catiauvod

CATIA V5 UVOD

Prof. dr Nenad Marjanović

1

1. UVOD

CATIA – Computer Aided Three Dimensional Interactive Application (računarom podržan trodimenzionalni interaktivni programski paket)

Softver je razvio Dessault Systems, Francuska, ranih osamdesetih godina prošlog veka, prvenstveno za potrebe avio industrije. Dalje je razvijan uz podršku kompanije IBM.

To je program nove generacije za kolaborativno projektovanje, koji integriše sve aspekte procesa razvoja proizvoda. Obuhvata simultanu upotrebu podataka i geometrijskih informacija od koncipiranja proizvoda do definisanja proizvodnog procesa.

Zasniva se na grafičkom korisničkom okruženju (Graphical User Interface - GUI), koje je razvijeno korišćenjem Microsoft Windows i Web tehnologija. To znači da je aplikacija potpuno usklađena sa poznatim Windows okruženjem.

CATIA se prvenstveno koristi u automobilskoj i avio industriji, a može se sresti u različitim granama koa što su: svemirski program, industrijski pribori, arhitektura, građevinarstvo, proizvodi široke potrošnje, elektrotehnika, medicina, industrija nameštaja, proizvodnja alatnih mašina, alati za livinje i duboko izvlačenje, brodogradnja itd.

CATIA radi u različitim radnim okruženjima. Radno okruženje (Workbench) se definiše kao specifično okruženje koje se sastoji od skupa alata, koji omogućavaju korisniku da izvršava specifične konstruktorske zadatke u određenoj oblasti.

Osnovna radna okruženja u CATIA V5 su:

• Modeliranje delova (Part Design) je parametarsko i na fičerima zasnovano okruženje u kojem se kreiraju solid modeli.

• Modeliranje žičanih modela i površina (Wireframe and Surface Design) je parametarsko i na fičerima zasnovano okruženje u kojem se kreiraju žičani i površinski modeli. Alati dostupni u ovom okruženju su slični kao i u Part Design okruženju sa razlikom što se koriste za kreiranje osnovnih ili složenih površina.

• Modeliranje sklopova (Assembly Design) se koristi za sklapanje komponenata korišćenjem ograničenja sklapanja koja su dostupna u ovom radnom okruženju.

• Crtanje (Drafting) se koristi izradu dokumetacije kreiranih delova ili sklopova u obliku pogleda i njihovim detaljisanjem.

1.1. POČETAK RADA

Pokretanje programa CATIA V5 se može vršiti na standardne načine pokretanja Windows aplikacija i to:

• Korišćenjem Start menija ili

• Aktiviranjem odgovarajuće ikonice na desktopu.

Po pokretanju programa otvara se početni ekran aplikacije.

CATIA V5 UVOD


2

Početni ekran koji se pojavljuje po startovanju programa CATIA V5

Ekran koji se pojavljuje po zatvaranju početnog Product fajla

CATIA V5 UVOD


3

1.2. TERMINI I DEFINICIJE

• Modeliranje zasnovano na fičerima (Feature-based Modeling) - Fičer se definiše kao najmanji konstrukcioni element koji se može modifikovati samostalno. U CATIJI solid modeli se kreiraju integrisanjem većeg broja fičera.

• Parametarsko modeliranje (Parametric Modeling) - se definiše kao mogućnost korišćenja standardnih osobina ili parametara pri definisanju oblika i veličine geometrije solida.

Model kućišta pumpe Modifikovani model kućišta pumpe

• Dvosmerna asocijativnost (Bidirectional Associativity) - obezbeđuje da se svaka izmena u bilo kom radnom okruženju automatski i trenutno reflektuje i na druga okruženja.

Crteži modela dela pre izvršenih izmena

Crteži modela po izvršenim izmenama

• Platforma P1 – Pruža osnovne mogućnosti za prostorno modeliranje. Idealno je za početnike koji prelaze sa ravanskog modeliranja. Proizvodi kreirani u ovoj platformi upotrebljivi su i u platformi P2.

• Platforma P2 – U većoj meri podržava integrisano okruženje za razvoj proizvoda tokom njegovog životnog veka. Nudi mogućnosti za integrisano projektovanje, analizu, proizvodnju i razvoj infrastrukture proizvoda. Konfiguraciono stablo je integrisano u prozor za kreiranje geometrije. Najčešće se koristi.

• Platforma P3 – Pruža napredna rešenja bazirana na znanju, posebno prilagođena za određene vrste industrije, kao što su automobilska i avio

CATIA V5 UVOD


4

industrija. Izgled korisničkog okruženja je sličan kao i kod platforme P2. Jedina je razlika što su pojedini P3 proizvodi optimizovani za razvoj u specifično okruženju.

.CATPart

Modul za skiciranje

Projektovanje delova

Žičani - površinski modeli

.CATProduct

Struktura proizvoda

Modeliranje sklopova

.CATDrawing

Izrada crteža

• CATPart je ekstenzija fajla koja odgovara svim fajlovima koji su kreirani u radnim okruženjima Sketcher, Part Design i Wireframe and Surface Design.

• CATProduct je ekstenzija fajla koja odgovara fajlovima koji su kreirani u radnim okruženjima Assembly Design.

• CATDrawing je ekstenzija fajla koja odgovara fajlovima koji su kreirani u radnim okruženjima Drafting.

Tipovi dokumenata

• Stablo specifikacija (Specification Tree) je upravljački prikaz svih operacija koje su izvršene na delu.

• Kompas (Compass) je alat koji se koristi za manipulisanje orijentacijom delova sklopova ili skica. Moguće je orijentisati izgled delova i sklopova korišćenjem kompasa. Po difoltu se javlja u gornjem desnom uglu površine ekrana.

Stablo specifikacije na pocetku novog CATPart fajla

Kompas

• Ograničenja (Constraints) su logičke operacije koje se izvode na izabranim elementima da bi se definisala njihova veličina i položaj u odnosu na druge elemente ili referentnu geometriju.

• Geometrijska ograničenja (Geometric Constraints) javljaju se u Sketcher radnom okruženju. Primenjuju se na skicirane elemente da bi se definisala njihova veličina i položaj u odnosu na druge elemente.

CATIA V5 UVOD


5

• Ograničenja sklopa (Assembly Constraints) javljaju se u Assembly Design radnom okruženju. Primenjuju se da smanje broj stepeni slobode dela i da precizno definišu njegov položaj u odnosu na druge delove ili sklop.

Geometrijska ograničenja Ograničenja sklopa

• Telo (PartBody) je difolt telo u Part Design radnom okruženju. Svi korišćeni fičeri kao što su pad, pocket, shaft i slično su postavljeni unutar njega.

• Geometrijski skup (Geometrical Set) se definiše kao telo koje uključuje novo kreirane ravni, površine, žičane i referentne elemente.

• Žičani elementi (Wireframe) se koriste da zamene entitete nacrtane u Sketcher radnom okruženju.

• Površina (Surface) je fičer koji nema debljinu. Generalno se koristi za kreiranje složenih oblika koje je teško kreirati korišćenjem solid fičera.

• Fičer (Feature) se definiše kao osnovni konstrukcioni blok solid modela. Kombinovanjem različitih fičera dobija se kompletan model.

• Preokviriti (Reframe on) u slučaju kada fičer, telo ili skica nisu vidljivi u vidljivoj oblasti geometrijske površine, ova operacija se koristi da se vidi konkretno izabrani objekti u vidljivoj oblasti.

• Centrirati grafiku (Center Graph) ova opcija postavlja izabrani fičer, telo ili skicu u specifikacionom stablu u srednji levi deo geometrijske površine.

1.3. FUNKCIJE DUGMIĆA NA MIŠU

Za rad u radnim okruženjima CATIJE V5 neophodno je razumeti funkcije dugmića na mišu. Efikasno korišćenje tri dugmeta na mišu zajedno sa CTRL tasterom na tastaturi mogu smanjiti vreme rada.

CATIA V5 UVOD


6

Korišćenje tri dugmića na mišu za opercije povećavanja i umanjivanja

prikaza (zumiranje)

Korišćenje tri dugmića na mišu za izvođenje operacije zaokretanja

1.4. PALETE ALATA

CATIA V5 daje user-frendly konstruktorsko okruženje obezbeđujući specifične palete alata za svako radno okruženje. Palete alata koje se pojavljuju u različitim radnim okruženjima su:

• Standardna– ovo je zajednička paleta za sva radna okruženja.

Paleta alata Standard

• Statusna linija (Status Bar) – javlja se na dnu CATIA V5 prozora i sastavljena je od tri oblasti kao što je prikazano sa slici:

Statusna linija

• Trenutne informacija ili prozor za dijalog(Cuurent Information or Dailog Box) – prikazuje trenutne informacije o izabranom fičeru ili trenutnom alatu.

• Linijsko polje naprednog unosa (Power Input Filed Bar) – omogućava pozivanje komandi i unošenje podataka ili vrednosti koje mogu biti direktno povezane sa fičerima.

• Dugmić prikaza prozora za dijalog (Dialog Box Display Button) – uključuje i isključuje prikaz trenutnog prozora za dijalog.

CATIA V5 UVOD


7

• Dugmić paketa korisničnik informacija (User Information Package Button) – otvara prozor sa difolt linkom na C:\Program Files\Dessault Systems\B15\intel_a\resources\galaxy\default.htm.

• Palete alata Part Design radnog okruženja – Part Design radno okruženje se može pozvati izborom dugmića New iz palete alata Standard i izborom Part iz prozora za dijalog New.

Paleta alata prikaza (Wiew) Paleta alata izbora (Select)

Paleta alata za skiciranje (Sketcher)

Paleta alata za kreiranje profila (Profile)

Paleta alata za ograničavanje (Constaint)

Paleta alata za modifikovanje profila (Operation)

Paleta alata za skiciranje (Sketch)

Paleta alata za fičere na bazi skica (Sketched-Based Features)

Paleta alata za doradu (Dress-Up Features)

CATIA V5 UVOD


8

Paleta alata merenja (Measure) Paleta alata za transformaciju fičera (Transformation Features)

Paleta alata za fičere na bazi površina (Surface-Based Features)

Paleta alata za dodelu materijala (Applay Material)

• Palete alata Wireframe and Surface Design radnog okruženja – Wireframe and Surface Design radno okruženje se može pozvati iz linije glavnog menija izborom Start>Mechanical Design> Wireframe and Surface Design.

Paleta alata za površina (Surface) Paleta alata za modifikovanje površina (Operation)

Paleta alata za žičane modele (Wireframe)

• Palete alata AssemblyDesign radnog okruženja – Assembly Design radno okruženje se može pozvati izborom dugmića New iz palete alata Standard i izborom Product iz prozora za dijalog New.

CATIA V5 UVOD


9

Paleta alata za strukturu proizvoda (Structure Tools)

Paleta alata za ograničavanje (Constaint)

Paleta alata za pomeranje (Move) Paleta alata za analizu prostora (Space Analysis)

• Palete alata Drafting radnog okruženja – Drafting radno okruženje se može pozvati izborom dugmića New iz palete alata Standard i izborom Drawing iz prozora za dijalog New.

Paleta alata za crteže (Drawing) Paleta alata za poglede (Views)

CATIA V5 UVOD


10

Paleta alata generisanja (Generation) Padajući meni koji se pojavljuje kada se izabere strelica na ikoni

1.5. PODEŠAVANJA PROGRAMA

CATIA V5 omogućava brojna podešavanja programa, radnih okruženja, opcija i slično. Podešavanja se vrše kroz Tools > Options po čemu se otvara prozor za dijalog Options. Neka od podešavanja će kasnije biti detaljnije objašnjena.

Prozor za dijalog Options

CATIA V5 UVOD


11

Skraćenica Funkcija

CTRL+Z Poziva alat Undo

CTRL+Y Poziva alat Repet

CTRL+S Snima tekući dokument

ALT+ENTER Poziva alat Properties

CTRL+F Poziva alat Search

CTRL+U Poziva alat Update

SHIFT+F2 Poziva alat Specification Overview

F3 Uključuje i isključuje prikaz specifikacionog stabla

SHIFT+F1 Poziva alat What’s This?

F1 Poziva alat Help

CTRL+D Poziva lata Fast MultInstation alat iz radnog okruženja sklopova

1.6. SKRAĆENICE

CATIA V5 je popularnija zbog svoje strukture zasnovane ne ikonicama. Skraćenice mogu biti korišćene u CATIJI V5 zajedno sa svojim funkcijama koje su date u tabeli.

CTRL+E Poziva lata Define MultInstation alat iz radnog okruženja sklopova

1.7. ŠEMA BOJA

CATIA dozvoljava da se koriste različite šeme boja kao boje pozadine na ekranu i za prikaz entiteta.

catiauvod

Documents