg412,20cm.kg200,041,28.13601500SFM xb >==×==
202 การออกแบบโครงสรางเหลก
ออกแบบโดยวธ AISC/LRFD ขนตอนท 1 หานาหนกและโมเมนตดดกระทา นาหนกแผทกระทาเพมคา m/kg340010006.115002.1L6.1D2.1wu =×+×=+= คานตอเนองสองชวง ความยาวชวงเทากน ทจดรองรบซายและขวาโมเมนตเปน 0 แตทจดรองรบ
ตวกลางโมเมนตในคานเปนลบ มขนาด m.kg200,278
00.834008Lw 22
u =×
=
( ) m.kg600,1334002
3400300,15w2
VMM
m.kg300,1534002200,10
w2V0M
kg3400200.83400200,10
2LwVV
kg000,1700.83400200,10LwVV
kg200,1000.8200,27
200.83400
LM
2LwV
2
u
2mid
maxmid
2
u
2A
max
uAmid
uAB
BuA
=×−
−=−=
=×
=+=
−=×−=−=
−=×−=−=
=−
+×
=+=
+
+
ขนตอนท 2 หาขนาดหนาตด เนองจากมคายนทางขางของปกรบแรงอดทกระยะ 4.00 เมตร สมมตวาหนาตดเปนแบบคอมแพคและคายนพอเพยง
3
y
ux
yxnbu
yyxpn
cm888889.120825009.0
100200,27F9.0
MZ
FZ9.0MM
M5.1FZMM
=××
=≥
=φ≤
≤==
เลอกหนาตดทม 3x cm1209Z > ขนไป คอขนาด 0.66400W × มสมบตดงน
6w
3t
4
3y
3x
3y
3xy
x4
y4
x2
fwf
cm230,643C,cm212.21Z,cm203.42J
,cm66.267Z,cm4.326,1Z,cm08.292S,cm4.185,1S,cm5431.4r
,cm787.16r,cm4.736,1I,cm708,23I,m/kg0.66w,cm128.84A
,mm16r,mm13t,mm8t,mm200b,mm400d,0.66400W
===
=====
=====
=====×
ขนตอนท 3 ตรวจสอบชนดหนาตด และกาลงรบโมเมนตดด ปกคาน
p
ryr
yp
f
f
94196366.277002500000,040,283.0
FFE83.0
85497121.102500
000,040,238.0FE38.0
692307692.7132
200t2
b
λ<λ
=−
=−
=λ
===λ
=×
==λ
203 คานเหลกรปพรรณ
แผนตง
p
yr
yp
w
f
w
8245682.1622500
000,040,270.5FE70.5
4070836.1072500
000,040,276.3FE76.3
75.428
162132400t
r2t2dth
λ<λ
===λ
===λ
=×−×−
=−−
==λ
หนาตด 0.66400W × เปนชนดคอมแพค หาระยะ rp L,L
cm4073334.2282500
000,040,25431.476.1FEr76.1L
yyp =××==
( ) ( )
( ) ( )
18007002500FF1089891736.1X
203.423846.615,7844.185,1
4.736,1230,6434
GJS
IC4X
771.271,141X2
128.84203.423846.615,784000,040,24.185,12
EGJAS
X
3846.615,7843.012
000,040,212EG
FFX11FF
XrL
ry
62
22x
y
w2
1
x1
ry2ry
1yr
=−=−×=
⎟⎠
⎞⎜⎝
⎛×
××=⎟⎠⎞
⎜⎝⎛=
=
×××π=
π=
=+
=ν+
=
−++−
=
−
rbp
b
r
6r
LLLcm400m00.4Lcm4701763.504L
18001089891736.1111800
771.271,1415431.4L
<<==
=
××++×
= −
หากาลงตานทานโมเมนตดดดงน ชวงท 1 0.1Cb = เนองจากโมเมนตสงสดอยระหวางปลายของชวง
( ) ppr
pbrppbn M
LLLL
MMMCM ≤⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
−−
−−=
204 การออกแบบโครงสรางเหลก
เมอ 0.1Cb =
( ) ( )
0628429.2764073334.2284701763.504LL5926666.1714073334.228400LL
m.kg2.337,21cm.kg720,133,24.11857002500SFFMm.kg160,33cm.kg000,316,325004.1326FZM
pr
pb
xryr
yxp
=−=−
=−=−
==×−=−=
==×==
แทนคาได
( )
m.kg300,15m.kg16099.230,2328998.811,259.0Mm.kg160,33Mm.kg28998.811,25M0628429.2765926666.1712.337,21160,33160,330.1M
nb
pn
n
>=×=φ
=<=
⎥⎦⎤
⎢⎣⎡ ×−−×=
ชวงท 2 ม m.kg600,13M1 = ตามเขมนาฬกา และ m.kg200,27M2 = ตามเขมนาฬกา โกงสอง
ทาง ดงนนอตราสวน 21
200,27600,13
MM
2
1 == เปนบวก
3.2C
3.235.2213.0
2105.175.1C
3.2MM3.0
MM05.175.1C
b
2
b
2
2
1
2
1b
=
>=⎟⎠⎞
⎜⎝⎛×+×+=
≤⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+=
( ) ppr
pbrppbn M
LLLL
MMMCM ≤⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
−−
−−=
( )
m.kg200,27Mm.kg844,29160,339.0Mm.kg160,33M
m.kg160,33Mm.kg96696.365,59M0628429.2765926666.1712.337,21160,33160,333.2M
unb
n
pn
n
=>=×=φ=
=>=
⎥⎦⎤
⎢⎣⎡ ×−−×=
ดงนนใชคานเหลกขนาด 0.66400W × การออกแบบคานทงสองวธน แสดงใหดเฉพาะเรองการรบโมเมนตดด ทสมบรณจรงๆ ตองตรวจสอบการรบแรงเฉอน การโกงตว วธการเหมอนกบตวอยางทแลวจงไมแสดงซา
205 คานเหลกรปพรรณ
4.10 แผนเหลกรองรบแรงกดสาหรบคาน (Beam Bearing Plate) เปนแผนเหลกสาหรบกระจายนาหนกตรงบรเวณฐานรองรบหรอบรเวณนาหนกกระทาเปนจด ทาใหเหลกแผนตงไมเกดการครากหรอการย
ดรปท 4.14 แผนเหลกรองหนา t กวาง B ในแนวขนานกบความกวางปกคาน และยาว N ตามแนวยาวของคาน การออกแบบตองการหาความหนา t โดยสมมตใหแรงดนขนจากทรองรบกระจายสมาเสมอตลอดแผนเหลก คาโมเมนตดดสงสดบนแผนเหลกเหมอนกบคานยนยาวเทากบ n วดจากขอบแผนรองถงหนาตดวกฤตโดยท
k2Bt −=
การออกแบบตามมาตรฐาน AISC/ASD ให P = แรงดนขนจากฐานรองรบ, kg B = ความกวางของแผนรอง, cm N = ความยาวของแผนรอง, cm
==BNPfp หนวยแรงดนขน, ksc
ตดแผนรองกวาง 1 หนวย (1 cm) ดงนนโมเมนตดดทกระทาตรงหนาตดวกฤต คอ
2nf
2nnfM
2p
p =⋅= หนวย kg.cm
แตเนองจาก bF
MS = หนาตดแถบทพจารณากวาง 1 cm หนา t
2tc
12t
12t1
12bhI
333
=
=×
==
206 การออกแบบโครงสรางเหลก
6t
t2
12t
2t
12t
cIS
23
3
=×===
หนวยแรงดดรอบแกนรองทยอมให yb F75.0F = แทนคาได
y
2
y
p22
y
2p
y
2p
2
BNFPn4
Ff
n4t
F5.1nf
F75.02nf
6t
==
==
ดงนน ความหนาของแผนเหลกรองคานทตองการคอ
yy
p
BNFPn2
Ff
n2t == (4.10.1)
การออกแบบตามมาตรฐาน AISC/LRFD ให =uR เปนแรงดนขนของทรองรบจากนาหนกเพมคา, kg B = ความกวางของแผนรอง, cm N = ความยาวของแผนรอง, cm
==BNRf u
pu หนวยแรงดนขน, ksc
ตดแผนรองกวาง 1 หนวย (1 cm) ดงนนโมเมนตดดทกระทาตรงหนาตดวกฤต คอ
BN2nR
2nnfM
2u
puu =×=
กาลงรบแรงดดประลยของแผนเหลกหนาตดสเหลยมผนผากวาง 1 cm หนา t cm คอ
4
tF9.04t1F9.0ZF9.0M
2y
2
yxynb =⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛ ×==φ
ดงนน BN2nR
4tF9.0 2
u2
y =
y
2u
y
2u
2u
y
2
BNFnR222.2
BNFnR
9.02
BN2nR
F9.04t =⋅=×=
y
2u
BNFnR222.2t = (4.10.2)
207 คานเหลกรปพรรณ
4.11 กาลงรบแรงแบกทานของคอนกรต (Concrete Bearing Strength) ในหวขอทแลวเปนการออกแบบแผนเหลกรบแรงกดจากคาน หากแผนเหลกดงกลาวไปวางอยบนคอนกรตเชนหชาง คอนกรตตองรบแรงกดหรอแรงแบกทานนดวย หนวยแรงแบกทานทเกดขนบนคอนกรตกจะเทากบหนวยแรงกดใตแผนรองคาน มาตรฐาน AISC กาหนดกาลงรบแรงแบกทานในกรณนวา
มาตรฐาน AISC/ASD ให =1A เนอทของแผนเหลกรบแรงกด, cm2 =2A เนอทของคอนกรตทมศนยกลางรวมกบ 1A โดยคดถงขอบทใกลกวา, cm2 เมอแผนเหลกคลมเตมเนอทของคอนกรต หรอ 21 AA = หนวยแรงแบกทานของคอนกรตทยอมให '
cp f35.0F = (4.11.1) เมอแผนเหลกคลมไมเตมเนอทของคอนกรต หรอ 21 AA <
หนวยแรงแบกทานของคอนกรตทยอมให 'c
1
2'cp f7.0
AAf35.0F ≤= (4.11.2)
เมอ ='cf กาลงตานทานแรงอดประลยของทรงกระบอกคอนกรตมาตรฐานทอาย 28 วน , ksc
มาตรฐาน AISC/LRFD ให =1A เนอทของแผนเหลกรบแรงกด, cm2 =2A เนอทของคอนกรตทมศนยกลางรวมกบ 1A โดยคดถงขอบทใกลกวา, cm2 ='
cf กาลงตานทานแรงอดประลยของทรงกระบอกคอนกรตมาตรฐานทอาย 28 วน , ksc ==φ 60.0c ตวคณลดกาลงสาหรบแรงแบกทาน =pP กาลงรบแรงแบกทานระบของคอนกรต, kg =φ pcP กาลงรบแรงแบกทานประลยของคอนกรต, kg เมอแผนเหลกคลมเตมเนอทของคอนกรต หรอ 21 AA = กาลงรบแรงแบกทานระบของคอนกรต 1
'cp Af85.0P = (4.11.3)
เมอแผนเหลกคลมไมเตมเนอทของคอนกรต หรอ 21 AA <
กาลงรบแรงแบกทานระบของคอนกรต 1'c
1
21
'cp Af7.1
AAAf85.0P ≤= (4.11.3)
208 การออกแบบโครงสรางเหลก
4.12 แผนเหลกรองรบแรงกดสาหรบเสา (Column Base Plate)
แผนเหลกรองรบแรงกดสาหรบเสา จะกระจายนาหนกลงฐานรองรบเชนตอมอคอนกรต ขนาดกวางยาวหนาของแผนเหลกตองเหมาะสม โดยหนวยแรงแบกทานลงฐานรองรบตองไมเกนกวาคาทกาหนด ตวแผนเหลกเองตองรบโมเมนตดดจากแรงกดนนไดดวย ให B = ความกวางของแผนเหลกรบแรงกด, cm N = ความยาวของแผนเหลกรบแรงกด, cm t = ความหนาของแผนเหลกทตองการหา, cm P หรอ Pu = แรงกดอดจากเสาทกดลงบนแผนเหลก, kg
BNP หรอ =
BNPu หนวยแรงกดจากแผนเหลกกระทาตอฐานรองรบและทฐานรองรบตอบโต
มคาสมาเสมอตลอดแผนเหลก, ksc เมอแรงกดอดมคามาก คาโมเมนตดดสงสดทแผนเหลกจะตองรบหาจากคานเหลกกวาง 1 cm ยาวเทากบ m และ n โดยท
2d95.0Nm −
= และ 2
b8.0Bn f−= ดงรปท 4.15
เมอแรงกดอดมคานอย พจารณาคาโมเมนตดดทแผนเหลกนนตองรบ โดยถอวา แผนเหลกเสมอนคานยนทยาวเทากบ nλ ซง
มคา fn db4λ
=λ ดงรปท 4.16
209 คานเหลกรปพรรณ
เมอ 1x11
x2≤
−+=λ
มาตรฐาน AISC/ASD ให ( ) ⎟
⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
+=
p12
f
f
FAP
bddb4x
มาตรฐาน AISC/LRFD ให ( ) ⎟
⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
φ+=
pc
u2
f
f
PP
bddb4x
ระยะแขนโมเมนตทมากทสด จะนามาใชคานวณหาคาของความหนาแผนเหลก
การออกแบบตามมาตรฐาน AISC/ASD ขนตอนท 1 เนอทของเหลกแผนทตองการ BNA1 = เปนคามากทสดจากสามคาตอไปน
f1
'c
1
2
'c2
1
dbAf7.0
PA
f35.0P
A1A
=
=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=
ขนตอนท 2 ความหนาของแผนเหลก t ทตองการ หาไดจากคามากของ m หรอ n หรอ nλ ดงน
yn
y
y
BNFP2t
BNFPn2t
BNFPm2t
λ=
=
=
การออกแบบตามมาตรฐาน AISC/LRFD ขนตอนท 1 เนอทของเหลกแผนทตองการ BNA1 = เปนคามากทสดจากสามคาตอไปน
f1
'c
u1
2
'c
u
21
dbAf7.16.0
PA
f85.06.0P
A1A
=×
=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛×
=
ขนตอนท 2 ความหนาของแผนเหลก t ทตองการ หาไดจากคามากของ m หรอ n หรอ nλ ดงน
y
un
y
u
y
u
BNF9.0P2t
BNF9.0P2nt
BNF9.0P2mt
λ=
=
=
210 การออกแบบโครงสรางเหลก
เมอ =P นาหนกกระทาใชงาน , kg =uP นาหนกกระทาเพมคา, kg =d ความลกของหนาตดเสา , cm =fb ความกวางของปกหนาตดเสา , cm
2
b80.0d95.0 f−=Δ
=+Δ= 1AN ความยาวของแผนเหลก เพอใหรบแรงกดแตละทศทางเทาๆ กน, cm
==NAB 1 ความกวางของแผนเหลกรบแรงกดทปลายเสา , cm
=−
=2
d95.0Nm ระยะยนปลาย, cm
=−
=2
b8.0Bn f ระยะยนปลาย, cm
( ) p1
2f
f
FAP
bddb4x+
= สาหรบการออกแบบตามมาตรฐาน AISC/ASD
( ) pc
u2
f
f
PP
bddb4x
φ+= สาหรบการออกแบบตามมาตรฐาน AISC/LRFD
fn db
4
1x11
x2
λ=λ
≤−+
=λ
ตวอยางท 4.7 จงออกแบบแผนเหลกรองใตคานเพอกระจายแรงปฏกรยาทเกดจากนาหนกบรรทกคงทใช
งาน 25 ตน และจากนาหนกบรรทกจรใชงาน 12.5 ตน จากคานขนาด 7.89500W × สหวเสาคอนกรตเสรมเหลก สมมตใชเหลก ASTM A36 ม ksc4050F,ksc2500F uy == โมดลสยดหยน E = 2,040,000 ksc และหนวยแรงอดประลยของคอนกรต ksc250f '
c = วธทา ออกแบบโดยวธ AISC/ASD แรงปฏกรยาของทรองรบ kg500,37tonne5.375.1225LDR ==+=+= คาน
6w
3t
43y
3x
3y
3x
yc4
y4
x
2fwf
cm400,236,1C,cm462.35Z
,cm867.85J,cm97.334Z,cm5.175,2Z,cm08.214S,cm2.914,1S
,cm3288.4r,cm466.20r,cm8.140,2I,cm854,47I,m/kg7.89w
,cm25.114A,mm20r,mm16t,mm10t,mm200b,mm500d,7.89500W
==
=====
=====
======×
211 คานเหลกรปพรรณ
ขนตอนท 1 หาขนาดความยาวของทรองรบ N
1.1 เพอปองกนการครากของเหลกแผนตงของคาน (web yielding)
( )
( )
( ) cm72727273.130.26.15.20.1250066.0
500,37N
rt5.2tF66.0
RN
k5.2tF66.0
RN
F66.0Nk5.2t
R
fwy
wy
yw
=+×−××
=
+−=
−=
≤+
1.2 เพอปองกนการยของเหลกแผนตง (web cripping)
cm28304249.363
1928851.101075659888.1N
075659888.11000,000,160,82.0
500,371928851.101
N3
000,000,160,81928851.101
N312.0500,37
0.16.12500000,040,2
6.10.1
0.50N310.12.0500,37
ttEF
tt
dN31t2.0R
5.12
w
fy
5.1
f
w2w
=×
=
=−=
⎥⎦⎤
⎢⎣⎡ +=
×××⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎠⎞
⎜⎝⎛××+××=
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+=
ดงนนเลอกใชความยาวของแผนรอง N = 40 cm ขนตอนท 2 หาความกวางของแผนเหลกรองใตคาน B สมมตวาแผนเหลกคลมเตมหวเสาคอนกรตเสรมเหลก
cm71428571.104025035.0
500,37B
40B25035.0500,37
BNf35.0BNFR 'cp
=××
=
××=
==
ดงนนเลอกใชความกวางของแผนเหลกรองใตคาน B = 25 cm หนวยแรงแบกทานของทรองรบทเกดขน
ksc5.374025
500,37BNRfp =
×==
ขนตอนท 3 หาความหนาของแผนเหลก t
ระยะ cm9.80.26.1225rt
2Bk
2Bn f =−−=−−=−=
212 การออกแบบโครงสรางเหลก
ดงนน mm8.21cm180045871.22500
5.379.82Ff
n2ty
p ==×=≥
ออกแบบโดยวธ AISC/LRFD แรงปฏกรยาประลย kg000,50tonne505.126.1252.1L6.1D2.1R u ==×+×=+= ขนตอนท 1 หาความยาวของแผนรองรบ N
1.1 เพอปองกนการครากของเหลกแผนตง (web yielding)
( )
( )
( ) cm110.26.15.20.125000.1
000,50N
rt5.2tF
Rk5.2tF
RN
RtFNk5.2R
fwy
u
wy
u
uwyn
=+−××
=
+−φ
=−φ
=
≥+φ=φ
1.2 เพอปองกนการยของเหลกแผนตง (web cripping)
cm50370869.283
1928851.101845031011.0N
845031011.01000,000,160,83.0
000,501928851.101
N3
000,501928851.101
N31000,000,160,83.0
000,500.16.12500000,040,2
6.10.1
0.50N310.175.04.0
RttEF
tt
dN31t4.0R
5.12
uw
fy
5.1
f
w2wn
=×=
=−≥
≥⎥⎦⎤
⎢⎣⎡ +
≥××⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎠⎞
⎜⎝⎛××+×××
≥⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+φ=φ
ดงนน เลอกใชความยาวของแผนเหลกรองคาน N = 30 cm ขนตอนท 2 หาความกวางของแผนเหลกรองใตคาน B สมมตวาแผนเหลกคลมเตมพนทของหวเสาคอนกรตเสรมเหลก
( )
cm07189542.133025085.06.0
000,50B
000,50B3025085.06.0RAf85.0 u1
'cc
=×××
=
≥×××≥φ
เลอกใชความกวางของแผนเหลกรองใตคาน B = 25 cm ขนตอนท 3 หาความหนาของแผนเหลก t
ระยะ cm9.80.26.1225rt
2Bk
2Bn f =−−=−−=−=
mm66.21cm166438675.225003025
9.8000,50222.2BNF
nR222.2t2
y
2u ==
××××
=≥
ใชแผนเหลกรองใตคานขนาด mm22250300 ××
213 คานเหลกรปพรรณ
ตวอยางท 4.8 จงออกแบบแผนเหลกรองใตเสาขนาดสเหลยจตรส ททาดวยเหลกชนด ASTM A36 เพอ
กระจายแรงอดทเกดจากนาหนกบรรทกคงทใชงาน 35 ตน และจากนาหนกบรรทกจรใชงาน 70 ตน จากเสาขนาด 94300W × ลงสตอมอคอนกรตเสรมเหลกขนาด 2cm9090× กาหนดใหคอนกรตมหนวยแรงอดประลย ksc200f '
c = เหลก ASTM A36 ม ,ksc4050F,ksc2500F uy == โมดลสยดหยน E =2,040,000 ksc
วธทา ออกแบบโดยวธ AISC/ASD ขนตอนท 1 นาหนกทถายจากเสาสตอมอ
kg000,105Tonne1057035P ==+= ขนตอนท 2 หาขนาดของแผนเหลกรองใตเสา โดยพจารณาจากเนอทแผนเหลกทตองการ 1A ทตองการโดยเลอกคามากจากสามคา ดงน
2f1
2'c
1
222
'c2
1
cm9003030dbA
cm7502007.0000,105
f7.0PA
cm78.27720035.0
000,1059090
1f35.0
PA1A
=×==
=×
==
=⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
××
×=⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=
ดงนน 21 cm900A =
แตเนองจาก 1f
1 A2
b80.0d95.0AN +−
=+Δ=
cm25.329002
0.3080.00.3095.0N =+×−×
=
ดงนนใช mm350cm35N == เนองจากตองใชแผนเหลกสเหลยมจตรส ดงนน B = 35 cm = 350 mm ขนตอนท 3 หาความหนาของแผนเหลก โดยพจารณาจากคามากของ m, n และ nλ ดงน
( ) ( ) ( ) ( )
232953126.70.300.304
96439375.0db4
96439375.0612244898.011
612244898.02x11
x2
612244898.0x
2007.03535000,105
0.300.300.300.304
FAP
bddb4x
mm55cm5.52
0.308.0352
b8.0Bn
mm5.32cm25.32
0.3095.0352
d95.0Nm
fn
2p12f
f
f
=×=λ
=λ
=−+
=−+
=λ
=
⎥⎦
⎤⎢⎣
⎡×××
×⎥⎦
⎤⎢⎣
⎡
+××
=⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎥⎦
⎤⎢⎣
⎡+
=
==×−
=−
=
==×−
=−
=
ดงนน 232953126.7n =λ
214 การออกแบบโครงสรางเหลก
ดงนนความหนาทตองการคอ
mm28mm78565354.26cm678565354.2t
25003535000,105232953126.72
BNFP2t
yn
⇒==
××××=λ=
ดงนนใชแผนเหลกรองใตเสาขนาด mm28350350 ×× ออกแบบโดยวธ AISC/LRFD ขนตอนท 1 หานาหนกบรรทกประลย kg000,154T154706.1352.1L6.1D2.1Pu ==×+×=+= ขนตอนท 2 หาขนาดของแผนเหลกรองใตเสา โดยพจารณาจากคามากในสามคาตอไปน
2f1
2'c
u1
222
'c
u
21
cm9000.300.30dbA
cm9019608.7542007.16.0
000,154f7.16.0
PA
cm4207261.28120085.06.0
000,1549090
1f85.06.0
PA1A
=×==
=××
=×
=
=⎥⎦⎤
⎢⎣⎡
×××
×=⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛×
×=
ดงนน 21 cm900A =
แต 1f
1 A2
b80.0d95.0AN +−
=+Δ=
cm25.329002
0.3080.00.3095.0N =+×−×
=
ใช N = 35 cm แตเนองจากแผนเหลกเปนจตรส ดงนน B = 35 cm ขนตอนท 3 หาความหนาของแผนเหลก พจารณาจากคามากของ m, n และ nλ ดงน
( ) ( ) ( )
cm270986338.70.300.304
969464845.0db4
969464845.0616246498.011
616246498.02x11
x2
616246498.0x
35352007.16.0000,154
0.300.300.300.304
PP
bddb4x
mm55cm50.52
0.308.0352
b8.0Bn
mm5.32cm25.32
3095.0352
d95.0Nm
fn
2pc
u2
f
f
f
=×=λ
=λ
=−+
=−+
=λ
=
⎥⎦
⎤⎢⎣
⎡××××⎥
⎦
⎤⎢⎣
⎡
+××
=⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡
φ⎥⎦
⎤⎢⎣
⎡
+=
==×−
=−
=
==×−
=−
=
คามากคอ cm270986338.7n =λ
215 คานเหลกรปพรรณ
ดงนนความหนาทตองการคอ
mm25mm3.24cm430576997.2t
250035359.0000,1542270986338.7
BNF9.0P2t
y
un
⇒==
××××
=λ=
ดงนน ใชแผนเหลกรองใตเสาขนาด mm25350350 ××
4.13 รเจาะในคาน
การเจาะรในคาน หากรเจาะในเหลกแผนตงอยในบรเวณทมแรงเฉอนนอย หรอรเจาะในปกคานบรเวณทมโมเมนตดดนอย จะไมมผลในการรบนาหนกของคาน มาตรฐาน AISC/ASD/LRFD กาหนดวา ถา fgyfnu AF6.0AF5.0 ≥ ไมตองพจารณาผลกระทบของรเจาะสาหรบสลกเกลยวทแผนเหลกปกคาน แตถา fgyfnu AF6.0AF5.0 < ตองหาคณสมบตในการรบแรงดดของรปตดใหม โดยใชเนอทหนาตดประสทธผลของปกคานดานรบแรงดงเปน
y
fnufe F6
AF5A =
เมอ =fgA เนอทหนาตดทงหมดของปกคาน, cm2 =fnA เนอทหนาตดสทธของปกคาน, cm2
ตวอยางท 4.9 จงคานวณหาโมดลสหนาตดแบบอลาสตก (Sx) ของคาน เมอทาการเจาะรทปกคาน ดงรป
216 การออกแบบโครงสรางเหลก
วธทา mm14t,mm9t,mm200b,mm450d,76450W fwf ====× ขนาดสลกเกลยว 25 mm ตองเผอรเจาะอก 3 mm จานวนรเจาะ 2 ร ksc4050F,ksc2500F uy ==
( ) 2
fnfgfn
2fffg
cm16.204.13.05.2228tdAA
cm284.10.20tbA
=×+×−=−=
=×==
∑
fgyfnu
fgy
fnu
AF6.0AF5.0kg000,422825006.0AF6.0
kg824,4016.2040505.0AF5.0
<
=××==××=
ดงนนตองพจารณาผลของรเจาะในการรบโมเมนตดด เนอทหนาตดสทธของปกคานทยอมให
2
y
fnufn cm216.27
2500616.2040505
F6AF5A =
×××
==
ดงนนทหนาตดปกคานลดลง 2
fnfg cm784.0216.2728AA =−=− โมดลสหนาตดจงลดลงไปดวย หาตาแหนงของแกนสะเทนใหมโดยวดจากผวบน
ปกคานบนกวาง 20 cm หนา 1.4 cm มเซนทรอยดหางขอบบน cm7.024.1=
ปกคานลางเจาะรยบรวมกนไดความกวาง ( ) cm4.143.05.2220 =+×− หนา 1.4 cm มเซนทรอยด
หางจากขอบบนเปนระยะ cm3.4424.145 =−
แผนตงกวาง 0.9 cm ลก cm2.424.14.145 =−− หางจากขอบบน cm5.222
2.424.1 =+
cm51588112.20
14.86238.1767y
2.429.04.14.144.1205.222.429.03.444.14.147.04.120
AAy
y
==
×+×+×××+××+××
==∑∑
หาโมเมนตอนเนอรเชยรอบแกนสะเทน ใชหลกการโมเมนตอนเนอรเชยของสเหลยมผนผารอบขอบบนหรอลางคอ
3
bhI3
=
ปกบนมความกวาง b = 20 cm เนอทเตมม cm51588112.20yh == เนอทเจาะออกม =−= 7.1yh
cm11588112.194.151588112.20 =−
433
cm30939.109993
11588112.19203
51588112.2020I =×
−×
=
217 คานเหลกรปพรรณ
ปกลางมความกวาง cm4.14b = เนอทเตมม cm48411888.2451588112.2045y45h =−=−= เนอทเจาะออกม cm08411888.234.148411888.24h =−= ดงนน
cm4885.11407308411888.234.14
348411888.244.14I
33
=×
−×
=
แผนตงกวาง b = 0.9 cm สวนทอยเหนอแกนสะเทนม cm11588112.194.1yh =−= และสวนทอยใตแกนสะเทนม cm08411888.234.1y45h =−−= ดงนน
433
cm875519.57853
08411888.239.03
11588112.199.0I =×
+×
=
รวมผลทงหมดได
4cm67341.192,28875519.785,54885.407,1130939.999,10I =++= โมดลสหนาตดทผวบน
3
txT cm187793.1374
51588112.2067341.192,28
yI
cIS ====
โมดลสหนาตดทผวลาง
3
bxB cm467756.151,1
48411888.2467341.192,28
y45I
cIS ==
−==
4.14 การเสรมคานเหลกรปและคานเหลกประกอบ (Built-up Beams)
การเพมกาลงรบโมเมนตดดของคานรปพรรณปกกวางสามารถทาไดโดยการเสรมแผนเหลกประกบ (cover plate) ทปกคานดานบนและปกคานดานลาง หรอเฉพาะทปกคานดานบนของ W หรอ I เพยงอยางเดยว รปท 4.17 แสดงหนาตดของคานทไดจากการเสรมแผนเหลกประกบ ซงเรยกวา Cover-plated Beams การเสรมแผนเหลกประกบอาจจะเสรมบรเวณทมโมเมนตมากๆ เชน ปกบนบรเวณกลางคาน หรอปกลางบรเวณทรองรบในคานตอเนอง แผนเหลกประกบทใชตวยดไมควรใชเกน 4 แผน และเนอทหนาตดทงหมดของแผนเหลกประกบตองไมเกน 0.7 เทาของเนอทหนาตดทงหมดของปกทเสรมแผนเหลกประกบนน สาหรบแผนเหลกประกบทใชยดดวยการเชอมใหใชเพยงแผนเดยว
218 การออกแบบโครงสรางเหลก
การหาเนอทหนาตดของแผนเหลกเสรมปกคาน ถาจะตองเสรมเหลกปกคานบนและปกคานลางของคานรปตด W และ I ดงรปท 4.18 โดยทหนาตดคานยงคงมความสมมาตรทงสองแกน ถาใชเนอทหนาตดของแผนเหลกประกบแผนบนหรอแผนลางแผนละ A และรปตดคานมหนาตดแบบคอมแพค และคานกอนเสรมแผนเหลกประกบม xI เปนโมเมนตอนเนอรเชย
xS เปนโมดลสอลาสตกของหนาตด และ xZ เปนโมดลสพลาสตกของหนาตด และ d เปนระยะหางระหวางศนยถวงของแผนเหลกเสรมปกคาน
โดยวธ AISC/ASD
AdSS
2AdI
2dA2II
xreq
2
x
2
xreq
+=
+=⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+=
โดยวธ AISC/LRFD AdZZ xreq += เปนสมการใชหาเนอทหนาตดโดยประมาณของแผนเหลกเสรมปกคาน นอกจากการเสรมเหลกปกคานดงกลาวแลว อาจจะนาแผนเหลกมาประกอบกนใหมรปตดแบบ W หรอรปกลอง ยดแผนเหลกเขาดวยกนโดยตวยดหรอการเชอม เรยกวา คานเหลกประกอบ (Built-up Beams) แตมขดจากดคอ
วธ AISC/ASD yw F
E76.5th≤
วธ AISC/LRFD yw F
E70.5th≤
หากในวธ AISC/ASD นนม yw F
E76.5th> หรอวธ AISC/LRFD ม
yw FE70.5
th> เรยกคานนนวา คาน
เหลกประกอบขนาดใหญ (Plate Girders) ซงจะกลาวโดยละเอยดในบทท 8
219 คานเหลกรปพรรณ
ตวอยางท 4.10 จงออกแบบคานประกอบชวงเดยวยาว 20 เมตร รปตดแบบตว W มความลกทงหมดเทากบ
150 ซม รบนาหนกบรรทกใชงาน 4.5 ตน/เมตร (ไมรวมนาหนกคาน) ถามคายนทางขางทปกรบแรงอดอยางพอเพยง ใชเหลกชนด ASTM A36 ม ,ksc4050F,ksc2500F uy == E = 2,040,000 ksc
วธทา ออกแบบโดยวธ AISC/ASD ขนตอนท 1 หาโมเมนตดดและแรงเฉอน เดาวาปกคานกวาง 300 mm หนา 25 mm แผนตงสง 150-2.5-2.5 = 145 cm หนา 1.5 cm เนอทหนาตดคานเปนตารางเมตรคอ
2m03675.0015.045.1025.0300.02A =×+××= เหลกมความหนาแนนหรอหนวยนาหนก 7850 kg/m3 ดงนนหนาตดคานทเดาขนมานจะหนก m/kg300m/kg4875.28803675.07850wG ⇒=×= ดงนนประมาณนาหนกคานทประกอบขนมาน 300 kg/m นาหนกบรรทกรวม m/kg48004500300w =+=
โมเมนตดดมากทสดกลางชวง cm.kg000,000,24m.kg000,2408
00.2048008
wLM22
==×
==
แรงเฉอนมากทสดทปลายคาน kg000,482
00.2048002
wLV =×
==
ขนตอนท 2 หาขนาดของเหลกแผนตง เนองจากสมมตวาหนาตดเปนแบบคอมแพคและคายนทางขางของปกรบแรงอดอยางพอเพยง
538511.164ht
538511.1642500
000,040,276.5FE76.5
th
w
yw
≥
==≤
สมมตปกคานหนา mm25cm5.2tf == ดงนน
cm1455.22150t2dh f =×−=−=
ดงนน mm81252657.8cm881252657.0538511.164145
538511.164htw ====
สมมตเลอกความหนา cm2.1mm12tw == เนองจากการตอแผนเหลกเขาดวยกนอาจจะไมด 100 % ดงนนสวนของแผนตงจงถอวาสงเพยง 145 cm ดนนน
538511.1648333333.120
2.1145
th
cm1742.1145htA
w
2ww
<==
=×==
220 การออกแบบโครงสรางเหลก
ขนตอนท 3 หาขนาดของปกคาน ถาคานประกอบเปนแบบคอมแพค คายนทางขางของปกรบแรงอดพอเพยง
3
yx cm45455.545,14
250066.0000,000,24
F66.0MS =
×==
หนาตดทประกอบขนมาน =fb ความกวางปกคาน ยงไมทราบคา == cm5.2tf ความหนาปกคาน
==+=+ cm75.7325.2
2145
2t
2h f ระยะเซนทรอยดของปกคานจากแกนสะเทนทกลางหนาตด
⎥⎦
⎤⎢⎣
⎡××+
××=
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ ++= 2
f
3f
2f
ff
3ff
f 75.735.2b12
5.2b22t
2htb
12tb2I
== ff b91667.197,27I โมเมนตอนเนอรเชยของสวนปกคาน == cm145h ความสงของแผนตง == cm2.1tw ความหนาของแผนตง
==×
== 433
ww cm5.862,304
121452.1
12htI โมเมนตอนเนอรเชยของแผนตง
=+=+= 4fwf cm5.862,304b91667.197,27III โมเมนตอนเนอรเชยรวมทงหนาตด
==+=+== cm755.22
145t2hcc fbt ระยะจากแกนสะเทนถงผวบนและผวลาง
=+
== 3fx cm
755.862,304b91667.197,27
cIS โมดลสอลาสตกของหนาตด
ดงนน
cm30cm90098535.28b
5913.046,7865.862,3047545455.545,14b91667.197,27
45455.545,1475
5.862,304b91667.197,27
f
f
f
⇒==−×=
=+
ดงนน 2fff cm755.230A,cm5.2t,cm30b =×===
ตรวจสอบการโกงเดาะเฉพาะท
OKFE38.0
t2b
85497121.102500
000,040,238.0FE38.0
65.22
30t2
b
yf
f
y
f
f
<
==
=×
=
221 คานเหลกรปพรรณ
ขนตอนท 4 ตรวจสอบการรบแรงเฉอน
yw
y
w
FE5
th
87487769.632500
000,040,25FE5
8333333.1202.1
145th
>
=×
=
==
ดงนน yvy
v F4.089.2CF
F ≤=
เมอ a = L = 20.00 m = 2000 cm = ระยะหางระหวางเหลกเสรมขางคาน
OK8.046440424.02500
2.1145
000,040,2361025.555.1
Fth
Ek55.1C
361025.52000145434.5
ah434.5
ha00.434.5k
0.179310345.131452000
ha
2
y
2
w
vv
22
2v
<=
×⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
××=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=
=⎟⎠⎞
⎜⎝⎛×+=⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛+=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
+=
>==
OKkg000,48kg6764.901,692.11457337724.401htFAFV
OKFksc100025004.0F4.0
ksc7337724.40189.246440424.02500
89.2CF
F
wvwv
vy
vyv
>=××===
>=×=
=×
==
ดงนนใชเหลกแผนตงขนาด mm2.11450× และเหลกปกคานขนาด mm25300× เชอมตดกน เนอทหนาตดคาน 2m0324.0012.045.1025.030.02A =×+××= นาหนกคาน m/kg34.2540324.07850w =×=
222 การออกแบบโครงสรางเหลก
แบบฝกหดบทท 4 คานเหลกรปพรรณ [1][Segui 5.2-1] หนาตดคานประกอบขนจากแผนเหลกขนาด 12190PL ×− สองแผนทาเปนสวนปก และ
9430PL ×− เปนสวนของแผนตง กาลงครากของเหลก 3500 ksc (ก) ใหคานวณโมดลสหนาตดพลาสตก Z และโมเมนตดดพลาสตก MP รอบแกนหลก (ข) ใหคานวณโมดลสอลาสตก S และโมเมนตดดคราก My รอบแกนหลก
[2][Segui 5.2-2] หนาตดคานมปกบนเปนแผนเหลกขนาด 12300PL ×− ปกลางเปนแผนเหลกขนาด 12175PL ×− และแผนตงเปนแผนเหลกขนาด 9400PL ×−
(ก) จงหาระยะ y จากผวบนของปกบนลงมาถงแกนสะเทนพลาสตกของหนาตด (ข) ถาแผนเหลกเปนชนด ASTM A572 Grade 50 จงหาโมเมนตดดพลาสตก MP ของหนาตด (ค) จงหาโมดลสพลาสตกรอบแกนรอง
กาลงรบแรงดดของหนาตดคอมแพค
[3][Segui 5.5-1] คานทแสดงในรปเปน 4.72250W ×− มคายนทางขางของปกรบแรงอดตลอดความยาว นาหนก P เปนนาหนกบรรทกจรใชงาน ถากาลงครากของเหลก Fy = 3500 ksc จงหาคาสงสดของ P
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
[4][Segui 5.5-2] คานทกาหนดใหมคายนทางขางของปกรบแรงอดตลอดความยาว นาหนกบรรทกจรใชงาน
เปนสองเทาของนาหนกบรรทกคงทใชงาน จงหาคาสงสดของนาหนกบรรทกใชงานในหนวย kg/m เหลกชนด ASTM A992
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
แบบฝกหดการออกแบบคานเหลก 223
[5][Segui 5.5-3] คานชวงเดยวรบนาหนกบรรทกคงทใชงานแผสมาเสมอขนาด 1,500 kg/m (รวมนาหนก
คานแลว) นาหนกบรรทกจรใชงาน 3,000 kg/m และนาหนกบรรทกคงทใชงานแบบจดขนาด 18,000 kg ความยาวคาน 12.00 เมตร นาหนกแบบจดหางจากปลายซายระยะ 4.50 เมตร คานมคายนทางขางของปกรบแรงอดตลอดความยาว เหลกชนด ASTM A572 Grade 50 คานขนาด 210800W × รบนาหนกดงกลาวไดหรอไม เมอ
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
[6][Segui 5.5-4] คานในรป P5.5-4 มคายนทางขางทงปกบนและปกลางตลอดความยาว นาหนกบรรทกใช
งานแผสมาเสมอเปนนาหนกบรรทกคงทใชงาน 50% และนาหนกบรรทกจรใชงาน 50% โดยนาหนกบรรทกคงทนนรวมเอานาหนกคานไวแลว ชนดเหลก ASTM A992 หนาตดคานขนาด
7.36300W ×− รบนาหนกไดหรอไม เมอ (ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
224 การออกแบบโครงสรางเหลก
[7][Segui 5.5-5] คานในรป P5.5-5 เปนคานสองชวง มสลกหมนทกลางชวงซายทาใหกลายเปนคานดเทอรม
เนต โดยมคายนของปกตลอดความยาว นาหนกจดเปนนาหนกบรรทกจรใชงาน คานชนด ASTM A992 หนาตด 76450W ×− รบนาหนกบรรทกนไดหรอไม เมอ
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
[8][Segui 5.5-6] คานหนาตด 7.36300W ×− ชวงเดยวยาว 3.00 เมตร ไมมคายนทางขางของปกรบ
แรงอด ใหใช 0.1Cb = (ก) จงคานวณระยะ Lp และ Lr (ข) จงคานวณหาโมเมนตดดประลย nbMφ
(ค) จงคานวณหาโมเมนตดดทยอมให b
nMΩ
[9][Segui 5.5-7] คานหนาตด 76450W ×− ชวงความยาวทไมมคายนทางขางของปกทรบแรงอด 3.00 เมตร ให Fy = 3,500 ksc และ Cb = 1.0 ใหคานวณหาโมเมนตดดประลยระบ Mn
[10][Segui 5.5-8] คานหนาตด 76450W ×− ชวงความยาวทไมมคายนทางขางของปกทรบแรงอด 2.70 เมตร ให Fy = 4,500 ksc และ Cb = 1.0 ใหคานวณหาโมเมนตดดประลยระบ Mn
[11][Segui 5.5-9] คานในรปท P5.5-9 หนาตด 243900W ×− มคายนทางขางของปกรบแรงอดทปลาย A และปลาย B นาหนกบรรทกจรใชงาน 136,000 kg กระทาทกงกลางคาน ใหใชนาหนกบรรทกใชงาน
(ก) คานวณ Cb โดยไมตองคดนาหนกคานเอง (ข) คานวณ Cb โดยคดนาหนกของตวคานเองเขาไปดวย
แบบฝกหดการออกแบบคานเหลก 225
[12][Segui 5.5-10] คานในรปท P5.5-9 หนาตด 243900W ×− มคายนทางขางของปกรบแรงอดทปลาย
A, จดกงกลาง C และปลาย B นาหนกบรรทกจรใชงาน 136,000 kg กระทาทจดกงกลาง C จงหา Cb ของชวง AC (เหมอนชวง CB) ไมตองคดนาหนกของคานเขาไปดวย
(ก) ใหคดนาหนกบรรทกใชงานโดยไมเพมคา (ข) ใหคดนาหนกบรรทกเพมคา
[13][Segui 5.5-11] คานในรปท P5.5-11 มคายนทางขางของปกรบแรงอดทจด a, b, c และ d ใหหาคาของ Cb
ในชวง b-c (ก) ใหคดนาหนกบรรทกใชงานโดยไมเพมคา (ข) ใหคดนาหนกบรรทกเพมคา
[14][Segui 5.5-12] คานหนาตด 6.89500W ×− ชนดเหลก ASTM A992 เปนคานชวงเดยวยาว 15.00
เมตร นาหนกบรรทกจรใชงานแบบแผสมาเสมอกระทาเตมชวงคาน ใหคายนทางขางของปกรบแรงอดทกๆ ระยะ 3.00 เมตร จงหานาหนกบรรทกจรใชงานสงสดทรบไดในหนวย kg/m
(ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD [15][Segui 5.5-13] คานทแสดงในรปท P5.5-13 มคายนทางขางของปกรบแรงอดเฉพาะทปลายทงสองขาง นาหนกบรรทก 13,500 kg เปนนาหนกบรรทกจรใชงาน ใช Fy = 3,500 ksc และใหตรวจสอบวาหนาตดคาน
6.49350W ×− จะรบนาหนกนไดหรอไม (ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD
226 การออกแบบโครงสรางเหลก
[16][Segui 5.5-14] คานทแสดงในรปท P5.5-13 มคายนทางขางของปกรบแรงอดเฉพาะทปลายทงสองขาง
นาหนกบรรทก 13,500 kg เปนนาหนกบรรทกจรใชงาน ใช Fy = 3,500 ksc และใหตรวจสอบวาหนาตดคาน 3.67380MC ×− จะรบนาหนกนไดหรอไม (ใหแรงกระทาผาน shear center ของหนาตดคานจงไมมการบด)
(ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD
[17][Segui 5.5-15] ใหหาวาคาน 106600W ×− ชนดเหลก ASTM A992 สามารถรบนาหนกตามทแสดง
ในรปท P5.5-15 หรอไม นาหนกบรรทกแผยงไมรวมนาหนกคานเขาไปดวย คายนทางขางของปกรบแรงอดมท A, B และ C
(ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD
แบบฝกหดการออกแบบคานเหลก 227
[18][Segui 5.5-16] คานทแสดงในรปท P5.5-16 มคายนทางขางของปกรบแรงอดท A, B, C, และ D หนาตด
คาน 94350W ×− ม Fy = 3,500 ksc (ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD
กาลงรบแรงดดของหนาตดคานแบบไมคอมแพค
[19][Segui 5.6-1] คานชวงเดยวหนาตด 7.36300W ×− ความยาว 15.00 เมตร คายนทางขางของปกรบแรงอดตลอดความยาว กาลงคราก Fy = 3,500 ksc นาหนกบรรทกใชงานแบบแผสมาเสมอ อตราสวนนาหนกบรรทกจรตอนาหนกบรรทกคงทเทากบ 3 จงหากาลงรบแรงดดสงสด และนาหนกบรรทกใชงานทงหมดทรบไดในหนวย kg/m
(ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD [20][Segui 5.6-2] คานชวงเดยวหนาตด 6.49350W ×− เหลก ASTM A992 คายนทางขางของปกรบ
แรงอดทกระยะ 3.00 เมตร ให Cb = 1.0 จงหากาลงรบโมเมนตดดระบ Mn [21][Segui 5.6-3] คานเหลกประกอบ สวนปกบนและลาง 19460PL ×− และแผนตง 191320PL ×−
ชนดเหลก ASTM A572 Grade 50 จงหาโมเมนตดดระบ Mn จากการพจารณาการโกงเดาะเฉพาะทของปก
[22][Segui 5.6-4] คานเหลกประกอบ สวนปกบนและลาง 19400PL ×− และแผนตง 121000PL ×− ชนดเหลก ASTM A572 Grade 50 คายนทางขางของปกรบแรงอดตลอดความยาว จงหาโมเมนตดดระบ Mn
228 การออกแบบโครงสรางเหลก
กาลงรบแรงเฉอนของคาน
[23][Segui 5.8-1] จงหากาลงรบแรงเฉอนระบ Vn ของหนาตด 6.29250W ×− ชนดเหลก ASTM A572 Grade 65
[24][Segui 5.8-2] จงหากาลงรบแรงเฉอนระบ Vn ของหนาตด 7.36300W ×− ชนดเหลก ASTM A242
[25][Segui 5.8-3] คานทแสดงในรปท P5.8-3 หนาตด 66400W ×− ชนดเหลก ASTM A992 คายนทางขางของปกคานรบแรงอด นาหนกบรรทกแบบจดเปนนาหนกบรรทกจรใชงาน หนาตดนรบนาหนกไดหรอไม
(ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD
[26][Segui 5.8-4] คานยนในรปท P5.8-4 หนาตด 66400W ×− ชนดเหลก ASTM A992 ไมมคายนของ
ปกรบแรงอดยกเวนทจดยดแนน ใหความยาวชวงไมมคายนเทากบความยาวคาน จงหาวาคานรบนาหนกแผสมาเสมอซงเปนนาหนกบรรทกคงทใชงานรวมนาหนกคานเอาไวแลว สวนนาหนกเปนจดเปนนาหนกบรรทกจรใชงาน
(ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD
แบบฝกหดออกแบบคานเหลก 229
การออกแบบคานเหลก
[27][Segui 5.10-1] ใหใชเหลกชนด ASTM A992 เลอกหนาตด W ตามเงอนไขตอไปน (1) เปนคานชวงเดยวยาว 9.00 เมตร (2) คายนทางขางของปกรบแรงอดทปลายทงสองขางเทานน (3) นาหนกบรรทกคงทใชงาน = 1,100 kg/m (4) นาหนกบรรทกจรใชงานเปนนาหนกจดขนาด 15,000 kg กระทาทกงกลางคาน (5) ไมตองตรวจสอบระยะโกง (ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD [28][Segui 5.10-2] จงออกแบบคานรบนาหนกตามรปท P5.10-2 รปตด W ชนด ASTM A992 ทประหยด
ทสด (เบาทสด) นาหนกของคานยงไมไดรวมเขาไปในนาหนกบรรทกใชงานทแสดงนน ไมตองตรวจสอบการโกงตว สมมตคายนทางขางของปกรบแรงอดตลอดความยาวคาน
(ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD
[29][Segui 5.10-3] จงออกแบบคานรบนาหนกตามรปท P5.10-2 รปตด W ชนด ASTM A992 ทประหยด
ทสด (เบาทสด) นาหนกของคานยงไมไดรวมเขาไปในนาหนกบรรทกใชงานทแสดงนน ไมตองตรวจสอบการโกงตว สมมตคายนทางขางของปกรบแรงอดมเฉพาะทปลายและทนาหนกเปนจด
(ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD
230 การออกแบบโครงสรางเหลก
[30][Segui 5.10-4] คานในรปท P5.10-4 มคายนทางขางของปกรบแรงอดเฉพาะทปลายคานทงสองขาง
นาหนกบรรทกแผเปน SDL (Superimposed dead load = นาหนกบรรทกคงทเพมเตม ในทนเปนนาหนกบรรทกใชงาน) นาหนกเปนจดเปนนาหนกบรรทกจรใชงาน ใหใชเหลกชนด ASTM A992
เลอกหนาตด W ทเหมาะสม การโกงตวจากนาหนกบรรทกจรใชงานตองไมเกน 360L
(ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD
[31][Segui 5.10-5] คานในรปมคายนทางขางของปกทปลายและระยะ 3
1 คอตาแหนง 1, 2, 3 และ 4 นาหนกเปนจดคอนาหนกบรรทกจรใชงาน ให Fy = 3,500 ksc เลอกหนาตด W ทเหมาะสม ไมตองตรวจสอบการโกงตว
(ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD
แบบฝกหดการออกแบบคานเหลก 231
[32][Segui 5.10-6] คานในรป P5.10-6 มคายนทางขางของปกเฉพาะทปลายคานเทานน นาหนกจดเปน
นาหนกบรรทกจรใชงาน ใชเหลกชนด ASTM A992 ใหเลอกหนาตดคานทเหมาะสม ใช Cb = 1.0 ไมตองตรวจสอบการโกงตว
(ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD
[33][Segui 5.10-7] คานในรปท P5.10-7 เปนสวนหนงของระบบหลงคา สมมตวาการคายนบางสวนจน
เสมอนวามคายนทางขางของปกทปลายคานทงสองและทกงกลางชวง นาหนกบรรทกคงท 250 kg/m ไมรวมนาหนกคาน นาหนกบรรทกจร 150 kg/m นาหนกหมะ 420 kg/m สาหรบแรงลม 270 kg/m ยกขน ใชเหลกชนด ASTM A992 จงเลอกหนาตดทเหมาะสม การโกงตวจากนาหนกบรรทกหมดไม
เกน 180L
(ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD
232 การออกแบบโครงสรางเหลก
ระบบพนและโครงหลงคา
[34][Segui 5.11-1] ใหกาลงคราก Fy = 3,500 ksc จงออกแบบตง AB แผนพนคอนกรตทาหนาทคายนทาง
ขางของปกคานรบแรงอดตลอดความยาว ระยะโกงตวสงสดจากนาหนกบรรทกจรไมเกน 180L
นาหนกบรรทกจรใชงานจากแผนพนคอนกรตหนา 0.125 เมตร ผนงกนหองใหถอวาแผกระจายเฉลยท 100 kg/m2 และฝาเพดานแขวนอยขางใตเฉลย 50 kg/m2 นาหนกบรรทกจรใชงาน 300 kg/m2
(ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD
[35][Segui 5.11-2] ใหเลอกหนาตด W ทเหมาะสมกบคานตามเงอนไขตอไปน (1) ระยะหางของคานทชดกน 1.70 เมตร (2) ความยาวชวงคาน 9.00 เมตร (3) แผนพนคอนกรตเสรมเหลกหนา 0.11 เมตร (4) นาหนกผนงกนหองและวสดแตงผวพน 100 kg/m2 (5) ฝาเพดานใตพน 25 kg/m2 (6) นาหนกบรรทกจร 730 kg/m2 (7) Fy = 3500 ksc
(8) ระยะโกงตวจากนาหนกบรรทกจรไมเกน 360L
(ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD
แบบฝกหดการออกแบบคานเหลก 233
[36][Segui 5.11-3] ใหเลอกหนาตด W ทเหมาะสมกบคานตามเงอนไขตอไปน (1) ระยะหางของคานทชดกน 3.50 เมตร (2) ความยาวชวงคาน 7.50 เมตร (3) นาหนกพนและวสดแตงผวพน 200 kg/m2 (4) นาหนกผนงกนหอง 100 kg/m2 (5) ฝาเพดานใตพน 25 kg/m2 (6) นาหนกบรรทกจร 780 kg/m2 (7) Fy = 3500 ksc
(8) ระยะโกงตวจากนาหนกบรรทกจรไมเกน 360L
(ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD
[37][Segui 5.11-4] ใหเลอกหนาตด W ทเหมาะสมกบคานตามเงอนไขตอไปน (1) ระยะหางของคานทชดกน 3.00 เมตร (2) ความยาวชวงคาน 6.00 เมตร (3) นาหนกพนและวสดแตงผวพน 250 kg/m2 (4) นาหนกผนงกนหอง 100 kg/m2 (5) นาหนกบรรทกคงทอนๆ 50 kg/m2 (6) นาหนกบรรทกจร 400 kg/m2 (7) Fy = 3500 ksc
(8) ระยะโกงตวจากนาหนกบรรทกจรไมเกน 360L
(ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD
[38][Segui 5.11-5] ใหเลอกหนาตด W ชนดเหลก ASTM A992 สาหรบคาน AB ในรปท P5.11-5 แผนพนคอนกรตเสรมเหลกหนา 0.125 เมตร นาหนกบรรทกจร 400 kg/m2 นาหนกผนงกาแพง 100 kg/m2
การโกงตวจากนาหนกทงหมดไมเกน 240L
(ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD
234 การออกแบบโครงสรางเหลก
[39][Segui 5.11-6] ใหออกแบบคานหลกในรป P5.11-5 คานรองรบตงเพยงขางเดยว นาหนกของคาน หลก
ประมาณ 52 kg/m แรงปฏกรยาจากตงเปนนาหนกแบบจดกระทาบนคานหลก (ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD [40][Segui 5.11-7] ใหออกแบบคานหลกในรป P5.11-5 คานรองรบตงเพยงขางเดยว นาหนกของคาน หลก
ประมาณ 52 kg/m แรงปฏกรยาจากตงใหเฉลยเปนนาหนกบรรทกแผกระทาบนคานหลก (ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD
รเจาะในคาน
[41][Segui 5.12-1] คานหนาตด 66400W ×− ชนดเหลก ASTM A992 มรเจาะปกละ 2 รป สาหรบสลกเกลยวขนาด 22 mm
(ก) ใหคายนทางขางตลอดความยาว ใหตรวจสอบวาผลของรเจาะมผลตอกาลงรบโมเมนตดดอยางไร
(ข) กาลงรบโมเมนตดดลดลงกเปอรเซนตจากหนาตดเตม [42][Segui 5.12-3] คานหนาตด 6.89500W ×− ชนดเหลก ASTM A992 มรเจาะปกละ 2 รป สาหรบสลก
เกลยวขนาด 19 mm (ก) ใหคายนทางขางตลอดความยาว ใหตรวจสอบวาผลของรเจาะมผลตอกาลงรบโมเมนตดด
อยางไร (ข) กาลงรบโมเมนตดดลดลงกเปอรเซนตจากหนาตดเตม
แบบฝกหดการออกแบบคานเหลก 235
[43][Segui 5.12-3] คานหนาตด 76450W ×− ชนดเหลก ASTM A992 มรเจาะปกละ 2 รป สาหรบสลก
เกลยวขนาด 19 mm (ก) ใหคายนทางขางตลอดความยาว ใหตรวจสอบวาผลของรเจาะมผลตอกาลงรบโมเมนตดด
อยางไร (ข) กาลงรบโมเมนตดดลดลงกเปอรเซนตจากหนาตดเตม
ชองเปดในแผนตงของคาน
[44][Segui 5.13-1] พนระบบตงทมชองเปดในแผนตง ระยะหางระหวางตง 0.90 เมตร ชวงยาว 6.00 เมตร นาหนกบรรทกจร 400 kg/m2 แผนพนคอนกรตเสรมเหลกหลอในทหนา 0.10 เมตร ทาหนาทเปนคายนทางขางของปกตงตลอดความยาว นาหนกบรรทกคงทอนๆ 25 kg/m2 ใหเลอกใชตงรปแบบ K ในรปท 5.35 ในหนาถดไป
[45][Segui 5.13-2] จากรปท 5.35 ในหนาถดไป ใหออกแบบตงทมชองเปดในแผนตงสาหรบระบบพนทมระยะหางระหวางตง 1.20 เมตร ชวงยาวของตง 6.50 เมตร นาหนกบรรทกจร 300 kg/m2 นาหนกผนงกนหอง 100 kg/m2 นาหนกพนคอนกรตเสรมเหลกหนก 150 kg/m2 นาหนกเพดานรวมทงระบบไฟแสดงสวางหนก 25 kg/m2 แผนพนเปนคายนปกตง ระบบมปญหาเรองการโกงตวหรอไม เพราะเหตใด
แผนรองใตคาน และแผนรองใตเสา
[46][Segui 5.14-1] คาน 6.49350W ×− รบแรงปฏกรยาจากนาหนกบรรทกจรใชงาน 38,500 kg กระทาทปกบน สมมตแรงดงกลาวกระทาทระยะครงหนงของความลกจาก ใหออกแบบแผนรองใตคาน คานม Fy = 3500 ksc และแผนเหลกม Fy = 2500 ksc
(ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD [47][Segui 5.14-2] ใหออกแบบแผนเหลกรองใตคานชนด ASTM A36 รบแรงปฏกรยาของคานจากนาหนก
บรรทกคงท 12,700 kg และจากนาหนกบรรทกจร 25,400 kg แผนรองใตคานวางบนแทนคอนกรตเสรมเหลกทใหญกวาแผนเหลก 2.5 cm โดยรอบ คานหนาตด 210800W ×− ม Fy = 3500 ksc กาลงคอนกรต 210f '
c = ksc (ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD
236 การออกแบบโครงสรางเหลก
[48][Segui 5.14-3] ออกแบบแผนเหลกรองใตเสาขนาด 94300W ×− รบนาหนกบรรทกคงทใชงาน
29,500 kg และนาหนกบรรทกจรใชงาน 88,500 kg ตอมอคอนกรตขนาด 400 mm × 400 mm ชนดแผนเหลก ASTM A36 สวนคอนกรตมกาลง 250f '
c = ksc (ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD
แบบฝกหดการออกแบบคานเหลก 237
[49][Segui 5.14-4] จงออกแบบแผนเหลกรองใตเสา 4.72250W ×− รบนาหนกบรรทกคงทใชงาน 9,000
kg และนาหนกบรรทกจรใชงาน 22,680 kg ตอมอขนาด 300 mm × 300 mm แผนเหลกชนด ASTM A36 และกาลงคอนกรต 210f '
c = ksc (ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD
คานรบโมเมนตดดสองแกน
[50][Segui 5.15-1] คาน 76450W ×− ในรปท P5.15-1 โดยมแรงกระทาทกงกลางชวงทาใหเกดโมเมนตดดรอบแกนหลกและแกนรองของหนาตด แรงทกระทาเปนนาหนกบรรทกใชงานโดยแบงเปนนาหนกบรรทกคงทและนาหนกบรรทกจรอยางละครง ใหตรวจสอบวาเปนไปตามมาตรฐานของ ว.ส.ท. หรอ AISC หรอไม ทงนการยดปกมเฉพาะทปลายคานเทานน เหลกชนด ASTM A572 Grade 50
(ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD
[51][Segui 5.15-2] นาหนกจด 10,800 kg ในรปท P5.15-2 เปนนาหนกบรรทกจรใชงาน เหลกชนด ASTM
A992 การยดปกทางขางมทปลายทงสองขางเทานน จงตรวจสอบวาคานนเปนไปตามมาตรฐาน ว.ส.ท. หรอ AISC หรอไม
(ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD
238 การออกแบบโครงสรางเหลก
[52][Segui 5.15-3] คานในรปท P5.15-3 เปนคาน 6.89500W ×− เหลกชนด ASTM A992 การยดทางขาง
ปกคานมทปลายคานเทานน จงตรวจสอบวาคานนเปนไปตามมาตรฐาน ว.ส.ท. หรอ AISC หรอไม (ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD
[53][Segui 5.15-4] คานในรปท P5.15-4 เหลกชนด ASTM A992 การยดทางขางปกคานมทปลายคาน
เทานน นาหนกบรรทกใชงาน 6,800 kg เปนนาหนกบรรทกคงท 30% และนาหนกบรรทกจร 70% จงตรวจสอบวาคานนเปนไปตามมาตรฐาน ว.ส.ท. หรอ AISC หรอไม
(ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD
แบบฝกหดการออกแบบคานเหลก 239
[54][Segui 5.15-5] คานในรปท P5.15-4 เหลกชนด ASTM A992 การยดทางขางปกคานมทปลายคาน
เทานน ไมตองคดนาหนกคาน นาหนกบรรทกจรใชงาน 1,800 kg/m จงตรวจสอบวาคานนเปนไปตามมาตรฐาน ว.ส.ท. หรอ AISC หรอไม
(ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD
[55][Segui 5.15-6] โครงขอหมนในรป P5.15-6 เปนโครงหลงคาทรบนาหนกบรรทกคงท 100 kg/m2 และ
นาหนกบรรทกจากหมะ 100 kg/m2 ระยะหางระหวางโครงหลงคา 3.00 เมตร หากไมคดแรงลม การยดปกคานอยทปลายแปขนาด 14150W ×− ชนดเหลก ASTM A992 ไมมเหลกยดแป
(ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD
240 การออกแบบโครงสรางเหลก
[56][Sequi 5.15-7] โครงหลงคาในรป P5-15-7 ระยะหาง 6.00 เมตร แปวางทจดตอและกงกลางระหวางจด
ตอ เหลกยดแปอยกงกลางชวงของแป วสดมงหนก 75 kg/m2 และนาหนกหมะ 100 kg/m2 ใชเหลก ASTM A992 ใหเลอกหนาตด W สาหรบทาแป
(ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD
[57][Sequi 5.15-8] โครงหลงคาในรป P5-15-7 ระยะหาง 6.00 เมตร แปวางทจดตอและกงกลางระหวางจด
ตอ เหลกยดแปอยทสองตาแหนงทแบงชวงของแปเปนสามชวงเทากน วสดมงหนก 75 kg/m2 และนาหนกหมะ 100 kg/m2 ใชเหลก ASTM A992 ใหเลอกหนาตด W สาหรบทาแป
(ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD
I Section Properties H,mm B,mm t1,mm t2,mm r1,mm r2,mm A,cm2 w,kg/m Ix,cm4 Iy,cm4 rx,cm ry,cm Sx,cm3 Sy,cm3 Zx,cm3 Zy,cm3 J,cm4 Zt,cm3 Cw,cm6
100 75 5 8 7 3.5 16.418 12.9 280.48 46.343 4.1333 1.6801 56.097 12.358 64.619 20.604 3.9 2.89 896 125 75 5.5 9.5 9 4.5 20.44 16.1 536.67 56.516 5.1241 1.6628 85.868 15.071 99.234 25.077 6.4567 4.2001 1742 150 75 5.5 9.5 9 4.5 21.815 17.1 817.41 56.551 6.1213 1.6101 108.99 15.08 125.64 25.266 6.5971 4.3051 2611.8 150 125 8.5 14 13 6.5 46.121 36.2 1761.1 377.78 6.1794 2.862 234.82 60.445 272.57 100.28 34.292 14.761 15733 180 100 6 10 10 5 30.045 23.6 1667 134.49 7.4488 2.1158 185.23 26.898 211.14 45.52 10.7 6.22 9080 200 100 7 10 10 5 33.045 26.0 2168.7 135.4 8.1011 2.0242 216.87 27.08 249.9 46.487 12 6.85 11400 200 150 9 16 15 7.5 64.119 50.4 4453.7 736.66 8.3342 3.3895 445.37 98.222 510.75 163.42 60.689 22.597 57023 250 125 7.5 12.5 12 6 48.765 38.3 5169.7 329.06 10.296 2.5977 413.58 52.65 471.69 89.315 26.3 12.4 43700 250 125 10 19 21 10.5 70.66 55.5 7297.7 530.89 10.163 2.741 583.82 84.942 678.5 142.07 87.426 28.856 65169 300 150 8 13 12 6 61.56 48.3 9466 571.86 12.4 3.0479 631.07 76.248 716.29 130.69 36.662 15.511 111240 300 150 10 18.5 19 9.5 77.694 65.5 12327 856.27 12.596 3.3198 821.81 114.17 930.98 189.35 87.123 29.832 160190 300 150 11.5 22 23 11.5 97.791 76.8 14651 1061.1 12.24 3.294 976.72 141.48 1131.1 235.86 159.31 44.906 189490 350 150 9 15 13 6.5 74.551 58.5 15207 685.51 14.282 3.0324 869 91.401 993.77 155.57 54.615 20.913 183270 350 150 12 24 25 12.5 111.02 87.2 22388 1169.7 14.201 3.2459 1279.6 155.96 1483.6 260.73 205.05 54.294 291430 400 150 10 18 17 8.5 91.684 72.0 24046 848.84 16.195 3.0427 1202.3 113.18 1382.9 191.74 91.622 31.394 294690 400 150 12.5 25 27 13.5 121.99 95.8 31646 1222 16.106 3.165 1582.3 162.93 1839.4 274.79 237.73 61.128 406660 450 175 11 20 19 9.5 116.7 91.7 39179 1482.9 18.323 3.5646 1741.3 169.47 1995.4 286.89 145.88 45.274 653190 450 175 13 26 27 13.5 145.98 115 48759 1994.4 18.276 3.6962 2167.1 227.93 2500.7 382.67 307.57 76.524 847590 600 190 13 25 25 12.5 169.28 133 98273 2422.1 24.095 3.7827 3275.8 254.96 3783 433.43 307.57 76.524 847590 600 190 16 35 38 19 224.22 176 129810 3504.3 24.061 3.9534 4326.9 368.87 5035 624.2 808.3 155.2 2647400
Wide Flange Properties d,mm bf,mm tw,mm tf,mm r,mm A,cm2 w,kg/m Ix,cm4 Iy,cm4 rx,cm ry,cm Sx,cm3 Sy,cm3 Zx,cm3 Zy,cm3 J,cm4 Zt,cm3 Cw,cm6 588 300 12 20 28 192.52 151 118,130 9,020 24.771 6.8448 4,018.1 601.33 4,489.9 928.03 240 75.1 7,180,000 400 400 13 21 22 218.71 172 66,627 22,413 17.454 10.123 3,331.4 1,120.6 3,672.8 1,699.9 305.18 100.43 7,968,200 488 300 11 18 26 163.55 128 70,965 8113.9 20.83 7.0435 2,908.4 540.93 3,228.2 830.27 170.71 59.357 7,968,200 600 200 11 17 22 134.43 106 77,647 2,278.2 24.033 4.1166 2,588.2 227.82 2,979.2 361.47 112.94 42.541 1,907,800 440 300 11 18 24 157.41 124 56,078 8,111.4 18.875 7.1785 2,549 540.76 2,825.3 827.62 162.76 59.607 3,560,400 350 350 12 19 20 173.89 136 40,299 13,586 15.223 8.8391 2,302.8 778.33 2,545.4 1,178.6 199.88 70.605 3,682,100 390 300 10 16 22 135.97 107 38,680 7,207.8 16.866 7.2807 1,983.6 480.52 2,188.3 733.09 113.22 44.655 2,486,900 500 200 10 16 20 114.25 89.7 47,854 2,140.8 20.466 4.3288 1,914.2 214.08 2,175.5 334.97 85.867 35.462 1,236,400 344 348 10 16 20 146.01 115 33,299 11,245 15.102 8.7757 1,936 646.24 2,121.9 979.9 121.05 48.315 2,989,800 450 200 9 14 18 96.774 76.0 33,456 1,871.6 18.593 4.3977 1,486.9 187.16 1,679.3 290.93 56.702 25.319 878,040 300 300 10 15 18 119.79 94.0 20,412 6,754.9 13.054 7.5091 1,360.8 450.32 1,501.3 684.27 88.303 38.938 1,353,800 340 250 9 14 20 101.53 79.7 21,680 3,651 14.613 5.9967 1,275.3 292.08 1,412.3 446.92 66.018 29.585 956,870 400 200 8 13 16 84.128 66.0 23,708 1,736.4 16.787 4.5431 1,185.4 173.64 1,326.4 267.66 42.203 21.212 643,230 250 250 9 14 16 92.188 72.4 10,834 3,648.8 10.841 6.2913 866.7 291.91 960.6 443.78 58.937 27.617 501,600 350 175 7 11 14 63.15 49.6 13,561 984.35 14.654 3.9481 774.91 112.5 868.04 173.58 22.994 13.379 279,660 294 200 8 12 18 72.394 56.8 11,340 1,603.3 12.516 4.706 771.46 160.33 859.19 246.56 35.498 18.092 313,540 244 175 7 11 16 56.248 44.1 6,122.4 984.5 10.433 4.1836 501.83 112.51 558.49 172.72 23.039 13.169 131,120 300 150 6.5 9 13 46.787 36.7 7,210.5 507.54 12.414 3.2936 480.7 67.672 542.2 105.13 12.33 8.6139 106,080 200 200 8 12 13 63.537 49.9 4,716.1 1,601.5 8.6154 5.0206 471.61 160.15 525.55 243.82 29.867 16.256 139,220 175 175 7.5 11 12 51.217 40.2 2,884.2 983.67 7.5042 4.3825 329.62 112.42 368.76 171.39 20.516 12.518 64,999 250 125 6 9 12 37.662 29.6 4,052.4 293.85 10.373 2.7933 324.2 47.016 365.93 73.107 9.6672 6.9455 42,023 394 150 6 9 13 39.017 30.6 2,690.2 507.16 8.3035 3.6053 277.34 67.622 308.62 103.7 10.814 7.47 42,605 150 150 7 10 11 40.143 31.5 1,641.5 562.29 6.3946 3.7459 218.87 75.105 246.1 114.71 13.513 8.8696 27,071 200 100 5.5 8 11 27.163 21.3 1,844.6 133.92 8.2407 2.2204 184.46 26.783 209.5 41.936 5.7469 4.405 12,084 175 90 5 8 9 23.049 18.1 1,214.2 97.528 7.2582 2.057 138.77 21.673 157.25 33.709 4.5052 3.598 6,679 148 100 6 9 11 26.843 21.1 1,021.4 150.59 6.1684 2.3685 138.02 30.118 156.98 46.74 7.3646 5.2662 7,072.7 125 125 6.5 9 10 30.317 23.8 847.47 293.5 5.2871 3.1114 135.59 46.961 153.53 71.916 8.4445 6.1524 9,625.3 150 75 5 7 8 17.852 14.0 666.23 49.475 6.109 1.6647 88.831 13.193 101.85 20.774 2.8143 2.6394 2,470.6 100 100 6 8 10 21.902 17.2 382.71 133.75 4.1801 2.4712 76.542 26.75 87.613 41.208 5.1664 4.1409 2,727.3 125 60 6 8 9 16.839 13.2 413.06 29.192 4.9528 1.3167 66.09 9.73 77.648 15.731 3.7542 3.0134 953.75 100 50 5 7 8 11.852 9.30 187.53 14.787 3.9778 1.117 37.506 5.9149 44.069 9.5244 2.0313 1.888 303.16
241 โครงสรางสวนรบแรงในแนวแกนและแรงดดรวมกน
บทท 5 โครงสรางสวนรบแรงในแนวแกน และแรงดดรวมกน
5.1 โครงสรางสวนรบแรงในแนวแกน และแรงดดรวมกน สวนตางๆ ของโครงสรางจะรบทงแรงตามแนวแกน แรงเฉอน และโมเมนตดด เพยงแตบางครงคาโมเมนตดดมคานอยหากเทยบกบแรงตามแนวแกนเชนในโครงขอหมน กออกแบบโดยพจารณาจากผลของแรงตามแนวแกนเพยงอยางเดยว แตในบางกรณแรงตามแนวแกนกลบมคานอยเชนในคานภายในโครงเฟรมทยดปลายแบบหมนได กออกแบบตามผลจากโมเมนตดดและแรงเฉอน แตเสาในโครงเฟรมทรบแรงทางขางเชนแรงลม แผนดนไหว จะตองรบทงแรงในแนวแกนขนาดใหญและรบโมเมนตจากผลของแรงทางขางเขารวมดวย การออกแบบจงตองพจารณาผลรวมกนจงจะปลอดภย อยางไรกตาม มาตรฐาน ว.ส.ท.กกาหนดความชะลดเอาไวซงเปนการกาหนดคาทางดานโมเมนตดดเผอเอาไว ชนสวนโครงสรางทรบทงแรงตามแนวแกนและโมเมนตดด เรยกวา สวนโครงสรางคาน-เสา (Beam-column) คาหนวยแรงทเกดขนในหนาตดจะเปนผลจากแรงตามแนวแกนและผลจากโมเมนตดด
IMc
APf ±=
ในกรณทโมเมนตดดสองแกน เชนแปวางตวตามความเอยงของจนทน หนวยแรงทเกดขนในจดตางๆ หาไดจาก
y
y
x
x
IxM
IyM
APf ±±=
คาของหนวยแรงทกลาวมานนยงเปนคาโดยประมาณ เนองจากยงไมไดพจารณาผล Δ−P คอ ขณะทชนสวนกาลงรบแรงในแนวแกนอยนน ผลของโมเมนตดดจะทาใหชนสวนโกงตว แรงตามแนวแกนจงเกดโมเมนตเพมเตมจากการโกงตว ดงนนสมการในการวเคราะหออกแบบจรงๆ นนจะมตวประกอบเพมเตมเขามาอกมาก
5.2 พฤตกรรมการรบนาหนกและลกษณะของการวบต
โครงสรางทรบทงแรงตามแนวแกนและโมเมนตดดรวมกน ลกษณะการวบตมไดสองลกษณะคอ หากแรงตามแนวแกนซงเปนแรงอดมคามากโมเมนตดดมคานอย การวบตเปนแบบเสาคอการโกงเดาะ แตในทางตรงกนขามแรงอดตามแนวแกนมคานอยโมเมนตดดมคามาก การวบตเปนแบบคาน แตในกรณทวๆ ไป แรงอดตามแนวแกนและโมเมนตดดมคามากทงสองอยาง การวเคราะหออกแบบจะยงยากมากขน
242 การออกแบบโครงสรางเหลก
โมเมนตดดสงสดทกระทาบนชนสวนโครงสรางประเภท คาน-เสา ทงทมและไมมการเซ วเคราะหวธอลาสตก โดยไมไดพจารณาผลของแรงตามแนวแกน เรยกวา Primary moment หรอ First-order moment โดยอาจจะเปนโมเมนตทปลาย หรอจากแรงกระทาทางขวาง (แรงหรอแรงยอยทตงฉากกบแกนของชนสวน) =OM โมเมนตสงสดเมอพจารณาแบบคานไมคดผลของแรงตามแนวแกน == Olt MM คาโมเมนตสงสดแบบคานเมอยอมใหเซได ดรปท 5.1 == Ont MM คาโมเมนตสงสดแบบคานเมอไมมการเซ ดรปท 5.1 =δO การโกงตวสงสดทางขางในระนาบรบโมเมนตดดของชนสวนทไมมการเซ =ΔO การโกงตวสงสดทางขางในระนาบรบโมเมนตดดของชนสวนทมการเซ =P แรงกดอดตามแนวแกน เมอแรง P กระทา ผลของการโกงทางขาง OO ,Δδ จะทาใหเกดโมเมนตทชนสวนตองรบเพมขน ชนสวนกจะโกงตวเพมขน ขณะเดยวกนชนสวนกจะสรางโมเมนตตานทานมากขนเรอยๆ จนโมเมนตทกระทาเทากบโมเมนตตานทาน เรยกวา ภาวะสมดล การโกงตวจะหยด ดงนน =δmax การโกงตวสงสดทางขางในระนาบรบโมเมนตดดของชนสวนทไมมการเซ ในภาวะสมดล =Δmax การโกงตวสงสดทางขางในระนาบรบโมเมนตดดของชนสวนทมการเซ ในภาวะสมดล คาโมเมนตดดสงสดทเพมขนจากภาวะอลาสตก เรยกวา Secondary moment หรอ Second-order moment คอ =δmaxP โมเมนตดดสงสดทเพมขนจากการโกงทางขางของชนสวนทไมมการเซ =ΔmaxP โมเมนตดดสงสดทเพมขนจากการโกงทางขางของชนสวนทเซได รวมผลของโมเมนตดดตอนแรกทยงไมคดผลของแรงตามแกนกบโมเมนตดดสงสดทเพมขนจากผลของแรงตามแกน เปนโมเมนตดดสงสดในชนสวน ดงน ==δ+= nt1maxntmax MBPMM โมเมนตดดสงสดของชนสวนทไมมการเซ ==Δ+= lt2maxltmax MBPMM โมเมนตดดสงสดของชนสวนทมการเซ
พฤตกรรมการรบนาหนกและลกษณะการวบต 243
การพจารณาทกลาวมานน ตองใชวธการทางคณตศาสตรในแตละกรณของการยดปลาย เชนยอมใหมการเซหรอไม รวมทงการกระทาแบบตางๆ ของแรงทางขวาง ทเปนไปได สวนหลงนเรยกวา Second-order analysis สมมตวาตองการหาโมเมนตดดสงสดทเกดขนในชนสวนโครงสรางทไมมการเซ โดยมแรงอดตามแนวแกน P กบแรงทางขวาง Q กระทาตงฉากทกงกลางชนสวน ดงรปท 5.2
วเคราะหขนแรกไมคดผลของแรงตามแนวแกน เปนคานชวงเดยวรบนาหนกแบบจด Q ทกงกลางคาน โมเมนตสงสดทกงกลางคานคอ
4
QLMM ntO ==
คานชวงเดยวรบนาหนกเปนจดทกงกลางจะเกดการโกงตวสงสดทกงกลางคาน โดยท
EI48
QL3
O =δ
วเคราะหขนทสอง โดยรวมผลของแรงตามแนวแกนเขาไปดวย ตงแกน x และ y ตามรป (สงเกตแกน y ชลง) จากสมการของความสมพนธระหวางโมเมนตกบความโคง
EIM
dxyd2
2
−=
ทระยะ x ใดๆ (มระยะ y เกดขนดวย)
Py2
QxM +=
แทนคาได
EI2Qx
EIPy
dxyd
Py2
QxEI1
dxyd
2
2
2
2
−=+
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ +−=
แกสมการ differential โดยเงอนไขทปลายทงสองขาง 0y = เมอ 0x = และ Lx = การโกงตวสงสด
⎟⎟⎟⎟
⎠
⎞
⎜⎜⎜⎜
⎝
⎛
−δ=
⎟⎟⎟⎟
⎠
⎞
⎜⎜⎜⎜
⎝
⎛
−==δ
e
O
e
3
maxmax
PP1
1
PP1
1EI48
QLy
244 การออกแบบโครงสรางเหลก
เมอ =π
= 2
2
e LEIP นาหนกออยเลอร (จากบทท 3)
โมเมนตดดสงสดคอ
⎥⎦
⎤⎢⎣
⎡+−
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
−=
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
−+=
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
−+=
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
−+=
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
−+=δ+=
EI12PL
PP1
PP1
1M
PP1
1EI12
PL1MM
PP1
1EI12
PLMMM
PP1
1EI12
PL4
QLMM
PP1
1EI48
QLPMPMM
2
e
e
nt
e
2
ntmax
e
2
ntntmax
e
2
ntmax
e
3
ntmaxntmax
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
−=
e
mntmax
PP1
CMM (5.2.1)
โดยท =−
e
m
PP1
C ตวประกอบสวนขยายโมเมนต (Amplification Factor หรอ Moment magnification factor)
โดยท
e
2
e2
22
e
2e
e
2
m PP1
121
PP1
EIL12EIL1
PP1
EI12LP1
PP
EI12PL1C ⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−
π+=⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−
π+=⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−+=−+=
e
m PP177532966.01C −=
ในกรณทวไปนน
ee
2O
O2
m PP1
PP1
LMEI1C ϕ+=⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−
δπ+= โดยท 1
LMEI2
O
O2
−δπ
=ϕ (5.2.2)
จะเหนไดวาวธวเคราะหขางตนยงยากมาก ไมเหมาะสมกบการออกแบบ มาตรฐาน AISC ไดมขอกาหนดทรวมผลจากโมเมนตดดสวนเพมเขาไปดวย ใชไดทงกรณทแรงตามแนวแกนเปนแรงอดหรอแรงดง แตวธ AISC/ASD กบ AISC/LRFD จะไมเหมอนกน
การออกแบบสวนโครงสรางคาน-เสา มาตรฐาน AISC/ASD/LRFD 245
5.3 การออกแบบสวนโครงสรางคาน-เสา มาตรฐาน AISC/ASD/LRFD การออกแบบคาน-เสา ตามมาตรฐาน AISC/ASD มาตรฐาน AISC/ASD กาหนดใหผลรวมอตราสวนของหนวยแรงตามแกนทเกดขนตอหนวยแรงทยอมใหกบอตราสวนของหนวยแรงดดทเกดขนตอหนวยแรงดดทยอมใหตองไมเกน 1.0 กลาวคอ ให =P แรงตามแนวแกนซงอาจจะเปนไดทงแรงดงและแรงอดในทนจะเนนทแรงอด, kg =A เนอทหนาตดของชนสวน, cm2
==APfa หนวยแรงอดตามแกนทเกดขน, ksc
=aF หนวยแรงอดทยอมให, ksc (จากบทท 3) =M โมเมนตดดหรอแรงดดทกระทาตอชนสวน, kg.cm =I โมเมนตอนเนอรเชยของหนาตดรอบแกนสะเทน, cm4 =c ระยะจากแกนสะเทนของหนาตดไปยงผวบนสดหรอลางสด, cm
==cIS โมดลสหนาตด, cm3
===SM
IMcfb หนวยแรงดดทเกดขนทผวบนสดหรอผวลางสด, ksc
=bF หนวยแรงดดทยอมให , ksc (จากบทท 4) ความสมพนธพนฐานทยงไมไดพจารณาผลของ Δ−P effect คอ
0.1Ff
Ff
b
b
a
a ≤+
ขอนาสงเกตคออกขระตวตามหรอตวเลก f จะหมายถงหนวยแรงท “เกดขน” จากการกระทาของแรง
หรอโมเมนต สวนอกขระตวนาหรอตวใหญ F จะหมายถงหนวยแรงท “ยอมให” ตามมาตรฐานกาหนด สภาพความเปนจรงของชนสวนทมแรงอดตามแกนจะเกดการโกงเดาะจากแนวแกนตรงไประยะ Δ แรงอด P ตามแนวแกนจะทาใหมโมเมนต ΔP ขนทาใหชนสวนตองรบหนวยแรงเพมมากขนจงเรยก Δ−P effect ดงนนสมการทใชในการออกแบบชนสวนทรบแรงอดตามแนวแกนและแรงดดรวมกนจงเปน
เมอ 15.0Ff
a
a >
0.1F
Ff1
fC
FFf1
fCFf
by'ey
a
bymy
bx'ex
a
bxmx
a
a ≤
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−
+
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−
+ (5.3.1)
และ 0.1Ff
Ff
F6.0f
by
by
bx
bx
y
a ≤++ (5.3.2)
246 การออกแบบโครงสรางเหลก
เมอ 15.0Ff
a
a ≤
0.1Ff
Ff
Ff
by
by
bx
bx
a
a ≤++ (5.3.3)
ในกรณแรก ตองใหเปนไปทงตามสมการ (5.3.1) และ (5.3.2) แตกรณหลงใหเปนไปตามสมการ (5.3.3) ขอมลเพมเตมดงน =xM โมเมนตดดรอบแกน x ของหนาตด, kg.cm =yM โมเมนตดดรอบแกน y ของหนาตด, kg.cm =xc ระยะจากแกนสะเทน y ของหนาตดไปยงผวซายสดหรอผวขวาสดของหนาตด,cm =yc ระยะจากแกนสะเทน x ของหนาตดไปยงผวบนสดหรอลางสดของหนาตด, cm =xI โมเมนตอนเนอรเชยของหนาตดรอบแกนสะเทน x, cm4 =yI โมเมนตอนเนอรเชยของหนาตดรอบแกนสะเทน y, cm4
==x
yxbx I
cMf หนวยแรงดดทเกดขนจากโมเมนตดดรอบแกน x , ksc
==y
xyby I
cMf หนวยแรงดดทเกดขนจากโมเมนตดดรอบแกน y, ksc
=bxF หนวยแรงดดทยอมใหรอบแกน x, ksc (ดบทท 4) =byF หนวยแรงดดทยอมใหรอบแกน y, ksc (ดบทท 4) =yF กาลงครากของเหลก, ksc 000,100,2000,000,2E −= ksc = โมดลสยดหยนของเหลก ปกตใช E = 2,040,000 ksc =xK ตวคณประกอบความยาวประสทธผลในระนาบรบ xM (จากบทท 3) =yK ตวคณประกอบความยาวประสทธผลในระนาบรบ yM (จากบทท 3) =xL ชวงความยาวระหวางคายนของการดดรอบแกน x, cm =yL ชวงความยาวระหวางคายนของการดดรอบแกน y, cm
==AIr x
x รศมไจเรชนของหนาตดรอบแกน x, cm
==AI
r yy รศมไจเรชนของหนาตดรอบแกน y, cm
=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
π= 2
x
xx
2'ex
rLK23
E12F หนวยแรงออยเลอรหารดวยสวนปลอดภยจากการดดรอบแกน x, ksc
การออกแบบสวนโครงสรางคาน-เสา ตามมาตรฐาน AISC/ASD/LRFD 247
=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
π= 2
y
yy
2'ey
rLK
23
E12F หนวยแรงออยเลอรหารดวยสวนปลอดภยจากการดดรอบแกน y, ksc
=mxC คาสมประสทธ (modification factor) ขนกบลกษณะการกระทาของโมเมนตดด นาหนกบรรทก และการเซของสวนของโครงสรางทพจารณา การดดรอบแกน x (ตารางท 5.1)
=myC คาสมประสทธ (modification factor) ขนกบลกษณะการกระทาของโมเมนตดด นาหนกบรรทก และการเซของสวนของโครงสรางทพจารณา การดดรอบแกน y (ตารางท 5.1)
การพจารณาคาของ mxC และ myC (ก) สาหรบเสาในโครงเฟรมทมการเซ 85.0Cmx = และ/หรอ 85.0Cmy = (ข) สาหรบเสาในโครงเฟรมทไมมการเซ และไมมแรงกระทาทางขวางอยระหวางปลายชวง
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−=
y2
y1my
x2
x1mx
MM
4.06.0C
MM4.06.0C
โดยมเงอนไขวาขนาดของ y2y1x2x1 MM,MM ≤≤
อตราสวน y2
y1
x2
x1
MM
,MM จะเปนบวกเมอ x2x1 M,M หรอ y2y1 M,M มทศทางไปทางเดยวกน
การดดจะเปนรปตว S หรอโกงสองทาง (double curvature) และจะเปนลบถาทศทางสวนกนการดดจะเปนตว C หรอโกงทางเดยว (single curvature)
(ค) สาหรบเสาในโครงเฟรมทไมมการเซ และมแรงกระทาทางขวางอยระหวางปลายชวง เมอปลายตรงไวไมใหหมน (restrained end) 85.0Cmx = และ/หรอ 85.0Cmy = เมอปลายหมนได (unrestrained end) 0.1Cmx = และ/หรอ 0.1Cmy = ในตารางท 5.2 เปน mymx C,C อยางละเอยด โดยท
'ey
aymy
'ex
axmx
Ff1C
Ff1C
ϕ+=
ϕ+=
โดยท 1LMEI
2xx0
xx02
x −δπ
=ϕ และ 1LMEI
2yy0
yy02
y −δπ
=ϕ
=δ x0 คาการโกงตวมากทสดรอบแกน x ของหนาตดเนองจากแรงทางขวาง
248 การออกแบบโครงสรางเหลก
=δ y0 คาการโกงตวมากทสดรอบแกน y ของหนาตดเนองจากแรงทางขวาง =x0M โมเมนตดดรอบแกน x ทมากทสดเนองจากแรงทางขวางกระทาระหวางชวง วเคราะหโดย
วธอลาสตก =y0M โมเมนตดดรอบแกน y ทมากทสดเนองจากแรงทางขวางกระทาระหวางชวง วเคราะหโดย
วธอลาสตก
การออกแบบสวนโครงสรางคาน-เสา ตามมาตรฐาน AISC/ASD/LRFD 249
สาหรบหนวยแรงดดทยอมใหคอ bybx F,F ขนกบประเภทของรปตดวาเปนคอมแพคหรอไมคอมแพค ตองตรวจสอบตามวธออกแบบคานในบทท 4 สาหรบเหลกแผนตงทตองรบแรงอด ขอพจารณาของมาตรฐาน AISC/ASD เปนดงน เหลกแผนตงเปนแบบคอมแพคเมอ
กรณท 16.0Ff
y
a ≤
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−≤
y
a
yw Ff74.31
FE76.3
td
กรณท 16.0Ff
y
a >
yw F
E49.1td≤
เหลกแผนตงเปนแบบไมคอมแพคเมอ
yw
f
w FE70.5
tr2t2d
th
≥−−
=
สาหรบสวนของโครงสรางทรบทงแรงดงตามแนวแกนและโมเมนตดดรวมกน ใหออกแบบตามสมการ
0.1Ff
Ff
Ff
by
by
bx
bx
a
a ≤++ (5.3.4)
เมอ ==APfa หนวยแรงดงทเกดขน , ksc
=aF หนวยแรงดงทยอมให , ksc (จากบทท 2)
==x
yxbx I
cMf หนวยแรงดงทเกดขนจากการดดรอบแกน x, ksc
==y
xyby I
cMf หนวยแรงดงทเกดขนจากการดดรอบแกน y, ksc
=bxF หนวยแรงดดทยอมใหจากการดดรอบแกน x, ksc =byF หนวยแรงดดทยอมใหจากการดดรอบแกน y, ksc สวนของโครงสรางทไมมแรงตามแนวแกน มเฉพาะโมเมนตดด ใหใชสมการท (5.3.3) หรอ (5.3.4) โดยให 0fa =
250 การออกแบบโครงสรางเหลก
การออกแบบคาน-เสา ตามมาตรฐาน AISC/LRFD มาตรฐาน AISC/LRFD ใหสมการในการออกแบบโครงสรางทรบแรงตามแนวแกนรวมกบการดดวา
RQ φ≤γ∑ หรอ 0.1RQ≤
φγ∑
เมอ =γQ แรงกระทาทไดจากนาหนกบรรทกใชงานทเพมคาแลว =φR กาลงทใชออกแบบ หรอกาลงตานทานระบทลดคาลงดวยตวคณลดกาลง ดงนนถาให =uP แรงในแนวแกนทเกดจากนาหนกบรรทกใชงานทเพมคาแลว, kg =uM โมเมนตดดทเกดขนจากนาหนกบรรทกใชงานทเพมคาแลว, kg.cm =φ ncP กาลงตานทานตอแรงในแนวแกนทลดคาแลว, kg =φ nbM กาลงตานทานตอโมเมนตดดทลดคาแลว, kg.cm ==φ 85.0c ตวคณลดกาลงสาหรบแรงตามแนวแกน ==φ 9.0b ตวคณลดกาลงสาหรบโมเมนตดด ดงนนสมการ Interaction คอ
0.1M
MP
P
nb
u
nc
u ≤φ
+φ
ซงเปนสมการทยงไมรวมผลของ Δ−P effect ทเกดการโกงตวทางขางของชนสวน หากรวมผลดวยแลวจะเปนสมการดงน
เมอ 2.0P
P
nc
u ≥φ
0.1M
MM
M98
PP
nyb
uy
nxb
ux
nc
u ≤⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
φ+
φ+
φ (5.3.5)
เมอ 2.0P
P
nc
u <φ
0.1M
MM
MP2
P
nyb
uy
nxb
ux
nc
u ≤⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
φ+
φ+
φ (5.3.6)
เมอ =uP แรงอดประลยในแนวแกนทเกดจากนาหนกบรรทกใชงานทเพมคาแลว, kg =uxM โมเมนตดดประลยรอบแกน x ทเกดขนโดยรวมโมเมนตดดสวนเพมแลว, kg.cm =uyM โมเมนตดดรอบแกน y ทเกดขนโดยรวมโมเมนตดดสวนเพมแลว, kg.cm =φ ncP กาลงตานทานแรงอดประลยในแนวแกนทลดคาแลว, kg =φ nxbM กาลงตานทานตอโมเมนตดดประลยรอบแกน x ทลดคาแลว, kg.cm =φ nybM กาลงตานทานตอโมเมนตดดประลยรอบแกน y ทลดคาแลว, kg.cm
การออกแบบสวนโครงสรางคาน-เสา ตามมาตรฐาน AISC/ASD/LRFD 251 ==φ 85.0c ตวคณลดกาลงสาหรบแรงตามแนวแกน ==φ 9.0b ตวคณลดกาลงสาหรบโมเมนตดด
กาลงตานทานโมเมนตดดประลย (Design Flexural Strength : Mnx และ Mny) จากบทท 4 การออกแบบคานนนมการตรวจสอบประเภทของหนาตดวาเปนแบบคอมแพคหรอไมคอมแพค จากนนจงนามาหากาลงตานทานโมเมนตดดประลยของรปตด Mnx หรอ Mny สาหรบเหลกแผนตงทตองรบแรงอด ขอพจารณาของมาตรฐาน AISC/LRFD มดงน
เมอให w
f
w tr2t2d
th −−==λ
เหลกแผนตงเปนแบบคอมแพคเมอ pλ≤λ เหลกแผนตงเปนแบบไมคอมแพคเมอ rp λ≤λ<λ เหลกแผนตงเปนแบบชะลดเมอ rλ>λ โดยคาของ pλ และ rλ หาไดดงน
เมอ 125.0P
P
yb
u ≤φ
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
φ−=λ
yb
u
yp P
P75.21FE76.3
เมอ 125.0P
P
yb
u >φ
yyb
u
yp F
E49.1P
P33.2FE12.1 ≤⎟
⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
φ−=λ
สาหรบคาใดๆ ของ yb
u
PPφ
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
φ−=λ
yb
u
yr P
P74.01FE70.5
โดยท =uP แรงอดประลยในแนวแกนทเกดจากนาหนกบรรทกใชงานทเพมคาแลว, kg =gA เนอทหนาตดของชนสวน , cm2 000,040,2E = ksc = โมดลสยดหยนของเหลก =yF กาลงครากของเหลก , ksc == ygy FAP กาลงรบแรงอดของเสาสนเมอเหลกคราก, kg ==φ 9.0b ตวคณลดกาลงสาหรบโมเมนตดด
252 การออกแบบโครงสรางเหลก
โมเมนตดดประลยทกระทา (Required Flexural Strength : Mu) คาโมเมนตดดประลย Mu ทเกดขนจากนาหนกบรรทกใชงานเพมคา โดยในขนแรกใหวเคราะหโครงสรางโดยไมคดผลการโกงตวจากแรงตามแนวแกน (first-order elastic analysis) จากนนจงรวมผลกบโมเมนตทเพมเตมจากการโกงตวเนองจากแรงตามแนวแกน (second order effect) ในการวเคราะหวธอลาสตกหรอการวเคราะหครงแรก (first-order elastic analysis) นน จะไดคาโมเมนตออกมาสองคา ประกอบดวยโมเมนตดด Mnt กบโมเมนตดด Mlt โดยท
Mnt = โมเมนตดดทไดจากการวเคราะหเมอโครงสรางไมมการเซ Mlt = โมเมนตดดทไดจากการวเคราะหเมอโครงสรางมการเซโดยเอาแรงขณะหา Mnt ออกไปกอน
โครงสรางจรงทไมมการเซเพราะมการยดโยง (braced frame) คาของโมเมนตดด Mlt = 0 แตโครงสรางจรงทเซได (unbraced frame) คาโมเมนตดด Mlt เกดจากแรงทางขาง เชน แรงลม แผนดนไหว มขอสงเกตในการวเคราะหโครงสรางวา หากตวโครงสรางและแรงกระทาตางสมมาตรทงค คา Mlt = 0 แตถาอยางใดอยางหนงไมสมมาตรแลว คา Mlt จะไมเปน 0
จากรปท 5.3 แสดงถงลาดบขนตอนในการหาคาโมเมนตดดประลยทกระทา Mu กลาวคอ (ก) ปลดแรงทางขาง V1, V2, V3 ออกไป ใสแรงยนทจดตอของแตละชนทจะมการเซ R1, R2, R3 ทาการวเคราะหโครงสราง จะไดโมเมนตดด Mnt ในชนสวนของโครงสราง และแรงยน R1, R2, R3 (ข) กลบทศทางของ R1, R2, R3 จงมทศทางเหมอน V1, V2, V3 นาไปรวมกนไปกระทาตอโครงสรางโดยปลดแรง P1, P2, P3 ทเคยกระทาใน (ก) ออกไป วเคราะหโครงสรางได Mlt ในชนสวน
การออกแบบสวนโครงสรางคาน-เสา ตามมาตรฐาน AISC/ASD/LRFD 253
การรวมผลของโมเมนตดด Mnt กบ Mlt เขาดวยกนเพอเปนการเพมผลของแรงตามแนวแกนนนจะอาศยตวประกอบ B1 กบ B2 ตามมาตรฐาน AISC/LRFD ดงน lt2nt1u MBMBM += (5.3.7) โดยท Mnt = โมเมนตดดประลยในชนสวนโครงเฟรมทไมเซ (no translation) Mlt = โมเมนตดดประลยในชนสวนโครงเฟรมทเซ (lateral translation) B1 = ตวประกอบขยายคาโมเมนตดด (Amplification Factor) ในโครงเฟรมทไมยอมใหเซ
1
PP1
CB
1e
u
m1 ≥
−=
( )2
2
1e KLEIP π
= โดย 0.1K ≤ ในระนาบทรบโมเมนตดด
Cm = คาสมประสทธ สาหรบสวนของโครงสรางทไมเซ โดยพจารณาดงน (ก) สวนของโครงสรางทไมมแรงกระทางขวางระหวางชวง
2
1m M
M4.06.0C −=
M1, M2 เปนโมเมนตทปลายชนสวน 21 MM ≤ อตราสวน 2
1
MM เปนบวกเมอทศทางของ
M1, M2 หมนทางเดยวกน (โกงสองทาง) และเปนลบเมอหมนสวนทางกน (โกงทางเดยว) (ข) สวนของโครงสรางทมแรงทางขวางระหวางชวง เมอปลายถกยดไมใหหมน (restrained end), Cm = 0.85 เมอปลายหมนได (unrestrained end), Cm = 1.0 หรออาจจะเลอกใชคาโดยละเอยด ตามตารางท 5.3
e
um P
P1C ϕ+=
B2 = ตวประกอบขยายคาโมเมนตดด ในโครงเฟรมทมการเซ
∑ ∑ ⎟
⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛ Δ−
=
HLP1
1Boh
u
2
หรอ
∑∑−
=
2e
u2
PP
1
1B
=∑ uP ผลรวมของแรงอดประลยทกระทาในเสาทกตนของชนทพจารณา =Δoh ระยะเซทางขางของชนทพจารณา =∑H ผลรวมของแรงประลยในแนวนอนททาใหเกดการเซระยะ ohΔ
254 การออกแบบโครงสรางเหลก
L = ความสงของชนทพจารณา =∑ 2eP ผลรวมของกาลงรบแรงอดประลยของเสาทกตนในชนนน โดยท
( )2
2
2e KLEIP π
=
โดยใชคาจรงของ K และ L ในระนาบทรบโมเมนตดด ในกรณของเสาในโครงเฟรมทมการเซ โดยรบโมเมนตสองทศทาง ตองหา B1x, B1y และ B2x, B2y แลวนามาหา Mux, Muy
สวนของโครงสรางทรบแรงดงประลยตามแนวแกนรวมกบโมเมนตดดประลยนน สมการทมาตรฐาน AISC/LRFD ใหใชคอ
เมอ 2.0P
P
nt
u ≥φ
0.1M
MM
M98
PP
nyb
uy
nxb
ux
nt
u ≤⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
φ+
φ+
φ (5.3.8)
เมอ 2.0P
P
nt
u <φ
0.1M
MM
MP2
P
nyb
uy
nxb
ux
nt
u ≤⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
φ+
φ+
φ (5.3.9)
โดยท =uP แรงดงประลยทกระทา =uyux M,M โมเมนตดดประลยทกระทารอบแกน x และรอบแกน y ตามลาดบ =φ ntP กาลงรบแรงดงประลย =φφ nybnxb M,M กาลงรบโมเมนตดดประลยรอบแกน x และรอบแกน y ตามลาดบ ==φ=φ 9.0bt ตวคณลดกาลง
วธออกแบบสวนโครงสรางคาน-เสา ตามมาตรฐาน AISC/ASD/LRFD 255
ในกรณทสวนโครงสรางรบเฉพาะโมเมนตดด uxM และ uyM โดยไมมแรงตามแนวแกน 0Pu = กระทา ใหออกแบบโดยใชสมการ (5.3.6) หรอสมการ (5.3.9)
5.4 วธออกแบบสวนโครงสรางคาน-เสา ตามมาตรฐาน AISC/ASD/LRFD
5.4.1 ออกแบบโดยวธ AISC/ASD การออกแบบโครงสรางระบบคาน-เสา ไมมวธการโดยตรงทจะทาใหทราบหนาตดเหลกทเหมาะสมไดทนท ตองอาศยการลองผดลองถก (trial and error) กลาวคอตองลองสมมตหนาตดขนมา แลวตรวจสอบวารบแรงและโมเมนตไดหรอไม หากรบไดกใชได แตถารบไมไดกตองสมมตหนาตดใหมใหโตขน วนเวยนจนกวาจะใชได ซงเสยเวลามาก แตถาแปลงโมเมนตดดใหเปนแรงอดตามแนวแกนกจะชวยใหออกแบบไดเรวขน พจารณาดงตอไปน จากสมการท 5.3.1
0.1F
Ff1
fC
FFf1
fCFf
by'ey
a
bymy
bx'ex
a
bxmx
a
a ≤
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−
+
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−
+
ถามโมเมนตดดรอบแกน x ของหนาตดเพยงอยางเดยว ไมมโมเมนตดดรอบแกน y
0.1F
Ff1
fCFf
bx'ex
a
bxmx
a
a ≤
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−
+
แตเนองจาก APfa = และ
x
xb S
Mf = ดงนน
0.1
AFP1FS
CMAFP
'ex
bxx
mxx
a
=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−
+
คณตลอดดวย aAF
a
'ex
mx
bx
a
x
x AF
AFP1
CFF
SAMP =
⎟⎟⎟⎟
⎠
⎞
⎜⎜⎜⎜
⎝
⎛
−⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+
แตเนองจาก
2
x
xx
2
x
xx
2'ex
rLK
E14936.5
rLK23
E12F
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
π=
256 การออกแบบโครงสรางเหลก
และ
( )2xx2x
2x
2
x
xx'ex
2
x
xx
2
x
xx
'ex
'ex
'ex
'ex
'ex
LKPEAr14936.5EAr14936.5
rLKPAE14936.5
AE14936.5
AFP1
1
P
rLK
E14936.5A
rLK
E14936.5A
PAFAF
AFPAF
1
AFP1
1
−=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−
=−
−
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛×
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛×
=−
=−
=−
สมมตให x
x SAB = และ 2
xx EAr14936.5a = แรงอดตามแนวแกนเทยบเทา aeq AFP =
( ) ⎥
⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
−⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+= 2
xxx
x
bx
amxxxeq LKPa
aFFCMBPP (5.4.1)
ในทานองเดยวกน สามารถแปลงสมการทงสามตามขอกาหนดของ AISC/ASD โดยพจารณาโมเมนตดดรอบแกน x และแกน y ดงน
( ) ( ) ⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
−⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
−⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+=++ 2
yyy
y
by
amyyy2
xxx
x
bx
amxxx
'y
'x LKPa
aFFCMB
LKPaa
FFCMBPPPP
(5.4.2)
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+⎥
⎦
⎤⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+⎟
⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=++
by
ayy
bx
axx
y
a'y
'x F
FMBFFMB
F6.0FPPPP (5.4.3)
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+⎥
⎦
⎤⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+=++
by
ayy
bx
axx
'y
'x F
FMBFFMBPPPP (5.4.4)
เมอ
=== :SAB,
SAB
yy
xx ตวประกอบการดดรอบแกน x และ y ตามลาดบ
=== :EAr14936.5a,EAr14936.5a 2yy
2xx ตวประกอบขยายโมเมนตดดรอบแกน x และแกน y
ตามลาดบ =:M,M yx โมเมนตดดทกระทารอบแกน x และแกน y เนองจากวธขางตนยงยากมากอย L.B. Burgett เสนอสมการการออกแบบทงายขนดงน mUMmMPPP yx0eqeff ++== (5.4.5) เมอ =0P แรงอดตามแนวแกนทกระทา m = ตวประกอบตามตารางท 5.4 =yx M,M โมเมนตดดทกระทา
วธการออกแบบคาน-เสา 257
U = 3 เมอเรมตนออกแบบ
ตารางท 5.4 คาตวประกอบโดยประมาณของ m สาหรบเหลก Fy = 2500 ksc KL , m 3 4 5 6 7 และมากกวา ทกรปตด 7.9 7.5 7.2 6.9 6.2
5.4.2 ออกแบบโดยวธ AISC/LRFD การออกแบบสวนโครงสรางเสา-คาน ตองใชวธลองผดลองถก (trial and error) ดงนนหากแปลงโมเมนตดดประลยเปนแรงตามแนวแกนเทยบเทาดงสมการ mUMmMPP uyuxuueq ++= (5.4.6)
เมอ nxb
nc
M9P8m
φφ
= และ ny
nx
MMU = โดยหาคาไดตามตารางท 5.5
แต Yura ไดเสนอสมการตอไปน เพอประมาณรปตดทตองการ และนาไปใชออกแบบตามวธ AISC/ASD ไดดวย แรงอดตามแนวแกนเทยบเทา
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛+=
b5.7M
d2MPP yxeq (5.4.7)
เมอโมเมนตดดมคามาก คาโมเมนตดดเทยบเทาคอ
2dPMM xeq,x += (5.4.8)
เมอ =eqP แรงอดตามแนวแกนเทยบเทา =eq,xM โมเมนตดดเทยบเทารอบแกน x =P แรงอดตามแนวแกนทกระทาจรง
258 การออกแบบโครงสรางเหลก
=xM โมเมนตดดรอบแกน x ทกระทาจรง =yM โมเมนตดดรอบแกน y ทกระทาจรง =b ความกวางของรปตด =d ความลกของรปตด ตวอยางท 5.1 สวนของโครงสรางในเฟรมทไมเซ (braced frame) ตองรบแรงอดและโมเมนตดดทกระทา
รอบแกนหลกอนเนองมาจากนาหนกใชงานตางๆ โดยทาใหสวนโครงสรางโกงตวทางเดยว ดงรป ถาชนสวนดงกลาวมขนาดหนาตด 94300W × และเปนเหลกชนด ASTM A36 ให 2500Fy = ksc, E = 2,040,000 ksc สามารถรบแรงดงกลาวไดหรอไม ให 0.1KK yx ==
วธทา ตรวจสอบโดยวธ AISC/ASD ขนตอนท 1 หาแรงทกระทา 5.945.6628P =+= ตน 5.50625.35621500M =+= kg.m ทปลายบน 607542751800M =+= kg.m ทปลายลาง
300d,94300W =× mm, bf = 300 mm, tw = 10 mm, tf = 15 mm, r = 18 mm, A = 119.8 cm2, w = 94 kg/m, Ix = 20,400 cm4, Iy = 6,750 cm4, rx = 13.1 cm, ry = 7.51 cm, Sx = 1,360 cm3, Sy = 450 cm4, Zx = 1,464.75 cm3 ขนตอนท 2 หาหนวยแรงอดทเกดขนจรง fa และหนวยแรงอดทยอมให Fa
หนวยแรงอดทเกดขนจรง 8146912.7888.119
500,94APfa === ksc
ความชะลดของทางแกน x คอ 0610687.321.134200.1
rLK
x
xx =×
=
ความชะลดของทางแกน y คอ 92543276.5551.74200.1
rLK
y
yy =×
=
ตวอยางการออกแบบโครงสรางรบแรงตามแนวแกนรวมกบโมเมนตดด 259
ดงนนการโกงเดาะเกดรอบแกน y เนองจากความชะลดมากกวา
อตราสวนแบงประเภทเสา 9141221.126500,2
000,040,22F
E2Cy
2
c =×
π=π
=
อตราสวน cy
yy CrLK
< ดงนน 440655711.09141221.126
92543276.55CrLK
cy
yy ==
821216883.127818.2257F
440655711.081440655711.0
83
35
2500440655711.0211
F
CrLK
81
CrLK
83
35
FCrLK
211
F
a
3
2
a
3
cy
yy
cy
yy
y
2
cy
yy
a
=
×−×+
×⎥⎦⎤
⎢⎣⎡ ×−
=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−⎟
⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+
⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢
⎣
⎡
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−
=
43403.1239Fa = ksc
ดงนน 15.0636431364.043403.1239
8146912.788Ff
a
a >==
ขนตอนท 3 หาหนวยแรงดดทเกดขนจรง fbx และหนวยแรงดดทยอมให Fbx หนวยแรงดดทเกดขนจรง
6911765.446360,1
100075,6SMf
x
xbx =
×== ksc
หาหนวยแรงดดทยอมให Fbx ระยะคายนทางขาง L = 420 cm ระยะคายนตามขอกาหนด
5.380500,2
000,040,20.30444.0FEb444.0
yf =×= cm < L = 420 cm
5.5062M1 = t.m และ 6075M2 = t.m ทศทางสวนกนโกงทางเดยว อตราสวน 2
1
MM เปนลบ
083333333.1C
60755.50623.0
60755.506205.175.1
MM3.0
MM05.175.1C
b
22
2
1
2
1b
=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛−+⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛−+=⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛++=
75865852.5584615385.53
0.3026.0420
b26.0L
rL
75865852.552500
083333333.1000,040,2517.3F
EC517.3
fT
y
b
<=×
==
=××
=
260 การออกแบบโครงสรางเหลก
ดงนนหนวยแรงดดทยอมให 150025006.0F6.0F ybx =×== ksc ขนตอนท 4 หา Amplification Factor
933333333.07065
5.50624.06.0MM4.06.0C
2
1m =⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛−−=−=
br
KL ในระนาบทรบแรงดดจรงคอ 0610687.321.134200.1
rLK
x
xx =×
=
44553.219,100610687.32
000,040,22312
rLK
E2312'F 2
2
2
x
xx
2
ex =×π
×=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
π= ksc
ดงนน
011400968.1
44553.219,108146912.7881
933333333.0
Ff1
C
'ex
a
m =−
=−
ขนตอนท 5 ตรวจสอบดวยสมการ Interaction
0.1824.015006911765.446
25006.08146912.788
Ff
F6.0f
0.1938.0Ff
Ff1
CFf
15006911765.446011400968.1636431364.0
Ff
Ff1
CFf
bx
bx
y
a
bx
bx
'ex
a
m
a
a
bx
bx
'ex
a
m
a
a
<=+×
=+
<=−
+
×+=−
+
แสดงวารปตด 94300W × สามารถรบแรงและโมเมนตดดดงกลาวได
วเคราะหโดยวธ AISC/LRFD
ขนตอนท 1 หาแรงกระทาทเพมคา แรงตามแกน 1405.666.1282.1L6.1D2.1Pu =×+×=+= ตน โมเมนตดดทปลายบน 500,75.35626.115002.1M6.1M2.1M LDu =×+×=+= kg.m โมเมนตดดทปลายลาง 000,942756.118002.1M6.1M2.1M LDu =×+×=+= kg.m
ตวอยางการออกแบบโครงสรางรบแรงตามแนวแกนรวมกบโมเมนตดด 261
300d,94300W =× mm, bf = 300 mm, tw = 10 mm, tf = 15 mm, r = 18 mm, A = 119.8 cm2, w = 94
kg/m, Ix = 20,400 cm4, Iy = 6,750 cm4, rx = 13.1 cm, ry = 7.51 cm, Sx = 1,360 cm3, Sy = 450 cm4, Zx = 1,464.75 cm3
ขนตอนท 2 หากาลงรบแรงอดประลย ncPφ และอตราสวน nc
u
PPφ
เนองจาก 0610687.321.134200.1
rLK
x
xx =×
=
และ x
xx
y
yy
rLK92543276.55
51.74200.1
rLK
>=×
= วบตรอบแกน y ดงนน
623181283.0000,040,2
250051.7
4200.1EF
rLK y
y
yyc =
π×
=π
=λ
942299.21242500658.0F658.0F22
c 623181283.0ycr =×== λ ksc
200954.1806942299.212485.0Fcrc =×=φ ksc กาลงรบแรงอดประลย ( ) 8743.382,216200954.18068.119FAP crcnc =×=φ=φ kg
ดงนน 2.0647001295.08743.382,216
000,140P
P
nc
u >==φ
จงตองตรวจสอบโดยใชสมการ
0.1M
MM
M98
PP
nyb
uy
nxb
ux
nc
u ≤⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
φ+
φ+
φ
ขนตอนท 3 หาโมเมนตดดประลยทกระทาเมอคดผลของแรงตามแนวแกน เปน second-order moment
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−=
2
1m M
M4.06.0C
เมอ 7500M1 = t.m เปนโมเมนตทปลายคานอย 9000M2 = t.m เปนโมเมนตทปลายคามาก
1M กบ 2M ทศทางสวนกนการโกงทางเดยว คา 2
1
MM เปนลบ
แทนคา
933333333.0900075004.06.0Cm =⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛−−=
คา br
KL ในระนาบทรบโมเมนตดด คอ 0610687.321.134200.1
rLK
x
xx =×
=
ดงนน 019.555,346,20610687.32
8.119000,040,2
rKL
EAP 2
2
2
2
1e =××π
=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
π= kg
262 การออกแบบโครงสรางเหลก
คา Moment magnification factor
0.199255083.0
019.555,346,2000,1401
933333333.0
PP1
CB
1e
u
m1 <=
−=
−= ใช 0.1B1 =
นนคอ 9000090000.1MBMBM t2nt1ux =+×=+= l kg.m ขนตอนท 4 หากาลงรบโมเมนตดดประลย (design moment strength : nbMφ ของรปตดทใช ตรวจสอบวาหนาตดเปนแบบคอมแพคหรอไม สวนปก (flange)
p
f
f
yp
105.12
0.30t2
b
85497121.102500
000,040,238.0FE38.0
λ<=×
=
===λ
สวนแผนตง (web)
4.230.1
8.125.120.30t
r2t2dth
w
f
w
=×−×−
=−−
=
เนองจาก
( ) ( ) 125.0519384158.025008.1199.0
000,140AFP
PP
yb
u
yb
u >=×
=φ
=φ
ดงนน
( )
4.23th92811782.57
519384158.033.22500
000,040,212.1P
P33.2FE12.1
wp
yb
u
yp
=>=λ
−=⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
φ−=λ
แสดงวารปตดนเปนแบบคอมแพค ตรวจสอบระยะคายนทางขางเพอหากาลงรบโมเมนตดดประลย 6750Iy = cm4, ry = 7.51 cm, Sx = 1360 cm3
( ) ( ) 5.770.10.305.10.30231dttb2
31J 333
w3ff =×+××=+= cm4
750,518,14
0.3067504dI
C22
yw =
×== cm6
A = 119.8 cm2, E = 2,040,000 ksc, ==ν 3.0 Poisson’s ratio ไดโมดลสการเฉอน
( ) ( ) 3846.615,7843.012
000,040,212EG =
+=
ν+= ksc
2
8.1195.773846.615,784000,040,213602
EGJAS
xx
1×××π
=π
=
ตวอยางการออกแบบโครงสรางรบแรงตามแนวแกนรวมกบโมเมนตดด 263
7591.121,199x1 = kg/cm2
22
x
y
w2 5.773846.615,784
13606750
750,518,14GJS
IC4x ⎟
⎠
⎞⎜⎝
⎛×
×=⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛=
62 1045019771.0x −×= (kg/cm2)-2
5701776.3772500
000,040,251.776.1FEr76.1L
yyp ==×== cm
( )
( )
414356778.17802282.830L000405096.117802282.830L
000810355.0117802282.830L
70025001045019771.0117002500
7591.121,19951.7L
FFx11FF
xrL
r
r
r
6r
2ry2
ry
1yr
×=+=
++=
−××++−
×=
−++−
=
−
019647.1175Lr = cm ขณะท 420Lb = cm นนคอ rbp LLL << ดงนน
( )⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡
−−
−−=pr
pbrppbn LL
LLMMMCM
เมอ 2
2
1
2
1b M
M3.0MM05.175.1C ⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+=
083333333.1900075003.0
9000750005.175.1C
2
b =⎟⎠⎞
⎜⎝⎛−+⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛−+=
875,661,375.14642500ZFM xyp =×== kg.cm ( ) ( ) 000,448,213607002500SFFM xryr =×−=−= kg.cm ดงนน
( ) ( )
( ) 53826.586,64LLLL
MM
05320691.0000,448,2875,661,3LLLL
MM
05320691.05701776.377019647.1175
5701776.377420LLLL
pr
pbrp
pr
pbrp
pr
pb
=−−
−
×−=−−
−
=−
−=
−−
[ ]53826.586,64875,661,3083333333.1Mn −= 499.062,897,3Mn = kg.cm > 875,661,3Mp = kg.cm ตองใช 875,661,3MM pn == kg.cm = 36,618.75 kg.m
264 การออกแบบโครงสรางเหลก
875.956,3275.618,369.0MM pbnb =×=φ=φ kg.m ขนตอนท 5 ตรวจสอบดวยสมการ interaction
0.1889742756.0
0.10875.956,32
900098647001295.0
0.1M
MM
M98
PP
nyb
uy
nxb
ux
nc
u
≤
≤⎟⎠
⎞⎜⎝
⎛ ++
≤⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
φ+
φ+
φ
แสดงวารปตด 94300W ×− สามารถรบนาหนกบรรทกดงกลาวไดอยางปลอดภย
ตวอยางท 5.2 เสาในโครงเฟรมทเซได (unbraced frame) มรปตด 136350W ×− โดยจดใหแกน y ของหนาตดอยในระนาบของเฟรม เสารบนาหนกใชงานตางๆ ดงรป แรง 5 ตนเปนแรงลมกระทาในแนวนอนทหวเสา ใหคานมโมเมนตอนเนอรเชยเปนสองเทาของเสา เสามคายนทปลายบนและปลายลางปองกนการเคลอนทของแกน y และมคายนทกงกลางเสาเพอไมใหเกดการโกงเดาะรอบแกน y ใหใชเหลกชนด ASTM A36 จงตรวจสอบวาเสารบแรงกระทาไดหรอไม
วธทา วเคราะหโครงสราง โดยแรง 15P,5P LLDL == กระทาผานเสาโดยตรง ยงไมตองพจารณา โครงเฟรม ABCD รบนาหนกบรรทกแผจร 1.4 ตน/เมตร ใชวธ slope-deflection โมเมนตทปลายยดแนน 0FEMFEMFEMFEM DCCDBAAB ====
25.26
1200.154.1FEM
25.2612
00.154.1FEM
2
CB
2
BC
=×
+=
−=×
−=
ตวอยางการออกแบบโครงสรางรบแรงตามแนวแกนรวมกบโมเมนตดด 265
เขยนสมการ slope-deflection
( ) NFNFFNNF FEM32LEI2M +φ−θ+θ=
( )
( ) BAABBA
BABAAB
EI32EI
31002
6EI2M
EI31EI
32002
6EI2M
θ+θ=+−θ+θ=
θ+θ=+−θ+θ=
( ) ( )
( ) ( ) 25.26EI158EI
15425.2602
15I2E2M
25.26EI154EI
15825.2602
15I2E2M
CBBCCB
CBCBBC
+θ+θ=+−θ+θ=
−θ+θ=−−θ+θ=
( )
( ) DCCDDC
DCDCCD
EI32EI
31002
6EI2M
EI31EI
32002
6EI2M
θ+θ=+−θ+θ=
θ+θ=+−θ+θ=
พจารณาสมดลโมเมนตทจด A
0EI
31EI
32
0M
BA
AB
=θ+θ
=
0EIEI2 BA =θ+θ (1) พจารณาสมดลโมเมนตทจด B
075.393EI4EI8EI10EI5
025.26EI154EI
158EI
32EI
31
0MM
CBBA
CBBA
BCBA
=−θ+θ+θ+θ
=−θ+θ+θ+θ
=+
75.393EI4EI18EI5 CBA =θ+θ+θ (2) พจารณาสมดลโมเมนตทจด C
0EI5EI1075.393EI8EI4
0EI31EI
3225.26EI
158EI
154
0MM
DCCB
DCCB
CDCB
=θ+θ++θ+θ
=θ+θ++θ+θ
=+
75.393EI5EI18EI4 DCB −=θ+θ+θ (3) พจารณาสมดลโมเมนตทจด D
0EI
32EI
31
0M
DC
DC
=θ+θ
=
0EI2EI DC =θ+θ (4)
266 การออกแบบโครงสรางเหลก
เรยงลาดบสมการ แลวแกสมการโดยการกาจดแบบเกาส-จอรแดน คอกาจดใตแนวทแยง 0EI0EI0EI1EI2 DCBA =θ+θ+θ+θ (1) 75.393EI0EI4EI18EI5 DCBA =θ+θ+θ+θ (2) 75.393EI5EI18EI4EI0 DCBA −=θ+θ+θ+θ (3) 0EI2EI1EI0EI0 DCBA =θ+θ+θ+θ (4) จดเปนรปเมตรกซเพอใหดงายขน
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
−=
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
θθθθ
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
075.393
75.3930
EIEIEIEI
210051840041850012
D
C
B
A
( )( )( )( )4321
( ) ( )( ) ( ) ( )22251
11⇒×−×
⇒
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
−−
=
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
θθθθ
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡−−
075.3935.787
0
EIEIEIEI
210051840083100012
D
C
B
A
( )( )( )( )4321
( ) ( )( ) ( ) ( ) ( )331342
22⇒−×−×
⇒
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
−−
=
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
θθθθ
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡−−
025.356,15
5.7870
EIEIEIEI
210015552600083100012
D
C
B
A
( )( )( )( )4321
( ) ( )( ) ( ) ( )4526413
33⇒×−×
⇒
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
−−−
=
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
θθθθ
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
−
−−
25.356,1525.356,15
5.7870
EIEIEIEI
89700015552600083100012
D
C
B
A
( )( )( )( )4321
จากสมการท (4)
11956522.17
89725.356,15EI
25.356,15EI897
D
D
=−
−=θ
−=θ−
จากสมการท (3)
23913043.34526
11956522.1715525.356,15EI
25.356,1511956522.17155EI52625.356,15EI155EI526
C
C
DC
−=×−−
=θ
−=×+θ−=θ+θ
ตวอยางการออกแบบโครงสรางรบแรงตามแนวแกนรวมกบโมเมนตดด 267
จากสมการท (2)
( ) 5.78723913043.348EI315.787EI8EI31
B
CB
−=−−θ−−=θ−θ−
( )CB EI23913043.34
3123913043.3485.787EI θ−==
−−+−
=θ
จากสมการท (1)
DA
A
BA
EI11956522.172
23913043.34EI
023913043.34EI20EIEI2
θ−=−=−
=θ
=+θ=θ+θ
ดงนนโมเมนตทปลายตางๆ คอ
( ) ( )
( ) ( )
11956522.17M
23913043.343211956522.17
31EI
32EI
31M
023913043.343111956522.17
32EI
31EI
32M
BA
BABA
BAAB
=
+−=θ+θ=
=+−=θ+θ=
( ) ( )
( ) ( )
11956522.17M
25.2623913043.3415823913043.34
154M
25.26EI158EI
154M
11956522.17M
25.2623913043.3415423913043.34
158M
25.26EI154EI
158M
CB
CB
CBCB
BC
BC
CBBC
=
+−+=
+θ+θ=
−=
−−+=
−θ+θ=
( ) ( )
( ) ( ) 011956522.173223913043.34
31EI
32EI
31M
11956522.17M
11956522.173123913043.34
32EI
31EI
32M
DCDC
CD
DCCD
=+−=θ+θ=
−=
+−=θ+θ=
←−=
−=
→==
85326087.26
11956522.17H
85326087.26
11956522.17H
D
A
5.102
00.154.1VV DA =×
==
ผลการวเคราะหดงรป (ข) เนองจากนาหนกบรรทกคงทมคาครงหนงของนาหนกบรรทกจร ผลการวเคราะหจงเปนครงหนงดวย
268 การออกแบบโครงสรางเหลก
รป (ค) เปนการวเคราะหเมอมเฉพาะแรง 5 ตนกระทาทจด B และดวยความสมมาตร แรงในแนวนอนท A และ D จะเทากบครงหนงของ 5 คอ 2.5 ตนไปทางซาย ให D เปนจดหมน
00.6500.15VA ×=×
200.1500.65VA =
×= ตน ↓
สมดลของแรงในแนวดง 2VV AD == ตน ↑
ออกแบบโดยวธ AISC/ASD ขนตอนท 1 หาแรงและโมเมนตดดทเสาตองรบ จากรป (ก) เสา CD จะรบแรงอดมากทสด คอ PDL = 5 ตน, PLL = 15 ตน, จากนาหนกจรแผ 10.5 ตน จากนาหนกบรรทกคงทแผครงหนงของนาหนกจรแผ 5.25 ตน และจากแรงลมอก 2 ตน (แรงลมทาให AB เปนแรงดง แรงอดจงนอยกวาใน CD) 75.37225.55.10155P =++++= ตน โมเมนตดดจากนาหนกบรรทกจรแผ 17.11956522 ตน.เมตร และจากนาหนกบรรทกคงทแผเปนครงหนงของนาหนกจรแผ 8.55978261 ตน.เมตร และผลจากแรงลมอก 15 ตน.เมตร ทศทางทวนเขมนาฬกาเหมอนกนหมด 67934783.401555978261.811956522.17M =++= ตน.เมตร รปตด 136350W × ม d = 350 mm, bf = 350 mm, tw = 12 mm, tf = 19 mm, r = 20 mm, A = 173.9 cm2, w = 136 kg/m, Ix = 40,300 cm4, Iy = 13,600 cm4, rx = 15.2 cm, ry = 8.84 cm, Sx = 2300 cm3, Sy = 776 cm3, Zx = 2493.18 cm3 ขนตอนท 2 หาหนวยแรงอดทเกดขนจรง fa และหนวยแรงอดทยอมให Fa หนวยแรงอดทเกดขนจรง
0787809.2179.173100075.37
APfa =
×== ksc
ตวอยางการออกแบบโครงสรางรบแรงตามแนวแกนรวมกบโมเมนตดด 269
หาหนวยแรงอดทยอมให Fa สาหรบการดดรอบแกน y, Ky = 1.0 สาหรบการดดรอบแกน x ตองหาตวประกอบความยาวประสทธผล Kx ซงตองพจารณาจาก Alignment chart ปลายบนของเสาจด C มอตราสวนสตฟเนสของเสาตอสตฟเนสของคาน
( ) 25.12
1561
15I2E
6EI
LIE
LIE
G
b
bb
c
cc
A =×===∑
∑
ปลายลางของเสาจด D เปน hinge ซงใชคา GB = 10 ใช Alignment chart ทยอมใหเซ จะได Kx = 1.93
ความชะลดทางแกน y มคายนทกงกลางเสาทาใหความยาว Ly = 3.00 m = 300 cm
94.3384.83000.1
rLK
y
yy =×
=
ความชะลดทางแกน x
y
yy
x
xx
rLK
18421053.762.1560093.1
rLK
>=×
=
ดงนนการโกงเดาะเกดขนรอบแกน x
600281586.0
9141221.12618421053.76
CrLK
rLK9141221.126
2500000,040,22
FE2
FE2C
cx
xx
x
xx
yy
2
c
==
>=×
π=π=π
=
270 การออกแบบโครงสรางเหลก
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−
=3
cx
xx
cx
xx
y
2
cx
xx
a
CrLK
81
CrLK
83
35
FCrLK
211
F
⎥⎦⎤
⎢⎣⎡ ×−×+
×⎥⎦⎤
⎢⎣⎡ ×−
=3
2
a
600281586.081600281586.0
83
35
2500600281586.0211
F
125811.1099Fa = ksc ดงนน
15.0197501304.0125811.1099
0787809.217Ff
a
a >==
ขนตอนท 3 หาหนวยแรงดดทเกดขนจรง fbx และหนวยแรงดดทยอมให Fbx หนวยแรงดดทเกดขนจรง
667297.17682300
100100067934783.40SMf
x
xbx =
××== ksc
ตรวจสอบประเภทรปตดของ 136350W ×
ปกคาน 210526316.9192
350t2
b
f
f =×
==λ
( ) ( )p
ryr
yp
94196366.277002500000,040,283.0
FFE83.0
85497121.102500
000,040,238.0FE38.0
λ<λ
=−
=−
=λ
===λ
สาหรบปกคาน หนาตดนนาจะเปนแบบคอมแพค แตตองตรวจสอบกบกรณแผนตง
แผนตง 66666667.2212
202192350t
r2t2dth
w
f
w
=×−×−
=−−
==λ
p
yr
yp
8245682.1622500
000,040,270.5FE70.5
4070836.1072500
000,040,276.3FE76.3
λ<λ
===λ
===λ
สาหรบแผนตง หนาตดนเปนแบบคอมแพค รวมกบกรณของปกคาน จงเปนแบบคอมแพคแนนอนแลว หนวยแรงดดทยอมให 1650250066.0F66.0F ybx =×== ksc
ตวอยางการออกแบบโครงสรางรบแรงตามแนวแกนรวมกบโมเมนตดด 271
ขนตอนท 4 หา Amplification factor จากตาราง 5.1 กรณ (ก) โมเมนตดดมากทสดกระทาทปลาย และมการเคลอนททปลาย (สาหรบเสาในโครงเฟรมทมการเซ) ใหใช Cm = 0.85 คา KL/rb ในระนาบทรบโมเมนตดดคอ
18421053.762.1560093.1
rLK
rKL
x
xx
b
=×
==
คา 'exF
894999.180918421053.7623
000,040,212
rKL23
E12F 2
2
2
b
2'ex =
××π
=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
π= ksc
ดงนนคา Amplification factor คอ
0.1966.0
894999.18090787809.2171
85.0
Ff1
C
'ex
a
m <=−
=−
จงใช 1.0
ขนตอนท 5 ตรวจสอบดวยสมการ Interaction เนองจากมการพจารณาผลจากแรงลมเขามารวมดวย จงตองเพมคาหนวยแรงทยอมใหขนอก 33% หรอ
34 ดงนน
501081.1465125811.109934Fa =×= ksc
2200165034Fbx =×= ksc
Interaction equation เมอมการดดรอบแกน x เทานน
0.1Ff
Ff1
CFf
bx
bx
'ex
a
m
a
a ≤−
+
0.1952065658.0
0.12200
667297.17680.1501081.1465
0787809.217
≤
≤×+
แสดงวาเสาเหลกรปตด 136350W × สามารถรบแรงกระทาดงกลาวได
การตรวจสอบโดยวธ AISC/LRFD ขนตอนท 1 หาคาแรงและโมเมนตเพมคาโดยพจารณากรณตางๆ ดงน (ก) พจารณาเมอเพมคานาหนกบรรทกคงทเปน 1.4 เทาหรอ 1.4(D) ทงแรงตามแนวแกนและโมเมนตดด
แรงอดจากนาหนกบรรทกคงท 5 ตน และจากนาหนกแผอก 25.52
00.157.02
Lw D =×
= ตน
( ) 35.1425.554.1Pu =+= ตน
272 การออกแบบโครงสรางเหลก
โมเมนตดดจากนาหนกบรรทกคงทเปนครงหนงของนาหนกบรรทกจร
55978261.811956522.1721M
21M LD =×== ตน.เมตร
98369565.1155978261.84.1Mu =×= ตน.เมตร (ข) พจารณารวมผลของ L6.1D2.1 +
แรงอดจากนาหนกบรรทกคงท 5 ตน และจากนาหนกแผอก 25.52
00.157.02
Lw D =×
= ตน
รวมเปน 25.1025.55PD =+= ตน
แรงอดจากนาหนกบรรทกจร 15 ตน และจากนาหนกแผอก 5.102
00.154.12
LwL =×
= ตน
รวมเปน 5.255.1015PL =+= ตน ดงนน 1.535.256.125.102.1P6.1P2.1P LDu =×+×=+= ตน โมเมนตดดจากนาหนกบรรทกจร 11956522.17ML = ตน.เมตร และจากนาหนกบรรทกคงท
55978261.811956522.1721M
21M LD =×== ตน.เมตร
ดงนน 11956522.176.155978261.82.1M6.1M2.1M LDnt ×+×=+= 66304348.37Mnt = ตน.เมตร 0Mlt = (ค) พจารณารวมผลของ W8.0D2.1 + จากนาหนกบรรทกคงท D และแรงลม W
แรงอดจากนาหนกบรรทกคงท 5 ตน และจากนาหนกแผอก 25.52
00.157.02
Lw D =×
= ตน
รวมเปน 25.1025.55PD =+= ตน แรงอดจากแรงลม 2PW = ตน 9.1328.025.102.1Pu =×+×= ตน โมเมนตดดจากนาหนกบรรทกคงทเปนครงหนงของนาหนกบรรทกจร
55978261.811956522.1721M
21M LD =×== ตน.เมตร
โมเมนตดดจากแรงลม ซงทาใหเซได 15MW = ตน.เมตร ดงนน 27173913.1055978261.82.1M2.1M Dnt =×== ตน.เมตร 12158.0M8.0M Wlt =×== ตน.เมตร
ตวอยางการออกแบบโครงสรางรบแรงตามแนวแกนรวมกบโมเมนตดด 273
(ง) พจารณารวมผลของ W3.1L5.0D2.1 ++ รายละเอยดของ D,L,W ดจากกรณ (ก),(ข) และ (ค) จะไดดงน
23.15.255.025.102.1P
P3.1P5.0P2.1P
u
WLDu
×+×+×=++=
65.27Pu = ตน
11956522.175.055978261.82.1M
M5.0M2.1M
nt
LDnt
×+×=+=
83153674.18Mnt = ตน.เมตร 5.19153.1M3.1M Wlt =×== ตน.เมตร เปรยบเทยบทกกรณ แรงในแนวแกนกรณ (ข) มากทสด โดยเปนกรณไมเซ สวนโมเมนตดดกรณ (ง) มากทสดโดยเปนกรณทมการเซทางขาง จงตองตรวจสอบทงสองกรณ (ไมใชเอาแรงตามแนวแกนจากกรณ (ข) และโมเมนตดดจากกรณ (ง)) รปตด 136350W × ม d = 350 mm, bf = 350 mm, tw = 12 mm, tf = 19 mm, r = 20 mm, A = 173.9 cm2, w = 136 kg/m, Ix = 40,300 cm4, Iy = 13,600 cm4, rx = 15.2 cm, ry = 8.84 cm, Sx = 2300 cm3, Sy = 776 cm3, Zx = 2493.18 cm3 ขนตอนท 2 หากาลงรบโมเมนตดดประลยของรปตด หาระยะคายนทางขาง โจทยระบวามการคายนทางขางรอบแกน y ทกงกลางเสา ดงนน
00.3200.6Lb == m = 300 cm
หนาตดเปนรปตว I (หรอคานเหลกทมกาลงจดครากตางกน และคานรปตดตว C)
4368003.4442500
000,040,284.876.1FEr76.1L
yyp =×== cm
( ) ( )2ry2ry
1yr FFX11
FFXr
L −++−
=
ผลการวเคราะหรปตดดวย Prokon จะไดขอมลโดยละเอยดดงน รปตด 136350W × ม d = 350 mm, bf = 350 mm, tw = 12 mm, tf = 19 mm, r = 20 mm, A = 173.89 cm2, Ix = 40,299 cm4, Iy = 13,586 cm4, Sx = 2,302.8 cm3, Sy = 776.33 cm3, Zx = 2,545.4 cm3, Zy = 1,178.6 cm3,rx = 15.223 cm, ry = 8.8391 cm J = 199.88 cm4, Zt = 70.605 cm3, Cw = 3,682,100 cm6
( ) ( ) 3846.615,784
3.012000,040,2
12EG
000,040,2E
=+
=ν+
=
=
2500Fy = ksc 700Fr = ksc สาหรบเหลกรปพรรณ แตถาขนรปดวยการเชอมใช 1150 ksc
274 การออกแบบโครงสรางเหลก
8578.532,227X
289.17388.1993846.615,784000,040,2
8.23022EGJA
SX
1
x1
=
×××π=
π=
6
2
22x
y
w2
10252778809.0X
88.1993846.615,7848.2302
586,13100,682,34
GJS
IC4X
−×=
⎟⎠
⎞⎜⎝
⎛×
××=⎟⎠⎞
⎜⎝⎛=
ดงนน ( ) ( )2ry2ry
1yr FFX11
FFXr
L −++−
=
( ) ( )26r 700250010252778809.011
70025008578.532,2278391.8L −××++
−×
= −
355121.1712Lr = cm ตรวจสอบพบวา pb LL ≤ ดงนน yxbyxbpbnxb FS5.1FZMM φ≤φ=φ=φ 150,727,525004.25459.0FZ yxb =××=φ kg.cm = 57,271.5 kg.m 950,771,725008.23025.19.0FS5.1 yxb =×××=φ kg.cm = 77,719.5 kg.m ดงนนกาลงรบโมเมนตดดประลยของรปตดคอ 5.271,57Mnxb =φ kg.m ขนตอนท 3 หากาลงรบแรงอดประลยของรปตด สาหรบการดดรอบแกน y, Ky = 1.0 สาหรบการดดรอบแกน x ตองหาตวประกอบความยาวประสทธผล Kx ซงตองพจารณาจาก Alignment chart ปลายบนของเสาจด C มอตราสวนสตฟเนสของเสาตอสตฟเนสของคาน
( ) 25.12
1561
15I2E
6EI
LIE
LIE
G
b
bb
c
cc
A =×===∑
∑
ปลายลางของเสาจด D เปน hinge ซงใชคา GB = 10 ใช Alignment chart ทยอมใหเซ จะได Kx = 1.93 ความชะลดทางแกน y มคายนทกงกลางเสาทาใหความยาว Ly = 3.00 m = 300 cm
94010702.338391.8
3000.1rLK
y
yy =×
=
ความชะลดทางแกน x
y
yy
x
xx
rLK
06910596.76223.15
60093.1rLK
>=×
=
ดงนนการโกงเดาะเกดขนรอบแกน x
ตวอยางการออกแบบโครงสรางรบแรงตามแนวแกนรวมกบโมเมนตดด 275
697034.18502500658.0F658.0F
5.1847643741.0000,040,2
500,206910596.76EF
rLK
22c 847643741.0
ycr
y
x
xxc
=×==
≤=π
=π
=λ
λ
0512.545,27389.173697034.185085.0AFP gcrcnc =××=φ=φ kg ขนตอนท 4 ตรวจสอบกรณ (ข) ซงไมมการเคลอนตวทางขาง หา Modification factor B1 เสาในโครงเฟรมทไมมการเซ
6.066304348.37
04.06.0MM4.06.0C
2
1m =⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛×−=⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−=
การดดรอบแกน x ตองหาตวประกอบความยาวประสทธผล Kx ซงตองพจารณาจาก Alignment chart ปลายบนของเสาจด C มอตราสวนสตฟเนสของเสาตอสตฟเนสของคาน
( ) 25.12
1561
15I2E
6EI
LIE
LIE
G
b
bb
c
cc
A =×===∑
∑
ปลายลางของเสาจด D เปน hinge ซงใชคา GB = 10 ใช Alignment chart ทไมยอมใหเซ จะได Kx = 0.87
91.583,977,2
223.1560087.0
89.173000,040,2
rLK
EAP 2
2
2
x
xx
2
1e =
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ ×
××π=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
π= kg
276 การออกแบบโครงสรางเหลก
0.161.0
91.583,977,210001.531
6.0
PP1
CB
1e
u
m1 <=
×−
=−
= ใช 0.1B1 =
หา modification factor B2 ดงนนโมเมนตขยายคา (amplified moment) 04348.663,37100066304348.370.1MBMBM lt2nt1ux =××=+= kg.m เนองจาก
2.0194117933.00512.545,273
10001.53P
P
nc
u <=×
=φ
ดงนนตองพจารณาจาก
0.1754681754.0
0.15.271,57
04348.663,370512.545,2732
10001.53
0.1M
MP2
P
nxb
ux
nc
u
<
≤+×
×
≤φ
+φ
กรณ (ข) หนาตดรบแรงได ขนตอนท 5 ตรวจสอบกรณ (ง) ซงมการเคลอนตวทางขาง 65.27Pu = ตน 83153674.18Mnt = ตน.เมตร 5.19Mlt = ตน.เมตร
ตวอยางการออกแบบโครงสรางรบแรงตามแนวแกนรวมกบโมเมนตดด 277
หาคา modification factor : B1
เสาในโครงเฟรมทไมมการเซ
6.066304348.37
04.06.0MM4.06.0C
2
1m =⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛×−=⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−=
การดดรอบแกน x ตองหาตวประกอบความยาวประสทธผล Kx ซงตองพจารณาจาก Alignment chart ปลายบนของเสาจด C มอตราสวนสตฟเนสของเสาตอสตฟเนสของคาน
( ) 25.12
1561
15I2E
6EI
LIE
LIE
G
b
bb
c
cc
A =×===∑
∑
ปลายลางของเสาจด D เปน hinge ซงใชคา GB = 10 ใช Alignment chart ทไมยอมใหเซ จะได Kx = 0.87
91.583,977,2
223.1560087.0
89.173000,040,2
rLK
EAP 2
2
2
x
xx
2
1e =
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ ×
××π=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
π= kg
0.161.0
91.583,977,210001.531
6.0
PP1
CB
1e
u
m1 <=
×−
=−
= ใช 0.1B1 =
278 การออกแบบโครงสรางเหลก
หาคา modification factor : B2
สาหรบการดดรอบแกน x ตองหาตวประกอบความยาวประสทธผล Kx ซงตองพจารณาจาก Alignment chart ปลายบนของเสาจด C มอตราสวนสตฟเนสของเสาตอสตฟเนสของคาน
( ) 25.12
1561
15I2E
6EI
LIE
LIE
G
b
bb
c
cc
A =×===∑
∑
ปลายลางของเสาจด D เปน hinge ซงใชคา GB = 10 ใช Alignment chart ทยอมใหเซ จะได Kx = 1.93
3064.045,605
223.1560093.1
89.173000,040,2
rKLEAP 2
2
b
2
2e =
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ ×
××π=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛π
= kg
047887469.1
3064.045,6052100065.2721
1
PP
1
1B
2e
u2 =
×××
−=
−=
∑∑
ดงนนโมเมนตขยายคา (amplified moment)
10005.19047887469.1100083153674.180.1M
MBMBM
ux
lt2nt1ux
××+××=+=
34239.265,39Mux = kg.m
ตวอยางการออกแบบโครงสรางรบแรงตามแนวแกนรวมกบโมเมนตดด 279
เนองจาก
2.0101080242.00512.545,273100065.27
PP
nc
u <=×
=φ
ดงนนตองพจารณาจาก
0.1736140155.0
0.15.271,57
34239.265,390512.545,2732
100065.27
0.1M
MP2
P
nxb
ux
nc
u
<
≤+×
×
≤φ
+φ
กรณ (ง) หนาตดรบแรงได เสาหนาตด 136350W × รบนาหนกทกาหนดได
ตวอยางท 5.3 จงออกแบบสวนของโครงสรางยาว 4.50 เมตร ในโครงเฟรมทไมมการเซ ปลายลางเปนแบบยดหมน รบนาหนกบรรทกคงทใชงานตามแนวแกน 14 ตน และนาหนกบรรทกจรตามแนวแกนใชงาน 33.25 ตน ทปลายบนรบโมเมนตดดประลยรอบแกนหลกจากนาหนกบรรทกคงทใชงาน 2 ตน.เมตร และจากนาหนกบรรทกจรใชงาน 4.75 ตน.เมตร และโมเมนตดดประลยรอบแกนรองเนองจากนาหนกบรรทกคงทใชงาน 0.8 ตน.เมตร และจากนาหนกบรรทกจรใชงาน 1.9 ตนเมตร โดยไมมแรงกระทาตงฉากกบแนวแกนระหวางปลายทงสอง ให Kx = Ky = 1.0 ใชเหลก ASTM A36
วธทา ออกแบบโดยวธ AISC/ASD ขนตอนท 1 หาแรงและโมเมนตทกระทา 25.4725.3314PPP LD =+=+= ตน 75.675.42MMM xLxDx =+=+= ตน.เมตร
280 การออกแบบโครงสรางเหลก
7.29.18.0MMM yLyDy =+=+= ตน.เมตร ขนตอนท 2 หานาหนกตามแนวแกนทเทยบเทาตามขอเสนอของ Yura แลวเลอกรปตด
yf
xeq Mb
5.7Md2PP ++=
7.2b
5.775.6d225.47P
feq ×+×+=
สมมตใชเสาหนาตด 94300W ×− ม 30bd f == cm = 0.30 m
75.1597.230.05.775.6
30.0225.47Peq =×+×+= ตน
ลองเลอก 94300W ×− ม d = 300 mm, bf = 300 mm, tw = 10 mm, tf = 15 mm, r = 18 mm A = 119.78 cm2, w = 94 kg/m, Ix = 20,412 cm4, Iy = 6,754.9 cm4, rx = 13.054 cm, ry = 7.5091 cm, Sx = 1,360.8 cm3, Sy = 450.32 cm3,Zx = 1,501.3 cm3, Zy = 684.27 cm3,J = 88.303 cm4, Zt = 38.938 cm3, Cw = 1,353,800 cm6 ตรวจสอบแบบของหนาตด
ปกคาน 10152
300t2
b
f
f =×
=
99679968.15
2500000,040,256.0
FE56.0
85497121.102500
000,040,238.0FE38.0
y
y
==
==
yf
f
FE38.0
t2b
< หนาตดเปนแบบ compact
แผนตง 3010300
td
w
==
4030832.127
2500000,040,246.4
FE46.4
4070836.1072500
000,040,276.3FE76.3
y
y
==
==
yw F
E76.3td< หนาตดเปนแบบ compact
ขนตอนท 3 หาหนวยแรงอดทเกดขน fa และหนวยแรงอดทยอมให Fa หนวยแรงอดทเกดขน
4732009.39478.119100025.47
APfa =
×== ksc
หาหนวยแรงอดทยอมให
ตวอยางการออกแบบโครงสรางรบแรงตามแนวแกนรวมกบโมเมนตดด 281
x
xx
y
yy
x
xx
rLK92728822.59
5091.74500.1
rLK
47219242.34054.134500.1
rLK
>=×
=
=×
=
เกดการโกงเดาะรอบแกน y
472187706.0
9141221.12692728822.59
CrLK
rLK
9141221.1262500
000,040,22F
E2C
cy
yy
y
yy
y
2
c
==
>=×
π=π
=
⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢
⎣
⎡
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−⎟
⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+
⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢
⎣
⎡
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−
=3
cy
yy
cy
yy
y
2
cy
yy
a
CrLK
81
CrLK
83
35
FCrLK
211
F
⎥⎦⎤
⎢⎣⎡ ×−×+
×⎥⎦⎤
⎢⎣⎡ ×−
=3
2
a
472187706.081472187706.0
83
35
2500472187706.0211
F
441623.1213Fa = ksc
15.0325086261.0441623.1213
4732009.394Ff
a
a >==
สงเกตวา 0376.346,14578.119441623.1213AFP a =×== kg < Peq = 159,750 kg คา Peq เปนคาประมาณสาหรบคาดเดาขนาดหนาตดเทานน ขนตอนท 4 หาหนวยแรงดดทเกดขน fbx, fby และหนวยแรงดดทยอมให Fbx, Fby หนวยแรงดดทเกดขนจรง
031746.4968.1360
100100075.6SMf
x
xbx =
××== ksc
5736365.59932.450
100100070.2SM
fy
yby =
××== ksc
หาหนวยแรงดดทยอมให Fbx ระยะคายนทางขางของปกรบแรงอด L = 4.50 m = 450 cm ระยะคายนทางขางทใชเปรยบเทยบเลอกจากคานอยของ
4953067.3802500
000,040,20.30444.0FEb444.0L
yfc =×== cm
56.84425000.30
5.10.30000,040,269.0dFAE69.0L
y
fc =
××
××== cm
282 การออกแบบโครงสรางเหลก
ดงนนระยะคายนทางขางทใชเปรยบเทยบ คอ 4953067.380Lc = cm ตรวจสอบพบวา (L = 450 cm) > (Lc = 380.495 cm) แสดงวาคายนทางขางไมพอเพยง ดงนนหนวย
แรงดดจงขนกบอตราสวน TrL โดยท
75.1750,603.0
750,6005.175.1
MM3.0
MM05.175.1C
22
2
1
2
1b =⎟
⎠
⎞⎜⎝
⎛+⎟⎠
⎞⎜⎝
⎛+=⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛++=
86801817.702500
75.1000,040,2517.3F
EC517.3y
b =×
×=
69230769.570.3026.0
450b26.0
LrL
fT
=×
==
เปนกรณท y
b
T FEC517.3
rL< ไดหนวยแรงดดทยอมใหรอบแกนหลกคอ
1500250060.0F60.0F ybx =×== ksc หนวยแรงอดทยอมใหรอบแกนรอง 1875250075.0F75.0F yby =×== ksc ขนตอนท 5 หา Amplification factor
6.0
700,204.06.0
MM
4.06.0C
6.0750,604.06.0
MM4.06.0C
y2
y1my
x2
x1mx
=⎟⎠
⎞⎜⎝
⎛−=⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−=
=⎟⎠
⎞⎜⎝
⎛−=⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−=
862545.8839
054.134500.123
000,040,212
rLK23
E12F 2
2
2
bx
xx
2'ex =
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ ×
×
×π=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
π= ksc
055233.2925
5091.74500.123
000,040,212
rLK
23
E12F 2
2
2
by
yy
2'ey =
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ ×
×
×π=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
π= ksc
ดงนน คา Amplification factor คอ
0.1628.0
862545.88394732009.3941
6.0
Ff1
C
'ex
a
mx <=−
=−
ใช 1.0
0.1694.0
055233.29254732009.3941
6.0
'Ff1
C
ey
a
my <=−
=−
ใช 1.0
ตวอยางการออกแบบโครงสรางรบแรงตามแนวแกนรวมกบโมเมนตดด 283
ขนตอนท 6 ตรวจสอบการรบแรงอดและโมเมนตดดรวมกนดวยสมการ Interaction
0.1Ff
Ff1
CFf
Ff1
CFf
by
by
'ey
a
my
bx
bx
'ex
a
mx
a
a ≤−
+−
+
0.1975546697.0
0.118755736365.5990.1
1500031746.4960.1325086261.0
≤
≤×+×+
ตรวจสอบอกสมการ
0.191344257.0
0.118755736365.599
1500031746.496
25006.04732009.394
0.1Ff
Ff
F6.0f
by
by
bx
bx
y
a
≤
≤++×
≤++
เปนจรงทงสองสมการ ดงนนเลอกรปตด 94300W × รบนาหนกทกาหนดได
ออกแบบโดยวธ AISC/LRFD
ขนตอนท 1 หานาหนกบรรทกเพมคา 7025.336.1142.1P6.1P2.1P LDu =×+×=+= ตน 1075.46.122.1M6.1M2.1M LxDxux =×+×=+= ตน.เมตร 49.16.18.02.1M6.1M2.1M LyDyuy =×+×=+= ตน.เมตร ขนตอนท 2 หานาหนกเทยบเทาตามแนวแกน
feq,u
ffuyuxueq,u
b000,30
d000,20000,70P
b5.710004
d2100010100070
b5.7M
d2MPP
++=
××+××+×=++=
ลองเลอก 94300W ×− ม d = 300 mm, bf = 300 mm, tw = 10 mm, tf = 15 mm, r = 18 mm A = 119.78 cm2, w = 94 kg/m, Ix = 20,412 cm4, Iy = 6,754.9 cm4, rx = 13.054 cm, ry = 7.5091 cm, Sx = 1,360.8 cm3, Sy = 450.32 cm3,Zx = 1,501.3 cm3, Zy = 684.27 cm3,J = 88.303 cm4, Zt = 38.938 cm3, Cw = 1,353,800 cm6
x
xx
y
yy
x
xx
rLK92728822.59
5091.74500.1
rLK
47219243.34054.134500.1
rLK
>=×
=
=×
=
การโกงเดาะเกดรอบแกน y ดงนน
5.1667774258.0000,040,2
250092728822.59EF
rLK y
y
yyc <=
π=
π=λ
284 การออกแบบโครงสรางเหลก
2500658.02500658.0F658.0F 44592246.0667774258.0
ycr
22c ×=×== λ
353899.2074Fcr = ksc 1935.196,21178.119353899.207485.0AFP gcrcnc =××=φ=φ kg
300.0000,30
300.0000,20000,70
b000,30
d000,20000,70P
feq,u ++=++=
6667.666,236P eq,u = kg มากกวา ncPφ แตเปนคาประมาณ ดงนนยงคงลองใชรปตด
94300W ×
ขนตอนท 3 หาโมเมนตดดประลยทขยายคา (amplified moment) และรวมผลของ ΔP เอาไวแลว คาโมเมนตดดประลยรอบแกน x ltx2ntx1ux MBMBM +=
6.0000,1004.06.0
MM4.06.0C
x2
x1mx =⎟
⎠
⎞⎜⎝
⎛×−=⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−=
91.440,029,2
054.134500.1
78.119000,040,2
rLK
EAP 2
2
2
x
xx
2
x1e =
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ ×
××π=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
π= kg
0.1621.0
91.440,029,2000,701
6.0
PP1
CB
x1e
u
mxx1 <=
−=
−= ใช 0.1B x1 =
ในทน 000,10Mnt = kg.m และ 0Mlt = ดงนน 000,100B000,100.1MBMBM x2ltx2ntx1ux =×+×=+= kg.m คาโมเมนตดดประลยรอบแกน y lty2nty1uy MBMBM +=
6.0000,404.06.0
MM
4.06.0Cy2
y1my =⎟
⎠
⎞⎜⎝
⎛×−=⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−=
3053.529,671
5091.74500.1
78.119000,040,2
rLK
EAP 2
2
2
y
yy
2
y1e =
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ ×
××π=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
π= kg
0.167.0
3053.529,671000,701
6.0
PP1
CB
y1e
u
myy1 <=
−=
−= ใช 0.1B y1 =
ในทน 4000Mnt = kg.m และ 0Mlt =
ตวอยางการออกแบบโครงสรางรบแรงตามแนวแกนรวมกบโมเมนตดด 285
ดงนน 40000B40000.1MBMBM y2lty2nty1uy =×+×=+= kg.m ขนตอนท 4 หากาลงรบโมเมนตดดประลย กาลงรบโมเมนตดดประลยรอบแกน x ตรวจสอบวาหนาตดเปนแบบคอมแพคหรอไม สวนปก (flange)
p
f
f
yp
105.12
0.30t2
b
85497121.102500
000,040,238.0FE38.0
λ<=×
=
===λ
สวนแผนตง (web)
4.230.1
8.125.120.30t
r2t2dth
w
f
w
=×−×−
=−−
=
เนองจาก
( ) ( ) 125.025973544.0250078.1199.0
000,70AFP
PP
yb
u
yb
u >=×
=φ
=φ
ดงนน
( )
4.23th2352149.66
25973544.033.22500
000,040,212.1P
P33.2FE12.1
wp
yb
u
yp
=>=λ
−=⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
φ−=λ
แสดงวารปตดนเปนแบบคอมแพค ตรวจสอบระยะคายนทางขางเพอหากาลงรบโมเมนตดดประลย 9.6754Iy = cm4, ry = 7.5091 cm, Sx = 1360.8 cm3
( ) ( ) 5.770.10.305.10.30231dttb2
31J 333
w3ff =×+××=+= cm4
5.852,519,14
0.309.67544dI
C22
yw =
×== cm6
A = 119.78 cm2, E = 2,040,000 ksc, ==ν 3.0 Poisson’s ratio ไดโมดลสการเฉอน
( ) ( ) 3846.615,7843.012
000,040,212EG =
+=
ν+= ksc
2
78.1195.773846.615,784000,040,28.13602
EGJAS
xx
1×××π
=π
=
0854.988,198x1 = kg/cm2
22
x
y
w2 5.773846.615,784
8.13609.6754
5.852,519,14GJS
IC4x ⎟
⎠
⎞⎜⎝
⎛×
×=⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛=
286 การออกแบบโครงสรางเหลก
6
2 1045072751.0x −×= (kg/cm2)-2
5249295.3772500
000,040,25091.776.1FEr76.1L
yyp ==×== cm
( )
( )
414356947.11230178.830L000405573.111230178.830L
000811309.0111230178.830L
70025001045072751.0117002500
0854.988,1985091.7L
FFx11FF
xrL
r
r
r
6r
2ry2
ry
1yr
×=+=
++=
−××++−
×=
−++−
=
−
090257.1174Lr = cm ขณะท 450Lb = cm นนคอ rbp LLL << ดงนน
( )⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡
−−
−−=pr
pbrppbn LL
LLMMMCM
เมอ 2
2
1
2
1b M
M3.0MM05.175.1C ⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+=
75.1000,1003.0
000,10005.175.1C
2
b =⎟⎠
⎞⎜⎝
⎛+⎟⎠
⎞⎜⎝
⎛+=
250,753,33.15012500ZFM xyp =×== kg.cm ( ) ( ) 440,449,28.13607002500SFFM xryr =×−=−= kg.cm ดงนน
( ) ( )
( ) 4559.626,118LLLL
MM
090984465.0440,449,2250,753,3LLLL
MM
090984465.05249295.377090257.1174
5249295.377450LLLL
pr
pbrp
pr
pbrp
pr
pb
=−−
−
×−=−−
−
=−
−=
−−
[ ]4559.626,118250,753,375.1Mn −= 202.591,360,6Mn = kg.cm > 250,753,3Mp = kg.cm ตองใช 250,753,3MM pn == kg.cm = 37,532.5 kg.m 25.779,335.532,379.0Mnb =×=φ kg.m
ตวอยางการออกแบบโครงสรางรบแรงตามแนวแกนรวมกบโมเมนตดด 287
กาลงรบโมเมนตดดประลยรอบแกน y
เนองจาก 50.1519519453.132.45027.684
SZ
y
y >== แสดงวา yp M5.1M >
ดงนน ( ) ( ) 830,519,132.45025005.19.0SF5.19.0M5.1M yyybnyb =×××==φ=φ kg.cm 3.198,15Mnyb =φ kg.m ขนตอนท 5 ตรวจสอบการรบแรงอดและโมเมนตดดรวมกนดวยสมการ Interaction
เนองจาก 2.0331445367.01935.196,211
000,70P
P
nc
u ≥==φ
ดงนนใชสมการ 5.3.5
0.1828536086.0
0.13.198,15
000,425.779,33
000,1098331445367.0
0.1MM
MM
98
PP
ny
uy
nxb
ux
nc
u
≤
≤⎟⎠
⎞⎜⎝
⎛ ++
≤⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
φ+
φ+
φ
ดงนน เลอกใชรปตด 94300W × รบนาหนกทกาหนดได
ตวอยางท 5.4 จงออกแบบเสาในโครงเฟรมทยอมใหเซไดดงแสดง รบนาหนกบรรทกคงทใชงาน 720 kg/m นาหนกบรรทกจรใชงาน 1530 kg/m แรงลมใชงานกระทาในแนวนอน 2700 kg ใชเหลกชนด ASTM
A36 ถายอมใหดชนการเซทางขาง drift index L
h0Δ= เนองจากการกระทาของแรงลมใชงานเทากบ
3001 สมมตวาโมเมนตดดกระทารอบแกนหลกของหนาตดเสา เสามคายนทางขางทปลายบนและ
ปลายลางเทานน สมมตใหคานมโมเมนตอนเนอรเชยเปนสองเทาของเสา วธทา ทาการวเคราะหโครงสรางแบบอนดเทอรมเนท ในทนใชวธ Slope-deflection ซงไดคาละเอยดมาก กรณรบนาหนกบรรทกคงท 72.0wDL = ตน/เมตร
64.8
121272.0FEM
0FEMFEMFEMFEM2
BC
DCCDBAAB
−=×
−=
====
64.812
1272.0FEM2
CB +=×
+=
เขยนสมการ slope-defection
( ) NFNFFNNF FEM32LEI2M +φ−θ+θ=
( ) BABAAB EI5.4
2EI5.4
40025.4
EI2M θ+θ=+−θ+θ=
288 การออกแบบโครงสรางเหลก
( ) BAABBA EI
5.44EI
5.42002
5.4EI2M θ+θ=+−θ+θ=
( ) ( ) 64.8EI31EI
3264.802
12I2E2M CBCBBC −θ+θ=−−θ+θ=
( ) ( ) 64.8EI32EI
3164.802
12I2E2M CBBCCB +θ+θ=+−θ+θ=
( ) DCDCCD EI5.4
2EI5.4
40025.4
EI2M θ+θ=+−θ+θ=
( ) DCCDDC EI5.4
4EI5.4
20025.4
EI2M θ+θ=+−θ+θ=
พจารณาสมดลของจดตอ A
0EI
5.42EI
5.44
0M
BA
AB
=θ+θ
=
0EI0EI0EIEI2 DCBA =θ+θ+θ+θ ...................................(1) พจารณาสมดลของจดตอ B
76.77EI3EI6EI8EI4
064.8EI31EI
32EI
5.44EI
5.42
0MM
CBBA
CBBA
BCBA
=θ+θ+θ+θ
=−θ+θ+θ+θ
=+
76.77EI0EI3EI14EI4 DCBA =θ+θ+θ+θ .........................(2) พจารณาสมดลของจดตอ C 0MM CDCB =+
ตวอยางการออกแบบโครงสรางรบแรงตามแนวแกนรวมกบโมเมนตดด 289
0EI4EI876.77EI6EI3
0EI5.4
2EI5.4
464.8EI32EI
31
DCCB
DCCB
=θ+θ++θ+θ
=θ+θ++θ+θ
76.77EI4EI14EI3EI0 DCBA −=θ+θ+θ+θ …………………….(3) พจารณาสมดลทจดตอ D
0EI
5.44EI
5.42
0M
DC
DC
=θ+θ
=
0EI2EIEI0EI0 DCBA =θ+θ+θ+θ .................................(4) รวมสมการจดในรปเมตรกซ แลวแกสมการดวย Gauss-Jordan Elimination Method 0EI0EI0EIEI2 DCBA =θ+θ+θ+θ .............................................(1) 76.77EI0EI3EI14EI4 DCBA =θ+θ+θ+θ ....................................(2) 76.77EI4EI14EI3EI0 DCBA −=θ+θ+θ+θ …………………….(3) 0EI2EIEI0EI0 DCBA =θ+θ+θ+θ ...............................................(4)
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
−=
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
θθθθ
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
076.77
76.770
EIEIEIEI
210041430031440012
D
C
B
A
( )( )( )( )4321
( ) ( )( ) ( ) ( )2221
11⇒−×
⇒
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
−−
=
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
θθθθ
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡−−
076.7776.77
0
EIEIEIEI
210041430031200012
D
C
B
A
( )( )( )( )4321
( ) ( )( ) ( ) ( )3342
22⇒×+
⇒
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
−−
=
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
θθθθ
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡−−
08.388
76.770
EIEIEIEI
2100165300031200012
D
C
B
A
( )( )( )( )4321
( ) ( )( ) ( ) ( )44533
33⇒×−
⇒
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
−−−
=
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
θθθθ
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
−
−−
8.3888.388
76.770
EIEIEIEI
90000165300031200012
D
C
B
A
( )( )( )( )4321
290 การออกแบบโครงสรางเหลก
จากสมการท (4)
32.4
908.388EI
8.388EI90
D
D
=−
−=θ
−=θ−
จากสมการท (3)
64.853
92.457EI
92.45732.4168.388EI538.38832.416EI53
8.388EI16EI53
C
C
C
DC
−=−
=θ
−=×−−=θ−=×+θ
−=θ+θ
จากสมการท (2)
( )
64.812
68.103EI
68.10364.8376.77EI1276.7764.83EI12
76.77EI3EI12
B
B
B
CB
=−
−=θ
−=×−−=θ−−=−−θ−
−=θ−θ−
จากสมการท (1)
32.4
264.8
2EIEI
0EIEI2
BA
BA
−=−=θ
−=θ
=θ+θ
แทนคาหาโมเมนตทปลายชนสวน
( ) ( ) 064.85.4
232.45.4
4EI5.4
2EI5.4
4M BAAB =+−=θ+θ=
( ) ( ) 76.564.85.4
432.45.4
2EI5.4
4EI5.4
2M BABA =+−=θ+θ= t.m
( ) ( ) 76.564.864.83164.8
3264.8EI
31EI
32M CBBC −=−−+=−θ+θ= t.m
( ) ( ) 76.564.864.83264.8
3164.8EI
32EI
31M CBCB =+−+=+θ+θ= t.m
( ) ( ) 76.532.45.4
264.85.4
4EI5.4
2EI5.4
4M DCCD −=+−=θ+θ= t.m
( ) ( ) 032.45.4
464.85.4
2EI5.4
4EI5.4
2M DCDC =+−=θ+θ=
วเคราะหหาแรงตามแนวแกน
32.42
1272.02
LwP DDA =
×== ตน
กรณรบนาหนกบรรทกจรใชงาน 53.1wLL = ตน/เมตร
36.18
121253.1FEM
0FEMFEMFEMFEM2
BC
DCCDBAAB
−=×
−=
====
ตวอยางการออกแบบโครงสรางรบแรงตามแนวแกนรวมกบโมเมนตดด 291
36.1812
1253.1FEM2
CB +=×
+=
เขยนสมการ slope-defection
( ) NFNFFNNF FEM32LEI2M +φ−θ+θ=
( ) BABAAB EI5.4
2EI5.4
40025.4
EI2M θ+θ=+−θ+θ=
( ) BAABBA EI5.4
4EI5.4
20025.4
EI2M θ+θ=+−θ+θ=
( ) ( ) 36.18EI31EI
3236.1802
12I2E2M CBCBBC −θ+θ=−−θ+θ=
( ) ( ) 36.18EI32EI
3136.1802
12I2E2M CBBCCB +θ+θ=+−θ+θ=
( ) DCDCCD EI5.4
2EI5.4
40025.4
EI2M θ+θ=+−θ+θ=
( ) DCCDDC EI5.4
4EI5.4
20025.4
EI2M θ+θ=+−θ+θ=
พจารณาสมดลของจดตอ A
0EI
5.42EI
5.44
0M
BA
AB
=θ+θ
=
0EI0EI0EIEI2 DCBA =θ+θ+θ+θ ...................................(1) พจารณาสมดลของจดตอ B
24.165EI3EI6EI8EI4
036.18EI31EI
32EI
5.44EI
5.42
0MM
CBBA
CBBA
BCBA
=θ+θ+θ+θ
=−θ+θ+θ+θ
=+
24.165EI0EI3EI14EI4 DCBA =θ+θ+θ+θ .........................(2) พจารณาสมดลของจดตอ C 0MM CDCB =+
0EI4EI824.165EI6EI3
0EI5.4
2EI5.4
436.18EI32EI
31
DCCB
DCCB
=θ+θ++θ+θ
=θ+θ++θ+θ
24.165EI4EI14EI3EI0 DCBA −=θ+θ+θ+θ …………………….(3) พจารณาสมดลทจดตอ D
0EI
5.44EI
5.42
0M
DC
DC
=θ+θ
=
0EI2EIEI0EI0 DCBA =θ+θ+θ+θ .................................(4)
292 การออกแบบโครงสรางเหลก
รวมสมการจดในรปเมตรกซ แลวแกสมการดวย Gauss-Jordan Elimination Method 0EI0EI0EIEI2 DCBA =θ+θ+θ+θ .............................................(1) 24.165EI0EI3EI14EI4 DCBA =θ+θ+θ+θ ....................................(2) 24.165EI4EI14EI3EI0 DCBA −=θ+θ+θ+θ …………………….(3) 0EI2EIEI0EI0 DCBA =θ+θ+θ+θ ...............................................(4)
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
−=
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
θθθθ
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
024.165
24.1650
EIEIEIEI
210041430031440012
D
C
B
A
( )( )( )( )4321
( ) ( )( ) ( ) ( )2221
11⇒−×
⇒
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
−−
=
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
θθθθ
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡−−
024.16524.165
0
EIEIEIEI
210041430031200012
D
C
B
A
( )( )( )( )4321
( ) ( )( ) ( ) ( )3342
22⇒×+
⇒
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
−−
=
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
θθθθ
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡−−
02.826
24.1650
EIEIEIEI
2100165300031200012
D
C
B
A
( )( )( )( )4321
( ) ( )( ) ( ) ( )44533
33⇒×−
⇒
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
−−−
=
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
θθθθ
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
−
−−
2.8262.826
24.1650
EIEIEIEI
90000165300031200012
D
C
B
A
( )( )( )( )4321
จากสมการท (4)
18.9
902.826EI
2.826EI90
D
D
=−
−=θ
−=θ−
จากสมการท (3)
36.1853
08.973EI
08.97318.9162.826EI532.82618.916EI53
2.826EI16EI53
C
C
C
DC
−=−
=θ
−=×−−=θ−=×+θ−=θ+θ
ตวอยางการออกแบบโครงสรางรบแรงตามแนวแกนรวมกบโมเมนตดด 293
จากสมการท (2)
( )
36.1812
32.220EI
32.22036.18324.165EI1224.16536.183EI12
24.165EI3EI12
B
B
B
CB
=−
−=θ
−=×−−=θ−−=−−θ−
−=θ−θ−
จากสมการท (1)
18.9
236.18
2EIEI
0EIEI2
BA
BA
−=−=θ
−=θ
=θ+θ
แทนคาหาโมเมนตทปลายชนสวน
( ) ( ) 036.185.4
218.95.4
4EI5.4
2EI5.4
4M BAAB =+−=θ+θ=
( ) ( ) 24.1236.185.4
418.95.4
2EI5.4
4EI5.4
2M BABA =+−=θ+θ= t.m
( ) ( ) 24.1236.1836.183136.18
3236.18EI
31EI
32M CBBC −=−−+=−θ+θ= t.m
( ) ( ) 24.1236.1836.183236.18
3136.18EI
32EI
31M CBCB =+−+=+θ+θ= t.m
( ) ( ) 24.1218.95.4
239.185.4
4EI5.4
2EI5.4
4M DCCD −=+−=θ+θ= t.m
( ) ( ) 018.95.4
436.185.4
2EI5.4
4EI5.4
2M DCDC =+−=θ+θ=
วเคราะหหาแรงตามแนวแกน
18.92
1253.12
LwP DDA =
×== ตน
พจารณาผลแรงลม [ ]∑ = 0MA 5.47.212R D ×=×
0125.112
5.47.2R D =×
= ตน แรงอด
[ ]∑ = 0Fy 0125.1RR DA =−= ตน แรงดง เนองจากความสมมาตร แบงแรงแนวนอนเทากน
35.127.2HH DA === ตนไปทางซาย
075.650.435.1MBA −=×−= ตนเมตร ทวนเขมนาฬกา CDM= 075.6MM CBBC == ตน.เมตร ตามเขมนาฬกา ผลลพธการวเคราะหดงรป (ข) และ (ค) สรปไดดงน แรงอด 4320PDL = kg 9180PLL = kg
294 การออกแบบโครงสรางเหลก
5.1012PwL = kg โมเมนตดด 5760MDL = kg.m 12240MLL = kg.m 6075MwL = kg.m ออกแบบโดยวธ AISC/ASD ขนตอนท 1 หานาหนกและโมเมนตดดทกระทาโดยไมนาผลของแรงลมมาพจารณารวม เสาดานขวามอจะรบผลของนาหนกบรรทกปกตรวมกบแรงลมสงสด ดงนนจงพจารณาออกแบบเสาทางดานขวามอ 500,13180,9320,4P =+= kg 000,18240,12760,5M =+= kg.m ขนตอนท 2 เลอกขนาดรปตด เนองจากโมเมนตดดทกระทามคามากเมอเทยบกบแรงอดทกระทา จงแปลงคาแรงอดเปนโมเมนตดดทเทยบเทา ตามขอเสนอของ Yura ดงน
d750,6000,182d500,13000,18
2dPMM xeq +=+=+= kg.m
สมมตเลอกรปตด 94300W × ไดโมเมนตเทยบเทาเปน 025,2030.0750,6000,18Meq =×+= kg.m สมมตวา 150025006.0F6.0F yb =×== ksc
13351500
100025,20FMS
bx =
×== 3cm
ลองเลอก 94300W ×− ม d = 300 mm, bf = 300 mm, tw = 10 mm, tf = 15 mm, r = 18 mm A = 119.78 cm2, w = 94 kg/m, Ix = 20,412 cm4, Iy = 6,754.9 cm4, rx = 13.054 cm, ry = 7.5091 cm, Sx = 1,360.8 cm3, Sy = 450.32 cm3,Zx = 1,501.3 cm3, Zy = 684.27 cm3,J = 88.303 cm4, Zt = 38.938 cm3, Cw = 1,353,800 cm6 ขนตอนท 3 หาหนวยแรงอดทเกดขนจรง fa และหนวยแรงอดทยอมให Fa หนวยแรงอดทเกดขนจรง
7066288.11278.119
500,13APfa === ksc
หาหนวยแรงอดทยอมให ขนแรกตองพจารณาความชะลด การโกงเดาะรอบแกน y มตวประกอบความยาวประสทธผล 0.1Ky = การโกงเดาะรอบแกน x ตองใช Alignment chart โดยปลายลางเปน hinge ดงนน 10GB = สวนปลายบนตองหาจาก
ตวอยางการออกแบบโครงสรางรบแรงตามแนวแกนรวมกบโมเมนตดด 295
( ) 33.134
912
212
5.41
12I2E4
5.4EI4
LEI4LEI4
Gb
c
c
A ===×===∑
∑
ใช Alignment chart ของโครงเฟรมทเซไดโยงเสนตรงระหวาง GA กบ GB ตดเสนกลางได Kx = 1.95
ความชะลดทางแกน y
92728822.595091.7
4500.1rLK
y
yy =×
=
ความชะลดทางแกน x
y
yy
x
xx
rLK
22077524.67054.13
45095.1rLK
>=×
=
การโกงเดาะเกดรอบแกน x
52965598.0
9141221.12622077524.67
CrLK
rLK9141221.126
2500000,040,22
FE2C
cx
xx
x
xx
y
2
c
==
>=×
π=π
=
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−
=3
cx
xx
cx
xx
y
2
cx
xx
a
CrLK
81
CrLK
83
35
FCrLK
21
1
F
296 การออกแบบโครงสรางเหลก
( )
( ) ( ) ⎥⎦⎤
⎢⎣⎡ −+
×⎥⎦⎤
⎢⎣⎡ −
=3
2
a
529655598.081529655598.0
83
35
2500529655598.0211
F
867829.1163Fa = ksc ดงนน
15.0096837996.0867829.1163
7066288.112Ff
a
a <==
ขนตอนท 4 หาหนวยแรงดดทเกดขนจรง fbx และหนวยแรงดดทยอมให Fbx หนวยแรงดดทเกดขนจรง
751323.13228.1360100000,18
SMf
x
xbx =
×== ksc
หาหนวยแรงดดทยอมให Fbx ระยะคายนทางขาง L = 4.50 m = 450 cm
4953067.3802500
000,040,20.30444.0FEb444.0L
yfc =×== cm
พบวา cLL > การหาคาของ Fbx จะตองพจารณาจากผลของ TrL
คา == 0M1 โมเมนตดดทปลายลางของเสาซงมคานอยเปน 0 เพราะเปน hinge คา 000,18M2 = kg.m = โมเมนตดดทปลายบนซงมคามากกวา
75.1C000,1803.0
000,18005.175.1C
MM3.0
MM05.175.1C
b
2
b
2
2
1
2
1b
=
⎟⎠
⎞⎜⎝
⎛+⎟⎠
⎞⎜⎝
⎛+=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+=
86801817.702500
75.1000,040,2517.3F
EC517.3y
b =×
×=
69230769.570.3026.0
450b26.0
LrL
fT
=×
==
พบวา y
b
T FEC517.3
rL< ดงนนหนวยแรงดดทยอมใหคอ
150025006.0F6.0F ybx =×== ksc ดงนน
881834215.01500
751323.1322Ff
bx
bx ==
ตวอยางการออกแบบโครงสรางรบแรงตามแนวแกนรวมกบโมเมนตดด 297
ขนตอนท 5 ตรวจสอบดวยสมการ Interaction
0.1978672211.0881834215.0096837996.0Ff
Ff
bx
bx
a
a <=+=+ ใชได
ขนตอนท 6 ตรวจสอบเมอพจารณารวมผลของแรงลมเขาไปดวย มาตรฐาน AISC/ASD ใหเพมหนวยแรงทยอมใหอก 33% เมอรวมผลของแรงลมเขาไปดวย ในทางตรงกนขามแทนทจะเพมหนวยแรงทยอมใหกลบลดแรงและโมเมนตลงเหลก 75% กไดผลอยางเดยวกน ( ) ( ) 375.884,105.10129180432075.0PPP75.0P WLLLDL =++=++= kg ( ) ( ) 25.056,18075,6240,12760,575.0MMM75.0M WLLLDL =++=++= kg.m หนวยแรงอดทเกดขน
86971949.9078.119375.884,10
APfa === ksc
หนวยแรงอดทยอมให เหมอนเดมคอ 867829.1163Fa = ksc
ดงนน 15.0078075634.0867829.1163
86971949.90Ff
a
a <==
หนวยแรงดดทเกดขนจรง
884921.13268.1360
10025.056,18SMf
x
xbx =
×== ksc
หนวยแรงดดทยอมให เหมอนเดมคอ 150025006.0F6.0F ybx =×== ksc
ดงนน 884589947.01500
884921.1326Ff
bx
bx ==
ตรวจสอบโดยใชสมการ Interaction
0.1962665581.0884589947.0078075634.0Ff
Ff
bx
bx
a
a <=+=+ ใชได
ดงนนเลอกหนาตดเสา 94300W ×
ออกแบบโดยวธ AISC/LRFD
ขนตอนท 1 หาคาแรงเพมคาและโมเมนตดดเพมคา ทกระทาตอเสาทางขวามอ ตามมาตรฐานกาหนด (ก) พจารณาจากผลของ 1.4D หรอ 1.4 เทาของนาหนกบรรทกคงทใชงาน 048,6320,44.1P4.1P DLu =×== kg 064,8760,54.1M4.1M DLnt =×== kg.m = 806,400 kg.cm 0Mlt =
298 การออกแบบโครงสรางเหลก
(ข) เมอพจารณาจากผลรวมของ 1.2D+1.6L 872,19180,96.1320,42.1P6.1P2.1P LLDLu =×+×=+= kg 496,26240,126.1760,52.1M6.1M2.1M LLDLnt =×+×=+= kg.m 600,649,2Mnt = kg.cm 0Mlt = (ค) เมอพจารณาจากผลรวมของ 1.2D + 0.8W 994,55.10128.0320,42.1P8.0P2.1P WLDLu =×+×=+= kg 912,6760,52.1M2.1M DLnt =×== kg.m = 691,200 kg.cm 860,460758.0M8.0M WLlt =×== kg.m = 486,000 kg.cm (ง) เมอพจารณารวมผลของ 1.2D + 0.5L + 1.3W 5.012,13.1180,95.0320,42.1P3.1P5.0P2.1P WLLLDLu ×+×+×=++= 25.090,11Pu = kg 032,13240,125.0760,52.1M5.0M2.1M LLDLnt =×+×=+= kg.m 200,303,1Mnt = kg.cm 5.897,7075,63.1M3.1M WLlt =×== kg.m = 789,750 kg.cm สงเกตวากรณ (ข) คาแรงอดและโมเมนตดดมคาสงสด สวนกรณ (ง) แมวาแรงและโมเมนตจะไมมากแตมการเซดวย จงตองพจารณาทงกรณ (ข) และ (ง) พจารณากรณ (ข) 872,19Pu = kg 496,26Mnt = kg.m 0Mlt = หาโมเมนตดดเทยบเทา ตามขอเสนอของ Yura
d936,9496,262d872,19496,26
2dPMM uuxeq,u +=+=+=
ลองเลอก 94300W ×− ม d = 300 mm, bf = 300 mm, tw = 10 mm, tf = 15 mm, r = 18 mm A = 119.78 cm2, w = 94 kg/m, Ix = 20,412 cm4, Iy = 6,754.9 cm4, rx = 13.054 cm, ry = 7.5091 cm, Sx = 1,360.8 cm3, Sy = 450.32 cm3,Zx = 1,501.3 cm3, Zy = 684.27 cm3,J = 88.303 cm4, Zt = 38.938 cm3, Cw = 1,353,800 cm6 8.476,2930.0936,9496,26M eq,u =×+= kg.m = 2,947,680 kg.cm
ตวอยางการออกแบบโครงสรางรบแรงตามแนวแกนรวมกบโมเมนตดด 299
ตรวจสอบวาหนาตดเปนแบบ compact หรอไม สวนปก (flange)
p
f
f
yp
105.12
0.30t2
b
85497121.102500
000,040,238.0FE38.0
λ<=×
=
===λ
สวนแผนตง (web)
4.230.1
8.125.120.30t
r2t2dth
w
f
w
=×−×−
=−−
=
เนองจาก
( ) ( ) 125.025973544.0250078.1199.0
000,70AFP
PP
yb
u
yb
u >=×
=φ
=φ
ดงนน
( )
4.23th2352149.66
25973544.033.22500
000,040,212.1P
P33.2FE12.1
wp
yb
u
yp
=>=λ
−=⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
φ−=λ
แสดงวารปตดนเปนแบบคอมแพค ขนตอนท 3 หากาลงรบโมเมนตดดประลยของรปตดทเลอกใช ตรวจสอบระยะคายนทางขางเพอหากาลงรบโมเมนตดดประลย 9.6754Iy = cm4, ry = 7.5091 cm, Sx = 1360.8 cm3
( ) ( ) 5.770.10.305.10.30231dttb2
31J 333
w3ff =×+××=+= cm4
5.852,519,14
0.309.67544dI
C22
yw =
×== cm6
A = 119.78 cm2, E = 2,040,000 ksc, ==ν 3.0 Poisson’s ratio ไดโมดลสการเฉอน
( ) ( ) 3846.615,7843.012
000,040,212EG =
+=
ν+= ksc
2
78.1195.773846.615,784000,040,28.13602
EGJAS
xx
1×××π
=π
=
0854.988,198x1 = kg/cm2
22
x
y
w2 5.773846.615,784
8.13609.6754
5.852,519,14GJS
IC4x ⎟
⎠
⎞⎜⎝
⎛×
×=⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛=
62 1045072751.0x −×= (kg/cm2)-2
5249295.3772500
000,040,25091.776.1FEr76.1L
yyp ==×== cm
300 การออกแบบโครงสรางเหลก
( )
( )
414356947.11230178.830L000405573.111230178.830L
000811309.0111230178.830L
70025001045072751.0117002500
0854.988,1985091.7L
FFx11FF
xrL
r
r
r
6r
2ry2
ry
1yr
×=+=
++=
−××++−
×=
−++−
=
−
090257.1174Lr = cm ขณะท 450Lb = cm นนคอ rbp LLL << ดงนน
( )⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡
−−
−−=pr
pbrppbn LL
LLMMMCM
เมอ 2
2
1
2
1b M
M3.0MM05.175.1C ⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+=
75.1496,2603.0
496,26005.175.1C
2
b =⎟⎠
⎞⎜⎝
⎛+⎟⎠
⎞⎜⎝
⎛+=
250,753,33.15012500ZFM xyp =×== kg.cm ( ) ( ) 440,449,28.13607002500SFFM xryr =×−=−= kg.cm ดงนน
( ) ( )
( ) 4559.626,118LLLL
MM
090984465.0440,449,2250,753,3LLLL
MM
090984465.05249295.377090257.1174
5249295.377450LLLL
pr
pbrp
pr
pbrp
pr
pb
=−−
−
×−=−−
−
=−
−=
−−
[ ]4559.626,118250,753,375.1Mn −= 202.591,360,6Mn = kg.cm > 250,753,3Mp = kg.cm ตองใช 250,753,3MM pn == kg.cm = 37,532.5 kg.m 25.779,335.532,379.0Mnxb =×=φ kg.m 8.476,29MM eq,unxb =>φ kg.m ใชได ขนตอนท 4 หากาลงรบแรงอดประลย ncPφ การโกงเดาะรอบแกน y นน 0.1Ky = การโกงเดาะรอบแกน x ใหปลายบนเปน GA และปลายลางเปน hinge จงมคา GB = 10
ตวอยางการออกแบบโครงสรางรบแรงตามแนวแกนรวมกบโมเมนตดด 301
คา ( ) 33.12
125.4
1
12I2E
5.4EI
LIE
LIE
G
b
bb
c
cc
A =×===∑
∑
จาก Alignment chart แบบเซได จะไดคาของ 93.1Kx =
ความชะลดทางแกน y
92728822.595091.7
4500.1rLK
y
yy =×
=
ความชะลดทางแกน x
92728822.59rLK
53133139.66054.13
45093.1rLK
y
yy
x
xx =>=×
=
การโกงเดาะเกดรอบแกน x
741363605.0000,040,2
500,253133139.66EF
rLK y
x
xxc =
π=
π=λ
2500658.02500658.0F658.0F 549619996.0741363605.0ycr
22c ×=×== λ
247324.986,12500794498929.0Fcr =×= ksc 7988.225,20278.119247324.986,185.0AFP gcrcnc =××=φ=φ kg
302 การออกแบบโครงสรางเหลก
ขนตอนท 5 ตรวจสอบสาหรบกรณ (ข) ซงโครงสรางไมเซ หาโมเมนตขยายคา (amplified moment) nt12nt1lt2nt1ux MB0BMBMBMBM =×+=+= หาตวประกอบขยายคา (modification factor) B1 จากสมการ
6.0496,2604.06.0
MM4.06.0C
2
1m =⎟
⎠
⎞⎜⎝
⎛+=⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+=
การโกงเดาะรอบแกน x ใหปลายบนเปน GA และปลายลางเปน hinge จงมคา GB = 10
คา ( ) 33.12
125.4
1
12I2E
5.4EI
LIE
LIE
G
b
bb
c
cc
A =×===∑
∑
จาก Alignment chart แบบไมเซ จะไดคาของ 88.0Kx =
332.662,620,2
054.1345088.0
78.119000,040,2
rLK
EAP 2
2
2
x
xx
2
1e =
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ ×
××π=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
π= kg
0.1604584452.0
332.662,620,2872,191
6.0
PP1
CB
1e
u
m1 <=
−=
−= ใช 0.1B1 =
ดงนน 496,26M0.1MBM ntnt1ux === kg.m
ตวอยางการออกแบบโครงสรางรบแรงตามแนวแกนรวมกบโมเมนตดด 303
เนองจาก 2.0098266393.07988.225,202
872,19P
P
nc
u <==φ
ดงนน
0.1833520061.025.779,33
496,262
098266393.0M
MP2
P
nxb
ux
nc
u <=+=φ
+φ
ใชได
ขนตอนท 6 ตรวจสอบสาหรบกรณ (ง) จาก lt2nt1ux MBMBM += หาตวประกอบขยายคา (modification factor) B1 จากสมการ
6.0032,1304.06.0
MM4.06.0C
2
1m =⎟
⎠
⎞⎜⎝
⎛+=⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+=
การโกงเดาะรอบแกน x ใหปลายบนเปน GA และปลายลางเปน hinge จงมคา GB = 10
คา ( ) 33.12
125.4
1
12I2E
5.4EI
LIE
LIE
G
b
bb
c
cc
A =×===∑
∑
จาก Alignment chart แบบไมเซ จะไดคาของ 88.0Kx =
332.662,620,2
054.1345088.0
78.119000,040,2
rLK
EAP 2
2
2
x
xx
2
1e =
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ ×
××π=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
π= kg
304 การออกแบบโครงสรางเหลก
0.16025499.0
332.662,620,225.090,111
6.0
PP1
CB
1e
u
m1 <=
−=
−= ใช 0.1B1 =
หาตวประกอบขยายคา (modification factor) B2 จากระยะเซทางขางทยอมให
028154292.1
3001
270025.090,1121
1
LHP
1
1Bohu
2 =⎟⎠⎞
⎜⎝⎛×
−=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ Δ−
=
∑∑
ดงนนโมเมนตขยายคา (amplified moment) 5.897,7028154292.1032,130.1MBMBM lt2nt1ux ×+×=+= 84852.151,21Mux = kg.m ตรวจสอบการรบแรงรวมกนกบโมเมนตโดยอาศย Interaction equation
เนองจาก 2.0054840925.07988.225,20225.090,11
PP
nc
u <==φ
ดงนน
0.1653599212.025.779,33
84852.151,212
054840925.0M
MP2
P
nxb
ux
nc
u <=+=φ
+φ
ใชได
ดงนน ใชเสาเหลกรปตด 94300W ×
ตวอยางท 5.5 จงออกแบบคานชวงเดยวยาว 6 เมตร รบนาหนกบรรทกใชงานดงแสดง ซงมนาหนกบรรทกแบบจดกระทาในแนวเอยงผานศนยถวงของรปตด ถาคานมคายนทางขางทจดรองรบและทกงกลางคาน ใชเหลกชนด ASTM A36
วธทา ออกแบบโดยวธ AISC/ASD ขนตอนท 1 หานาหนกตามแนวแกนและโมเมนตดดทกระทา 0.17.03.0P =+= ตน 550350200w =+= kg/m
ตวอยางการออกแบบโครงสรางรบแรงตามแนวแกนรวมกบโมเมนตดด 305
( ) 39004
6100095.08
65504LP
8wLM
2y
2
x =××
+×
=+= kg.m
( ) 4654
6100031.04LPM x
y =××
== kg.m
ขนตอนท 2 เลอกขนาดรปตด คาโมดลสหนาตดโดยประมาณ
y
yn
y
xx F75.0
MCF6.0
MS +≈
โดยท
72SSC
y
xn −== ขนกบความลก d ของรปตด ประมาณคาของ 5Cn =
ดงนน
384250075.0
100465525006.0
100900,3Sx =×××
+××
≈ cm3
เลอกหนาตด 7.36300W × ม d = 300 mm, bf = 150 mm, tw = 6.5 mm, tf =9 mm, r =13 mm, A = 46.787 cm2, w =36.7 kg/m, Ix = 7210.5 cm4, Iy = 507.54 cm4, rx = 12.414 cm, ry = 3.2936 cm, Sx = 480.7 cm3, Sy = 67.672 cm3, Zx = 542.2 cm3, Zy = 105.13 cm3, J = 12.33 cm4, Zt = 8.6139 cm3, Cw = 106,080 cm6 ตรวจสอบการรบโมเมนตดดสองทางโดยใชสมการ
0.1Ff
Ff
by
by
bx
bx ≤+
โดยท
3168296.8117.480100900,3
SMf
x
xbx =
×== ksc
1379596.687672.67100465
SM
fy
yby =
×== ksc
=bxF หนวยแรงดดทยอมใหรอบแกน x พจารณาจากคายนทางขาง ซงอยทปลายคานและกงกลางคาน ดงนนระยะคายนทางขางของปกรบแรงอดทมจรงคอ
00.3200.6L == m = 300 cm
2476533.1902500
000,040,20.15444.0FEb444.0
yf =××= cm < L = 300 cm
92307692.761526.0
300b26.0
LrL
fT
=×
==
3.2MM3.0
MM05.175.1C
3
2
1
2
1b ≤⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+=
3.275.13900
03.03900
005.175.1C2
b <=⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛+=
306 การออกแบบโครงสรางเหลก
4702117.158
250075.1000,040,2586.17
FEC586.17
86801817.702500
75.1000,040,2517.3F
EC517.3
y
b
y
b
=×
×=
=×
×=
ถา y
b
T FEC517.3
rL≤ ใช ybx F60.0F = ซงไมใชกรณน
ถา y
b
T FEC586.17
rL≥ ใช y2
T
bbx F60.0
rL
EC862.5F ≤
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛= ซงไมใชกรณน
ถา y
b
Ty
b
FEC586.17
rL
FEC517.3 << ซงเปนกรณน ใช
15002500588127094.0F
25006.025001526.0
30075.1000,040,2759.52
250032F
F6.0FrL
EC759.52F
32F
bx
2
bx
yy
2
Tb
ybx
≤×=
×≤×⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
××
××−=
≤⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−=
1500317736.1470Fbx <= ksc หนวยแรงดดทยอมใหรอบแกนรอง 1875250075.0F75.0F yby =×== ksc แทนคาในสมการได
0.1Ff
Ff
by
by
bx
bx ≤+
0.191827052.0
0.118751379596.687
317736.14703168296.811
≤
≤+
ตรวจสอบหนวยแรงเฉอน หนวยแรงแอนทยอมให 100025004.0F4.0F yv =×== ksc แรงเฉอนทางดงทจดรองรบ
21252
00.65502
9502
wL2PVy =
×+=+= kg
หนวยแรงเฉอนทางดง
974359.10865.030
2125dtV
AV
fw
y
w
yvy =
×=== ksc < Fv = 1000 ksc
ตวอยางการออกแบบโครงสรางรบแรงตามแนวแกนรวมกบโมเมนตดด 307
แรงเฉอนทางราบทจดรองรบ
1552
3102PVx === kg
หนวยแรงเฉอนทางราบ
611111111.89.0152
1555.1tb2
V5.1A2V5.1f
ff
x
f
xvy =
×××
=== ksc < Fv = 1000 ksc
ดงนนใชคานรปตด 7.36300W ×
ออกแบบโดยวธ AISC/LRFD ขนตอนท 1 หานาหนกประลย และโมเมนตดดประลย 48.17.06.13.02.1P6.1P2.1P LLDLu =×+×=+= ตน = 1,480 kg 8003506.12002.1w6.1w2.1w LLDLu =×+×=+= kg/m
( ) ( )4
62.18cos480,18
68004
L2.18cosP8LwM
o2o2u
ux×
+×
=+=
937954.708,5Mux = kg.m = 570,893.7954 kg.cm
( ) ( ) 3835191.6934
62.18sin480,14
L2.18sinPMoo
uuy =
×== kg.m
35191.338,69Muy = kg.cm ขนตอนท 2 พจารณาเลอกรปตด โมดลสพลาสตกโดยประมาณของหนาตดคอ
yb
uyun
yb
uxx F
MCF
MZφ
+φ
≈
เมอ 72ZZC
y
xun −≈= เลอกคาท 5Cun = ดงนน
8158022.40725009.0
35191.338,69525009.0
7954.893,570Zx =×
×+
×= cm3
เลอกหนาตด 7.36300W × ม d = 300 mm, bf = 150 mm, tw = 6.5 mm, tf =9 mm, r =13 mm, A = 46.787 cm2, w =36.7 kg/m, Ix = 7210.5 cm4, Iy = 507.54 cm4, rx = 12.414 cm, ry = 3.2936 cm, Sx = 480.7 cm3, Sy = 67.672 cm3, Zx = 542.2 cm3, Zy = 105.13 cm3, J = 12.33 cm4, Zt = 8.6139 cm3, Cw = 106,080 cm6 ตรวจสอบวาหนาตดเปนแบบ compact หรอไม สวนปก (flange)
p
f
f
yp
333333333.89.02
0.15t2
b
85497121.102500
000,040,238.0FE38.0
λ<=×
=
===λ
94196366.277002500000,040,283.0
FFE83.0
ryr =
−=
−=λ
308 การออกแบบโครงสรางเหลก
สาหรบสวนปก pf
f
t2b
λ< หนาตดนเปนแบบคอมแพค ตรวจสอบแผนตงเพอยนยน
สวนแผนตง (web)
38461538.3965.0
3.129.020.30t
r2t2dth
w
f
w
=×−×−
=−−
=
8245682.162
2500000,040,270.5
FE70.5
4070836.1072500
000,040,276.3FE76.3
yr
yp
===λ
===λ
สาหรบแผนตงนน pwth
λ< หนาตดนเปนชนดคอมแพคแนนอนแลว
ขนตอนท 3 หากาลงรบโมเมนตดดประลยของรปตดทเลอกใช ตรวจสอบระยะคายนทางขางเพอหากาลงรบโมเมนตดดประลย 54.507Iy = cm4, ry = 3.2936 cm, Sx = 480.7 cm3 33.12J = cm4 080,106Cw = cm6 A = 46.787 cm2, E = 2,040,000 ksc, ==ν 3.0 Poisson’s ratio ไดโมดลสการเฉอน
( ) ( ) 3846.615,7843.012
000,040,212EG =
+=
ν+= ksc
2
787.4633.123846.615,784000,040,27.4802
EGJAS
xx
1×××π
=π
=
2777.426,140x1 = kg/cm2
22
x
y
w2 33.123846.615,784
7.48054.507080,1064
GJS
IC4x ⎟
⎠
⎞⎜⎝
⎛×
×=⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛=
62 10064104493.2x −×= (kg/cm2)-2
5879011.1652500
000,040,22936.376.1FEr76.1L
yyp =×== cm
( )
( )
414869595.19488824.256L001855972.119488824.256L
003715388.0119488824.256L
700250010064104493.2117002500
2777.426,1402936.3L
FFx11FF
xrL
r
r
r
6r
2ry2
ry
1yr
×=+=
++=
−××++−
×=
−++−
=
−
5491613.363Lr = cm
ตวอยางการออกแบบโครงสรางรบแรงตามแนวแกนรวมกบโมเมนตดด 309
ขณะท 3002
600Lb == cm
นนคอ rbp LLL << ดงนน
( )⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡
−−
−−=pr
pbrppbn LL
LLMMMCM
เมอ 2
2
1
2
1b M
M3.0MM05.175.1C ⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+=
75.1937954.708,503.0
937954.708,5005.175.1C
2
b =⎟⎠
⎞⎜⎝
⎛+⎟⎠
⎞⎜⎝
⎛+=
500,355,12.5422500ZFM xyp =×== kg.cm ( ) ( ) 260,8657.4807002500SFFM xryr =×−=−= kg.cm ดงนน
( ) ( )
( ) 0528.864,332LLLL
MM
67898183.0260,865500,355,1LLLL
MM
67898183.05879011.1655491613.363
5879011.165300LLLL
pr
pbrp
pr
pbrp
pr
pb
=−−
−
×−=−−
−
=−
−=
−−
[ ]0528.864,332500,355,175.1Mn −= 908.612,789,1Mn = kg.cm > 500,355,1Mp = kg.cm ตองใช 500,355,1MM pn == kg.cm = 13,555 kg.m 5.199,12555,139.0Mnxb =×=φ kg.m 5.542,23613.10525009.0ZFM yybnyb =××=φ=φ kg.cm 425.365,2Mnyb =φ kg.m ตรวจสอบโดยใชสมการ
0.1M
MM
M
nyb
uy
nxb
ux ≤φ
+φ
0.1761097656.0
0.1425.365,2
3835191.6935.199,12
937954.708,5
<
≤+
ตรวจสอบกาลงรบแรงเฉอน
979318.102,32
2.18cos480,12
00.68002
2.18cosP2LwP
oouu
uy =+×
=+= kg
( ) 325,2665.00.30250054.0dtF54.0AF6.09.0V wywyuy =×××=== kg
310 การออกแบบโครงสรางเหลก
uyuy PV > รบแรงเฉอนทางดงได
1278397.2312
2.18sin480,12
2.18sinPPoo
uux === kg
( )( ) ffyfyfyux tbF08.1AF08.1A2F6.09.0V === 450,369.00.15250008.1Vux =×××= kg uxux PV > รบแรงเฉอนทางราบได ดงนนใชคานรปตด 7.36300W ×
แบบฝกหดการออกแบบโครงสรางรบแรงในแนวแกนรวมกบโมเมนตดด 311
แบบฝกหดบทท 5 โครงสรางรบแรงตามแนวแกนและโมเมนตดดรวมกน
[1][Segui 6.2-1] เสารบแรงและโมเมนตตามรปมคายนทางขางของปกรบแรงอดเฉพาะทปลายทงสองขาง
นาหนกบรรทกใชงานคงท 25% และนาหนกบรรทกจรใชงาน 75% การดดเกดรอบแกน x ของหนาตด ชนดเหลก ASTM A992 หากไมคดการขยายคาแรงดดแลว จงตรวจสอบเสารบแรงและโมเมนตไดหรอไม
(ก) ตามวธ AISC/LRFD (ข) ตามวธ AISC/ASD
[2][Segui 6.2-2] ชนสวนโครงสรางในรป นาหนกแผคงทใชงานจากนาหนกของตวคานเอง สวนนาหนกแผ
จรใชงานเปนคาทตองการทราบ แรงอดตามแนวแกนจากนาหนกบรรทกคงทใชงาน 4.5 ตน และจากนาหนกบรรทกจรใชงาน 9 ตน การดดเกดรอบแกน x ของหนาตด ไมคดผลการขยายคาแรงดด คายนทางขางมทปลายทงสองขางเทานน เหลกชนด ASTM A992
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
312 การออกแบบโครงสรางเหลก
ชนสวนในโครงเฟรมทไมเซ [3][Segui 6.5-1] จงหาตวประกอบขยายคาโมเมนต (moment amplification factor) B1 ของชนสวนในขอ [1] (ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD [4][Segui 6.5-2] จงหาตวประกอบขยายคาโมเมนต (moment amplification factor) B1 ของชนสวนในขอ [2] (ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD [5][Segui 6.5-3] หนาตด 6.49350W × ชนดเหลก ASTM A992 ใชเปนโครงสรางรบแรงตามแนวแกน
รวมกบโมเมนตดด ความยาว 4.20 เมตร คายนทางขางมทปลายทงสองขาง มการยดใหไมมการเซทางขาง ให 9.0Kx = และ 0.1Ky = มแรงกระทาทางขางระหวางปลายทงสอง แรงอดใชงาน 155 ตน และโมเมนตดดรอบแกนหลก (แกน x) 34 ตนเมตร นาหนกบรรทกใชงานคงท 33% และนาหนกบรรทกจรใชงาน 67% ใหใช 6.1Cb = ใหตรวจสอบวาชนสวนนสอดคลองกบขอกาหนดของมาตรฐาน AISC หรอไม
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD [6][Segui 6.5-4] ชนสวนตามรป P6.5-4 เปนชนสวนทอยในโครงเฟรมทไมเซ แรงอดตามแกนและโมเมนต
ดดเปนนาหนกบรรทกใชงาน โมเมนตดดรอบแกน x ของหนาตด (ในรปไมไดแสดงแรงเฉอนเอาไว) โดยแบงเปนนาหนกบรรทกคงท 30% และนาหนกบรรทกจร 70% จงตรวจสอบวาชนสวนนเปนไปตามสมการ interaction ของ AISC หรอไม
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
แบบฝกหดการออกแบบโครงสรางรบแรงในแนวแกนรวมกบโมเมนตดด 313
[7][Segui 6.5-5] คานชวงเดยวรบโมเมนตดดทปลายรอบแกน x ของหนาตด ดงแสดงในรปท P6.5-5 แรง
ตามแนวแกนและโมเมนตดดนเปนนาหนกบรรทกใชงานโดยเปนนาหนกบรรทกคงทกบนาหนกบรรทกจรอยางละครง คายนทางขางมเฉพาะทปลายทงสอง ไมตองคดนาหนกคานเอง คานเปนแบบ คาน-เสา ใช Fy = 3500 ksc ใหตรวจสอบคานนวารบนาหนกไดหรอไม
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
[8][Segui 6.5-6] คาน-เสาในรป P6.5-6 เปนแบบไมเซ โมเมนตดดรอบแกนหลก (x) ของหนาตด ชนดเหลก
ASTM A992 แรงและโมเมนตทแสดงเปนนาหนกบรรทกใชงาน โดยแบงเปนนาหนกบรรทกคงท 25% และนาหนกบรรทกจร 75% ชนสวนสามารถรบแรงทกาหนดไดหรอไม
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
[9][Segui 6.5-7] ชนสวนทแสดงในรปท P6.5-7 มคายนทางขางทจด A, B และ C โมเมนตดดกระทารอบ
แกนหลก (แกน x) ของหนาตด นาหนกบรรทกเปนนาหนกบรรทกใชงาน นาหนกบรรทกแผรวมนาหนกคานเอาไวแลว ชนดเหลก ASTM A992 ชนสวนรบแรงและโมเมนตทกาหนดไดหรอไม
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
314 การออกแบบโครงสรางเหลก
[10][Segui 6.5-8] ชนสวนโครงสรางเหลกตามรปท P6.5-8 อยในโครงเฟรมทไมเซ โมเมนตดดรอบแกน
หลก (แกน x) ของหนาตด แรงและโมเมนตทแสดงเปนนาหนกบรรทกใชงาน โดยเปนนาหนกบรรทกคงท 50% และนาหนกบรรทกจร 50% จงตรวจสอบวาชนสวนดงกลาวสอดคลองกบมาตรฐาน AISC หรอไม
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
[11][Segui 6.5-9] ชนสวนในรป P6.5-9 เปนเหลกชนด ASTM A572 Grade 50 อยในโครงเฟรมทไมเซ
โมเมนตทปลายเปนนาหนกบรรทกใชงานและดดรอบแกนหลก (แกน x) ของหนาตด ไมแสดงแรงเฉอนทปลายชนสวน ถาแรงตามแกนและโมเมนตดดเปนนาหนกบรรทกคงท 33% และนาหนกบรรทกจร 67% ให Kx = Ky = 1.0 จงหาแรงอดตามแนวแกนสงสด P ทชนสวนรบได
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
แบบฝกหดการออกแบบโครงสรางรบแรงในแนวแกนรวมกบโมเมนตดด 315
[12][Segui 6.5-10] แรงและโมเมนตในรป P6.5-10 เปนนาหนกบรรทกใชงาน โดยแบงเปนนาหนกบรรทก
คงท 25% และนาหนกบรรทกจร 75% ชนดเหลก ASTM A992 ชนสวนรบนาหนกบรรทกไดหรอไม (ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
[13][Segui 6.5-11] ชนสวนในรป P6.5-11 อยในโครงเฟรมทไมเซ ชนดเหลก ASTM A992 แรงตาม
แนวแกนและโมเมนตดดทปลายยงไมไดเพมคา โดยเปนนาหนกบรรทกคงท 33% และนาหนกบรรทกจร 67% ไมแสดงแรงเฉอนทปลายเอาไว ใช Kx = Ky = 1.0 จงตรวจสอบวาชนสวนนรบแรงและโมเมนตทกาหนดไดหรอไม
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
316 การออกแบบโครงสรางเหลก
[14][Segui 6.5-12] ชนสวนในรป P6.5-12 มคายนทางขางทปลายทงสอง ใชเหลก ASTM A572 Grade 50
แรงทกระทาเปนนาหนกบรรทกใชงาน โดยเปนนาหนกบรรทกคงท 50% และนาหนกบรรทกจร 50% ใหตรวจสอบวาหนาตดคานรบนาหนกไดหรอไม
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
[15][Segui 6.5-13] เสายดปลายแนนทงสองปลายในรป P6.5-13 ไมมการเซ ขนาดหนาตด 7.89500W ×
เหลกชนด ASTM A992 การดดรอบแกนหลก (แกน x) จงหาแรงกระทาใชงานสงสด Q เปนนาหนกบรรทกจร
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
แบบฝกหดการออกแบบโครงสรางรบแรงในแนวแกนรวมกบโมเมนตดด 317
ชนสวน คาน-เสา ในโครงเฟรมทมการเซ [16][Segui 6.6-1] เหลกรปหนาตด 136350W × ม Fy = 3500 ksc เปน คาน-เสา ในโครงเฟรมทเซได ความ
ยาว 4.20 เมตร ในการวเคราะหครงแรกไดคาทงในสภาพเซและไมเซ ตารางทแสดงนเปนนาหนกบรรทกเพมคาแลว
แบบการวเคราะห Pu, ตน Mtop, ตน.เมตร Mbot, ตน.เมตร โครงเฟรมไมเซ 181 6.22 3.32 โครงเฟรมเซได - 5.53 13.13
การดดเปนการดดรอบแกนหลก (แกน x) โมเมนตทกตวทศทางไปทางเดยวกนทาใหเกดการโกงสองทาง ให ∑ = 144,18P 2e ตน และ ∑ = 720,2Pu ตน ตวประกอบความยาวประสทธผลเมอไมเซ Kx = 1.0 และเมอเซ Kx = 1.7 โดย Ky = 1.0 ในทกกรณ ใชวธ AISC/LRFD ตรวจสอบวาชนสวนรบแรงและโมเมนตไดหรอไม
[17][Segui 6.6-2] เหลกรปตด 136350W × ชนด ASTM A992 ยาว 4.80 เมตร เปนเสาในโครงเฟรมทเซได แรงตามแนวแกนและโมเมนตทปลายไดจากการวเคราะหนาหนกโนมถวง (นาหนกบรรทกคงทและนาหนกบรรทกจร) ตามรปท P6.6-2a ทงโครงเฟรมและนาหนกบรรทกเปนแบบสมมาตร รปท P6.6-2b เปนผลการวเคราะหแรงลม แรงและโมเมนตเปนนาหนกบรรทกใชงาน โดยโมเมนตเปนการดดรอบแกนหลก (แกน x) ตวประกอบความยาวประสทธผลกรณไมเซ Kx = 0.85 และกรณทเซ Kx = 1.2 สวนทางแกนรอง Ky = 1.0 เสานรบแรงกระทาไดหรอไม
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
318 การออกแบบโครงสรางเหลก
การออกแบบชนสวน คาน-เสา [18][Segui 6.7-1] ใหใช Fy = 3500 ksc จงเลอกหนาตด 300W ทเบาทสดสาหรบชนสวน คาน-เสา ตามรป
P6.7-1 ชนสวนนอยในโครงเฟรมทไมเซ แรงตามแนวแกนและโมเมนตดดเปนนาหนกบรรทกใชงาน โดยแบงเปนนาหนกบรรทกคงท 30% และนาหนกบรรทกจร 70% (ไมไดแสดงแรงเฉอนทปลายเอาไว) การดดรอบแกนหลก (แกน x) ให Kx = Ky = 1.0
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
[19][Segui 6.7-2] คาน-เสา ในรป P6.7-2 อยในโครงเฟรมทไมเซ รบแรงและโมเมนต (ไมแสดงแรงเฉอนท
ปลาย) ซงเปนนาหนกบรรทกใชงานโดยเปนนาหนกบรรทกคงท 50% และนาหนกบรรทกจร 50% ชนดเหลก ASTM A992 การดดรอบแกนหลก (แกน x) จงเลอกหนาตด 250W ทเบาทสด
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
แบบฝกหดการออกแบบโครงสรางรบแรงในแนวแกนรวมกบโมเมนตดด 319
[20][Segui 6.7-3] ชนสวนคาน-เสาตามรป P6.7-3 นาหนกบรรทกทแสดงเปนนาหนกบรรทกใชงาน โดย
แบงเหนนาหนกบรรทกคงท 25% และนาหนกบรรทกจร 75% การดดเกดรอบแกนหลก (แกน x) ของหนาตด ให Kx = Ky = 1.0 ชนดเหลก ASTM A992 จงเลอกหนาตด 250W
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
[21][Segui 6.7-4] ชนสวนในรป P6.7-4 อยในโครงเฟรมทไมเซ การดดเกดรอบสองแกนของหนาตด คาท
แสดงเปนนาหนกบรรทกใชงาน โดยแบงเปนนาหนกบรรทกคงท 33% และนาหนกบรรทกจร 67% (ทงนไมไดแสดงแรงเฉอนเอาไว) ให Kx = Ky = 1.0 ชนดเหลก ASTM A992 เลอกหนาตด W
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
320 การออกแบบโครงสรางเหลก
[22][Segui 6.7-5] ชนสวนในรป P6.7-5 รบนาหนกบรรทกใชงาน การดดรอบแกนหลก (แกน x) อยใน
โครงเฟรมทไมเซ ให Kx = 0.8 และ Ky = 1.0 ชนดเหลก ASTM A992 จงเลอกหนาตด W350 ใหรบแรงกระทาได
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
[23][Segui 6.7-6] ชนสวน P6.7-6 อยในโครงเฟรมทไมเซ แรงและโมเมนตเปนนาหนกบรรทกใชงาน โดย
เปนนาหนกบรรทกคงท 50% และนาหนกบรรทกจร 50% ชนดเหลก ASTM A992 จงเลอกหนาตด W ทเหมาะสม
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
แบบฝกหดการออกแบบโครงสรางรบแรงในแนวแกนรวมกบโมเมนตดด 321
[24][Segui 6.7-7] ชนสวนในรป P6.7-7 อยในโครงเฟรมทไมเซ นาหนกบรรทกทแสดงเปนนาหนกบรรทก
ใชงาน แบงเปนนาหนกบรรทกคงท 25% และนาหนกบรรทกจร 75% ให Kx = Ky = 1.0 ชนดเหลก ASTM A992 จงเลอกหนาตด W ทเหมาะสม
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
[25][Segui 6.7-8] ใหออกแบบโดยวธ AISC/LRFD เลอกหนาตด W300 ทเบาทสด เหลกชนด ASTM A992
สาหรบคาน-เสาในโครงเฟรมทเซได ความยาวชนสวน 4.80 เมตร ตวประกอบความยาวประสทธผลตอนทยงไมเซ Kx = 1.0 และตอนทเซได Kx = 2.0 ทางแกนรอง Ky = 1.0 การดดเกดรอบแกนหลก (แกน x) ของหนาตด แรงอดตามแนวแกนและโมเมนตเปนคาทเพมแลวจากการวเคราะหครงแรกคอ Pu = 34 ตน, Mnt = 37.3 T.m , และ Mlt = 4.15 T.m ให Cm = 0.6 และ Cb = 1.67
[26][Segui 6.7-9] โครงเฟรมชนเดยวทแสดงในรป P6.7-9 รบนาหนกบรรทกคงท (dead load) นาหนกจรจากหลงคา (roof live load) และแรงลม (wind load) ในรปแสดงผลการวเคราะหโดประมาณ ซงแรงตามแกนและโมเมนตแยกเปนจากนาหนกบรรทกคงท จากนาหนกจรของหลงคา แรงยกเนองจากแรงลม (wind uplift) และแรงทางขางจากแรงลม (lateral wind load) แรงทางดงมความสมมาตรและใหเปนโมเมนต Mnt อยางเดยว สวนแรงทางขางทาใหเกดโมเมนต Mlt ใชเหลกชนด ASTM A992 จง
เลอกหนาตด W350 ใหดชนการโยกตว (drift index) เนองจากแรงลมใชงาน ไมเกน 4001 การดดเกด
รอบแกนหลก (แกน x) ของหนาตด คายนทางขางมเฉพาะปลายลางและปลายบนของเสา (ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
322 การออกแบบโครงสรางเหลก
การออกแบบแกงแนง (Design of Bracing) [27][Segui 6.7-10] ใหออกแบบแกงแนงของโครงเฟรมในขอ [26] โดยใชเหลกฉากเดยว ชนดเหลก ASTM
A36 ใหวางลกษณะของแกงแนงจนทาใหโครงเฟรมมเสถยรภาพทงสามเฟรม (ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
โครงขอหมนททอนบนรบแรงอดและมแรงทางขวางกระทาระหวางปลายชนสวน [28][Segui6.8-1] ใหใช Fy = 3500 ksc เลอกชนสวนตว T ทาชนสวนบน (top chord) ของโครงขอหมนใน
รป P6.8-1 ชวงหางระหวางโครงขอหมนหรอระยะ bay = 7.50 เมตร โดยมนาหนกกระทาดงน แป 14150W × วางตรงจดตอและกงกลางระยะจดตอ หมะ 100 kg/m2 บนพนระดบฉายของหลงคา หลงคาโลหะเคลอบ 10 kg/m2 โครงหลงคา 20 kg/m2 ฉนวน 15 kg/m2 (ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
แบบฝกหดการออกแบบโครงสรางรบแรงในแนวแกนรวมกบโมเมนตดด 323
[29][Segui 6.8-2] ใหใชเหลก ASTM A992 เลอกหนาตด T สาหรบชนสวนทอนบนของโครงขอหมน
หลงคาในรปท P6.8-2 ชวงหางของโครงขอหมนหรอระยะ bay = 7.50 เมตร แป 14150W × วางตรงจดตอและทกงกลาง นาหนกบรรทกสรปดงน
หลงคาโลหะเคลอบ 10 kg/m2 โครงขอหมน 25 kg/m2 หมะ 90 kg/m2 บนพนระดบฉายของหลงคา (ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
ขอสอบกลางภาค 2/2550 ครศาสตรโยธา มทร.ธญบร [30] จงออกแบบเสาในโครงเฟรมทไมเซ สง 6.00 เมตร เหลกชนด ASTM A36 ม Fy = 2500 ksc, E =
2,040,000 ksc ให Kx = Ky = 1.0 รบแรงอดใชงานตามแนวแกน 120 ตน ปลายบน M = 30 T.m ปลายลาง M = 12 T.m ทศทางเหมอนปลายบน การดดแบบใชงาน และเปนการดดรอบแกนหลก (แกน x) เลอกหนาตดแบบ H (หนาตด W ทมความลก d ใกลเคยงกบความกวางปก bf) ออกแบบตามวธ AISC/LRFD
324 การออกแบบโครงสรางเหลก
ขอสอบกลางภาค 2/2551 ครศาสตรโยธา มทร.ธญบร [31] จงออกแบบเสาในโครงเฟรมทไมเซ สง 4.50 เมตร เหลกชนด ASTM A572 Grade 50 ม Fy = 3500 ksc,
E = 2,040,000 ksc ให Kx = 0.80, Ky = 1.0 รบแรงอดใชงานตามแนวแกน 240 ตน ปลายบน M = 25 T.m ปลายลาง M = 10 T.m ทศทางสวนกบปลายบน การดดแบบใชงาน และเปนการดดรอบแกนหลก (แกน x) เลอกหนาตดแบบ H (หนาตด W ทมความลก d ใกลเคยงกบความกวางปก bf) ออกแบบตามวธ AISC/LRFD
การตอโครงสรางโดยใชตวยด 325
บทท 6 การตอโครงสรางโดยใชตวยด
6.1 การตอโครงสรางโดยใชตวยด เมอจาเปนตองตอโครงสราง อาจจะใชตวยดเชน หมดยาหรอสลกเกลยว ทาการยดใหโครงสรางตดกนและสามารถรบแรงตางๆ ไดโดยปลอดภย แรงทกระทาตอตวยดอาจจะเปนแรงรวมศนยคอแรงตางๆ กระทาผานศนยถวงของรอยตอ (และเปนศนยถวงของกลมตวยด) หรออาจจะเปนแรงเยองศนย แรงทกระทาไมผานศนยถวงของรอยตอ การออกแบบรอยตอจะพจารณากาลงของตวยดตามมาตรฐานกาหนด ขนาดของรเจาะสาหรบตวยด จะเจาะใหโตกวาขนาดของตวยด โดยรเจาะมาตรฐาน (standard hole) จะมขนาดขนกบขนาดของตวยดดงน ตวยดขนาดเสนผานศนยกลาง 24 มม ลงมา ใหเผอขนาดรเจาะโตขน 2 มม
ตวยดขนาดเสนผานศนยกลางโตกวา 24 มม ขนไป ใหเผอขนาดรเจาะโตขน 3 มม
หมดยา (Rivet)
รปท 6.1 เปนรปรางทวไปของหมดยาทใชมากทสด หวของหมดยาเปนแบบหวกลม (button head) แตอาจจะมแบบหวแบน (countersunk head) สาหรบกรณทมชองวางจากด ในการใชงานจะเผาใหหมดยารอนแดง สอดเขาในรทเจาะเตรยมไว รองดานหวเอาไวแลวยาดานปลายทโผลออกมาใหโคงมนเหมอนสวนหว เมอเยนลงหมดยาจะหดรดเขาจนแนนมาก มาตรฐาน ASTM แบงหมดยาเปน 3 ชนดคอ A502 เกรด 1 (ASTM A502-1) A502 เกรด 2 (ASTM A502-2) A502 เกรด 3 (ASTM A502-3) ขนาดของหมดยาตงแต 12 มม ถง 36 มม หมดยา ASTM A502-1 ทาจากเหลกกลาคารบอน (คารบอนประมาณ 0.8 %) กาลงครากประมาณ 1950 ksc ใชตอแผนเหลกกลาทวไป
326 การออกแบบโครงสรางเหลก
หมดยา ASTM A502-2 และ ASTM A502-3 ทาจากเหลกกลาคารบอน-แมงกานส กาลงครากประมาณ 2650 ksc ใชตอแผนเหลกกลากาลงสง โดยชนด ASTM A502-3 จะทนการกดกรอนสงมาก การตอสวนโครงสรางดวยหมดยาใชงานมากในสมยกอน ปจจบนแทบจะไมใชแลว เนองจากการตอโครงสรางดวยสลกเกลยวทางานไดงายกวา และประหยดกวา ไมตองใชเครองมอพเศษใดๆ
สลกเกลยว (Bolt)
รปท 6.2 เปนสลกเกลยว สวนหว (head) มกจะเปนหกเหลยม หรออาจจะเปนสเหลยม หรอหวกลม
แลวบมลงไปเปนหกเหลยมสาหรบขนดวยประแจ L แหวนรอง (washer) สาหรบกระจายแรงกด สลกเกลยว
ตวผ (bolt) มเกลยวทปลายอาจจะตลอดความยาวหรอแคบางสวน สวนสลกเกลยวตวเมย (nut) สาหรบขนอด
ใหแนน สลกเกลยวในงานโครงสรางม 2 ชนด คอ สลกเกลยวแบบธรรมดา (unfinished bolt) และสลกเกลยว
กาลงสง (high-strength bolt)
สลกเกลยวแบบธรรมดา เปนชนด ASTM A307 ทาจากเหลกกลาคารบอนตา มกาลงดงประลย 4000 ksc รบแรงเฉอนและแรงกดไดนอยกวาหมดยา ใชสาหรบโครงสรางขนาดเลกทไมมการสนสะเทอนหรอแรงกระแทก ขนาดเสนผานศนยกลางตงแต 16 มม ถง 38 มม สลกเกลยวกาลงสง ไดแก ASTM A325, ASTM A449 และ ASTM A490 ชนด A325 และ A449 ทาจากเหลกกลาคารบอนปานกลางชบแขง มกาลงครากประมาณ 5600 ksc ถง 6350 ksc และกาลงดงประลยประมาณ 7250 ksc ถง 8300 ksc ขนกบขนาดของสลกเกลยว ขนาดเลกกาลงจะสงกวาขนาดใหญเพราะการชบแขงจะแขงไดทวกวา สาหรบสลกเกลยวกาลงสง ASTM A490 ทาจากเหลกกลาประสมชบแขง หนวยแรงดงทจดครากประมาณ 7950 ksc ถง 8970 ksc ขนกบขนาดเหลก โดยขนาดเลกจะแขงกวาขนาดโต ขนาดของสลกเกลยวกาลงสง ตงแต 12 mm ถง 38 mm แต ASTM A449 มถงขนาด 76 mm การขนสลกเกลยวตวเมยของสลกเกลยวกาลงสงทาไดสองแบบคอ ขนแนนพอด (snug-tight) มแรงดง
ในสลกเกลยวบางเลกนอย รอยตอขยบตวไดบาง การขนแนนมาก (fully tensioned) แรงดงในสลกเกลยวประมาณ 70 % ของแรงดงประลย รอยตอไมมการขยบตวเนองจากแรงฝดระหวางแผนเหลกทมาตอกน
การตอโครงสรางโดยใชตวยด 327
การขนสลกเกลยวกาลงสงใหแนนมากทาไดโดย (ก) วธ Turn-of-the-nut คอขนตวเมยตอไปใหไดตามจานวนรอบทระบ (ข) วธ Calibrating wrench ขนตวเมยตอไปดวยประแจแรงบด (Torque wrench) ทมสเกลบอกบอก
กาลงหรอโมเมนตทใชขน ปจจบนมประแจทตงแรงบดเอาไว เมอขนจนไดแรงบดตวประแจจะรดไป
(ค) ใชแหวนรองบอกแรงดงทเรยกวา Direct Tension Indicator : DTI (ง) ใชสลกเกลยวแบบพเศษ ทเรยกวา Calibrated Bolt Assembles ตองใชเครองขนเฉพาะ เมอขน
จนไดกาลงทกาหนด ปลายของสลกเกลยวทตอไวพเศษจะขาดหลดออก ในประเทศไทยนยมใชวธ (ข) ซงไมตองฝกการใชเครองมอมากเหมอนวธอนๆ หวหนางานอาจจะเปนผตงโมเมนตทประแจแลวใหคนงานขนตวเมยใหแนนตามกาหนด
การยดตอชนสวน
การใชตวยดในการตอโครงสรางเหลก ทาได 2 อยางดงน (1) ตอแบบทาบ (Lap joint) นาแผนมาทาบแลวเจาะรยดดวยตวยด ดงรปท 6.3 รอยตอจะเกดแรงเยองศนย แตถาตวยดอยางนอย 2 ตวใน 1 แถวจะลดอาการนลงไดบาง
(2) ตอแบบประกบ (Butt joint) นาแผนเหลกมาตอชนกน ใชเหลกอกหนงแผนมาประกบเจาะรยดดวยตวยด ในกรณใชแผนประกบ 1 แผน (single cover butt joint) อาจจะเกดการเยองศนย ดงรปท 6.4 (ก) แตถาเปลยนไปใชแผนประกบ 2 แผน (double cover butt joint) จะไมมการเยองศนยซงดทสด ดงแสดงในรปท 6.4 (ข) รปท 6.5 แสดงการตอยดดวยตวยด อาจจะใชตวยดเพยงแถวเดยว (chain) หรอหลายแถวและตอยดเยองกน (zigzag) ตองใชตวยดแถวละ 2 ตวในแตละแถวขนานกบแนวแรง ระยะหางระหวางศนยกลางของตวยดหรอรเจาะในแนวขนานกบแนวแรง เรยกวา pitch ตวยอ “s” ระยะหางระหวางศนยกลางของตวยดหรอรเจาะในแนวตงฉากกบแนวแรง เรยกวา gage ใชอกษรยอ “g” เรยกแนวแถวตวยดทขนานแนวแรงวา gage line
328 การออกแบบโครงสรางเหลก
ระยะหางระหวางระหวางขอบของชนสวนกบศนยกลางของตวยดหรอรเจาะตวนอกสดเรยกวา ระยะขอบ (edge distance) ใชตวยอ “e”
6.2 ประเภทของรอยตอยด
รอยตอยดยดแบงตามสภาพของการรบแรงได 2 ประเภท คอ (1) รอยตอแบบรบแรงกด (Bearing Type) เมอมแรงกระทากบรอยตอชนดน ชนสวนทตอกนจะขยบตว (slip) ไดบาง โดยถอวาความฝดระหวางผวของชนสวนนอย (เนองจากแรงบบอดจากตวยดนอย) พนผวของตวยดจะกดเขากบพนผวรเจาะของชนสวน และเพอใหงายขนจงสมมตใหแรงกดกบตวยดทกตวเทากน และกระจายสมาเสมอบนพนทสเหลยมผนผากวางเทากบเสนผานศนยกลางของตวยดและยาวเทากบความหนาของชนสวน แรงทเกดกบตวยดจะมทงแรงเฉอนและแรงกด
ประเภทของรอยตอยด 329
(2) รอยตอแบบมแรงฝด (Friction Type) สลกเกลยวทขนแนนมากทาใหเกดแรงอดตงฉากผวสมผสของชนสวน แรงเสยดทานระหวางผวสมผสจงเกดขนและมากพอทจะตานทานการไถลของผวสมผสได แรงดงในสลกเกลยวกาลงสงอยทประมาณ 70% ของแรงดงประลย ลกษณะรอยตอแบบนคอรปท 6.6 (ข) ผวสมผสตองไมมการเคลอบใดๆ ทจะทาใหความฝดลดลง การคานวณกาลงของรอยตอจงพจารณาเฉพาะแรงเฉอนทกระทากบตวยด เมอแรงกระทามากกวาความฝดระหวางผว ชนสวนจะขยบตวจนมแรงกดทตวยดขนมาเหมอนแบบแรก มาตรฐาน AISC เรยกรอยตอแบบนวา Slip-critical connection หรอรอยตอแบบไมขยบตว ความสามารถของรอยตอแบบนจะรบแรงสนสะเทอนและแรงกระแทกไดด จงเหมาะกบโครงสรางสะพาน และในกรณทรอยตอตองรบแรงดงดวยตวยดโดยตรงจะใชรอยตอแบบนดวย
6.3 การวบตของรอยตอ
การวบตของรอยตอทใชตวยด อาจจะเกดทตวยด หรอเกดทแผนเหลกทนามาตอกน ดงรปท 6.7 การวบตเนองจากแรงเฉอน (Shear failure) เกดทตวยด เนองจากใชตวยดขนาดเลก หรอจานวนตวยดนอยเกนไป จนตวยดขาดในระนาบการเฉอน การขาดระนาบเดยวหากตอทาบ และสองระนาบหากตอประกบ เนอทหนาตดของตวยดเปนผรบแรงเฉอน ปองกนไดโดยเพมขนาดหรอจานวนตวยด ดรปท 6.7 (ก) และ (จ)
330 การออกแบบโครงสรางเหลก
การวบตจากการดงขาด (Cracking or fracture failure) ดงรปท 6.7 (ข) เกดจากเนอทหนาตดประสทธผลนอยเกนไป มกจะมาจากระยะหางระหวางตวยดนอย ปองกนไดโดยเพมขนาดของแผนเหลก หรอจดตาแหนงตวยดใหเหมาะสม การวบตเนองจากแรงกด (Bearing failure) ตามรปท 6.7(ค) เนองจากใชแผนเหลกบางเกนไป พนทรบแรงกดจะเปนสเหลยมผนผากวางเทากบเสนผานศนยกลางของตวยดและยาวเทากบความหนาของแผนเหลก ปองกนไดโดยเพมความหนาของแผนเหลก หรอเพมจานวนตวยด การวบตเนองจากการเฉอนขาด (Tear out failure) ตามรปท 6.7 (ง) เกดเมอแผนเหลกบางเกนไปหรอรเจาะใกลขอบเกนไป ปองกนไดโดยเพมความหนาของแผนเหลกและใหรเจาะหางจากขอบ 1.5 ถง 2.0 ของเสนผานศนยกลางตวยด การวบตจากการดด (Bending failure) ดงรปท 6.7 (ฉ) เกดในกรณทตวยดชะลดมาก คอเสนผานศนยกลางนอยแตยาว ปองกนไดโดยใชขนาดตวยดโตขน การวบตจากแรงดงและแรงเฉอน (Block shear) (ไมมรปแสดงในรปท 6.7 แตจะแสดงในตวอยาง) เมอจดตอรบแรงดง แลวแผนเหลกขาดสองแนวตงฉากกน แนวหนงขนานกบแนวแรงเกดจากแรงเฉอน อกแนวหนงตงฉากกบแนวแรงเกดจากแรงดง รปรางของรอยขาดคลายกลองจงเรยก block shear การวเคราะหการขาดของรอยตอแบบนเปนเรองสาคญทตองตรวจสอบทกครง ในการออกแบบโครงสรางเหลก แมจะออกแบบชนสวนตางๆ อยางดสามารถรบแรงตางๆ ไดแลว หากออกแบบจดตอไมดพอกจะทาใหโครงสรางวบตตรงจดตอแลวระบบโครงสรางกจะวบตตามทงหมด
การออกแบบรอยตอยดแบบรบแรงกด มาตรฐาน AISC/ASD/LRFD 331
6.4 การออกแบบรอยตอยดแบบรบแรงกด มาตรฐาน AISC/ASD/LRFD
กาลงรบแรงดงและกาลงรบแรงเฉอนของตวยด วธ AISC/ASD กาลงรบแรงดงทยอมใหของตวยด btAF= กาลงรบแรงเฉอนทยอมใหของตวยด bvAF= วธ AISC/LRFD กาลงรบแรงดงประลยของตวยด btAFφ= กาลงรบแรงเฉอนประลยของตวยด bvAFφ= เมอ =tF หนวยแรงดงทยอมให (AISC/ASD) และหนวยแรงดงประลย (AISC/LRFD) ตารางท 6.1 และ
ตารางท 6.2 , ksc =vF หนวยแรงเฉอนทยอมให (AISC/ASD) และหนวยแรงเฉอนประลย (AISC/LRFD) ตารางท 6.1
และตารางท 6.2 , ksc
=π
=4dA
2b
b เนอทหนาตดของตวยด, cm2
=bd เสนผานศนยกลางของตวยด, cm ==φ 75.0 ตวคณลดกาลง (reduction factor)
กาลงรบแรงกดทรเจาะ (Bearing strength)
รอยตอทใชตวยดในแนวขนานกบแนวแรง อยางนอยสองตวหรอมากกวา โดยท bd เปนเสนผานศนยกลางของตวยด มาตรฐานกาหนดใหจดตวยดดงน ระยะหางระหวางศนยกลางของตวยดไมนอยกวา bd3 ระยะจากศนยกลางตวยดชดขอบแผนเหลกถงขอบแผนเหลกนนไมนอยกวา bd5.1 วธ AISC/ASD กาลงรบแรงกดทยอมให tdF2.1 bu=
วธ AISC/LRFD กาลงรบแรงกดประลย tdF4.2 buφ= เมอ =uF กาลงรบแรงดงประลยของแผนเหลกหรอชนสวน, ksc =bd ขนาดเสนผานศนยกลางของตวยด, cm =t ความหนาของแผนเหลกหรอชนสวน ในกรณใชหมดยาหนกสลกเกลยวแบบฝงหว ใหใชความ
หนาจรง ลบดวย ครงหนงของความหนาหวหมดทฝงในแผนเหลก ==φ 75.0 ตวคณลดกาลง (reduction factor)
332 การออกแบบโครงสรางเหลก
การออกแบบรอยตอยดแบบรบแรงกด มาตรฐาน AISC/ASD/LRFD 333
กาลงรบแรงดงและแรงเฉอนรวมกนของรอยตอแบบรบแกรงกด
วธ AISC/ASD หนวยแรงดงทเกดขนจากแรงดงและแรงเฉอนทกระทารวมกน ตองมคาไมเกนหนวยแรงดงทยอมให ดงตารางท 6.3 โดยท หนวยแรงเฉอนทเกดขน ( )vf ตองมคาไมเกนหนวยแรงเฉอนทยอมใหในตารางท 6.1 วธ AISC/LRFD หนวยแรงดงประลยทเกดขนจากแรงดงประลยและแรงเฉอนประลยทกระทารวมกน ตองมคาไมเกนหนวยแรงดงประลยทกาหนดในตารางท 6.4 โดยทหนวยแรงเฉอนประลยทเกดขน ( )vf ตองมคาไมเกนหนวยแรงเฉอนประลยทกาหนดในตารางท 6.2
6.5 การออกแบบรอยตอยดแบบมแรงฝด มาตรฐาน AISC/ASD/LRFD
กาลงรบแรงของสลกเกลยวกาลงสงในรอยตอแบบมแรงฝด ใหพจารณาจากการกระทาของแรงทเกดจากนาหนกบรรทกใชงานอยางเดยว
กาลงรบแรงเฉอน
กาลงรบแรงเฉอนของสลกเกลยว bvAF=
334 การออกแบบโครงสรางเหลก
กาลงรบแรงดงและแรงเฉอนรวมกน
กาลงรบแรงเฉอนของสลกเกลยว ⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−=
bbv T
T1AF
เมอ == ksc1170Fv หนวยแรงเฉอนทยอมให สาหรบสลกเกลยวชนด ASTM A325 ททารเจาะมาตรฐาน
== ksc1450Fv หนวยแรงเฉอนทยอมให สาหรบสลกเกลยวชนด ASTM A490 ททารเจาะมาตรฐาน
=T แรงดงใชงาน, kg =bT แรงดงตาสดทใชขนสลกเกลยว มคาตามตารางท 6.5 หนวย kg =bA เนอทหนาตดสลกเกลยว, cm2
ระยะหางของรอยตอยด มาตรฐาน AISC/ASD/LRFD 335
6.6 ระยะหางของรอยตอยด มาตรฐาน AISC/ASD/LRFD
ระยะหางระหวางศนยกลางของตวยดหรอรเจาะ
ตองมระยะหางอยางนอย 322 เทาของขนาดเสนผานศนยกลางของตวยด มาตรฐานกาหนดใหหาง 3
เทาของขนาดเสนผานศนยกลางตวยด ตารางท 6.6 ใหระยะหางของแนวรเจาะในแนวตงฉากแนวแรง สาหรบเหลกฉาก
ระยะหางจากศนยกลางตวยดรมหรอรเจาะถงขอบแผนเหลก
ระยะขอบตองไมนอยกวา 1.5 ถง 2.0 เทาของเสนผานศนยกลางตวยด แตตองไมเกน 12 เทาความหนาของแผนเหลก หรอ 15 เซนตเมตร ตารางท 6.7 แสดงคาขนตาของระยะขอบสาหรบตวยดขนาดตางๆ เมอทารเจาะมาตรฐาน
336 การออกแบบโครงสรางเหลก
6.7 วธออกแบบรอยตอรบแรงรวมศนย
รอยตอทรบแรงกระทาผานจดศนยถวงของรอยตอ เรยกวา รอยตอรบแรงรวมศนย ซงแรงกระจายใหตวยดรบแรงเทาๆ กน แรงทกระทาบนตวยดอาจจะเปนแรงดง แรงอด หรอ แรงเฉอน การคานวณใหตงสมมตฐานวาไมมความฝดระหวางแผนเหลกสาหรบรอยตอแบบรบแรงกด หนวยแรงทเกดขนตองไมเกนกวาคาตามมาตรฐาน
6.8 วธออกแบบรอยตอรบแรงเยองศนย
รอยตอทรบแรงไมผานศนยถวงของรอยตอ เรยกวา รอยตอรบแรงเยองศนย ดงรปท 6.8 แรงเยองศนยสามารถแทนดวยแรงรวมศนยกบโมเมนต ทาใหตวยดรบแรงเฉอนจากแรงรวมศนย แลวมแรงดง หรอแรงอด หรอแรงเฉอน จากโมเมนต แรงสวนทสองนจะอยในแนวตงฉากกบเสนตรงจากศนยถวงรอยตอมายงจดศนยกลางของตวยด แรงนจะมากหรอนอยขนกบความยาวของเสนตรงจากศนยถวงรอยตอมายงจดศนยกลางของตวยด แรงทเกดบนตวยดตองไมเกนกวาทมาตรฐานกาหนด
พจารณารอยตอดวยตวยดในรปท 6.9 แรง P กระทาเยองจากศนยถวงรอยตอเปนระยะ e ดงนนรอยตอตองรบทงแรงเฉอน P และโมเมนตบด M = Pe
ให =N จานวนของตวยดทใช =id ระยะจากศนยถวงรอยตอถงศนยกลางตวยดแตละตว =pir เปนแรงบนตวยดเนองจากแรงเฉอน P =mir เปนแรงบนตวยดเนองจากโมเมนต M = Pe ตามรปท 6.9 มจานวนตวยด N = 4 แรงเฉอนจากแรงผานศนยถวงรอยตอ P จะกระจายเทากน คอ
4P
NPrrrr 4p3p2p1p =====
วธออกแบบรอยตอรบแรงเยองศนย 337
พจารณาผลของโมเมนต M = Pe พยายามเฉอนตวยดใหหมนตามเขมนาฬกา แรงทเกดบนตวยดแตละตวจะตงฉากกบเสนโยงจากศนยถวงรอยตอมายงจดศนยกลางตวยดและแปรตามความยาวระยะนดวย ใหแรงทเกดบนตวยดเปน 4m3m2m1m r,r,r,r ดงนน 44m33m22m11m drdrdrdrPeM +++== (6.8.1) แต 44m33m22m11m kdr,kdr,kdr,kdr ==== หรอ
4
4m
3
3m
2
2m
1
1m
dr
dr
dr
dr
===
ทาใหอยในรปของ 1
1m
dr ไดวา
1
41m4m
1
31m3m
1
21m2m
1
11m1m d
drr,ddrr,
ddrr,
ddrr ====
แทนคาลงในสมการ (6.8.1)
( )
∑
∑
=
=
=+++==
+++==
N
1i
2i
11m
1
2i1m2
423
22
21
1
1m
41
41m3
1
31m2
1
21m1
1
11m
d
Mdr
ddr
dddddrPeM
dddrd
ddrd
ddrd
ddrPeM
ทานองเดยวกนจะได
∑∑∑===
=== N
1i
2i
44mN
1i
2i
33mN
1i
2i
22m
d
Mdr,d
Mdr,d
Mdr
338 การออกแบบโครงสรางเหลก
ดงนน ∑=
= N
1i
2i
imi
d
Mdr (6.8.2)
คาของแรงลพธบนตวยดแตละตวจากการกระทาเยองศนย ไดจากการรวมเวกเตอรของ pir กบ mir ซงทาไดหลายวธทงการเขยนรปและแยกแรงในแนวตงฉากกน โดยแนวหนงขนานกบแนวแรงทกระทาเชน แนว y รวมแรงทางพชคณต แลวจงรวมเวกเตอรอกครง
ถาให x และ y เปนระยะในแนวราบกบแนวตงของระยะจากศนยถวงรอยตอไปยงจดศนยกลางตวยด แรง pir เปนแรงจากแรงกระทารวมศนย แรง mir เปนแรงจากโมเมนต ดงรปท 6.10 แยกแรง mir ไปอยในแนวราบกบแนวตง
∑∑
∑∑
==
==
=×==
=×==
N
1i
2i
iN
1i
2i
i
i
mimiy
N
1i
2i
iN
1i
2i
i
i
mimix
d
Mxdx
d
Mdd
xrr
d
Mydy
d
Mdd
yrr
แตเนองจาก 222i yxd +=
ดงนน
( ) ( )∑∑
==
+=
+= N
1i
22miyN
1i
22mix
yx
Mxr,yx
Myr (6.8.3)
รวมแรงในแนวตง miypiy rrr += โดยในการรวมตองดทศทางใหดดวย รวมแรงในแนวราบ mixx rr =
ดงนนแรงลพธ ( ) 2mix
2miypii rrrr ++=
คาแรงลพธ ir ตองไมเกนกวาทมาตรฐานกาหนด
วธออกแบบรอยตอรบแรงเยองศนย 339
จานวนตวยดในรอยตอรบแรงเยองศนย
จากรปท 6.11 จดตวยดทรอยตอรบแรงเยองศนย โดยท ให =n จานวนแถว =m จานวนตวยดในแตละแถว =s ระยะหางของตวยด (ไมนอยกวา 3 เทาของขนาดตวยด)
กรณทเรยงตวยดในแนวตงเพยงแนวเดยว ตวนอกสดจะหางจากศนยถวง ( )2
s1n − ถดเขามาจะหาง
( ) ( )2
s3ns2
s1n −=−
− ถดมาอก ( ) ( )2
s5ns2
s3n −=−
− ดงนน คานวณอนกรมไดดงน
( ) ( ) ( ) ( )[ ]
( )( )12
1n1nnsy
nn.....5n3n1n4s2y
22/n
1i
2
222222/n
1i
2
+−=
−++−+−+−×=
∑
∑
=
=
เนองจากมทงหมด m แถวจะได
( )( ) ( )12
1nmns12
1n1nmnsy222
2 −=
+−=∑
ทานองเดยวกนจะได
( )( ) ( )12
1mmns12
1m1mnmsx222
2 −=
+−=∑
ดงนน
( ) ( ) ( )2nm12mns
121nmns
121mmnsyxd 22
22222222
i −+=−
+−
=+= ∑∑∑
สาหรบตวยดตวนอกสด มระยะ
( ) ( )[ ]222
222
1m1n2ss
21ms
21nd −+−=⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ −
+⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ −
=
340 การออกแบบโครงสรางเหลก
( ) ( )22 1m1n2sd −+−=
หากพจารณาผลของโมเมนตเพยงอยางเดยว แรงทกระทาตอตวยดแตละตวมคา ∑ 2
i
i
dMd ซงตองไมเกน
กาลงของตวยด สมมตให R เปนกาลงของตวยด และตวยดทอยนอกสดทงสองทศทางคอทมมนอกสดจะเกดแรงมากทสด ดงนน
( ) ( )
( )( ) ( )( )2nmsmn
1m1nM6R
2nm12mns
1m1n2sM
dMdR
22
22
222
22
2i
i
−+−+−
=
−+
−+−×==
∑
เมอ mn > ประมาณคา ( ) ( ) 2nn21m1n 222 ≈≈−+− และ ( ) 222 n22nm ≈−+
smRM6n
smnM6
2smnM6
n2smn2nM6R
2
222
≈
≈=××
≈
smR
M6n = (6.8.4)
เปนสมการทใชเพอประมาณจานวนตวยดทตองการในรอยตอรบแรงเยองศนย โดยหาคา M = Pe จากนนเลอกขนาดตวยดจะทาใหทราบ R และ s สมมต m แทนคาหา n
6.9 การตอปลายคาน
การทารอยตอระหวางคานกบคานและระหวางคานกบเสา โดยใชตวยด แสดงไวในรปท 6.12 และ 6.13 การตอยดปลายคานสาหรบคานชวงเดยว เพอใหรบแรงเฉอน (จากแรงปฏกรยาของทรองรบ) เพยงอยางเดยว อาจจะใชเหลกฉากเพยง 1 คตามรปท 6.12 โดยขาของหนงของเหลกฉากยดตดกบแผนตงของคานซงนยมทามาจากโรงงาน (shop bolt หรอ shop rivet) แลวยดขาเหลกฉากอกขางเขากบปกเสา เปนการตอยดในสถานทกอสราง (field bolt หรอ field rivet) แสดงสญลกษณของตวยดดวยสดา ลกษณะการตอแบบนเรยกวา framed beam connection) ขนาดของเหลกฉากทใช ความยาวขา 100 mm ถง 200 mm ความหนาเหลกฉากประมาณ 8-12 mm สวนความยาวของเหลกฉากประมาณ 3
221 − ของความลกของคานเหลก
รปพรรณ ทปลายคานตอกบเสาจะเวนชองวางไวประมาณ 12-19 mm เผอในการตดตง
การตอปลายคาน 341
ในกรณแรงปฏกรยาไมมากนก คอไมเกน 20 ตน อาจจะใชเหลกฉากรองใตคาน (beam seat) ดงรป 6.12 ถาขาเหลกฉากยาวไมเทากนจะใชขาดานยาวยดแนบกบปกเสา ขาดานสนรองรบปลายคาน ความยาวของขาดานสนตองมากพอทจะไมทาใหแผนตงของคานเกดการยหรอการคราก ความหนาของเหลกฉากตองมากพอทจะถายแรงเฉอนได การตอแบบนเรยกวา unstiffened (flexible) beam-seat connection
ในกรณทแรงปฏกรยามากขน เหลกฉากรองใตคานอยางเดยวไมพอ แกไขไดโดยใชเหลกฉากอกหนงคยดโดยเอาทางยาวไปยนปกเหลกฉากทรองรบคาน ดงรปท 6.12 เรยกวา stiffened beam-seat connection ในทงสองกรณมกจะใชเหลกฉากยดทปกบนของคานดวย ทงนเพอใหคานอยในทและปลายคานไมมการบดตว ความหนาของเหลกฉากยดปกบนควรจะไมใหหนาเกนไปคอประมาณ 6 mm เพอใหปลายคานหมนไดบางตามสมมตฐานของคานชวงเดยวทปลายคานมโมเมนตเปน 0 หากปลายคานตองรบโมเมนตดดดวย เชนคานในโครงขอแขงตางๆ ถาโมเมนตทปลายคานไมมากนก ลกษณะปลายคานยดแนนบางสวน (partially restrained) ใหออกแบบมเหลกฉากรองใตคาน รบทงแรงปฏกรยาและแรงอดจากโมเมนต สวนเหลกฉากดานบนของคานใหออกแบบรบแรงดงจากโมเมนตดด การหาขนาดและจานวนตวยดใหพจารณาจากแรงทกระทา
342 การออกแบบโครงสรางเหลก
ในกรณปลายคานมลกษณะยดแนน (fully restrained) โมเมนตจะมคามาก การออกแบบจะใหเหลกฉากและตวยดทยดกบแผนตงของคานเปนผรบแรงเฉอน สวนเหลกฉากทยดกบปกคาน (clip angle) ตดกบปกเสา ออกแบใหรบแรงดงหรอแรงอดทเกดจากโมเมนตดด ดงรปท 6.13 บางกรณกใชเหลกตวทแทนเหลกฉาก สวนทตอยดกบปกคานรบแรงจากโมเมนตดด สวนทยดตดกบปกเสารบแรงเฉอน นอกจากนโมเมนตดดทปลายคานกระทาตอเสาอาจจะเปนเหตใหเหลกแผนตงของเสาเกดการครากหรอการยขน ปกเสาอาจจะบดตวและฉกออกจากแรงดงในปกคาน ดงนนตองมการเสรมเหลกขางเสา (column stiffener) ดวยเหลกแผนเชอมแทรกในเสาตรงกบแนวปกคาน
ตวอยางการออกแบบรอยตอดวยตวยด 343
ตวอยางท 6.1 จงหาจานวนของสลกเกลยวชนด ASTM A325 ขนาด 16 mm ทตองใชเพอทารอยตอรบแรง
ดง ดงรป ตามมาตรฐาน AISC/ASD/LRFD แผนเหลกเปนชนด ASTM A36 ม ,ksc2500Fy = ksc4050Fu = ทารเจาะตามมาตรฐาน (standard hole) และตอแบบมแรงกดโดยเกลยวไมอยใน
ระนาบของแรงเฉอน
วธทา ออกแบบโดยวธ AISC/ASD เนองจากโจทยไมกาหนดแรงทกระทา จงตองออกแบบใหรบแรงดงสงสดทแผนเหลกจะรบได ขนตอนท 1 หาแรงดงทแผนเหลกจะตองรบ ความหนาของแผนเหลกเทากบผลรวมของความหนาของแผนประกบสองแผนรวมกน ดงนนจะหากาลงรบแรงดงจากแผนเหลกหรอจากแผนประกบกจะไดแรงขนาดเทากน แรงดงสงสดทรบได gyAF6.0P = พจารณาจากแผนเหลก ( ) kg000,84356.125006.0P =×××= พจารณาจากแผนประกบ ( ) kg000,84358.0225006.0P =××××= ขนตอนท 2 หากาลงของสลกเกลยวชนด ASTM A325 เมอตอแบบรบแรงกดและเกลยวไมอยในระนาบแรงเฉอน จากตารางท 6.1 สลกเกลยว ASTM A325 ทเกลยวไมอยในระนาบแรงเฉอน จะมหนวยแรงดงทยอมให ksc3080Ft = หนวยแรงเฉอนทยอมให ksc2100Fv =
กาลงรบแรงเฉอนสองระนาบ kg6.84446.14
21002AF 2bv =⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ ×π
××==
ระยะหางระหวางตวยด ( ) ( )cm8.46.13d3cm9c =×=>=
344 การออกแบบโครงสรางเหลก
และระยะหางขอบ ( ) ( )cm4.26.15.1d5.1cm5L =×=>= กาลงรบแรงกด kg6.124416.16.140502.1tdF2.1 bu =×××== สลกเกลยวจะวบตเนองจากแรงเฉอน ไมใชจากการกดกบแผนเหลก
จานวนสลกเกลยว 1095.96.8444
000,84⇒== ตว ใช 12 ตว จดเปน 4 แถวๆ ละ 3 ตว โดยจดตามรป
ขนตอนท 3 ตรวจสอบกาลงรบแรงดงจรง พจารณากาลงรบแรงดงของแผนเหลกประกบ ขนาดสลกเกลยว 16 mm รเจาะตองเผออก 2 mm แนวขาดจะผานรเจาะแนวรมใกลแรงดงทสด มจานวนรเจาะ 4 ร (ก) แรงดงบนหนาตดสทธประสทธผล หนาตดสทธประสทธผล ( )[ ] ( )[ ]2.06.14358.012.0dnbUtA be +×−××=+−= 2
e cm24.22A = แผนประกบสองแผน 2
e cm48.4424.222A =×= แรงดง kg000,84kg072,9048.4440505.0AF5.0P eut >=××== (ข) แรงดงจากการรบแรงดงรวมกบแรงเฉอน (block shear) แนวขาดทเปนไปไดคอคอสวนรบแรงดงจะผานรเจาะจานวน 2 + 0.5 + 0.5 = 3 ร ความยาวของรอยขาด = 9 + 9 + 9 - 3 ( ) 2cm6.212.06.1 =+× มแผนประกบสองแผน ดงนน 2
nt cm56.348.06.212A =××= แนวขาดเนองจากแรงเฉอน ผานรเจาะ 2.5 ร ความยาวของรอยขาด ( ) =+−++= 2.06.15.2588 16.5 cm แตละแผนจะมแนวแรงเฉอนสองดาน และมแผนประกบ 2 แผน 2
nv cm8.528.05.1622A =×××= กาลงรบแรงดง
kg000,84kg4.910,148P
8.5240505.056.3440503.0AF5.0AF3.0P nvuntu
>=××+××=+=
ดงนนสวนของโครงสรางนรบแรงดงได 84,000 kg
ออกแบบโดยวธ AISC/LRFD
เนองจากโจทยไมไดกาหนดแรงดงประลยมาให จงจะออกแบบใหรอยตอรบแรงดงประลยไดสงทสดเทาทชนสวนจะรบได ขนตอนท 1 หาแรงดงประลยทชนสวนรบได สงเกตวาความหนาของแผนเหลกเทากบผลรวมความหนาของแผนประกบ แรงดงประลยของชนสวนจะหาจากแผนเหลกหรอแผนประกบกจะไดคาเทากน ในทนจะหาจากแผนประกบ แรงดงประลยของหนาตดทงหมด gytu AF9.0P =
( ) kg000,1268.035225009.0Ptu =××××=
ตวอยางออกแบบจดตอดวยตวยด 345
ขนตอนท 2 หากาลงรบแรงประลยของสลกเกลยวชนด ASTM A325 ดตารางท 6.2 เกลยวไมอยในระนาบแรงเฉอน มหนวยแรงดงประลย ksc6210Ft = และหนวยแรงเฉอนประลย ksc4140Fv = กาลงรบแรงเฉอนประลย 2 ระนาบ
kg5.214,126.14
2405075.0AF75.0P 2bvvu =⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ ×
π×××==
กาลงรบแรงกดประลยระหวางสลกเกลยวกบแผนเหลกประกบ ระยะหางระหวางตวยด ( ) ( )cm8.46.13d3cm9c =×=>= กาลงรบแรงกดประลยบนแผนประกบรวม 2 แผน ( ) ( )( ) kg4.662,1840508.026.14.275.0tFd4.275.0P ubbu =×××××== ดงนนสลกเกลยวจะวบตจากแรงเฉอน รบแรงไดตวละ 12,214.5 kg
จานวนสลกเกลยวทตองการ 12113.105.214,12
000,126⇒⇒== ตว จดรอยตอตามรป
ขนตอนท 3 ตรวจสอบการรบแรงดงประลย พจารณากาลงรบแรงดงประลยจากแผนเหลกประกบ (ก) แรงดงประลยททาใหแผนเหลกฉกขาด หนาตดสทธประสทธผล ( )[ ] ( )[ ]2.06.14358.012.0dnbUtA be +×−××=+−= 2
e cm24.22A = แผนประกบสองแผน 2
e cm48.4424.222A =×= แรงดงประลย kg108,13548.44405075.0AF75.0P eutu =××== (ข) แรงดงจากการรบแรงดงรวมกบแรงเฉอน (block shear) แนวขาดทเปนไปไดคอคอสวนรบแรงดงจะผานรเจาะจานวน 2 + 0.5 + 0.5 = 3 ร ความยาวของรอยขาด = 9 + 9 + 9 - 3 ( ) 2cm6.212.06.1 =+× มแผนประกบสองแผน ดงนน 2
nt cm56.348.06.212A =××= แนวขาดเนองจากแรงเฉอน ผานรเจาะ 2.5 ร ความยาวของรอยขาด ( ) =+−++= 2.06.15.2588 16.5 cm แตละแผนจะมแนวแรงเฉอนสองดาน และมแผนประกบ 2 แผน 2
nv cm8.528.05.1622A =×××= เนอทรบแรงเฉอน ( ) 2
gv cm2.675888.022A =++×××= เนอทรบแรงดง ( ) 2
gt cm2.4344358.02A =−−××= กาลงรบแรงดงประลยเนองจากแรงดงรวมกบแรงเฉอนพจารณาจากคามากตอไปน เมอ nvuntu AF6.0AF ≥ ( )ntugvytu AFAF6.075.0P += เมอ ntunvu AFAF6.0 > ( )gtynvutu AFAF6.075.0P +=
346 การออกแบบโครงสรางเหลก
304,1288.5240506.0AF6.0
kg968,13956.344050AF
nvu
ntu
=××==×=
( )( ) kg228,1772.4325008.5240506.075.0P
kg576,18056.3440502.6725006.075.0P
tu
tu
=×+××==×+××=
ดงนนกาลงรบแรงดงประลยจากแรงดงรวมกบแรงเฉอน (block shear) คอ kg576,180Ptu = ดงนนโครงสรางรบแรงดงประลยได kg000,126Ptu = ตวอยางท 6.2 จงหาจานวนของสลกเกลยวชนด ASTM A325 ขนาด 24 mm ทตองใช เพอทารอยตอรบแรง
ดงจากนาหนกคงทใชงาน 15 ตน และจากนาหนกจรใชงาน 25 ตน ดงรป โดยวธ AISC/LRFD แผนเหลกเปนชนด ASTM A36 ม ksc4050F,ksc2500F uy == ทารเจาะแบบมาตรฐาน (standard hole) และตอแบบมแรงฝดโดยเกลยวไมอยในระนาบของแรงเฉอน
วธทา เมอตอแบบมแรงฝดและเกลยวไมอยในระนาบของแรงเฉอน กาลงรบแรงเฉอนระนาบเดยวของสลกเกลยวในสภาวะใชงาน
bolt/kg96.52924
4.211700.1AF2
bv =×π
××=φ=
จานวนสลกเกลยวทใช ( ) 856.796.529210002515
⇒=×+
= ตว
เมอแระกระทาเกนกวาสภาวะใชงาน รอยตอจะขยบตวทาใหสลกเกลยวตองรบทงแรงเฉอนและแรงกด หากาลงรบแรงดงประลยของรอยตอ กาลงรบแรงเฉอนประลยของสลกเกลยว
kg5126.373,1124
4.2414075.08AF75.0P2
bvvu =⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛ ×π×××==
กาลงรบแรงกดประลยระหวางสลกเกลยวกบเหลกแผน สมมตวาระยะหางระหวางสลกเกลยว bd3c ≥ และระยะขอบ bd5.1L ≥ กาลงรบแรงกดประลยจากสลกเกลยว 8 ตว ( ) ( ) kg8.948,22340506.14.24.275.08tFd4.275.08P ubbu =×××××=×= รอยตอจงรบแรงดงประลย kg400,112kg5126.373,112Pu ==
ตวอยางออกแบบจดตอดวยตวยด 347
ตวอยางท 6.3 จากการทารอยตอระหวางชนสวนรปตด W กบแผนเหลกประกบเพอรบแรงดง โดยใชสลก
เกลยวชนด ASTM A325 ขนาด 22 mm ทารเจาะมาตรฐาน (standard hole) และตอแบบมแรงกดโดยเกลยวไมอยในระนาบของแรงเฉอน ดงรป ใหเหลกเปนชนด ASTM A36 ม 2500Fy = ksc และ
4050Fu = ksc ใหหากาลงรบแรงดงของรอยตอโดยวธ AISC/ASD/LRFD โดยพจารณาจาก (ก) กาลงรบแรงดงของชนสวน (ข) กาลงรบแรงดงของสลกเกลยว (ค) กาลงรบแรงดงรวมกบแรงเฉอน (block shear strength) ของชนสวนรปตด W
วธทา วเคราะหโดยวธ AISC/ASD ขนตอนท 1 กาลงรบแรงดงของชนสวน พจารณาจากคานอยระหวาง gyAF6.0P = กบ euAF5.0P = หนาตด 6.49350W × ดตารางท 1 ภาคผนวก ข มขอมลวา ความกวางปก 175bf = mm ความหนาปก 11tf = mm ความลก 350d = mm ความหนาแผนตง 7tw = mm เนอทหนาตด 14.63Ag = mm2 สลกเกลยว ASTM A325 ขนาด 22 mm < 24 mm จงเผอรเจาะขนอก 2 mm ขนาดรเจาะ 22 + 2 = 24 mm รเจาะทแนวขาดใกลแรงดงทสดอยบนปกๆ ละ 2 ร รวมเปน 4 ร ดงนน
58.521011
1024414.63An =××−= cm2
693.4458.5285.0A85.0UAA nne =×=== cm2 710,9414.6325006.0AF6.0P gy =××== kg 325.503,90693.4440505.0AF5.0P eu =××== kg เลอกคานอย กาลงรบแรงดงของชนสวนคอ 90,503 kg
348 การออกแบบโครงสรางเหลก
แผนเหลกประกบสองแผน แตละแผนกวาง 300 mm หนา 10 mm รเจาะขนาด 24 mm ในแนวขาดใกลแรงทสดม 2 ร ดงนน ( ) 600.10.302Ag =××= cm2 516085.0A85.0 g =×= cm2 ( ) 4.500.14.220.10.302An =××−××= cm2< 51A85.0 g = cm2 4.50AA ne == cm2 แตถา gn A85.0A > ใหใช ge A85.0A = ดงนน 000,906025006.0AF6.0P gy =××== kg 060,1024.5040505.0AF5.0P eu =××== kg เลอกคานอย 000,90P = kg ขนตอนท 2 กาลงรบแรงของสลกเกลยว หาจากคานอยระหวางกาลงรบแรงเฉอนกบกาลงรบแรงกด สลกเกลยวขนาด 22 mm จานวน 12 ตว กาลงรบแรงเฉอนจากตารางท 6.1 กรณทเกลยวไมอยในระนาบแรงเฉอนชนด ASTM A325-X คอ 2100Fv = ksc ดงนน
กาลงรบแรงเฉอน 793,952.24
122100AFP 2bvv =×
π××== kg
เนองจากแผนประกบหนา 10 mm ขณะทปกคานหนา 11 mm แผนประกบจงวบตจากแรงกดกอนปกคาน กาลงรบแรงกด dtF2.1P ubr = สลกเกลยวม 12 ตว ดงนน กาลงรบแรงกด ( ) 304,1280.12.240502.112Pbr =××××= kg การรบแรงของสลกเกลยว จะวบตจากแรงเฉอนจนสลกเกลยวขาดท 95,793 kg ขนตอนท 3 กาลงรบแรงดงรวมกบแรงเฉอน (block shear strength) ของปกคาน W ดตามรปม 4 ชน ปกคานหนา 11 mm สลกเกลยวขนาด 22 mm < 24 mm เผอรเจาะอก 2 mm ขนาดรเจาะจงเปน 24 mm กาลงรบแรงรวมคอ nvuntubs AF3.0AF5.0P += สวนรบแรงดงเทากบ 4.25 ซม ลบดวยครงหนงของรเจาะ
355.324.225.41.1Ant =⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ −×= cm2
สวนรบแรงเฉอนใหระยะหางปลายและระยะระหวางสลกเกลยวเทากบ 3 เทาของขนาดสลกเกลยว ดตามรปจะม 3 ชวง จงยาว ( ) 8.192.233 =××= cm ในแนวขาดจะมรเจาะ 2.5 ร ปกคานหนา 1.1 mm ดงนน เนอทรบแรงเฉอนคอ ( ) 18.154.25.28.191.1Anv =×−×= cm2 ดงนนกาลงรบแรงดงรวมกบแรงเฉอน เมอคด block shear รวมทง 4 ชนแลว [ ] 3.950,10018.1540503.0355.340505.04Pbs =××+×××= kg เลอกคานอยทสดจากทกกรณ กาลงรบแรงดงของจดตอคอ 90,000 kg
ตวอยางการออกแบบจดตอดวยตวยด 349
การวเคราะหโดยวธ AISC/LRFD
ขนตอนท 1 กาลงรบแรงดงของชนสวน วเคราะหจากคานอยระหวาง gytu AFP φ= กบ eutu AFP φ= หนาตด 6.49350W × ดตารางท 1 ภาคผนวก ข มขอมลวา ความกวางปก 175bf = mm ความหนาปก 11tf = mm ความลก 350d = mm ความหนาแผนตง 7tw = mm เนอทหนาตด 14.63Ag = mm2 สลกเกลยว ASTM A325 ขนาด 22 mm < 24 mm จงเผอรเจาะขนอก 2 mm ขนาดรเจาะ 22 + 2 = 24 mm รเจาะทแนวขาดใกลแรงดงทสดอยบนปกๆ ละ 2 ร รวมเปน 4 ร ดงนน 065,14214.6325009.0AFP gytu =××=φ= kg เนอทหนาตด 14.63Ag = mm2 รเจาะ 4 ร ขนาดรเจาะ 2.2 + 0.2 = 2.4 cm ปกหนา 1.1 cm ดงนน 58.521.14.2414.63An =××−= cm2 58.5258.520.1UAA ne =×== cm2 75.711,15958.52405075.0AFP eutu =××=φ= kg แผนเหลกประกบ ม 2 แผน แตละแผนกวาง 30 cm หนา 1 cm รเจาะขนาด 2.4 cm แผนละ 2 ร 30130Ag =×= cm2 5.253085.0A85.0 g =×= cm2 ( ) 2.254.22301An =×−×= cm2 < 0.85Ag ดงนน 2.25AA ne == cm2 ( ) 000,13530225009.0AFP gytu =×××=φ= kg ( ) 090,1532.252405075.0AFP eutu =×××=φ= kg เลอกจากคานอย กาลงรบแรงดงจากกาลงของชนสวนคอ 135,000 kg ขนตอนท 2 กาลงรบแรงประลยของสลกเกลยว เลอกจากคานอยระหวางกาลงรบแรงเฉอนและกาลงรบแรงกด สลกเกลยว ASTM A325 X-bolt เกลยวไมอยในระนาบแรงเฉอน ตาราง 6.2 หนวยแรงเฉอนประลย 4140 ksc สลกเกลยวขนาด 2.2 cm จานวน 12 ตว
637,1412.24
12414075.0AFP 2bvvu =⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ ×
π×××=φ= kg
กาลงรบแรงกดจะวบตทแผนเหลกประกบเพราะบางกวาปกคาน โดยเหลกม 4050Fu = ksc เสนผานศนยกลางสลกเกลยว 2.2 cm แผนประกบหนา 1.0 cm จานวนสลกเกลยว 12 ตว และตวคณลดกาลง
75.0br =φ ดงนนกาลงรบแรงกดของแผนประกบคอ ( ) ( )[ ] 456,1920.12.240504.275.012dtF4.2P ubru =×××××=φ= kg จากกาลงรบแรงเฉอนและกาลงรบแรงกด จดตอรบแรงได 141,637 kg
350 การออกแบบโครงสรางเหลก
ขนตอนท 3 กาลงรบแรงดงรวมกบแรงเฉอน (block shear strength) ของปกคานคาน W ดตามรปม 4 ชน ปกคานหนา 11 mm สลกเกลยวขนาด 22 mm < 24 mm เผอรเจาะอก 2 mm ขนาดรเจาะจงเปน 24 mm สวนรบแรงดงยาว 4.25 cm รเจาะ 0.5 ร 675.425.41.1Agt =×= cm2
355.324.225.41.1Ant =⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ −×= cm2
สวนรบแรงเฉอนใหระยะหางปลายและระยะระหวางสลกเกลยวเทากบ 3 เทาของขนาดสลกเกลยว ดตามรปจะม 3 ชวง จงยาว ( ) 8.192.233 =××= cm ในแนวขาดจะมรเจาะ 2.5 ร ปกคานหนา 1.1 mm ดงนน เนอทรบแรงเฉอนคอ 78.218.191.1Agv =×= cm2 ( ) 18.154.25.28.191.1Anv =×−×= cm2 ตรวจสอบคา 4.887,3618.1540506.0AF6.0 nvu =××= kg 75.587,13355.34050AF ntu =×= kg พบวา ntunvu AFAF6.0 > ดงนน กาลงรบแรงดงรวมกบแรงเฉอน ซงม 4 block shear
[ ]
[ ]18.1540506.0675.4250075.04PAF6.0AFP
bs
nvugtybsbs
××+×××=
+φ=
7.724,145Pbs = kg จากทงสามกรณ กาลงรบแรงดงของจดตอ 135,000 kg
ตวอยางท 6.4 จงออกแบบจดตอของโครงหลงคาทใชเหลกฉากเดยว เพอใหรบแรงดงเนองจากนาหนกบรรทกคงทใชงาน 1500 kg และจากนาหนกบรรทกจรใชงาน 2000 kg แผนประกบหนา 8 mm สลกเกลยวชนด ASTM A325 ขนาด 16 mm ทารเจาะแบบมาตรฐาน (standard hole) และตอแบบมแรงกดโดยเกลยวอยในระนาบของแรงเฉอน ทงเหลกฉากและเหลกประกบเปนชนด ASTM A36 ม
2500Fy = ksc, 4050Fu = ksc
ตวอยางออกแบบจดตอดวยตวยด 351
วธทา ออกแบบโดยวธ AISC/ASD ขนตอนท 1 หาขนาดรปตดฉากเดยว พจารณาจาก gyAF6.0P = และ nueu UAF5.0AF5.0P == โดยท
2500Fy = ksc , 4050Fu = ksc สมมตมรเจาะ 2 รใน 1 แถว < 3 ร ใช U = 0.75 สลกเกลยวขนาด 16 mm < 24 mm เผอขนาดรเจาะอก 2 mm แรงดงทกระทา 350020001500LLDLP =+=+= kg พจารณาจากสมการ gyAF6.0P = ได
33.225006.0
3500F6.0
PAy
g =×
== cm2
แนวขาดผานรเจาะ 1 ร สมมตเหลกฉากหนา t cm ดงนนเนอทหนาตดสทธ nA และเนอทหนาตดประสทธผล eA หาไดจาก
( )
( )t8.1A75.0UAA
t8.1At2.06.1AA
gne
ggn
−==
−=+−=
พจารณาจากสมการ euAF5.0P = ( )t8.1A75.040505.03500 g −××=
t8.1305.2t8.175.040505.0
3500Ag +=+××
= cm2
ลองเลอกเหลกฉาก 65050L ××− mm ม 64.5Ag = cm2 ความหนา 6 mm = 0.6 cm สมการแรก 33.264.5Ag >= cm2 สมการทสอง 384.36.08.1305.264.5Ag =×+>= cm2 แสดงวาเหลกฉาก 65050L ××− mm สามารถรบแรงดงได
ขนตอนท 2 ออกแบบรอยตอดวยสลกเกลยวชนด ASTM A325 ขนาด 16 mm ซงมเนอทหนาตดตวละ
01.26.14
d4
A 22bb =×
π=
π= cm2
หากาลงตานทานของสลกเกลยวจากคานอยระหวางกาลงรบแรงเฉอนและกาลงรบแรงกด จากตารางท 6.1 สลกเกลยว A325-N bolt เกลยวอยในระนาบแรงเฉอน จะมกาลงรบแรงเฉอน
1470Fv = ksc ดงนนกาลงตานทานแรงเฉอนของสลกเกลยว 1 ตวคอ 7.295401.21470AFP bv1v =×== kg กาลงตานทานแรงกด tdF2.1P bu1br = โดย 4050Fu = ksc เปนกาลงรบแรงดงประลยของเหลกฉาก , 6.1db = cm เสนผานศนยกลางสลกเกลยว และ 6.0t = cm ความหนาของเหลกฉาก 6.46656.06.140502.1tdF2.1P bu1br =×××== kg เลอกคานอยเปนกาลงตานทานของสลกเกลยว 2954.7 kg/ตว แรงดงทเหลกฉากตองรบ P = 3500 kg ดงนนจานวนของสลกเกลยวทตองการคอ
352 การออกแบบโครงสรางเหลก
จานวนสลกเกลยว 218.17.2954
3500⇒== ตว
ระยะหางระหวางศนยกลางสลกเกลยว 0.58.46.13d3 b ⇒=×== cm ระยะหางปลายหรอระยะขอบ 5.24.26.15.1d5.1 b ⇒=×== cm ตรวจสอบกาลงรบแรงดงโดยเลอกจากคานอยของ 846064.525006.0AF6.0P gy =××== kg ( ) 5.69256.08.164.575.040505.0AF5.0P eu =×−×××== kg และ ( )ntnvuntunvu A5.0A3.0FAF5.0AF3.0P +=+= ลกษณะการวบตแรงดงรวมแรงเฉอน (block shear) แนวแรงเฉอนผานรเจาะ 1.5 ร ระยะจากปลายเหลกฉากถงศนยกลางรเจาะทสองคอ 2.5 + 5.0 = 7.5 cm ขนาดรเจาะ 1.6 + 0.2 = 1.8 cm ดงนนเนอทหนาตดสทธในการรบแรงเฉอนคอ ( ) 88.28.15.15.76.0Anv =×−×= cm2 ในสวนการรบแรงดง แนวขาดของแรงดงผานรเจาะ 0.5 ร ขาเหลกฉาก 50 mm = 5 cm ความหนา 6 mm = 0.6 cm เหลอความยาวขอบในขา = 5 – 0.6 = 4.4 cm แบงครงระยะนใหเปนแนวของรเจาะได 2.2 cm ดงนนเนอทหนาตดสทธในการรบแรงดง ( ) 78.08.15.02.26.0Ant =×−×= cm2 ดงนนกาลงรบแรงดงตามสมการทสามคอ ( ) ( ) 7.507878.05.088.23.04050A5.0A3.0FP ntnvu =×+××=+= kg ดงนนจดตอนรบแรงดงได 35007.5078P >= kg
ออกแบบโดยวธ AISC/LRFD
ขนตอนท 1 หาขนาดรปตดเหลกฉากเดยว จากสมการ gyu AF9.0P = และ nueutu UAF75.0AFP =φ= มาตรฐาน ว.ส.ท. กาหนดตวคณเพมคาสาหรบนาหนกบรรทกคงท 1.2 และสาหรบนาหนกบรรทกจร 1.6 ดงนนแรงดงเพมคาคอ 500020006.115002.1LL6.1DL2.1Pu =×+×=+= kg เหลก ASTM A36 ม 2500Fy = ksc, 4050Fu = ksc และ U = 0.75 โดยดจากกรณทจานวนรเจาะในหนงแถวนอยกวา 3 รซงออนแอทสด (คา U นอยทสด) ขนาดสลกเกลยว 4.26.1db <= cm จงเผอขนาดรเจาะอก 2 mm = 0.2 cm ขนาดรเจาะมเสนผานศนยกลาง = 1.6 + 0.2 = 1.8 cm จานวนรเจาะในแนวขาดม 1 ร เนอทหนาตดสทธคอ t8.1AA gn −= ดงนนกาลงรบแรงดงคอ gyu AF9.0P =
ตวอยางการออกแบบจดตอดวยตวยด 353
222.225009.0
5000F9.0
PAy
ug =
×== cm2
nuu UAF75.0P =
t8.1195.2A
195.275.0405075.0
5000UF75.0
Pt8.1AA
g
u
ugn
+=
=××
==−=
ลองเลอกเหลกฉาก 65050L ××− mm ม 64.5Ag = cm2 ความหนา 6 mm = 0.6 cm สมการแรก 222.264.5Ag >= cm2 สมการทสอง 275.36.08.1195.264.5Ag =×+>= cm2 ขนตอนท 2 ออกแบบรอยตอดวยสลกเกลยวชนด ASTM A325 ขนาด 16 mm ซงมเนอทหนาตดตวละ
01.26.14
d4
A 22bb =×
π=
π= cm2
หากาลงตานทานของสลกเกลยวจากคานอยระหวางกาลงรบแรงเฉอนและกาลงรบแรงกด จากตารางท 6.2 สลกเกลยว A325-N bolt เกลยวอยในระนาบแรงเฉอน จะมกาลงรบแรงเฉอน
3310Fvu = ksc ดงนนกาลงตานทานแรงเฉอนของสลกเกลยว 1 ตวคอ 825.498901.2331075.0AFP bvuvuu1v =××=φ= kg กาลงตานทานแรงกด tdF4.2P bubr1br φ= โดย 4050Fu = ksc เปนกาลงรบแรงดงประลยของเหลกฉาก , 6.1db = cm เสนผานศนยกลางสลกเกลยว 6.0t = cm ความหนาของเหลกฉาก และ 75.0br =φ เปนตวคณลดกาลงแรงกด 4.69986.06.140504.275.0tdF4.2P bubr1br =××××=φ= kg เลอกคานอยเปนกาลงตานทานของสลกเกลยว 4989.825 kg/ตว แรงดงทเหลกฉากตองรบ Pu = 5000 kg ดงนนจานวนของสลกเกลยวทตองการคอ
จานวนสลกเกลยว 2002.1825.4989
5000⇒== ตว
ระยะหางระหวางศนยกลางสลกเกลยว 0.58.46.13d3 b ⇒=×== cm ระยะหางปลายหรอระยะขอบ 5.24.26.15.1d5.1 b ⇒=×== cm ตรวจสอบกาลงรบแรงดงโดยเลอกจากคานอยของ 690,1264.525009.0AF9.0P gyu =××== kg ( ) 25.388,106.08.164.575.0405075.0AF75.0P euu =×−×××== kg และจากคามากของ ( )gtynvuu AFAF6.075.0P += กบ ( )ntugvyu AFAF6.075.0P += ลกษณะการวบตแรงดงรวมแรงเฉอน (block shear) แนวแรงเฉอนผานรเจาะ 1.5 ร ระยะจากปลายเหลกฉากถงศนยกลางรเจาะทสองคอ 2.5 + 5.0 = 7.5 cm ขนาดรเจาะ 1.6 + 0.2 = 1.8 cm ดงนนเนอทหนาตดสทธในการรบแรงเฉอนคอ
354 การออกแบบโครงสรางเหลก
( ) 88.28.15.15.76.0Anv =×−×= cm2 และเนอทหนาตดเตมในการรบแรงเฉอน 5.46.05.7Agv =×= cm2 ในสวนการรบแรงดง แนวขาดของแรงดงผานรเจาะ 0.5 ร ขาเหลกฉาก 50 mm = 5 cm ความหนา 6 mm = 0.6 cm เหลอความยาวขอบในขา = 5 – 0.6 = 4.4 cm แบงครงระยะนใหเปนแนวของรเจาะได 2.2 cm ดงนนเนอทหนาตดสทธในการรบแรงดง ( ) 78.08.15.02.26.0Ant =×−×= cm2 และเนอทหนาตดเตมในการรบแรงดง 32.12.26.0Agt =×= cm2 ดงนนกาลงรบแรงดงจากคามากของ ( )gtynvuu AFAF6.075.0P += ( ) 8.772332.1250088.240506.075.0Pu =×+×××= kg ( )ntugvyu AFAF6.075.0P += ( ) 75.743178.040505.425006.075.0Pu =×+×××= kg คามากคอ 8.7723Pu = kg ดงนนจดตอนรบแรงดงประลยได 50008.7723P >= kg
ตวอยางท 6.5 หากตองทารอยตอทปลายคานรปตด W กบชนสวนรองรบ โดยใชสลกเกลยวขนาด 22 mm จานวน 3 ตว และทารเจาะแบบมาตรฐาน (standard hole) ดงรป เหลกเปนชนด ASTM A36 ม
2500Fy = ksc, 4050Fu = ksc ใหคานวณหากาลงรบแรงเฉอนของเหลกแผนตงของคานตามมาตรฐาน AISC/ASD/LRFD
วธทา หนาตด 94300W × แผนตงมความหนา 10tw = mm ดไดจากภาคผนวก ข คานวณโดยวธ AISC/ASD พนทรบแรงเฉอนเตม ( ) 250.1530Agv =×−= cm2 โดยคดเฉพาะแผนตง ลบสวนทบากออก
ตวอยางการออกแบบจดตอโดยใชตวยด 355
(ก) กาลงรบแรงเฉอนบนหนาตดเตม 000,252525004.0AF4.0V gvyv =××== kg สลกเกลยวขนาด 22 mm < 24 mm เผอรเจาะ 2 mm ขนาดรเจาะ 24 mm = 2.4 cm พนทรบแรงเฉอนสทธมรเจาะ 3 ร ม ( ) 8.170.14.23530Anv =××−−= cm2 (ข) กาลงรบแรงเฉอนบนหนาตดสทธ 627,218.1740503.0AF3.0V nvuv =××== kg (ค) พจารณากาลงรบแรงเฉอนจากแรงเฉอนรวมกบแรงดง (block shear strength) เนอทหนาตดรบแรงดงสทธ มรเจาะ 0.5 ร ( ) 8.20.14.25.04Ant =××−= cm2 เนอทหนาตดรบแรงเฉอนสทธ มรเจาะ 2.5 ร ( ) 130.14.25.2154Anv =××−+= cm2 กาลงรบแรงเฉอนแบบ block shear คอ
1340503.08.240505.0V
AF3.0AF5.0V
bs
nvuntubs
××+××=+=
465,21Vbs = kg ดงนน กาลงรบแรงเฉอนของเหลกแผนตงของคาน 465,21Vv = kg
คานวณโดยวธ AISC/LRFD พนทรบแรงเฉอนเตม ( ) 250.1530Agv =×−= cm2 โดยคดเฉพาะแผนตง ลบสวนทบากออก (ก) กาลงรบแรงเฉอนบนหนาตดเตม 750,332525006.09.0AF6.0V gvyvuv =×××=φ= kg สลกเกลยวขนาด 22 mm < 24 mm เผอรเจาะ 2 mm ขนาดรเจาะ 24 mm = 2.4 cm พนทรบแรงเฉอนสทธมรเจาะ 3 ร ม ( ) 8.170.14.23530Anv =××−−= cm2 (ข) กาลงรบแรงเฉอนบนหนาตดสทธ 5.440,328.1740506.075.0AF6.0V nvuvuv =×××=φ= kg (ค) พจารณากาลงรบแรงเฉอนจากแรงเฉอนรวมกบแรงดง (block shear strength) เนอทหนาตดรบแรงดงสทธ มรเจาะ 0.5 ร ( ) 8.20.14.25.04Ant =××−= cm2 เนอทหนาตดรบแรงเฉอนสทธ มรเจาะ 2.5 ร ( ) 130.14.25.2154Anv =××−+= cm2 590,311340506.0AF6.0 nvu =××= kg 340,118.24050AF ntu =×= kg
356 การออกแบบโครงสรางเหลก
40.14Agt =×= cm2 ( ) 190.1154Agv =×+= cm2 ดงนน เมอ ntunvu AFAF6.0 > นน กาลงรบแรงเฉอนแบบ block shear คอ
( )
( )1340506.04250075.0V
AF6.0AFV
bs
nvugtybsbs
××+××=
+φ=
5.192,31Vbs = kg เลอกคานอยทสด กาลงรบแรงเฉอนของเหลกแผนตงของคาน 5.192,31Vbs = kg
ตวอยางท 6.6 จงออกแบบรอยตอระหวางคายนรบแรงดงกบเสา ดงรป ซงตองรบแรงดงทเกดจากนาหนกบรรทกคงทใชงาน 30 ตน และจากนาหนกบรรทกจรใชงาน 22 ตน ใชสลกเกลยวกาลงสงชนด ASTM A325 ขนาด 22 mm เมอตอแบบ
(ก) แบบมแรงกด และ (ข) แบบมแรงฝด ตามมาตรฐาน AISC/ASD/LRFD
วธทา ออกแบบโดยวธ AISC/ASD สมมตใหแรงกระทาผานศนยถวงของรอยตอ แยกแรงใหอยในแนวตงและแนวนอน แนวแรงเอยงอตราสวน 1 : 2 แนวเอยง 521 22 =+= ดงนน
แรงเฉอนในแนวตง 255.235
152V =×= ตน
ตวอยางการออกแบบจดตอโดยใชตวตอ 357
แรงดงในแนวนอน 51.465
252T =×= ตน
สมมตใชสลกเกลยว ASTM A325 ขนาด 22 mm จานวน 8 ตว เนอทรบแรงดงและเนอทหนาตดรบแรงเฉอน
41.302.24
8AA 2tv =×
π×== cm2
(ก) เมอเปนการตอแบบมแรงกดของสลกเกลยว ASTM A325 และเกลยวอยในระนาบแรงเฉอน
หนวยแรงเฉอนทกระทา 72.76441.30
1000255.23AVf
vv =
×== ksc
หนวยแรงดงทกระทา 43.152941.30100051.46
AVf
tt =
×== ksc
จากตารางท 6.3 หนวยแรงดงทยอมใหของสลกเกลยว ASTM A325 เมอเกลยวอยในระนาบแรงเฉอนคอ หนวยแรงดงทยอมให 222
v2
t 72.76439.43080f39.43080F ×−=−= 4.2630Ft = ksc > 43.1529ft = ksc ใชได (ข) เมอตอแบบมแรงฝด และสมมตวาเกลยวอยในระนาบของแรงเฉอน
หนวยแรงดงทกระทา 43.152941.30100051.46
AVf
tt =
×== ksc
จากตารางท 6.1 หนวยแรงดงทยอมให 3080Ft = ksc > 43.1529ft = ksc ใชได
หนวยแรงเฉอนทกระทา 72.76441.30
1000255.23AVf
vv =
×== ksc
หนวยแรงเฉอนทยอมให ⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−=
bv T
T11170F ตวเลข 1170 ksc สาหรบ ASTM A325
แรงดงทเกดขนในสลกเกลยว 1 ตว 834.581180.343.15292.24
fT 2t =×=×
π×= kg
แรงดงตาสดในการขนสลกเกลยว ตาราง 6.5 สลกเกลยวขนาด 22 mm คอ 17600Tb = kg
หนวยแรงเฉอนทยอมให 645.78317600
834.581111170Fv =⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ −×= ksc > 764.72 ksc ใชได
ดงนนใชสลกเกลยวกาลงสงชนด ASTM A325 ขนาด 22 mm จานวน 8 ตว
ออกแบบโดยวธ AISC/LRFD แรงประลยทกระทา 2.71226.1302.1L6.1D2.1Pu =×+×=+= ตน = 71,200 kg สมมตใหแรงกระทาผานศนยถวงของรอยตอ แยกแรงใหอยในแนวตงและแนวนอน แนวแรงเอยง
อตราสวน 1 : 2 แนวเอยง 521 22 =+= ดงนน
แรงเฉอนในแนวตง 608.841,315
1200,71Vu =×= kg
แรงดงในแนวนอน 216.683,635
2200,71Tu =×= kg
358 การออกแบบโครงสรางเหลก
สมมตใชสลกเกลยว ASTM A325 ขนาด 22 mm จานวน 8 ตว เนอทรบแรงดงและเนอทหนาตดรบแรงเฉอน
41.302.24
8AA 2tv =×
π×== cm2
(ก) เมอตอแบบมแรงกด และสมมตวาเกลยวอยในระนาบของแรงเฉอน ตารางท 6.2 สลกเกลยว A325-N มหนวยแรงเฉอนประลย 3310Fvu = ksc ดงนน 1.657,10041.303310AFV vvuu =×== kg > 31,841.608 kg ใชได
หนวยแรงเฉอนประลยทเกดขน 08.104741.30608.841,31
AVf
v
uv === ksc
หนวยแรงดงประลยทเกดขน 674.209241.30
216.683,63ATf
tt === ksc
จากตารางท 6.4 เมอเกลยวอยในระนาบของแรงเฉอน สลกเกลยว ASTM A325 มหนวยแรงดงประลยทยอมใหคอ
08.10478.15860F
4690f8.15860F
tu
vtu
×−=≤−=
256.3975Ftu = ksc < 4690 ksc และ 256.3975Ftu = ksc > 674.2092ft = ksc ใชได ดงนนใชสลกเกลยวกาลงสง ชนด ASTM A325 ขนาด 22 mm จานวน 8 ตว (ข) เมอตอแบบมแรงฝด และสมมตวาเกลยวอยในระนาบของแรงเฉอน สาหรบรอยตอแบบมแรงฝด ตองพจารณาในสภาวะการใชงาน
หนวยแรงดงทกระทา 43.152941.30100051.46
AVf
tt =
×== ksc
หนวยแรงเฉอนทกระทา 72.76441.30
1000255.23AVf
vv =
×== ksc
หนวยแรงเฉอนทยอมให ⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−=
bv T
T11170F ตวเลข 1170 ksc สาหรบ ASTM A325
แรงดงทเกดขนในสลกเกลยว 1 ตว 834.581180.343.15292.24
fT 2t =×=×
π×= kg
แรงดงตาสดในการขนสลกเกลยว ตาราง 6.5 สลกเกลยวขนาด 22 mm คอ 17600Tb = kg
หนวยแรงเฉอนทยอมให 645.78317600
834.581111170Fv =⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ −×= ksc > 764.72 ksc ใชได
ดงนนใชสลกเกลยวกาลงสงชนด ASTM A325 ขนาด 22 mm จานวน 8 ตว
ตวอยางการออกแบบจดตอโดยใชตวยด 359
ตวอยางท 6.7 จงหาจานวนหมดยาชนด ASTM A501-1 ขนาด 22 mm ทตองสาหรบรอยตอซงรบแรงเยอง
ศนย ทเกดจากนาหนกบรรทกคงทใชงาน 25 ตน และจากนาหนกบรรทกจรใชงาน 15 ตน ซงถายแรงมาจากคานชวงเดยว ดงรป ตามมาตรฐาน AISC/ASD/LRFD
วธทา ออกแบบโดยวธ AISC/ASD แรงลพธ 401525LDP =+=+= ตน = 40,000 kg รอยตอลกษณะน ตวยดตองรบทงแรงเฉอนและแรงดงเนองจากแรงกระทาเยองศนย
ขนตอนท 1 หาจานวนแถวทตองการ จากสมการ smR
M6n =
เมอ 000,3005.7000,40M =×= kg.cm โมเมนตทผวสมผส 5.7s = cm = ระยะหางระหวางตวยด สมมตขน == 2m จานวนตวยดในหนงแถว สมมตคาขนมา 465580.31225R =×= kg = กาลงรบแรงเฉอนของหมดยา 1 ตว ตาราง 6.1 A502,Gr 1 หนวยแรง
เฉอน 1225 ksc หมดยา 1 ตว มเนอทหนาตด 3.80 cm2 แทนคา
08.5465525.7000,3006n =
×××
= แถว
ดงนนใชตวยด 6 แถวๆ ละ 2 ตว ดงรป
360 การออกแบบโครงสรางเหลก
ขนตอนท 2 ตรวจสอบกาลงรบแรง หาตาแหนงแกนสะเทนของรอยตอ สวนทอยใตแกนสะเทนผวของเหลกฉากจะแนบกบเสาจงเปนสเหลยมผนผากวางเทากบเหลกฉากสองตวตอกน หรอ 100 + 100 = 200 mm = 20 cm ถา y เปนระยะจากแกนสะเทนถงขอบลางทจะประมาณความลก/6 = (3.75 + 37.5 + 6.25)/6 =7.92 cm ประมาณ 8 cm โมเมนตจากพนทสมผสดงกลาวรอบแกนสะเทนคอ
2y102yy20M =×= cm3
สวนทเหนอแกนสะเทนจะพยายามอาออกดวยแรงดง ดงนนเนอทรบแรงดงจงเปนตวยดแถวละสอง
ตว ดงนนพนทแถวละ 602654222.72.24
2 2 =×π
× cm2 เมอระยะ y ประมาณ 8 cm หาระยะตวยดหาง
จากแกนสะเทน แถวท 1 หาง = 25.4875.3y75.3 −=−=− cm อยใตแกนสะเทน ไมมผล แถวท 2 หาง = 25.3825.11y25.11y5.775.3 =−=−=−+ cm เหนอแกนสะเทน มผล แถวท 3 หาง = 75.10875.18y75.18y25.775.3 =−=−=−×+ cm เหนอแกนสะเทน มผล แถวท 4 หาง = 25.18825.26y25.26y35.775.3 =−=−=−×+ cm เหนอแกนสะเทน มผล แถวท 5 หาง = 75.25875.33y75.33y45.775.3 =−=−=−×+ cm เหนอแกนสะเทน มผล แถวท 6 หาง = 25.33825.41y25.41y55.775.3 =−=−=−×+ cm เหนอแกนสะเทน มผล คาโมเมนตของเนอทตวยดทอยเหนอแกนสะเทนรอบแกนสะเทนไดจากการเอาเนอทตวยด 7.602654222 cm2 คณกบระยะจากแกนสะเทน คอ
( ) ( ) ( ) ( ) ( )[ ][ ]y525.131602654222.7M
y25.41y75.33y25.26y75.18y25.11602654222.7M−×=
−+−+−+−+−×=
โมเมนตจากดานลางตองเทากบโมเมนตจากดานบนรอบแกนสะเทน ดงนน
( )( )
( )( )
253557124.16y
233689835.2080132711.3y
25894344.41380132711.3y
1278483664.991480132711.380132711.3
y
078483664.99y80132711.3yy80132711.378483664.99y
y525.1317602654222.0yy525.131602654222.7y10
2
2
2
2
2
=
+−=
±−=
×−−±−
=
=−+
−=
−=
−=
267785618.8y = cm
ตวอยางการออกแบบรอยตอโดยใชตวยด 361
โมเมนตอนเนอรเชยของรอยตอคอของสเหลยมผนผา 3
bh3
ทอยใตแกนสะเทน รวมกบของตวยด ∑ 2Ad
ของสเหลยมผนผาใตแกนสะเทน
700405.37673
267785618.8203
by3
bhI333
1 =×
=== cm4
ของตวยดเหนอแกนสะเทน ∑∑ == 22
2 dAAdI
( ) ( ) ( ) ( ) ( )[ ]222222 y25.41y75.33y25.26y75.18y25.11602654222.7I −+−+−+−+−=
( ) ( )( ) ( )( )
30017.2179602654222.7I826466.10873432498.649
3600341.3238768183.109893602619.8602654222.7I
98221438.3248221438.2598221438.1748221438.10982214382.2
602654222.7I
267785618.825.41
267785618.875.33267785618.825.26
267785618.875.18267785618.825.11
602654222.7I
2
2
22
222
2
2
22
22
2
×=
⎥⎦
⎤⎢⎣
⎡++
++×=
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡
+
++×=
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
−+
−+−
−+−
×=
46564.16568I2 = cm4 โมเมนตอนเนอรเชยรวม 16605.336,2046564.16568700405.3767III 21 =+=+= cm4 สลกเกลยวแถวบนสดจะเกดหนวยแรงดงมากทสด หนวยแรงดงสงสดทสลกเกลยวบน
( )16605.336,20
267785618.825.41000,300I
Mcft−×
==
5550513.486ft = ksc < 1225 ksc (จากตารางท 6.1) สลกเกลยวทง 12 ตวหรอทง 6 แถว จะชวยกนรบแรงเฉอน หนวยแรงเฉอนทเกดขน
8867388.876602654222.76
000,40fv =×
= ksc
จากตารางท 6.3 หนวยแรงดงทยอมให
16000472396.9608867388.8763.12100F
1600f3.12100F
t
vt
<=×−=≤−=
ดงนน เมอ 5550513.486ft = ksc < 0472396.960Ft = ksc
362 การออกแบบโครงสรางเหลก
ออกแบบโดยวธ AISC/LRFD แรงประลย 54156.1252.1L6.1D2.1Pu =×+×=+= ตน = 54,000 kg รอยตอลกษณะน ตวยดตองรบทงแรงเฉอนและแรงดงเนองจากแรงกระทาเยองศนย
ขนตอนท 1 หาจานวนแถวทตองการ จากสมการ smR
M6n =
เมอ 000,4055.7000,54M =×= kg.cm โมเมนตทผวสมผส 5.7s = cm = ระยะหางระหวางตวยด สมมตขน == 2m จานวนตวยดในหนงแถว สมมตคาขนมา 490280.3172075.0AFR bvv =××=φ= kg = กาลงรบแรงเฉอนของหมดยา 1 ตว ตาราง 6.2
A502,Gr 1 หนวยแรงเฉอน 1720 ksc หมดยา 1 ตว มเนอทหนาตด 3.80 cm2 แทนคา
75.5490225.7000,4056n =
×××
= แถว
ดงนนใชตวยด 6 แถวๆ ละ 2 ตว ดงรป ขนตอนท 2 ตรวจสอบกาลงรบแรง หาตาแหนงแกนสะเทนของรอยตอ สวนทอยใตแกนสะเทนผวของเหลกฉากจะแนบกบเสาจงเปนสเหลยมผนผากวางเทากบเหลกฉากสองตวตอกน หรอ 100 + 100 = 200 mm = 20 cm ถา y เปนระยะจากแกนสะเทนถงขอบลางทจะประมาณความลก/6 = (3.75 + 37.5 + 6.25)/6 =7.92 cm ประมาณ 8 cm โมเมนตจากพนทสมผสดงกลาวรอบแกนสะเทนคอ
2y102yy20M =×= cm3
สวนทเหนอแกนสะเทนจะพยายามอาออกดวยแรงดง ดงนนเนอทรบแรงดงจงเปนตวยดแถวละสอง
ตว ดงนนพนทแถวละ 602654222.72.24
2 2 =×π
× cm2 เมอระยะ y ประมาณ 8 cm หาระยะตวยดหาง
จากแกนสะเทน แถวท 1 หาง = 25.4875.3y75.3 −=−=− cm อยใตแกนสะเทน ไมมผล แถวท 2 หาง = 25.3825.11y25.11y5.775.3 =−=−=−+ cm เหนอแกนสะเทน มผล แถวท 3 หาง = 75.10875.18y75.18y25.775.3 =−=−=−×+ cm เหนอแกนสะเทน มผล แถวท 4 หาง = 25.18825.26y25.26y35.775.3 =−=−=−×+ cm เหนอแกนสะเทน มผล แถวท 5 หาง = 75.25875.33y75.33y45.775.3 =−=−=−×+ cm เหนอแกนสะเทน มผล แถวท 6 หาง = 25.33825.41y25.41y55.775.3 =−=−=−×+ cm เหนอแกนสะเทน มผล คาโมเมนตของเนอทตวยดทอยเหนอแกนสะเทนรอบแกนสะเทนไดจากการเอาเนอทตวยด 7.602654222 cm2 คณกบระยะจากแกนสะเทน คอ
ตวอยางการออกแบบรอยตอโดยใชตวยด 363
( ) ( ) ( ) ( ) ( )[ ][ ]y525.131602654222.7M
y25.41y75.33y25.26y75.18y25.11602654222.7M−×=
−+−+−+−+−×=
โมเมนตจากดานลางตองเทากบโมเมนตจากดานบนรอบแกนสะเทน ดงนน
( )( )
( )( )
253557124.16y
233689835.2080132711.3y
25894344.41380132711.3y
1278483664.991480132711.380132711.3y
078483664.99y80132711.3yy80132711.378483664.99y
y525.1317602654222.0yy525.131602654222.7y10
2
2
2
2
2
=
+−=
±−=
×−−±−
=
=−+
−=
−=
−=
267785618.8y = cm
โมเมนตอนเนอรเชยของรอยตอคอของสเหลยมผนผา 3
bh3
ทอยใตแกนสะเทน รวมกบของตวยด ∑ 2Ad
ของสเหลยมผนผาใตแกนสะเทน
700405.37673
267785618.8203
by3
bhI333
1 =×
=== cm4
ของตวยดเหนอแกนสะเทน ∑∑ == 22
2 dAAdI
( ) ( ) ( ) ( ) ( )[ ]222222 y25.41y75.33y25.26y75.18y25.11602654222.7I −+−+−+−+−=
( ) ( )( ) ( )( )
30017.2179602654222.7I826466.10873432498.649
3600341.3238768183.109893602619.8602654222.7I
98221438.3248221438.2598221438.1748221438.10982214382.2
602654222.7I
267785618.825.41
267785618.875.33267785618.825.26
267785618.875.18267785618.825.11
602654222.7I
2
2
22
222
2
2
22
22
2
×=
⎥⎦
⎤⎢⎣
⎡++
++×=
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡
+
++×=
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
−+
−+−
−+−
×=
46564.16568I2 = cm4 โมเมนตอนเนอรเชยรวม 16605.336,2046564.16568700405.3767III 21 =+=+= cm4 สลกเกลยวแถวบนสดจะเกดหนวยแรงดงมากทสด
364 การออกแบบโครงสรางเหลก
หนวยแรงดงสงสดทสลกเกลยวบน
( )16605.336,20
267785618.825.41000,405I
Mcft−×
==
8493193.656ft = ksc สลกเกลยวทง 12 ตวหรอทง 6 แถว จะชวยกนรบแรงเฉอน หนวยแรงเฉอนทเกดขน
797097.1183602654222.76
000,54fv =×
= ksc
จากตารางท 6.4 หนวยแรงดงประลยทยอมให
23401652248.899797097.11838.13030F
2340f8.13030F
t
vt
<=×−=≤−=
ดงนน เมอ 8493193.656ft = ksc < 1652248.899Ft = ksc
ตวอยางท 6.8 จงออกแบบรอยตอของตงเหลก 6.29250W × ยาว 3.00 เมตร และ 7.36300W × ยาว 3.00 เมตร กบคานเหลก 66400W × ชนด ASTM A36 ดงรป โดยใชสลกเกลยวชนด ASTM A325-N ขนาดเสนผานศนยกลาง 16 mm ทารอยตอแบบมแรงกด
วธทา ออกแบบโดยวธ AISC/LRFD เปดตารางเหลก ภาคผนวก ข ไดขอมลดงน 250d,6.29250W =× mm, 125bf = mm, 6tw = mm, 9tf = mm, 12r = mm, 66.37A =
6.29w,cm2 = kg/m, 4050Ix = 294I,cm y4 = 4.10r,cm x
4 = cm, 79.2ry = cm, 324Sx = 47S,cm y
3 = 86.351Z,cm x3 = 3cm
300d,7.36300W =× mm, 150bf = mm, 5.6tw = mm, 9tf = mm, r = 13 mm, A = 46.78 cm2, w = 36.7 kg/m, Ix = 7210 cm4, Iy = 508 cm4, rx = 12.4 cm, ry = 3.29 cm, Sx = 481 cm3, Sy = 67.7 cm3, Zx = 522.08 cm3
ตวอยางการออกแบบรอยตอโดยใชตวยด 365
66400W × , d = 400 mm, bf = 200 mm, tw = 8 mm, tf = 13 mm, r = 16 mm, A = 84.12 cm2, w = 66.0 kg/m, Ix = 23700 cm4, Iy = 1740 cm4, rx = 16.8 cm, ry = 4.54 cm, Sx = 1190 cm3, Sy = 174 cm3, Zx = 1285.95 cm3 ขนตอนท 1 หาแรงปฏกรยาประลยโดยสมมตตงเหลกเปนคานชวงเดยวรบนาหนกบรรทกแผ wu kg/m
แรงปฏกรยาประลย 2LwR u
u =
โมเมนตดดสงสดกลางชวง 8LwM
2u
u =
อตราสวน L4
Lw8
2Lw
MR
2u
u
u
u =×=
ดงนน LM4R u
u =
แตโมเมนตดดสงสดทรบไดคอ xyu ZF9.0M =
ดงนน L
ZF9.04LM4R xyu
u
×==
แรงประลยจาก 6.29250W × 8.555,10300
86.35125009.04Ru =×××
= kg
แรงประลยจาก 7.36300W × 4.662,15300
08.52225009.04Ru =×××
= kg
ขนตอนท 2 หาจานวนสลกเกลยวทตองใช ทแผนตงของตงเหลก โดยใชเหลกฉากเปนตวถายแรง ในทนใชสลกเกลยว ASTM A325-N ขนาด 16 mm เกลยวอยในระนาบแรงเฉอน ขนาดสลกเกลยวเลกกวา 24 mm ในการทารเจาะมาตรฐาน เผอขนาดรเจาะอก 2 mm ระยะหางระหวางศนยกลางรเจาะอยางนอย 3 เทาของขนาดสลกเกลยว คอ 48163 =×= mm = 4.8 cm < 6 cm และระยะหางขอบไมนอยกวา 1.5 เทาของขนาดสลกเกลยว คอ 24165.1 =×= mm = 2.4 cm < 3 cm กาลงรบแรงกดบนสลกเกลยว ( )tdF4.275.0P bubru = กาลงรบแรงกดบน 6.29250W × , ( ) 4.69986.06.140504.275.0Pbru =××××= kg/ตว กาลงรบแรงกดบน 7.36300W × , ( ) 6.758165.06.140504.275.0Pbru =××××= kg/ตว กาลงรบแรงเฉอนสองระนาบ ( ) vbvvu2 FA275.0P = ตารางท 6.2 ได 3310Fv = ksc
กาลงรบแรงเฉอนสองระนาบ 725.998233106.14
275.0P 2vu2 =×⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ ×
π××= kg/ตว
ตง 6.29250W × รบแรงปฏกรยา 10,555.8 kg โดยสลกเกลยวรบแรงไดตวละ 6998.4 kg/ตว ดงนน
ตองการสลกเกลยวจานวน 2508.14.69988.555,10
⇒== ตว
ตง 7.36300W × รบแรงปฏกรยา 15,662.4 kg โดยสลกเกลยวรบแรงได 7581.6 kg/ตว ดงนน
ตองการสลกเกลยวจานวน 3066.26.75814.662,15
⇒== ตว
366 การออกแบบโครงสรางเหลก
ขนตอนท 3 หาจานวนสลกเกลยวทตองใช เพอตอตงเหลกกบแผนตงของคานหลก 0.66400W × โดยสลกเกลยวคดคราวละ 1 ระนาบแรงเฉอน
กาลงรบแรงเฉอนหนงระนาบ ( ) 499133106.14
75.0FA75.0P 2vbvvu =×⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ ×π
×== kg/ตว
กาลงรบแรงกดบน 0.66400W × คอ ( )wbubru tdF4.275.0P = ( ) 2.93318.06.140504.275.0Pbru =××××= kg/ตว ดงนนสลกเกลยว 1 ตว รบแรงได 4991 kg จากแรงเฉอนหนงระนาบ แตใชเหลกฉากสองดานของแผนตง ตง 6.29250W × รบแรงปฏกรยา 10,555.8 kg โดยสลกเกลยวรบแรงไดตวละ 4991 kg/ตว ดงนน
ตองการสลกเกลยวจานวน 4311.24991
8.555,10⇒⇒== ตว ขางละ 2 ตว
ตง 7.36300W × รบแรงปฏกรยา 15,662.4 kg โดยสลกเกลยวรบแรงได 4991 kg/ตว ดงนนตองการ
สลกเกลยวจานวน 6414.34991
4.662,15⇒⇒== ตว ขางละ 3 ตว
คานหลก 0.66400W × รบแรงกด = 10,555.8+15,662.4 = 26,218.2 kg สลกเกลยวรบแรงกดได
9331.2 kg/ตว ดงนนตองการสลกเกลยว 6381.22.93312.218,26
⇒⇒== ตว ขางละ 3 ตว
ขนตอนท 4 หาขนาดของเหลกฉาก ถาบากปลายตงเหลก (coping) ออกลกลงไป 5 cm ใชเหลกฉากดานทตอกบ 6.29250W × ยาว 12 cm และดานทตอกบ 7.36300W × ยาว 18 cm ระยะหางระหวางสลกเกลยว 6 cm ระยะหางขอบ 3 cm ใหขอบของตงเหลกหางจากคานเหลก 0.5 นว หรอ 12.5 mm (set back) เลอกใชเหลกฉากค 67575L ××− mm ความหนาใกลเคยงกบแผนตงของตง เพอใหแรงกดใกลเคยงกน ใหตาแหนงรเจาะบนเหลกฉากหางมมของเหลกฉาก (ระยะ gage) เทากบ 4.4 cm ระยะขอบของตง = 4.4 – 1.25 = 3.15 cm > 4.2d5.1 b = cm และระยะขอบของเหลกฉาก = 7.5 – 4.4 = 3.1 cm > 4.2d5.1 b = cm เปนไปตามขอกาหนด ตรวจสอบกาลงรบแรงของเหลกฉากสวนทตอกบตง 6.29250W × เนอทรบแรงเฉอนไมหกรเจาะ คด 2 ดานเพราะใชเหลกฉาก 2 ตว 4.146.0122Agv =××= cm2 440,194.1425006.09.0AF6.0R gvyu =×××=φ= kg เนอทหนาตดสทธซงหกรเจาะออกไป คด 2 ดาน เพราะใชเหลกฉาก 2 ตว ( ) 08.106.02.06.1226.0122Anv =×+××−××= cm2 8.370,1808.10405075.06.0AF75.0R nvuu =×××=φ= kg ดงนนเหลกฉากรบแรงได 18,370.8 kg > 10,555.8 kg ใชได
ตวอยางการออกแบบรอยตอโดยใชตวยด 367
ตรวจสอบกาลงรบแรงของเหลกฉากสวนทตอกบตง 7.36300W × เนอทรบแรงเฉอนไมหกรเจาะ คด 2 ดานเพราะใชเหลกฉาก 2 ตว 6.216.0182Agv =××= cm2 160,296.2125006.09.0AF6.0R gvyu =×××=φ= kg เนอทหนาตดสทธซงหกรเจาะออกไป คด 2 ดาน เพราะใชเหลกฉาก 2 ตว ( ) 12.156.02.06.1326.0182Anv =×+××−××= cm2 2.556,2712.15405075.06.0AF75.0R nvuu =×××=φ= kg ดงนนเหลกฉากรบแรงได 27,556.2 kg > 15,662.4 kg ใชได
ตวอยางท 6.9 จงออกแบบการตอคานกบเสา เพอรบแรงปฏกรยาจากคานชวงเดยวทเกดจากนาหนกบรรทกคงทใชงาน 20 ตน และนาหนกบรรทกจรใชงาน 15 ตน โดยใชสลกเกลยวชนด ASTM A325 ขนาด 22 mm เหลกชนด ASTM A36 ออกแบบตามมาตรฐาน AISC/ASD/LRFD
วธทา ใชเหลกฉาก 1 คในการถายแรงระหวางคานกบเสา สลกเกลยว ASTM A325 ขนาด 22 mm และสมมตวาเกลยวอยในระนาบแรงเฉอน เปดตารางเหลก ภาคผนวก ข ไดขอมลดงน 94300W × , d = 300 mm, bf = 300 mm, tw = 10 mm, tf = 15 mm, r = 18 mm, A = 119.8 cm2, w = 94.0 kg/m, Ix = 20,400 cm4, Iy = 6,750 cm4, rx = 13.1 cm, ry = 7.51 cm, Sx = 1,360 cm3, Sy = 450 cm3, Zx = 1,464.75 cm3
368 การออกแบบโครงสรางเหลก
172400W × , d = 400 mm, bf = 400 mm, tw = 13 mm, tf = 21 mm, r = 22 mm, A = 218.7 cm2, w = 172 kg/m, Ix = 66,600 cm4, Iy = 22,400 cm4, rx = 17.5 cm, ry = 10.1 cm, Sx = 3,330 cm3, Sy = 1,120 cm3, Zx = 3,600.13 cm3 ออกแบบโดยวธ AISC/ASD ขนตอนท 1 ออกแบบรอยตอทเหลกแผนตงของคาน ซงตวยดตองรบทงแรงเฉอนและแรงกด ตารางท 6.1 หนวยแรงเฉอนของสลกเกลยว A325-N คอ 1470 ksc
กาลงรบแรงเฉอนสองระนาบ = ( ) 9.175,112.24
21470A2F 2bv =⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ ×
π××= kg/ตว
กาลงรบแรงกด 6.899,133.12.240502.1tdF2.1 wbu =×××== kg/ตว สลกเกลยวจะวบตจากแรงเฉอน คอรบแรงได 11,175.9 kg/ตว แรงเฉอนของคาน 351520LDP =+=+= ตน = 35,000 kg
ตองการสลกเกลยว 413.39.175,11
000,35⇒== ตว
ขนตอนท 2 ออกแบบรอยตอทปกเสา ซงตวยดตองรบทงแรงเฉอนและแรงกด การรบแรงเฉอนของสลกเกลยวเปน 1 ระนาบ
กาลงรบแรงเฉอนหนงระนาบ 95.587,52.24
1470AF 2bv =×
π×== kg/ตว
กาลงรบแรงกด 038,165.12.240502.1tdF2.1 fbu =×××== kg/ตว สลกเกลยวจะวบตจากแรงเฉอน คอรบแรงได 5,587.95 kg/ตว แรงเฉอนทปกเสา 351520LDP =+=+= ตน = 35,000 kg
ตองการสลกเกลยว 8726.695.587,5
000,35⇒⇒== ตว ขางละ 4 ตว
ขนตอนท 3 ออกแบบขนาดของเหลกฉากทใชถายแรงเฉอน ใหระยะหางระหวางสลกเกลยว 7.5 cm > 3db = 6.62.23 =× cm ใหระยะขอบ 3.5 cm > 1.5db = 3.32.25.1 =× cm สลกเกลยวดานละ 4 ตว มระยะระหวางสลกเกลยว = 4 – 1 = 3 ชวง ระยะขอบ 2 ระยะ ดงนนความยาวของเหลกฉากเทากบ 5.295.325.73 =×+×= cm เหลกฉากม 2 ตว ถาเหลกฉากหนา t cm แรงเฉอนทรบได
( ) ( )
( )
5.2925004.02000,35t
t5.2925004.02000,35
t5.2925004.02LtF4.02V y
×××=
×××=
×××==
593.0t = cm = 5.93 mm เลอกใชเหลกฉาก 7100100Ls2 ××− mm ยาว 30 cm หนวยแรงกดทยอมให 860,440502.1F2.1F ubr =×== ksc
ตวอยางออกแบบรอยตอโดยใชตวยด 369
หนวยแรงกดทเกดขน 28412.27.08
000,35Ntd
Pfb
br =××
== ksc < Fbr = 4,860 ksc
ออกแบบโดยวธ AISC/LRFD แรงประลยทกระทา 48156.1202.1L6.1D2.1Pu =×+×=+= ตน = 48,000 kg ขนตอนท 1 ออกแบบรอยตอทเหลกแผนตงของคาน ซงตวยดตองรบทงแรงเฉอนและแรงกด จากตารางท 6.2 กาลงรบแรงเฉอนประลยของ ASTM A325-N bolts คอ 3310Fvu = ksc
กาลงรบแรงเฉอนสองระนาบ ( ) ⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ ×
π×××== 2
bvuv2u 2.24
2331075.0A2F75.0P
58911.873,18P v2u = kg/ตว กาลงรบแรงกด ( ) ( )3.12.240504.275.0tdF4.275.0P wbubru ××××== 4.849,20Pbru = kg/ตว กาลงรบแรงของสลกเกลยวเปนสวนของแรงเฉอนสองระนาบคอ 18,873.58911 kg/ตว ดงนนจานวน
สลกเกลยวทตองการคอ 4354.258911.873,18
000,48⇒⇒== ตว (สงเกตวาตองการจานวนสลกเกลยวนอย
กวาวธ AISC/ASD ทตองการถง 4 ตว) ขนตอนท 2 ออกแบบรอยตอทปกเสา ตวยดตองรบทงแรงเฉอนและแรงกด การรบแรงเฉอนของสลกเกลยวเปน 1 ระนาบ
กาลงรบแรงเฉอนหนงระนาบ 8.94362.24
331075.0AF75.0P 2bvuv1u =×
π××== kg/ตว
กาลงรบแรงกด ( ) ( )5.12.240504.275.0tdF4.275.0P wbubru ××××== 057,24Pbru = kg/ตว สลกเกลยวจะวบตจากแรงเฉอน คอรบแรงได 9,436.8 kg/ตว ดงนนจานวนสลกเกลยวทตองการคอ
861.58.436,9
000,48⇒⇒== ตวขางละ 4 ตว (สงเกตวาตองการจานวนสลกเกลยวนอยกวาวธ AISC/ASD ท
ตองการถง 7 ตว) ขนตอนท 3 ออกแบบขนาดของเหลกฉากทใชถายแรงเฉอน ใหระยะหางระหวางสลกเกลยว 7.5 cm > 3db = 6.62.23 =× cm ใหระยะขอบ 3.5 cm > 1.5db = 3.32.25.1 =× cm สลกเกลยวดานละ 4 ตว มระยะระหวางสลกเกลยว = 4 – 1 = 3 ชวง ระยะขอบ 2 ระยะ ดงนนความยาวของเหลกฉากเทากบ 5.295.325.73 =×+×= cm เหลกฉากม 2 ตว ถาเหลกฉากหนา t cm แรงเฉอนทรบได
( ) ( )
( )
5.2925006.09.02000,48t
t5.2925006.09.02000,48
t5.2925006.09.02LtF6.02V yu
××××=
××××=
××××=φ=
370 การออกแบบโครงสรางเหลก
603.0t = cm = 6.03 mm เลอกใชเหลกฉาก 7100100Ls2 ××− mm ยาว 30 cm หนวยแรงกดประลยทยอมให ( ) 290,740504.275.0)F4.2(75.0F ubru =××== ksc
หนวยแรงกดประลยทเกดขน 1.896,37.02.28
000,48tNd
Pfb
ubru =
××== ksc < Fbru = 7,290 ksc
ตวอยางท 6.10 จงออกแบบการตอคานกบเสาโดยใชเหลกฉากรองใตคาน (beam seat connection) เพอรบแรงปฏกรยาทเกดจากนาหนกบรรทกคงทใชงาน 6 ตน และจากนาหนกจรใชงาน 7 ตน จากคานขนาด
66400W × โดยใชสลกเกลยวชนด ASTM A325 ขนาด 22 mm เหลกชนด ASTM A36 ออกแบบตามมาตรฐาน AISC/ASD/LRFD
วธทา จากภาคผนวก ข สมบตของหนาตด 66400W × , d = 400 mm, bf = 200 mm, tw = 8 mm, tf = 13 mm, r = 16 mm, A = 84.12 cm2, w = 66.0 kg/m, Ix = 23700 cm4, Iy = 1740 cm4, rx = 16.8 cm, ry = 4.54 cm, Sx = 1190 cm3, Sy = 174 cm3, Zx = 1285.95 cm3 ออกแบบโดยวธ AISC/ASD ขนตอนท 1 หาขนาดของเหลกฉาก ความกวางโดยประมาณของเหลกฉากทตองใช เพอปองกนการครากของแผนตงของคาน (local web yielding) จากสตร
( ) yw
F66.0tNk5.2
R=
+
เมอ 1376LDR =+=+= ตน = 13,000 kg = แรงปฏกรยา 291613rtk f =+=+= mm = 2.9 cm = ระยะจากผวปกคานถงโคนโคงสวนพอก 8tw = mm = 0.8 cm = ความหนาของแผนตงคาน
ตวอยางการออกแบบรอยตอโดยใชตวยด 371
2500Fy = ksc = กาลงครากของเหลก ASTM A36
( )
9.25.2250066.08.0
000,13N
N9.25.2250066.08.0
000,13
250066.08.0N9.25.2
000,13
×−××
=
+×=××
×=×+×
6.2N = cm ความกวางโดยประมาณของเหลกฉากทตองใช เพอปองกนไมใหแผนตงของคานเกดการย (web cripping) จากสตร
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+=
w
fy
5.1
f
w2w t
tEFtt
dN31t2.0R
เมอ d = 400 mm = 40 cm = ความลกคาน tw = 8 mm = 0.8 cm = ความหนาของแผนตง tf = 13 mm = 1.3 cm = ความหนาของปก E = 2,040,000 ksc = โมดลสยดหยนของเหลก ASTM A36 1376LDR =+=+= ตน = 13,000 kg = แรงปฏกรยา 2500Fy = ksc = กาลงครากของเหลก ASTM A36 แทนคา
482747409.0340115633668.0N
115633668.01115633668.1482747409.040N3
115633668.1482747409.040N31
57053.652,11000,13
000,500,287,8128.0000,13482747409.0
40N31
000,500,287,8482747409.040N31128.0000,13
8.03.12500000,040,2
3.18.0
40N318.02.0000,13
5.12
××
=
=−=××
=××+
==××+
⎥⎦⎤
⎢⎣⎡ ××+×=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛××
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎠⎞
⎜⎝⎛×⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛×+××=
19.3N = cm ใช N = 3.5 cm ใหระยะหางระหวางปลายคานกบผวปกเสา 12 mm = 1.2 cm เพอใหสามารถตดตงได ความกวางของเหลกฉากอยางนอย = 3.5 + 1.2 = 4.7 cm
372 การออกแบบโครงสรางเหลก
หาความหนาของเหลกฉาก ประมาณหนาตดวกฤตของโมเมนตดดบนเหลกฉากทระยะ k = ความหนาเหลกฉาก t ซงประมาณวา 12 mm + ขอบความโคงสวนพอกซงประมาณวาเทากบ 1 cm k = t + 1 แรงปฏกรยา R กระทาทกงกลางระยะ N ดงนน
( ) 750,912.12.125.3000,13k2.1
2NRM =⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ +−+×=⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ −+= kg.cm
ความยาวของเหลกฉากใหเทากบความกวางของคานคอ 20 cm Fb = 0.75Fy = 875,1250075.0 =× ksc = หนวยแรงดดทยอมให ความหนาของเหลกฉากทตองการ
25.1875,120750,96
bFM6t
b
=××
== cm > 1.2 cm ทสมมตไว
ทดลองเลอกเหลกฉาก 12100150L ××− mm จากภาคผนวก ข ตารางท 5 เหลกฉากขาไมเทากน ม A = 150 mm, B = 100 mm, t = 12 mm, r1 = 12 mm, r2 = 8.5 mm, Area = 28.58 cm2, w = 22.4 kg/m, cx = 4.88 cm, cy = 2.41 cm, Ix = 612 cm4, Iy = 223 cm4 241212rtk 1 =+=+= mm = 2.4 cm
150,74.22.125.3000,13k2.1
2NRM =⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ −+×=⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ −+= kg.cm
ความยาวของเหลกฉากใหเทากบความกวางของคานคอ 20 cm Fb = 0.75Fy = 875,1250075.0 =× ksc = หนวยแรงดดทยอมให ความหนาของเหลกฉากทตองการ
07.1875,120150,76
bFM6t
b
=××
== cm < 1.2 cm ทเลอกเหลกฉากไว ใชได
ใชเหลกฉากรองใตคาน 12100150L ××− mm ยาว 20 cm ขนตอนท 2 ออกแบบรอยตอทปกเสา สลกเกลยวตองรบทงแรงเฉอนและแรงกด ตารางท 6.1 สลกเกลยว ASTM A325-N เกลยวอยในระนาบแรงเฉอน มกาลงรบแรงเฉอนทยอมให 1470Fv = ksc เหลก ASTM A36 ม 2500Fy = ksc, Fu = 4050 ksc กาลงรบแรงเฉอนหนงระนาบ
95.55872.24
1470AFP 2bv1u =⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ ×π
×== kg/ตว
กาลงรบแรงกด 4.830,122.12.240502.1tdF2.1P bubru =×××== kg/ตว กาลงรบแรงของสลกเกลยวเกดจากแรงเฉอนหนงระนาบ 5,587.95 kg/ตว
ตวอยางการออกแบบรอยตอโดยใชตวยด 373
ดงนนตองการสลกเกลยว 4333.295.587,5
000,13⇒⇒== ตว
ใชสลกเกลยว ASTM A325-N เกลยวอยในระนาบแรงเฉอน จานวน 4 ตวยดขายาวของเหลกฉากตดกบปกคาน ขางละ 2 ตว (จงเปน 4 ตวใหสมมาตรกน) สวนขาดานสนของเหลกฉากใชสลกเกลยว 2 ตวเพอยดปกคานใหอยกบท ทปลายคานดานบนอาจจะใชเหลกฉาก 79090L ××− mm ยาว 20 cm สลกเกลยว 2 ตวยดกบปกเสา และ 2 ตวยดกบปกบนของคาน เพอยดใหคานอยในตาแหนงและใหหมนไดบาง
ออกแบบโดยวธ AISC/LRFD แรงปฏกรยาประลย 4.1876.162.1L6.1D2.1Pu =×+×=+= ตน = 18,400 kg ขนตอนท 1 หาขนาดของเหลกฉาก ความกวางโดยประมาณของเหลกฉากทตองใช เพอปองกนการครากของแผนตงของคาน (local web yielding) จากสตร ( ) wyn tFNk5.2R += เมอ 400,18PR un == kg = แรงปฏกรยา 291613rtk f =+=+= mm = 2.9 cm = ระยะจากผวปกคานถงโคนโคงสวนพอก 8tw = mm = 0.8 cm = ความหนาของแผนตงคาน 2500Fy = ksc = กาลงครากของเหลก ASTM A36 แทนคา
( )
2.98.02500
400,18N9.25.2
8.02500N9.25.2400,18
=×
=+×
××+×=
95.19.25.22.9N =×−= cm ความกวางโดยประมาณของเหลกฉากทตองใช เพอปองกนไมใหแผนตงของคานเกดการย (web cripping) จากสตร
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+×=
w
fy
5.1
f
w2wn t
tEFtt
dN31t4.075.0R
เมอ d = 400 mm = 40 cm = ความลกคาน tw = 8 mm = 0.8 cm = ความหนาของแผนตง tf = 13 mm = 1.3 cm = ความหนาของปก E = 2,040,000 ksc = โมดลสยดหยนของเหลก ASTM A36 400,18PR un == kg = แรงปฏกรยา
374 การออกแบบโครงสรางเหลก
2500Fy = ksc = กาลงครากของเหลก ASTM A36 แทนคา
482747409.0340052700486.0N
052700486.01052700486.1482747409.040N3
052700486.1482747409.040N31
8558.478,17400,18
000,500,287,8192.0400,18482747409.0
40N31
000,500,287,8482747409.040N31192.0400,18
8.03.12500000,040,2
3.18.0
40N318.04.075.0400,18
5.12
××
=
=−=××
=××+
==××+
⎥⎦⎤
⎢⎣⎡ ××+×=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛××
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎠⎞
⎜⎝⎛×⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛×+×××=
46.1N = cm ใช N = k = 2.9 cm ใหระยะหางระหวางปลายคานกบผวปกเสา 12 mm = 1.2 cm เพอใหสามารถตดตงได ความกวางของเหลกฉากอยางนอย = 2.9 + 1.2 = 4.1 cm หาความหนาของเหลกฉาก ประมาณหนาตดวกฤตของโมเมนตดดบนเหลกฉากทระยะ k = ความหนาเหลกฉาก t ซงประมาณวา 12 mm + ขอบความโคงสวนพอกซงประมาณวาเทากบ 1 cm k = t + 1 แรงปฏกรยา Ru = Rn = 18, 400 kg กระทาทกงกลางระยะ N ดงนน
( ) 280,812.12.129.2400,18k2.1
2NRM uu =⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ +−+×=⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ −+= kg.cm
โดยทโมเมนตดดประลยทรบได ⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛==
4btF9.0ZF9.0M
2
yxyu
ความยาวของเหลกฉากใหเทากบความกวางของคานคอ b = 20 cm ความหนาของเหลกฉากทตองการ
86.0500,2209.0
280,84bF9.0M4t
y
=××
×== cm < 1.2 cm ทสมมตไว
ทดลองเลอกเหลกฉาก 9100150L ××− mm จากภาคผนวก ข ตารางท 5 เหลกฉากขาไมเทากน ม A = 150 mm, B = 100 mm, t = 9 mm, r1 = 12 mm, r2 = 6.0 mm, Area = 21.84 cm2, w = 17.1 kg/m, cx = 4.76 cm, cy = 2.30 cm, Ix = 502 cm4, Iy = 181 cm4 21129rtk 1 =+=+= mm = 2.1 cm
ตวอยางการออกแบบรอยตอโดยใชตวยด 375
ขนตอนท 2 ออกแบบรอยตอทปกเสา สลกเกลยวตองรบทงแรงเฉอนและแรงกด กาลงรบแรงเฉอนหนงระนาบ
8.436,92.24
331075.0AF75.0P 2buvv1u =⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ ×π
××== kg/ตว
กาลงรบแรงกดสลกเกลยวหนงตว ( ) ( ) 2.434,149.02.240504.275.0tdF4.275.0P buubr =××××== kg/ตว ดงนนกาลงรบแรงของสลกเกลยวเกดจากการรบแรงเฉอน 9,436.8 kg/ตว จานวนสลกเกลยวทตองการ
คอ 4295.18.436,9
400,18⇒⇒== ตว
ขอสงเกต การออกแบบโดยวธ AISC/LRFD จะประหยดกวาวธ AISC/ASD
ตวอยางท 6.1 จงออกแบบการตอคานกบเสาเพอรบโมเมนตดดทเกดจากนาหนกบรรทกคงทใชงานขนาด 1 ตน.เมตร และจากนาหนกบรรทกจรใชงาน 0.5 ตน.เมตร และแรงปฏกรยาทเกดนาหนกบรรทกคงทใชงาน 9.6 ตน และจากนาหนกบรรทกจรใชงาน 2.4 ตน ใชสลกเกลยว ASTM A325 ขนาด 22 mm เหลกชนด ASTM A36 ออกแบบตามมาตรฐาน AISC/ASD/LRFD
วธทา ใชเหลกฉากประกบสองขางของเหลกแผนตงของคานโดยทาหนาทรบแรงเฉอนทงหมด เหลกฉากทประกบปกคานบนและลางทาหนาทรบโมเมนตดดทงหมด เปดตารางเหลก ภาคผนวก ข ไดขอมลดงน 66400W × , d = 400 mm, bf = 200 mm, tw = 8 mm, tf = 13 mm, r = 16 mm, A = 84.12 cm2, w = 66.0 kg/m, Ix = 23700 cm4, Iy = 1740 cm4, rx = 16.8 cm, ry = 4.54 cm, Sx = 1190 cm3, Sy = 174 cm3, Zx = 1285.95 cm3 สมมตเสาหนาตดเดยวกบคาน
376 การออกแบบโครงสรางเหลก
ออกแบบโดยวธ AISC/ASD แรงเฉอนรวม P = D + L = 9.6 + 2.4 = 12 ตน = 12,000 kg โมเมนตดดรวม M = D + L = 1 + 0.5 = 1.5 ตน.เมตร = 1,500 kg.m = 150,000 kg.cm ขนตอนท 1 หาขนาดของเหลกฉากและจานวนตวยดทประกบเหลกแผนตงของคานกบปกเสา จากตารางท 6.1 สลกเกลยว ASTM A325-N เกลยวอยในระนาบแรงเฉอน หนวยแรงดงทยอมให
3080Ft = ksc และหนวยแรงเฉอนทยอมให 1470Fv = ksc และเหลกชนด ASTM A36 มกาลงจดคราก 2500Fy = ksc และกาลงประลย 4050Fu = ksc
(ก) ตรงรอยตอระหวางเหลกแผนตงของคาน สลกเกลยวตองรบทงแรงเฉอนและแรงกด
กาลงรบแรงเฉอนสองระนาบ ( ) 9.175,112.24
21470A2FP 2bvv2 =⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ ×
π××== kg/ตว
กาลงรบแรงกด 6.553,88.02.240502.1tdF2.1P wbubr =×××== kg/ตว ดงนนการวบตเกดจากแรงกด = 8,553.6 kg/ตว
ใชสลกเกลยวขนาด 22 mm จานวน 24.16.553,8
000,12⇒== ตว
(ข) ตรงรอยตอทปกเสา ตวยดตองรบทงแรงเฉอนและแรงกด
กาลงรบแรงเฉอนหนงระนาบ 95.587,52.24
1470AFP 2bvv1 =⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ ×π
×== kg/ตว
กาลงรบแรงกด 6.899,133.12.240502.1tdF2.1P fbubr =×××== kg/ตว ดงนนการวบตเกดจากแรงเฉอน = 5,587.95 kg/ตว
ใชสลกเกลยวขนาด 22 mm จานวน 4315.295.587,5
000,12⇒⇒== ตว ขางละ 2 ตว
(ค) ออกแบบขนาดของเหลกฉากในการถายแรงเฉอน ใหระยะหางระหวางสลกเกลยว = 7.5 cm > 6.62.23d3 b =×= cm ใหระยะขอบ = 3.5 cm > 3.32.25.1d5.1 b =×= cm ดงนนความยาวของเหลกฉาก ( ) 5.145.35.35.712L =++×−= cm
เหลกฉากแตละดานรบแรงเฉอน 000,62000,12
2RV === kg
กาลงรบแรงเฉอน LtF4.0V y=
ความหนาเหลกฉาก 414.05.1425004.0
000,6LF4.0
Vty
=××
== cm
ใชเหลกฉาก 10100100Ls2 ××− mm ยาว 15 cm ขนตอนท 2 หาขนาดของเหลกฉากและจานวนสลกเกลยวทใชยดกบปกคานและปกเสา
(ก) ตรงรอยตอกบปกเสา โมเมนตดด M = 150,000 kg.cm เปนโมเมนตลบผวบนคานเปนแรงดง ใหขอบลางของคานเปนจดหมน แรงดง T ทสลกเกลยวตองรบคอ
ตวอยางการออกแบบรอยตอโดยใชตวยด 377
750,3
40000,150
dMT
MTd
===
=
กาลงรบแรงดงของสลกเกลยว 708,112.24
3080AFP 2btt =⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ ×π
×== kg/ตว
ดงนนตองการสลกเกลยว 2132.0708,11750,3
⇒⇒== ตว ซายขวาขางละ 1 ตว
(ข) ตรงรอยตอทปกคาน ตวยดตองรบทงแรงเฉอนหนงระนาบและแรงกด ซงเกดจากแรงดง 3,750 kg เนองจากโมเมนตดด 150,000 kg.cm
กาลงรบแรงเฉอนหนงระนาบ 95.587,52.24
470,1AFP 2bvv =⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ ×π
×== kg/ตว
กาลงรบแรงกด 6.899,133.12.240502.1tdF2.1P fbubr =×××== kg/ตว ดงนนสลกเกลยววบตเพราะแรงเฉอน = 5,587.95 kg/ตว
จานวนสลกเกลยวทตองการ 21671.095.587,5
750,3⇒⇒== ตว ซายขวาขางละ 1 ตว
(ค) ออกแบบขนาดของเหลกฉากทใชรบโมเมนตดด แรงดงจากโมเมนตดดทาใหปลายคานขอบบนถางออก เหลกฉากจงดดโคงออกโดยจดดดกลบ (inflection point) อยกงกลางระหวางศนยกลางตวยดทยดตดกบปกคานกบผวบนของเหลกฉาก ดงรป
สมมตเลอกเหลกฉาก 15100150L ××− mm ยาว 20 cm เทากบความกวางปกคาน ใหขาดานสน 100 mm แนวกบปกเสา ระยะ g = 6.25 cm = ระยะจากมมนอกของเหลกฉากถงศนยกลางของสลกเกลยว ตาแหนงจดดดกลบจะอยกงกลางของระยะจากศนยกลางสลกเกลยวถงผวบนของเหลกฉากหรอทมมในของเหลกฉาก ซงคอกงกลางของระยะ g ลบดวยความหนาของเหลกฉาก จดดดกลบเปนจดทโมเมนตเปน 0 ดงนนโมเมนตสงสดจงเทากบแรงคณกบระยะจากแรงถงจดดดกลบ ระยะจดดดกลบคอ
375.22
5.125.62
tg=
−=
−=l cm
โมเมนตดดสงสดบนเหลกฉาก 25.906,8375.2750,3TM =×== l kg.cm
378 การออกแบบโครงสรางเหลก
เหลกฉากมสภาพเปนคานแบนกวาง b = 20 cm หนา t หนวยแรงดดทยอมให Fb = 0.75Fy
20250075.025.906,86
bF75.0M6t
6btF75.0SFM
y
2
yxb
×××
==
==
19.1t = cm < 15 mm ดงนนใชเหลกฉากยดปกบนลางของคานเขากบปกเสา ขนาด 15100150L ××− mm
ออกแบบโดยวธ AISC/LRFD แรงประลย 36.154.26.16.92.1L6.1D2.1Pu =×+×=+= ตน = 15,360 kg โมเมนตดดประลย 25.06.112.1M6.1M2.1M LDu =×+×=+= ตน.เมตร = 200,000 kg.cm ขนตอนท 1 หาขนาดของเหลกฉากและจานวนสลกเกลยวทประกบเหลกแผนตงของคานกบปกเสา จากตารางท 6.2 สลกเกลยว ASTM A325-N เกลยวอยในระนาบแรงเฉอน หนวยแรงดงประลยทยอมให 6210Ftu = ksc และหนวยแรงเฉอนประลยทยอมให 3310Fvu = ksc และเหลกชนด ASTM A36 มกาลงจดคราก 2500Fy = ksc และกาลงประลย 4050Fu = ksc
(ก) ตรงรอยตอทเหลกแผนตงของคาน ตวยดตองรบทงแรงเฉอนและแรงกด กาลงรบแรงเฉอนสองระนาบ
( ) 59.873,182.24
2331075.0A2F75.0P 2bvuvu =⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ ×
π×××== kg/ตว
กาลงรบแรงกด ( ) ( ) 4.830,128.02.240504.275.0tdF4.275.0P wbubru =××××== kg/ตว การวบตเกดจากแรงกด ดงนนตองการใชสลกเกลยวจานวน
22.14.830,12
360,15PPnbru
u1 ⇒=== ตว
(ข) ตรงรอยตอทปกเสา สลกเกลยวรบทงแรงเฉอนและแรงกด กาลงรบแรงเฉอนหนงระนาบ
8.436,92.24
331075.0AF75.0P 2bvuvu =⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ ×π
××== kg/ตว
กาลงรบแรงกด ( ) ( ) 4.849,203.12.240504.275.0tdF4.275.0P fbubru =××××== kg/ตว การวบตเกดจากแรงเฉอน ดงนนตองการใชสลกเกลยวจานวน
4263.18.436,9
360,15PPn
vu
u1 ⇒⇒=== ตว ซายขวาขางละ 2 ตว
ตวอยางการออกแบบรอยตอโดยใชตวยด 379
(ค) ออกแบบขนาดเหลกฉากทใชถายแรงเฉอน ใหระยะหางระหวางสลกเกลยว = 7.5 cm > 6.62.23d3 b =×= cm ใหระยะขอบ = 3.5 cm > 3.32.25.1d5.1 b =×= cm ดงนนความยาวของเหลกฉาก ( ) 5.145.35.35.712L =++×−= cm
เหลกฉากแตละดานรบแรงเฉอน 680,72360,15
2RV === kg
กาลงรบแรงเฉอน LtF6.0V yu φ=
ความหนาเหลกฉาก 392.05.1425006.09.0
680,7LF6.0
Vty
u =×××
=φ
= cm
ใชเหลกฉาก 10100100Ls2 ××− mm ยาว 15 cm ขนตอนท 2 ออกแบบขนาดของเหลกฉากและจานวนสลกเกลยวทใชในการยดปกคานกบปกเสา
(ก) ตรงรอยตอกบปกเสา โมเมนตดด M = 200,000 kg.cm เปนโมเมนตลบผวบนคานเปนแรงดง ใหขอบลางของคานเปนจดหมน แรงดง T ทสลกเกลยวตองรบคอ
000,5
40000,200
dMT
MdT
uu
uu
===
=
กาลงรบแรงดงของสลกเกลยว 704,172.24
621075.0AFP 2btuttu =⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ ×π
××=φ= kg/ตว
ดงนนตองการสลกเกลยว 21282.0704,17000,5
⇒⇒== ตว ซายขวาขางละ 1 ตว
(ข) ตรงรอยตอทปกคาน ตวยดตองรบทงแรงเฉอนหนงระนาบและแรงกด ซงเกดจากแรงดง 5,000 kg เนองจากโมเมนตดด 200,000 kg.cm กาลงรบแรงเฉอนหนงระนาบ
8.436,92.24
310,375.0AFP 2bvutvu =⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ ×π
××=φ= kg/ตว
กาลงรบแรงกด 4.849,203.12.240504.275.0tdF4.2P fbubru =××××=φ= kg/ตว ดงนนสลกเกลยววบตเพราะแรงเฉอน = 9,436.8 kg/ตว
จานวนสลกเกลยวทตองการ 21529.08.436,9
000,5⇒⇒== ตว ซายขวาขางละ 1 ตว
(ค) ออกแบบขนาดของเหลกฉากทใชรบโมเมนตดด แรงดงจากโมเมนตดดทาใหปลายคานขอบบนถางออก เหลกฉากจงดดโคงออกโดยจดดดกลบ (inflection point) อยกงกลางระหวางศนยกลางตวยดทยดตดกบปกคานกบผวบนของเหลกฉาก ดงรป
380 การออกแบบโครงสรางเหลก
สมมตเลอกเหลกฉาก 12100150L ××− mm ยาว 20 cm เทากบความกวางปกคาน ใหขาดานสน 100 mm แนวกบปกเสา ระยะ g = 6.25 cm = ระยะจากมมนอกของเหลกฉากถงศนยกลางของสลกเกลยว ตาแหนงจดดดกลบจะอยกงกลางของระยะจากศนยกลางสลกเกลยวถงผวบนของเหลกฉากหรอทมมในของเหลกฉาก ซงคอกงกลางของระยะ g ลบดวยความหนาของเหลกฉาก จดดดกลบเปนจดทโมเมนตเปน 0 ดงนนโมเมนตสงสดจงเทากบแรงคณกบระยะจากแรงถงจดดดกลบ ระยะจดดดกลบคอ
525.22
2.125.62
tg=
−=
−=l cm
โมเมนตดดสงสดบนเหลกฉาก 625,12525.2000,5TM uu =×== l kg.cm เหลกฉากมสภาพเปนคานแบนกวาง b = 20 cm หนา t
2025009.0625,124
bF9.0M4t
4btF9.0ZFM
y
u
2
yxyu
×××
==
=φ=
06.1t = cm < 12 mm ดงนนใชเหลกฉากยดปกบนลางของคานเขากบปกเสา ขนาด 12100150L ××− mm หมายเหต อาจจะพจารณาตอปลายคานกบเสาโดยอาศยหนาตดตว T ดงแสดงในรป การหาความหนาของแผนปกเนองจากแรงดงทเกดจากโมเมนตดด จะพจารณาโดนสมมตวาแรงดงดงกลาวทาใหเกดการกงตวดงรป นนคอ แผนปกตองรบโมเมนตเทากบแรง T/2 คณกบระยะ x
แบบฝกหด การออกแบบรอยตอโดยใชตวยด 381
แบบฝกหดบทท 6 การออกแบบรอยตอโดยใชตวยด
เรอง กาลงรบแรงกด ระยะระหวางตวยด และระยะขอบ
[1],[Segui 7.3-1] แผนเหลกรบแรงดงขนาดกวาง 150 mm หนา 12 mm ตอกบแผนเหลกประกบหนา 9 mm โดยใชสลกเกลยวขนาด 22 mm เกรด ASTM A325 เหลกแผนทงสองเปนชนด ASTM A36
(ก) ตรวจสอบระยะระหวางตวยด และระยะขอบวาเปนไปตามมาตรฐานหรอไม (ข) คานวณหากาลงรบแรงกด
[2],[Segui 7.3-2] ชนสวนรบแรงดงในรปท P7.3-2 เปนแผนเหลกชนด ASTM A242 ขนาดกวาง 141 mm
หนา 12 mm ยดกบแผนประกบชนด A242 หนา 9 mm โดยใชสลกเกลยวขนาด 19 mm ชนด A325 (ก) ตรวจสอบระยะระหวางสลกเกลยวกบระยะขอบเปนไปตามมาตรฐานหรอไม (ข) คานวณหากาลงรบแรงกด
382 การออกแบบโครงสรางเหลก
แบบฝกหดเรองกาลงรบแรงเฉอน
[3],[Segui 7.4-1] ทอนรบแรงดงเปนเหลกราง 6.24200C ×− เหลกชนด ASTM A572 Grade 50 ยดกบแผนเหลกประกบหนา 9 mm ชนด ASTM A36 โดยใชสลกเกลยวขนาด 22 mm ชนด ASTM A307 ดงรป
(ก) ตรวจสอบระยะระหวางสลกเกลยวและระยะขอบ วาเปนไปตามมาตรฐานหรอไม (ข) คานวณกาลงออกแบบเนองจากแรงเฉอนและแรงกด (ค) คานวณกาลงทยอมใหเนองจากแรงเฉอนและแรงกด
[4],[Segui 7.4-2] รปท P7.4-2 แผนรบแรงดงหนา 12 mm ตอกบโดยมแผนประกบสองดาน ความหนาแผน
ประกบแตละแผน 6 mm สลกเกลยว ASTM A325 ขนาด 22 mm เกลยวอยในระนาบแรงเฉอน แผนเหลกชนด ASTM A36
(ก) ตรวจสอบระยะระหวางสลกเกลยวกบระยะขอบวาเปนไปตามมาตรฐานหรอไม (ข) คานวณหากาลงรบแรงของรอยตอจากแรงเฉอนและแรงกด
แบบฝกหดเรองรอยตอโดยใชตวยด 383
[5],[Segui 7.4-3] จงหาจานวนของสลกเกลยว ASTM A325 เกลยวอยในระนาบแรงเฉอน ขนาดสลกเกลยว
19 mm แถวเดยวแนว a-b รปท P7.4-3 โดยพจารณาจากผลแรงเฉอนและแรงกด แรงทแสดงเปนนาหนกบรรทกใชงาน ชนดเหลก ASTM A36 กาลงรบแรงกดพจารณาจากขดจากดบนของ dtF4.2 u
(ก) โดยวธ AISC/LRFD (ข) โดยวธ AISC/ASD
[6],[Segui 7.4-4] แผนประกบเหลกในรป P7.4-4 มความหนาแผนละ 6 mm จงหาวาจะตองใชสลกเกลยวก
ตว เมอสลกเกลยว ASTM A325 เกลยวอยในระนาบแรงเฉอน ขนาดสลกเกลยว 22 mm แผนเหลกชนด ASTM A36 แรงทแสดงเปนนาหนกบรรทกใชงาน โดยนาหนกบรรทกคงท 25% และนาหนกบรรทกจร 75%
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
[7],[Segui 7.4-5] ทอนรบแรงดงตามรปเปนเหลกฉากขาไมเทากนขนาด 12100150L ××− mm ยดกบ
แผนประกบเหลกหนา 12 mm โดยใชสลกเกลยวขนาด 19 mm ชนด ASTM A325 เกลยวอยในระนาบแรงเฉอน ทงเหลกฉากและแผนประกบเหลกเปนชนด ASTM A36 จงหานาหนกบรรทกใชงานของรอยตอเมอพจารณาจากแรงเฉอนในสลกเกลยวและแรงกด ใหนาหนกบรรทกจรเปน 2 เทาของนาหนกบรรทกคงท
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
384 การออกแบบโครงสรางเหลก
[8],[Segui 7.4-6] เหลกฉากคขนาด 1075100L2 ××− mm LLBB ยดกบแผนประกบหนา 9 mm ดวยสลก
เกลยวขนาด 22 mm ชนด ASTM A325 ดงรป P7.4-6 เหลกฉากและแผนประกบตางเปนชนด ASTM A36 รอยตอนรบแรงเฉอนและแรงแบกทานไดหรอไม ใหคาดการณดวยวาเกลยวจะอยในระนาบแรงเฉอนหรอไม
(ก) โดยวธ AISC/LRFD (ข) โดยวธ AISC/ASD
รอยตอแบบวกฤตการไถล และแบบรบแรงกด
[9],[Segui 7.6-1] เหลกฉากคขนาด 15150150L2 ××− mm ยดกบแผนประกบเหลกหนา 15 mm ดงรป P7.6-1 จงคานวณหานาหนกบรรทกใชงานสงสดทรบได หากนาหนกบรรทกคงทใชงานเปน 8.5 เทาของนาหนกบรรทกจรใชงาน สลกเกลยวขนาด 22 mm ชนด ASTM A325 แบบรบแรงกด เหลกฉากชนด ASTM A572 Grade 50 แผนประกบเหลกชนด ASTM A36
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
แบบฝกหดเรองรอยตอโดยใชตวยด 385
[10],[Segui 7.6-2] จงหาจานวนของสลกเกลยวขนาด 22 mm ชนด ASTM A325 แบบรบแรงกด สาหรบยด
รอยตอรบแรงดงในรป P7.6-2 ใหเกลยวไมอยในระนาบรบแรงเฉอน (ก) โดยวธ AISC/LRFD (ข) โดยวธ AISC/ASD
[11],[Segui 7.6-3] ทอนรบแรงดงรปตดท 8.24175WT × ชนด ASTM A572 Grade 50 โดยยดกบแผน
ประกบเหลกหนา 9 mm ชนด ASTM A572 Grade 50 ดวยสลกเกลยวขนาด 22 mm โดยยดทปกของตวท การยดเปนแบบรบแรงกด แรงดงจากนาหนกบรรทกคงทใชงาน 20 ตน และจากนาหนกบรรทกจรใชงาน 40 ตน ใหกาลงแบกทานระบตามสมการ tdF4.2P bubrn = จงตอบคาถามตอไปน
(ก) สลกเกลยวชนด ASTM A307 ตองใชกตว (ข) สลกเกลยวชนด ASTM A325 ตองใชกตว (ค) สลกเกลยวชนด ASTM A490 ตองใชกตว
386 การออกแบบโครงสรางเหลก
(ง) ถาราคาของสลกเกลยว A307, A325, และ A490 เปนอตราสวน 1.0 : 1.7 : 2.6 สลกเกลยว
ชนดใดทประหยดทสด [12],[Segui 7.6-4] (ก) ใหทาตารางแสดงคากาลงรบแรงเฉอนและกาลงวกฤตการไถลของสลกเกลยวชนด
ASTM A325 ตงแตขนาด 12 mm ถง 38 mm โดยเพมคราวละ 3 mm ใหผวและเกลยวอยในระนาบแรงเฉอน ตารางทแสดงนเปนตวอยาง โดยทานตองแปลงหนวยใหเหมาะสม
(ข) จากตารางทได สรปผลวาอยางไร
[13],[Segui 7.6-5] แผนเหลกชนด ASTM A36 ขนาดกวาง 165 mm หนา 12 mm เปนทอนรบแรงดงดงรปท P7.6-5 แผนประกบเหลกชนด ASTM A36 หนา 15 mm สลกเกลยวขนาด 28 mm ชนด ASTM A325 แบบมแรงฝด (ไมไถล) นาหนกบรรทกจรใชงานเปน 3 เทาของนาหนกบรรทกคงทใชงาน จงคานวณหากาลงรบแรงดงใชงานสงสด P ทรอยตอรบได โดยพจารณาการวบตในทกๆ กรณทเปนไปได
ใชวธ AISC/LRFD ใชวธ AISC/ASD
แบบฝกหดเรองรอยตอโดยใชตวยด 387
[14],[Segui 7.6-6] ทอนรบแรงดงในรป P7.6-6 เปนเหลกฉาก 1290150L ××− mm ยดดวยสลกเกลยว
ขนาด 28 mm แบบมแรงฝด ASTM A325 แผนประกบเหลกหนา 9 mm รบแรงดงจากนาหนกบรรทกคงทใชงาน 9 ตน และจากนาหนกบรรทกจรใชงาน 27 ตน และจากแรงลมใชงาน 9 ตน ความยาวของชนสวน 2.70 เมตร ชนดเหลกทงเหลกฉากและแผนประกบเปน ASTM A36 รอยตอนรบแรงกระทาไดหรอไม
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
388 การออกแบบโครงสรางเหลก
แบบฝกหดการออกแบบจดตอรบแรงผานศนยถวง
[15],[Segui 7.7-1] ทอนรบแรงดงเปนเหลกราง 3.30200C ×− ชนดเหลก ASTM A242 แผนประกบเหลกชนด ASTM A36 หนา 12 mm ดงแสดงในรป P7.7-1 แรงดงจากนาหนกบรรทกคงทใชงาน 18 ตน และจากนาหนกบรรทกจรใชงาน 36 ตน จดตอเปนแบบมความฝด (slip-critical) สลกเกลยวชนด ASTM A325 ขนาด 34 mm จะตองใชกตว เขยนแสดงตาแหนงของสลกเกลยวทเปนไปได สมมตวากาลงรบแรงดงและกาลงรบแรงดงรวมกบแรงเฉอน (block shear) ของเหลกรางเพยงพอ หากไมแนใจใหตรวจสอบดวย
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
[16],[Segui 7.7-2] จงออกแบบจดตอโดยใชเหลกฉากเดยว แผนประกบเหลก และสลกเกลยว ตามเงอนไขตอไปน
- นาหนกบรรทกคงทใชงาน 22,680 kg นาหนกบรรทกจรใชงาน 45,360 kg แรงลม 20,400 kg - สลกเกลยวชนด ASTM A325 แบบมแรงฝด - แผนประกบเหลกหนา 9 mm - ทงเหลกฉากและเหลกประกบเปนชนด ASTM A36 - ความยาว 6.00 เมตร ใหเขยนรายละเอยดใหมากเพยงพอทจะนาไปกอสรางได (ก) โดยวธ AISC/LRFD (ข) โดยวธ AISC/ASD
แบบฝกหดเรองรอยตอโดยใชตวยด 389
[17],[Segui 7.7-3] ใหออกแบบทอนรบแรงดงและจดตอทปลายตามเงอนไขตอไปน - ความยาว 4.50 เมตร - ใชแผนประกบเหลกหนา 9 mm - เหลกทกชนดใช ASTM A36 - รอยตอยดดวยสลกเกลยวกาลงสงแบบมแรงฝด - แรงดงคงทใชงาน 20.5 ตน แรงดงจรใชงาน 47.6 ตน ทอนรบแรงดงเปนเหลกฉากคชนดขาไมเทากน ขายาวหนหลงเขาหากน ใหเขยนแบบแสดงจดตอทเพยงพอในการนาไปกอสรางไดจรง (ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
การออกแบบสลกเกลยวกาลงสงในการรบแรงดง
[18],[Segui 7.8-1] ใหตรวจสอบรอยตอโดยพจารณาถงผลของตวท สลกเกลยว รวมทงการโกงตวของปกตวท (prying)
โดยวธ AISC/LRFD โดยวธ AISC/ASD
390 การออกแบบโครงสรางเหลก
[19],[Segui 7.8-2] จงหาวาจดตอสาหรบการแขวนในรป P7.8-2 สามารถรบแรงกระทาไดหรอไม พจารณา
การโกงตวของขาเหลกฉากดวย (ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
การออกแบบจดตอทตวยดรบทงแรงดงและแรงเฉอน
[20],[Segui 7.9-1] รปท P7.9-1 ประกอบดวยเสา 94300W × มชนสวนตวท 47150WT × ยดปกตดกบปกเสาดวยสลกเกลยวขนาด 22 mm ชนด ASTM A325 ชนดรบแรงกด จานวน 8 ตวสองขางของปกขางละ 4 ตว นาหนกบรรทกใชงานมแนวแรงผานเซนทรอยดของกลมสลกเกลยว ใหตรวจสอบวารอยตอนรบแรงไดหรอไม
(ก) โดยวธ AISC/LRFD (ข) โดยวธ AISC/ASD
แบบฝกหดเรองรอยตอโดยใชตวยด 391
[21],[Segui 7.9-2] รปท P7.9-2 แทนตวทยดกบปกเสาโดยใชสลกเกลยวหกตว เหลกทกสวนเปน ASTM
A992 ใหตรวจสอบวาจดตอนสอดคลองกบขอกาหนดของ AISC หรอไม สมมตวาการรบแรงกดเปนไปตามขดจากดบนของ fbu tdF4.2
(ก) โดยวธ AISC/LRFD (ข) โดยวธ AISC/ASD
[22],[Segui 7.9-3] จดตอในรปท P7.9-3 จงหาวาจะตองใชสลกเกลยวขนาด 22 mm ชนด ASTM A325 แบบ
รบแรงกด จานวนกตว แรง 36,000 kg เปนนาหนกบรรทกใชงานโดยเปนนาหนกบรรทกคงทใชงาน 9,000 kg และนาหนกบรรทกจรใชงาน 27,000 kg ใหเกลยวอยในระนาบแรงเฉอน กาลงรบแรงกดใหใชขดจากดบนของ fbu tdF4.2
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
392 การออกแบบโครงสรางเหลก
[23],[Segui 7.9-4] รปท P7.9-4 ทอนรบแรงดงเหลกฉากคยดกบแผนประกบเหลกหนา 22 mm แลวมเหลก
ฉากคยดแผนประกบเขากบปกของเสา แรงทกระทาเปนนาหนกบรรทกใชงานทแบงเปนนาหนกบรรทกคงทใชงาน 25% และนาหนกบรรทกจรใชงาน 75% จดตอทกสวนใชสลกเกลยวขนาด 22 mm ชนด ASTM A490 แบบมแรงฝด ใหเกลยวอยในระนาบแรงเฉอน ใหคานวณหาจานวนสลกเกลยวทตองใช และเขยนแสดงตาแหนงของสลกเกลยวเพอใหกอสรางไดจรง เสาเปนเหลก ASTM A992 สวนเหลกฉากและแผนประกบเปน ASTM A36
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
[24],[Segui 7.9-5] รปท P7.9-5 แทนรบแรงดงตวทตดและเสรมจากหนาตด 94300W ×− หนปกไปยดกบ
ปกเสา 94300W ×− โดยใชสลกเกลยวชนด ASTM A325 แบบมแรงกด จานวน 12 ตว เหลกโครงสรางเปน ASTM A992 แนวแรงผานเซนทรอยดของสลกเกลยว จงหาขนาดของสลกเกลยว
(ก) โดยวธ AISC/LRFD (ข) โดยวธ AISC/ASD
แบบฝกหดเรองรอยตอโดยใชตวยด 393
จดตอแบบเยองศนย พจารณาเฉพาะแรงเฉอน
[25],[Segui 8.2-1] ใหใชวธอลาสตกในการหาแรงเฉอนสงสดทเกดขนในสลกเกลยว รป P8.2-1
[26],[Segui 8.2-2] รปท P8.2-2 กลมของสลกเกลยวขนาด 19 mm ชนด ASTM A325 แบบมแรงฝด รบแรง
เฉอนหนงระนาบ ใหกาลงรบแรงกดมากพอ (ความหนาของแผนเหลกมากพอ) ใหใชวธอลาสตกคานวณ
(ก) นาหนกบรรทกเพมคาสงสดทรบไดเมอใชวธ AISC/LRFD (ข) นาหนกบรรทกใชงานสงสดทรบไดเมอใชวธ AISC/ASD
394 การออกแบบโครงสรางเหลก
[27],[Segui 8.2-3] ตามรป P8.2-3 เชงยน (bracket) ทาจากแผนเหลกยดเขากบปกเสาดงแสดง ใหใชวธ
วเคราะหแบบอลาสตกหาแรงเฉอนสงสดในสลกเกลยว
[28],[Segui 8.2-4] ตวยดในรป P8.2-4 ไมไดวางตวในแนวเซนทรอยดของเหลกฉากโดยจะอยในแนว
กงกลางของขาตงทตวยดอย จงหาแรงสงสดทเกดจากการเยองศนย
[29],[Segui 8.2-5] รปท P8.2-5 เปนแผนเหลกทาเปนเชงยนยดกบปกเสา ใหวเคราะหโดยวธอลาสตกหาแรง
เฉอนสงสดในสลกเกลยว
แบบฝกหดเรองรอยตอโดยใชตวยด 395
[30],[Segui 8.2-6] แรงทกระทาบนเชงยนประกอบดวยนาหนกบรรทกคงทใชงาน 9 ตน และนาหนกบรรทก
จรใชงาน 13.5 ตน สลกเกลยวชนด ASTM A325 แบบรบแรงกด จะตองใชขนาดเทาใด ใชวธวเคราะหแบบอลาสตก และความหนาของแผนเหลกมากพอทจะตานทานแรงกดไดโดยปลอดภย
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
[31],[Segui 8.2-7] จงหาขนาดของสลกเกลยวชนด ASTM A325 แบบรบแรงกด วเคราะหโดยวธอลาสตก
ความหนาของแผนเหลกมากพอทจะรบแรงกดไดอยางปลอดภย
396 การออกแบบโครงสรางเหลก
[32],[Segui 8.2-8] ใหใชสลกเกลยวชนด ASTM A325 แบบมแรงฝด เลอกขนาดของสลกเกลยว แรงกระทา
ทแสดงเปนนาหนกบรรทกใชงาน วเคราะหโดยวธอลาสตก ใหความหนาของแผนเหลกมากพอทจะรบแรงกดไดโดยปลอดภย
(ก) โดยวธ AISC/LRFD (ข) โดยวธ AISC/ASD
[33],[Segui 8.2-9] รปท P8.2-9 ใชสลกเกลยวชนด ASTM A325 แบบรบแรงกด (ไถลได) ใหวเคราะหโดย
วธอลาสตก หาขนาดของสลกเกลยวทใช แรง 4,500 kg แบงเปนนาหนกบรรทกคงทใชงาน 1,125 kg และนาหนกบรรทกจรใชงาน 3,375 kg เหลกทใชเปนชนด ASTM A36
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
แบบฝกหดเรองรอยตอโดยใชตวยด 397
[34],[Segui 8.2-10] ยดแผนเหลกเขาดานหลงของเหลกราง ดงรป P8.2-10 ใหวเคราะหวธอลาสตกหาแรงสงสดในสลกเกลยว
[35],[Segui 8.2.12] รปท P8.2-12 สลกเกลยวขนาด 19 mm ชนด ASTM A325 แบบรบแรงกด และรบแรง
เฉอนระนาบเดยว สมมตแผนเหลกหนาพอทจะรบแรงกดไดโดยปลอดภย จงหา (ก) แรงเพมคาทยอมให เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) แรงใชงานทยอมให เมอใชวธ AISC/ASD
[36],[Segui 8.2-13] สลกเกลยวขนาด 19 mm ชนด ASTM A325 แบบรบแรงกด และรบแรงเฉอนระนาบ
เดยว สมมตเหลกหนาพอทจะรบแรงกดไดโดยปลอดภย จดตอนรบนาหนกบรรทกคงทใชงาน 18 ตน และนาหนกบรรทกจรใชงาน 40.8 ตน สลกมแนวทางดง 4 แนว ตาแหนงของแรงกระทาตรงกบแนวลางสดของสลกเกลยว จานวนสลกเกลยวในแนวดงจะตองเปนเทาใด (แทนทจะเปน 3 ดงแสดง)
(ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD
398 การออกแบบโครงสรางเหลก
จดตอเยองศนยดวยสลกเกลยวทรบทงแรงดงและแรงเฉอน [37],[Segui 8.3-1] ใหตรวจสอบวากลมสลกเกลยวนรบแรงไดหรอไม แรงทแสดงเปนนาหนกบรรทกใช
งาน (ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
[38],[Segui 8.3-2] ยดคานเขากบเสาโดยใชสลกเกลยวขนาด 22 mm ชนด ASTM A325 แบบรบแรงกด ดง
รป P8.3-2 สลกเกลยว 8 ตวยดปกตวทกบปกเสา ชนดเหลก ASTM A992 การยดกนระหวางปกตวทกบปกเสาเพยงพอหรอไม
(ก) เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) เมอใชวธ AISC/ASD
แบบฝกหดเรองรอยตอโดยใชตวยด 399
[39],[Segui 8.3-3] ใหตรวจสอบวากลมสลกเกลยวทกาหนดรบนาหนกบรรทกใชงานไดหรอไม (ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
[40],[Segui 8.3-4] ใหตรวจสอบวากลมสลกเกลยวทกาหนดรบนาหนกบรรทกใชงานไดหรอไม (ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
400 การออกแบบโครงสรางเหลก
[41],[Segui 8.3-5] รปท P8.3-5 ใหตรวจสอบวากลมสลกเกลยวรบแรงไดหรอไม แรงทแสดงเปนนาหนก
บรรทกใชงานโดยเปนนาหนกบรรทกคงท 33% และนาหนกบรรทกจร 67% สลกเกลยวขนาด 22 mm ชนด ASTM A325 แบบรบแรงกด ใหความหนาแผนเหลกมากพอทจะรบแรงกดไดโดยปลอดภย
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
[42],[Segui 8.3-6] รปท P8.3-6 ปกของรปตดท 35.18150WT ×− ททาเปนเชงยน ยดตดกบปกของเสา
136350W ×− เหลกชนด ASTM A992 กลมสลกเกลยวรบนาหนกบรรทกใชงานทกาหนดนไดหรอไม
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
[43],[Segui 8.3-7] รปท P8.3-7 คานยดตดกบเสาโดยใชสลกเกลยวขนาด 19 mm ชนด ASTM A325 แบบม
แรงฝด คานและเสาเปนชนดเหลก ASTM A992 สวนเหลกฉากเปน ASTM A36 แรง R เปนแรงปฏกรยาของคานซงเทากบกาลงของสลกเกลยว 10 ตวทยดเหลกฉากกบเสา จงหา
(ก) แรงปฏกรยาสงสดจากนาหนกเพมคา uR เมอใชวธ AISC/LRFD (ข) แรงปฏกรยาสงสดทยอมให aR เมอใชวธ AISC/ASD
แบบฝกหดเรองรอยตอโดยใชตวยด 401
[44],[Segui 8.3-8] เชงยนตดจากรป WT ยดตดกบปกเสาดวยสลกเกลยว 10 ตว ชนด ASTM A325 แบบม
แรงฝด ดงรปท P8.3-8 เหลกทใชเปนชนด ASTM A992 แรงทกระทาเปนนาหนกบรรทกใชงานโดยแบงเปนนาหนกบรรทกคงท 30% และนาหนกบรรทกจร 70% ตองใชขนาดของสลกเกลยวเทาใด
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
[45],[Segui 8.3-9] จากรปท P8.3-9 ใหเหลกฉากเปน ASTM A36 สวนเสาและคานเปน ASTM A992 ใหใช
วธ AISC/ASD/LRFD (ก) ออกแบบคานชวงเดยวตามเงอนไขทแสดง โดยนอกจากนาหนกตวคานเองยงตองรบนาหนก
บรรทกจรใชงาน 6,000 kg/m ใหถอวาปกรบแรงอดมคายนพอเพยงตลอดความยาว ไมตองพจารณาเรองการโกงตว
(ข) ออกแบบสลกเกลยวทงหมด เหลกฉากค ไมตองพจารณาการเยองศนย สลกเกลยวแบบรบแรงกด (ค) ใหพจารณาผลการเยองศนย และปรบแกการออกแบบทไดจากขอ (ข) (ง) ใหเขยนรายละเอยดตามผลการออกแบบ ใหสามารถนาไปกอสรางได
402 การออกแบบโครงสรางเหลก
การตอโครงสรางโดยการเชอม 403
บทท 7 การตอโครงสรางโดยการเชอม
7.1 การตอโครงสรางโดยการเชอม (Welded Connections)
การตอโครงสรางเหลกในปจจบนนนยมใชวธเชอมไฟฟา (arc welding) แรงดนไมสงนกแตกระแสสง บรเวณทจะเชอมมสภาพความตานทานกวาบรเวณอนจงมความรอนสงเหลกละลายโดยมลวดเชอมเปนสวนพอกเสรมเนอใหมากขน การเชอมแบบทมเปลอกหม (shielded metal arc welding : SMAW) สวนของเปลอกหมซงบางครงกเรยกวา ฟลกซ จะละลายหมอยผวนอกของเหลกทหลอมเหลวจนแขงตวรอนแดงอย ทาหนาทปองกนไมใหออกซเจนและกาซอนเขาผสมกบเหลกจนเสยกาลง เมอเยนลงแลวตองเคาะเอาเปลอกหมนออกไป ยงถาเปนการเชอมพอใหหนาขนตองเอาเปลอกหมออกใหหมด หากไมหมดจะเปนสวนโพรงททาใหรอยเชอมไมแขงแรง การเชอมแบบนทาไดงายจงนยมทาในสนามทควบคมแนวเชอมดวยมอจงตองอาศยความชานาญของชาง การเชอมใตฟลกซ (submerged (hidden) arc welding :SAW) ใชผงฟลกซ (flux) คลมรอยเชอม ลวดเชอมเปนขดปลอยตอเนองและเลอนอยางตอเนอง รอยเชอมจะลกและเรยบจากการทางานแบบอตโนมต การเชอมแบบนทาในโรงงาน และมกจะเปนการผลตชนสวนโครงสรางเชน plate girder เนองจากไมมขนาดมาตรฐานผลตออกมาขายตองประกอบขนเอง อยางไรกตามการใชผงฟลกซกยงตองมการขจดตะกรนออกไป ปจจบนมการใชกาซเฉอยเชนอารกอนพนคลมรอยเชอมในระหวางยงหลอมเหลว วธนไดผลดทสดและยงไมตองขจดตะกรนดวย แตมราคาสงจงใชในการเชอมเครองมอทมรอยเชอมไมมากนก การเชอมดวยกาซ เชนกาซอะเซตทลนกบออกซเจน พนเปลวไฟสนาเงน ลวดเชอมเลกๆ ยาวประมาณ 90 cm โดยมการใชฟลกซตามโลหะเชอม นยมใชในการเชอมเครองมอ ทาทางหรอตาแหนงในการเชอม ไดแก เชอมในแนวราบ (flat weld) เชอมในแนวนอน (horizontal weld) เชอมในแนวตง (vertical weld) หรอเชอมในแนวเงย (overhead weld) เรยงลาดบจากงายไปยาก รปแบบของการเชอมตอโลหะ อาจจะเปน รอยตอแบบตอชน (butt joint) รอยตอแบบตอทาบ (lap joint) รอยตอแบบตวท (tee joint) รอยตอแบบตอขอบ (edge joint) หรอรอยตอแบบตอมม (corner joint) แบบของการเชอมตอ จากวธการเชอม ทาทางหรอตาแหนงการเชอม และรปแบบการตอทอนโลหะ อาจจะจาแนกแบบของการตอเชอมไดสามแบบดงน (ก) การเชอมตอแบบฟลเลต (fillet weld) หรอ การเชอมแบบตอทาบ โดยเชอมตามแนวยาวหรอตามแนวขวางของชนสวนตรงสวนททามมฉากกน โดยนาแผนเหลกมาทาบซอนกน ตรงปลายรอยทาบซงมกจะตงฉากกน รอยเชอมจะพอกลงตรงน รอยตอรบไดทงแรงดง แรงอด แรงเฉอน แรงดด แตเนอรอยเชอมจะเกดแรงเฉอนอยางเดยว วธนใชงานมากกวา 80 % เพราะงาย ราคาถก รวดเรว
404 การออกแบบโครงสรางเหลก
(ข) การเชอมแบบตอชนหรอในรอง (Butt weld หรอ Groove weld) ทปลายทชนกนมการลบเหลยมเปนรอง V หรอครง V ลกษณะอาจจะเปนการเชอมเตมความหนาของชนสวน (complete penetration) หรอเชอมบางสวนไมเตมความหนา (partial penetration) วธนจะราคาแพง แตไดชนงานทเรยบรอย เหมาะสาหรบสวนรบแรงดงและแรงอดโดยตรง (ค) การเชอมอดแบบปลกหรอสลอต (plug หรอ slot weld) โดยนาแผนเหลกมาซอนทาบกน แผนหนงมการเจาะรหรอเซาะเปนรองยาว (ไมเตมความยาวระยะทาบ) แลวเชอมอดใหเตมรหรอชอง รอยตอแบบนรบแรงเฉอนไดด แตการทาใชเวลานานเหลกทนามาตออาจจะบดตวได ลวดเชอม บอกสญลกษณวา E_XX ตว E หมายถงลวดเชอม (electrode) ตวเลขสองตวถดไปเชน 70 เปนตวบอกกาลงรบแรงดงประลยไดไมนอยกวา 70 ksi (kips per square inch) แรง 1 kip หรอ 1 กโลปอนดหรอ 1000 ปอนด สาหรบ XX บอกลกษณะการเคลอบผวหรอเปลอกหมลวดเชอมรวมถงตาแหนงหรอทาเชอมทเหมาะสมกบงาน ดงนนตองเลอกลวดเชอมใหเหมาะสมกบชนงานและสภาพใชงาน เชน E 60 ใชกบเหลกทมกาลงครากไมเกน 42 ksi (2950 ksc) เชน ASTM A36 E 70 ใชกบเหลกทมกาลงครากไมเกน 55 ksi (3860 ksc) เชน ASTM A36 (Fy = 36 ksi), A572 Grade 50 (Fy = 50 ksi) E 80 ใชกบเหลกทมกาลงครากไมเกน 65 ksi (4570 ksc) เชน ASTM A572 Grade 60 (Fy = 60 ksi) หรอ ASTM A572 Grade 65 (Fy = 65 ksi) การตรวจสอบรอยเชอม ในขนแรกจะเปนการสงเกตดวยตา แลวอาจจะใชเอกซเรย เสยงอลตราโซนก เพอดเขาไปในเนอรอยเชอมวามโพรงหรอไม
การวบตของรอยตอเชอม และเนอทประสทธผลของรอยเชอม 405
7.2 การวบตของรอยเชอม และเนอทประสทธผลของรอยเชอม
การวบตของรอยตอเชอมมสองลกษณะคอ การวบตทรอยเชอม หรอ การวบตทชนสวน โดยเกดจากแรงดง แรงอด แรงเฉอน โมเมนต สวนแรงทเกดขนในรอยเชอมสวนใหญจะเปนแรงเฉอน
รปท 7.2 แสดงระนาบการวบตของรอยเชอมหรอทแผนเหลก แนว 1-1 และ 3-3 คอแนวขาดของชนสวน แตแนว 2-2 เปนแนวขาดทผานรอยเชอมและเปนแนวทสนทสด เรยกวา เนอทประสทธผลของรอย
เชอม (effective weld area) ระยะทสนทสดเรยก ความหนาประสทธผล (effective throat thickness) เมอคณกบความยาวของรอยเชอมกจะเปนเนอทประสทธผลของรอยเชอม
406 การออกแบบโครงสรางเหลก
การเชอมแบบตอทาบทมขนาดขาเชอมเทากน (equal leg fillet weld) ความหนาประสทธผลจะเอยง 45 องศา จงมความยาว 707.02 = ของขนาดขาเชอม แตถาเปนการเชอมใตฟลกซ (SAW) จะมความยาวมากขน แตในกรณทขนาดขาเชอมไมเทากน (unequal leg fillet weld) ความหนาประสทธผลจะเปนระยะตงฉากจากมมการเชอม (root of the weld) ไปยงผวเชอมสมมต ในกรณการเชอมแบบตอชน และเชอมลกตลอดความหนาของแผนเหลก เนอทประสทธผล = ความหนาของชนสวนทบางกวา ×ความยาวของการเชอม สาหรบการเชอมในร หรอ ในชอง เนอทประสทธผล = เนอทหนาตดของรหรอชองทรบแรงกระทา
7.3 สญลกษณมาตรฐานของการเชอม
รปท 7.4 แสดงสญลกษณของการเชอมแบบตางๆ ตามมาตรฐานอเมรกน (American Welding Society) โดยมาตรฐาน AISC นามาใชเปนการกาหนดวธเขยนบอกใหชางเชอมทราบถง ลกษณะหรอวธการ
สญลกษณมาตรฐานของการเชอม 407
เชอม ขนาดขาเชอม ความยาวของรอยเชอม ตาแหนงทจะเชอม ลวดเชอมทจะใช โดยเขยนอธบายบนหรอใตเสนตรงแลวแตวาจะเชอมทางดานไหนของหวลกศรทชไปยงตาแหนงทจะเชอม ตวอยางการใชสญลกษณของการเชอม
7.4 การออกแบบรอยตอเชอม ตามมาตรฐาน AISC
ตารางท 7.1 เปนกาลงรบแรงของรอยเชอมตามมาตรฐาน AISC/ASD และตารางท 7.2 เปนกาลงรบแรงของรอยเชอมตามมาตรฐาน AISC/LRFD โดยใชสาหรบการตอทาบ และแบบเชอมในรหรอในชอง แตกาลงรอยเชอมตองเลอกจากคานอยของกาลงรบแรงของเนอเชอม กบ กาลงรบแรงของแผนเหลกทนามาตอกน
408 การออกแบบโครงสรางเหลก
การออกแบบรอยตอเชอมตามมาตรฐาน AISC 409
410 การออกแบบโครงสรางเหลก
การตอเชอมแบบฟลเลตหรอแบบตอทาบ (fillet weld) กาลงรบแรงของรอยเชอมแบบตอทาบ ใหหาจากกาลงรบแรงเฉอนบนเนอทประสทธผลของรอยเชอมเสมอ ไมวาแรงทกระทาจะอยในทศทางใด
โดยวธ AISC/ASD
หนวยแรงเฉอนทยอมใหของลวดเชอม ( )( )Lsize707.0F3.0 Exx ××= kg หรอ ( )( )size707.0F3.0 Exx ×= kg/cm เมอ =L ความยาวของรอยเชอม, cm =ExxF กาลงรบแรงดงประลยของลวดเชอม 70FExx = ksi = 4900 ksc สาหรบ E70 electrode 60FExx = ksi = 4200 ksc สาหรบ E60 electrode size = ขนาดขาเชอม , cm ดงนน หนวยแรงเฉอนทยอมใหของลวดเชอม Fv = [0.707(0.3FExx)] เมอใชลวดเชอม E 70 ได ( )size1040Fv = kg/cm เมอใชลวดเชอม E 60 ได ( )size890Fv = kg/cm
โดยวธ AISC/LRFD
กาลงรบแรงประลยของลวดเชอม = wwAFφ โดยตวคณลดกาลง 75.0=φ กาลงรบแรงประลยของลวดเชอม = ( )( )( )Lsize707.0F6.075.0 Exx ×× kg กาลงรบแรงประลยของลวดเชอม = ( )( )size707.0F45.0 Exx × kg/cm กาลงรบแรงประลยของลวดเชอม = ( )size1555 kg/cm เมอใชลวดเชอม E 70 กาลงรบแรงประลยของลวดเชอม = ( )size1335 kg/cm เมอใชลวดเชอม E 60 นอกจากพจารณากาลงของลวดเชอมแลว ยงตองพจารณากาลงของชนสวนทนามาเชอมตอดวย (BM: Base Metal) เมอแรงทรบเปนแรงดง แรงอด แรงเฉอน แรงเฉอนรวมกบแรงดง (block shear) เชน AISC/ASD การเฉอนขาดทเหลกแผนตามแนวรอยเชอม = 0.3FuABM AISC/LRFD การเฉอนขาดทเหลกแผนตามแนวรอยเชอม = 0.75(0.6FuABM) เมอ ABM = เนอทหนาตดของแผนเหลกทเชอม, cm2 มาตรฐาน AISC/ASD/LRFD ใหขอกาหนดเพมเตมเกยวกบการเชอมแบบตอทาบ ดงน (1) ขนาดเลกสดของขาเชอม ขนอยกบแผนเหลกทหนากวา ดงตารางท 7.3 แตตองไมเกนกวาความหนาของเหลกทบางกวา
หนวยแรงบนรอยเชอม 411
(2) ขนาดใหญสดของขาเชอมแบบตอทาบ ใหเทากบความหนาของแผนเหลกถาความหนาไมเกน 6 mm แตถาความหนาเกน 6 mm ขนาดใหญสดของขาเชอมเทากบความหนาของแผนเหลกลบออก 2 mm (3) ความยาวของการเชอมแบบตอทาบ ตองไมนอยกวา 4 เทาของขนาดขาเชอม ความยาวของการเชอมทปลายแผนเหลกแบน (Flat bar) ทรบแรงดงตองไมนอยกวาระยะหางตงฉากระหวางแนวเชอม ซงระยะระหวางแนวเชอมไมควรเกน 20 cm เวนแตไดพจารณาเนอทหนาตดสทธประสทธผล (4) ควรมการเชอมออมปลาย (end return) โดยมความยาวไมนอยกวา 2 เทาของขนาดขาเชอม เพอกระจายหนวยแรง (high stress concentration) ในการคานวณใหถอสวนทออมปลายนรบแรงไดดวย (5) ระยะทาบของแผนเหลก อยางนอย 5 เทาของความหนาของแผนเหลกทบางกวา แตตองไมนอยกวา 25 mm (6) ความยาวของรอยเชอมแบบเวนระยะ ตองไมนอยกวา 4 เทาของขนาดขาเชอมหรอ 38 mm
7.5 หนวยแรงบนรอยเชอม หนวยแรงทเกดขนบนรอยเชอมเมอตองรบแรงกระทาในลกษณะตางๆ สามารถหาไดจาก สตรแรงใน
แนวแกน APf = สตรแรงดด
IMcf = สตรแรงบด
JTrf = สตรแรงเฉอนในคาน
ItVQf = ดงแสดงใน
รปท 7.6
412 การออกแบบโครงสรางเหลก
7.6 วธออกแบบรอยตอเชอมเพอรบแรงรวมศนย
รอยตอทแรงกระทาผานเซนทรอยดหรอศนยถวงของรอยตอเชอม เรยกวา รอยตอเชอมรบแรงรวมศนย หนวยแรงทเกดขนจะถอวากระจายสมาเสมอ หนวยแรงทเกดขนอาจจะเปนหนวยแรงดง หนวยแรงอด หนวยแรงเฉอน แตในการตอทาบนน หนวยแรงทเกดขนในรอยเชอมจะเปนหนวยแรงเฉอน ซงตองไมเกดกวาคาทมาตรฐานกาหนด ในเหลกฉาก แนวเซนทรอยดจะไมอยกงกลางแตจะคอนไปทางขาตง ความยาวรอยเชอมดานขาตงจะมากกวาทางดานขานอน ดงรปท 7.7 การหาความยาวรอยเชอมทาไดดงน
วธออกแบบรอยตอเชอมเพอรบแรงรวมศนย 413
ให P = แรงกระทาผานแนวศนยถวงของเหลกฉาก P1 = แรงตานทานของรอยเชอมดานยาว P2 = แรงตานทานของรอยเชอมดานสน L1 = ความยาวรอยเชอมดานยาว L2 = ความยาวรอยเชอมดานสน Pw = กาลงรบแรงของรอยเชอมตอหนวยความยาว ใหแนว P2 เปนจดหมน สมการสมดลโมเมนต [ ]∑ = 0M 2P ( )baPPb 1 +=
( ) 1w1 LPba
PbP =+
=
( )baPPb
PPL
ww
11 +
==
ใหแนว P1 เปนจดหมน สมการสมดลโมเมนต [ ]∑ = 0M 1P ( )baPPa 2 +=
( ) 2w2 LPba
PaP =+
=
( )baPPa
PPL
ww
22 +
==
414 การออกแบบโครงสรางเหลก
7.7 วธออกแบบรอยเชอมตอรบแรงเยองศนย
รอยตอรบแรงไมผานศนยถวงของรอยตอ เรยกวา รอยเชอมตอรบแรงเยองศนย ดงรปท 7.8 เมอยายแรงใหไปผานจดศนยถวงของรอยตอเพอใหหนวยแรงเฉอนกระจายสมาเสมอ ผลการยายแรงจะเกดโมเมนตดดหรอโมเมนตบด ททาใหเกดแรงดง แรงอด หรอแรงเฉอนสวนเพม รอยเชอมจดทหางจากศนยถวงมากทสดจะรบแรงดงหรอแรงอดมากทสด เมอรวมหนวยแรงทเกดจากแรงตามแนวแกนและแรงจากโมเมนต จะตองมคาไมเกนกวาทมาตรฐานกาหนด
การตอปลายคาน 415
7.8 การตอปลายคาน
รปท 7.9 และรปท 7.10 เปนรอยตอเชอมปลายคานกบเสา
ปลายของคานชวงเดยวยดกบเสาจะรบเฉพาะแรงปฏกรยาจากเสาซงคอแรงเฉอนในคานทแผนตงตองรบเอาไว อาจจะใชเหลกฉากเพยง 1 คประกบแผนตงและแนบกบปกคาน โดยอาจจะเชอมเหลกฉากกบแผนตงคานในโรงงาน (shop weld) เมอยกคานเขาทและคายนใหไดระดบและตาแหนงแลวจงเชอมสวนทแนบกบปกเสาในสถานทกอสราง (field weld) การตอแบบนเรยก frame beam connection ความยาวขาเหลกฉากประมาณ 75-100 mm ความหนาประมาณ 9 mm สวนความยาวทใชประมาณ 3
221 − ของความลกของคาน
เวนระยะหางจากหนาเสาประมาณ 12-19 mm เผอสาหรบการยกตดตง
416 การออกแบบโครงสรางเหลก
เพอใหการประกอบตดตงไดระดบตามตองการ อาจจะมเหลกฉากรองใตคาน (beam seat) ดงรปท 7.9 ลาง โดยใหรบแรงปฏกรยา ถาเหลกฉากขาไมเทากนใหเชอมขายาวแนบกบปกเสา สวนขาสนรองรบปลายคาน โดยความยาวตองมากพอทจะไมทาใหแผนตงของคานเกดการยหรอคราก ความหนากตองมากพอทจะถายแรงเฉอนทมากระทาได การตอแบบนเรยกวา unstiffened (flexible) beam-seat connection ใชในกรณแรงปฏกรยาไมมาก กลาวคอไมเกน 20 ตน แตถาแรงปฏกรยามคามากเกนกวา 20 ตน วธนจะรบไมไหวตองใชหนาตดรปท หรอเสรมแผนเหลกใหเหลกฉากแขงขน รวมทงการยดทปกคานบน และใชเหลกฉากประกบสองขางของแผนตงคาน เพอยดปลายคานใหอยในตาแหนงและเปนการปองกนการยการครากของแผนตงดวย ความหนาของเหลกฉากปดปกบนไมควรจะหนาเกนกวา 6 mm เพอใหปลายคานสามารถหมนไดตามสมมตฐานวาปลายคานมโมเมนตเปน 0 ในกรณทปลายคานตองรบโมเมนตดดดวย เชนคานในโครงเฟรม หากการยดรงเพยงบางสวน (partially restrained) โมเมนตดดทปลายคานจะไมมากนก อาจจะใชเหลกฉากรองใตคานและมแผนเหลกปดบน ดงรปท 7.10 โดยออกแบบใหเหลกฉากรองใตคานรบทงแรงปฏกรยาและแรงอดจากโมเมนตดด สวนเหลกปดบนออกแบบใหรบแรงดงจากโมเมนตดด แรงดงดงกลาวสงถายผานรอยเชอมแบบตอทาบ (fillet
การตอปลายคาน 417
weld) ไปยงแผนเหลกปดบน แลวถายผานรอยเชอมแบบตอชน (butt weld) ไปยงปกเสาหรอเหลกแผนตงของเสาตอไป หากตดแผนเหลกปดบนเปนรปสเหลยมคางหมจะทาใหการเชอมงายและแขงแรงมากขน ดงแสดงในรปท 7.10(ข) การหาขนาดของรอยเชอมจะพจารณาจากแรงดงแรงอดจากโมเมนตดด และจากแรงเฉอนทมาจากแรงกรยาของคาน ในกรณทโมเมนตดดมคานอยอาจจะเชอมปลายคานตดกบเสาไดโดยตรง แตในทางปฏบตนนจะใชวธมเหลกฉากเขาชวย เพราะการเชอมคานตดเสาตองตดคานใหไดขนาดความยาวพอด การยกเขาตดตงในททาไดยากมาก กรณปลายคานในโครงเฟรมทมการยดเหนยวเตมท (fully restrained) จะเกดโมเมนตมากเกอบหรอเทากบกาลงการรบโมเมนตของคาน แรงดงและแรงอดจากโมเมนตในคานจะมคาสงมากจนทาใหเกดการครากหรอการยในแผนตงของเสาเนองจากแรงอดในปกคาน หรอปกเสาจะบดตวและฉกออกเนองจากแรงดงในปกคาน กรณนตองเสรมเหลกแทรกเขาไปในแนวของปกคานโดยมความหนาไมนอยกวาปกคาน และเพอใหแขงแรงมากขนอาจจะเสรมเหลกในแนวทแยงจะดเหมอนเปน truss คาอยในปกเสา เหลกทเสรมเขาไปนเรยกวา column stiffener
ตวอยางท 7.1 จงออกแบบรอยตอเชอมสาหรบสวนโครงสรางรบแรงดง ใชเหลกชนด ASTM A36 ลวดเชอมชนด E 70 ตามมาตรฐาน AISC/ASD/LRFD
วธทา จากมาตรฐานการเชอม แผนเหลกทมาตอทาบกน มความหนา 10 mm กบ 20 mm แผนทหนากวาคอ 20 mm > 19 mm มาตรฐานขอ 1 ใหขนาดการเชอมเลกทสด 8 mm ตามตารางท 7.3 ขนาดใหญสดของขาเชอมเทากบความหนาทหนากวา ลบ 2 mm คอ 20 – 2 = 18 mm ขนาดใหญสดตองไมเกนความหนาของแผนทบางกวาคอ 10 mm
418 การออกแบบโครงสรางเหลก
ความยาวของรอบเชอมตองไมนอยกวาระยะตงฉากระหวางแนวเชอม ซงคอความกวางของแผนเหลก หรอ 10 cm เลอกใชลวดเชอมชนด E 70 ขนาด 8 mm
ออกแบบโดยวธ AISC/ASD
แรงดงทรอยตอตองรบคอแรงดงทเหลกทงสองแผนรบเอาไวได แตละแผนหนา t = 10 mm = 1 cm กวาง b = 100 mm = 10 cm ดงนนเนอทหนาตดแผนเหลก 201102bt2At =××== cm2 แผนเหลกเปนชนด ASTM A36 ม Fy = 2500 ksc, Fu = 4050 ksc แรงดงทแผนเหลกรบได 000,302025006.0AF6.0P ty =××== kg กาลงรบแรงทยอมใหของรอยตอทาบ พจารณาจาก (ก) กาลงรบแรงเฉอนของลวดเชอม ( ) ( ) 8318.0707.049003.0t707.0F3.0F wvev =×××== kg/cm (ข) กาลงรบแรงเฉอนขาดของตวแผนเหลกซงหนา 1 cm 1215140503.0tF3.0F pupv =××== kg/cm แผนประกบหนา 20 mm เปน 2 เทาของแผนเหลกซงม 2 แผน จงไมตองพจารณาการเฉอนขาดของแผนประกบเนองจากมสวนการรบแรงดงอยดวย ดงนนหากเกดการวบตจะมาจากการเฉอนในรอยเชอม
ตองการความยาวรอยเชอม 1.36831
000,30FPLev
=== cm เมอจดตามรปจะมรอยเชอม 4 รอยยาว
รอยละ 10 cm รวมเปน 40 cm มากกวา 36.1 cm ใชได
ออกแบบโดยวธ AISC/LRFD
รอยตอตองรบแรงดงประลย ( ) 000,45121025009.0btF9.0P ynt =××××==φ kg กาลงรบแรงประลยของรอยตอเชอมแบบตอทาบ พจารณาจาก (ก) กาลงรบแรงเฉอนของลวดเชอม ( ) ( ) 124749006.075.08.0707.0F6.0t707.0F vtev =××××=φ= kg/cm (ข) กาลงรบแรงเฉอนขาดแตละดานของแผนเหลกหนา 1 cm ( ) ( ) 1822140506.075.0tF6.075.0F upv =×××== kg/cm แผนประกบหนา 20 mm เปน 2 เทาของแผนเหลกซงม 2 แผน จงไมตองพจารณาการเฉอนขาดของแผนประกบเนองจากมสวนการรบแรงดงอยดวย ดงนนหากเกดการวบตจะมาจากการเฉอนในรอยเชอม
ตวอยางการออกแบบรอยตอเชอม 419
ตองการความยาวรอยเชอม 09.361247
000,45FPLev
=== cm เมอจดตามรปจะมรอยเชอม 4 รอยยาว
รอยละ 10 cm รวมเปน 40 cm มากกวา 36.1 cm ใชได
ตวอยางท 7.2 จงออกแบบรอยตอเชอมสาหรบสวนโครงสรางทรบแรงดง ซงไดจากการกระทาของนาหนกคงทใชงาน 16 ตน และจากนาหนกจรใชงาน 44 ตน สมมตใชเหลกชนด ASTM A36 และลวดเชอมชนด E 70 ตามมาตรฐาน AISC/ASD/LRFD
วธทา จากมาตรฐานการเชอม แผนเหลกสวนทหนากวาคอแผนประกบ หนา 19 mm ดงนนขนาดเลกสดของขาเชอม 6 mm แผนเหลกสวนทบางกวาคอเหลกฉาก หนา 10 mm มากกวา 6 mm ดงนนขนาดใหญสดของขาเชอมคอ 10 – 2 = 8 mm ดงนนเลอกใชลวดเชอมชนด E 70 ขนาดขาเชอม 8 mm
ออกแบบโดยวธ AISC/ASD
ขนตอนท 1 หาความยาวของรอยเชอมและจดระยะการเชอม รอยตอตองรบแรงดงใชงาน 604416LDP =+=+= ตน = 60,000 kg
แบงสาหรบเหลกฉากขางละ 000,302000,60
= kg
หากาลงรบแรงของรอยเชอมตอ (ก) กาลงรบแรงเฉอนของลวดเชอมแบบตอทาบ ( ) ( ) 4.8318.0707.049003.0t707.0F3.0F wvev =×××== kg/cm (ข) กาลงรบแรงเฉอนขาดดานเดยวตามแนวทเชอมของเหลกฉากซงหนา 1 cm 1215140503.0tF3.0F pupv =××== kg/cm
420 การออกแบบโครงสรางเหลก
ดงนนการวบตเกดขนทรอยเชอม รบแรงเฉอนได Pw = 831.4 kg/cm
แตละดานตองการความยาวของรอยเชอม 08.364.831
000,30LL 21 ==+ cm
เหลกฉากมระยะเซนทรอยด a = 2.22 cm , a + b = 9 cm ดงนน b = 9 – 2.22 = 6.78 cm นนคอ
( ) 2.27183.2794.83178.6000,30
baPPbL
w1 ⇒=
××
=+
= cm
( ) 99.894.83122.2000,30
baPPaL
w2 ⇒=
××
=+
= cm
หากมการเชอมออมปลายปดเตมหวเหลกฉากโดยใชขนาดขาเชอมเทากน ความยาวสวนออมปลาย 9 cm แบงใหดานละครงคอ 4.5 cm ดงนนความยาวทตองเชอมจงเหลอ 7.225.42.27L1 =−= cm ใช 23L1 = cm 5.45.49L2 =−= cm ใช 5L2 = cm
ขนตอนท 2 หาขนาดของแผนเหลกประกบทตองใช สมมตใชเหลกชนด ASTM A36 พจารณาไดจาก (ก) แผนเหลกประกบตรงหนาตด a-a ไมชารดเนองจากแรงดง ดงนนเนอทหนาตดของแผนเหลกประกบตองไมนอยกวาเหลกฉากค ถาความกวางของแผนเหลกประกบทแนว a-a เทากบ 25 cm ความหนาของแผนประกบ t cm ดงนน
5.202t25 ×= 64.1t = cm = 16.4 mm (ข) ไมใหแผนเหลกประกบถกเฉอนขาดตามแนวรอยเชอม โดยพจารณากาลงเปน kg/cm กาลงรบแรงเฉอนของแผนเหลกประกบ tF3.0 u= kg/cm ในขณะทรอยเชอมรบแรงเฉอนได ขางละ 831.4 kg/cm ดงนน
4.8312t40503.0 ×=× 37.1t = cm = 13.7 mm (ค) ไมใหแผนเหลกประกบถกดงและเฉอนขาด (block shear) ตามแนวของรอยเชอม ดงนนกาลงรบแรงดงรวมกบแรงเฉอนของแผนประกบจะเทากบแรงทกระทา คอ 60,000 kg สวนรบแรงเฉอนยาว 46232L2LL 111 =×==+= และสวนรบแรงดงยาว 9 cm กาลงรบแรงดงรวมกบแรงเฉอน tuvu AF5.0AF3.0 +=
000,60t115,74
000,60t940505.0t4640503.0=
=××+××
8096.0115,74000,60t == cm = 8.1 mm
ดงนนความหนาสงสดทตองการคอ 16.4 mm เลอกใชความหนาแผนประกบ 19 mm
ตวอยางออกแบบรอยเชอม 421
ออกแบบโดยวธ AISC/LRFD
ขนตอนท 1 หาความยาวของรอยเชอม และจดระยะการเชอม รอยตอตองรบแรงดงประลย 6.89446.1162.1L6.1D2.1Pu =×+×=+= ตน = 89,600 kg
แบงสาหรบเหลกฉากขางละ 800,442600,89P == kg
หากาลงรบแรงประลยของรอยเชอมตอ (ก) กาลงรบแรงเฉอนประลยของลวดเชอมแบบตอทาบ ( )( ) ( ) ( )8.0707.049006.075.0t707.0F6.075.0F wvuev ××××== 1247Fev = kg/cm (ข) กาลงรบแรงเฉอนขาดดานเดยวตามแนวทเชอม บนแผนเหลกฉากหนา 10 mm ( ) ( ) 5.18220.140506.075.0tF6.075.0F pupv =×××== kg/cm ดงนนการวบตเกดขนทตวรอยเชอม โดยรบแรงได 1247Pw = kg/cm
ความยาวของรอยเชอมทตองการ 3693.351247
800,44PPLLw
21 ⇒===+ cm
เหลกฉากมระยะเซนทรอยด a = 2.22 cm , a + b = 9 cm ดงนน b = 9 – 2.22 = 6.78 cm นนคอ
โดยท ( ) 06.279124778.6800,44
baPPbL
w1 =
××
=+
= cm
( ) 86.89124722.2800,44
baPPaL
w2 =
××
=+
= cm
หากมการเชอมออมปลายปดเตมหวเหลกฉากโดยใชขนาดขาเชอมเทากน ความยาวสวนออมปลาย 9 cm แบงใหดานละครงคอ 4.5 cm ดงนนความยาวทตองเชอมจงเหลอ 2356.225.406.27L1 ⇒=−= cm 5.436.45.486.8L2 ⇒=−= cm
ขนตอนท 2 หาขนาดของแผนเหลกประกบทตองใช สมมตใชเหลกชนด ASTM A36 พจารณาไดจาก (ก) แผนเหลกประกบตรงหนาตด a-a ไมชารดเนองจากแรงดง ดงนนเนอทหนาตดของแผนเหลกประกบตองไมนอยกวาเหลกฉากค ถาความกวางของแผนเหลกประกบทแนว a-a เทากบ 25 cm ความหนาของแผนประกบ t cm ดงนน
5.202t25 ×= 64.1t = cm = 16.4 mm (ข) ไมใหแผนเหลกประกบถกเฉอนขาดตามแนวรอยเชอม โดยพจารณากาลงเปน kg/cm กาลงรบแรงเฉอนของแผนเหลกประกบ tF6.075.0 u×= kg/cm ในขณะทรอยเชอมรบแรงเฉอนได ขางละ 1247 kg/cm ดงนน
422 การออกแบบโครงสรางเหลก
12472t40506.075.0 ×=×× 37.1t = cm = 13.7 mm (ค) ไมใหแผนเหลกประกบถกดงและเฉอนขาด (block shear) ตามแนวของรอยเชอม ดงนนกาลงรบแรงดงรวมกบแรงเฉอนของแผนประกบจะเทากบแรงประลยทกระทา คอ 89,600 kg สวนรบแรงเฉอนยาว 46232L2LL 111 =×==+= และสวนรบแรงดงยาว 9 cm กาลงรบแรงดงรวมกบแรงเฉอนเลอกจากคามากของ [ ]tuvyn AFAF6.075.0R +=φ [ ] t5.087,79t94050t4625006.075.0Rn =×+×××=φ kg [ ]tyvun AFAF6.075.0R +=φ [ ] t710,100t92500t4640506.075.0Rn =×+×××=φ kg
89.0710,100600,89t == cm = 8.9 mm
ดงนนความหนาสงสดทตองการคอ 16.4 mm เลอกใชความหนาแผนประกบ 19 mm ตวอยางท 7.3 ถาทารอยตอบาเสาโดยการเชอมแบบตอทาบ ดงแสดง เพอใหรบแรงกระทาทเกดจากนาหนก
บรรทกคงทใชงาน 10 ตน และจากนาหนกบรรทกจรใชงาน 8 ตน จงหาขนาดของรอยเชอมทใชลวดเชอมชนด E 60 กบเหลก ASTM A36 สมมตวาไมเกดการวบตทบาเสา
วธทา ลกษณะของรอยเชอมคลายกบตว C ซงรบทงแรงเฉอนจากแรงตามแกนและแรงเฉอนจากโมเมนตบด ขนแรกตองหาเซนทรอยดของรอยเชอมกอนจงจะหาระยะเยองศนย หาแรงเฉอน หาหนวยแรง แลวหาขนาด
ตวอยางการออกแบบรอยเชอม 423
ของขาเชอม สมมตขนาดขาเชอมเปนหนงหนวย และพจารณาวาเปนเสนตรงภายในของรอยเชอม รปรางตว C สมมาตรกบแกน x-x ดงนนตาแหนงศนยถวงหรอเซนทรอยดจะอยบนแกนสมมาตร x-x น ใหขอบในของรอยเชอมขนานแกน y-y เปนแกนหมน หาตาแหนงเซนทรอยดดงน
5.290225
601515
0602
15152
1515
LLx
x2 ==++
×+×+×==
∑∑ cm
5.125.215x1 =−= cm โมเมนตอนเนอรเชยรอบแกน x-x
( ) 000,4530115212601I 2
3
x =×××+×
= cm4
โมเมนตอนเนอรเชยรอบแกน y-y
( ) 5.16873
5.1213
5.2125.2160I33
2y =⎥
⎦
⎤⎢⎣
⎡ ×+
××+××= cm4
ดงนนโพลารโมเมนตอนเนอรเชยของรอยเชอม 5.687,465.1687000,45IIJ yx =+=+= cm4
ออกแบบโดยวธ AISC/ASD
รอยเชอมรบแรงเฉอน 18810LDP =+=+= ตน = 18,000 kg ความยาวรอยเชอม 90156015L =++= cm
หนวยแรงเฉอนทกระทา 20090000,18
LPfs === kg/cm สมาเสมอ
รอยเชอมรบโมเมนตบด ( ) 000,8555.1235000,18PeT =+×== kg.cm หนวยแรงเฉอนบดกระทาในแนวนอน
398.5495.687,4630000,855
JTvfh =
×== kg/cm
หนวยแรงเฉอนบดกระทาแนวตง
916.2285.687,46
5.12000,855J
Thfv =×
== kg/cm
ทมมบนคาหนวยแรงเฉอนจากแรงเฉอน กบหนวยแรงเฉอนบดแนวตงจะเสรมกน ดงนนหนวยแรงเฉอนลพธ
( ) 697999.696398.549916.228200f 22t ⇒=++= kg/cm
424 การออกแบบโครงสรางเหลก
แตกาลงรบแรงเฉอนของลวดเชอม E 60 ( ) 82.890707.042003.0707.0F3.0F vt =××== kg/cm/cm ดงนนตองการขนาดขาเชอม
8.078.082.890
697Fft
t
tw ⇒=== cm = 8 mm
ดงนนใชลวดเชอมชนด E 60 ขนาดขาเชอม 8 mm
ออกแบบโดยวธ AISC/LRFD
รอยเชอมรบแรงเฉอนประลย 8.2486.1102.1L6.1D2.1Pu =×+×=+= ตน = 24,800 kg ความยาวรอยเชอม 90156015L =++= cm หนวยแรงเฉอนทกระทา
556.27590800,24fs == kg/cm
รอยเชอมรบโมเมนตบด ( ) 000,178,15.1235800,24ePT uu =+×== kg.cm หนวยแรงเฉอนบดกระทาในแนวนอน
948.7565.687,4630000,178,1
JvTf u
h =×
== kg/cm
หนวยแรงเฉอนบดกระทาแนวตง
395.3155.687,46
5.12000,178,1JhTf u
v =×
== kg/cm
ทมมบนคาหนวยแรงเฉอนจากแรงเฉอน กบหนวยแรงเฉอนบดแนวตงจะเสรมกน ดงนนหนวยแรงเฉอนลพธ
( ) 309.960948.756395.315556.275f 22t =++= kg/cm
แตกาลงรบแรงเฉอนของลวดเชอม E 60 ( ) 23.1336707.042006.075.0707.0)F6.0(75.0F vt =×××== kg/cm/cm ดงนนตองการขนาดขาเชอม
8.072.023.1336
309.960Fft
t
tw ⇒=== cm = 8 mm
ดงนนใชลวดเชอมชนด E 60 ขนาดขาเชอม 8 mm
หมายเหต การหาขนาดของบาเสา พจารณาจากแรงเฉอนและโมเมนตดดทกระทา และ yF
E56.0tb≤
ตวอยางการออกแบบรอยเชอม 425
ตวอยางท 7.4 จงออกแบบรอยตอปลายคานกบเสา โดยใชเหลกฉากหนงคประกบเหลกแผนตงของคาน และ
เชอมแบบตอทาบ ดงแสดง เพอใหรบแรงปฏกรยาจากคานทเกดจากนาหนกบรรทกคงทใชงาน 20 ตน จากนาหนกบรรทกจรใชงาน 15 ตน ใชลวดเชอมชนด E 70 เหลกชนด ASTM A36
วธทา แรงเฉอนใชงาน 351520LDP =+=+= ตน = 35,000 kg หาขนาดของเหลกฉากทใชเพอถายแรงเฉอน สมมตใชเหลกฉากยาว 25L = cm และใชเหลกฉากค ความหนาเหลกฉากทตองการ
( ) 7.02525004.0
2/000,35LF4.0
2/Pty
=××
== cm = 7 mm
แรงเฉอนประลย 48156.1202.1L6.1D2.1Pu =×+×=+= ตน = 48,000 kg ความหนาเหลกฉากทตองการ
( )( )( ) 71.0
2525006.09.02/000,48
LF6.09.02/Pt
y
u =××
== cm = 7.1 mm
ดงนนเลอกใช 127575Ls2 ××−− mm ยาว 25 cm ใหขาดานหนงทาบตดกบเหลกแผนตงของคานโดยใหปลายคานหางจากหนาเสาประมาณ 1 cm แลวเชอม (จากโรงงาน) รอบเหลกฉากทประกบตด ดงแสดง สวนขาอกดานหนงเชอม (ในทกอสราง) ตดกบปกเสาตามความยาวของเหลกฉาก ดงแสดงในรป การจดลกษณะของรอยเชอม สวนทตดกบกบคานจะมรปรางคลายตว C โดยตองรบทงแรงเฉอนและโมเมนตบด ดงนนตองหาเซนทรอยดหรอศนยถวงของรอยเชอมกอน จงจะหาหนวยแรงทกระทาได สมมตใหขนาดขาเชอมเปนหนงหนวย ใหขอบทางตงของรอยเชอมเปนแกนหมน
426 การออกแบบโครงสรางเหลก
112.138
25.42255.65.6
02525.65.6
25.65.6
LLx
x ==++
×+×+×==
∑∑ cm
388.5112.15.6x5.6 =−=− cm โมเมนตอนเนอรเชยรอบแกน x
( ) 333.33335.125.61212251I 2
3
x =×××+×
= cm4
โมเมนตอนเนอรเชยรอบแกน y
( ) 108.1363388.51
3112.112112.1251I
332
y =⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛ ×+
××+××= cm4
ดงนน โพลารโมเมนตอนเนอรเชย 441.3469108.136333.3333IIJ yx =+=+= cm4
ออกแบบโดยวธ AISC/ASD
ขนตอนท 1 ออกแบบรอยเชอมทเหลกแผนตง
รอยเชอมแตละดานรบแรงเฉอน 500,172000,35P == kg
หนวยแรงเฉอนทเกดขน
526.4605.65.625
500,17fs =++
= kg/cm
รอยเชอมรบโมเมนตบด 000,1124.6500,17PeT =×== kg.cm หนวยแรงเฉอนบดทกระทาในแนวนอน
523.403441.3469
5.12000,112J
Tvfh =×
== kg/cm
หนวยแรงเฉอนบดทกระทาในแนวตง
935.173441.3469
388.5000,112J
Thfv =×
== kg/cm
หนวยแรงเฉอนบดในแนวตงจะไปรวมกบหนวยแรงเฉอนจากแรงเฉอน หนวยแรงเฉอนลพธ
( ) 912.751523.403935.173526.460f 22t =++= kg/cm
กาลงรบแรงเฉอนของลวดเชอม ( ) 29.1039707.049003.0707.0F3.0F vt =××== kg/cm/cm ขนาดขาเชอมทตองการ
72.029.1039
912.751Fft
t
tw === cm = 7.2 mm
ตวอยางการออกแบบรอยเชอม 427
ดงนน ใชลวดเชอมชนด E 70 ขนาดขาเชอม 8 mm ขนตอนท 2 ออกแบบรอยเชอมทเหลกปกเสา
รอยเชอมรบแรงเฉอน 500,172000,35P == kg
หนวยแรงเฉอนทกระทา
70025500,17
LPfs === kg/cm
รอยเชอมรบโมเมนตดด 250,1315.7500,17PeM =×== kg.cm สมมตใหแนวแกนสะเทนอยหางจากดานบนของเหลกฉากเปนระยะ 6
1 ของความยาวทงหมดของเหลกฉากนน หนวยแรงดดทกระทาในแนวนอนเปน fh พจารณาสวนลาง แรงแนวนอน H ขนาด
12
Lf56L5f
21
6LLf
21H h
hh =⎟⎠⎞
⎜⎝⎛=⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ −=
ระยะหางระหวางแรง H เทากบ 3L2 ดงนนโมเมนต
18
Lf53L2
12Lf5
3L2HM
2hh =×=⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛=
756255
250,13118L5M18f 22h =
××
== kg/cm
ดงนนหนวยแรงลพธ 309.1030756700f 22
r =+= kg/cm กาลงรบแรงเฉอนของลวดเชอม ( ) 29.1039707.049003.0707.0F3.0F vr =××== kg/cm/cm ขนาดขาเชอมทตองการ
991.029.1039309.1030
Fft
r
rw === cm = 9.91 mm
ดงนน ใชลวดเชอมชนด E 70 ขนาดขาเชอม 10 mm
ออกแบบโดยวธ AISC/LRFD
ขนตอนท 1 ออกแบบรอยเชอมทเหลกแผนตง รอยเชอมรบแรงเฉอนประลย
000,242000,48Pu == kg
หนวยแรงเฉอนทกระทา
579.63138000,24
5.6225000,24
LPf u
s ==×+
== kg/cm
428 การออกแบบโครงสรางเหลก
รอยเชอมรบโมเมนตบดประลย 600,1534.6000,24ePT uu =×== kg.cm หนวยแรงเฉอนบดกระทาในแนวนอน
403.553441.3469
5.12600,153JvTf u
h =×
== kg/cm
หนวยแรงเฉอนบดกระทาในแนวตง
539.238441.3469
388.5600,153JhTf u
v =×
== kg/cm
หนวยแรงเฉอนลพธ
( ) 194.1031403.553539.238579.631f 22r =++= kg/cm
กาลงรบแรงเฉอนของลวดเชอม ( )( ) 935.1558707.049006.075.0707.0F6.075.0F vr =×××== kg/cm/cm ขนาดขาเชอมทตองการ
661.0935.1558194.1031
Fft
r
rw === cm = 6.61 mm
ดงนนใชลวดเชอมชนด E 70 ขนาดขาเชอม 8 mm ขนตอนท 2 ออกแบบรอยเชอมทเหลกปกเสา รอยเชอมรบแรงเฉอนประลย
000,242000,48Pu == kg
หนวยแรงเฉอนทกระทา
96025000,24
LPf u
s === kg/cm
รอยเชอมรบโมเมนตดด 000,1805.7000,24ePM u =×== kg.cm สมมตใหแนวแกนสะเทนอยหางจากดานบนของเหลกฉากเปนระยะ 6
1 ของความยาวทงหมดของเหลกฉากนน หนวยแรงดดทกระทาในแนวนอนเปน fh พจารณาสวนลาง แรงแนวนอน H ขนาด
12
Lf56L5f
21
6LLf
21H h
hh =⎟⎠⎞
⎜⎝⎛=⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ −=
ระยะหางระหวางแรง H เทากบ 3L2 ดงนนโมเมนต
18
Lf53L2
12Lf5
3L2HM
2hh
u =×=⎟⎠⎞
⎜⎝⎛=
8.1036255
000,18018L5M18f 22h =
××
== kg/cm
ตวอยางออกแบบรอยเชอม 429
ดงนนหนวยแรงลพธ
995.14128.1036960f 22r =+= kg/cm
กาลงรบแรงเฉอนของลวดเชอม ( ) 935.1558707.049006.075.0707.0)F6.0(75.0F vr =×××== kg/cm/cm ขนาดขาเชอมทตองการ
906.0935.1558995.1412
Fft
r
rw === cm = 9.06 mm
ดงนน ใชลวดเชอมชนด E 70 ขนาดขาเชอม 10 mm
ตวอยางท 7.5 จงออกแบบการตอปลายคานกบเสาโดยใชเหลกฉากรองใตคาน (beam seat-connection) เพอรบแรงปฏกรยาทเกดจากนาหนกบรรทกคงทใชงาน 6 ตน และจากนาหนกจรใชงาน 7 ตน จากคานขนาด 66400W × ใชลวดเชอมชนด E 70 เหลกชนด ASTM A36 มาตรฐาน AISC/ASD/LRFD
วธทา ออกแบบโดยวธ AISC/ASD ขนตอนท 1 หาขนาดของเหลกฉาก ความกวางโดยประมาณของเหลกฉากเพอปองกนไมใหแผนตงของคานเกดการคราก (local web yielding) โดยพจารณาจากสตร
( ) yw
F66.0tNk5.2
R=
+
โดยท 000,13R = kg เหลก ASTM A36 ม Fy = 2500 ksc หนาตด 66400W × ม h = 400 mm, bf = 200 mm, tw = 8 mm, tf = 13 mm, r = 16 mm, A = 84.12 cm2, w = 66.0 kg/m, Ix = 23,700 cm4, Iy = 1,740 cm4, rx = 16.8 cm, ry = 4.54 cm, Sx = 1,190 cm3, Sy = 174 cm3, Zx = 1,285.95 cm3
430 การออกแบบโครงสรางเหลก
ดงนน k = tf + r = 13 + 16 = 29 mm = 2.9 cm, tw = 0.8 cm แทนคาได
( )
84848.9250066.08.0
000,13N9.25.2
250066.08.0N9.25.2
000,13
=××
=+×
×=×+×
598.2N = cm = 2.6 cm ความกวางโดยประมาณของเหลกฉากทตองใช เพอปองกนไมใหแผนตงของคานเกดการย (web crippling) จากสตร
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+=
w
fy
5.1
f
w2w t
tEFtt
dN31t2.0R
เมอ R = 13,000 kg, tw = 0.8 cm, tf = 1.3 cm, d = h = 40 cm, E = 2,040,000 ksc, Fy = 2500 ksc
115633668.0N036206055.0115633668.1N036206055.01
70728.035,91128.0000,13482747409.0
40N31
70728.035,913.18.0
40N31128.0000,13
8.03.12500000,040,2
3.18.0
40N318.02.0000,13
5.1
5.12
==+
×=×+
×⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎠⎞
⎜⎝⎛××+×=
××⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎠⎞
⎜⎝⎛××+××=
2.3194.3036206055.0115633668.0N ⇒== cm
ดงนนใชระยะ N = 3.2 cm สมมตเวนระยะหางระหวางหนาเสากบปลายคาน 12 mm = 1.2 cm ความกวางเหลกฉากอยางนอย = 3.2 + 1.2 = 4.4 cm = 44 mm หาความหนาของเหลกฉาก โมเมนตดดวกฤตทระยะ k = t + 1 cm จากหลงเหลกฉาก บนขาดานสนของเหลกฉาก
( ) ( )⎥⎦
⎤⎢⎣
⎡+−⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ +×=⎥
⎦
⎤⎢⎣
⎡+−⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ += 12.12.1
22.3000,131t2.1
2NRM
800,7M = kg.cm สมมตใชเหลกฉากยาวเตมหนาเสา เอาขายาวแนบกบหนาเสา สวนขาสนรองรบปลายคาน สมมตหนาเสากวาง 250 mm ดงนนใชเหลกฉากยาว b = 25 cm และใหความหนาของเหลกฉากเปน t
999.025250075.0
800,76bF75.0
M6t
F75.0FbtM6
SMf
6btS
y
yb2s
2
=××
×=≥
=≤==
=
ตวอยางการออกแบบรอยเชอม 431
0.1t = cm = 10 mm ดงนนใชเหลกฉาก 12100150L ××− mm ยาว 25 cm ใหเชอมขาดานยาว 150 mm แนบกบหนาเสา ขนตอนท 2 ออกแบบรอยตอทปกเสา ทารอยเชอมทขาดานยาวของเหลกฉากทงสองขางดงรป
รอยเชอมแตละขางจะรบแรงเฉอนครงหนงของทงหมด
500,62000,13V == kg
และรบโมเมนตดดรอบผวรอบทาบระหวางหนาเสากบเหลกฉาก
200,1822.32.1500,6
2N2.1VM =⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ +×=⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ += kg.cm
หนวยแรงเฉอนเนองจากแรงเฉอน 6,500 kg
3.43315500,6fs == kg/cm
สมมตแนวแกนสะเทนอยกงกลางของรอยเชอม หนวยแรงดดจะกระจายดงรป หนวยแรงดดสงสด fh กระจายเปนรปสามเหลยมคนละครงกน แรงกระทาคอพนทรปสามเหลยม
แรง = 4Lf
2Lf
21 h
h =××
แรงทงสองจะอยหางกน 3L2 ดงนนโมเมนตของแรงคควบนคอ
6Lf
3L2
4LfM
2hh =×=
615f200,18
2h ×=
3.485fh = ksc หนวยแรงทงสองตงฉากกน ดงนนหาหนวยแรงลพธ 6.6503.4853.433f 22
r =+= ksc กาลงรบแรงเฉอนของลวดเชอม ( ) 29.039,1707.049003.0707.0F3.0F vr =××== kg/cm
ดงนนขนาดขาเชอมทตองการคอ 626.029.039,16.650
Fft
r
r === cm = 6.26 mm
432 การออกแบบโครงสรางเหลก
ใชลวดเชอมชนด E 70 ขนาดขาเชอม 8 mm ตรวจสอบการรบแรงเฉอนของเหลกฉาก 12002.125004.0tF4.0P yv =××== kg/cm > fs = 433.3 ksc ดงนนใชเหลกฉาก 12100150L ××− mm ยาว 25 cm ใหขาเหลกฉากดานยาว 150 mm เชอมแนบตดกบปกเสาทงสองขางดวยลวดเชอมชนด E 70 ขนาดขาเชอม 8 mm และอาจจะใชเหลกฉากทบางกวาปดปลายคานดานบนใหอยกบท เชน 67575L ××− mm ยาว 25 cm
ออกแบบโดยวธ AISC/LRFD
แรงเฉอนประลยทกระทา 400,18000,76.1000,62.1L6.1D2.1Pu =×+×=+= kg ขนตอนท 1 หาขนาดของเหลกฉาก ความกวางโดยประมาณของเหลกฉากเพอปองกนไมใหเกดการครากเฉพาะทในแผนตงของคาน (local web yielding) จากสตร ( ) wyn tFNk5.2R += โดยท 400,18PR un == kg เหลก ASTM A36 ม Fy = 2500 ksc หนาตด 66400W × ม h = 400 mm, bf = 200 mm, tw = 8 mm, tf = 13 mm, r = 16 mm, A = 84.12 cm2, w = 66.0 kg/m, Ix = 23,700 cm4, Iy = 1,740 cm4, rx = 16.8 cm, ry = 4.54 cm, Sx = 1,190 cm3, Sy = 174 cm3, Zx = 1,285.95 cm3 ดงนน k = tf + r = 13 + 16 = 29 mm = 2.9 cm, tw = 0.8 cm แทนคาได
( )
cm95.19.25.22.9N
2.98.02500
400,18N9.25.2
8.02500N9.25.2400,18
=×−=
=×
=+×
××+×=
ความกวางโดยประมาณของเหลกฉาก เพอปองกนการยของแผนตงของคาน (web crippling) จากสตร
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+×=
w
fy
5.1
f
w2wu t
tEFtt
dN31t40.075.0R
เมอ Ru = 18,400 kg, tw = 0.8 cm, tf = 1.3 cm, d = h = 40 cm, E = 2,040,000 ksc, Fy = 2500 ksc แทนคา
052700486.170728.035,91192.0
400,18482747409.040N31
70728.035,91482747409.040N31192.0400,18
8.03.12500000,040,2
3.18.0
40N318.040.075.0400,18
5.12
=×
=×+
×⎥⎦⎤
⎢⎣⎡ ×+=
××⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+×××=
ตวอยางการออกแบบรอยเชอม 433
cm455571048.1
482747409.0340052700486.0N
052700486.0482747409.040N3
=×
×=
=×
ดงนนระยะ N = 1.46 cm เลอกใชระยะ N = k = 2.9 cm เวนระยะหางระหวางปลายคานกบเสา 12 mm ความกวางเหลกฉากอยางนอย = 2.9 + 1.2 = 4.1 cm หาความหนาของเหลกฉาก จากโมเมนตดดวกฤต สมมตใหเปนระยะ k = t +1 cm วดจากมมเหลกฉากไปทางขาดานสน
( ) ( )
cmkg280,8M
12.12.129.2400,181t2.1
2NRM
u
uu
⋅=
⎥⎦
⎤⎢⎣
⎡+−⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ +×=⎥
⎦
⎤⎢⎣
⎡+−⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ +=
แตเนองจาก 4
btF9.0ZF9.0M2
yyu == ดงนน
สมมตใชเหลกฉากยาว 25 cm
mm67.7cm767.0
2525009.04280,8t
280,84t2525009.0
2
==××
×=
=××
เลอกใชเหลกฉากขนาด mm9100150L ××− ยาว 25 cm ขนตอนท 2 ออกแบบรอยตอทปกเสา ทารอยตอเชอมทขาดานยาวของเหลกฉากทงสองขาง ดงรป
รอยเชอมแตละขางจะรบแรงเฉอนครงหนงของทงหมด
200,92400,18Vu == kg
และรบโมเมนตดดรอบผวรอบทาบระหวางหนาเสากบเหลกฉาก
380,2429.22.1200,9
2N2.1VM uu =⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ +×=⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ += kg.cm
หนวยแรงเฉอนเนองจากแรงเฉอน 9,200 kg
434 การออกแบบโครงสรางเหลก
33.61315200,9fs == kg/cm
สมมตแนวแกนสะเทนอยกงกลางของรอยเชอม หนวยแรงดดจะกระจายดงรป หนวยแรงดดสงสด fh กระจายเปนรปสามเหลยมคนละครงกน แรงกระทาคอพนทรปสามเหลยม
แรง = 4Lf
2Lf
21 h
h =××
แรงทงสองจะอยหางกน 3L2 ดงนนโมเมนตของแรงคควบนคอ
6Lf
3L2
4LfM
2hh
u =×=
615f380,24
2h ×=
13.650fh = ksc หนวยแรงทงสองตงฉากกน ดงนนหาหนวยแรงลพธ 78.89313.65033.613f 22
r =+= ksc กาลงรบแรงเฉอนของลวดเชอม ( ) 935.558,1707.049006.075.0707.0F6.075.0F vr =×××=×= kg/cm
ดงนนขนาดขาเชอมทตองการคอ 573.0935.558,178.893
Fft
r
r === cm = 5.73 mm
ดงนนใชลวดเชอมชนด E 70 ขนาดขาเชอม 6 mm ตรวจสอบการรบแรงเฉอนของเหลกฉาก cm/kg33.613fcm/kg215,19.025006.09.0tF6.0F syv =>=×××=φ= ดงนนใชเหลกฉากขนาด mm9100150L ××− ยาว 25 cm ใหขาเหลกดานยาว 150 mm เชอมตดกบปกเสาโดยใชลวดเชอม E 70 ขนาดขาเชอม 6 mm และอาจจะใชเหลกฉากขนาด mm79090L ××− ปดทปลายคานดานบนยดคานใหอยในตาแหนงทตองการและใหหมนได
ตวอยางท 7.6 จงออกแบบการตอคานกบเสาโดยใชเหลกรปตวทรองใตคาน (stiffened beam seat-connection) เพอรบแรงปฏกรยาทเกดจากนาหนกบรรทกคงทใชงาน 7.5 ตน และจากนาหนกบรรทกจรใชงาน 9 ตน จากคานขนาด 66400W × ใชลวดเชอมชนด E 60 เหลกชนด ASTM A36 มาตรฐาน AISC/ASD/LRFD
วธทา หนาตด 66400W × ม h = 400 mm, bf = 200 mm, tw = 8 mm, tf = 13 mm, r = 16 mm, A = 84.12 cm2, w = 66.0 kg/m, Ix = 23,700 cm4, Iy = 1,740 cm4, rx = 16.8 cm, ry = 4.54 cm, Sx = 1,190 cm3, Sy = 174 cm3, Zx = 1,285.95 cm3
ตวอยางการออกแบบรอยเชอม 435
ออกแบบโดยวธ AISC/ASD นาหนก kg500,16tonne95.7LDPR =+=+== ขนตอนท 1 หาขนาดของเหลกรปตวท ความกวางโดยประมาณของเหลกตวทเพอไมใหปกคานเกดการครากเฉพาะท (local web yielding) จากสตร
( ) yw
F66.0tNk5.2
R=
+
โดย R = 16,500 kg หนาตด 66400W × ม 9.2rtk,cm6.1r,cm3.1t,cm8.0t ffw =+==== cm เหลก ASTM A36 ม E = 2,040,000 ksc และ Fy = 2500 ksc
( )
cm25.59.25.25.12N
5.12250066.08.0
500,16N9.25.2
250066.08.0N9.25.2
500,16
=×−=
=××
=+×
×=×+×
ความกวางโดยประมาณของเหลกตวทเพอไมใหแผนตงของคานเกดการย (web crippling) จากสตร
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+=
w
fy
5.1
f
w2w t
tEFtt
dN31t20.0R
โดย R = 16,500 kg หนาตด 66400W × ม d = h = 40 cm, ,cm6.1r,cm3.1t,cm8.0t fw === เหลก ASTM A36 ม E = 2,040,000 ksc และ Fy = 2500 ksc
cm49.11482747408.03
40415996578.0N
415996578.0482747408.040N3
415996578.1000,500,287,8128.0
500,16482747409.040N31
000,500,287,8482747409.040N31128.0500,16
8.03.12500000,040,2
3.18.0
40N318.020.0500,16
5.12
=×
×=
=×
==×+
⎥⎦⎤
⎢⎣⎡ ×+=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛××
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎠⎞
⎜⎝⎛×+××=
ดงนนใช N = 11.49 cm ถาเวนระยะหางระหวางปลายคานกบหนาเสา 1.2 cm จะตองการเหลกตวทกวาง cm69.122.149.11 =+= ใชเหลกตวทกวาง 15 cm เลอกเหลกหนาตดตวท โดยความหนาของเหลกแผนตงไมนอยกวาความหนาของแผนตงของคาน และมอตราสวนของความกวางหรอความลกตอความหนาไมเกนกวาขอกาหนด ซงเหลกแผนตงของรปตดตวทตองสามารถตานทานโมเมนตดดดวย
436 การออกแบบโครงสรางเหลก
ทดลองเลอก 62220WT ×− มาจาก 124440W ×− ซงม ,mm220hd == ,mm300bf =
,cm7.78A,mm24r,mm18t,mm11t 2fw ==== 62w = kg/m, Ix = 2,683 cm4, Iy = 4,055.7 cm4,
rx = 5.8386 cm, ry = 7.1785 cm, SxT = 662.31 cm3, SxB = 149.48 cm3, Sy = 270.38 cm3, Zx = 267.20 cm3, Zy = 413.81 cm3, cy =17.95 cm
424.21
500,2000,040,275.0
FE75.020
1.122
td
997.15500,2
000,040,256.0FE56.0333.8
8.1230
t2b
y
s
w
y
s
f
f
==<==
==<=×
=
หนาตดทเลอกมาใชได โมเมนตดดทเหลกแผนตงของหนาตดตวทตองรบ
5.592,1142.1249.11500,162.1
2NRM =⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ +×=⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ += kg.cm
หนวยแรงดดทกระทา
42562.1291221.1
5.592,1146dtM6
SMf 22
wb =
××
=== ksc < 0.6Fy = 0.6×2500 = 1500 ksc
ดงนนเลอกรปตด WT-220 × 62 ยาว 15 cm เชอมตดกบปกเสา
ขนตอนท 2 ออกแบบรอยตอเชอมทปกเสา โดยทารอยตอเชอมกบปกเสาดงรป ใหรอยเชอมกวาง 1 หนวย เปนรปตว L ความยาวขายาว L ความยาวขาสน 0.25L เปนการเชอมใตปกตวท พนทรอยเชอม ( ) L5.21L25.0L2A =×+×=∑ หาตาแหนงเซนทรอยดจากศนยกลางรอยเชอมบน
( ) ( )
L4.0L5.2
2L1L201L25.02
AAy
y =×××+×××
==∑∑
เสนยาว 0.25L สองเสนหางแกนสะเทนระยะ 0.4L หาโมเมนตอนเนอรเชยรอบแกนสะเทน
ตวอยางการออกแบบรอยเชอม 437
( ) ( ) ( ) ( )
3L2
L4.01
3L8.0
yIS
3L8.0L
3432.0128.024.0
3L432.0
3L128.0L08.0I
3L4.0L12
3L4.012L4.01L25.02I
23
top
33
333
332
=×==
=++
=++=
−××+
××+×××=
เนองจากรอยเชอมอยใตปกคานซงหนา 1.8 cm ความลกตวท 22 cm ดงนน 2.208.122L =−= cm หนวยแรงเฉอนจากแรงเฉอนอยในแนวตง
733.3262.205.2
500,16L5.2
RARfs =
×=== kg/cm
หนวยแรงดดทรอยเชอมบนซงเปนแรงดงและอยในแนวนอน
255.4212.202
5.592,1143L2M3
SMf 22top
h =×
×=== kg/cm
(สวนทอยใตแกนสะเทนเปนแรงอดจากโมเมนตดดทเนอของแผนตงตวทชวยรบอย รอยเชอมจงอาจจะไมตองรบหรอรบเปนสวนนอย หากจะฉกขาดจะเรมจากรอยเชอมบน) หนวยแรงลพธทรอยเชอมบน
114.533255.421733.326fff 222h
2sr =+=+= kg/cm
กาลงรบแรงเฉอนของลวดเชอม ( )( ) ( ) ( ) 82.890707.042003.0707.0F3.0F vr =××== kg/cm > fr = 533.114 kg/cm ตองการขนาดขาเชอม
598.082.890114.533
Fft
r
rw === cm = 5.98 mm
คา Fv = 4200 ksc สาหรบลวดเชอมชนด E 60 (ถาเปน E 70 คา Fv = 4900 ksc) ดงนนใชลวดเชอมชนด E 60 ขนาดขาเชอม 8 mm ตรวจสอบการรบแรงเฉอนของเหลกแผนตง 100,11.1500,24.0tF4.0F yvW =××== kg/cm > fs = 326.733 kg/cm ดงนนใชเหลกรปตดตวท ขนาด 62220WT ×− ยาว 15 cm เชอมแบบฟลเลตกบปกเสาดวยลวดเชอมชนด E60 ขนาดขาเชอม 8 mm และทปลายคานดานบนใชเหลกฉากขนาด mm79090L ××− ยาว 25 cm เพอยดคานใหอยในตาแหนงทตองการและใหหมนได
438 การออกแบบโครงสรางเหลก
ตวอยางท 7.7 จงออกแบบการเชอมตอปลายคานรปตด 76450W × กบเสา รบแรงปฏกรยา 16.5 ตน และ
โมเมนตดด 22 ตน.เมตร ใชเหลกชนด ASTM A36 ลวดเชอมชนด E 70 ใชฐานรองรบเหลกฉากขนาด 15100150L ××− mm
วธทา เนองจากโจทยไมแยกแรงวามาจากนาหนกบรรทกคงทเทาใด จากนาหนกบรรทกจรเทาใด การทจะออกแบบตามวธ AISC/LRFD จงตองมการเดาขนมา ดงนนตวอยางนจงจะออกแบบตามวธ AISC/ASD คาน 76450W × ม d = 450 mm, bf = 200 mm, tw = 9 mm, tf = 14 mm, r = 18 mm, A = 96.774 cm2, w = 76 kg/m, Ix = 33,456 cm4, Iy = 1,871.6 cm4, rx = 18.593 cm, ry = 4.3977 cm, Sx = 1,486.9 cm3, Sy=187.16 cm3, Zx = 1,679.3 cm3, Zy = 290.93 cm3 ขนตอนท 1 ออกแบบรอยเชอมแบบตอทาบเพอรบแรงปฏกรยา 16.5 ตน ใชขายาวของเหลกฉากแนบกบปกเสา รอยเชอมจะยาวทสดไมเกน 15 cm
ความยาวรอยเชอมทตองการ ( )( ) wv t707.0F3.0RL = สมมตขนาดขาเชอม 6tw = mm ดงนน
( )( ) 46.266.0707.049003.0
500,16L =××
= cm ขางละ 23.13246.26
== cm ใช 15 cm
ขนตอนท 2 ออกแบบรอยเชอมตอเพอรบโมเมนตดด 22 ตน.เมตร การออกแบบทาได 2 วธ คอ (ก) แบบใหคานชดหนาเสา และ (ข) แบบใหคานไมชดหนาเสาโดยหางประมาณ 12 mm เพอสะดวกในการยกตดตง (ก) ออกแบบใหคานชดหนาเสา
แรงดงแรงอดทเกดขนในปกคานเนองจากโมเมนตดด โดยไมคดวาแผนตงชวยรบโมเมนต แนวแรงผานกงกลางความหนาของปกคาน ระยะแขนโมเมนตคอ
แขนโมเมนต 6.434.14524.1
24.145
2t
2tdd ff
m =−=−−=−−= cm
แรงดง T และแรงอด C ในปกคาน
7156.458,506.43
100100022dMCT
m
=××
=== kg
แรงดงนจะสงจากปกคานไปยงเสาผานรอยเชอมแบบตอชนชนด bevel
ตวอยางการออกแบบรอยตอเชอม 439
แตกาลงรบแรงดงของปกคานตรงรอยเชอมตลอดความกวางของปกคาน 000,424.12025006.0tbF6.0T ffy1 =×××== kg < 50,458.7156 kg ดงนน ตองเสรมแผนเหลกรบแรงสวนทยงขาดอย 7156.458,8000,427156.458,50T2 =−= kg ใชแผนเหลกเชอมตดหลงคานแบบตอทาบ แลวเชอมตดกบปกเสาแบบตอชน ดงนนหาขนาดของแผนเหลก โดยขนแรกสมมตใหความหนาแผนเหลก 8 mm หาความกวางของแผนเหลก
049.78.025006.0
7156.458,8tF6.0
Tby
2 =××
== cm
สมมตใหแผนเหลกกวาง 7.5 cm = 75 mm ขนาดขาเชอมเมอความหนาของแผนเหลก 6 mm ขนไป ลดลง 2 mm จากความหนา ดงนนขนาดขาเชอมควรจะเปน tw = 8 – 2 = 6 mm ดงนนความยาวรอยเชอม
( )( ) ( )( ) 565.136.0707.0900,43.0
7156.458,8t707.0F3.0
TLwv
2 =××
== cm
ความยาวรอยเชอมดานกวาง 7.5 cm เหลอสองขาง = 13.565 – 7.5 = 6.065 cm สองขางๆ ละ 3.0325 cm ใช 5 cm แผนเหลกกวาง 7.5 cm ยาว 5 cm หนา 8 mm หรอ 85075PL ××− mm (ข) ออกแบบไมใหคานชดหนาเสา ใชแผนเหลกทหลงคานรบแรงดง และเหลกฉากรองดานลางรบแรงอด สวนทรบแรงดงใชรอยเชอมแบบตอชนชนด Bevel
เนองจากการใชแผนเหลกและเหลกฉากยดปกคาน แขนโมเมนตจงเทากบความลกของคาน 45 cm แรงดงและแรงอดทเกดขน
889,4845
100100022dMCT
m
=××
=== kg
หลงคานกวาง 20 cm แตจะทาเปนสเหลยมคางหมใหรอยเชอมระหวางแผนเหลกยาวพอในการรบแรง สมมตวาความกวางแผนเหลกตรงปลายคานกวาง 17.5 cm ความหนาของแผนเหลกจากการรบแรงดงคอ
86.15.1725006.0
889,48bF6.0
Tty
=××
== cm = 18.6 mm ใช 20 mm
440 การออกแบบโครงสรางเหลก
การตอทาบ ปกคานบางกวาแผนเหลก ความหนาปกคาน 1.4 cm ลดลง 0.2 cm เหลอ 1.2 cm แตขนาดโตสดของขาเชอมคอ 8 mm ดงนนความยาวของรอยเชอม หาไดจาก
( )( ) ( )( ) 8.588.0707.049003.0
889,48t707.0F3.0
TLwv
=××
== cm ใช 60 cm
ใหสวนของสเหลยมคางหมยาว 25 cm และตรงปลายกวาง 10 cm จะไดรอยเชอมยาวมากกวา 60 cm
ตวอยางท 7.8 จงออกแบบการยดปลายเสา 4.72250W × กบฐานคอนกรต แรงอดประลย 42 ตน และโมเมนตดดประลย 7.5 ตน.เมตร ใชเหลกชนด ASTM A36 สมมตกาลงตานทานแรงกดประลยของคอนกรต 70 ksc
วธทา เสา 4.72250W × ม d = 250 mm, bf = 250 mm, tw = 9 mm, tf = 14 mm, r = 16 mm, A = 92.18 cm2, w = 72.4 kg/m, Ix = 10,800 cm4, Iy = 3,650 cm4, rx =10.8 cm, ry = 6.29 cm, Sx =867 cm3, Sy =292 cm3, Zx = 936.89 cm3 กาหนดให B = 50 cm = ดานกวางของแผนรองใตเสา L = 50 cm = ดานยาวของแผนเหลกรองใตเสา Pu = 42,000 kg = นาหนกตามแนวแกน Mu = 750,000 kg.cm = โมเมนตดดรอบแกนสะเทน หนวยแรงกดประลย
368.16q
5050000,7506
5050000,42
BNM6
BNPq
u
22u
u
±=×
×±
×=±=
8.52368.16qu =+= ksc แรงอด 2.19368.16qu −=−= ksc แรงดง
ตวอยางการออกแบบรอยเชอม 441
ถาหนวยแรงกดประลยแปรเปนเสนตรง สมมตระยะ x วดจากตาแหนงแรงกดสงสด 52.8 ksc หนวยแรงทระยะ x ใดๆ หาไดจากสามเหลยมคลาย
50
x502.198.52
2.19qu −=
++
( )
x44.18.52q2.19x44.172q
2.1950
x502.198.52q
u
u
u
−=−−=
−−
+=
แรงเฉอนทระยะ x จากหนวยแรง 52.8 ksc เปนพนทสเหลยมคางหม ดานคขนานยาว 52.8 กบ 52.8 – 1.44 x ระยะระหวางคขนาน x แรงเฉอนคอพนทสเหลยมคางหมน
( ) 2u x72.0x8.52x44.18.528.52
2xV −=−+=
โมเมนตดดทระยะ x จากหนวยแรง 52.8 ksc แบงสเหลยมคางหมเปนสามเหลยมสองรป หาโมเมนตดดทรอยตดหรอระยะ x ดงน
( )
32u
322u
u
x24.0x4.26M
x24.0x8.8x6.17M3xxx44.18.52
21
3x2x8.52
21M
−=
−+=
××−×+×××=
หนาตดวกฤตอยทระยะ
125.132
2595.0502
d95.0Nx =×−
=−
= cm
โมเมนตดดทหนาตดวกฤต 175781.005,4125.1324.0125.134.26M 32
u =×−×= kg.cm/cm ความหนาของแผนเหลกทรองใตเสา
668.225009.0175781.005,44
FM4t
yb
u =×
×=
φ= cm = 26.7 mm ใช t = 28 mm
หาขนาดและจานวนของสลกสมอ (anchor bolt) ทตองใช โดยศนยกลางหางจากหนาเสา 6.25 cm ซงคอกงกลางระยะจากหนาเสาถงปลายแผนรอง
25.6425
222550
==×−
= cm
(ก) พจารณาใหสลกสมอรบโมเมนตดดทกระทาทงหมด โมเมนตดดประลย 000,75010010005.7Mu =××= kg.cm แขนโมเมนต 5.3725.62525.6dm =++= cm
442 การออกแบบโครงสรางเหลก
แรงดงและแรงอดทสลกเกลยวตองรบ
000,205.37000,750
dMCT
m
u ==== kg
เลอกเหลก RB 19 mm ชนด SR-24 ม Fy = 2400 ksc, Fu = 3900 ksc เนอทหนาตดเหลกหนงเสน
835.24
9.14dA
22b
1s =×π
=π
= cm2
จานวนสลกเกลยวทตองการแตละดาน
( ) 422.3835.2390075.075.0
000,20AF75.075.0
Tn1su
b ⇒=×××
== ตว
(ข) พจารณาใหสลกสมอรบโมเมนตดดทกระทาแตพจารณาผลของแรงอดดวย ระยะเยองศนย
17857.042
5.7PMe
u
u === m = 17.857 cm
จดทหนวยแรงอดกระทาเปน 0 กลาวคอ
667.36
44.18.52x
0x44.18.52qu
==
=−=
แรงอดใตแผนรอง Ru จะหางจากขอบนอกของแผนเหลก 3667.36 ขณะทขอบของแผนเหลกหางจาก
หนาเสาระยะ 5.122
2550=
− cm ดงนนแรงอดลพธ Ru จงหางจากหนาเสาเปนระยะ
2778.03667.365.12 =−= cm
แรง T เปนแรงดงของสลกสมอ เมอวดถง Ru ไดแขนโมเมนตยาว 5278.312778.02525.6dm =++= cm นาหนก Pu = 42,000 kg หางจากศนยกลางเสา e = 17.857 cm ระยะจากศนยกลางเสาถงขอบเสา
5.12225
== cm และหนาเสาถงแนวแรง Ru คอ 0.2778 cm ดงนน Pu หางแนวแรง Ru หรอแขนโมเมนต
ของแรง Pu คอ 0792.52778.05.12857.17d 1m =−−= cm ดงนนเมอให Ru เปนแกนหมน สมดลของโมเมนตคอ
0792.5000,42T5278.31
dPTd 1mum
×==
295143.766,65278.31
0792.5000,42T =×
= kg
เลอกเหลก RB 19 mm ชนด SR-24 ม Fy = 2400 ksc, Fu = 3900 ksc เนอทหนาตดเหลกหนงเสน
ตวอยางการออกแบบรอยเชอม 443
835.24
9.14dA
22b
1s =×π
=π
= cm2
จานวนสลกเกลยวทตองการแตละดาน
( ) 209.1835.2390075.075.0
295143.766,6AF75.075.0
Tn1su
b ⇒=×××
== ตว
ระยะทตองฝงยดสลกสมอในคอนกรต ใหหนวยแรงยดเหนยวระหวางคอนกรตกบสลกสมอ 25 ksc โดยตองงอปลายเปน J-bolt สลกสมอแตละเสนรบแรงถอน
15.383,32295143.766,6
2TPwd === kg
โดยทแรงถอน
67.22
9.12515.383,3
duPL
LduP
b
wd
bwd
=×π×
=π
=
π=
ใช J-bolt ขนาด 19 mm ยาว 25 cm จากผวใตแผนรองใตเสาถงจดทเรมงอตว J ขนาดรอยเชอมระหวางเสาเหลกกบแผนเหลกรองใตเสา หนวยแรงดงทปกเสา
89.34418.92000,42
89.936000,750
AP
ZMf u
x
ut =−=−= ksc
แรงดงทปกเสา 17.071,124.12589.344tbfT fft =××== kg ถาใชลวดเชอมชนด E 60 ขนาดขาเชอม 8 mm เชอมตลอดความกวางของปกเสา กาลงของรอยเชอมในการรบแรงดง ( )( ) ( )( ) 8.025707.042006.075.0Lt707.0F6.075.0T wvw ×××== 6.724,26Tw = kg > T = 12,071.17 kg
444 การออกแบบโครงสรางเหลก
แบบฝกหดเรองรอยตอเชอม รอยเชอมพอก (Fillet Welds)
[1] [Segui 7.11-1] จงหานาหนกบรรทกใชงานสงสดทกระทาได หากอตราสวนนาหนกบรรทกจรใชงานตอนาหนกบรรทกคงทใชงานเทากบ 2.5 ใหตรวจสอบการวบตทกกรณทเปนไปได ทอนรบแรงดงเปนเหลก ASTM A572 Grade 50 สวนแผนประกบเหลกเปนเหลกชนด ASTM A36 ลวดเชอมชนด E70 ขนาด 5 mm
(ก) โดยวธ AISC/ASD (ข) โดยวธ AISC/LRFD
[2] [Segui 7.11-2] จงหานาหนกบรรทกใชงานสงสดทกระทาบนจดตอได ใหอตราสวนนาหนกบรรทกจรใชงานตอนาหนกบรรทกคงทใชงานเทากบ 3.0 ใหตรวจสอบการวบตทกกรณทเปนไปได ทอนรบแรงดงเปนเหลก ASTM A36 ลวดเชอมชนด E70 ขนาด 6 mm ทอนรบแรงดงเปนเหลกฉากค และเชอมตลอดตามรปท P7.11-2
(ก) โดยวธ AISC/ASD (ข) โดยวธ AISC/LRFD
แบบฝกหดเรองรอยเชอม 445
[3][Segui 7.11-3] จงหาแรงดงใชงานสงสด P ทจดตอสามารถรบได อตราสวนนาหนกบรรทกจรใชงานตอ
นาหนกบรรทกคงทใชงานเทากบ 2.0 แผนเหลกแตละแผนขนาด 19175PL ×− mm เหลกชนด ASTM A242 ลวดเชอมชนด E70 ขนาดขาเชอม 12 mm
(ก) โดยวธ AISC/ASD (ข) โดยวธ AISC/LRFD
[4][Segui 7.11-4] ชนสวนรบแรงดงตอโดยวธเชอม ลวดเชอมชนด E70 ขนาดขาเชอม 6 mm ดงรป P7.11-4
แตละดานของแผนประกบเชอมดงแสดง เหลกแผนกลางเดยว 12150PL ×− mm สวนสองแผนประกบนอกแตละแผนขนาด 875PL ×− mm เหลกทกแผนเปนชนด ASTM A36 จงหานาหนกบรรทกใชงานสงสด เมอนาหนกบรรทกคงทกบนาหนกบรรทกจรใชงานมสดสวนเทาๆ กน
(ก) โดยวธ AISC/ASD (ข) โดยวธ AISC/LRFD
446 การออกแบบโครงสรางเหลก
[5][Segui 7.11-5] จงออกแบบรอยเชอมทแสดงในรปท P7-11-5 นาหนกบรรทกทแสดงเปนนาหนกบรรทก
ใชงาน เหลกฉากม Fy = 3500 ksc และแผนประกบม Fy = 2500 ksc ใหเขยนแสดงรายละเอยดใหครบถวน
(ก) โดยวธ AISC/ASD (ข) โดยวธ AISC/LRFD
[6][Segui 7.11-7] จงออกแบบรอยเชอมตอของหนาตด 6.34250MC × เหลก ASTM A572 Grade 50 สวน
แผนประกบหนา 9 mm เปนเหลกชนด ASTM A36 ใหเขยนรายละเอยดของจดตอเชอมอยางชดเจน (ก) โดยวธ AISC/ASD (ข) โดยวธ AISC/LRFD
แบบฝกหดเรองรอยตอเชอม 447
[7][Segui 7.11-8] จงออกแบบรอยเชอมตอทแสดง โดยพจารณาแรงดงจากทชนสวนทนทานได ใชเหลก
ชนด ASTM A36 ใหเขยนแสดงรายละเอยดจดตออยางละเอยด
[8][Segui 7.11-9] ใหออกแบบโดยใชเหลกฉากครบแรงดงจากนาหนกบรรทกคงทใชงาน 5,443 kg และจากนาหนกบรรทกจรใชงาน 16,330 kg ชนสวนยาว 4.80 เมตร ใชแผนประกบเหลกหนา 15 mm เหลกทใชชนด ASTM A36 เขยนแสดงรายละเอยดใหมากพอทจะนาไปกอสรางได
[9][Segui 7.11-10] จงออกแบบทอนรบแรงดงและจดตอปลายดวยการเชอม โดยมเงอนไขดงน (1) ทอนรบแรงดงเปนเหลกรางมาตรฐานทใชในไทย (2) ความยาว 5.33 เมตร (3) แผนตงของเหลกรางเชอมตดกบแผนประกบเหลกหนา 9 mm (4) เหลกรางเปนชนด ASTM A572 Grade 50 สวนแผนประกบ ASTM A36 (5) นาหนกบรรทกคงทใชงาน 24,500 kg นาหนกบรรทกจรใชงาน 36,300 kg และแรงลม 34,000
kg ใหแสดงรายละเอยดอยางชดเจนทจะนาไปกอสรางไดจรง
จดตอเชอมเยองศนย โดยรอยเชอมรบเฉพาะแรงเฉอน
[10][Segui 8.4-1] จงใชวธวเคราะหแบบอลาสตก หาแรงสงสดในรอยเชอมเปน kg/cm
448 การออกแบบโครงสรางเหลก
[11][Segui 8.4-2] จงใชวธวเคราะหแบบอลาสตก หาแรงสงสดในรอยเชอมเปน kg/cm
[12][Segui 8.4-3] จงใชวธวเคราะหแบบอลาสตก หาแรงสงสดในรอยเชอมเปน kg/cm
[13][Segui 8.4-4] ใหใชวธวเคราะหแบบอลาสตก ตรวจสอบวารอยเชอมเพยงพอหรอไม ใหแรงเฉอนใน
ชนสวนและแผนเหลกนนเพยงพอ นาหนกบรรทก4,536 kg เปนนาหนกบรรทกใชงานโดยเปนนาหนกบรรทกคงท 25% ทเหลอ 75% เปนนาหนกบรรทกจร
(ก) โดยวธ AISC/ASD (ข) โดยวธ AISC/LRFD
แบบฝกหดเรองรอยตอเชอม 449
[14][Segui 8.4-5] ใหใชลวดเชอมชนด E70 ใหหาขนาดการเชอม โดยวเคราะหดวยวธอลาสตก ใหแผน
เหลกสามารถรบแรงเฉอนได (ก) โดยวธ AISC/ASD (ข) โดยวธ AISC/LRFD
[15][Segui 8.4-6] ใหตรวจสอบกาลงของรอยเชอม แรง 9,000 kg เปนนาหนกบรรทกใชงาน อตราสวน
นาหนกบรรทกจรใชงานตอนาหนกบรรทกคงทใชงานเทากบ 2.0 วเคราะหโดยวธอลาสตก แผนเหลกและชนสวนรบแรงเฉอนไดอยางปลอดภย
(ก) โดยวธ AISC/ASD (ข) โดยวธ AISC/LRFD
[16][Segui 8.4-7] ใหวเคราะหโดยวธอลาสตก คานวณหาแรงในรอยเชอมเปน kg/cm เนองจากการเยองศนย
450 การออกแบบโครงสรางเหลก
[17][Segui 8.4-8] ใหวเคราะหโดยวธอลาสตก คานวณหาแรงในรอยเชอมเปน kg/cm เนองจากการเยองศนย
[18][Segui 8.4-9] เหลกฉากขนาด 12150150L ××− mm ยดตดกบแผนประกบเหลกหนา 15 mm โดย
เชอมยดดวยลวดเชอม E70 ใหกาลงของรอยเชอมเทากบกาลงของเหลกฉาก จดรอยเชอมไมใหเกดการเยองศนย ชนดเหลก ASTM A36 ใหชนสวนรบแรงไดโดยปลอดภย
(ก) โดยวธ AISC/ASD (ข) โดยวธ AISC/LRFD [19][Segui 8.4-13] จดตอชนสวนดวยลวดเชอมดงรปท P8.4-13 แรงทกระทาเปนนาหนกบรรทกใชงาน ให
ใชวธ AISC/LRFD หาขนาดการเชอม วเคราะหโดยวธอลาสตก
แบบฝกหดเรองรอยตอเชอม 451
[20][Segui 8.4-14] จดตอชนสวนดวยลวดเชอมดงรปท P8.4-13 แรงทกระทาเปนนาหนกบรรทกใชงาน ให
ใชวธ AISC/ASD หาขนาดการเชอม วเคราะหโดยวธอลาสตก
[21][Segui 8.4-15] ใหใชวธวเคราะหแบบอลาสตก ออกแบบรอยตอเชอม สาหรบเหลกฉากชนด ASTM
A36 ขนาด 12150150L ××− mm แผนประกบเหลกหนา 15 mm และเปนชนด ASTM A36 ดวย นาหนกบรรทกคงทใชงาน 14,000 kg นาหนกบรรทกจรใชงาน 14,000 kg ใชวธ AISC/LRFD
(ก) ไมตองปรบสมดลของรอยเชอม เขยนรายละเอยดจดตอใหชดเจน (ข) ปรบสมดลความยาวของรอยตอ เขยนรายละเอยดจดตอใหชดเจน
[22][Segui 8.4-16] ใหใชวธวเคราะหแบบอลาสตก ออกแบบรอยตอเชอม สาหรบเหลกฉากชนด ASTM
A36 ขนาด 12150150L ××− mm แผนประกบเหลกหนา 15 mm และเปนชนด ASTM A36 ดวย นาหนกบรรทกคงทใชงาน 14,000 kg นาหนกบรรทกจรใชงาน 14,000 kg ใชวธ AISC/ASD
(ก) ไมตองปรบสมดลของรอยเชอม เขยนรายละเอยดจดตอใหชดเจน (ข) ปรบสมดลความยาวของรอยตอ เขยนรายละเอยดจดตอใหชดเจน
452 การออกแบบโครงสรางเหลก
[23][Segui 8.4-17] เหลกฉากเดยวรบแรงดงเชอมตอกบแผนประกบเหลกดงรป P8.4-17 เหลก ASTM A36
ทงเหลกฉากและแผนประกบเหลก (ก) ใชวธ AISC/LRFD และขนาดการเชอมทเลกทสด ออกแบบรอยตอ ไมตองปรบความยาวของ
รอยเชอม (ข) ใหตรวจสอบผลการออกแบบตามขอ (ก) โดยดผลการเยองศนย ปรบแกใหเหมาะสม (ค) ใหเขยนรายละเอยดรอยตอเชอมอยางชดเจน
[24][Segui 8.4-18] เหลกฉากเดยวรบแรงดงเชอมตอกบแผนประกบเหลกดงรป P8.4-17 เหลก ASTM A36
ทงเหลกฉากและแผนประกบเหลก (ก) ใชวธ AISC/ASD และขนาดการเชอมทเลกทสด ออกแบบรอยตอ ไมตองปรบความยาวของ
รอยเชอม (ข) ใหตรวจสอบผลการออกแบบตามขอ (ก) โดยดผลการเยองศนย ปรบแกใหเหมาะสม (ค) ใหเขยนรายละเอยดรอยตอเชอมอยางชดเจน
แบบฝกหดเรองรอยเชอมตอ 453
[25][Segui 8.4-19] (ก) ใชวธ AISC/LRFD ออกแบบรอยตอเชอมของหชางทแสดงในรป P8.4-19 เหลกทกชนเปนชนด
ASTM A36 ระยะ 250 mm เปนคาสงสด (ข) ใหอธบายวาเหตผลใดรอยเชอมของทานเหมาะสมทสด
[26][Segui 8.4-20] (ก) ใชวธ AISC/ASD ออกแบบรอยตอเชอมของหชางทแสดงในรป P8.4-19 เหลกทกชนเปนชนด
ASTM A36 ระยะ 250 mm เปนคาสงสด (ข) ใหอธบายวาเหตผลใดรอยเชอมของทานเหมาะสมทสด
รอยเชอมเยองศนย รบทงแรงเฉอนและแรงดง
[27][Segui 8.5-1] จงหาแรงสงสดในรอยเชอมเปน kg/cm
454 การออกแบบโครงสรางเหลก
[28][Segui 8.5-2] จงหาแรงสงสดในรอยเชอมเปน kg/cm
[29][Segui 8.5-3] ใหใชลวดเชอมชนด E70 ขนาดการเชอมใหญทสด แบบการเชอมแบบพอก fillet ใหหา
แรงปฏกรยาทมากทสด R (ทรอยเชอมรบได) ทรอยตอในรปท P8.5-3 สามารถรบเอาไวได คานและเสาเปนเหลกชนด ASTM A992 เหลกฉากเปน ASTM A36 ไมคตองคดการเชอมออมปลายทดานบนของรอยเชอม
(ก) โดยวธ AISC/ASD (ข) โดยวธ AISC/LRFD
[30][Segui 8.5-4] หชางทาดวยเหลก ASTM A36 เชอตดกบเสา 136350W × ชนดเหลก ASTM A992 ใช
ลวดเชอมชนด E70 จงหาขนาดการเชอม แรงกระทาประกอบดวยนาหนกบรรทกคงทใชงาน 3,630 kg นาหนกบรรทกจรใชงาน 8,200 kg
(ก) โดยวธ AISC/ASD (ข) โดยวธ AISC/LRFD
แบบฝกหดเรองรอยเชอมตอ 455
[31][Segui 8.5-5] หชาง 8.24175WT ×− เชอมตดกบเสา 136350W ×− โดยใชลวดเชอมชนด E70
ขนาดการเชอม 8 mm ดงรป P8.5-5 จงหานาหนกบรรทกเพมคาสงสด uP ทจดตอรบได แลวใหหานาหนกบรรทกใชงานสงสด aP
456 การออกแบบโครงสรางเหลก
ขอสอบปลายภาค 2/2550 ครศาสตรโยธา มทร.ธญบร [32] จงออกแบบหชางรบนาหนกจากเครนโรงงานซงนาหนกบรรทกคงท 3.5 ตน นาหนกบรรทกจรทยก
ได 15 ตน โดยตองเผอการเปลยนแปลงความเรวในการยกอก 30 % ของนาหนกบรรทกจร เสาทรองรบเปนขนาด 136350W ×− ตาแหนงแรงกดจากเครนหางจากหนาเสา 150 mm ใชเหลกชนด ASTM A36 ลวดเชอม E70
คานเหลกประกอบขนาดใหญ 457
บทท 8 คานเหลกประกอบขนาดใหญ 8.1 คานเหลกประกอบขนาดใหญ
ในกรณทไมสามารถหาหนาตดเหลกรปพรรณทใหญพอในการรบนาหนก จาเปนตองนาเหลกแผนมาประกอบกนเปน คานเหลกประกอบขนาดใหญ (plate girder) โดยประกอบขนจากแผนเหลกอยางนอยสาม
แผน กลาวคอ เหลกแผนตง (web) ทมอตราสวนความชะลด yw F
E70.5th
> ตามวธ LRFD หรอ
yw FE76.5
th
> ตามวธ ASD และเหลกแผนปกคาน (flange) ทดานรบแรงอดและแรงดงสาหรบรบ
โมเมนตดด การตอยดชนสวนเขาดวยกน อาจจะใชวธเชอม หรอใชตวยด หากใชตวยดจะใชเหลกฉาก (angle) เปนตวชวยยดระหวางปกกบแผนตง สวนมากหนาตดประกอบนจะคลายรปตด I หรอ W หรอกลอง คานเหลกประกอบขนาดใหญ จะใชในกรณทตองการชวงความยาวมากและไมตองการใหมเสาเกะกะ เชนหองจดเลยง หองประชม สวนมากเพอสะดวกในการใชสอยของผรบบรการมกจะใหหองเหลานอยชนลาง ทาใหคานชนสองตองรบนาหนกจากเสาชนเหนอขนไปจงเกดแรงเฉอนมากขน แผนตงอาจจะยหรอครากไดงาย จงปองกนโดยเสรมเหลกแผนขางคานเปนระยะซงถอวาเปนคายนทางขางของปกรบแรงอดดวย
ทาใหคานสามารถรบแรงเฉอนและแรงกดจากเสาไดด ดงนนการใช wth นอยเกนไปจะไมประหยดเนองจาก
ตองเสรมเหลกขางคานถมาก หนาตดแบบตางๆ ของคานเหลกประกอบขนาดใหญ แสดงไวดงรปท 8.1 รปท 8.1(ก) เปนแบบธรรมดาของคานเหลกประกอบแบบใชหมดยา (riveted plate girder) ทปกคานจะประกอบดวยเหลกฉากหนงค นามาประกบกบเหลกแผนตง (solid web plate) ทขอบบนและขอบลาง รปท 8.1(ข) เมอตองรบโมเมนตดดมากขน จะเสรมแผนเหลกเขาทปกคาน เรยกเหลกทเสรมนวา แผน
เหลกประกบ (cover plate) การยดใชหมดยา (rivet) รปท 8.1(ค) ทาเปนรปกลอง (box girder) เปนแบบทวไปทใชในโครงสรางอาคาร รปท 8.1(ง) เปนรปกลอง แตตองรบนาหนกมากหากตองจากดความลก กเสรมเหลกแผนตง (web plate) รปท 8.1(จ) แสดงวธเลยงการใชแผนเหลกประกบปกคาน (cover plate) ทมากเกนไป โดยเสรมแผนเหลกเขาไประหวางเหลกแผนตง (web) กบปกเหลกฉาก (flange angle) ทาใหเนอทหนาตดปกคาน (flange) มากขน แตวธนทางานยากจงไมคอยนยมกนนก
458 การออกแบบโครงสรางเหลก
รปท 8.1(ฉ) และ (ช) แสดงแบบทวไปของคานเหลกประกอบทไดจากการเชอม (welded plate girder) รอยตอระหวางเหลกแผนตงกบแผนเหลกปกคานใชการเชอมแบบตอทาบ (fillet weld) รปท 8.1(ซ) ใชคานตว T ตอดวยเหลกแผนดวยวธตอชน (butt weld)
8.2 ลกษณะการวบตของคานเหลกประกอบ
ลกษณะการวบตของคานเหลกประกอบคลายกบคานรปพรรณ เชนทปกคานดานรบแรงดงอาจจะคราก สวนปกคานดานรบแรงอดอาจจะเกดการโกงเดาะเฉพาะแหง (FLB) หรอ เกดการบดและโกงทางขาง (LTB) นอกจากนแรงอดในปกคานดานบนทรบแรงอดอาจจะทาใหแผนตงโกงงอในแนวตงเนองจากแรงลพธทไดจากแรงอดนน
คานเหลกประกอบขนาดใหญ , ลกษณะการวบตของคานเหลกประกอบขนาดใหญ 459
วธการปองกนการโคงงอของเหลกแผนตงทาได 3 วธ คอ (1) โดยการลดอตราสวนความลกตอความหนาของเหลกแผนตง คอเพมความหนาของเหลกแผนตง (2) โดยเสรมเหลกทดานขางของเหลกแผนตงเปนชวงๆ เรยกวา เหลกเสรมขางคาน ซงอาจจะเปนเหลกแผนแบน หรอเหลกฉาก ทาใหกาลงรบแรงเฉอนของเหลกแผนตงมากขน (3) โดยเสรมเหลกทดานขางของเหลกแผนตงเปนชวงๆ ตลอดความยาวคาน ทาใหเหลกแผนตงรบแรงเฉอนซงกคอแรงอดในแนวทแยงเพมมากขน จากพฤตกรรมการกระจายแรงตามสมมตฐานวาเหลกแผนตงจะรบแรงดงอยางเดยวหลงจากเกดการโคงโกงงอ ทเรยกวา tension-field action
รปท 8.5 แสดงหลกการของการกระจายแรงทเหลกแผนตงรบเฉพาะแรงดงอยางเดยวหลงจากเกดการโคงโกงงอ หรอ tension-field action นนคอ เมอเหลกแผนตงรบแรงอดในแนวทแยงไมไหวจนเกดการโคงโกงงอไปแลว หากมแรงอดเพมขน เหลกเสรมขางคานกบเหลกปกคานจะรบแรงแทน โดยเหลกเสรมขาง
460 การออกแบบโครงสรางเหลก
คานจะรบแรงในแนวตงซงเปนแรงยอยของแรงอดในแนวทแยงทเพมขน และเหลกปกคานจะรบแรงในแนวนอนซงเปนแรงยอยของแรงอดในแนวทแยงทเพมขน จงเหลอเฉพาะแรงดงในแนวทแยงเทานนทเหลกแผนตงตองรบตอไป สงเกตวาการรบแรงจะเปนแบบเดยวกบโครงถกแบบ Pratt โดยเหลกเสรมขางคานเสมอนเปนชนสวนในแนวตงของโครงถกซงทาหนาทรบแรงอด และเหลกแผนตงในคานชวงในเสมอนชนสวนในแนวทแยงของโครงถกซงทาหนาทรบแรงดง ดงนนกาลงตานทานแรงเฉอนประลยของเหลกแผนตงจะประกอบดวย กาลงตานทานกอนเหลกแผนตงเกดการโกงงอ และกาลงตานทานภายหลงทเหลกแผนตงเกดการโกงงอ (post buckling strength) ซงเปนผลจากการทสมมตใหเหลกแผนตงรบเฉพาะแรงดงในแนวทแยงภายหลงการโกงงอ (tension-field action) บรเวณปลายคาน เมอระยะหางของเหลกเสรมขางคานมากเกนไป tension-field action เกดขนไมสมบรณ ถอวาไมมพฤตกรรมดงกลาวในชวงน ในกรณทมเสามาตงบนคานหรอมนาหนกขนาดมากมากดบนคาน การวบตของเหลกแผนตงอาจจะเกดการคราก หรอการย หรอเซออกทางขางเมอไมมคายน ปองกนไดโดยเสรมเหลกขางคานแบบรบแรงกด (bearing stiffener) ทงสองขางของเหลกแผนตงตรงตาแหนงทมนาหนกเปนจดมากด เหลกเสรมขางคานนอาจจะเปนเหลกแผนแบน (flat plate) หรอเหลกฉาก (angle) โดยตองมขนาดตามขอกาหนดมาตรฐาน
8.3 ขอพจารณาสาหรบออกแบบคาน ตามมาตรฐาน AISC/ASD/LRFD
ความลกทงหมดของคานเหลกประกอบ
ปกตจะใช 10Ld
12L
≤≤ แตถาชวงยาวไมมากนกอาจจะใช 8Ld ≥
โดยท d = ความลกทงหมดของคาน L = ชวงความยาวของคาน ขนาดของเหลกแผนตง
ขนาดของเหลกแผนตงทจะใช ใหพจารณาจากอตราสวนความชะลด wth เพอปองกนการโกงใน
แนวตงทจะเกดขน คาอตราสวนความชะลด wth สงสดทยอมใหขนกบ อตราสวนระหวางระยะหางของ
เหลกเสรมขางคาน (a) กบความลกของเหลกแผนตง (h) เรยกอตราสวนนวา aspect ratio ของคานเหลกประกอบ
คานเหลกประกอบขนาดใหญ , ขอพจารณาสาหรบออกแบบคาน ตามมาตรฐาน AISC/ASD/LRFD 461
เมอ 5.1
ha≤
ymaxw FE74.11
th
=⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛ (8.3.1)
เมอ 5.1ha> ( )ryymaxw FFF
E48.0th
−=⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛ (8.3.2)
โดยท a = ระยะหางระหวางเหลกเสรมขางคาน, cm h = ระยะหางระหวางเหลกปกคาน ประมาณจากความลกตงหมดของคานเหลกประกอบ ลบดวยความ
หนาของเหลกปกคาน (ซงมคาประมาณ 5-10 cm) =wt ความหนาของเหลกแผนตง, cm (ปกต คานทวไป เหลกแผนตงหนา 6-9 mm แตคานสะพาน
ตองหนาอยางนอย 10 mm) =yF กาลงจดครากของเหลก, ksc == ksc1150Fr หนวยแรงอดคงคางในปกคาน
ถาพบวา 260th
w
< และสามารถรบแรงเฉอนไดตามตองการ กไมจาเปนตองเสรมเหลกขางคาน
ขนาดของแผนเหลกปกคาน แผนเหลกปกคาน ตองสามารถตานทานโมเมนตดดไดตามตองการ ทงสภาวะวบตเนองจากการโกงงอเฉพาะแหง และ/หรอ สภาวะการบดและการโกงดานขาง เมอรบแรงอดทเกดจากโมเมนตดด เนอทหนาตดของแผนเหลกปกคานขางหนง ( )fA อาจจะประมาณได ดงน โมเมนตอนเนอรเชยของคานประกอบ = โมเมนตอนเนอรเชยของเหลกแผนตง + โมเมนตอนเนอรเชยของปกคาน
462 การออกแบบโครงสรางเหลก
ดงนน (โดยประมาณ) 2
f
3w
x 2hA2
12ht
I ⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+=
โมดลสอลาสตกของหนาตด hA6ht
2h
2hA2
2h
12ht
cIS f
2w
2
f
3e
xx +=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
+==
ตามวธ ASD: bx FSM = ดงนน
คาโดยประมาณ 6ht
hFMA w
bf −= (8.3.3)
ตามวธ LRFD : crePGxbu FRRSM φ= (ซงจะกลาวตอไป) ถาให 0.1R,1R ePG == และ
ycr FF = โดยท 9.0b =φ ดงนน
คาโดยประมาณ 6ht
hF9.0M
A w
y
uf −= (8.3.4)
พจนของ 6ht w ทปรากฏในสมการขางตนเรยกวา เนอทประสทธผลของเหลกแผนตง (web
equivalent) สาหรบคานประกอบแบบใชตวยด มาตรฐาน AREA กาหนดวา ใหคณ web equivalent ดวย 0.75 เพราะตองทารเจาะสาหรบหมดยาหรอสลกเกลยว คานเหลกประกอบทตอโดยใชตวยด ตองจดให เนอทหนาตดของเหลกประกบปกคาน (cover plate) ทตองยดตอ มเนอทหนาตดไมเกนรอยละ 70 ของเนอทหนาตดทงหมดของปกคาน นอกจากน อาจลดความหนาของแผนเหลกปกคานลงได เมออยหางจากจดกงกลางของคานมากขน การลดจานวนแผนเหลกปกคาน จานวนและขนาดของแผนเหลกปกคาน อาจพจารณาลดลงตามคาโมเมนตดดทลดลง ซงพจารณาดงน สมมตใหแผนภาพโมเมนตดดของคานเปนพาราโบลา ดงรปท 8.7 ถาให =1A เนอทหนาตดของเหลกปกคานตวนอกสด =2A เปนเนอทหนาตดของแผนเหลกปกคานตวในเขามา =FLA เปนเนอทหนาตดของแผนเหลกปกคาน กบเนอทประสทธผลของเหลกแผนตง (web
equivalent) =21 x,x เปนระยะหางจากจดกงกลางของคานเหลกประกอบทจะลดจานวนแผนเหลกปกคาน
ตวนอกสดและตวในตามลาดบ
ดงนน 2
21
FL
1
2Lx
AA
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
=
คานเหลกประกอบขนาดใหญ , ขอพจารณาสาหรบออกแบบคาน ตามมาตรฐาน AISC/ASD/LRFD 463
จะไดระยะ
FL
11 A
A2Lx =
ในทานองเดยวกน 2
22
FL
21
2Lx
AAA
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
=+
จะไดระยะ FL
212 A
AA2Lx
+=
เมอคานวณหาระยะทจะลดแผนเหลกประกบปกคานไดแลวตามทฤษฎ ในทางปฏบตใหยนแผนเหลกปกคานออกไปอกเปนระยะไมนอยกวาครงหนงของความกวางของแผนเหลกประกบ
8.4 การออกแบบคานเหลกประกอบขนาดใหญ-มาตรฐาน AISC
การออกแบบคานเหลกประกอบตอไปน พจารณาเฉพาะคานทมรปตดคลายตว I มความสมมาตรสองแกน ซงใชเหลกชนดเดยวกนทงหมด 8.4.1 การออกแบบโดยวธ ASD หนวยแรงดดทยอมให (Allowable Bending Stress : '
bF ) หนวยแรงดดทยอมใหในปกคานทรบแรงอด ของคานเหลกประกอบขนาดใหญ ซงม
yw FE76.5
th
> คอ
ePGb'b RRFF = (8.4.1)
464 การออกแบบโครงสรางเหลก
โดยท =bF หนวยแรงดดทยอมให ซงมคาตามทใหไวในบทท 4 (ปกตใช yb F60.0F = ) =PGR ตวคณลดกาลงเมอพจารณาการโกงงอของเหลกแผนตงในชวงอลาสตก
0.1F
E6.076.5tha0005.01R
bwrPG ≤⎟
⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−−=
=eR ตวคณประกอบเมอใชเหลกทมกาลงจดครากตางกน
( )r
3r
e a2123a12R+
α−α+=
เมอใชเหลกชนดเดยวกน 0.1R e =
=≤= 0.1AA
af
wr อตราสวนระหวางเนอทของเหลกแผนตงตอเนอทของปกคานดานทรบแรงอด
=wA เนอทหนาตดของเหลกแผนตง =fA เนอทหนาตดของแผนเหลกปกคานดานทรบแรงอด
0.1F
F60.0
b
y ≤=α
=yF กาลงจดครากของเหลก =h ระยะหางระหวางปกคาน =wt ความหนาของเหลกแผนตง หนวยแรงเฉอนทยอมให (Allowable Shear Stress : vF ) (ก) เมอพจารณาออกแบบโดยใชเหลกชนดเดยวกนและอาศยพฤตกรรมสมมตของ tension field action ดวย เชน ทชวงภายในคานทมเหลกเสรมขางคานเปนชวงๆ ใหหาคาหนวยแรงเฉอนทยอมใหจากสมการ
y2
vv
yv F4.0
ha115.1
C1C
89.2F
F ≤
⎥⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+
−+= (8.4.2)
ทงนคาประสทธ vC ในเทอมทสองภายในวงเลบตองมคาไมเกนกวา 1.0
ทชวงปลายคาน หรอชวงใดทใชเหลกเสรมขางคานซงอตราสวน ha เกนกวาคานอยระหวาง 3.0 กบ
2
wth
260
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
จะไมมพฤตกรรมของ Tension field action
คานเหลกประกอบขนาดใหญ , ขอพจารณาสาหรบออกแบบคาน ตามมาตรฐาน AISC/ASD/LRFD 465
(ข) เมอพจารณาออกแบบโดยไมพจารณารวมผลของพฤตกรรมสมมตของ Tension field action แต
มอตราสวน yw FE5
th
> หนวยแรงเฉอนทยอมใหหาไดจาก
yvy
v F4.089.2CF
F ≥= (8.4.3)
โดยท
y
2
w
vv
Fth
Ek55.1C
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛= เมอ vC มคานอยกวา 0.80
w
y
v
v
th
FEk
12.1
C = เมอ vC มคามากกวา 0.80
2
v ah34.500.4k ⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+= ถา 0.1
ha<
2
v ah0.434.5k ⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+= ถา 0.1
ha>
=wt ความหนาของเหลกแผนตง =a ระยะชวงวางระหวางเหลกเสรมขางคาน =h ระยะชวงวางระหวางปกคานตรงหนาตดทพจารณา ตารางท 15 และ 16 ในภาคผนวกใหคาหนวยแรงเฉอนทยอมใหสาหรบคานเหลกประกอบทใชเหลกกาลงจดคราก ksc2500Fy = เมอไมรวมและรวมผลของพฤตกรรมสมมต Tension field action ตามลาดบ ตามวธ ASD
466 การออกแบบโครงสรางเหลก
คานเหลกประกอบขนาดใหญ , ขอพจารณาสาหรบออกแบบคาน ตามมาตรฐาน AISC/ASD/LRFD 467
468 การออกแบบโครงสรางเหลก
ขนาดของเหลกเสรมขางคานแบบไมรบแรงกด (Intermediate Web Stiffener)
เมอเหลกแผนตง มอตราสวน 260th
w
≥ หรอหนวยแรงเฉอนทกระทามคาเกนกวาหนวยแรงเฉอนท
ยอมให vF จะตองเสรมเหลกขางคานแบบไมรบแรงกด เปนชวงๆ เพอใหคานเหลกประกอบมกาลงรบแรง
เฉอนเพมขน อยางไรกดระยะหางของเหลกเสรมขางคานทพจารณาจากอตราสวนของ ha ตองไมเกนกวาคา
นอยระหวาง 3.0 กบ 2
w
ht260
⎥⎦⎤
⎢⎣⎡
ขนาดของเหลกเสรมขางคานแบบไมรบแรงกด ในคานเหลกประกอบทออกแบบโดยรวมผลของ Tension field action ดวย ใหพจารณาจากสมการตอไปน คอ
4
st 50hI ⎟⎠⎞
⎜⎝⎛≥ (8.4.4)
และ w2
2
vst YDht
ha1
ha
ha
2C1
A
⎥⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
−−
≥ (8.4.5)
โดยท =stI โมเมนตอนเนอรเชยรอบแกนเหลกแผนตงเมอใชเหลกเสรมขางคานแบบค หรอโมเมนต
อนเนอรเชยรอบแกนดานทเหลกเสรมขางคานยดตดกบเหลกแผนตงเมอใชเหลกเสรมขางคานแบบเดยว
=stA เนอทหนาตดทงหมดของเหลกเสรมขางคานทตองการ =Y อตราสวนระหวางกาลงจดครากของเหลกแผนตงตอกาลงจดครากของเหลกเสรมขางคาน 0.1D = เมอใชเหลกเสรมขางคานแบบค 8.1D = เมอใชเหลกฉากเปนเหลกเสรมขางคานขางเดยว 4.2D = เมอใชเหลกแผนเปนเหลกเสรมขางคานขางเดยว
y
2
w
vv
Fth
Ek55.1C
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛= เมอ vC มคานอยกวา 0.80
w
y
v
v
th
FEk
12.1
C = เมอ vC มคามากกวา 0.80
2
v ah34.500.4k ⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+= ถา 0.1
ha<
คานเหลกประกอบขนาดใหญ , ขนาดของเหลกเสรมขางคานแบบไมรบแรงกด 469
2
v ah0.434.5k ⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+= ถา 0.1
ha>
=wt ความหนาของเหลกแผนตง =a ระยะชวงวางระหวางเหลกเสรมขางคาน =h ระยะชวงวางระหวางปกคานตรงหนาตดทพจารณา ตารางท 16 ในภาคผนวก ใหคาของเนอทหนาตดของเหลกเสรมขางคาน stA เปนเปอรเซนตของเนอทหนาตดของเหลกแผนตง สาหรบเหลกเสรมขางคานแบบค และกาลงจดครากเทากบ ksc2500Fy = ตามวธ ASD การถายแรงเฉอนระหวางเหลกเสรมขางคานกบเหลกแผนตง เมอพจารณารวมผลของ Tension field action แลว หาไดจากสมการ
EF
h027.0f3y
vs = (8.4.6)
เหลกเสรมขางคานแบบไมรบแรงกด ใชเสรมทปกคานดานทรบแรงอดจนถงตาแหนงทอยหางจากปกคานดานทรบแรงดงเปนระยะประมาณ 4 – 6 เทาของความหนาของเหลกแผนตง เหลกแผนตงทรบโมเมนตดดรวมกบแรงเฉอน (Flexure-Shear Interaction) เมอออกแบบคานเหลกประกอบโดยพจารณารวมถงพฤตกรรมสมมตของ Tension field action ตองตรวจสอบการรบโมเมนตดดรวมกบแรงเฉอน ตรงบรเวณทโมเมนตดดหรอแรงเฉอนมคามาก ดงตอไปน หนวยแรงดงทเกดขนเนองจากแรงดด ในเหลกแผนตงตองมคาไมเกนกวาคานอยของ
yt F60.0F = กบ yv
v1 F
Ff
375.0825.0F ⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−= (8.4.7)
โดยท
==w
v htVf หนวยแรงเฉอนเฉลยทเกดขนในเหลกแผนตง
=VF หนวยแรงเฉอนทยอมใหทไดรวมผลของ tension field action แลว
y2
vv
yv F4.0
ha115.1
C1C
89.2F
F ≤
⎥⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+
−+=
ดงนนจากสมการขางตน จงไมตองตรวจสอบการรบโมเมนตดดรวมกบแรงเฉอนเมอ (ก) vv F6.0f ≤ และ yb F6.0f ≤ หรอ (ข) vv Ff = และ yb F75.0f ≤
470 การออกแบบโครงสรางเหลก
เหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกด ตรงตาแหนงทมนาหนกแบบจดกระทาและมคาสงมาก ตองใชเหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกดทตาแหนงนน เพอชวยกระจายแรงทกระทาออกไป เหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกดทจะใชตองเปนไปตามขอกาหนดดงตอไปน (1) หนวยแรงกดทกระทาตอเหลกเสรมขางคาน ตองมคาไมเกนกวา yF9.0 (2) หนวยแรงอดทกระทา ตองมคาไมเกนกวาคาทยอมใหเมอพจารณาเสมอนวาเปนเสาทมความ
ยาวประสทธผล h75.0KL = และมเนอทหนาตดทรบแรงอด ซงพจารณาไดจากขอกาหนดตอไปน
ทปลายคาน เนอทหนาตดทรบแรงอด = เนอทหนาตดของเหลกเสรมขางคาน + wt12 ตรงตาแหนงกลางชวงคานทรบนาหนกแบบจด เนอทหนาตดรบแรงอด = เนอทหนาตดของเหลกเสรมขางคาน + wt12
(3) อตราสวนความกวางตอความหนา tb ของเหลกเสรมขางคาน ตองไมเกนกวา
yF
E56.0tb≤
(4) รอยเชอมระหวางเหลกเสรมขางคานกบเหลกแผนตง ตองมกาลงพอทจะถายแรงเฉอนได ตรงรอยตอระหวางเหลกเสรมขางคานกบเหลกแผนตง ระยะหางระหวางศนยกลางของสลกเกลยวตองไมเกน 30 cm และระยะชวงวางของการเชอมแบบเวนระยะตองไมเกน 16 เทาของความหนาของเหลกแผนตง หรอไมเกนกวา 25 cm 8.4.2 การออกแบบโดยวธ LRFD กาลงรบโมเมนตดดประลย (Design Flexural Strength)
คานเหลกประกอบทม yw F
E70.5th
> มกาลงรบโมเมนตดด
กาลงรบโมเมนตดด nbMφ= โดยท ==φ 90.0b ตวคณลดกาลง =nM กาลงตานทานโมเมนตดดประลย โดยพจารณาจาก คานอย ในสภาวะวบตตางๆ ตอไปน (ก) เมอปกคานดานทรบแรงดงเกดการคราก (tension-flange yielding) yextn FRSM = (8.4.8)
คานเหลกประกอบขนาดใหญ , เหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกด 471
(ข) เมอปกคานดานทรบแรงอดเกดการโกงเดาะ (compression-flange buckling: FLB หรอ LTB) crePGxcn FRRSM = (8.4.9) โดยท =PGR ตวคณลดกาลงเมอพจารณาการโกงงอของเหลกแผนตงในชวงอลาสตก
0.1FE70.5
th
a0005.01Rcrw
crPG ≤⎟
⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−−= มาตรฐาน 1986 AIDC/LRFD
0.1FE70.5
th
a3001200a
1Rcrw
c
r
rPG ≤⎟
⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−
+−= มาตรฐาน 1994 AISC/LRFD
=eR ตวคณประกอบเมอใชเหลกปกคานและเหลกแผนตงทมกาลงจดครากตางกน ( )( ) 0.1m81.0a3.11.00.1R re ≤−+−= มาตรฐาน 1986 AISC/LRFD
( )0.1
a212mm3a12R
r
3r
e ≤+
−+= มาตรฐาน 1994 AISC/LRFD
0.1R e = เมอใชเหลกชนดเดยวกน
0.1AA
af
wr ≤= อตราสวนระหวางเนอทของเหลกแผนตงตอเนอทของปกคานดานทรบแรงอด
=m อตราสวนระหวางกาลงทจดครากของเหลกแผนตงตอกาลงทจดครากของเหลกปกคาน หรอตอคาหนวยแรงวกฤต crF
=crF หนวยแรงวกฤตในปกคานดานรบแรงอด ทไดจากสภาวะวบตแบบ LTB หรอ FLB =yF กาลงทจดครากทกาหนด หรอกาลงทจดครากของปกคานดานรบแรงดง =xcS โมดลสอลาสตกของหนาตดเมอพจารณาทขอบรบแรงอด =xtS โมดลสอลาสตกของหนาตดเมอพจารณาทขอบรบแรงดง =ch ระยะสองเทาของระยะทวดจากแนวแกนสะเทนถงขอบดานในทปกรบแรงอด ทเชอมตอ หรอ
ระยะสองเทาของระยะทวดจากแนวแกนสะเทนถงแนวของตวยดตรงปกรบแรงอด (เมอขนาดของปกคานเทากนทงสองดานและตอเชอมนน ระยะ hhc = )
หนวยแรงวกฤต crF ขนกบพารามเตอรความชะลด rp ,, λλλ และคาของ PGC ดงตอไปน (ก) เมอ pλ≤λ คา ycr FF =
(ข) เมอ rp λ≤λ<λ คา ypr
pybcr F
211FCF ≤
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
λ−λ
λ−λ−=
(ค) เมอ rλ>λ คา 2PG
crC
Fλ
=
472 การออกแบบโครงสรางเหลก
ทงน ใหพจารณาพารามเตอรความชะลดจากสภาวะวบตสองแบบ คอ LTB และ FLB (ไมตองพจารณาสภาวะวบตแบบ WLB เพราะไมเกดการวบต) และใหใชคาหนวยแรงวกฤต crF ทนอยทสด
ทสภาวะวบตแบบ LTB
yr
yp
T
b
FE44.4
FE76.1
rL
=λ
=λ
=λ
bPG C286000C =
CBAmax
maxb M3M4M3M5.2
M5.12C
+++=
โดยท =maxM คาสมบรณ (absolute) ของโมเมนตดดทมากทสดในชวงทไมมคายน
=AM คาสมบรณ (absolute) ของโมเมนตดดตรงจด 41 ในชวงทไมมคายน
=BM คาสมบรณ (absolute) ของโมเมนตดดตรงจด 21 ในชวงทไมมคายน
=CM คาสมบรณ (absolute) ของโมเมนตดดตรงจด 43 ในชวงทไมมคายน
อาจเลอกใชคา 0.1Cb = จะทาใหตองใชหนาตดโตขน 0.1Cb = สาหรบคานยน (unbraced cantilevers) หรอเมอโมเมนตดดทอยในชวงทไมมการคายน มคามากกวาหรอเทากบคามากของโมเมนตดดตรงจดคายน อนง มาตรฐาน AISC/LRFD ป 1986 ใชคา
3.2MM
3.0MM
05.175.1C2
2
1
2
1b ≤⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+=
=1M โมเมนตคานอยทปลายคานจดทมคายน =2M โมเมนตคามากทปลายคานจดทมคายน
2
1
MM เปนบวกเมอโมเมนตทาใหเกดการโกงสองทาง (ทศทางโมเมนตไปทางเดยวกน)
2
1
MM เปนลบเมอโมเมนตทาใหเกดการโกงทางเดยว (ทศทางโมเมนตสวนทางกน)
อาจจะเลอกใช 0.1Cb = ไดในทกกรณ
คานเหลกประกอบขนาดใหญ , เหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกด 473
ใหเลอกใชคา 3.2MM
3.0MM
05.175.1C2
2
1
2
1b ≤⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+=
ไมใช CBAmax
maxb M3M4M3M5.2
M5.12C
+++=
=pL ชวงระยะหางของคายน =Tr รศมไจเรชนรอบแกนในระนาบของเหลกแผนตงของปกคานดานรบแรงอดบวกกบหนงในสาม
ของเหลกแผนตงทรบแรงอด (หรอหนงในหกของความลกของเหลกแผนตง เมอคานเหลกประกอบมรปตดสมมาตรทงสองแกน)
fw
f
y
T b26.0
6A
A
2I
r ≈+
=
=fb ความกวางของปกคาน ทสภาวะวบตแบบ FLB
0.1Ck26200C
FE35.1
FE38.0
t2b
b
cPG
yr
yp
f
f
==
=λ
=λ
=λ
คา ht
4
th4k w
w
c == และ 763.0k35.0 c ≤≤
กาลงรบแรงเฉอนประลย (Design Shear Strength), nvVφ กาลงรบแรงเฉอนประลย nvVφ โดยท ==φ 90.0v ตวคณลดกาลงสาหรบแรงเฉอน =nV กาลงตานทานแรงเฉอนประลย (ทางทฤษฎ) ซงหาไดจากกรณตางๆ ดงน
474 การออกแบบโครงสรางเหลก
(ก) เมอใชเหลกชนดเดยวกนและพจารณารวมผลของ Tension-field action ดวย เชน ทชวงภายในคานทมเหลกเสรมขางคาน กาลงตานทานแรงเฉอนประลย หาไดดงน
เมอ y
v
w FEk
10.1th
≤ ywn FA6.0V = (8.4.10)
เมอ y
v
w FEk
10.1th
>
⎥⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+
−+=
2
vvywn
ha115.1
C1CFA6.0V (8.4.11)
สวนทชวงปลายคานหรอชวงใดท ha มคานอยกวาคานอยของ 3.0 กบ
2w
ht260
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ จะไมมพฤตกรรม
แบบ tension field action ดงนนใชกาลงตานทานแรงเฉอนประลย vywn CFA6.0V = (ข) กรณทไมพจารณารวมผลของ Tension field action ซงอาจใชหรอไมใชเหลกเสรมขางคาน จะหากาลงตานทานแรงเฉอนประลยไดดงน
เมอ y
v
w FEk
10.1th
≤ ywn FA6.0V = (8.4.12)
เมอ y
v
wy
v
FEk
37.1th
FEk
10.1 ≤<
y
vwywn F
Ekh
t10.1FA6.0V = (8.4.13)
เมอ y
v
w FEk
37.1th
> 2
w
vwn
th
Ek91.0AV
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛= (8.4.14)
โดยท =wA เนอทหนาตดของเหลกแผนตง =yF กาลงจดครากของเหลก =vk คาสมประสทธการโกงงอของเหลกแผนตงทรบแรงเฉอน
2v
ha55k
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
+=
5k v = ถา 0.3ha>
5k v = ถา 2
w
ht260
ha
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛>
คานเหลกประกอบขนาดใหญ , กาลงรบแรงเฉอนประลย 475
=vC คาสมประสทธการเฉอน ซงเปนอตราสวนระหวางหนวยแรงวกฤตในเหลกแผนตง (หาจาก
ทฤษฎอลาสตก) ตอหนวยแรงเฉอนททาใหเหลกแผนตงเกดการคราก คา vC หาไดดงน
เมอ y
v
wy
v
FEk
37.1th
FEk
10.1 ≤<
y
vwv F
Ekh
t10.1C =
เมอ y
v
w FEk
37.1th
> 2
wy
vv
thF
Ek52.1C
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=
ตารางท 17 และ 18 ในภาคผนวก ใหคากาลงรบแรงเฉอนประลยของคานเหลกประกอบเมอใชเหลกทมกาลงจดคราก 2500 ksc เมอไมรวมและรวมผลของ tension field action ตามวธ LRFD
476 การออกแบบโครงสรางเหลก
คานเหลกประกอบขนาดใหญ , กาลงรบแรงเฉอนประลย 477
478 การออกแบบโครงสรางเหลก
ขนาดของเหลกเสรมขางคานแบบไมรบแรงกด (Intermediate Web Stiffener)
เมอเหลกแผนตงมอตราสวน yw F
E45.2th
≥ หรอมกาลงรบแรงเฉอนประลยไมพอเพยง จะตอง
เสรมเหลกขางคานแบบไมรบแรงกดเปนชวงๆ เพอใหคานเหลกประกอบมกาลงรบแรงเฉอนเพมขน การคานวณหากาลงรบแรงเฉอนประลยหาไดดงน
5k90.0
CFA6.0V
v
vywn
==φ
φ=φ
เมอ y
v
wy
v
FEk
37.1th
FEk
10.1 ≤<
y
vwv F
Ekh
t10.1C =
เมอ y
v
w FEk
37.1th
>
2
wy
vv
thF
Ek52.1C
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=
ขนาดของเหลกขางคานแบบไมรบแรงกดใหพจารณาจากสมการตอไปน jatI 3
wst ≥ (8.4.15) และเมอพจารณาออกแบบโดยรวมพฤตกรรมสมมตของ tension field action
( ) 0t18V
VC1Dht15.0
FF
A 2w
nv
uvw
st,y
yst ≥⎥
⎦
⎤⎢⎣
⎡−
φ−≥ (8.4.16)
โดยท
5.02
ha
5.2j 2 ≥−
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
=
=stI โมเมนตอนเนอรเชยรอบแกนเหลกแผนตงเมอใชเหลกเสรมขางคานแบบค หรอโมเมนตอนเนอรเชยรอบแกนดานทเหลกเสรมขางคานตอตดกบเหลกแผนตงเมอใชเหลกเสรมขางคานขางเดยว =stA เนอทหนาตดของเหลกเสรมขางคาน =yF กาลงจดครากของคานเหลกประกอบ =st,yF กาลงจดครากของเหลกเสรมขางคาน 0.1D = เมอใชเหลกเสรมขางคานแบบค 8.1D = เมอใชเหลกฉากเปนเหลกเสรมขางคานขางเดยว
คานเหลกประกอบขนาดใหญ 479
4.2D = เมอใชเหลกแผนเปนเหลกเสรมขางคานขางเดยว =uV แรงเฉอนประลยตรงตาแหนงทพจารณาใชเหลกเสรมขางคาน
เมอ y
v
w FEk
10.1th
≤ ywn FA6.0V = (8.4.12)
เมอ y
v
wy
v
FEk
37.1th
FEk
10.1 ≤<
y
vwywn F
Ekh
t10.1FA6.0V = (8.4.13)
เมอ y
v
w FEk
37.1th
> 2
w
vwn
th
Ek91.0AV
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛= (8.4.14)
โดยท =wA เนอทหนาตดของเหลกแผนตง =yF กาลงจดครากของเหลก =vk คาสมประสทธการโกงงอของเหลกแผนตงทรบแรงเฉอน
2v
ha55k
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
+=
5k v = ถา 0.3ha>
5k v = ถา 2
w
ht260
ha
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛>
=vC คาสมประสทธการเฉอน ซงเปนอตราสวนระหวางหนวยแรงวกฤตในเหลกแผนตง (หาจากทฤษฎอลาสตก) ตอหนวยแรงเฉอนททาใหเหลกแผนตงเกดการคราก คา vC หาไดดงน
เมอ y
v
wy
v
FEk
37.1th
FEk
10.1 ≤<
y
vwv F
Ekh
t10.1C =
เมอ y
v
w FEk
37.1th
> 2
wy
vv
thF
Ek52.1C
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=
ตารางท 18 ในภาคผนวก ใหคาของเนอทหนาตดของเหลกเสรมขางคาน stA เปนเปอรเซนตของเนอทหนาตดของเหลกแผนตง สาหรบเหลกเสรมขางคานแบบค และเหลกมกาลงจดครากเทากบ 2500 ksc ตามวธ LRFD (ตารางท 18 ดในเอกสารหนา 19)
480 การออกแบบโครงสรางเหลก
การถายแรงเฉอนประลยระหวางเหลกเสรมขางคานกบเหลกแผนตง ซงรวมผลของ tension field action หาไดจากสมการ
EF
h045.0f3y
vs = (8.4.17)
เหลกเสรมขางคานแบบไมรบแรงกด ใชเสรมทปกคานดานทรบแรงอดจนถงตาแหนงทอยหางจากปกคานดานทรบแรงดงเปนระยะประมาณ 4 – 6 เทาของความหนาของเหลกแผนตง เหลกแผนตงทรบโมเมนตดดรวมกบแรงเฉอน (Flexure-Shear Interaction) เมอออกแบบคานเหลกประกอบและใชเหลกเสรมขางคาน โดยพจารณากาลงรบแรงเฉอนประลยจากพฤตกรรมสมมตของ tension field action ใหตรวจสอบการรบโมเมนตดดประลยรวมกบแรงเฉอนประลยในเหลกแผนตง ดงน ในชวงท nun VVV6.0 φ≤≤ และ nun MMM75.0 φ≤≤ โดย 90.0=φ ใหตรวจสอบการรบโมเมนตดดประลยรวมกบแรงเฉอนประลย ดวยสมการ
375.1VV
625.0MM
n
u
n
u ≤φ
+φ
(8.4.18)
โดยท =uV แรงเฉอนประลยทกระทาตรงหนาตดทพจารณา =uM โมเมนตดดประลยทกระทาตรงหนาตดทพจารณา =nV กาลงตานทานแรงเฉอนประลย =nM กาลงตานทานโมเมนตดดประลย ==φ 9.0 ตวคณลดกาลง ทงน nu VV φ≤ และ nu MM φ≤ เหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกด ตรงตาแหนงทมนาหนกแบบจดกระทาและมคาสงมาก ตองใชเหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกดทตาแหนงนน เพอชวยกระจายนาหนกทกระทาออกไป ปองกนเหลกแผนตงไมใหวบตจากการคราก การย และการเซออกทางขาง เหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกดตองเปนไปตามขอกาหนดตอไปน (1) กาลงรบแรงกดประลยของเหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกด ตองไมเกนกวา แรงกดประลย ( )pbyAF8.1φ= โดยท ==φ 75.0 ตวคณลดกาลง
คานเหลกประกอบขนาดใหญ 481
=yF กาลงจดครากของเหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกด =pbA เนอทของเหลกเสรมขางคานทรบแรงกด (2) กาลงรบแรงอดประลย ใหพจารณาเสมอนวาเปนเสาทมความยาวประสทธผล KL = 0.75h และมเนอทหนาตดทรบแรงอด ซงพจารณาไดจากขอกาหนดตอไปน ทปลายคาน เนอทหนาตดทรบแรงอด = เนอทหนาตดของเหลกเสรมขางคาน + wt12 ตรงตาแหนงกลางชวงคานทรบนาหนกแบบจด เนอทหนาตดทรบแรงอด = เนอทหนาตดของเหลกเสรมขางคาน + wt25 (3) อตราสวนความกวางตอความหนาของเหลกเสรมขางคานตองเปนไปดงน
yF
E56.0tb≤
(4) รอยเชอมระหวางเหลกเสรมขางคานกบเหลกแผนตง ตองมกาลงพอทจะถายแรงเฉอนได ซงปกตจะออกแบบรอยเชอมใหสามารถรบแรงทงหมดทกระทาแบบจด
ตรงรอยตอระหวางเหลกเสรมขางคานกบเหลกแผนตง ระยะหางระหวางศนยกลางของสลกเกลยวตองไมเกน 30 cm และระยะชวงวางของการเชอมแบบเวนระยะตองไมเกน 16 เทาของความหนาของเหลกแผนตง หรอ ไมเกนกวา 25 cm
8.5 การตอแผนเหลกปกคานกบเหลกฉากปกคาน (Cover Plate and Flange Connection) การตอแผนเหลกปกคานกบเหลกฉากปกคานในคานเหลกประกอบทตอดวยตวยด แสดงไวในรปท 8.8 รอยตอดงกลาวตองรบไดทงแรงเฉอนในแนวนอน และแรงกดทกระทา
482 การออกแบบโครงสรางเหลก
ถาให s เปนระยะหางระหวางศนยกลาง (pitch) ของตวยดตามความยาวคาน และถาเรยงตวยดเปนจานวน 2 แถวในแตละดานชองเหลกฉากปกคาน ดงนน ในระยะหางของตวยดเทากบ s ตวยดตวหนงจะรบแรงเฉอนในแนวนอนเพยงครงเดยว นนคอ ถาให R เปนกาลงตานทานทยอมใหของตวยดแตละตว และ
==I
VQv แรงเฉอนในแนวนอน ตอความยาวของคาน
ดงนนตวยด 1 ตวจะรบแรงเฉอน I2
VQsvs21R ==
ทาใหระยะหางระหวางศนยกลางของตวยด
VQRI2s =
โดยท =I โมเมนตอนเนอรเชยทงหมด ทหนาตดทพจารณา =V แรงเฉอนทหนาตดนน =Q โมเมนตของเนอทหนาตดแผนเหลกปกคานรอบแกนสะเทน
8.6 การตอเหลกแผนตงกบเหลกปกคาน (Web and Flange Connection) รปท 8.9 แสดงลกษณะการตอของเหลกแผนตงกบเหลกปกคาน สาหรบคานเหลกประกอบททาการตอโดยใชตวยด จะตองออกแบบรอยตอใหรบไดทงแรงเฉอนในแนวนอนและในแนวตงทเกดจากการกระทาของนาหนกบรรทก สวนคานเหลกประกอบททารอยตอโดยการเชอม ใหพจารณาออกแบบรอยตอเชอมจากคาแรงเฉอนในแนวนอน
คานเหลกประกอบขนาดใหญ 483
แรงเฉอนในแนวนอนมคาเทากบ I
VQ ตอความยาวของคาน
ให s เปนระยะหางระหวางศนยกลางของตวยดในเหลกแผนตง (ดรปท 8.10)
ดงนนแรงเฉอนในแนวนอนทตวยดแตละตว sI
VQ=
คานเหลกประกอบในโครงอาคารทรบนาหนกกระทาแบบจด (point load) จะตองเสรมเหลกขางคานแบบรบแรงกดใตจดนน เพอปองกนไมใหรอยตอตองรบแรงเฉอนในแนวตงโดยตรง ถาสมมตวาคานตองรบนาหนกแผ w kg/cm ทปกดานบน ดงรปท 8.10 คาแรงเฉอนในแนวตงทกระทาตอตวยดแตละตวเทากบ ws ดงนนตวยดตองรบแรงเฉอน (แรงลพธของแรงเฉอนในแนวตง และแรงเฉอนในแนวนอน) เทากบ
( )2
22
2
IVQws
IsVQwsR ⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛+=⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛+=
นนคอ
2
2
IVQw
Rs
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+
=
เมอ R = กาลงตานทานทยอมใหของตวยดแตละตว
8.7 การตอเหลกแผนตง (Web Connection) การตอเหลกแผนตงจะทาเมอจาเปนจรงๆ เทานน และจะไมทาตรงกงกลางของคานชวงเดยวเพราะมโมเมนตสงสดเกดขนทจดนน คานเหลกประกอบทประกอบขนโดยการเชอมตอ สามารถเชอมตอเหลกแผนตงไดเลยโดยไมจาเปนตองใชแผนเหลกดาม (splice plate) รปท 8.11 แสดงการตอเหลกแผนตงโดยใชตวยด ซงตองใชแผนเหลกดามดวย แผนเหลกดามทเลอกใชตองสามารถรบโมเมนตดดและแรงเฉอนไดเทากนกบทเหลกแผนตงจะตองรบตรงหนาตดนน
484 การออกแบบโครงสรางเหลก
การตอเหลกแผนตงแบบใชแผนเหลกดาม 3 แผน (Triple-Plate Splice) การตอเหลกแผนตงในลกษณะนตองใชแผนเหลกดาม 3 แผน ทแตละดานของเหลกแผนตง และพจารณาใหแผนเหลกทใชดามทาหนาทตางๆ คอ แผนเหลกรบโมเมนตดด (moment plate) 2 แผน และแผนเหลกรบแรงเฉอน (shear plate) 1 แผน ดงรปท 8.12 การพจารณาออกแบบแผนเหลกดามทใชรบโมเมนตดด อาศยการสมมตใหกาลงตานทานโมเมนตของแผนเหลกดาม (splice plate) มคาเทากบ กาลงตานทานโมเมนตของเหลกแผนตง
กาลงตานทานโมเมนตของเหลกแผนตง 2wb
b htF61
cIF
==
กาลงตานทานโมเมนตดดของแผนเหลกดาม dAFhd
pb=
ดงนน dAFhd
6htF
pb
2wb =
นนคอ เนอทหนาตดของแผนเหลกดามทตองการ 2
3w
p d6ht
A =
เนองจากคา d ยงไมทราบ ในขนแรกตองสมมตขนกอน จานวนของตวยดทตองใชในแผนเหลกดามทรบโมเมนตดด หาไดจากการสมมตวาแผนเหลกดามทรบ
โมเมนตดด ตองสามารถรบแรงกระทาไดทงหมด (คอ pbAFhd ) ดงนนถา R เปนกาลงตานทานของตวยด
จะไดจานวนตวยดเทากบ hR
AdF pb
คานเหลกประกอบขนาดใหญ 485
486 การออกแบบโครงสรางเหลก
ตวอยางท 8.1 คานเหลกประกอบทไดจากการเชอมดงรป จงหากาลงรบโมเมนตดดรอบแกนหลก เมอ
ระยะททาคายนทางขางทปกบนเทากบ 10 เมตร และใหคา 75.1Cb = นอกจากนใหหากาลงรบแรงเฉอน เมอไมใชเหลกเสรมขางคานเลย และเมอใชเหลกเสรมขางคานทกระยะ 2.50 เมตร สมมตใหใชเหลกชนด A36 ( )ksc102E,ksc2500F 6
y ×==
วธทา โดยวธ ASD ขนตอนท 1 ตรวจสอบวาเปนคานเหลกประกอบขนาดใหญหรอไม
คานประกอบทไดจากการเชอมเปนคานประกอบขนาดใหญเมอ yw F
E76.5th
≥
917.16280076.5
250010276.5
FE76.5
17010
15151730th
6
y
w
==×
=
=−−
=
yw F
E76.5th
≥ เปนคานประกอบขนาดใหญ (plate girder)
ขนตอนท 2 ตรวจสอบความหนาของเหลกแผนตง เพอปองกนการโกงเดาะในแนวตง ในกรณนไมใชเหลกเสรมขางคาน === cm1000m10a ระยะหางของเหลกเสรมขางคาน ในทนคอคายนทางขาง
cm170m7.11000
15151730h ==−−
=
คานเหลกประกอบขนาดใหญ 487
5.188.51701000
ha
>== ดงนนจงตรวจสอบดวยสมการ
( )ryyw FFFE48.0
th
+≤
โดยท cm170mm170015151730h ==−−=
ksc1150F
ksc2500Fksc102E
cm0.1mm10t
r
y
6w
=
=×=
==
( ) ( )8.317
11502500250010248.0
FFFE48.0
1700.1
170th
6
ryy
w
=+×
××=
+
==
พบวา ( )ryyw FFFE48.0
th
+< ความหนาของเหลกแผนตงมากพอทจะไมเกดการโกงเดาะ
ขนตอนท 3 หากาลงรบโมเมนตดด คานวณไดจากสมการ ePGbx RRFSM = ตองคานวณหาคาตางๆ ทจาเปนกอน หาหนวยแรงดด bF ตามขอกาหนดในบทท 4 การออกแบบคานเหลกรปพรรณ ระยะคายน cm1000m10L ==
ระยะคายนวกฤต cm12.5652500
10245444.0FEb444.0L
6
yfc =
××==
พบวา cLL > คายนทางขางของปกรบแรงอดไมพอเพยง ตรวจสอบคาตางๆ ดงน 75.1Cb = ตามทโจทยกาหนดให
47.85
7.111000
rL
cm7.114526.0b26.0r
T
fT
==
=×=≈
91.156
250075.1102586.17
FEC
586.17
17.702500
75.1102517.3F
EC517.3
6
y
b
6
y
b
=××
×=
=××
×=
พบวา y
b
Ty
b
FEC
586.17rL
FEC
517.3 <<
488 การออกแบบโครงสรางเหลก
ดงนนหนวยแรงดดทยอมใหคอ
yyb
2
Ty
b F6.0FEC76.52
rLF
32F ≤
⎥⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
−=
ksc150025006.0F6.0
ksc417144.1419250075.110276.52
7.1110002500
32F
y
6
2
b
=×=
=×
⎥⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
×××
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛×
−=
ดงนน ksc417144.1419Fb = หาคาสมประสทธอนๆ
( ) ( ) 518518519.25.145
0.15.12173tb
tt2dtb
htAA
aff
wf
ff
w
f
wr =
×××−
=−
===
0.1R e = เนองจากใชเหลกชนดเดยวกนทาทงแผนตงและปก หาโมเมนตอนเนอรเชยโดยพจารณาจากสเหลยมเตมกวาง 45 cm ลก 173 cm ลบดวยสวนเจาะเปนรปสเหลยมกวาง cm440.145 =− ลก cm1705.12173 =×− ดงนน
3xx
4333
x
cm31118.209,165.86
417.105,402,1cIS
cm5.862
1732dc
cm417.105,402,11217044
1217345
12bhI
===
===
=×
−×
== ∑
996824302.0
417144.14191026.076.5
0.1170518518519.20005.01R
0.1F
E6.076.5tha0005.01R
6
PG
bwrPG
=⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛ ××−××−=
≤⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−−=
m.kg0844.347,229cm.kg44.708,934,22M
0.1996824302.0417144.141931118.209,16MRRFSM ePGbx
==×××=
=
คานเหลกประกอบขนาดใหญ 489
ขนตอนท 4 หากาลงรบแรงเฉอน
(ก) เมอไมใชเหลกเสรมขางคานเลย กาลงรบแรงเฉอนทไมรวมผลของพฤตกรรมสมมตแบบ tension field action คอ
89.2
CFAV vyw=
ระยะคายนทางขางของปกรบแรงอดเทากบความยาวของคานคอ a = L = 1000 cm และความลกของแผนตง
cm1705.12173h =×−=
อตราสวน 1882352941.51701000
ha
>==
ดงนน 4556.5882352941.5
0.434.5
ha
0.434.5k 22v =+=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
+=
ดงนนคา 8.0
Fth
Ek52.1C
y
2
w
vv <
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=
แทนคา 229550505.02500
0.1170
1024556.552.1C 2
6
v =
×⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
×××=
kg14654.353,34V
89.2229550505.025000.1173
89.2CFdt
89.2CFA
V vywvyw
=
×××===
(ข) เมอใชเหลกเสรมขางคานทกระยะ 2.50 เมตร กาลงรบแรงเฉอนทนอยทสดจะอยทปลายคาน เนองจากไมไดรวมผลจากพฤตกรรมสมมตแบบ
tension field action ซงคานวณคากาลงรบแรงเฉอนไดจากสมการ 89.2
CFAV vyw=
ระยะหางของคายนทางขางของปกคานรบแรงอด = ระยะหางของเหลกเสรมขางคาน a = 2.50 m =250 cm ความสงของเหลกแผนตง cm1705.12173h =×−=
อตราสวน 1470588235.1170250
ha
>==
ดงนน 1896.7470588235.1
0.434.5
ha
0.434.5k 22v =+=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
+=
ดงนนคา 8.0
Fth
Ek52.1C
y
2
w
vv <
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=
490 การออกแบบโครงสรางเหลก
แทนคา 302510505.02500
0.1170
1021896.752.1C 2
6
v =
×⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
×××=
kg90086.271,45V
89.2302510505.025000.1173
89.2CFdt
89.2CFA
V vywvyw
=
×××===
แสดงใหเหนวา เมอใชเหลกเสรมขางคานเปนระยะๆ ตลอดความยาวคาน จะทาใหกาลงรบแรงเฉอนของรปตดมคาเพมมากขน ถาตองการใหกาลงรบแรงเฉอนของรปตดทชวงปลายคาน มคาเพมขนเปนสองเทาของกรณทไมใช
เหลกเสรมขางคานเลย ทาไดโดยลดอตราสวน ha ใหนอยลง
เมอตองการ kg29308.706,6814654.353,34289.2
CFAV vyw =×==
cm0471076.144170847335927.0h847335927.0a
847335927.0717978173.0ha
717978173.05712.5
0.4ha
5712.534.59112.10
ha
0.4
9112.10
ha
0.434.5k
9112.1010252.1
250017045910101.0k
45910101.02500
0.1170
102k52.1
Fth
Ek52.1C
45910101.025000.117329308.706,6889.2C
29308.706,6889.2
C25000.1173
2
2
2v
6
2
v
2
6v
y
2
w
vv
v
v
=×==
==
==⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
=−=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
+=
=××
××=
=
×⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
××=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=
=××
×=
=××
ดงนนทปลายคาน นอกจากจะตองเสรมเหลกขางคานแบบรบแรงกดทจดรองรบแลว จะตองเสรมเหลกขางคานแบบไมรบแรงกด โดยใหหางจากปลายคานเปนระยะ a = 144 cm จงจะทาใหกาลงรบแรงเฉอนของรปตดทชวงปลายคานมคาเพมมากขนกวาเดมเปนสองเทาจากกรณทไมใชเหลกเสรมขางคานเลย
คานเหลกประกอบขนาดใหญ 491
โดยวธ LRFD ขนตอนท 1 ตรวจสอบวาเปนคานเหลกประกอบขนาดใหญหรอไม
2203461.161
250010270.5
FE70.5
1700.1
5.12173th
6
y
w
=×
=
=×−
=
yw F
E70.5th
>
แสดงวาเปนคานเหลกประกอบขนาดใหญ ขนตอนท 2 ตรวจสอบความหนาของเหลกแผนตง เพอปองกนการโกงเดาะในแนวตง ในกรณนไมใชเหลกเสรมขางคาน === cm1000m10a ระยะหางของเหลกเสรมขางคาน ในทนคอคายนทางขาง
cm170m7.11000
15151730h ==−−
=
5.188.51701000
ha
>== ดงนนจงตรวจสอบดวยสมการ
( )ryyw FFFE48.0
th
+≤
โดยท cm170mm170015151730h ==−−=
ksc1150F
ksc2500Fksc102E
cm0.1mm10t
r
y
6w
=
=×=
==
( ) ( )8.317
11502500250010248.0
FFFE48.0
1700.1
170th
6
ryy
w
=+×
××=
+
==
พบวา ( )ryyw FFFE48.0
th
+< ความหนาของเหลกแผนตงมากพอทจะไมเกดการโกงเดาะ
ขนตอนท 3 หากาลงรบโมเมนตดดประลย หาหนวยแรงดดวกฤต crF ทปกคานรบแรงอด ซงพจารณาไดจาก (ก) ถาการวบตเปนแบบ LTB
ตองใชพารามเตอร T
b
rL
=λ เปนตวพจารณา
492 การออกแบบโครงสรางเหลก
=== cm1000m10Lb ระยะหางของคายนทางขางของปกรบแรงอด ในทนเทากบความยาวคาน
cm7.114526.0b26.0r fT =×=≈ ดงนน
5821643.1252500
10244.4FE44.4
7803174.492500
10276.1FE76.1
47008547.857.11
1000rL
6
yr
6
yp
T
b
=×
==λ
=×
==λ
===λ
พบวา rp λ<λ<λ ดงนน
ypr
pybcr F
211FCF ≤
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
λ−λ
λ−λ−=
ksc2500FF
ksc2500Fksc059823.3345F7803174.495821643.1257803174.4947008547.85
211250075.1F
ycr
ycr
cr
==
=>=
⎥⎦
⎤⎢⎣
⎡⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
−−
−××=
(ข) ถาการวบตเปนแบบ FLB
ตองใชพารามเตอร f
f
t2b
=λ เปนตวพจารณา
8901587.242500
10288.0FE88.0
74802307.102500
10238.0FE38.0
155.12
45t2
b
6
yr
6
yp
f
f
=×
==λ
=×
==λ
=×
==λ
พบวา rp λ<λ<λ ดงนน
ypr
pybcr F
211FCF ≤
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
λ−λ
λ−λ−=
ksc174785.2124F
ksc2500Fksc174785.2124F74802307.108901587.24
74802307.101521125000.1F
cr
ycr
cr
=
=<=
⎥⎦
⎤⎢⎣
⎡⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
−−
−××=
คานเหลกประกอบขนาดใหญ 493
พจารณาจากผลของขอ (ก) และ (ข) เลอกคานอย นนคอ ksc174785.2124Fcr = หาคาสมประสทธอนๆ เพอนาไปแทนคาหากาลงรบโมเมนตดด
( ) ( ) 518518519.25.145
0.15.12173tb
tt2dAA
aff
wf
f
wr =
×××−
=−
==
0.1R e = เนองจากใชเหลกชนดเดยวกนทาทงแผนตงและปก หาโมเมนตอนเนอรเชยโดยพจารณาจากสเหลยมเตมกวาง 45 cm ลก 173 cm ลบดวยสวนเจาะเปนรปสเหลยมกวาง cm440.145 =− ลก cm1705.12173 =×− ดงนน
996824302.0
417144.14191026.076.5
0.1170518518519.20005.01R
0.1F
E6.076.5tha0005.01R
6
PG
bwrPG
=⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛ ××−××−=
≤⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−−=
หากาลงตานทานโมเมนตดดประลย เมอพจารณาทปกคานรบแรงดง
m.kg7795.232,405M
cm.kg95.277,523,4025000.131118.209,16FRSM
n
yextn
=
=××==
เมอพจารณาทปกคานรบแรงอด
m.kg6633.220,343cm.kg33.066,322,34M
174785.21240.1996824302.031118.209,16FRRSM
n
crePGxcn
==×××==
ดงนน กาลงรบโมเมนตดดประลยทางทฤษฎคอ m.kg6633.220,343M n = และกาลงรบโมเมนตดดประลยทรบไดจรงคอ m.kg597.898,3086633.220,3439.0M nb =×=φ ขนตอนท 4 หากาลงรบแรงเฉอนประลย
(ก) เมอไมใชเหลกเสรมขางคานเลย หากไมรวมผลจากพฤตกรรมสมมตแบบ tension field action เลย กาลงรบแรงเฉอนจะคานวณไดจาก ( )vywnv CFA6.09.0V =φ ระยะคายนทางขางของปกรบแรงอดเทากบความยาวของคานคอ a = L = 1000 cm และความลกของแผนตง
cm1705.12173h =×−=
อตราสวน 3882352941.51701000
ha
>==
ดงนน 5k v =
494 การออกแบบโครงสรางเหลก
ดงนนคา 8.0
Fth
Ek52.1C
y
2
w
vv <
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=
แทนคา 210380622.02500
0.1170
102552.1C 2
6
v =
×⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
×××=
ดงนน กาลงรบแรงเฉอน
( )
kg35294.282,48V210380622.025000.11706.09.0V
nv
nv
=φ×××××=φ
(ข) เมอใชเหลกเสรมขางคาน ทกระยะ 2.50 เมตร กาลงรบแรงเฉอนทนอยทสดจะอยทปลายคาน เนองจากไมไดรวมผลจากพฤตกรรมสมมตแบบ tension field action ซงคานวณคากาลงรบแรงเฉอนไดจากสมการ ( )vywnv CFA6.09.0V =φ ระยะหางของคายนทางขางของปกคานรบแรงอด = ระยะหางของเหลกเสรมขางคาน a = 2.50 m =250 cm ความสงของเหลกแผนตง cm1705.12173h =×−=
อตราสวน 3470588235.1170250
ha
>==
ดงนน 312000001.7470588235.1
55
ha55k 22v =+=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
+=
y
v
w
6
y
v
w
FEk
37.1th
7812686.1042500
102312.737.1F
Ek37.1
1700.1
170th
>
=××
=
==
ดงนนคา 8.0
Fth
Ek52.1C
y
2
w
vv <
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=
แทนคา 307660622.02500
0.1170
102312.752.1C 2
6
v =
×⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
×××=
กาลงรบแรงเฉอน
( ) ( )
kg11294.608,70V
307660622.025000.11706.09.0CFA6.09.0V
nv
vywnv
=φ
×××××==φ
คานเหลกประกอบขนาดใหญ 495
แสดงใหเหนวา เมอใชเหลกเสรมขางคานเปนระยะๆ ตลอดความยาวคาน จะทาใหกาลงรบแรงเฉอนของรปตดมคาเพมมากขน ถาตองการใหกาลงรบแรงเฉอนของรปตดทชวงปลายคาน มคาเพมขนเปนสองเทาของกรณทไมใช
เหลกเสรมขางคานเลย ทาไดโดยลดอตราสวน ha ใหนอยลง
เมอตองการให ( ) 35294.282,482CFA6.09.0V vywnv ×==φ
นนคอ ตองการ ( ) ( ) 420761245.025000.11706.09.0
35294.282,482FA6.09.0
VCyw
nvv =
××××
=φ
=
แตเนองจาก
y
2
w
vv
Fth
Ek52.1C
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛= หรอ
2
w
yvv t
hE52.1
FCk ⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=
100.1
17010252.1
2500420761245.0th
E52.1FC
k2
6
2
w
yvv =⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛
×××
=⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=
แต 2v
ha55k⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
+= ได 155
5105
5k5
ha
v
2
==−
=−
=⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
cm1701701h1a
11ha
=×=×=
==
นนคอ นอกจากจะตองเสรมเหลกขางคานแบบรบแรงกดทจดรองรบแลว จะตองเสรมเหลกขางคานแบบไมรบแรงกด โดยใหหางจากปลายคานเปนระยะ cm170ha == จงจะทาใหกาลงรบแรงเฉอนของรปตดทชวงปลายคานมคาเพมมากกวาเดมเปนสองเทาจากกรณทไมใชเหลกเสรมขางคานเลย ตวอยางท 8.2 คานเหลกประกอบขนาดใหญซงใชเหลกชนด A36 ตองรบนาหนกบรรทกแบบแผทเกดจาก
นาหนกบรรทกคงทใชงาน (รวมนาหนกของคานแลว) 1.5 ตน/เมตร นาหนกบรรทกจรใชงาน 4.5 ตน/เมตร และนาหนกบรรทกแบบจดทเกดจากนาหนกบรรทกคงทใชงาน 4.5 ตน นาหนกบรรทกจรใชงาน 13.5 ตน ซงกระทาทตาแหนงตางๆ ดงแสดง สมมตใหมคายนทางขางทปกคานดานรบแรงอดเฉพาะทปลายคานและทนาหนกแบบจดกระทาเทานน และใหมเหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกดเฉพาะทปลายคานและทนาหนกแบบจดกระทาเชนกน ถาตอเชอมคานเหลกประกอบนอยางเพยงพอ ใหตรวจสอบ
(ก) กาลงรบโมเมนตดด (ข) กาลงรบแรงเฉอน (ค) การรบแรงเฉอนรวมกบโมเมนตดด
496 การออกแบบโครงสรางเหลก
(ง) การใชเหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกด ขนาด mm15010× หนงคตรงทมนาหนก
แบบจดกระทา และขนาด mm15012× หนงคทปลายคานทงสอง
วธทา ตรวจสอบโดยวธ ASD ขนตอนท 1 หานาหนกใชงานทกระทา นาหนกแผ m/t65.45.1w =+= นาหนกแบบจด 185.135.4P =+= ตน ขนตอนท 2 เขยนแผนภาพแรงเฉอน (SFD) และแผนภาพโมเมนตดด (BMD) ดงแสดง
คานเหลกประกอบขนาดใหญ 497
ขนตอนท 3 ตรวจสอบขนาดของเหลกแผนตง ความสงแผนตง cm1655.22170t2dh f =×−=−= ความหนาแผนตง cm0.1tw =
yw
6
y
w
FE76.5
th
9174024.1622500
10276.5FE76.5
1650.1
165th
>
=×
=
==
แสดงวาเปนคานประกอบขนาดใหญ (plate girder) ตรวจสอบความหนาอยางนอยของเหลกแผนตง wt เพอปองกนการโกงเดาะในแนวตง === cm350m50.3a ระยะหางระหวางคายนทางขางของปกรบแรงอด (ดจากรป)
121212121.2165350
ha
== ดงนนตรวจสอบดวยสมการ
498 การออกแบบโครงสรางเหลก
( ) ( )
cm0.1cm519193381.08006612.317165
8006612.317ht
8006612.317115025002500
10248.0FFF
E48.0th
w
6
ryyw
<===
=+××
=+
≤
แสดงวาใชเหลกแผนตงขนาดสง 165 cm และหนา 10 mm ได ขนตอนท 4 ตรวจสอบกาลงรบโมเมนตดด หนวยแรงดดทยอมให ePGb
'b RRFF =
หาคาตางๆ ทจาเปน 0.1Re= เนองจากใชเหลกชนดเดยวกนในการทาแผนตงและปกคาน =xI สเหลยมเตมลบสเหลยมเจาะออก
( )( )
3x
433
x
cm94608.908,2085
417.260,777,1cIS
cm852
170c
cm417.260,777,112
5.221700.1401217040I
===
==
=×−−
−×
=
หาหนวยแรงดด bF เนองจากมคายนดานขางเปนระยะๆ ดงนน ตองพจารณาหาหนวยแรงดดจากการโกงออกทางขาง และจากการโกงเฉพาะททปกคานดานรบแรงอด แลวนาคานอยมาใช (ก) สาหรบการโกงเฉพาะททปกคานดานรบแรงอด
yf
f
6
y
f
f
FE38.0
t2b
74802307.102500
10238.0FE38.0
85.22
40t2
b
<
=×
=
=×
=
แมจะเหมอนกบเปนหนาตดแบบอดแนน แตเหลกปกคานอาจจะไมไดยดตอเนองกบเหลกแผนตงตลอดความยาวคาน ดงนน ksc1500250060.0F60.0F yb =×== (ข) สาหรบการโกงออกทางขาง พจารณาจากระยะคายนทางขาง === m350m50.3L ระยะหางของคายนทางขาง (ดจากรป)
cm3286574.5022500
10240444.0FEb444.0L
6
yfc =
××==
คานเหลกประกอบขนาดใหญ 499
cLL < ดงนน ksc1650250066.0F66.0F yb =×== เลอกคานอย หนวยแรงดดทยอมให ksc1500Fb =
65.15.2400.1165
tbht
AAa
ff
w
f
wr =
××
===
998281857.0R
15001026.076.5
0.116565.10005.01R
0.1F
E6.076.5tha0005.01R
PG
6
PG
bwrPG
=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛ ××−×−=
≤⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−−=
ดงนน หนวยแรงดดทยอมให ksc422785.14970.1998281857.01500RRFF ePGb
'b =××==
โมเมนตดดทรบได
m.kg3228.095,313M
cm.kg28.532,309,3194608.908,20422785.1497SFM x'b
==×==
โมเมนตดดสงสดทเกดขน 273 ตน.เมตร หนาตดรบโมเมนตนได ขนตอนท 5 ตรวจสอบกาลงรบแรงเฉอน (ก) ทปลายคาน แมวาจะใชเหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกดทฐานรอง และทตาแหนงซงนาหนก
แบบจดกระทา แตจะไมมผลตอพฤตกรรมสมมตแบบ tension field action จาก
yw
6
y
w
FE5
th
2455532.632500
1025FE5
1650.1
165th
>
=××
=
==
หนวยแรงเฉอนทยอมใหคอ 89.2CF
F vyv =
=== cm350m50.3a ระยะหางระหวางคายนทางขางของปกรบแรงอด (ดจากรป)
0.1121212121.2165350
ha
>==
228979592.6121212121.2
0.434.5
ha
0.434.5k 22v =+=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
+=
500 การออกแบบโครงสรางเหลก
คา 278216315.02500165
102228979592.652.1
Fth
Ek55.1C 2
6
y
2
w
vv =
××××
=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=
ดงนน
ksc671553.24089.2
278216315.0250089.2CF
F vyv =
×==
รบแรงเฉอนได
tonne69kg80625.710,390.1165671553.240V <=××= แสดงวาไมสามารถรบแรงเฉอนดงทตองการ วธแกไขเพอเพมกาลงรบแรงเฉอน คอ ตองพจารณาเสรมเหลกขางคานชวงใน (intermediate stiffener)
แบบไมรบแรงกด ทงน เพอลดอตราสวน ha
การหาตาแหนงตวแรกของเหลกเสรมขางคานชวงในแบบไมรบแรงกด ทาดงน จากแผนภาพแรงเฉอน แรงเฉอนสงสด V = 69 t = 69,000 kg
ให 0.1165
000,69AV
89.2CF
Fw
vyv ×
===
483418181.02500
89.20.1165
000,69Cv =××
=
แต
y
2
w
vv
Fth
Ek55.1C
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛= ดงนน
61375806.100.1
16510255.1
2500483418181.0th
E55.1FC
k2
6
2
w
yvv =⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛
×××
=⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=
แต 2v
ha
0.434.5k⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
+= ได 34.561375806.10
0.434.5k
0.4ha
v −=
−=⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛
cm6990307.143165870903216.0h870903216.0a
870903216.0ha
=×==
=
นนคอ ระยะทตองเสรมเหลกขางคานตวแรก m699.143a = (ข) ทตาแหนงซงรบนาหนกกระทาแบบจด เนองจากใชเหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกดทกระยะ 3.50 เมตร ดงนนกาลงรบแรงเฉอนจะพจารณาโดยรวมผลของพฤตกรรมสมมตแบบ tension field action
คานเหลกประกอบขนาดใหญ 501
228979592.6121212121.2
0.434.5
ha
0.434.5k
121212121.2165350
ha
22v =+=
⎟⎠
⎞⎜⎝
⎛+=
==
0.1283707426.02500
0.1165
102228979592.655.1
Fth
Ek55.1C 2
6
y
2
w
vv <=
×⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
×××=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=
หนวยแรงเฉอนทยอมให
ksc1801335.475F165350115.1
283707426.01283707426.089.2
2500F
ha115.1
C1C89.2
FF
v
2v
2v
vy
v
=
⎥⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+
−+=
⎥⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+
−+=
แรงเฉอนทเกดจรง (ดจาก SFD) kg000,30t301850.3669V ==−×−=
หนวยแรงเฉอนทเกดขนจรง ksc8181818.1810.1165
000,30htVf
wv =
×==
พบวา vv Ff < ใชได ขนตอนท 6 ตรวจสอบการรบโมเมนตดดและแรงเฉอนรวมกน ตองตรวจสอบดวยสมการ
yyv
vb F6.0F
Ff375.0825.0F ≤⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−=
ตรงตาแหนงทนาหนกกระทาเปนจด จากขนตอนท 5 พบวา
ksc1801335.475Fksc8181818.181f
v
v
==
ksc150025006.0F6.0
ksc784361.170325001801335.4758181818.181375.0825.0F
y
b
=×=
=×⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ ×−=
ใช ksc1500Fb =
502 การออกแบบโครงสรางเหลก
ตรงตาแหนงทนาหนกกระทาเปนจด ด BMD จะพบวามโมเมนต m,t231M = และหนาตดโมดลสหนาตด 3
x cm94608.908,20S = ดงนนหนวยแรงดด
ksc1500Fksc790261.110494608.908,20
1001000231SMf b
xb =<=
××==
แสดงวาการรบโมเมนตดดและแรงเฉอนรวมกน ไมมผลตอการรบนาหนกของคานประกอบน ขนตอนท 7 ตรวจสอบการใชเหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกด (ก) ทตาแหนงซงมนาหนกแบบจดกระทา และใชเหลกเสรมขางคานหนงค ขนาดหนาตด
mm15010×
ตรวจสอบ อตราสวน 1510150
tb
==
กบอตราสวน 8391919.152500
10256.0FE56.0
6
y
=×
=
พบวา yF
E56.0tb< ใชได
ตรวจสอบกาลงรบแรงกดของเหลกเสรมขางคาน pbyAF9.0R = ถาขนาดขาเชอมระหวางปกคานกบแผนตงเทากบ 10 mm และตดมมทเหลกเสรมขางคาน เทากบ 1.5 cm ดงนน ( )( ) 2
pb cm270.15.1152A =−= kg000,18kg750,602725009.0R >=××= ใชได พจารณากาลงรบนาหนกเมอทาหนาทคลายเสา
146517636.06637061.125
41194922.18rCKL
rKL6637061.125
25001022
FE2C
41194922.18721178648.6
16575.0r
KL
721178648.655583333.2484
AIr
cm583333.2484I2
155.0150.1212
150.1212
0.125Ad12bdI
cm55150.12125A
c
62
y
2
c
4
2332
3
2
==
>=××π
=π
=
=×
=
===
=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ +×××+
××+
×=+=
=××+×=
∑∑
คานเหลกประกอบขนาดใหญ 503
( )[ ]
OKkg000,18kg84294.027,79869872.143655P
ksc869872.143614651763.0
8114651763.0
83
35
2500146517636.05.01F
rCKL
81
rCKL
83
35
FrCKL
211
F
3
2
a
3
cc
y
2
c
a
>=×=
=×−×+
×−=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−
=
(ข) ทปลายคาน ซงใชเหลกเสรมขางคาน 1 ค ขนาดหนาตด mm15012×
ตรวจสอบ อตราสวน 5.1212150
tb
==
กบอตราสวน 8391919.152500
10256.0FE56.0
6
y
=×
=
พบวา yF
E56.0tb< ใชได
ถาขนาดขาเชอมระหวางปกคานกบแผนตงเทากบ 10 mm และตดมมทเหลกเสรมขางคาน เทากบ 1.5 cm ดงนน ( )( ) 2
pb cm4.322.15.1152A =−= kg000,69kg900,724.3225009.0R >=××= ใชได พจารณากาลงรบนาหนกเมอทาหนาทคลายเสา
124982103.06637061.125
70571435.15rCKL
rKL6637061.125
25001022
FE2C
70571435.15879297769.7
16575.0r
KL
cm879297769.748
2980AIr
cm2980I2
155.0152.1212
152.1212
0.112Ad12bdI
cm48152.12112A
c
62
y
2
c
4
2332
3
2
==
>=××π
=π
=
=×
=
===
=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ +×××+
××+
×=+=
=××+×=
∑∑
504 การออกแบบโครงสรางเหลก
( )[ ]
OKkg000,69kg6085.493,6978351.144748P
ksc78351.1447124982103.0
81124982103.0
83
35
2500124982103.05.01F
rCKL
81
rCKL
83
35
FrCKL
211
F
3
2
a
3
cc
y
2
c
a
>=×=
=×−×+
×−=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−
=
สรปวา คานเหลกประกอบทกาหนดให จะสามารถรบนาหนกกระทาดงกลาวได ตอเมอเพมเหลกเสรมขางคานแบบไมรบแรงกดทระยะหางจากปลายคานไมเกน 1.43 เมตร ตรวจสอบตามวธ LRFD ขนตอนท 1 หานาหนกประลยทกระทา นาหนกแผประลย 95.46.15.12.1LL6.1DL2.1wu =×+×=+= ตน/เมตร นาหนกประลยแบบจด 275.136.15.42.1LL6.1DL2.1Pu =×+×=+= ตน ขนตอนท 2 เขยนแผนภาพแรงเฉอน (SFD) และแผนภาพโมเมนตดด (BMD)
คานเหลกประกอบขนาดใหญ 505
ขนตอนท 3 ตรวจสอบขนาดของเหลกแผนตง ความสง cm1655.22170t2dh f =×−=−= ความหนา cm1tw =
OKFE70.5
th
2203461.1612500
10270.5FE70.5
1651
165th
yw
6
y
w
>
=×
=
==
ตรวจสอบความหนาอยางนอยของเหลกแผนตง เพอปองกนไมใหเกดการโกงเดาะในแนวตง cm350m50.3a == ระยะหางของคายนทางขางของปกรบแรงอด
5.1121212121.2165350
ha
>== จงตองตรวจสอบดวยสมการ
( )
( ) ( )
cm519193381.08006612.317165t
8006612.317t
165
8006612.317115025002500
10248.0FFF
E48.0
FFFE48.0
th
w
w
6
ryy
ryyw
=≥
≤
=+××
=+
+≤
ดงนนใชเหลกแผนตงขนาดสง 165 cm หนา 10 mm ได ขนตอนท 4 ตรวจสอบกาลงรบโมเมนตดด กาลงรบโมเมนตดดประลย yextbnb FRSM φ=φ สาหรบปกรบแรงดง กาลงรบโมเมนตดดประลย crePGxcbnb FRRSM φ=φ สาหรบปกรบแรงอด หาคาตางๆ ทจาเปน 0.1Re= เนองจากใชเหลกชนดเดยวกนในการทาแผนตงและปกคาน =xI สเหลยมเตมลบสเหลยมเจาะออก
( )( )
3x
433
x
cm94608.908,2085
417.260,777,1cIS
cm852
170c
cm417.260,777,112
5.221700.1401217040I
===
==
=×−−
−×
=
506 การออกแบบโครงสรางเหลก
หาหนวยแรงดดวกฤตทปกรบแรงอด crF เนองจากมคายนทางขางเปนระยะๆ ดงนนตองพจารณาหาหนวยแรงดดวกฤตจากลกษณะการวบตแบบ LTB และแบบ FLB แลวนาคานอยมาใช (ก) สาหรบการวบตแบบ FLB
p
6
yp
f
f
74802307.102500
10238.0FE38.0
85.22
40t2
b
λ<λ
=×
==λ
=×
==λ
ดงนน ksc2500FF ycr == (ข) สาหรบการวบตแบบ LTB
7803174.49
250010276.1
FE76.1
65384615.334026.0
350b26.0
LrL
6
yp
f
b
T
b
=×
==λ
=×
=≈=λ
pλ<λ ดงนน ksc2500FF ycr == เลอกคานอย ใช ksc2500FF ycr ==
เนองจาก 65.15.2400.1165
tbht
AAa
ff
w
f
wr =
××
===
0.1FE70.5
tha0005.01R
crw
crPG ≤⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−−=
ปกคานขนาดเทากน cm165hhc ==
0.1996881785.02500
10270.50.1
16565.10005.01R6
PG <=⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛ ×−××−=
ทปกคานรบแรงดง
m.kg2868.451,470cm.kg68.128,045,47M
25000.194608.908,209.0FRSM
nb
yextbnb
==φ
×××=φ=φ
ทปกคานรบแรงอด
m.kg3188.984,468cm.kg88.431,898,46M
25000.1996881785.094608.908,209.0FRRSM
nb
crePGxcbnb
==φ××××=φ=φ
เลอกคานอย m.kg500,409m.kg3188.984,468Mnb >=φ ทเกดขน ใชได
คานเหลกประกอบขนาดใหญ 507
ขนตอนท 5 ตรวจสอบกาลงรบแรงเฉอน (ก) ทปลายคาน แมวาจะใชเหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกดทฐานรอง และทตาแหนงซงนาหนกแบบจดกระทา แตจะไมมผลตอพฤตกรรมสมมตแบบ tension field action ดงนน กาลงรบแรงเฉอนจะคานวณไดจาก ( )vywnv CFA6.09.0V =φ
ksc2500F
cm1650.1165htA
y
2ww
==×==
0.3121212121.2165350
ha
<== ดงนน
11122449.6
165350
55
ha55k 22v =
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
+=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
+=
y
v
w
6
y
v
w
FEk37.1
th
79209673.952500
10211122449.637.1F
Ek37.1
1650.1
165th
>
=××
=
==
ดงนน 272956803.02500
0.1165
10211122449.652.1
Fth
Ek52.1C 2
6
y
2
w
vv =
×⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
×××=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=
ดงนนกาลงรบแรงเฉอน
( )
kg500,103Vkg12802.801,60V272956803.025001656.09.0V
CFA6.09.0V
unv
nv
vywnv
=<=φ××××=φ
=φ
แสดงวา ไมสามารถรบแรงเฉอนทเกดขนได วธแกไขตองเสรมเหลกขางคานแบบไมรบแรงกดเพอลดระยะ a ใหนอยลง หาตาแหนงของเหลกเสรมขางคานแบบไมรบแรงกดคแรก ใหแรงเฉอนทรบไดเทากบแรงเฉอนประลย
( )
464646464.025001656.09.0
500,103C
500,103C25001656.09.0
500,103CFA6.09.0V
v
v
vywnv
=×××
=
=×××
==φ
508 การออกแบบโครงสรางเหลก
แต 464646464.02500
0.1165
102k52.1
Fth
Ek52.1C 2
6v
y
2
w
vv =
×⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
×××=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=
40296053.1010252.1
2500165464646464.0k 6
2
v =××
××=
แต 40296053.10
ha55k 2v =
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
+=
cm7278191.158165961986782.0a
961986782.0540296053.10
5ha
=×=
=−
=
ดงนนระยะทตองเสรมเหลกขางคานคแรกหางจากปลายคานระยะ m58.1cm158a == (ข) ทตาแหนงซงรบนาหนกกระทาแบบจด เนองจากใชเหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกดทกระยะ 3.50 เมตร ดงนนกาลงรบแรงเฉอน จะพจารณาโดยรวมผลของพฤตกรรมสมมตแบบ tension field action
0.3121212121.2165350
ha
<== ดงนน
11122449.6
165350
55
ha55k 22v =
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
+=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
+=
272956803.02500
0.1165
10211122449.652.1
Fth
Ek52.1C 2
6
y
2
w
vv =
×⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
×××=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=
แต
y
v
w
6
y
v
w
FEk10.1
th
91336234.762500
10211122449.610.1F
Ek10.1
1650.1
165th
>
=××
=
==
คานเหลกประกอบขนาดใหญ 509
กาลงรบแรงเฉอนประลย
OKkg000,45kg6615.851,1206238.279,1349.0Vkg6238.279,134V
34510999.215.1727043197.0272956803.0500,247V
165350115.1
272956803.01272956803.025000.11656.0V
ha115.1
C1CFA6.0V
nv
n
n
2n
2v
vywn
>=×=φ=
⎥⎦⎤
⎢⎣⎡
×+×=
⎥⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+
−+××××=
⎥⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+
−+=
ขนตอนท 6 ตรวจสอบการรบโมเมนตดดและแรงเฉอนรวมกน ตองตรวจสอบในชวง nvun VVV6.0 φ≤≤ หรอเมอ nbun MMM75.0 φ≤≤ ขณะนทราบวา kg6238.279,134Vn =
และ kg77428.567,806238.279,1346.0V6.0
kg6615.851,120V
n
nv
=×==φ
m.kg2657.820,3906876.093,52175.0M75.0
m.kg6876.093,5219.0
3188.984,468M
m.kg3188.984,468M
n
n
nb
=×=
==
=φ
เมอพจารณาจากแผนภาพของแรงเฉอนและโมเมนตดด เมอคา 6.80Vu = ตน คาของ uM จะนอย และมคานอยกวาคาทตองพจารณาคอ m.kg2657.820,390 นนคอ การรบโมเมนตดดและแรงเฉอนรวมกน ไมมผลตอการรบนาหนกของคานประกอบน ขนตอนท 7 ตรวจสอบการใชเหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกด (ก) ทตาแหนงซงมนาหนกแบบจดกระทา และใชเหลกเสรมขางคานหนงค ขนาดหนาตดขางละ
mm15010×
ตรวจสอบอตราสวน tb วาชะลดเกนไปหรอไม
510 การออกแบบโครงสรางเหลก
OKFE56.0
tb
8391919.152500
10256.0FE56.0
1510150
tb
y
6
y
<
=×
=
==
ตรวจสอบกาลงรบแรงกดประลยของเหลกเสรมขางคาน ( )pbyn AF8.175.0R =φ ถาขนาดขาเชอมระหวางปกคานกบแผนตงเทากบ 10 mm และตดมมทเหลกเสรมขางคานเทากบ 1.5 cm ดงนนเนอทรบแรงกดคอ ( ) 2
pb cm270.15.1152A =×−×= ดงนนกาลงรบแรงกดประลย
( )
OKkg000,27kg125,91R2725008.175.0AF8.175.0R
n
pbyn
>=φ
×××==φ
พจารณากาลงรบนาหนกประลยเมอทาหนาทคลายเสา
OKkg000,27kg2534.791,114P
55427881.245585.0AF85.0Pksc427881.2455F
2500982190114.02500658.0F658.0F
5.1207207228.0102
250041194922.18EF
rKL
41194922.18721178648.6
16575.0r
KL
721178648.655583333.2484
AIr
cm583333.24842
155.00.115212
150.1212
125I
cm550.11520.125A
nc
gcrnc
cr
207207228.0ycr
6y
c
4233
2
22c
>=φ
××==φ=
×=×==
<=×π
=π
=λ
=×
=
===
=⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ +×××+
××+
×=
=××+×=
λ
คานเหลกประกอบขนาดใหญ 511
(ข) ทปลายคาน ซงใชเหลกเสรมขางคานหนงค ขนาดหนาตด mm15012×
ตรวจสอบอตราสวน tb วาชะลดเกนไปหรอไม
OKFE56.0
tb
8391919.152500
10256.0FE56.0
5.1212150
tb
y
6
y
<
=×
=
==
ตรวจสอบกาลงรบแรงกดประลยของเหลกเสรมขางคาน ( )pbyn AF8.175.0R =φ ถาขนาดขาเชอมระหวางปกคานกบแผนตงเทากบ 10 mm และตดมมทเหลกเสรมขางคานเทากบ 1.5 cm ดงนนเนอทรบแรงกดคอ ( ) 2
pb cm4.322.15.1152A =×−×= ดงนนกาลงรบแรงกดประลย ดงนนกาลงรบแรงกดประลย
( )
OKkg500,103kg350,109R4.3225008.175.0AF8.175.0R
n
pbyn
>=φ
×××==φ
พจารณากาลงรบนาหนกประลยเมอทาหนาทคลายเสา
goodNokg500,103kg9349.674,100P
48522914.246785.0AF85.0Pksc522914.2467F
2500987009165.02500658.0F658.0F
5.1176751386.0102
250070571439.15EF
rKL
70571439.15879297769.7
16575.0r
KL
879297769.748
2980AIr
cm29802
155.02.115212
152.1212
112I
cm482.11520.112A
nc
gcrnc
cr
176751386.0ycr
6y
c
4233
2
22c
<=φ
××==φ=
×=×==
<=×π
=π
=λ
=×
=
===
=⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ +×××+
××+
×=
=××+×=
λ
สรป คานเหลกประกอบทกาหนดให ไมสามารถรบนาหนกกระทาดงกลาวได แตจะสามารถรบนาหนกดงกลาวได กตอเมอ
512 การออกแบบโครงสรางเหลก
(ก) เพมเหลกเสรมขางคานแบบไมรบแรงกด ทระยะหางจากปลายคานไมเกนกวา 1.58 เมตร (ข) เพมความหนาของเหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกดทปลายคาน
ตวอยางท 8.3 จงออกแบบคานเหลกประกอบยาว 20 เมตร ใหรบนาหนกแผซงประกอบดวย นาหนกบรรทกคงทใชงาน 2500 kg/m ๖ไมรวมนาหนกคาน) นาหนกบรรทกจรใชงาน 1900 kg/m และใหรบนาหนกจากเสาทกระทาตรงกลางคานซงประกอบดวยนาหนกบรรทกคงทใชงาน 35000 kg และนาหนกบรรทกจรใชงาน 26000 kg สมมตมคายนทางขางทปกบนตลอดความยาวคาน และใชเหลกชนด ASTM A36 ม ,ksc2500Fy = ,ksc102E 6×= และหนก 8000 3m/kg
วธทา ออกแบบโดยวธ ASD ขนตอนท 1 หาความลกทงหมดของหนาตดคาน
ประมาณความลกคานอยระหวาง 12L ถง
10L
m00.21020
10L,m67.1
1220
12L
====
เลอกความลกคาน cm180d = ขนตอนท 2 หาขนาดของเหลกแผนตง สมมตใหปกคานหนา mm50tf = ดงนน cm17052180t2dh f =×−=−= หาความหนาของเหลกแผนตง
(ก) ถาเปนคานประกอบขนาดใหญ yw F
E76.5th≥
cm043473549.1
9174024.162170t
9174024.1622500
10276.5t
170
w
6
w
=≤
=×
≥
คานเหลกประกอบขนาดใหญ 513
(ข) จากมาตรฐาน ว.ส.ท. เหลกแผนตงจะไมเกดการโกงเดาะในแนวตง ถา
ในกรณ 5.1ha<
yw FE74.11
th≤
cm511959764.0
0573444.332170t
0573444.3322500
10274.11t
170
w
6
w
=≥
=×
≤
ในกรณ 5.1ha> ( )ryyw FFF
E48.0th
+≤
( )
cm534926514.08006612.317170t
8006612.317115025002500
10248.0t
170
w
6
w
=≥
=+×
××≤
ดงนนเลอกใชเหลกแผนตงขนาดสง 170 cm หนา 10 mm ขนตอนท 3 หาขนาดของเหลกปกคาน
เนอทหนาตดของเหลกปกคานโดยประมาณ 6
AhFMA w
bf −=
ดงนน หาโมเมนตดดทกระทา ซงเกดจากนาหนกทประกอบดวย สมมตนาหนกของคาน ( ) m/kg5004841900250011.0 →=+= นาหนกแผ ( ) ( ) m/kg490019005002500w =++= นาหนกกระทาเปนจด kg610002600035000P =+=
ดงนน m.kg000,5504
20610008
2049004
PL8
wLM22
max =×
+×
=+=
kg500,792
610002
2049002P
2wLVmax =+
×=+=
สมมตหนวยแรงดดทยอมให ksc150025006.0F6.0F yb =×==
แทนคา 2f cm3529412.187
61170
1500170100000,550A =
×−
××
≈
โดยทสมมตไวแลววาปกคานหนา 5 cm ดงนนความกวางปกคานอยางนอย
cm47058824.375
3529412.187tAb
f
ff ===
เลอกใชขนาดของปกคาน กวาง mm400cm40bf == หนา mm50cm5tf ==
514 การออกแบบโครงสรางเหลก
ขนตอนท 4 ตรวจสอบหนวยแรงดด
yw
6
y
w
FE76.5
th
9174024.1622500
10276.5FE76.5
1701
170th
>
=×
=
==
ดงนนหนวยแรงดดทยอมใหคอ ePGb
'b RRFF =
คานมคายนทางขางตลอดความยาวคาน และอตราสวน
yf
f
6
y
f
f
FE38.0
t2b
74802307.102500
10238.0FE38.0
452
40t2
b
<
=×
=
=×
=
ดงนน ksc150025006.0F6.0F yb =×== 0.1Re = เพราะใชเหลกชนดเดยวกนทงแผนตงและปกคาน
85.05401170
tbht
AAa
ff
w
f
wr =
××
===
คานเหลกประกอบขนาดใหญ 515
จากสมการ
0.1F
E6.076.5tha0005.01R
bw
crPG ≤⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−−=
แตปกคานรบแรงอดเทากบปกคานรบแรงดง cm170hhc ==
0.1996989896.01500
1026.076.51
17085.00005.01R6
PG <=⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛ ××−××−=
ดงนน หนวยแรงดดทยอมให ksc484844.14950.1996989896.01500RRFF ePGb
'b =××==
จากรปตดทเลอกใช
=xI สเหลยมเตม – สเหลยมเจาะออก 12db
12bd 3
113
−=
( ) ( ) 433
x cm750,472,312
521801401218040I =
×−×−−
×=
3x
x cm11111.586,3890
750,472,3cIS
cm902
1802dc
===
===
หนวยแรงดดทเกดขนจรง
ksc484844.1495FF383342.142511111.586,38
1001000550SMf '
bbxx
xbx ==<=
××== ใชได
ขนตอนท 5 ตรวจสอบหนวยแรงเฉอนและพจารณาหาตาแหนงของเหลกเสรมขางคาน
(ก) ทปลายคาน หากใชเหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกดทฐานรองและทกงกลางซงมนาหนกแบบจดกระทา === cm1000m10a ระยะหางระหวางคายนทางขางของปกรบแรงอด ==×−=−= cm17052180t2dh f ความสงของแผนตง
0.1882352941.51701000
ha
>==
ดงนน 4556.5882352941.5
434.5
ha434.5k 22v =+=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
+=
2455532.63
25001025
FE5
1701
170th
6
y
w
=××
=
==
516 การออกแบบโครงสรางเหลก
goodNoFksc6470588.4671170
79500AVf
ksc4923073.20289.2
234081107.0250089.2CF
F
234081107.02500170
1024556.555.1
Fth
Ek55.1C
FE5
th
vw
v
vyv
2
6
y
2
w
vv
yw
>=×
==
=×
==
=×
×××=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=
>
หนวยแรงเฉอนทเกดขนมากกวาหนวยแรงเฉอนทยอมให ใชไมได ตองพจารณาเสรมเหลกขางคานชวงใน (intermediate stiffener) ดวย หาตาแหนงตวแรกของเหลกเสรมขางคานตวในแบบไมรบแรงกด พจารณาไดจากใหหนวยแรงเฉอนทรบไดเทากบหนวยแรงเฉอนทเกดขน
5406.0
250089.26470588.467
F89.26470588.467C
6470588.467f89.2CF
F
yv
vvy
v
=×
=×
=
===
cm9626605.13317078801565.0h78801565.0a
0.178801565.0459946774.12
34.5ha
59946774.12
ha34.54k
59946774.1210255.1
25001705406.0k
5406.02500170
102k55.1
Fth
Ek55.1C
2v
6
2
v
2
6v
y
2
w
vv
=×==
<=−
=
=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
+=
=××××
=
=×
××=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=
ดงนน ใชเหลกเสรมขางคานตวแรกแบบไมรบแรงกด ทระยะ 1 เมตร จากปลายคาน (ข) หาตาแหนงถดไปของเหลกเสรมขางคานชวงใน ถาใชเหลกเสรมขางคานแบบไมรบแรงกดทกๆ ระยะ 3 เมตร จนถงกลางชวงคาน ดงนนตรวจสอบหนวยแรงเฉอนทระยะ 1 เมตรแรกทหางจากปลายคาน โดยพจารณารวมพฤตกรรมรบแรงดงสมมต tension field action
คานเหลกประกอบขนาดใหญ 517
284232218.02500170
102624444444.655.1
Fth
Ek55.1C
624444444.6764705882.1
434.5
ha434.5k
0.1764705882.1170300
ha
2
6
y
2
w
vv
22v
=×
×××=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=
=+=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
+=
>==
หนวยแรงเฉอนทยอมให
OKFksc8235294.4381170
00.1490079500AVf
ksc3205703.511591086579.089.2
2500F
764705882.1115.1284232218.01284232218.0
89.22500F
ha115.1
C1C89.2
FF
vw
v
v
2v
2v
vy
v
<=×
×−==
=×=
⎥⎦
⎤⎢⎣
⎡
+
−+×=
⎥⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+
−+=
(ค) หาขนาดของเหลกเสรมขางคานแบบไมรบแรงกด สมมตใชเหลกเสรมขางคานเปนค คา 0.1D = ดงนน
2st
2
2
st
2
2
vst
cm95508976.13Amin
0.117011
1703001
170300
170300
2284232218.01Amin
YDht
ha1
ha
ha
2C1Amin
=
××××
⎥⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
−−
=
⎥⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
−−
=
และ
444
st cm6336.13350
17050hImin =⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛=⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛=
518 การออกแบบโครงสรางเหลก
เลอกใชแผนเหลกขนาดกวาง 75 mm หนา 10 mm ยาว 165 cm เสรม 2 ขาง
( ) st4
232
3
st Imincm25.34120.1
25.75.70.1
125.70.12Ad
12bhI >=
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ +×+
××=+=
ตรวจสอบ
OKFE56.0
tb
8391919.152500
10256.0FE56.0
5.71075
tb
y
6
y
<
=×
=
==
ขนตอนท 6 ตรวจสอบการรบโมเมนตดดและแรงเฉอนรวมกน โดยคดรวมกบพฤตกรรมการรบแรงดงสมมต หรอ tension field action ซงตองตรวจสอบดวยสมการ
yyv
vb F6.0F
Ff375.0825.0F ≤⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−=
ทตาแหนงนาหนกกระทาเปนจดนน
ksc4117647.1791170
500,30AVf
wv =
×==
จากขอ (ข) ทราบวา ksc3205703.511Fv =
ksc150025006.0F6.0
ksc550728.173325003205703.5114117647.179375.0825.0F
y
b
=×=
=×⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ ×−=
ดงนนใช ksc1500Fb = ทจรงในสภาวะท vv F6.0f < ไมตองตรวจสอบการรบโมเมนตดดและแรงเฉอนรวมกน
ขนตอนท 7 หาขนาดของเหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกด
(ก) ตรงกลางคาน ทรบแรงกด 61000 kg
คานเหลกประกอบขนาดใหญ 519
กาลงรบแรงกดของเหลกเสรมขางคาน
2
ypb
pby
cm11111111.2725009.0
61000F9.0
61000A
61000AF9.0
=×
==
=
สมมตใชแผนเหลกหนา cm2.1mm12t == มแผนเหลก 2 แผน ดงนนความกวางแผนเหลกตองไมนอยกวา
cm2962963.112.12
11111111.27b =×
=
ขณะเดยวกนความกวางตองไมมากกวา
cm00703028.192.18391919.15b
8391919.152500
10256.0FE56.0
tb 6
y
=×≤
=×
=≤
ดงนนใชเหลกเสรมขางคานหนงค ขนาดหนาตด mm15012× ถาขนาดขาเชอมระหวางปกคานกบแผนตงเทากบ 10 mm และตดมมของเหลกเสรมขางคานเทากบ 1.5 cm ดงนน ( ) 22
pb cm27cm4.322.15.1152A >=×−×=
ตรวจสอบกาลงรบนาหนกเมอทาหนาทคลายเสา
( )
cm990723752.661083333.2981
AI
r
cm083333.2981I2
1520.1
152.1212
152.12
12125
Ad12
bdI
cm61152.12125A
4
2332
3
2
===
=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+×××+
××+
×=+=
=××+×=
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−
=
==
>=××π
=π
=
=×
=
3
cc
y
2
c
a
c
62
y
2
c
rCKL
81
rCKL
83
35
FrCKL
211
F
145137012.06637061.125
23845492.18rCKL
rKL6637061.125
25001022
FE2C
23845492.18990723752.6
17075.0r
KL
520 การออกแบบโครงสรางเหลก
[ ]
OKkg000,61kg71687.692,8761585522.1437AFPksc585522.1437F
145137012.081145137012.0
83
35
2500145137012.05.01F
a
a
3
2
a
>=×===
⎥⎦⎤
⎢⎣⎡ ×−×+
××−=
(ข) ทปลายคาน แรงปฏกรยา 79500 kg ใชเหลกเสรมขางคานหนงคขนาดหนาตด mm15016× วางหางจากปลายคาน 5 cm ถาขนาดขาเชอมระหวางปกคานกบแผนตงเทากบ 10 mm และตดมมของเหลกเสรมขางคานเทากบ 1.5 cm ดงนนพนทรบแรงกดคอ ( ) 2
pb cm2.436.15.1152A =×−×= รบแรงกดได kg500,79kg200,972.4325009.0AF9.0P pby >=××==
ตรวจกาลงรบนาหนกเมอทาหนาทคลายเสา
( )
124685704.06637061.125
66846773.15rCKL
rKL6637061.125
25001022
FE2C
66846773.1513736239.8
17075.0r
KL
cm13736239.860
3973AIr
cm3973I2
1520.1156.12
12156.12
12112Ad
12bdI
cm60156.12112A
c
62
y
2
c
4
2332
3
2
==
>=××π
=π
=
=×
=
===
=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ +×××+
××+
×=+=
=××+×=
[ ]
OKkg500,79kg7983.875,8660929972.1447AFPksc929972.1447F
124685704.081124685704.0
83
35
2500124685704.05.01F
rCKL
81
rCKL
83
35
FrCKL
211
F
a
a
3
2
a
3
cc
y
2
c
a
>=×===
⎥⎦⎤
⎢⎣⎡ ×−×+
××−=
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−
=
คานเหลกประกอบขนาดใหญ 521
ขนตอนท 8 ตรวจสอบนาหนกของคานประกอบทได ปรมาตรของปกคาน 3
f m8.02040.005.02V2 =×××= ปรมาตรของแผนตง 3m34.02070.101.0 =×× เหลกเสรมขางคาน แบบไมรบแรงกด ม 12 ชน ขนาด mm16507510 ×× ปรมาตรแบบไมรบแรงกด 3m01485.065.1075.001.012 =××× แบบรบแรงกด ขนาด mm170015012 ×× จานวน 2 ชน และขนาด m170015016 ×× จานวน 4 ชน ปรมาตรแบบไมรบแรงกด 3m02244.070.115.0016.0470.115.0012.02 =×××+××× รวมปรมาตร 3m17729.102244.001485.034.08.0 =+++
นาหนกคาน m/kg916.47020
32.9418kg32.941817729.18000 ===×= นอยกวาทสมมต
ไวท 500 kg/m ใชได ขนตอนท 9 ออกแบบรอยตอตางๆ ของคานประกอบ สมมตใชลวดเชอมชนด E70 กาลงของลวดเชอม ksc147049003.0 =×= (ก) รอยตอระหวางปกคานกบเหลกแผนตง
แรงเฉอนในแนวนอนของรอยตอน I
VQ=
== kg500,79V แรงเฉอน
( ) ==⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ −××= 3cm500,17
25
2180540Q โมเมนตของพนทเหนอรอยตอรอบแกนสะเทน
( )( ) 433
cm750,472,312
521801401218040I =
×−−−
×=
แรงเฉอนในแนวนอน cm/kg6191059.400750,472,3
500,17500,79=
×
แผนเหลกทบางทสดคอแผนตงหนา 10 mm ใชขนาดการเชอม = 10 – 2 = 8 mm ตามขอกาหนด ถาเปนการเชอมแบบเวนระยะ (intermittent weld) จะตองเชอมยาวอยางนอย mm3284Lmin =×= แตตองไมนอยกวา 38 mm ดงนนใชความยาวรอยเชอมแตละชวง 50 mm = 5 cm รอยเชอมม 2 ดาน ดงนนกาลงรบแรงเฉอนของรอยเชอม cm/kg864.166214708.0707.02tF707.0 v =×××=
522 การออกแบบโครงสรางเหลก
แตกาลงรบแรงเฉอนของเหลกแผน cm/kg10000.125004.0tF4.0 y =××== ดงนน หากจะเกดการวบตเนองจากแรงเฉอนจะไมเกดทรอยเชอมแตจะเกดทแผนเหลกแผนตง กาลงของรอยเชอม kg500051000cm/kg1000 =×== แตแรงเฉอนในแนวนอน cm/kg6191059.400= รอยเชอมยาว 5 cm จะตองรบแรงนได ดงนนระยะจากศนยรอยเชอมถงศนยรอยเชอมจะมระยะหาง
cm48068284.126191059.4005000
==
มาตรฐาน AISC ใหขอกาหนดเกยวกบ การเวนระยะเชอมสาหรบคานเหลกประกอบไวดงน
- เมอรอยเชอมรบแรงอด เวนระยะหางจากรอยเชอมถงรอยเชอมไดไมเกน y
f FEt75.0 แตไมเกน 30
cm - เมอรอยเชอมรบแรงดง เวนระยะหางจากศนยถวงรอยเชอมถงศนยถวงรอยเชอมไดไมเกน ft24 แตไมเกน 30 cm ถาเชอมเวนระยะจากศนยถวงถงศนยถวง = 12 cm
ระยะหางระหวางรอยเชอม cm30cm725
2512 <=−−
ดงนนใชขาเชอม 8 mm เชอมยาว 50 mm และเวนระยะจากศนยถงศนย 120 mm (ข) รอยตอระหวางเหลกแผนตงกบเหลกเสรมขางคานแบบไมรบแรงกด แรงเฉอนระหวางเหลกแผนตงกบเหลกเสรมขางคาน
cm/kg7025157.405102
2500170027.0EF
h027.0 6
33y =
××=
เลอกใชการเชอมแบบเวนระยะ ขนาดขาเชอม 3 mm เชอมยาว 50 mm แผนเหลกม 2 แผน แตละแผนมรอยเชอม 2 ดาน ดงนนกาลงรบแรงเฉอนของรอยเชอม cm/kg148.124714703.0707.022tF707.0 v =××××= แตกาลงรบแรงเฉอนของเหลกแผน cm/kg6006.025004.0tF4.0 y =××== ดงนน หากจะเกดการวบตเนองจากแรงเฉอนจะไมเกดทรอยเชอมแตจะเกดทแผนเหลกแผนตง กาลงของรอยเชอม kg30005600cm/kg600 =×== แตแรงเฉอน cm/kg7025157.405= รอยเชอมยาว 5 cm จะตองรบแรงนได ดงนนระยะจากศนยรอยเชอมถงศนยรอยเชอมจะมระยะหาง
cm394580718.77025157.4053000
==
คานเหลกประกอบขนาดใหญ 523
มาตรฐาน AISC ใหขอกาหนดเกยวกบการเวนระยะการเชอม (สาหรบเหลกเสรมขางคาน) ดงน ใหเวนระยะหางระหวางรอยเชอมไดไมเกน wt16 แตไมกน 25 cm ถาเชอมใหระยะจากศนยถงศนย 5 cm
ระยะหางระหวางรอยเชอม cm025
255 =−−=
ดงนนใชขาเชอม 3 mm เชอมตลอดความยาวของเหลกเสรมขางคาน (ค) รอยตอระหวางเหลกแผนตงกบเหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกด
แรงกดทปลายคาน cm/kg0479042.4765.15.1170
79500=
−−=
เลอกใชการเชอมแบบเวนระยะ ขนาดขาเชอม 8 mm เชอมยาว 50 mm แผนเหลกม 2 แผน แตละแผนมรอยเชอม 2 ดาน ดงนนกาลงรบแรงเฉอนของรอยเชอม cm/kg728.332514708.0707.022tF707.0 v =××××= แตกาลงรบแรงเฉอนของเหลกแผน cm/kg10000.125004.0tF4.0 y =××== ดงนน หากจะเกดการวบตเนองจากแรงเฉอนจะไมเกดทรอยเชอมแตจะเกดทแผนเหลกแผนตง กาลงของรอยเชอม kg500051000cm/kg1000 =×== แตแรงเฉอน cm/kg0479042.476= รอยเชอมยาว 5 cm จะตองรบแรงนได ดงนนระยะจากศนยรอยเชอมถงศนยรอยเชอมจะมระยะหาง
cm50314465.100479042.4765000
==
ถาเชอมเวนระยะจากศนยถงศนย = 10 cm
ระยะหางระหวางรอยเชอม cm16116t16cm525
2510 w =×=<=−−=
ดงนนใชขาเชอม 8 mm เชอมยาว 50 mm และเวนระยะจากศนยถงศนย 10 cm
ออกแบบโดยวธ LRFD ขนตอนท 1 หาความลกทงหมดของหนาตดคาน
ประมาณความลกคานอยระหวาง 12L ถง
10L
m00.21020
10L,m67.1
1220
12L
====
เลอกความลกคาน cm180d = ขนตอนท 2 หาขนาดของเหลกแผนตง สมมตใหปกคานหนา mm50tf = ดงนน cm17052180t2dh f =×−=−=
524 การออกแบบโครงสรางเหลก
หาความหนาของเหลกแผนตง
(ก) ถาเปนคานประกอบขนาดใหญนน yw F
E70.5th≥
044.18245682.162170t
8245682.162t
1702500
000,040,270.5t
170
w
w
w
=≤
≥
≥
ความหนาของเหลกแผนตงตองไมเกน 1.044 cm (ข) จากขอกาหนด เหลกแผนตงจะไมเกดการโกงเดาะในแนวตง หาก
กรณ 5.1ha≤ นน
yw FE74.11
th≤
361479.3352500
000,040,274.11t
170
w
=≤
507.0361479.335170tw =≥ cm
กรณ 5.1ha> นน ( )ryyw FFF
E48.0th
+≤
( )
1566744.324115025002500000,040,248.0
t170
w
=+
×≤
524.01566744.324170tw =≥ cm
ใช 1150Fr = ksc เนองจากคานประกอบใชวธเชอมตอแผนเหลก ดงนนเลอกใชเหลกแผนตงสง 1700 mm หนา 10 mm ขนตอนท 3 หาขนาดของเหลกปกคาน เนอทหนาตดของเหลกปกคานทตองการโดยประมาณ
6
AhF9.0
MA w
y
uf −=
ตอนนยงขาดคาโมเมนตดดประลย uM สมมตนาหนกคาน 10% ของนาหนกบรรทกทรบ หรอ ( ) ( ) 4401900250010.0LLDL10.0wb =+×=+×= kg/m นาหนกแผประลย ( ) 656819006.144025002.1LL6.1DL2.1wu =×++×=+= kg/m
คานเหลกประกอบขนาดใหญ 525
โมเมนตดดประลยสงสดทกลางคาน
400,7464
20600,838
2065684LP
8LwM
2u
2u
u =×
+×
=+= kg.m
000,640,74Mu = kg.cm แรงเฉอนประลยสงสดทจดรองรบ
480,1072600,83
2206568
2P
2LwV uu
u =+×
=+= kg
ดงนนเนอทหนาตดของปกคานทตองการคอ
8039216.166
60.1170
25001709.0000,640,745b
6ht
hF9.0M
6A
hF9.0MtbA
f
w
y
uw
y
ufff
=×
−××
=×
−=−==
36.335
8039216.166bf == cm 35⇒ cm = 350 mm
ดงนน ใชปกคานขนาดกวาง 350 mm หนา 50 mm ม 175535Af =×= 2cm ขนตอนท 4 ตรวจสอบกาลงรบโมเมนตดดประลย กาลงรบโมเมนตดดประลย nbMφ= เมอ พจารณาจากปกรบแรงดง yextn FRSM = พจารณาจากปกรบแรงอด crePGxcn FRRSM = หาคาตางๆ ทเกยวของดงน 0.1Re = เมอเหลกทใชทาปกคานกบทใชทาแผนตงเปนเหลกชนดเดยวกน
526 การออกแบบโครงสรางเหลก
เมอมคายนทางขางตลอดความยาว การวบตแบบโกงเดาะทางขางจากการบด (Lateral Torsional Buckling : LTB) แตจะเปนการโกงเกาะของปกคานเฉพาะท (Flange Local Buckling : FLB) โดยพจารณาดงน
p
yp
f
f
85497121.102500
000,040,238.0FE38.0
5.3502
350t2
b
λ<λ
===λ
=×
==λ
ดงนน 2500FF ycr == ksc
971428571.0535
0.1170tb
htAAa
ff
w
f
wr =
××
===
ตวคณลดคาจากการโกงเดาะในชวงอลาสตกของเหลกแผนตง PGR
99651479.0R
2500000,040,270.5
0.1170971428571.00005.01R
0.1FE70.5
tha0005.01R
PG
PG
crw
crPG
=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−××−=
≤⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛−−=
หนาตดคานประกอบดวยสเหลยมเตมกวาง 35 cm ลก 180 cm แลวเจาะออกกวาง 35-1.0 = 34 cm ลก 180 – 5 – 5 = 170 cm ดงนนโมเมนตอนเนอรเชยของคานคอ
333.833,089,31217034
1218035I
33
=×
−×
= cm4
ระยะจากแกนสะเทนถงผวบนสดและลางสด
902
1802dc === cm
โมดลสหนาตดของคานรอบแกนหลก x คอ
48148.331,3490
333.833,089,3cISx === cm3
ทปกคานรบแรงดง 7.703,828,8525000.148148.331,34FRSM yextn =××== kg.cm ทปกคานรบแรงอด 25000.199651479.048148.331,34FRRSM crePGxcn ×××== 65.572,529,85Mn = kg.cm = 855,295.7265 kg.m เลอกคานอย 7265.295,855Mn = kg.m
คานเหลกประกอบขนาดใหญ 527
นนคอ กาลงรบโมเมนตดด 1538.766,7697265.295,8559.0Mnb =×=φ kg.m > 400,746Mu = kg.m ขนตอนท 5 ตรวจสอบกาลงรบแรงเฉอนและพจารณาหาตาแหนงของเหลกเสรมขางคาน
(ก) แรงเฉอนทปลายคาน หากใชเหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกดทปลายทงสองและทกงกลางคานเทานน ระยะหางระหวางเหลกเสรมขางคาน a = 10.00 m = 1,000 cm และ ความสงของแผนตง h = 170 cm ดงนน
1700.1
170th
5k
0.3882352941.5170000,1
ha
w
v
==
=
>==
50858244.87
500,2000,040,2537.1
FEk37.1
26236546.70500,2
000,040,2510.1F
Ek10.1
y
v
y
v
=×
=
=×
=
พบวา y
v
w FEk37.1
th> จะไดวา
214588235.02500170
000,040,2552.1
Fth
Ek52.1C 2
y
2
w
vv =
×××
=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=
ดงนน ( ) ( )vywvywnv CFht6.09.0CFA6.09.0V ==φ ( ) 99993.247,49214588235.025000.11706.09.0Vnv =××××=φ kg 480,107VV unv =<φ kg แสดงวาตองเสรมเหลกขางคานชวงใน (intermediate stiffener) ดวย หาตาแหนงเหลกเสรมขางคานแบบไมรบแรงกดตวแรก a ให ( ) 480,107VCFht6.09.0V uvywnv ===φ
( )
46832244.02500
0.1170
000,040,2k52.1
46832244.025000.11706.09.0
480,107
Fth
Ek52.1C
480,107C25000.11706.09.0
2v
y
2
w
vv
v
=
×⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
×
=××××
=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=
=×××
528 การออกแบบโครงสรางเหลก
91211826.10000,040,252.1
250017046832244.0k2
v =×
××=
เนองจาก 2
2v ah55
ha55k ⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛+=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
+=
087393053.1182423652.1a
170
182423652.1a
170
182423652.15
591211826.105
5kah
2
v2
==
=⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
=−
=−
=⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
3372136.156087393053.1
170a == cm
เลอกใชเหลกเสรมขางคานแบบไมรบแรงกดตวในตวแรกทระยะ 1.00 เมตร จากปลายคาน เหลอชวงระยะจากเหลกขางคานตวในแรกไปถงกลางคานระยะ 10.00 – 1.00 = 9.00 เมตร สมมตสวนทเหลอเสรมเหลกขางคานทกระยะ 3.00 เมตร
283494902.0C
25000.1
170000,040,2605555556.652.1
Fth
Ek52.1C
605555556.6764705882.1
55
ha55k
764705882.1170300
ha
v
2
y
2
w
vv
22v
=
×⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
××=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛=
=+=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
+=
==
เนองจาก 1700.1
170th
w
==
y
v
w
y
v
FEk10.1
th
75928017.802500
000,040,2605555556.610.1F
Ek10.1
>
=×
=
ดงนน
⎥⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+
−+=
2v
vywn
ha115.1
C1CFA6.0V
คานเหลกประกอบขนาดใหญ 529
( )
⎥⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+
−+××××=
2n
170300115.1
283494902.01283494902.025000.11706.0V
6656.619,150Vn = kg กาลงรบแรงเฉอนทตาแหนง 1.00 เมตรจากปลายคานตรงเหลกเสรมภายในแรกอยนนคอ 699.557,1356656.619,1506.0Vnv =×=φ kg แรงเฉอนจรงทระยะ 1.00 เมตร จากปลายคานซงเปนคาสงสดของชดเหลกขางคานภายในทม a = 3.00 m 912,10000.1568,6480,107xwRV uu =×−=−= kg < nvVφ
(ข) หาขนาดของเหลกเสรมขางคานแบบไมรบแรงกด สมมตใชเหลกเสรมขางคานเปนคทาใหคา D = 1.0 ดงนน
( ) 0t18V
VC1Dht15.0FF
Amin 2w
nv
uvw
st,y
yst ≥⎥
⎦
⎤⎢⎣
⎡−
φ−=
( )
0398772949.4Amin
0.118699.557,135
912,100283494902.010.11700.115.025002500Amin
st
2st
<−=
⎥⎦
⎤⎢⎣
⎡ ×−×−×××=
5.0197222222.123001705.22
170300
5.22
ha
5.2j2
22 <−=−⎟⎠⎞
⎜⎝⎛=−
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
=−
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
= ใช 5.0j =
และ 1505.00.1300jatImin 33wst =××=≥
15012tbImin
3
st ==
สมมตใชเหลกเสรมขางคานหนา t = 6 mm = 0.6 cm ดงนน
15012
b6.0Imin3
st ==
530 การออกแบบโครงสรางเหลก
30006.012150b3 =
×=
4224957.143000b 3 == cm ความกวางของเหลกเสรมขางคานทงคคอ 14.4224957 cm แตละขางตองการความกวาง 7.21124785 cm สมมตใชแผนเหลกกวาง 75 mm หนา 6 mm ยาว 165 cm (นอยกวาระยะ h = 170 cm เพราะเปนแบบไมรบแรงกด) เสรมสองขาง ตรวจสอบ
y
y
FE56.0
tb
99679958.152500
000,040,256.0FE56.0
5.126.05.7
tb
<
==
==
ใชได ขนตอนท 6 ตรวจสอบการรบโมเมนตดดรวมกบแรงเฉอน เมอพจารณาพฤตกรรมการรบแรงดงสมมต ตองตรวจสอบในชวงท nvun VVV6.0 φ≤≤ หรอเมอ nbun MMM75.0 φ≤≤ ทตาแหนง 1.00 เมตรจากปลายคาน ม 6656.619,150Vn = kg 79936.371,906656.619,1506.0V6.0 n =×= kg 699.557,1356656.619,1509.0Vnv =×=φ kg โมเมนตดดสงสดทางทฤษฎทรบได 7265.295,855Mn = kg.m 7949.471,6417265.295,85575.0M75.0 n =×= kg.m 1538.766,7697265.295,8559.0Mnb =×=φ kg.m ให 79936.371,90V6.0V nu == kg และ 79949.471,641M75.0M nu == kg.m หาตาแหนงท 79936.371,90V6.0V nu == kg แลวหาคาของ uM ไปเทยบกบ nM75.0
x568,6480,10779936.371,90
xwRV uu
−=−=
604780853.2568,6
79936.371,90480,107x =−
= m
22uu 604780853.2568,6
21604780853.2480,107xw
21RxM ××−×=−=
2893.680,257Mu = kg.m < 79949.471,641M75.0 n = kg.m จงอยนอกชวงพจารณา หมายความวาการรบโมเมนตดดรวมกบการรบแรงเฉอน หนาตดนรบได
คานเหลกประกอบขนาดใหญ 531
ขนตอนท 7 หาขนาดเหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกด
(ก) ทกลางคาน รบแรงกด 600,83Ppb = kg กาลงรบแรงกดประลยของเหลกเสรมขางคาน
( )
pb
pbynbr
A25008.175.0600,83
AF8.175.0R
××=
=φ
เนอทรบแรงกดทตองการ
77037037.2425008.175.0
600,83Apb =××
= 2cm
สมมตแผนเหลกรบแรงกดหนา 12tpb = mm หาความกวางทตองการ 77037037.242.1btbA pbpbpbpb =×==
64197531.202.1
77037037.24bpb == cm
แตเสรมสองขางดงนนแตละขางกวางอยางนอย
32098765.102
64197531.202
bpb == cm
แตความกวางแตละขางตองไมเกนกวา
19615962.192500
000,040,22.156.0FEt56.0
2b
ypb
pb =×=≤ cm
เลอกใชความกวาง 150 mm หนา 12 mm เสรมสองขาง สมมตขนาดขาเชอมระหวางปกคานกบเหลกแผนตงเทากบ 10 mm เหลกเสรมขางคานตองตดมมเพอหลบรอยเชอมน สมมตตดไป 15 mm รปโคงหนงสวนสของวงกลม (ลด stress concentration) พนทรบแรงกดจะลดลง สวนทเหลอจงเปน 2Apb = ขาง ( ) 4.322.15.10.15 =×−× 77.24cm2 > 2cm ตรวจสอบกาลงรบนาหนกประลยเมอทาหนาทคลายเสา
เนอทหนาตดรบแรงกดทกลางคานสวนของเหลกแผนตงมาตรฐานกาหนดความกวางไวท 25 cm 612.1152125A =××+×= cm2
532 การออกแบบโครงสรางเหลก
283333.29813
212.1
321152.1
212
125I
33
3
=
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡⎟⎠⎞
⎜⎝⎛×
−⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ +
×+×
= cm4
048975497.7612833333.2981
AIr === cm
08773489.18048975497.7
17075.0r
KL=
×=
5.1201552983.0000,040,2
250008773489.18EF
rKL y
c <=π
=π
=λ
851779.24572500658.0F658.0F22
c 201552983.0ycr =×== λ ksc
6147.439,12761851779.245785.0AFP gcrcnc =××=φ=φ kg > 83,600 kg ระบบคายนทางขางแบบรบแรงกดทกลางคานรวมกบแผนตงรบนาหนกกดทกลางคานได (ข) ทปลายคาน แรงปฏกรยาประลย 480,107R u = kg ใชเหลกเสรมขางคานหนงคแตละขางหนาตดกวาง 15 cm หนา 16 mm วางหางจากปลายคานเขาไปทางกลางคานระยะ 5 cm สมมตขนาดขาเชอมระหวางปกคานกบเหลกแผนตงเทากบ 10 mm เหลกเสรมขางคานตองตดมมเพอหลบรอยเชอมน สมมตตดไป 15 mm รปโคงหนงสวนสของวงกลม (ลด stress concentration) พนทรบแรงกดจะลดลง เนอทหนาตดรบแรงกดทปลายคานสวนของเหลกแผนตงมาตรฐานกาหนดความกวางไวท 12 cm
606.11520.112A =××+×= cm2
39733216.1
321156.1
212
112I
33
3
=
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡⎟⎠⎞
⎜⎝⎛
−⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ +
×+×
= cm4
คานเหลกประกอบขนาดใหญ 533
13736239.860
3973AIr === cm
5.1174594908.0000,040,2
250013736239.8
17075.0EF
rKL y
c <=π
×=
π=λ
305547.24682500658.0F658.0F22
c 174594908.0ycr =×== λ ksc
5829.883,12560305547.246885.0AFP gcrcnc =××=φ=φ kg > 107,480 kg เหลกขางคานรวมกบแผนตงของคานรบแรงปฏกรยาทปลายคานได ขนตอนท 8 ตรวจสอบนาหนกของคานประกอบทได โดยหาปรมาตรแลวคณกบหนวยนาหนกของเหลก 7850 kg/m3 กจะไดนาหนกทงหมดของคาน แลวหานาหนกตอความยาว 1 เมตรเทยบกบนาหนกทสมมตวามากกวาหรอไม ปกคาน หนา 5 cm กวาง 35 cm ยาว 20 m ม 2 ปก ปกบนกบปกลาง
7.02010035
10052Vf =×××= m3
แผนตง 1 แผน หนา 1.0 cm ลก 170 cm ยาว 20 m
34.020100170
1000.11Vw =×××= m3
เหลกเสรมขางคานแบบไมรบแรงกดม 6 ตาแหนง ๆ ละ 2 แผน รวม 12 แผน ความหนา 6 mm กวาง 75 mm ยาว 165 cm
00891.0100165
100075
1000612Vpb =×××= m3
เหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกดทกลางคาน ม 2 แผน ความหนา 12 mm กวาง 150 mm ยาว 170 cm
00612.0100170
1000150
1000122Vpb =×××= m3
เหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกดทปลายคานม 4 แผน ความหนา 16 mm กวาง 150 mm ยาว 170 cm
01632.0100170
1000150
1000164Vpb =×××= m3
รอยเชอมระหวางปกกบแผนตง ขนาดขาเชอม 10 mm ตลอด 4 แนวๆ ละ 20 เมตร
004.0100010
100010
21204Vweld =××××= m3
รอยเชอมระหวางเหลกเสรมขางคานแบบไมรบแรงกด ม 12 แผน แตละแผนมรอยเชอมขนาดขาเชอม 6 mm 2 แนว ยาวแนวละ 16951515165075 =−−+ mm
00073224.010001695
10006
10006
21212Vweld =×××××= m3
รอยเชอมระหวางเหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกดทงทกลางคานและทปลายคานม 6 แผน มรอยเชอมแผนละ 2 แนว ขาเชอม 10 mm ยาวแนวละ 19401541700150150 =×−++ mm
534 การออกแบบโครงสรางเหลก
001164.010001940
100010
100010
2126Vweld =×××××= m3
ปรมาตรรวมทงสน
01632.000612.000891.034.07.0V ++++= 001164.000073224.0004.0 +++ 07724624.1V = m3 นาหนกคานทงหมด 382984.456,807724624.17850W =×= kg นาหนกเฉลยตอความยาว 1 เมตร
8191492.42220382984.456,8
LWw === kg/m < 440 kg/m ทสมมตไว ใชได
ขนตอนท 9 ออกแบบรอยตอตางๆ ของคานประกอบ สมมตใชลวดเชอมชนด E70 กาลงของลวดเชอม ( )( )Lt707.0F6.075.0AF weldExxwww =φ ( )( ) ( )Lt707.02205Lt707.049006.075.0AF wweldwww =×=φ kg (ก) รอยตอระหวางแผนเหลกปกคานกบแผนตง แรงเฉอนในแนวนอนทรอยตอน
IQVv uv
uh =
480,107Vuv = kg
5.312,1525
2170355Q =⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ +××= cm3
( ) ( ) 333.833,089,312
1700.13512
5517035I33
=×−
−++×
= cm4
6460435.532333.833,089,3
5.312,15480,107vuh =×
= kg/cm
แผนตงหนา 10 mm ซงบางกวาแผนปกทหนา 50 mm แลวความหนามากกวา 6 mm ดงนนขนาดขาเชอมจงลดลงอก 2 mm เหลอเปนขนาดขาเชอม tweld =10 – 2 = 8 mm เมอจะเชอมแบบเวนระยะ (intermittent weld) ตองเชอมยาวอยางนอย 38t4L weldmin ≥= mm 3284Lmin =×= mm < 38 mm ดงนนใหเชอมยาว L = 50 mm = 5 cm
คานเหลกประกอบขนาดใหญ 535
กาลงรบแรงเฉอนของรอยเชอมทม 2 ขาง
( ) 296.2494L
L8.0707.022052L
AFv wwwweld =
××=
φ= kg/cm
กาลงรบแรงเฉอนของเหลกแผนตงเอง ( ) ( ) 13500.125006.09.0tF6.0v wyvweb =×××=φ= kg/cm < 2494.296 kg/cm ดงนนกาลงรบแรงเฉอนของรอยตอตองพจารณาจากการวบตดวยแรงเฉอนทเหลกแผนตง แตเนองจากความยาวของรอยเชอมแตละชวง L = 5 cm ดงนนระยะชวงหางระหวางรอยเชอมหาไดจาก
67.126460435.532
51350x =×
= cm
ตองเชอมเวนระยะจากศนยถงศนยของรอยเชอม 12.5 cm หรอเชอมชวงยาวชวงละ 5 cm ชองวางระหวางรอยเชอม = 12.5 – 5 = 7.5 cm มาตรฐาน AISC มขอกาหนดเกยวกบการเวนรอยเชอมสาหรบคานเหลกประกอบ ดงน - เมอเชอมตรงปกคานรบแรงอด ใหเวนระยะหางจากรอยเชอมถงรอยเชอมไดไมเกน
y
f FEt75.0x = และตองไมเกน 30 cm
- เมอเชอมตรงปกคานรบแรงดง ใหเวนระยะหางจากศนยถวงรอยเชอมถงศนยถวงรอยเชอมไดไมเกน 30t24x f ≤= cm กรณนระยะหางระหวางรอยเชอมทปกคานรบแรงอดคอ 7.5 cm < 30 cm ดงนนใชขาเชอม 8 mm เชอมยาว 50 mm และเวนระยะจากศนยถงศนย 12.5 cm หรอเวนระยะจากรอยเชอมถงรอยเชอม 7.5 cm (ข) รอยตอระหวางเหลกแผนตงกบเหลกเสรมขางคานแบบไมรบแรงกด แรงเฉอนระหวางเหลกแผนตงกบเหลกเสรมขางคาน
5089152.669000,040,2
2500170045.0EF
h045.0v33
yb =×== kg/cm
เลอกใชการเชอมแบบเวนระยะ ขนาดขาเชอม =weldt 3 mm เชอมยาวชวงละ =L 50 mm ม 2 ดาน แตละจดมเหลก 2 แผน
( ) 722.1870L
L3.0707.0220522L
AFv wwwweld =
×××=
φ= kg/cm
กาลงรบแรงเฉอนของเหลกแผนตงเอง ( ) ( ) 8106.025006.09.0tF6.0v wyvweb =×××=φ= kg/cm < 1870.722 kg/cm ดงนนกาลงรบแรงเฉอนของรอยตอตองพจารณาจากการวบตดวยแรงเฉอนทเหลกแผนตง แตเนองจากความยาวของรอยเชอมแตละชวง L = 5 cm ดงนนระยะชวงหางระหวางรอยเชอมหาไดจาก
536 การออกแบบโครงสรางเหลก
049209963.65089152.669
5810x =×
= cm
ตองเชอมเวนระยะจากศนยถงศนยของรอยเชอม 6.05 cm มาตรฐาน AISC มขอกาหนดเกยวกบการเวนระยะการเชอมสาหรบเหลกเสรมขางคานทงแบบมและไมมแรงกดวา ใหเวนระยะหางระหวางรอยเชอมไดไมเกน wt16 แตไมเกน 25 cm 160.116x =×= cm > 6.05 cm ดงนนระยะชองวางระหวางรอยเชอมทตดกนคอ
05.125
2505.6xv =−−= cm
จะเหนวา หากเชอมดวยขนาดขาเชอม 3 mm ยาวครงละ 5 cm จะเวนไดเพยง 1.05 cm ซงนอยไปและไมสะดวกในการทางาน ควรเชอมยาวตลอดของเหลกเสรมขางคานแบบไมรบแรงกด (ค) รอยตอระหวางเหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกดกบเหลกแผนตง ทปลายคานมแรงกดสงสด 107,480 kg มเหลกแผนตง 2 แผน ยาว 170 cm แตตดมมเพอหลบรอยเชอมระหวางเหลกแผนตงกบปกคานไป 2 ขางๆ ละ 1.5 cm ดงนนความยาวทรบแรงเฉอนจะเหลอเพยง 170 - 2 1675.1 =× cm เฉลยแรงเฉอนทรอยเชอมจะตองรบ
5928144.643167
480,107vv == kg/cm
กาลงรบแรงเฉอนของรอยเชอม ซงม 2 แผน แผนละ 2 แนว ขนาดขาเชอม 8 mm = 0.8 cm เชอมยาวชวงละ 50 mm
( ) 592.4988L
L8.0707.0220522L
AFv wwwweld =
×××=
φ= kg/cm
กาลงรบแรงเฉอนของเหลกแผนตงเอง ( ) ( ) 13500.125006.09.0tF6.0v wyvweb =×××=φ= kg/cm < 4988.592 kg/cm ดงนนกาลงรบแรงเฉอนของรอยตอตองพจารณาจากการวบตดวยแรงเฉอนทเหลกแผนตง แตเนองจากความยาวของรอยเชอมแตละชวง L = 5 cm ดงนนระยะชวงหางระหวางรอยเชอมหาไดจาก
0820166.105089152.669
51350x =×
= cm
มาตรฐาน AISC มขอกาหนดเกยวกบการเวนระยะการเชอมสาหรบเหลกเสรมขางคานทงแบบมและไมมแรงกดวา ใหเวนระยะหางระหวางรอยเชอมไดไมเกน wt16 แตไมเกน 25 cm 160.116x =×= cm > 6.05 cm ดงนนระยะชองวางระหวางรอยเชอมทตดกนคอ
0820166.525
250820166.10xv =−−= cm
ดงนนใชขาเชอม 8 mm เชอมยาว 5 cm เวนระยะ 5 cm หรอศนยถงศนย 10 cm
คานเหลกประกอบขนาดใหญ 537
แบบฝกหดบทท 8 คานเหลกประกอบขนาดใหญ
แบบฝกหดเรองกาลงรบแรงดด
[1][Segui 10.4-1] คานประกอบขนาดใหญมปกกวาง 250 mm หนา 25 mm แผนตงสง 1150 mm หนา 9 mm เปนคานชวงเดยวรบนาหนกแผสมาเสมอ คายนทางขางตลอดความยาว เหลกชนด ASTM A572 Grade 50 จงหากาลงรบแรงดดระบ (Mn)
[2][Segui 10.4-2] คานประกอบขนาดใหญมปกกวาง 560 mm หนา 75 mm แผนตงสง 1750 mm หนา 12 mm เปนคานชวงเดยวรบนาหนกแผสมาเสมอ คายนทางขางตลอดความยาว เหลกชนด ASTM A572 Grade 50 จงหากาลงรบแรงดดระบ (Mn)
[3][Segui 10.4-3] คานประกอบขนาดใหญมปกกวาง 300 mm หนา 22 mm แผนตงสง 1500 mm หนา 9 mm เปนคานชวงเดยวรบนาหนกแผสมาเสมอ ชวงยาวคาน 12.00 เมตร คายนทางขางทปลายทงสองและกงกลางคาน เหลกชนด ASTM A572 Grade 50 จงหากาลงรบแรงดดระบ (Mn)
[4][Segui 10.4-4] คานประกอบขนาดใหญมปกกวาง 450 mm หนา 19 mm แผนตงสง 1300 mm หนา 6 mm เปนคานชวงเดยวรบนาหนกแผสมาเสมอ ชวงยาวคาน 15.00 เมตร คายนทางขางทปลายทงสองและกงกลางคาน เหลกชนด ASTM A572 Grade 50 จงหากาลงรบแรงดดระบ (Mn)
[5][Segui 10.4-5] คานเหลกประกอบขนาดใหญชวงยาว 24.00 เมตร ประกอบขนจากเหลกแผนตงหนา 6 mm สง 1950 mm และปกคานบนลางกวาง 550 mm หนา 75 mm คายนทางขางตลอดความยาว เหลกชนด ASTM A572 Grade 50 นาหนกบรรทกคงทใชงาน 1.5 T/m (รวมนาหนกคานแลว) นาหนกบรรทกจรใชงาน 3 T/m นาหนกบรรทกจรใชงานแบบจดทกลางชวง 215 T เหลกเสรมขางคานทปลายคานทงสองขาง และทระยะ 1.20 เมตร 4.85 เมตร และ 8.50 เมตร จากแตละปลาย และทกงกลางชวงคาน จงตรวจดวากาลงรบแรงดดพอเพยงหรอไม
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
538 การออกแบบโครงสรางเหลก
แบบฝกหดเรองกาลงรบแรงเฉอน
[6][Segui 10.5-1] คานเหลกประกอบตามขอ [2] (ก) จงหากาลงรบแรงเฉอนระบ (Vn) ของปลายคาน หากคายนทางขางภายในตวแรกหางจากจด
รองรบ 1.75 เมตร (ข) จงหากาลงรบแรงเฉอนระบ (Vn) ของชวงภายใน หากคายนทางขางภายในทเหลอวางหางกน
5.00 เมตร (ค) ถาไมมคายนภายใน ยกเวนทมอยในปลายคานและทกงกลางคาน กาลงรบแรงเฉอนระบ (Vn)
จะเปนเทาใด
[7][Segui 10.5-2] คานเหลกประกอบขนาดใหญ ปกหนา 25 mm กวาง 750 mm แผนตงหนา 15 mm สง 2250 mm รบนาหนกบรรทกแผคงทใชงาน 6 T/m (รวมนาหนกคานดวย) และนาหนกบรรทกแผจรใชงาน 4.5 T/m ชวงคานยาว 22.50 เมตร กาลงครากของเหลก 2500 ksc ถาเหลกเสรมทางขางมทปลายทงสอง จงหาตาแหนงของเหลกเสรมทางขางภายในคแรกนบจากปลายคาน
[8][Segui 10.5-3] คานเหลกประกอบขนาดใหญมปกหนา 38 mm กวาง 375 mm เทากนทงปกบนปกลาง สวนแผนตงหนา 8 mm สง 1650 mm เหลกชนด ASTM A572 Grade 50 ความยาวชวงคาน 16.50 เมตร นาหนกบรรทกแผจรใชงาน 3 T/m และนาหนกบรรทกแผคงทใชงาน 0.33 T/m รวมนาหนกคานดวยแลว เหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกดเสรมทปลายทงสองขาง และเหลกเสรมขางคานภายในแบบไมรบแรงกดเสรมทระยะ 1.85 เมตร และ 3.85 เมตร จากแตละปลาย คานนรบแรงเฉอนไดหรอไม
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
คานเหลกประกอบขนาดใหญ 539
[9][Segui 10.5-4] จงตรวจสอบวาคานเหลกประกอบขนาดใหญในขอ [5] รบแรงเฉอนไดหรอไม (ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
เหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกด
[10][10.6-1] เหลกเสรมขางคานภายในเปนแผนค หนา 12 mm กวาง 150 mm เหลกแผนตงหนา 8 mm สง 1400 mm ทมมของเหลกขางคานเจยนออก 12 mm เพอหลบรอยเชอมระหวางปกกบแผนตง เหลกทกสวนเปนชนด ASTM A36
(ก) ใหใชวธ AISC/LRFD หานาหนกบรรทกแบบจดเพมคาสงสดทรบได (ข) ใหใชวธ AISC/ASD หานาหนกบรรทกแบบจดใชงานสงสดทรบได
[11][Segui 10.6-2] รปท P10.6-2 แสดงเหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกดทปลายคาน เหลกเสรมขางคานหนา 15 mm สวนเหลกแผนตงหนา 5 mm ปลายเหลกเสรมขางคานเจยนออก 12 mm เพอหลบรอยเชอมระหวางแผนตงกบปกคาน เหลกทกแผนเปน ASTM A572 Grade 50
(ก) ใหใชวธ AISC/LRFD หานาหนกบรรทกแบบจดเพมคาสงสดทรบได (ข) ใหใชวธ AISC/ASD หานาหนกบรรทกแบบจดใชงานสงสดทรบได
540 การออกแบบโครงสรางเหลก
แบบฝกหดออกแบบคานประกอบขนาดใหญ
[12][Segui 10.7.1] จงออกแบบคานเหลกประกอบขนาดใหญเพอรบโมเมนตดดใชงานขนาด 1,659,000 kg.m โดยเปนสวนของนาหนกบรรทกคงท 25% และนาหนกบรรทกจร 75% ความลกของคานท 2565 mm คายนทางขางตลอดความยาว ใหประมาณขนาดหนาตดคานทเหมาะสม โมเมนตดดทใหมาถอวารวมเอาผลของนาหนกคานไวดวยแลว
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
[13][Segui 10.7.2] จงออกแบบคานเหลกประกอบขนาดใหญรบโมเมนตดดจากนาหนกบรรทกคงท 525,400 kg.m และโมเมนตดดจากนาหนกบรรทกจร 1,078,400 kg.m ความลกของคานจากดไวท 1980 mm ชวงเหลกเสรมทางขางหางกน 7.50 เมตร เหลกชนด ASTM A572 Grade 50 ใหประมาณขนาดหนาตดคานทเหมาะสม โมเมนตดดทใหมาถอวารวมเอาผลของนาหนกคานไวดวยแลว ใช Cb = 1.67
(ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
[14][Segui 10.7-3] ใหใชวธ AISC/LRFD หาขนาดของปกและแผนตงทเหมาะสม ของคานประกอบขนาดใหญ ทแสดงในรปท P10.7-3 โดยมเงอนไขดงน
- ความยาวชวงคาน 15.00 เมตร - เปนคานชวงเดยว เสรมเหลกขางคานทกๆ ระยะ 3.75 เมตร - นาหนกบรรทกคงทใชงานเพมเตม 0.75 T/m ไมรวมนาหนกคาน
คานเหลกประกอบขนาดใหญ 541
- นาหนกบรรทกจรใชงานแบบจด 59 ตน ทกงกลางคาน - ใชเหลก ASTM A572 Grade 50 ใหเลอกขนาดของปกและแผนตงจนไมจาเปนตองเสรมเหลกขางคานชวงใน เหลกขางคานแบบรบ
แรงกดใชทบรเวณจดรองรบและทนาหนกแบบจดกระทา
[15][Segui 10.7-4] ใหออกแบบคานประกอบขนาดใหญเพอรบนาหนกบรรทกดงรปท P10.7-4 นาหนกบรรทกทแสดงเพมคาเอาไวแลว นาหนกบรรทกแผไดรวมนาหนกของตวคานเองเอาไวดวย เหลกเสรมขางคานมทปลายคานและทมนาหนกเปนจดกระทา ใชวธ AISC/LRFD ในการหา
(ก) เลอกขนาดของปกและแผนตงโดยใหมเหลกเสรมขางคานชวงใน ให 3500Fy = ksc ความลกของคาน 1250 mm เหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกดมทปลายคานและบรเวณรบนาหนกแบบจด แตไมตองออกแบบเหลกเสรมขางคานน
(ข) คานวณหาตาแหนงของเหลกเสรมขางคานชวงใน แตไมตองออกแบบ
[16][Segui 10.7-5] ใหใชวธ AISC/LRFD ออกแบบเหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกดในแบบฝกหดขอ [15] ใหใช 3500Fy = ksc
542 การออกแบบโครงสรางเหลก
[17][Segui 10.7-6] ใหออกแบบรอยเชอมระหวางปกคานกบแผนตงของขอ [16] (ก) ใชวธ AISC/LRFD (ข) ใชวธ AISC/ASD
[18][Segui 10.7-7] คานยาว 21 เมตร รบนาหนกแผสมาเสมอและนาหนกเปนจดอกสองแรง ตรงจดทแบงคานเปน 3 ชวงเทากน นาหนกบรรทกแผเปนสวนของนาหนกบรรทกคงท 1935 kg/m และนาหนกบรรทกจร 3420 kg/m สวนนาหนกแบบจดแบงเปนนาหนกบรรทกคงท 12,700 kg และนาหนกบรรทกจร 72,921 kg เหลกเสรมขางคานมทปลายคานซงเปนจดรองรบ และทนาหนกแบบจดกระทา ใชเหลก ASTM A572 Grade 50 ความลกคาน 2000 mm ใหใชวธ AISC/LRFD
(ก) ใหออกแบบหนาตดของปกและแผนตง แลวหาระยะของเหลกเสรมขางคานชวงใน (ข) หาขนาดของเหลกเสรมขางคานชวงในทเปนแบบไมรบแรงกด และเหลกเสรมขางคานแบบรบ
แรงกด (ค) ออกแบบรอยเชอมทงหมด
[19][Segui 10.7-8] จงออกแบบคานประกอบขนาดใหญ ตามขอมลและเงอนไขตอไปน (ก) ความยาวชวงคาน 30 เมตร (ข) นาหนกบรรทกแผใชงานสมาเสมอ โดยเปนนาหนกบรรทกจร 1042 kg/m และเปนนาหนก
บรรทกคงทเพมเตม 446 kg/m (ค) นาหนกบรรทกใชงานแบบจดททกจดซงแบงความยาวคานเปน 4 สวนเทาๆ กน โดยเปน
นาหนกบรรทกคงท 22,680 kg และนาหนกบรรทกจร 68,040 kg (ง) ปกรบแรงอดมเหลกเสรมขางคานคายนเอาไวทปลายคานทงสองขาง และตรงทมนาหนกจด
กระทา ใหใชเหลกชนด ASTM A572 Grade 50 (1) เลอกขนาดหนาตดคานประกอบทเหมาะสม และระยะหางของเหลกเสรมขางคานชวงใน (2) ออกแบบขนาดของเหลกเสรมขางคานชวงในแบบไมรบแรงกด และแบบรบแรงกดตรงจดทม
นาหนกแบบจดกระทา (3) ออกแบบรอยเชอมทงหมด
คานเหลกประกอบขนาดใหญ 543
[20][Segui 10.7-9] คานประกอบขนาดใหญ ABCDE ใชกอสรางอาคารทตองการชวงวางกวางมากๆ ดงรป
ท P10.7-9 นาหนกบรรทกแผคงท 2,828 kg/m ยงไมรวมนาหนกคาน และนาหนกแผจร 4,167 kg/m ทจด B,C และ D มเสามาตงฝากบนคานโดยทนาหนกบรรทกคงท 50,800 kg และนาหนกบรรทกจร 76,200 kg ทงสามจด ใหคานเปนแบบชวงเดยว นาหนกของเสาทตงบนคานใหถอเปนแบบจด ปกรบแรงอดมเหลกเสรมขางคานทกๆ ระยะ 3.00 เมตร ใชวธ AISC/LRFD กาลงครากของเหลก
3500Fy = ksc ทกชนสวน (ก) ออกแบบหนาตดคานประกอบขนาดใหญน ความลกคาน 3.00 เมตร (ข) ใหหาตาแหนงเหลกเสรมขางคานชวงใน และออกแบบขนาดดวย (ค) ใหออกแบบขนาดเหลกเสรมขางคานแบบรบแรงกดทจด B , C และ D (สมมตวาแตละปลาย
เปนการตอแบบโครงเฟรม) (ง) ออกแบบรอยเชอมทกแหง
544 การออกแบบโครงสรางเหลก
บทท 9 สวนโครงสรางรบโมเมนตบด โครงสรางเหลกทนาหนกกระทาไมผานศนยกลางแรงเฉอน (shear center) จะเกดโมเมนตบดรวมกบโมเมนตดด แรงเฉอน หรออาจจะมแรงดงกบแรงอดเขามากระทารวมดวย การออกแบบหนาตดกรณทมโมเมนตบดมากๆ ตองคานงถงโมเมนตบดเอาไวดวย เพราะอาจจะตองการขนาดหนาตดทโตกวาการรบโมเมนตดด แรงเฉอน แรงตามแนวแกน
9.1 จดศนยกลางแรงเฉอน (Shear Center)
จดศนยกลางแรงเฉอนของหนาตดเปนจดทหากแนวแรงกระทาผานจดนจะไมเกดโมเมนตบดในหนาตดนน การหาตาแหนงจะพจารณาสมดลของโมเมนตบดจากแรงเฉอนภายในกบโมเมนตบดทกระทาภายนอก โดยปกตนนจดศนยกลางแรงเฉอนจะอยบนแกนสมมาตรเสมอ ดงรปท 9.1 หากการสมมาตรทงสองแกน จดศนยกลางแรงเฉอนกบจดเซนทรอยดของหนาตดจะเปนจดเดยวกน แตถาสมมาตรแกนเดยว จดศนยกลางแรงเฉอนจะอยบนแกนสมมาตรนนแตจะเปนคนละจดกบเซนทรอยดของหนาตด สาหรบเหลกฉากและตวท จดศนยกลางแรงเฉอนอยจดตดของเสนแนวกลางความหนาของสองแผนตดกน
จดศนยกลางแรงเฉอน เรยกอกชอวา จดศนยกลางของการบด (center of rotation or twisting) เพราะหากแรงกระทาผานจดนจะไมเกดการบดตวของหนาตด มแตโมเมนตดดกบแรงอนๆ แตถาแรงไมผานจดน จะมโมเมนตบดเกดขนและทาใหหนาตดบดตว คาโมเมนตบดจะเทากบแรงคณกบระยะเยองศนย e ดงรปท 9.2 คาของโมเมนตบดจะมากทสดตรงจดรองรบและเปน 0 ทกลางคาน พบมากในแปซงจะเอยงตวตามแนวของจนทนในโครงหลงคา แปรปตด C มจดศนยกลางแรงเฉอนบนแกนสมมาตรทางดานหลงของตว C หากวาง C ควาลงไปทางชายคาดวยการอางวาหลบนาฝนทอาจจะรว แนวแรงจะหางจากจดศนยกลางแรงเฉอนมากทสด การบดตวของแปจงมากทสดไปดวย ทาใหกระเบองแตกตามแนวยาว แตถาวางตว C ใหหงายขนแนวแรงจะตรงหรออยใกลจดศนยกลางแรงเฉอนมาก การบดตวของแปไมมหรอมนอย นคอเหตผลในการวางแป C ใหหงายขนหาอกไก ไมใชปญหาเรองฝนรวหรอไม
สวนโครงสรางรบโมเมนตบด 545
546 การออกแบบโครงสรางเหลก
9.2 โมเมนตบด (Torsion or Twisting Moment)
ความตานทานโมเมนตบดของรปตดโครงสราง มทงความตานทานโมเมนตบดแบบสมาเสมอ เรยกวา โมเมนตบดเซนตวนานท (St-Venant Torsion) กบ ความตานทานโมเมนตบดแบบไมสมาเสมอ เรยกวา โมเมนตบดเบยว (Warping Torsion)
9.2.1 โมเมนตบดเซนตวนานท
โมเมนตบดแบบเซนตวนานท เปนโมเมนตบดตานทานแบบสมาเสมอ ระนาบของหนาตดกอนและหลงการบดจะคงรปเปนระนาบโดยไมมการบดเบยว หนวยแรงเฉอนจะมคาสงสดทขอบนอกสดและแปรลดลงเปนเสนตรงจนเปน 0 ทจดเซนทรอยดของหนาตด รปตดทเปนไปตามทฤษฎนคอหนาตดกลมตนและกลมกลวง ในกรณทหนาตดไมกลม เมอรบโมเมนตบดจะเกดการบดเบยวของระนาบหนาตด เนองจากตองรบทงหนวยแรงเฉอนขนานหนาตดทเกดจากโมเมนตบดแลวยงตองรบหนวยแรงดดทตงฉากกบหนาตด สาหรบในทางทฤษฎ จะถอวาทกหนาตดสามารถรบแรงเฉอนแบบเซนตวนานทหากปลายมการยดรงทดพอในการตานทานโมเมนตบดเบยว
9.2.2 โมเมนตบดเบยว
เมอโมเมนตบดกระทาตอสวนของโครงสรางทมการยดรง จะเกดแรงเฉอนในระนาบหนาตดและเกดแรงดงแรงอดในแนวตงฉากกบระนาบ ระนาบของหนาตดจงเกดการบดเบยวตวไปจากเดมกอนมโมเมนตบดกระทา รปตดแบบปดเชนทอกลม ทอเหลยม จะมแรงเฉอนตานทานโมเมนตบดแบบเซนตวนานท แตเมอเปนรปตดเปดเชน W ตว C จะพจารณาใหปกคานมสวนชวยตานทานโมเมนตบดทมากระทาดวย และเปนโมเมนตบดเบยว ดงนนปกคานจงตองรบหนวยแรงเฉอนเนองจากโมเมนตบดและหนวยแรงตงฉากจากโมเมนตดด การวเคราะหขนสงใชในการหาคาหนวยแรงเนองจากโมเมนตบดเบยวมความยงยากมาก แตเพอใหการออกแบบรปตดงายขน หนวยแรงตานทานทเกดจากโมเมนตบดเบยวบนรปตด W อาจใชคาโดยประมาณดงรปท 9.4 สมมตวารปตดตองรบโมเมนตบด T ทกระทาตรงปลายของคานยน แปลงโมเมนตบดเปนแรงคควบกระทาทปกบนและปกลาง สมมตระยะหางของแนวแรงเฉอนเทากบ d ให P’ เปนแรงคควบทกระทาในปกคาน ดงนน
dT'P =
สวนโครงสรางรบโมเมนตบด 547
548 การออกแบบโครงสรางเหลก
ใหคานยนยาว L และทจดรองรบจะรบโมเมนตดด
dTLL'P'M ==
โดยถอวาสวนปกคานเทานนททาหนาทรบโมเมนตดด สวนของแผนตงมสตฟเนสในการรบโมเมนตดดนอยมากจนตดทงไปได หนาตดปกคานจงตองรบทงหนวยแรงเฉอนขนานผวหนาตดเนองจากแรง P’ และหนวยแรงดดตงฉากผวหนาตดเนองจากโมเมนตดด M’ การประมาณขางตนจะไดหนวยแรงเกนจรงไปบาง แตเปนทางดานปลอดภยเพราะตองออกแบบใหแขงแรงเกนจรง การวบตยอมไมเกดโดยงาย
9.3 มมบด
สวนโครงสรางใดๆ มความยาว L โมดลสการเฉอน G คาคงทตานทานการบด J รบโมเมนตบด T มมบด θ เปรยบเทยบระหวางปลายทงสองขางมหนวยเปนเรเดยน หาไดจากสมการ
GJTL
=θ (9.3.1)
เมอ =θ มมบดเปรยบเทยบระหวางปลาย โดยมองยอนทางปลายชนสวน ลากเสนตรงทงสองปลายใหทบแนวกน จากนนใสแรงบดเขาไป เสนตรงทงสองจะบดออกจากกน มมทบดไปเปนเรเดยวคอมมบดน
=J คาคงทตานทานการบด ดรปท 9.3 หรอจากโปรแกรม Prokon
สวนโครงสรางรบโมเมนตบด 549
000,040,2E = ksc = โมดลสยดหยนของเหลก ==ν 3.0 อตราสวนปวซองของเหลก (คาจรงคอ 0.298 ประมาณคาเปน 0.3)
( ) ( ) 615,7846.2000,040,2
6.2E
3.012E
12EG ===
+=
ν+= ksc =โมดลสการเฉอนของเหลก
9.4 การออกแบบสวนโครงสรางรบโมเมนตบดรวมกบแรงกระทาอน
ขอกาหนดในการออกแบบตามวธ AISC/LRFD มดงน (ก) ทสภาวะคราก เมอมหนวยแรงตงฉากกบรปตดเชน แรงดง แรงอด
ynTy
uy
x
uxuun Ff
ZM
ZM
APf φ≤±±= ใช 90.0=φ (9.4.1)
(ข) ทสภาวะคราก เมอมหนวยแรงเฉอนกระทากบรปตด
yvWTvSTv
uuv F6.0ff
AVf φ≤±±= ใช 90.0=φ (9.4.2)
(ค) ทสภาวะของการโกงเดาะ
หนวยแรงอดจากสมการ (9.4.1) crcun Ff φ≤ ใช 85.0c =φ (9.4.3) หนวยแรงเฉอนจากสมการ (9.4.2) crcuv Ff φ= ใช 85.0c =φ (9.4.4)
เมอ =unf หนวยแรงประลยทงหมดตามแนวแกน ซงตงฉากกบรปตด =uvf หนวยแรงเฉอนประลยทงหมด =nTf หนวยแรงตงฉากกบรปตดทเกดจากโมเมนตบด =vSTf หนวยแรงเฉอนทเกดจากโมเมนตบดเซนตวนานท =vWTf หนวยแรงเฉอนทเกดจากโมเมนตบดเบยว =uP แรงประลยตามแนวแกน ซงอาจจะเปนแรงดงหรอแรงอด =uxM โมเมนตดดประลยรอบแกน x ของหนาตด =uyM โมเมนตดดประลยรอบแกน y ของหนาตด =uV แรงเฉอนประลยทกระทา =A เนอทหนาตดของรปตด =wA เนอทหนาตดของเหลกแผนตง
550 การออกแบบโครงสรางเหลก
=xZ โมดลสพลาสตกของรปตดรอบแกน x =yZ โมดลสพลาสตกของรปตดรอบแกน y =K ตวประกอบความยาวประสทธผล =L ความยาวของชนสวน =I โมเมนตอนเนอรเชยของรปตด
==AIr รศมไจเรชนของรปตด
000,040,2E = ksc = โมดลสยดหยนของเหลก =yF กาลงครากของเหลกโครงสราง
EF
rKL y
c π=λ
=crF หนวยแรงวกฤตของสวนโครงสรางรบแรงอดตามวธ AISC/LRFD ถา 5.1c ≤λ ได ycr F658.0F
2cλ=
ถา 5.1c >λ ได
y2c
cr F877.0Fλ
=
สวนโครงสรางรบโมเมนตบด 551
ตวอยางการออกแบบสวนโครงสรางรบแรงบด ตวอยางท 9.1 คานยนยาว 1.50 เมตร ทาดวยเหลกชนด ASTM A36 รบโมเมนตบดใชงานทปลายเทากบ 1.5
ตน.เมตร ใหเปรยบเทยบหนวยแรงเฉอน หนวยแรงตงฉากกบรปตด และมมบด ทเกดจากโมเมนตบดน เมอรปตดของคานดงกลาวเปนแบบ รปตดแบบกลอง (แบบปด) กบ รปตด W (แบบเปด) โดยมขนาดดงแสดง
วธทา (ก) รปตดแบบกลอง (แบบปด) โมเมนตบดตานทานของรปตดแบบปด ขนกบโมเมนตบดเซนตวนานทเปนสวนใหญ จงไมคดสวนของโมเมนตบดเบยว ทจะทาใหเกดหนวยแรงเฉอนและหนวยแรงตงฉาก (1) จากรปท 9.3 กลองสเหลยมจตรส หนวยแรงเฉอนแบบเซนตวนานทคอ
tb2
Tf 2vST =
โดยท 000,15010010005.1T =××= kg.cm = โมเมนตบดทกระทา
5.2225.2
25.225b =−−= cm = ความยาวของเสนแบงครงความหนาของกลอง
5.2t = cm = ความหนาของกลอง
25925926.595.25.222
000,150f 2vST =××
= ksc
เปนหนวยแรงเฉอนทมากทสด (2) หามมบดทมากทสดทปลายคานจากสมการ
JGTL
=θ
เมอ 000,150T = kg.cm = โมเมนตบด 150L = cm = ความยาวคาน
( ) ( ) 615,7843.012
000,040,212EG =
+=
ν+= ksc = โมดลสการเฉอน
552 การออกแบบโครงสรางเหลก
5625.476,285.225.2tbJ 33 =×== cm4 = คาคงทการบด แทนคาได
00100702.0615,7845625.476,28
150000,150=
××
=θ เรเดยน
057698029.018000100702.0 =π
×=θ องศา
(ข) รปตด W (แบบเปด) โมเมนตบดตานทานของรปตดแบบเปดประกอบจาก โมเมนตบดแบบเซนตวนานท กบ โมเมนตบดเบยว
(1) หาหนวยแรงเฉอนสงสดบนปกคานและเหลกแผนตง เนองจากโมเมนตบดเซนตวนานท จากสมการ
J
Ttf ivST =
เมอ 000,150T = kg.cm = โมเมนตบดทกระทา 5.2ti = cm = ความหนาของปกและแผนตง ซงเทากน สวนของปกม 25b = cm และ 5.2t = cm ม 2 แผน สวนของแผนตงม 205.25.225b =−−= cm และ 5.2t = cm ม 1 แผน
5833333.3643
5.2203
5.22523
btJ333
=×
+×
×==∑ 4cm
แทนคาจะไดหนวยแรงเฉอนสงสด
571429.10285833333.364
5.2000,150fvST =×
= ksc
(2) หาหนวยแรงเฉอนและหนวยแรงตงฉากทมากทสด เนองจากโมเมนตบดเบยว พจารณาโดยประมาณ จากรปทแสดง
แรงคควบทปกปลายคาน 7.6666
5.22000,150
dT'P === kg
สวนโครงสรางรบโมเมนตบด 553
โมเมนตดดทปกคานแตละปกจากแรง P’ ทปลายยดแนน (ไมคดแผนตง)
000,1050.15.22
000,150L'PM =×== kg.m
หนวยแรงเฉอนมากทสดเกดทกลางปกตรงตาแหนงแผนตงพอด และเปน 1.5 เทาของคาเฉลย
1605.2257.66665.1
tbV5.1f
ffvWT =
××== ksc
หนวยแรงตงฉากมากทสดในปกคาน SMfnT =
โดยท 000,000,1100000,10M =×= kg.cm โมเมนตดดทปลายยดแนนของปกคาน
4166667.2606
255.26btS
22ff =
×== cm3 = โมดลสอลาสตกของปกคาน
แทนคาได
38404166667.260
000,000,1fnT == ksc
(3) หาหนวยแรงรวมมากทสด หนวยแรงเฉอนในปกคาน 571429.1188160571429.1028fff vWTvSTuv =+=+= ksc หนวยแรงตงฉากกบปกคาน 3840ff nTun == ksc
(4) หามมบดมากทสดจากสมการ JGTL
=θ
5833333.3643
5.2203
5.22523
btJ333
=×
+×
×==∑ 4cm
000,150T = kg.cm
( ) ( ) 615,7843.012
000,040,212EG =
+=
ν+= ksc
150L = cm
0786555.0615,7845833333.364
150000,150=
××
=θ เรเดยน
506628228.41800786555.0 =π
×=θ องศา
สรปวา หนาตดแบบเปดจะเกดหนวยแรงและมมบดมากกวาหนาตดแบบปด
554 การออกแบบโครงสรางเหลก
ตวอยางท 9.2 จงออกแบบคานเหลกรปพรรณชวงเดยวยาว 6.00 เมตร รบนาหนกบรรทกคงทใชงาน 900
kg/m กระทาโดยเยองจากศนยกลางแรงเฉอนหนาตดเหลกรปไป 10 cm สมมตวาคานมคายนทางขางเฉพาะทจดรองรบ ใชเหลกชนด ASTM A36
วธทา คานรบนาหนกบรรทกคงทแผใชงาน 900 kg/m เยองศนยจากจดศนยกลางแรงเฉอน ยายแรงไปทจดศนยกลางแรงเฉอนจะเกดโมเมนตบด 900010900weT =×== kg.cm/m สมมตคานมนาหนกคงทแผใชงาน 140 kg/m เมอรวมกบนาหนกบรรทกแผคงทใชงานทยายมาเปน 900 + 140 = 1040 kg/m ซงจะทาใหเกดโมเมนตดดสงสดทกลางชวง และแรงเฉอนสงสดทปลายคาน ขนตอนท 1 หานาหนกและโมเมนตดดสงสดประลยทเกดขน ใชตวคณเพมคา 1.4 เพราะมแตนาหนกบรรทกคงท นาหนกแผประลยรวม 145610404.1w u =×= kg/m โมเมนตดดประลยสงสดทกลางคาน
65528
00.614568LwM
22u
u =×
== kg.m = 655,200 kg.cm
โมเมนตบดประลยสงสดทปลายคานสองขางๆ ละครง ตองเพมคาดวย 1.4 เพราะเปนนาหนกบรรทกคงท
800,37200.690004.1Tu =××= kg.cm
แรงเฉอนประลยทจดรองรบ
43682
00.614562
LwV uu =
×== kg
สวนโครงสรางรบโมเมนตบด 555
ขนตอนท 2 เลอกขนาดรปตด เนองจากคานตองรบทงโมเมนตดด (Mu) และโมเมนตบด (Tu) ทประกอบจากโมเมนตบดแบบเซนตวนานท และโมเมนตบดเบยว ดงนนอาจจะหาโมดลสพลาสตกของหนาตด (โดยประมาณ) ไดจากสมการ
y
uunuyunux
x F9.0dTC2MCM
Z⎟⎠⎞
⎜⎝⎛++
=
เมอ 200,655Mux = kg.cm 0Muy = 800,37Tu = kg.cm สมมต 250d = mm = 25 cm
2.2ZZC
y
xun ==
ดงนน
1568.29425009.0
25800,372.2202.2200,655
Zx =×
××+×+= cm3
ลองเลอกรปตด 4.72250W × ม d = 250 mm, bf = 250 mm, tw = 9 mm tf = 14 mm , r = 16 mm ,A = 92.188 cm2, Ix = 10,834 cm4, Iy = 3648.8 cm4, rx = 10.841 cm, ry = 6.2913 cm, Sx = 866.7 cm3, Sy =291.91 cm3, Zx = 960.6 cm3, Zy = 443.78 cm3, J = 58.937 cm4, Zt = 27.617 cm3, Cw = 501,600 cm6
2.216.278.4436.960
ZZC
y
xun ≈===
ขนตอนท 3 หาหนวยแรงตางๆ ทเกดขนเนองจากโมเมนตดดและโมเมนตบด (ก) เนองจากโมเมนตดดประลย 200,655Mu = kg.cm และแรงเฉอนประลย 4368Vu = kg หนวยแรงดดในปกคาน
0737039.6826.960
200,655Z
Mfx
uxfu === ksc
หนวยแรงเฉอนในแผนตง
1333333.1949.025
4368dtV
AVf
w
u
w
uvw =
×=== ksc
(ข) เนองจากโมเมนตบดแบบเซนตวนานท
หนวยแรงเฉอนในปกคานและแผนตง คานวณจาก JtTf iu
vST =
หนวยแรงเฉอนทปกคาน 9079356.897937.58
4.1800,37fvST =×
= ksc
556 การออกแบบโครงสรางเหลก
หนวยแรงเฉอนทแผนตง 6253457.712937.58
9.0800,37fvST =×
= ksc
(ค) เนองจากโมเมนตบดเบยว ตองแปลงโมเมนตบดสมาเสมอตลอดคานเปนแรงทปกคานกอน
12610090004.1Tu =×= kg.m/m
ระยะหางระหวางแรงกระทาทปกคาน 6.23
24.1
24.125 =−−= cm = 0.236 m
แรงกระทาทปกคาน
8983051.533236.0
126dT'P
1
u === kg (ในรป 534 kg)
ในกรณจะพจารณาคานมเฉพาะปกคาน ไมคดผลของแผนตงซงมผลนอย แรง P’ = 533.8983051 kg/m กระทาทางขางของปกคานแตละปก
694915.16012
00.68983051.5332L'PVmax u =
×== kg
โมเมนตดดสงสดในปกคาน
542373.24028
00.68983051.5338L'PMmax
22
u =×
== kg.m
หนวยแรงเฉอนในปกคานเนองจากแรงเฉอน
64406779.684.125
694915.16015.1tb
V5.1fff
uvWT =
××== ksc
หนวยแรงดดในปกคานเนองจากโมเมนตดด
305085.1098254.1
100542373.24024
4bt
Mf 22ff
unT =
×××
== ksc
สวนโครงสรางรบโมเมนตบด 557
ขนตอนท 4 ตรวจสอบหนวยแรงตามขอกาหนด (ก) หนวยแรงตงฉากสงสดในปกคาน (เกดทกลาวงชวงคาน) จากสมการ (9.4.1)
nTy
uy
x
uxuun f
ZM
ZM
APf ±±±=
305085.109800737039.6820fun +++= 378789.1780fun = ksc < 225025009.0F9.0 y =×= ksc ใชได (ข) หนวยแรงเฉอนสงสดในปกคาน (เกดขนทจดรองรบ) จากสมการ (9.4.2)
vWTvSTw
uuv ff
AVf ±±=
64406779.689079356.8970fuv ++= 5520034.966fuv = ksc < ( ) 135025009.06.0F9.06.0 y =××= ksc ใชได (ค) หนวยแรงเฉอนสงสดในแผนตง (เกดขนทจดรองรบ) จากสมการ (9.4.2)
vWTvSTw
uuv ff
AVf ++=
06253457.7121333333.194fuv ++= 758679.906fuv = ksc < ( ) 135025009.06.0F9.06.0 y =××= ksc ใชได (ง) ตรวจสอบการโกงทางขาง (LTB)
2992355.3162500
000,040,22913.676.1FEr76.1L
yyp =×== cm
( )
2x
y
w2
x1
2ry2
ry
1yr
GJS
IC4X
2EGJA
SX
FFX11FF
XrL
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛=
π=
−++−
=
โดยท 2500Fy = ksc 700Fr = ksc 2913.6ry = cm E = 2,040,000 ksc
3.0=ν ( ) ( ) 3846.615,784
3.012000,040,2
12EG =
+=
ν+= ksc
8.648,3Iy = cm4
558 การออกแบบโครงสรางเหลก
188.92A = cm2 7.866Sx = cm3 937.58J = cm4 600,501Cw = cm6
5989.023,239X
2188.92937.583846.615,784000,040,2
7.8662EGJA
SX
1
x1
=
×××π=
π=
6
2
22x
y
w2
10193159184.0X
937.583846.615,7847.866
8.648,3600,5014
GJS
IC4X
−×=
⎟⎠
⎞⎜⎝
⎛×
××
=⎟⎠⎞
⎜⎝⎛=
( )
( )
700250050833771.15989.023,2392913.6L
275082647.117002500
5989.023,2392913.6L
625835757.0117002500
5989.023,2392913.6L
700250010193159184.0117002500
5989.023,2392913.6L
FFX11FF
XrL
r
r
r
26r
2ry2
ry
1yr
−××
=
+−
×=
++−
×=
−××++−
×=
−++−
=
−
106524.1260Lr = cm โจทยกาหนดวาคายนทางขางมทปลายเทานน นนคอ 00.6Lb = m = 600 cm อยระหวาง
162992355.3Lp = เมตร กบ 60106524.12Lr = เมตร ดงนน
( )⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
−−
−−=pr
pbrppbn LL
LLMMMCM
เมอ 500,401,26.9602500ZFM xyp =×== kg.cm = 24,015 kg.m ( ) ( ) 060,560,17.8667002500SFFM xryr =×−=−= kg.cm = 15,600.6 kg.m 1Cb = ดรปท 4.8
( ) ⎥⎦⎤
⎢⎣⎡
−−
×−−×=162991255.360106524.12
162992355.300.66.600,15015,24015,241Mn
70036.485,21Mn = kg.m เมอจะตองตรวจสอบดวยสมการ (9.4.3) หนวยแรงอด crun F85.0f ≤
สวนโครงสรางรบโมเมนตบด 559
เนองจากคานมหนาตดแบบคอมแพค ดงนนจงหาคา crF ไดจาก
015,2470036.485,21
MM
MM
FF
p
n
pb
nb
y
cr ==φφ
=
695853.236,2015,24
70036.485,212500Fcr =×
= ksc > 378789.1780fun = ksc ใชได
ดงนนเลอกใชคานรปตด 4.72250W ×
ตวอยางท 9.3 จงออกแบบคานเหลกรปพรรณชวงเดยวยาว 6 เมตร รบนาหนกบรรทกคงทใชงาน 900 kg/m ทกระทาโดยมระยะเยองศนยกลางแรงเฉอนของหนาตดเหลกรปเทากบ 22.5 cm สมมตวาคานมคายนทางขางเฉพาะทจดรองรบ ใชเหลกชนด ASTM A36
วธทา ตวอยางนเหมอนตวอยางท 9.2 ตางกนทระยะเยองศนยมากกวาทาใหแรงบดมากกวา การออกแบบจงตองพจารณาผลของแรงบดทเพมขนมาก ขนตอนท 1 หานาหนกและโมเมนตประลยสงสดทกระทา สมมตใหนาหนกของคาน = 140 kg/m นาหนกแผประลยรวม ( ) 14561409004.1w u =+×= kg/m โมเมนตดดประลยสงสดทกลางคาน
65528
614568LwM
22u
u =×
== kg.m
จากการเยองศนย e = 0.225 เมตร นาหนกประลยทกระทาเยองศนย 756069004.1Lw 1u =××= kg เมอคณกบระยะเยองศนยจะเปนโมเมนตบด โดยใหปลายทงสองขางแบงกนรบปลายละครง ดงนนโมเมนตบดประลยแตละปลายคอ
5.850225.0756021Tu =××= kg.m
560 การออกแบบโครงสรางเหลก
ขนตอนท 2 เลอกขนาดรปตด หาคาโมดลสพลาสตกโดยประมาณจากสมการ
y
uunuyunux
x F9.0dTC2MCM
Z⎟⎠⎞
⎜⎝⎛++
=
โดยท
=≈= 5.2ZZC
y
xun อตราสวนโมดลสพลาสตกรอบแกน x ตอโมดลสพลาสตกรอบแกน y
35d ≈ cm = 0.35 m = ความลกคาน 2500Fy = ksc = กาลงครากของเหลก ASTM A36 แทนคา
2.83125009.0
351005.8505.2205.21006552
Zx =×
×××+×+×
= cm3
เปดตารางเหลกภาคผนวก ข ทดลองเลอกหนาตด 136350W × ม d = 350 mm, bf = 350 mm, tw = 12 mm, tf = 19 mm, r = 20 mm, A = 173.89 cm2, w = 136 kg/m , Ix = 40,299 cm4, Iy = 13,586 cm4, Sx = 2302.8 cm3, Sy = 776.33 cm3, rx = 15.223 cm, ry = 8.8391 cm, Zx = 2545.4 cm3, Zy = 1178.6 cm3, J = 199.88 cm4, Zt = 70.605 cm3, Cw = 3.6821 610× cm6 สงเกตวาเลอกรปตดขนานใหญกวาคาประมาณถง 3 เทาเศษ ขนตอนท 3 หาหนวยแรงตางๆ ทเกดขนจากโมเมนตดดและโมเมนตบด (ก) คาโมเมนตดดประลยสงสดทกลางชวง
65528
614568LwM
22u
u =×
== kg.m = 655,200 kg.cm
คาโมเมนตบดประลยทปลายคาน
5.850225.0756021Tu =××= kg.m = 85,050 kg.cm
คาแรงเฉอนประลยทปลายคาน
43682
614562
LwV uu =
×== kg
หนวยแรงดดทปกคาน 4055158.2574.2545
200,655Z
M
x
ux === ksc
หนวยแรงเฉอนในแผนตง 1042.135
4368dtV
AV
w
u
w
u =×
=== ksc
(ข) เนองจากโมเมนตบดเซนตวนานต หนวยแรงเฉอนในปกคาน
460076.80888.199
9.1050,85JtTf fu
vST =×
== ksc
สวนโครงสรางรบโมเมนตบด 561
หนวยแรงเฉอนในแผนตง
6063638.51088.199
2.1050,85JtTf wu
vST =×
== ksc
(ค) หนวยแรงเนองจากโมเมนตบดเบยว โมเมนตบดทกระทาสมาเสมอตลอดคานคอ 5.283225.09004.1TuAll =××= kg.m/m ตองแปลงโมเมนตบดเปนแรงกระทาทปกคาน ระยะแขนโมเมนตวดทกงกลางความหนาของ
ปก นนคอแขนโมเมนต 3312
192
19350d1 =−−= mm = 0.331 m
แรงทปก 4954683.856331.0
5.283d
Tw
1
uAllP === kg/m
มองปกแตละขางเสมอนคานยาว 6.00 เมตร รบนาหนกแผ 4954683.856wP = kg/m ความกวาง 1.9 cm ลก 35 cm แรงเฉอนสงสดทปกคาน
486405.25692
64954683.8562
Lw'V Pu =
×== kg
โมเมนตดดสงสดในปกคาน
229607.38548
64954683.8568LwM
22P'
u =×
== kg.m
หนวยแรงเฉอนในปกคาน
95833996.579.135
486405.25695.1tbV5.1f
ff
'u
vWT =×
×== ksc
หนวยแรงดดสงสดในปกคาน
3810281.662359.1
100229607.38544bt
M4Z
Mf 22ff
'u
'u
nT =×
××=== ksc
ขนตอนท 4 ตรวจสอบหนวยแรงตามขอกาหนด (ก) หนวยแรงตงฉากสงสดในปกคานทกงกลางชวงคาน ตามสมการท (9.4.1)
nTy
uy
x
uxuun f
ZM
ZM
APf ±±±=
7865439.9193810281.66204055158.2570fun =+++= ksc 225025009.0F9.0 y =×= ksc > 8.919fun = ksc ใชได (ข) หนวยแรงเฉอนสงสดในปกคาน เกดทจดรองรบ ตามสมการท (9.4.2)
95833996.57460076.8080ffAVf vWTvST
w
uuv ++=±±=
418416.866fuv = ksc
562 การออกแบบโครงสรางเหลก
( ) 135025009.06.0F9.06.0 y =××= ksc > 418416.866fuv = ksc ใชได (ค) หนวยแรงเฉอนสงสดในแผนตง เกดบรเวณจดรองรบ ตามสมการท (9.4.2)
06063638.510104ffAVf vWTvST
w
uuv ++=±±=
6063638.614fuv = ksc ( ) 135025009.06.0F9.06.0 y =××= ksc > 6063638.614fuv = ksc ใชได (ง) ตรวจสอบการโกงทางขาง (LTB)
3915522.4442500
000,040,28391.876.1FEr76.1L
yyp =×== cm
( )
2x
y
w2
x1
2ry2
ry
1yr
GJS
IC4X
2EGJA
SX
FFX11FF
XrL
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛=
π=
−++−
=
โดยท 2500Fy = ksc 700Fr = ksc 8391.8ry = cm E = 2,040,000 ksc
3.0=ν ( ) ( ) 3846.615,784
3.012000,040,2
12EG =
+=
ν+= ksc
586,13Iy = cm4 89.173A = cm2 8.2302Sx = cm3 88.199J = cm4 100,682,3Cw = cm6
8578.532,227X
289.17388.1993846.615,784000,040,2
8.23022EGJA
SX
1
x1
=
×××π=
π=
6
2
22x
y
w2
10233735178.0X
88.1993846.615,7848.2302
586,13100,682,34
GJS
IC4X
−×=
⎟⎠
⎞⎜⎝
⎛×
××
=⎟⎠⎞
⎜⎝⎛=
สวนโครงสรางรบโมเมนตบด 563
( )
( )
7002500525002515.18578.532,2278391.8L
325632671.117002500
8578.532,2278391.8L
757301978.0117002500
8578.532,2278391.8L
700250010233735178.0117002500
8578.532,2278391.8L
FFX11FF
XrL
r
r
r
26r
2ry2
ry
1yr
−××
=
+−
×=
++−
×=
−××++−
×=
−++−
=
−
924014.1703Lr = cm โจทยกาหนดวาคายนทางขางมทปลายเทานน นนคอ 00.6Lb = m = 600 cm อยระหวาง
443915522.4Lp = เมตร กบ 03924014.17Lr = เมตร ดงนน
( )⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛
−−
−−=pr
pbrppbn LL
LLMMMCM
เมอ 500,363,64.25452500ZFM xyp =×== kg.cm = 63,635 kg.m ( ) ( ) 040,145,48.23027002500SFFM xryr =×−=−= kg.cm = 41,450.4 kg.m 1Cb = ดรปท 4.8
( ) ⎥⎦⎤
⎢⎣⎡
−−
×−−×=443915522.403924014.17
443915522.400.64.450,41635,63635,631Mn
21223.894,60Mn = kg.m เมอจะตองตรวจสอบดวยสมการ (9.4.3) หนวยแรงอด crun F85.0f ≤ เนองจากคานมหนาตดแบบคอมแพค ดงนนจงหาคา crF ไดจาก
635,6321223.894,60
MM
MM
FF
p
n
pb
nb
y
cr ==φφ
=
323887.2392635,63
21223.894,602500Fcr =×
= ksc > 7865439.919fun = ksc ใชได
ดงนนเลอกใชคานรปตด 136350W ×
564 การออกแบบโครงสรางเหลก
แบบฝกหดบทท 9 สวนโครงสรางรบโมเมนตบด
แบบฝกหดการออกแบบใหใชวธ AISC/LRFD หรอ AISC/ASD ตามทผสอนกาหนด นาหนกบรรทกทกาหนดใหเปนนาหนกบรรทกใชงาน ทกขอใหถอวาคายนทางขางของปกรบแรงอดพอเพยงจนไมตองพจารณาเสถยรภาพการโกงทางขาง
[1][Salmon 8.1] เหลกรางตามรป ใหแรง Vx และ Vy แยกกระทาผานจดเซนทรอยดของหนาตด จงหาและเขยนรปการกระจาย shear flow tτ ของทกชนสวนของหนาตด จากนนหาแรงเฉอนลพธของแตละกรณ (จาก Vx แยกกนกบ Vy) แลวนาผลไปหาจดศนยแรงเฉอน (shear center)
คณสมบตหนาตด จาก Prokon , A = 69.25 cm2, Ix = 7604.7 cm4, Iy = 753.5 cm4, Sx =565.41 cm3, SyL = 224.39 cm3, SyR = 103.69 cm3, xc = 3.358 cm, yc = 13.45 cm, rx = 10.479 cm, ry = 3.2986 cm, Zx = 671.44 cm3, Zy = 187.8 cm3, xpl = 1.5149 cm, ypl = 13.45 cm, J = 59.685 cm4, Zt = 14.704 cm3, Cw = 83,368 cm6
[2][Salmon 8.2] เหลกรางตามรป ใหแรง Vx และ Vy แยกกระทาผานจดเซนทรอยดของหนาตด จงหาและเขยนรปการกระจาย shear flow tτ ของทกชนสวนของหนาตด จากนนหาแรงเฉอนลพธของแตละกรณ (จาก Vx แยกกนกบ Vy) แลวนาผลไปหาจดศนยแรงเฉอน (shear center) ใหเสนอความคดเหนวา หากใชความหนาเฉลยของปกแทนความหนาจรงในการหาจดศนยแรงเฉอน แทนการใชความหนาจรงนน คาจะผดเพยนไปอยางไร
สวนโครงสรางรบโมเมนตบด 565
คณสมบตหนาตดจาก Prokon A = 70.264 cm2, Ix = 8635.8 cm4, Iy = 655.12 cm4, Sx = 602.39 cm3, SyL = 219.59 cm3, SyR =85.731 cm3, Zx =717.72 cm3, Zy = 166.59 cm3, xc = 2.9834 cm, yc = 14.336 cm, rx = 11.086 cm, ry = 3.0535 cm, xpl = 1.2253 cm, ypl = 14.336 cm, J = 63.586 cm4, Zt = 16.004 cm3, Cw = 79.595 cm6
[3][Salmon 8.3] เหลกรางตามรป ใหแรง Vx และ Vy แยกกระทาผานจดเซนทรอยดของหนาตด จงหาและเขยนรปการกระจาย shear flow tτ ของทกชนสวนของหนาตด จากนนหาแรงเฉอนลพธของแตละกรณ (จาก Vx แยกกนกบ Vy) แลวนาผลไปหาจดศนยแรงเฉอน (shear center)
566 การออกแบบโครงสรางเหลก
คณสมบตหนาตดจาก Prokon A = 18 cm2, Ix =647.96 cm4, Iy = 147.37 cm4, Ixy = -121.94 cm4, Iu = 676.08 cm4, Iv = 119.24 cm4, Ir = 765.32 cm4, Angle = 12.988o, SxT = 71.597 cm3, SxB = 98.924 cm3, SyL = 61.911 cm3, SyR = 18.608 cm3, Su = 72.281 cm3, Sv = 18.691 cm3, Zx = 97.567 cm3, Zy = 37.658 cm3, yc = 6.55 cm, xc = 2.3803 cm, rx = 5.9998 cm, ry = 2.8613 cm, ru = 6.1286 cm, rv = 2.5739 cm, xpl = 0.57695 cm, ypl = 5.3016 cm, J = 2.1627 cm4, Zt = 1.8775 cm3, Cw = 2,600 cm6
[4][Salmon 8.4] เหลกฉากตามรป ใหแรง Vx และ Vy แยกกระทาผานจดเซนทรอยดของหนาตด จงหาและเขยนรปการกระจาย shear flow tτ ของทกชนสวนของหนาตด จากนนหาแรงเฉอนลพธของแตละกรณ (จาก Vx แยกกนกบ Vy) แลวนาผลไปหาจดศนยแรงเฉอน (shear center)
คณสมบตหนาตดจาก Prokon, A = 40.559 cm2, Ix = 1,641.3 cm4, Iy =797.82 cm4, Iu = 2,013.9 cm4, Iv = 425.19 cm4, Ir = 2,439.1 cm4, Angle = 28.966o, SxT = 118.03 cm3, SxB = 269.35 cm3, SyL = 220.84 cm3, SyR = 70.062 cm3, Su = 144.72 cm3, Sv = 58.346 cm3, Zx = 216.05 cm3, Zy = 125.92 cm3, yc = 6.0936 cm, xc = 3.6127 cm, rx = 6.3614 cm, ry = 4.4352 cm, ru = 7.0466 cm, rv = 3.2378 cm, xpl = 1.0172 cm, ypl = 2.9688 cm, J = 20.067 cm4, Zt = 11.471 cm3, Cw = 466.7 cm6
[5][Salmon 8.5] เหลกตว Z ตามรป ใหแรง Vx และ Vy แยกกระทาผานจดเซนทรอยดของหนาตด จงหาและเขยนรปการกระจาย shear flow tτ ของทกชนสวนของหนาตด จากนนหาแรงเฉอนลพธของแตละกรณ (จาก Vx แยกกนกบ Vy) แลวนาผลไปหาจดศนยแรงเฉอน (shear center)
คณสมบตหนาตดจาก Prokon, A = 31.32 cm2, Ix = 718.25 cm4, Iy = 325.81 cm4, Ixy = -368.83 cm4, Iu = 939.81 cm4, Iv = 104.25 cm4, Ir = 1,044.1 cm4, Angle = 30.993o, SxT = 114.92 cm3, SxB = 114.92 cm3, SyL = 44.028 cm3, SyR = 44.028 cm3, Su = 102.51 cm3, Sv = 27.851 cm3, Zx = 139.08 cm3, Zy = 69.78 cm3, yc = 6.25 cm, xc = 7.4 cm, rx = 4.7888 cm, ry = 3.2253 cm, ru = 5.4778 cm, rv = 1.8244 cm, xpl = 7.4 cm, ypl = 6.25 cm, J = 14.905 cm4, Zt = 3.8091 cm3, Cw = 6,018.8 cm6
สวนโครงสรางรบโมเมนตบด 567
[6][Salmon 8.6] จงหาตาแหนงของศนยกลางแรงเฉอน (shear center) ของคานรบเครนทประกอบจากหนา
ตด W กบเหลกราง หากใชจดเซนทรอยดเปนศนยกลางแรงเฉอน คาจะคลาดเคลอนไปมากหรอไม ใหใชคาเฉลยของความหนาของเหลกราง
คณสมบตของหนาตดจาก Prokon สวนปกใชคาเฉลยความหนาแทนสวนโคงจรง, A = 313.63 cm2, Ix = 269,650 cm4, Iy = 26,245 cm4, Ixy = 0, Iu = 269,650 cm4, Iv = 26,245 cm4, Ir = 295,890 cm4, Angle = 0, SxT = 9,682.7 cm3, SxB = 6,205.7 cm3, SyL = 1,381.3 cm3, SyR = 1,381.3 cm3, Su = 6,205.7 cm3, Sv = 1,381.3 cm3, Zx = 7,954.2 cm3, Zy = 2,106.9 cm3, yc = 43.452 cm, xc = 19 cm, rx = 29.322 cm, ry = 9.1477 cm, ru = 29.322 cm, rv = 9.1477 cm, xpl = 19 cm, ypl = 62.527 cm, J = 791.1 cm4, Zt = 155.96 cm3, Cw = 20,979,000 cm6
568 การออกแบบโครงสรางเหลก
[7][Salmon 8.7] คานเหลกราง C-380x67.3 ยาว 7.20 เมตร รบนาหนกบรรทกแผใชงาน 1200 kg/m กระทา
ผานกงกลางความหนาและระนาบของแผนตง ปลายคานยดไวใหเหลกรางโกงดดรอบแกน x ในทางดง จงหาโมเมนตบดทปลายยดทตองตานทาน My โดยจดรองรบ และหา Mx ทกระทาใหเกดโมเมนตบดวาใชไปกเปอรเซนต
คณสมบตของหนาตดจาก Prokon, A = 31.329 cm2, Ix = 1,946 cm4, Iy = 168.49 cm4, Ixy = 0, Iu = 1,946 cm4, Iv = 168.49 cm4, Ir = 2,114.5 cm4, Angle = 0, SxT = 194.6 cm3, SxB = 194.6 cm3, SyL = 76.107 cm3, SyR = 29.119 cm3, Su = 194.6 cm3, Sv = 29.119 cm3, Zx = 228.53 cm3, Zy = 56.994 cm3, yc = 10 cm, xc = 2.2138 cm, rx = 7.8814 cm, ry = 2.3191 cm, ru = 7.8814 cm, rv = 2.3191 cm, xpl = 0.90625 cm, ypl = 10 cm, J = 11.091 cm4, Zt = 6.6346 cm, Cw = 10,199 cm6
[8][Salmon 8.8] (ก) ใหหาคาตอบของสมการดฟเฟอเรนเชยลรบแรงบดของหนาตดรป W ปลายทงสองขางตรงแนน และมแรงแบบจดกระทาเยองศนยกระทาทกงกลางชวงคาน
(ข) คานวณหาคาคงทแรงบด J และ Cw และ λ (หรอ α1 ) แลวใชในขอ (ค) ถง (ฉ)
(ค) คานวณหนวยแรงรวมระหวางโมเมนตบดเบยวกบโมเมนตดด ทตาแหนง z = 0, 0.3L และ 0.5L (ง) คานวณหนวยแรงเฉอนสงสดในแผนตง โดยรวมหนวยแรงเฉอนแบบเซนตวนานต และแรงเฉอนเนองจากแรงดด ทตาแหนงเดยวกบขอ (ค) (จ) ใหคานวณแรงเฉอนในปกคาน Vf เนองจากโมเมนตบดเบยว ทตาแหนงในขอ (ค) (ฉ) คานวณหนวยแรงเฉอนสงสดในปกคาน โดยคดผลของแรงบดเซนตวนานต แรงเฉอนบดเบยว และแรงเฉอนทางดงจากแรงดด ทตาแหนงเดยวกนกบขอ (ค) (ช) ใหแสดงผลเปนตารางของหนวยแรงเฉอน
สวนโครงสรางรบโมเมนตบด 569
คณสมบตของหนาตดคานจากโปรแกรม Prokon A = 173.89 cm2, Ix = 40,299 cm4, Iy = 13,586 cm4, Ixy = 0, Iu = 40,299 cm4, Iv = 13,586 cm4, Ir = 53,884 cm4, Angle = 0, SxT = 2,302.8 cm3, SxB = 2,302.8 cm3, SyL = 776.33 cm3, SyR = 776.33 cm3, Su = 2,302.8 cm3, Sv = 776.33 cm3, Zx = 2,545.4 cm3, Zy = 1,178.6 cm3, yc = 17.5 cm, xc = 17.5 cm, rx = 15.223 cm, ry = 8.8391 cm, ru = 15.223 cm, rv = 8.8391 cm, xpl = 17.5 cm, ypl = 17.5 cm, J = 199.88 cm4, Zt = 70.605 cm3, Cw = 3,682,100 cm6
[9][Salmon 8.9] จงหาคาตอบของสมการดฟเฟอเรนเชยลของการบดของคานยนโดยมแรงกระทาแบบจดเยองศนยทปลายคานยน คานวณคาคงทตางๆ ทบอกไวในขอ 8 (ข) ถง (จ) สงเกตความสมพนธระหวางขอนกบขอ 8
คณสมบตหนาตดจากโปรแกรม Prokon, A = 119.79 cm2, Ix = 20,412 cm4, Iy = 6,754.9 cm4, Ixy = 0, Iu = 20,412 cm4, Iv = 6,754.9 cm4, Ir = 27,167 cm4, Angle = 0, SxT = 1,360.8 cm3, SxB = 1,360.8 cm3, SyL = 450.32 cm3, SyR = 450.32 cm3, Su = 1,360.8 cm3, Sv = 450.32 cm3, Zx = 1,501.3 cm3, Zy = 684.27 cm3, yc = 15 cm, xc = 15 cm, rx = 13.054 cm, ry = 7.5091 cm, ru = 13.054 cm, rv = 7.5091 cm, xpl = 15 cm, ypl = 15 cm, J = 88.303 cm4, Zt = 38.938 cm3, Cw = 1,353,800 cm6 [10][Salmon 8.10] ใหหาคาตอบของสมการดฟเฟอเรนเชยลของคานทรบนาหนกแผสมาเสมอแบบเยอง
ศนยจากแผนตง ปลายทงสองขางเปนแบบยดหมนไมรบแรงบด คานวณคาคงทตางๆ ทบอกไวในขอ 8 (ข) ถง (จ) สงเกตความสมพนธระหวางขอนกบขอ 8
570 การออกแบบโครงสรางเหลก
คณสมบตของหนาตดจากโปรแกรม Prokon, A = 157.41 cm2, Ix = 56,078 cm4, Iy = 8,111.4 cm4, Ixy = 0, Iu = 56,078 cm4, Iv = 8,111.4 cm4, Ir = 64,189 cm4, Angle = 0, SxT = 2,549 cm3, SxB = 2,549 cm3, SyL = 540.76 cm3, SyR = 540.76 cm3, Su = 2,549 cm3, Sv = 540.76 cm3, Zx = 2,825.3 cm3, Zy = 827.62 cm3, yc = 22 cm, xc = 15 cm, rx = 18.875 cm, ry = 7.1785 cm, ru = 18.875 cm, rv = 7.1785 cm, xpl = 15 cm, ypl = 22 cm, J = 162.76 cm4, Zt = 59.607 cm3, Cw = 3,560,400 cm6
[11][Salmon 8.11] ใหทาขอ 10 อกครง แตเปลยนเปนวาปลายทงสองยดแนนตานทานแรงบดไวได
[12][Salmon 8.12] ใหทาขอ 8 อกโดยเปลยนเปนคานเหลกรางขนาด 3.67380C ×− โดยนาหนกกระทาในระนาบแกน y ของหนาตด
[13][Salmon 8.13] ใหเลอกหนาตด W-350 ทเบาทสด โดยการแปลงแรงบดเปนแรงทางขางในปกคาน ใหรบนาหนกแบบจด W ทกงกลางชวงคาน ใหรวมผลจากนาหนกคานดวย ปลายทงสองเปนแบบยดหมนทงโมเมนตดดและโมเมนตบด ใหตรวจสอบคาทไดกบคาแมนตรงทหาไดตามตวอยาง 8.5.2 ของ Salmon หนา 440 ถง 443
Case WD, T WL, T Span, m Fy, ksc e, cm 1 2.25 9 6.00 2500 5 2 2.25 9 6.00 2500 7.5 3 2.25 9 6.00 2500 10 4 2.25 9 7.30 2500 5 5 2.25 9 7.30 2500 7.5 6 2.25 9 7.30 2500 10 7 3.15 10 7.30 3500 5 8 3.15 10 7.30 3500 7.5 9 3.15 10 7.30 3500 10 10 4.5 6.8 7.90 3500 5 11 4.5 6.8 7.90 3500 7.5 12 4.5 6.8 7.90 3500 10 13 4.5 6.8 7.90 3500 12.5 14 4.5 6.8 7.90 3500 15 15 4.5 6.8 7.90 3500 17.5
สวนโครงสรางรบโมเมนตบด 571
[14][Salmon 8.14] ใหเลอกหนาตด W ทเบาทสดโดยใชวธแปลงแรงบดเปนแรงในปกคาน คานรบนาหนก
แผสมาเสมอ w, รวมกบนาหนกคาน ปลายทงสองของคานเปนแบบยดแนนทงโมเมนตดดและโมเมนตบด ถาคาตอบทถกตองหาจากขอ 11 แลว ใหตรวจสอบหนวยแรงสงสด กรณ wD,T/m wL,T/m Span, m Fy, ksc e,cm
1 0.75 2.20 8.50 2500 17.5 2 0.75 2.20 8.50 2500 12.5 3 0.75 2.20 8.50 2500 7.5 4 0.75 2.20 8.50 2500 5.0 5 0.50 2.00 8.00 3500 17.5 6 0.50 2.00 8.00 3500 12.5 7 0.50 2.00 8.00 3500 7.5 8 0.50 2.00 8.00 3500 5.0
[15][Salmon 8.15] จากแบบฝกหดขอ 14 ใหเลอกหนาตด W ทเบาทสดโดยใชวธแปลงแรงบดเปนแรงในปกคาน คานรบนาหนกแผสมาเสมอ w, รวมกบนาหนกคาน ปลายทงสองของคานเปนแบบยดหมนทงโมเมนตดดและโมเมนตบด ถาคาตอบทถกตองหาจากขอ 11 แลว ใหตรวจสอบหนวยแรงสงสด
[16][Salmon 8.16] จากแบบฝกหดขอ 14 ใหเปรยบเทยบคาตอบเมอใชเหลก ASTM A36 ม Fy = 2500 ksc, กบ ASTM A572 Grade 50 ม Fy = 3500 ksc ถาเหลก ASTM A572 Grade 50 แพงกวา ASTM A36 ท 7% ใหหากรณทประหยดทสด ใหปลายเปนแบบยดหมนสาหรบโมเมนตดด แตยดแนนสาหรบโมเมนตบด
[17][Salmon 8.17] คานยาว 12.00 เมตร รบนาหนกแบบสมมาตรสองแรง โดยแบงเปนนาหนกบรรทกคงท 20% และนาหนกบรรทกจร 80% ถานาหนกบรรทกเยองศนยไป 125 mm ปลายทงสองขางเปนแบบยดหมนสาหรบแรงบด ใหเลอกหนาตด W350 ทเบาทสด ใชวธแปลงโมเมนตบดไปเปนแรงในปก
572 การออกแบบโครงสรางเหลก
ขอมลของหนาตด W350 จากโปรแกรม Prokon, 1496174346W ×××× mm 4.41× kg/m , A = 52.69 cm2, Ix = 11,096 cm4, Iy = 791.55 cm4, Ixy = 0, Iu = 11,096 cm4, Iv = 791.55 cm4, Ir = 11,888 cm4, Angle = 0, SxT = 641.41 cm3, SxB = 641.41 cm3, SyL = 90.983 cm3, SyR = 90.983 cm3, Su = 641.41 cm3, Sv = 90.983 cm3, Zx = 716.31 cm3, Zy = 140.23 cm3, yc = 17.3 cm, xc = 8.7 cm, rx = 14.512 cm, ry = 3.8759 cm, ru = 14.512 cm, rv = 3.8759 cm, xpl = 8.7 cm, ypl = 17.3 cm, J = 13.504 cm4, Zt = 9.1053 cm3, Cw = 222,770 cm6 14117175350W ×××× mm 6.49× kg/m , A = 63.15 cm2, Ix = 13,561 cm4, Iy = 984.35 cm4, Ixy = 0, Iu = 13,561 cm4, Iv = 984.35 cm4, Ir = 14,545 cm4, Angle = 0, SxT = 774.91 cm3, SxB = 774.91 cm3, SyL = 112.5 cm3, SyR = 112.5 cm3, Su = 774.91 cm3, Sv = 112.5 cm3, Zx = 868.04 cm3, Zy = 173.58 cm3, yc = 17.5 cm, xc = 8.75 cm, rx = 14.654 cm, ry = 3.9481 cm, ru = 14.654 cm, rv = 3.9481 cm, xpl = 8.758.7 cm, ypl = 17.5 cm, J = 22.994 cm4, Zt = 13.379 cm3, Cw = 279,660 cm6 20128249336W ×××× mm 2.69× kg/m , A = 88.17 cm2, Ix = 18,508 cm4, Iy = 3,092 cm4, Ixy = 0, Iu = 18,508 cm4, Iv = 3,092 cm4, Ir = 21,600 cm4, Angle = 0, SxT = 1,101.7 cm3, SxB = 1,101.7 cm3, SyL = 248.35 cm3, SyR = 248.35 cm3, Su = 1,101.7 cm3, Sv = 248.35 cm3, Zx = 1,215.1 cm3, Zy = 379.92 cm3, yc = 16.8 cm, xc = 12.45 cm, rx = 14.488 cm, ry = 5.9218 cm, ru = 14.488 cm, rv = 5.9218 cm, xpl = 12.45 cm, ypl = 16.8 cm, J = 43.714 cm4, Zt = 21.318 cm3, Cw = 800,000 cm6 20149250340W ×××× mm 7.79× kg/m , A = 101.53 cm2, Ix = 21,680 cm4, Iy = 3,651 cm4, Ixy = 0, Iu = 21,680 cm4, Iv = 3,651 cm4, Ir = 25,331 cm4, Angle = 0, SxT = 1,275.3 cm3, SxB = 1,275.3 cm3, SyL = 292.08 cm3, SyR = 292.08 cm3, Su = 1,275.3 cm3, Sv = 292.08 cm3, Zx = 1,412.3 cm3, Zy = 446.92 cm3, yc = 17 cm, xc = 12.5 cm, rx = 14.613 cm, ry = 5.9967 cm, ru = 14.613 cm, rv = 5.9967 cm, xpl = 12.5 cm, ypl = 17 cm, J = 66.018 cm4, Zt = 29.585 cm3, Cw = 956,870 cm6 201313351338W ×××× mm 106× kg/m , A = 135.27 cm2, Ix = 28,194 cm4, Iy = 9,379.8 cm4, Ixy = 0, Iu = 28,194 cm4, Iv = 9,379.8 cm4, Ir = 37,574 cm4, Angle = 0, SxT = 1,668.3 cm3, SxB = 1,668.3 cm3, SyL = 534.46 cm3, SyR = 534.46 cm3, Su = 1,668.3 cm3, Sv = 534.46 cm3, Zx = 1,851.6 cm3, Zy = 817.78 cm3, yc = 16.9 cm, xc = 17.55 cm, rx = 14.437 cm, ry = 8.3272 cm, ru = 14.437 cm, rv = 8.3272 cm, xpl = 17.55 cm, ypl = 16.9 cm, J = 90.263 cm4, Zt = 37.412 cm3, Cw = 2,450,400 cm6 201610348344W ×××× mm 115× kg/m , A = 146.01 cm2, Ix = 33,299 cm4, Iy = 11,245 cm4, Ixy = 0, Iu = 33,299 cm4, Iv = 11,245 cm4, Ir = 44,543 cm4, Angle = 0, SxT = 1,936 cm3, SxB = 1,936 cm3, SyL = 646.24 cm3, SyR = 646.24 cm3, Su = 1,936 cm3, Sv = 646.24 cm3, Zx = 2,121.9 cm3, Zy = 979.9 cm3, yc = 17.2 cm, xc = 17.4 cm, rx = 15.102 cm, ry = 8.7757 cm, ru = 15.102 cm, rv = 8.7757 cm, xpl = 17.4 cm, ypl = 17.2 cm, J = 121.05 cm4, Zt = 48.315 cm3, Cw = 2,989,800 cm6
สวนโครงสรางรบโมเมนตบด 573
201616354344W ×××× mm 131× kg/m , A = 166.65 cm2, Ix = 35,334 cm4, Iy = 11,846 cm4, Ixy = 0, Iu = 35,334 cm4, Iv = 11,846 cm4, Ir = 47,180 cm4, Angle = 0, SxT = 2,054.3 cm3, SxB = 2,054.3 cm3, SyL = 669.28 cm3, SyR = 669.28 cm3, Su = 2,054.3 cm3, Sv = 669.28 cm3, Zx = 2,299.4 cm3, Zy = 1,026.8 cm3, yc = 17.2 cm, xc = 17.7 cm, rx = 14.561 cm, ry = 8.4312 cm, ru = 14.561 cm, rv = 8.4312 cm, xpl = 17.7 cm, ypl = 17.2 cm, J = 164.2 cm4, Zt = 60.597 cm3, Cw = 3,140,600 cm6 201912350350W ×××× mm 137× kg/m , A = 173.89 cm2, Ix = 40,299 cm4, Iy = 13,586 cm4, Ixy = 0, Iu = 40,299 cm4, Iv = 13,586 cm4, Ir = 53,884 cm4, Angle = 0, SxT = 2,302.8 cm3, SxB = 2,302.8 cm3, SyL = 776.33 cm3, SyR = 776.33 cm3, Su = 2,302.8 cm3, Sv = 776.33 cm3, Zx = 2,545.4 cm3, Zy = 1,178.6 cm3, yc = 17.5 cm, xc = 17.5 cm, rx = 15.223 cm, ry = 8.8391 cm, ru = 15.223 cm, rv = 8.8391 cm, xpl = 17.5 cm, ypl = 17.5 cm, J = 199.88 cm4, Zt = 70.605 cm3, Cw = 3,682,100 cm6 201919357350W ×××× mm 156× kg/m , A = 173.89 cm2, Ix = 40,299 cm4, Iy = 13,586 cm4, Ixy = 0, Iu = 40,299 cm4, Iv = 13,586 cm4, Ir = 53,884 cm4, Angle = 0, SxT = 2,302.8 cm3, SxB = 2,302.8 cm3, SyL = 776.33 cm3, SyR = 776.33 cm3, Su = 2,302.8 cm3, Sv = 776.33 cm3, Zx = 2,545.4 cm3, Zy = 1,178.6 cm3, yc = 17.5 cm, xc = 17.5 cm, rx = 15.223 cm, ry = 8.8391 cm, ru = 15.223 cm, rv = 8.8391 cm, xpl = 17.5 cm, ypl = 17.5 cm, J = 199.88 cm4, Zt = 70.605 cm3, Cw = 3,682,100 cm6 202214352356W ×××× mm 159× kg/m , A = 202.01 cm2, Ix = 47,593 cm4, Iy = 16,004 cm4, Ixy = 0, Iu = 47,593 cm4, Iv = 16,004 cm4, Ir = 63,597 cm4, Angle = 0, SxT = 2,673.7 cm3, SxB = 2,673.7 cm3, SyL = 909.32 cm3, SyR = 909.32 cm3, Su = 2,673.7 cm3, Sv = 909.32 cm3, Zx = 2,979.5 cm3, Zy = 1,382.2 cm3, yc = 17.8 cm, xc = 17.6 cm, rx = 15.349 cm, ry = 8.9008 cm, ru = 15.349 cm, rv = 8.9008 cm, xpl = 17.6 cm, ypl = 17.8 cm, J = 307.04 cm4, Zt = 96.846 cm3, Cw = 4,410,000 cm6
[18][Salmon 8.18] คานชวงยาว 9.00 เมตร ปลายทงสองขางเปนแบบยดหมนสาหรบโมเมนตดด Mx รบนาหนกบรรทกคงทแบบจด 4 ตน และนาหนกบรรทกจรแบบจด 6 ตน ทตาแหนงแบงสามของคานดงรป โดยเยองศนยออกจากแนวกงกลางแผนตง 150 mm ปลายทงสองขางยดแนนในการรบโมเมนตบด ใหเลอกหนาตด W ทเบาทสดโดยวธแปลงโมเมนตบดเปนแรงคควบในแผนปก
574 การออกแบบโครงสรางเหลก
[19][Salmon 8.19] คานเหลกราง 3.67380C ×− รบนาหนกบรรทกแผสมาเสมอโดยแบงเปนนาหนกบรรทกคงท 20 % และนาหนกบรรทกจร 80 % ชนดเหลก ASTM A36 ม Fy = 2500 ksc ปลายคานหมนไมไดแตบดเบยวได ตรวจสอบคาหนวยแรงทเกดขนโดยใชคาตอบของสมการดฟเฟอเรนเชยล
[20][Salmon 8.20] คานชวงเดยวยาว 7.20 เมตร รปตดเหลกราง รบนาหนกบรรทกแผสมาเสมอเปนนาหนก
บรรทกคงท 0.3 T/m และนาหนกบรรทกจร 0.9 T/m คานไมมคายนทางขาง ตองคดผลของโมเมนตบด ใหถอวาปลายคานไมรบโมเมนตบด ใหเลอกหนาตดเหลกรางทเหมาะสม ชนดเหลก ASTM A36
สวนโครงสรางรบโมเมนตบด 575
[21][Salmon8.21] ใหใชคาน W ในการรบเครนซงมแรงกระทาแนวดงตามรปแสดง การออกแบบใหคด
แรงอดตามแนวแกนขนาด 4.5 ตน และแรงดนทางขางขนาด 1,360 kg กระทาสงจากผวปกบนรบแรงอด 108 mm ใหถอวาปลายคานทงสองขางไมรบโมเมนตบด ใหเลอกหนาตด W-350 ทเบาทสด (ดรายการจากขอ 17) ชนดเหลก ASTM A36 ใหใชวธแปลงโมเมนตบดเปนแรงคควบในปกคาน นาหนกบรรทกทงหมดยกเวนนาหนกตวคานและรางเครนเปนนาหนกบรรทกจร
[22][Salmon 8.22] ใหเปรยบเทยบคาคงทการบด J ของหนาตดกลองสเหลยมกลวงกบ W ถาหนวยแรง
เฉอนสงสดเทากบ 984 ksc ใหหากาลงรบโมเมนตบดของแตละหนาตด และสามารถใชกบหนาตด
185700W ×−
คณสมบตหนาตดจากโปรแกรม Prokon , รป (a) ม A = 280.8 cm2, Ix = 113,600 cm4, Iy = 206,850 cm4, Ixy = 0, Iu = 206,850 cm4, Iv = 113,600 cm4, Ir = 320,460 cm4, Angle = 90o, SxT = 4,713.8 cm3, SxB = 4,713.8 cm3, SyL = 5,810.5 cm3, SyR = 5,810.5 cm3, Su = 5,810.5 cm3, Sv = 4,713.8 cm3, Zx = 5,274.3 cm3, Zy = 6,888.9 cm3, yc = 24.1 cm, xc = 35.6 cm, rx = 20.114 cm, ry = 27.141 cm, ru = 27.141 cm, rv = 20.114 cm, xpl = 35.6 cm, ypl = 24.1 cm, J = 222,720 cm4, Zt = 3,964.5 cm3, Cw = 2,412,200 cm6
576 การออกแบบโครงสรางเหลก
รป (b) ม A = 235.52 cm2, Ix = 201,520 cm4, Iy = 10,825 cm4, Ixy = 0, Iu = 201,520 cm4, Iv = 10,825 cm4, Ir = 212,350 cm4, Angle = 0o, SxT = 5,757.7 cm3, SxB = 5,757.7 cm3, SyL = 721.66 cm3, SyR = 721.66 cm3, Su = 5,757.7 cm3, Sv = 721.66 cm3, Zx = 6,465 cm3, Zy = 1,116.2 cm3, yc = 35 cm, xc = 15 cm, rx = 29.251 cm, ry = 6.7795 cm, ru = 29.251 cm, rv = 6.7795 cm, xpl = 15 cm, ypl = 35 cm, J = 383.07 cm4, Zt = 107.1 cm3, Cw = 12,232,000 cm6
[23][Salmon 8.23] จงหาการโกงเดาะบดของคาน (ก) 66400W ×− (ข) 5.31150W ×− (ค) 3.21200W ×− แตละกรณเขยนกราฟความสมพนธระหวางอตราสวนความชะลด rE กบความยาว
อธบายโดยสรปผลดวย คณสมบตหนาตดจากโปรแกรม Prokon , (ก) 66400W ×− ม A = 84.128 cm2, Ix = 23,708 cm4, Iy = 1,736.4 cm4, Ixy = 0 cm4, Iu = 23,708 cm4, Iv = 1,734.8 cm4, Ir = 25,444 cm4, Angle = 0o, SxT = 1,185.4 cm3, SxB = 1,185.4 cm3, SyL = 173.64 cm3, SyR = 173.64 cm3, Su = 1,185.4 cm3, Sv = 173.64 cm3, Zx = 1,326.4 cm3, Zy = 267.66 cm3, yc = 20 cm, xc = 10 cm, rx = 16.787 cm, ry = 4.5431 cm, ru = 16.787 cm, rv = 4.5411 cm, xpl = 10 cm, ypl = 20 cm, J = 42.203 cm4, Zt = 21.212 cm3, Cw = 643,230 cm6 (ข) 5.31150W ×− ม A = 40.143 cm2, Ix = 1,641.5 cm4, Iy = 563.29 cm4, Ixy = 0 cm4, Iu = 1,641.5 cm4, Iv = 563.29 cm4, Ir = 2,204.8 cm4, Angle = 0o, SxT = 218.87 cm3, SxB = 218.87 cm3, SyL = 75.105 cm3, SyR = 75.105 cm3, Su = 218.87 cm3, Sv = 75.105 cm3, Zx = 246.1 cm3, Zy = 114.71 cm3, yc = 7.5 cm, xc = 7.5 cm, rx = 6.3946 cm, ry = 3.7459 cm, ru = 6.3946 cm, rv = 3.7459 cm, xpl = 7.5 cm, ypl = 7.5 cm, J = 13.513 cm4, Zt = 8.8696 cm3, Cw = 27,071 cm6 (ค) 3.21200W ×− ม A = 27.163 cm2, Ix = 1,844.6 cm4, Iy = 133.92 cm4, Ixy = 0 cm4, Iu = 1,844.6 cm4, Iv = 133.92 cm4, Ir = 1,978.5 cm4, Angle = 0o, SxT = 184.46 cm3, SxB = 184.46 cm3, SyL = 26.783 cm3, SyR = 26.783 cm3, Su = 184.46 cm3, Sv = 26.783 cm3, Zx = 209.5 cm3, Zy = 41.936 cm3, yc = 10 cm, xc = 5 cm, rx = 8.2407 cm, ry = 2.2204 cm, ru = 8.2407 cm, rv = 2.2204 cm, xpl = 5 cm, ypl = 10 cm, J = 5.7469 cm4, Zt = 4.405 cm3, Cw = 12,084 cm6
[24][Salmon 8.24] ใหประมาณคานาหนกบรรทกโกงเดาะ สมมตวาไมมหนวยแรงคงคาง และการโกงเดาะแบบอลาสตกตามสมการของ Euler ความยาวชนสวน 3.00 เมตร ปลายทงสองขางเปนแบบยดหมน ทความยาวเทาใดทคาโมเมนตบดโกงเดาะเปนคาควบคมทตองนามาพจารณา
(ก) หนาตด 6.24200C ×− (ข) หนาตดเหลกฉาก 7100100L ××− mm (ค) หนาตดตวท 5.68175WT ×−
สวนโครงสรางรบโมเมนตบด 577
(ง) หนาตดตว Z ตามรปทแสดง
คณสมบตหนาตดจากโปรแกรม Prokon , (ก) หนาตด 6.24200C ×− ม A = 31.329 cm2, Ix = 1,946 cm4, Iy = 168.49 cm4, Ixy = 0 cm4, Iu = 1,946 cm4, Iv = 168.49 cm4, Ir = 2,114.5 cm4, Angle = 0o, SxT = 194.6 cm3, SxB = 194.6 cm3, SyL = 76.107 cm3, SyR = 29.119 cm3, Su = 194.6 cm3, Sv = 29.119 cm3, Zx = 228.53 cm3, Zy = 56.994 cm3, yc = 10 cm, xc = 2.2138 cm, rx = 7.8814 cm, ry = 2.3191 cm, ru = 7.8814 cm, rv = 2.3191 cm, xpl = 0.90625 cm, ypl = 10 cm, J = 11.091 cm4, Zt = 6.6346 cm3, Cw = 10,199 cm6 (ข) หนาตดเหลกฉาก 7100100L ××− mm ม A = 13.618 cm2, Ix = 129.24 cm4, Iy = 129.24 cm4, Ixy = -76.065 cm4, Iu = 205.31 cm4, Iv = 53.176 cm4, Ir = 258.48 cm4, Angle = 45.0o, SxT = 17.73 cm3, SxB = 47.679 cm3, SyL = 47.679 cm3, SyR = 17.73 cm3, Su = 29.035 cm3, Sv = 13.872 cm3, Zx = 32.271 cm3, Zy = 32.271 cm3, yc = 2.7106 cm, xc = 2.7106 cm, rx = 3.0807 cm, ry = 3.0807 cm, ru = 3.8828 cm, rv = 1.9761 cm, xpl = 0.68573 cm, ypl = 0.68573 cm, J = 2.3826 cm4, Zt = 2.2221 cm3, Cw = 16.152 cm6 (ค) หนาตดตวท 5.68175WT ×− ม A = 86.945 cm2, Ix = 1,518.8 cm4, Iy = 6,792.9 cm4, Ixy = 0 cm4, Iu = 6,792.9 cm4, Iv = 1,518.8 cm4, Ir = 8,311.7 cm4, Angle = 90.0o, SxT = 530.72 cm3, SxB = 103.75 cm3, SyL = 388.17 cm3, SyR = 388.17 cm3, Su = 388.17 cm3, Sv = 103.75 cm3, Zx = 194.81 cm3, Zy = 589.3 cm3, yc = 14.638 cm, xc = 17.5 cm, rx = 4.1795 cm, ry = 8.8391 cm, ru = 8.8391 cm, rv = 4.1795 cm, xpl = 17.5 cm, ypl = 16.258 cm, J = 99.484 cm4, Zt = 35.011 cm3, Cw = 2,231.8 cm6
578 การออกแบบโครงสรางเหลก
(ง) หนาตดตว Z ม A = 14.64 cm2, Ix = 241.12 cm4, Iy = 168.92 cm4, Ixy = 158.37 cm4, Iu = 367.45 cm4, Iv = 42.585 cm4, Ir = 410.04 cm4, Angle = -38.580o, SxT = 48.223 cm3, SxB = 48.223 cm3, SyL = 22.523 cm3, SyR = 22.523 cm3, Su = 42.798 cm3, Sv = 12.702 cm3, Zx = 55.608 cm3, Zy = 34.596 cm3, yc = 5 cm, xc = 7.5 cm, rx = 4.0583 cm, ry = 3.3968 cm, ru = 5.0099 cm, rv = 1.7055 cm, xpl = 7.5 cm, ypl = 5 cm, J = 1.7462 cm4, Zt = 0.89538 cm3, Cw = 2,030 cm6
ประวตผแตงหนงสอ
ศ.กตตคณ ดร.วนต ชอวเชยร กรรมการตรวจสอบและกากบดแลกจการ, กรรมการอสระ
วฒการศกษา Doctor of Philosophy, Purdue University, Indiana (USA) Master of Science in Civil Engineering , Purdue (USA) ปรญญาตร วศวกรรมโยธา จฬาลงกรณมหาวทยาลย
การอบรมจาก IOD หลกสตร Directors Accreditation Program รนท 44/2005 จากสมาคมสงเสรมสถาบนกรรมการ
บรษทไทย
ประสบการณการทางาน 2556 – ปจจบน กรรมการอสระ/ กรรมการตรวจสอบและกากบดแลกจการ/ ประธานคณะกรรมการสรรหาและพจารณาคาตอบแทน, บมจ. ไพลอน 2558 – ปจจบน กรรมการสภาวศวกร สมยท 6 2550 – ปจจบน อาจารยพเศษ, คณะวศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย 2548 – 2556 กรรมการอสระ/ กรรมการตรวจสอบและกากบดแลกจการ/ กรรมการสรรหาและพจารณาคาตอบแทน, บมจ. ไพลอน 2555 – 2558 กรรมการสภาวศวกร สมยท 5 2515 – 2550 อาจารยประจา, คณะวศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย 2543 – 2549 กรรมการสภาวศวกร สมยท 1 และ 2
ประวตผขยายความหนงสอ
ผศ.สมศกด คาปลว อาจารยผอทศตนเพอการศกษาในประเทศไทยและผแตงหนงสอคอนกรตเสรมเหลก
ตดตออาจารย 081-9186332
ประวตโดยยอ 1. วศวกรรมศาสตรบณฑต วศบ.โยธา จฬาลงกรณฯ รน 53 พ.ศ.2512 2. อาจารยประจา มทร.ตะวนออก อเทนถวาย 20 ป 3. ผอ.กองพสดและออกแบบ มทร.เทเวศน 3 ป 4. อาจารยประจา มทร.ธญบร 7 ป 5. อาจารยพเศษและวทยากรท TumCivil.com