cactaceas - au cactus francophone · pdf filerecopilación, en edición...
TRANSCRIPT
Recopilación, en edición facsimilar, de todos los trabajoso referencias sobre
CACTACEASPublicadas por el Dr.
CARLOS SPEGAZZINI
Recopilación, Apéndice e índice porROBERTO KIESLING
Recopilación, en edición facsimilar, de todos los trabajoso referencias sobre
CACTACEAS
Publicadas por el Dr.CARLOS SPEGAZZINI
Recopilación, Apéndice e índice porROBERTO KIESLING
1984
Carlos Spegazzini(1858 - 1926)
INTRODUCCIÓN
Carlos Spegazzini nació en el Piamonte, Italia, el 20 de abril de 1858. Como botánico fue discípulo de P.A. Saccardo, eminente micólogo a quien admiró durante toda su vida y con quien mantuvo una estrecha relación.
Siendo aún estudiante comenzó sus investigaciones sobre distintos gru- pos de hongos; luego amplió sus estudios a plantas superiores, las que él mismo coleccionaba y determinaba.
Deseando explorar tierras aún no conocidas científicamente, se embar- có hacia América en 1879, llegando a Buenos Aires a fines de diciembre del mismo año.
En un principio debió ganarse la vida colaborando en la farmacia del Dr. Domingo Parodi, también botánico, de quien Spegazzini recibió apoyo en sus primeros tiempos de inmigrante. Sin embargo, no tardó mucho tiempo en dedicarse de lleno a la labor científica.
Posteriormente colaboró en los estudios previos a la fundación de la Ciudad de La Plata, donde se radicó en 1885. Participó en la organización del Colegio Provincial, dictando en el mismo diversas asignaturas. Mas tarde inte- gró el cuerpo de profesores del Instituto Agronómico de Santa Catalina y de la entonces recién creada Facultad de Agronomía y Veterinaria de la Universi- dad Nacional de La Plata. En esta última, ademas de dictar varias cátedras, desempeñó cargos directivos, como Director dé Enseñanza, Vicedecano, Con- sejero Académico y Decano en forma interina. Durante varios períodos su tarea en esta Facultad fue completamente ad-honorem. Fue también profesor de botánica en la Facultad de Ciencias Naturales y Museo de La Plata, donde se desempeñó además como Jefe del Instituto de Biología.
Spegazzini realizó numerosos viajes de herborización en todo el territo- rio argentino, durante sus 46 años de investigación en nuestro país. Frecuen- temente anotaba escasos datos en sus etiquetas de herbario, colocando en muchas de ellas solo una fecha o una localidad. De acuerdo a Molfino (1928), Spegazzini llevaba un diario minucioso de sus actividades, que lamentable- mente no he logrado hallar, ya que sería de gran utilidad disponer del mismo para completar los datos de colección.
Además de sus viajes de colección de plantas para el estudio de la flora argentina, otros viajes obedecieron a diversos motivos, como efectuar peritajes a cultivos de caña de azúcar en Tucuman, de yerba mate en Misiones o para estudiar la posibilidad de instalar una fábrica de alcohol en el Chaco. En todos estos viajes coleccionó plantas para su herbario.
Como resultado de tan intensa herborización, su colección de plantas secas (en la que colaboró su hijo mayor), consta aproximadamente de 100.000 ejemplares. Fecunda fue también su labor como investigador, estudiando numerosas especies ya conocidas y describiendo unas 3.000 especies nuevas. Incursionó en otras disciplinan, como la química y la zoología y estudió varios idiomas, entre los que merece destacarse, además del italiano y el castellano, el francés, latín, inglés y portugués. Conocía, aunque no dominaba, el japonés y el hindú; en sus viajes a Patagonia tomó apuntes de la gramática de tribus indígenas y de su vocabulario. En su biblioteca se encontraron diccionarios y gramáticas de varios otros idiomas.
Una lista incompleta de sus trabajos fue publicada por Scala en 1919, o sea aún en vida de Spegazzini; posteriormente Molfino (l.c.) completó di- cha lista, llegando a un total de 211 contribuciones originales.
Las Cactaceae gozaron de su especial interés. Publicó sobre ellas dos extensos trabajos, en los años 1905 y 1925. En 1923 editó un opúsculo corri- giendo errores cometidos por Britton y Rose en los tres primeros tomos de su conocida monografía, The Cactaceae. Describió, dentro de las Cactaceae unas 60 especies nuevas para la ciencia, además de numerosas variedades y formas.
Cultivó la mayoría de las especies de Cactaceae sobre las que desarrolló sus investigaciones. Aún se conserva un enorme ejemplar de Cereus sp. en el que fuera su domicilio particular. Sus plantas cultivadas las donó al Zoológico de La Plata, entonces dirigido por su amigo el Dr. Carlos Marelli; es muy lamentable que esa valiosa colección se haya perdido completamente. Legó a la Universidad de La Plata su importante biblioteca, su herbario y también su casa, donde actualmente funciona el Instituto de Botánica Spegazzini, espe- cializado en micología.
Desde su fallecimiento, ocurrido el 1° de julio de 1926, hasta aproxima- damente el año 1966, su herbario de plantas superiores permaneció en el Instituto Spegazzini, siendo luego incorporado al del Museo de La Plata. Los ejemplares de Cactaceae son en general pobres y constan en su mayoría solo de flores o frutos y con etiquetas incompletas. Posiblemente Spegazzini confiara en su asombrosa memoria —y quizás en su diario— y en poder mante- ner indefinidamente sus cactus en cultivo.
Cabe destacar que también existen ejemplares del herbario de Spegazzini en el INTA de Castelar, en el Museo Domínguez de la Facultad de Farmacia y Bioquímica de la Universidad de Buenos Aires, en el New York Botanical Gardens y en la Smithsonian Institution de Washington.
Acostumbraba a fotografiar sus ejemplares cultivados cuando estos flo- recían, contando para esta tarea con la colaboración de su gran amigo el Dr. Carlos Bruch, entomólogo a quien gustaban las cácteas. El Museo de La Plata conserva una interesante colección de esas fotografías.
Spegazzini mantuvo correspondencia, en lo que a Cactaceae se refiere, con los principales especialistas de su tiempo, como C. Weber de París, N.L. Britton y J.N. Rose de los Estados Unidos y muy posiblemente con K. Schu- mann, E. Werdermann y O. Gürke de Alemania. En la obra de Britton y Rose, ya mencionada, aparecen numerosas fotografías facilitadas por Spega- zzini, muchas de ellas de las especies por él descriptas.
Lo anterior solo pretende dar una introducción a la vida y personalidad de Carlos Spegazzini. Una biografía mucho mas completa, de donde tomé varios de los datos que aquí menciono, fue realizada por su yerno, Jose F. Molfino, también botánico, en el tomo 108 de los Anales de la Sociedad Cien- tífica Argentina (páginas 7-77,1928).
Ha sido mi intención recopilar y publicar en edición facsimilar todos los trabajos y referencias del Dr. Carlos Spegazzini sobre Cactaceae. He creido útil agregar un Apéndice con los resultados de las investigaciones que realicé hasta el momento sobre la obra de este botánico; así es que menciono los ejemplares de herbario en relación a sus correspondientes descripciones, doy los nombres en la nomenclatura actual y los sinónimos más importantes. Ante la falta de la mayor parte de los ejemplares tipo he designado neotipos en varios casos. En otros he preferido demorar la designación de estos neotipos por el insuficiente conocimiento de las especies o por falta de ejemplares com- pletos. He agregado en este Apéndice muchas de las fotos originales de Spega- zzini, incluso algunas en muy mal estado, ya que estas ilustraciones ayudarán a la interpretación de las especies spegazzinianas.
Güerke -> Gürke
A G R A D E C I M I E N T O
Agradezco al Dr. Angel L. Cabrera, que siendo Jefe de la División Plan- tas Vasculares del Museo de La Plata me obsequió una serie completa de duplicados de las fotos de Cactaceae de Spegazzini. También al actual Jefe de dicha División, Dr. Elias de la Sota, a la Curadora, Dra. Amelia Torres y a la Dra. Elsa M. Zardini, por las facilidades brindadas durante el estudio del mate- rial de herbario. Por los mismos motivos a la Dra. Noemí M. Correa, del INTA de Castelar, al Dr. José Caro del Museo Domínguez y a la Dra. Patricia Holm- gren del New York Botanical Gardens. Al Dr. Fernando O. Zuloaga por el envío de fotos de ejemplares del herbario de la Smithsonian Institution.
Muchos de los antiguos negativos, ya descoloridos, fueron recuperados por procedimientos fotográficos que me enseñó el Licenciado Juan C. Game- rro, del Instituto Darwinion, a quien expreso mi agradecimiento.
La sociedad que agrupa a los aficionados a estas plantas en los Estados Unidos de Norteamérica, The Cactus and Succulent Society, posibilitó las tareas finales de preparación con un subsidio generosamente otorgado. Agra- dezco a su presidente, Dr. Ron Monroe y a los demás miembros de la Comisión Directiva y del Research Comittee, quienes concedieron el subsidio en no- bre de dicha sociedad.
Por último, no quiero dejar de expresar mi agradecimiento al Sr. J. J. Landeiras, de Librosur Ediciones, por la publicación del presente libro, que significa un esfuerzo editorial de poca recompensa económica.
Roberto Kiesling
Smitsonian -> Smithsonian
M I N I S T E R I O D E O B R A S P Ú B L I C A SDE LA
PROVINCIA DE BUENOS AIRES
CONTRIBUCION
AL
ESTUDIO DE LA FLORADE LA
SIERRA DE LA VENTANAPOR EL COMISIONADO DEL GOBIERNO
Dr. CÁRLOS SPEGAZZINI
PROFESOR DE LA FACULTAD DE AGRONOMÍA Y VETERINARIA DE LA PROVINCIA
TA L L E R E S D E P U B L I C A C I O N E S D E L M U S E O
1896.
2 La Plata, Noviembre 15° de 1895.
Siendo conveniente completar los conocimientos fitogeográficos y botánicos referentes á las diversas regiones de la Provincia y habiendo el profesor de la Facultad de Agronomía y Veterinaria, Doctor Cárlos Spegazzini, ofrecido efectuar gratuitamente un estudio de ese carácter en la Sierra de Currumalan, el P. E.—
decreta:
Art. 1° Acéptase el espontáneo ofrecimiento del Dr. D. Cárlos Spegazzini y en consecuencia, queda comisionado para efectuar el mencionado estudio en la Sierra de Currumalan.
Art. 2° Expídase, á favor del Dr. Spegazzini, pasaje de ferro-carril para trasladarse al punto en que debe verificar los estudios.
Art. 3° El Comisionado deberá presentar al Ministerio, de Obras Públicas, dentro del término de tres meses después de su regreso, una relación de su excursion y una Memoria completa de sus estudios.
Art. 4° Comuníquese, etc. G. UDAONDO.
E m i l i o F r e r s .
Al señor Ministro de Obras Públicas de la Provincia de Buenos Aires, Dr. D. Emilio Frers.
Tengo el gusto de elevar á V. E. el informe relativo á mi viaje de exploración botánica al Sud de esta Provincia.
Causas particulares de orden científico y personal me obligaron á modificar algo mi viaje y á visitar y estudiar la Sierra de la Ventana en lugar de la de Curá-malal, como tenia antes la intención, lo que creo no perjudicará en nada al interés y al objeto de mi expedición.
Tampoco no me ha sido posible entregar este informe en el plazo señalado de tres meses, porque tratándose de un trabajo científico he buscado de darle la perfección mayor que me fué posible, así demo- rando algo en su conclusion.
Sin otro motivo, saludo atentamente al señor Ministro.
Carlos Spegazzini. La Plata, Marzo 16 de 1896.
3
C O N T R I B U C I O N
A L E S T U D I O D E L A F L O R ADE LA
S I E R R A D E L A V E N TA N A
La Sierra de la Ventana constituye el maciso central de aquel grupo de montañas que se levantan de la llanura pampeana en la parte mas austral de la Provincia de Buenos Aires, á la latitud de 38°, 30′ y á longitud de 3°,30′ occ. de Buenos Aires (61°, 50′ occ. de Grwn.), siendo la continuación de la Sierra de Curá-malál (comun é impro- piamente llamada Currumalan) de la cual forma la rama occidental, mientras las Sierras de las Tunas y de Pilla-huincó son la rama oriental.
Está formada por una serie casi continua de picos, con dirección de N.NO. á S.SE., elevados de 800 á 900 metros sobre el nivel del mar, teniendo los puntos de mayor elevación en el Cerro de la Ventana (m. 1030) y en el Cerro de los Tres Picos (algo mas elevado); sus faldas hácia el Oeste son bastante escarpadas y menos sinuosas, mientras las faldas al Este son mucho mas suaves, aunque muy que- bradas y teniendo al frente la Sierra de las Tunas forman el lindo Valle de las Vertientes, cuyo piso se eleva á unos 150 metros y donde corren varios arroyitos que, confluyendo, originan el rio Sauce Grande. El nombre que. lleva esta sierra es debido á la curiosa perforación ó ventana que tiene en el vértice su pico mas central y elevado, parecido al Martinsloch de Suiza ó á la Pánia forata de Italia.
Saliendo de la estación Tornquist hácia el Este se atraviesa una llanura suavemente ondulada, interrumpida al poco andar por algunos cerrillos destacados y aislados sobre la derecha y subiendo paulatina- mente á lo largo del Arroyo de la Ventana se llega al paso ó boquete de la Ventana, el cual se abre sobre el Valle de las Vertientes.
La flora de este punto de la Provincia era muy poco conocida y aunque desde años los señores Niederlein y Lorentz, el señor Claraz y el ingeniero D. Eduardo Aguirre hayan hecho colecciones, lo único publi- cado hasta la fecha se halla esparcido en el Informe Oficial de la Co-misión Científica agregada al Estado Mayor General de ¡a Expedición al Rio Negro, Entr. II, Botánica, Buenos Aires, 1881, de los señores Lorentz y Niederlein y en la Contributions to the flora of North Pata-gonia and the adjoining Territory del señor John Ball en 1884.
La flora de la Sierra de la Ventana no es por cierto ni muy rica ni muy hermosa, debido ya sea al hallarse esta localidad al medio de la Pampa, ya sea á la poca variedad geológica y mineralógica de sus cerros, formados exclusivamente de esquistas y cuarzitas. En toda su estension no se halla un solo árbol espontáneo y los arbustos son todos pequeños, raquíticos y espinosos, representados en la parte inferior por la Disca-ria longispina (H. A.) Miers, y algunos raros ejemplares de Prosopis striata Bnth., en las faldas de los cerros por el Berberis ruscifolia Lam., la Mimosa Rocae Lrtz. y Ndrl. y en las cumbres por el Plan-tago Bismarkii Ndrl. y el Astephanus fructiculosus Speg. La vegeta-ción herbácea tampoco no presenta zonas ó tipos característicos de alti- tudes, hallándose por lo general en los prados mas altos las mismas especies que crecen en los bajos del valle; sin embargo en el llano predomina la Nassella trichotoma Nees, mientras en las altas cumbres solo hallamos la Festuca ventanicola Speg. y la Festuca pampeana Speg.
El catálogo de plantas que tengo el gusto de publicar corresponde á las colecciones hechas casi exclusivamente en la cuenca del Valle de las Vertientes y en los cerros que lo limitan, mas una que otra planta colec- cionada por el camino hasta la estación de Tornquist.
Durante mi estadía en ese Valle, que fué de diez días, alcancé á coleccionar 35o plantas Fanerógamas, que opino representen á lo menos las dos terceras partes de la flora de esta region; hallé además un nú- mero notable de Criptógamas, algunas de las cuales verdaderamente interesantes.
4
5XXIV. Cacteas
93.Echinocactus tetracanthus Lehm.—Walp., Rep. II, f. 318.
Común en todas las partes mas secas v áridas de los cerros bajos.
Obs.— Esta cactea es la mas común y vegeta en todas las sierras pampeanas, siendo fácil reconocerla por la persistencia del carácter espe- cífico de sus espinas. Pertenece á la sección malacocarpus; es general-mente muy chato (de 5 á 10 cm. de diám. y de 4 á 8 cm. de alt.) y casi totalmente enterrado, sobresaliendo del suelo solo su parte superior casi plana, cuyo centro es algo hundido y muy lanuginoso; su color es de un verde vivo y tiene de 20 á 24 (raras veces 12 ó 14) costillas, rectas ó ligeramente espiraleadas, con senos y aristas agudas; las costi- llas, á veces algo flexuosas, llevan alternadamente de trecho en trecho un engrosamiento tronchado en su vértice, en el cual se halla como
hundida la areola, redonda y lanuginosa, que está armada de 4 espinas blanco-cenicientas, rígidas rectas, relativamente cortas y gruesas, cilíndricas ó algo achatadas, agudas en la punta, á veces adelgazadas en la base (de 5 á 12 mm. de long. y 1 mm. de diám.), pulverulento escamosas, dispues-
tas en cruz, de las cuales 3 (la inferior y las dos laterales) son tendi- das, mientras la otra (superior) es mas ó menos erecta. Las flores salen en grupo de la lana central de la parte superior, siendo mas bien pe- queñas, campanuladas (2 cm. de ancho por 2 de alto) y de color ama- rillo mas ó menos verdoso, sin olor.
94.Echinocactus corynodes Ott. —Walp., l. c., f. 311.
En la falda de los cerros bajos y secos, no muy común.
Obs.—Es bastante parecido al anterior, pero se reconoce con faci-lidad. Pertenece á la sección malacocarpus: es siempre turbinado-glo-boso, (8-10 cm. diám. por 5-7 cm. altura), sobresaliendo del suelo por sus dos terceras partes, convexo superiormente y algo hundido en el centro que es aterciopelado-peloso, blanquecino; su color es verde vivo y tiene 13 costillas (entre las cuales con frecuencia existen otras 6 mas ó menos rudimentarias) rectas ó ligeramente espiraleadas, con aristas y-senos agudos; las costillas muy elevadas derechas, casi iguales en espesor en toda su longitud, de trecho en trecho (alter- nadas) presentan las areolas, redondas y velloso-subatercio- peladas, bastante hundidas, que llevan 9 espinas en las típicas (á veces menos por abortamiento) blanco-cenicientas (ó rosadas), relativamente cortas, las 8 periféricas tendidas, la central derecha, mas chicas las 3 superiores (5 mm. long.), mas grandes las 3
— 27 —
inferiores (10 mm. long.), pulverulentas, cilíndricas, agudas y rectas en la punta. Las flores salen en grupo en la parte central, envueltas en una lana tupida y corta, blanca, siendo del mismo tamaño de la especie anterior y del mismo color amarillo dorado.
95.Echinocactus Ottonis Lehm.—Walp., l. c., f. 309.
Con alguna frecuencia en todos los cerros hasta una elevación no- table.
Obs.—No correspondiendo los ejemplares de esta localidad exacta-mente al diagnóstico citado, daré de ellos una corta descripción. El cuerpo es casi globoso, prolongándose en forma de cono bastante largo infe- riormente (7 á 10 cm. de diám. por 6 ó 7 cm. alt.), siendo convexo superiormente y plano en el centro, sin espinas ni vello algodonoso: su color es de un verde oscuro algo ceniciento; presenta 13 costillas rectas, bastante elevadas, separadas por otros tantos senos agudos; estas costillas de trecho en trecho alternadamente, tienen engrosamientos he- misférico-cónicos algo comprimidos lateralmente, separados por depre- siones obtusas ó agudas, obtusos y redondeados superiormente, angostos agudos y gibosos en la parte postero-inferior; el centro de cada tubero- sidad está casi tronchado y lleva la areola elíptica, alargada, hundida en los márgenes, convexa en el centro, muy poco velloso-aterciopelada de la cual salen las espinas; en los ejemplares (y partes) jóvenes son 6, de las cuales 5 (1 inferior y 4 laterales) abiertas, tendidas y otra (central) derecha; en los adultos son 18 en los típicos (generalmente de 12 á 15 por abortamiento de algunas) todas bastante erectas, entre las cuales mayormente las 3 ó 5 centrales, córneas, rígidas, bastante largas y delgadas (de 5 á 20 mm. de largo por 1/2 de grueso), cilíndricas, derechas y agudas en la punta, en la base hinchadas y casi- bulbosas, superiormente lisas lampiñas blanco-ama- rillentas, posteriormente como pulverulentas y moradas. Las flores tubu- loso-campanuladas, se desarrollan en las areolas marginales superiores, siendo desnudas y violáceas al exterior, con pétalos blancos ó rosados.
96.Echinocactus pampeanus Speg. (n. sp.)
Diag. Eu-echinocactus, microgonus, heteracanthus: globoso-obova- tus, centro applanatus, non v. vix depressus, glaberrimus, intense viri- dis, 13-costatus; costae rectae acute obtusatae, sinubus acutis, aequales, grosse dentato-gibbosae; areolae in depressionibus (sinus non aequan- tibus) inter gibbas sitae, immersae, subdiscoideae, vix albo-velutinae, typice 12-spinosae; spinae vix pulverulentae albae, basi non bulbosae et vix purpurascentes, 7-9 periferias (supremis et infimis minimis) radiantibus gracilibus subteretibus, 1 v. saepius 2 subcentralibus mayo-
6
— 28 — 7ribus erectis late applanatis (infera saepeque subcanaliculata), apice acutis rectiusculis, rigidis; flores mediocres, ex areolis supernis exsur- gentes, turbinato-campanulati., extus dense villoso-setulosis, sepalis purpurascentibus petalisque albis.
Esta especie no escasea en los cerros muy bajo y secos del valle.
Obs. — Esta especie es muy parecida á la anterior, de la cual pronto se puede distinguir por sus espinas centrales chatas. El cuerpo es de color verde vivo, interiormente cónico, superiormente convexo, acha- tado ó apenas cóncavo (y sin espinas) en el centro, que es casi lampiño y lustroso (6-10 cm. diám. por 6-10 cm. de altura); presenta 13 costillas verticales derechas, bastante salientes, de borde agudamente redondeado, separadas por senos agudos ; estas costillas están formadas como por una serie de dientes casi cónicos, achatados en los costados, obtusos en la punta, hallándose en el fondo de los valles que los sepa- ran las areolas alternadas; éstas son casi discoideas y lampiñas, hundi- das y llevan de 9 á 11 espinas (12 en las típicas y perfectas) no hinchadas en la base, de las cuales las 7 ó 9 periféricas son radiantes.
cilíndricas, rectas, delgadas agudas, apenas pulveru- lentas, blanco-amarillentas menos la punta y á veces la base y 2 ó 3 centrales erectas, mas grandes cha- tas, á veces canaliculadas en la casa superior, rectas ó algo torcidas en espiral, agudas y córneas. Las flo- res nacen en las areolas-casi al borde del disco supe- rior en número de 3 á 6, uno por cada areola, siendo largamente acampanados, con la superficie exterior cubierta de un vello grosero mezclado con delgadas
y largas espinas en forma de cerdas, con sépalos verde-morados y peta- los blancuzcos
97. Echinocactus platensis Speg. (n. sp.)
Diag. Eu-echinocactus, asynechegonus, glaber, glaucescens, hepta- canthus: globoso-obconicus, centro applanato-umbilicatus: costae v. me- lius tuberculorum series, 14 rectae v. vix subspirales crassae obtusae. sinubus obtusissimis latis separatae, tuberculis superis bene evolutis, inferis fere evanidis, vallibus rugiformibus acutis separatis, ex hemi- sphaerico obscure pentagonis, antice late obtusatis, postice subangulatis atque gibbula acutiuscula dentiformi brevi donatis, apice late rotundatis atque umbilicato-areoliferis; areolae longitudinaliter ellipticae, vix ci- nereo-velutinae, tipice 7 (sed saepe 5 tantum) spinosae; spinae omnes radiantes, divaricato-adpressae, supremae breviores, infima impar maxi- ma, albae, non v. vix pulverulentae, basi non bulbosae atque breviter
8purpurascentes, teretes acutae: flores tubuloso-campanulati, mediocres, extus bracteosi laevissimi, obscure glauco-virescentes. petalis albidis.
Comun en las grietas de las rocas en los cerros del valle.Especie bastante frecuente también en Curá-malal y en las otras sierras
pampeanas y se parece muchísimo á otra que vegeta en la Sierra de Cór- doba, la cual difiere por sus espinas mucho mas cortas y en número menor. El cuerpo es casi globoso, prolongándose inferiormente en forma de cono alargado (6-10 cm. diám. por 8-10 cm. alt.) y superior- mente convexo con el centro hundido, lampiño, de color verde-oscuro bastante ceniciento; lleva por lo general 14 hileras de tubérculos (cos- tillas?) anchas, obtusas separadas también por senos muy poco mar- cados; los tubérculos bastante abultados (15 mm. diám. por 5-7 mm. alt.), en las partes superiores casi desaparecen y se refunden en las inferiores, hemisféricos, obtusos, casi pentágonos, muy obtusos en el borde superior, angulosos en el inferior y allí provistos de un pequeño diente; el centro de cada tubérculo está ocupado por una areola elíptica, algo hundida, casi lampiña, armada en las típicas de 7 espinas (en las irregulares con frecuencia de 5 solas) muy abiertas, casi acostadas contra la superficie, 2 superiores, chicas (5 mm. long.), 4 laterales mediocres (10 mm. long.), la inferior grande (15 mm. long.), blancas, ,no hinchadas pero moradas en la base, delgadas, agudas en la punta, algo encorvadas. Las flores nacen en las areolas casi marginales del disco superior, siendo tubuloso-campanuladas, externa- mente con algunas escamas incoloro-violáceas, verde-oscuras, lampiñas, con pétalos blancos.
La figura que se halla en el Krook, Hand. S. Kentnitz der Cacteën, fol. 70, como tipo de los asynechegoni se parece mucho á esta especie, menos en la flor y areolas prolíferas.98.Cereus coerulescens S. Dyck.— Walp., l. c., f. 328.
Bastante raro en las quebradas y cerros secos del valle.
Obs. — A veces es simple y bajo; otras veces desde la base mas ó menos ramificado y elevado (1 á 2 m. alt.), delgado (5-7 cm. diám.), de color verde-azulado, con 8 costillas obtusas separadas por otros tan- tos surcos poco profundos y obtusos, las cuales son tuberculado-subden- tadas, llevando cada diente una aréola; estas areolas mediocremente alejadas entre sí (15 á 20 mm.) son elíptico-discoídeas, salientes, ar- madas de 12 á 18 espinas, variablemente largas, las centrales general- mente mayores (20-25 mm. de long.), derechas, delgadas, de color morado mas ó menos subido (á veces en parte blanquecinas), muy derechas, córneas, agudas en la punta, en la base bruscamente hincha- das, casi bulbosas. No ví flores.
999.Opuntia pampeana Speg. (n. sp.)
Diag. Articulata, compressa, aculeata. albi-spina: articuli e di- scoideo elliptico-subobovati, virides, glaberrimi, crassi, margine obtusis- simi, tuberculis areoliferis, 15-20 in quoque latere, vix tumescentibus, areola albicante subvelutina obovata parvula prominula coronatis: areolae in juventute 1-spinosae, spinula patula v. retrorsa, in senectute 2-4 spinosae, 1-3 adscendentibus v. divaricatis brevioribus, altera ma- jare retrorsa, omnibus corneis, tenuibus teretibus non v. vix tortis. apice acutissimis fuscescentibusque. Flores turbinato-rotati, mediocres, inermes extus virides, petalis aurantiacis.
Escasa y esparcida en la base de los cerros y en las quebradas muy secas.
Obs.—Esta especie es comun á todas las sierras pampeanas y bastante característica. Su altura nunca es elevada (30 á 50 cm. alt.) y forma pequeñas matas irregulares; sus ramas están formadas por 2 á 8 artícu- los sucesivos y generalmente en el mismo plano; estos artículos son obovados de un verde vivo en la juventud (7-8 cm. de long. por 5-6 cm. de ancho) y en la vejez son casi discoídeos (8-10�7 1/2 á 9) y blanquecinos, muy gruesos (15 á 20 mm. de espesor), lampiños, lisos, con 15 ó 20 prominencias, bastante salientes en los jóvenes, poco apa- rentes en los viejo por cada cara; sobre la parte superior de cada una de estas eminencias se hallan las aréolas pequeñas (2-3 mm. de diám.) obovadas, poco distanciadas las unas de las otras (15-20 mm.) blan- quecinas y casi aterciopeladas, armadas de 1 á 4 espinas (en la juven- tud de una sola espina retrorsa, debajo de la cual sale una pequeña hojuela carnosa), de las cuales la inferior (primera en desarrollarse) es la mas larga (25-30 mm. long.) dirigida de arriba hacia abajo, algo torcida en espiral, todas cilíndricas ó apenas achatadas, rígidas duras, agudas, no hinchadas en. la base, blancas con punta rojiza al principio, mas tarde cenicientas con punta negruzca. La flor mas bien chica en forma de cono arrevesado, es verde lampiña y sin espinas al exterior, con pétalos amarillos. No conozco el fruto.
R E V I S T ADE LA
F A C U L T A D D E A G R O N O M Í A Y V E T E R I N A R I APUBLICACIÓN MENSUAL
Año III. La Plata, junio y julio de 1897 Nos. XXX y XXXI
P L A N T Æ P A T A G O N I ÆAUSTRALIS
AUCTORE
CAROLO SPEGAZZINI
La Patagonia ha sido siempre una región de misterio y leyenda y aunque hoy recorrida ya en todos los sentidos por numerosas comi- siones exploradoras y científicas, mantiene siempre una atracción par- ticular no tan solo sobre los naturalistas sino sobre el geógrafo y has- ta sobre las personas que únicamente se ocupan de problemas económicos. No creo que haya al mundo una región mas variada que reúna el horrible y el magnífico al mismo tiempo y que á distancias de algunas leguas haga creer al viagero de hallarse en mundos opues- tos, pero siempre grandiosos é imponentes, desde las nevadas cum- bres andinas hasta los desiertos desnudos de las costas, desde las selvas verdes y lozanas que visten las faldas serraniegas hasta los bosques silicificados que cubren su llanura oriental; allí se hallan to- dos los grandes espectáculos de la naturaleza, los pavorosos volcanes los valles risueños, los lagos tranquilos, las mesetas pedregosas y des- iertas, los médanos infinitos y hasta las salinas blancas.
Es al botánico, á preferencia de todo otro, interesante esta región, que puede considerarse como una de las menos conocidas bajo el punto de vista filológicos; no faltan en verdad trabajos sobre su flora, pero se limitan siempre á zonas muy reducidas ó á la descripción de uno que otro tipo raro ó extraordinario; además dichos botánicos se contradicen á menudo generalizando las impresiones recibidas en una que otra localidad; los unos, que solo vieron las costas marítimas, nos hablan de una vegetación mezquina raquítica sumamente pobre; otros, que visitaron las faldas andinas, nos celebran la riqueza y la fertilidad de sus valles.
Hace mucho tiempo, desde mi primer visita á esos territorios, que fui invenciblemente atraído hacia su estudio y durante largos años estuve reuniendo colecciones mas ó menos importantes; he demorado
11
RevistadelaFaculdad
12
sin embargo su publicación ya sea en la esperanza de aumentarlas siempre mas, ya sea por haberme faltado el tiempo necesario para llevar á cabo un estudio serio y prolijo de ellas.
Recien en estos últimos tiempos mis tareas habituales me han de- jado algunas horas para dedicarlas á estos trabajos y hoy gustoso tengo la satisfacción de presentar al público el catalogo de las plantas de una región del suelo patagónico.
He dividido la Patagonia bajo el punto de vista filológico en tres regiones que son:
I Región magelánica que se estiende del Estrecho de Magallanes hasta el paralelo 45 mas ó menos.
II Región patagónica propiamente dicha que desde el paralelo 45 vie-ne á fundirse con la pampa.
III Región andina que corriendo de Norte á Sur y comprendiendo las faldas andinas orientales, constituye el límite occidental de las dos regiones anteriores.
El catalogo de plantas que ofrezco al público comprende solamente la primera de estas regiones, dándonos una idea bastante aproximada de la vegetación de las Cuencas de los Rios San Jorge, Deseado, San-ta Cruz, Gallegos y de la costa Norte del estrecho de Magallanes; la mas interesante de todas es la primera, es decir la cuenca del San Jorge, cuya flora es bastante diferente de todas las demás y que pre-senta tipos únicos y especiales.
Las colecciones que sirvieron de base para este opúsculo fueron reunidas una parte por mi mismo, otra parte, del curso superior del Santa Cruz, las debo al amigo y compañero Señor Tonini del Furia, y por fin la del San Jorge fué descubierta y coleccionada por el dis- tinguido naturalista y amigo Sr. Carlos Ameghino durante sus largos viages por esas comarcas.
En esta obrita indicaré las especies y localidades donde fueron ha- lladas con (C. A.) las coleccionadas por el Sr. Carlos Ameghino, con (T. F.) las por el Sr. Tonini del Furia y con (C. S.) las por mí mismo.
La Plata, Junio 30 de 1897.
Cárlos Spegazzini.
RevistadelaFaculdad
13
XXIII. Cacteae.
140. Opuntia Darwinii Hensl. in Mag. Zool. & Bot. I, (1837) f. 466.
Hab. In glareosis desertis secus Rio Santa Cruz, anno 1882, (C. S.)
141. Opuntia.Hab. Non rara in altiplanitie glareosa secus Rio Santa Cruz
anno 1882 (C. S.).
142. Opuntia.Hab. In collinis aridis prope Lago Argentino, anno 1884 (T.F.).
14
R E V I S T ADE LA
F A C U L T A D D E A G R O N O M Í A Y V E T E R I N A R I APUBLICACIÓN MENSUAL
Año III. La Plata, Agosto y Setiembre de 1897 Núms. XXXII y XXXIII
PRIMITIÆF L O R A E C H U B U T E N S I S
AUCTORE
CAROLO SPEGAZZINI
El Comandante Don Carlos Moyano efectuó durante el año 1889 una larga exploración del Territorio del Chubut y reunió una co- lección numerosa de plantas de esos parajes.
Hace algún tiempo que supe que una serie de dicha colección se hallaba aún en poder del Señor Moyano, y se la pedí para estu- diarla, lo que me fué amablemente concedido.
Este opúsculo es por lo tanto el resultado de mis investigaciones sobre este herbario, al cual me he permitido agregar otros vegetales del mismo Territorio recojidos por el Señor E. Fischer en Cabo Raso y que me fueron cedidos por el Señor D, Cárlos Bettfreund, así como una que otra especie marítima.
La colección que voy á publicar se hallaba en bastante buen estado de conservación á pesar de no haber sido envenenada, pero por desgracia carecía completamente de etiquetas, de modo que los habitat he debido indicarlos de un modo bastante vago y por recuer-dos mas ó menos acertados del coleccionador.
El Chubut como los demás Territorios patagónicos presenta tres zonas características:
I. La zona desierta, llamada también Región maldita ó País del Diablo, que constituye la meseta costanera y central que va des- de el mar hasta los primeros contrafuertes de la Precordillera. Esta zona es horrible, árida, desnuda, pedregosa, con una vegeta- ción, sumamente reducida y pobre, de arbustos enanos retorcidos y generalmente espinosos.
II. La zona fluvial que está formada por una faja mas ó menos angosta que sigue el cauce de los rios y arroyos y que presenta en parte vegetales de la primera zona y en parte de la tercera.
III. La zona subandina y andina que empieza en las cuchillas de Teka-choique y se estiende hasta las faldas de la Cordillera;
592 RevistadelaFaculdad
esta es la mas linda y rica de vegetales tanto herbáceos que arbus- tivos y arbóreos. En ella aparecen los bosques cuyas esencias son bastante variadas ya sea según la latitud ya sea según la altitud.
Las plantas de esta obrita pertenecen especialmente á la segun- da y tercer zona, pero representan una parte aún muy modesta de la rica vegetación de esas localidades.
Esperando pronto poder publicar otro folleto de mayor importan- cia sobre la Flora de esta parte de la Patagonia, me hago mientras tanto un deber de manifestar públicamente mi profundo agradeci- miento al Señor Comandante Dr. Cárlos Moyano por su cortesía y felicitarlo por su interesante colección.
La Plata, Agosto 31 de 1897. Cárlos Spegazzini.
15
604 RevistadelaFaculdad
16
XVII. Cacteae.
59. Cereus Patagonicus Web. (in litt.)Hab. Non rarus in valleculis aridis siccis hinc inde in regione
centrali et maritima.Obs. Proliferus, cylindricus, parvulus (20-30 cnt alt. = 5-8 cnt diam.),
viridis, 9-costatus, areolis turgidulis remotiusculis (1 cnt separ.), spinis 8-14 quarum 8-10 radiantibus externis (10-15 mm long.), 1-4 centralibus erectis (15-25 mm long.), in prima aetate corneis pallidis serius nigricantibus basique bulbosulis. Flores turbinati (me- lius fere Echinocacti) (4 cnt alt. et 5 cnt diam.) extus rosei intus fere albi suaveolentes, tubo brevissimo, extus albo-villoso se- tulis numerosis rigidis corneis nigricantibus erectis adpressis ornato.
60. Echinocactus g1bbosus DC.Hab. Non rarus in altiplanitie praecipue secus flumina.
61. Opuntia Darwinii Hensl.Hab. Vulgata in altiplanitie aridissima praecipue in regione ma-
ritima.Obs. Spinae in juventute omnes integrae, in senectute tantum plus
minusve, at non semper, trifidae.
ANALESDE LA
SOCIEDAD CIENTÍFICAA R G E N T I N A
Director : Ingeniero ÁNGEL GALLARDO
Secretarios : Señores Eduardo Latzina y Carlos Lagos García
T O M O X L V I I I
Segundo semestre de 1899
B U E N O S A I R E SIMPRENTA DE PABLO E. CONI É HIJOS, ESPECIAL PARA OBRAS
680 — calle perú — 680—
1899
17
18
N O V A A D D E N D A
AD
F L O R A M P A T A G O N I C A MAUCTORE
C A R O L O S P E G A Z Z I N I
( p a r s i )
44
NOVAADDENDAADFLORAMPATAGONICAM 4919
132.Cereus patagoniCaWeb.=Speg.,Pr.Fl.chub.n.59.Hab. Vulgatus in aridis prope S.Cruz,Apr. 1899 (leg.Dr. F.Lahille).
Obs. Fructus ovatus (15mm long.= 12mmdiam.) subsiccussordideexalboroseusvilloalbobrevidensoetsetulisnigri-cantibus (5-15 mm long.) tenuibus ornatus; semina nigra(2-2,5mmmagn.)glabraminutesubareolato-aveolata.
133.Cereus CoerulesCensS.Dyck.=K.Sch.,Mon.cactac.,f.121.Hab. VulgatissimusadripasfluminisRioNegro,Jan.etFebr.1898.(C.S.).
134.Cereus DuseniiWeb.(inlitt.)Hab. In praeruptis saxosis prope Trelew, Chubut, Nov. 1897(Dr.J.Valentin.).
Obs. Species statura parvula (20-60 cm alt.= 3-5 cm crass.),6-8costata,areolissatremotis,multispinosis,spinisradian-tibus brevioribus acutis 6-10, 1-3 centralibus longioribuserectisapiceuncinato-recurvis.
SpeciesdistinctissimaC. BertiniiCels.valdeaccedens.
135.eChinopsis leuCanthaWalp.=K.Sch.,Mon.cactac.,f.240.Hab. Vulgatainaltiplanitiearidasaxosaadmarginessalinarumnec non ad ripas fluminumRioNegro, Neuquen et Lymai,Jan.etFebr.1898(C.S.).
136.opuntia platyaCanthaS.D.=K.Sch.,l.c.,f.693.Hab. In aridissimis saxosis prope Trelew, Chubut, Nov. 1897(Dr.J.Valentin.).
137.opuntia DarwiniiHensl.=K.Sch.,l.c.,f.695.Hab. Vulgataad ripasfluminisRioNegro,Jan. etFebr.1898(CS.).
Obs. Speciminaobservataetcollectasatnumerosa,sedspinaepraecipueinjuventutesemperintegerrimaenectrifidae.
138.opuntia sulfureaGill.=K.Sch.,l.c.,f.745.Hab. CommunisintotaaltiplanitiesecusRioNegro,Jan.etFebr.1898(C.S.).
AN. SOC. CIENT. ARC — T. XLVII
Duseni -> Dusenii
50 ANALESDELASOCIEDADCIENTÍFICAARGENTINA
20
139.eChinoCaCtus aCuatusLk.&Ott.var.tetracanthaLehm.Hab. Rarissime in collinis saxosis prope ostia fluminis RioNegro,Febr.1898(C.S.).
140.eChinoCaCtus gibbosusDC.=K.Sch.,l.c.,f.406.Hab. VulgatissimusintotaaltiplanitiesecusRioNegro,Jan.etFebr.1898(C.S.).
141.eChinoCaCtus gibbosusDC.var.cerebriformis.Hab. RariuscumtypoadripasRioNegropropeCarmendePata-gones,Febr.1898(C.S.).
Obs. Varietasmonstruosacostisvaldenumerosiscontinuisirre-gularitergyrosocontortis,spinisbrevibusinaequalibus.
142.Maihuenia poeppigii(Ott.)Web.=K.Schm.,l.c.,f.755.Hab. Non rara in aridissimis saxosis prope Trelew, Chubut,Nov.1897(Dr.J.Valentin.).
143.Maihuenia...Hab. Sporadice inaltiplanitie aridissima centraliChubutensi,Nov.1898(n.108,Koslowsky).
144.pteroCaCtus KuntzeiK.Schm.=K.Sch.,l.c.,f.753.Hab. Valde communis in dunis et locis aridissimis ad ripasfluminisRioNegro,Jan.etFebr.1898(C.S.).
Obs. Specimina patagonica a descriptione et adumbrationepraecl.SchumannnonnihilreceduntetplantaeKuntzeanaefacileformamalpinamdepauperalamquetantumsistunt.Tuberradicaleirregulariterexellipticosubglobosum(3-10
cmalt.=2-6cmdiam.)epidermidetenuilaeviv.vixrugulosacinerea tectum, intus carnosum compactum album, infernefuniculis radicalibus paucis irregulariter donatum, supernerotundatumatquehincinderamulospluresemittens.Rami,ex tubere profunde infosso oriundi funiculo gracili albosuffulti, ex tubere superficiali v. subsuperficiali sessiles,cylindrici teretes (5-20 cm long.= 5-45mm crass.) posticeleniterattenuati,anticefertilesrotundatinonv.vixattenuati,steriles plusminusve longe attenuati quandoque simplices,quandoqueprolifero-ramulosi, obsoletesubdichotomi, laevesglaberrimi,ecinereoviridesmaculisoblanceolatis(exaerolis
NOVAADDENDAADFLORAMPATAGONICAM 5121
decurrentibus) v. anguste irregulariterque linearibus (interareolas)obscurevirescentibusnitentibusquevariegati,areolispusillisobovatis(1mmdiam.)inseriebus8longitudinalibusdispositis,spatio8-10mmintersuperpositasejusdemserieiseparatis,inparteposticaglabrisinanticafasciculominutopilorum crispulorum canescentium ornatis, aculeis 6-14armatis, quorum 5-10 longioribus (3-5 mm long.) hyalinisadpressis radiantibus et1-4 centralibusv. inferioribus sub-erectisbrevioribus (1-2mmlong.) lenitercrassioribusnigri-cantibusqueornatis.Floresadapicemramorumsessilesrotati(4-5cmdiam.)etcumramovixsummoapicelenitersubtur-binato-ampliatus continui; petala 3-4-sticha, externa 4-6ovata,dorsoviridiacrassiusculecostata,intima8-10obovato-spathulata plusminusve retusa et denticulata, omnia sub-scariosulasericeo-nitentia,subpellucidaeflavescentiaeneo-rufescentia (25 mm long. = 14 mm lat.); stamina tubumperigoniivestientiaflavida,filamentistenuibusglabris(8mmlong.),antherismediofixis(2mmlong.)pallideflavescentibusdonata;stylustereserectuslongestaminasuperans,sedpetaladimidia v. vixultra attingens albo-carneus (23mm long.=1,5mmcrass.)apicestigmatesubgloboso(3mmdiam.)anteanthesinatro-cyaneo,postanthesinviridi,6-dentatov.6-fidocoronatus.Staminatactav.irritataabruptosuperstylumcontrahuntur!Capsulacumramodefloratoapicetruncato-umbilicatocon-
tinua,circumscissedehiscens,sicca,5-20seminifera;seminasordidealbescentiapeltato-orbicularia(4-5mmdiam.),ambitulatetenuiterquemembranaceaintegra,centrocrassiusculeacsublignosenucleata.
145.pteroCaCtus ValentiniiSpeg.,n.sp.Diag. Fruticulus subtuberosus e basi ramosus caespitosus glauce-
scens, ramis brevibus crassis teretibus obtusis. aculeis 25-35 omnibus hyalinis tenuissimis retrorsis adplicitis, floribus fusco-flavescentibus.
Hab. InaridissaxosispropeTrelew,Nov.1897(Dr.J.Valentin)etinPeninsulaValdes,Jan.1898(DrF.Lahille).
Obs. Speciespraecedentiaffinisseddistinctissimaetprimovisudignoscenda. Tuberculum radicale e globoso obovatum (2-4cmlong.=1-2cmdiam.)posticelongeattenuato-radicatum,
Valentini -> Valentinii
52 ANALESDELASOCIEDADCIENTÍFICAARGENTINA
22
anticerotundatum,parceramiferum,epidermidesordidealbatectum,intuscarnoso-compactum.Ramiaereibasiattenuatiatque funiculo gracili tuberculo adnati, cylindracei teretescrassi (4-8 cm long.= 10-15mmcrass.)apice semperobtu-sissimerotundati,simplicesv.inordinateprolifero-ramulosi,virides,sedobaculeisdensissubintertextisalbocanescentes,areolispusillisorbicularibus(1,5mmdiam.) inseriebus6-8nonv.vixspiralibusdispositis,spatiointerareolassuperpo-sitasejusdemserieibrevi(3-5mm)separatis,inpartesuperainermibussedpulvinulocrispulelanuginosoalbo-cinerascentepusillo ornatis, postice dense aculeoliferis, aculeis 25-35 inquaqueareola,omnibusconformibusadpressis(3-4mmlong.)hyalinisetretrorseradiantibusarmatis.Flores et fructus ut in specie praecedente, nisi semina
angustiusrepandulequealata.
146.sesuViuM portulaCastruMLin.=DC.,Pr.III,f.453.Hab. Vulgatus in campis uliginosis salsis nec non ad ripasfluminissecusRioNegro,Jan.etFebr.1898(C.S.).
especie -> specie
23
ANALESDE LA
SOCIEDAD CIENTÍFICAA R G E N T I N A
Director : Ingeniero EDUARDO AGUIRRE
Secretarios : Agrimensor Alejandro Foster y señor Félix F. Gómes
T O M O X L I X
Primer semestre de 1900
B U E N O S A I R E SIMPRENTA Y CASA EDITORA DE CONI HERMANOS
684 — calle perú — 684—
1900
24
NOTAS BOTÁNICAS
Irritabilidad de los estambres en las Cacteas. — Los estambres de las flores de las Cacteas, como ya desde largo tiempo se sabe, son irritables ; tocados aún suavemente se contraen cerrándose alrededor del estilo; en algunos casos esta contracción es persistente hasta tanto que dura la causa irritante; las abejitas que entran en dichas flores quedan allí prisioneras por dos ó más horas.
Sin embargo todas las cacteas no poseen estambres irritables y he notado una coincidencia particular, á lo menos en las especies que tengo cultivadas en mi jardín, que es, que las flores blancas y rosadas tienen en su mayoría estambres insensibles y por lo con- trario las flores de pétalos amarillos ó rojos, en su mayoría poseen estambres sensibles.
La mayor sensibilidad la observé en el Pterocactus Kuntzei; casi igual ó poco menor en el Echinocactus acuatus; lenta y poco mar-cada en la Opuntia anacantha. En el Pterocactus parecen sensibles, á lo menos ligeramente en la juventud, hasta los pétalos más internos. Sobre 125 especies de Cacteas argentinas que cultivo en mi jardín, he observado la sensibilidad en 34 especies.
Néctar narcótico y venenoso. — En las flores de una varie-dad de Echinocactus gibbosus originaria del Chubut, con frecuencia hallé abejitas muertas en el fondo del tubo perigonial; este hecho me llamó la atención y me fijé entonces que las pequeñas abejas que entraban en la flor, especialmente en las recién abiertas y llenas de néctar, después de haber absorbido una cierta cantidad de ese liquido parecían borrachas y no atinaban más á salir de la flor ó si
NOTASBOTÁNICAS 12325
salían caían en tierra y eran presa de convulsiones. Este estado desaparecía al cabo de 10 ó 15 minutos si los insectos permanecían al aire libre, pero si se volvían á echar en las llores no salían más y morían al cabo de una media hora. Sospechando que en lugar del néctar pudieran ser gases despedidos por el perigonio la causa del fenómeno introducí en varias flores recién abiertas pequeñas cantida- des de yeso en polvo que absorbían inmediatamente todo el néctar; observé entonces que las abejitas entraban y salían de dichas flores. aún cargadas de abundante polen, sin manifestar ningún malestar.
124 ANALESDELASOCIEDADCIENTÍFICAARGENTINA
Nectarios extraflorales. — Observé estos órganos en una va-riedad de la Opuntia monacantha y en la Muehlenbeckia sagittifolia; en ambas plantas son completamente temporarios, hallándose sólo durante la juventud de las partes sobre las cuales existen.
En la Opuntia aparecen en la base dorsal de las espinas jóve-nes y tienen el aspecto de un grueso reborde verde que circunda la parte basal de la espina; son de color verde subido y segregan bas- tante néctar ; los insectos que visitan con preferencia estos necta- rios son las hormiguitas chicas, las Nedas y algunos himenópteros pequeños.
En la Muehlenbekia existen en la parte basal externa y dorsal de la base del peciolo y de la ócrea; tienen la forma de una media esfera al principio, que se halla completamente cubierta por la epidermis; más tarde ésta se hiende irregularmente y entonces sale el líquido
125 NOTASBOTÁNICAS
26
espeso gomoso y azucarado. Hace años tenía plantada en el patio una de estas plantas y notaba con maravilla que las grandes hor- migas negras (Atta Lundii) corrían numerosas por sus ramas sin cortar las hojas, como es costumbre de ellas. Me fijé también que se paraban en la base dorsal del peciolo y que comían algo, y des- cubrí entonces que absorbían el néctar de las glándulas, pero en ge- neral no tenían paciencia para esperar que maduraran los nectarios y que les ofrecieran el almíbar, sino que con sus mandíbulas des- garraban la epidermis de dichos nectarios y los herían; sin em- bargo, los órganos no desaparecían por eso, por el contrarío pare- cían sufrir una especie de hipertrofia, tomaban la forma de una concavidad de más de 1 milímetro de diámetro, de bordes irregu- lares y segregaban mucha mayor cantidad de néctar que los de las ramas no visitadas por las hormigas.
27
C O N T R I B U C I Ó N
AL ESTUDIO DE LA
FLORA DEL TANDILPOR
C. SPEGAZZINI
S E S É , L A R R A Ñ A G A Y R E N O VA L E SLa pLata Buenos aires
Calle 47 esquina 9 836, calle Victoria 838Teléfono 273 U. Telef. 2646
1901
28
Al Señor Ing.-Agrón. D. Ramón Pieres Director de la Oficina
Agrícolo-Ganadera de la Provincia de Buenos Aires.
Tengo el gusto de elevar á la consideración de Vd. el informe
del resultado de mi viage á las Sierras del Tandil, efectuado por
orden de Vd. en los primeros días del mes de Enero de este año.
En los ocho días de permanencia en el Tandil llegué á reunir
cerca de 400 especies de vegetales y lamento que la estación demasiado
adelantada y la seca que reinaba en esa región no me hayan permitido
sacar mejor provecho de dicha escursión.
El catálogo de plantas que adjunto y que espero Vd. permitirá
que se publique en el Boletín de la Oficina, creo que, aunque redu-
cido, presentará bastante interés tanto para los que se ocupan de
geografía botánica como para los que estudian la bromatología indíge-
na; en todo caso será siempre un modesto tributo que llevaremos
al conocimiento de la Naturaleza Argentina.
La Plata, 31 Enero de 1901.
Cárlos spegazzini .
29
XX. CACTACEAS
83. Echinocactus Sellowii Lk. & Ott. = K. Schm., Mon. Cact., p. 296.
Común en todos los cerros especialmente cu los lugares más áridos y pedregosos.
84. Echinocactus corynodes Otto. = K. Schm., l. c., p. 298.Menos frecuente del anterior, con el cual se halla mezclado
con frecuencia; fácilmente no es que una simple variedad del mismo hallándose todas las formas de transición.
85. Echinocactus pampeanus Speg. = K. Schm., l. c., p. 392.
Bastante frecuente en los cerros más bajos v pedregosos. Sus flores presentan pétalos blanco-amarillentos ó amarillos de oro á veces y sus estigmas son de un lindo color rojo.
El fruto es seco y casi capsular, abriéndose irregularmente; su forma es clavada ú obovada (25-30 mm long. = 15-20 mm. diám.) de paredes delgadas submembranosas verdes ó rojizas, cubiertas de un vello algodonoso tupido y superiormente son tronchadas, presen- tando una especie de reborde ó corona que además de ser densamen- te vellosa, se halla armada de un cierto número de cerdas rígidas (6-10 mm long.) rojizas paradas; el centro de esta corona está ocu- pado por los restos de los pétalos marchitados y conglutinados en una masa compacta. Las semillas son casi semiesféricas, obscura- mente triangulares, tronchadas en la base, de bordes obtusos y to- das cubiertas de pequeñas papilas muy tupidas; su color es café más ó menos oscuro.
86. Echinocactus gibbosus P. DC., = K. Schm., l. c., p. 406.Bastante frecuente aunque no tanto como los anteriores en los
cerros bajos y pelados.
Sellowi -> Sellowii
— 18 — 30
87. Opuntia bonaerensis Speg., n. sp.
Diag. Platyopuntia, armata? fruticosa ramosa, pulchre viridis; articulis spa-thulatis v. elliptico-spathulatis; aculeis 0 v. 1; floribus aurantiacis; bacca obovato- clavata, intus extusque rubro-sanguinea; seminibus paucis subglabris.
Especie que parece rara porque la pude observar solo una vez en uno de los cerros mas pedregosos; es más abundante y de mayor crecimiento en las sierras de Curamalál y de Tornquist.
Las plantas pueden alcanzar hasta dos metros de altura, pre- sentando una ramificación bastante tupida. Los artículos basales ó del tronco son casi cilíndricos ó apenas comprimidos, gruesos (de 15 á 25 cm de largo = 15 cm de ancho = 14 mm de espesor), en las articulaciones no contraidos, pero quedando separados por un delgado surco anular; su cázcara es de color ceniciento-sucio con pequeñas arrugas tupidas; las areolas son grandes transversalmente elíticas (10-14 mm lat. = 5-7 mm long.), armadas de un pincel de aguijoncillos y de gruesas espinas dirigidas hacia atrás; estas espinas en número de 3 á 6 en los artículos basales, se reducen á 1 ó 2 en los superiores y desaparecen totalmente en las ra- mas secundarias y terciarias, son córneas achatadas blanco-ceni- cientas, derechas ó algo torcidas, agudas en la punta, de color un poco más oscuro (30-70 mm long. = 2-3 mm lat. = 1-1,5 mm crass.) Los artículos juveniles son espatulados, en la punta redondeados, hacia la base cuneados, bastante espesos (20-25 cm long. = 8-10 cm lat. = 11-17 mm de crass.), rígidos, de bordes muy redondea-dos, con 18 á 26 areolas por cada cara lateral; estas areolas son planas ó apenas un poco sobresalientes elíticas (4 mm long. = 3 mm lat.) un poco convexas, casi aterciopeladas cenicientas con el centro casi blanco y generalmente en su totalidad desprovistas de espinas ó algunas rarísimas veces armadas de una sola (5-10 mm de largo = 0,8 mm de grueso); las hojuelas no se observan que en las areolas más jóvenes siendo cónico-ovaladas (6 mm long. = 2 mm diám.) agudas, verdes, inmediatamente caducas.
Las flores grandes se desarrollan casi siempre en el borde hacia la extremidad de los artículos más jóvenes; el ovario es casi cilíndrico (40 mm long. = 20-22 mm diám.) verde, 12-13 areolífero; la corola es de color naranja vivo (7-8 cm diám.) con pétalos en 3 ó 4 hileras, trasovalados (25-45 mm long. = 28-32 mm lat.) es-cotados y á veces denticulados anteriormente. El fruto es obcó- nico (60-70 mm long. = 25 mm diám.) exteriormente purpúreo-
14 cm -> 14 mm
— 19 — 31
oscuro, con las areolas muy armadas de aguijoncillos rojizos, in- ternamente de color vino ó vinoso-sangre, conteniendo muy pocas semillas óseas (5-6 mm long. = 3,5-4 mm long.), discoideo-renifor-mes, blanquecinas, lampiñas ó con el borde obscuramente velloso. Los muchachos comen estas frutas maduras, pero su sabor y su carnosidad deja mucho á desear.
Esta especie es próxima á la O. monacantha Haw. de la cual se distingue por sus artículos claramente espatulados, generalmente inermes.
XXI. FICOIDACEAS
88. Sesuvium portulacastrum L. = DC., Pr. III, p. 453.
No es raro en los lugares bajos y cenagosos de la llanura cerca de la ciudad.
32
ANALES
D E L
M USEO NACIONALD E
BUENOS AIRES
Tomo VII (Ser. 2°, t. IV)
(Con 1 retrato, 5 láminas y 22 figuras en el texto)
BUENOS AIRES
iMprenta De Juan a. alsina, Calle MéxiCo, 1422.
1902
SPEGAZZINI:NOVAADDENDAADFLORAMPATAGONICAM. 285
33
936. Echinocactus gibbosus DC. var. chubutensis Speg.Hab. Frequens in aridis secus Rio Chubut, aest. 1899-900
(N. I.).Obs. Varietas a typo recedens statura semper humili, co-
lore intense subcinereo-glauco, spinis minus numerosis etfloribus conspicue majoribus.Cormus saepius solitarius, rarius prolifero-caespitosus, vix
terra emersus deorsum eximie conoideus (5-10 cm long.) sor-dide fuscescens transversim irregulariter rugoso-subtuber-culosus inermis in radice sordide ochraceo-albida longiuscula(15-30 cm long.= 5-10 mm crass.) cylindracea± ve ramosaproductus, superne e viridi v. avellaneo plumbeo-glaucustruncata-applanatus centro non v. leniter depressus gla-berrimus, costis 12-13 obtusis sinubus parum profundis vixacutisseparatis,tuberculiscentralibusjunioribus(admediumdiscumusque)parvisacuteatqueeximie limitatis exareolatisinermibusque, ceteris periphaeriam versus sensim majoribusmagis applanatis ac± ve confluentibus semper obsoletissimegibbosis, areoliferis et spiniferis; areolis e discoideo subellip-ticis (3-4mm diam.) cinereo-velutinis saepius infossis; spinisquandoque radiantibus adpressis 5-6, quandoque altera cen-tralierectaaddita,omnibussubteretibusrectisprimocinereisfurfurellis dein atris subglabratis apice acutis pallidioribus(5-20 mm long. = 0,6-1 mm crass.) basi non v. vix incras-satulis. Flores ex areolis submarginalibus saepius solitariimajusculi (85 mm alt. = 40 mm diam.), ovario leniter cla-vulato parum distincto (24 mm long. = 12-14 mm diam.)parietibus sectis intus non v. vix parcissime violascenti-bus, extus glaberrimo obscure viridi-glaucescente, squamis(circ. 12) remotiusculis arcte adplicitis semiorbicularibusdorso convexulis saepeque gibbosulis margine subroseo-hyalinis obtusissimis integerrimis, superne sensim majori-bus et elongatis ac in phyllis transeuntibus; phyllis 6-7-stichis,extimiscarnosulisvirescentibusv.sordiderubicundis,intimis spathulatis integris v. vix denticulatis ac mucronatis(45mm long.= 15mmdiam.); staminibus obscurebiseriatis,filamentis (12mm long.) albis v. albo-virescentibus, antherisochroleucis; stylo tereti erecto (25 mm long.= 3 mm crass.)albo apice laciniis stigmaticis circ. 10 (5-6mm long.) ornato;fructu ignoto.
286 MUSEONACIONALDEBUENOSAIRES.
937. Cereus Dusenii Web. = Speg., Nov. add. Fl. Pat., n. 134.Hab. In pratis siccioribus secus Rio Chubut, aest. 1899
(N. I.)et inmontanissecusRioAluminé,aest.1900 (O.Asp).Obs. Species sat variabilis obscure viridis v. viridi-glauca,
costis 6-10 subdentatis sinubus profundiusculis separatis;spinis 6-18 validis cinereis v. roseo-cinereis apice saepiusfuscescentibus, quandoque omnibus v. centralibus pro partetantum apice uncinato-recurvis, quandoque fere omnibusrectis. Flores inodori (35 mm long. et lat.) ex areolis latera-libussuperisexsurgentes,solitarii;alabastrisclavulatisprimocinereo-villosis dein glabrescentibus viridibus apice rubicun-dis; ovario turbinato-hemisphaerico (8 mm long, et diam.)extuspallidevirescentelaxesquamuloso-tuberculato,squamispusillis ad axillam inermibus vix parcissime villosis; phyllis3-4-stichispallideroseisspathulatis(18mmlong.=8mmlat.)anticeminutedenticulatissaepequemucronulatis;staminibus∝ biseriatis, seriei basalis polystichis stylum cingentibus, se-rieioralismonostichis,filamentisalbisglabris,antherisflavis;stylocrassiusculo(15mmlong.=1,5mmcrass.)glabroroseoapice laciniis stigmaticis 12 (3 mm long.) atro-purpureis or-nato. Fructus ignotus.Ex montanis Teka-choique adest forma etiolata prostrata
vermicularis (15-35 cm long. = 0,8-0,15 mm crass.) viridisgraciliter spinulosa costis parum prominulis donata.
938. Cereus lamprochlorus Lem. var. salinicola Speg.Hab. Rarissime admargines salinarum inter RioNegro et
Rio Colorado, aest. 1898, nec non prope Bahia Blanca, aest.1902 (C.S.).
Obs. Varietas a typo recedens truncismagis erectis, sulcisV-formibus brevioribus et minus manifestis nec nos spinisnonnihil magis numerosis. Truncus cylindricus (50-150 cmalt.=7-10cmcrass.)apiceobtuseeximiequerotundatuserec-tus rectus non ramosus sed basi dense caespitoso-proliferus,semper intense viridis (apice vix pallidior) nitidulus; costae10-12 obtuse rotundatae(12-18 mm alt.) non v. obsoletissimesubdentato-undulataesinubusacutisseparatae;areolaeprimohemisphaerico-orbiculares (6-8 mm diam.) albo-velutinae,dein± ve subellipticae (8-12mm long.= 6-10mmdiam.) fu-scae,spatiis15-20mmlong,separatae,adpartemsuperamsul-culis divergentibus (V-formibus) brevibus ornatae, postice v.paruminfrainprimajuventutesulculomoxevanescentetrans-
34
Duseni -> Dusenii
SPEGAZZINI:NOVAADDENDAADFLORAMPATAGONICAM. 287
35
versoetparummanifestodonatae;spinae14-16 (insenectuteusque20)ochroleucaequarum4-5-centralespaulorobustiores(15-20mmlong.,rariususquead50mmlong.)basisubbulbo-sulae ac fuscescentes. Flores odorem rosae sat intensum pol-lentes,12horasperdurantes,inareolissuperioribuslateralibussolitarii magni (24 cm long.), ovario globoso-subobovato (25mm long, et diam.) viridi squamoso-villoso, tubo obconico vi-ridi squamoso, axillis squamarum villo praelongo (10-15mmlong.) ferrugineo subcrispulo ornatis, phyllis linearibus etoblanceolatis extimis viridi-rubicundis intimis candidis, sta-minibus∝ biseriatis, alteris dimidium tubi inferum vestien-tibusdeflexis,alterismonostichiserectisadosperigoniialbis,stylo parum exerto apice 15-fido albido. Fructus ignoti.
939. Pterocactus Valentinii Speg. = Speg., Nov add. Fl. Pat.,n. 145.
Hab. Non rarus secus Rio S. Cruz, Febr. 1882 (C. S.) et1900 (F. Silvestri), inter S. Julian et RioDeseado, vere 1898(C. A.), secus Rio Chubut, aest. 1900 (F. Basaldua).
Obs. Species mire polymorpha et formae ipsius speciminispro species v. genera longe abhorrentia facillime sumenda.Ramiviridesv.viridi-glauci,sterilesquandoqueerectisimpli-ces obovati v. subglobosi apice obtuse rotundati v. attenuati,laeves, dense areoliferi et retrorse cano setulosi, P. Kuntzei Schm. accedentes, aut laxius areolati, areolis valide umbona-tis saepe aculeolis erectis numerosis (15-25mm long.) paten-tiusculissubmajusculis(1,5-3mmlong.)fuscisarmatis,quan-doque prostrati articulati toruloso-ramulosi, articulis subglo-bosis (8-14mmdiam.) laevibus v. umbonato-areolatis, areolissubinermibus v. ut in ramis simplicibus varie spinosi; ramifertiles globosi, elliptici, obovati v. clavati (10-30mm long.=8-25mmdiam.) laxev.denseareolati,areolisquandoquelon-gepatentimv.breviteradpressetenuiterqueaculeatis,aculeisalbidis v. albo et fuscomarmoratis, saepe centrali erecto ad-pressoapplanatulomajusculo(10-15mmlong.=0,75mmlat.),ceteris minutis pectinatim radiantibus. Phylla flavida v.cuprea (12-20 mm long. = 10-12 mm lat.) obovata.
940. Maihuenia Philippii Web.=K.Schm.,Mon.Cactac., p. 757.Hab. In montanis in Sierras de Sanquil et Haichol, Neu-
quen, Dec. 1899 (O. Asp).Obs.SpeciesabincolisEspina blancavocata.Radixcrassa.
obconoideasubcarnosa(15-20mmcrass.adcoll.)sordidenalli-
Valentini -> Valentinii
Philippi -> Philippi
288 MUSEONACIONALDEBUENOSAIRES.
36
deque albescens; rami e collo radicis numerosi sordide fusciprostrati radicantes abrupte dense toruloseque ramulosi cae-spitessubpulviniformes(10-20cmdiam.=3-5cmcrass.)effi-cientes; ramuli laete virides ex obovato globosi (12-15 mmlong.= 10-12 mm crass.) obtusi; areolae juniores orbiculari-subhemisphaericae albo-villosae (1,5-2 mm diam.), senioresfoveoliformes fuscae nudae; spinae ex quaque areola 3, unacentralierectamajoreapplanatula(10-15mmlong.=0,5-0,75mm lat.) laterales tenuiores divaricatae (3-6mm long.= 0,3-0,4mm crass.) omnes candidae apice pallescentes subpelluci-dae; folia numerosa ad apicem ramulorum sat persistentiacylindracea subacutiuscula saepius leniter arcuata (4-6 mmlong.=1,5-2mmdiam.)viridiaglaberrima.Floresadapicemramululorum acrogeni sessiles (28-30 mm long.), ovario sub-hemisphaerico-obconico (8-10mm long.= 12-15mmdiam.) evirescentealbescenti-roseoglabro, squamisovatisv. lanceola-tisacutissimiscarnosulis,inferisadaxillamnudisetinermibussuperis etiam nudis sed saepius setulis 1-3 (5-10 mm long.)albidisv.perdiluteroseisarmatis;phyllis4-5-stichis,obovatis(14-16mm long.= 6-9mm lat.) extimisvirescentibus, ceteriscandidis; staminibus∝ filamentis albis glabris antherisflavi-dis;styloteres(5-7mmlong.)apicestigmatibus5simplicibusv.± ve incisis rubris coronato. Fructus obconicus (10-12mmlong, et diam.) apice truncato-concavus, extus sordide fusco-virescens squamulosus subinermis, subexsuccus; seminibuspaucis subreniformi-lenticularibus (2-2,25 mm lat.) tenuibusglabris nigris.
941. Maihuenia tehuelches Speg., n. sp.Diag. Fruticosa intricato-ramosissima obscure viridis, arti-
culis cylindraceo-ellipticis v. subclavulatis, foliis ovatis parvu- lis, spinis 3, centrali erecta maxima semiterete lateralibus diva- ricatis 5-8-plo minoribus; floribus subapicalibus sessilibus, ova- rio brevi turbinato-hemisphaerico squamoso glaberrimo non v. parce setuloso, phyllis extimis flavido-albis, intimis candidis, fructu e globoso subhemisphaerico inermi glabro exsucco; semi- nibus crasse lenticularibus nigris.
Hab.NonrarainaridisinterS.JulianetRioDeseado,vere1899 (C. A.), secus Rio Chubut, aest. 1899-900 (N. I.) et inSierras de Sanquil et Haichol, Neuquen, Dec. 1899 (O. Asp).
Obs. Species ab incolisChupa sangre vocata,M. Poeppigii (Ott.) Web. peraffinis, a qua floribus albis (nec sulfureis).
Poeppigi -> Poeppigii
SPEGAZZINI:NOVAADDENDAADFLORAMPATAGONICAM. 289
37
fructu subgloboso (nec clavato), spinisque valde majoribusrecedit; a M. Valentinii Speg. tubo ovarico extus glaberrimodistincta. Radix cylindracea robusta (20-35 cm long.= 10-20mm crass.) albescens parce ramosa pallide ochroleuca, rami(10-20 cmalt.= 10-15mmcrass.) e collo radicis saepiusplu-res erecti dense intricateque ramulosi, caespites subdensosirregulariter hemispbaericos (20-30 cm alt.) efficientes, sordi-de fusci; ramuli cylindraceo-elliptici v. subclavulati (2-8 cmlong.=10-12mmcrass.)virides laevessaepesubnitiduliapi-ce obtusi saepeque umbilicatuli; areolaemajusculae (2-3mmdiam.) juniores suborbiculares subhemisphaerico-pulvinulataealbo-villosulae, seniores transverse foveoliformes nudae; spi-nae ex quaque areola 3, centrali maxima erecta (20-40 mmlong.=1,5-1,75 lat.bas.)ventreapplanatuladorsoconvexulalateralibusparvulis(5-10mmlong.as0,4-0,5mmcrass.)diva-ricatis adpressis, omnes durae acutissimae in juventute sub-pellucidae subcarneae dein ± ve cinerascentes, per aetatemsordide fuscae; folia ovata v. subcylindracea (2-4mm long.= 1,5mm diam.) apice acutiuscula viridia glabramox decidua.Floresadapicemramululoruminramulissubapicaliumsessi-les majusculi e rotato campanulati (45-50mm long.= 35-45mmdiam.),ovariohemisphaerico(8-12mmlong.=15-20mmdiam.)pallideviridiextusdenseadpressequesquamoso,squa-misinfimissubteretibusadaxillamnudisetinermibus,ceterissursumversussensimaccrescentibusovatisapiceobtusiuscu-lis saepeque ± ve roseis, ad axillam nudis et inermibus v.unaalteravesetulisaculeiformibus1v.2 ipsamvix superan-te armata; phyllis obovatis v. spathulatis (30-35 mm long.= 0,20 mm lat.) obtusissime rotundatis, exterioribus pallidesubflavescentibus, internis candidis; staminibus∝, filamentisalbidis glabris (7-8 mm long.), antheris flavidis; stylo tereteerecto (20 mm long.) apice laciniis stigmaticis 7-8 subvire-scentibusornato.Fructuseglobososubhemisphaericus(20mmalt.etdiam.)sursumlatetruncatusconcavus,extusvirescenti-flavescens,laxeadpressequesquamosusinermisglabersubex-succus;seminanumerosacrassesublenticulariarostellata(3mmdiam. = 2 mm crass.) fere ossea atra glabra laevia.
942. Maihuenia Valentinii Speg.,n.sp.=M. PoeppigiiSpeg. (non(Ott.) Web.) in Nov. add. Pl. Pat., n. 142.Diag. Fruticosa intricato-ramosissima obscure viridis, ra-
mis cylindraceis, articulationibus nullis v. parum manifestis,
anal. Mus. naC. bs. as. Vii. — abril 14,1902. 19
Valentini -> Valentinii
Valentini -> Valentinii
Poeppigi -> Poeppigii
290 MUSEONACIONALDEBUENOSAIRES.
38
foliis ovatis pusillis, spinis 3, centrali erecta maxima applana- tula lateralibus subretrorsis 5-10-plo minoribus, floribus api- calibus sessilibus, ovario brevi turbinato-hemisphaerico squamo- so, squamis ad axillas longe albo-barbatis setulisque paucis or- natis, phyllis obovatis extimis ± ve rubicundis, internis albis.
Hab.Nonrarapassimcumpriore inaridissimispropeTre-lew, Chubut, Nov. 1897 (J. Valentin) et secus Rio Chubut,aest. 1899 (N. I.).
Obs. Radix cylindracea crebre ramosa (15-30 cm long. =8-16 mm crass.) ochroleuco-albescens; rami e collo radicissaepiusnumerosierectiusculi (8-20cmalt.=8-10mmcrass.)mox undique dense ramoso- et ramuloso-intricati, caespites± ve laxos (10-25 cm alt.) efformantes, sordide fusco-cinereiobsolete squarrulosi, a ramululis abortivis saepe± ve tuber-culatis; ramuli cylindracei v. clavulati (10-35 mm long. =5-8mmdiam.) virescentes, deorsum leniter attenuati nudi v.parceareoliferi; areolae subellipticae (2-2,5mmdiam.) trans-versae parum infossae, in prima juventute subalbo-velutinaedein denudatae fuscae; spinae e quaque areola 3, centralierecta v. patente valida (2-6 cm long.= 1-1,5 mm lat. bas.)crassarigidadorsoventriquecompressula (rarius lenitersub-canaliculata), lateralibus abrupte refractis v. retrorsis subte-retibus gracilibus brevibus (3-10 mm long. = 0,3-0,5 mmcrass.), omnesacutissimaeprimoalbido-roseaev. subcremeaedein cinereo-rubicundulae postremo cinereo-fuscae; folia inareolis apicalibus evoluta cylindraceo-subovata (3 mm long.= 1 mm crass.) subacutiuscula laete viridia mox decidua.Floresinramulistuberculiformibus(5-10mmlong.=5-8mmcrass.)subapicalibusacrogenisessiles(20mmlong,etdiam.),ovario hemisphaerico-obconico (5-8 mm long. = 10-12 mmdiam.), extus squamis numerosis (10-15) triangulari-ovatiscarnosulis viridibusapicepurpureolis etmucronulatis subim-bricatisvestito,axillissquamarumdenselongiusculequealbo-villosis, inferis etmediis saepe setulis v. aculeis 1 v. 2 (3-10mm long.) subflexuosis pallide carneis armatis; phyllis lateobovatis (10-15 mm long. = 8-12 mm lat.) antice obtusissi-mis±veretusis,externissaepemucronulatispalliderubicun-dis,internisalbisv.lenitersublutescentibus;staminibus∝,fi-lamentisglabrisalbis,antherisflavis;styloterete(6mmlong.)albido stamina superantia, apice stigmatibus 5 brevibus pur-pureolis (2 mm long.) obtusis coronato. Fructus adhuc mihi
SPEGAZZINI:NOVAADDENDAADFLORAMPATAGONICAM. 291
39
ignotus. Species a praecedenti et aM. Poeppigii (Ott.) Web.ovario extus villoso bene distincta.
943. Opuntia penicilligera Speg., n. sp.Diag. Platyopuntia armata, humilis subprostrata, articulis
orbicularibus v. late obovatis obscure viridibus planis v. con- vexulis, areolis non umbonatis laxiusculis, saepius spinis albi- dis tenuibus tortis, 1 centrali elongata, 1 v. 2 lateralibus valde brevioribus gracilioribusque, rarius nullis, per aetatem retrorse adpressis, penicillos majusculos longiusculos glochidiorum fer- rugineorum gerentibus, floribus citrino-sulfureis, fructu clavato e viridi rufescente.
Hab.Non rara inplanitiearida interRioNegroetRioCo-lorado nec non prope Bahia Blanca, aest. 1897-98 (C. S.) etin Pampa de Sanquil-co, Neuquen, Dec. 1899 (O. Asp).
Obs.SpecieslonginqueO. microdasymLehm.etO. basilaremEng. & Big. nonnihil in mente revocans, nullis aliis austro-americanis affinis. Articuli juniores late obovati obtusissimiobscureviridessaepesednonsemperlenissimeglaucescentes,seniores elliptici v. suborbiculares (10-12 cm long.= 7-10 cmlat.)±veintenseetlaeteviridesglaberrimiopacinitiduli(peraetatem subflavescentes) quandoque tenues (6-8 mm crass.)quandoquecrassi(12-18mmcrass.)margineobtusissimerotun-dati,utrinqueplanissimiv.rarius(vetustietcrassiores)conve-xuli;areolaesaepiusrelaxatae(spat.interareol.8-15mmlong.)planissimaenonumbonataeexellipticosuborbiculares(2-3mmdiam.)juniores(etbasilares)saepiusinermesdein1-3-spinosae,spinis cinereo-albis tenuibus tortis, centrali elongata (10-50mm long.), lateralibus nullis v. 3-4plo brevioribus et gracilio-ribusnoncorticatis,peraetatempenicillislongeprotrudentibus(6mmusq.long.)glochidiorumferrugineorumarmatae.Floresexareolislateralibusetmarginalibusexsurgentes;ovariocylin-draceo-obconico (30-35 mm long. = 10-12 mm diam.) viridinon nitente, areolis 15-25 leniter prominulo-decurrentibuspenicillo valido glochidiorum armatis donato; perigonio rota-to (60-70 mm diam.) citrino-sulfureo, phyllis intimis lateobovatis (30-35mm long.= 25-30mm diam.); staminibus∝,filamentis erectis glabris citrino-albescentibus, antheris citri-nis; stylo glabro subfusoideo (15 mm long.= 4-5 mm crass.)apice laciniis stigmaticis 8-10 (5mm long.) albido-virescenti-bus coronato. Fructus e subfusoideo clavulatus (45mm long.= 18 mm diam.) glaber laevis, superne truncato-depressus,
Poeppigi -> Poeppigii
292 MUSEONACIONALDEBUENOSAIRES.
40
deorsum attenuatus e viridi pallescente sordide rufescens,areolis non v. vix prominulis ± ve glochidiato-penicillatis,pulpaviridimaculissubrubescentibuspictafarctus,seminibuspaucis reniformi-subdiscoideis (3-3,5 mm diam.) sublignosisalbidis mucoso-vestitis (an lanatis?).
41
ANALES
D E L
M USEO NACIONALD E
BUENOS AIRES
Serie III. Tomo II.
(Con 4 láminas y 179 figuras en el texto)
BUENOS AIRES
iMprenta De Juan a. alsina, Calle MéxiCo, 1422.
1903
427
NOTES S YNONYM IQUESPAR
CHARLES SPEGAZZINI
Ayant reconnu dansmes opuscules et dans les travaux botani-ques d'autres auteurs s'occupant de la Flore Argentine quelquessynonymies, je crois utile de les faire connaître et de les rectifier.
4. Echinocactus Ottonis Speg. (non Lehm.) «Flora Sierra Venta-na, pg. 27, n. 95» c’est un type bien différent que Mr. leDr. Weber me proposa (in litt.) d'appeler Echinocactus Spe-gazzinii; cependant je la considère simplement comme unejolievariétédel’E. gibbosusDC,parsesfleursglabresapéta-lesblancsouroses,parsesstylesblanchâtresetparsonport;je propose de l'appeler Echinocactus gibbosus DC. var.ventanicola Speg.
5. Echinocactus platensisSpeg.«l.c.,pg.28,n.97»c'estaussisansdoute une variété de l'E. gibbosus DC, que je propose main-
8 MUSEO NACIONAL DE BUENOS AIRES.
tenant de nommer Echinocactus gibbosus DC var. pla-tensis Speg.
43anales Del Museo naCional De buenos aires.
Tomo XI (Ser. 3a, t. IV), p. 477 á 521.
C A C T A C E A R U M P L A T E N S I U M T E N T A M E N
AUCTORE
CAROLO SPEGAZZINI.
BUENOS AIRES
iMprenta De Juan a. alsina, Calle MéxiCo, 1422.
1905.(Apareció el 19 de Enero.)
45
CACTACEARUM PLATENSIUM TENTAMENAUCTORE
CAROLO SPEGAZZINI
Il y a dix ans à peu prés que j’ai commencé la collection desCactacées Argentines; j’ai été puissamment aidé dans mes effortsparMrs.S.Venturi,Ph.Silvestri,T.Stuckert.C.Girola,A.Giaco-melli, E. Tidblom et J. Baldi; je dois mentionner aussi Mr. leProf. J. Arechavaleta quim’a procuré les espèces de l’Uruguay: àtous ces Messieurs mes remerciements.Danslecoursdemesétudes, j’airencontrébeaucoupdedifficul-
tés,nonseulementpour labibliographie,maisaussietenparticu-lier à cause du polymorphisme et des limites très incertaines deplusieurs typesqui se rencontrentpeut-êtredans lapérioded’évo-lution ou qui sont réunis par une très grande quantité d’hybridesintermédiaires;ilyapeudetempsjesuisarrivéàdominerlama-tière grâce à la bonté des regrettés Docteurs A. Weber et Ch.Schumann.J’auraisencoreattenduàpubliermesrésultats,maiscommeon
medemandeavec fréquencedesrenseignementsetque jevoisquedanschaquenouvellepublicationonm’emportequelquenouveauté,j’ai résolu d’imprimer cetteListe préliminaire où j’énumère seule-mentlesespècesquej’aipuétudiermoi-mêmevivantesetpresquetoujours enfleur: j’espèrede la faire suivred’un travail plus com-plet et parfait dans un temps peu éloigné.
La Plata, 1 Janvier 1905. Charles spegazzini
1. Cereus lamprochlorus Lem.=K. Schm.,Monogr.Cactac.,p.60.Hab.VulgatusinaridiscollinispropeCórdobaetMendoza.Obs.Florescandidiodoremfererosarum,parummanifestum,
pollentes.2. Cereus lamprochlorus Lem.var.salinicolaSpeg.=Speg.,Novaadd. ad Fl. Pat., n. 938.
478 MUSEONACIONALDEBUENOSAIRES.
46
Hab. Rarius ad margines salinarum inter Rio Negro etRio Colorado nec non prope Bahia Blanca.
Obs. Odor florum gratissimus rosarum simillimus ac in-tensus; petala candida.
3. Cereus coryne Otto = K. Schm., l. c., p. 63.Hab.Vulgatus in collinis petrosis siccioribus inCatamarca
et La Rioja.4. Cereus santiaguensis Speg. (n. sp.)
Diag. Multiangularis, arborescens, dense fastigiato-ramosus pallide viridis; costis 14 et ultra humilibus rotundatis non v. obsoletissime crenatis, sulcis acutissimis sejunctis; areolis parvis antice stria v-formi tenui ornatis; aculeis 9-12, uno centrali parum majore, caeteris marginalibus radiantibus, primo flavido- rufescentibus, serius subalbescentibus, omnibus subsetaceis brevi- bus gracilibusque rectis; floribus majusculis extus virescentibus squamosis longe barbatis, phyllis lanceolatis albis; fructibus adhuc ignotis.
Hab. In silvis Provinciae Santiago del Estero, praecipueprope Estacion Icaño.
Obs.Trunci4-7-metralessubteretes (16-20cmdiam.);ramiparallele arcuatim adscendentes (6-10 cm diam.), apiceflavido-virides, caeterum pallide virides non nitentes; areo-lae minutae (3-3,5 mm diam.) primo candidae dein cine-reae spatio 10-15 mm separatae; aculei leniter retrorsi, inquaque areola inferi longiores (6-10 mm) superi breviores(4-5 mm), centralis validior (10-20 mm). Alabastra clavatadense longe obscureque cinereo-villosa, flores inodori pleuro-geni (18-20 cm long.), phyllis lanceolatis staminum filamen-tis et stylo albis, antheris et laciniis stigmaticis 18 subochro-leucis.
5. Cereus Spachianus Lem. = K. Schm., l. c., p. 67.Hab. Vulgatus in aridis saxosis circaMendoza, San Juan,
La Rioja et San Luis.Obs. Flores majusculi, inodori; petala candida. Specimina
silvatica a cultis et a descriptionibus Auctorum longissimerecedentia.
6. Cereus strigosus S. D. = K. Schm., l. c., p. 68.Hab. Abunde in aridissimis saxosis propeMendoza et San
Juan.Obs.Floresmajusculi,phylliscandidisdonati,planeinodori.
Specimina silvatica longissime a descriptioneAuctorum rece-
SPEGAZZINI:CACTACEARUMPLATENSIUMTENTAMEN. 479
47
dentia, sed culta cito faciem mutant et cum typis descriptistandem eximie conveniunt.
7. Cereus candicans Gll. = K. Schm., l. c., p. 69.Hab. Vulgatissimus in collinis aridis prope Córdoba, San
Juan, Mendoza, Catamarca et La Rioja.Obs. Floresmajusculi petala candida ostendentes, fragran-
tissimi, odore fere Lilii candidissimi donati.8. Cereus huasca Web.var.flavifloraWeb.=K. Schm.,l.c.,p.70.
Hab. Non raro in rupestribus Provinciae Catamarca.Obs.Truncicylindraceierectiusculi(10-20cmalt.=3-8cm
diam.)apiceobtuserotundati,nonnitentes,moxplusminusvesordidecinerascentes;costae13subvalidiusculae;areolaepar-vae (4 mm diam.) spatio interareolari 9-10 mm sejunctae;aculei 7-8 pro ratione crassi, marginales radiantes subaequi-longi (5-15 mm long.), centrali saepius retrorso (10-25 mmlong) et bulbosulo. Flores pleurogeni solitarii (60-90 mmlong.) extus dense longiusculeque cano-subsericeo-villosi, pe-talis spathulatisapiculatis (25-35mmlong.=12-15mmlat.)aureis, odore nullo.
9. Cereus huasca Web.var.rubrifloraWeb.=K. Schm.,l.c.,p.70.Hab. In montanis siccioribus prope Ancasti, Prov. Cata-
marca.Obs. Cormus parvus (3-5 cm alt. et diam.) subglobusus,
viridis; costae 13 rectae validae utrimque planiusculae, acienon v. vix crenatae; areolae orbiculares pulvinulatae spatio5-6 mm sejunctae; aculei albo-subhyalini subulati, margina-les tenuiores (5-7mm long.) subaequilongi v. supremi parumlongiores, centralis solitarius validissimus (10-14 mm long.)rectus.Floresfugacissimi12horastantumperdurantesinodori(60mmlong.)extusvirides,densesquamosi,squamisadpres-sis ad axillas longe cinereo-villosis, petalis oblanceolatis v.subspathulatis (18 mm long. = 7 mm lat.) obtusiusculis v.retusis; staminum filamenta rubro-purpurea, antherae al-bae;styluspalliderubescenslaciniisstigmaticis9pulchreviri-dibus coronatus.
10. Cereus thelegonus Web. = K. Schm., l. c., p. 78.Hab. Sat rarus in collinis saxosis Provinciae Catamarca.Obs. Flores mediocres inodori v. lenissime roseo-olentes,
phyllis externis saepius revolutis virescentibus, internis can-didis.
480 MUSEONACIONALDEBUENOSAIRES.
48
11. Cereus thelegonoides Speg. (n. sp.)Diag. Thelegonus, arborescent, ramosus, viridis; costis humi-
libus 15, transverse sulcatis ac in mammillis subquadratis solu- tis; aculeis tenuibus radialibus 7-9, centrali 1; floribus majus- culis extus parce squamuloso-villosis, phyllis candidis.
Hab. In collinis siccioribus Provincias Jujui.Obs. Trunci 4-6-metrales teretes (18 cm diam.) superne
densefastigiato-ramosi;ramiarcuato-adscendentes±veelon-gati et validi (5-8 cm diam.) apice obtusi, innovationibus fla-vido-viridibus, caeterum herbaceo-virides; costae vix un-dulatae obtusae in prima aetate prominulae sinu acutissimoseparatae, dein depressae subevanidae; areolae minutae (3-4mm diam.) primo candidae dein cinerascentes, spatio 8-10mm sejunctae; aculei in prima aetate flavido-rufescentes,mox sordide melleo-grisei, setacei, breves (4-8 mm long.).Flores pleurogeni majusculi (20-24 cm long.) extus virideslaxesquamoso-villosi,phyllisintimisoblanceolatisacutis.Spe-ciesinterC. thelegonoW.etC. santiaguensiSpeg.intermedia.
12. Cereus Forbesii Otto = K. Schm., l. c., p. 56.Hab. Vulgatus in collinis saxosis aridis ProvinciarumSan-
tiago del Estero, La Rioja, Córdoba, Catamarca, Salta etJujui.
13. Cereus Hankeanus Web. = K. Schm., l. c., p. 88.Hab. Non rarus in silvis Chaco borealis et australis.
14. Cereus dayami Speg. (n. sp.)Diag. Compresso-costatus, arboreus, parce adscendenti-ramo-
sus, saepius 6-costatus, herbaceo-viridis, innovationibus conco- loribus; costarum sectione triangularis aculeis saepius ternis brevibus subconicis; floribus infundibuliformibus maximis glaberrimis extus viridibus, petalis candidis; bacca glabra laevi extus rubra, pulpa alba, seminibus nigris.
Hab.FrequensinsilvisdensioribusinChacoaustraliprae-cipue prope Coloniam Resistencia.
Obs. Trunci erecti (10-25m alt.) inferne cylindracei, costissubevanidis, (25-50 cm diam.) sordide viridi-cinerascentes;rami supra medium evoluti arcuato-adscendentes (8-12 cmdiam.), apice obtusi, pallidiores sed non nitentes nec glau-cescentes; costae (3 cm alt. = 1,5-1,75 mm crass.) in primaaetate linea laterali transversa leniter discolore notatae acvalide crenatae, serius non notatae ac subcontinuae; areolaesuborbiculares (5-6 mm diam.) spatio majusculo (20-25 mm)
Forbesi -> Forbesii
SPEGAZZINI:CACTACEARUMPLATENSIUMTENTAMEN. 481
49
separatae; aculei primo flavido-rubri, dein atro-rubri apicecinerascenti-flavidi, postremo fusco-cinerei saepius 3 (raris-sime 4-5) humiles (4-12 mm long.). Flores inodori (23-25 cmlong.); bacca edulis (6-8 cm long. = 5-6 cm diam.) elliptica.
15. Cereus platygonus Speg. (n. sp.)Diag. Compresso-costatus, arborem, parce adscendenti-ra-
motus, 4-5-costatus, herbaceo-viridis, innovationibus concolori- bus vix pallidioribus; costarum sectione lineari; aculeis vali- diusculis 5-8-marginalibus, 1 v. 2 centralibus longioribus; flori- bus infundibuliformibus maximis extus glaberrimis viridibus, petalis candidis; bacca glabra laevi.
Hab.InsilvisdensioribussubuliginosisChacoborealiprae-cipue prope Formosa et secus Rio Pilcomayo.
Obs. Trunci erecti (8-12m alt.) inferne e cylindraceo qua-drangulares (12-20 cm diam.) costis plane evanidis; rami su-pramediumevolutilaxiarcuato-adscendentes(10-15cmdiam.)apice subattenuato-rotundati, pallidiores non v. vix subniten-tesnonglaucescentes; costae (5-6 cmalt.= 10-12mmcrass.)in prima aetate lineis obscurioribus transversismagnis nota-tae ac valide crenatae, serius non notatae vix undulatae;areolae subsemi-orbiculares (6-7mmdiam.) primo albae deincinereae,spatiomajusculo(30-40mm)separatae;aculeiprimomelleideinfusco-cinerei,marginalesradiantes3(rarissimo5)mediocres (10 mm long.), centrales 1 v. 2 valde longiores(20-50 mm long.). Flores inodori (17-22 cm long.) phyllis ex-timis apice non v. vix rubescentibus. Species C. stenogono K. Schm. affinis sed rite distincta.
16. Cereus stenogonus K. Schm. = K. Schm., Monogr. cactac.,Nachtr. 1898-902, p. 31.
Hab.NoncommunisinsilvisdensioribusterritoriiMisiones,rarius in Chaco boreali.
17. Cereus alacriportanus Mart.=C. peruvianus(L.)Mill.var.ala-criportana K. Schm. = K. Schm., l. c., p. 115.
Hab.Communis inProvinciis orientalibus litoralibus ditio-nis Montevideensis.
18. Cereus chalybeus Otto = K. Schm., l. c., p. 120.Hab.AdsepesconstituendasadhibitushincindepropeCór-
doba, Buenos Aires et Montevideo.19. Cereus coerulescens S. D. = K. Schm., l. c., p. 121.
Hab. Stirps omnium vulgatissima per totam RempublicamArgentinam a Rio Negro ad Jujui, a Buenos Aires ad Men-dozam usque.
anal. Mus. naC. bs. as., ser 3.a, t. iV. enero 12, 1905 31
482 MUSEONACIONALDEBUENOSAIRES.
50
Obs. Variat statura, colore plus minusve intense coeruleo,numero crassitie coloreque aculeorum et floribus extus glau-co-virescentibus v. glauco-purpurascentibus.
20. Cereus Baumannii Lem. = K. Schm., l. c., p. 133.Hab. Frequentissimus in aridis saxosis Prov. Jujui, Salta,
Tucuman, La Rioja, Santiago del Estero, Catamarca, SanJuan, Mendoza, San Luis et Córdoba.
Obs.Floressemperoreeximiezygomorphiextuslaxesqua-moso-villosi,phyllisroseisautviolaceisautrubrisautsangui-neis,quandoqueunicoloribusquandoqueadfaucespallidioribus;antherae plus minusve exertae obscure atro-coccineae; laci-niaestigmatisvirides.Aculeivariantinjuventuteexroseoadatro-purpureum, per aetatem roseo-cinerei v. sordide griseievadunt.
21. Cereus smaragdiflorus (Web.)Speg.=C. BaumanniiLem.var.smaragdiflora Web., K. Schm., l. c., p. 134.
Hab.VulgatusinaridissaxosisProv.Jujui,Salta,Catamar-ca et La Rioja.
Obs. Species praecedenti valde affinis et ab Auctoribus utejusdemvarietas edita (β.flavispina S.D. etγ smaragdiflora Web.), sedeximiedistinctaetnullomodo jungenda.Aculei injuventute aurei, serius plus minusve flavidi; flores ore nonzygomorphi sed recti regulares, tubo extus plus minusvelaxe squamoso-villoso dimidio infero miniato, quarto su-pero roseo, quarto supremo apicali intense viridis; antheraeparum exertae albae; laciniae stigmatis viridulae.
22. Cereus Guelichii Speg. (n. sp.)Diag. Tortuosus, scandens, parce ramosus, herbaceo-viridis;
costis saepius 3 acutis undulatis; aculeis marginalibus 4-5, inferis minimis saepe evanidis, superis centralem omnium validiorem subaequantibus; floribus maximis extus viridibus dense squa- mosis glabris, petalis albis; fructu subgloboso rubro-violascente grosse squamoso subglaberrimo inermi.
Hab. Non rarus in silvis territorii Chaco borealis et au-stralis.
Obs.SpeciesmemoriaeamiciplantarumetmeidilectissimiCaroli von Gülich dicata.Altissimeper arbores scandens (25musquealt.) radicibus
adventitiis aereis omnino destitutus; rami sectione eximietriangulares, faciebus vix v. non concavis, rarius quadrangu-lares,nunquamnitentesnec coerulescentes, in juventutepal-
Baumanni -> Baumannii
Baumanni -> Baumannii
Guelichi ->Guelichii
SPEGAZZINI:CACTACEARUMPLATENSIUMTENTAMEN. 483
51
lidiores (30-50 mm diam.); costae, v. anguli, acie acutiuscu-laeundulatae;areolaesuborbiculares(4-5mmdiam.)albo-ve-lutinae senescendo cinerascentes, spatio 20-60 mm sejun-ctae; aculei primo rubro-atri, dein cinerei apice plus mi-nusvenigrescentes,typice5-6inquaqueareola,4-5marginales,quorum2supremivalidiores,centralemsolitariumrobustiorem(20-25 mm long.) subaequantes, caeteri minuti (4-5 mmlong.) saepe per aetatem evanidi. Flores (20-25 cm long.) le-niterodoremrosaepollentes;fructusmagni(40-45mmdiam.)pulpa alba dulcissima eduli farcti.
23. Cereus Spegazzinii Web.= K.Schm., l. c., Nachtr. 1898-902,p. 42.
Hab. NonrarusinsilvisChacoborealisetaustralisnecnonin Provincia Santiago del Estero.
24. Cereus rhodoleucanthus K. Schm. = K. Schm., l. c., Nachtr.1898-902, p. 44.
Hab.VulgatusinaridisProv.EntreRios,CorrientesetMi-siones nec non in ditione Montevidensi secus Rio Uruguay.
25. Cereus Bonplandii Prm.= K. Schm., l. c., p. 134 et Nachtr.1838-902, p. 65.
Hab. Rarissime in silvis secus Rio Pilcomayo in Chaco bo-reali.
26. Cereus pomanensis Web. = K. Schm., l. c., p. 136.Hab.Vulgatus inaridisProv.EntreRios,SanLuis,Córdo-
ba, Catamarca, La Rioja, Tucuman et Salta.Obs. An satis a C. tortuoso distinctus?
27. Cereus Martini Lab. = K. Schm., l. c., p. 141.Hab. Non communis sporadice in silvis Chaco borealis et
australis nec non in Prov. Santiago del Estero.28. Cereus Silvestrii Speg. (n. sp.)
Diag. Flagriformis (an melius Gracilis?) pusillus, pallide viridis primo erectus dein decumbens atque mox densissime ra- moso-caespitosus, ramis apice rotundatis; costis 8 humillimis obtusis modice sed eximie crenatis, aculeis 10-15, quorum 1-3 centralibus a caeteris non distinctis, omnibus parvis setaceis sub- hyalinis; floribus regularibus infundibuliformibus, pro ratione majusculis, extus laxe cano-lanatis, phyllis miniatis; fructu ovato subexsucco longe laxeque cano-lanato; seminibus paucis punctulatis.
Hab. In montuosis dumetosis inter Prov. Tucuman etSalta.
Bonplandi ->Bonplandii
484 MUSEONACIONALDEBUENOSAIRES.
Obs. Species detectori et amicoDr. Philippo Silvestri zoo-logo insigni rite meritoque dicata. Caespites pulviniformessubhemisphaerici (5-25 cm diam.= 3-7 cm alt.); rami denseconstipati, centrales erecti, marginales prostrati v. arcuato-adscendentessubcylindracei(7-14mmdiam.)pallideetjucun-deviridessednonnitentes,apicerotundatirariussubattenuati;costaesaepius8(rarius6-9),sulcolateapertoseparataeobtu-siusculaesubmammillatae;areolaeminutaevixalbo-lanatulaespatio brevi (1-1,5 mm) sejunctae; aculei numerosi tenuessubhyalini (1-1,5 mm long.). Flores pleurogeni erecti (40mmlong.)extuseroseoferrugineiinermesseddensesquamo-si et longe cano-villosi, phyllis lanceolatis acutis miniatis,staminumfilamentis rubris, antheris ochroleucis, styli ochro-leuci ramis stigmaticis concoloribus saepius 8; fructus parvi(7 mm long. = 6 mm diam.) sordide ferrugineo-purpura-scentes: semina parva, nigra, opaca.
29. Cereus Macdonaldiae Hook. = K. Schm., l. c., p. 149.Hab.Rarissime inpetrosisProv.EntreRios, frequentior in
ditione Montevideensi.Obs. Species ab Auctoribus (cnfrt= Web. inD. Bois, Dic.
d’Hort.p.280—K.,Schm.,l.c.,etc.)falseexAmericacentrali(Mexico, Honduras) oriunda dicitur; e contra certe ejusdempatriacircaMontevideoinvenituretnomemelocoMaldonado(nec, lapsu calami, e viatore Mac Donald).
30. Cereus setaceus S. D. = K. Schm., l. c., p. 162.Hab.AdtruncosinsilvisProv.EntreRios,Misionesnecnon
Chaco australi et boreali.Obs.Speciessummoperepolymorpha,pluriesnominibusdi-
versisdescripta;etsiC. GuelichiSpeg.cognata,ab illa tamenlonge riteque distincta.
31. Cereus Dusenii Web. in litt.=Speg.,Nov.add.adFl.Patag.,n. 134.
Hab. Non rara in planitie aridissima Patagoniae inter flu-mina Rio S. Cruz et Rio Negro.
Obs. Species ancistracantha pulcherrima; flores fere rotati(35 mm long, et lat. apert.) inodori, ex areolis marginalibussubapicalibus exsurgentes, alabastris clavatis longe cinereo-villosis,ovario turbinato-hemisphaerico (8mmlong,etdiam.)extuspallidevirescenteparcissimelaxeminutequesquamulo-so-subtuberculoso, ad axillas parce villoso; phyllis 3-4-stichispallide ehyalino roseis subspathulatis (18mm long.= 8mm
52
Duseni -> Dusenii
SPEGAZZINI:CACTACEARUMPLATENSIUMTENTAMEN. 485
lat.)vixmucronatisetdenticulatis;staminibusdistichisalbis,stylotereteroseolaciniisstigmaticis12atro-purpureiscorona-to. Fructus adhuc mihis ignotus.
32. Cereus patagonicus Web.=Speg.,Primit.FloraeChubut.,n.59 = K. Schm., l. c., Nachtr. 1898-902, p. 61.
Hab. Frequens in aridissimis saxosis Patagoniae inter flu-mina Rio Gallegos et Rio Chubut.
33. Pilocereus Terscheckii Prm. = Cereus pasacana Web. — K. Schm., l. c., p. 77.
Hab. Communis in montanis et alpinis in Prov. La Rioja,Catamarca, Tucuman, Salta et Jujui.
Obs.Speciesusquead4,500malt.s.m.observata(Nevadode Cachi); in summis columnaris et simplex (1-6 m alt. =50-85 cm diam.) evadit, locis minus elevatis arboreus etplusminusveadpresseramosus(5-12malt.=50-60cmdiam.)invenitur; color plus minusve viridis sed nunquam glaucus,semper opacus; costae saepius12-14 leniter crenatae; areolae(7 mm diam.) spatio 25-30 mm separatae, in juventute 5-,serius 15-25-aculeatae; aculei plus minusve cinereo-flave-scentes primo erecti (40-50mm long.) dein intricati (5-12 cmlong.= usque 2 mm crass. bas.). Flores odore cerevisico pa-rum grato donati, majusculi (20-22 cm long.) extus viridesglabri, phyllis lanceolatis staminibus stylo stigmatibusquealbis. Fructus e globoso ellipsoideus (50-60 mm alt.= 40-50mm diam.) parce squamosus, glaber, inermis, cortice crassoe viridiflavido-rubescente,pulpaalbaparumsapidadonatus.
34. Pilocereus rhodacanthus (S.D.)Speg.=Echinopsis rhodacan-tha S.D.,K. Schm., l. c., p. 239.=Pilocereus erythrocephalus K. Schm., l. c., p. 195.
Hab. Non rarus in collinis praeandinis aridissimis saxosiscirca San Juan et Mendoza.
35. Phyllocactus phyllanthus Lk = K. Schm., l. c., p. 215.Hab. Frequens epiphyticus in arboribus per totum Chaco
borealem et australem.36. Phyllocactus phyllanthoides Lk = K. Schm., l. c., p. 216.
Hab. Epiphyticus sporadice ad arbores in silvis Misiones.Obs.Speciminaargentinaadescriptionecitatavixfilamen-
tis staminum et stylo (non stigmatibus!) roseis recedunt.37. Echinopsis Eyriesi Zucc. = K. Schm., l. c., p. 230.
Hab.VulgataincollinissiccioribuscircaMontevideo,rariusin Prov. Entre Rios.
53
Terschecki -> Terscheckii
486 MUSEONACIONALDEBUENOSAIRES.
54
Obs. Flores majusculi (20 cm long.) petala candida osten-dentes,odoreLilii candidissimivelCinnamomilenitergauden-tes. Specimina argentinensia cormopallide et jucundeherba-ceo-viridi, uruguayensia autem obscurissime viridi donatased nullo modo separanda.
38. Echinopsis Silvestrii Speg. (n. sp.)Diag. Pachyacantha, simplex v. subprolifera e globoso sub-
cylindracea, superne applanata non v. vix umbilicata ibique laete herbaceo-viridis non v. vix subnitens, caeterum obscure vi- ridis, basin versus sordide cinerea, ubique armata; costis 12-14, verticalibus v. leniter obliquis validissimis e latere applanatis, acie obtuse acutatis, leniter crenatis, sulcis perangustis acutis; areolis subsemiorbicularibus impressis; aculeis omnibus crassis subbrevibus sordide cinereis, marginalibus 5-9 adpressis re- trorsum leniter arcuatis, centrali erecto solitario; floribus majo- ribus fere inodoris, phyllis candidis obtusis pro more paucis.
Hab. In rupestribus dumetosismontanis inter Prov. Tucu-man et Salta.
Obs.SpeciesdetectoriDr. Ph. Silvestri,jamanteamemorato,dicata. Cormus mediocris (5-10 cm alt.= 4-8 cm diam.); co-stae modice prominulae (10-15 mm alt. = 7-12 mm lat.);areolae remotiusculae spatio 10-12mm separatae; aculei om-nes breves (5-12mm long.) crassi basi subbulbosi, primoalbiapice pubescentes dein sordido fusco-cinerei. Flores pleuro-geni erecti (20 cm long.) extus obscureviridesdense squamo-siatquelongecinereo-villosi,phylliscandidis,staminibusbise-riatisalbis,styloteretialbolaciniisstigmaticis9concoloribusnon exertis coronato.
39. Echinopsis gemmata K. Schm. = K. Schm., l. c., p. 231.Hab. Rarissima ut videtur in collinis saxosis Prov. Entre
Rios.Obs.Florescandidissimimajores,odoremintensissimumjas-
mineum v. citrinum pollentes.40. Echinopsis oxygona Zucc. = K. Schm., l. c., p. 233.
Hab. Communis in collinis ditionis Montevidensis, rariusin Provincia Entre Rios ad ripas fluminis Uruguay.
Obs. Specimina omnia quae extant sat prolifera, floribuspulchre roseis sed plane inodoris gaudent.
41. Echinopsis tubiflora Zucc. — K. Schm., l. c., p. 234.Hab.Satrara incollinissaxosisaridisProv.Tucuman,Ca-
tamarca et Salta.
SPEGAZZINI:CACTACEARUMPLATENSIUMTENTAMEN. 487
55
Obs. Costae saepius 12; aculei primo typice 8 radiantes(5-10 mm long.), 1 centralis (12-15 mm long.) solitarius, se-rius 9-12 quorum 2 v. 3 centrales; flores magni (22-24 cmlong.) inodori, petalis albis.
42. Echinopsis Schickendantzii Web. = K. Schm., l. c., p. 237.Hab.Vulgatainmontanisinter1.000et2.500ms.m.inProv.La Rioja, Catamarca, Tucuman, Salta et Jujui.
Obs.SpeciescerteadgenusCereustransferenda;floresinfun-dibuliformes (20-22 cm long.) inodori, petalis candidis.
43. Echinopsis saltensis Speg. (n. sp.)Echinocactus saltensis Speg. in litt. et adumbrat.Diag. Euthyacantha, primo simplex serius dense caespitoso-
proligera e globoso elliptica, pulchre et laete viridis nitida; costis 17 v. 18, parum elevatis obtusis pro ratione valide crenatis; aculeis omnibus breviusculis rectis v. vix curvulis fere setaceis 12-14 marginalibus, 1-4 centralibus validioribus; floribus pleu- rogenis obconicis subparvis extus viridibus parce squamosis gla- bris, petalis miniatis.
Hab. In alpinis propre Amblaio inter Tucuman et Salta.Obs.Cormusparvus (65mmalt.=50mmdiam.), superne
applanato-rotundatus, centro vix minute umbilicatus; costaerectaev.leniterobliquaeinjuventutecontinuaevixundulato-subcrenatae, serius fere in tuberculis solutae; areolae orbicu-laresparvaespatio6mmsejunctae;aculeivixpungentespri-mo ochroleuci dein ex albo subhyalini, apice non v. vix fu-scescentes, radiales minores (4-6 mm long.) centrales erecti(10-12 mm long.). Flores inodori (40 mm long.) subarcuato-adscendentes, extus virides v. sursum obsolete subrosei, laxeadpressequesquamosi,squamisadaxillasglabris,petalisbre-vissimis obovatis (10-12 mm long. = 8 mm lat.) obtusis.
44. Echinopsis minuscula Web.=Echinocactus minusculusWeb.—K. Schm., l. c., p. 395.
Hab. Frequens in rupestribus alpinis inter Tucuman etSalta.
Obs. Fructus sessilis ovatus (nec keulenförmig!) posticerotundatus (6-8mm alt. et diam.) antice umbonato-acutatus,umbone eximie ostiolato-subumbilicato, parum pulposus, admaturitatemflavescens (necrot)glaber;seminanumerosaca-rinatula,testaosseaaterrimanitentedenseminutequegranu-loso-verrucosa vestita.
Schickendantzi -> Schicken-dantzii
488 MUSEONACIONALDEBUENOSAIRES.
56
45. Echinopsis? pseudominuscula Speg. (n. sp.)Echinocactus pseudominusculus Speg. in litt. et adumbr.
Diag. Euthyacantha, pusilla, subcylindracea obscure viridis nitida, simplex v. basi prolifera; costis 13 in tuberculis hemi- sphaerico-subtetragonis solutis; areolis ellipsoideis; aculeis om- nibus setaceis subaequilongis parvis albescentibus, 7-14 radian- tibus, 1-4-centralibus; floribus inodoris pleurogenis numerosis parvis eximie infundibuliformibus, extus viridibus, parcissime squamosis atque vix villosulis, tubo perigoniali elongato angusto cum stylo concreto, petalis atro-purpureis.
Hab. Rarissime in alpinis (3.500m alt. s.m.) Prov. Salta.Obs.Cormusparvus (50mmalt.=35mmdiam.), superne
applanatus centroque lenissimeumbilicatus; costae obtusae etuberculis (5 mm alt.= 7-8 mm diam. bas.) conflatae; areo-laecinereo-velutinae,spatio7-8mminterseseparatae;aculei(3-5 mm long.) primo ochracei v. fusco-rosei, serius albi api-ce ferruginei, postremo albo-subhyalini. Flores pulchelli(25 mm long.) ovario globoso glabro bracteolis 7-8 ornato,tubo perianthico cilindrico (15 mm long.) cum stylo concretoe viridi roseo-purpurascente, paucissime squamoso; bracteo-lis perianthicis ad axillam albo-lanuginosis; petalis oblanceo-lato-spathulatis obtusis (15-18 mm long. = 5-7 mm lat.);staminumfilamentisalbis,antherisflavis, stylo roseo laciniisstigmaticis 6 albis coronato.Species a generi desciscens tuboperianthicoangusto et so-
lido!, praecedentinotis plurimis conveniens sed certe distinc-tissima.
46. Echinopsis rhodotricha K. Schm. = K. Schm., l. c., Nachtr.1898-902, p. 79.-Echinopsis Spegazzinii K. Schm. in litt.
Hab. Vulgata in pratis circa Colonia Resistencia, Chacoaustrali.
Obs. Euthyacantha; specimina argentinensia ad axillassquamarumovariivilloetsetulis1v.3subspinosisrufisdona-ta; flores majusculi odorem intensissimum rosarum pollent.
47. Echinopsis minuana Speg. (n. sp.)Diag.Euthyacantha,simplex,columnaris,intenseviridisnon
nitens;costis12rectisvixundulatisaciesatacutis;aculeisom-nibus rectis, 4-7 radiantibus brevioribus, 1 centrali maximobasi bulboso; floribus pleurogenis majusculis inodoris, extusobsoleteviridibusparcesquamosis,adsquamaslongecinereo-villosis, petalis albis v. lenissime subroseis.
SPEGAZZINI:CACTACEARUMPLATENSIUMTENTAMEN. 489
57
Hab. In campis secus flumen Paraná in Prov. Entre Rios.Obs. Cormus mox subcylindraceus (50-80 cm alt.= 14-15
cmdiam.) diu simplex rarissime basi proliferans; costae vali-dissimae(30mmalt.)satcrassae(20mmlat.bas.)acielenitercrenatae; areolae suborbiculares, spatio 15-20mm sejunctae;aculeiprimomelleiapiceatro-castaneideinavellaneiv.fumosi,omnes rigidi rectissimi validi, radiales subaequilongi (20-30mm long.), centrales maximi (50-60 mm long.). Flores recti(20 cm long.), petalis oblanceolatis (45 mm long. = 8-9 mmlat.), staminum filamentis albo-virescentibus, antheris albis,styli albi-virescentis laciniis stigmaticis 17-18 concoloribus;fructussubglobosus (45mmlong.=40mmdiam.)virescenti-rubescens subexsuceus.
48. Echinopsis cordobensis Speg. (n. sp.)Diag. Euthyacantha, simplex, magna, elliptica, opace sordi-
deque virens obsolete subglaucescens; costis 13 rectis, acie acutis; aculeis omnibus rectis validis 8-10 radiantibus, 1-3 centrali- bus; floribus ex apice v. centro cormi tantum exsurgentibus, sat numerosis majusculis erectis, subinodoris, extus viridibus, laxe squamosa-villosis, petalis candidis.
Hab. In silvis Prosopidum rarissime propeVillaMercedes,Prov. Córdoba.
Obs.Cormuseximieellipticusutrinquesubattenuatus(40-50cm alt.= 30-35 cm diam.); costae validissimae sursum valdeelevataeangustaeacutaedeorsumsensimdilatataeacsubeva-nescentes non crenatae; areolae suborbiculares (8-10 mmdiam.), spatio 15-30 mm sejunctae; aculei primo atri, deincinereo-subrosei, radiantes subaequilongi (10-20 mm long.),centraliuminferasmaximus(30-50mmlong.)basicrassebul-bosussuperiradiantibussimillimi.Florescircaumbilicumapi-calemgregatimenascenteserecti (20-22cm long.),petalisob-lanceolatis acutis, odorem rosae lenissime pollentes. Fructusgloboso-depressus(25mmlong,=30mmdiam.)primoobscureviridis dein flavido-rubescens laxe squamulosus.
49. Echinopsis mirabilis Speg. (n. sp.)Diag. Euthyacantha, simplex, cylindracea, erecta subparva,
obscure fusco-viridis; costis 11, leniter undulatis; areolis minu- tis albo-lanatulis; aculeis omnibus rectis marginalibus 9-14 tenui- bus subsetaceis subhyalinis glabris, centrali solitario 3-4-plo crassiore longioreque fusco velutino-villoso; floribus inodoris subapicalibus submajusculis extus obsolete viridibus, laxe squa-
490 MUSEONACIONALDEBUENOSAIRES.
58
mosis et barbatis, petalis albis; bacca fusoidea fusco-viridi laxe squamulosa et lanatula exsucca.
Hab. Sat rara in silvis circaColoniaCeres, Prov. Santiagodel Estero.
Obs. Cormus cylindricus (12-15 cm long. = 2 cm diam.)deorsum attenuatus ac fusoideo-radicatus, apice rotundatus;costae obtusiusculae subsemicylindricae sinu angusto acutoseparatae,lenitercrenatae,crenislineav.striatenuitransver-sa limitatis, rectae; areolae suborbiculares (1,5 mm diam.)villo longiusculo crispulo barbatae, spatio 4-5 mm sejunctae;aculei radiantes (3-5 mm long.), inferi paulo longiores, vixpungentes, centralis validissimus (10-15 mm long.) erectus.Flores pleurogeni sed subapicales (11-12 cm long.; graciliterinfundibuliformes, extus squamulosi, ad axillas squamarumlanatuli et setulosi, petalis valde acuminatis. Fructus fusoi-deus (35-40mm long.= 5-6mm diam.) sordide e rubescenteflavidus dense squamulosus et villosulus; semina majusculasubglobosa glabra atra punctulata.Speciesabincolissubnomine«Flor de la oración»distincta.
50. Echinopsis molesta Speg. (n. sp.)Diag. Kyptacantha, simplex, subglobosa, sursum applanata
late obtuseque rotundata, pallide viridis non nitens; costis 13 magnis rectis eximie triangularibus sat acutis vix undulatis; areolis majusculis; aculeis cinereis omnibus validis subbrevibus 6-8 radialibus rectis, centralibus 4 bulbosis, leniter sursum in- curvis, infimo longiore; floribus leniter odoratis majusculis extus viridibus parce squamosis ac barbatis, petalis albis.
Hab. InsilvisProsopidumsporadicenonrara inProv.Cór-doba.
Obs.Cormusmediocris(20cmdiam.etalt.);costaevalidae(25 mm alt. = 25-30 mm lat. bas.) utrinque subplanae acieacutaeet vix subcrenatae, sulcoacuto lato separatae;areolaesuborbiculares cinereo-velutinae (10 mm diam.) spatio 20-25mmsejunctae;aculei in juventutebasi fusci,medioferrugineiapice nigri, postremo toti sordide cinerei, radiales 10-15mmlong., centrales superi 20-25mm long., infimus 30mm long.,omnes pro ratione crassi rigidi. Flores pleurogeni erecti recti(22-24 cm long.), petalis lanceolatis, staminumfilamentis an-theris et styli laciniis albis.
51. Echinopsis Baldiana Speg. (n. sp.)Diag. Kyptacantha, simplex subcylindracea, apice rotundata
viridis v. obsoletissime subglaucescens; costis 13-14 continuis non
SPEGAZZINI:CACTACEARUMPLATENSIUMTENTAMEN. 491
59
undulatis rectis; areolis majusculis; aculeis subgracilibus, radia- libus 9-11 semper rectis, centralibus 3 v. 4 duplo triplove longio- ribus sursum curvatis basi non v. vix bulbosis; floribus lenissi- me odoratis majusculis pleurogenis, extus obscure viridibus par- ce squamosis barbatisque, petalis albis; fructu majusculo.
Hab. In montanis saxosis aridissimis prope Ancasti, Prov.Catamarca.
Obs. Cormus elliptico-cylindraceus (20-30 cm alt.= 12-15cmdiam.)diusimplex,rarissimeseriusbasiproliferus;costaeinitiotriangulares,posteamagisdilatatae,sulcoprimoprofun-do (10-14 mm prof.) dein aperto separatae, acie acutiusculerotundatae; areolae cinereo-velutinae orbiculares (7-8 mmdiam.), spatio 15-18mm sejunctae; aculei in prima juventuteatro-castanei basi rufi, dein sordide rosei, postremo cinereiapicenigri, radiales15mmlong., centralessuperi30-40mm,infimi 40-50 mm long. Flores arcuato-adscendentes, petalisacutis lanceolatis, staminibus styloque albis. Fructus ellipti-cusmajusculus(40-50mmlong.=25mmdiam.)eviridisordi-de purpurascens.
52. Echinopsis intricatissima Speg. (n. sp.)Diag. Kyptacantha, simplex subovata, sursum obtusiuscula
non v. vix umbilicata ac subinermis, sordide glaucescenti- v. cinereo-virescens; costis 16 subsemicylindricis leniter subspira- libus vix undulatis; areolis suborbicularibus; aculeis roseo- v. livido-cinereis omnibus elongatis plus minusve sigmoideo-fle- xuosis intricatissimis 8-13 radiantibus, 4-6 centralibus, quorum 1 v. 2 longioribus validius arcuatis; floribus leniter suaveolenti- bus majusculis, extus obscure viridibus laxe squamosis ac bar- batis, petalis albis; fructu mediocri.
Hab. Non rara in aridissimis saxosis planitiei circa Men-doza.
Obs. Cormusmediocris (20 cm alt.= 15 cm diam.); costaeobtusae sinu acutissimo angusto separatae; areolae cinereo-velutinae (7-8 mm diam.) spatio 10-15 mm sejunctae; aculeinumerosidenseintertextiinjuventutebasiferrugineisursumatro-castanei, serius cinerei sedsemperplusminusveroseiv.livescentes, radiales et centrales superi 30-60mm long., infi-mus 80-100 mm long. Flores pleurogeni recti (20-22 cmlong.), petalis lanceolatis, staminibus stylisque albis. Fructusellipticus (30 mm long. = 20 mm diam.) ex obscure viridihinc inde flavescens subexsuccus.
492 MUSEONACIONALDEBUENOSAIRES.
60
53. Echinopsis melanopotamica Speg. (n. sp.)E. leucanthaSpeg.(nonWalp.)inNov.add.adFl.Patag.,n.135.
Diag. Kyptacantha, saepius simplex valida columnaris apice rotundata, primo obscure viridis, dein subglaucescens, postremo subcinerea; costis 14, rectis crenato-dentatis; areolis orbiculari- bus; aculeis cinereis validiusculis, radialibus 5-9 primo rectis dein obsolete incurvis, centralibus solitariis duplo triplove lon- gioribus bulbosis validius incurvatis; floribus plane inodoris majusculis pleurogenis extus obscure viridibus, laxe squamoso- barbatis, petalis candidis.
Hab. Vulgata in aridis secus Rio Negro et Rio Colorado.Obs. Cormus cylindraceus (25-150 cm alt. = 10-15 cm
diam.)primosimplexperaetatembasiproliferus;costaeinitiovalide dentatae subsemicylindraceae, serius sensim latissimetriangulares, sulco latissimo fereplanoseparataeacieacutiu-scule rodundatae non v. vix subcrenatae; areolae velutino-cinereae (7-10 mm diam.) spatio 7-15 mm sejunctae; aculeicinereiapicefuscescentes,radiales10-20mmlong.,infimimi-nimi, supremimaximi, centrales solitarii erecti, sursum con-spicuo incurvi (30-40mm long.) basi bulbosuli. Flores arcua-to-adscendentes (20-22 cm long.) staminum filamentis albo-subvirescentibus, antheris ochroleucis, styli subvirescentislaciniis stigmaticis 14 subochroleucis. Fructus ovato-globosus(35 mm long. = 30 mm diam.) sordide rubescens.
54. Echinopsis leucantha Walp. = K. Schm., l. c., p. 240.Hab. In aridis saxosis dumetosis Prov. San Luis, Córdoba,
Mendoza et La Rioja.Obs. Species praecedenteminor, numquam columnaris, vi-
ridisvixv.nonsubglaucescens;floresalbi(20cmlong.)noctuodorem jasmineum intensissimum pollentes et statim digno-scenda; fructus maturus obscure coccineus.
55. Echinopsis campylacantha R. Mey.=K. Schm., l. c., p. 241.Hab.FrequensinaridisProv.SantiagodelEstero,Tucuman,
Salta, rarius in Córdoba et San Luis.Obs. Species cum praecedente saepius confusa, dignoscitur
tamen floribus vix die et noctu leniter suaveolentes, spinisareolarum semper validissimis, colore cormi obscurissime vi-ridi.
56. Echinopsis ancistrophora Speg. (n. sp.)Diag. Ancistracantha, simplex subglobosa herbaceo-viridis
nitida, per aetatem sordide cinerea opaca; costis validis 15-16
SPEGAZZINI:CACTACEARUMPLATENSIUMTENTAMEN. 493
61
verticalibus acie obtusiuscule acutatis valide crenato-dentatis, sulcis acutis angustis separatis; areolis transversis impressis; aculeis radialibus 3-7 gracilibus rectis v. vix flexuosis debili- bus, centrali solitario duplo longiore apice uncinato-incurvo; floribus inodoris submajusculis extus viridibus parce squamosis axillis lanatulis, petalis candidis.
Hab. In summis montibus inter Prov. Tucuman et Salta,non communis.
Obs. Cormus subglobosus (5-8 cm diam. et alt.) superneapplanato-umbilicatus ibique valide dentatus atque inermis;costae rectae (10 mm alt. et lat. bas.) eximie crenato-denta-tae sed in tuberculis non solutae (disco supremo excepto);areolae subremotiusculae spatio 6-14 mm sejunctae; aculeiprimosetaceibrevestotialbiv.apicevixrufescentes,deinpa-rum robustiores sed conspicue longiores ac cinerei, radiales5-15 mm long., inferi breviores supremi majores (quandoqueflexuosi v. apice subuncinati), centralis solitarius (10-20 mmlong.)teresv.obsoletissimecompressuluscaeterisvixcrassiorapice subcircinato-uncinatus. Flores pleurogeni (12-16 cmlong.), petalis staminibus stylisque albis. Fructus ellipticus(16 mm long. = 8 mm diam.) utrinque acutiusculus sordidee viridi purpurascens.
57. Echinopsis cachensis Speg. (n. sp.)Echinocactus cachensis Speg. in litt. et adumbr.
Diag. Ancistracantha, simplex v prolifera e globoso subcy- lindracea, apice rotundata non v. leniter depressa pulchre viri- dis nitida; costis circiter 19 rectis v. leniter obliquis acie obtusis, valide dentatis, sulcis latiusculis obtusis separatis; areolis sub- orbicularibus; aculeis omnibus setaceis non v. vix pungentibus, radialibus 7-20 brevioribus teretibus rectis, centralibus majori- bus saepius 4, quorum 1 v. 2 longioribus sigmoideis v. hamatis; floribus inodoris obconoideis saepius graegariis extus viridibus parce squamosis, ad axillas lanatis, petalis miniatis.
Hab.Inmontibusaridissimis2.500malt.s.m.propreCachi,Prov. Salta.
Obs.Speciespulcherrimararissima,utvidetur.Cormusme-diocris (90mmalt.=65mmdiam.); costae (5mmalt.) semi-cylindricae primo continuae dein in tuberculis solutae; areo-lae impressae spatio 6-8 mm sejunctae; aculei primo hyalinidein cinerascentes apice fulvescentes, radiales parvi (4-5mm long.), centrales semper longiores (10-15mm long.). Flo-
494 MUSEONACIONALDEBUENOSAIRES.
62
res 24 horas perdurantes inodori, tenuitermembranacei,mi-nores (60-70 mm long.) obconoidei, arcuato-adscendentes,extus virides laxe squamosi, squamis ad axillas longe parce-que lanatis, petalis lineari-lanceolatisminiatis; stamina bise-riata,filamentisatro-purpureis,antherispallideminiatis,pol-line ochroleuco; stylus teres flavescens, laciniis stigmaticis10 ochroleucis coronatus.
58. Echinocactus acuatus Lk&Otto=K. Schm., l. c.,p.295-300.Hab. Vulgatus in collinis et montuosis pampeanis a Rio
Negro usque ad Sierra del Tandil; frequentissimus etiam intota ditione Montevideensi.
Obs.Species,etsihabituhomogeneoeximiodonata,summo-pere polymorpha et varietates omnes formis transitoriis (anhybridis?) sensimconjunctaeut earum limites omnino incertiet inextricabiles.Formas idcircoomnes,monente jamCl.We-bero, ad speciem unicam duxi ut varietates:
a/ depressa:parva(30-70mmdiam.=25-50mmalt.),brevitereximieque obconica v. turbinata, viridis, opaca, supernefere truncata; costis 9-17 acutissimis; aculeis saepius 3 ra-diantibus brevibus (3-5 mm long.) pallidis crassiusculis.
b/ tetracantha:parvav.mediocris(50-100mmdiam.=50-85mmalt.) vix inferne obconica v. turbinata, superne convexulamodiceumbilicataviridisopaca;costis10-21acutis;aculeissaepius4 radiantibusbrevibus (5-10mm long.) crassiuscu-lis albescentibus.
c/ Sellowii (Lk & Otto): mediocris (60-120 mm diam.= 50-100mmalt.),globoso-depressav.globosa,utrimque±verotun-data,centrosuperoumbilicatulaobscureviridisnitida;costis13-19, acutis; aculeis saepius 5 radiantibus (10-12 mmlong.)gracilioribusalbescentibus, inpartediscisuperasae-pe altero (sexto) centrali erecto recto adjecto± ve evoluto(5-10 mm long.) leniter crassiore et obscuriore.
d/ Arechavaletai(K.Schm.):mediocris(30-100mmdiam.etalt.),subglobosa, modice umbilicata, obscure viridis nitidula;costis 13-21, obtusiusculis; aculeis 5-9 radiantibus rectissubgracilibus (10-15)pallidis, 1 centrali erecto recto (15-20mm long.) subcinereo, apice fusco, saepius conspicue cras-siore.
e/ corynodes (Otto):majuscula (10-25 cmdiam.= 5-25 cmalt.)globoso-depressa v. globosa utrimque depresso-rotundata,viridis subnitidula; costis 11-21, acutis± ve crenatis; acu-
SPEGAZZINI:CACTACEARUMPLATENSIUMTENTAMEN. 495
63
leissaepius5radiantibuscylindraceisvalidisrigidis(15-25mmlong.)cinereisapicerufescentibus,rariusalterocentra-li erecto etiam valido et concolore sed breviore adjecto;areolisnonnullishincindeineodemcormoaculeis2-4radia-libussuperiset1v.2centralibusetiamsuperissubabortivisbrevioribus subapplanatis donatis.
f/ erinacea (Lem.)majuscula (12-20 cm alt.= 10-15 cm diam.)subcylindracea utrimque depresso-rotundata, viridis opaca;costis13-21acutis,rectisv.leniterspiralibus;aculeisradia-libus saepius 5-9 (5-12 mm long.) inferis crassis superisdebilibus subapplanatis, centralibus 1-4, altero rigido erec-to (5-10 mm long.) caeteris debilibus subapplanatis.
59. Echinocactus scopa Lk & Otto = K. Schm., l. c., p. 381.Hab. Vulgatus in montibus aridis totius ditionis Montevi-
deensis; in Argentinia adhuc mihi ignotus.60. Echinocactus tabularis Cels = K. Schm., l. c., p. 389.
Hab.VulgatusincollinispetrosisReipublicaeMontevideen-sis; in Argentinia adhuc non inventus.
61. Echinocactus concinnus Monv. = K. Schm., l. c., p. 385.Hab.Nonrara in lapidosiscollinisditionisMontevideensis;
in Argentinia adhuc non detecta.62. Echinocactus caespitosus Speg. (n. sp.)
Diag. Notocactus, parvus turbinato-clavatus, densissime caespitosus, superne applanutus atque late profundiusculeque umbilicatus, jucunde viridis; costis 11-22 obtusissimis vix cre- natis; aculeis setaceis, 9-11 marginalibus radiantibus adpressis sordide ochroleucis ac pellucidis, 1-4 centralibus non v. vix sub- pungentibus longioribus obscurioribus, quorum infimo longissimo erecto rubicundo; floribus subparvis extus dense cano-tomento- sis et setulosis, petalis sulfureis, styli laciniis stigmaticis atro- violaceis.
Hab. In montuosis aridissimis ditionis Montevideensis.Obs. Cormi saepe oblageniformes (40-75 mm alt. = 15-45
mm diam.) e nodulo centrali unico longe comoso-radicato10-40 oriundi, dense caespitoso-congesti, pulvinulos hemi-sphaericos(15-25cmdiam.=5-7cmcrass.)efficientes,colorevivide virides sub lente validaminute albo-atomati (an sem-per?); costae (4-5 mm lat.) sulco acuto parum profundo se-paratae; areolae orbiculares v. subellipsoideae (1,5-2 mmdiam.)leniterimpressae,spatio3-4mmsejunctae;aculeimar-ginales tenuiores (3-6 mm long.) ex albo v. melleo subhyali-
496 MUSEONACIONALDEBUENOSAIRES.
64
ni setacei, centrales 3 superi subradiantes vix fusci. infimuserectus rectus v. saepius leniter recurvus (10-15 mm long.)pallide e roseo ruber. Flores e margine umbilici enascentesmediocres (35-40mm long.) extus viriduli sed tomento densocanescentevestitiatquesetulisnigricantibusrigidulisarmati,petalislanceolatisacutis,staminumfilamentisetantherisau-reis,styloalboapicelaciniis7atro-violaceiscoronate.SpeciesE. concinno Mnv. peraffinis.
63. Echinocactus mammulosus Lem. = K. Schm., l. c., p. 388.Hab.SatfrequensincollinispampeanisArgentiniae,magis
tamen vulgatus in ditione Montevideensi.Obs.Specieshabitupeculiariet facilecitodignoscenda,sed
summopere polymorpha et formas v. varietates plurimas (abAuctoribusutspeciessusceptae) limitibuscertisaegreperspi-cuis, sistens.
a/ typica: cormuseglobosodepressus subcolumnaris simplexv.proliferus, colore obscure viridi, opacus, aculeis pallidis,radialibus subulatis 9-15, centralibus saepius 4 decussatis,caeteris validioribus.
b/ pampeana: cormus subglobosus simplex, colore obscure in-tensequeviridinonglaucescente,nitidulus, aculeis radiali-bus5-10albis rigidulis, centralibus2verticaliteroppositis,longioribus subfoliaceis saepe tortis pallidis.
c/ hircina: cormus primo subglobosus dein columnaris simplex,colore intense jucundequeviridi, nitidulus, aculeis 7-15 ra-diantibus albidis, centralibus 3 caeteris conspicue longiori-bus, duobus superis gracilioribus, altero infero conspicuerobustiore.
d/ submammulosa (Lem.): cormus e subgloboso columnaris,simplex v. proliferus, colore obscure viridi, subnitidulus,aculeis subulatis pallidis radialibus 5-7 subulatis, centrali-bussaepius3,caeterisparummajoribus,duobuslateralibus,altero infero.
64. Echinocactus Ottonis Lk & Otto = K. Schm., l. c., p. 391.Hab. Frequens in petrosis collinis prope Santa Ana, Mi-
siones.65. Echinocactus Arechavaletai Speg. (n. sp.)
Diag. Notacactus, parvus globoso-depressus, jucunde viridis; nitens; costis 5-11 semicylindricis obtusissimis continuis integer- rimis rectis sulco angustissimo acutissimoque, separatis; areolis paucis impressis; aculeis typice 10, 9 marginalibus radiantibus
SPEGAZZINI:CACTACEARUMPLATENSIUMTENTAMEN. 497
65
altero solitario centrali erecto, omnibus setaceis longis non pun- gentibus subaequilongis, rectis v. ± ve flexuosis; floribus apicali-bus majusculis, solitariis v. pauci-gregariis, extus dense rufo-la- natis, setulis ferrugineis armatis, petalis oblanceolato-subspathu- latis mucronulatis aureis, styli laciniis stigmaticis 10-12 atro- violaceis.
Hab. Abunde in collinis totius ditionisMontevideensis, ra-rius in petrosis Misiones.
Obs. Species pulcherrima distinctissima. Cormus supernehemisphaericusinferneturbinatus(60-65mmalt.=60-75mmdiam.)centroleniterumbilicatus;areolae(3-4mmdiam.)spatio15 mm sejunctae; aculei longiusculi (10-25 mm long.) setuli-formes primo rectiusculi dein tortuosi elastici subpellucidimarginales e roseo virescentes v. pallideflavescentes, centra-lis castaneus v. rubicundus. Flores erecti (60 mm alt.) extusdense squamosi, squamis absconditis ad axillas longe rufo-lanatisatquesetulisrigidulisrubicundisarmatis;petalisseri-ceo-nitentibus,staminumirritabiliumfilamentisaureis,anthe-ris ochroleucis, polline albido, stylo albo.
66. Echinocactus Schilinzkyanus Haag.jun.=K. Schm.,l.c.,p.394et Nacht. p. 107.
Hab.Rarusut videtur in collinis saxosispropeSantaAna,Misiones.
Obs. Flores saepius cleistogami.67. Echinocactus Grahlianus Haag. jun.=K. Schm., l. c., Nactr.
1898-902, p. 106.Hab.Hincindesporadicecumpraecedenteincollinispetro-
sis Misiones.68. Echinocactus pygmaeus Speg. (n. sp.)
Diag. Notocactus, pygmaeus, superne e globoso-hemisphaeri- cus inferne longe turbinatus, sordide viridis non v. leniter ciner- ascens; costis 13-21 obtusis parum prominulis, transverse sulca- tis et fere in tuberculis solutis; areolis minutis cinereis; aculeis parvis setaceis albidis 6-9, omnibus marginalibus adpressis rectis atque retrorsis; floribus ex umbilico apicali enascentibus, pro ratione majusculis, extus dense roseo-v. isabellino-tomento- sis, petalis lanceolatis acutis flavis, styli laciniis stigmaticis 6-7 crassiusculis ochroleucis.
Hab. Frequentissimus in montuosis totius ditionis Monte-videensis, rarius in collinis Prov. Entre Rios secus Rio Uru-guay.
Obs.Simplexv.caespitosus,parteterraeexertahemisphae-
anal. Mus. naC. bs. as., ser 3.a, t. iV. enero 18, 1905 32
498 MUSEONACIONALDEBUENOSAIRES.
66
rica v. subglobosa (10-30 mm diam.= 10-20 mm alt.) parteinfossa turbinata (10-25mmdiam.=15-35mmlong.);discussuperusprofundiusculeumbilicatus; costae sinuangusto acu-to parumprofundo separatae, sulco tranverso± ve impresso;areolae longitudinaliter ellipticae (1,5-2 mm long.) spatiobrevi 1,5-2,5 mm separatae; aculei subhyalini v. sordidealbidi, pedes scolopendrarum fere simulantes, retrorsi, supre-mi breviores (1-1,5 mm long.), infimi longiores (3-4 mmlong.); flores saepius cleistogami, rarius bene evoluti (20-25mm long.), extus inter tomento laxe longiusculeque setulosi,staminum filamentis et stylo albis, antheris et stigmatibussubflavescentibus.
69. Echinocactus pygmaeus Speg. var. phaeodisca Speg.Hab.Rarissima,utvidetur,incollinissaxosispropeTacua-
rembó ditionis Montevideensis.Obs.Varietasatyporecedenscostisminuselevatisvixstria
flexuosaseparatisettuberculisminusdistinctis,sedpraecipueareolis verticaliter ellipticis disco eximie pulvinulato-promi-nulo atro-ferrugineo donatis, aculeis hyalinis 0-12, arctissimeadpressis brevissimis (0,5-1.5 mm long.) omnibus subaequi-longis non retrorsis. Flores ut in typo.
70. Echinocactus microspermus Web. = K. Schm., l. c., p. 397.Hab.SatfrequensincollinisetmontanisaridisProv.Cata-
marca, La Rioja, Tucuman, Salta et Jujuy.Obs. Specimina numerosissima spontanea a me inspecta,
formamadhuctantummicrancistramK.Schm.omniasistunt;varietates sequentes distinguere ausus sum:
a/ erythrantha: floribus mediocribus, petalis oblanceolatis au-rantio-miniatis apice acutiusculis denticulatis non v. ra-rissime obsoleteque mucronulatis, staminum filamentis coc-cineis.
b/thionantha:floribusminoribus,petalisoblanceolatissulfureisapice obtusiusculis subretusis ac saepius minutissime mu-cronulatis, filamentis staminum aureis.
71. Echinocactus haematanthus Speg. (n. sp.)Diag. Notocactus, subglobosus obscure viridis subnitidulus;
costis 11 leniter crenato-undulatis, obtuse subtriangularibus; areolis suborbicularibus; aculeis marginalibus 6-8 radiantibus parvis gracilibus, 3 centralibus maximis divaricatis; floribus extus obscure virescentibus squamosis longeque lanatis, petalis atro-sanguineis, stigmatis laciniis 9-12 albis.
Hab. In montuosis aridissimis circa Amblaio, Prov. Salta.
SPEGAZZINI:CACTACEARUMPLATENSIUMTENTAMEN. 499
67
Obs.Speciespulcherrima.Cormussubparvus(60mmdiam.= 50mmalt.); costae rectae v. lenissime tortae acie obtusiu-sculae,sulcoangustoacutoqueseparatae;areolaealbo-cinera-scentes (5-6 mm diam.), spatio 8-10 mm separatae; aculeimarginales (5-10mm long.) adpressi v. subrecurvi, centrales,duolateralesetalteroinfero,leniterrecurviteretesvalidi(30-50mmlong.),omnespallidecinereiapicefuscescentes.Florespleurogeni, alabastro oblageniformi dense longeque e rufocinereo-lanato,extussquamistriangularibuscrebrisadaxillaslonge barbatis ornatis, petalis obovato-spathulatis obtusis,mucronulatis,staminumbiseriatorumfilamentisroseis,anthe-ris albis, polline flavo, styli albi laciniis stigmaticis concolo-ribus.
72. Echinocactus thionanthus Speg. (n. sp.)Diag. Notocactus, e globoso subcylindraceus, cinereo-vire-
scens; costis saepius 14 parum elevatis rotundato-subacutatis, leniter subdentatis; areolis longitudinaliter ellipticis; aculeis crassis rigidis rectis v. leniter sursum incurvis omnibus subae- quilongis cinerascentibus, 10 marginalibus radiantibus, 1-4 cen- tralibus verticaliter 1-seriatis; floribus pleurogenis mediocribus, extus dense squamosis, squamis apice reflexis cartilagineis sub- spinulosis, ad axillas cano-barbatis, petalis sulfureis v. citrinis, styli albo-virescentis laciniis stigmaticis 12 sordide carneis.
Hab. In altiplanitie petrosa aridissima prope Cachi, Prov.Salta.
Obs. Cormus mediocris (50-120 mm alt. = 60-100 mmdiam.) saepius simplex; costae rectae subtuberculatae, sulcomodice profundo obtusiusculo separatae; areolae cinereae (5-6mm diam.) spatio 10-15mm sejunctae; aculei rigidissimi sub-teretes basi obsolete bulbosuli (10-15mm long.) apice saepiusfuscescentes. Flores inodori erecti (45 mm long.), petalisellipticisapicesubretusisacmucronulatis,staminumfilamentisantherisqueochroleucis. Inparte interna ima tubi perigonialis substaminibusadestannulo dense longeque villoso rufescente!
73. Echinocactus chionanthus Speg. (n. sp.)Diag. Notocactus, ellipticus v. subcylindraceus, sordide cine-
reo-virescens; costis 13-15 parum elevatis rotundato-subacutatis, leniter undulatis; areolis longitudinaliter ellipticis; aculeis crassis rigidis rectis, omnibus subaequilongis cinerascentibusque, 7-9 marginalibus, centralibus plane nullis; floribus pleurogenis mediocribus, extus dense squamosis, squamis apice reflexis car-
500 MUSEONACIONALDEBUENOSAIRES.
68
tilagineis subspinosis, adaxillas cano-barbatis, petalis candidis, styli subvirescentis laciniis stigmaticis 13 albidis.
Hab. Inmontibus lapidosis aridis circaCachi, Prov. Salta.Obs.Facile varietas tantumalbiflora et aculeis centralibus
destituta speciei praecedentis, tubo perigoniali ima basi substaminibus annulo villoso rufescente etiam donata. Cormusmediocris (60-75 mm alt. = 50-60 mm diam.); costae sinuobtuso latiusculo separatae; areolae angustae (6mm long.=2,5 lat.) spatio 8-12mm sejunctae; aculei rigidissimi rectissi-mi adpressi (15-20 mm long.) pallide cinerei apice fusciduli;floresmediocres(45mmalt.)extusdensesquamoso-bracteati,parce cano-villosi, petalis staminibusque lacteis.
74. Echinocactus catamarcensis Speg. (n. sp.?)Diag. Notocactus, primo ellipticus dein cylindraceus, colore
viridi plus minusve cinerascente; costis 11-13 parum elevatis obtusiusculis dentato-crenatis rectis v. lenissime spiralibus; areo- lis verticaliter ellipticis; aculeis teretibus validis omnibus plus minusve erectis cinerascentibus apice fuscescentibus rectis v. le- niter sursum curvatis, 14-21 marginalibus, 4-7 centralibus le- niter longioribus crassioribusque serie longitudinali superpositis; floribus subparvis subapicalibus, extus sordide virescentibus squarrosis ac dense tomentoso-setulosis, petalis citrinis v. aureis, laciniis stigmaticis ochroleucis.
Hab.VulgatusincollinissaxosisaridissimispraeandinisinMendoza, San Juan et Catamarca.
Obs.AnEchinopsis catamarcensisWeb.hucducenda?Echi-nocactusStraussianusK.Schm.(l.c.,Nachtr.1898-902,p.90)hujusspeciei formamobscurioremetaculeisrobustioribusar-matam tantum sistere videtur.Cormus primo ellipsoideus dein longe cylindraceus (10-50
cm alt. = 8-12 cm diam.) sursum subattenuato-rotundatus,disco plano supremo angusto numquam inermi; costae (7-8mm alt.= 15-20 mm lat. bas.) sulco acutiusculo late apertodivisae; areolae pulvinulato-prominulae (8-12 mm long.= 4-6mmdiam.)cinereae;aculeimarginales10-20mmlong.,cen-tralesbulbosuli(25-30mmlong.).Floresmarginedisciapicaliscatervatim enascentes (45 mm alt.), extus dense crispulequevilloso-tomentosi et setulosi, staminum filamentis et styloalbis, antheris et stigmate ochroleucis. Varietates duo faciledistinguendae:
a/pallida: cormi color jucunde pallideque griseo-viridis. aculeiscrassis, cinereis apice castaneis.
SPEGAZZINI:CACTACEARUMPLATENSIUMTENTAMEN. 501
69
b/ obscura: cormi color obscure subcinerascenti-viridis, aculeisgracilioribus. cinereo-roseis apice fusco-rubris.
75. Echinocactus sanjuanensis Speg. (n. sp.)Diag. Notocactus ?, subglobosus primo obscure viridis opacus
dein sordide cinerascens; costis 13 rectis superne fere in tuber- culis antice gibbulosis solutis, inferne sensim continuis et subob- soletis; areolis majusculis; aculeis 15-19 in quoque areola omni- bus erectis, gracilibus sed rigidulis, 9-15 marginalibus 3-7 cen- tralibus isomorphis, in dimidio infero cinereis, in dimidio supero roseis v. rubro-castaneis, mox deciduis et tantum in disco supe- ro cormi persistentes. Flores adhuc ignoti.
Hab. Species rarissima inmontuosis aridissimis Prov. SanJuan.
Obs. Species habitu E. cinereo Ph. nonnihil accedens, sedaculeis in disco apicali cormi subpenicillatim tantum persi-stentibus valde longioribus subfasciculatis mox dignoscenda.Cormusmediocris (80-90mmdiam.etalt.); costaesinuacutosat profundo limitatae; areolae suborbiculares (4 mm diam)parte infera tuberculorum occupantes; spatio 4-5mm sejunc-tae; aculei recti v. leniter incurvi (10-25mm long.) basi leni-ter bulbosuli, basifugi breviores, basipeti longiores atquesaepius crassiores. Discus apicalis cormi omnino tomento de-stitutus.
76. Echinocactus denudatus Lk & Otto=K. Schm., l. c., p. 413.Hab. Rarissime in collinis prope Santa Ana, Misiones nec
non prope Carmelo secus Rio Uruguay in ditione Montevi-deensi.
Obs.Speciminaquaemihiadsunt formamHeuschkelianam Haag. jun. (Special offer of Choice Cacti, 1901, p. 15) exi-mie referunt.
77. Echinocactus Schickendantzii Web.=K. Schm., l. c.,p.415.—Nachtr. 1898-902, p. 122.
Hab.Satis frequensincollinissiccisProv.SantiagodelEs-tero, San Luis, Córdoba, La Rioja et Catamarca.
78. Echinocactus Saglionis Cels=K. Schm., l.c.,p.416—Nachtr.1898-902, p. 124.
Hab. Vulgatus in collinis aridis Prov. San Luis, La Rioja,Catamarca, Córdoba, Tucuman et Salta.
Obs.Speciesfloribussubglobosisbrevissimisfereinteracu-leos absconditis mox dignoscenda.
79. Echinocactus multiflorus Hook. — K. Schm., l. c., p. 404.Hab. Non rarus in collinis et montanis prope Córdoba.
Schickendantzi -> Schicken-dantzii
502 MUSEONACIONALDEBUENOSAIRES.
70
80. Echinocactus Stuckertii Speg. (n. sp.)Diag, Hybocactus e globoso depressus obscure viridis centro
leniter umbilicatus, costis 9-11 latis obtusis validiuscule denta- tis, tuberculis majusculis saepius basipete acute gibbosis; areolis ellipticis; aculeis omnibus marginalibus 7-9, quorum 6-8 late- ralibus horizontalibus, altero infimo verticali e terete compres- sulis adpressis leniter recurvis cinereis apice fuscescentibus; floribus e margine disci erectis mediocribus, extus glaberrimis e livescente obscure viridibus, subloricato-squamosis, petalis sub- spathulatis longe angusteque unguiculatis ex albo subroseis, stigmatis laciniis 12 albis.
Hab. IncollinisaridissimisProv.SanLuis,Córdoba,Tucu-man et Salta.
Obs.SpeciesE. multifloriHook.peraffinisethabituE. hyp-tiacanthi Lem. (confrt adumbr. K. Schm. l. c., p. 403, n. 70)sedstaturaminore,tuberculiscostarumminusevolutis,aculeiscentralibussemperetplanedeficientibusetpraecipue fabricapetalorum distinctissima.Cormusmediocris(60-65mmdiam.=35-40mmalt.),disco
leniter concavo-umbilicatus ibique tuberculatus sed fere iner-mis et inter tubercula parce hispido-tomentosulus; costae an-tice elevatae et acutae, postice applanato-obtusatae saepius etuberculis 3-5 efformatae; areolae majusculae longitudinales(7-9mm long.= 4-5mmdiam.) spatio latiusculo (10-15mm)sejunctae; aculei lignoso-rigidi (10-24mm long.) grosse squa-moso-pulverulenti. Flores inodori saepius solitarii (40 mmdiam.),squamisexternissemiorbicularibusmargineviolascen-ti-albicantibussensiminpetalistranseuntibusloricati;petalasubcarnosula, staminum filamenta et pollen flavida, stylusvirescens.
81. Echinocactus loricatus Speg. (n. sp.)Diag. Hybocactus? fusco-subcinerascenti-viridis opacus in-
ferne subtruncato-turbinatus, superne hemisphaerico -depressus, centro laxe modiceque infossus atque tomento cinereo-velutino denso vestitus; costis 13 rotundatis latis obtusissimisque conti- nuis non v. obsoletissime undulatis; areola ellipticis impressis; aculeis saepius 7 crassis rigidis adpressissimis atque recurvis et leniter retrorsis fusco-cinereis; floribus e tomento disci exsur- gentibus, erectis, extus glabris fusco-viridibus, squamis semior- bicularibus dense loricatis, petalis subcarnosulis ± ve roseis, stigmatibus albidis.
Hab. Semel tantum in aridis prope La Viña, Prov. Salta.
SPEGAZZINI:CACTACEARUMPLATENSIUMTENTAMEN. 503
71
Obs.SpeciesaCl.Schumannioinlitt.utvarietasE. denudati Lk & Otto sumpta, sed meo sensu longissime abhorrens necquidem comparanda, habita colore et praecipue stigmatealbido.Cormussimplex(14cmdiam.=6cmalt.),discuscentralis
tomentosus 3 cm diam.; costae rectae sinu angustissimo se-parataesuperne10mminterne30mmlatae;areolae inqua-que costa 5 ellipticae longitudinales (10 mm long. = 5 mmlat.), primoprominulae cinereo-velutinaedeinnudae infossaespatio7-10mmseparatae;aculei5-7, centralesplaneet sem-pernulli,semiteretesinferneapplanatirigidissimi(20-25mmlong. = 1-1,5 mm lat.) saepius leniter arcuato-retrorsi etrecurvi, inferi superioribus parum longiores, sordide cinerei,squamuloso-squarrulosi, apice nudi fuscescentes. Flores (70mmlong.)squamisexterniscrassiscarnosisroseo-albo-margi-natis, petalis crassiusculis± ve roseis, staminum filamentisantherisetstyloviolascentibus,laciniisstigmaticis16exalbosordide subroseis.
82. Echinocactus Monvillii Lem. = K. Schm., l. c., p. 410.Hab. Abunde in campis siccioribus Prov. Entrerios, rarius
in ditione Montevideensi secus Rio Uruguay.83. Echinocactus gibbosus DC. = K. Schm., l. c., p. 406.
Hab. Vulgatus in planitie et collinis Reipublicae Argenti-nae a flumine Chubut usque ad Córdobam.
Obs. Stirps pluries sub nominibus plurimis descripta,summopere variabilis, tubi perigonali (ovario incluso) brevi-tate, dimidia petala vix aequante, facile recognoscenda; va-rietates mihi obviae praestantiores et mentione dignae sunt:
a/ ventanicolaSpeg.=E. OttonisSpeg.(nonLk&Otto),Contr.Estud. Fl. Sierra Ventana, p. 27.
Cormuselliptico-globosus (60-120mmalt. etdiam.) sub-cinereo-viridis; costae 13 regulariter incrassato-tuberculo-sae rectae; areolae ellipticae spatio 10-12 mm separatae;aculei 12-18 (5-20 mm long.), quorum 3-5 centrales vixlongiores et basi bulbosuli, postice livido-cinerei, sursumpellucide ochroleuci; flores erecti (50-55 mm long.).
Secundum Cl. Weber haec varietas speciem autonomamEchinocactum SpegaziniiWeb. nuncupandam sistit; secun-dum Cl. Schumann e contra typum Candolleanum refert.
b/ typica Speg. (meo sensu). Cormus globoso-depressus (60-85mmalt.etdiam.)obscureviridis;costae13subirregulariter
Schumam -> Schumann
Monvillei -> Monvillii
504 MUSEONACIONALDEBUENOSAIRES.
72
incrassato-tuberculosae, rectae; areolae ellipticae spatio12-18 mm sejunctae; aculei saepius 15 (12-22 mm long.),quorum1-3 centrales validiores basi bulbosuli, postice sor-didopurpurascentesanticecinereo-fulvescentes;floreserec-ti (65 mm long.).
c/ leonensis Cels = var. chubutensis Speg., Nov. add. ad Fl.Pat., n. 936. Cormus superne hemisphaerico-depressus in-ferne turbinatus infossus (50-150 mm alt. = 50-100 mmdiam.) obscure glaucus et fusco-viridis: costae 12-13 sub-irregularitermodiceque tuberculosae; areolae ellipticae su-periores disci saepius inermes, laterales semper armatae;aculei 5-6, quorum5 radiantes et alter centralis (5-20mmlong.), fusco-atri apice pallidiores; flores magni (85 mmalt.) albi.
84. Echinocactus platensis Speg.=Speg.,ContribuciónalEst.delaFloradelaSierraVentana(1896),p.28—E. QuehlianusF.Haa-ge bei Quehl inM. F. K. ix, 43, x. 152 abb.—K. Schm., l. c.,Nachtr.1898-902,p.120—E. gibbosusDC.var.platensisSpeg.,Not. syn.,n.5 inAn.Mus.Nac.deB.Aires, t. iV, (1903),p.7.
Hab.VulgatusinmontuosisaridisSierraspampeanas(Ven-tana, Curámalál, Olavarria etc.) et prope Córdoba.
Obs. Species nonnihil polymorpha, varietatibus pluribusE. gibbosi DC. proxima et saepe ab illis aegre distinguenda,floribus inspectis tamenmox recognoscenda, parte cylindrico-tubulosa(ovarioincluso)perigoniipartemsuperam, turbinatam et solutam in petalis, aequante v. saepe superante.Varietates magis insignes mihi videntur:
a/ typica: cormus e globoso cylindraceus obscure glaucescenti-viridis (8-10 cm alt.= 6-10 cm diam.); costae saepius 14,valideobtusequetuberculatae;aculei5-7 (centralessemperet plane deficientes) validiusculi (5-15 mm long.) adpressirectiv.flexuosi;floreserecti (55mmlong.) tuboperigonialiphylla alba vix aequante.
b/ Quehliana (F.Haage): cormus depresso-globosus (3-5 cm alt.et diam.) e glauco viridis; costae 8-11 valide tuberculatae;aculeisaepius5,omnesradialesrectiv.recurvi(5mmlong.)adpressi; flores erecti (60-70 mm long.) tubo perigonialiphylla alba parum superante.
c/ leptantha:cormimagnitudo,coloretcostaeatinpraecedente;aculei saepius 7 validiusculi (7-10 mm long.) arcte ad-pressi recti v. recurvi: flores erecti elongati graciles (60-65mmlong.),tuboperigonialiphyllisalbistrientelongiore.
c/ -> b/
SPEGAZZINI:CACTACEARUMPLATENSIUMTENTAMEN. 505
73
d/ parvula: cormus e globoso ellipticus, parvus v. pusillus (10-30mm diam. et alt.) sordide cinereo-virescens; costae sae-pius13 rectae, obtusemultituberculatae;aculei5-7, subse-tacei saepe flexuosi valde adpressi (2-4 mm long.) cinera-scente-albidiomnesradiantes;floreserectiprocormistaturamagni(45-60mmlong.),tuboperigonialigracilipetalaalbasat superante.
85. Echinocactus stellatus Speg. (n. sp.)Diag. Hybocactus, obscure fusco-viridis opacus, inferne eximie
obconoideus, superne concavus, planus v. vix convexus; costis 7-11 radiato-stellatis obtusis eximie tuberculatis, tuberculis valide gibbosis; areolis impressis; aculeis saepius 3 omnibus radiantibus gracilibus brevibus arcte adpressis et saepius recurvis sordide cinereis; floribus e centro cormi exsurgentibus saepius gregariis erectis mediocribus extus obscure fusco-viridibus glabris, laxe squamosis, phyllis albis v. albo-roseis, stigmatibus albidis.
Hab.FrequensincollinisaridisinCórdoba,LaRiojaetCa-tamarca.
Obs.Speciesdistinctissima,silvestrissupernesemperconcavararius plana, culta saepius leniter convexa v. subhemisphae-rica, praecedenti certe affinis, sed statura majore et costiseximie stellatis et grosse regulariterque dentatis distincta.Cormus simplex (75-125 mm diam. = 25-50 mm alt. partesubterranea inclusa), centro vix umbilicatus ibique saepeparce hirsuto-velutinus; costae rectissimae sulco acuto sepa-ratae, e tuberculis 4-8 scalariter dispositis bene separatis (5-7mmalt.) basipete grosseacutequegibbosis efformatae; areolaespatio 5-10 mm separatae longitudinales fere lineares (4 mmlong.= 1mm lat.); aculei subulati (5mm long.) rarius 5 acu-ti rigiduli sed vix pungentes; flores (60-65 mm long.) gracilessaepiusnumerosi,squamisexternissensiminpetalatranseunti-bus et sensim latius albo-cinctis, phyllis oblanceolatis, stami-numfilamentisstyloetstigmatibusalbis,antherisochroleucis.
86. Echhinocactus Baldianus Speg. (n. sp.)Diag. Hybocactus, parvus globoso-depressus, obscure subcine-
rascente-viridis; costis 9-11 latis et obtusissimis, sulco acuto pro- fundiusculo limitatis, fere in tuberculis solutis; areolis parvis; aculeis gracilibus saepius 5, omnibus marginalibus radianti- bus adpressis sordide pallideque cinereis; floribus apicalibus erectis mediocribus extus obscure glauco-viridibus glaberrimis laxe squamosis, squamis sensim in phylla intense purpurea tran- seuntibus, laciniis stigmaticis brevibus 6 albo-ochroleucis.
506 MUSEONACIONALDEBUENOSAIRES.
74
Hab.RarissimeinmontanispropeAncasti,Prov.Catamarca.Obs.Cormussimplex (4-7 cmdiam.=2,5-4 cmalt.) centro
leniter depressus non lanatus; costae rectae (5-8 mm alt. =10-15 mm lat. bas.), tuberculis 4-6, supremis confluentibus,infimiseximieseparatis, inaequilateralibusatquemarginein-fero saepius± ve gibbosis efformatae; areolae valide impres-saesubellipticae(3mmlong.=1,5mmdiam.)spatio5-7mmseparatae; aculei 3-7 recti v. leniter recurvi (7-12mm long.),centrales semper et plane nulli; flores solitarii v. 2-3-gre-garii fere e margine umbilici cormi exsurgentes (35-40 mmlong.) laeves extus laxe squamosi ac obscure glauco-virides,petalis pulchre purpureis v. roseo-purpureis, staminum fila-mentisetstyloroseo-purpureis,antherisetlaciniisstigmaticisex albo ochroleucis.
87. Pfeiffera ianthothele (Mnv.) Web. = K. Schm., l. c., p. 610.Hab. Vulgata ad truncos arborum, Prosopidum praecipue,
in Santiago del Estero, Chaco, Salta, Jujui, Tucumán, Cata-marca et La Rioja.
88. Rhipsalis Lorentziana Griseb.=Grisb., Symb. ad Fl. Arg., p.139, n. 832.
Hab.NonraraadtruncosarboruminsilvisCatamarca,Tu-cumán et Salta.
Obs.Cl.C.Schumannus inMonographiaCactacearumspe-ciemomisit,etsidistinctissima.Phyllocladialanceolata(10-30cm long. = 2-4 cm lat.) distiche prolifera subtenuia (1 mmcrass.) jucunde viridia opaca, utrinque plus minusve longeattenuataapiceobtusiusculeacutata,marginealterni-dentata,dentibus obtusis (saepius 15mm long.) superne angulo rectotruncatis angulo interno non v. vix puberulo plane inermi,costa mediana semper sat manifesta, lateralibus alternis adsinusdentiumvergentibusminusperspicuis.Floresnumerosiadaxillasdentiumsolitarii,ovarioomninoexertoacutetetra-gono lateribus concavis angulis subulatis (7 mm long. = 4mm diam.) viridi glabro laevi inermi, perigonio albo (8mm long.) phyllis tetrastichis saepius 10, intimis subellipti-cis (7mm long.= 3mm lat.), staminibus∝ albis, stylo erec-to albo-virescente, apice stigmatibus 4 revolutis concoloribusornato.Fructusatro-purpureus (8mmlong.=4-5mmdiam.)e globoso obtuse subtetragonus. lateribus convexis, sat suc-cosus, semina nigra parva 1-3 includens.
89. Rhipsalis squamulosa (S.D.)KSchm.=K. Schm.,l.c.,p.647.Hab.NonraraadcorticesarboruminsilvisChacoborealis.
obcure -> obscure
subalatis -> subulatis
SPEGAZZINI:CACTACEARUMPLATENSIUMTENTAMEN. 507
75
Obs. Phylla florum ex albo rosea tristicha, intima lineari-lanceolata (5-6 mm long.= 2 mm lat.); stamina alba; stylusex albo roseus apice laciniis stigmaticis 5 sordide subroseiscoronatus.Fructusexertussubglobosus (7mmlong,etdiam.)superneresiduisperigoniicoronatus,deorsumvillo±vecinc-tus intense pulchreque violaceus, glaberrimus laevissimus,extus cortice crasso succoso violaceo tectus, intus vacuus, ca-vitateseminibuselliptico-navicularibus(puliciformibus)utrin-que acutiusculis cannabis (1,5mm long.= 0,75mm lat.) lae-vibus castaneo-atris farcta.Plantavariatviridisv.plusminusve intenseviolaceav. li-
vescens.90. Rhipsalis tucumanensis Web.=K. Schm., l. c., p. 645.—R.
pentapteraGriseb.(nonPf.),Symb.adFlor.Arg.,p.139,n.831.Hab.VulgataadtruncosarboruminsilvisCatamarca,San-
tiago del Estero, Tucuman et Salta.91. Rhipsalis penduliflora N. E. Br. = K. Schm., l. c., p. 628.
Hab. Non communis ad truncos arborum in silvis propeSanta Ana, Misiones.
92. Rhipsalis Saglionis Lem. = K. Schm., l. c., p. 627.Hab.Ad truncosProsopidum sat rara in silvisProv.Entre
Rios nec non in ditione Montevideensi.93. Rhipsalis aculeata Web. = K. Schm., l. c., p. 634. — Cereus
Donkelairi Griseb. (non S. D.), Symb. ad Fl. Arg., n. 829.Hab.FrequensadcorticesarboruminsilvisChacoaustrali
et boreali, Santiago del Estero, Tucumán, Catamarca, LaRioja et Salta.
94. Rhipsalis lumbricoides Lem. = K. Schm., l. c., p. 632.Hab. Stirps omnium frequentissima ad corticem arborum,
rarius ad rupes muscosas, Montevideo, La Plata, B. Aires,Chaco boreali et australi, Entre Rios, Corrientes, Misiones,Santiago delEstero,Córdoba,Catamarca, Tucumán, Salta etJujui.
95. Opuntia brasiliensis Haw. = K. Schm., l. c., p. 655.Hab. Rarissime spontanea in silvisMisiones, etsi in hortis
urbanis (Buenos Aires et Montevideo) saepe culta.Obs. Trunci nunquam stipitiformes et semper plus minus-
vecompressi,irregulariterramosialtitudinemmediocrem(1-4m) attingentes; fructus eximie globosus (35 mm long. = 32mm diam.) pallide flavus v. sordide subcitrinus, pulpa albafarctus,seminibuspaucissublenticularibusinaequilateralibus
508 MUSEONACIONALDEBUENOSAIRES.
76
ac rostratulis (8-9 mm long. = 6,5-7 mm lat. = 4,5-5 mmcrass.) tunica longe fibrilloso-villosa vestitis.
96. Opuntia argentina Griseb. = Grisb., Symb. ad Flor. Argent.,p. 140, n. 834.
Hab. NonrarainsilvisdensioribusJujui,Chacoborealisetaustralis nec non in Misiones.
Obs. Species praecedenti, inconsulte a Cl. Schumanno ad-scripta, etsi affinis eximie distincta.Trunci arborei (5-15 m alt.) perfecte cylindrici fere stipiti-
formes, in parte supera tantum patentim et subverticillatimramosi; phyllocladia illisO. brasiliensis Haw. fabrica similli-masedsaepiusnonnihilminoraacmagissuborbicularia(5-12cm long.= 3-8 cm lat.= 1-3 mm crass.); flores marginales,ovario conoideo viridi (20-25 mm long. = 10-12 mm diam.),petalissubtristichis,intimiselliptico-spathulatis(18mmlong.= 8 mm lat.) virescenti-citrinis, sericeo-nitentibus, stamini-bus albis a petalis annulo longe albo-villoso separatis, styloalbo apice laciniis stigmaticis flavo-virescentibus coronato.Fructus eximie elavatus (50mm long.= 25mmdiam.) ob-
scure purpureo-violaceus, pulpa vinicolore farctus, seminibusparcis sublenticularibus (5-6mm long.= 2,5-2,75mm lat. etcrass.) subglabris donatus.
97. Opuntia subulata Eng. = K. Schm., l. c., p. 680.Hab. In hortis urbium S. Juan et Catamarca culta et in
collinis circumstantibus spontanea (ego non vidi!) dicitur.98. Opuntia Verschaffeltii Cels.var.digitalisWeb.=K. Schm.,l.c.,
p. 685.Hab.Frequensinsummismontibus(1.500-3.000malt.s.m.),
Prov. Salta et Jujui.Obs. Species pulchella fere omnino inermis; flores saepius
cleistogami; normales aperti mihi adhuc ignoti.99. Opuntia Salmiana Parm. = K. Schm., l. c., p. 688.
Hab. Frequens in aridis silvosisProv.Santiago delEstero.Obs. Species molestissima ab incolis uturungo-wakacina
nuncupata.100. Opuntia Spegazzinii Web.=K Schm., l. c.,p.689—O. albi-
flora K. Schm., l. c., Nachtr. p. 152.Hab.FrequensincollinisaridissimisSanLuis,Córdoba,La
Rioja, Catamarca, Salta, Tucumán et Jujui.Obs. Trunci erecti (25-70 cm alt.= 10-15mm diam.) plus
minusve divaricato-ramosi, cylindrici. areolae minutae remo-
Verschaffelti -> Verschaffeltii
SPEGAZZINI:CACTACEARUMPLATENSIUMTENTAMEN. 509
77
tae, primo aculeis destitutae dein 1-5 aculeatae; aculei seta-cei rigiduli (3-10 mm long.) cinerei. Flores pleurogeni,ovario clavato (28 mm long. = 10 mm diam.) viridi glabro;phyllaperigoniipolystichaoblanceolatav.subspathulataalbarosea v. lenissime ochroleuca (nunquam flava cnfrt l. c.!);staminumfilamentaalbo-virescentia,antheraeetpollenalba;stylus et stigmatis laciniae 3-5 albae. Fructus clavatus v.obovatus (25-30mm long.= 12-15mmdiam.) intus extusqueintenserubro-violascens, saepiussubabortivusacdenseproli-ferus; propagula subglobosa (7-10 mm diam.) atro-v. sub-glauco-viridia, dense glochidiato-aculeata.
101. Opuntia Schickendantzii Web. = K. Schm., l. c., p. 688.Hab.NonrarainmontibusaridissimisLaRioja,Catamarca
et Salta.102. Opuntia Weberi Speg. (n. sp.)
Diag. Tephrocactus, caespitosus, longe intricateque subsetuloso- aculeatus; articulis flavescenti-viridibus cylindraceis erectis, dense loricato-subtuberculiferis; aculeis 5-7, quorum 3-5 infe- ris breviusculis subsetaceis retrorse-adpressis, 2-3 superis erectis pallide ex albido roseo-rufis longissimis crassioribusque sed vix pungentibus; floribus subapicalibus parvis, ovario ovato superne breviter aculeifero, corolla rotata flavida; fructu sicco, intus glochidiifero, seminibus constipatis contorto-gibbulosis glabris.
Hab. Sat rara in montibus Sierra Pié de Palo, Prov. SanJuan, et prope Molinos Prov. Salta.
Obs.Caespitesplusminusvedensi(20-30cmdiam.=10-18cmalt.);articuli foliisomninodestitutiapiceobtusiusculi (2-6cm long.= 1,5-2 cm diam.), tuberculis dense constipatis spi-raliterdispositis obtusis subtetragonisparumprominulis (5-6mmlat.etlong.)tecti;areolaeimpressaeparvae;aculeiminorespallidi (3-10mm long.), validiores subpellucidi recti v. leniterflexuosi (30-50mm long.); flores solitarii inter aculeos subab-sconditi, ovario dimidio infero lanatulo; fructus siccus albes-cens(10mmalt.etdiam.);pericarpiummembranaceo-subcrus-taceum,frustulatimdeciduumintuspenicillisroseisglochidio-rum armatum; semina lignicoloria nodulo centrali ala crassaobtiusissima concolore cincto.
103. Opuntia hypsophila Speg. (n. sp.)Diag. Tephrocactus?, parvus, caespitoso-ramosas, pallide vi-
ridis mox cinerascens; articules e globoso cylindraceis obsolete subconferteque tuberculiferis; areolis infossis; aculeis 3-5 su-
Schickendantzi -> Schicken-dantzii
510 MUSEONACIONALDEBUENOSAIRES.
78
bulatis mediocribus non v. vix pungentibus, divaricatis et subtor- tis mox sordide fuscis. Flores fructusque ignoti.
Hab.InfissurisrupiuminAndibus(2.500-4.000malt.s.m.)Prov. Salta.
Obs. Species magnitudine et articulorum fabrica praece-denti certe cognata, facie tamen O. Verschaffelti Cls var.digitali Web. valde accedens, ab utraque tamen distincta vi-detur.Caespitesparvi(5-10cmalt.=7-15cmdiam.)primajuven-
tutejucundeviridesdeinsordidecinerei;ramiglobosi,ellipticiv. cylindracei (15-30mm long.= 12-15mm diam.); tuberculidepressi vix prominuli (3-4 mm long. = 6-7 mm lat.) densespiraliter dispositi; areolae primo prominulae crispule albo-tomentosae, deinnudae impressaeac sordide cinereae; aculeitypice 7, supremi minoras infimi longiores, radiantes omnesv.1centraliserectus(5-15mmlong.),primosetaceialbi,deinincrassatuli cinerei, postremo fuscescentes.
104. Opuntia aoracantha Lem. = K. Schm., l. c., p. 691.Hab.VulgatissimalocisaridissimissubsalsisMendoza,San
Juan, Catamarca, La Rioja et Jujui.Obs.Speciesdistinctissimaetsicolorestaturaaculeorumque
numero ac longitudine sat variabilis: corolla rotata magnacandida,fructussiccus,frustulatimirregulariterquedehiscens,subglobosus (25-30 mm alt. et diam.) superne subtruncatusatque profundiusculeque umbilicatus ibique margine saepeaculeis1-5(5-25mmlong.)armatus;pericarpiumcoriacellum,intus pulvinulos crassos (loco pulpae) pilorum rigidorum exalborubescentium(anmeliusglochidia?)vestitum;seminaalbamajusculasublenticularia(7-8mmdiam.)sericeo-nitentia,pe-nicilla glochidiorum hinc inde saepe armata, ala crassissimasuberosa integra obtusa cincta.
105. Opuntia diademata Lem. = K. Schm., l. c., p. 692.Hab. Vulgatissima locis aridissimis Prov. Mendoza, San
Juan.LaRioja.Catamarca,Salta,JujuietSantiagodelEstero.Obs.Stirpsverepolimorphastaturacolore fabricaarticulo-
rumaculeis etc. summopere ludens.Floresparvi subapicales,ovario glabro cinereo obovato turbinato (10mmalt. et diam.)minute 20-24 subtuberculato-areolato, areolis infossis lanatu-lis et aculeolis brevissimis (0,5-1 mm long) rubicundis ad-pressisarmatis, corollis rotatis (20-25mmdiam.), phyllisfla-vis. Fructus sicci obovati (15-20 mm long. = 10-12 mm
SPEGAZZINI:CACTACEARUMPLATENSIUMTENTAMEN. 511
79
diam.) sordide cinerei, pericarpio papyraceo-coriaceo frustu-latim deciduo, intus grosse penicillato-glochidiato, glochidiisrubellis v. lividulis, semina (5-6 mm diam.) densissime con-stipata irregulariter orbiculari-polygona, scrupuloso-undulatalignicoloria.Varietates facilius recognoscendae mihi videntur:
a/ inermis: articulis viridibus cylindraceis (50-100 mm long.=20-35mmdiam.)rectisv.incurvo-subbotuliformibus,trans-verse corrugatis, areolis infossis parummanifestis semperinermibus.
b/ oligacantha: articulis cinereis subglobosis (20-50mm long.=20-30 mm diam.) sublaevibus, areolis prominulis, aculeistenuiter papyraceis latiusculis patulis 1 v. 2 armatis.
c/ polyacantha: articulis cinereis, cylindraceis subglobosis v.obovatis(25-70mmlong.=20-25mmdiam.)transversele-niter corrugatis, areolis parumprominulis, aculeis papyra-ceis latiusculis rigidulis erectis 3-5 armatis.
106. Opuntia Schumannii Speg. (n. sp.)Diag. Tephrocactus, exaculeatus, caespites pulviniformes
efficiens; articulis dense constipatis ellipticis v. subovatis, obscu- re griseo-virescentibus, obtuse tuberculatis; tuberculis areola dense breviterque glochidiato-penicillata valide prominula donatis; aculeis semper et plane nullis; floribus adhuc ignotis.
Hab. Semel abunde prope Molinos, Prov. Salta.Obs. Articuli polystiche dense glomerati pulvinulos subhe-
misphaericos (15-25 cm diam. = 5-10 cm crass.) compactiu-sculos constituentes. Articuli botryose superpositi (30-40mmlong.=18-24mmdiam.)subnitiduli,areoliscirciter24ornati;areolae e penicillis cylindraceis (3-4 mm diam.) cinereis glo-chidiorum efformatae sat prominulae.Speciespulcherrima,O. diademataeLem.cognatasedcerte
distinctissima.107. Opuntia australis Web. = K. Schm., l. c., p. 692.
Hab. Abunde in aridis saxosis inter Rio Gallegos et RioSanta Cruz, Patagonia australis.
Obs. Species O. Darwinii Hensl. non v. vix distincta etejusdemvarietatemarticulis validioribus et aculeis nonnulliscentralibus latioribus facile tantum sistens.
108. Opuntia platyacantha S. D. = K. Schm., l. c., p. 693.Hab.FrequensinaridissaxosisinterRioChubutetRioCo-
lorado, Patagoniae septentrionalis.
Schumanni -> Schumannii
512 MUSEONACIONALDEBUENOSAIRES.
80
Obs. Dense pulvinato-caespitosa; aculei in quaque areolasaepius 3 tantum, duobus lateralibus, altero infero. Florespraecedentis simillimi, corolla etiam flava donati.
109. Opuntia andicola Pfeiff. = K. Schm., l. c., p. 693.Hab.Nonrara inmontibus (usque3.000malt.s.m.)circa
Mendoza.Obs. Flores praecedentium, corolla rotata pallide flava v.
citrina donati.110. Opuntia Darwinii Hensl. = K. Schm., l. c., p. 695.
Hab. Abunde in aridis saxosis Patagoniae centralis a RioSanta Cruz ad Rio Negro usque.
Obs. Flores flavi ut in praecedentibus.Specieshaecettresanterioresfacillimeuniustantumvarie-
tates sunt!111. Opuntia ovata Pfeiff. = K. Schm., l. c., p. 696.
Hab.SemeltantuminalpinisCerrodelosCordobesespropeMendoza.
Obs: Flores illis praecedentis simillimis, corolla rotata(25-30 mm diam.) pallide aurantiaca.
112. Opuntia nigrispina K. Schm. = K. Schm., l. c., p. 695.Hab. Abunde in rupestribusmontanis totius Valle Calcha-
quí in Prov. Salta et Jujui.Obs. Pulvinuli hemisphaerico-applanati (25-50 cm diam.
= 10-20 cm crass.); articuli elliptici (20-25mm long.= 12-15mm diam.) jucunde virides, subnitiduli; areolae prominulaeglochidiato-penicillatae; aculei 1-3, rarius 5, erecti rigiditeretes (20-30 mm long.) cornei, primo sordide roseo-flavidisubpellucidi, dein a basi ad apicem nigrescente, per aetatemnigri opaci. Flores mediocres, petalis citrinis.
113. Opuntia ficus-indica (L.) Mill. = K. Schm., l. c., p. 719.Hab. Culta et vulgatissima in omnibus Provinciis septem-
trionalibus Corrientes, Misiones, Chaco, Jujui, Salta, Tucu-mán,SantiagodelEstero,Catamarca,LaRioja,Córdoba,SanLuis.
Obs.Fructusvirescenti-flavidusdulcissimusacgratissimus,cibum aestivale incolarum constituit.Species statura, colore, numero et magnitudine aculeorum
nonnihil ludens et ejusdem varietates nobiliores sunt:var. gymmocarpa (Web.): articulis viridibus majoribus, areolis
(praecipue fructuum) aculeis fere omnino destitutis.var. decumana (Haw.): articulis glaucescentibus, areolis (fruc-
tuum exceptis) aculeis 1 v. 2 brevibus albidis armata.
Darwini -> Darwinii
SPEGAZZINI:CACTACEARUMPLATENSIUMTENTAMEN. 513
81
114. Opuntia cordobensis Speg. (n. sp.)Diag. Vulgaris, subarborea, trunco e cylindraceo compresso
sordide cinereo, horride fasciculatim aculeato; articulis elliptico- rhombeis majusculis, subtenuibus cinerascenti-viridibus; areolis sat prominulis numerosis; aculeis in quaque areola 1-6, albis; floribus saepius marginalibus erectis, ovario obconico majusculo non aculeato glauco; petalis sulfureis; fructu turbinato intus extusque pallide flavo plus minusve irregulariter roseo-tincto, saepius seminibus destituto.
Hab.FrequensadsaepescircaCórdoba,LaRioja,Catamar-ca et San Juan.
Obs. Species habituO. Labouretianae H. (secundum speci-mina inLa Mórtola culta) valde similis, a qua tamen fructu,intus extusque flavido distincta. Trunci (1-2 m alt.= 20 cmdiam.=7-10cmcrass.)denseareoliferi,areolisorbicularibus(15mmdiam.)aculeis12-24majusculiseteretisubapplanatissaepetortis(10-80mmlong.=1-1,5mmcrass.)exalbosubci-nereis armatis. Articuli juniores (30-40 cm long.= 18-22 cmlat.=1,5-2cmcrass.)utrinqueplaniusculiet inquoque late-recirciter60areolisornati,margineobtusi;areolaeprominu-laetuberculato-decurrentesaculeissaepius3quorum2superisalteroretrorsoinfero,donatae.Floresmajusculiovariocirciter34 colliculoso-areolato (60mm long.= 30mmdiam.); corollarotata,petaliscirciter12, intimisobovatis (40mmlong.=20mmdiam.);fructus(80mmlong.=35mmdiam.)parumsuc-cosus et sapidus.
115. Opuntia tuna (L.) Mill. = K. Schm., l. c., p. 723.Hab.Cultasedrarius inChacoaustraliet inProv.Santia-
go del Estero.116. Opuntia anacantha Speg. (n. sp.)
Diag. Platyopuntia, inarmata, intense viridis opaca procum- bens v. scandens; articulis ellipticis v. lanceolatis utrinque acu- tiuscule attenuato-acutatis laevibus, areolis parvis non promi- nulis; floribus majusculis numerosis ovario turbinato-obovato, phyllis aurantiacis; fructu obovato succoso mediocri extus ob- scure rubro purpureo, intus albus, seminibus suborbicularibus fuscis breviter villosis factus.
Hab.NonrarainsilvisdensisSantiagodelEsteroetChacoaustralis.
Obs. Trunci ramos elongatulos decumbentes et radicantesv. adscendenti-scandentes (1-2,50 m long.) gerentes; articuli
anal. Mus. naC. bs. as., ser 3.a, t. iV. enero 18, 1905 33
514 MUSEONACIONALDEBUENOSAIRES.
82
juniores saepius unicolores rarius sub areolis macula decur-rente subpurpurea lineari notati, senescendo saepius lenitersubglaucescentes majusculi (15-40 cm long. = 3,5-7 cm lat.= 5-20 mm crass.); areolae parvae ellipticae (3 mm long.=2mmlat.)cinerascentessaepiusinermes,rarissimeinunoal-terovearticulovetustoaculeosubabortivoarmatae.Floresnu-merosimajusculi,ovario(40-65mmlong.=20-22mm.diam.)saepius 12-15-areolifero, corolla rotata (50 mm diam.), phyl-lis aurantiacis, staminumfilamentis albis, antheris etpollinesulfureis, stylo sublageniformi ex albo roseo laciniis 6-9 con-coloribus coronato. Fructus (45 mm long. = 30 mm diam.),pulpa gummosa acida, seminibus discoideis (3mmdiam.) ro-stratulis.
117. Opuntia microdisca Web. = K. Schm., l. c., p. 743.Hab. In summitate montium inter Tucumán et Salta non
rara.Obs. Repenti-caespitosa, e pallide virescente glaucescenti-
viridis; articuli obovati non v. inaequilaterales (60 mm long.=35mmdiam.)deorsumsubattenuati, sursumobtuserotun-dati, margine obtusi crassi (10-15 mm crass.), utrinque pla-niusculi (superne plani, inferno convexuli), in quoque latere28-36 areoliferi; areolae eximie tuberculato-decurrentes sub-orbiculares (2mmdiam.)primoochraceaedeincinereae;acu-lei 7-8, 1 v. 2 tantum centrales saepius longiores (15-20mmlong.), reliqui marginales (5-15 mm long.) omnes retrorsi te-nues albidi v. albido-cinerascentes. Flores marginales medio-cres,ovarioturbinato(16mmlong.=13mmdiam.)parcetu-berculifero-areolato, corolla rotata, phyllis externis viridi-bus, intimisobovatisobtusisrubro-purpureis(10-15mmlong.=10-13mmlat.),staminumfilamentispurpureis,antherisetpolline ochroleucis, stylo albido apice laciniis stigmaticis 6-8brevibus prasinis coronato.Fructus rubri ab incolis ad lanam tingendam adhibiti et
airampo vocatis.118. Opuntia aurantiaca Gill. = K. Schm., l. c., p. 744.
Hab. In collina saxosa «Cerro» vocata prope Montevideo.Obs.Speciesabomnibusaffinibusovariorumareolisaculeis
setiformibus 3-5 fere omnibus armatis dignoscenda, loco cita-to tantum inventa, nec ameadhuc circaMendozamobserva-ta; specimina uruguayensia cum illis sub hoc nomine in LaMórtola cultis et a me inspectis plane conveniunt et transi-tum ad Cylindropuntiam constituunt.
SPEGAZZINI:CACTACEARUMPLATENSIUMTENTAMEN. 515
83
Caespitoso-erecta v. subprocumbens intricata humilis(15-30cmalt.);articuli junioreslinearesv.subclavati,teretesv. e latere leniter compressi (5-15 cm long. = 10-15 mmdiam.=8-10mmcrass.)jucundevirides,areolisalbissatpro-minulis, per aetatem elliptico-lineares definite compressi etsisatcrassiobscureatro-virides,areolisvixprominuliscinereis;aculei in areolis ramorum novellorum typice 6, 3 superi an-trorsi validiores, centrali crassiore 10-15 mm long., 3 inferiretrorsi parvi subsetacei pallide rubri v. castanei, in areolissenescentibus3 tantumsubaequilongi (15-20mm long.) diva-ricati sordide cinereo-fusci. Floresmajusculi, ovario clavulato(22-25mm long.= 12-15mmdiam.), phyllis latissime obova-tis aurantiacis; fructus clavulati (25-30 mm long. = 15 mmdiam.) extus rubro-purpurei, intus violaceo-rubri, seminibuslenticularibus (3-4 mm diam.) subfuscidulis villosis farcti.
119. Opuntia montevideensis Speg. (n. sp.)Diag. Platyopuntia, armata, caespitosa erecta v. decumbens,
atro-viridis; articulis planiusculis obovato-ellipticis subparvis; areolis non v. vix prominulis; aculeis typice 5, quorum 3 centra- libus serie longitudinali superpositis validis patulis elongatis 2 caeteris setiformibus retrorsis adpressissimis, albido-cinereis sub- teretibus; floribus paucis subapicalibus, ovario elongato-clavulato pallide viridi, corolla rotata phyllis aurantiis; fructu clavulato extus intusque atro-purpureo, seminibus lanatis.
Hab. Vulgata in Cerro de Montevideo et in rupestribusprope La Colonia.
Obs.Speciesamecumpraecedentesemperconfusa,sedse-dulius perscrutata certe bene distincta videtur; caepites laxeintricati subhemisphaerici (30-50 cm alt. as 50-75 cm diam.);articuli subcrassiusculi (5-10 cm long, = 2,5-3,5 lat. = 7-8mm crass.) deorsum attenuati sursum rotundatuli; areolae10-14 in quoque latere non v. vix prominulae elliptico-sub-orbiculares (3 mm diam.) cinereae, saepe infernemacula de-currente obscuriore obsoleta ornatae; aculei in juventute sub-mellei serius ex cinereo subrosei, saepe leniter applanati actorti,centrales1-2,rarius3,erectiv.patuli,medianolongiore(20-30 mm long.), reliqui parum breviores, marginales peraetatemsaepiusevanescentessubhyalini (3-5mmlong.);ova-rium florum (35 mm long.= 18 mm diam.) clavulatum laxeareolatum, areolis non armatis; corolla majuscula (4-5 cmdiam.); fructus parum succosi (35-40 mm = 18-20 mm).
516 MUSEONACIONALDEBUENOSAIRES.
84
120. Opuntia utkilio Speg. (n. sp.)Diag. Platyopuntia, armata, repens et radicans, pulchre vi-
ridis nitidissima; articulis elliptico-linearibus; areolis vix tumi- dulis macula obsoleta obscuriore saepius suffultis; aculeis primo 2 v. 3 (supero longiore) superpositis albis, serius 4-7, quorum 3-4 superpositis longissimis, 3-4 radiantibus, omnibus sordide cinereis et retrorsis; floribus parvis, ovario obovato margine sae- pius aculeifero, corolla flava; fructu parvo intus extusque viola- ceo-rubro, seminibus lanatis.
Hab. In silvis siccioribus Prov. Santiago del Estero et Tu-cumán.
Obs. Rami plus minusve elongati (50-150 cm long.); arti-culi elliptico-elongati v. sublineares (15-30 cm long.= 5-6 cmlat.=10-15mmcrass.)margineobtusi,primojucundevirides,deinobscureviridesadhucnitidi,postremoatro-viridesnonv.obsoletissime subcinerascentes opaci; areolae elliptico-obova-tae (4 mm long.= 2,5 mm lat.) cinereae parum prominulaemaculaparumperspicuaatro-viridilinearisuffultae;aculeipri-momediocres,superoantrorsov.patulo25-30mmlong.,caete-risduplotriplovebrevioribusretrorsisadpressis,deincentralimaximo (50-60 mm long.) leniter applanato-torto, supero etinferoduplo,caeterisquadruplov.quintuplobrevioribus.Flo-rum ovario (20-25 mm long.= 12-14 mm diam.) areolis pa-rumprominulis,supremisaculeis1v.2setiformibusarmatis,corollarotata(35-40mmdiam.),phyllissuborbiculari-obovatisf’lavido-aurantiis,staminibusflavis,styloalbolaciniisstigma-ticis 6 concoloribus ornato. Fructus carnosus sed insipidus(30mmlong.=15mmdiam.)areolisprominulissedomnibusaculeis destitutis; seminibus suborbicularibus valide rostratisutrimquevaldeconvexis (4mmdiam.=2mmcrass.)exalbosubfuscis longiuscule villosis.
121. Opuntia kiska-loro Speg. (n. sp.)Diag. Platyopuntia, armata, prostrata radicans jucunde viri-
dis nitidula; articulis ellipticis oblanceolatis v. linearibus non v. modice tuberculato-areoliferis; areolis suborbicularibus typice 4- aculeatis; aculeis apice subhyalinis medio albis basi subcarneis, altero supero antrorso crasso valido terete persistente, 3 compres- sulis retrorsis adpressis, mediano mediocri lateralibus minutis v. minimis deciduis; floribus sparsis, ovario obconico, corolla rota- ta aurantiaca majuscula; fructu extus intense violaceo-purpu- reo intus albo; seminibus lanatis.
SPEGAZZINI:CACTACEARUMPLATENSIUMTENTAMEN. 517
85
Hab.SatfrequensindesertisdumetosisLaRioja,Catamar-ca, Santiago del Estero et Salta.
Obs.Articuli initio sublinearibus (20 cm long.= 4 cm lat.)pallide virides, serius oblanceolati (20 cm long.= 5 cm lat.)intensevirides,postremosubelliptici(20cmlong.=8cmlat.)saepiuslateresursumspectantecorticearidoalbo-cinereotecti;areolae primo valde prominulae suborbiculares (3-3,5 mmdiam.)deinnonv.vixtumidaesubellipsoideae(5mmlong.=3mm lat.); aculei, articulorum juvenilium superi validissimi(15-20 mm long.= 1,5-2 mm crass.), postico mediano (10-12mm long. = 0,7 mm crass.) quam laterales (3-5 mm long.)duplo majore, articulorum vetustorum centrales tantum per-sistentes, supero (4-6 cm long.)quam infero (10-15mmlong.)majore. Florum ovario (40 mm long. = 18-20 mm diam.)viridi, leniter tuberculato-areolato, corolla rotata (56 cmdiam.),staminumfilamentispallideaurantiis,antherisetpol-line flavidis, stylo et laciniis 6 stigmatis leniter subcarneis.Fructus (50mm long.= 22-24mmdiam.) pulpa alba acidulafarctus, seminibus lenticularibus (5 mm diam. = 1,5 mmcrass.) donatus.
122. Opuntia retrorsa Speg. (n. sp.)Diag. Platyopuntia, armata, prostrata, repens, radicans vi-
ridis; articulis lineari-lanceolatis, utrinque attenuatis margine obtusis; areolis non v. vix prominulis saepius macula obscura longiuscula decurrente ornatis, parvis ellipticis v. obovatis; aculeis primo quaternis, altero antico valido, 3 posticis adpres- sis quorum mediano majore, lateralibus setiformibus parvulis, dein supero et duobus inferis lateralibus deciduis, infero media- no-retrorso adpresso albo persistente; floribus paucis saepius marginalibus subparvis, ovario obovato inermi, petalis flavo- citrinis; fructu parvo obovato extus violaceo-purpureo, intus ex albo roseo, seminibus parvis villosis.
Hab. Frequens in campis magis aridis dumetosis, Chacoaustrali.
Obs. Dense intricateque ramosa; articuli plani v. concavo-convexi quandoque subflavicantes sed saepius obscure viridesetiam in senectute, mediocres (10-25 cm long. = 25-35 mmlat.= 6-10mm crass.), utrinque areolis 18-22 ornati; areolaeminutae (2mmlong.=1,5mmlat.)nonv.vixprotuberantesmacula atro-viridi v. sublivescente (10-15 mm long. = 2-3mmlat.)basipetaornatae;aculeialbiapicerosei,superusde-
518 MUSEONACIONALDEBUENOSAIRES.
86
ciduus teres (8-12 mm long.), posticus persistens saepiusapplanatus (5-8 mm long.), laterales pusilli (2-3 mm long.)mox evanidi. Florum ovarium subhemisphaerico-turbinatum(25-30 mm long. = 12-14 mm diam.), corollae rotatae(4-5cmdiam.) phylla obovatanon retusa, stamina stylusquealbi.Fructus obovato-subglobosus parum succosus (20-22 mmlong, as 18-19 mm diam.) cortice crassiusculo violaceo-pur-pureo vestitus, pulpa albo-rosea farctus; semina lenticularia(2-2,5 mm diam.) albida longe lanatula.
123. Opuntia canina Speg. (n. sp.)Diag. Platyopuntia, armata?, primo erecta dein decumbens v.
scandens, pallide jucundeque viridis nitidula; articulis sub- linearibus utrinque attenuatis; areolis non prominulis in juven- tute semper inermibus, per aetatem quandoque aculeis geminis su- perpositis (supero majore) validiusculis retrorsis armatis; flori- bus numerosissimis mediocribus, ovario obovato, corolla rotata flavo-aurantia; fructu parvo obovato extus rubro, intus albo- virescente, seminibus mediocribus villosis.
Hab. In dumetis aridissimis prope Pampablanca, Prov.Jujui.
Obs. Nomen vulgare: tuna de perro. Rami elongati (1-3mlong.);articuli elliptico-v. oblanceolato-linearesutrinqueacu-tati (25-35cmlong.=4-5cmlat.=10-15mmcrass.)semperunicolores, areolae ex orbiculari obovatae (4-5 mm long. =2-2,5mmlat.)cinereae;aculeisaepissimenulli,inarticulounov. altero vetustiore tantum evoluti, saepius geminati, rarissi-meternati,semperverticaliteromnessuperpositivalidi(15-25mm long.) subteretes e cinereo albescentes apice vix fusce-scentes, plus minusve patulo-retrorsi; florum ovarium obova-tum (22-24 mm long. = 18-20 mm diam.), corolla rotata(40-50 mm diam.), phyllis intimis obovatis, staminum fila-mentis aurantiacis, stylo et laciniis stigmaticis 5 subcarneis.Fructusparumpulposusetsapidus(26-28mmlong.=20mmdiam.), seminibus sublenticularibus (4 mm diam. = 2 mmcrass.) albidis lanatulis.
124. Opuntia sulfurea Gill. = K. Schm., l. c., p. 745.Hab.Vulgata in aridisChubut,RioNegro,Neuquen,Pam-
pa centralis, Mendoza, San Juan, Catamarca et San Luis.Obs.Fructuseglobosoovatus(30-40mmlong.=35-35mm
diam.) apice truncatus latissime depressus extus laevis niti-dulus areolis parcis impressis penicillato-glochidiatis or-
SPEGAZZINI:CACTACEARUMPLATENSIUMTENTAMEN. 519
87
natus, ad maturitatem pallide flavidus atque odorem inten-sissimumAnanassae pollens, parum succosus sed sapore satgrato gaudens.
125. Opuntia pampeana Speg. = Speg., Contrib. al Est. FloraVentana, pag. 30, n. 99.
Hab.Sat frequens inpetrosis collinis,SierraVentana,Sie-rra Curámalál, Sierra Olavarria, Sierra del Tandil etc.
Obs. Species praecedenti cognata sed, ut videtur, statura,colore, numero aculeorum et praecipue fabrica fructuum satdistincta.Fructusobovatus(35mmlong.=25mmdiam.)ex-tras nitidus parce areolatus, areolis eximie penicillato-glochi-diatis, flavidus hinc inde dilute roseo-livescens, parum succo-sus, acidus, odore destitutus.
126. Opuntia vulpina Web. — Web. in D. Bois, Dict. d’Hortic.p. 885.
Hab. In altiplanitie aridissima petrosa Prov. Catamarca,Salta et Jujui.
Obs.Apraecedentibusarticulismagisobscurisminuscras-sis validissime tuberculato-areoliferis, aculeis duplo longiori-bus conspicue gracilioribus saepius tortis recedit; fructus eglobosoturbinatusferesiccusexalbidoviolascensodoreetsa-pore omnino destitutus.
127. Opuntia penicilligera Speg.=Speg., Nov. add. Flor. Patag.,n. 943.
Hab.Non rara in aridis petrosisBahíaBlanca,RioNegro,Rio Colorado, Pampa centralis, Neuquen etc.
Obs.Speciesl.c.cumO. microdasiLem.etcumO. basilari E. & B. comparata sed habitu multo magis O. spirocentrae E. & Big. accedens.
128. Opuntia chakensis Speg. (n. sp.)Diag. Platyopuntia, armata, subarborescens articulis trunci
modice compressis cinereis grosse areolatis parce aculeatis, no- vellis obscure viridibus unicoloribus glabris nitidulis utrinque planissimis elliptico-lanceolatis subangustis; areolis ellipticis modice protuberantibus inermibus v. aculeatis; aculeis erecto- patulis 1 v. 2 albo-cinerascentibus acutis validiusculis; floribus numerosis, ovario obovato viride glabro non aculeifero, phyllis aurantiacis staminibus styloque albis; fructu subpyriformi cor- tice intense violaceo-purpureo, pulpa semper viridi, seminibus glabris.
Hab. Frequentissima in silvis Chaco borealis et australis,Misiones et facile etiam in ditione Montevideensi.
520 MUSEONACIONALDEBUENOSAIRES.
88
Obs. AnO. Hieronymi Grisb. (a Cl. Schumannio inconsulteO. brasiliensi Haw adscripta)? Species 1-3 m alt.; trunci den-se intricateque fastigiato-ramosi; articuli truncorum medioapplanatuli ad extremitates subcylindrici (20-30 cm long. =9-12 cm lat.= 5-6 cm crass.), areolis hemisphaerico-prominu-lis (7-8 mm diam.), aculeis 1-6 longitudine ludentibus (10-50mm long. = 1-2 mm crass.) planis v. compressis, patulis v.retrorsis cinereo-corneis apice fuscescentibus; articuli innova-tionum utrinque attenuati saepe leniter inaequilaterales sub-rhomboidei margine obtusi (20-30 rarius 50 cm long. = 8-13cm lat. = 10-25 mm crass.), areolis utrinque 15-20 ellipticis(3-4 mm long.); aculei cornei patuli v. erecti (5-10 mm long.)dum geminati inferus supero duplo brevior; florum ovarium(45 mm long.= 22 mm diam.) saepius 9-12 pulvinato-areola-tum, corolla rotata (6-7 cm diam), phyllis intimis obovato-spathulatis (30 mm long. = 20 mm lat.) non v. vix denticu-latis. Fructus carnosus (55-70 mm long. = 40-45 mm diam.)apicetruncatus,pulpaacidissima,seminibuslenticularibus(5-6mm diam.= 1,5-2 mm crass.) nucleo centrali fusco, marginepallido angusto donatis, villo destitutis farctus.
129. Opuntia bonaerensis Speg. = Speg., Contr. al Est. de laFlora del Tandil, p. 18, n. 87.
Hab. Non rara spontanea in montibus pampeanis (SierraVentana, Curámalál, Tandil etc.), rarius culta circa BuenosAires.
Obs. An Opuntia paraguayensis K. Schm.?130. Opuntia monacantha Haw. = K. Schm., l. c., p. 745.
Hab. Non rara in saxosis aridis ditionis Monteevidensis,nec non secus flumen Uruguay in Prov. Entre Rios.
131. Opuntia Arechavaletai Speg. (n. sp.)Diag. Platyopnntia, armata, erecta, jucunde intenseque viri-
dis opaca; articulis latiuscule ex obovato spathulatis pro ratione subtenuibus; areolis sat prominulis; aculeis ex quaque areola 1-3, altero centrali supero erecto v. patulo maximo, 2 aliis par- vulis, quandoque 0 subsetaceis adpressis retrorsis; floribus nu- merosis ovario subclavato-cylindraceo, corolla rotata majuscula citrina; fructu intus extusque purpureo-violaceo, saepe pro- ligero.
Hab.Noncommunis incollinis lapidosispropeMontevideo.Obs. Trunci erecti 1-2 metrales, dense fastigiato-ramosi;
articuli juniores oblongo v. obovato-spathulati (25-30 cm
SPEGAZZINI:CACTACEARUMPLATENSIUMTENTAMEN. 521
89
long.= 8-12 cm lat.= 5-8mm crass.) validiuscule undulato-subtuberculati, in quoque latere 20-24 areolis ornati; areolaeorbiculari-ellipticae (4 mm diam.) primo albae dein cinereaevalde prominulae; aculei primo solitarii (15-30 mm long.),rarius geminati, superus infero duplo longior, antrorsi per-sistentes apice fusciduli medio albi, basi flavido-virescentes,seriuspatuliv. retrorsi (25-50mmlong.),duobusalterisalbi-dis retrorsis pusillis (5-6 mm long.) adpressis additis. Floresnumerosi erecti, ovario majusculo (60-65 mm long. = 20-25mmdiam.)parceareolato,corollarotata(6-7cmdiam.),phyl-lis obovatis citrinis. Fructus cylindraceus v. subclavatus (70mm long. = 25 mm diam.) carnosulus acidus.
132. Opuntia quimilo K. Schm. = K. Schm., l. c., p. 746.Hab. Frequens in aridis dumetosis Jujui, Salta, Tucumán,
SantiagodelEstero,Córdoba,LaRioja,CatamarcaetSanLuis.133. Opuntia robusta Wendl. = K. Schm., l. c., p. 741.
Hab.CultaadsaepesinProv.CorrientesetinterritorioMi-siones.
134. Pterocactus Kuntzei K. Schm. = K. Schm., l. c., p. 753. =Speg., Nova add. Flor. Patag., n. 144.
Hab. Vulgatissimus in aridis sabulosis secus Rio Negro,circaBahíaBlanca,inPampacentrali,necnonpropeMendozaet San Juan.
135. Pterocactus Valentinii Speg.=Speg.,Nova add.Flor.Patag.,n. 145 et 939.
Hab. In dunis praecipue inter flumina S. Cruz et ChubutPatagoniae.
136. Maihuenia Philippii Web.=K. Schm., l. c., p. 287.—Speg.,Nov. add. Fl. Patag., n. 940.
Hab. In aridis montanis territorii Neuquen.137. Maihuenia tehuelches Speg. = Speg., l. c., n. 941.
Hab.IndesertissaxosisaridissimisinterfluminaS.CruzetChubut, nec non in territorio Neuquen.
138. Maihuenia Valentinii Speg. = Speg., l. c., n. 942.Hab. In saxosis sabulosis secus Rio Chubut.
139. Peireskia peireskia (L.)=P. aculeataMill.,K. Schm.,l.c.,p.758.Hab. Frequentissime culta ad sepes efficiendas propeBue-
nos Aires, rarius in Córdoba, Entre Rios et Corrientes.140. Peireskia sacha-rosa Griseb. = K. Schm., l. c., p. 764.
Hab. Non rara in dumetis et ad sepes Tucumán, Salta etJujui.
FINIS.
Valentini -> Valentinii
Valentini -> Valentinii
ANALESDE LA
S O C I E D A D C I E N T Í F I C AA R G E N T I N A
Director : Ingeniero JULIO R. CASTIÑEIRAS
TOMO XCII
Segundo semestre de 1921
BUENOS AIRESI M P R E N TA Y C A S A E D I T O R A « C O N I »
684, PERÚ, 684—1921
77
PLANTASNUEVASOINTERESANTES
porCARLOSSPEGAZZINI
Enestosúltimosañosdesgraciasfamiliaresymisaludalgoque-brantada,nohanpermitidomiconsuetacontracciónalasinvestiga-cionestaxonómicasdemipredileccióncomohabríasidomivoluntad.Dejo,pues,estospocospliegosalacríticayalabenevolenciadelos
futurosbotánicosargentinos,paraquenosepierdaelresultadodeestaspobresobservacionespersonalesmías.Saludyfelicidadparatodosloslectoresymásespecialmentepara
losquecompartenmisideales.
LaPlata,30deseptiembrede1920.
93
118 ANALES DE LA SOCIEDAD CIENTÍFICA ARGENTINA
94
20.Echinocactus famatimensis Speg. (n. sp.).Diag. Solitariusv.laxegregarius;cormussubelliptico-cylindra-ceus,supernesubtruncato-rotundatus,profundiusculeumbilica-tus,infernecaudicecrassosubtuberiformiobovatomajusculo,coniceradicatus;costae24,verticaliterrectaenonv.vixsub-flexuosae,viridi-subcinerascentes,obtuserotundatae,sinubussubacutiusculissedparumprofundisseparatae,12-18-tuber-culatae;tuberculisubhemisphaerici,depressuli,superneetinfernecompressuliatquesulculotransversoseparati,cumcostarumlateraliumalternantes,conferti,areolaverticalili-nearifererimiformivixalbo-pruinulosaornati;aculeiparvitenuisculi rectiusculi rigiduli albosubhyalini apice acuti,baseminuteincrassato-subbulbosiatquefulvi,utrinquesae-pius6, tuberculoarctepectinatimadpressi,omnesevoluti(2imfimis,etsaepeimpari,gracilioribusv.subabortientibus).Floressolitariipleurogeni,adtertiumsuperumcormi,expar-tesuprematuberculorum,enascentes,majusculi,tuboextusvillodenso longoque tenuissimo lanoso isabellino-umbrinovestito,adpressedensesquamoso,squamis(supremisexceptis)villoabsconditis,lanceolato-linearibusacutissordidepurpu-rascentibus;sepalisv.phyllisexternispurpureislineari-oblan-ceolatisapicelongiusculemolliterqueappendiculato-mucro-natis;petalissursumaurantiisoblanceolatisdeorsumluteisv.aureis,staminibusnonsensitivis,obscurepolystichis,fila-mentisglabrispallideflavis,antherisconcoloribusv.pallidio-ribus, parvis; stylo ochroleuco erecto, laciniis stigmaticis8-12concoloribuscoronato.
Hab. BastanteraroentrelasgrietasdelasrocasenelmacizodelFamatina,entre2.000y3.000metrosdealturaenelve-ranode1915.
li, -> li-
acuti- -> acuti,
plantas nueVas o interesantes 11995
Obs. EstaespecieseacercamuchoalEchinocactus pygmaeus Speg.yaotraespecieaúnnodescriptadelosalrededoresdeCacheuta.Losindividuoscrecen,generalmente,solitariosentrelas
piedras,ostentandouncormocasicilíndrico(30-35mmaltura×25-28mmdiám.),ensupartesuperiormuyobtusamenteredondeado,casitronchado,ofreciendounadepresióncentral
bastantemarcada,inferiormenteprolongándosedebajodetierraenuncuerpotambiéncilíndricootrasovado,casituberiforme,deigualtamaño,queremataenunaraízconoidea;elcormoofrece24costillaslongitudinales,derechasolevementesinuo-sas,deuncolorverdeapagado,casiceniciento,obtusamentere-dondeadasyseparadasporsurcosmuypocohondosperoclara-mentelimitadosporunalineítaaguda,deprimida;cadacostillaestáformadaporunaseriede12a18tubérculos;estostu-bérculossonobtusos,semiesféricos,bastantedeprimido(3-4mmdiám.×1,5mmalto),algocomprimidosenlapartesu-
Fig. 9. — Echinocactus famatimensis Speg.
120 ANALES DE LA SOCIEDAD CIENTÍFICA ARGENTINA
perioryenlainferior,separadosunosdeotrosporunplieguetransversal,alternandolosdeunacostillaconlosdelascosti-llasadyacentes,siempreapretadosentreellos,recorridosporunadepresiónlinealvertical,casienformadehendidurare-vestidadeunapubescenciablancayarmadademásome-nosunadocenadeaguijoncillos;estosaguijonessonpequeños(1,5-2mmlargo),delgados,blancosocasisubhialinos,derechi-tos,rígidos,agudosenlapunta,levementeengrosados,casibulbososyparduscosenlabase,distribuidosendoshileraslaterales,de6porcadalado,casicomounpeinado,ymuyre-costadoscontraeltubérculo,observándoseademás,confre-cuencia,quelosdosinferiores,ymenosdivergentes,sonmu-chomásdelgadosychicosyavecesabortan.Lasflores,bas-tantegrandes,sonlaterales,solitariasyaparecenenelterciosuperiordelcormo,cadaunodesarrollándosedelaparteante-riordeuntubérculo;elpimpollo,deformatrasovadaocasiacachiporrada,estotalmentecubiertoporunlargovellofino,tupido,recostado,decolorpizarraclaro;laflorabiertaestubu-loso-acampanada(30-32mmlong.),llevadaporunovariocasicilíndrico(15mmlong),revestidodevellotupidolargo(5-10mmlong.)muydelgadolanosoceniciento-pizarra,quetapa.ungrannúmerodepequeñasescamas,casilineares,quecríansobredichotubo:lossépalosofillosexternossonpurpúreos,oblanceolado-lineales(15mmlong.×2,5mmlat.),termina-dosporunapuntaapendicularcerdosalargayblanda;lospétalosanaranjadosenlapartesuperior,soncoloryemadehuevoodoradoenlainferior,deformaoblanceolada(14mmlong.×3mmlargo);losestambresnosonirritablesyestándistribuidosenvariasseriessucesivasirregulares,formadosporfilamentos(6-8mmlong.)delgadoslampiñosamarillosyanteraspequeñasdelmismocoloroalgomáspálidas;elesti-loesblanco-amarillento,enderezado,cilíndrico(10-12mm×0,75mmdiám.),rematadopor8ó12estigmasfiliformes(4mmlong.)decolorcremaycasilampiños.
96
adiacentes -> adyacentes
SPEGAZZINICARLOS
BREVES NOTAS CACTOLÓGICAS
Publicado en los «Anales de la Sociedad Científica Argentina», tomo XCVI, páginas 61 y siguientes
BUENOSAIRESIMPRENTA Y CASA EDITORA «CONI»
684, CALLE PERÚ, 684
1923
99
BREVES NOTAS CACTOLOGICAS
Hansalidoyaa luztresde lostomosdelmonumentaltrabajodelosseñoresBrittonyRosetituladoThe Cactaceae o Monografía gene-ral de las plantas pertenecientes a la familia de los Cactus o Tunas.Esunaobraverdaderamenteadmirableporsuvolumen,porel
esplendordesu impresiónyporelespírituprácticoque informasuspáginas, viniendoa llenar el vacío sentidopor todos losquesehanocupadooseocupande lasplantaspertenecientesaestafamilia,dadalaimperfeccióndelostrabajosanteriores;ennombrede todos los cactólogos yde los cactófilos tributomimásampliohomenajealosautoresmencionadosylosfelicitoporlamaneraconlacualhansalidogloriososytriunfantesdelaarduatareaempren-didayllevadaacabo.Estascortasnotasquemepermitoimprimirnotienenningún
carácteragresivoytampocodecrítica,sinotansóloconceptosderectificaciónapequeñasdeficiencias,discrepanciasomalentendidos,que,comoesnatural,puedenexistirencualquierobra,especialmenteenlasdetantamole,queabarqueunmaterialtanconsiderableyso-bretododetandifícilpreparaciónyconservación.
II.PterocactusValentiniiSpeg.=Pterocactus HickeniiBritton&Rosel. c.,I,pág.31.
Losautoresnorteamericanosfundansusopinionesexclusivamentesobreinspecciónycomparacióndepretendidostipos,haciendocasoomisodeladescripcióndelosautores(paraellosnoexistenlibros
Valentini -> Valentinii
Hickeni -> Hickenii
— 62 —
100
quemerezcanserconsultados)ytantomássiéstassonlargasydeta-lladas,comolosongeneralmentelasmías.Pretenden,pues,queyohayadescritolaOpuntia australisWeber,comosinolahubiesejamásconocido,bajoelnombredePterocactus Valentinii;esoconfirmamiaserciónanterior,dequelosmonógrafosmencionadosnihansoñadoleereldiagnósticoydescripcionesdedichaespecie(Nova Addenda ad floram Patagonicam,n°145yn°939);hágalo,pues,ellectoryveráquemiplantacorrespondeexactamentealPterocactus HickeniiB.&R.,yquenadatienequeverconlaOpuntia australisWeber,conlacuallosmismosautorespretendensinonimizarla.Sisetrataradeunaespeciedesconocidaparamí,paciencia,talvez
habríapodidoconfundirla,peronoconéstaqueconocíamuybien,yqueenmistrabajoshecitadovariasveces(Cactacearum platensium tentamen,n°107).
II.OpuntiaSpegazziniiWeber.
BrittonyRoselasinonimizan(l. c.,I,pág.73)conlaOpuntia Sal-mianaParm.Noconcuerdocontalopinión;reconozcoqueambasespeciessonmuypróximas,perolasconsideromorfológicaybiológi-camentebiendistintas,puesaúnsinfloresydelejospuedenserreco-nocidas.LaOp. Spegazziniiesoreófila,decolorverdecenicientobienglauco,enderezadarobusta,conramas,floresyfrutosdetamañoalomenosdobledelaOp. Salmiana,siendotanespinosaymolestacomoestaúltimayno«wassupposedtobeunarmed»;laOp. Salmiana espediófiladébil,irregularmenteramificadadecolorverdeobscurocasioliváceo;laOp. SpegazziniipuedeconsiderarsecomolatransiciónentreOp. SalmianayOp. Schickendantzii.
III.OpuntiaaoracanthaLemaire.
Britton&Rose(l. c.,I,pág.91),enlasúltimastreslíneasdelapági-naqueacabodecitar,confirmanloquehesostenidoenlasnotasante-riores,esdecir,dequelosautoresnohanleídoohanolvidadoloqueescribenlosautoresanterioresaellos;allísedice:«Op. aoracantha althoughdescribednearly80yearsago,ispracticallyunknown...»«Thefruithasheretoforebeenunknown.Dr.Rosefounditin1915»,peronisemolestandeampliarnuestrosconocimientosalrespec-to,dandounadescripcióndedichos frutos.Consúltese,pues,mimodestoopúsculoCactacearum platensium tentamen(1905!),número
herefore -> heretofore
Valentini -> Valentinii
Hickeni -> Hickenii
— 63 —
101
104,yhallaránallínotansólolosfrutosdescritos,sinotambiénlasflores.
IV.OpuntiamolinensisSpeg.(nom.nov.)=Opuntia SchumanniiSpeg.(nonWeb.),Cactacearum platensium tentamen,n°106.
Esunaexcelenteespecie,delacualmereservodehablaramplia-menteenotraocasión,enlaquepiensoexponermicriteriorespecti-vamenteaotrasespeciesafines(Op. glomerata, Op. Hickenii, Op. platyacanthaetc.),acompañándolasconoportunasfotografíasdeca-dauna.
V.CereusplatygonusSpeg.=Cereus argentinensisBritt.&Rose.
Losautorescambianelnombremíoconelpretextodequeyaexis-tíaunCer. platygonusOtto;perocomoesteúltimohasidotrasladadoalgéneroHarrisia(Harr. platygona(Otto)Britt.&Rose,l. c.,II,pág.156),noexistiendoyahomonimia,nohaynecesidaddecambiarelnombredemiespecie,debiendo,pues,quedartalcomofiguraalprin-cipiodeestanota.
VI.Trichocereus Spachianus (Lem.) Riccobono = Britt. & Rose,l. c.,II,pág.131.—Cereus santiaguensisSpeg.,Cactacearum pla-tensium tentamen,n°4.
Estacorrecciónamiclasificaciónestábienhecha;esunaespeciede laArgentinacentral (ynoWestern),pueshastaahorasólo laconozcodeSantiagodelEstero;laespeciequefiguraenmiTentamen comoCereus Spachianus,noestalespeciesinootramáshumildequeofrecemayoresafinidadesconelCereus candicans,yquemereservodepublicarenotraoportunidad.
VII.Cereus Bertinii Cels., Cereus Dusenii Web., Cereus patagonicusWeb.
EstossonlosnombresdetresespeciesqueformanuncúmulodeinexactitudesenlamonografíadeBritton&Rose;ellossostienenqueCereus BertiniiesdiferentedeCereus DuseniiyqueesteúltimoesunsimplesinónimodeCereus patagonicus.Todoesoesdebidotansóloaquelosautoresmencionadosnohanleídoloquehepublicado
Schumanni -> Schumannii
Hickeni -> Hickenii
Bertini -> Bertinii
Bertini -> Bertinii
Duseni -> Dusenii
Duseni -> Dusenii
— 64 —
102
relativamenteaestasplantasenmismodestosopúsculos.Haré,pues,unahistoriadetalladadecadaunadeestastunas.
a)Cereus patagonicusWeber.SemencionaporprimeravezenPri-mitiae Florae Chubutensis (XI-1897),bajoelnúmero59,dondesedes-cribe,breveperoclaramente,sucormo,susareolas,susespinasysusflores.Mástarde,enNova Addenda ad Floram patagonicam,partI(III,1899),bajoelnúmero132,secompletaladescripciónsumariaanterior,describiendoelfrutoylassemillasdelmismo.EstosdatoshansidoparcialmentereportadosenSchumann,Ge-
samtbesc. der Kakteen, Nachtr.,páginas61-62,1898-1902.
b)Cereus DuseniiWeber.Suprimeradescripciónincompletaapa-receenNova addenda ad Floram patagonicam,partI(III-1899),bajoelnúmero134,dondesóloseindicanelcormo,lasareolasyespinas«centralibuslongioribuserectisapice uncinato incurvis»,ysecom-paraconelC. Bertinii,opinando,sinembargo,quesetratedeunaespeciediferente.Algunosañosdespués,enlaparteIV(III,1902)delascitadasNova Addenda ad Floram patagonicam,bajoelnúmero937,sedescribendifusamentecormoyflores,mencionandotambiénunaforma,talvezteratológica,delgadayrastrera.Porfin,enCacta-cearum plat. tent.,conelnúmero31,sevuelveadarunanuevaymásampliadescripcióndesusflores,hecha sobre flores vivas !EstosdatosfuerontranscritosenelMonatsschrift für Kakteenkunde,XV,5(15,V,1905),página67,dondeseleagregauninteresantecomentario.
c)Cereus BertiniiCels.(¿l’Herincq?).Estaespecieaparecióprime-ramenteenl’Herincq,Hort. Franc.,página251,1863,comolocitaSchumannenlaspáginas163-164delGesamtb. d. Kakt.;Britton&Rosemencionanlamismapublicación,Hort. Franc.,II,5,251(1863),masagreganhaberdescubiertolalámina14deltomoII,entrega7a,delmismoperiódico,dondesehallafiguradoeldichosoCereus Ber-tinii,láminaqueellosreproducenensumonografía.
Schumann(l. c.)daunadescripciónincompletadetaltuna,puesnoconocíalaláminaexhumadaporRose.Britton&Rose,enThe Cactaceae,III,páginas44-45,nosbrindanunadescripciónmuchomejordelrarovegetal,condatosrecabadosointerpretadosdelalá-minaencuestión.Recordaréquehubotambiéninseguridadconrelaciónalapatria
Bertini -> Bertinii
Bertini -> Bertinii
Duseni -> Dusenii
— 65 —
103
deesteCereus,puesalgunosautoresindicabanelParaguay(Schu-mann,l. c),otrosaChile(IndexKewensis)yporúltimoaPatagonia(Britt.&Rose).Estasdivergenciassonfácilmenteexplicables,puestodasderivandeunamalalecturadeunaviejaetiquetaborrosaconabreviación:Parag.-Patag.Hastanohamucholoschilenospreten-díanquelaPatagoniafueradeellos,ydeallíelerrordelIndexKe-wensis.Tengoquemencionarycontestarlaocurrenciadelosautoresnor-
teamericanosconribetesdedescubridoresdeSouthAmerica!Ellosdicen:«Dr.Spegazzini,whoknowsArgentinawell,wassurprizedtolearnthatsuchaplantwasreportedfromsouthernArgentina.»Contestaréquenohaytalsorpresa,puesmeacuerdosiemprequeenunavisitaquehiceaSanJulián,enfebrerode1882,hetenidoquebajarvariasvecesdelcaballoparalibertarlaspatasdelmismodemontonesdeestaespecie,queseprendíanpormediodesuslargasespinasganchudas;mas,lecitaréunpárrafodelacartadeldoc-torWeber,fechadael10deagostode1897,enlacualdice:«DesIslesLeones,Towa,etc.,j’aivuplusieursvariétésdeEchinocactus gibbosusetCereus BertiniiCels.,espècevoisineduCereus patagonicus,maisdistinctparsesaiguillonscrochus.M.Celsm’aditaussiqu’ilareçudumêmeendroitl’Opuntia Poeppigiietc.etc....»Expuestosestosantecedentes,pasamos,pues,aconsiderarelpot-
pourriquehacendelastresespecieslosseñoresBrittonyRose,yparaaclararlononosquedamásremedioqueacudiralcuadrocom-parativosiguiente:
Bertini -> Bertinii
— 66 —
104Partescomparatae
Cer
eus
Ber
tin
iiC
ereu
s D
use
nii
Cer
eus
pa
tago
nic
us
Cormus
. . . .
. . . .
. . .
cylindricus,erectus15-40alt.×
10-15
cmdiam.
cylindricus,erectusvprostratus20-60
lng.×3-5cmdiam.
cylindricus,caespitosus,erectus20-50
lng.×5-8cmdiam.
Costae
. . . .
. . . .
. . . .
10-12,prominulae,obtusae
6-8-10prominulae,obtusae
9-12,prom
inulae,obtusiusculae.
Areolae
. . .
. . . .
. . . .
orbiculares,novaetomentosae
flavi-
dae
orbiculares,novaetomentosae
albo-
subflavescentes
orbiculares,turgidulae,albo-toment.
Spinae...........
gracileselongatae
±15
gracileselongatae
±6-18
robustaerigidae,bulbosulae,±
8-14.
Spinaeperiferic....
±8-10tenuiores,circ10m
mlng.rectae
±6-10tenuiores,5-10mmlng.rectae
8-10apicerectaeacutae,10-15m
mlng.
Spinaecentrales...
3-4crassiores,20-30mmlng.u
nci
na
tae
1-4crassiores,20-40mmlng.u
nci
na
tae
1-4validiores,rectaeacutae,15-25lng.
Flores...........
subapicales60mmlng.×100mm
diam
.subapicales35m
mlng.×35mmdiam
inodori
subapicales,40mmlng.±
50mmlat.
suaveolentes.
Tubuscalicinas
...
denseareolato-squam
atusperbrevis
denseareolato-squam
iferusbrevis
areolato-squam
oso,brevis.
Axillaesquam
arum
glabrae?setulisv.spinis5-6fascicu-
latisarmatae
lanato-villosae,nonsetuliferae
iner
-m
esdenselongequevillosae,villoisabelli-
no,armatae,setulis
praelongis
fa-
xiculatis.
Phylla...........
±30
±25-40
±25-35.
Phyllaexterna....
angusta
acuminato-aristata,
fuscoro-
sea
angusta,acuminato-aristata,rubicun-
daangustaacuminatarosea.
Phyllainterna....
oblonga,
roseo-flavescentia,mucrona-
ta40mmlng.×10mmlt.
oblanceolata,validemucronata,albo-
roseadenticulata18×8m
moblanceolata
mucronata
albav.albo-
rosea
subintegra,30-35
lng.×7-9
mmlt.
Stamina..........
biseriata,filam.?,antheris?
biseriata,filam.albis,anth.flavidis
pluriseriata,fil.albis,anth.flavidis.
Stylus...........
ruber,staminasuperans,crassus
roseus,crassus,staminasuperans
roseus,crassiusculus,stam
ina
supe-
rans.
Stigm
ata.........
16-partita,rubravpu
rpurina
12-partita,atro-purpurea
8-12partita,violacea.
Fructus..........
spiniferus(??);ubidescriptus?Quis-
nam
illumvidit?
adhucignotus,sed
obovariiettubi
caliciniim
becillitatem
,inermisha-
bendu
s
ovatus(15mmlng.×
12diam
.),sub-
siccus,albo-roseus,irregulariterde-
hiscens,setulisnigricantibustenui-
busfasciculatisrigidislongisarma-
tus.
Sem
ina
. . .
. . . .
. . . .
atra,
compressa,
reticulata(??);
ubi
descripta?Q
uisnam
illavidit!
adhucignota.
semina
atraglabra,obtusa,compres-
siuscula,basinontruncata,areola-
to-alveolata.
Observaciones
. . .
. . .
No
habiendoautor
alguno,que
yo
conozca,descritoniflores,nifrutos,
nisemillasdeestaespecie,losdatos
queaquíseexponen,debenreputarse
comodedu
cidosporB
rittonyR
ose
delestudiocuidadosodelalámina
descubiertaporeldoctorR
ose.
Lasfloresdeestaespecie
fueron
estudiadasydescritasporm
í,sobre
plantasvivastraídasdelChubut,y
queflorecieronenm
ijardín,enL
aPlata,peroquenodieronfruta.
Esta
especie
florecióvariasveces
ymadurófrutas,enm
ijardíndeLa
Plata,enejemplarestraídosdevarias
partesdePatagonia.
Ber
tini
-> B
ertin
iiD
usen
i ->
Dus
enii
— 67 —
105
Lasdescripciones,algoincompletas,quefiguranenmistrabajossobrelafloradelaPatagoniayenCactacearum platensium tentamen,sondebidasaunapromesaquemehabíahechoeldoctorAlbertWe-berdeenviarmeunestudiodetenidodeestasespecies,promesaque,desgraciadamente,nopudocumpliracausadelaenfermedadqueloarrebatóalacienciayalosamigos.Resumiremos,pues,elresultadodelacomparacióndelcuadro
anteriorenlasbreveslíneassiguientes:1°Cereus BertiniiCelsconcuerdaconCereus DuseniiWeb.porlas
espinasdesusareolasmenosrobustas,delascualeslascentralesmayorestienenlapuntabruscamentedobladaengancho;ambasespecies,porestecarácter,seapartan,pues,netamentedelCereus patagonicusWeb.,quetieneespinasmáscortas,muchomásrobustas,másomenosbulbosasenlabaseytodassiempreconlapuntadere-chaymuyaguda;2°Cereus BertiniiCelsseaproximaaCereus patagonicusWeb.,por
teneramboselovarioytubocalicinoarmadodenumerosasylar-gascerdas(a lomenos,segúnlosdatosdeBritton&Rose),perodiferenciándoseporqueelC. Bertiniiparecetenerovarioytuboca-licinolampiño,mientraselC. patagonicus lotienebienvellosoyafelpado;3°Cereus DuseniiWeb.seapartaríadeambosportenerelovarioy
tubofloralmuyvellosoyafelpado,perototalmentedesprovistodecerdasoespinas:4°LospétalosdelC. Bertiniiseríanrosado-amarillos,mientrasen
lasotrasdosespeciessonsiempreblanco-rosados.Enbasealoqueacabodeexponer,nopuedoaceptarlassinonimi-
zacionesdelosseñoresBritton&Rose,yconsideronecesariamentecomobiendistintasyautónomaslastresespecies,lascualesdebensermuyafinesyfácilmentedebenadscribirseaunsologénerocomún.Meconstaqueexistenformasintermediarias,fácilmentehíbridas,entrelastresespecies,lasqueconcurrenaenredarmáslamadejaydificultarelcriteriodeloscactólogos.Dandoporagotadoeltemadelaautonomíaespecíficadelastres
especies,pasaremosaocuparnosalgodesunomenclatura.Cereus BertiniiCelsnotienesinonimia.Cereus DuseniiWebertienesinonimia,peromuycortayclara,ha-
biendosidoconsideradoporlosseñoresBritton&Rosecomosinóni-modeCereus patagonicus(The Cactaceae,III,pág.197),loqueresultainfundadosegúnloexpuestoenelcuadrocomparativoanterior.
Bertini -> Bertinii
Bertini -> Bertinii
Bertini -> Bertinii
Bertini -> Bertinii
Bertini -> Bertinii
Duseni -> Dusenii
Duseni -> Dusenii
— 68 —
106
Cereus patagonicusWebertienesinonimiaybastanteenredada,debiéndoselecambiarnombre.Cox,ensuviajealaPatagonia(1862-63),coleccionóestaplanta,
laquefuépublicadaporR.A.PhilippienlosAnales de la Universi-dad de Chile,tomoXXIII(1863),página453,conelnombredeEchi-nocactusCoxii Ph.(nomen nudum).Enlamismaobra,tomoyaño,pocaspáginasmásadelante(pág.465),describelamismaespecie(contodaseguridad)dándoleelnombredeEchinocactus ? intertextusPh.(an lap-sus calami ?).En1897,yopubliquélamismaespeciecomoCereus pata-gonicusWeberinlitt.En1899,Schumann,apercibidoqueexistíaunEchinocactus intertextusEnglm.(1856),cambiaelnombredelaespe-cieenEchinocactus CoxiiSchm.(Gesamtb. d. Kakt.,pág.422).Porfin,Britton&RoselodenominanMalacocarpus patagonicus(Web.)Britt.&Rose,¿Quénombre,pues,llevaráconjusticia,segúnlasleyesvi-gentesdelanomenclatura,laplantaencuestión?Losnombresespe-cíficosdelPhilippi,sindudaalguna,tienenprioridad;peroelprimernombreesnomen nudum rejiciendum.Debemos,pues,aceptareldelEchin. ? intertextusPh.,puesahora,figurandolasdosplantasengé-nerodistinto,yanoexistemáshomonimiaconlaespeciedeNorteAmérica.Porlotanto,yanotendremosCereus patagonicusWbr.,sinoCereus intertextus(Phil.).Porúltimo,diremosdospalabrasrelativasalnombregenéricode
estascactáceas.Schumann,en1899,fundaenelgéneroCereusunasecciónespe-
cial,Ancistracanthi,limitadaporelcarácter(algoaleatorio!)delasespinasganchudas.Britton&Rose,en1922,entusiasmadosporeldescubrimientode
laláminaconfloresdelCereus Bertinii,tomandotalláminacomolaexpresiónfielyexactadeladichosatuna,fundanelnuevogéneroAustrocactus,cuyoscaracteresyomepermitodejuzgaralgovagosehipotéticos,dadosuorigen.LosmismosautoresalejantotalmentedelmismoelCereus patago-
nicus(ysusinónimoCer. Dusenii),relegándolosenMalacocarpus.Apesardelaautorizadaopinióndelosmencionadosmonógrafos,
yoopinoquelastresespeciessonsumamenteafines,yconstituyenunaunidadbiológicabiendefinidacondivergenciasespecíficasmásomenosprofundas;despuésdehaberexaminadoyestudiadoconatenciónlasfloresdelCereus BertiniienlareproducciónquetraeThe Cactaceae,henotadociertavaguedaddecaracteresquehacendudaralgodesuexactitudabsoluta,ymeconfirmanquelasdiferenciasde
Suchumann -> Schumann
Coxi -> Coxii
Coxi -> Coxii
Bertini -> Bertinii
Bertini -> Bertinii
Duseni -> Dusenii
— 69 —
107
lasfloresdeCereus BertiniiyCereus patagonicusnodebensermuynotables.Sostengo,pues,quelastresentidadesvegetales,dequetra-tamos,nopuedenserseparadas,yquetodastresdebenfigurar,unaalladodelaotra,bajounaúnicaagrupacióngenérica,paralacualaceptogustosoladenominacióndeAustrocactus,pues,sinreferirseaformasmorfológicas,selimitaexclusivamentealaáreageográficadeladispersióndesusespecies.Porlotanto,creoque,desdeahoraenadelante,lastunaspatagó-
nicasdiscutidasdeberánllamarse:
Austrocactus Bertinii(Cels)Britton&Rose.Austrocactus Dusenii(Weber)Speg.Austrocactus intertextus(Philippi)Speg.
VIII.EchinofossulocactusLawrence.—Britton&Rose,The Cacta-ceae,III,pág.109.
Estenombregenéricoes:hybridum et sesquipedale, prorsus exlex, ideo rejiciendum.Propongo,pues,quesedejeenolvidoelperegrinonombreresucitado,yquesesubstituyaporeldeBrittonroseaSpeg.,enhonordelosvalientesmonógrafos;lesperteneceránlasespeciessiguientes:
Brittonrosea albata(Dietrich)— anfractuosa (Mrt.)— arrigens(Link)— confusa(Britton&Rose)— coptonogona(Lemaire)— crispata(DC.)— dichroacantha(Mart.)— gladiata(Link&Otto)— grandicornis(Lemaire)— hastata(Hopffer)— heteracantha(Muehlenpfordt)— Lloydii(Britton&Rose)— lamellosa(Dietrich)— lancifera(Dietrich)— multicostata(Hildmann)— obvallata(DC.)— pentacantha(Lemaire)— phyllacantha(Mart.)
Duseni -> Dusenii
Bertini -> Bertinii
Bertini -> Bertinii
rejicendum -> rejiciendum
— 70 —
108
Brittonrosea violaciflora(Quehl)— Wippermanni(Muehlenpfordt)— zacatecasensis(Britton&Rose)
IX.HickeniaBritton&Rose(1922)=Hickenia microsperma(Weber)Britt.&Rose.
EnThe Cactaceae,III,página207,seinstituyeelnuevogéneroHickenia,elcual,desgraciadamente,sehallapreocupado(Hickenia Lillo(1919),Asclepiaceae).Debiéndose,pues,cambiarelnombreadichogénero,propongoque
seasubstituidoporeldeParodiaSpeg.,dedicándoloalamemoriadeldoctorDomingoParodi,unodelosprimerosinvestigadoresdelafloraparaguaya,yquebrindólosprimerosartículosbotánicosdelaentoncesnacienteSociedadCientíficaArgentina.Laespeciehastaaho-raconocidallevará,pues,elnombredeParodia microsperma(Weber).Alacualtengoqueagregarunanuevaespecieque,desdelargos
años,dormíaolvidadaentreloscartonesdemiherbario:
ParodiaparaguayensisSpeg.
Diag.Subparva,obovata.saepiusmagnaproparteterrainfossa,partesubterraneanoncostatanecareoliferasublaevifusca,parteexertaconvexulamediodepresso-umbilicatacostis,parumevolutisetperspicuis,8-12instructa;arelae-3-5inquaquecostaalternaevixprominulae,spinistypice6,satvalidiscorneissubrigidisetsubtrigo-nis,alteraautemcentralimagisrobustalongiorapiceeximieunci-nato-incurva;florescentralesmediocresv.subparviaurei;ovariumparvumdenseadpressequesquamulosumvilloochraceodensovesti-tumnonsetiferumetabrupteinperiantio,fererotato,tubocalicinobrevissimo,productum;phyllaperianthicaexternaangustelinearianumerosa,adaxillasfloccumvillosumetsetulaslongiusculastenuesgerentia,internaglabraoblanceolataapiceacutiusculerotundataminutemolliterquemucronulata,aurea;staminanumerosapolysticha,fllamentisochroleucis,antherisflavis;stylusstaminasuperansluteusgracilis,laciniisstigmaticis6-8stellatimpatentibusaureiscoronatus.Fructusetseminaignoti.
Hab.AdfissurasrupiuminSierradeAmambay,Paraguay,Sept.1883,lg.KarlvonGuelich.
— 71 —
109
Loscormoscríanavecessolitarios,avecesagrupadosde2a3,enlasgrietasdelasbarrancasáridas,siendomuypocovisibles,puessehallancasitotalmenteenterrados;tienenformatrasvada(30-45mmalt.ydiám.),prolongándoseinferiormenteenunalargaraízcilíndrica(50-75mmlg.×2-4mmdiám.)simpleoramosa;lastrescuartaspar-tesquecríanenterradasnollevannicostillas,niareolas,niespinas,ysísólounaqueotraarruguitatransversal,teniendouncolorpardoigualaldelsuelo;lapartesuperficialmásomenosconvexaycondepresiónsensibleenelcentro,ostentade8a12costillas,o,mejordicho,serieslongitudinalesdetuberculitos,muypocomarcadas;lasareolas,ennúmerode3a5paracadacostillaoserie,sonmuypocoaparentes,ysólolasmásjóvenesdelhoyocentralostentanunpocode vello aterciopelado blanquecino; cada areola típicamente estáarmadade6espinas,abortandoconfrecuencialaimparinferior,delascuales5sonperiféricasmáscortas(5-10mmlg.),lassuperioresmásdébilesenderezadas,lasotrasarqueadashaciaabajo,todasconpuntarectayaguda;laúnicacentralesmuchomásrobustayrígida(15-20mmlg.)quetodaslasdemásyterminaenpuntaagudabrus-camenteenruladaengancho;todaslasespinassonrígidasycórneas,enlajuventuddecolorceniciento,porhallarserevestidasdeunacapaadherentedeescamillasblanquecinasquecaenconlaedad,yentonceselejedelaespinaofreceuncoloramarillentodemiel,semi-transparente,tornándoseopacasymoradasenlaextremidad;dichasespinas(0,3-0,7mmdiám.)tienenelladohaciaelsuelosemicilíndricoyelotroventralcontresquillitaslongitudinalesnomuymarcadas,perobienvisibles.Lasflores,ennúmerode1a5,nacenenelbordedel pocitode laparte superficial del cormo, siendomediocresdetamaño(20-25mmalt.ydiám.cuandoabiertos),decoloramarillodeoro,revestidosdelanaocráceaconfinascerdaspardo-rojizasalexte-rior;elovarioovalado(6-8mmalt.ydiám.),revestidodenumerosasypequeñasescamillaslinearesescondidasporabundantelana,sincerdas,quesaledesusaxilas;eltuboperiántico,sumamentecorto,remataelovarioy,comoéste,seencuentratambiénrevestidodeabundantelanaocráceaylarga,peroacompañadadedelgadasylar-gascerdaspardorojizaquenacendelasaxilasdelosfillosexterioreslinearesqueloforman,aumentandogradualmentedetamaño;losfillosinternosopétalos,ennúmerode25a30,formanlacorolacasiroti-forme,lampiños,deunlindocoloramarillodeoro,deformaoblanceo-lada(12-15mmlg.×3-4mmlt.),obtusamenteacuminadosalápice,dondeterminanenunmucrónmuypequeñoyblando:losestambres,
— 72 —
bastantenumerosos,sonpolísticos,confilamentosblanco-amarillen-tosyanterasamarillas;elestiloescilíndrico,delgado,largo(12mmlg.×0,3-0,4mmdiám.),lampiño,amarillo,yterminaen5a8rami-tasestigmáticas(2,5-3mmlg.),arqueadasparaafuera,doradas.Nohevistonisemillasnifrutos.Estaespeciedifieredelaanteriorporsuaspecto,porelnúmeroy
desarrollodelascostillas,porelmenornúmeroymayorrobustezdesusespinascasitrígonasy,porfin,porsusfloresmuchomáspequeñas.
X.Echinocactus famatimensis Speg.= Speg.,Plantas nuevas o inte-resantes,n°20(Anales de la Sociedad Científica Argentina,XCII,pág.118).
AceptandolanuevanomenclaturaempleadaporBritton&Rose,estaespeciedeberáserllamada,desdeahoraenadelante,Rebutia famatimensisSpeg.
XI.Frailea pumila (Lemaire) Britton&Rose=The Cactaceae, III,pág.209.
HerecibidonumerososejemplaresdelasbarrancascercadeSantoTomé,provinciadeCorrientes,losque,cultivadosenmicasa,flore-cieroncadaaño;heobservadoquelaprimeraflorqueproducenenoctubreonoviembreesnormal,mientraslassiguientesresultanto-dascleistógamas.Habiéndomeparecidolaclavedilemáticadelasespeciesdelgé-
neroFrailea,propuestaporBritton&Rose(l. c.,III,pág.209),algoconfusaypocosegura,mepermitoofrecerotrademiconfecciónqueteníaguardadadesdetiempo:
1.Cormuscylindricus,simplex. 2.—subglobosus,caespitosus. 3.
2.Cormusglauco-cinereus,opacus;floreslutei. Fr. gracillima.—vivideviridis,nitidulus;flores? Fr. Knippeliana.
3.Tuberculiareoliferimaculapurpurealunatamarginatis. Fr. cataphracta.—unicolores,maculisdestituti. 4.
4.Stigmataviolaceo-purpurea;stylusalbus;phyllalutea. Fr. caespitosa.—albav.flava. 5.
110
— 73 —
5.Areolaevilloatro-ferrugineodonatae. Fr. phaeodisca.—albov.cinerascentevestitae. 6.
6.Areolaespinisetcentralibuserectis,etperiphaericisradiantibus. Fr. pumila.—periphaericistantum,omnibusradiantibusarinatae.7.
7.Stigmataalbautstylus;flores25mmlg.etlt.Fr. Schilinzkyana.—lutea. 8.
8.Floresevolutimajores,30-40mmlg.etlat.;costae12-14;spinae9-10. Fr. Grahliana.—minores,20-25mmlg.etlat. 9.
9.Costae8-12;spinulis12-14. Fr. Bruchii.—12-24;spinulis5-9. Fr. pygmaea.
HarénotarquemientrasFr.Haage,enladescripcióndelEchino-cactusGrahlianus(inSchumann,Gesamtbesc. d. Kakt., Nachträge,pág.106,1898-1902),hablandodelassemillas,dice:«Samen ... glänzend, dunkelkastanienbraun, glatt»;losseñoresBritton&Rose(l. c.,III,pág.209)dicen:«Seed puberulent »y«Seed brown, puberulent »...¿Setrataráentoncesdeunasolaespecie,olasobservacionesestánequi-vocadas?Tampoconopuedoaceptarelcarácterdelapretendidapubescen-
ciadelasespinascomoespecífico(Fr. pumila),puestodaslasespinasyentodaslasespeciesenla,juventudsehallanrevestidasdeunaprui-nulosidadescamosa,quenotardaendesaparecer,parcialototal-mente,conmayoromenorrapidez.Enlaclaveanteriorfiguraunaespeciequenosehadescritoaún,
ydelacualvoy,pues,adareldiagnósticoyladescripcióncorres-pondientes:
FraileaBruchiiSpeg.(n.sp.)
Diag. Cormusglobulosus,parvus,densebotryoso-caespitosus,cos-tis8-12,parummanifestis,intuberculissubconoideo-hemisphaericissolutis,areolisparvisellipsoideisspinulis12-14gracilibus,omnibusradiantibussubcylindricispapilloso-asperulisadpressisrecurvisal-bis,floribussolitariisv.paucismajusculiscampanulatis,tuboextussquamuloso-villosulo,petalisoblanceolatisacutiusculisroseo-viola-ceis,staminibus,stylostigmatibusqueflavicantibus.Fructusadhucignotus.
111
Bruchi ->Bruchii
Bruchi ->Bruchii
— 74 —
112
Hab.InmontanisSierradeCórdobapropeAltaGracia,aest.1918(lgt.etcomm.dr.C.Bruch).
Loscormossoncasiglobosos(10-20mmdiám.yalt.),másomenosumbilicadosalcentro,densamentecespitosos,formandoalmohadasoagrupacionesde10a30individuos,casisemiesféricas,de100a150mmdediámetro;cadaunodeellosofrecede8a12costillaso,mejor,serieslongitudinalesdetubérculosdecolorverdeapagadoyaveces
algocenicientoypocovisibleporelentrecruzamientodelasespini-llas;lasareolassonangostamenteelípticas,armadasde13a17espi-nitas,todasradiantes,ningunacentral,de6a8decadalado,yde1a3enlaextremidadinferior;todasestasespinitassondelgadas(2a5mmlg.×0,15-0,30mmdiám.),recostadasyencorvadashaciaaba-jo,relativamenterígidas,agudas,blancas,ydebajodelmicroscopiosalpicadasdenumerosaspapilasantrorsas.Lasfloresinodorasnacenalbordedeladepresióncentral,ennúmerode1a3,siendoacampa-nadas(15-20mmlg.ydiám.)cuandoabiertas,contubomuycortosalpicadodeescamillaslinearesverderojizas,conunmechoncitoyavecesalgunacerdilladébilenlasaxilas;losfillosinternosopétalos,ennúmerodemásomenos25,soninversamentelanceolados(15-18
Frailea Bruchi Speg.
— 75 —
113
lg.×2-4mmlat.),másomenosacuminado-redondeados,general-menterematadosporunmucrónpequeñísimoblando,decolorrosadoconlíneacentralmásobscuraviolácea,lampiñosymuyenteros;losestambres,adheridosaltuboperiántico,tienenfilamentoscasiblan-cosyanterasamarillas,elestilobastanterobusto,recto,blanco,su-peradetodoslosestigmasalosestambresyllevaalápiceunacoronade5a8ramitasestigmáticascilíndricas(2,5-3mmlg.×0,5mmdiám.)amarillentas.ApesardehaberflorecidosendasvecesenLaPlata,nohepodidoconseguirfrutos.
XII.AYLOSTERASpeg.(nov.gen.).
Char.Cormusparvusbrevis,ecylindraceosubglobosus,superneconvexo-umbilicatus,costatus,costisfereintuberculissolutis,areo-lisparvisaculeiferis;florespleurogeni,infundibuliformes,tubo elon-gato angusto solido cum stylo concreto,phyllisrotato-patentibusrubrisfructusbaccatus,subglobosussetulosus;seminasubglobosa,basitruncatafuscaopaca,denseminutequepapulosa,millimetrumnonv.vixaequantia.NomenaΣτερεός(farctus)etΑὐλος(tubus).
AylosterapseudominusculaSpeg.
Echinocactus pseudominusculusSpeg.,inlitt.etadumbr.Echinopsis pseudominusculaSpeg.,Cact. plat. Tentam.,n°45.Rebutia pseudominusculaBritt.&Rose,The Cact.,III,pág.47.Cuandopubliquéestaespeciehicenotarelcuriosocarácterdeesta
especiedetenerlasparedesdeltuboperiánticosoldadasconelesti-lo,carácterquenohabíasidoindicadoparaningunaotracactácea,yporlocualcalzabamalenelgéneroEchinopsis;elhabertrasladadoestaespecieaRebutianoresuelvelacuestión,pueséstatambiéntieneeltuboperiánticohuecoeindependientedelestilo.Opino,porlotanto,queestahermosatunitadebeconstituiruntipogenéricoaparte;fácilmentepertenecenalmismolaEchinopsis pygmaeaR.E.Fries,elEchinocactus SteinmanniiSolms-LaubachytalvezlaEchi-nopsisdeminutaWeber.
LaPlata,22-I-1923.
Steinmanni -> Steinmannii
SPEGAZZINICARLOS
BREVES NOTAS CACTOLÓGICAS
Publicado en los «Anales de la Sociedad Científica Argentina», tomo XCIX, páginas 85 y siguientes
BUENOSAIRESIMPRENTA Y CASA EDITORA «CONI»
684, CALLE PERÚ, 684
1925
115
117
85
NUEVAS NOTAS CACTOLÓGICAS
¡Lectorisalutem!Enlosprimerosmesesdeesteañotuvenecesidaddeefectuarla
ordenacióndelmaterialcactológicodemiherbarioyhehalladonu-merosasespecies,queporsercríticasonuevas,mehanobligadoaocuparmedeellasconciertaatención;maslarenovacióndelano-menclaturacactológicameimponeelevaralaalturadelostiem-poslopocoquehepublicadoalrededordeestafamilia,asíquetomélaresolucióndeeditarelpresenteopúsculo,elcual,sinoencierragrandesnovedades,sinembargo,aclararáalgunassinonimiasyco-rregirávarioserroresenqueyohabíaincurrido.Nodudoqueloscactólogospresentesyfuturosmedispensarán
benévolaacogida,asíquequedarésatisfechodeltiempoinvertidoenlaconfeccióndeestemodestofolleto.
LaPlata,27deagostode1924.
1.Maihueniapatagónica (Ph.)Speg.=Opuntia patagonicaPh.,Lin-naeaXXXIII(1864),pág.82.—Maihuenia tehuelchesSpeg.,Nov. add. ad Fl. patag.,n°941.—Britton&Rose,The Cactac.,I,pág.41,fig.53.
Hab. FrecuenteenlospedregalesmásáridosdelosterritoriosdeSantaCruz,Chubut,RíoNegroyNeuquen.
Obs. LosseñoresBritton&Rose(l.c.)reunieronlaOpuntia pa-tagónicaPh.(articulis clavatispraedita)congrandesartículos(26mmlong.×12mmdiám.)yunaespinapoderosa(30mmlong.)acompañadadedospequeñas(3,5mmlong.)basalescon
— 86 —
laMaihuenia Philippii(Web.)Schum.,caracterizadaporarti-culis subglobosis(10-15mmlong.etdiam.)etaculeispaucis infirmis vix pungentibus;comparandoestoscaracteresesim-posible aceptar la sinonimizaciónhecha por losmonógrafosmencionadosynohaydudaquelaespeciephilippianadebeporelcontrarioreunirsealaMaihuenia tehuelchesSpeg.,lacual,entonces,debeporelderechodeprioridad,desdeaho-raenadelanteserindicadaconelnombrequeencabezaestaslíneas.
MAIHUENIOPSISSpeg.(n.gen).Char. Habitus pulviniformis dense botryoso-caespitosus mai-hueniarum, areolis paucis infossis omnibus piliferis, inferistamen glochidiiferis, superis spiniferis v. floriferis glochi-diis destitutis;floresacrogeni solitarii sessiles turbinato-ro-tati.EstegéneroesintermediarioentreelgéneroMaihuenia,del
cualtienetodoelaspecto,porsusartículosentresoldadosynoseparables,yciertasOpuntiaedelasecciónTephrocactus,conlascualescompartelaposesióndealgunasareolasarmadasdepincelesdegloquidios comoenOpuntia glomerata yOp.molinensis.
2.MaihueniopsisMolfinoiSpeg.(n.sp.).Diag. Denseprolifero-ramosa,pulviniformis,articulisovato-sub-globosis fasciato-difformibus continuis, non deciduis, parvispallideviridibus,areolispaucisinordinatis,inferispenicilla-toglochidiatis,duobussupremis1-spinosisnonglochidiatis,spinisvalidissubdivaricatissemiteretibusacutis fusco-rufe-scentibus;floressolitariiefoveola,interduassubapicalesspi-niferas,acrogena,intusalbotomentosanonglochidiataexsur-gentes,mediocreserectisessileseturbinato-rotati,ovariotu-boqueperianthicolaeviviridi,phyllissubtetrastichis,extimisparvis carnosulis viridibus concoloribus, stylo terete vire-scente apice capitulato-sublobulato violascente. Fructus ig-notus.
Hab. En los pedregales de la Puna, cerca de Santa Catalina(3650ms/m.),provinciadeJujuy, lg.F.Claren,16, I,1901(F.Kurtz,Herbarium argentinum,n°11463).
Obs. Mehehechoundeberdededicarestainteresanteespecieal
118
— 87 —
119
joven y laborioso botánico argentino y amigo, don José F.Molfino,quetuvoladelicadezadeproporcionarmeelejemplar
Maihueniopsis MolfinoiSpeg. :a,plantitaflorida1/1b,seccióndounapencaparamostrarsuestructura interna 3/1; c, artículoflorífero seccionado 2/1;d, seccióndeunaflor 3/1; e, glo-quidio 20/1; f, pelo 20/1.
quemeha servidoparaeste estudio.Losartículos, omejordichoramitas, son todascontinuas, sin rastrodearticulado
— 88 —
120
nesypor lo tantonodesprendibles o fácilmente separablesunodeotro,comoenlaMaihuenia patagónica(Ph.);suformaporlotantoesbastantevaga,perosepuedeconsiderarenlamayoríadelasvecescomoconoideauovalada,conextremi-dadmásomenosredondeada(10-15mmlong.ydiám.),consuperficielisa,másomenosarrugadaydecolorverdeclaro;cada artículo ofrece de 5 a 6 areolas, sobre la parte libreexternayconvexa,bastanteseparadasunasdeotrasenformadehoyito,casicilíndrico(2-3mmdiám.),rellenasdeunmano-jodepelillosmuydelgadosblancos,8-10celulares,perosim-ples;enlastresareolasinferioresademásdeestemanojodepelillossobresaleunpinceldegloquidiosrojizos,losquefal-tandel todo en las areolas superiores; los gloquidios delga-dos,peroduros,sonrectos,cilíndricos(3-3,5mmlong.,×0,05mmdiám.),adornadosdebarbasretrorsas,depuntaagudaydebasebruscamenteaplastadaybidentada; lasdosareolasinmediatamentesuperioresenlugardegloquidiosllevan,ca-dauna,unaespinarobusta,rectaolevementearqueadahaciaafuera(15-25mmlong.×1mmlat.bas.×0,5mmesp.),enlamitadinferiorachatadasalvientre,convexasaldorso,enlodemáscilíndricas,córneas,aceradas,decolorpardocenicien-to,conmatizrosado,másobscurasenelterciosuperior.Lasfloresnacensolitariasenlaareolaapical,mayordetodaslasdemás,imbutiforme,acompañadasdeabundantevelloblanco,perosingloquidios,siendosésilesymediocres(25-30mmlong.total),hallándoseacompañadasdecadaladoporunaareolaes-pinífera; el ovario continuo con el tubo periántico (15 mmlong.×12mmdiám.),embutidoenparteenlaareola,escó-nico-apeonzado,alexteriorverdeliso,sinareolasniescamas,bastantecarnoso,rematandobruscamenteenlacoronadefi-llosperiánticosalrededordedoce,distribuidoslomásame-nudoencuatroseries;losdelasdoshilerasexternasocalici-nassonverdesycarnosos,losmásexterioreschicos,ovaladosyagudos (3-4mmlong.×3mmlat.), lossiguienteselipsoi-deos(6mmlong.×4mmlat.),obtusosoligeramentemucro-nados,algomáspálidos;losfillosinternosopetalinosdísticossontrasovados(12-16mmlong.×10mmlat.),decolorazu-fre,delgados,conbrillodeseda,enlapartesuperiorredon-deados, obtusos, a veces condentículos o ligera escotadura,enlaparteposteriorligeramenteenangostados;losestambres
— 89 —
121
numerosos revisten toda lamitad superior internadel tuboperiánticoconfilamentosamarillos(5-6mmlong.)yanteraslineares(1mmlong.)blanquecinas;lamitadinferiorinternadeltuboperiánticoesdesnudaylisa;elestilocasicilíndricouobscuramentetetrágono(8mmlong.×2mmdiám.),esdeunverdeasalmonado,rematadoporuncapítulocasigloboso(2,5mmdiám.),con4a6papilasolobulillosrudimentariosconniventes,deunligerocolormorado.Lacavidadováricaessemiesférica pequeña, protegida por paredes carnosas quemuestranunarmazónimbutiformecartilaginosa.Noconozcoelfruto.
3.OpuntiaaoracanthaLem.=Speg.,Cact. plat. tentamen,n°104.—Britton&Rose,The Cactac.,I,pág.91.
Hab. ComúnyabundanteentodalaregióndesérticayplanadelasprovinciasdeMendoza,SanJuan,LaRioja,Catamarca,SaltayJujuy.
Obs. Enmiopúsculohedescritolosfrutosyheindicadoquelasflores de esta especie eran blancas; creo, pues, oportuno dedar aquí unadescripción detallada de dichasflores, quenoaparecenconmuchafrecuenciayenelmesdediciembre.Dichas flores crecen en la parte superior de las areolas
subapicalesdelosartículosdelañoanterior,solitarias,gran-des(5-6cmdiám.enelántesis)ydeltodosinolor.Elovarioesapeonzado(25mmlong.×25mmdiám.sup.),ofreciendoen su base una prolongación cilíndrica subpedunculiforme(5-6mmlong.×4-5mmdiám.),quesehallaimplantadayes-condidaenelhoyodelaareolaflorífera,circundadadeunosmechoncitosdepelosfinospluricelularesblancos,mezcladosconalgunosgloquidios;lasuperficieexternayvisibledelova-rioestárevestidapornumerosasprominenciascomoescamasdeunpescado,obscuramentedistribuidasen8ó10seriesin-clinadasdeizquierdahacialaderecha,pocosalientes,casire-dondasyrematadasensupartesupremaporunaareolarudi-mentaria,conunmucroncillorojizo;lacorolaabiertaesroti-forme,formadapormásomenos6seriesdefillos,cuyotamañoaumentadesdelosinferioresalossuperiores,siendolosmásexternosreniformesosemidiscoidales(5-8mmlong.×10-16mmlat.),sepaloidesverdescarnosillos,mientraslosinternosbienpetaloideossonanchamentetrasovados(25-35mmlong.
— 90 —
Opuntia aoracantha Lem.
122
— 91 —
123
×20-30mmlat.)cándidos,redondeadosenelbordesuperior,levemente angostado, cuneiformes en la mitad inferior; eldisco al rededor de la base estilar forma un pocito verticaldesnudo, cuyoborde superior soportade5a6 seriesdees-tambresenderezados,confilamentos(10-15mmlong.)blancos,delgadosyterminadosporanteraslineares(1,5-2mmlong.),amarillentasybasifixas;elestiloescilíndrico-fusoideo(25mmlong.×5-6mmdiám.),blanco,lampiño,rematadoporunaca-bezuelaformadade5lóbulos(5mmlong.×1,5-1,75mmgrs.)lanceolados,obtusosdecolorverdeesmeralda.
4.Opuntia argentina Grsb. = Britton & Rose, The Cacac., I, 211.Hab. NoesraraenlaregiónchaqueñaalnortedeResistencia,especialmenteenlazonacomprendidaentrelosríosBermejoyPilcomayo.
Obs. Nomeexplicoporcuálrazón losseñoresBritton&RosehayanseguidoelcriterioequivocadodeSchumann,consideran-do como sinónimo de esta especie a laOpuntia Hieronymi Grsb.,apesardehaberyorectificadotalerrorenmiCacta-cearum platensium tentamen,n°128;léase,pues,concuidado,eldiagnósticogrisebachianodedichaOp. Hieronymi(quesi-gueinmediatamentealdelaOp. argentina)yellectorsecon-vencerádeinmediatodequesetratadeunaespeciebiendi-ferenteypertenecientealasPlatyopuntiae elataeytalveznomuylejanademiOp. chakensis.
5.Opuntiaatro-virensSpeg.(n.sp.).Diag. Platyopuntia,elata,subinermis,totaobscureatrovirens,opaca; articuli infimi plus minusve subcylindracei sordidefusco-cinerascentes,areolistransversisellipsoideismajuscu-lis, spinis5-15parvisalbescentibusdeformibusdeciduisquearmatis,mediisordideatro-virentesmediocres,compressipla-niusculi,areolisorbicularibus,nonpulvinatisnecpenicillato-glochidiatisinermibusdonati,supremioblanceolato-spathula-ti, sursum rotundati, deorsum cuneati atro-virides v. saepelenissimeglaucescentes,inutroquelatereareolis20-30sub-orbicularibussubparvisnonprominulisvelutino-cinereisnonglochidiatiscircumcircainfuscatisornati;floresmarginales,ovarioclavato-elongatoplusminusveobscurevirente,sublaxe10-12subtuberculatoareolifero,areolisdecurrentibusbrevis-
Schuman -> Schumann
— 92 —
124
simesubfasciculato-glochidiatispraedito;phyllisperianthicisdistichis,extimisminoribus,intimismaximislatespathulatisemarginatismucronulatisque,miniatisv.roseo-miniatis,sta-minibusnumerosis,filamentisalbo-incarnatis,antherisflavi-dis,styloalboobclavulatoapicecapitulato-stigmatosolacinia-toprasino.Fructusturbinato-pyriformispurpureuslaxeglo-chidiato-areolatus.
Hab. EnlosmontesdelacostadelUruguay,enlaprovinciadeCorrientes.
Obs. Especie seguramentemuypróximaa laOpuntia prasina Speg., de la cual se aparta especialmente por su coloraciónverdemuyobscura,porelcolorrojoanaranjadodesuspéta-losymásespecialmenteporlasareolasnoprominentes,quecasicarecendegloquidios,quesenotantansoloenlosova-rios. Las matas de esta especie varían entre 75 cm y 1 mdealtura,bienenderezadas,bastanteramosasyconunacolo-racióngeneralcaracterísticadeunverdemuyobscuro,jamáslustroso; los artículos basales son más o menos cilíndricos(20-25cmlong.×15-20cmdiám.),pardo-cenicientos,cones-casasygrandesareolastransversales(7-10mmlat.),ovaladasoelipsoides,muypocoprominentes,llevandode5a15espi-nillas(5-10mmlong.×0,5-1mmgrs.)gruesas,blanco-carne-cinas,obtusas,nopinchantes,quesimulancasiraicillasabor-tivas,pudriéndoseycayéndosebastantepronto;losartículosintermediosdecolorverdeparduscomuysubido,avecesconvagasmanchas azulejas, son elipsoideos (20-25 cm long. ×14-16cmanch.×3-4cmesp.)algoirregulares,adornadosencadacarade15a20areolasorbiculares(3-4mmdiám.),pla-nasomuylevementesalientes,careciendodeespinasyapa-rentementetambiéndegloquidios;losartículossupremossonoblanceolado-espatulados (1520 cm long.×5-9 cm lat.×1cmesp.),enlaparteanterioranchamenteredondeados,enlaposteriorcuneiformes,debordesmuyobtusos,planosenam-bas caras, de color verdemuy intenso, a veces ligeramenteglaucos,llevandoencadacadade20a30areolasorbicular-elipsoides(2-3mmdiám.),aterciopeladas,cenicientas,nopro-tuberantesycasisingloquidios.Lasfloresporlogeneralsonmarginales,arqueado-ascendentes,conovarioapeonzadoalar-gado(5070mmlong.×15-20mmdiám.),deunverdeintensoleveyflojamentesubtuberculadoareolífero,resultandodichos
— 93 —
125
tubérculosalgodecurrentesydesprovistosdehojuela;elbordesuperiorováricollevade7a8areolas,quealcontrariodelasanteriores, son foliíferas yademásarmadasdeunpincelito(aunquemuycorto)degloquidiosrubios;entrecadaunadetalesareolascríaunfilioperiánticoovalado-lanceoladoverde;losfillossondecolorminio,avecesconmatizrosado,dísti-cos,losexternosmenores,losinternosmayores(35-40×30-35mm lat.), con el borde superior redondeado, ligeramenteescotadoyconunpequeñomucrón; losestambrescríannu-merosos,confilamentosdelgadoscilíndricos(8-11mmlong.),blancosenlabase,superiormentecarnecinos,coronadosporanteras(3mmlong.×1mmlat.)blanco-amarillentas;elesti-locilíndricoinversamenteacachiporrado(20mmlong.×3-5mmcrass.),remataenunacabezuelade7a8ramitasestig-máticasverde-esmeralda.Nohevistoelfrutomaduro,peromehanaseguradoquees
bastantejugoso,purpúreoyrelativamentepocoespinoso.
6.OpuntiabonaerensisSpeg.=Speg.,Cont. al Es. de la Flora de la S. del Tandil,n°87(1902).—Id.,Cactac. plat. tentamen,n°129.—Br.&R.,The CactaceaeI,pág.158etIV,pág.262.=Opuntia monacanthaArech.(nonHaw.),Flora Uruguaya,vol.II,pág.273,lám.32,pág.275.
Hab. EnlospeñascalesdelasierraPeregrina,enladelTandil,enlasierradeCuramalalyVentana,ytalvezcultivadaenlosalrededoresdeSanNicolás.
Obs. Estoy plenamente seguro que esta especie es igual a laOpuntia paraguayensisSchm.(1903),comolopudecomprobardurantemiúltimaestadaenelParaguay;tienemuchaafini-dadconlaOpuntia vulgarisMiller,delacualsereconocefá-cilmenteporsucolorverdeclaro,generalmentealgoamari-llento y opaco, por sus artículos oblongo-trasovados muyredondeados y obtusos en la extremidad superior, espesos,por la falta absoluta de espinas en los artículos del año ydel anterior, por sus flores de color naranjado subido y porfin por numerosos pincelillos de gloquidios que defiendensus frutos purpúreos, de carne vinosa y semillas casi lam-piñas.Todosestoscaracteresbienmarcadosenladescripciónpri-
mera,nopermitentampococonfundirlaconlaOpuntia chaken-
monocantha -> monacantha
— 94 —
126
Opuntia bonaerenais Speg. 1/3
sis Speg., como lo hacen algunos autores y el lector podráconvencersedelaverdaddeloqueacabodeafirmarcompa-
randolasfotografíasrespectivasdelostiposquemehagoundeberenpublicar.
7.OpuntiachakensisSpeg.=Speg.,Cact. plat. tent.,n°128.Hab. BastantefrecuenteencasitodalaregióndelChaco,desdeReconquistaalnorte,ocurre también,peroescasamente,enCorrientesyMisiones.
Obs. NosésobrequécriteriosefundaronlosseñoresBritton&RoseparasinonimizarestaespecieconlaOpuntia bonaerensis Speg.;acompaño,pues,aquí,lafotografíadelejemplarorigi-naltípico (queestuvotambiénenpoderde losmencionados
— 95 —
127
Opuntia chakensis Speg. 1/10
autores)quepodráaclararmayormentelaaserciónmíadelaindependenciadeestaespecie;suscaracteres,queconsidero
específicosson:elcolorverdeobscuromásomenos lustrosogeneral,laformanetamentelanceoladadesusartículos,adel-
— 96 —
128
Opuntia chakensis Speg. 1/3
— 97 —
129
gazadoshaciaambosextremos,susjóvenesareolasprominen-tes aterciopeladas y casi blancas y sus frutos purpúreos decarneverdosa,conareolasmuyescasamenteprovistasdeglo-quidios,ylassemillasdensamentevellosas.
8.OpuntiacorrugataS.D.=Britton&Rose,The Cactac.I,pág.95.Hab. FrecuenteentodalaaltiplaniciedelvalleCalchaquí,pro-vinciadeSaltayJujuy.
Obs. EnmivisitaalJardíndelaMórtola,siendoentoncessudi-rector el célebre cactólogoAlwinBerger, pude compararunejemplardelaOpuntia microdiscaWeb.conlosdeOpuntia corrugataS.D.,cultivadosenesalocalidad,quedandoconven-cidodequeeransinónimasyunanoerasinounaformacul-turaldelaotra.Actualmenteconservoenmijardínejempla-resrecibidosdeBoliviaconartículosbienchatos, loscualesbajoelcambiodelmedioambientesemodificaron,ofreciendoahoraartículoscasicilíndricosarrugados,comolosquevíhacemuchosañosenlaMórtolaycomosedescribenporlosauto-res,quedandoasícomprobadamiprimeraobservaciónycri-teriodetratarsedeunasolaentidadespecífica.
9.OpuntiahalophilaSpeg.(n.sp.).Diag. Tephrocactus,totusolivaceus,articuliscylindrico-ellipsoi-deismediocribusirregularitercatenulatotuberculatis,tuber-culisconstipatisseries7-9dextrorsasconstituentibus,rhom-boideo-ovatis,modiceprominulis,apiceareolaparvulaimpres-sasubvelutinacinerascenteglochidiataet spiniferaornatis;spinae sordide cinereae 9-12, primo omnes subfasciculato-erectae,seriusdivaricato-apertae,1-3centraleslongiorespa-tentes,ceteraetenuioresbrevioresqueplusminusveadpresso-radiantes v. retrorsae; flores mediocres inodori, ex areolissubsupremisarticulorumannipraecedentisenascentes,solita-rii,ovarioturbinatopallideviridi,denseloricatotuberculato,tuberculisminuteareolatissaepequespiniferis,perianthioro-tato,phyllis4-6-stichis,extimisparvissemidiscoideiscentri-peteaccrescentibus,intimisspathulato-obovatismaximispal-lide roseis, staminibus numerosis filamentis albis, antherislinearibusbasifixisflavidis,stylocylindrico-obclavatosursumattenuato atque capitulo subgloboso e lobulis 5 stigmaticisbrevibusobtusisviridibusformatocoronato.
2
— 98 —
Opuntia halophila Speg. 1/3
Hab. EnlossalitralesdelosvallecitosdelasierraPiedePalo,alolargodelferrocarrildeSerrezuela,provinciadeSanJuan.
Obs. EsunaespeciemuypróximaalaOpuntia aoracanthaLem.,delacualsepuededistinguirfacilmenteporsuaspectogene-
ral,porsucoloración,porelmenortamañodesusartículosydesusespinas,etc.Estatunitaformamasasbastanteirregulares,deunos15-
cmdealturaydiámetro;susartículossobrepuestossoncilín-drico-elipsoides (4-6cmlong.×2-3cmdiám.),derechos, li-geramenteadelgazadosenlaparteinferior,bastanteredon-deadosenlasuperior,totalmenterevestidosdepequeñostu-bérculos,dispuestoscomoescamasdepescado,pocosalientes,
130
— 99 —
obtusos,rematadosporunapequeñaareola(2,5-3mmdiám.),deprimida,aterciopeladacenicienta,formadaporunmechon-cillo de delgados pelos pluricelulares, acompañados de 10a12gloquidioscórneosrojizos,yarmadasdeunmanojode9a12espinasmediocrementerobustas,detinteceniciento-su-cio;dichasespinasalprincipioformanunmanojoysontodasdirigidashaciaarriba,mástardelascentralesennúmerode1a3,máslargasyrobustas(40-50mmlong.×1-1,5)estánex-tendidascasihorizontalmente,mientraslasotrasmuchomáscortas,delgadasyclaras(10-20mmlong.×0,3-0,5mmesp.),sonmásomenosradialesyengranpartedirigidashaciaaba-jo.Lasfloresaparecensolitariasenlasareolaslateralessupe-rioresdelosartículosmásjóvenes,siendodetamañomedio-cre(50mmlong.ydiám.almomentodelántesis);elovarioesapeonzado(25mmlong.×20mmdiám.),conpedúnculocortoygrueso(3mmlong.×8mmesp.)novisible,hallándosesepul-tadoenelhoyitode laareolaflorífera; lasuperficieexternadelovarioesverdeaguademar,con10a12seriesdetubér-culos,inclinadasdeizquierdaaderecha,cadaunacon5a6tubérculoscontiguoscomoescamasdepescado,romboide-se-midiscoideosobtusos,terminadosporunaareolarudimentaria,algunasdelascuales(de7a12encadaovario)vanarmadasdeunaespina(5-10mmlong.),pardusca,enderezadaoarquea-dahaciaatrás; losfillosperiánticos sonordenadosen4ó5series,losmásexternospequeñossemiorbiculares(4mmlong.×8mm lat. transv.), con frecuencia ligeramente escotados,los internosgrandes (30mm long.×20mm lat.), escotado-trasacorazonadosenelbordesuperior,cuneiformesensuter-cioinferior,decolorblanco,levementerosadooasalmonado;losestambresbastantenumerososnacensobreelbordesupe-riordelafosaperiestilar,confilamentos(10-12mmlong.)blan-cosyanteraslineares(1,5mmlong.)amarillentas;elostioloenformadefrascocasifusoideo(25mmlong.×56mmdiám.),es blanco lampiño y remata en una cabezuela estigmáticasubglobosaformadade5lóbulos(5mmlong.)conniventes,es-pesos,obtusos,verdes.Nohevistofrutos.
10.OpuntiaglomerataHaw.=Opuntia diademataLem.,Speg.,Cac-tac. plat. tentamen,n°105.
Hab. Muy común y abundante en la parte llana y desértica
131
— 100 —
132
de losalrededoresde lasciudadesdeMendozaySanJuan.Obs. Es curioso que de esta especie, conocida desde tan largotiempo,1830,soncasidesconocidassusflores;yonohealcan-
Opuntia glomerata Haw. 1/3
zadoaverlasmásqueunasolavezenelmesdediciembre,enlascercaníasdeSanJuan,ytodoslosnumerososejemplaresquehetraídoensendasocasionesyhecultivadoenLaPlata,jamásllegaronaflorecer.
— 101 —
133
Lasfloresaparecenenlasareolassubapicalesdelosartículosdelañoanterior,siendodetamañomediocre (3035mmlong.total);elovarioescilíndrico-apeonzado(12-15mmlong.×7-8mmdiám.)verdoso,connumerosasareolaspequeñasydecurrentes,armadasdeunpincelitodegloquidios;elperian-tioescasirotiforme(30mmdiám.),formadode4a5hilerasconcéntricasdefillos,losdelasdosotresseriesexternas,pe-queñosovaladosyverdosos,losdelasdosseriesíntimasgran-destrapezoide-trasovados (12-15mmlong.y lat.)amarillos,superiormenteredondeados,obtusosyaveceshastaescota-dos,inferiormentecuneados;losestambresnumerosos,confi-lamentosblancosyanterasamarillentas,revistentodalami-tadsuperiordelperianto;lamitadinferiordelmismoesdes-nudaylisa;elestiloblanco-amarillentocilíndrico(15-16mmlong.×1,5-2mmdiám.)superaalgolosestambresyterminaenunacabezuelasubglobosade8a10lobulillosestigmáticoscortosconiventesobtusosalgomásobscuros.
11.Opuntia Hickenii Br. & R.= Britton & Rose,The Cactaceae I,pág.43.—Id.,IV,pág.255.—Opuntia platyacanthaSpeg.(nonS.D.),Cact. plat. tentamen,n°108.
Hab. FrecuenteentodalaregióndelaPatagonia,entrelosríosNegroyChubut.
Obs. Nohaydudaalguna sobre la correspondenciade los dosnombresarribamencionados,comobienloindicóelprofesorW.B.Alexander.
12.OpuntiamolinensisSpeg.=Speg.,Breves notas cactol.,n°IV.—Opuntia SchumanniiSpeg.(nonWeb.),Cact. plat. tentamen,n°106.—Britton&Rose,The Cact.I,pág.90.
Hab. EnlacuestasumamenteáridadeMolinos,enelvalleCal-chaquí,Salta.
Obs. Esta especie tan característica no la he vuelto hallar enningunaotraparteylosejemplarestípicostraídosaLaPlatay cultivados, nunca quisieron florecer; la fotografía adjuntadelosmismosdaráunaideamáscompletadeestararaein-teresanteespecie.
13.Opuntia penicilligera Speg.= Speg.,Cact. plat. tent., n° 127.—Britton&Rose,TheCact.I,135.—Id.,IV,pág.261.
na -> n°
Schumanni -> Schumannii
Hickeni -> Hickenii
— 102 —
134
Hab. EnregionessecasyáridasdetodalaPampa,alrededoresdeBahíaBlanca,deToayydeZapala.
Obs. DurantemivisitadeantañoalcélebreJardíndelaMórtola
Opuntia molinensis Speg. 1/2
busquédeestablecerporcomparaciónlasafinidadesdeestaespecieyreconocíqueseacercabadeunmodoasombrosoauntipoallícultivadobajoladenominacióndeOpuntia spiro-centraE.&B.,quesegúnlosseñoresBritton&Rose,nosería
— 103 —
135
másqueelnombreestropeadodeOpuntia macrocentraE.&B.originariadeMéjico.
14.OpuntiaprasinaSpeg.(n.sp.).Diag. Platyopuntia,elata,subinermis;articuliinfimisordidelig-nicolorespergrosselaxequeareolati,mediiflavescenti-viridesgrossedensequeareolati,inermesv.spinis1-3majusculisci-nerascentialbidisarmati,supremiellipticolanceolatiprasiniv.cupreo-viridesplani,apicerotundatideorsumcuneati,den-seareolatiinermes,areolisomnibusnontumidisdiscoideisv.obovatis, penicillo valido glochidiorum subsetaceorum onu-stis; flores marginales erecti, ovario turbinato v. pyriformiprasino,modicelaxequeareoliferosubtuberculato,tuberculisdecurrentibuseximiepenicillato-glochidiatis,marginesaepespinuloso; phyllis perianthicis triseriatis, centripetemajori-bus,intimisspathulatismaximis,miniato-aurantiacis,stami-nibusnonirritabilibusalbescentibusv.incarnatis,stylotereteconcoloreparum longioresapice capitulostigmatico5-7fidoviridicoronato;fructusplusminusveturbinato-pyriformisex-tusvinoso-violaceo,12-16areolatopenicillatimglochidiatus,corticecrassointuspurpureovestito,pulpamucilaginosapur-pureaacidaseminibusquelenticulari-subreniformibusmedio-cribus,nucleoosseo,testalongelanatadonatisfarctus.
Hab. EnlasbarrancasdelríoParaná,alolargodelacostadelaprovinciadeEntreRíos.
Obs. Especiemuycaracterística,porsucoloracióngeneraligualaladelashojasdelajopuerroyporsusenormesfillosamarillo-naranjados.Lasmatassonbienenderezadas,bastanteramosas,alcanzandoestaturaentre1y1,50m;losartículosbasalessonchatos(25cmlong.×14cmlat.×3-4cmesp.),decolormade-rasucio,conareolasesparcidasgrandes(5-10mmdiám.),muyligeramenteprotuberantesysinespinas;losartículosmediosofrecencolorverdeamarillento,siendochatos(22-23cmlong.×10cmlat.×2,5cmesp.)encadacaracon24-28areolasor-bicularesoelipsoideas(6-7mmdiám.),armadasdelargospin-celes(3-5mmlong.)degloquidiosferruginososyavecesde1a3espinaslargas(10-25mm×0,75-1mm),blancocenicientas,córneas,lomásamenudoencorvadasotorcidas;losartículossupremosostentancolorverdepuerro(verdecenicientoover-deglaucescente)comolosobjetosdecobreoxidadosy forma
Platypuntia -> Platyopuntia
— 104 —
136
elíptico-lanceolada(20-24cmlong.×7-8cmlat.×10-12mmesp.), planos, superiormente redondeados, inferiormente cu-neiformes,muyobtusosenelborde,con25a30areolasparacadacara;lasareolastrasovadas(3mmdiám.),pocoonadaprotuberantes,aterciopeladasblanquecinas,todasdesprovistasdeespinas;lasfloressongeneralmentemarginalessobrelosartículos supremos; el ovario es trasovado o acachiporrado(50mmlong.×9mmlat.bas.—20mmlat.apic.),decolorverde cobrizo, con 9 a 11 areolas algo prominentes y decu-rrentespequeñas(1,5-2mmdiám.),armadasdeunpincelitodegloquidios rubios y en la juventud de una hojita cilíndrica-cónicaagudaprontocaduca;albordesuperiordelovariosue-lenobservarsede7a8otrasareolas,foliíferas,fuertementegloquidiadasoespinosasyentreellasfillosmásomenospe-queños, lanceolado-ovalados; los fillos petaloides son trísti-cos,losexterioresmenores,losinterioresmayores,anchamen-tetrasovados(50mmlong.×25mmlat.),superiormentesub-cuneadosenterosapiculados,decolornaranjamuyvivo; losestambresnumerososenvariashilerastienenfilamentoscilín-dricos(15mmlong.),verdososenlamitadinferior,encarna-dosenlasuperior,conanterascasilineares,amarillentas;elestiloescilíndrico,inferiormentehinchadocomofrasco,blan-co,rematadoporunacabezuelaestigmáticade5a7lóbulos(5mmlong.)verdosos.Los frutossontrasovado-apeonzados(50-55mmlong.×25-28mmdiám.),decolorvinoso-purpúreo,con12a16areolas,noprotuberantes,peroconun fuerteylargopincelillodegloquidioscadauna;lacortezaespesa(3-4mmesp.)espurpúrea;lapulpamuyácida,bastantejugosa,esde tintevinosopálido; las semillas sonpocas, lenticular-arriñonadas(4-5mmdiám.×2mmesp.),connúcleoóseoyrevestidasdevellolargoytupido.
15.OpuntiasubsphaerocarpaSpeg.(n.sp.).Diag. Platyopuntia,elata,armata,erectiuscula,metralisetul-tra,totaobscureviridis,nitidula;articulierectioblanceolaticrassiusculiacieobtusi,utrinqueplani,areolis22-26inquo-quelatere,vixgibbosuledecurrentibusobovatismediocribuscinereis,eximierufo-glochidiatis,maculavagaatro-viridide-currentenotatis;spinaesolitariaerobustaeerectaev.paten-testeretesacutaealbaev.cinerascentesrariusnullae;flores
— 105 —
137
Opuntia subsphaerocarpa Speg.
marginales, ovario turbinato-obovato, pallide viridi sub-10-areolato,areolisprotuberantibuseximiepenicillato-glochidia-tis,phyllistristichis,extimisobovatispallideflavismargineplusminusverubromaculatis, intimis lateobcordatisaureissericeo-nitentibus,staminibuspermultisirritabilibus,filamen-tisalbo-virescentibus,antherisochroleucis,styloobclavatulo
albo,apicelaciniisstigmaticis6-7concoloribuscoronato;fruc-tusexhemisphaericosubglobosus,apiceapplanato-truncatus,extusatrovinosusareolis8-9nonprotuberantibussedvalidepenicillatimglochidiatisarmatus,satissuccosus,corticecras-siusculopurpureolotectus,pulpaalbovirescente,seminibussubparvisnumerosislongedensequevillosis.
Hab. Bastante frecuente en los bosques de los alrededores deFormosaydePosadas,Misiones.
Obs. EspeciequeseacercamuchísimoporsuaspectoalaOpun-tia chakensisSpeg.,yporlaformadesusfrutosalaOpuntia
— 106 —
138
anacanthaSpeg.,peroquesepuede reconocerydiferenciarfácilmenteporsucoloracióngeneral,porlaformaytamañodesusartículosycoloraciónexternaeinternadesusfrutos,ade-más,porlosrobustosysalientespincelillosdegloquidiosquedefiendentodaslasareolas.Lasmatassuelenofrecercasisiem-preunaestaturamayordeunmetro,enderezadas,bastanteramosasyconunacoloracióngeneraldeunverdevivointen-soylustroso;losartículosbienenderezadossoninversamen-telanceolados,suavementeangostadoshaciaambosextremos,relativamente espesos (20 cm long.×55mm lat.×15mmesp.),conbordesobtusosycarasplanas,llevandoencadaunadeellasde22a26areolas;lasareolassonlevementeprotube-rantesyalgodecurrentes,hallándose,endichopuntodecu-rrente,marcadasporunamayorintensidaduobscuridaddedicha coloración, de forma trasovada (4-5mm long.×2,5-3mmlat.),cenicientasyarmadasdeunrobustopincelitobas-tantesalientedegloquidiosferruginososylomásamenudoporunasolaespinalarga(15-25mmlong.)robusta,acerada,cilíndrica,blancaocenicienta.Lasfloresnacenenlosbordesdelosartículossupremos;suovarioestrasovado(25mmlong.× 15-16 diám.) de color verde pálido, conmás o menos 10areolasplanas,peroválidamentegloquidiadas; losfillospe-riánticossontrísticos, losexternosmenoressontrasovados,ligeramente escotados de color amarillo pálido, conpintitasrojasalápice, los internossontrascorazonadosmuyanchos(25mmlong.×20mmlat.),decoloramarillovivoy lustresedeño;losestambresmuynumerososcubrentodoelfondodelperianto,muchomáscortosquelospétalos(10-15mmlong.)muysensibles, confilamentosblancos levementeverdososyanterasblanco-amarillas; el estilo supera los estambres (20mmlong.×5mmanch.mayorsubbasal),cilíndrico,inversa-menteacachiporrado,blanco,rematadoporunacabezuelaes-tigmática de 6 a 7 lóbulos (3mm long.) blanco-verdosos; lacavidadováricaessemiesférica(6mmlong.×5mmdiám.)todarevestidadeóvulosmenosensusuperficiesuperior.Elfruto es casi globoso, con la extremidad superior cicatricialmásomenosanchamentetronchadayplana(25-27mmalt.ydiám.) y la inferior bien redondeada, exteriormente liso, decolorpardo-moradosubido,sembradode16a19areolas,delascualeslamitadsehallanenelbordecicatricialsuperior,
— 107 —
139
noprotuberantes,perotodasarmadasdeunfuertepincelillodegloquidiosacanelados;lacortezaesmedianamenteespesa(1,5mmesp.),decolorpúrpurapálidoalinterior;lapulpa,alamadurez,esblanco-verdosa,muyjugosa,casiinsípida;lassemillasmuynumerosassonlenticulararriñonadas,másbienpequeñas(3mmdiám.×2mmesp.),connúcleoparduscoybordeblanquecino,todasdensamentevellosas.Lasespinasfaltanenabsolutoentodalaplantaysóloave-
cesenlosindividuosmuyviejosapareceunaqueotraenlasareolas de los artículos basalesmás viejos, siendo entoncessolitarias,largas,delgadas(5-15mmlong.),débiles,achatadasotorcidas.
16.Opuntiatuna-blancaSpeg.(n.sp.).Diag. Platyopuntia,elata,subinermis;articuliespathulatoob-lanceolatimediocres,margineobtusi,junioresplaneinermespallidesubglaucovirides,senioresobscurioresatquenitiduli,areolis 18-22 in quoque latere, vix prominulis glochidiorumpenicillovalidoexertulorufescentepraeditisinramisvetustiquandoquespinasolitariapatentedebilifragiliarmatis;floresmarginales, ovario obconico viridi subglaucescente, areolisparvissedeximiepenicillatoglochidiatiscirciter12armato,phyllisaurantiacisobovatisornati,staminibusnumerosis,styloteretealbolaciniisbrevibus8stigmaticisflavescentibuscoro-nato.Fructusmihiadhucignotus.
Hab. EnlaslomadasmásáridasysecasdelaQuebradadeHu-mahuaca,provinciadeJujuy.
Obs. TengoalgunadudaqueéstasealaverdaderaOpuntia Hie-ronymi Grsb., pero no me atrevo afirmarlo sin una previayprolija inspecciónde los ejemplares típicos si aúnexistie-ran.Esunaespeciearbustivabienenderezadaybastantera-mosa,de1ma1,50mdealtura,conuntintegeneralverdepálidoamarillento,avecesconligeromatizglaucescente,tier-na, jugosa,queserompeconsumafacilidadyquesepuedeconsiderarcomodeltodoinerme;susartículossonoblanceo-lados, chatos,pero relativamenteespesos (12-24 cm long.×5-9cmlat.×15mmesp.),conbordesredondeadosobtusos,enlajuventudopacos,enlavejezalgolustrosos,siempre,deápiceredondeadoobtuso,decarasplanas,ostentandoencadaunadeellasde18hasta22areolasligeramenteprominentes
— 108 —
Opuntia tuna-blanca Speg. 1/12
140
subelípticas(3,5-4mmlong.×2,5-3mmlat.),ceniciento-ater-ciopeladas,defendidasporun fuertepincelillodegloquidios
acaneladosyavecesenlavejezporunaespinasolitariahori-zontal(10-30mmlong.)cilíndrica,débil,cenicientaycórnea;
— 109 —
141
enlaprimerajuventudtodaslasareolasllevanunahojuelacilíndricaaguda(4-6mmlong.×1,5mmdiám.)quecaeconrelativafacilidad.Lasflores,bastantegrandes,nacenenlosbordesdelosartículossuperiores:suovarioesinversamentecónico(50mmlong.×20-22mmdiám.),decolorverdepáli-do,conreflejosglaucos,llevandocercade12areolascasire-dondas,másbienpequeñas(2mmdiám.),aterciopeladasceni-cientas,adornadasdeunahojita iguala lasde losartículosjóvenes,perodemenortamaño,acompañadadeunpincelitobastantesalientedefuertesgloquidiosroquizos;elperiantioesrotiforme(de9a10cmdediám.cuandoabierto);losfillosex-ternos son pocos (3+ 3) subtriangulares agudos (9-10mmlong.×8mmlat.),carnosos,deunlindocolorverde,conan-chomargenhialino;losfillosmedianos(3+3)sontrapezoi-deosoromboideos(30-35mmlong.×2025mmlat.)agudosysubmucronados,verdesaldorso,amarillentosenlosbordes;losfillosíntimos(de6a9)sontrasovadosespatulados(40-45mmlong.×25-30mmlat.),naranjados,lustrososcomoseda,acuminadosomásomenosescotados;losestambresnumero-sos son enderezados,muy contráctiles cuando se tocan, confilamentosdelgados(20mmlong.)blancosenlabase,supe-riormenterosado-amarillentos,conanterasypolenamarillos;elestiloescilíndrico-fusoideo(25mmlong.×5-6mmdiám.),lampiño,blanco,rematadoporunacabezuelade8tiritases-tigmáticas,gordas,rígidasyamarillas.Lacavidadováricaesrelativamentepequeñayrevestidaentodasusuperficieinternaporpequeñosynumerososóvulos.Meesdesconocidoelfruto.El nombre vulgar de esta especie en el lugar de su origenes«tunablanca».
17.OpuntiavulgarisMill.=Britton&Rose,The Cact., I,pág.156.Hab. NoesraraenlosalrededoresdeMontevideoyBuenosAi-resyenlasbarrancas,alolargodelosríosParanáyUruguay,subespontáneaocultivada.
Obs. Deboadvertirquelosejemplaresargentinosyuruguayosostentanpétalosdecoloramarillo-naranjadosubido,yjamásamarillosazufrecomolosqueantañovíenelJardíndelaMór-tola en Italia; a pesar de esta diferencia, no me La sidoposiblecomprobarotroscaracterespermanentesquepudieranservirparalaseparacióndelosdostipos.
— 110 —
142
Opuntia vulpina Web. 1/20
18.OpuntiavulpinaWeb.=Speg.,Cactac. plat. tent.,n°126.Hab. NoesraraenlasaltiplaniciesdeCatamarca,SaltaymásespecialmentedelaPunadeJujuy.
Obs. TantoK.SchumannqueBritton&Rose, sinonimizanenabsoluto esta especie con laOpuntia sulfurea Gill.; soy deopinión contrariay sostengoquedebenmantenerse separa-das como especies distintas, aunque muy afines, principal-
menteporsuaspectogeneralmuyparecido; laOp. sulfurea producefrutasverdesalamadurez,raramenteconalgúnpun-toligeramenteteñidoderosado,siemprecasisecas,coninten-soolordeananás;laOp. vulpinaporelcontrariollevafrutas(35mmlong.×20mmdiám.)violetas,relativamentejugosasysinolorespecífico;lassemillasenambasespeciessonlam-piñasy,cuandofrescas,conligerasareolasmucilaginosas.
19.CereusazureusParm.=Schm.,Gesamtbesc. der Kakt.,pág.118.—Britton&Rose,The Cactac. II, pág. 15.—Cereus Bon-plandiiSpeg.(nonParm.),Cactac. plat. tentam.,n°25.plandi -> plandii
— 111 —
143
Hab. EnlasselvasdelChacodelnorteentrelosríosBermejoyPilcomayo.
Obs. EstaespeciequeparecebastanterarafuéenelCactacearum platensium tentamen,clasificadaerróneamentecomoCereus BonplandiiParm.(queaunnomeconstaqueexistaenterrito-rioargentino),puesentoncesnohabíapodidoconseguirsusflores.Aquí,pues,mehagoundeberdedarladescripciónde-talladadelosejemplaresestudiadospormí:Esunatunaarbustivarastreraosemitrepadoraquerara
vezalcanza1,50mdealtura;susramassonradiantescuandoestán en contacto con el suelo, casi cilíndricas (25-35 mmdiám.), lasviejasdecolorcenicientoglaucoylasjóvenesin-tensamenteglauco-azulesnolustrosas;lascostillasson5muyobtusas(10-15mmdiám.),levementeonduladas,separadasporsurcosmuyangostosyagudosligeramenteflexuosos;lasareo-lastúmidas,alprincipiocasidentiformes,mástardeaplana-das,sonredondas(4-5mmdiám.),enlajuventudvestidasdevelloenderezadorosado,enlavejezcasilampiñascenicientas,siendolasdepresionesquelasseparanmarcadasporunalíneatransversaloliváceadobladahaciaatrásymásomenosdecu-rrenteporloslados;lasespinas,enlosprimerostiemposcas-tañas,enseguidaferrugíneasyporfincenicientas,típicamen-teson6,unacentralderecharobustaymáslarga(40-50mmlong.),lasotras5radialesdemásomenos20mmdelong.,ex-ceptuada la ínfimamuchomásbrevede5mmde long.Lasflorespleurógenas,almomentodelántesismiden10cmlong.,siendoinfundibuliformesgeneralmentepocoexpansas,absolu-tamentelampiñasysinolor;elovarioescilíndrico-elipsoide(20-25mmlong.×12-15mmdiám.),casitruncadoenambosextremos,verde-glauco,separadodeltuboporunaligeracons-triccióneirregularmentemarcadopor1a3pequeñasprotu-beranciasdeescamasabortivas;eltuboperiánticoescilíndri-co,decolorverdepálido,salpicadodemanchasvagasglaucas,recorrido por 4 ó 5 surcos longitudinales rudimentarios yadornadode1a3escamas,lomásamenudoapenasmarca-das;losAliosdelperiantopermanecensiempreenderezados,losexternos,gradualmentemáslargos,subcarnosos,decoloroliváceo-morado,trasovado-espatuladosdeápiceobtuso,limi-tadosporunmargenmuyangostoblanquecino, los internospolísticospetaloideosblancosoblanceolado-espatulados(25-30
Bonplandi -> Bonplandii
— 112 —
144
mm×7-9mmlat.),demargenfinamentedenticuladosubfim-briado,terminanenunmucrónmuypequeño;losestambresmuynumerososnacenyrevistenlamitadsuperiordeltuboperiántico basta la base de los fillos, con filamentos lampi-ños(10-15mmlong.)yanteraslineares(3-3,5mmlong.)blan-coamarillentas,llenasdepolendeigualcolor;elestilocilín-drico(65mm×2mm)esblanco-verdoso,lampiño,lisoyter-minaen9ó10tirasestigmáticas(10mmlong.)blanquecinas;el fruto es elipsoide (40-45 mm long. × 25-30 mm diám.),superiormente truncado y cicatricoso, perfectamente liso,sin escamas o con sólo 1 a 3 rudimentarias y casi no apa-rentes, todo de color rosado o morado-purpúreo, con fre-cuencia un poco glaucescente, salpicado de numerosos pun-titos pálidos bien separados; la corteza es espesa (3 mm);lapulpa esblanca, compacta, sinuosogranulosa,poco jugo-sa;lassemillassonmediocres(2mm),enformadecascoro-mano,lisas.
20.CereusChalybeusOtto=Britton&Rose,The Cactac.,II,pág.16.Hab. Envariospuntosdelasprovinciasdellitoral,BuenosAi-res,EntreRíos.SantaFeetc.
Obs. Esta especie antiguamente era bastante frecuente, peroactualmenteconelmayorcultivodeloscampos,hacasideltododesaparecido;existeaúnenciertacantidadenlaisladeMartínGarcía.El fruto esgloboso-ovalado (40-45mm×35mm),lampiño,liso,inferiormenteredondeado,apenasumbili-cado, superiormente casi conoide, con pocas y ligeras arru-gasradialesalrededordelacicatrizperiántica,decolorama-rilloocasianaranjado,decortezaespesa(4mmesp.),rellenode pulpa casi carnosa blanca,más omenos jugosa y dulce;lassemillasnegras,casienformadecascoromano,sonalgocomprimidas(2mm×1,25mm×0,75mm),todasrecubiertasdepequeñasytupidaspapilasobtusas.
21.CereusdayamiSpeg.=Speg.,Cact. plat. tent.,n°14.—Cereus dayamiiBr.&R.,The Cactac.II,n°11.
Hab. Bastante frecuente en todo elChaco, desdeReconquistaalnorte.
Obs. Me veo obligado a citar esta especie para rectificar ladenominación específica mía alterada por los señores Brit-
— 113 —
145
ton&Rose;elnombreespecíficoeselmismoqueledanlosindios Tobas, es decir, dai-amí, que significa «comida deloros».
22.CereusplatygonusSpeg.=Speg.,Cact. plat. tentamen,n°15.Hab. No es raro en la región septentrional delChaco y en laparteorientaldeMisiones.
Obs. ComohehechonotarenmisBreves notas cactológicas,n°5,nocreoquedebaaceptarseelnombredeCereus argentinensis Br.&R.Enelaño1907,durantemiexploraciónaltravésdeMisiones,hehalladoejemplaresconfloresyfrutos;nohabien-doenladescripciónoriginaldescritoesteúltimoórgano,apro-vechoestaocasiónparadarloaconocer.Labayaeselipsoidea(50-60mmlong.×4045mmdiám.),
inferiormenteredondeada,superiormentetrunca,condiscoci-catricialangosto,levementecóncavo,sinescamas,totalmenteliso,decoloramarilloalgoencarnadocomolosdamascos(Pru-misarmeniaca),abriéndoselongitudinalmentepor3ó4hen-deduras;cortezagruesa(4mmesp.),pordentroamarillenta;pulpablancaoblancohialina,jugosa,dulce;semillasnegras,casireniformesbastantegrandes(4mmlong.×4mmdiám.),densaymenudamentepapiloso-ásperas.
23.CereusroseiflorusSpeg.(n.sp.).Diag. Arboreus, parce adscendenti-ramosus, herbaceo-viridis,innovationibusconcoloribus;costae6,linearessubtenues,acierotundato-obtusaenonv.vixcrenatae,basileniterdilatatae,lineistransversisnullis,sinubusacutislimitatae;areolaeor-biculares,validehemisphaerico-pulvinatae,modicedistantes,velutino-cinereae,spinissaepius3,centraliinferamajore,la-teralibusabbreviatis;floresglaberrimiinfundibuliformesma-jusculi,ovarioviridi6-9obsoletesquamato,tuboflavescenti-viridi valide longitudinaliter 8-9 sulcato, obsolete 3-4-squa-mato, periantii phyllis externis spathulatis non apiculatisdeorsum viridibus sursum purpureis, internis oblanceolatisapicequeacutiusculerotundatispulchreintensequepersicinis,staminibusinclusisfilamentosalbisantherisquecarneis,stylostaminaaequanteteretevirescenti-albo,laciniisstigmatibusnumerosis coronato; fructus ovatus succosus, sordide live-scenslaevissimus.
— 114 —
Cereus roseiflorus Speg. 1/5
Hab. EnlasquebradasalgodespejadasalolargodelarroyodelasTunas,cercadeFracrán,Misiones.
Obs. EsunaespeciemuypróximaalCereus dayamiSpeg.,dela
cualseapartaporunaestaturamuchomenor,porlascostillasdelasramasmuyachatadas,porsusfloresdeunhermosoco-lorrosadointensoyporlosfrutosmáscortosydecolormo-rado.Lostroncossoncolumnaresderechos(4-5malt.),enlaparte
146
— 115 —
inferiorcasicilíndricos(20-25cmdiám.),superiormentecon2ó3ramasascendentesarqueadoparalelas,todasdecolorver-dehojavivo,sinrastrodeglaucescencia,tampocoenlosre-nuevos tiernos; las costillas en los ejemplares examinadosfueronsiempre6,de ladosachatadosycasiparalelosysólosuavey levementeengrosadasensumitad inferior (35mmalt.×10mmesp.)netamenteseparadasporunsurcolongitu-dinalagudo,defiloredondeado,obtuso,lisoomuylevementealmenado,sinlíneastransversales;lasareolasmuyconvexasredondas(6mmdiám.),cenicientas,casiaterciopeladas,enlosrenuevosdelosúltimostresañossehallanseparadaspores-paciosde20a25mm;lasespinasnoexistenenlosrenuevosmuyjóvenes,enlasdemáspartessonsiempre3,delascualeslamayoresinferior(5-10mmlong.)ylaslateralesmenores(5-6mmlong.),cilíndricas,ligeramenteconoides,nobulbosasenlabase,agudas,decolorcenicientosucio,laslloresinodo-rasnacensolitariasycasiapicalesdelasareolassuperioresde losrenuevos,enderezadasdeunos20cmde longitud;seabrendespuésdelapuestadelsolyduranabiertasunasolanoche; suovarioes cilíndrico-subgloboso (20mmlong.×17mmdiám.),decolorverdehojavivo,hallándosesalpicadode6a8escamitascasiabortivas;eltuboperiánticoescilíndrico(70-75mmlong.),con5a9surquilloslongitudinales,másomenosmarcados,acompañadosde3a5escantillasmuypocodesarrolladas,todoverdeamarillento;elperiantio(80-90mmlong.)ofrecefillosexternosespatuladoscasicarnososmuyob-tusos(15-20mmlat.),enlabaseydorsoverdes,alápicepur-púreos y sin unieron; los internos o pétalos verdaderos sonoblanceolados(20-25mmlat.),depuntamásomenosagudaoredondeada,finamentedenticuladosofimbriados,conpequeñomucrón,ytodosdeunhermosocolorrosadoclaro(flordedu-razno),algomásapagadosenlosíntimos;losestambresmuynumerososrevistenlastrescuartaspartessuperioresdeltuboperiántico,todosigualmentedistribuidos,confilamentoslam-piños(10-15mmlong.),blancosyanteraslineares(2,5-3mmlong.)carnecinas;laparteínfimaydesnudadeltuboperián-ticoesalgoensanchadayformacomounacámaranectarianaalrededordelabasedelestilo;elestiloverde-blanquecino,casiigualaalconjuntodelosestambresyremataen5ó6lóbulos,cadaunopartidoen2ó3(entotalde14a18ramitas)tiri-
147
— 116 —
148
llas cilíndricas delgadas (20 mm long.), de color crema. Elfrutoesglobosoovalado(6-7cmlong.ydiám.),decolormo-rado,liso,bastantecarnoso,peropocojugoso,dulceycomes-tible.
24.LeocereuspaulensisSpeg.(n.sp.).Diag. Saepiussimplexvirgatuserectus,pallidevirens,nonni-tens,13-16costatus,costisferesemicylindricis,sinubusacu-tisseparatis,acieobtuserotundatis,nonv.vixundulatode-pressisinterareolas,areolisparvisorbicularibuspulvinulatisvelutinis fusco-cinereis, spinis typice 11 omnibus gracilibusprimolutescentibusdeinfusco-subcinereisrigidulis,quarum1centralierectamaximacrassiorerectav.sursumlenissimeincurva,caeterisradiantibus3plo4-plovebrevioribustenui-oribusque;florespleurogenisubcampanulatiincurvo-adscen-dentes, extus virides dense squamoso-lanati, phyllis tristi-chisbrevibusvinoso-purpureis,staminibusinfinitisnonexer-tis,filamentisalbis,antherissordidepurpureo-violaceis, tu-bumperigonialemtotumobtegentibus, stylo tereteelongatoexertoinfernepurpureosupernepallescentelaciniisstigmati-cis 10-12 longiusculis roseis v. albidis coronato. Fructus ig-notas.
Hab. En lospeñascales, al rededorde la estaciónRaízdaSe-rra del ferrocarril entre Santos y São Paulo, Brasil, 29 dediciembrede1914.
Obs. Especiemuyinteresanteyquenoparecíararaenlalocalidadmentada,cuandosinfloresmuyparecidaalTrichocereus Spachianus,peroprontoreconociblecuandollevasuslindasflorespurpúreas.Losindividuosvistosvariabande0,80a1mde alto por 5 a 6 cm de diámetro, la mayor parte simplesyenderezados,raravezrecostadosenelsuelo(caídos?),todosdeun lindo color verde-hoja pálido, no lustrosos, recorridospor13o15costillas longitudinalesderechasno interrumpi-das; dichas costillas son casi semicilíndricas (7-10 mm lat.bas.×5-6mmalt.),separadasporunsurcoagudoyofreciendounfilomuyredondeadoobtuso;lasareolassonnumerosas,medianamenteacercadas(5-7mmdist.),subhemisférico-orbi-culares(3-3,5mmdiám.),casiaterciopeladas,decolorpardoceniciento,armadas(lastípicas)de11espinas;todaslasespi-nassondecoloramarillocenicientosucio,másbiendébiles,
— 117 —
149
casi setuliformes, pero bastante duras y rígidas, siendo lacentralmayor(30-35mmlong.×0,75mmdiám.),muyende-rezada y con frecuencia levemente encorvada, hacia arriba;las demás radiantes, casi paralelas a la circunscripción deltallo,máscortas,delgadas(7-10mmlong.×0,3-9,4mmesp.).Lasfloresnacende lasareolasdel tercio superiordel tallo,siendocampanulado-imbutiformesocampanuladas(60-70mmlong.×30mmdiám.adfauc.),alexteriorverdes,revestidasdenumerosasescamaslinear-triangulares,calloso-acuminadas,lasdelovariochicasymuyacercadas,lasdeltuboperiánticotantomásgrandesyespaciadascuantomássuperiores,todasprovistasenlaaxiladeunmechóndelargospelosencrespa-doscenicientos,acompañadosdeunaqueotradelgadacerdi-11a;elovarioesmásomenossubgloboso(15mmlong.ydiám.);eltuboperigonialinversamentecónico(35-40mmlong.)ter-mina bruscamente en una corona de 2 ó 3 hileras de fillosdecolorborradevinoopurpúreo-morado,anchamentelinea-res(20-25mm×6-8mmlat.),enlaparteinferiornadaomuypocoadelgazados,enelterciosuperiorsuaveypaulatinamen-teangostadosacabandoenpuntaobtusa;losestambresmuynumerosostapizantodalasuperficieinternadeltuboperián-tico,nosobresaliendo,ofreciendo largosfilamentosdelgados(15-20mmlong.),lampiñosyblancos,terminadosporanterasbasifixas lineares (5mm long.×1-1,25mm lat.)purpúreasconconectivoblanco;elestilobastantesalientedelperiantio(60mmlong.×1,5mmdiám.)cilíndrico,ensustrescuartosinferioresesmorado,enelcuartosupremoleveypaulatina-mentepálidoyengrosado,rematandoenunmanojode10a12tirillasestigmáticaslargasydelgadas(10mmlong.×0,4mmesp.),rosadasoblancas;lacavidadováricaescasisemi-esferica, con la base redondeada y toda revestidade óvulosy la extremidad superior tronchaday desnuda.Nohe vistofrutos.
25.Trichocereus pasacana (Web.) Br. & R.= Speg., Cact. platens. tent.,n°33.
Hab. ComúnentodaslasaltiplaniciesycuestasdemontañadelasprovinciasdeCatamarca,Tucumán,SaltayJujuy.
Obs. Enmiopúsculohecometidoelgranerrordeconfundirestaespecie,delacual,entonces,aúnnohabíavistolasflores,y
— 118 —
Trichocereus pasacana (Web.) Br. & R. 1/40
150
— 119 —
sinonimizarlaconelTrich. Terschecki,siendodosespeciesper-fectamentedistintasyautónomas.ElTrich. pasacanaesunaespecieexclusivamentealpina,
puesjamáslahevistovegetaraunaalturamenorde1000me-trossobreelmar,pudiendollegarhasta3500metrossobreelmar, comoenelNevadodeCachi; suestaturavaríamuchoconlaaltitud,puesenlospuntosmáselevadossólollegaa1metroó1,50dealto,enlaspartesmenoselevadas(Tafí)llegaamedirhasta5metros;enlaszonasmáselevadasseconser-vaporlocomúnsimple,mientrasenlasbajasconfrecuenciaseramifica,perosusramasacercadasalejeprincipalypara-lelas;eldiámetrovade30a50centímetros,ylosindígenasutilizansuesqueletoleñosointeriortodoperforadoyreticu-ladopara la construccióndeviviendas, siendo las tablasdehasta3centímetrosdeespesor,duras,resistenteyquenone-cesitanclavos,manteniéndosefirmesconsolas ligadurasdetientos.Cuandovivo,puedereconocersedelaotraespecie,notansóloporsumenorestaturaymayorcorpulencia,sinotam-biénporsuscostillasmásnumerosas,de20a30,porlases-pinasquecaenydesaparecenenlaspartesinferioresviejas,lasqueenlasareolasfloríferassetransformanenmechonesdelargascerdasblanquecinas;lasfloresson,además,muchomenores,nosuperandolos10centímetrosdelongitudtotal.
26.TrichocereusTerscheckii(Prm.)Br.&R.=Speg.,Cact. plat. ten-tamen,n°33.
Hab. Eselgran«CardóndelValle»,quejamássuperalos1000metrossobreelmar;sedistinguefácilmentedelTrich. pasa-cana(Web.)porsuportemásesbelto,porsumayorestatura,de6a12metros,porelmenornúmerodecostillas,limitadasde10a14,porsusespinasrectasymás largas (enelvalleCalchaquílasmujereslasutilizanparatejermedias)ytodasiguales,quejamástomanaspectocerdiformeyporfinporsusfloresmuchomásgrandes,deuntamañode20a22centíme-trosdelargototal.La descripción que figura en l. c., fuera de las tres pri-
meras líneas, serefiereexclusivamenteaestaespeciey fuéhechasobreunhermosoejemplarquecrecíaenunacolinadeLaViña,delvalledeLerma,Salta.
151
Terschecki -> Terscheckii
— 120 —
152
27.Echinopsisleucantha(Gill.)Walp.,var.brasiliensisSpeg.Diag. Eglobososubcylindracea,robusta,pallideviridis,13co-stata, sinubus angustis acutis, costis rectismodice elevatisnon v. vix crenatis, acie rotundatis, areolis tumidulis velu-tinis cinereis, spinis validis rigidis acutis, centrali saepiussolitariaobtusetetragonapraelongasursumleniter incurvacinereo-atra,periphaericis6-7radiantibuscormoadpressiste-retibusgracilioribusrectissordidecinereo-carneis;floresma-jusculiinfundibuliformesexareolaslateralessuperioresena-scentes,arcuato-adscendentes,ovarioovatovirescentedensiu-sculesquamuloso-villoso,tubotereteelongatesensimdealbatolaxesquamato,squamistriangulari-linearibussubulato-mucro-natis adaxillam cinereo-barbatis, phyllis tristichis candidisoblanceolatis,apiceobtusiusculeacutatisminutemucronula-tis, staminibuspernumerosisnonexertis, partemdimidiamsuperamtubiperigonialivestientibus,filamentistenuibusal-bis,antherisviolaceis,stylotubumperianthicumaequantetere-tealboincapitulostigmaticoelaciniislinearibus15concolo-ribusconstitutoproducto.Fructusmihiignotus.
Hab. EnlospeñascalesdelosalrededoresdelpuertodeSantos,Brasil,Dec.1914.
Obs. Variedadqueseapartadeltipoporsusespinasradiantesrelativamentecortasycarnecinasyporlasfloresmáschicasy delgadas.El cormo es casi cilíndrico (15 cmalt.× 10 cmdiám.)tododeunlindocolorverdehojanueva,pálidonolus-troso;lascostillasson13,separadasporsurcosmuyangostos(10-15mmprof.),deparedescasiperpendiculares,redondeadasyobtusasenelfilo,sinondulacionesosumamenterudimen-tarias;lasareolasbastanteacercadas(10-12mmdist.)sondis-coidales(56mmdiám.)convexas,aterciopeladas,cenicientas;lasespinasencadaareolatípicamenteson8,delascuales1centralmayor(50-70mm×1,5mmesp.),obtusaperoclara-mentetetrágona,algoencorvadahaciaarriba,levementebul-bosaenlabase,rígida,dura,acerada,decolorceniciento,par-daenseco,negruzcacuandohúmeda;delasdemásperiféricaslasupremaavecesfalta,otrasvecesseasemejaalacentral,algo enderezaday a veceshasta encorvada, perodos o tresvecesmáscorta,tetrágonayparda,lasrestantessonbienra-diantes, casi paralelas a la circunscripcióndel tallo, rectas,(10-20mmlong.×1diám.)cilíndricas,decolorcarnecinoo
— 121 —
153
rosado-cenicientoconpuntaaceradamásobscura; lasfloresnacendelasareolasdelterciosupremodelcormosiendoinfun-dibuliformessigmoideoascendientesde16centímetrosdelar-gopor25a30milímetrosdediámetroenlasfauces;elovarioeselíptico(15mmlong.×10mmdiám.),decolorverde,re-vestidodemuynumerosasescamillastriangular-linealesagu-das,cadaunaconunlargomechoncitodepelillosblanco-ceni-cientos en laaxila; el tuboperiántico (10 cm long.×8mmdiám.bas.=20-25mmdiám.apic.)salpicadodepocasyespa-ciadas,escamastriangularesyalargadas,terminadasenmu-eren largo,calloso,agudo, llevandounpinceldepelosen laaxila,esverdosopálidoenlamitadinferiorparavolversepau-latinamenteblancoenlamitadsuperior;losfillostriseriadossondeunblancopuro,lanceolado-lineares(30mmlong.×7-8mmlat.),terminandoenpuntarelativamenteobtusaytermi-nadaporunmucroncillo;losestambresmuynumerososrevis-tentodalamitadsuperiordeltuboperiántico,confilamentosblancos(10-15mmlong.)yanteraspurpúreasconconectivoblanco, lineales (2,5 long.×1,25 lat.); el estilo es cilíndrico(10cmlon.×1,5mmdiám.),blanco,rematadoporunmanojode15tirillasestigmáticas(10-12mmlong.)verdosas.Nohevistofrutos.
28.LobiviaBruchiiBr.&R.=Britton&Rose,The Cactac. III,50.Hab. Esbastantefrecuenteenlasaltasserranías(desde1000hasta2500ms/m)deTucumán,SaltayJujuy.
Obs. HecoleccionadoejemplaresdeestaespecieenPiedrapin-tada(Tucumán),enPampaGrande(Salta)yenPurmamarca(Jujuy);todoslosejemplarestraídosaLaPlatatuvieronmuchadificultadparaflorecerymurieronpocodespuéssinfructificar.Loscormosalprincipiosongloboso-subcilíndricos,perocrian-doaumentanmuchomásendiámetroqueenalturaapareciendoentoncesdeprimidos,alcanzandohasta60centímetrosdediá-metropor30centímetrosdealtura;enlajuventudtienenalrededorde20costillasqueconlaedadaumentanamásde50Elcolorgeneralesdeunlindocolordehojamásomenossubido,avecesconunligerotinteazulado;lascostillassonanchas(15mm),separadasporsurcosprofundosyagudos,redondea-dasenelfilo(8-10mmesp.)alternadamentealgoengrosadasdebajodecadaareola;lasareolasbasalessonmenoresyre-
Pumamarca -> Purmamarca
Bruchi -> Bruchii
— 122 —
154
dondas (3-4mmdiám.), las superiores elipsoides y grandes(6-15mm×4mm)situadasenelfondodecadaondulacióndelascostillas,aterciopeladas,enlajuventudblancas,conlaedadcenicientas;enelladoinferiordecadaareola,enlaprimeraedad,seobservaunagibamásomenosdesarrollada,segúnlosindividuos,yseparadageneralmenteconunafinísimalineitadecolormásobscurotransversalmásomenosmarcadayapa-rente;lasespinasvaríandesde10hasta30paracadaareola,delascuales4centralesmásrobustas(20-80mmlong.)siendolaínfimalamayordetodas,algobulbosasenlabase,rígidas,alprincipiotodasenderezadas,despuésmásomenosabiertas;lasdemássonradiantes,lomásamenudorecostadas,avecescasientretejidas,gráciles,casisetuliformes,derechasolige-ramenteflexuosas,lampiñas,enlosprimerostiemposrubio-rosadas,después,lasmarginalesblanquecinas(conbaseroji-za),lasrestantesrojizasconlaparteapicalcasihialina.Lasflores,másbienpequeñas,nacenalbordedeladepre-
siónsuperiorcentral,porlocomúnengruposde3a5,alesta-dodebotónapeonzadasycubiertasdelanadensa,larga,ceni-cienta;enelántesissevuelventubuloso-imbutiformes(25mmlong.×20mmdediám.);elovarioovalado(5mmlong.×3mmlat.)yeltuboperiánticosondecolorverde-rojizopálidorevestidosdebrácteasmuyadherentes,triangular,alargadas,agudas, llevando en la axilaunmechónde vellomuy largo(7-14mmlong.)ceniciento;losfillosrojoslampiñosoblanceo-lados(10mmlong.×3mmlat.)sondeápicegeneralmenteescotado,conunpequeñomucrónsaliente;losestambresrevis-tentodalasuperficieinternadelcortísimotuboperiánticoconfilamentosblancosyanterasamarillentas;nohayanillovello-soenlabase;elestilocilíndrico,liso,lampiño(15-16mmlong.)blancoverdoso,remataenungruesocapítuloestigmáticofor-madode5lóbulos,cadaunocon2ó3incisionesmásomenosprofundas, teñidosenverdepálido; lacavidadovárica tienefondoysuperficiesuperiordesnudas,cubriendolosóvulosto-daslasparedescomounanillo.Noconozcoelfruto.
29.LobiviahyalacanthaSpeg.(n.sp.).Diag. Cylindracea,apicemodicerotundata,erecta,valida,viridi-cinerascens,opaca,12-16costata,costisrectisparumelevatisvalleculislatisinfundoacutiusculisseparatis,aciesubobtu-
— 123 —
155
Lobivia hyalacantha Speg. 1/4
siusculis non v. vix subcrenatis, areolis alternismajusculisellipsoideissordidevelutinocinereis,spinis12-20,1-4centra-libuslongioribuspatentibusv.retrorsis,caeterisradiantibusflexuosulis,omnibussetuliformibus,nonv.vixpungentibus,
primoochroleucisdeinhyalinispellucidis;floresinpartecor-misupremasublateralesmediocres,leniterarcuatoadscenden-tes,extusinfernedensissimeloricato-squamati,sursumlaxe,squamisbasifugesensimrelaxatisacmajoribus,omnibusexi-miegrossequecalloso-mucronatisatquepallideviridibus,adaxillasvillosordidecinereobarbatis,phyllisaureislateobo-vatospathulatisapicerotundatisnonv.vixdenticulatismu-
— 124 —
156
cronatisque,intusannulobasalivillosodestitutis,staminibusvaldenumerosistertiosduosuperostubiperianthiciobtegen-tibus, filamentis virescentibus, antheris pallide flavis, styloterete albo, stamina longe superante apice 15-fido, laciniislongiusculistenuibusprimoalbisdeinlenitercarneis.Fructusignotus.
Hab. Entre lasgrietasde las rocasde las colinasdel valledePiedraBlanca,Catamarca.
Obs. Los individuos estudiados por mí eran todos cilíndricos(25-35cmalt.×9-10cmdiám.),moderadamenteredondeadosenlapunta,decolorverdecenicientoapagado,jamáslustro-so;lascostillasennumerode12a16sonbienverticales,an-chasydepocaaltura(16-20mmanc.bas.×5-10mmalt.),sehallan separadas por surcos anchos y poco profundos, ofre-ciendo un filo relativamente redondeado y obtuso bastantetúmidodebajodecadaareola;lasareolasalternasorbicular-elipsoides (47mm long.×25-30mm lat.), sehalan separa-dasporespaciosmayoresqueellas(10-15mmdist.),siempremásomenosaterciopeladas,ycenicientas,llevandocadaunade12a20espinas,delascualesde1a4soncentralesysu-periores,alprincipiohorizontales,mástardemásomenosre-trorsasodescendientesmáslargas(30-35mmlong.×0,25-0,30mmesp.)ylasdemásmásomenosradiantesymáscortas(10-15 mm long. × 0,20-0,25 mm esp.), todas setuliformes,blandasflexibles,agudasyrectas,alprincipiorubiasoblan-cas,mástardeincolorasytransparentes.Lasfloresnacendelosladossupremosdelcormo,siendolevementeencorvado-as-cendentes,altiempodelántesisimbutiformes,midiendo10a12centímetrosdelargopor8centímetrosdeanchoalagar-ganta; el ovario es casi cilíndrico (20mm long. y diám.), alexteriorverde,densayfuertementetuberculoso-escamoso,con-tinuándose,despuésdeunamuyligeraestrangulación,eneltubo periántico del mismo color apeonzado o inversamentecónico(3-5cmlong.)revestidoalexteriordenumerosasesca-mas triangular-alargadas conmucrón largo, agudo, calloso,amarillento,llevandotodasestasescamasunlargomechóndevellocastaño,yaumentandobasífugamentedetamañohastatransformarse en fillos; los fillos son trísticos, de un lindocolordeoro,losexternosmásangostosycarnosos,losinter-nosanchamentetrasovados(25-30mmlong.×18-20mm.lat.)
— 125 —
157
conelbordesuperiorredondeado,aveceslevementedenticu-ladoypocoonadamucronado;losestambresrevistenlami-tad o los dos tercios superiores del tubo periántico, siendomuynumerosos,confilamentosdelgados(20-22mmlong.)lam-piñosverdososyanterasamarillentas;noexisteningúnani-llobasaldecerdillas;elestiloescilíndrico,muchomáslargoquelosestambres(60-65mmlong.×1,5mmdiám.)blanco,rematadoenunestigmade15tirillas(15mmlong.×1mmesp.)blancasodeun ligero tintedesalmón.Losfillosy losestambressoninsensibles.Nohevistofrutos.EspeciemuypróximaalaLobivia oreopeponSpeg.;seacer-
catambiénmuchoalaLobivia Pentlandii(Hook.)Br.&R.yalaLobivia longispinaBr.&R.
30.LobiviaoreopeponSpeg.(n.sp.).Diag. Subgloboso-ovata,elata,feretotaolivascenti-cinerascens,opaca, oblique 19 costata, costis latis sinu acuto separatis,acieacutiusculisvixsubcrenulatis,areolisalternisellipsoideismajusculis,sordidevelutino-cinereis,spinis12-20,centralibus1-5 longioribusadscendentibusv.patentibusrectis,caeterissubinordinateradiantibussubflexuosis,omnibus feresetuli-formibussubfragilibusvixpungentibus,primosordidesucci-neisseriusalbescentibus;floresadmarginemsuperumcormienascentesmediocresrectierecti,infernedenseacutequesqua-mosi villosique, superne glaberrimi, phyllis aureis angustespathulatismucronatis,intusannulovillosobasaliplanede-stitutis,staminibusinfinitistubumtotumobtegentibus,fila-mentis ex albo chlorinis, antheris cremeis, stylo non exertosedstaminasuperantecylindrico,apicestigmatice15lacinia-to,laciniismodiceelongatisalbis.Phyllaetstaminanonirri-tabilia.Fructusadhucignotus.
Hab. FrecuenteenlasgrietasdelospeñascosdelasmontañasdelosalrededoresdeCacheuta,Mendoza.
Obs. Elnombrevulgardeestaespeciees«Melóndelasierra».Elcuerpodeestatunaesglobosoovalado,midiendoelejem-plartípico,cuyafotografíaacompaño,20centímetrosdealtu-ra por 30 centímetros de diámetro; recuerdo, sin embargo,habervistomuchosotrosejemplaresquealcanzabanpropor-cionesmuchomayores,conservandosiempremásomenoslamismaforma;elcolorgeneralesdeunverdeaceitunadogri-
— 126 —
Lobivia oreopepon Speg. 1/4
sáceodesprovistodetodolustre;llevanalrededorde18a20costillas longitudinales, lomásamenudo con ligera torsiónhacialaizquierda:lascostillassehallanseparadasporsurcoslisosyrelativamenteagudos,siendobastanteanchas(50mmdebasepor25mmdealt.),defilorelativamenteagudoysólomódicayalternadamentealgotumefactasdebajodecadaareo-
la; lasareolasalternas,grandes,elipsoideas(8-10mmlong.×46mmlat.),sonseparadasporespaciosdoblesqueellas(20-25mmdist.),alprincipiocortamenteaterciopeladasgri-sáceas,despuésparduscasycasipeladas,llevandocadaunade12a20espinas,delascuales1a5centralesenderezadas,rectas, ascendientes u horizontales, más largas (50-70 mmlong.)ylasdemásmásomenosradiantesmáscortas(20-35mmlong.),todasdelgadas(0,3-0,5mmesp.)relativamenteblan-dasflexibles,frágiles,casisetuliformes,alprincipioamarillen-tasoligeramenterosadassemitransparentes,mástardegrisá-
158
05 -> 0,5
— 127 —
ceasopacas;lasfloresnacendelasareolasdelbordesuperiorenderezadas,rectas,antesdelántesisrevestidasdedensove-llopardocenicientoypuntadesnuda rojiza;despuésdedes-arrolladasdichasfloressonapeonzadascon90a100milíme-tros de largopor 28 a 35dediámetro; su ovario es globoso(15mmdealtoyancho),cubiertodenumerosasescamasmuyadherentes agudas, vellosas en la axila; el tubo periánticoalgo más angosto del ovario en la base (10-12 mm diám.),vapaulatinamenteensanchándosebasífugamente(30-35mmdiám.)tambiénfuertementeescamosoyvellosoylasescamastriangular-alargadasagudassetransformanalmargensupe-rior enfillos, siendo tanto el ovario como el tubo verdes ensu superficie externa; los fillos se hallan distribuidos en 4series,losdelasdosexternasbastantecarnosos,lineares,muyagudos(20-30mmlong.×3-4mmlat.)verde-rojizosaldorsoy mucronulados, casi espinulosos en la punta, los internosoblanceoladoespatulados(30-35mmlong.×15-16mmlat.)decoloramarillo-anaranjado,conpuntacasi tronchada, ligera-mente denticulada con un largo y fuertemucroncillo pardorojizo; los estambres revisten toda la superficie interna deltuboperiántico,el cual careceenabsolutodelanillovellosobasal,siendomuynumerososconfilamentosenderezados(15-18mmlong.) lampiñosverdososyanteraslineares(2,5mm×1mm)decolorcremaocarnecinas;elestilocilíndrico(50mmlong.×2mmdiám.)blancosuperalosestambresyrema-taen15tirillasestigmáticas(7-8mmlong.)deigualcolor;eloloresnuloy losfillosyestambresnoson irritablesomuypoco.Noconozcoelfruto.EspeciemuypróximaalaLob. hyalacanthaSpeg.delacual
seapartaporlaformadelcormo,porsusespinasmásrobus-tas ymenos transparentes, por los fillosmás angostos casitronchados,bruscayfuertementemucronados;porotraparte,seacercatambiénalaLob. longispinaBr.&R.(delacualnoseconocenlasflores)yalaLob. Pentlandii(Hook.)Br.&R.,de la que se diferencia por costillasmás almenadas yfillosrojos.
31.Malacocarpus Straussianus (Schm.) Br. & K. = K. Schm.,Gesamtbes. der Kakt., Nachtr.1898-1902,pág.90—Br.&R.,The Cact. III,pág.201.
159
long -> long.
Pentlandi -> Pentlandii
— 128 —
160
Hab. En colinas pedregosas en la localidad denominada LosBerros,Prov.deSanJuan.
Obs. Voyadarunadescripciónnuevadeestaespecie,particu-larmentedesusfloresporhaberalgunadiferenciaentremisejemplaresylosdescritosporSchumann.Cormosmásome-nosglobosos(10-15cmalt.ydiám.),decolorverdecenicientomásomenossubidosegún laedad,nunca lustrosos, con13costillasmoderadamenteonduladasyobtusas;lasareolassonorbicular-elipsoides(56mmlong.×4-5mmlat.),cenicientas,aterciopeladas,llevandocadaunatípicamente15espinasro-bustas,fuertes,rígidas,pardo-ferrugíneas,aceradas,rectasolevementeencorvadashaciaarriba,nobulbosasenlabase,delascuales,trescentralesmáslargas(25-30mmlong.×0.75-1,25diám.)ylasdemásperiféricasmáscortas(10-20mmlong.)másomenosarramilletado-radiantes;lasfloresnacenalbor-desuperiordelcormo,enderezadasyrelativamentepequeñasmidiendoalaantesis25-28milímetrosdelongitud;elperiantoal exterior está revestido de escamitas densas y aplicadas,triangular-lineares,avecesconunpequeñomucrónnegruzco,llevandoenlaaxilamilargomechóndevellocenicientoyunmanojode5a9espinillascasisetuliformes,agudas,pardo-rojizas;losfillosinternossondecolorbroncelustradooama-rillo-carnecino,linear-oblanceolados(15mmlong.×2,5mmlat.)depuntaacuminadaacabadaenmucroncillonegruzco;losestambresnumerososrevistentodalasuperficie internadelcorto tubo perigonial con delgados filamentos (7mm long.)blancoamarillentosyanteraslineares(1,5mmlong.×0,40mmlat.)amarillas;elestilocilíndrico(18-20mmlong.×1,5mmdiám.),blancoremataen10pequeñasramitasestigmáti-cas(2,5mmlong.)amarillentas.ElMalacocarpus catamarcensis (Speg.)Br.&R., comoel
Malacocarpus(Echinocactus)sanjuanensisSpeg.,noson,talvez,másquevariedadesdeestaespecie,delacualsediferencianporlasespinasmuchomásdelgadasyfloresmásgrandes.
32.ParodiabrasiliensisSpeg.(n.sp.).Diag. Subglobosa, subcaespitosa, parva, pallide viridis, 15 co-stata,costiseximiesinistrorsis,valideconicequemammillato-tuberculatis,areolisinmammillisacrogenisorbicularibuspar-visvelutino-ochraceis, spinis11-13,quarum1centrali rufe-
long -> long.
al ántesis -> a la antesis
— 129 —
161
Parodia brasiliensis Speg. 1/4
scente erecta v. subretrorsa elongata valida apice eximieuncinato-recurva,ceterisradiantibushorizonthalibusgracili-bussetuliformibusochroleucisv.albissubhyalinis,apicerec-tis;flores turbinato-subcampanulatipauci subfasciculati, exumbilicocentralicormiexsurgentibus,extusvirescenti-rube-scentes,densesquamoso-villosi,setulisadpressistenuibusprae-longisrufescentibusadspersi,phyllisextimiscandidis,styloalbononexertoteretecapitulo10-15fissoviolaceocoronato.
Hab. Entre los peñascales a lo largo del Ferrocarril cerca deSantos,Brasil,diciembre1914.
Obs. Loscormossoncasiglobosos(30-40mmalt.ydiám.)mode-radamenteaplanadoumbilicadosenlapartesuperior,general-mente(alomenosconlaedad)3-5-cespitosos,conunacámarahueca(10mmdiám.)interna,ofreciendounalindacoloraciónverde-hojapálido;ensusuperficieostentan15costillaso,me-jordicho,hilerasdetubérculos(casicomociertasMammilla-rias),fuertementetorcidasdederechahacialaizquierda;estostubérculossonbiencónicos(4mmlat.bas.×2-3mmalt.)ter-minando, bastante obtusos, en una areola redonda convexa
— 130 —
(1-1,5mmdiám.)cubiertadeuncortísimovelloacanelado;encadaareolaseobservaunaespinacentralcilíndrica,alprinci-pioenderezada,despuésmásomenosinclinadahaciaatrás,relativamentegruesa,ferrugíneayterminadaenpuntadobla-dahaciaabajo(7-10mmlong.×0,3-0,4mmdiám.)yotras8ó10periféricasradiantesrecostadascontraeltallo,máscortas,muydelgadas(45mmlong.),derechasydepuntarecta,blan-quecinasoligeramenteamarillentascasitransparentes;lasflo-resnacenengruposde3a4enelhoyoapical,siendocampa-niformesoapeonzadas(25mmlong.),alexteriorrevestidasdetupidasescamillastriangular-linearesdecolorverdepálido,conpuntayavecesbordesrojizos,queaumentanpaulatina-mentedetamaño,llevandoensusaxilasunmechóndelargospelillos cenicientos y de 1 a 3 cerdillas ferrugíneas rectas,largas (5-10mm long.), delgadas y recostadas; los fillos co-ronanbruscamente el perianto, ordenados en2 ó 3hileras,siendo de forma oblanceolada (12-15mm long.× 3,5-4mmlat.)depuntacuneiformeaguda,muydelicados,blancosolige-ramenterosados;losestambresmuynumerososrevistentodalaparedinternadelcortotuboperiántico,confilamentos(5-6mmlong.)delgadosblancosyanteraslineales(1,25mmlong.)amarillas;elestiloescilíndrico(12mmlong.×1,5mmdiám.)lampiño, blanco, rematado por un pincel de 10 a 15 tiritasestigmáticaslineares(3-4mmlong.)decolorvioláceomásomenossubido;elovarioesobcónico(5mmlong.×3mmdiám.)conlasuperficieinternadelasparedesenteramentecubiertasdepequeñísimosóvulos;nohehalladoelfruto.EspeciemuylindaqueaprimeravistarecuerdabastanteelMalacocarpus tabularis.
33.Fraileacaespitosa(Speg.)Br.&R.=Britton&Rose,The Cacta-ceae III,pág.211.—Echinocactus caespitosusSpeg.,Cact.,plat. tent.,n°62(1,1905).—Malacocarpus apricus(Arech.)Br.&R., loc. cit.,111,pg.192.—Echinocactus apricusArech.,Flora Uruguaya,vol.2°,pág.205(III,1905).
Hab. Entre lashendedurasde lospeñascosen las lomadasdelosalrededoresdeMontevideo.
Obs. Hetenidoqueexponertodalasinonimiaarribaapuntadaparaaclararelderechodeprioridaddelasespeciesdescritaspormí;eltrabajodeArechavaleta,aunquealpiedelfrontis-
162
long -> long.
— 131 —
163
piciollevelafecha1901,realmenteesposterioraltrabajomío(Cactacearumplatensiumtentamen,19enero1905),habiendosalidoalaluzreciénenabrilde1905,comoquedacomproba-doporlascitasqueenélsehacendemipublicación(pág.204,Echinocactus pygmaeusSpeg.,ypágs.286y289,Opuntia Are-chavaletaiSpeg.).Establecidaasílaprioridad,quedaafianzadamiafirmacióndequeelEchinocactus caespitosusllevacomosinónimoalEchinocactus apricusArech.;Britton&Rose,des-graciadamente,noconociendoestoshechoshacenfigurardosveceslamismaespecieengénerosdiferentes.
34.Frailea pulcherrima (Arechav.) Speg. = Echinocactus pulcherri-musArechav.,FloraUrug.,2°,pág222.—Malacocarpus pul-cherrimus(Arech.)Br.&R.,The cactac.,III,pág.194.
Hab. En las colinas pedregosas de la localidad llamada PasodelosTorosdelterritoriomontevideano.
Obs. EstaespecieesunaverdaderaFrailea (comolo indicayaArechavaletacomparándolaconelEchinocactus pumilus Lem.yconelEchin. SchilinzkyanusHaag.j.,loc. cit.,pág.224),di-ferenciándosedelaFrailea GrahlianaHaag. j.,tansóloporofrecermayor número de costillas y flores (tal vez?)muchomásgrandes;digodubitativamentetal vez?porqueelprofesorArechavaletatuvogeneralmentelacostumbredepublicarlasfotografíasdesuscactáceasmuyaumentadas;enestaocasión,además,seolvidónosólodeindicareltamañorealdelasflo-ressinotambiénelcolordelosestigmas,queenlosejempla-resvistospormí,simalnorecuerdo,eranamarillento-blan-quecinos.Esta especie se acerca de un modo notable a la Frailea
Odieri (Lem.)Speg.(Echinocactus Odieri Lem.,Schm.,Gesamtb.d. Kakt.,pág.412),queseapartaportenerlostubérculosdelcormomásmarcadosyademásporlosestigmaspurpúreos.
35.GymnocalyciumPfeiff.=Britton&Rose,The CactaceaeIII,152.Hab. EstegéneroespeculiardelaAméricadelSur,casidesdelaorillanortedelEstrechodeMagallanes,especialmenteenlasregionesmontañosas,nofaltando,sinembargo,tampocoenlallanura.
Obs. Estaagrupaciónofreceunainfinidaddeformasquehacensospecharsealaexistenciadeunciertonúmerodetipospoli-
loc -> loc.
— 132 —
164
morfosenevolución,seadeunsinnúmerodehíbridosinter-mediarios;esteúltimocasoseríamuyexplicableporlagranafinidadqueseobservaengeneralentre lasespecies,yporser todas flores entomófilas, siempre visitadas porDípterossírfidos,porLepidópterosnoctuelídeosymásespecialmentepornumerosasespeciesdeAbejassilvestres.Hastaahoralaclasificaciónpropuestaparalamayorparte
de las especies es aún bastante aleatoria, con excepción deunaspocas,bailándosebasadalomásamenudosobrecarac-teresdelcormo,sujetoamúltiplesvariacionesaccidentales,localeseindividuales,caracteresqueensendoscasossonlosúnicosquesehanpodidoestudiarporqueenlosinvernáculosy jardinesde losabundantescactófilosyescasoscactólogos,nosiempresehallegadoaobtenereldesarrollodelasflores;nohaydudaquehaynecesidaddelestudioprolijodedichasplantasensumismapatriaymejorenestadoespontáneo,paraanalizar dichas flores con prolijidad y con un plan común,parapoderasírecopilarmaterialescomparablesyutilizables.Aquí,precisamente,voyainiciarelejemplo,desafiandoel
criterio de los queme tildan de demasiado difuso y prolijo(melius abundare quam deficere),yalpublicaralgunasformasqueconsideroindescritas,seaporhabersidoincluidasindebi-damenteporfaltadediagnósticossuficientementedetallados,sea por haberse, por lamisma causa, confundido con otrasaparentementemásomenospróximas.Ruego,pues,alosquequieranocuparsede tal tópico,queen ladescripciónde lasfloresnoolvidendedarnoslosdatossiguientes:1°Longitudtotaldelasfloresalmomentodelántesis;2°Forma,longitudydiámetrodelovarioalexterior;3°Longituddeltuboperiánticoysucoloracióninterna;4°Número,formaytamañodelasescamasperiánticas;5°Coloración,longitudylatitudabsolutayrelativadelos
fillosexternoseinternos;6°Insercióndelosestambresenunasolahileracontinua
oendoshileras,unainferiorperiestilarylaotrasuperiorhipo-fillica, separadas poruña zona anular desnuda; color de losfilamentosydelasanteras;7°Longituddelestilorelativaalainsercióndelosestam-
bres(formasmacrostílicas,mesostílicasobraquistílicas);colo-ración;
— 133 —
165
8°Númerodelóbulosestigmáticosysucoloración.Laclavedicotómicaquesigue,serefiereatodaslasespe-
cies conocidas o nuevas de este género que he tenido entremanosyquehepodidoestudiarcompletamentecontodapre-cisiónycuidado:
1.Floresdeorsum:Hemisphaerico-rotundati,ovarioplaneimperspicuo
Gymnocalycium SaglionisCels.
Cuneati,ovarioplusminusvesedsempermanifesto 2.
2.Stamina:Totumperianthiitubumvestientia;lobulistigmatici5-8 3.
Eximiedisticha,inferabasinstylicingentia,ceterasuperaadfaucestubiperiantiicimagisnumerosa 4.
3.Ovariumfloristotiuslongitudinem:Feredimidiamaequans;stigmatislobulissulfureis Gymnocalycium denudatum(L.&C.)
Vixquintamattingens;stigmatislobulisalbis Gymnocalycium platense(Speg.)
4.Stigmatislobuli:5-8 5.
10-15 8.
5.Ovariumtotiusflorislongitudinem:Tertiumsuperans 6.
Tertiumnonaequans 7.
6.Flos:60mmlongitudine;ovarium28mmlong. Gymnocalycium leptanthumSpeg.
40mmlongitudine;ovarium15mmlong. Gymnocalycium Damsii(Schm.).
7.Flores:35-40mmlong.;petalapurpurea15-18×5-6mm;styloroseo-purpurascente Gymnocalycium BaldianumSpeg.
55mmlong.;petalaalbo-rosea30-35×5-6mm;styloalbo-vi-rescente Gymnocalycium Kurtzianum(Grk.)Br.&R.
Damsi -> Damsii
— 134 —
166
8.Flores:Maximi80-90mmlong.;petalaalba;ovariumquartumtotiusflorislong,aequans;stigmat.lobulis10.
Gymnocalycium chubutenseSpeg.
Mediocres70mmlong.;ovariumquartumtotiusflorislongit.nonattingens. 9.
9.Stylus:Brevis; stigma tantum stamina infera aequans v. vix supe-rans. 10.
Elongatus: stamina infera longe superans, saepeque superaetiam. 13.
10.Ovarium:Turbinatum crassum, a tubo perianthico coarctatione plusminusveperspicualimitatum;flosad70ramlong. 11.
Cylindricum,pedicelliforme,cumtuboperianthicocontinuum;flores60mmnonsuperantes. 12.
11.Tubusperianthicus:Brevis,petalisferetriplobrevior;filamentis,stylostigmate-quealbis. Gymnocalycium Mostii(Grk.)Br.&R.
Mediocris, petala dimidia aequans; filamentis styloque vio-laceis;antherisetstigmatibusochroleucis
Gymnocalycium loricatum(Speg.).12.Parsperianthiistipitiformis:
Elongata,dimidiamlongitudinemflorisaequansv.superans;flostotus60-70mmlong.
Gymnocalycium Schickendantzii(Web.).
Abbreviata,tertiumlongit.floristantumattingens;flospar-vus,35-40mmlong. Gymnocalycium StuckertiiSpeg.
13.Petalatuboperianthico:Duplobreviora(20×12mm);parsperianthiiinferacylindra-ceavixturbinata. Gymnocalycium brachypetalumSpeg.
Aequilongav.longiora;parsperianthiiinferaobconico-turbi-nata. 14.
14.Petala30mmlong.:Superantia;stylusstaminibussuperioribuslongior. Gymnocalycium gibbosum(Haw.).Breviora;stylusstaminasuperanonaequans. 15.
Schickendantzi -> Schickendantzii
Stuckerti -> Stuckertii
— 135 —
167
15.Ovariumtotiusperianthii:Tertiumconstituens,subcylindrico-turbinatum. Gymnocalycium stellatumSpeg.
Quintumtantumconstituens. 16.
16.Ovarium:Ovatum crassum extus coarctatione claremanifesta a tuboperianthicolimitatum Gymnocalycium multiflorum(Hk.).
Turbinato-subcylindraceum,cumtuboperianthiiextusplanecontinuum Gymnocalycium parvulumSpeg.
36.GymnocalyciumBaldianumSpeg.=Echinocactus BaldianusSpeg.Cact. plat. tent.n°86.—Gymnocalycium platenseBr.&R.,The Cactac.III,163-4etfig.178.
Hab. BastanteraroenlascuestaspedregosasdelosalrededoresdeAncasti,provinciadeCatamarca.
Obs. BrittonyRose,sinmotivoexpresoniplausible,reunieronestaespecieconelGymnocalycium platense(Speg.),dando,ade-más,lareproduccióndelafotografíadeltipobajoelnúmero178;sevequelosmencionadosautores,absorbidosytalvezmareadosporlacolosaltareaemprendida,nohantenidotiem-po de leer con cuidado los detalles que be publicado enmiopúsculo(n°86)alrespecto.EstaespecieseapartadelGymnocalycium platense(Speg.)
portenerfloresdeunatercerapartemáschicas,conmenornúmerodeescamasalexterior,porlosfillospetaloideospur-púreosyunamitadmenores,ysobretodoporlosestambressiempreymuyclaramentedísticos;además:elestilovioláceocon6lóbulosestigmáticosamarillentos,superalaserieesta-minalinferior,peroalcanzatansólolamitaddelosfilamen-tosdelosestambressuperiores.
37.GymnocalyciumbrachypetalumSpeg.(n.sp.).Diag. Cormustereserectus,obscureviridi-glaucescens,costis13,undulato-gibbosis,sinuprofundiusculoacutoflexuososepara-tis,tuberculistriangulariobovatis,anticesubtruncato-rotun-datis, inferneacutiusculeacuteprominulis;areolisellipticisimpressisvixcinereo-velutinis,5-7spinosis,spinistereti-atte-nuatis,gracilibusrigidis,omnibusplusminusvedivaricatisra-diantibus,saepiuslenitersursumincurvismediocribus,primo
Cact -> Cact.
— 136 —
flavescentibussubsquamuloso-pruinulosis,seriusfusco-cinereissubglabrissubangulatisque;floressubmarginaleslongeangu-stequeinfundibuliformesextusviridi-glaucescenteslaxissimesquamulosi, ovario e terete subfusoideo in tubo perianthicoaequilongoproducto,phyllislateobovatisacutiusculis,candi-dis,staminibusnumerosisdistichis,filamentisalbis,antherisochroleucis, stylo e virescenti albo superne laxe grossequepapilloso,lobulisstigmaticis12concoloribuscoronato,stami-nasupremasuperante.
Hab. EnlaslomasybarrancasdelríoNegro,enlosalrededoresdeCarmendePatagones.
Obs. EspecieovariedadintermediariaentreelGymnocalycium gibbosumyelGymnocalycium chubutense,conloscualescom-parte el carácterde lamacrostilia, esdecir, que los lóbulosestigmáticosalcanzanyavecessobrepasanlasanterasdelosestambressupremos,diferenciándosedeambasporelnotablealargamientodelovarioytuboperiánticoquetomanencon-juntounaspectocasipediceliformeyporlarelativabrevedaddelosfillospetaloideos.Elcormoescasicilíndrico(8-10cmlong.×6-7cmdiám.),
decolorobscuroalgoglaucescente,con13costillasverticalesseparadasporsurcosbienmarcadosaunquenomuyprofun-dos,agudos,onduladosyformadasportubérculosmásomenosdestacadostrasovado-triangulares(10-12mmlong.×15mmlat.),anteriormentesubtruncado-redondeados,posteriormenteacabadosenundienteojorobillaaguda;lasareolassonlongi-tudinalmenteelipsoideas(6mm×3mm),algohundidas,re-vestidasdeunvellomuycortoceniciento;lasespinassonde5a7encadaareola,todasradiantes(5-25mmlong.),cilíndri-cas, rígidas, agudas, con frecuencia algo encorvadas haciaadelante,jamásbulbosasenlabase,enlajuventudamarillen-tas,cubiertasdeunacortísimapubescenciacasiescamosa,conlaedadcenicientasylampiñas;lasfloresnacencasialbordedelaconvexidadsuperiordelcormo,siendoalargadas(55mmlong.)yderechas,alexteriorverde-glaucescentes,adornadasdeunadocenadeescamasmásomenossemiorbiculares,muydistantesentresíydistribuidas.entreshilerasespiraleadas,aumentanto paulatinamente de tamaño de abajo arriba; elovarioescasicilíndrico-fusiforme(20mmlong.×9mmdiám.),prolongándosesuperiormenteenuntuboperiánticoapeonzado
168
— 137 —
Gymnocalycium chubutense Speg. Flor 1/1
(20mmlong.etdiám.),violáceoalinterioracabadodeimpro-visodeunadensacoronadefillosperiánticostupidosyempi-zarradosdeloscualeslosinternossonlosmáslargosyarchos(20mmlong.×12mmlat.)trasovadosbastanteagudos,blan-cos;losestambresformandosgrupos,elinferiorseparadodelsuperiorporunangosto(4mmlong.)anillolampiño,ofrecien-dotodosfilamentosblancosyanteraslinearesamarillentas:elestilo(22mmlong.)escilíndrico,levementefusiforme,enlamitadinferiorverdosoyliso,enlasuperiorblanco,salpica-doderalasypequeñaspapilas,rematandoenunestigmade12lobulillosblancosquealcanzanosobrepasanlasanterasdelosestambressupremos.
38.GymnocalyciumchubutenseSpeg.=Echinocactus gibbosus,var.chu-butensisSpeg.,Nov. add. ad Fl. patag.,n°930.—Echinocactus
gibbosusDC.,var.leonensisCels,Speg.,Cactac. plat. tent.n°83,c.Hab. Bastantefrecuentoentodalaregióndesérticadelosterri-toriosdeSantaCruzydelChubut.
169
— 138 —
170
Obs. EsfueradedudaqueestaespecieofrecemuchaafinidadconelGymnocalycium gibbosumDC.,delacual,sinembargo,seapartaaprimeravistaporsucoloracióngeneralyporelmu-chomayortamañodesusflores;enlosindividuosjóveneslasareolascarecendeespinacentral,laquesehallabiendesarro-lladaenlosdemayoredad;lasfloreslleganamedirhasta90milímetrosdelargototal;sucolorexternoeselverdecobrizoobscuro,conlasescamassemidiscoidalesalgorojizas,ribetea-dasdeunangostobordeblanquecino;elovariosupera(30mmlong.) latercerapartedela longitudtotaldelaflor;eltuboperiánticoesrelativamente,corto(20mmlong.);losfillospe-riánticosintermediossonlosmayores(40mmlong.×15mmlat.)peromásobtusos,mientraslosíntimosresultanmáscor-tosyagudos,todosdecolorblanco;losestambressondísticosperoseparadosporunanilloangosto(4-5mmlat.),lampiño,todosconfilamentosblancosyanterasamarillentas;elestiloblancosuperalasanterasdelosestambressupremosconsus10lóbulosestigmáticospálidamenteamarillentos.
39.GymnocalyciumKurtzianum (Gürke) Br.&R.= Britton&Rose,The Cactac.III,163.—Echinocactus KurtzianusGürke,Mo-natsschr. f. Kakt.,n°4,pág.55,1906.
Hab. EnlaslomasmásáridasysecasdelosalrededoresdelaciudaddeCórdoba.
Obs. Losejemplares-míosseapartanalgodeladescripcióndelostipospormenornúmerodecostillas(9a10solamente),porlasespinasalgomáscortas(15-20mmlong.)ylasfloresalgomenores(55-60mmlong.total),losqueofrecenlacaracterísticadelosfillosmásinternosdesermásangostos(30-35mmlong.×5-6mmlat.)queencualesquieradelasespeciespróximas;sucoloresblancocontendenciaalverderosadoenlapartedorsal;eltuboperiántico,ensupartebasalinterna,tienecolorremolachacolorada;losestambressonclaramentedísticos,confilamentosblanquecinosyanterasamarillentas;elestilo(15mmlong.),consus8lóbulosestigmáticos(entodo20mmlong.),al-canzalamitaddelaalturadelgrupodeestambressuperiores.
40.GymnocalyciumleptanthumSpeg.=Echinocactus platensisSpeg.var.leptantha,Speg.,Cact. plat. tent.,n°84,c.—Britton&Rose,The Cact.III,pág.163,fig.,176.
Gynocalycium -> Gymnocalycium
— 139 —
171
Gymnocalycium leptanthum Speg. 1/1
Hab. En las colinas secas y pedregosas de los alrededores deCosquín,provinciadeCórdoba.
Obs. Despuésdeunprolijoexamendemisnotasydibujosana-líticosdelasfloresdeestaespecie,mebeconvencidoquecons-tituyeuntipoyunaespecieautónomabiendiferente,porlo
cualheresueltosepararladelGymnocalycium platense(Speg.)yproclamarlacomoentidadespecíficaindependiente,porlasrazonesquevoyaexponer:Lasfloresofrecenunaspectogeneralbiendiferentecomo,
podrácomprobarloellector,comparandolareproducciónfoto-gráficadeltipodeestaespecie(Br.&R.,loc. cit.,fig176)conladellado,n°177(Tip.Gymnocal. platense),dondeveráelova-riosumamentealargadopediceliforme;ademásseagregaque
— 140 —
172
losestambressonconstantementedísticosyelestiloblanco,rematadopor6lóbulosestigmáticosconcolores,sóloalcanzaalamitaddelosfilamentosdelosestambressuperiores.
41.Gymnocalycium loricatum (Speg.)Speg.=Echinocactus loricatus Speg.,Cact. plat. tent.,n°81.—Gymnocalycium Spegazzinii Britton&Rose,The Cact.III,155.
Hab. EnlascuestaspedregosasdelvalledeLerma,enlosalre-dedoresdeLaViña,Salta.
Obs. Reivindicoelnombrequeheaplicadoaestaespecie,puessi antaño ha existido otro Echinocactus loricatus Poselger(1853),éste,desde1858,habíayapasadoaotrogénero,Cory-phantha,osehallabaindicadocomoMammillariadesde1837.Nohay,pues,peligrodehomonimiaypuedequedarelnom-breespecíficoqueyolehedado.
42.GymnocalyciumMostii (Gürke) Br.&R.= Britton&Rose,The Cact.III,pág.158.tab.XVII,fig.2.—Echinocactus Mostii Gürke,Monatsschr. f. Kakt.,n°1,pág.11(1906).
Hab. EnlasbarrancasdelríoPrimero,enlosalrededoresdelaciudaddeCórdoba.
Obs. Meveoenlanecesidaddedarunadescripcióndemisejem-plares,porquehabiendoellosresultadotodosjóvenes,seapar-tanalgodeltipodeGürke.Loscormossontodosmásomenosglobosos,bastanteachatados,tantoenlapartesuperiorcomoinferior(50mmalt.×90mmdiám.),condepresiónsuperiornulaoapenasmarcada,decolorverdehojaintenso,avecesconunligeromatizglaucescente;lascostillassonde9a10,cadaunaformadaporunoodostubérculossolamente,biensepara-dosunodeotro(25-30mmlong.×20-22lat.),loscualesofre-cenunaparteanteriorobtusaredondeadaylaposterioracha-tadalateralmenteyprolongadaenformadegruesajorobaodiente;losareolassonapenassalientessubhexágono-orbicula-res (6mmdiám.), revestidas de vello pardusco; las espinasdecadaaréolason6radiantes,recostadassobreeltubérculo,agregándoseleconlaedad,aveces,unacentralenderezada,todas cilíndricas o muy ligeramente angulosas (15-25 mmlong.),robustas,rígidas,aceradas,ceniciento-rosadas,avecessubtransparenteshacialapunta.Lasfloressonbastantegran-des(70mmlong.)ynacendelasaréolassubcentralesalexte-
— 141 —
173
riorverdes,revestidasdenumerosasygruesasescamasmásomenossemidiscoidalescasiempizarradas;elovarioesovala-do-apeonzado(15mmlong.×10-11mmdiám.),continuo,coneltuboperiánticooapenasseparadoporunaligeradepresiónanular;dichotuboperiánticoescorto(15-20mmlong.etdiám.)ysecontinúaconlosfillosperiánticos,deloscualeslosmásexternosycortos,verdosos,simulancasiuncáliz(20mmlong.×10-12mmlat.)ylosdemáslinear-espatulados(35-40mmlong.×8-11mmlat.)sonpetaloidesyblanco-rosados;loses-tambressonclaramentedísticos,losinferioresescasosycortos(8mmlong.),confilamentosrojos,circundanelestiloyseha-llanseparadosdelossuperiores,muynumerosos,porunazonaanularde6a8mmdeancho,desnudaylampiña,ostentandofilamentosblancosyanterasdelmismocolor,rellenasdepolenamarillo;elestilocilíndrico,corto(13mmlong.×2mmdiám.)blanco,superalevementelasanterasdelosestambresinferio-rioresyconsus10lóbulosestigmáticosblanquecinosalcanzalabasedelosestambressuperiores.
43.Gymnocalycium parvulum Speg. = Echinocactus platensis Speg.var.parvula,Speg.,Cact. plat. tent.,n°84d.
Hab. EnlascolinasmáspedregosasysecasdelasierradeSanLuis.
Obs. Habiendoestudiadoconmayoratenciónmisapuntesydi-bujos sobre esta especie, me he convencido que no es unavariedaddelGymnocalycium platense(Speg.),sinounaespeciebiendistintayautónomaporloscaracteressiguientesdelasflores,aunqueenconjuntoyalexteriorseasemejenbastantealasdelGymnocalycium platense,seapartanportenerloses-tambresconstanteyclaramentedisticosyporelestilorema-tadopor10a12 lobulillosestigmáticosymuchomáscorto,demodoquedichoslobulillossisuperanlasanterasdelaserieinferiordeestambres,sóloalcanzanlamitaddelosfilamentosdelaseriesuperior.
44.Gymnocalyciumplatense(Speg.)Br.&R.—Echinocactus platen-sis Speg.,Contr. al est. de la Fl. S. Ventana, n° 97 .— Id.,Cact. plat. tent.,n°84.
Hab. Es exclusivo de las sierras australes de la provincia deBuenosAires,cualesCuramalal,Ventana,Tandil,etc.
— 142 —
174
Obs. Ladescripciónprimitivamíadejababastantequedesear,porqueloscaracteresfloralessólohansidomencionadosvagaysomeramentenohabiéndolostampococompletadoenelTen-tamen. Vengo, pues, a subsanar, aunque algo tardíamente,talesdeficiencias.Lasflores(55mmlong.total)disfrutandeunovarioexteriormentecasicilíndrico(12mmlong.×6mmdiám.)ycasicontinuo,sinseparacióndefinida,coneltubope-riántico,elcualesalgomáslargo(15mmlong.)einternamen-tedecolorvioláceo;losfillospetaloidessoncentrípetamentemás largosy siemprebastanteangostos (30-35mm long.×5-6mmlat.),todoslanceolados,agudos,enterosodenticula-dosblancos;losestambresmonósticosrevistensininterrup-ción toda lasuperficie internadel tuboperiántico formandounasolaseriecontinua,ofreciendofilamentosblancosyante-rasamarillentas;elestilocilíndrico,esblanco,con5a7lobu-lillosestigmáticosdeigualcolor,loscualesalcanzanlalíneadeniveldelasanterasdelosestambressupremossinsobre-pasarla.EnmiopúsculoCact. plat. tentamenheindicadoporsepara-
do cuatro tiposbiendistintosymarcadosque indiquécomovariedades, lasquenofuerontenidasencuentaporBritton6Rose;apesardeesto,tengolaíntimaconviccióndetratarsenotansólodesimplesformasovariedades,sinodeverdade-rasespeciesdistintasyautónomas,talvezmásomenostraba-dasporhíbridos;observe,pues,ellectorlasfotografíasdelostiposextremospublicadosenThe Cactaceaeyseconvenceráquemimododevereslomásjusto.Fundándomeentalesconsideraciones,propongoquesere-
servednombredeGymnocalycium platenseSpeg.alaantiguavariedadtypica.representadaconelnúmero177enlapágina164deltomoIIIdeBrittonyRose,The Cactaceae.
45.GymnocalyciumstellatumSpeg.=Speg.,Cact. plat. tent.,n°85.Hab. Frecuente en las faldas pedregosas de las provincias deCórdoba,LaRiojayCatamarca.
Obs. Esta es una de las buenas especies inconfundible con elGymnocalycium platense(Speg.),conelcualpretendensinoni-mizarlalosseñoresBrittonyRose;sucormoenelestadosil-vestretieneexactamentelaformadeunconoinvertido,conlaparteinferiorsalienteyaguda,deltodoenterradaylapar-
— 143 —
175
Gymnocalycium stellatum Speg. 1/1
te superior, expuesta al aire, ligeramente cóncava o plana,ofreciendolaformadeunaverdaderaestrelladetuberculitosde7a11rayospocosalientes;enambientemáshúmedooencultura,estasuperficieseabovedamásomenos,volviéndosemásomenosconvexaoconoideayrecordando,entonces,bas-tantealGymnocalycium Damsii(Schm.).Lasflores,de60a65milímetros de longitud total, ostentan un ovario cilíndrico,
clavulado(20mmlong.×9mmdiám.),limitandoalexteriordeltuboperiánticoporunadelgazamientomuymoderado;eltuboperiánticoeslamitadmáscorto(15mmlong.)quelosfillospetalinos,internamenteteñidoenvioleta;losfillospeta-linosexternossonalgomáscortosyangostos(20mmlong.×7mmlat.)quelosíntimos(28mmlong.×8mmlat.),todosespatulados,bastanteagudosyblancos;losestambressoncla-ramentedísticos,siendolosinferioresseparadodelgruposu-periorporunanchoanillo(7-8mmlat.)lampiño,todosconfi-lamentosblancosyanterasamarillas;elestiloblancoalcanza,
Damsi -> Damsii
log -> long
— 144 —
176
consus12lobulillosestigniáticos,tambiénblancos,lamitaddelafajadeestambressuperiores.Aunqueantiguaytransitoriamentebayaexistidounhomó-
nimo de esta especie (Echinocactus stellatus Scheidw.), ha-biendo este último cambiado de género y sinonimizado conelFerocactus nobilis(Linnaeus)nocreonecesarioelcambiodeminombreespecífico.
16.Lepismiumcruciforme(Vell.)Miq.=Britton&Rose,The Cactac.IV,pág.215.—Rhipsalis squamulosa (S.D.)Schm.,Speg.Cact. plat. tent.,n°89.
Hab. Es bastante frecuente sobre la cascara de viejos troncosy ramas en los bosques del Chaco, Corrientes, Tucumán ySalta.
47.RhipsalisaculeataWeb.=Speg.,Cact. plat. tent.n°83.—Brit-ton&Rose,The Cactac.IV,231.
Hab. Vegeta sobre la corteza del tronco y ramas de los viejosalgarrobos,enTucumán,SantiagodelEsteroyCatamarca.
Obs. Lasfloresdeestaespeciesonbastantegrandes,puessular-gototalvaríadesde15(Catamarca)hasta24(Selva,enSan-tiagodelEstero)milímetros,naciendodelasaréolasapicalesosubapicalesydeltodosuperficiales;elovarioesgloboso-tras-ovado(4mmlong.×3-3,5mmdiám.)sinescamas,lampiño,verdelustroso,con8a10arrugaslongitudinalesrudimenta-riasycasitansólovisiblesenlamitadsuperior;losfillospe-riánticosson20encuatrociclos;losdelosdosexternosesca-miformes pequeños (2-4mm long.), verdosos, los de los dosinternos petaloides espatulados (10-20mm long.× 4-5mmlat.),agudos,mucronulados,blanco-rosados(Catamarca)oblan-coamarillos(Selva,Sant.delEstero);losestambressoncasi60,losexternosmuchomáslargos(6mmlong.)quelosinter-nos(3mmlong.)blancos;elestilosuperalosestambres(7,5mmlong.),siendoblanco-verdosoyrematadopor6a8rami-llasestigmáticas,verdosas;el frutoescasigloboso (6-8mmlong.etdiám.),purpureo-negrolustroso,liso,bastantejugosoydesabordulce,consemillitaselipsoidesabundantes,peque-ñas(1mmlong.),negrasylustrosas.
— 145 —
177
48.Rhipsalis cereuscula Haw. = Britton & Rose, The Cactac. IV,pág.222.—Rhipsalis SaglionisLem.,Speg.,Cact. plat. tent.,n°92.
Hab. SobrelostroncosdelosviejosalgarrobosenlasprovinciasdeEntreRíosyCorrientes.
Obs. Esunaespecierelativamenteescasaylimitadacasiexclu-sivamentealacostaoccidentaldelríoUruguay.
49.Rhipsaliscribrata (Lem.)Rümpl.=Britton&Rose,The Cactac.IV, pág. 225. —Rhipsalis penduliflora N. E. Brw., Speg.,Cact. plat. tent.,n°91.
Hab. BastanterarasobrelacortezadelostroncosyramasenlosbosquesdeMisiones.
50.Rhipsalis Lorentziana Grsb.= Speg.,Cact. plat. tent., n° 88.—Britton&Rose,The CactaceaeIV,pág.240.
Hab. Bastante común sobre los viejos troncos y ramas en losbosquesdeSantiagodelEstero,Chaco,Tucumán,CatamarcaySalta.
Obs. Britton&Roseenlosdatosrespectivosasusfloresyfrutosdanindicacionesfalsas,loquepruebaquenohanmiradoladescripción de Grisebach ni la que di yo: las flores ofrecenunalongitudtotalde15a20milímetros (ynode4cm!);elfrutogloboso-trasovadomide8a9milímetrosdelongitudpor7a8milímetrosdiámetro(yno3mmdiám.!),siendo,cuan-doverdetetrágono,alamadurezcasiesférico,absolutamentesinescamas,peroconservando4ligerasprotuberanciasalrede-dordelacicatrizapical,todosdecolorpurpúreo-negro,llenosdejugoabundantedulcevioláceo,conteniendopocassemillasdelaformadeunapulga(1-1,25mm×0,5-0,6mm),colorcaféobscuro,absolutamentelisas,lustrosas.
51.Rhipsalis lumbricoides Lem.= Speg.,Cact. plat. tent., n° 94.—Britton&Rose,The Cactac.IV,pág.230.
Hab. Comúnsobrelacortezadelostroncosyramasdelosvie-josceibosentodoeldeltadeParaná.
Obs. LosseñoresBritton&Rose(loc. cit.)dicen:«HookersaysthatitisnativeofBuenosAires,but this is doubtless an error»;nomeexplicoporquénieguen laexistenciadeestaespecie
Hasw -> Haw
lss -> los
— 146 —
178
paradicharegión,cuando,porelcontrario,yoopinoquereal-mente,comoafirmóHooker,seasucentrodedispersión;apa-recedesdelaMagdalena,esabundanteenlosbosquesestuá-ricosdeLaPlata,deBuenosAires,Tigre,SanIsidro,MartínGarcíaypor todas las islasdeldeltahastaCorrientes; críaespecialmentesobrelosceibos(Erythrina crista-galli).Lasflo-res(15mmlong.tot.)poseensiemprede9a12fillos,en3ó4hileras, los internos petaloides blanco-amarillentos (10mmlong.×3,5-4mmlat.)lanceoladosagudos;losestambresson35-30, blancos (3-7 mm long.); el estilo cilíndrico (7-8 mmlong.),esverdosoyremataen5ramitasradiantesbastantelargasdelmismocolor,elfrutomaduro,esgloboso-trasovado(6mmlong.ydiám.),atro-purpureo(ynoblancocomoindicanBr. & R.), jugoso, dulce; las semillas son elíptico-ovaladas(1mmlong.×0,5mmdiám.),negras,lisas,lustrosas.
52.Rhipsalis tucumanensisGrs.= Speg.,Cact. plat. tent., n° 90.—Britton&Rose,The Cact.IV,234.
Hab. Frecuentesobrelacortezadelostroncosyramasdeárbo-lesviejosenTucumán,ChacoySalta.
Obs. Estaespecielatengocultivadaenmicasasobreuntroncodemagnoliadesdemuchosañosatrás;esfácilmentereconoci-ble por sus largos gajos pendientes di o tricótomos, cuandojóvenescilíndricos,cuandoviejosmásomenosclarayobtusa-mente tetrágonos,pero jamás setulosos en laprimeraedad,como afirman Britton & Rose, loc. cit.; en esta especie lasescasasareolascuandofloríferassongrandesmuycóncavasyprovistasdeunlargomechóndepelosblancos.Losfrutossonglobososotrasovados(5-7mmlong.ydiám.),superiormentechatos,inferiormentealgocuneados,circundadosporlalanablancadelaaréola,blancos,opacos,avecesenparterosados,lisos,pocojugososyrellenosdesemillascasisecas;lassemi-llitassonromboidalesotrapezoidales,algoanguloso-compri-midas(1,2-1,5mmlong.×0,4-0,5mmdiám.)decolorcastaño,lisasoconarrugaspapilosasrudimentariaspocoaparentes.
P H YS I SREVISTA
DE LA
SOCIEDAD ARGENTINA DE CIENCIAS NATURALES
TOMO VIII
BUENOS AIRESIMPRENTA Y CASA EDITORA « CONI »
684 — Calle perú — 684
1935-1927
180
SOCIEDAD ARGENTINA DE CIENCIAS NATURALES
COMUNICACIONES
SESIÓN DEL 2 DE MAYO DE 1925
Presidida por luCien hauMan, vicepresidente
Presentes: L. F.borDalé, A.Copello, L. F.Delétang,M. P.góMez, L.H. iri-goyen, T.Marini, A.núñez, L. R.paroDi, I.pastor, F. F.outes,M. A.Vignati,J.yepes,A.zotta.—J.F.Molfino,secretario.
CARLOS SPEGAZZINI, Una tuna argentina nueva.
MiamigoelDr.Carlos bruChmerelatóvariasvecesque,ensusviajesporlaprovinciadeCatamarca,alpasarporlaestacióndeMazán,lehabíallamadolaatenciónunalomitaqueofrecíaunhermosocolorquevariabadesdeelcelestepálidoalazulíndigoyque,segúnnoticiasrecogidasallí,eradebidoaunalunaespecialquecubríadichalocalidad.Muyinteresadoporestehecho,leroguéque,valiéndosedesusnumero-sasrelacionesporesaspartes,buscaraconseguirmedealgúnmodounejemplardeesainteresantecactácea.Aprincipiodeesteaño,elDr.bruChtuvolagratasorpresadoque
elingenieroVlaDiMiro weiser,queviajabaporesasregionesconfinesarqueológicos,leremitieraalgunosejemplaresdelacodiciadatuna,losque,consubienconocidaamabilidad,compartióconmigo,acompañán-dolosconlahermosafotografíaqueadjunto.Desgraciadamente,todoslosejemplaresconseguidoseranestérilesy
suculturadurantelosmesesdeesteveranononoshabrindadoflores;segúnnoticiasenviadasporelingenieroweiser,lasfloressonavecesdeunblancoazulado,otrasvecesdeuntinteazulbiendefinido.Apesardelafaltadelosórganosfloralesyfructíferostanimportantes,
nomefuédifícilconvencermedequesetratabadeunaespecieaúndes-
Comunicationes 239
181
Opuntia Bruchii speg. (n. sp.)
conocidaymuycaracterística,pertenecientealsubgéneroTephrocactus,bastantepróximaalaOpuntia aoracanthaleM.y,talvez,másaúnalaOpuntia halophila speg.,perobiendiferentedeambas.
Opuntia Bruchiispeg.(n.sp.)
Diag. Tephrocactus; humilis, dense ramoso-caespitosa; articuli eximie determinati, obovati v. subglobosi, virides, grosse obsoleteque 20-24 gibboso-tuberculati, tuberculis valleculis vix depressis obtusissimis sepa- ratis, apice majuscule 1-areolatis; areolis orbicularibus applanatis, cine-
reis, non v. vix pubescenti-velutinis, multi-spiniferis; spinae 12-14 undi- que patentim radiantes, rectae, corneae, mediae et superae validae opacae, 5-6 infimae tenuiores cormo adpressae, pellucidae, omnes apice rectae acutissimae, majores ventri dorsoque compressulae, ad basin praecipue, primo albae, dein fusco-cyanescenti-purpureae, postremo pulchre coeruleae v. caesio-azureae.
Flores fructusque non visi.Estaespecieformamatasde20a50centímetrosdealturaydiáme-
tro,constituidasporlasuperposicióncasidesordenadadenumerosos
caepitosa -> caespitosa
pstremo -> postremo
Bruchi -> Bruchii
240 PHYSIS (VIII, 1925)
artículos;talesartículosenlajuventudtrasovados,máslardemásome-nosglobosos(70-90mmlng.×40-55mmdiám.),redondeadosyobtu-sosenambosextremos,especialmenteenelsuperior,ensumitadinfe-riorcasilisoseinermes,enlamitadsuperiormuymoderadamentegi-boso-tuberculadosyespiníferos;lasprominenciasotubérculosvaríandesde12hasta24,sonorbiculares (10-20mmdiám.),pocoelevados(3-5mmalt.),muyobtusassuavementeseparadaspordepresionesan-chas,redondeadasypocoprofundas;elcolorgeneraldelosartículosenlajuventudesverdehoja,queconlaedadsevuelvemáspálidoyenlavejezceniciento,avecesescamoso;mirandolasuperficieconunfuertelentedeaumentoaparecesalpicadadepuntitos(estomas)sumamentepequeños,másclarosymásomenostupidos;cadatubérculoostentaensumediounaareoladiscoidal(5-8mmdiám.),enlaprimerjuventudprominenteycubiertadelanitayespinitasblancas,coneltiempocha-tayconescasapubescenciacenicienta;lasareolasdelmediootercioinferiorpermaneceninermes,lasdemássehallanarmadasdenumerosas(12-14)espinas,radianteshacialoscostadosyhaciaarriba;deéstas,las5ó6ínfimasyretrorsas,muyaplicadascontralasuperficiedelartículo(10-20mmlng.×0,3-0,4diám.),sonmuchomásdelgadas,finas,ci-líndricasysubtransparentes,mientraslasdemás,robustas,córneas,lar-gas (20-40mm. lng.), rectas, rígidas, agudas, opacas, al dorso y alvientre,principalmenteenlapartebasal,algoachatadas(1-1,5mmlat.),lisas,perocuandomiradasbajounlentefuerte,muydensayfinamentegranulosasoarrugadas,enlaprimerjuventudblancas,despuésdecolorobscuropurpureo-azulejoyporfinazulesoceniciento-azuladas.Lasareolasmuyprofundasestánrellenasdepelillosincoloros,largos,finosylisos,acompañadosdeescasosperograndesgloquidios(3-4mmlng.),amarillentos,agudos,conpoconumerosaspapilasretrorsasensumitadsuperiorapicalyenlabasebruscamenteachatadosy,porlogeneral,cortamentebifurcadosobidentados.SegúnelDr.bruCh,lacoloraciónazul,porélremarcadaenMazán,
eradebidaexclusivamentealtintedelconjuntodelasespinas;segúnelingenieroweiser,másbiendeberíaatribuirsealacoloracióndelasflores.Lamentandonopoderdarunadescripciónmáscompletadeestein-
teresanteyrarovegetalqueenriquecelaFloraargentina,meesplacen-teroagradeceralDr.bruChsuamistosaayuda.
LaPlata,abril20de1925.
182
aureola -> areola
toMoIMARZODe1926
REVISTAARGENTINA DE
B O T A N I C A▼▲▼
PUBLICACIÓN TRIMESTRAL
Dirigida por
S P E G A Z Z I N I C A R L O S
▼▲▼
Correspondencia y canje a nombre del Director:
Calle 53, n° 477 —LA PLATA (Rep. Argentina)
NOTICIASINTERESANTESRELATIVASAALGUNOS
TEPHROCACTUS
Enmi opúsculo «Nuevas notas cactológicas » bajo el número 10, hetratadolaOpuntia(tephrocactus)glomerataHaw.,dandounadescripciónde susfloresefectuada sobreviejos ejemplares conservadosen formolyquehabíacoleccionado,yahacemuchosaños,unatardeenlosalrededoresdeSanJuan.Comodichosejemplaresnosehallabanenmuybuenascon-diciones de conservación alimenté siempre el deseo de ratificarmis ob-servaciones enmaterial nuevo y si fuera posible fresco, lo que paramíconstituíaunadificultadseria,puesmisasuntosnomepermitíanvisitaraMendozaenépocaoportuna;porfortunaenlosúltimostiempos,graciasalaamabilidaddeldoctorCarette,pudetrabaramistadconloshermanosMácola,entusiastasfitófilosdelamencionadaprovinciaandina,loscualesgustososseprestaronencomplacermeenviándomematerialprontoaflore-cerreciénrecolectado;estematerialcuidadooportunamentellegóaabrirsusfloresenmimismacasa,brindándomeasí laocasiónnotansolodeseguirlaevolucióndelasfloressinocomprobarparticularidadesbiológicasde mucho interés, y de poder por medio de mi amigo el doctor Bruchsacar buenas fotografías. Antes de volver a dar una nueva descripcióndetalladadedichasfloresmeharéundeberderectificarunaafirmaciónequivocadaquesedeslizóenladescripciónyrelativaalcolordelosfillosopétalosinteriores,losquesonrosados,másomenossubidos,perojamásamarillos.
Aquí,pues,valadescripcióndelasfloreshechasobrelosejemplaresre-cientesvivos,deTephrocactus glomeratusvar.inermis.
DichasfloresaparecenensutierranatalduranteelmesdeDiciembreysuduraciónenántesisvaríadesde48hasta64horas;nacencasisiempreinterpuestosentredosartículoscórmicos,solitariosodeadosopuestosapi-cales.
Lalongitudtotaldecadaflorenelmomentodelántesisesde35a45mm, igualandoasíeldiámetrodelperiantoabierto.Elovariocasicilín-drico(12mmlng.×10mmdiám.)esalexteriordecolorverdeunpocoglauco con 25 a 35 aréolas dispuestas cu 10 a 12 series longitudinalesdestrorsas;estasaréolasasientansobreunaligerahinchazónalgodecurren-te,siendomásomenosorbiculares (1mmdiám.)conunmechoncitodecortovelloblancoacompañado-pornumerososydelicadosgloquidios;losfillosflorales constituyende6a8 series y sus elementos empizarradosvanaumentandogradualybasífugamente;losdelas3ó4seriesinferioressoncarnososverdesovaladosyarmadosdeunfuertemucrón,lossuperioreso internosmásomenos trasovadosoespatulados conmucróncasinulo
184
notiCias sobre tephroCaCtus 201
sonpetaloideos(30mmlng.×18-20mmlat.)deunhermosocolorblanco-rosadoligeramenteamarillentosenlagarganta;losestambresmuynumero-sos,cercade300,estándistribuidosen40a50seriesverticalesde6a7elementoscadauna,confilamentosunpocoachatadosblanco-rosadoslam-piñoslisos,losíntimosinferioresmáscortos(5-6mmlng.)losexterioresosuperiorescasieldoblemáslargos(10-12mmlng.)coronadosporanterasbasifixaslineares(1mmlng.)decoloramarillopálido,rellenasdeabun-dantepolenpulverulentonaranjado; el estilo (15-16mm lng. sinestig.)es cilíndrico en lamitad superior, fusoideo en la inferior (2mmdiám.)blanco-rosado lampiño liso, rematado por un estigma casi globoso (3-4mm lng. y diám.) formado de 4 a 6 lóbulos obtusos rosados; la cavidadováricaessemiesférica(7mmdiám.×3-4mmalt.)conóvulospoconu-merososblancossuspendidosalasparedeslateralmenteporfuniculosmuycortos.
El fruto es seco, al principio cilíndrico-cónico, después casi globoso(18-20mmlng.etdiám.)enlamitadinferiorlevementecuneado,enlaex-tremidadsuperiorcasitronchadocicatricosoyplano,vestidodeunacascararelativamentetenaz,aunquedelgadaqueseparteirregularmenteysalpi-cadadelasnumerosasaréolasováricas,quehanperdidoelvelloperosehallanarmadasdeunmechóndegloquidiosrojizos;cadafrutocontienede10a20semillasfuertementeapretadasdecolorblanco-carnecinopálido,típicamente lenticulares (0-7mm diám.× 2-3mm esp.) con un núcleofértilcentral(4mmdiám.)circundadoporungruesocordónoalaanularcompletaespesaobtusagibosayonduladaenlosbordesleñoso-corchosadura;alresecarselacascaradelfrutolosmechonesdegloquidiosrojizosdesusaréolasquedanavecesaprisionadosentrelasranurasdelassemi-llas simulando que éstas lleven mechones gloquidíferos. Advertiremosquelasformasregularesdelassemillas,queconsiderocomotípicas,sonporlogeneralbastanteescasas,puesporlapresiónmutuaquesufrenalmadurar el fruto, sus alas se tuercen y sus ondulaciones se embutenunas en otras, ofreciendo así lomás amenudo formas extrañas ymuyirregulares;elnúcleodeestassemillasseccionadonormalmentepresen-ta una almendra con forma de una vírgula, envuelta en una delgadamembranaferruginosa;elembriónescilíndrico,agudoenambosextremos,conloscotiledonesentresoldadosencorvadosylaraicillarecta;elalbúmenamiláceoesmuyescasoylimitado,alrededordelapartecotiledonar,ha-ciéndole tomaruna forma casi globosa obtusa; los granulos de almidónsonglobosos(4-6μdiám.)sinhilonicapasconcéntricasaparentes.
LaflordelTephrocactus glomeratusvar.oligacanthasediferenciadeldela variedad anterior por ostentar elmucrón de los fillosmás grande yvisible;losfillospetaloideossonalgomásredondeadosenelápiceyporlocomúnpocoonadaescotados,ostentandounacoloraciónrosadamásho-mogéneasinrayitaslongitudinalessemitransparentes,comosueleobservarseenlainermis;losestambresofrecenfilamentosmáspálidoscasideltodoblancos;elestiloenlamitadinferiormáshinchadaesamarillento,enla
185
202 reVista argentina De botániCa
186
superior más delgada, blanco como el estigma. El fruto es algo menosglobulosoysussemillasmenosnumerosasymásirregulares.
Enelnúmero29dePhysis(VIII,1925),meheatrevidoadescribirunanuevaespeciedeOpuntia(Tephrocactus),deCatamarca,aunqueestéril,puesestuveconvencidodetratarsedeuntipodesconocidobiendefinidoyalcualasignéelnombreOpuntia(tephrocactus)BruchiiSpeg.enhonordequienmehabíaobsequiadoconunejemplaryrelativafotografía.
EnDiciembrede1925, el señor IngenierodonVladimiroWeiser,ha-biendovueltoaCatamarcaenviódesdeTinogastaalmismodoctorBruch,variosgrandesylindosejemplaresdelamismacactácea,loscualesrepre-sentabandosformasdiferentesbienreconocibles:A)macracantha,cones-pinas todasmuy largas (30-45mm lng.) azules o blancas; B) brachya-canthaconespinastodasmuchomáscortas(10-15mmlng.)blancasyar-tículosdelcormoalgomáschicosymásglobulares.Entreestosdiferentesejemplares venía uno con fruto casi maduro; otro llevaba un hermosopimpollofloralmuyadelantadoyporfinotrocondospimpollitosfloralesaúnmuyjóvenesypequeños;estosejemplaresfloríferosmefueronentregadosylos sometí a cuidadosa cultura; por desgracia el pimpollo mayor habíaduranteelviajesufridograveslastimadurasysesecó,peroafortunada-mente los dos pequeños criaron lenta pero normalmente y el día 1° deEnerotuveelgustodeverabrirseunodeellosyunasemana,despuéselotro,permitiéndomeasídeestudiarydescribirexactamentetalesinteresan-tesfloresyrectificaralgunasindicacioneserróneasquesehabíandeslizadoenlacomunicaciónanterior.
AntetodomeharéundeberdecompletareldiagnósticolatinoquehedadoincompletoenPhysis,lamentandodetenerqueemplearellatín,es-pecialmenteelmío,tanmacarrónico,yquepordesgraciatienelavirtuddeirritarlosnervioshartodelicadosdeuncolegalatinófobo,talvezpor-quéetilófilo(gurges).
Floressaepiusgeminiinareolissupremisarticuliannotinicormi;ovarioturbinato,viridi,areolispluribusminutissinistrorsumseriatis,superisspi-nulisalbistenuibuserectisadpressis2-5armatis;phyllapluriseriata,inferaovatacarnosulaviridiamucronulata,superaobovatav.spathulataperpul-chrepersicina,nonv.vixretusa,staminumfilamentiscrebrisroseis,antherisluteis,stylocylindraceo-fusoideoroseo,lobulis6acutisalbisstigmatisco-ronato;fructussiccusturbinatus,superneprofundeexcavatusprimoru-bicundusseriusvirescenti-cinereus,spinisareolarumaccretisdivaricatisquearmatus,seminibusconstipatisparumnumerosis,typicelenticularibuscras-seetangustemarginatisalbo-subcarneisfarctus.
LospimpollosbiendesarrolladosdelTephrocactus BruchiiSpeg.,sonturbinado-clavulados(30mmlng.×15mmdiám.)depuntamásomenosredondeada, todos de un color verde hoja bastante subido; crían en lasareolasapicalesdelosartículossupremosdelañoanteriordelcormo,ge-neralmenteennúmerodedosacompañadosdeunartículonuevomásomenosrudimentario.Elovarioesmoderadamenteapeonzado(20mmlng.
un un -> un
Wladimiro Veisser -> Vla-dimiro Weiser
Bruchi -> Bruchii
Bruchi -> Bruchii
notiCias sobre tephroCaCtus 203
187
×15mmdiám.)conmásomenos30aréolasdistribuidasen7a10se-rieslongitudinalesinclinadashacialaderecha,de3cadauna,muypocosa-lientesorbiculares(1mmdiám.)adornadasdetomentoblanquecinomuycortoyarmadasdealgunosgloquidiosdébilesypálidos;lasdelamitadinferior del ovario carecen de espinas; pero las de lamitad superior yespecialmentelasmarginalessehallandefendidaspor2a5espinitaslar-gasdelgadasagudas(5-15mmlng.)blanquecinasycasisemitransparen-tes;losfillosson7-8—sticos,enelbotónmuyempizarrados,losexternosoinferiorespequeñosfuertementemucronados,carnososdecolorverdehoja,aumentandopaulatinamentedetamañoparatransformarseenfillosinter-nosopétalosqueson trasovadosoespabilados (30-35mmlng.×18-20mmlat.)deápice redondeadopocoonadaescotadocasi sinmucrón,deunhermosocolordeflordedurazno,homogéneosinrayitasmáspálidasytansololigeramenteamarillentosenlagargantaalrededordelosfilamen-tosestaminales;losestambressonmuynumerosos,másde300,ordenadosen50a60seriesverticalesde5a8encadauna,confilamentospegadosenlagargantadeltuboperiántico,losinferioresymásinternosmáscortos(3-6mm lng.)que los superioreso externos (10mm lng.)de color rosa-do,rematadosporanteraslinearesbasifixas(1mmlng.)amarillas,relle-nasdepolenpulverulentoabundantenaranjado;elestilocilíndrico,fusoi-deoeneltercioinferior(20mmlng.×2mmdiám.enlapartemásgruesa)decolorrosadointensolampiñoliso,terminadoporunacoronade6a7lóbulosestigmáticos (4-5mm lng.)agudosyblancos; la cavidadováricaescasisemiesférica(7-8mmlat.×3-3.5mmalt.)yllevabastanteóvulosblancosadheridosalasparedeslateralesporfunículosrelativamentecortos.El frutoesapeonzado(25mmlng.×15mmdiám.)decolorcenicientoverdoso,seco,deparedesdelgadas,cuyasareolasllevanbastantegloquidiosblanquecinosyde2a5espinasenderezadasoinclinadashaciaatrás,lar-gas,delgadasagudas(15-20mmlng.)casiblancas;eláreasuperiorcica-tricialesanchayescavadaenembudo;lassemillassonrelativamentepo-cas,de5a10,giboso-unduladas,duras,leñoso-corchosas,decolorblancuz-cocarnecino,típicamente,peroraravez,lenticulares(5-6mmdiám.×3-4mmesp.)lampiñas,muyparecidasalasdelTephrocactus glomeratus.
EnlasespeciesdeTephrocactusqueacabodemencionar,lasfloresseabríancuandollegabanaseriluminadasporlosrayosdelsolysecerra-bancuandoéstelasabandonaba,siendoporlotanto,exclusivamentehelió-filas;suduraciónvariabadesde24hasta72horas,segúnquesufecunda-ción se efectuaba dentro del primer día o no llegaba a cumplirse en eltercero.Almomentoqueseefectúaelántesislasfloresofrecentodoslosfilamentosestaminalesencorvadosyconvergentesenformadecúpulasemi-esféricahaciaelcentrodelafloralrededordelacolumnaestilar,cubrien-doyocultandoabsolutamentetodaslasanterasyofreciendolacoronaes-tigmáticayamaduraalápicedelestiloalaesperadelprónubodeseadoquele traigaelpolendeotraflor; laflorpor lo tantoesproterogina yhete-rógama.Sipasanlas24primerashorassinqueacudaelpronuboapete-
204 reVista argentina De botániCa
188
cido, entonces al abrir la flor al segundo día después de un compás deesperamásomenoslargo(desde1hasta3horas),entonceslosfilamen-tosestaminalesseenderezan,levantanlasanterasquenotardanenestallarproduciendoabundantepolenpulverulentoqueseofrecealamerceddelviento;laflorentoncesdeentomófilasevuelveanemófilayautógama.
Losfillospetaloideossonfototáctilesdeunmodomarcado,pueslaac-cióndelosradiossolaressobreellosestádenunciadapormovimientosbiendefinidosaunquelentos;estosórganoscarecencasideltododemovimientosproducidosporirritacionesmecánicas;losestambresporelcontrario,carecende fototactismo,peroporel contrario, son intensamente irritables; sialabrirselaflorlostocamosconlasbarbasdeunpincelillo,notardanconrapidezasombrosaencontraerse,escondiendoyapretandoaúnmáslasan-terascontralacolumnaestilar;reciéndespuésdedeunaprolongadairrita-ciónseextiendenyseabren,levantandolasanterasyhaciéndolasestallar.Unavezqueelandróceosehaextendidopermaneceenestaposiciónyyanooculta lasanteras.Estosestambresasíextendidossi se tocanconelmismopincelilloensuparteventralconrapidezasombrosaseencorvanytentandeencerrarocasicapturarseaelpincelilloseaelinsectoquees-pontáneaoartificialmentehadespertadosuirritabilidad,repitiéndoseelfenómenoinfinidaddeveceshastafinalizareltercerdía,naturalmenteconrapidezpaulatinamentedecreciente.Estairritabilidadestaminalesbas-tantecomúneninfinidaddeespeciesdecactáceas,especialmenteenlasdepétalosrojosynaranjados;porelcontrario,esraraygeneralmentenulaen lasdepétalosblancoso rosados,haciendoexcepciónaesta regla losTephrocactusmencionados,quemanifiestanestapropiedadmásqueenningunaotraqueyoconozca.
Despuésdehabersecerrado lospétalosal tercerdíayanovuelvenaabrirse;semarchitanpaulatinamenteyhaciaelquintoosextodíatodoelperiantioseseparaycaedejandotansoloelovariofecundado.Lapo-linizaciónartificialconelpolendelamismaflordisminuyeeltiempodelántesis,peroparecequenoda lugara la fecundación,puesbienqueelfrutoaparentedesarrollarsenormalmente,todossusóvulosabortan.
Antesdeconcluirestabrevenoticia,creoútilderecordarqueenlare-giónpatagónico-bolivianaexistenotrascuriosascactáceasalascualesselehadado el nombre genérico dePterocactus, por tener sus semillas circun-dadasporun rebordemásomenosanchoy casimembranoso comoalacircular;sinembargo,esenoessucarácterrealdistintivo,sinolodellevarfloresquenacenenelápicedelosartículosformandotodouncuerpocon-tinuocomúnconlosmismos;losTephrocactusqueacabamosdeestudiarmásarriba,ofrecenelbordedesussemillasensanchadoenunaespeciedealaanularcompleta, tansolounpocomásespesa, formandotransición,puesengrannúmerodeOpuntiaverdaderassuelenobservarserebordesanularesmásomenosparecidosaveceslampiños,avecesrevestidosdeunavellosidadmásomenosvisible.
spegazziniC.
artifical -> artificial
RAMILLETE PATAGÓNICO
Amediadosdeestemes(Enero,1926)hetenidoelplacerderecibirlavisitademiamigoeldoctorAlfredoO.Raffaelli,elcualvinoparaobse-quiarmeconunpequeñoperomuyinteresanteherbariopreparadoporelmismoduranteunadesusjirasprofesionalesllevadaacaboreciénporlaparte austral del Territorio del RíoNegro hasta con sus límites con elChubut,visitandolosestablecimientosruralesdeTalagapa,deBarrilniyeoydeCarrilaufquen.Comoentreelmaterialtraídoreconocieratiposdeverda-derointerés,yasearepresentandoespeciesnuevasparalaCiencia,yaseanuevas para el suelo argentino y por fin otros que venían a aumen-tarnuestrosconocimientosmorfológicosogeográficosrelativosanuestraFlora,meheapuradoenconfeccionarcondichosmaterialesestemodestoRamillete,queofrezcoalosamantesdelosVegetales;asílosintelectualesqueporalgunacausatenganquerecorrerlosterritorioslejanosseconven-ceráncomosinmayoresesfuerzospuedenhacerobraútilyconcurrirpode-rosamentealconocimientodelsuelodelaPatria.
Mehago,pues,undeberdefelicitarpúblicamentealdoctorAlfredoRaf-faelliypresentarlodeejemploasuscompatriotas.
raMillete patagóniCo 215
191
12.Austrocactus intertextus (Ph.)Speg.=Speg.,Brevesnotascactológi-cas,pág.11.
Hab.EnlasbarrancasdelamesetacercadeTalagapa.Obs. Los ejemplares traídos sonmuy jóvenes, y por lo tanto chicos,
cilíndrico-elipsoideos (60-80 mm alt. × 40-50 mm diám.), pero ya conunaodosfloresapicales;lasespinassonde12a16,alprincipiocolordemiel,despuésceniciento-glaucas,todasdepuntaagudayrecta;encadaareola,4ó5muyrobustascentralesmásomenosenderezadas(20-25mmlng.)másomenosbulbosasenlabase,5ó6radiantes,másomenospa-recidasa lasanteriores,y4ó6aplicadascontrael cormo,horizontalesinferiores, blanquecinas débiles; los periantos lanudos y protegidos pornumerosasylargascerdasenderezadas(15-20mmlng.)purpureo-negras,depuntabienderecha,ofrecenpétalosrosados.
13.Maihuenia ValentiniiSpeg.=Speg.,Nov.add.adFl.patag.n.942.—Britton&Rose,TheCactaceae,I,pág.42.
Hab.EnlamesetamásaltadelosalrededoresdeTalagapa.
Obs.Losejemplaresrecolectadosllegaronbienvivosyconlainteresan-teparticularidaddellevarfrutosbienmaduros,órganosqueenestegénerosóloseconocenalestadosecoenlaMaih. patagonicaPh.(Maih. tehuel-chesSpeg.).
Losfrutossoncasiglobososoligeramentetrasovadostotalmenteinermesysingloquidios(15mmlng.ydiám.),enlaparteinferior,algocuneifor-meamarillentopálida,desnudos,enlosdosterciossuperioressalientesdecolor verde al principio despuésmás omenos rojizos, con la superficiedel todo lisay lampiña,pero conunas8a12 escamitasmuyaplicadascontralasuperficieasentadassobreunaligerísimatumefacciónydistri-buidasen5serieslongitudinalessinistrorsasdemásomenos3escamascadauna;talesescamassonanchamentetriangulares(2-3mmlng.ylat.)bastanteagudascasicarnosasverdesorojas,queavecesenlaaxilaocul-tan unmechoncillo de pelillos blanquecinos; las paredes de dicho frutoson carnosas, de sabor agrio, sin olor ni perfume, relativamente delga-das (2mmesp.),en lasecciónverdesporel ladoperiférico,blancasporelinterno;lacavidadinternahuecaesancha(10mmdiám.)ysinlíquidonipulpa,ocupadapor12a25semillasadheridasalasparedeslateralesya labase (eldiscohipostílicopermanecedesnudoy liso)por funículosdelgadosblancosquea lamadurezsedeshacenfácilmente; lassemillassonlenticulares(3-4mmdiám.×1-5mmesp.)conundentículoapenasmarcadosobreelhilo,debordesredondeadosrelativamenteobtusos,contestanegro-azabachelustroso,cubiertodefinísimaspuntuaciones(hoyitos)tansolovisiblesconlupafuerte,enseriesmásomenoslineares,relativa-mentedelgado,rígidoyalgofrágil;elembriónanularcircundaelescasoalbumencentralamiláceo,siendocasicilíndrico,bastanteagudoenlosex-
Valentini -> Valentinii
216 reVista argentina De botániCa
192
tremos,conloscotiledonesseparados,peroelinternolamitadmáschicodelexterioroperiférico;losgranulosamiláceosdelalbumensonglobosos(4-6μdiám.)sinhilonicapasconcéntricas.
14. Tephrocactus hickenii(Br.&Rose)Speg.=Britton&Rose,TheCac-taceae,I,pág.93.
Hab.FrecuenteenlasbarrancasdelamesetaenTalagapa.
Obs.LoshermososejemplarestraídosporeldoctorRaffaellimehacenrealmentesospechardequeestaespecienoseanueva,comolopretendeRose, sinoquese tratede laverdaderaOpuntia platyacanthaS.D. (noAuct.!),comolohabíaseñaladoenCactacearum plat. tentamen,deacuerdocon las indicaciones del doctorWeber; en efecto, las hermosas espinas(generalmente tres,de las cuales la supremaalgomayorde lasdemás)largasyrelativamenteanchas(50-75mmlng.×2-3mmlat.),biencha-tas,pero-nopapiráceas,bastanterígidascasicórneasdurasrectasolige-ramentearqueadashaciaabajo,agudas,blanco-cenicientas,oligeramentepardas,ofrecenunligerosurcocentralalgomásclarodetinteuniformecomoigualmentelasdosfajasmarginales,mientraslasdoslíneasinter-mediasostentanligerasmanchaslinearestransversalescomolasdelasmejores formastípicasdelTephrocactus glomeratus, comomuybien lasdescribeSchumannensuGesamtbeschreibung der Kakteen(pág.693,lin.15). Los artículos son cilíndrico-elípticos (50-60 mm lng. × 25-30 mmdiám.)decolorverdehojavivo,queenlavejezsuelenvolversealgoglau-cos,con12a16dientesoprotuberanciasdecurrentes,coronadosporunaareolamás omenos horizontal, las 6 u 8 superioresmayores (7-9mmdiám.) con tres espinas cada una, las inferiores más pequeñas casiabortadasavecesinermesavecesconunasolaespina,todasconvexascu-biertasdetomentotupidogris,elquetapadeltodoelmanojodegloqui-dios de que están armadas; por desgracia no han venido flores pero sifrutos;éstossonmuyparecidosalosartículosnormalesporeltamañoycoloración;sucuerpocilíndrico-elíptico (30mmlng.×25mmdiám.)eneltercioinferiorligeramentecuneado,alápicetronchadoybastantecón-cavo,obscuramentepenta-oexa-gonales,cuandojóvenesdecolorverdehojavivo,a lamadurezmásomenosamarillentos, con10a15areolaspequeñas(2-2.5mmdiám.)sinespinas,peroarmadasdeunmanojosa-lientedegloquidiosamarilentos; lasparedesespesas (5-8mmesp.) soncarnosaspero tenaces,muypoco jugosas,volviéndose con laedadsecasyacartonadas;lacavidadinternatrasovada(18-20mmlng.×12-15mmlat.)estárellenadacon15a25semillas,muyconstreñidas,ocupandolospequeñosespaciossobrantesunagomaincoloramuyescasaderivadadelaalteracióndelosfunículosytalvezdelasuperficiedelasplacentas;lassemillas,porlogeneralmuydeformesporlapresiónmutua,típicamentesonlenticulares(5-6mmdiám.×1.5-2mmesp.),redondeadasperobas-tanteagudasenlosbordes,sinrastrodealas,blancas,lampiñaslisas,du-
hickeni -> hickenii
raMillete patagóniCo 217
193
ras,casióseas,contestarelativamentedelgado;elembriónescasicilín-drico,encorvadoenanillo,bastanteagudoenambosextremos,conlaraici-llatanlargacomoloscotiledonesquesonbienseparadosycasiiguales;elalbumencentralescasoesamiláceoyformadodegranulosglobosos(2-4μdiám.)sinhilonicapasconcéntricas.
ELMUSEOREGIONALDELAPROVINCIADECORRIENTES
BAJO LA DIRECCIÓN DEL PROFESOR
VALENTIN AGUILAR
De 1920 a 1927
CORRIENTES
IMPRENTA DEL ESTADO
1928
194
195–233–
Colección de “Cactáceas”—Tunas de la Provincia de Co- rrientes. Clasificación del Dr. Carlos Spegazzini
Año1924.
—234—
N° 1.—Opuntiavulgaris,var.stenarthraSchm.” 2.—CereusdayamiSpeg.” 3.—HarrisiatortuosaBrtt.xRose.” 4.—Harrisia?” 5.—HarrisiaGuelichiiSpeg.?” 6.—MonvilleaCavendishiiBrtt.xRose.” 7.—HarrisiaBonplandiiPrm.” 8.—OpuntiaargentinaGrisP.” 9.—CereusstenogonusSchm.” 10.—Harrisia—N°4.” 11.—OpuntiaSp(esnecesarioverlaflor)” 12.—HarrisiaCavendishii.” 13.—Pereskiableo.” 14.—Opuntiaficus—indica.” 15.—OpuntiaArechavaletai(deespinaslargas)” 16.—Opuntia?(hayqueverlaflor);(deespinas cortas)” 17.—Cereusdayami.” 18.—CleistocactusBaumannii.” 19.—Aporocactuscoccineus.” 20.—CereusSp.(verespecieN°5)
(Fdo.)ValentínAguilar DirectordelM.delaP.
Menonvillea -> Monvillea
daiami -> dayami
daiami -> dayami
Bonplandi -> Bonplandii
Cavendishi -> Cavendishii Peireskya ->
Pereskia
Baumanni -> Baumannii
etenarthra -> stenarthra
Guelichi -> Guelichii
INFORMACIONES DEL JARDIN ZOOLOGICO
de LA PLATA
2(1).1926
–49– 197Agosto.—Terminación del ahondamiento y ensanche del
Lago Azara con la colocación de su correspondiente capa dearcilla impermeable en una superficie de más de 3.000 m2.Podageneraldelasavenidasdeplátanos,moras,arces,paraí-sos, etc. Incorporación de nuevos ejemplares de cactáceas. Secomienzaelrevoquedelasdiferentesobras.
Septiembre.—Se inicia la construcción de la nueva casapara cánidos y carnívoros de menor tamaño. Se empieza unarco de piedra bruta que separe esa fracción de jardines deloquepertenecealassecciones,delimitandoelámbitodecadaparte,ysecomienzaunnuevopuenterústicoentre la instala-cióndelgnúyladelasfieras.
Octubre.—Se da ubicación a una. serie de coníferas sobreel frente de la Avenida, del Bosque. Se cambian sobre laAvenida Centenario doscientos cincuentametros de tejido re-mendado y postes viejos por nuevos, modificando el aspectode esa parte; porque siendo la extensión del Jardín Zoológicode veinte y seishectáreas, y contando conpersonal escaso, sedebeesperarlaocasiónpropicia,conquepoderrealizarmejoraspor vía administrativa. Los artesanos del Establecimiento lo-gran reproducir con éxito dos moldes en tierra romana de lagrande tortuga demar que se recogió el año pasado enCam-baceres y cuya mascarilla fué preparada por el personal delMuseodeLaPlata.
Noviembre.—Se termina la colocación del alambre tejidosobre laAvenidaCentenario y a principios delmismomes sehalla que la larva de un gorgojo voracísimo prosperaba sobrelos quinientos ochenta y un eucaliptos comprendidos en elperímetro del Jardín Zoológico, lo que da motivo a organizarcon el personal una campaña de desinsectación que duró unmes y medio, destruyendo al pie de los eucaliptos alrededordecientosetentamilejemplaresdeestevorazinsecto.
Cantero de las cactáceas
Rodean a la casa de las serpientes cuatro parterres quese han destinado a las cactáceas, cuyas bellezas florales sonconocidas, colección donada por el botánico don Carlos Spe-gazzini.
He aquí la lista de dichas plantas, que sirven de basepara sumayor enriquecimiento en los tiemposvenideros; pre-sentando un jalón de la naturaleza americana, por ser plan-tastípicasdelasregionessecasoxerófilas.
1.Cereus coerulescens S. D.—Río Negro, Jujuy, alrede-doresdeMendoza.
2.Cereus variabilis Pfeiff.—Río Grande del Sur, Brasil.
–51–
3.Cereus strigosus S. D.—Alrededores de Mendoza, SanJuan.
4.CereusplatygonusSpeg.—Paraguay,Misiones.5.Cereus alacriportanus Pfeiff.—Paraguay, Uruguay,
Argentinatempladaycálida.6.Cereus lamprochlorus Lem.—Mendoza, San Luis, Cór-
doba.7.Cereus chalibaeus Otto.—Argentina, Córdoba, Tucu-
mán,Salta.8.ChamaecereusSilvestrii(Speg.)Br.R.—Tucumán.9.Trichocereus spachianus (Lem.) Riccob.—Santiago
delEstero.10.Trichocereuscandicans(Gill.)Br.R.—Mendoza.11.Trichocereusthelegonoides(Speg.)Br.R.—Jujuy.12.Selenicereus Macdonaldiae (Hkr.) Br. R.—Hondu-
ras.CultivadaentodalaArgentina.13.Echinopsis intricatissima Speg.—Misiones, alrededo-
resdePosadas.14.Echinopsis leucantha (Gill.) Walp.—San Luis, Cór-
doba,LaRioja,Mendoza.15.EchinopsisEyriesiZucc.—RepúblicadelUruguay.16.EchinopsismultiplexZucc.—RepúblicadelUruguay.17.EchinopsisoxygonaZucc.—BarrancasdelRíoParaná.18.Opuntia argentina Grisb.—Misiones, alrededores de
Posadas.19.OpuntiavulgarisMiller.—EspontáneaenlaArgentina.20.OpuntiaanacanthaSpeg.—ChacoAustral.21.OpuntiacordobensisSpeg.—ColinasdeCórdoba.22.Opuntia robusta Wendl. México.—Cultivada en Co-
rrientes.23.OpuntiaDarwiniiHnsl.—SantaCruzdePatagonia.24.OpuntiaaurantiacaLndl.—Uruguay.25.OpuntiamontevideensisSpeg.—Montevideo.26.OpuntiautkilioSpeg.—SantiagodelEstero.27.OpuntiachakensisSpeg.—ChacoAustralyBoreal.28.Opuntia sulfurea Gill.—Alrededores de Mendoza, San
Juan,Catamarca.29.Opuntia salmiana Parm.—Chaco, Santiago del Estero,
Catamarca,Tucumán,SaltayJujuy.30.Opuntia aoracantha Lem.—Jujuy, La Rioja, alrede-
doresdeMendoza.31.Opuntia glomerata Haw. var. inermis.—Serranías de
Mendoza.32.Opuntia glomerata Haw. var. oligacantha.—Salta.
SantiagodelEstero,Mendoza.
198
Lerm -> Lem
–52– 19933.Opuntia glomerata Haw. var. polyacantha.—Alrede-
doresdeMendoza.34.Echinocactus catamarcensis Speg.—Catamarca, San
Juan,Mendoza.35.Cleistocacus smaragdiflorus (Web.) Br. K. Cata-
marca,Tucumán.36.Cleistocactus Baumannii (Lem.) Br. R.—Catamarca.
Tucumán,Salta.37.Harrisia tortuosa (Frb.) Br. R.—Chaco, Santiago del
Estero,Salta.38.Harrisia Martinii (Lbr.) Br. R.—Catamarca, Tucu-
mán,Salta.39.LobiviaoreopeponSpeg.—Cacheuta,Mendoza.40.LobiviaShaferiBr.R.—Catamarca.41.Denmoza rhodacantha Br. y Rose.—Cacheuta. Men-
doza.42.MonvilleaCavendishii(Mnv.)Br.R.—Chaco.43.Malacocarpus Ottonis (Lem.) Br. R.—Cerros de Mon-
tevideo.44.Aporocactus flagelliformis (Linn.) Lem.—Cultivada
entodalaArgentina.45.Gymnocalycium brachyanthus (Grk.) Br. R.—Cor-
doba,SanLuis.46.Stetsonia coryne (SD.) Br. R.—Salta, La Rioja, Cata-
marca.Sd -> SD
Martini -> Martinii
Cavendishi -> Cavendishii
200 REPÚBLICAARGENTINA
MINISTERIO DE OBRAS PÚBLICAS DE LA PROVINCIA
DE BUENOS AIRES
MEMORIA DEL JARDÍN ZOOLÓGICO1926 - 1927
POR
CARLOS A. MARELLIDirectordelJardínZoológicodeLaPlata
Articulonúmero31delLaboratoriodeZoologíaCorrespondealasMemoriasdelJardínZoológicodeLaPlata
TomoII,páginas1-97y10figuras
(apareció en 1930)
LAPLATATALLER DE IMPRESIONES OFICIALES
48 201Esta instalación tiene todos los serviciosnecesariospara la
higieneypuedeentrarseaellaporunaescaleradispuestacon-venientemente.Como elemento informativo agregaré la fotografía del arco
depiedrabrutaqueproducetambiénsuefectopanorámico le-
Portón de piedra hacia el lago Azara
vantándoseentre lacasade loselefantesy lade loshipopóta-mos;todavezqueesposiblecubrirlosgastosmotivados,intro-ducimosenelestablecimientoestasobrasdeadornoquerom-pen la uniformidad de los caminos entre las instalacionesosobreloscuadros.
OTRAS CACTÁCEAS INCORPORADAS
Durante el año 1926 -1927 se recibióuna segunda serie deinteresantescactáceasdelasquemuypocasmurieronporfaltade aclimatación.Fueron enviadasdesdeCórdobapor el profe-sorCarlosHosseusyformanotrohermosogrupodevegetales.Losnombresquedoyacontinuaciónhansidorevisadospor
eldoctorC.Spegazzini,quieneraelmásconocidoespecialistasudamericano de esta familia ymerecen, por consiguiente, la
49202mejor fe, razón por la cual se publican. Los nombres válidostienenescriturabastardilla.
Cereus aethiopsHawrt.—CereuscoerulescensS.D.var.me-lanacantha.ProvinciadeLaRioja.
Cleistocactus BaumanniiLem.—CereusBaumanniiLem.Pro-vinciadeCórdoba.
Cleistocactus BaumanniiLem.—CleistocactusBaumanniiLem.var.colubrina.ProvinciadeCórdoba.
Echinocactus (Gymnocalycium) stellatumSpeg.—Echinocac-tusSutterianusSchick.ProvinciadeCórdoba.
Echinocactus spiniflorusK.Schm.—LobiviaspinifloraRose.ProvinciadeCórdoba.
Echinopsis aureaRose.—ProvinciadeCórdoba.Gymnocalycium lafaldenseVaupel.—FraileaBruchiiSpeg.lle-
góaflorecer.ProvinciadeCórdoba.SierrasdeCórdoba.Gymnocalycium platense (Speg.) Br. et Rose.— Echinocac-
tusQuehlianusHaageJr.ProvinciadeCórdoba.Gymnocalycium Mostii (Gürke) Br. et R. — Echinocactus
SchickendantziiWeb.ProvinciaLaRioja.Gymnocalycium Saglionis (Cels.) Br. et R.— Echinocactus
SaglionisCels.ProvinciadeLaRioja.Gymnocalycium Schickendantzii (Web.) var. De Laetii K.
Schm.—EchinocactusDeLaetiiSchm.ProvinciadeCatamarca.Gymnocalycium Schickendantzii (Web.)Br.etR.—Echino-
cactusSchickendantziiWeb.ProvinciadeLaRioja.Malacocarpus mammulosus (Lem.)Br.etRose.—Echinocac-
tuspampeanusSpeg.FlorecióenelJardínZoológico.ProvinciadeBuenosAires.SierradelaVentana.
Malacocarpus tephracanthus (Lk. etOtt.)Schm.—Echino-cactus tetracanthusLem.Floreció.ProvinciadeBuenosAires.SierradelaVentana.
Malacocarpus mammulosus (Lem.) Br. et R. var. submam-mulosa.Speg.—EchinocactussubmammulosusLem.ProvinciadeLaRioja.Floreció.
Opuntia glomerataHaw.var.inermis.—OpuntiadiademataLem.var.clavaZeb.ProvinciadeCórdoba
Opuntia glomerataHaw.var. inermisSpeg.—ProvinciadeLaRioja.
Opuntia cordobensisSpeg.—ProvinciadeCórdoba,Opuntia glomerataHaw.var.polyacanthaSpeg.—Provincia
deLaRioja.
Baumanni -> Baumannii
Baumanni -> Baumannii
jv -> Jr
Bruchi -> Bruchii
50 203Opuntia glomerata Haw. var. stenacantha. — Provincia de
Catamarca.Trichocereus candicans (Gill.) Britt. et Rose.— Cereus candi-
cansGill.ProvinciadeLaRioja.Trichocereus strigosus (S. D.) Br. et R. — Cereus strigosus.
ProvinciadeLaRioja.
205
APENDICE
a la Recopilación de los trabajos sobre
Cactaceae publicados por C. Spegazzini
Por
ROBERTO KIESLING
Miembro de la Carrera del Investigador Científico del Consejo Nacional de Investigaciones Científicas y Técnicas de la República Argentina. Instituto de Botánica Darwinion.
Las fotografías intercaladas pertenecen al legado del Dr. Spegazzini, el que se encuentra depositado en la Di- vision Plantas Vasculares del Museo de La Plata. Las leyendas “entre comillas” son copia textual de las inscripciones en las correspondientes fotos o en los negativos.
Los nombres en cursiva corresponden a la nomenclatura actual.
Salvo cita expresa, los neotipos mencionados han sido designados en este trabajo.
La sigla “LPS”, que estrictamente no debería usarse, se utiliza para destacar que los ejemplares comentados proceden del herbario de C. Spegazzini, actualmente in- corporado a LP.
1896. Contribución al estudio de la Flora de la Sierra
de la Ventana, Ministerio de Obras Publicas, Bs.
As.: 1-87.
pág.:26.ECHINOCACTUS TETRACANTHUS = Wigginsia tetracan
tha (Lehm.) Porter. Posteriormente Spegazzini
modificó su opinión acerca de esta entidad,
llamándola “Echinocactus acuatus var. tetracan
tha” (cf. Nov. Add. Fl. Patagónica: 50.1899).
ECHINOCACTUS CORYNODES = Wigginsia corynodes
(Otto) Porter.
:27. ECHINOCACTUS OTTONIS: Es un error de determi-
nación, que el mismo Spegazzini corrige en
Notes Synonimiques: 7. 1903. Se refiere a
Gymnocalycium gibbosum var. ventanicola Speg.
(ver también Cact. Plat. Tent.: 503. 1905). Se
gún Kiesling, R., Darwiniana 24: 441, 1982,
no se trata de una variedad de G.gibbosum, sino
que es G. platense var. ventanicola.
ECHINOCACTUS PAMPEANUS = Notocactus pampeanus
(Speg.) Backbg. = Notocactus submammulosus var.
pampeanus (Speg.) Backbg. En mi opinión es só
lo un sinónimo de Notocactus submammulosus
(Lem.) Backbg. Neotipo: LPS 23064; “Echinocac-
tus pampeanus.S.Ventana 25-1-1899” Leg. C.Spe-
gazzini.
206
varidad -> variedad
207 :28. ECHINOCACTUS PLATENSIS: Gymnocalycium gibbosum
var. platense, Speg.=Gymnocalycium platense(Speg.)
Br. et Rose. Ver Speg., Notes Syn.: 7. 1903. y
Cact. Plat. Tent.: 503. 1905. Si bien existen
dos ejemplares de herbario con la inscripción
“Gymno.platense Speg., Sierras Prov. Bs.As.:Torn
quist, leg. et det. C. Speg., 20-XII-1899, Typus”
(BAB y BAF), ninguno de ellos puede ser el tipo
por contener unas flores que corresponden a una
Opuntia sp. siendo por otro lado las fechas de
las etiquetas posteriores a la publicación de la
especie. En Darwiniana 24: 441, 1982 designo
un neotipo para esta especie: Kiesling 3356(SI).
La foto 177 de Britton and Rose, The Cactaceae
III: 164. 1922, corresponde según Spegazzini
(1925:141) al tipo de G.platense, mientras que
la n°176 (sub. G.platense), corresponde a G.lep
thanthum.
:29. CEREUS COERULESCENS = Cereus aethiops Haw.
:30. OPUNTIA PAMPEANA = Opuntia sulphurea var. pampea-
na (Speg.) Backbg.
1897. Plantae patagoniae australis. Revista de la Facul
tad de Agronomía y Veterinaria, La Plata. Junio-
Julio, 30-31:485-589.
:522. OPUNTIA DARWINII = Tephrocactus darwinii. (Hensl.)
Backbg.
208 OPUNTIA sps. En esas latitudes no existen Opuntia
sensu stricto, sino Tephrocactus darwinii (Hensl.)
Backbg. y Pterocactus australis, (Web.) Br. et Rose.
1897. Primitae Florae Chubutensis. Revista de la Facul-
tad de Agronomía y Veterinaria, La Plata, Agosto
y Septiembre, 32-33:591-633.
:604. CEREUS PATAGONICUS = Austrocactus patago-
nicus (Web.)Backbg.
ECHINOCACTUS GIBBOSUS = Gymnocalycium gibbosum
(Haw.) Pfeiff.
OPUNTIA DARWINII = Tephrocactus darwinii (Hensl.)
Backbg.
1899. Nova Addenda ad Floram Patagonicam. Anales de la
Sociedad Científica Argentina. 48:44-59.
:49. CEREUS PATAGONICUS = Austrocactus patagonicus
(Web.) Backbg.
CEREUS COERULESCENS = Cereus aethiops Haw.
CEREUS DUSENII = Austrocactus dusenii (Web.) Speg.
OPUNTIA PLATYACANTHA = Tephrocactus platyacanthus
(Salm-Dick) Lem.
OPUNTIA DARWINII = Tephrocactus darwinii (Hensl.)
Backbg.
OPUNTIA SULPHUREA: Posiblemente se refiere a Opun
tia peniciligera Speg. Véase 1902:291.
:50. ECHINOCACTUS ACUATUS var. TETRACANTHA = Wigginsia
tetracantha (Lem.) Porter.
209
Fig. l “Malacocarpus mammulosus var. pampeanus”.
Fig. 2 : “Sierra Ventana, 11-1916, floreció en
casa 22-27-X-1916”. Gymnocalycium platen
se var. ventanicola.
210 ECHINOCACTUS GIBBOSUS = Gymnocalycium gibbosum (Haw.)
Pfeiff.
ECHINOCACTUS GIBBOSUS var. CEREBRIFORMIS : Es sólo
una fasciación (en cresta). El ejemplar LPS 23055
lleva ese nombre y es de la Sierra de Curamalal.
:51. PTEROCACTUS VALENTINII: Tipo no encontrado. Co-tipo:
LPS s/n. “Península Valdez, Chubut, Jan. 1898. Dr.
F. Lahille”.
1900. Notas Botánicas. Anales de la Sociedad Científica
Argentina, 49:122-123.
1901. Contribución a la Flora del Tandil. La Plata: 1-60
(Publicación de C. Spegazzini).
:17. ECHINOCACTUS SELLOWII = Wigginsia sellowii. (K. Sch.)
Porter.
ECHINOCACTUS PAMPEANUS = Notocactus submammulosus
(Lem.) Backbg.
OPUNTIA BONAERENSIS: En Nuevas Notas Cactológicas,
Spegazzini acepta la sinonimia efectuada por Brit-
ton y Rose, colocando esta especie bajo el nombre
O. paraguayensis. En LP se conserva una foto origi-
nal de Spegazzini, publicada por él en 1925:94.
1902. Nova Addenda ad Floram Patagonicam, III. Anales
del Museo Nacional de Buenos Aires VII (serie 2a.,
t. IV) : 135-308.
:285. ECHINOCACTUS GIBBOSUS var CHUBUTENSIS = Gymnocaly-
cium chubutense Speg. (véase 1925: 166.)
sumbam-mulosus -> submammu-losus
211 :286. CEREUS DUSENII = Austrocactus dusenii (Web.) Speg.
CEREUS LAMPROCHLORUS var SALINICOLA = Trichocereus
candicans (Gill.) Br. et Rose. Tipo: ¿? LPS 23021
“17-12-1902”. Leg.¿?. Este ejemplar consta de só-
lo dos flores
:287. PTEROCACTUS VALENTINII : Se trata de una determina
ción errónea. Spegazzini se refiere a P. australis
(Web.) Backbg. Posteriormente Britton y Rose, ba-
sándose en esta mala determinación de Spegazzini,
declaran que P. valentinii es igual a Opuntia aus-
tralis. El co-tipo de P. valentinii. existe y demues
tra que se trata de otra especie. Ejemplares de
P. australis determinados con letra de Speg. como
P. valentinii demuestran que este autor consideró
ambas especies como una. (Ver 1899:51. y Britton
and Rose, The Cactaceae, I : 88.1919).
:238. MAIHUENIA TEHUELCHES: Tipo: LPS 23124. “San Ju-
lian - Río Deseado, Veré 1899. C. Ameghino, M. te-
huelches, Speg.” Existe otro ejemplar (LPS 14747)
que quizá sea un isotipo. La foto n°53 de Britton
y Rose, locución citada :41.1919, fué provista por
Spegazzini.
:289. MAIHUENIA VALENTINII : Tipo: “Trelew, Cama Alta,
14-11 (ó XI?)1897, Dr. Valentin 48” (LPS s/n). En
LPS hay otros dos ejemplares y una foto. La figu
ra N°50 de Britton y Rose, l.c.:40. 1919, es de
una foto de Spegazzini.
sumbam-mulosus -> submammu-losus
Trellew -> Trelew
212 :291. OPUNTIA PENICILIGERA: No se encontró ejemplar de
herbario ni fotografía de esta especie.
1903. Notes Synonimiques. Anales del Museo Nacional de
Buenos Aires, Serie 3, tom. 2:7-9.
:7. ECHINOCACTUS OTTONIS: Ver 1896:27. Existen varias
fotos de esta planta (Gymnocalycium gibbosum var.
ventanicola Speg.)
ECHINOCACTUS PLATENSE = Gymnocalycium platense
Speg. Ver 1896:28.
1905. Cactacearum Platensium Tentamen. Anales del Mu-
seo Nacional de Buenos Aires 11 (Serie 3, t.IV):
477-521.
:477. CEREUS LAMPROCHLORUS = Trichocereus candicans
(Gill.) Br. et Rose. En el herbario de Spegazzi-
ni existe un ejemplar (LPS 23016) con la inscrip-
ción “Cereus lamprochlorus?”, el que consta de
una sola flor. Otro ejemplar (BAB, duplicado en
BAF) : “Dr. C. Spegazzini, camino Mendoza-Papaga-
llos, 25-2-1901”. Estos ejemplares también cons
tan de sólo un par de flores.
:478. CEREUS SANTIAGUENSIS: Este nombre es generalmen-
te considerado como sinónimo de Trichocereus spa
chianus (Lem.) Ricc., sinonimia efectuada por
Britton y Rose, The Cactaceae, II:131. 1920, y a-
ceptada por Spegazzini (1923:66). Sin embargo
abrigo dudas con respecto a esta identidad. En mi
concepto, Cereus spachianus Lem. es un nomen du-
213bium, ya que fue descripto sin conocer flores,fru-
tos, semillas, o patria de origen. De Cereus san-
tiaguensis no se conserva el holotipo ni se ha en-
contrado foto alguna.
CEREUS SPACHIANUS: Posiblemente, Spegazzini se re
fiere a una forma de Trichocereus strigosus (Salm-
Dick) Br. et Rose, el que es común en esa área.
:479. CEREUS HUASCA var. FLAVIFLORA: De un cuidadoso es
tudio de esta descripción y de las fotos de Spega-
zzini con este nombre, puedo asegurar que se refe
ría a Lobivia aurea Br. et Rose. Ignoro el motivo
por el que cambió la grafía original (C. huascha).
CEREUS HUASCA var. RUBRIFLORA: Bajo este nombre
consideró tanto a Lobivia aurea var. dobeana (Doelz)
Rausch, como a Lobivia crassicaulis Kiesling. Este
error de determinación de Spegazzini indujo a Brit
ton y Rose,(The Cactaceae,111:56.1922 y foto 72) a
considerar a Cereus huasca var. rubriflora como
Lobivia andalgalensis (Web.) Br. et Rose.
Sin duda no es la especie descripta por Weber:
Cereus andalgalensis = Cereus huascha var. rubri-
flora Web. = Trichocereus andalgalensis (Web.)Hos-
seus. Ver Kiesling, Darwiniana 21(1-2):324-325.
1978. Posiblemente, el ejemplar de herbario LPS
23117, “Echinopsis pupureo-coerulescens” Speg.,
ex Catamarca”, corresponda a este especie. Dicho
nombre no fue publicado.
214
Fig. 3: ”Cereus huasca var. rubriflora”. Lobivia
crassicaulis Kiesling. Foto publicada
por Britton Y Rose, The Cactaceae III:55.
1922.
Fig. 4: ”Aylostera pseudominuscula”.
215 :480. CEREUS THELEGONOIDES = Trichocereus thelegonoides
(Speg.) Br. et Rose. Tipo: ¿? LPS 23036, “Cereus
96 ex Jujuy”. Consta de una sola flor de Trichoce
reus. Esta especie crece en León (N. de S.S. de
Jujuy);en el camino entre Valle Grande y Ledesma
y en El Fuerte (Depto. de Santa Barbara); todas
estas localidades entre 800 y 1.300 m s.m. Las
plantas de León son las que más coinciden con la
descripción original.
CEREUS DAYAMI: No encontré el tipo. En LP se
conserva cuatro fotografías. Ver foto n°11 en
Brit. et Rose, The Cactaceae, 11:11. 1920.
:481. CEREUS PLATYGONUS = Cereus argentinensis Br. et
Rose. Ver también Speg. 1925:33 y Br. et Rose,
l.c. II. 1920, fig. 12. En LP se conservan dos fo-
tos con la inscripción “Cereus platygonus Speg.
ex Chaco, La Plata 12/904” y con otra tinta “Ce-
reus argentinensis Br. et Rose”.
:482. CEREUS BAUMANNII = Cleistocactus baumannii (Lem.)
Lem.
CEREUS SMARAGDIFLORUS = Cleistocactus smaragdiflo-
rus (Web.) Br. et Rose.
CEREUS GUELICHII = Harrisia guelichii (Speg.) Br.
et Rose. No se encontró el tipo. En LP se con-
servan varias fotografías originales de Spegazzi-
ni. La foto N°228 de Br. et Rose, l.c. II:158.
1920, fue suministrada por Spegazzini.
216 :483. CEREUS SPEGAZZINII = Monvillea spegazzinii (Web.)
Br. et Rose.
CEREUS RHODOLEUCANTHUS = Monvillea cavendishii
(Monv.) Br. et Rose.
CEREUS BONPLANDII = Cereus azureus. Veáse Spega-
zzini 1925:30.
CEREUS POMANENSIS = Harrisia pomanensis (Web.)Br.
et Rose.
CEREUS MARTINII = Harrisia martinii (Lab.) Br. et
Rose.
CEREUS SILVESTRII = Chamaecereus silvestrii (Speg.)
Br. et Rose = Lobivia silvestrii (Speg.) Rowley.
Tipo: LPS 23023. “Cerei silvestri semina”. Consta
de un resto de fruto y una semilla. Isotipo: LPS
23090; sólo una flor. También en LP se conserva
una foto.
:484. CEREUS MACDONALDIAE = Selenicereus macdonaldiae
(Hook.) Br. et Rose. Hasta el momento no se lo ha
vuelto a encontrar al estado natural ni en Uruguay
ni en Argentina y su origen para nuestro país es,
seguramente, un error. El mismo Spegazzini pare-
ce haber cambiado de opinión cuando en “Enformacio
nes del Jardín Zoológico de La Plata” 2, n°1: 51.
1926 - en una lista de Cactaceae incorporadas ese
año - se lee: “12. Selenicereus macdonaldiae
(Hook.) Br. et Rose. - Honduras. Cultivada en to-
da Argentina”. Esta lista fue revisada (o confec
cionada?) por Spegazzini. Arrechavaleta en Ana-
cavendischii -> cavendishii
Chamacereus -> Chamae-cereus
217les del Museo Nac. de Montevideo V:265. 1905, la
menciona como cultivada en Maldonado. En LPS se
conserva un ejemplar: LPS 23011.
CEREUS SETACEUS = Mediocactus coccineus (S-D.) Br.
et Rose = Selenicereus setaceus (S-D.) Berger.
CEREUS DUSENII = Austrocactus dusenii (Web.)
Speg.
:485. CEREUS PATAGONICUS = Austrocactus patagonicus
(Web.) Backbg.
PILOCEREUS TERSCHECKII : Ver “Nuev. Not. Cact.”
n°25-26. 1926.
PILOCEREUS RHODACANTHUS = Denmoza rhodacantha
(S-D.) Br. et Rose.
:486. ECHINOPSIS SILVESTRII. Tipo: LPS 23107. “Echinop-
sis silvestrii Speg.”. En LP se conserva también
una foto de esta especie. La fig. 84 de Br. et
Rose, The Cactac. 111:68.1922, fue provista por
Spegazzini.
:487. ECHINOPSIS SCHICKENDANTZII = Trichocereus schic-
kendantzii (Web.) Br. et Rose.
ECHINOPSIS SALTENSIS = Lobivia saltensis (Speg.)
Br. et Rose. No se encontró el tipo. La fig.
70 de Br. et Rose, l.c. III:53. 1922 es de una
foto de Spegazzini.
ECHINOPSIS MINUSCULA = Rebutia minuscula K. Schu-
mann.
ECHINOPSIS PSEUDOMINUSCULA = Rebutia pseudominus-
cula (Speg.) Br.et Rose = Aylostera pseudominuscu-
218la (Speg.) Speg. Tipo: LPS 23002: tres sobres conteniendo flores, frutos y semillas. Se conser
va también una foto. La fig. 58 de Br. et Rose,
l.c. 111:47. 1922 es de Spegazzini.
ECHINOPSIS MINUANA : No se encontró tipo, pero se
conserva una foto.
:489. ECHINOPSIS CORDOBENSIS : No se encontró el tipo.
En LP se conserva una foto. Villa Mercedes está
en la provincia de San Luis, no Córdoba. Posible
mente esta especie sea idéntica a Echinopsis leu-
cantha. (Gill.) Walp.
ECHINOPSIS MIRABILIS = Setiechinopsis mirabilis
(Speg.) de Haas = Arthrocereus mirabilis (Speg.)
Marsh. Tipo: LPS 23103. “Fructus Echinopsis mi-
rabilis. Ex Ceres”. También se encuentra un ejem
plar de Mendoza, coleccionado por F. Silvestri
(LPS s/n°). Ceres está en la provincia de Santa
Fé, en el límite con Santiago del Estero. La fo-
to 81 de Br. et Rose, l.c. 111:62. 1922 fue envia
da por Spegazzini.
:490. ECHINOPSIS MOLESTA: No se encontró ejemplar típi-
co. Se conserva dos fotos, una de “Córdoba” y
otra de “Villa Mercedes”.
ECHINOPSIS BALDIANA: No se conserva tipo, ni fo-
tos de esta especie.
:491. ECHINOPSIS INTRINCATISSIMA = Echinopsis leucantha
(Gill.) Walp. No se encontró el tipo, pero se co n
serva una foto.
219 :492. ECHINOPSIS MELANOPOTAMICA = E. leucantha (Gill.)
Walp. Esta especie crece en esta zona hasta 1,5 m
de alto. Tipo: LPS 23100. “E. leucantha, Carmen
de Patagones”.
ECHINOPSIS ANCISTROPHORA: No se encontró ejemplar
tipo, pero sí una foto en LP. La fig. 86 de Br.
et Rose, l.c. 111:69. 1922 fue enviada por Spega-
zzini.
:493. ECHINOPSIS CACHENSIS = Lobivia cachensis (Speg.)
Br. et Rose. Tipo: LPS 23116. “Flores Echinopsis
cachensis Speg.”. Consta de flores y un trozo de
tallo. Isotipo: LPS 23049. “Flores E. cachensis
albiflori”. La fig. 68 de Br. et Rose, l.c. III:
52. 1922 es de Spegazzini.
:494. ECHINOCACTUS ACUATUS = Wigginsia acuata (Link et
Otto) Porter.
:495. ECHINOCACTUS SCOPA = Notocaatus scopa (Spreng.)
Berg.
ECHINOCACTUS TABULARIS = Notocactus tabularis
(Cels ex Sch.) Berger.
ECHINOCACTUS CONCINNUS = Notocactus concinnus
(Monv.) Berger.
ECHINOCACTUS CAESPITOSUS = Frailea caespitosa
(Speg.) Br. et Rose. No se encontró ejemplar tí-
pico.
:496. ECHINOCACTUS MAMMULOSUS = Notocactus mammulosus
(Lem.) Berg.
ECHINOCACTUS OTTONIS = Notocactus ottonis (Link et
220Otto) Berg.
ECHINOCACTUS ARECHAVALETAI = Notocaotus ottonis.
Tipo: LPS 23045.”Echinocactus arechavaletai 35,
10-1-99” Se conservan dos fotos. La fig. 210 de
Br. et Rose, l. c. 111:196.1922 fue provista por
Spegazzini. Existen otros ejemplares(Isotipos?),
todos , al igual que el tipo, con letra de Arecha
valeta: LPS 23236, 23237, 23239.
:497. ECHINOCACTUS SCHILINZKIANUS = Frailea sehilinzkia-
na (Haage Jr.) Br. et Rose.
ECHINOCACTUS GRAHLIANUS = Frailea grahliana (Haage
Jr.) Br. et Rose.
ECHINOCACTUS PYGMAEUS = Frailea pygmaea (Speg.)
Br. et Rose. Tipo: LPS 23075. “Echinocactus pyg-
maeus Speg. sp. nov. Ejemplar fruto verde, Her-
bario de J. Arechavaleta. Uruguay”. Se conserva
una foto.
:498. ECHINOCACTUS PYGMAEUS var. PHAEODISCA = Frailea
phaeodisca (Speg.) Speg. No se encontró ningún
ejemplar de esta especie. Ver Speg. n°XI. 1923.
Se conserva una foto en muy mal estado.
ECHINOCACTUS MICROSPERMUS = Parodia microsperma
(Web.) Speg.
ECHINOCACTUS MICROSPERMUS var. ERYTHRANTHA: Tipo:
LPS s.n. “E. microspermus var. erythranthus Speg.
4-12-99”. Consta de varias flores. Existen dos
fotos donde dice:”70, Echinocactus microspermus
Web. ex Salta 1/98”; y con otra tinta “Parodia
221
Fig. 5 :”Echinocactus arechavaletai Speg. Ex
Montevideo, typus, La Plata 11-1900.”
222microsperma (Web.) Speg. var. erythrantha”
ECHINOCACTUS MICROSPERMUS var. THIONANTHA
No se encontró ejemplar típico ni foto.
ECHINOCACTUS HAEMATHANTHUS= Lobivia hae-
mathantha (Speg.)Br. et Rose. Typus: LPS
14337. Se conserva dos fotos. La fig. 73
de Br. y Rose,l.c. III:57;1922 corresponde
a una foto de Spegazzini. La placa origi
nal de esta foto dice:”71. Lobivia haema-
thantha (Speg.)Br. et R. Echinocactus hae-
mathanthus Speg. Typus ex Amblaio. La Pla-
ta 12/97”. El “71”corresponde al N° de or
den en esta publicación. Lobivia haema-
thantha está escrito con diferente tinta
al resto de la inscripción.
:499. ECHINOCACTUS THIONANTHUS= Acanthocalycium
thionathum (Speg.)Backbg. No se encontró
ejemplar típico, pero si dos fotografías
de Spegazzini. La fig. 74 de Br. y Rose, l.c.
111:57,1922, es de Spegazzini.
ECHINOCACTUS CHIONANTHUS = Acanthocalycium
chionanthum (Speg.)Backbg.= Acanthocaly-
cium thionanthum var. chionanthum (Speg.)
Hoss. No se encontró ejemplar tipo, pero
si dos fotografías. La fig. 77 de Br. y
Rose 111:58, 1922 fue enviada por Spega-
thionathum -> thionanthum
223
Fig. 6: ”70, Echinocactus microspermus Web. Pa
rodia microsperma (Web.)Speg. var. erytran
tha”. Ver también fig. 8.
Fig. 7 :”Echinocactus haematanthus Speg., ty-
pus ex Amblaio, La Plata 12-79”
224
Fig. 8: ”70, Echinocactus microspermus Web. Pa-
rodia microsperma (Web.) Speg. var. erytran
tha”.
Fig. 9: ”72, Echinocactus thionanthus Speg., typus
ex Cachi. La Plata 1-98. Lobivia thionantha
(Speg.) Br. et R.”
225zzini.
:500. ECHINOCACTUS CATAMARCENSIS = Pyrrhocactus
catamarcensis (Web.)Backbg. = Pyrrhocactus
bulbocalyx (Werd.)Backbg. Tipo: LPS 23130
“Malacocarpus catamarcense(Speg.)Br. et
Rose 22-1-1905 LP.,forma cinerascens”.
Adviértase que la fecha del ejemplar es
algo posterior a la de publicación:15-1-
1905. Existen otros dos ejemplares del
herbario de Spegazzini con este nombre es
pecífico (LPS 23052 y 23051),año 1925.
:501. ECHINOCACTUS SANJUANENSIS=Pyrrhocactus
sanjuanensis (Speg.) Bacbg. Se conserva
una foto pero no ejemplar tipo.
ECHINOCACTUS DENUDATUS = Gymnocalycium de-
nudatum (Lk. et Otto) Pfeiffer.
ECHINOCACTUS SAGLIONIS = Gymnocalycium sa-
glionis (Cels.) Br. et Rose.
ECHINOCACTUS MULTIFLORUS = Gymnocalycium
multiflorum (Hook.) Br. et Rose
:502. ECHINOCACTUS STUCKERTII (Speg.) Br. et R.
Tipo?: LPS 23054 “47. Echinocactus cordo-
bensis, grosse gibbosus. Stenopetalus. 14
Stuckert, 22-1-99”. Se conserva una foto
de esta especie. Véase la fig. 180 de Br.
Fig. 10:”Gymnocalycium stuckertii (Speg.)
Fig. 11: “Echinocactus platensis Speg. typus ex Córdoba. Gymno platense (Speg.) var. stella- tus
226
y Rose, l.c. III: 165, 1922. Del área mencio
nada por Spegazzini sólo plantas encontra
das en las cercanías de la ciudad de San
Luis coinciden con la descripción y la fo
to mencionada.
ECHINOCACTUS LORICATUS = Gymnocalycium spe-
gazzinii Br. et Rose. (No E. loricatus Po-
selger, 1853) Tipo?: LPS 23114? o 23071?.
Ambos constan sólo de dos flores. En LP
existen dos fotos con la inscripción “ty
pus ex La Viña”. Véase la fig. 162 de Br.
y Rose l.c. III: 155, 1922. En Nuev. Not. Cact.
: 140, 1925,Spegazzini protesta por el cam-
bio de nombre efectuado por Br. et Rose,
cambio que indudablemente es correcto.
:503. ECHINOCACTUS MONVILLII: En general este
nombre es considerado sinónimo de Gymno-
calycium multiflorum, pero en este caso
Spegazzini menciona a otra especie, cuya
foto es reproducida por Br. et Rose, l.c.
III: 161, 1922 (fig. 170).
ECHINOCACTUS GIBBOSUS = Gymnocalycium gi-
bbosum (Haw.)Pfeiff.
ECHINOCACTUS GIBBOSUS var. VENTANICOLA =
var. nobile (Haw.) Ito. = Gymnocalycium
platense var. ventanicola. (Speg.) Kiesling.
227
MONVILLEI -> MONVILLII
228 :504. ECHINOCACTUS GIBBOSUS var. LEONENSIS = Gym-
nocalycium chubutensis Speg. Nuev. Not. Cact.
:137,1925.
ECHINOCACTUS PLATENSIS. Ver l.c.: 141, 1925.
ECHINOCACTUS PLATENSIS var. QUEHLIANA = Gym
nocalycium quehlianum (Haage Jr.) Berg.
ECHINOCACTUS PLATENSIS var. LEPTHANTHA =
Gymnocalyciam lepthanthum (Speg.) Speg.
Tipo: LPS 23076 “E. platensis ex Córdoba,
forma lepthantha 18-I-99”. Consta de dos
flores. Una de las fotos conservadas ha
sido reproducida por Br. et Rose l.c.: III:
164,1922, fig. 170.
:505. ECHINOCACTUS PLATENSIS for. PARVULA = Gymno
calycium parvulum Speg. Tipo: LPS 23081
“80 Echinoc. parvulus”.
ECHINOCACTUS STELLATUS = Gymnocalycium ste
llatus Speg. Tipo?: LPS 14338 “Echinocac-
tus stellatus ex Córdoba (1-99)”. Consta
de tres tallos.
ECHINOCACTUS BALDIANUS = Gymnocalycium bal
dianum Speg. No se encontró ejemplar tí
pico. Se conserva una fotografía que es
tá reproducida en la fig. 178 de Br. et R.
l.c. III: 165, 1922 (sub. Gymno . platense).
229
12: “Echinocactus platense Speg. Ex sierra- Ventana, Gymno platense(Speg.) Br. et Rose”. la palabra gibbosus también tachada sobre el negativo fotográfico.
13: ”Opuntia cordobensis typus ex Córdoba La Plata II-99”.
230 :507. RHIPSALIS PENDULIFLORA = Rhipsalis cereus
cula Haw.
:509. OPUNTIA WEBERI = Tephrocactus weberi (Speg.)
Backbg. Holotipo: LPS s.n. “Sierra de Pie
de Palo, San Juan, 1-99, Holmberg”. Isoti-
po en BAF. Las figs. 99 y 100 de Br. y R.
l.c. 1: 84-85, 1919 fueron provistas por
Spegazzini.
OPUNTIA HYPSOPHILA = Austrocylindropuntia
verschafeltii (Cels) Backbg. Tipo: LPS
14331.
:511. OPUNTIA SCHUMANNII = Opuntia molinensis
Speg. (No O. Schumannii Web.) Tipo: LPS
14335 “Opuntia schumannii-Tephrocactus
molinensis”. Ver Speg.: 101, 1925.
OPUNTIA AUSTRALIS = Pterocactus australis
(Web.)Backbg.
:512. OPUNTIA DARWINII = Tephrocactus darwinii
(Hensl.)Backbg.
:513. OPUNTIA CORDOBENSIS. No se encontró el
ejemplar tipo. Se conserva una foto con
la inscripción “Opuntia cordobensis Speg.
Typus ex Córdoba. La Plata 11/99”.
OPUNTIA ANACANTHA. No se encontró el ti
po pero existen tres fotos. La fig. 163
Schumanni -> Schumannii
231de Br. y Rose, l.c. I: 110, 1919 está tomada
de “parte de un ejemplar recibido del Dr.
Spegazzini”. Esta especie fue descripta
previamente por R. Gosselin, OEuvres
Posthumes de M. le Dr. Weber, Bull. Mus.
Hist. Nat. Paris: 10:391. 1904.
:515. OPUNTIA MONTEVIDENSIS: Tipo: LPS 23158.
“Op. montevidensis Speg. Cerro de Montevi
deo”. Actualmente es considerada sinóni-
mo de O. aurantiaca Lind.
:516. OPUNTIA UTKILIO: No se conserva tipo, pe-
ro si dos fotos, una de ellas idéntica
con la N°135 de Br. y R., l.c. 1: 109, 1919.
OPUNTIA KISKA-LORO: No se encontró el ti
po. La foto 132 de Br. y Rose, l.c. I: 108,
1919 es de Spegazzini. Esta foto es la
que se encuentra en LP y dice: ”Opuntia
kiska-loro Speg. (typus) ex Santiago del Es
tero, La Plata 1/905.
:517. OPUNTIA RETRORSA: No se encontró ejem-
plar tipo. Existen dos fotos, una de e-
llas reproducida en la fig. 134 de Br. y
Rose,l.c. I: 109, 1919.
:518. OPUNTIA CANINA: No se conserva ejemplar
Schumanni -> Schumannii
kisk -> kiska
Fig. 14: ”Opuntia anacantha Speg.
typus ex Chaco. La Plata
1-98”.
Fig. 15: “Opuntia utkilio Speg.”
232
233típico. La foto n° 133 de Br. y Rose, l.
c. I: 108, 1919 es de Spegazzini.
:519. OPUNTIA CHAQUENSIS: Se conserva una foto,
pero no tipo.
:520. OPUNTIA ARECHAVALETAI: Tipo: LPS 14705.
“Opuntia arechavaletai Speg.,sp. nov. Pan
de Azúcar, Noviembre 190 3. Fruto maduro,
ex herbario de J. Arechavaleta”.
1921. - Plantas Nuevas o Interesantes. Anales
de la Sociedad Científica Argentina 92:
77-123.
:118. ECHINOCACTUS FAMATIMENSIS = Lobivia famati
mensis (Speg.) Br. et Rose = Reicheocactus
pseudoreicheanus Backbg. Tipo: LPS 14748,
“ex Famatina, 1-1920”. Consta de un tro-
zo de tallo. Bajo este nombre (Lobivia
famatimensis) se conoció por muchos años
a otra especie de similar aspecto y que
crece en Jujuy: Lobivia densispina Werd.
Este error, cometido y mantenido por Bac
keberg ha sido aclarado por Buining, Kak-
teen und andere Sukkulenten 15(2): 22, 1964
y por Blossfeld, H., Dodonaeus IV: 5,1966
(traducción en The Chileans 3(74): 23-29,
1969). De acuerdo a lo que hoy en día co-
un -> und
234nocemos, el área de L. famatimensis y sus
variedades es el de las provincias de La
Rioja y San Juan.
1923.- Breves Notas Cactologicas. Anales de la
Sociedad Científica Argentina 96: 61-65.
:61. PTEROCACTUS VALENTINII: Efectivamente,
P .valentinii es diferente a P. australis
y también a P. hickenii. Ver nota sobre
Speg. 1902:287 y Kiesling,R., Revision
of Pterocactus. Cactus and Succ. Journ.
(Great Britain) 44 (3): 51-56,1982.
:62. OPUNTIA AORACANTHA = Tephrocactus aora-
canthus Lem.
:63. OPUNTIA MOLINENSIS = Tephrocactus moli-
nensis (Speg. )Backbg.
CEREUS BERTINII = Austrocactus bertinii
(Cels) Br. et Rose. De acuerdo a las ac-
tuales Reglas de Nomenclatura, Echinocac-
tus intertextus debe llamarse Austrocac-
tus patagonicus.
:70. PARODIA PARAGUAYENSIS: Tipo: LPS 14749
“Matto Grosso”. Consta de solo tres flo
res.
:73. FRAILEA BRUCHII = Gymnocalycium bruchii
235(Speg.) Hoss. No se encontró tipo. El e-
rror de Spegazzini de atribuir esta espe
cié a Frailea puede entenderse si se tie
ne en cuenta el corto tiempo que media
entre la publicación de este género en:
Britton and Rose, The Cactaceae III, 1922,
- tomo recibido por Spegazzini el 3 de
Diciembre de ese año (*) - y la publicación
de Frailea bruchii, entregada para su pu
blicación el 23 de Enero de 1923. por
otro lado, en la Memoria Anual del Zooló
gico de La Plata -1927- se publicó una
lista de las Cactaceae incorporadas ese
año. Esa lista fue revisada por Spegaz-
zini y allí figura Gymnocalycium lafal-
dense Vaupel = Frailea bruchii Spegazzini;
lo que equivale a una confirmación por
parte de Spegazzini de que esta especie
corresponde al género Gymnocalycium.
1925. Nuevas Notas Cactologicas. Anales de la
Sociedad Científica Argentina 99:85-154.
:86. MAIHUENIOPSIS MOLFINOI: Este género y es
ta especie se basan en un ejemplar de
Tephrocactus glomeratus (Haw.) Backbg.
(*) Esta fecha figura en una carta de J.N. Rose
al Dr. Spegazzini.
236Se conserva el holotipo en BAF y un isotipo
en CORD.
:91. OPUNTIA ATRO-VIRENS: No se conserva tipo ni fo-
tografías.
:97. OPUNTIA HALOPHILA = Tephrocactus halophilus (Speg.)
Backbg. No se conserva ningún ejemplar estudia-
do por Spegazzini, pero sí una foto publicada por
él.
:99. OPUNTIA GLOMERATA: Al igual que Britton
y Rose, l.c. I: 89. 1919, Spegazzini conside
ra bajo este nombre a Tephrocactus arti-
culatus (Pfeiff. ex Otto) Backbg. = Tephro-
cactus diadematus Lem. Ver Speg.: 200,
1926, donde rectifica los datos acerca
del color de las flores, completa la des
cripción y muestra una figura.
:103. OPUNTIA PRASINA: No se encontró ejemplar
típico.
:104. OPUNTIA SUBSPHAEROCARPA: No se encontró
ejemplar típico, pero si se conserva una
foto. El último párrafo de esta descrip-
ción (“... las espinas faltan en absoluto..
..“) no coincide con la descripción lati-
na ni con la figura. Posiblemente sea un
error tipográfico y este párrafo corres-
ponda a otra especie.
237 :107. OPUNTIA TUNA-BLANCA: No se encontró el
tipo. En la zona indicada para esta espe
cié no he encontrado ninguna especie si-
milar.
:113. CEREUS ROSEIFLORUS: No se encontró ejem
piar típico.
:116. LEOCEREUS PAULENSIS: No se encontró el ti
po.
:120. ECHINOPSIS LEUCANTHA var. BRASILIENSIS: No
se conserva el tipo.
:122. LOBIVIA HYALACANTHA: No se conserva el
ejemplar tipo. Este nombre, de acuerdo a
W. Rausch, opinión que actualmente compar
to, debe considerarse sinónimo de Tricho
cereus huascha. (Web.)Br. et Rose.
:125. LOBIVIA OREOPEPON = Lobivia formosa (Pfeiff.)
Dodds. No se encontró ejemplar típico.
:127. MALACOCARPUS STRAUSSIANUS = Pyrrhocactus
sps.
:128. PARODIA BRASILIENSIS: No se conserva ti-
po ni fotografía.
:135. GYMNOCALYCIUM BRACHYPETALUM: Tipo?: LPS
23048 “G. brachypetalum Speg.”
:138. GYMNOCALYCIUM LEPTHANTHUM: La foto 176 de
Br. et Rose, l.c. III: 164. 1922, concuerda más
238con la descripción que con la figura aquí
mostrada por Spegazzini, la que parece co
rresponder a G. parvulum.
:140. GYMNOCALYCIUM LORICATUM: De acuerdo a las
actuales Reglas de Nomenclatura debe lla-
marse G. spegazzinii Br. et Rose.
:145. RHIPSALIS CRIBRATA = Rhipsalis penduliflo
ra Brown = R. cereuscula Haw.
RHIPSALIS LORENTZIANA: En mi concepto,esta
especie es solo de las selvas húmedas de
Salta y Jujuy.
1925. Una Tuna Argentina Nueva. Physis 8:238-240.
OPUNTIA BRUCHII = Tephrocactus bruchii
(Speg.) Speg. Neotipo: LPS 23140 “Fructus
Op. bruchii Speg., ex Tinogasta 1-XII-1925
(V. Weiser)”. Los ejemplares LPS 23143,
23141 y 23216 son de la misma colección y
corresponden a Neoisotipos. Véase también
Speg.: 202, 1926.
1926. Noticias Interesantes Relativas a Algunos
Tephrocactus. - Revista Argentina de Botá-
nica 1(4): 200-204 + 4 láminas.
:200. TEPHROCACTUS GLOMERATUS: Se refiere, como
he aclarado anteriormente,a T. articulatus
spegazzini -> spegazzinii
W. Weisser -> V. Weiser
Fig. 16: “Opuntia anacantha typus”
240= T. diadematus.
:202. TEPHROCACTUS BRUCHII forma BRACHYACANTHA: Tipo:
LPS 23219.
TEPHROCACTUS BRUCHII forma MACRACANTHA: Tipo: LPS
23220 “ex Catamarca V-1926”.
1926. Ramillete Patagónico. Revista Argentina de. Botá-
nica 1(4):210-227.
:215. AUSTROCACTUS INTERTEXUS: Como se aclaró anterior
mente, debe llamarse A. patagonicus.
1926. Cantero de las Cactaceae, en Marelli, Informacio
nes del Jardin Zoológico de La Plata 2(1):49-52.
:51. SELENICEREUS MACDONALDIAE: Es interesante no-
tar el cambio de opinión de Spegazzini quien an
teriormente (Cact. Plat. Tent.: 484,1905) lo había
mencionado como originario de Uruguay-Argentina.
ECHINOPSIS INTRINCATISSIMA: Dado que esta espe-
cie fue descripta para una zona muy distinta y
de ecología completamente diferente (Mendoza),
esta determinación es seguramente errónea.
1926-27. Cactáceas Incorporadas en, Memorias del Jardín
Zoológico de La Plata 2(2):48-50.
:49. ECHINOPSIS SPINIFLORUS: Se trata de Acanthocaly-
cium spiniflorum (K. Schum. )Backbg., erróneamente
llamado A. violaceum (Werd.) Backbg.
mackdonal-diae -> mac-donaldiae
GYMNOCALYCIUM LAFALDENSE: Esta determinación,con
el sinónimo F. bruchii, es un reconocimiento por
parte de Spegazzini que se trata de Gymnocaly
cium y no de una especie de Frailea.
OPUNTIA GLOMERATA: se refiere a Tephrocactus ar-
ticulatus como ya se aclaró antes.
1928. Colección de Cactáceas-tunas de la Provincia de
Corrientes. Museo Regional de la provincia “Va-
lentín Aguilar. Cap. V. Herbario Regional: 233.
Clasificación del Dr. Carlos Spegazzini en el
año 1924.
241
de de -> de
243
I N D I C E
Acanthocalyciumchionanthum 222thionanthum 222var. chionanthum 222
Aporocactuscoccineus 195flagelliformis 199
Arthrocereusmirabilis 218
Austrocactusbertinii 107,234dusenii 107,208,211, 217.intertextus 107,191patagonicus 208,217,234
Austrocylindropuntiaverschafeltii 230
Aylostera 113pseudominuscula 113,214,
217.Brittonrosea sps.107,108.Cereusaethiops 202,207,208.alacriportanus 49,198.andalgalensis 213.argentinensis 101,145, 215.azureus 142,216.baumannii 50,202,215.bertinii 19,101,234.bonplandii 51,142,216.candicans 47,203chalibaeus 49,144,198.coerulescens 8,19,49, 197,202,207,208.
coryne 46dayami 48,144,146,195,215.dusenii 19,34,52,101,208, 211,217.forbesii 48guelichii 50, 215.hankeanus 48.huasca v.flaviflora 47,213.v.rubriflora 47,213,214.
lamprochlorus 45,198,212.v.salinicola 34,45,211.
macdonaldiae 52,216.martinii 51,216.pasacana 53,149.patagonicus 16,19,53,101 208,217.peruvianus var. alacri- portanus 49.platygonus 49, 101,145, 198,215.pomanensis 51,216rhodoleucanthus 51,216.roseiflorus 145,237.santiaguensis 46,101,212.setaceus 52,217silvestrii 51,216.smaragdiflorus 50,215spachianus 46,212,213.spegazzinii 51,216stenogonus 49,195.strigosus 46,198,203.thelegonoides 48,215.thelegonus 47.variabilis 197.
bertini -> bertinii
haenkeanus -> hankeanus
guelichi -> guelichii
244
Chamaecereussilvestrii 198,216
Cleistocactusbaumannii 195,199,202, 215.smaragdiflorus 199,215.
Denmozarhodacantha 199,217.
Echinocactusacuatus 24,62,219v.arechavaletai 62v.corinodes 62v.depressa 62v.erinacea 63v.sellowii 62v.tetracantha 20,62, 206,208
apricus 162arechavaletai 64,220,221baldianus 73,167,228cachensis 61caespitosus 63,162,219catamarcensis 68,199,225v. obscura 69v. pallida 68
chionanthus 67,222concinnus 63,219corynodes 5,29,206delaetii 202denudatus 69,225famatimensis 94,110,233gibbosum 16,20,24,29,71, 208,210,227v.cerebriformis 20,210v.chubutensis 33,72,169, 210v.leonensis 72,169,228v.platensis 42,72,207v.ventanicola 42,71,227
Echinocactusgrahlianus 65,111,220haematanthus 66,222,223intertextus 234kurtzianus 170loricatus 70,172,227mammulosus 64,219v.hircina 64v.pampeana 64v.submammulosa 64v.typica 64
microspermus 66,220,223, 224v. erythrantha 66, 220v.thionantha 66,222
minusculus 55monvillii 71,227mostii 172multiflorus 69, 225odieriottonis 6,42,64,71,206, 212,219pampeanus 6,29,202,206, 210platensis 7,42,72,173, 207,212,226,228,229v.leptantha 72,170,228v.parvula 72,228v.quehliana 72,228
pseudominusculus 56,113pulcherrimus 163pumilus 163pygmaeus 65, 220v.phaeodisca 66, 220
quehlianus 72,202saglionis 69,202,225sanjuanensis 69,225schickendantzii 69,202schilinzkianus 65,163,220
Chamacereus -> Chamae-cereus
depresa -> depressa
monvillei -> monvilliimosttii -> mostii
lepthantha -> leptantha
245
Echinocactusscopa 63sellowii 29,210spegazzinii 42,71spiniflorus 202steinmannii 113stellatus 73,202,228stuckertii 70, 225submammulosus 202sutterianus 202tabularis 63, 219tetracanthus 5,202, 206thionanthus 67,222,224
Echinofossulocactus 107Echinopsisancistrophora 60,219aurea 202baldiana 58,218cachensis 61, 219campylacantha 60cordobensis 57,218deminuta 113eyriesii 53,198gemmata 54intrincatissima 59, 198,218leucantha 19,60,198, 218,219v.brasiliensis 152 237
melanopotamica 60,219minuana 56, 218minuscula 55,217mirabilis 57, 218molesta 58, 218multiplex 198oxygona 54,198pseudominuscula 56,113 217pygmaea 113
Echinopsisrhodotricha 56saltensis 55, 219schickendantzii 55,217silvestrii 54, 217tubiflora 54
Fraileabruchii 111,202,234caespitosa 110,162,219cataphracta 110gracillima 110grahliana 111,163,220knippeliana 110odieri 163phaeodisca 111, 220pulcherrima 163pumila 111pygmaea 111,220schlinzkiana 111,220
Gymnocalycium 163baldianum 135,165,167,228brachianthus 199brachipetalum 166,167,237bruchii 234chubutense 135,136,166,168, 169,210,228damsii 165,175denudatum 165,225gibbosum 166,168,206,208, 210,227v.chubutense 169v.leonense 169v.nobile 227v.platense 207v.ventanicola 206,212,227
kurtzianum 138,165,170lafaldense 202,235lepthanthum 165,170,207, 228,237loricatum 166,172,238mostii 166,172,202
oxigona ->oxygona
damsi ->damsii
cataphractha -> cata-phracta
246
Gymnocalyciummultiflorum 167,225, 227.parvulum 167,173,228.,platense 165,167,171, 173,202,207,209,212, 228,229.v.stellatus 226.v.ventanicola 206, 207,229.
quehlianum 202,228.saglionis 165,202,225schickendantzii 166,202v.delaetii 202
spegazzinii 172,216, 227,238stellatum 167,174, 202,228stuckertii 166,226
Harrisiabonplandii 195guelichii 195,215martinii 199,216pomanensis 216tortuosa 195,199
Hickeniamicrosperma 108
Leocereuspaulensis 148,237
Lepismiumcruciformis 176
Lobiviaandalgalensis 213aurea 213v.dobeana 213
bruchii 153cachensis 219crassicaulis 213densispina 233famatimensis 233formosa 237
Lobiviahaemathantha 222hyalacantha 154, 237oreopepon 157,199,237saltensis 217shaferi 199silvestrii 216spiniflora 202thionantha 224
Maihueniapatagonica 117,120,191philippii 35,89,118poeppigii 20tehuelches 36,89,117,191, 211.valentinii 37,89,191,211.
Maihueniopsis 118molfinoi 118, 235
Malacocarpusapricus 162catamarcensis 225mammulosus 202v.pampeanus 207v.submammulosa 202
ottonis 199pulcherrimus 163straussianus 159,237tephracanthus 202
Mediocactuscoccineus 217
Monvilleacavendishii 195,199,216spegazzinii 216
Notocactusconcinus 219mammulosus 219ottonis 219,220pampeanus 206scopa 219submammulosus 206,210v. pampeanus 206
247
Notocactustabularis 219
Opuntiaanacantha 24,81,138, 138,198,230,232andicola 80aoracantha 78,100,121, 130,181,198,234.arechavaletai 88,195, 233argentina 76,123,195, 198atro-virens 123,236aurantiaca 82,198,211, 231australis 79,100,230bonaerensis 30,88,125, 126,210brasiliensis 75, 76bruchii 181,186,238canina 86,231chaquensis 87,125,126, 137,198,233cordobensis 81,198,202, 229,230.corrugata 129darwinii 13,16,19,80, 198,207,208,209, 230diademata 78,131,202v.polyacantha 79v.oligacantha 79v.inermis 79v. polyacantha 79
ficus-indica 80,195v.decumana 80v.gymnocarpa 79
glomerata 131,198,236v.inermis 198,202v.oligacantha 198v.polyacantha 199,202v.stenacantha 203
Opuntiahalophila 129, 236hickenii 133hieronimii 139hypsophila 77,230kiska-loro 84, 231microdisca 82, 129molinensis 101,133,230,234monacantha 25,88,125montevideensis 83,198,231nigrispina 80ovata 80pampeana 9, 87,207paraguayensis 125,210patagonica 117peniciligera 39,87,133, 208,212platyacantha 19,79,133,208prasina 135, 236quimilo 89retrorsa 85, 231robusta 89,198salmiana 76,100,198schickendantzii 77schumannii 79,101,133,230spegazzinii 76, 100subsphaerocarpa 136,236subulata 76sulphurea 19,86,142,198,208v.pampeana 208
tuna 81tuna-blanca 139,237utkilio 84,198,231,232verschafeltii 76vulgaris 125,141,198v.stenarthra 195
vulpina 87,142weberi 77,230
Parodiabrasiliensis 160,237microsperma 108,202v.erythrantha 223,224
montevidien-sis -> mon-tevideensis
etenartha -> stenarthra
248
Parodiaparaguayensis 108, 234
Pereskiaaculeata 89bleo 195peireskia 89sacha-rosa 89
Pfeifferaianthothele 74
Phyllocactusphyllanthoides 53phyllanthus 53
Pilocereusrhodacanthus 53,217terscheckii 53,217
Pterocactusaustralis 208,211,230, 234.hickenii 99, 234kuntzei 20, 24,89valentinii 21,35,89,99, 210,211,234.
Pyrrhocactusbulbocalyx 225catamarcensis 225sanjuanensis 225
Rebutiafamatimensis 110minuscula 217pseudominuscula 113,217
Reicheocactuspseudoreichianus 233
Rhipsalisaculeata 75, 176cereuscula 177,230,238cribrata 177,238lorentziana 74, 177,238lumbricoides 75,177penduliflora 75,177,230, 238saglionis 75,177squamulosa 74, 176
tucumanensis 75, 178Selenicereusmacdonaldiae 198,216setaceus 217
Setiechinopsismirabilis 218
Stetsonia coryne 199Tephrocactus 118,184aoracanthus 234articulatus 236bruchii 186,238darwinii 207,208,230diadematus 236glomeratus 187,235,238v.inermis 184v.oligacantha 185
halophilus 236hickenii 192molinensis 234platyacanthus 208weberi 230
Trichocereusandalgalensis 213candicans 198,203,211,212huascha 237pasacana 149schickendantzii 217spachianus 101,148,198,212strigosus 203terscheckii 151thelegonoides 198,215
Wigginsiaacuata 219corynodes 206sellowii 210tetracantha 206,208.
lumbricolides -> lumbri-coides
LIBROSUR EDICIONESAndrés Baranda 1189
Quilmes - Buenos AiresArgentina