www.QLF.or.thÊʤ.

Êʤ.

¾Ñ²¹Ò “¹Çѵ¡ÃÃÁ”·ŒÒ...ÍÒªÕÇÈÖ¡ÉÒ

๒

“หวใจของการศกษาคอครทมคณภาพ... ความหวงของการศกษาไทย อยตรงทการทำใหครเปลยนหนาทจากการเปนเพยงคนเตมนำใสถง

ใหเปนผจดคบไฟ และนำพาเดกไทยเขาสเสนชยแหงการเรยนรตลอดชวต...” [ ๑ ] รศ.ดร.วรากรณ สามโกเศศ ประธานอนกรรมการครศกษาแหงชาต

นำเสนอความทศนะ ในคอลมน “ชนวนปญญา” หนา ๑๐

“บทบาทของทมตดตามเนนวา เราไปแบบกลยาณมตร

เพอไปตดตามดวาโครงการกาวหนาแคไหน ชวยแกไขหากมปญหาอปสรรค และคอยชวยเหลอเมอทางโครงการตองการคำปรกษา”

[ ๒ ] ดร.อบล เลนวาร ประธานกรรมการอำนวยการโครงการเพชรยอดมงกฎ

ในฐานะหวหนาคณะทำงานตดตามโครงการฯ ชดโรงเรยนประถม สสค.

เลาถงแนวทางการทำงานทกำลงจะเรมตนในเดอนสงหาคม หนา ๑๔

“เราไปเนนกนเองวาเกงหรอออน...ความจรงแลวเดกเขาแคคดหลากหลาย

ถาเราไปสรางสถานการณทมนมความหลากหลายทใครพอเขารวมได มนกแคนนเอง”

[ ๓ ] ผศ.ดร.ไมตร อนทรประสทธ ผอำนวยการศนยวจยคณตศาสตรศกษา มหาวทยาลยขอนแกน

เปดใจถายทอดวทยายทธการสอนคณตศาสตรใหเปนเรองสนก ใน “ชนวนนวตกรรม” หนา ๑๖

“เดกๆ เหลานกเหมอนขาวหก หรอปลายขาว...โรงเรยนไหนกไมอยากรบ

แตผมเชอวามนษยทกคนอยากทำด ดงนนเราตองใหโอกาส ชวยประคบประคองใหเขาไดพฒนาศกยภาพ”

[ ๔ ] คณโกสนทร ไพศาลศลป นายกเทศมนตรเมองพทลง พาชมโรงเรยนปลายขาว

โรงเรยนฝมอ อปท. ทนกเรยนอายหางกนถง ๗๐ ป กเรยนรวมกนได ขอแคอยากเรยนร หนา ๒๒

“แททจรงแลวอาจไมม “ซปเปอรแมน” ทเปนคนใดคนหนง หรอองคกรใดองคกรหนงทจะมาหยดรถ “การศกษา” ทกำลงจะตกเหว

เราทกคนตางหากทตองรวมมอกนชวยกนหยด และฉดรถโรงเรยนคนนทกำลงจะตกเหวใหกลบมาวงบนถนนไดเหมอนเดม”

[ ๕ ] ดร.มนต ขอเจรญ แหงอมรนทรพรนตง สะทอนมมมองในฐานะคณพอลกสอง

ตอหนงสารคด waiting for Superman ใน “ชนวนชวนชม” หนา ๒๖

๐๒

เดนในฉบบ

www.QLF.or.thÊʤ.

www.QLF.or.thÊʤ.

Êʤ.

¾Ñ²¹Ò “¹Çѵ¡ÃÃÁ”·ŒÒ...ÍÒªÕÇÈÖ¡ÉÒ

กนยายน-ตลาคม พ.ศ. ๒๕๕๔ จดหมายขาวราย ๒ เดอน

ตดตอ จดหมายขาว “ชนวน” ไดท สำนกงานสงเสรมสงคม แหงการเรยนรและ คณภาพเยาวชน (สสค.) เลขท ๓๘๘ ชน ๑๓ ตกไอบเอม อาคาร เอ ถ.พหลโยธน แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพมหานคร ๑๐๔๐๐ โทรศพท ๐๘ ๐๕๘๗ ๘๙๐๙ เขาชมฉบบอเลกทรอนกส และตดตามขาวสาร จาก สสค. ไดท www.QLF.or.th

[ ๑ ]

[ ๒ ]

[ ๓ ]

[ ๔ ]

[ ๕ ]

๓

ทา...อาชวศกษา พฒนา “นวตกรรม”

ทาได...หยามไมได เพราะธรรมชาตของ “คนพนธอา” หรอ ชาวสถาบนอาชวศกษา

ถกรำลอไปทวในเรองเชนน สสค. จงตดสนใจสงคำทาทายไปยงสถาบนอาชวศกษาทวประเทศ

ใหนำเสนอ โครงการสงเสรมนวตกรรมเพอสรางสรรคการเรยนรระดบอาชวศกษา

ท สสค. ประกาศสนบสนนเปนรอบปฐมฤกษ

ดวยความเชอมนวา “คนพนธอา” มด…

วากนวา สถาบน “อาชวศกษา” นนเปรยบเสมอน “ระบบสเทา” ทรฐใหการดแลสนบสนนนอย เดกเยาวชนผเรยน

ขาดขวญกำลงใจ เดกอาชวะจงมความรสกดอย แปลกแยก ถกมองวาเปน “เดกเกรดสอง” ขณะทครอาชวะตองทำงาน

หนกมาก เพอกลอมเกลาเดก ไปพรอมๆ กบการปรบทศนคตของคนในสงคมใหเขาใจและยอมรบ

ยงไปกวานน สถาบนอาชวศกษาทกแหงของไทย ยงเปนแหลงสำคญในกาผลตแรงงานทมคณภาพ

และเตรยมพรอมใหประเทศไทยเดนหนาสนโยบายเปดตลาดเสรแรงงานของภมภาคอาเซยนในป 2558

นเองคอทมาของ “คำทา” ในครงน!

กองบรรณาธการ

เรอง จากปก

๔

ไมไดมดแค “หาเรองตกน”

อาชวศกษา หรอ การจดการเรยนการสอนสายวชาชพ

นบวามความสำคญอยางยงตอการพฒนาประเทศ

แตไมอาจปฏเสธไดวา เมอเปรยบเทยบกบหลายๆ

ประเทศ สถาบนอาชวศกษาในประเทศไทยยงกาวไมทนความ

เปลยนแปลงของโลกและสงคม โดยเฉพาะอยางยง ในดาน

นวตกรรมและเทคโนโลย

ปจจบน อาชวศกษาในบานเรามการเรยนการสอนใน

ระดบประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) และ ประกาศนยบตร

วชาชพชนสง (ปวส.) ทงภาครฐและเอกชนมากกวา ๑,๐๐๐ แหง

จากการทผทสำเรจการศกษาในสถาบนเหลานสามารถ

ออกไปประกอบอาชพไดรวดเรวกวาสายสามญ ดวยเหตน

อาชวศกษาจงมศกยภาพทจะผลตกำลงคนระดบฝมอ และปฏบต

การเขาสตลาดแรงงานไดเปนจำนวนมากในแตละป โดยเฉพาะ

อยางยงในภาคอตสาหกรรมการผลต และอตสาหกรรมบรการ

รศ.ดร.สมพงษ จตระดบ คณะ

กรรมการ สสค. กลาววา หลายคนมก

มองวาการเรยนอาชวศกษาเปนเหมอน

เดกประเภทสอง มความรนแรงแฝง

และไมมทางไป ซงภาพลกษณเหลาน

เปนอปสรรคสำคญทพอแมไมยอมสงลกไปเรยนในสายน แต

ปจจบนสงคมกำลงเปลยนแปลงไป อกไมนานการศกษาสาย

อาชพจะกลายเปนยทธศาสตรของการพฒนาชาต

เยาวชนไทยทเขาสสายอาชพจะเปนแรงงานไมเพยงใน

ประเทศเทานน แตยงมโอกาสในตลาดแรงงานของประชาคม

เศรษฐกจอาเซยน ทไทยและประเทศสมาชกอาเซยนทง ๑๐

ประเทศ จะรวมกนเปดใหมการเคลอนยายเสรแกทรพยากรทาง

เศรษฐกจทง ๕ สาขา ไดแก สนคา บรการ การลงทน แรงงานม

ฝมอและเงนทน ในป พ.ศ. ๒๕๕๘ หรออก ๔ ปขางหนา ในไมชา

๕

แรงงานไทยจะมโอกาสเคลอนยายไปประกอบอาชพในประเทศ

อาเซยน เชนเดยวกบแรงงานจากประเทศอาเซยนอนกสามารถ

เขามาหางานในประเทศไทย กตกาใหมนประเทศใดทแรงงานม

ฝมอสงกวายอมไดเปรยบ

เขาใจปญหา กาวหาโอกาส จากภาพของโอกาสเบองหนา เมอเหลยวกลบมายง

ตำแหนงแหงทของสถาบนอาชวศกษาไทยในปจจบน ยงพบวาม

ปญหาทหากไมไดรบการคลคลาย หรอสนบสนนใหเตบโตถกทาง

โอกาสทมองเหนกเปนไดแคเพยงภาพฝนทไมมทางเปนจรง

“โจทยทสงคมไทยหลกเลยงไดยาก กคอ แรงงานไทยจะ

แขงขนสกบแรงงานของประเทศเพอนบานไดหรอไม ในอนาคต

คณภาพแรงงานจงไมใชเพยงการจบปรญญา แตขนอยกบการ

ทำงานทมคณภาพ ซงมแนวโนมเปนไปไดสงทประเทศเพอนบาน

อยางเวยดนาม และฟลปปนส จะเขามาศกษาตอในสาย

อาชวศกษาในไทย และจะเขามาอยในตลาดแรงงานบานเรา หาก

ไมเตรยมตวใหพรอม ประเทศเพอนบานกจะมายดครองสดสวน

ของตลาดแรงงานในกลมน” รศ.ดร.สมพงษ กลาว

ปญหาสำคญในสถาบนอาชวศกษา ซงสงผลตอการทำ

หนาทบอเพาะ “แรงงานคณภาพ” ณ วนน มอยหลายประการ

เชน ปญหาการขาดการพฒนานวตกรรมเทคโนโลยทตอเนอง

การนำไปประยกตใช ปญหาสขภาวะทางเพศในวยรน ปญหา

สารเสพตดในสถานศกษา ปญหาการทะเลาะววาทและพฤตกรรม

ไมพงประสงค เปนตน

ดร.สรรกษ รชชศานต ท

ปรกษาดานมาตรฐานอาชวศกษาธรกจ

และบรการ สำนกงานคณะกรรมการ

การอาชวศกษา กระทรวงศกษาธการ

“...โครงการสงเสรมนวตกรรมเพอสรางสรรคการเรยนรระดบอาชวศกษา ทเขาขายไดรบการสนบสนน ควรมลกษณะการพฒนานวตกรรมใหมๆ หรอตอยอดองคความร เพอยกระดบคณภาพผเรยน และสามารถเปนแบบอยางในการสรางการเรยนรสำหรบสถานศกษาอนได ตอบสนองตอความตองการของชมชนทองถน และหนวยงานทเกยวของตอไป โดยไมมลกษณะแสวงหากำไรทางพาณชย อาจดำเนนการโดยสถาบนใดสถาบนหนง หรอเปนโครงการทจบมอรวมกนเปนกลมสถาบนกได...”

๖ ๖

ชถง “โจทย” สำคญในการพฒนาสถาบนอาชวศกษาไว ๕ ดาน

ไดแก หนง การผลตกำลงคนอาชวะใหสอดคลองกบความ

ตองการของตลาด สอง การพฒนาศกยภาพครทงครใน

สถานศกษา ครในสถานประกอบการ และครภมปญญาผเชยวชาญ

ในทองถน สาม การพฒนาคณภาพของสถานศกษาและแหลง

เรยนรใหม โดยเทยบเคยงมาตรฐานกบหลกสตรสากล เพมการ

เรยนการสอนแบบทวภาค และเพมปรญญาตรสายปฏบตการ ส

การพฒนาคณภาพการบรหารจดการใหมใหสอดคลองกบภาค

การเกษตร อตสาหกรรม และภาคการบรการ และ หา กำลง

แรงงงานตองมสมรรถนะตามมาตรฐานวชาชพ ซงในการเตรยม

ความพรอมตอประชาคมอาเซยนนน ตองมการพฒนาหลกสตร

โดยเชอมกบมาตรฐานอาชพในสถานประกอบการ ซงตองเทยบ

เคยงกบมาตรฐานของประเทศในกลมอาเซยน ทงน หากไดรบ

การสนบสนนโดยเฉพาะนโยบายรฐบาลและการปฏรปการศกษา

รวมถงความตองการแรงงาน เชอวาความรวมมอจากทกภาคสวน

จะมสวนในการพฒนาอาชวศกษารวมกน

สสค. ประกาศคำทา… จากสถานการณปญหา โอกาส และแนวทางการพฒนา

ดงกลาว สสค. จงประกาศสนบสนน โครงการสงเสรม

นวตกรรมเพอสรางสรรคการเรยนรระดบอาชวศกษา

โครงการนมวตถประสงคในการสนบสนนโครงการทจะ

กอใหเกดประโยชนตอการเรยนรของเดก เยาวชน และเปน

ประโยชนตอการพฒนาอาชวศกษา อนจะสงผลตอการพฒนา

ประเทศ

โครงการทเขาขายไดรบการสนบสนน ควรมลกษณะการ

พฒนานวตกรรมใหมๆ หรอตอยอดองคความร เพอยกระดบ

คณภาพผเรยน และสามารถเปนแบบอยางในการสรางการเรยนร

สำหรบสถานศกษาอนได ตอบสนองตอความตองการของชมชน

ทองถน และหนวยงานทเกยวของตอไป โดยไมมลกษณะแสวงหา

กำไรทางพาณชย โดยอาจดำเนนการโดยสถาบนใดสถาบนหนง

หรอเปนโครงการทจบมอรวมกนเปนกลมสถาบนกได

ทงน สสค. ไดกำหนดประเดนหลกในการสนบสนนไว

๓ ประเดน ดงน

๗ ๗

ปฏกรยา...เมอ “อาชวะ” ไดรบคำทา???

หลง สสค. ประกาศสนบสนนทน โครงการสงเสรมนวตกรรมสรางสรรคการเรยนร ระดบอาชวศกษา ครงท ๑/๒๕๕๔ ซงเปด

รบขอเสนอโครงการระหวาง ๑ มถนายน - ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๔ ผลปรากฏวา มสถาบนอาชวศกษาทกภาคทวประเทศ “รบคำทา”

เสนอโครงการมาทนถง กวา ๑๕๐ โครงการ

อยางไรกตาม เนองจากงบประมาณสำหรบทนรอบแรกจำกดไวท ๑๐ ลานบาท จงมโครงการประมาณ ๑ ใน ๔ จากทงหมด

เทานน ทมโอกาสไดลงมอสรางสรรคนวตกรรมในรอบน (ดรายชอโครงการทไดรบการสนบสนนท หนา ๒๕)

ดร.ศรวการ เมฆธวชชย ทปรกษาการสนบสนนทนชดโครงการน แสดงความมนใจวา ประมาณครงหนงของโครงการทฟนฝา

มาถงขนนจะเดนหนาสการสรางนวตกรรม ทสงแรงหนนใหแวดวงสถาบนอาชวศกษาคกคกและกาวหนายงขน

“ในกลมโครงการสถาบนอาชวศกษาทไดรบการสนบสนนจาก สสค. ในรอบน เชอวาจะมการรเรมสรางสรรคนวตกรรมไมตำ

กวา ๒๐ เรอง ทสามารถนำไปขยายผลตอในสถาบนอาชวศกษาทวประเทศทมจำนวนมากกวาพนแหงได และดวยกระบวนการเชนน

เชอวา จะชวยสนบสนนใหสถาบนอาชวศกษาพฒนาระบบการเรยนการสอน และสงผลใหผเรยนในสถาบนอาชวศกษาของเราพรอมท

จะเปนกำลงสำคญของประเทศ และการกาวไปสการเขาสประชาคมอาเซยนในอก ๔ ปขางหนาไดอยางมคณภาพ เปนทยอมรบจาก

นานาประเทศ”

รอพสจนฝมอและความมงมนของ “คนพนธอา” ไดทเวบไซต สสค. www.qlf.or.th

๑. การพฒนานวตกรรมการเรยนการสอน

๒. การสรางเสรมสขภาวะในสถานศกษา

๓. การปลกฝงคณธรรมจรยธรรมและสรางคณคาวชาชพ

อาชวศกษา

ดร.ศรวการ เมฆธวชชยกล อดตรองปลดกระทรวง

ศกษาธการ และทปรกษาชดโครงการอาชวศกษา ของ

สสค. ใหทศนะวา สถานอาชวศกษาทกแหงของไทยมโอกาสผลต

แรงงานอาชวะทมคณภาพเขาสตลาดแรงงานไทยรวมถงตลาด

แรงงานของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน จงตองเรงเตรยมความ

พรอมในการฝกฝนเยาวชนของชาตใหมคณภาพและความ

สามารถ

“โดยสวนตว รสกดใจอยางยง

ทโครงการนเกดขน เพราะจะเปนสวน

หนงททำใหประเทศไทยเราเคลอนไป

อยางรวดเรวในการเขาสประชาคม

อาเซยนในป ๒๕๕๘ สสค. จงขอรวม

เปนสวนหนงในการเตรยมความพรอมใหแกเยาวชนอาชวศกษา

เพอรองรบโอกาสและการแขงขนในตลาดแรงงาน”

“คำทา” จาก สสค. ครงนถกคาดหมายวาจะเปน

สวนหนงของแรงสนบสนนใหสถาบนอาชวศกษากาวเดน

เคยงคไปกบประเทศไทย ทามกลางชวงเวลาแหงความ

ทาทายอยางสมภาคภม...

๘

ขอมลการสำรวจของสำนกงานสถตแหงชาตลาสด เกยว

กบสถานการณทางการศกษาของเดกไทย สะทอนใหเหนประเดน

สำคญทชวนใหใครครวญหาทางออกรวมกนหลายเรอง

อตราการเขาเรยนลดลงตามอาย

เดกและเยาวชนทอยในวยเรยน อาย ๖-๒๔ ป จำนวน

๑๙.๒ ลานคน เปนผทกำลงเรยนในปการศกษา ๒๕๕๑ จำนวน

๑๓.๐ ลานคน หรอคดเปนอตราการเขาเรยน รอยละ ๖๗.๕

หากพจารณาเปนกลมอาย พบวา กลมอาย ๖-๑๑ ป ม

อตราการเขาเรยนมากทสด คอ รอยละ ๙๙.๔ รองลงมาคอ เดก

กลมอาย ๑๒-๑๗ ป รอยละ ๘๗.๑ และเยาวชนอาย ๑๘-๒๔ ป

รอยละ ๒๖.๑

กรงเทพมหานคร มอตราการเขาเรยนสงสด คอ รอยละ

๗๓.๕ สวนภาคอนๆ ทเหลอมสดสวนใกลเคยงกน โดยภาคใตม

อตราตำทสด คอ รอยละ ๖๕.๓

• เดกกรงเทพฯ มโอกาสทางการศกษามากทสด หากพจารณาอตราการเขาเรยนตามระดบการศกษาและ

ภาค พบวา ทกภาคมอตราการเขาเรยนระดบประถมศกษา

ประมาณ รอยละ ๙๐ (ภาคเหนอสงสดคอ รอยละ ๙๒.๕) และ

อตราเรมลดลงในระดบมธยมศกษา แตยงเปนอตราทคอนขางสง

คอ เกนกวา รอยละ ๗๐.๐ (ภาคเหนอสงสดคอ รอยละ ๘๐.๑)

ชนวน ความจรง

กองบรรณาธการ

โอกาสทางการศกษาสวนทางกบ “อาย”!

ทมา : สำนกงานสถตแหงชาต

แผนภม อตราการเขาเรยนของเดกและเยาวชน อาย ๖-๒๔ ป จำแนกตามกลมอาย และภาค ป ๒๕๕๑

กลมอาย ภาค

๙๙.๔

๘๗.๑

๒๖.๑

๗๓.๕ ๖๖.๒ ๖๗.๗ ๖๗.๘

ทวราชอาณาจกร รอยละ ๖๗.๕

รอยละ

๖๕.๓

๖-๑๑ ป ๑๒-๑๗ ป

๑๘-๒๔ ป

กทม. กลาง

เหนอ

ตะวนออกเฉยงเหนอ ใต

๙

สวนอตราการเขาเรยนระดบอดมศกษามความแตกตางระหวางกรงเทพมหานคร และภาคอนๆ อยางเหนไดชดคอ

กรงเทพมหานคร รอยละ ๒๘.๔ ขณะทภาคอนไมเกน รอยละ ๑๓.๐ สวนหนงอาจเนองมาจากสถาบนการศกษาระดบอดมศกษา

สวนใหญอยในกรงเทพมหานคร

• เหตผลทเดกไมเรยนตอ ในปการศกษา ๒๕๕๑ มเดกและเยาวชนอาย ๖-๒๔ ป ไมเรยนทงสน ๖.๒ ลานคน เหตผลทไมเรยนมากทสด คอ เปน

ผสำเรจการศกษาระดบใดระดบหนงแลว (รอยละ ๖๑.๑) ซงในกลมนสวนใหญเรยนจบระดบมธยมศกษา (รอยละ ๖๗.๒) เหตผล

รองลงมาคอ ไมมเงนเรยน รอยละ ๒๑.๗ ปวยพการ รอยละ ๒.๕ นอกนนไมเรยนเพราะเหตผลอนๆ เชน ตองทำงาน โรงเรยนอยไกล

ไมมสตบตร ไมมสญชาตไทย มปญหาเรองภาษา เปนตน

แผนภม อตราการเขาเรยนของเดกและเยาวชน อาย ๖-๒๔ ป จำแนกตามระดบการศกษา และภาค พ.ศ. ๒๕๕๑

ทมา : สำนกงานสถตแหงชาต

สถตระดบการศกษาของผมงานทำ พบวา รอยละ ๕๔.๒ ของแรงงานทงประเทศ (๓๗.๐๖ ลานคน) หรอคดเปน

แรงงานจำนวนถง ๒๐.๑๑ ลานคน มการศกษาอยในระดบประถมศกษาและตำกวา ในจำนวนนสวนทตำกวา

ประถมบวกกบไมมการศกษาเลยมถง ๑๑.๙๐ ลานคน หรอคดเปน รอยละ ๓๒.๒ ของแรงงานทงประเทศ

แผนภม จำนวนและรอยละของเดกและเยาวชนอาย ๖-๒๔ ป ทไมเรยน จำแนกตามเหตผลทไมเรยน ในปการศกษา ๒๕๕๑

๙๒.๕ ๘๐.๑

๒๘.๔

รอยละ

ภาค

กทม. กลาง

เหนอ

ตะวนออกเฉยงเหนอ

ใต

เหตผลทไมเรยน ระดบการศกษาของผทจบ เหตผลอนๆ

ปวย/พการ

ไมม เงนเรยน

เรยบจบระดบ การศกษาแลว

๑๔.๗

๒.๕

๒๑.๗ ๖๑.๗

๑๗.๓

๖๗.๒

๑๕.๔

๐.๑

ประถมศกษา

มธยมศกษา

สงกวามธยมศกษา

อนๆ

๖.๒ ลานคน

ทมา : สำนกงานสถตแหงชาต

ประถมศกษา มธยมศกษา อดมศกษา

๑๐

นวพร ตอมกระโทก

ในโลกปจจบนทถกเรยกขานวาเปนยคสมยของขอมล

ขาวสาร เทคโนโลยการสอสารกาวลำไปไกลเกนกวาจะจนตนาการได

เมอตองการรเรองใดเพยงปลายนวสมผส กด enter ถาม

google กรไดในชวพรบตา

หากมองในดานการศกษา เทคโนโลยอนลำสมยเหลาน

นบเปนเครองมอทชวยใหผเรยนสามารถแสวงหาความรไดอยาง

สะดวก รวดเรวทนใจ และไมมทสนสด

อยางไรกตาม แมความรมอยมากมายรอบตว เรยกวากด

ปมเมอใดกพบไดเมอนน แตหากผเรยนไมมความสนใจใฝร ไมร

สกหวกระหายอยากจะบรโภค ตอใหเทคโนโลยลำสมยเพยงใดก

คงไมมประโยชน

และปญหาเรองคนไทยไมชอบอานหนงสอ นกเรยนลา

ออกจากโรงเรยนกลางคน การเรยนทเนนแขงขน มงแตผลลพธ

เดกและเยาวชนคดวเคราะหไมเปน แกปญหาในชวตจรงไมได

และอกหลากหลายปญหาในวงการศกษาไทยกคงยงตองมตอไป

สมองเปนไดมากกวา “ถงรองนำ”

ในเวทสรปผลการดำเนนงาน โครงการพฒนาวชาชพคร

คณตศาสตร ดวยนวตกรรมการศกษาชนเรยน (Lesson Study)

และวธการแบบเปด (Open Approach) ซงจดโดย คณะศกษา-

ศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

การศกษาคอ “การจดไฟ” ไมใช “เตมนำใสถง” !!!

ชนวน ปญญา

๑๑

เมอเรวๆ น รศ.ดร.วรากรณ

สามโกเศศ อธการบดมหาวทยาลย

ธรกจบณฑตย และหนงในกำลงสำคญใน

การขบเคลอนการปฏรปการศกษาของ

ประเทศไทย ไดบรรยายพเศษเรอง การ

พฒนาคณภาพชนเรยนและผลกระทบ

เชง นโยบาย

ถอยคำหนงทกนใจผเขารวมในทประชมครงนน คอ

คำกลาวเปรยบเปรยวา

“การศกษาไมใชการเตมนำในถง แตเปนการจดไฟ”

รศ.ดร.วรากรณ กลาววา หากเปรยบความรเปนดง

กอกนำทปจจบนถกตดตงเอาไวมากมาย เปดเมอใดนำกไหลออกมา

แคเอาถงไปรองรบไวเทานน

เชนเดยวกบ “การสอน” ทเปนเพยงการไหลของขอมล

จากครสนกเรยน ซงในโลกปจจบน การใหความรอยางเดยวคงยง

ไมพอ ครควรเปนผจดไฟหรอสรางแรงบนดาลใจใหผเรยนเกด

ความกระหายใครร เกดความอยากเปดกอกนำดวยตนเอง

สามารถเตมนำใสถงหรอเตมความรใหกบตนเองไดตอไปอยาง

ไมมทสนสด เพราะ “การเรยนร” เปนกระบวนการของการม

ทกษะและหรอความรทเพมขนจากการได “ลงมอ” หรอการ

ปฏบตของผเรยน ซงจะอยคงทนถาวรกวาความรทไดจากการเปน

ผรบเพยงฝายเดยว

เมอมองจากมมน บทบาทของครจงมผลอยางยงตอ

การพฒนาคณภาพในชนเรยน และแนนอนวายอมสงผลกระทบ

ตอคณภาพของการศกษาโดยรวมดวยเชนกน ดงแนวทางการ

ปฏรปการศกษาตงแตทศวรรษแรกจนถงทศวรรษสอง ทยงคงเนน

ภารกจในการพฒนาคณภาพคร ใหเปนครยคใหมกาวทนโลกท

เปลยนแปลงอยางรวดเรว เปนครผเอออำนวยใหผเรยนเกดการ

เรยนรจนเกดเปนนสย สามารถเรยนรดวยตนเองและแสวงหา

ความรอยางตอเนองตลอดชวตได

อยางไรกตาม การปฏรปการศกษาไมไดเปนหนาทของ

รฐบาล หรอกระทรวงศกษาธการเทานน หากแตเปนความ

รบผดชอบของคนในสงคมทตองรวมกนขบเคลอน

ปญหาเรองการพฒนาวชาชพครเปนปญหารวมกนของทก

ประเทศทวโลก แตกตางกนทระดบความเขมขนของปญหา

หลายประเทศพบทางออกและสามารถแกไขปญหาไดอยางกาวลำ

หนาไปไกล

จดไฟสรางปญญา กรณศกษาจากแดนปลาดบ

ตวอยางสำคญเรองหนง คอ เรองของการสรางสรรค

นวตกรรม การศกษาชนเรยน (Lesson Study) ทประเทศ

ญปนเมอรอยกวาปทแลว และนำมาใชในการพฒนาวชาชพคร

ญปนกนอยางแพรหลายมาจนถงปจจบน

คณคาของนวตกรรมการศกษาชนเรยน อยตรงการเปน

ระบบททำใหครมโอกาสสรางแนวคดทางการศกษาภายในงาน

ภาคปฏบตของตนเอง เปลยนมมมองของครเกยวกบการเรยนการ

สอน เรยนรทจะเหนการปฏบตของตนเองจากมมมองของเดก

และมความสขกบการชวยเหลอรวมกนระหวางเพอนคร เพราะ

กลมครจะตองมาพบกนเปนระยะๆ เพอรวมกนพฒนาแผนการ

สอน สรางสรรคนวตกรรมการสอน ทดลองใชแผนการสอนใน

หองเรยนจรง และปรบปรงแผนรวมกน ดวยแนวคดพนฐานทวา

วธการทมประสทธภาพทสดในการปรบปรงและพฒนาการสอนใน

หองเรยน คอการพฒนาและปรบปรงบทเรยนในบรบทของ

หองเรยนจรง

ปจจบน การศกษาชนเรยน (Lesson Study) เปน

แนวคดทไดรบการยอมรบจากนานาประเทศ รวมทงประเทศไทย

ซงศนยวจยคณตศาสตรศกษา มหาวทยาลยขอนแกน เปนผนำ

มาจดประกายใหกบครไทย เพอหวงเปลยนแปลงชนเรยนแหง

“การสอน” ใหเปนการ “ลงมอ” และเกดการเรยนรรวมกนระหวาง

ครกบนกเรยน โดยเฉพาะอยางยงในชนเรยนวชาคณตศาสตร

ซงหวใจสำคญอยทกระบวนการคดไมใชการคำนวณเพอหาผลลพธ

รศ.ดร.วรากรณ ใหความเหนวา วธการนไมตางจาก

กระบวนการของวงจร PDCA ซงครจะตองมการประชมวางแผน

จดการเรยนร และประเมนผลเพอนำมาปรบปรงในครงตอไป

“การพฒนาครไมใชแคการอบรมในหองประชม แตสามารถ

อาศยการเรยนรจากครดวยกนเอง ควรใหครไดเรยนรดวยการ

ลงมอปฏบต” อธการบดมหาวทยาลยธรกจบณฑตย กลาวใน

ตอนทาย และยำวา

“หวใจของการศกษาคอครทมคณภาพ ... ความหวงของ

การศกษาไทยอยตรงทการทำใหครเปลยนหนาทจากการเปน

เพยงคนเตมนำใสถง ใหเปนผจดคบไฟ

และนำพาเดกไทยเขาสเสนชยแหงการเรยนรตลอด

ชวต…”

*อานขอมลเพมเตมเกยวกบ “วธการแบบเปด” และ “การศกษาชนเรยน” ไดในคอลมน ชนวนนวตกรรม หนา ๑๖

๑๒

เมอวนท ๒๒ กรกฎาคม ทผาน

มา สำนกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนร

และคณภาพเยาวชน (สสค.) จดประชม

สอมวลชนทองถนและประชาสมพนธ

จงหวดกบการปฏรปการเรยนรระดบพนท

โดยมต วแทนส อมวลชนทองถ นและ

ประชาสมพนธจงหวดกวา ๑๒๐ คนเขา

ร วม โดยม นายมานจ สขสมจตร

บรรณาธการอาวโส นสพ.ไทยรฐ นาย

สมหมาย ปารจฉตต รองประธาน

กรรมการ บรษท มตชน (จำกด) นาง

กมลทพย ใบเงน บรรณาธการขาว

สายการศกษา นสพ.คมชดลก นพ.สภกร

บวสาย ผจดการ สสค. และ ดร.อมรวชช

นาครทรรพ ทปรกษาดานวชาการ สสค.

รวมเปนวทยากร

ดร.อมรวชช นาครทรรพ ท

ปรกษา สสค. กลาววา การศกษาทเปน

อยภายใตระบบเดมไมตอบโจทยทองถน

อาจทำให เกดความสญเสยระยะยาว

ปจจบนสงคมไทยเกดปรากฏการณ “รวย

กระจย จนกระจาย” ในสภาพเชนน หาก

ใชวธการกระจายการสนบสนนแบบภาครฐ

เพยงอยางเดยวคงไมสามารถจดการได

เทาทน ตองอาศยการขบเคลอนหลกดวย

จากทองถนดวย ทงน ปจจบนเกดความ

สสค. ขอขยาย

แรงงานทวไทย ไฟแรง... “อยากเรยน ตองไดเรยน” เมอวนท ๑๐-๑๑ กรกฎาคม ท

ผานมา สำนกงานสงเสรมสงคมแหง

การเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.)

จดประชมเชงปฏบตการ เพอพฒนา

ขอเสนอโครงการสงเสรมการพฒนา

ประชากรวยแรงงานทตองการเรยนตอ

และเพมทกษะในการประกอบอาชพ

โดยมตวแทนองคกรสวนปกครอง

ทองถนจาก ๔๙ พนท ใน ๑๗ จงหวด

เขารวม

งานน รศ.ดร.สธระ ประเสรฐ-

สรรพ จากคณะวศวกรรมศาสตร มหา-

โครงการเหลานจะนำไปสการ

เปดพนทเรยนรเพอเพมทกษะอาชพ

ตามความสนใจ ความถนด และจดแขง

ของแตละทองถนตอไป

สอมวลชน รวมแกปญหา “เดกเหลอเลอก”

วทยาลยสงขลานครนทรและอดตรอง

ผอำนวยการสำนกงานกองทนสนบสนน

การวจย (สกว.) นายณรงค คงมาก

นกวชาการดานการพฒนาชมชน และ

ครชน ทพยเพง ผอำนวยการโรงเรยน

ขอนหาดการศกษาทางเลอกภาคพลเมอง

จงหวดนครศรธรรมราช ใหเกยรตมารวม

เปนวทยากร พดคย พรอมใหคำแนะนำ

แกผสนใจเสนอโครงการ

ดร.สธระ เสนอแนะวา การเกบ

ขอมลจากคนในชมชนกอนจะนำมา

วเคราะหเพอพฒนาโครงการ จะทำใหได

ขอเสนอโครงการทเกดประโยชนตอกลม

เปาหมายอยางแทจรง เพราะวธการนจะ

ทำให เหนถงความเปนอยและวถการ

ดำเนนชวตของคนในชมชน อกทงสามารถ

สบคนความตองการทแทจรงของคนใน

ชมชนออกมาได

“การสำรวจสถานการณในพนท

กอนเขยนโครงการ เปนจดเรมตนททำให

เหนวาชมชนตองการอะไร อยากทำอะไร

และอาชพอะไรทเหมาะสมกบคนในชมชน

มากทสด จากนนจงนำขอมลท ไดมา

กำหนดเปาหมายการดำเนนงานใหชดเจน

สอดคลองกบความเปนจรง ททำใหเหน

และเขาใจไดวากจกรรมนนจะสามารถทำ

สำเรจไดตามวตถประสงคทวางไว” ดร.สธระ

กลาว

หลงการประชมครงน ผแทนจาก

แตละทองถนไดกลบไปประสานกบทาง

หนวยงานและชมชนในพนท เพอวาง

วตถประสงคและผลสมฤทธในการดำเนน

โครงการ กอนจะสงโครงการมาใหทาง สสค.

พจารณาอกครงในเดอนสงหาคม ทงน ใน

ปน สสค. กำหนดเปาหมายในการสนบสนน

โครงการพฒนาทกษะอาชพในทองถนระดบ

เทศบาล และ อบต. ทมความสมครใจ

ประมาณ ๑๕๐-๒๐๐ แหง

๑๓

*ทานทสนใจขอมลเพมเตม สามารถดาวนโหลดเอกสาร ประสบการณทองถนในการปฏรปการศกษา : กระบวนการพลกโฉมหนาการศกษาไทย

โดย ดร.อมรวชช นาครทรรพ ทปรกษาวชาการ สสค. ไดจากเวบไซต สสค.

สญเสยจากการทเดกหลดออกจากระบบ

การศกษา กลายเปนแรงงานขนตำ ตวเลข

ตกอยท ๓๐๐ คน/ตำบล คดเปนมลคา

ความเสยหายตกปละ ๕๐ ลานบาทตอ

ตำบล/ป หรอกวา ๒,๐๐๐ ลานบาท ตลอด

ชวงอายแรงงาน นอกจากนยงเกดปรากฎ

การณอกอยางหนงควบคกน คอ “การเกด

โรงเรยนคดเลอกเดก และการเกดโรงเรยน

เหลอเลอก” ซงสะทอนใหเหนถงความไม

เทาเทยม

“ทกวนนโรงเรยนไมสามารถสราง

โอกาสใหเดกไดทกคน เพราะฉะนนเรา

ตองเปลยนวธคดในเรองการเขามามสวน

รวมในการศกษาใหได เชอวา ทองถนม

ศกยภาพเพยงพอทจะเขามาชวยเหลอ ซง

ถาเราเอาทองถนเปนคานงดเรองการศกษา

กจะสามารถรกษากำลงคนไวกบทองถน

ได” ทปรกษาดานวชาการ สสค. กลาว

นพ.สภกร บวสาย ผจดการ

สสค. กลาววา การจดการดานการศกษา

เพอสรางคณภาพของเยาวชนไทยแบบใหม

จะสำเรจไมได หากปราศจากพลงความ

รวมมอจากทกฝาย โดยเฉพาะพลงดาน

การสอมวลชนและประชาสมพนธจงหวด

ขณะน หนงในชองทางสำคญทสอมวลชน

ในแตละจงหวดสามารถเขารวมในการ

ปฏรปการเรยนรใน “บาน” ของตนไดก

คอ รวมในกระบวนการคดเลอก “ครสอน

ด” และลดความเหลอมลำทางการศกษา

ทงในระดบจงหวดและทองถน โดยผวา-

ราชการจงหวดเปนผแตงตงขน เพอมา

รวมกนทำงานดานการศกษา ถอเปนการ

ทำงานในรปแบบใหม ทเปดโอกาสใหทก

ภาคสวนเขามามสวนรวมในการปฏรป

การเรยนร

นายมานจ สขสมจต ทปรกษา

อาวโส นสพ.ไทยรฐ และ คณะกรรม-

การ สสค. กลาววา สอมวลชนทกแขนง

ตางมความสำคญในการปฏรปการเรยนร

โดยควรเขามามสวนรวมใน ๓ เรอง ไดแก

หนง สรางการเรยนรตลอดชวต สอง

ทำใหสงคมมสวนรวมในการจดการศกษา

ตามความตระหนกของแตละองคกร และ

สาม สนบสนนการพฒนาการเรยนรอยาง

ตอเนอง เพอทำใหคนเราสามารถตอสได

อยางสงางาม

นายสมหมาย ปารจฉตต รอง

ประธานกรรมการ บรษท มตชน จำกด

(มหาชน) นำเสนอบทบาทของสอมวลชน

ในการปฏรปการเรยนรของสงคมไว ๒

ดาน คอ การใหขาวสารและวพากษ

วจารณ และการพจารณาทบทวนตวเอง

เพอใหเหนภาพระบบการศกษาทงในระบบ

นอกระบบ และการศกษาตามอธยาศยวา

เกดการขบเคลอนอยางไร เพอทำใหการ

ศกษาทางเลอกเปนทยอมรบมากขน

“สงทสำคญทสดคอ การสอนเรอง

วชาชวต เพอไมให เกดการเหนแกตว

ฉะนนทศทางการศกษาตองตอบสนองทง

๓ สวน และสอควรเพมนำหนกการนำ

เสนอขาวและทำงานในเชงรกใหมากขน”

นายสมหมาย กลาวในตอนทาย

สสค. กอใหเกด เครอขายสอ

เปนอยคอ สอไดร สอไดเหน

เมอเผยแพร รณรงค กทำเปน

แตตองเนน ความตอเนอง เรองขอมล

ครสอนด อยทไหน ใครทราบบาง

สอเบกทาง วางกรอบ เรมจากศนย

ไดครด มายกยอง เปนตวคณ

ยอมเพมพน การเรยนร ใหรงเรอง

ส ตวแรก สอสาร ระหวางกน

ส ตวสอง สรางสรรค ในทกเรอง

ค เครอขาย พบปะ กนเนองๆ

แสงเรองเรอง ครสอนด มแนนอน

บทกลอนสงทาย จาก ดร.จรญ ไชยศร ประชาสมพนธจงหวดลพบร ทฝากไวเพอเชญชวนสอมวลชนทวไทยรวม

สรางสงคมไทยใหเปน “สงคมแหงการเรยนร”

๑๔

นบตงแตเดอนสงหาคมเปนตนมา โรงเรยนระดบประถม

ศกษาทวประเทศทไดรบการสนบสนนจาก สสค. ในการดำเนน

โครงการพฒนานวตกรรมการเรยนร เรมตนเดนหนาอยางเตมตว

กนแลว...

“ชนวน” ภมใจนำเสนอ “หนงตวอยาง” จากโครงการ

บางสวนทนาสนใจในชดน เพอรวมกนชนชมและเอาใจชวยใหทก

ฝายทอาสาสรางสรรคสงใหมสงดใหเกดขนแกเดกไทยเดนหนา

โครงการไปตามเผนไดอยางราบรน และลลวงสมดงความตงใจ

เรยนเรองเกา มาเลาเรองใหม โรงเรยนบานไหลหน อำเภอเกาะคา จงหวดลำปาง

จดเดนอยตรงท ทางโรงเรยนแสวงหาความรวมมอจาก

มหาวทยาลยราชภฏลำปาง ในการพฒนาโครงการน ซงถอเปน

เรองทด เนองจากมหาวทยาลยไดมโอกาสดำเนนงานตามภารกจ

ของมหาวทยาลยในการใหบรการชมชน สำหรบรายละเอยดการ

ดำเนนงาน โครงการนเนนใหเดกเรยนรรากเหงาวฒนธรรม โดย

การสบคนชมชนและทำเปนแผนผงครอบครว (family tree) ม

การสรางสนทรยภาพในการเรยนทสอดคลองกบบรบทของชมชน

ทมงาน สสค.

ชนวน ชวน ตะลย

เจาะลก “เลกพรกขหน” ทเดด ชดโรงเรยนประถม

ทองถน รวมถงนกเรยนทงหมดของโรงเรยนไดมสวนรวมในการ

เขารวมโครงการ ซงหากโครงการสามารถดำเนนงานไดดงกลาว

จะทำใหเดกมความรกชมชนทองถนและมความสขกบการอาน

และการเรยน

จตตนสการมสวนรวมพฒนาเดกนกเรยน ทมภาวะบกพรองในการเรยนร โรงเรยนบานฟองใต จงหวดเพชรบรณ

นบเปนความพยายามทนาสนใจในการหาแนวทางการ

จดการเรยนรใหแกเดกนกเรยนทมภาวะบกพรองในการเรยนร

โดยแกนนำโครงการไดรบแรงบนดาลใจจากการตงคำถามวา

ตนเองเปนครประเภทไหน ประกอบกบความสงสารลกศษยเมอ

เหนแววตาแหงความทกขเนองจากอานไมออก จงมแนวคดอยาก

ชวยลกศษย ดวยความเชอทวาเดกทเรยนไมเกงแตสามารถม

คณคา มศกยภาพและเปนคนดของชมชน มความภมใจในราก

เหงาของตนเอง การดำเนนงานโครงการไดเนนการมสวนรวมของ

ผปกครอง มการวเคราะหจดออนจดแขงในการจดการศกษาใหแก

เดกทมภาวะบกพรอง มการแลกเปลยนเรยนรระหวางเครอขาย

เพอวเคราะหปญหา ออกแบบแนวทางการแกปญหา และจดทำ

แผนยทธศาสตร รวมถงมการฝกอบรมสมาธเพอพฒนาวฒภาวะ

ในใจ และมการจดทำหนงสอเลมเลกเพอเปนสอการสอน

โครงการสงเสรมนสยรกการอาน การเรยนรสวถชมชน โรงเรยนบานมวงวทยาคม จงหวดกาฬสนธ

จดเดนของโครงการ อยตรงทการสรางเครอขายการเรยนร

และการมสวนรวมของชมชนทองถน ทงดานการสนบสนน

ทรพยากรและงบประมาณ การพฒนาหลกสตร เปนตน รวมถงม

การพฒนาศกยภาพคร ซงจะเปน “ตนทน” ทสำคญในการจด

ภาพจาก school.obec.go.th/banhaupharang/s1.html

๑๕

กจกรรมสงเสรมรกการอานใหแกเดก สำหรบกจกรรมของโครงการ

เชน การจดเวทแลกเปลยนเรยนรเครอขายผปกครอง การสราง

มมหนงสอทบานซงเนนการมสวนรวมของครอบครว การอาน

หนงสอเลมโปรด การจดทำหนงสอตำนานชมชนเพอเชอมโยง

เรองราวของชมชน

พฒนานวตกรรมและสรางเครอขาย สการเรยนรงานสกลชางส “คนเมองเพชร” โรงเรยนวดดอนไกเตย จงหวดเพชรบร

โครงการนมงนำ “ทนทางสงคม” ดานศลปวฒนธรรม

ในทองถน ไดแก งานชาง ๘ สาขา ของจงหวดเพชรบร เชน

แทงหยวก งานสลกไม งานลายรดนำ งานปนหวสตว เปนตน

มาจดกระบวนการเรยนการสอนใหแกนกเรยน โดยการใชกระบวนการ

วทยาศาสตรมาศกษาศลปวฒนธรรม และมการดำเนนงานใน

ลกษณะเครอขายโรงเรยนเพอหนนเสรมการดำเนนงาน มการใชพลง

ชมชนในการชวยระดมความเหนและชวยสนบสนนการดำเนนงาน

รวมถงมการพฒนาโรงเรยนใหเปนศนยการเรยนรอกดวย

การพฒนาทกษะการอาน เพอจบใจความกบระดบของการคด เพอยกระดบผลสมฤทธทางการเรยน โรงเรยนไทยรฐวทยา ๑๙ บานคำนอย จงหวดชยภม

จดเดนของโครงการคอ การเขยนความเปนมาไดชดเจน

โดยมการเปรยบเทยบผลของคะแนน ONET อกทงไดมทมงาน

และมเครอขายการดำเนนงานรวมกบโรงเรยนใกลเคยง กจกรรม

ของโครงการ ไดแก การอานจบใจความ การผลตสอเพอฝกทกษะ

การอานเพอจบใจความ ซงจะมการทดลองและนำไปใชในโรงเรยน

เครอขาย ซงในกจกรรมนจะไดนวตกรรมการพฒนาทกษะการอาน

พฒนาความสามารถในการอานดวยการเลน โรงเรยนศรสงวาลย จงหวดนนทบร

เนองจากโรงเรยนนจดการเรยนการสอนใหแกเดกทพการ

ทางดานรางกาย ซงรวมถงเดกทไมสามารถสอสารดวยการพดได

โครงการนจงไดออกแบบกจกรรมเพอพฒนาความสามารถในการ

อานดวยวธการหลากหลาย และมการใชสอทแตกตางกนระหวาง

เดกทพดไดและพดไมได เชน กระดานคำศพท สวตซพดได

เปนตน

สนกกบการเรยนรรวมกน ดวยเทคโนโลยมลตพอยท โรงเรยนบานหางหลวง จงหวดเชยงใหม

กลมเปาหมายของโครงการเปนโรงเรยนชาวเขา จำนวน

๑๐ โรงเรยน ซงขาดโอกาสในการเรยนรดานเทคโนโลย และ

เนองจากทปรกษาโครงการไดมความเชยวชาญเรอง “เทคโนโลย

มลตพอยท” ซงไดรบรางวลทงระดบชาตและตางประเทศ จาก

ทนดงกลาว ทางโครงการจงไดออกแบบโดยใชเทคโนโลยมลต-

พอยทในการสรางความสนกกบการเรยนร เพอตอบคำถาม

ในโครงการนมงเปดโอกาสใหเดกในพนทขาดแคลนไดเรยนร

ผานวธการและสอทหลากหลาย อกทงยงเปนการตอยอดความร

เรองมลตพอยทในอกทางหนงดวย

การตดตามถอเปนกลไกหนงทจะชวย

ใหโครงการประสบผลสำเรจ คณะทำงานของ

เรามดวยกน ๑๘ คน แบงออกเปน ๖ ภาค

บทบาทของเรา คอ การไปตดตามและ

สนบสนนดแล และประเมนผลโครงการท สสค.ใหทนไป โดยเนนวา

ตองไปแบบกลยาณมตร คอ ไปตดตามดวาโครงการกาวหนาแค

ไหน หากมปญหาอปสรรค จะชวยแกไข ดวยการไปสนบสนนให

คำแนะนำ และคอยชวยเหลอเมอทางโครงการตองการคำปรกษา

สมาชกแตละทาน ไดคดเลอกจากบคคลทมจตใจทมงมนท

จะชวยการศกษาของชาต และเปนผทเพงเกษยณอายราชการ ซงม

เปดใจ “หวหนาคณะผตดตามโครงการชดประถมศกษา” อาจารยอบล เลนวาร แหง มลนธรมฉตร และประธานกรรมการอำนวยการโครงการ “เพชรยอดมงกฎ”

ประสบการณการทำงานสง เปนเหมอนกบวฒอาสา โดยไดรบความ

รวมมอดวยความสมครใจจากศกษานเทศกระดบเชยวชาญ หรอผ

ชำนาญการพเศษ และมความตงใจ เปนคนทอยในพนทโครงการท

จะไปตดตามของแตละภาค ราบรนเรยบรอยในระดบหนงในขณะน

นะ เราจะตดตามเปนระยะๆ และสำหรบโครงการเดนๆ เขากจะ

สงมาเผยแพรทางเนทฯ ทางเวบไซต ฯลฯ โตตอบกนทางอเมล

ตลอด เพอใหการสอสารนคลองตว ทกๆ แหงมอเมลกนหมด

ตดตอกนอยางรวดเรว

คณะทำงานของเราจะลงไปตดตามครบทกโรงเรยน

โดยเรมตนลงพนทตงแตเดอนสงหาคมนเปนตนไปครบ

๑๖

“ชอบเรยนเลขไหม?“ หากไดยนคำถามนเมอในอดต เชอเหลอเกนวาคงมใคร

หลายคนสายหนา

แตทวาวนนไดมความเปลยนแปลงบางอยางเกดขนในชน

เรยนคณตศาสตรไทย เมอมครกลมเลกๆ กลมหนงเปดใจนำ

นวตกรรมทเรยกวา วธการแบบเปด (Open Approach) มาใช

ในการเรยนการสอนวชาคณตศาสตร และพบการเปลยนแปลงอน

นาทงของลกศษยทงในดานพฤตกรรมและผลการเรยน

เหนอสงอนใด เดกนกเรยนตางพดเปนเสยงเดยวกน

วาชอบวชาคณตศาสตรมากขน!

เปดชนเรยน Open Approach วธการแบบเปด (Open Approach) เปนรปแบบการ

สอนคณตศาสตรทมตนกำเนดจากประเทศญปน ซงในอดตกเคย

ประสบปญหาไมแตกตางจากประเทศไทย คอเรยนเพอมงเนน

ผลลพธแตละเลยการพฒนากระบวนการคดอนเปนพนฐานสำคญ

ของการพฒนาคน

รปแบบการสอนนไดเนนกระบวนการแกปญหาเปนสอใน

การพฒนาความรความเขาใจและทกษะการคด มงใหผเรยนเรยน

คณตศาสตรดวยพลงและความสามารถของแตละบคคล ฉะนน

ครผสอนตองพยายามเขาใจแนวคดของผเรยนใหมากทสดเทาท

จะเปนไปได แลวหาแนวทางกระตน สงเสรม สนบสนน และจด

ประสบการณใหผเรยนไดพฒนาการเรยนรของตนเองอยางเตม

ศกยภาพ

รปแบบการสอนดวยวธนจะตองมการเตรยมผเรยนดวย

สถานการณปญหาแบบเปด โดยม ๓ ลกษณะไดแก ความเปด

ในดานความหลากหลายในกระบวนการแกปญหา ความเปด

ในดานผลลพธของปญหา หรอเปนปญหาทมคำตอบทถกตอง

ไดหลายคำตอบ และความเปดในดานการสรางปญหาใหม

ไดหลากหลายจากปญหาดงกลาว

ฉะนน การเรยนรคณตศาสตรในชนเรยนทใชวธการน จะ

ไมมโจทยปญหาประเภทจำนวนหนงบวกจำนวนหนงไดผลลพธ

เทาไร หากแตครจะใชคำถามหรอนำเสนอสถานการณปญหาชวน

ใหผเรยนไดคดวา จำนวนทเหนนนมโครงสรางอยางไร มวธการ

ใดบางทำใหไดมาซงจำนวนนนๆ เชน การสอนเดกประถมให

รจกจำนวนหา ไมใชแคเลข ๕ ตองใหเดกไดเรยนรวาจำนวนหานน

มโครงสรางอยางไร โดยใชสอใหเหมาะสมกบวย เชน ลกปดหาเมด

อาจมาจาก ลกปดสองเมดรวมกบสามเมด หรอ ลกปดสเมดรวม

กบหนงเมด กจะไดจำนวนลกปดหาเมดเทากน

ผศ.ดร.ไมตร อนทรประสทธ

ผอำนวยการศนยวจยคณตศาสตรศกษา

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลย

ขอนแกน ผนำแนวคดรปแบบการสอน

ดวย วธการแบบเปด มาเผยแพรใน

วงการศกษาไทย ไดอธบายถงขนตอน

จดการเรยนรคณตศาสตรดวยวธนวา

“ขนทหนง คอ นำเสนอปญหาออกไป เพอทำใหนกเรยน

เกดความสงสยในตวเอง

“จากนน ขนทสอง นกเรยนจะเรยนรดวยตวเอง เปน

กลมกได เดยวหรอคกได เรยนกนอยางน อนนถอวาเปนเวลาท

ครหามยมยาม มหนาทไปสงเกต เกบแนวคดของเดกมา

“ขนทสาม สำคญมาก คอทำอยางไรจะเอาแนวคดแตละ

ชนวน นวตกรรม

๑

เมอครกลาเปลยน กลาคด... คณตศาสตรกกลายเปน “ของหวาน”

นวพร ตอมกระโทก

๑๗

แนวคด มาเปรยบเทยบ อธบาย เพอใหเดกเหนปญหานในมม

ของคนอน ซงปญหาเดยวกน ตวเองกจะเหนปญหานจากมมของ

เพอนอกเยอะแยะ ทำใหเดกมความหลากหลายในการมองเหน

ปญหา

“สดทายมาขนทส คอสรปจากการเชอมโยงแนวคดของ

เดก ไมใชวาครไปสรปให”

ตามไปดหองเรยนบกเบก ครชลธร โนนทง แหงโรงเรยนคคำพทยาสรรพ เปน

หนงในผสอนทสนใจวธการสอนแบบเปด

ในวนนครชลธร ตองการใหเดกๆ ชน ป.๑ ไดเรยนรเรอง

การเรยงลำดบของจำนวน และ “ชนวน” มโอกาสไดไปสงเกต-

การณในหองเรยนดวย

จากประสบการณจดการเรยนการสอนตามแนวทางวธการ

แบบเปดมาเปนระยะเวลากวา ๕ ป ทำใหเธอสามารถสอสารกบ

เดกนกเรยนไดอยางเปนธรรมชาต เรมจากการนำเสนอสถานการณ

ปญหาปลายเปด โดยใชภาพสขนาดโปสเตอรมาตดบนกระดานดำ

เปนภาพสถานการณในสวนสนกแหงหนง มสตวประเภทตางๆ

เปนตวละคร สตวทงหมดมจำนวน ๕ ตว ครจะตงคำถามให

นกเรยนสงเกตสงทอยในภาพ เชน ดทมาหมนวามสตวอะไรบาง

จำนวนกตว หากนบจากทางซายมอสตวตวทสองคออะไร หรอ

อาจจะถามวาสตวชนดนอยในตำแหนงทเทาไร เปนการเนนยำให

นกเรยนรจกบอกตำแหนงของสงทสนใจโดยใชทศทางซาย ขวา

บน ลาง หนา หลง

ขนตอมามการนำเสนอภาพสถานการณปญหา

อกชดหนง เปนภาพเดกๆ กำลงเขาควเพอรอขนรถไฟ

เหาะ ครต งคำถามใหนกเรยนสงเกตจำนวนคน

จำนวนรถไฟและทนง รวมทงการเรยงลำดบคนทจะได

นงรถไฟ หลงจากนน ใหนกเรยนจบคกนและทำใบงาน

ตามคำสง ในใบงานมโจทยอย ๒ ขอ คอ

๑. ใหนกเรยนขดเสนลอมรอบรปเดกสคนแรก

จากดานหนา

๒. ขดเสนลอมรอบรปเดกคนทสจากดานหนา

ในชวงน คณครจะปลอยใหเดกแตละกลมไดรวมกนคด

รวมกนทำดวยตนเอง ครเปนเพยงผสงเกตการและคอยอำนวย

ความสะดวกในเรองวสดอปกรณทนกเรยนตองการใช

เมอนกเรยนทำใบงานเสรจแลวมการอภปรายและเปรยบ

เทยบรวมกนทงชนเรยน ครจะเลอกผลงานของนกเรยน ๓ กลม

ใหออกไปนำเสนอหนาชนเรยน พรอมอธบายวธการคดจากการ

ขดเสนลอมรอบบนสภาพสถานการณปญหานน เดกบางกลม

เขยนวงกลมลอมรอบทงสคน แตบางกลมกใชวธวงกลมทละคน

จนถงคนทส ครไดอธบายใหเดกๆ เขาใจวา ถงแมจะมวธคดท

ตางกน แตกไดคำตอบทถกตองเหมอนกน ระหวางนมเดกชายซง

เปนตวแทนกลมทสามออกมานำเสนอ แตปรากฏวาไมกลาแสดง

ความคดเหน ครชลธรไดชวนคยและใหกำลงใจจนเดกกลาพด

ออกมาในทสด หลงจากนนครใชคำถามกบสถานการณปญหาเดม

เพอทบทวนความเขาใจของนกเรยนอกครง

และขนสดทาย ครสรปโดยเชอมโยงแนวคดของนกเรยน

เกยวกบการบอกจำนวนของกลมสงของและตำแหนง ความสมพนธ

ระหวางตวเลขทใชบอกถงจำนวนสมาชกในกลม นนกคอ จำนวน

สคนแรก กบ คนทส โดยใชบตรคำตดบนกระดานดำเพอเนน

แนวคด และบรณาการการเรยนรเรองภาษาใหกบนกเรยนดวย

เปดใจครดวย Lesson Study นอกจากตองเตรยมการสอนเปนอยางดแลว เทคนคการ

สอสารเฉพาะตวของครแตละคนนนมผลอยางมากในการสราง

< < สงเกตการเรยนการสอนแบบเปดในหองเรยนจรง ทครชลธร โนนทง ทำใหวชาคณตศาสตร เปนวชาทเดกๆ เรยนรไดอยางมความสข

๑๘

บรรยากาศททำใหเดกยอมเปดใจเรยนร และสงเสรมความกลาคด

กลาพด กลาทำ

ครผสอนเองกตองเปดใจยอมรบแนวคดของเดก ไมควบคม

ความคดของพวกเขาใหเปนไปตามทศทางทตนเองตองการ

“ปญหาเรองการควบคมและใหคนเรยนร เปนปญหาของ

นกศกษาฝกสอนทงประเทศ ครมกเขาไมถงระบบคด วาเดกคด

อะไร ไมรแมกระทงวาการเรยนคณตศาสตรอะไรทเขาสนใจ เดก

ตองทนอยกบชนเรยนทงเทอม” ผศ.ดร.ไมตร สะทอนปญหาการ

เรยนการสอนในชนเรยนของบานเรา

ในชวงแรกของการนำวธการนมาเผยแพร จงมงผลกดน

ใหครนำสถานการณปญหาปลายเปดไปใชในชนเรยน

จากเดมทเคยเปนผกำหนดเสนทางใหนกเรยนเดนตาม

กลบกลายเปนวานกเรยนคอผปฏบต คดเอง ทำเอง แกปญหาเอง

ครเปนเพยงผนำเสนอสถานการณปญหาใหเดกขบคด จากนน

ตดตามสงเกตวธคดของพวกเขา และเปนตวกลางนำความคดท

ไดมาแลกเปลยน แบงปนกนในชนเรยน กอนจะเชอมโยงใหเหน

ถงองคความรทซอนอยภายใตแนวคดอนหลากหลายนน

“ปญหาปลายเปดทำใหใครๆ กเขาถงได เดกเกงเดกออน

มนไมเกยว คอเราไปเนนกนเองวาเกงหรอออน แตความจรงแลว

เดกเขาแคคดหลากหลาย ถาเราไปสรางสถานการณทมนมความ

หลากหลายทใครพอเขารวมได มนกแคนนเอง”

ขณะเดยวกนทานยงไดนำนวตกรรม การศกษาชนเรยน

หรอ Lesson Study มาใชในการพฒนาวชาชพครคณตศาสตร

ควบคไปกบวธการแบบเปด เพอใหครไดพฒนาตนเองอยางเปน

ระบบและตอเนองในระยะยาว ทำใหครไทยตองเปดพนทหวใจให

กวางมากขนอกเพอตอนรบการเปลยนแปลงครงน

การศกษาชนเรยน (Lesson Study) เปนนวตกรรมท

ไดรบการพฒนาและใชในประเทศญปนมาตงแต ๑๓๐ ปทแลว ซง

เปนระบบการพฒนาวชาชพครทใชโรงเรยนเปนฐานของการพฒนา

ปจจบนนวตกรรม การศกษาชนเรยน ไดทดลองนำรอง

ในโรงเรยนสงกดสำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เรมจาก ๔ โรงเรยนในจงหวดขอนแกน ตอมาไดขยายเครอขาย

ไปสโรงเรยนจงหวดอนๆ รวมเปน ๒๒ แหง

แนวทางการนำนวตกรรม การศกษาชนเรยน และ วธการ

แบบเปด เขามาใชในชนเรยนคณตศาสตรของไทยไดรบการปรบ

ประยกตใหเหมาะสม ซงประกอบไปดวย ๓ ขนตอนสำคญ คอ

ขนท ๑ การสรางแผนการสอนรวมกนในกลมคร โดย

เรมตนจากการกำหนดกจกรรมปญหาทใชสถานการณปลายเปด

จากนนรวมกนสรางแผนการจดการเรยนรตามแนวทางของวธการ

แบบเปด

ขนท ๒ การสงเกตการณสอนรวมกน เมอนำแผนการ

สอนไปใชจรงในชนเรยน ครในกลมจะเขารวมสงเกตการสอนใน

ชนเรยน โดยมเปาหมายเพอสงเกตกระบวนการคดของนกเรยน

ไมใชพจารณาความสามารถในการสอนของคร

ขนท ๓ การสะทอนบทเรยนรวมกน นำผลทไดจาก

การสงเกตการสอนมาแลกเปลยนและนำไปปรบปรงแผนการสอน

แลวนำแผนนนไปใชในหองเรยนใหมอกครง

เปดประตสการเปลยนแปลง ครชลธรและเพอนครผรวมอดมการณทานอนๆ ไดกลาว

ตรงกนวา กระบวนการสอนคณตศาสตรแนวใหมน แมเรยกรอง

เวลาและความทมเทจากครผสอนเพมกวาเดมมากจนจวนเจยน

เลกรากนไปหลายหน แตทายทสดแลว ดวยความมงมนตงใจของ

คนเปนครทอยากเหนเดกไทย คดเปน ทำเปน แกปญหาเปนได

อยางแทจรง ประกอบกบแรงสนบสนนจากคณะทำงานโครงการท

คอยตดตามดแลอยางใกลชด ทำใหครกลมเลกๆ กลมน รวมกน

ฝาฟนอปสรรคนานปการจนไดเหนความเปลยนแปลงของ

ลกศษยทเกดขนอยางตอเนอง

ทสงเกตเหนไดชดเจนคอ เจตคตตอการเรยนวชา

คณตศาสตรทดขน เดกๆ เรยกรองอยากเรยนวชานมากขนอยาง

ทไมเคยเปนมากอน รวมทงมการพฒนาดานความคด มเหตผล

มความมนใจ กลาแสดงออก มความสนใจใฝรมากขน หรอแม

กระทงผลสมฤทธทงในระดบโรงเรยนและระดบชาตกมคาเฉลยท

สงขนอยางชดเจน นำมาซงความภาคภมใจและเปนกำลงใจใหคร

กลมนเดนหนาตอไป

ดงท ครชลธรไดฝากขอคดถงผสนใจอยากพฒนาชน

เรยนคณตศาสตรตามแนวทางของนวตกรรมนวา

“อยากบอกวา ยงไมลงมอทำอยาเพงคาน อยาเพงบอก

วาทำไมได ทำไมเปน ไมนาจะเปนไปได อยากใหทำดกอน ทำ

แลวทานเจอปญหา คอยๆ แกปญหาไป แลวทานจะพบสงดๆ

สะทอนผานแววตาของเดก และการเปลยนแปลงของตวทานเอง

พรอมกบการเปลยนแปลงของนกเรยน

“สดทายสงทเราตองการทสด คอใหเดกคดเปน ทำเปน

แกปญหาเปนไมใชหรอ เพราะฉะนนถาเราเจอแลววา นวตกรรม

ตวนทำแลวตอบโจทยขอนได แลวเราจะชาอยไย

“ใหโอกาสกบเดกไทยกนเถอะคะ”

๑๙

ลกษณะการเคลอนตวของนำทะเลหลงจากเปลอกโลก

ขยบตว จนกระทงกลายเปนคลนยกษซดกระหนำเขาสชายฝง

และยงตามมาดวยอาฟเตอรชอกอกระลอก ถกสรางขนอยาง

สมจรงทงภาพ เสยง การสนสะเทอนภายในตกระจกขนาดใหญ

เปนแบบจำลองการเกดคลนสนาม หรอ “สนาม โมเดล” ทชวย

อธบายปรากฏการณธรรมชาตดงกลาวไดอยางเปนรปธรรม ถก

ตองตามหลกการทางธรณวทยา และนบเปนตนแบบจำลองการ

เกดสนามเสมอนจรงแหงแรกในประเทศไทย ทแมแต ประธาน

กรรมการมลนธเตอนภยพบตแหงชาต ดร.สมทธ ธรรม-

สโรช ยงใหการยอมรบวาเปนสงทมประโยชนมาก สามารถใช

สงเสรมการเรยนรเรองภยพบตสนามใหแกประชาชนทวไปไดเปน

อยางด

แตถาไมบอกกคงไมมใครคาดคดวา แบบจำลองสนามท

กำลงไดรบความสนใจอยางมากจากหนวยงานตางๆ และ

สอมวลชนชนน เปนผลงานการสรางสรรคของเยาวชนกลมหนง

ซงแตละคนมอายไมเกน ๑๘ ป

ยงกวานน สมาชกทงหาของกลมเปนเดกผหญงลวน !

“สนาม โมเดล” เปนหนงในผลงานของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท ๖ ทเขารวมโครงการ การยกระดบการเรยนร

เรอง กระบวนการการเปลยนแปลงของโลกดวยสอนวตกรรม

ของโรงเรยนสตรวดมหาพฤฒาราม ในพระบรมราชนปถมภ

กรงเทพมหานคร ไดรบทนสนบสนนการดำเนนงานจาก สสค.

ภายใตโครงการสงเสรมนวตกรรมสรางสรรคการเรยนรระดบ

มธยมศกษา ครงท ๑/๒๕๕๓

โครงการนรบผดชอบโดย อ.ดลก อทะนต อาจารยสอน

วชาฟสกสและผเชยวชาญงานพฒนาหลกสตรของโรงเรยน เปน

ผมความสนใจเกยวกบเรองเทคโนโลยและธรณพบตภย จง

ตองการพฒนาองคความรดานน และเชอมโยงเขาสบทเรยนใน

ชนวน นวตกรรม

๒

นวพร ตอมกระโทก

ตามไปด ... “สนาม โมเดล”

ระดบมธยม ดวยการสรางกระบวนการเรยนรใหกบเดกไดคนควา

หาความรดวยตนเอง และคดหาวธนำเสนอความรออกมาโดยใช

สอวดโอ และชดการทดลองตางๆ ททางโครงการเรยกวา “สอ

นวตกรรม”

หลงจาก สสค. ไดรวมกบ ร.ร.สตรวดมหาพฤฒารามฯ

จดงานแถลงขาวเปดตวสอการเรยนร “สนาม โมเดล” เมอตน

เดอนกรกฎาคมทผานมา มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลา

ธนบรไดเสนอใหทนเพชรพระจอมเกลาแกเยาวชนกลมน ซงเปน

ทนสำหรบเดกทมผลงานดานวชาการดเดน หรอผทมความ

สามารถเฉพาะดาน โดยจะมอบทนใหตลอดหลกสตรปรญญาตร

ในคณะใดกไดทงภาคปกตและนานาชาต ขณะทศกษาอยหากม

ผลงานโดดเดนกมสทธไดรบทนเจยระไนเพชรเพมเตม รวมทงทน

การศกษาตอในระดบปรญญาโท

อสราภรณ เศรษฐนนท หนงในสมาชกกลมสรางสรรค

“สนาม โมเดล” ไดใหสมภาษณกบผสอขาวเวบไซต สสค.

เมอวนงานแถลงขาววา

“การเรยนวทยาศาสตรผานโมเดลสนาม ทำใหเหนภาพ

ชวยเพมความเขาใจและไมตองเสยเวลาทองจำ โดยเฉพาะสราง

ใหเกดกระบวนการคดแบบ “มายด แมป” ทชวยในการจำและ

เรยบเรยงขอมล...โครงการนทำใหเรยนรวา ถามโอกาสหยบยน

เขามา ทกคนกมโอกาสทจะคดและสรางนวตกรรมทจะชวยตอบ

โจทยการเรยนรของตวเอง และตอไปกอาจจะชวยเหลอสงคมได

เชนกน”

*รวมชนชมผลงานของเดกๆ ไดทางเวบไซต ดงน “สนาม โมเดล” http://www.youtube.com/watch?v=M_8CsrEZjQU คลปวดโอภาวะโลกรอน http://www.youtube.com/watch?v=EY86_zPJyJk

๒๐

ชนวน นวตกรรม

๓

วราภรณ พนธพงศ

อาจเปนภาพทแปลกตาสำหรบคนทวไป... แตสำหรบผปกครองเดกนกเรยนในโรงเรยนมธยม

ดานขนทด อำเภอดานขนทด จงหวดนครราชสมา การทลก

หลานมานงอานหนงสอใหฟง หรอเมอผปกครองตองเปนคนอาน

หนงสอใหเดกฟง สงนไดกลายเปนสวนหนงในชวตประจำวนของ

พวกเขาไปเสยแลว

เพราะนคอกระบวนการทสำคญของวธแกปญหาเดกอาน

หนงสอไมออกและเขยนไมได หรออานเขยนไมคลอง อนมทมา

จากสถานการณในป ๒๕๕๓ มการสำรวจพบวา นกเรยนทน

ประมาณ ๖ จาก ๑๐๐ คน ๑๕๐ คน อานไมคอยออก เขยนไม

คลอง จนเกดความเบอหนายไมอยากเรยน อายเพอน ทำใหไม

เขาชนเรยน หนเรยน และยงไดชกชวนนกเรยนกลมอนหนเรยน

อกดวย กอใหเกดปญหาตามมาอกมาก

รชนวรรณ พมพปร หวหนาสำนกงานฝายวชาการ

และหวหนางานหลกสตรโรงเรยน เธอคอครคณตศาสตรทไว

ตอปญหาน ซงเรมพบราวป ๒๕๔๘ ในชวงทมโรงเรยนขยาย

โอกาส และโรงเรยนมธยมดานขนทดกปรบเปลยนวธรบเดกโดย

ไมตองสอบคดเลอกเหมอนกอน

ปญหาเกดโดยตรงกบวชาคณตศาสตรทเธอเปนผสอน

เพราะเหนชดวาเมอเดกอานหนงสอไมได เดกกไมสามารถทำเลข

โจทยปญหาได ยงไมรวมวชาอนทตองอาศยการอาน คด และ

ตความ เพอตอบคำถาม หรอแสดงความคดเหนออกมา เชน

วชาสงคมศกษา หรอภาษาไทย

“ในฐานะทเปนหวหนางานฝายวชาการและทำงานดาน

วชาการมานานเกอบ ๒๐ ป ตอนแรกจงรวมกบทางโรงเรยนหา

วธการแกปญหา โดยเรมจากขนตอนการรบสมคร เรากำหนดวา

นกเรยนทจะเรยนตอ ม.๑ และ ม.๔ ทกคนตองผานการทดสอบ

อานและเขยน หากใครอานไมออก กนำมาสอนปรบพนฐาน

สปดาหหนงกอนเปดเทอม โดยเกบเงนคาตอบแทนครผสอนและ

คาอาหารกลางวนนกเรยนจากผปกครอง”

วธนไมไดผล เพราะเปนชวงเวลาสนๆ และผปกครอง

สวนใหญกไมสะดวกเรองคาใชจาย นอกจากนเดกยงมปญหาใน

การเดนทางในชวงปดเทอมดวย ตอมาโรงเรยนไดมอบหมายให

ครกลมสาระการเรยนรภาษาไทยเขามาแกไข แตมปญหาในการ

ตดตามผล จงไมประสบความสำเรจ ทงยงเพมปญหาเมอ

นกเรยนตองเลอนชน เนองจากระเบยบการวดผลประเมนผลป

การศกษา ๒๕๔๔ ไมใหเดกเรยนซำชน

จนกระทงในป ๒๕๕๒ เมอ อ.รชนวรรณไดเปนคณะ

กรรมการใน โครงการอานคลองเขยนคลองของเขตพนทการ

ศกษานครราชสมา เขต ๕ (หนวยงานตนสงกดในขณะนน) เธอ

จงนำประสบการณตางๆ ทไดรบมาออกแบบใหมใหสอดคลองกบ

โรงเรยนมธยมดานขนทด

ในทสดกกลายเปนโครงการ “อาน เขยน เรยน คดเปน”

ทไดรบการสนบสนนจาก สสค.

สาระสำคญของโครงการนกคอ มงพฒนาใหผเรยนได

บรรลมาตรฐานการเรยนรทกกลมสาระวชา ดวยการฝกฝนทกษะ

การอาน เพอตอยอดไปสการคด และการเขยน หวใจสำคญของ

การเรยนร

“เปาหมายกคอ จดกจกรรมแกปญหาและพฒนาการอาน

การเขยนของเดกทอานไมออก เขยนไมได และอานเขยนไมคลอง

อานออกเขยนคลอง... เรองทครตอง (ขอ) ลงมอ

๒๑

กบเพมอตราการอานออกเขยนไดและคดเปนใหไดรอยเปอรเซนต

ภายในปการศกษา ๒๕๕๔ คะ” รชนวรรณกลาว

กจกรรมทดำเนนผานมาแลวในชวงเดอนตลาคม ๒๕๕๓

จนกระทงปดภาคเรยน ๒๕๕๓ กคอ ประชมครเพอชวยกน

ออกแบบทดสอบความสามารถในการอานและเขยนของเดก

นกเรยนทกคนทกชน โดยคณะครรวมกนกำหนดคำศพททควรร

ซงนำมาจากบทเรยนตางๆ จำนวน ๕๐ คำ กอนประเมนความ

สามารถของเดกเพอจดกลมการเรยน ๓ กลม ไดแก

กลม ๑ คอ กลมใกลชด หมายถง มปญหาการอานการ

เขยนรนแรง (อานเขยนผด ๑๘-๕๐ คำ)

กลม ๒ คอ กลมหวงใย หมายถงมปญหาการอานการ

เขยนปานกลาง (อานเขยนผด ๑๐-๑๗ คำ)

กลม ๓ คอ กลมวางใจ หมายถง มปญหาการอานการ

เขยนนอย (อานเขยนผด ๐-๙ คำ)

เมอผลปรากฏวาพบ “กลมใกลชด” จำนวนมากถง ๑๖๔

คนในเดกชน ม.๑-ม.๓ ขณะทเดกมธยมปลายประสบปญหาน

เพยงหองละประมาณ ๑๐ คนเทานน คณะทำงานจงประชมกน

เพอหาทางแกไข ดวยการปรบแผนกจกรรมใหม โดยเรงแกปญหา

ในกลมเดกมธยมตนกอน ดวยการออกแบบการประเมนการอาน

แลวกำหนดใหนกเรยนไปอานใหครฟง และยงจดทำคมอคำ

พนฐานและแบบฝกทกษะการอานและเขยนแจกผเรยนทง ๑๖๔

รายดวย

“อานใหคณครในโรงเรยนฟง คนไหนกไดทนกเรยนชน

ชอบ ถานกเรยนอานไมออกหรอไมคลอง คณครจะใหอานใหม

อานซำจนคลอง แลวคณครจงใหนกเรยนอานเพอประเมนจรง

จากนนกนำไปอานใหผปกครองฟง และใหผปกครองประเมนมา

แลวยงตองอานใหเพอนทนกเรยนไวใจหรอสนทฟง แลวใหเพอน

ชวยประเมนอก” รชนวรรณอธบาย

ทงน กลมผปกครองตางกไดรบทราบปญหาและแนวทาง

แกไขดวยการเขารวมกจกรรมการปรกษาและเสวนากนทโรงเรยน

สวนผปกครองทอานเขยนไมคลองซงมอยจำนวนหนง กแกปญหา

ดวยการฝากฝงลกหลานกบเพอนบานหรอญาตพนองใหชวยทำ

หนาทแทน

สวนเดกกลมหวงใยและกลมวางใจ ตางไดรบมอบหมาย

ใหเขาไปอยในกลมเดยวกนกบเพอนกลมใกลชดเพอชวยเหลอกน

และจะไดไมทำใหเดกทมปญหารสกถงความแปลกแยก โดย

เฉพาะในชวโมงทมการเขาชมนมอานเขยนทกวนองคารคาบ

สดทาย ตวอยางกจกรรมกคอ ใหเดกวาดภาพจากหนงสอสง

เสรมคณธรรมพรอมระบายส ซงมนกเรยนชน ม.๓ กลมวางใจ

เปนพเลยงคอยตดตามดแล

ทามกลางความวตกกงวลวา สงคมของเรากำลงจะม

เดกไทยทอานหนงสอไทยไมออก และเขยนไมได หรอ อาน

ไดแตกลบคดไมเปน เพมจำนวนมากขน ตองถอวากจกรรม

ทสรางสรรคและมากดวยความเพยรของคณะครกบ

ผปกครองของเดกๆ โรงเรยนมธยมดานขนทด เปน

ประกายความหวงทหาไดไมงายเลย...

ภาพจาก gotoknow

.org/blog/thinkkm/262230

เดกนกเรยนมความสข กบการฝกอานจากคมอคำพนฐาน

และแบบฝกทกษะการอาน และเขยนทคณครแจกให

๒๒

ชนวน นวตกรรม

๔

ทมสอสาร สสค.

“ชนวน” ฉบบทผานมาไดนำเสนอขอมลลาสดในป

๒๕๕๒ ทพบวา จำนวนเดกและเยาวชนนอกระบบนาจะทะลเกน

๒ ลานคนไปแลว

เรองนถอเปนสถานการณทนาวตกอยางยง เพราะเดก

กลมนจะมปญหาเกยวกบคณภาพชวต และสมเสยงตอการเสยคน

ซงจะสงผลไปถงปญหาสงคมดานตางๆ ตามมา เชน ปญหา

อาชญากรรม เปนตน

สงหนงท สสค. ลงมอทำเพอรวมคลคลายปญหาน กคอ

การเชญชวนองคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) เขามาเปนหว

เรยวหวแรงในการเปดพนทการเรยนรสำหรบเดก “หลดระบบ”

เหลาน และนนคอทมาของการประกาศสนบสนนทน โครงการ

สงเสรมการเรยนรและพฒนาคณภาพเยาวชนในระดบ

ทองถน (เทศบาล) ครงท ๑/๒๕๕๓ เพอสงเสรมบทบาทของ

อปท.ในการสรางสรรคทองถนแหงการเรยนร โดยมเปาหมาย

สำคญคอ การพฒนาการเรยนรและสขภาวะของเดกและเยาวชน

นอกระบบ โดยระยะแรกจะเรมใหการสนบสนน อปท. ระดบ

เทศบาลกอน

ตวอยางหนงของ อปท. ทอาสาเขารวมบกเบกงานสำคญ

น และความกาวหนาโดดเดน กคอ เทศบาลเมองพทลง ซงม

การจดตง “โรงเรยนปลายขาว” ขนมา จากแนวคดของ คณ

โกสนทร ไพศาลศลป นายกเทศมนตรเมองพทลง

นายกฯ โกสนทรมองวา การผลกเดกเหลานออกไปจาก

สงคม ไมใชการแกปญหา แตควรใหโอกาสในการพฒนาคณภาพ

ชวต โดยใชการศกษาเปนเครองมอสำคญ ทางเทศบาลจงตง

โรงเรยนปลายขาวขนมารองรบเดกกลมน รวมถงยงเปดโอกาสให

ผใหญทเคยขาดโอกาสทางการศกษาไดเขามาเรยนไปพรอมกนดวย

ดงนน นกเรยนปลายขาวจงมตงแตวย ๑๐ กวาขวบ

จนถงแกทสดคอ ๘๓ ป สวนทตงโรงเรยนกคอ ลานวดนางลาด

ใชหองเรยนธรรมชาต นงเรยนกนใตรมไมบาง ตามแตเวลาท

สะดวกของผเรยน ไมมระบบกฎเกณฑมากมาย ไมไดเนนสอน

วชาการแตเนนสอนทกษะชวตมากกวา สวนครกจะเปนครทมจต

อาสามาชวยสอนโดยไมมคาตอบแทน

นายกฯ โกสนทร เลาถงพฒนาการของโรงเรยนแนวใหม

น โรงเรยนแหงน เปนความสำเรจจากการถายโอนโรงเรยน เมอป

๒๕๔๙ โดยเทศบาลเมองพทลง ไดรบการถายโอนโรงเรยน

เทศบาลวดนางลาด ซงมนกเรยน ๖๑ คน เปดสอนชนอนบาลถง

ป.๖ และเมอเดกจบจากโรงเรยนแหงนกเกดปญหาคอ ไมม

โรงเรยนใดรบเดกจากทนเขาเรยนตอ ม.๑ เพราะเดกอานไมออก

เขยนไมได เดกสวนใหญมปญหากบชมชน และเคยทำความผด

“ทเรยกวาโรงเรยนปลายขาว เพราะเดกๆ เหลานก

เหมอนขาวหก หรอปลายขาว ทบางคนอาจจะมองวาไมมราคา

ไมมคณคา โรงเรยนไหนกไมอยากรบ แตผมเชอวามนษยทกคน

อยากทำด ดงนนเราตองใหโอกาส ชวยประคบประคองใหเขาได

พฒนาศกยภาพ กเชอวา เดกเหลานจะเตบโตเปนคนทมคณภาพ

ของสงคมไดเชนกน” นายก โกสนทร เผยถงทมาของชอโรงเรยน

ปลายขาว

ปจจบนโรงเรยน

แหงนเปนสวนหนงของ

โรงเรยนเทศบาล ๕ แหง

ในเขตเทศบาลเมอง

พทลง เพอเปดโอกาส

ใหเดกและเยาวชนทเคย

โรงเรยนปลายขาว บทพสจนฝมอผนำทองถนท “พทลง”

๒๓

เกเร ตดเทยว หลงผด มพฤตกรรมกาวราว มปญหาครอบครว

และยากจน ไดมพนทในสงคม ไดรบสทธทางการศกษา และไดรบ

การยอมรบ ซงจะเนนการเรยนการสอนแบบปฏบตจรง ปรบบท

เรยนและหลกสตรใหสอดคลองกบความตองการ เพอใหเหมาะ

กบเดกแตละคน อยากเรยนเวลาไหนกไดเรยน

“ชวงแรกๆ ยอมรบวาเหนอย เพราะเดกกตอตาน ชาวบาน

กตงขอรงเกยจเดกเหลาน ทำใหมชองวางระหวางเดกปลายขาว

กบนกเรยนทวไป เราจงตองใชความอดทน เขาหาทางหวโจก

เชญชวนมากนขาว พดคยกน ใชความอดทนเปนหลก ไมตองม

ระบบอะไรมากมาย ใครไรระบบมากกวากชนะ แมแตจดพธไหว

คร เขาไมยอมมา เรากรอได ในทสดทกฝายกเรมใหการยอมรบ

และเขามารวมมอกบเรามากขน”

คณครสภาณ ยงสงข รองผอำนวยการฝายวชาการ

โรงเรยนเทศบาลวดนางลาด เลาวา ครทมาสอนเดกโรงเรยน

ปลายขาวนน ทกคนมาดวยใจ จะไมมเงนพเศษ ไมมการประเมน

ความดความชอบ จะมแตความรบผดชอบทเพมขน เพอเปลยน

ภาพ “ครเชงพาณชย” ในสงคมไทยใหเปน “ครเพอศษย” ท

พรอมจะเสยสละเวลาตลอด ๒๔ ชวโมง โดยปจจบนมเดกอยใน

โรงเรยนปลายขาว ๑๐๕ คน

“เราไดขอความรวมมอจากสำนกทะเบยนราษฎร เพอ

สำรวจวามเดกคนใดทไมไดเรยนหนงสอบาง จากนนผนำชมชน

และครจะไปเจรจาโนมนาวใหเดกไดมาเรยน ซงไมเหมอนกบ

โรงเรยนอนๆ ทนงรอใหเดกมาสมคร โดยในชวงแรกเดกสวนใหญ

จะตอตานไมยอมมาเรยน แตเรากใชความอดทนนงรอประมาณ

๓-๔ ชวโมง เดกเรมใจออนกยอมมาเรยน”

“ปราบ” อดตเดกโจประจำชมชนวย ๑๕ ป และนกเรยน

รนแรกๆ ของโรงเรยนแหงนเลาถงความรสกนกคดในวนทยงเปน

เดกเกเร อานไมออก เขยนไมได และถกปฏเสธการรบเขา

เรยนตอชน ม.๑ จากโรงเรยนในระบบวา

“มนนาเบอทตองมาทนนงเรยน และรสกอายเพอนทผม

อานหนงสอไมออก เขยนกไมได ครกไมอยากสอนไลใหไปอย

นอกหอง ผมจงไมอยากเรยนหนงสอ และคดวาคงเปนคนโงไป

ตลอดชวต ไมมอนาคต”

ปจจบน เดกหนมคนน สามารถลบจดบกพรองของตนเอง

ไดสำเรจ โดยลาสดควารางวลท ๑ การเลานทานธรรมะพระไตร

ปฏก จากองคกรปกครองสวนทองถน ตดตอกน ๓ ปซอน

สำหรบ คณยายสอง แกนทอง วย ๗๘ ป หนงในกลม

นกเรยนปลายขาว บอกวา ตนมฐานะยากจนทำใหไมไดเรยน

หนงสอ แตในใจคดอยากเรยนมานานแลว เมอมโอกาสจงไม

ลงเลทจะสมครเปนนกเรยนปลายขาว โดยไมไดหวงเรองของวฒ

การศกษา ขอแคอานออกเขยนไดกพอแลว สวนเรองการเรยนก

ยอมรบวาจำไดบางไมไดบางตามสภาพของอาย แตกไมใชปญหา

เพราะสงสำคญทไดรบอกอยางคอ การไดเจอเพอนมากมาย

ทำใหรสกมความสขมาก

นกเรยนอกคนหนง คอ “เป” เดกหนมวย ๑๖ ป บอกวา

ตนเรยนจบแค ม.๑ กเบอโรงเรยนอยากจะเทยวมากกวา ยอมรบ

วาเกเรอย ๒ ป แตเมอคดไดกไมรจะกลบไปเรยนไดอยางไร เมอ

มโรงเรยนปลายขาวจงทำใหไดกลบมาเรยนอกครง และเปนรป

แบบทชอบ เพราะมอสระ ไมตองมกฎระเบยบมากมาย สามารถ

ทำงานและเรยนไปพรอมกนได ซงตนตงใจวาจะตองเรยนจนจบ

ม.๖ ใหได และหากมโอกาสกอยากจะเรยนใหสง ๆ ขนไปอก

“มาถงวนนมนใจวาเราเดนมาถกทางแลว สงเกตไดจาก

ปญหาสงคมในเขตเมองพทลงจะลดลงมาก” นายกฯ โกสนทร

ผพสจนใหเหนถงความเปนผนำทมวสยทศนดานการพฒนาท

ยงยนอยางแทจรง กลาวพรอมรอยยมนอยๆ

เรองของโรงเรยนเลกๆ แหงน สะทอนใหเหนรปธรรม

ของหลกการทวา อนาคตของประเทศอยในมอของทองถน

นนเปนเชนไร...

๒๔

ประกาศผลการสนบสนนทน โครงการสงเสรมนวตกรรมสรางสรรคการเรยนรและพฒนาคณภาพเยาวชน

ระดบอาชวศกษา ครงท ๑/๒๕๕๕ (รายชอสถานศกษาเรยงตามตวอกษร)

ประเภทโครงการกลม

ลำดบท จงหวด สถานศกษา

๑ กระบ วทยาลยเทคนคกระบ

๒ เชยงราย วทยาลยอาชวศกษา

เชยงราย

๓ นครสวรรค วทยาลยเทคนค

นครสวรรค

๔ พะเยา วทยาลยเทคโนโลย

และการจดการปง

๕ พษณโลก วทยาลยพณชยการ

บงพระพษณโลก

๖ สงขลา วทยาลยเทคนคหาดใหญ

๗ สราษฎรธาน วทยาลยเทคนค

สราษฎรธาน

๘ อบลราชธาน วทยาลยเทคนค

อบลราชธาน

ประเภทโครงการเดยว

ลำดบท จงหวด สถานศกษา

๑ กรงเทพมหานคร วทยาลยพณชยการ

เชตพน

๒ กรงเทพมหานคร โรงเรยนไทยบรหารธรกจ

และพณชยการ

๓ กรงเทพมหานคร โรงเรยนเทคโนโลย

ยานยนต

๔ กรงเทพมหานคร โรงเรยนวราธป

บรหารธรกจ

๕ กำแพงเพชร วยาลยเกษตร

และเทคโนโลย

กำแพงเพชร

๖ ขอนแกน วทยาลยการอาชพ

กระนวน

๗ จนทบร วทยาลยเทคโนโลย

จนทบร

๘ จนทบร วทยาลยเทคนคจนทบร

๙ ชลบร วทยาลยเทคโนโลย

ภาคตะวนออก (อ.เทค)

๑๐ ชลบร โรงเรยนไทย

เบญจบรหารธรกจ

๑๑ เชยงราย วทยาลยการอาชพเทง

๑๒ เชยงราย วทยาลยเทคนคเชยงราย

๑๓ เชยงใหม วทยาลยเกษตร

และเทคโนโลยเชยงใหม

๑๔ ตรง วทยาลยการอาชพ

หวยยอด

๑๕ ตรง วทยาลยเทคนคตรง

๑๖ นครราชสมา วทยาลยเทคนคสรนาร

๑๗ นครศรธรรมราช วทยาลยเกษตร

และเทคโนโลย

นครศรธรรมราช

๑๘ นนทบร โรงเรยนสยามบรหารธรกจ

นนทบร

ลำดบท จงหวด สถานศกษา

๒๕

๑ กรงเทพมหานคร วทยาลยเทคโนโลยสยาม

(สยามเทค)

๒ กรงเทพมหานคร วทยาลยสารพดชางสพระยา

๓ เชยงใหม วทยาลยการอาชพจอมทอง

๔ นครศรธรรมราช วทยาลยการอาชพ

นครศรธรรมราช

๕ ปราจนบร วทยาลยการอาชพ

กบนทรบร

๖ พษณโลก วทยาลยสารพดชาง

พษณโลก

๗ เพชรบรณ วทยาลยเกษตร

และเทคโนโลยเพชรบรณ

๘ ลำปาง โรงเรยนลำปางพาณชยการ

และเทคโนโลย LCCT

๙ สโขทย วทยาลยการอาชพ

ศรสชนาลย

๑๐ สพรรณบร วทยาลยเกษตร

และเทคโนโลยสพรรณบร

๑๙ บรรมย วทยาลยการอาชพนางรอง

๒๐ ประจวบครขนธ วทยาลยการอาชพ

วงไกลกงวล

๒๑ ประจวบครขนธ วทยาลยเทคนค

ประจวบครขนธ

๒๒ พจตร วทยาลยเทคนคพจตร

๒๓ พษณโลก วทยาลยการอาชพนครไทย

๒๔ เพชรบร วทยาลยเทคนคเพชรบร

๒๕ แพร วทยาลยการอาชพสอง

๒๖ แพร วทยาลยเทคนคแพร

๒๗ มหาสารคาม วทยาลยการอาชพ

พยคฆภมพสย

๒๘ ยโสธร วทยาลยการอาชพเลงนกทา

๒๙ ราชบร วทยาลยเทคนคราชบร

๓๐ ลำปาง วทยาลยเทคนคลำปาง

๓๑ ลำพน วทยาลยเทคนคลำพน

๓๒ เลย วทยาลยการอาชพดานซาย

๓๓ สงขลา วทยาลยสารพดชางสงขลา

๓๔ สมทรปราการ โรงเรยนชำนเทคโนโลย

๓๕ สระบร วทยาลยเทคนคทาหลวง

ซเมนตไทยอนสรณ

๓๖ สงหบร วทยาลยเทคนคสงหบร

๓๗ อดรธาน วทยาลยอาชวศกษา

อดรธาน

๓๘ อตรดตถ วทยาลยการอาชพพชย

ลำดบท จงหวด สถานศกษา ประกาศผลการสนบสนนทน โครงการสงเสรมนวตกรรมสรางสรรคการเรยนรและพฒนาคณภาพเยาวชนระดบอาชวศกษา ครงท ๑/๒๕๕๔ รอบทสอง (รายชอสถานศกษาเรยงตามตวอกษร)

ลำดบท จงหวด สถานศกษา

๒๖

ชนวน ชวนชม

Waiting for Superman ชวยพวกหนดวย!! ซปเปอรแมน

“the fate of our country won’t be decided on a

battlefield, it will be determined in a classroom”

คำโปรยตวเลกๆ แตทรงพลงพอทจะทำใหผมตองหยดสายตา

และนกถงความหมายของมนอยางจรงจง ทงจากในฐานะผทสนใจเรอง

การเรยนรของเดกและเยาวชน และในฐานะพอของลกสาวสองคนใน

วยหกขวบและสองขวบตามลำดบ

“Waiting for Superman” ภาพยนตรสารคดเรองลาสดจาก

ผกำกบชอดง เดวด กกเกนไฮม (Davis Guggenheim) ผกำกบ

ภาพยนตรเรอง “An inconvenient truth” ทถอวาเปนภาพยนตรท

สำคญทสดเรองหนงของโลกในยคปจจบน ทกอใหเราตระหนกตอ

ปญหาโลกรอน และกลายเปนวถปฏบตของคนทวโลกมาจนถงทกวนน

ใน “Waiting for Superman” กกเกนไฮม ไดพาเราเขาส

ใจกลางการวพากษการปฏรปการศกษาในประเทศสหรฐอเมรกา ท

แมวารฐจะออกกฎหมาย และระดมทรพยากรเขาไปในระบบมากมาย

แตกลบกลายเปนวา ๑๐ ปผานไป (ตงแตป ค.ศ. ๒๐๐๒) การปฏรป

การศกษากยงไมประสบความสำเรจ ภาพยนตรจงตงคำถามกบ

พวกเราวาจะม “ซปเปอรแมน” ทจะเขามาหยดยงปญหาดานการ

ศกษาไมไหถลำลกไปกวานหรอไม

ภาพยนตรดำเนนเรองโดยตดตามการดนรนเพอใหตนเองได

รบการศกษาทดขนของนกเรยนในประเทศสหรฐอเมรกา ๕ คน ทแมแต

ละคนจะมความใฝฝนตออนาคตของตนเองเพยงใด แตดเหมอนเดก

เหลานกกำลงกาวเดนไปขางหนาอยางสนคลอน ทามกลางระบบ

การศกษาทลมเหลวในปจจบน

เดกทงหาคนตองฝากอนาคตของตนเองและความหวงของพอ

แม ครอบครว ไวกบลกบอลกลมๆ ในการจบฉลากเขาเรยนตอใน

โรงเรยนทดทมอยนอย และรบนกเรยนจำนวนจำกด

วกฤตการศกษาในสหรฐอเมรกาทภาพยนตรสะทอนออกมา

ตรงน ชางใกลเคยงกบระบบการจดการศกษาในบานเรา ทเมอเวลา

ผานไป ความตงใจของภาครฐทเขาไปจดการปญหากลบกลายเปนการ

สรางปญหาใหมๆ ใหเกดขน จนทายทสด การจดการศกษาภาครฐก

กลายเปนระบบททำงานอยางผดปกต (dysfunctional system) และ

เปนเงอนปมปญหาททบซอนกนหลายชนจนหาหนทางออกไมได

ภาพยนตรเรองนพยายามทจะมองวกฤตการศกษาในมมมอง

เชงระบบ และชใหเหนถงความเชอมโยงปญหาตางๆ ทเกดขน ตงแต

ความไมเสมอภาคทางการศกษา ความไรประสทธภาพของโรงเรยนรฐ

ทกลายเปนตวเรงในการทำใหนกเรยนทตองการความชวยเหลอตอง

ออกจากระบบการศกษา และกลายเปนแรงงานไรทกษะในทสด

ความพยายามของนกการศกษาทจะคนหาทางออกผานคำท

เรยกวา “ปฏรปการศกษา” ไดถกฉายภาพอยางชดเจนในภาพยนตร แต

ความพยายามดงกลาวตองตอสกบระบบราชการ ขนตอนปฏบต รวมถง

ทศนคตตอวชาชพ ทยงไมสามารถปรบตวใหทนตอการเปลยนแปลง

ยกตวอยางเชน เรองการพฒนาครใหสามารถเปนผทกอให

เกดกระบวนการเรยนรอยางแทจรงใหเกดขนกบเดกนกเรยน แตในทาง

ปฏบตกลบกลายเปนเรองยากเยนแสนเขญ ทำใหมครทดอยประสทธภาพ

อยมากมาย และไมสามารถผองถายครเหลานออกจากระบบได เพราะ

ครไดรบสทธคมครองในการประกอบอาชพตลอดชพ อนาคตของเดก

รนแลวรนเลาจงตองฝากไวกบครทไมเขาใจบทบาทหนาทของตนเอง

และทำใหเดกเหลานบางสวนตองออกจากโรงเรยนกลางคน เพราะไม

สามารถปรบตวเขากบระบบการศกษาทไมเออกบพวกเขาได

แมจะเปนเหตการณในประเทศสหรฐอเมรกา แตผมกอด

สะเทอนใจไปกบชวตของเดกทงหาคนทเปนแกนของเรองไมได

และเมอยอนกลบมาคดถงบานเรา เรากยงพบเหนเดกไทยอก

หลายพนหลายหมนคนทตองเผชญกบระบบการศกษาทพวกเขาตองจำ

ใจยอมรบกบระบบทบดเบยว ทสรางขนมาจากผใหญในหลายสบปท

ผานมา (จะดวยความตงใจหรอรเทาไมถงการณกตาม) การศกษาคอ

การทพวกเราผใหญทกคนตองเปนผสนบสนนใหเดกๆ ของเราเกด

“การเรยนร” เพอพฒนาศกยภาพทแตกตางกนของเดกแตละคนออกมา

แททจรงแลวอาจไมม “ซปเปอรแมน” ทเปนคนใดคนหนง หรอ

องคกรใดองคกรหนงทจะมาหยดรถ “การศกษา” ทกำลงจะตกเหว

เราทกคนตางหากทตองรวมมอกนชวยกนหยดและฉด

รถโรงเรยนคนนทกำลงจะตกเหว ใหกลบมาวงบนถนนไดเหมอน

เดม

ดร.มนต ขอเจรญ ผทรงคณวฒ สสค.

๒๗ สำหรบคณครทสนใจทราบเบองหลงของกจกรรม แนะนำใหดเรองตอไปน การเรยนรดวยประสบการณตรง การใชประสาทสมผสในการเรยนร

การทำงานเปนค และกลมชวยเพมประสทธภาพการทำงานของสมอง (ดเบองหลงการออกแบบกจกรรม และวธการเตรยมการเพมเตม ไดท www.QLF.or.th)

ขางๆ ครๆ

By your side

“ครบาอาจารยทยงใหญ จะไมบรรยายสงทตนไดเหนมาอยางสดเรยวแรง หากจะเชญใหศษยมายนเคยงขาง แลวดเอาเอง”

คณเลก วรยะพนธ ผกอตงพพธภณฑชางเอราวณ

เราชอบเรอง “เหลอเชอ” กนทกคน ครวาไหมครบ? ปลกมะนาววนน ถาพรงนไดเหนดอก เหนลกเลย “เหลอเชอ” แตถาไดเหน

อยางนนสกท จะดไมนอย

ผมวาเราทำได

ลองกนสกหน เรมททำหองเรยนให “เหลอเชอ” กอน

แลวกใหวธคดท “เหลอเชอ” กบนกเรยนของเรา

สงเครองมอทเหนอความคาดหมายใหนกเรยน

จากนนคณครก “หายตว” ไปอยางเหลอเชอ

กอนจะกลบมาดเรองเหลอเชอ ในหองเรยน

[หองเรยนทเหลอเชอ] เราเรมชนเรยนกนเหมอนเดมเสมอ โตะ เกาอ

เรยงเปนแถว กาวแรกของการสรางสงมหศจรรย

คอการสรางสงมหศจรรย อนนไมใชการเลนลน

วนนลองเรมตนดวยการใหนกเรยนยายโตะ

ทงหมดออกไปตดผนงโดยรอบ นงเกาอกน

คนละตว ลอมวง โดยคณครกเปนสมาชก

“ธรรมดา” ในวง ดวยขนาดของหองเรยนธรรมดา

นกเรยนและคณครไดเปลยนโลกของการเรยนรไปโดยสนเชง

หลงจากนน เราจะสรางเรองเหลอเชอดวยกน

[“บอกใบ”] ยกเกาอไมเกาๆ วางกลางหองสกตว แลวใหนกเรยน

ถอกระดาษคนละแผน ดนสอคนละแทง

ถามเดกๆ ของเราวา เราจะทำเกาอทวางอยตรงนน

ใหดกวานไดอยางไรบาง แลวคณครกเปดเพลง

คลาสสคเบาๆ (เพราะดนตรคลาสสค

จะไมทำใหนกเรยนรองตาม

แตจะฟงโดยเหมอนไมไดยนเสยงดนตร)

ปลอยใหนกเรยนของเราเขยนไปสก ๒ นาท

แลวกชวนทกคนลองเลาใหฟงวา

ไดความคดอะไรออกมาบาง ในเวลาอยางน

คณครยมอยางเดยวกเกนพอจะสรางสงมหศจรรย ใหนกเรยนของเราเลา

ความคดเพยง ๕ หรอ ๖ คนกพอสำหรบเปนเชอสรางเรองเหลอเชอ

จากนนคณครลองถามดวา ถาเราเลงเฉพาะ “ขาเกาอ” เราจะทำอยางไรให

เกาอนดกวาเดมไดบาง ?

วนาทแรกๆ คณครจะพบวาความคดใหมออกมาชา ผมแนะนำวาใหรอ

เกาอ คร นกเรยน และการคด “แตกฉาน” ดวยสหนามหศจรรย เหมอนอยางพระพกตรพระพทธรปสโขทย

สกคร ไมเกนรอ คณครจะเรมเหนสงมหศจรรย

ลองถามนกเรยนของเราวา แลวทแผนไมทรองกนละ

ทำอะไรกบมนไดบาง? แลว พนกละ?

ถงวนาทนวธสรางสงเหลอเชอ คอ ทำสงทเหลอเชอ

อยาใหนกเรยนพด แตสงกระดาษปรฟแผนโตใหนกเรยน ๓ คน ตอหนงแผน

ใหสกลมละกลอง แลวใหนกเรยนลงมอออกแบบเกาอ

[ปลอย...มอ] ใหเวลาสก ๙ นาท

ระหวางนนคณครกเพยงเปลยนตนเองเปนสายลม

และแสงแดด เดนยมใหกำลงใจนกเรยน

กอนจะสรางสงมหศจรรยท “เหลอเชอ” อกครง

ในไมกนาทหลงจากน

[คณ...คร] ผาน ๙ นาท นกเรยนยอมนกไปวาคณครจะให

เอากระดาษปรฟแผนโตมา “พรเซนต”

แตการสรางสงเหลอเชอ ตองเปนสง “เหลอเชอ”

คณครสงกระดาษปรฟแผนใหญใหอกแผน

และใหนกเรยนของเราลองนกดวาจะใชเกาอ

“สอน” นองๆ ในวชาอนไดอยางไร? โดยมาจบฉลากกน

ใชเกาอสอนคณตศาสตร ใชเกาอสอนภาษาไทย

ใชเกาอสอนชววทยา ใชเกาอสอนพละศกษา

นดกนวาคราวหนา เตรยมมาสอนโชว

นกเรยนของเราจะไดประสบการณใหม

เรยน โดยการสอน Learning by teaching

นเปนคณประโยชนของการเปน “คณคร”

[การนงลงนงๆ ชมสงมหศจรรย] แลวกถงเวลา ชมสงมหศจรรย หากใหเวลาเตรยมการสก ๓ วน

คณครจะพบวาเราจะไดเหนสงมหศจรรยจากนกเรยนของเรา

วนจรง ลองใหนองๆ ของเดกๆ มาเรยนจรงๆ กบพๆ

เราจะไดเหน “เรองเหลอเชอ” ความคดท “แตกฉาน”

จากเกาอตวเดยว ผลดอกออกผลในสารพดวชา

ถาคณครเชอในสงมหศจรรย เราจะไดเหนสงมหศจรรย

www.QLF.or.thÊʤ.

Êʤ.

¾Ñ²¹Ò “¹Çѵ¡ÃÃÁ”·ŒÒ...ÍÒªÕÇÈÖ¡ÉÒ