บทท 5COMPOSITION

การจดองคประกอบ

เมอพดถงเรองการจดองคประกอบ เราจะตองซมซบหลกการอย 2 ขอ ซงเปนหวใจของการจดองคประกอบในงานศลปะ คอ

๑.การสรางเอกภาพ (Unity)๒.การสรางจดเดน เนนจดสำาคญ (Emphasize)

๑ Unity (เอกภาพ) เอกภาพ ถอไดวาเปนกฎเหลกของศลปะ และเปนหลกสำาคญในการ

จดองคประกอบ ความมเอกภาพหรอความเปนอนหนงอนเดยวกนเปนจด

เรมแรกในการจดองคประกอบใหกบงานออกแบบของเรา

วธสรางเอกภาพ หรอสรางความกลมกลนใหกบงานออกแบบมหลก

อย 3 ขอคอ

การสราง ความใกลชด ใหกบองคประกอบ • วธทงายทสดในการสรางเอกภาพใหกบงานคอ การจดองคประกอบทมอยใหสอดคลองกน แตละองคประกอบจะขาดสวนใดสวนหนงไปไมได การวางองคประกอบใหใกลชดกนจะทำาใหผชมงานรสกไดวา องคประกอบตาง ๆ เปนพวกเดยวกน เกดภาพรวมทมเอกภาพ

สรางความซำ4ากนขององคประกอบ (Repetition) การจดวางองคประกอบใหมการซำ/ากนไปเรอย ๆ ไมวาจะเปนเสน จด ส หรอลกษณะ ของผวสมผส ฯลฯ ทำาใหผชมงานรสกถงความเปนพวกพองเดยวกนเกดเอกภาพข/นในงาน

ความซำ/ากนขององคประกอบคอการเนนสของเวบ ใหรถงความเปนพวกพองเดยวกน

สรางความตอเนองขององคประกอบ(Continuation)

ความตอเนองจะมาจากเสน หรอทศทางขององคประกอบทอยภายในภาพซงนำาสวยตาของผชมใหเดนทางตามทผออกแบบกำาหนดไว เมอไดมองภาพทมองคประกอบไหลตอเนองกน ทำาใหกระบวนการรบรของคนเราสรางเรองราว ตอเนองเปนเรองเดยวกนและอยางเปนลำาดบข/น ซงท/งหมดทำาใหเกดภาพรวมทมเอกภาพข/นในใจ

๒. Emphasize (การวางจดสนใจในงาน)

• การวางตำาแหนงขององคประกอบทจะเนนใหเกดจดสนใจ จะวางในตำาแหนงท 1,3,2 และ 4 เปนหลก โดยแตละตำาแหนงมคณสมบตแตกตางกนออกไป

1

0

0 2

4 0

2 0 3

การวางจดสนใจในงาน• ตำาแหนง 0 เปนตำาแหนงทไมควรวางองคประกอบทตองการเนน

เพราะเปนตำาแหนงทสายตาคนสวนใหญไมไดใหความสนใจนก เพราะอยในชวงครง ๆ กลาง ๆ ของภาพ ซงลดแรงดงดดทางสายตา

• ตำาแหนง 1 เปนตำาแหนงทคนสวนใหญเหนเปนอนดบแรก เนองจากความเคยชนในการกวาดตาเพออานหนงสอ

• ตำาแหนง 2 เปนตำาแหนงทมพลงในการดงดดสายตา มความเฉยบ จงเหมาะทจะจดวางองคประกอบทตองการเนน เนองจากเปนตำาแหนงทเรยกรองความสนใจจากสายตาไดด

การวางจดสนใจในงาน• ตำาแหนงหมายเลข 3 เปนตำาแหนงทสบเนองมาจากตำาแหนงท 1

เพราะเปนตำาแหนงสดทายทคนสวนใหญกวาดสายตามอง• ตำาแหนงหมายเลข 4 เปนตำาแหนงทคนสวนใหญมกจะใหเปน

ตำาแหนงทมความสำาคญทสดในงาน ถงแมจะไมเปนจดเรยกรอง สายตามากเทากบจด 1,2,3 แตกเปนจดรวมสายตาของผชมทม

ตองาน• ตำาแหนง 1 กบ 3 จะมพลงในการดงดดสายตามากกวาตำาแหนง 2

เพราะคนสวนใหญมกกวาดสายตาจากมมซายบน ไปยงมมขวาลาง• ตำาแหนง 0 สามารถวางองคประกอบใหนาสนใจได เพราะบางคร /ง

ทศทาง หรอเสนสายจากองคประกอบอน ๆ อาจพงเนนมายงตำาแหนงน/กได

ตวอยางการจดองคประกอบ

1 2

4

การสรางความแตกตาง• ความแตกตางเปนตวกำาหนดนาสนใจหรอความโดด

เดนของภาพไดด แตไมควรใหมความแตกตางมาก เกนไป เพราะจะทำาใหภาพไมมเอกภาพ มากกวาจะกอ

ใหเกดจดสนใจ

• ภาพตวอยาง เปนการใชภาพทโดดเดน แตกตางจากพ/นหลงสลว ขบใหภาพของอปกรณดคมชด และโดดเดนข/น

การวางแยกองคประกอบใหโดดเดนการวางองคประกอบใหโดดเดน คอการแยกองค

ประกอบออกมา ใหผชมงานสงเกตเหนองคประกอบน/นไดงาย แตตองคำานงถง

• ขนาดและสดสวนในการจดองคประกอบ (Scale & Proportion)

• ทวางในงานออกแบบ(Spacing)• สมดลในงานออกแบบ (Balance)• จงหวะขององคประกอบในงาน (Rhythm)

ตวอยางการวางแยกองคประกอบใหโดดเดน