cabrita - cgaccgac.xunta.gal/folleto_cabrita_web.pdf · cabrita.work(always)inprogressun discurso...

12
CABRITA. WORK (always) IN PROGRESS un discurso secuencial que permite abordar os principais aspectos do traballo de Pedro Cabrita Reis a través de series representativas como Compounds, Favorite Places, True Gardens ou Floresta nun arco temporal que percorre tres décadas. A mostra articúlase a través dunhas trinta obras que ocupan o vestíbulo e as plantas baixa e primeira do CGAC, xunto con intervencións site-specific no exterior do edificio. Os traballos reunidos dan conta da súa extensa produción artística, que evidencia o potencial dialéctico do seu traballo, entre referencias a principios construtivistas e procesuais, cuestións formais minimalistas e o uso prominente do obxecto preexistente. O sentido da obra de Cabrita, implícito no título da mostra, é o resultado da súa particular ollada ao mundo, nunha permanente reflexión plástica e filosófica. Na década dos oitenta, Cabrita desenvolverá regularmente unha pintura influenciada polo neoexpresionismo e a transvangarda italiana, que compaxinará co debuxo, ao que sempre estivo, e segue a estar, vencellado. A modo de contextualización biográfica, a década comeza coa exposición 10 contemporâneos na Fundación de Serralves no Porto, que presenta os traballos de dez artistas protagonistas da escena artística do cambio do momento (Gerardo Burmester, Pedro Cabrita Reis, Pedro Calapez, Pedro Casqueiro, Rui Chafes, José Pedro Croft, Pedro Portugal, Pedro Proença, Rui Sanches e Julião Sarmento). En 1992 participa na Documenta IX de Kassel e inaugura unha exposición antolóxica no CAM da Fundación Gulbenkian de Lisboa. Intervén así mesmo nas bienais de São Paulo e Venecia en 1994 e 1997 respectivamente. As obras dese momento, unha sorte de artefactos construtivos con reminiscencias de formas arquitectónicas e referencia ao módulo, caracterízanse pola súa contundencia. Entre elas, por mencionar algunha, poderiamos destacar a obra de carácter monumental Das mãos dos construtores I (1993), e outras, nas que se reduce a escala como en Casa dos murmúrios (1990), de enorme pureza e formalismo construtivo. A NON ARQUITECTURA O seu traballo denota a atracción construtiva a través da utilización de múltiples materiais industriais e en desuso. Ao longo da súa carreira, o emprego de elementos estruturais de construción restrínxese a un vocabulario de referencias progresivas a paredes, columnas, escaleiras, pozos ou casas, e aos seus constituíntes: cristais, ladrillos, madeiras, metais como o aceiro, o aluminio ou o ferro, trabes, lámpadas ou barras fluorescentes. Calquera destes compoñentes é susceptible de ser utilizado como forma para a creación, pero introduce ademais pequenos obxectos realistas, como unha xerra, unha escaleira, unha garrafa ou unha camisa, elementos narrativos e imprevisibles que, en primeira instancia, perturban a lectura do espectador e, despois, obrigan a reconstruíla. Inevitablemente o uso de materiais provenientes do ámbito construtivo e a referencia a habitáculos inducen a establecer relacións entre a arquitectura e o traballo do artista. Cabrita atópase entre os artistas que teñen como punto en común a reflexión verbo da escultura a través do traballo con materiais e elementos asociados ao ámbito arquitectónico. Non obstante, a súa obra propón unha particular visión do elemento construtivo, desde a exploración de territorios metafísicos que se liberan de calquera tipo de dependencia ou subordinación política ou social. Cabrita utiliza unha engrenaxe conceptual ligada ás ideas filosóficas de transitoriedade, existencia e memoria, para reflexionar sobre o esencial desde a evidencia da finitude da vida. Ao longo da súa traxectoria serviuse de diferentes figuras arquetípicas: a casa, o pozo, a mesa, a árbore ou a escaleira, que actúan como símbolos icónicos de formas primordiais, como construcións exemplares de recoñecemento. Noutros traballos, CENTRO GALEGO DE ARTE CONTEMPORÁNEA 15 novembro 2019 / 2 febreiro 2020 Hall, planta baixa, planta primeira, Dobre Espazo [GL/ES/EN] Fotografía: Juan Rodríguez CABRITA WORK (always) IN PROGRESS

Upload: others

Post on 12-Oct-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: CABRITA - CGACcgac.xunta.gal/Folleto_Cabrita_web.pdf · CABRITA.WORK(always)INPROGRESSun discurso secuencial que permite abordar os principais aspectos do traballo de Pedro Cabrita

CABRITA. WORK (always) IN PROGRESS un discurso secuencialque permite abordar os principais aspectos do traballo de PedroCabrita Reis a través de series representativas como Compounds,Favorite Places, True Gardens ou Floresta nun arco temporal quepercorre tres décadas. A mostra articúlase a través dunhas trintaobras que ocupan o vestíbulo e as plantas baixa e primeira doCGAC, xunto con intervencións site-specific no exterior do edificio.Os traballos reunidos dan conta da súa extensa produciónartística, que evidencia o potencial dialéctico do seu traballo, entrereferencias a principios construtivistas e procesuais, cuestiónsformais minimalistas e o uso prominente do obxecto preexistente.O sentido da obra de Cabrita, implícito no título da mostra, é oresultado da súa particular ollada ao mundo, nunha permanentereflexión plástica e filosófica.

Na década dos oitenta, Cabrita desenvolverá regularmenteunha pintura influenciada polo neoexpresionismo e a transvangardaitaliana, que compaxinará co debuxo, ao que sempre estivo, esegue a estar, vencellado. A modo de contextualización biográfica,a década comeza coa exposición 10 contemporâneos naFundación de Serralves no Porto, que presenta os traballos de dezartistas protagonistas da escena artística do cambio do momento(Gerardo Burmester, Pedro Cabrita Reis, Pedro Calapez, PedroCasqueiro, Rui Chafes, José Pedro Croft, Pedro Portugal, PedroProença, Rui Sanches e Julião Sarmento). En 1992 participa naDocumenta IX de Kassel e inaugura unha exposición antolóxica noCAM da Fundación Gulbenkian de Lisboa. Intervén así mesmo nasbienais de São Paulo e Venecia en 1994 e 1997 respectivamente.As obras dese momento, unha sorte de artefactos construtivos conreminiscencias de formas arquitectónicas e referencia ao módulo,caracterízanse pola súa contundencia. Entre elas, por mencionaralgunha, poderiamos destacar a obra de carácter monumental Dasmãos dos construtores I (1993), e outras, nas que se reduce a

escala como en Casa dos murmúrios (1990), de enorme pureza eformalismo construtivo.

A NON ARQUITECTURAO seu traballo denota a atracción construtiva a través dautilización de múltiples materiais industriais e en desuso. Ao longoda súa carreira, o emprego de elementos estruturais de construciónrestrínxese a un vocabulario de referencias progresivas a paredes,columnas, escaleiras, pozos ou casas, e aos seus constituíntes:cristais, ladrillos, madeiras, metais como o aceiro, o aluminio ou oferro, trabes, lámpadas ou barras fluorescentes. Calquera destescompoñentes é susceptible de ser utilizado como forma para acreación, pero introduce ademais pequenos obxectos realistas,como unha xerra, unha escaleira, unha garrafa ou unha camisa,elementos narrativos e imprevisibles que, en primeira instancia,perturban a lectura do espectador e, despois, obrigan areconstruíla. Inevitablemente o uso de materiais provenientes doámbito construtivo e a referencia a habitáculos inducen aestablecer relacións entre a arquitectura e o traballo do artista.

Cabrita atópase entre os artistas que teñen como punto en comúna reflexión verbo da escultura a través do traballo con materiais eelementos asociados ao ámbito arquitectónico. Non obstante, a súaobra propón unha particular visión do elemento construtivo, desde aexploración de territorios metafísicos que se liberan de calquera tipode dependencia ou subordinación política ou social.

Cabrita utiliza unha engrenaxe conceptual ligada ás ideasfilosóficas de transitoriedade, existencia e memoria, parareflexionar sobre o esencial desde a evidencia da finitude da vida.

Ao longo da súa traxectoria serviuse de diferentes figurasarquetípicas: a casa, o pozo, a mesa, a árbore ou a escaleira, queactúan como símbolos icónicos de formas primordiais, comoconstrucións exemplares de recoñecemento. Noutros traballos,

CENTRO GALEGO DE ARTE CONTEMPORÁNEA15 novembro 2019 / 2 febreiro 2020

Hall, planta baixa, planta primeira, Dobre Espazo

[GL/ES/EN]

Fotografía: Juan Rodríguez

CABRITAWORK (always) IN PROGRESS

Folleto exposcio?n Cabrita Reis.qxd:Maquetación 1 13/11/19 15:18 Página 1

Page 2: CABRITA - CGACcgac.xunta.gal/Folleto_Cabrita_web.pdf · CABRITA.WORK(always)INPROGRESSun discurso secuencial que permite abordar os principais aspectos do traballo de Pedro Cabrita

Cabrita reconstrúe o espazo formulando interferencias naarquitectura a través de elementos estruturais propios da disciplinacomo muros, piares ou columnas de ladrillo, construídas sempre entensión co espazo.

OBXECTOSO uso do obxecto existente iníciase co dadaísmo, co seucuestionamento das bases da arte e a súa postura provocadoraanti-artística. Nos sesenta, a arte povera denuncia a través dassúas obras as consecuencias da industrialización. E no neodadá oemprego do elemento preexistente será o resultado da concienciadunha época e instrumento de crítica estética e social. En todosestes casos, repítese o uso metodolóxico e, se cabe, o simbólico.O disentimento sitúase no plano ideolóxico.

En Cabrita percíbese a herdanza de todas estastransformacións, a eliminación de xerarquías no uso dosfragmentos ou a capacidade para transformar o inútil; a viraxedialéctica prodúcese no que respecta ao seu achegamento aosmodos de produción e á transformación que estes experimentaronno contexto contemporáneo.

Estas novas formas de entender a produción, que nos sitúannun marco temporal concreto, son para Cabrita principalmente, unvehículo para a transferencia de ideas, a partir da conciencia docoñecemento do contorno e a necesidade vital de creación doartista.

Na súa obra Cabrita outórgalle preponderancia ás calidadesformais dos materiais, á marxe doutras consideracións éticas ousociais. Extráeos do sistema de produción e libéraos do seu

potencial relacional. Con iso provoca unha interrupción nas formasde lectura e privilexia os valores estéticos da estrutura da ventá, daporta ou da trabe, coa conseguinte subversión da súafuncionalidade.

CONSTRUCIÓNA práctica artística de Cabrita Reis non se adscribe a unhadisciplina concreta: escultura, pintura, fotografía ou debuxo, nin acompartimentos estancos, e existe un importante impulso pictóriconas súas obras escultóricas. Nalgúns casos, logo da elección doobxecto, o proceso construtivo impón a destrución paraconstrución. O artista actúa por medio de diseccións, cortes ouensamblaxes para recompor e lexitimar fragmentos da sociedadeque, non obstante, manteñen a súa marca distintiva e oinmediatismo do cotián. Noutros, o obxecto non é intervido,móstrase como tal, prodúcese un exercicio de descontextualizacióne pasa directamente a formar parte da sala expositiva, aconverterse en escultura.

Os múltiples elementos de construción conteñen diferentesfiguras xeométricas elementais, que conformarán a composiciónpor superposición, xustaposición, repetición ou acoplamento.Cada un deles constitúe a liña, o plano, o círculo, o cadrado, oparalelepípedo ou o cilindro, que lle permiten xerar a obra nocadro tridimensional do espazo. A escolla dos materiais e anecesidade das súas formas é constante. Ademais da calidadeindustrial dos tubos de luz, a Pedro Cabrita Reis interésanlle a súaxestualidade e as posibilidades que estes lle ofrecen para debuxaro espazo coa súa compoñente de liña recta branca, sen esquecer

Pedro Cabrita Reis: True Gardens #7, 2011. Fotografía: João Ferrand

Folleto exposcio?n Cabrita Reis.qxd:Maquetación 1 13/11/19 15:18 Página 2

Page 3: CABRITA - CGACcgac.xunta.gal/Folleto_Cabrita_web.pdf · CABRITA.WORK(always)INPROGRESSun discurso secuencial que permite abordar os principais aspectos do traballo de Pedro Cabrita

a condición iluminadora da barra fluorescente que irradia desde aescuridade. A luz é un recurso pictórico, non só como liña, senóntamén como xogo de sombras, que permite configurar e debuxarplanos. De novo, o seu uso denota a evidencia física dos propiosmateriais e a preponderancia das súas posibilidades expresivasdentro do espazo.

Esta premisa repítese en cada un dos elementos utilizados. Oscables ondulantes, enguedellados ou atados debuxan a sinuosidadedas liñas negras que, como os grafismos de Cy Twombly, sepresentan desordenadas e informes. Igualmente a trabe queobstaculiza o espazo arquitectónico deixa de ser estrutura doedificio para ser subestrutura da obra. Sucede en traballos comoCaído (2019), presentado no Dobre Espazo do CGAC.

O obxecto convértese en trazo para debuxar o espazo, dividiloou fragmentalo. Así mesmo, entremedias do escultórico e opictórico, a cor aparece asociada á forma adoptando unposicionamento radical de celebración. Pódese ver no rigor formalda serie The Cotton Fabric Paintings, onde cor e soporte enfatizana calidade obxectual da propia pintura, na que atributos como oreflexo ditan a presenza do espectador e do contorno etransforman a superficie en campo de experiencia.

Malia o uso de formas xeométricas en trabes, rodas, cristais,portas ou ventás enfatízase a imperfección da súa forma polamarca do uso, o golpe, a oxidación, a rotura ou o desgaste. Neste

sentido, Cabrita Reis atopa nos obxectos vellos, usados, ahumildade do devir e a experiencia. Desta maneira rexeita aperfección técnica do minimalismo, sen descartar algúns dos seuspreceptos, para achegarse a modos máis orgánicos e imperfectos.Esta marca distintiva pode verse en obras como 70 Car Tires(2019), The Studio Windows #3 (2007), Door, Window and aHidden Brush (2014) ou Leaning Frames #2 (2014). O autorcontinúa a suscitar preguntas e a ofrecernos información cruzadaentre os límites da pintura, a escultura e a percepción do obxecto.

ESPAZO DE INTERVENCIÓNAínda que Cabrita nega a valorización da xeografía concreta ondese insire a obra, nos seus proxectos expositivos domina a capacidadede captar o peso do lugar, non en van a xeometría dunha porta ouun reflexo na superficie da obra ditan a presenza do espectador edo contorno, e transforman a superficie en campo de experiencia.Así pois, a aprehensión contextual é constante, non só en relacióncon estas continxencias puntuais senón tamén mediante aincorporación de elementos próximos ao contorno onde sedesenvolve o proxecto. É frecuente que a propia montaxe esteaaberta á creación de posibles obras, segundo a revelación implícitada acción construtiva do momento. Desta maneira, o traballo decampo paralelo á produción pode incorporar elementos locais que sesuman ao carácter e á condición do lugar, como apunta o artista, sen

Pedro Cabrita Reis: Caído, 2019 (work in progress). Fotografía: Juan Rodríguez

Folleto exposcio?n Cabrita Reis.qxd:Maquetación 1 13/11/19 15:18 Página 3

Page 4: CABRITA - CGACcgac.xunta.gal/Folleto_Cabrita_web.pdf · CABRITA.WORK(always)INPROGRESSun discurso secuencial que permite abordar os principais aspectos do traballo de Pedro Cabrita

para deixar constancia da pegada da súa representación. Estabusca dunha medida harmónica a escala humana está presente nasúa obra á maneira das columnas arquitectónicas con aparenciaminimalista, estática e monolítica. Os elementos tombados oudispostos no chan aluden metaforicamente á caída e, de novo,insírese a condición corporal, idea clásica profusamentereinterpretada desde a metroloxía medieval.

No que respecta aos obxectos incluídos nas obras, comoapuntamos, algúns fan parte da vida cotiá de Cabrita. A miúdoson elementos persoais —a camisa presente na obra White andRed (2014), a serie Havana Suite #55, na que incorpora láminasde protección de cedro das caixas de puros, ou as traxetas deinvitación de Invitation Cards #37 (2015), por exemplo—transformados en elementos activos e recuperados, rescatados damemoria para adquirir un sentido poético concreto e específico enfunción do receptor.

***

A obra de Pedro Cabrita Reis utiliza unha engrenaxe conceptualligada ás ideas filosóficas de transitoriedade, existencia e memoriapara reflexionar sobre o esencial desde a evidencia da finitude davida. Entende a vida como un traxecto, vencellado a un tempo e aunha continxencia. Esta idea contén a noción de mobilidade, deviaxe incesante, de facer e refacer, de construír biografía. O seu esempre un traballo en proceso que parte dunha posturamelancólica de autoconciencia acerca da posición do ser humanofronte á natureza.

Susana González

que necesariamente garden correlación coa cultura á que pertencen.Para o artista non existe diferenciación entre o espazo expositivo e otaller de traballo, así xorden espontaneamente obras como Ce n’estpas un M.M. (2019).

Cabrita escapa deliberadamente de procesos adscritos aoconcepto de instalación en canto escena prefabricada ficticiapara, pola contra, outorgarlle ás súas obras unha propiedade deunicidade que revele a concepción de conxunto. Nelas quedapatente o control do espazo arquitectónico e a súa eficacia radicanas diferentes relacións establecidas, entre as que se contan aproporción, a escala ou a tensión entre tempo e espazo.

TRANSCENDENCIA E AUTORREPRESENTACIÓNPedro Cabrita Reis rexistra cada unha das fases do proceso detraballo nos seus cadernos, bosquexos e escritos, ademais derealizar o arquivamento sistemático da súa produción. Estacondición revélanos aspectos característicos da personalidade doartista: metódica, ordenada, perseverante e tamén, por que nondicilo, arrogante e egocéntrica. Este labor debemos atribuílo aointerese en deixar un testemuño autobiográfico completo da súaprodución, un modo de transcender, desde a conciencia datemporalidade da natureza e da vida. Esta formulación ideolóxicaempata cun tema intrínseco á condición humana e á súaindividualidade, a melancolía.

A presenza autobiográfica é intrínseca á obra de calqueraartista. No caso de Cabrita, atopámola de maneira explícita nautilización dunha escala a semellanza da súa altura corporal (175cm) ou na marca implícita que, a través de diferentes obxectospersoais, deixa nalgúns traballos como rastro da súa presenza. Enobras como Yo, tres veces (2019), Cabrita utiliza esta medida

Pedro Cabrita Reis: Invitation Card series #18-20, 2017. Fotografía: João Ferrand

Folleto exposcio?n Cabrita Reis.qxd:Maquetación 1 13/11/19 15:18 Página 4

Page 5: CABRITA - CGACcgac.xunta.gal/Folleto_Cabrita_web.pdf · CABRITA.WORK(always)INPROGRESSun discurso secuencial que permite abordar os principais aspectos do traballo de Pedro Cabrita

CABRITA. WORK (always) IN PROGRESS plantea un discursosecuencial que permite abordar los principales aspectos del trabajode Pedro Cabrita Reis a través de series representativas comoCompounds, Favorite Places, True Gardens o Floresta en un arcotemporal que recorre tres décadas. La muestra se articula a través deuna treintena de obras que ocupan el vestíbulo y las plantas baja yprimera del CGAC, junto con intervenciones site-specific en el exteriordel edificio. Las piezas reunidos dan cuenta de su extensa producciónartística, que evidencia el potencial dialéctico de su trabajo, entrereferencias a principios constructivistas y procesuales, cuestionesformales minimalistas y el uso prominente del objeto preexistente. Elsentido de la obra de Cabrita, implícito en el título de la muestra, esel resultado de su particular mirada del mundo, en una permanentereflexión plástica y filosófica.

En la década de los ochenta, Cabrita desarrollará regularmenteuna pintura influenciada por el neoexpresionismo y la transvanguardiaitaliana, que compaginará con el dibujo, al que siempre ha estado, ysigue estando, vinculado. A modo de contextualización biográfica, ladécada comienza con la exposición 10 contemporâneos en laFundación de Serralves en Oporto, que presenta los trabajos de diezartistas protagonistas de la escena artística del cambio del momento(Gerardo Burmester, Pedro Cabrita Reis, Pedro Calapez, PedroCasqueiro, Rui Chafes, José Pedro Croft, Pedro Portugal, PedroProença, Rui Sanches y Julião Sarmento). En 1992 participa en laDocumenta IX de Kassel e inaugura una exposición antológica en elCAM de la Fundación Gulbenkian de Lisboa. Interviene asimismo enlas bienales de São Paulo y Venecia en 1994 y 1997respectivamente. Las obras de ese momento, una suerte de artefactosconstructivos con reminiscencias de formas arquitectónicas y referenciaal módulo, se caracterizan por su contundencia. Entre ellas, pormencionar alguna, podríamos destacar la obra de caráctermonumental Das mãos dos construtores I (1993), y otras, en las que sereduce la escala como en Casa dos murmúrios (1990), de enormepureza y formalismo constructivo.

LA NO ARQUITECTURAEl trabajo de Cabrita Reis denota la atracción constructiva a través dela utilización de múltiples materiales industriales y en desuso. A lolargo de su carrera, el empleo de elementos estructurales deconstrucción se restringe a un vocabulario de referencias progresivasa paredes, columnas, escaleras, pozos o casas, y a sus constituyentes:cristales, ladrillos, maderas, metales como el acero, el aluminio o elhierro, vigas, bombillas o barras fluorescentes. Cualquiera de estos

componentes es susceptible de ser utilizado como forma para lacreación, pero introduce además pequeños objetos realistas, comouna jarra, una escalera, una garrafa o una camisa, elementosnarrativos e imprevisibles que, en primera instancia, perturban lalectura del espectador y, después, obligan a reconstruirla.Inevitablemente el uso de materiales provenientes del ámbitoconstructivo y la referencia a habitáculos inducen a establecerrelaciones entre la arquitectura y el trabajo de Cabrita.

Cabrita se encuentra entre los artistas que tienen como punto encomún la reflexión acerca de la escultura a través del trabajo conmateriales y elementos asociados al ámbito arquitectónico. Sin embargo,su obra plantea una particular visión del elemento constructivo, desde laexploración de territorios metafísicos que se liberan de cualquier tipo dedependencia o subordinación política o social.

Cabrita utiliza un engranaje conceptual ligado a las ideasfilosóficas de transitoriedad, existencia y memoria, para reflexionarsobre lo esencial desde la evidencia de la finitud de la vida.

A lo largo de su trayectoria se ha valido de diferentes figurasarquetípicas: la casa, el pozo, la mesa, el árbol o la escalera, queactúan como símbolos icónicos de formas primordiales, comoconstrucciones ejemplares de reconocimiento. En otros trabajos,Cabrita reconstruye el espacio planteando interferencias en laarquitectura a través de elementos estructurales propios de la disciplina

CABRITAWORK (always) IN PROGRESS

Pedro Cabrita Reis: Favorite Places #3, 2004. Fotografía: Panayotis Voumvaks

Folleto exposcio?n Cabrita Reis.qxd:Maquetación 1 13/11/19 15:18 Página 5

Page 6: CABRITA - CGACcgac.xunta.gal/Folleto_Cabrita_web.pdf · CABRITA.WORK(always)INPROGRESSun discurso secuencial que permite abordar os principais aspectos do traballo de Pedro Cabrita

privilegia los valores estéticos de la estructura de la ventana, de la puertao la viga, con la consiguiente subversión de su funcionalidad.

CONSTRUCCIÓNLa práctica artística de Cabrita Reis no se adscribe a una disciplinaconcreta: escultura, pintura, fotografía o dibujo, ni a compartimentosestancos, Y existe un importante impulso pictórico en sus obrasescultóricas. En algunos casos tras la elección del objeto, el procesoconstructivo impone la destrucción para la construcción. El artistaactúa por medio de disecciones, cortes o ensamblajes pararecomponer y legitimar fragmentos de la sociedad que, sin embargo,mantienen su impronta y la inmediatez de lo cotidiano. En otros, elobjeto no es intervenido, se muestra como tal, se produce un ejerciciode descontextualización en virtud del cual pasa directamente a formarparte de la sala expositiva, a convertirse en escultura.

Los múltiples elementos de construcción contienen diferentes figurasgeométricas elementales, que conformarán la composición porsuperposición, yuxtaposición, repetición o acoplamiento. Cada unode ellos constituye la línea, el plano, el círculo, el cuadrado, elparalelepípedo o el cilindro que le permiten generar la obra en elcuadro tridimensional del espacio. La elección de los materiales y lanecesidad de sus formas es constante. Además de la cualidadindustrial de los tubos de luz, a Pedro Cabrita Reis le interesan sugestualidad y las posibilidades que estos le ofrecen para dibujar elespacio con su componente de línea recta blanca, sin olvidar la

como muros, pilares o columnas de ladrillo, construidas siempre entensión con el espacio.

OBJETOSEl uso del objeto existente se inicia con el dadaísmo, con sucuestionamiento de las bases del arte y su postura provocadora anti-artística. En los sesenta, el arte povera denuncia a través de sus obraslas consecuencias de la industrialización. Y en el neodadá el empleodel elemento preexistente será el resultado de la conciencia de unaépoca e instrumento de crítica estética y social. En todos estos casos,se repite el uso metodológico y, si cabe, el simbólico. El disentimientose sitúa en el plano ideológico.

En Cabrita se percibe la herencia de todas estas transformaciones,la eliminación de jerarquías en el uso de los fragmentos o la capacidadpara transformar lo inútil; el giro dialéctico se produce en lo que respectaa su acercamiento a los modos de producción y a la transformación queestos han experimentado en el contexto contemporáneo.

Estas nuevas formas de entender la producción, que nos sitúan enun marco temporal concreto, son para Cabrita principalmente, unvehículo para la transferencia de ideas, a partir de la conciencia delconocimiento del entorno y la necesidad vital de creación del artista.

En su obra Cabrita otorga preponderancia a las cualidades formalesde los materiales, al margen de otras consideraciones éticas o sociales.Los extrae del sistema de producción liberándolos de su potencialrelacional. Con ello provoca una interrupción en las formas de lectura Y

Pedro Cabrita Reis: The Studio Windows #3, 2007. Fotografía: PCRSTUDIO / João Ferro Martins

Folleto exposcio?n Cabrita Reis.qxd:Maquetación 1 13/11/19 15:18 Página 6

Page 7: CABRITA - CGACcgac.xunta.gal/Folleto_Cabrita_web.pdf · CABRITA.WORK(always)INPROGRESSun discurso secuencial que permite abordar os principais aspectos do traballo de Pedro Cabrita

por el contrario, otorgar a sus obras una propiedad de unicidad querevele la concepción de conjunto. En ellas queda patente el controldel espacio arquitectónico y su eficacia radica en las diferentesrelaciones establecidas, entre las que se cuentan la proporción, laescala o la tensión entre tiempo y espacio.

TRASCENDENCIA Y AUTORREPRESENTACIÓNPedro Cabrita Reis registra cada una de las fases del proceso detrabajo en sus cuadernos, bocetos y escritos, además de realizar elarchivo sistemático de su producción. Esta condición nos revelaaspectos característicos de la personalidad del artista: metódica,ordenada, perseverante y también, por qué no decirlo, arrogante yegocéntrica. Esta labor debemos atribuirla al interés en dejar untestimonio autobiográfico completo de su producción, un modo detranscender, desde la conciencia de la temporalidad de la naturalezay de la vida. Este planteamiento ideológico entronca con un temaintrínseco a la condición humana y a su individualidad, la melancolía.

La presencia autobiográfica es intrínseca a la obra de cualquierartista. En el caso de Cabrita, la encontramos de manera explícita enla utilización de una escala a semejanza de su altura corporal (175cm) o en la huella implícita que, a través de diferentes objetospersonales, deja en algunos trabajos como rastro de su presencia. Enobras como Yo, tres veces (2019), Cabrita utiliza la medida de supropio cuerpo para dejar constancia de la huella de surepresentación. Esta búsqueda de una medida armónica a escalahumana está presente en su obra a la manera de las columnasarquitectónicas con apariencia minimalista, estática y monolítica. Loselementos tumbados o dispuestos en el suelo aluden metafóricamentea la caída y, de nuevo, se inserta la condición corporal, idea clásicaprofusamente reinterpretada desde la metrología medieval.

En lo que respecta a los objetos incluidos en las obras, comoapuntamos, algunos forman parte de la vida cotidiana de Cabrita. Amenudo son elementos personales —la camisa presente en la obraWhite and Red (2014), la serie Havana Suite #55, en la queincorpora láminas de protección de cedro de las cajas de puros, o lastarjetas de invitación de Invitation Cards #37 (2015), por ejemplo—transformados en elementos activos y recuperados, rescatados de lamemoria para adquirir un sentido poético concreto y específico enfunción del receptor.

***

La obra de Pedro Cabrita Reis utiliza un engranaje conceptualligado a las ideas filosóficas de transitoriedad, existencia y memoriapara reflexionar sobre lo esencial desde la evidencia de la finitud dela vida. Entiende la vida como un trayecto, vinculado a un tiempo ya una contingencia. Esta idea contiene la noción de movilidad, deviaje incesante, de hacer y rehacer, de construir biografía. El suyoes siempre un trabajo en proceso que parte de una posturamelancólica de autoconciencia de la posición del hombre frente ala naturaleza.

Susana González

condición iluminadora de la barra fluorescente que irradia desde laoscuridad. La luz es un recurso pictórico que permite configurar ydibujar planos. De nuevo, su uso denota la evidencia física de lospropios materiales y la preponderancia de sus posibilidadesexpresivas dentro del espacio.

Esta premisa se repite en cada uno de los elementos utilizados. Loscables ondulantes, enredados o atados dibujan la sinuosidad de laslíneas negras que, como los grafismos de Cy Twombly, se presentandesordenadas e informes. Igualmente la viga que obstaculiza elespacio arquitectónico deja de ser estructura del edificio para sersubestructura de la obra, sucede en trabajos como Caído (2019),situado en el Doble Espacio del CGAC.

El objeto se convierte en trazo para dibujar el espacio, dividirlo ofragmentarlo. Así mismo, a caballo entre lo escultórico y lo pictórico,el color aparece asociado a la forma adoptando un posicionamientoradical de celebración. Se puede ver en la rigurosidad formal de laserie The Cotton Fabric Paintings, donde color y soporte enfatizan lacualidad objetual de la propia pintura, en la que atributos como elreflejo dictan la presencia del espectador y del entorno transformandola superficie en campo de experiencia.

A pesar del uso de formas geométricas en vigas, ruedas, cristales,puertas o ventanas se enfatiza la imperfección de su forma por lahuella del uso, el golpe, la oxidación, la rotura o el desgaste. En estesentido, Cabrita Reis encuentra en los objetos viejos, usados, lahumildad del devenir y la experiencia. De esta manera rehúsa a laperfección técnica del minimalismo, sin descartar algunos de suspreceptos, para acercarse a modos más orgánicos e imperfectos. Estaimpronta puede verse en obras como 70 Car Tires (2019), The StudioWindows #3 (2007), Door, Window and a Hidden Brush (2014) oLeaning Frames #2 (2014). El autor continúa planteando preguntas yofreciéndonos información cruzada entre los límites de la pintura, laescultura y la percepción del objeto.

ESPACIO DE INTERVENCIÓNAunque Cabrita niega la valorización de la geografía concreta dondese inserta la obra, en sus proyectos expositivos, domina la capacidadde captar el peso del lugar, no en vano la geometría de una puerta oun reflejo en la superficie de la obra dictan la presencia delespectador y del entorno, y transforman la superficie en campo deexperiencia. Así pues, la aprehensión contextual es constante, no soloen relación con estas contingencias puntuales sino también mediantela incorporación de elementos próximos al entorno donde sedesarrolla el proyecto. Es frecuente que el propio montaje esté abiertoa la creación de posibles obras, según la revelación implícita de laacción constructiva del momento. De esta manera, el trabajo decampo paralelo a la producción puede incorporar elementos localesque se suman al carácter y la condición del lugar, como apunta elartista, sin que necesariamente guarden correlación con la cultura a laque pertenecen. Para el artista no existe diferenciación entre elespacio expositivo y el taller de trabajo, así surgen espontáneamenteobras como Ce n’est pas un M.M. (2019).

Cabrita escapa deliberadamente de procesos adscritos alconcepto de instalación en cuanto escena prefabricada ficticia para,

Folleto exposcio?n Cabrita Reis.qxd:Maquetación 1 13/11/19 15:18 Página 7

Page 8: CABRITA - CGACcgac.xunta.gal/Folleto_Cabrita_web.pdf · CABRITA.WORK(always)INPROGRESSun discurso secuencial que permite abordar os principais aspectos do traballo de Pedro Cabrita

CABRITA. WORK (always) IN PROGRESS, a sequential discoursewhich allows the principal works of Pedro Cabrita Reis to beapproached through representative series, such as Compounds,Favorite Places, True Gardens and Floresta [Forest] in a temporalcurve covering three decades. The exhibition is organised throughsome thirty works which occupy the lobby and ground and firstfloors of the CGAC, along with site-specific interventions in theexterior and on the terrace of the building. The works assembledprovide an account of his extensive artistic production,demonstrating the dialectic potential of his oeuvre, amongreferences to constructivist and procedural principles, minimalisticformal issues and the prominent use of the pre-existing object. The

sense of Cabrita’s work, implicit in the title of the exhibition, is theresult of his particular world view, in an ongoing artistc andphilosophical reflection.

In the nineteen eighties, Cabrita would regularly producepaintings influenced by neo-expressionism and the ItalianTransavantgarde, which he would combine with drawing, to whichhe always has been, and still is, linked. To give a biographicalcontextualisation, the decade started with the exhibition 10contemporâneos in the Fundación de Serralves in Oporto, whichshowcased the works of artists at the forefront of the changing artscene of the time (Gerardo Burmester, Pedro Cabrita Reis, PedroCalapez, Pedro Casqueiro, Rui Chafes, José Pedro Croft, PedroPortugal, Pedro Proença, Rui Sanches and Julião Sarmento). In1992 he participated in Documenta IX in Kassel and heinaugurated an anthological exhibition in the CAM of theGulbenkian Founation in Lisbon He also intervened in the SãoPaulo and Venice Biennials, in 1994 and 1997, respectively. Theworks from this period, sorts of constructive artefacts reminisent ofarchitectural forms and with reference to the module, arecharacterised by their forcefulness. Among them, to name but afew, we could highlight the monumental work Das mãos dosconstructores I (1993), and others in which the scale is reduced,

CABRITAWORK (always) IN PROGRESS

Pedro Cabrita Reis: Babel, 2019 (work in progress). Fotografía: Juan Rodríguez

Folleto exposcio?n Cabrita Reis.qxd:Maquetación 1 13/11/19 15:18 Página 8

Page 9: CABRITA - CGACcgac.xunta.gal/Folleto_Cabrita_web.pdf · CABRITA.WORK(always)INPROGRESSun discurso secuencial que permite abordar os principais aspectos do traballo de Pedro Cabrita

as in Casa dos murmúrios (1990), of enormous purity andconstructive formalism.

NON-ARCHITECTUREHis work signifies constructive attraction through the use of multipleindustrial and disused materials. Throughout his career, the use ofstructural elements from construction has been restricted to avocabulary of progressive references to walls, columns, stairways,wells or houses, and to the constituents thereof: glass, bricks, wood,metals such as steel, aluminium and iron, beams, bulbs orfluorescent tubes. Any of these components is susceptible to beingused as a form for creation, but he also introduces small realisticobjects, such as a vase, a ladder, a decanter or a shirt:unpredictable narrative elements which, in the first instance, disturbthe reader or spectator, and then force them to reconstruct it.Inevitably, the use of materials from the setting of construction andthe reference to dwellings induces us to establish relations betweenarchitecture and Cabrita’s work.

Cabrita finds himself among artists whose common ground isthe reflection of sculpture through work with materials and elementsassociated with the architectural setting. Nonetheless, his workoffers a highly personal vision of the constructive element, from theexploration of metaphysical territories which are released from anytype of political or social dependency or subordination.

Cabrita employs a conceptual machinery linked to thephilosophical notions of transience, existence and memory,reflecting on the essential from the evidence of the finiteness of life.

Throughout his career, he has availed himself of differentarchetypal figures: the house, the well, the table, tree or thestairway, all of which act as iconic symbols of primordial shapes,as exemplary constructions of recognition. In other works,Cabrita reconstructs space by interfering in the architecturethrough structural elements characteristic of the discipline, suchas walls, pillars or brick columns, always constructed in tensionwith the space.

OBJECTThe use of the existing object started with Dadaism, with itsquestioning of the bases of art and its provocative anti-artisticposture. In the seventies, thought it works, Arte Povera denouncedthe consequences of industrialisation. And in Neo-Dada, the use ofthe pre-existing element would stem from the consciousness of anepoch and instrument of aesthetic and social criticism. In all thesecases, the methodological, and where possible, symbolic use isrepeated. Dissent is located in on the ideological plane.

In Cabrita, we can perceive the legacy of all thesetransformations, the elimination of hierarchies in the use offragments or the capacity to transform the useless; the dialecticabout-turn arises with regard to his approach to the ways ofproduction and transformation that these have undergone in thecontemporary setting.

For Cabrita, these new ways of understanding production,which place us in a specific temporal framework, are principally a

vehicle for the transference of ideas, on the basis of the awarenessof knowledge on the setting and the artist’s vital need for creation.

In his work, Cabrita gives precedence to the formal qualities ofmaterials, regardless of other ethical or social considerations. Heextracts them from the production system, releasing them from theirrelational potential. In doing so, he provokes a hiatus in the waysof reading, favouring the aesthetic values of the structure of thewindow, of the door or of the beam, with the concomitantsubversion of its functionality.

CONSTRUCTIONCabrita Reis’s artistic activity cannot be ascribed to a specificdiscipline, such as sculpture, painting, photography or drawing, norto sealed compartments, there being an important pictorial stimulusin his sculptural works. In some cases, after selecting the object, theconstructive process entails destruction in order to then construct. Tothis end, the artist acts through dissections, cuts or couplings torecompose and legitimise fragments of society which, nevertheless,maintain their imprint and the immediacy of the everyday. In others,the object is not acted on; it is shown just as it is, which results in anexercise of the contextualisation, going on to directly form part ofthe exhibition hall, to be transformed into sculpture.

The numerous construction elements contain differentelementary geometric figures, which will make up the compositionthrough overlaying, juxtaposition, repetition or coupling. Each oneof them constitutes the line, the plane, the circle, the square, theparallelepiped or the cylinder which enable him to generate thework in the three-dimensional framwork of the space. The selectionof materials and the need for their forms is constant. In addition tothe industrial quality of lighting tubes, Pedro Cabrita is interested ingestures and the possibilities they afford him in order to draw withtheir component of straight white line, without forgetting theilluminating nature of the fluorescent tube which irradiates from thedarkness. Light is a pictorical resource, wich allows the configuringan drawing of planes. Once again, the use thereof denotes thephysical evidence of material properties and the preponderance oftheir expressive possibilities within the space.

This premise is repeated in each of the elements used. Thecorrugated, tangled or bundled cables trace the sinuosity of theblack lines which, like the graphics of Cy Twombly, appeardisordered and shapeless. Similarly, the beam which obstructs thearchitectural space ceases to be a structure of the building tobecome a substructure of the work; this happens in works such asCaído (2019), displayed in the Double Space of the CGAC.

The object is transformed into a line in order to draw space,divide it or fragment it. Likewise, straddling both the sculpturaland the pictorial, colour appears associated to the form, adoptinga radical position of celebration. This can be seen in the formalrigour of the series, The Cotton Fabric Paintings, where colourand medium emphasise the objectual quality of the painting itself,wherein attributes such as the reflection dictate the presence of thespectator and of the setting, transforming the surface into a fieldof experience.

Folleto exposcio?n Cabrita Reis.qxd:Maquetación 1 13/11/19 15:18 Página 9

Page 10: CABRITA - CGACcgac.xunta.gal/Folleto_Cabrita_web.pdf · CABRITA.WORK(always)INPROGRESSun discurso secuencial que permite abordar os principais aspectos do traballo de Pedro Cabrita

Despite the use of geometric forms in beams, wheels, crystals,doors or windows, the imperfection of their form is underscored bythe imprints of use, blows, rust, breakage or wear and tear. In thisregard, in old, used objects Cabrita Reis finds the humility ofbecoming and experience. Thus he shuns the technical perfectionof minimalism, without excluding some of its precepts, in order toapproach more organic and imperfect modes. This imprint isevident in works such as 70 Car Tires (2019), The Studio Windows#3 (2007), Door, Window and a Hidden Brush (2014) andLeaning Frames #2 (2014). The author continues to pose questionsand offer us overlapping information between the limits of painting,sculpture and the perception of the object.

INTERVENTION SPACEEven though Cabrita denies the appraisal of the specificgeography in which the work is inserted, predominant in hisexhibition projects is the capacity to capture the weight of theplace, and it is not surprising that the geometry of a door or areflection on the surface of the work dictate the presence of thespectator and the setting, transforming the surface into a field ofexperience. Hence, the contextual apprehension is constant, notonly with regard to these specific contingencies, but also throughthe incorporation of elements close to the setting in which theproject is developed. The installation itself is frequently open to thecreation of possible works, depending on the implicit revelation of

the constructive action at that moment. Accordingly, the fieldworkparallel to the production may incorporate local elements whichare incorporated into the character and condition of the place, asthe artist points out, without them necessarily having anycorrelation with the culture to which they belong. For the artist,there is no differentiation between the exhibition space and theworkshop, hence the spontaneous appearance of work such as Cen’est pas un M.M. (2019).

Cabrita deliberately avoids processes ascribed to the conceptof installation in terms of a fictitious prefabricated scene in order to,on the contrary, endow his works with a property of uniquenesswhich reveals the overall conception. Patent therein is the control ofthe architectonic space and the efficacy thereof lies in the differentrelationships that are established, among which we find proportion,scale and tension between time and space.

TRANSENDENCE AND SELF-REPRESENTATIONPedro Cabrita Reis records each of the phases of the workprocesses in his notebooks, sketches and writings, in addition tokeeping a systematic archive of his production. This conditionreveals characteristic aspects of the artist’s personality: methodical,ordered, persistent, and also, why not say it, arrogant andegocentric. We must attribute this labour to his interest inbequathing a comprehensive autobiographical testimony of hisproduction, a way of transcending, from consciousness of the

Pedro Cabrita Reis: Retábulo, 2019 (work in progress). Fotografía: Juan Rodríguez

Folleto exposcio?n Cabrita Reis.qxd:Maquetación 1 13/11/19 15:19 Página 10

Page 11: CABRITA - CGACcgac.xunta.gal/Folleto_Cabrita_web.pdf · CABRITA.WORK(always)INPROGRESSun discurso secuencial que permite abordar os principais aspectos do traballo de Pedro Cabrita

temporality of nature and of life. This ideological approachintersects with a theme that is intrinsic to the human condition andits individuality: melancholy.

Autobiographical presence is intrinsic in the work of any artist.In the case of Cabrita, we find it explicitly in the use of a scale inline with his body height (175 cm) or in the implicit imprint heleaves, by means different personal objects, in some works as atrace of his presence. In works such as Yo, tres veces (2019),Cabrita employs this measurement to leave a record of the imprintof his representation. This search for a harmonious measurementon a human scale is present in his work in the manner ofarchitectural columns with a minimalist, static and monolithicappearance. The elements, lying or strewn on the floor, alludemetaphorically to the fall and, once again, the corporealcondition, the classic idea profusely reinterpreted from mediaevalmetrology, is inserted.

With respect to the objects included in the works, as we havepointed out, some form part of Cabrita’s everyday life. Often these

are personal items as in the shirt appearing in the work White andRed (2014), the Havana Suite #55 series, where he incorporatescedarwood protective sheets from cigar boxes, or the invitattioncards from Invitation Cards #37 (2015). The work was an exerciseof codification and reactivation, but above all it entailed a personalaction of memory and self representation.

***

The work of Pedro Cabrita Reis employs conceptual machinery linkedto the philosophical notions of transience, existence and memory, inorder to reflect on the essential from the evidence of the finiteness oflife. He understands life as a journey, linked to time and to acontingency. This idea contains the notion of mobility, of incessanttravel, of doing and redoing, of constructing a biography. His work isalways in progress and it stems from a melancholic stance of self-awareness on man’s position towards nature.

Susana González

Pedro Cabrita Reis: Havana Suite #16-18, 2013. Photograph: João Ferrand

Folleto exposcio?n Cabrita Reis.qxd:Maquetación 1 13/11/19 15:19 Página 11

Page 12: CABRITA - CGACcgac.xunta.gal/Folleto_Cabrita_web.pdf · CABRITA.WORK(always)INPROGRESSun discurso secuencial que permite abordar os principais aspectos do traballo de Pedro Cabrita

D.L.:

C 2

154-

2019

XUNTA DE GALICIAPresidente da Xunta de GaliciaAlberto Núñez Feijóo

Conselleiro de Cultura e TurismoRomán Rodríguez González

Secretario xeral técnicoManuel Vila López

Director xeral de Políticas CulturaisAnxo M. Lorenzo Suárez

CENTRO GALEGO DE ARTE CONTEMPORÁNEADirector Santiago Olmo

XerenteMarina Álvarez Moreira

EXPOSICIÓNComisariadoSusana González, Santiago Olmo

CoordinaciónCruz Provecho

RexistroLourdes P. Seoane

TraduciónsJesús Riveiro, David M. Smith

MontaxeCarlos Fernández, David Garabal (CGAC)

DeseñoCecilia Labella

CENTRO GALEGO DE ARTE CONTEMPORÁNEARamón del Valle Inclán 215703 Santiago de [email protected] / www.cgac.xunta.galaberto de martes a domingo de 11 a 20 h [luns pechado]

Folleto exposcio?n Cabrita Reis.qxd:Maquetación 1 13/11/19 15:19 Página 12