book krookook005
DESCRIPTION
aehraegdzgdfbnfcbbTRANSCRIPT
ค ำน ำ
หนงสอเลมนใชประกอบการเรยนเรองเคมอนทรย สารชวโมเลกล และอตสาหกรรมปโตรเลยม โดยครกก
ส าหรบนกเรยน ม. 5 ซงถอเปนบทเรยนส าคญส าหรบมธยมปลายทใชออกขอสอบมาก มเนอหา แบบฝกหด
และโจทยครอบคลมทกจดส าคญทนยมออกขอสอบ โดยแบงเปน 2 สวนคอ สวนแรก (รอยละ 80) ส าหรบ
เรยนในหอง ฝกท าโจทยและแบบทดสอบในหองเรยนไปพรอมกบคร และสวนท 2 เปนสวนทนกเรยนตอง
ฝกท าดวยตนเองเปนการบาน (สวนนจะงายกวาสวนแรกเลกนอย)
นกเรยนสามารถใชหนงสอเลมนเรยนกบครกก ผานเวบไซต www.krookook.com ไดตงแตเดอนกรกฎาคม
พ.ศ. 2554 เปนตนไป อยางไรกตาม หากมขอผดพลาดประการใดในหนงสอเลมน ผเขยนตองขออภยเปน
อยางสง และหากมขอสงสยในเรองใดๆ สามารถสอบถามจากครไดโดยตรง สดทายนกขอใหนกเรยนใช
ประโยชนจากหนงสอเลมนใหเกดประโยชนสงสด
ครกก
สารบญ
สารประกอบไฮโดรคารบอน และ หมฟงกชน ............................................................................. 1
ปฏกรยาของหมฟงกชน ............................................................................................................. 9
แบบทดสอบสารประกอบไฮโดรคารบอนและหมฟงกชน .......................................................... 17
เทคนคการค านวณมวลโมเลกลสารอนทรย ................................................................................ 29
ตวอยางขอสอบเคมอนทรย ........................................................................................................ 30
คารโบไฮเดรตและน าตาล ........................................................................................................... 39
กรดอะมโนและโปรตน ............................................................................................................... 42
ไขมนและน ามน ......................................................................................................................... 49
สารซกลาง .................................................................................................................................. 54
โจทยการบานเรองสารชวโมเลกล ............................................................................................... 56
ตวอยางขอสอบสารชวโมเลกล ................................................................................................... 66
อตสาหกรรมปโตรเลยม ............................................................................................................. 84
สญลกษณ ตวยอ การเลอกใชและคณสมบตเบองตนของพลาสตกแตละประเภท ...................... 95
โจทยการบานเรองอตสาหกรรมปโตรเลยม................................................................................. 99
เฉลยโจทยการบาน .................................................................................................................... 113
เคมอนทรย | 1
สไลดประกอบการเรยนเคมอนทรย
2 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
เคมอนทรย | 3
4 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
เคมอนทรย | 5
6 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
เคมอนทรย | 7
8 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
เคมอนทรย | 9
10 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
ปฏกรยาของหมฟงกชนตางๆ
1. ปฏกรยาของแอลเคน
ปฏกรยาแทนทดวย
ฮาโลเจน (ในทมแสง)
pentane + Cl2
C4H10 + Br2
cyclohexane + Br2
2. ปฏกรยาการเตมของแอลคนและแอลไคน (addition)
Hydrogenation
C4H8 + H2
1,3-hexadiene + 2H2
C4H6 + 2H2
3-hexyne + 2H2
Hydration
C5H10 + H2O
Cyclohexene + H2O
เคมอนทรย | 11
Halogenation
(ในทมด)
CH3CH2CH=CHCH(CH3)2 + Cl2
4-methyl-2-pentene + Br2
CH3CH2C≡CCH(CH3)2 + 2Cl2
3-methyl-1-pentyne + 2Br2
Addition with hydroacid
2,5-dimethyl-3-hexene + HBr
(CH3)2C=CHCH2CH3 +HCl
3. ปฏกรยาออกซเดชนของแอลคน
Oxidation with KMnO4
3CH3CH2CH=CHCH(CH3)2 + 2KMnO4 + 4H2O
3cyclohexene + 2KMnO4 + 4H2O
12 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
4. ปฏกรยาออกซเดชนของแอลไคน
Oxidation with KMnO4
CH3CH2C≡CCH(CH3)2 + 2KMnO4 + 2H2O
3(1-hexyne) + 8KMnO4 + 4H2O
3-hexyne + 2KMnO4 + 2H2O
3-methyl-1-pentyne + KMnO4 + H2O
5. ปฏกรยาของสารอะโรแมตก
ปฏกรยาการแทนท
C6H6 + Cl2
C6H4(CH3)2 + Br2
ปฏกรยาการเตม
ไฮโดรเจน
C6H6 + 2H2
C6H4(CH3)2 + H2
เคมอนทรย | 13
6. ปฏกรยาแทนทของแอลกอฮอลและกรดอนทรย
ปฏกรยาการแทนท
ดวย Na กบ alcohol
2C4H9OH + 2Na
CH3CH(OH)CH2CH(OH)CH3 + 2Na
ปฏกรยาการแทนท
ดวย Na กบ carboxylic
Acetic acid + Na
Butanoic acid + Na
7. ปฏกรยาสะเทนของกรดอนทรย
ปฏกรยาสะเทนกบ
NaHCO3
Propanoic acid + NaHCO3
Salicilic acid + NaHCO3
8. ปฏกรยาสงเคราะหเอสเทอร
Esterrification
C2H5OH + C3H7COOH
CH3CH2CH(OH)CH3 + CH3CH2COOH
methanol + salicilic acid
14 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
9. ปฏกรยาไฮโดรลซสของเอสเทอร
Hydrolysis (ในกรด)
CH3CH2COOCH(CH3)2 + H2O
methylbenzoate + H2O
CH3CH2OOC C6H5 + H2O
Saponification (ในเบส)
CH3COOCH2CH(CH3)2 + NaOH
C6H5OOCC6H5 + KOH
10. ปฏกรยาของแอลดไฮดกบเบเนดกต (CuSO4 /Na2CO3 สารละลายสฟาใส)
ครงปฏกรยาออกซเดชน R-CHO + 3OH- R-COO
- + 2H2O + 2e
-
ครงปฏกรยารดกชน 2Cu2+
+ 2OH- + 2e
- Cu2O + H2O
ปฏกรยารวม (redox) R-CHO + 2Cu2+
+ 5OH- R-COO
- + Cu2O + 3H2O
ปฏกรยาการตกตะกอน
Cu2O
CH3CH2CH2CHO + Cu2+
+ OH-
4-methylpentanal + Cu2+
+ OH-
1-hydroxy-2-butanone + Cu2+
+ OH-
เคมอนทรย | 15
11. ปฏกรยาของเอมน
ปฏกรยาสะเทน
CH3CH2NH2 + HBr
HCl + butanamine
N-methylethanamine + HBr
12. ปฏกรยาสงเคราะหเอไมด
Synthesis of amide
C4H9COOH + CH3CH2NH2
Pentanoic acid + butanamine
Cyclohexanoic acid + N-methylethanamine
13. ปฏกรยาไฮโดรลซสของเอไมด
Hydrolysis (ในกรด)
(CH3)2CHCONHCH2CH3 + H2O
N-methylpentanamide + H2O
Butanamide + H2O
16 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
Hydrolysis (ในเบส)
(CH3)2CHCONHCH2CH3 + NaOH
N-methylpentanamide + NaOH
Butanamide + KOH
เคมอนทรย | 17
แบบทดสอบท 1 สารประกอบไฮโดรคารบอน
ขอ 1 น า 3,5-diethyl-3,5-dimethyl heptane มาเกดปฏกรยาการแทนทเพยงต าแหนงเดยว จะเกดสาร
ผลตภณฑไดกแบบ
1) 3 2) 4 3) 5 4) 6
ขอ 2 สารในขอใดเมอถกแทนทดวยโบรมนเพยง 1 ต าแหนงแลวจะใหผลตภญฑทหลากหลายทสด
1) 3,4-dimethyl hexane 2) 3-methyl hexane
3) 3-ethyl pentane 4) 2-methyl-3-ethyl pentane
ขอ 3 แอลเคนชนดหนง เมอเกดปฏกรยาแทนทดวยโบรมนอตราสวน 1 ตอ 1 โดยโมลแลวไดสารผลตภณฑคอ
2-bromo-3-ethyl-4-methyl pentane ขอใดคอชอของสารตงตนทถกตองตามระบบ IUPAC
1) 3-ethyl-4-methyl pentane 2) 3-ethyl-2-methyl pentane
3) 3-isopropyl pentane 4) 3-ethyl-4-methyl cotane
ขอ 4 เมอน า 3,4-diethyl-3,4-dimethyl hexane จ านวน 1 โมลมาท าปฏกรยากบโบรมน 1 โมลในทมแสงสวาง
ผลตภณฑในขอใดไมสามารถเกดขนได
1) 3-bromo-3,4-diethyl-3,4-dimethylhexane 2) 2-bromo-3,4-diethyl-3,4-dimethylhexane
3) 1-bromo-3,4-diethyl-3,4-dimethylhexane 4) 1-bromo-3-methyl-2,2,3-triethylpentane
ขอ 5 ขอใดกลาวถงไอโซเมอรของสารไฮโดรคารบอนไดถกตอง
1) แอลเคนสตร C5H12 และแอลไคนสตร C5H8 มจ านวนไอโซเมอรเทากน
2) สารไฮโดรคารบอนจะเรมเกดไอโซเมอรเมอมจ านวนคารบอน 3 อะตอม
3) ไฮโดรคารบอนทม C 6 อะตอม จ านวนไอโซเมอรของ แอลคน > แอลเคน > แอลไคน
4) C5H10 มไอโซเมอรทเปนแอลคนมากกวาไอโซเมอรทเปนไซโคลแอลเคน
ขอ 6 ก าหนดสารตอไปนซงมจ านวนคารบอนเทากน สาร A คอ 3-methylhexane และสาร B คอ 2-heptene
ขอใดกลาวถกตอง
1) สาร A มจดเดอดสงกวาสาร B เนองจากมมวลโมเลกลมากกวา
2) สาร A มจดเดอดสงกวาสาร B เพราะเปนสารแอลเคนซงมจดเดอดสงกวาแอลคน เมอคารบอนเทากน
3) สาร A มจดเดอดต ากวาสาร B เพราะมโครงสรางแบบกง
4) สาร A มจดเดอดต ากวาสาร B เนองจากสาร A มความหนาแนนมากกวาสาร B
18 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
แบบทดสอบท 2 ปฏกรยาของสารอนทรย
จงเขยนโครงสรางแบบเสนของสาร (A) (B) หรอ (C) ในแตละขอตอไปน
ขอ 1 (A) + H2 C6H12 จากนน C6H12 + (B) light (C) + HCl
ขอ 2 C6H6 + Cl2 (A) ม FeCl3 เปนตวเรง
ขอ 3 3(A) + 2KMnO4 + 4H2O 3(B) + 2KOH + 2MnO2 สาร A = 3-ethylcyclohexene
ขอ 4 Benzoic + NaHCO3 (A) + H2O + (B)
ขอ 5 (A) + 2KMnO4(aq) + 2H2O CH3CH2CH2COOH + CH3COOH + 2MnO2 + 2KOH
ขอ 6 Salicilic + NaHCO3 (A) + (B) + CO2 จากนน 2(A) + 2Na 2(C) + H2
ขอ 7 3CH3CH(CH3)CH=CHCH2CH(CH3)2 + 2KMnO4 + 4H2O 3(A) + 2KOH + 2(B)
จากนน (A) + 2Na (C) + H2
ขอ 8 (A) + CH3COOH phenylacetate + H2O มกรดเปนตวเรงปฏกรยา
ขอ 9 Pentanol + formic acid (A) + H2O มกรดเปนตวเรงปฏกรยา
(A) + NaOH (B) + pentanol
จากนน (B) + H2SO4 formic + (C)
ขอ 10 HOOCCH2CH2CH2COOH + 2methanol (A) + 2H2O
จากนน (A) + 2NaOH (B) + 2methanol
เคมอนทรย | 19
แบบทดสอบท 3 วเคราะหหมฟงกชน
1. จงเตมตารางใหสมบรณและเสนอแนะวธการวเคราะหเพอแยกสารแตละคออกจากกน
1.1)
วธการทดสอบ Hexene Cyclohexane
การฟอกส KMnO4
เขมาจากการเผา
1.2)
วธการทดสอบ 1-hexene 3-hexene
การฟอกส Br2/CCl4 ในทมด
วดจดเดอด
1.3)
วธการทดสอบ 2,4-octadiene octyne
เผาดเขมา
การฟอกส Br2/CCl4 ในทมด
1.4)
วธการทดสอบ 2,4-dimethylpentane n-heptane
การฟอกส Br2/CCl4 ในทสวาง
จ านวนไอโซเมอรจากการแทนท
1.5)
วธการทดสอบ 3-hexyne 1-hexyne
1.6)
วธการทดสอบ Cyclohexene hexyne
เขมาจากการเผา
20 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
1.7)
วธการทดสอบ Benzene 1,3-cyclohexadiene
การฟอกส Br2/CCl4 ในทมด
การฟอกส KMnO4
1.8)
วธการทดสอบ Benzoic Toluene
วดจดเดอด
1.9)
วธการทดสอบ Phenol Benzoic
ปฏกรยากบ Na
กระดาษลตมส
1.10)
วธการทดสอบ Acetic acid Propanol
ปฏกรยากบ Na
1.11)
วธการทดสอบ Butanal 1-hydroxy-2-butanone
ปฏกรยากบ Na
สารละลาย benedict
วดจดเดอด
1.12)
วธการทดสอบ Butanamine Butanamide
วดจดเดอด
ท าปฏกรยากบกรด
เคมอนทรย | 21
แบบทดสอบท 4 เตมสมการปฏกรยาเคมอนทรยพนฐาน
จงเตมสารทเกยวของ หรอสภาวะ หรอสตรโครงสรางแบบเสนและมมของสารอนทรยลงในกรอบสเหลยม
ชอปฏกรยา
1. C3H8 + Cl2 + HCl .........................................
2. + Br2 C4H7Br + HBr .........................................
3. + HBr .........................................
4. C6H6 + H2 C6H8 .........................................
5. C6H6 + Br2 + HBr .........................................
6. + 2Cl2 + HCl .........................................
7. + Br2 + HBr .........................................
8. + H2 C5H10 .........................................
9. + C6H10Cl2 .........................................
10. + H2O หรอ .........................................
11. C6H12 + .........................................
12. หรอ + HBr .........................................
13. C6H5C2H5 + 3Cl2 + 3HCl .........................................
14. C6H10 + H2 C6H12 , C6H12 + Br2 + HBr .........................................
15. C6H4(CH3)2 + 2H2 .........................................
FeBr3
Cl
Cl
Cl
Cl
Br
FeCl3
มด Pt แสง
Ni, 200OC
25 atm
22 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
แบบทดสอบท 5 เตมสมการปฏกรยาเคมอนทรยพนฐาน
จงเตม สารทเกยวของ หรอสภาวะ หรอสตรโครงสรางแบบเสนและมม ของสารอนทรยลงในกรอบสเหลยม
ชอปฏกรยา
1. + 2KMnO4 + 4H2O +MnO2 + 2 .........................................
2. C3H5OH + Na + H2 .........................................
3. 3 + 8KMnO4 + 4H2O + 3CO2 + 8MnO2+ 8KOH .........................................
4. + NaHCO3 CO2 + + CH3COO-Na+ .........................................
5. + H2O + C2H5COOH .........................................
6. HCOOH + + H2O .........................................
7. + NaOH C6H5OH + C6H5COONa .........................................
8. CH3CH2NH2 + HCl .........................................
9. + 2KMnO4 + 2H2O 2C2H5COOH + 2MnO2 + 2KOH ........................................
10. C3H6O2 + H2O + C2H5OH .........................................
11. 3HC≡CCH2CH2OH + + 8KMnO4 + 4H2O A + 3CO2 + 8MnO2+ 8KOH .........................................
2 + H2O .........................................
12. CH3CH2COOH + CH3NH2 + H2O .........................................
H+
O
OO
O
H+
OHOH
สาร A H+
เคมอนทรย | 23
แบบทดสอบท 6 วเคราะหหมฟงกชนและการเกดปฏกรยา
ใหนกเรยนตอบค าถาม หลงจากวเคราะหปฏกรยาในแตละขอ
1) A + B เอสเทอร + H2O
A + NaHCO3 C + H2O + CO2
2B + 2D 2E + H2
ก. สาร A และสาร B มหมฟงกชนใด
ข. สาร C เปนเกลอประเภทใด
ค. สาร D คอสารใด
ง. สาร E เปนสารเกลอประเภทใด
จ. ถาสาร A และ B มจ านวนคารบอนเทากบ 2 จง
หามวลโมเลกลของสาร A, B และเอสเทอรท
เกดขน
2) W + X ethylmethnoate + H2O
2W + 2Na 2Y + H2
X + NaHCO3 Z + H2O + CO2
ก. จงเขยนชอและเขยนสตรโครงสรางแบบยอของ
สาร W, X, Y และ Z
ข. จงเรยกชอสามญของสาร X
ค. จงหามวลโมเลกลชองสาร W และ X
ง. จงเปรยบเทยบจดเดอดของ W และ X
จ. จงเปรยบเทยบความดนไอของ W และ X
3) A + H2O B + C
2B + 2Na 2CH3CH2CH2O-Na
+ + H2
C + NaHCO3 D + H2O + E(g)
ก. จงเขยนชอปฏกรยาในสมการแรก
ข. กาซ E คอกาซใด
ค. ถาสาร A มมวลโมเลกลเทากบ 102 เขยนชอ
และสตรโครงสรางแบบยอของสาร A, C และ D
ง. แรงระหวางโมเลกลของสาร A B และ C เปน
แบบใด
จ. จงเปรยบเทยบความดนไอของสาร B และ C
24 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
4) A + NaOH B + C
B + HCl CH3CH2COOH + D
C + formic acid butylformate + H2O
ก. จงเขยนชอปฏกรยาในสมการแรก
ข. จงเขยนชอและสตรโครงสรางแบบยอของสาร
B และ C
ค. สาร D คอเกลอชนดใด
ง. จงหามวลโมเลกลของสาร A และ B
จ. จงเปรยบเทยบความดนไอของสาร B และ C
5) P + H2O Q + R
2Q + 2Na 2CH3CH2COO-Na
+ + H2
R + acetic acid S + H2O
2R + 2K 2T + H2
ก. จงเขยนชอปฏกรยาในสมการท 1, 2 และ 3
ข. ถาสาร S มมวลโมเลกลเทากบ 102 เขยนชอ
และสตรโครงสรางแบบยอของสาร P, R และ S
ค. จงอานเชอของเกลอ T
ง. จงเปรยบเทยบจดเดอดของสาร P และ S
6) hexane F + H2
F + H2O 1-hexanol
3F + 2KMnO4 + 4H2O 3G + 2KOH + 2MnO2
ก. จงเขยนชอปฏกรยาในแตละสมการ
ข. จงเขยนชอและสตรโครงสรางแบบยอของสาร F
ค. จงเขยนสตรโครงสรางแบบเสนของสาร G
ง. ในสมการท 3 สารใดคอตะกอน
เคมอนทรย | 25
7) A + H2O 2-pentanol
A + Br2 B
3A + 2KMnO4 + 4H2O
3C + 2KOH + 2D(s)
ก. จงเขยนชอปฏกรยาในแตละสมการ
ข. จงเขยนชอและสตรโครงสรางแบบยอของสาร
A และ B
ค. สาร A มกไอโซเมอรทยงใหผลตภณฑเปน
2-pentanol
ง. ตะกอน D คอสารใด มสอะไร
จ. จงเขยนสมการเมอสาร C เกดปฏกรยากบ Na
8) W CH3CH2CH=CHCH(CH3)2 + H2
CH3CH2CH=CHCH(CH3)2 + Cl2 X
3 CH3CH2CH=CHCH(CH3)2 + 2KMnO4 + 4H2O
3 Y + 2KOH + 2 Z(s)
ก. จงเขยนชอปฏกรยาในแตละสมการ
ข. จงอานชอและเขยนสตรโครงสรางแบบเสนของ
W และ Y
ค. ตะกอน Z คอสารใด มสอะไร
ง. จงเขยนสมการเมอสาร Y เกดปฏกรยากบ Na
9) 2-hexyne + 2KMnO4(aq) + 2H2O
A + B + 2MnO2 + 2KOH
A + NaHCO3
CH3COO-Na
+ + H2O + CO2
2B + 2Na 2C + H2
ก. จงเขยนชอปฏกรยาในสมการแรก
ข. จงเขยนชอและสตรโครงสรางแบบยอของสาร
A และ B
ค. สารทมสตรโมเลกลเหมอนสาร B มกไอโซเมอร
ทเปนกรดอนทรย
ง. จงอานชอของสาร C
จ. จงเขยนสมการเมอสาร C เกดปฏกรยากบ
methanol และอานชอผลตภณฑทเปน
สารอนทรย
26 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
10) 3P + 8KMnO4(aq) + 4H2O
3Q + 3CO2 + 8MnO2 + 8H2O
Q + butanol R + H2O
R + NaOH S + T
ก. จงเขยนชอปฏกรยาในแตละสมการ
ข. จงเขยนชอและสตรโครงสรางแบบยอของสาร
P และ Q
ค. ถาสาร T ไมเปลยนสกระดาษลตมส จง
เปรยบเทยบความดนไอของสาร S และ T
ง. ถาสาร R มมวลโมเลกลเทากบ 130 เขยนชอ
และสตรโครงสรางแบบยอของสาร R และ S
11) C6H6 + 2H2 A
มโลหะ Ni เปนตวเรง
3A + 2KMnO4 + 4H2O
3B + 2KOH + 2MnO2
ก. จงเขยนชอปฏกรยาในแตละสมการ
ข. จงเขยนสตรโครงสรางแบบเสนของสาร A
ค. จงเขยนสตรโครงสรางแบบเสนของสาร B
12) C6H6 + Cl2 P ม FeCl3 เปนตวเรง
P + Cl2 Q ม FeCl3 เปนตวเรง
ก. จงเขยนชอปฏกรยาในแตละสมการ
ข. จงเขยนสตรโครงสรางแบบเสนของสาร
P และ Q
ค. จงเขยนสตรโครงสรางแบบเสนแสดง isomer
ของ Q
เคมอนทรย | 27
13) C6H6 + 2H2 X
200OC 15 atm มโลหะ Ni เปนตวเรง
3A + 2KMnO4 + 4H2O
3Y + 2KOH + 2MnO2
Y + 2Na Z + 2H2
ก. จงเขยนชอปฏกรยาในแตละสมการ
ข. จงเขยนสตรโครงสรางแบบเสนของสาร X
ค. จงเขยนสตรโครงสรางแบบเสนของสาร Y
ง. จงเขยนสตรโครงสรางแบบเสนของสาร Z
14) propanoic + A N-butylpropanamide
A + acetic B + H2O
ก. หมฟงกชนของสาร A คอหมใด
ข. จงเขยนชอและสตรโครงสรางแบบยอของสาร A
ค. จงเขยนชอและสตรโครงสรางแบบยอของสาร B
15) P + H2O Q + R
R + NaHCO3 S + H2O + CO2
R + T ethylacetate + H2O
ก. จงเขยนชอปฏกรยาในแตละสมการ
ข. จงเขยนชอและสตรโครงสรางแบบยอของสาร
T และ R
ค. จงเขยนชอและสตรโครงสรางแบบยอของ
เกลอ S
ง. ถา Q มมวลโมเลกลนอยกวา R อย 1 จงเขยนชอ
และสตรโครงสรางแบบยอของสาร P
28 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
16) W + NaOH X + Y
สาร Y เปลยนสกระดาษลตมสจากแดงเปนน าเงน
X + HCl Z + E
Z + F propylethanoate + H2O
ก. จงเขยนชอและสตรโครงสรางแบบยอของสาร F
ข. จงเขยนชอชองเกลอ E
ค. ถาสาร Z มมวลโมเลกลมากกวา Y อย 1
จงเขยนชอและสตรโครงสรางแบบยอของสาร
Y และ W
ง. จงเรยงล าดบความดนไอของสาร F Y และ Z
17) A + H2O B + C
สาร B เปลยนสกระดาษลตมสจากแดงเปนน าเงน
2D + 2Na sodiumpentanoate + H2
ก. ถาสาร A และ D มจ านวนคารบอนเทากน
จงเขยนชอและสตรโครงสรางแบบยอของสาร
A และ D
ข. ถาสาร B และ C มมวลโมเลกลเทากน จงเขยน
ชอและสตรโครงสรางแบบยอของสาร B และ C
ค. จงเรยงล าดบความดนไอของสาร A และ D
ง. จงเรยงล าดบจดเดอดของสาร B และ C
เคมอนทรย | 29
เทคนคการจ ามวลโมเลกลสารอนทรย
จ านวน C C
nH
2n+2O C
nH
2nO
2 C
nH
2nO C
nH
2n+3NO C
nH
2n+1NO
alcohol/ether carboxylic/ester aldehyde/ketone amine amide
1
2 60 carboxylic - 1
3 60 alcohol - 2 alcohol - 1
4
5
*จ าเฉพาะ alcohol C3 และ carboxylic C2
Mw ±14 ตอ 1C
ถามพนธะค จะลดจ านวน H ลง 2 อะตอม ตอ 1 พนธะ
ถามพนธะสาม จะลดจ านวน H ลง 4 อะตอม ตอ 1 พนธะ
ถาเปนวงปด จะลดจ านวน H ลง 2 อะตอม ตอ 1 วง
ตวอยาง การใชเทคนคนชวยคดในโจทยขอสอบ
1) สารประกอบเอสเตอรทเกดจาก pentanoic acid กบ ethanol มมวลโมเลกลเทาใด
วธคด เอสเตอร ม C 7 อะตอม เราจ า C3 = 60
Mw = 60 + 4(14) = 116
2) สาร A เปนสารกลมเอมน มมวลโมเลกลนอยกวา propanoic acid อย 1 สาร A มโครงสรางทเปนไปไดก
แบบ
วธคด carboxylic C3 ม Mw = 60+14 = 74
ดงนน สาร A ม Mw = 73 นนคอ C4 ซงม 8 isomer
Primary Secondary Tertiary
โจทยขอน ตองเสยเวลาเขยน isomer จงไมควรไปเสยเวลาหาจ านวน C ของเอมนจากการ
นบสมและบวกมวลอะตอม
NH2
NH2
NH2
NH2
NH
NH
NH
NH
30 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
ตวอยางขอสอบ เคมอนทรย
ขอสอบอตนย 5 ขอ เวลาในการท า 20 นาท
ก าหนดให มวลอะตอม H = 1 C = 12 N = 14 O = 16
ค าชแจง ใหนกเรยนเขยนค าตอบ ตามค าสงในโจทย แตละขอ โดยเขยนในชองค าตอบ
1. จงเขยน สตรโครงสรางลวอส ของสาร A และ B ซงมสตรโมเลกล C6H10O2 โดยโครงสรางของ A และ B ไม มกงสาขาหรอโซขางใดๆ 1.1 สาร A มสมบตดงน (1 คะแนน) สาร A สามารถเกดปฏกรยาไฮโดรลซสกบ NaOH(aq) เมอรอน และเกดสารใหมมสตร NaOOC(CH2)4CH2OH
1.2 สาร B มสมบตดงน (1 คะแนน) ท าปฏกรยากบ NaHCO3 ไดเกลอ น า และ CO2 สามารถเกดปฏกรยาการเตม Cl2 ไดท C ตวท 4 และ 5
2. สาร X ประกอบดวยธาต C, H, O และ N สาร X เปนสารประกอบอะโรแมตกทมหมฟงกชน 2 หม เกาะกบ
คารบอน 2 อะตอมทอยตรงขามกน สามารถเกดปฏกรยาไดดงน
2X + 2Na 2Y + H2 X + NaOH Y + H2O
X + NaHCO3 Y + HBr NaOC6H4NH3Br
2.1 สาร X มมวลโมเลกล .............. (0.5 คะแนน)
2.2 สาร Y มสตรโครงสรางแบบเสนและมมเปน
ชดท 1
(1.5 คะแนน)
เคมอนทรย | 31
O
O
O
O
3. พจารณาสมการทก าหนดตอไปน จงเขยนสตรโครงสรางลวอสผสมแบบยอของ
P + Q + R
2R + 2Na 2S + H2
P + NaHCO3 H2O + CO2 + T
+ S Q + T
4. ใหนกเรยนเขยนชอหมฟงกชนของสารตอไปน (ขอละ 0.5 คะแนน)
สาร ชอหมฟงกชน 4.1 HOCOCH2CH2CH(CH3)2 4.2 (CH3)3CHO 4.3 HOCCH(CH3)(CH2)3CH3 4.4 (CH3)2NCOCH2C(CH3)3
5. สาร V และ Z เปนไอโซเมอรกน สาร V ท าปฏกรยากบสารละลายเบเนดกต ไดตะกอนสแดงอฐ โดยทสาร
Z ไมท า ถาสาร V ชอ 3-methylpentanal แลว
5.1 สาร Z จะมโครงสรางไดกแบบ ……………… (0.5 คะแนน)
5.2 สตรแบบเสนและมมของ Z แตละโครงสรางเปนอยางไร (1.5 คะแนน)
H+ Δ สาร P
(1 คะแนน)
สาร Q
(1 คะแนน)
32 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
ตวอยางขอสอบ เคมอนทรย
ขอสอบอตนย 5 ขอ เวลาในการท า 20 นาท
ก าหนดให มวลอะตอม H = 1 C = 12 N = 14 O = 16
ค าชแจง ใหนกเรยนเขยนค าตอบ ตามค าสงในโจทย แตละขอ โดยเขยนในชองค าตอบ
1. สาร G ท าปฏกรยากบสารตางๆ ดงสมการ
2G + HOOCCH2CH2COOH C6H5OOCCH2CH2COOC6H5 + 2H2O G + 3Cl2 J + 3HCl โดยม FeCl3 เปน catalyst 1.1 เมอสาร G ท าปฏกรยากบโลหะโซเดยม จงเขยนสมการแสดงการเปลยนแปลง (0.5 คะแนน)
…………………………………………………………………………………………….. 1.2 ชอผลตภณฑทเปนสารอนทรยคอ …………………………………. (0.5 คะแนน) 1.3 สตรโครงสรางแบบเสนและมมของสาร J คอ (1 คะแนน)
2. สาร M มสตรโมเลกล C7H14O2 เมอน ามาตมกบสารละลายกรดซลฟวรกเจอจาง จะไดผลตภณฑ A และ B
ซงสามารถละลายน าทงค ไดสารละลายทมสมบตดงน
สมบต A B ปฏกรยากบโลหะโซเดยม เกด H2 เกด H2
ปฏกรยากบสารละลาย Ca(OH)2 ไมเปลยนแปลง เกดกาซ CO2 การเปลยนสกระดาษลตมส ไมเปลยนส น าเงนเปนแดง
สาร A มหมฟงกชนท C ตวท 2
สาร B ประกอบดวยคารบอน 4 อะตอม มโครงสรางเปนโซมกง
2.1 สตรโครงสรางแบบเสนและมมของ M คอ
(1 คะแนน)
2.2 ชอ IUPAC ของ A และ B คอ
(ชอละ 0.5 คะแนน)
ชดท 2
H+ Δ
เคมอนทรย | 33
3. P และ Q เปนสารประเภท monofunctional group ทเปนไอโซเมอรกน สาร P มสตร C4H9NO เปนสารท
ละลายน าไดสารละลายทมสมบตเปนกลาง เมอตมสาร P และสาร Q กบสารละลาย HCl เกดปฏกรยาดงน
P + H2O X + Y X + HCl NH4Cl
Q + H2O R + T T + HBr ethylammonium bromide
3.1 ชอหมฟงกชนของ Q คอ ………………… (0.5 คะแนน)
3.2 สาร X ชอ ……………………….. (0.5 คะแนน)
3.3 สตรโมเลกลของ T คอ …………………… (0.5 คะแนน)
3.4 ชอของสาร R คอ ………………………. (0.5 คะแนน)
4. L เปนสารไฮโดรคารบอน สามารถเกดปฏกรยากบสารละลายโบนมนในคารบอนเตตระคลอไรด
L + Br2 A และ A + 2Br2 CH2BrCH2CBr(CH2Br)2
4.1 จากสมการดงกลาว สาร L จะมโครงสรางไดกแบบ ………… (1 คะแนน)
4.2 ชอของโครงสรางแตละแบบ คอ (1 คะแนน)
……………………………………………………………………………………………………
5. จงเตมตารางใหสมบรณ (ชองละ 0.5 คะแนน)
สมบต propanoic ethylformate จดเดอด 141OC 54OC 5.1 ประเภทแรงยดเหนยวระหวางโมเลกล 5.2 ชอของเกลอทเกดจากการท าปฏกรยากบ NaOH
34 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
ตวอยางขอสอบ เคมอนทรย
ขอสอบอตนย 5 ขอ เวลาในการท า 20 นาท
ก าหนดให มวลอะตอม H = 1 C = 12 N = 14 O = 16
ค าชแจง ใหนกเรยนเขยนค าตอบ ตามค าสงในโจทย แตละขอ โดยเขยนในชองค าตอบ
1. สาร X และ Y มสตรโมเลกล C5H10 เหมอนกนแตสาร X มจดเดอดต ากวาสาร Y ถาสารทงสองสามารถฟอกส สารละลายโบรมนใน CCl4 ไดโดยหมฟงกชนท C ตวท 2 1.1 จงเขยน สตรโครงสรางลวอส ของสาร X (1 คะแนน) 1.2 จงเขยนสมการโดยใชสตรแบบยอแสดงปฏกรยาระหวางสาร Y กบ KMnO4 พรอมดลสมการ (1 คะแนน)
2. สาร A เปนสารทมสตร (CH2=CHCH2)3CHO สามารถท าปฏกรยากบสารในแตละขอตอไปนไดหรอไม
ถาท าได ใหเขยนผลตภณฑทเกดขนทงหมด และดลสมการ ถาไมท าใหเขยนวา ไมท า (ขอละ0.5 คะแนน)
หมายเหต ทกสมการอยในภาวะทเหมาะสม
2.1) .... A + .... Na ……………………………………………….
2.2) .... A + .... Br2/CCl4 ……………………………………………….
2.3) .... A + .... Cu2+ + .... OH− ……………………………………………….
2.4) .... A + .... H2 ……………………………………………….
ชดท 3
เคมอนทรย | 35
3. จงเขยนไอโซเมอรทงหมดของสารทมสตร C3H7NO ตามเงอนไขตอไปน (ขอละ 1 คะแนน)
เงอนไข โครงสรางแบบเสนและมมของแตละไอโซเมอร
เปนสาร monofunctional group
มโครงสราง secondary amine
4. สารไฮโดรคารบอน X และ Y มมวลโมเลกล 68 เทากนแตมโครงสรางตางกน โดยมกง methyl เกาะทคารบอนต าแหนงท 3 สารทงสองสามารถฟอกจางสของสารละลาย KMnO4 ไดดงสมการ
X + 2KMnO4 + 2H2O J + CO2 + 2MnO2 + 2KOH 3Y + 2KMnO2 + 4H2O 3G + 2MnO2 + 2KOH 4.1) จงเขยนโครงสราง ลวอสผสมแบบยอของ
สาร X (0.5 คะแนน)
สาร Y (0.5 คะแนน)
4.2) ชอ IUPAC ของสาร J (0.5 คะแนน)
4.3) สตรโมเลกลของสาร G (0.5 คะแนน)
5. จงเปรยบเทยบสมบตของสารตอไปน โดยเตมค าตอบลงในตาราง (ชองละ 0.5 คะแนน)
สมบต N, N-dimethylmethanamine propanamine
การเปลยนสกระดาษลตมส
แรงระหวางโมเลกล
36 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
ตวอยางขอสอบ เคมอนทรย
ขอสอบอตนย 5 ขอ เวลาในการท า 20 นาท
ก าหนดให มวลอะตอม H = 1 C = 12 N = 14 O = 16 Cl = 35.5
ค าชแจง ใหนกเรยนเขยนค าตอบ ตามค าสงในโจทย แตละขอ โดยเขยนในชองค าตอบ
1. สาร P และ Q มสตรโมเลกล C3H7NO โครงสรางไมมกงหรอโซขางใดๆ และมสมบตดงน
- สาร P ท าปฏกรยากบสารละลายเบเนดกตไดตะกอนสม แตสาร Q ไมท า
- สาร P มโครงสรางทเปน secondary amine
- เมอไฮโดรไลซสสาร Q จะไดกรดมด
จงเตมค าตอบลงในตาราง
สาร P Q สตรโครงสรางลวอส
ผสมแบบยอ (ชองละ 0.5 คะแนน)
แรงระหวางโมเลกล (ชองละ 0.25 คะแนน)
การเปลยนสกระดาษลตมส (ชองละ 0.25 คะแนน)
2. จงพจารณาปฏกรยาตอไปนของสาร A
A + NaOH C6H5ONa + B A + NaHCO3
B + C D + CH4O สาร D มมวลโมเลกล 46
D + NaHCO3 ฟองกาซ
จงเขยนปฏกรยาโดยใชสตรโมเลกลทแสดงหมฟงกชน พรอมระบภาวะทเหมาะสม (ชองละ 0.5 คะแนน)
ขอ สารตงตน ปฏกรยา ชอผลตภณฑทเปน
สารอนทรย 2.1
A + 3H2
……………………………………………………….
……………………….. 2.2
A + D
………………………………………………………
………………………..
ชดท 4
H+ Δ
เคมอนทรย | 37
3. จงพจารณาโครงสรางสามมต และตอบค าถาม
Cl
Cl
3.1) สตรโมเลกลของสารนคอ ................... (0.5 คะแนน) 3.2) กาซ H2 ปรมาตร 4.48 ลตรท STP สามารถเกด ไฮโดรจเนชนอยางสมบรณกบสารนไดกกรม (1 คะแนน) 3.3) ผลตภณฑในขอ 3.2 มชอ IUPAC คอ ........................................................... (0.5 คะแนน)
4. จงพจารณาปฏกรยาตอไปน
W + Br2 X X + Y Z Z + Cl2 + A
4.1) สตรโมเลกลของ X คอ (0.5 คะแนน) ............................. 4.2) สาร Y ในสถานะกาซ ชอ (0.5 คะแนน) ................................ 4.3) สาร W มสตรโครงสรางแบบเสนเปนอยางไร
5. จากโครงสรางโมเลกลของสารดงรป (ขอละ 0.5 คะแนน)
OH
O
NH2 NH
5.1) สตรโมเลกลของสารคอ ............................. 5.2) ชอหมฟงกชนในโมเลกลน (บอกมา 2 หม)
O
O
5.3) สตรโมเลกลของสารคอ ............................. 5.4) ชอหมฟงกชนในโมเลกลน
Br
Br
BrCl
แสง
38 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
ตวอยางขอสอบ เคมอนทรย
ขอสอบปรนย 4 ขอ เวลาในการท า 10 นาท
ก าหนดให มวลอะตอม H = 1 C = 12 N = 14 O = 16
ใหนกเรยนระบวา ขอใดกลาวถกหรอผดในชองสเหลยมดานขวาสดของแตละขอความ ถาขอความใดผด ใหแกไข
ใหถกตอง
1. สาร A และสาร B เกดปฏกรยาตอไปน A + NaOH C2H3O2
−Na+ + CH3NH2 A + HCl C2H4O2 + (CH3NH3)+Cl−
B + NaOH B + HCl (C2H5NH2C2H5)+Cl− 1) สาร A และ B มมวลโมเลกลเทากน
2) สารละลายในน าของ A และB น าไฟฟาได
3) แรงระหวางโมเลกลของ A และ B เปนพนธะไฮโดรเจน
4) สาร A มความดนไอสงกวาสาร B
2. สาร cyclopropyl butanoate มสมบตอยางไร 1) มสตรแบบยอ (C3H6)OCOC3H7
2) เปนไอโซเมอรกบ CH3CH=CHCOOCH2CH2CH2CH3
3) สงเคราะหไดจาก propanoic acid กบ butanol
4) เกดปฏกรยา sponification ไดเกลอชอ sodium butoxide
3. สารใดบางตอไปนมไอโซเมอรเรขาคณต
(CH3CH2)2C=CHCH3 CH3(CH2)3CH=CH2 CH3CH2CH=C(CH3)2 CH3CH=C(CH3)CH2CH3
4. สารในขอใดอานชอถกตองตามหลก IUPAC
1) 2-ethyl-3-methylpentane 2) 1,2,2-trichlorocyclopentane
3) 3-ethyl-3-propylhexane 4) 2,4-dibromocyclohexene
ชดท 5
Cl
Cl
เคมอนทรย | 39
คารโบไฮเดรตและน าตาล
น าตาลโมเลกลเดยว (Monosaccharide)
เปนคารโบไฮเดรตทมขนาดเลกทสด ทเรยกวาน าตาลโมเลกลเดยว ภายในโมเลกลจะมหมฟงกชนอย 2
ประเภทคอ
- ประเภททมหม Carboxaldehyde (Aldehyde, Formyl) จะเรยกวาน าตาล ...................
- ประเภททมหม Carbonyl (Ketone) จะเรยกวาน าตาล .........................
น าตาลสวนใหญทพบมากเปนน าตาลทม C 5-6 อะตอมตอโมเลกล จงเรยกชอตามจ านวน C อะตอม
- น าตาล C5 (C5H10O5) คอ .................. ไดแก ไรโบส ไซโลส อะราบโนส ไรบโรส
- น าตาล C6 (C6H12O6) คอ .................. ไดแก กลโคส กาแลกโทส ฟรกโทส แมนโนส
ถาเปนน าตาลททม C 5 อะตอมและมหม aldehyde จะเรยกวา ..........................
ถาเปนน าตาลททม C 3 อะตอมและมหม ketone จะเรยกวา ............................
โครงสรางน าตาลโมเลกลเดยว
โครงสราง กลโคส (Glucose) ฟรคโทส (Fructose) กาแลกโทส (Galactose)
แบบโซเปด
แบบวง
น าตาลโมเลกลค (Disaccharide)
เปนคารโบไฮเดรตทเกดจากการรวมตวของ monosaccharide 2 โมเลกลดวยพนธะระหวาง C ของ
monosaccharide แตละอะตอมโดยม O อยตรงกลาง (-C-O-C-) เรยกวาพนธะไกลโคซดก และจะไดน า 1
โมเลกล ดงสมการ 2C6H12O6 C12H22O11 + H2O น าตาลโมเลกลคทส าคญ ไดแก มอลโทส แลกโทส
และซโครส
มอสโทส = กลโคส + กลโคส แลกโทส = กลโคส + กาแลกโทส ซโครส = กลโคส + ฟรคโทส
40 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
น าตาลโมเลกลใหญ (Oligosaccharide) คอ น าตาลโมเลกลเดยวรวมตวกนเปนโมเลกลทใหญข นตงแต 2-
10 โมเลกล ไดน าตาลโมเลกลใหญ
พอลแซคคาไรด (Polysaccharide)
เปนคารโบไฮเดรตทมความซบซอน มลกษณะเปนพอลเมอรทเกดจากการเชอมตอกนของ monosaccharide
นบพนโมเลกล polysaccharide ทเกดข นมลกษณะการเชอมตอและการเรยงตวทแตกตางกน แบงเปนหลาย
ชนด คอ
แปง ประกอบกลโคสตอกนเปน polysaccharide ทโครงสราง 2 ชนดผสมกน คอ amylose (10-30%) และ
amylopectin (70-90%)
เซลลโลส เกดจากกลโคสตอกนเปนสายยาว 2-3 พนโมเลกลโดยไมมกง และพนธะทเชอมตอเปนพนธะ
Betaglucose ทรางกายไมสามารถยอยได ซงตางจากแปงและไกลโคเจนทเชอมตอดวยพนธะ Alphaglucose
ทรางกายสามารถยอยได
เซลลโลส
แปง
ไกลโคเจน (แปงในสตว) มโครสรางคลาย amylopectin แตมโมเลกลใหญกวาและแตกกงมากกวา เปน
คารโบไฮเดรตทพบมากในตบและกลามเนอ ใชรกษาระดบกลโคสในเลอดใหคงท
สมบตและการทดสอบคารโบไฮเดรต
น าตาลกลม monosaccharide ไดแก กลโคสและฟรกโทส สามารถผานกระบวนการหมกโดยใชยสตได
เอทานอลและ CO2 ดงสมการ C6H12O6 ยสต
2C2H5OH + CO2
การทดสอบน าตาล monosaccharide และ disaccharide ท าไดโดยการตมน าตาลกบ สารละลายเบเนดกต
(สารละลายของ CuSO4+Na2CO3 ซงมสฟา) จะไดตะกอนสแดงอฐของ Cu2O เนองจากบรเวณหม
carboxaldehde หรอหม alphahydroxy ketone ภายในโมเลกลของน าตาลจะรดวซ Cu2+
ใหกลายเปน Cu+
และน าตาลจะกลายเปนเกลอของกรดอนทรย (**ยกเวนน าตาลซโครสจะไมเกดปฏกรยา ตองใช
สารละลายกรดชวยยอยใหกลายเปน monosaccharide กอน)
แปง ทดสอบโดยใชสารละลายไอโอดน จะไดสารละลายสน าเงน เมอน าแปงมาตมกบสารละลายกรดแก
กรดจะเรงปฏกรยาไฮโดรไลซส ตดสายโซพอลเมอรของแปงใหมขนาดโมเลกลทเลกลงและละลายน าได
เรยกวา dextrins และจะถกยอยตอจนกลายเปนน าตาลได ดงนนเมอตมแปงกบกรดแลวจะสามารถ
ทดสอบไดดวยสารละลายเบเนดกต
เคมอนทรย | 41
แบบฝกท 1
1. จงบอกประเภทของสารตอไปนจากตวเลอกทก าหนดให
A) monosaccharide B) disaccharide C) polysaccharide
ซโครส _____________ แปง _______________ กลโคส ______________ เซลลโลส _____________
มอลโทส ___________ ไกลโคเจน ___________ ฟรกโทส _____________ แลกโทส _____________
2. สารตอไปนสารใดสามารถเกดปฏกรยากบสารละลายเบเนดกตได
____ ก) ซโครส ____ ข) ไกลโคเจน
____ ค) ____ ง)
____ จ) ____ ฉ)
3. จากขอมลการทดสอบสารตางๆ สารทง 4 นาจะเปนสารใด (x หมายถงไมมการเปลยนแปลง)
แปง น าตาลทราย กลโคส ส าล
สาร ทดสอบดวยสารละลายไอโอดน ทดสอบดวยสารละลายเบเนดกซ
การละลายในน า กอนตมกบ HCl หลงตมกบ HCl กอนตมกบ HCl หลงตมกบ HCl
...... เกดสารสน าเงน x x เกดตะกอนส
แดงอฐ เลกนอย
...... x x เกดตะกอนส
แดงอฐ
เกดตะกอนส
แดงอฐ ละลาย
...... x x x เกดตะกอนส
แดงอฐ ไมละลาย
...... x x x เกดตะกอนส
แดงอฐ ละลาย
4. ในการทดสอบน าตาล จงพจารณาขอความตอไปนวาถกหรอผด ถาผดใหแกไขใหถกตอง
____ ก) สารละลายเบเนดกซท าหนาทเปนตวออกซไดซ และน าตาลจะถกเปลยนเปนแอลกอฮอล
____ ข) Cu2+
ถกออกซไดซไปเปน Cu+
____ ค) เกดตะกอนสแดงอฐของ CuO
____ ง) น าตาลโมเลกลคบางชนดไมเกดปฏกรยากบสารละลายเบเนดกต
5. สาร A เมอละลายในน าอนจะมลกษณะเปนคอลลอยด เมอน าคอลลอยดนไปตมกบกรด HCl และท าให
เปนกลางดวยสารละลาย NaOH หลงจากนนจงตมกบสารละลายเบเนดกต มตะกอนสสมเกดขน ถาน า
สาร A มาทดสอบตอ จงพจารณาวาแตละขอตอไปนถกหรอผด
____ ก) น า A ไปหมกดวยยสต จะไดสารทตดไฟได
____ ข) คอลลอยด A เกดปฏกรยากบสารละลายเบเนดกต
____ ค) หยดสารละลายไอโอดนลงในคอลลอยด A จะไมเหนการเปลยนแปลง
____ ง) สารทไดหลงการตมกบ HCl คอน าตาลโมเลกลเดยวเพยงอยางเดยว
42 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
โปรตนและกรดอะมโน
แบบฝกท 1 จงเขยนสเหลยมรอบแอลฟาคารบอน และวางรอบหมของกรดอะมโนตอไปน
เคมอนทรย | 43
แบบฝกท 2 จงเขยนโมเลกลเพปไทดจากกรดอะมโนตอไปน
1)
2)
3)
4)
5)
6)
O
NH2 OHO
NH2OH
+
O
O
NH2
OH
OH
O
NH2OH
+
O
NH2
OH
OH
O
NH2 NH
OH
+
O
NH2
OH
O
ONH2
OH
OH
+
O
NH2
NH2
OH
O
NH2
OH
+
7)
8)
ONH2
OH
O
NH2
OH
O
NH2
OH
+ +
O
ONH2
OH
OH
O O
NH2
OHOH
O
NH2
OH
+ +
O
NH2
OH
O
NH2
NH2
OH
O
NH2
OH
+ +
44 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
แบบฝกท 3 จงเขยนโมเลกลเพปไทดจากกรดอะมโนตอไปน โดยเขยนตามล าดบทก าหนดให
1) Gly-Thr-Lys-Asp
2) Asp-Lys-Thr-Gly
3) Val-Phe-Leu-Ser
4) Phe-Val-Ser-Leu
5) Arg-Pro-Phe
Gly-Val-Asp
เคมอนทรย | 45
แบบฝกท 4 จงบอกจ านวน และชนดของกรดอะมโนในโมเลกลเพปไทดตอไปน และระบดวยวาเปน
กรด กลาง หรอเบส
1) 2)
3)
4)
5)
6)
7)
OH
O
NH2
O
O
NH
OH
O
NH
OHO
O
NH
OH
O
NH
OHO
NH2
NH2
OH
O
NH
OHO
NH
NH2
O
NH
O
NH2
O
NH2OH
O
NH
NH2
O
NH
O
NH
OH
NHO NH
NH2
NH
OH
O NH
OH
O
NH O
O
NH
OH
ONH O
NH
NH2
ONH2
NH
OH
O
NH
NH2
O
NH
OH
O
O
NH
OHO
NH2
S
ONH2
SOH
O
NH
O
NH2
OH
O
NH
NH2
O
NH
46 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
แบบฝกท 5 จงบอกจ านวน และชนดของกรดอะมโนในโมเลกลเพปไทดตอไปน และระบดวยวาเปน
กรด กลาง หรอเบส
1)
OH
O
NH
O
O
NH2
OH
O
NH
O
NH ONH
SH
O
NH
SH
O
NH2
O
NH
SHO
NH
O
NH
SHO
O
NH
OHO
NH O
NH
OH
OH
O
NH2
O
O
NH
OH
ONH
O
NH
O
NH
OH
OH
OH
O
NH
ONH
O
NH
O
NH
OH
O
O
NH2
NH
O
OH
O
NH O
NH
O
NH2
ONH
OH
O
O
NH
NH
2)
3)
5) 4)
OH
OH
O
O NH
ONH
O
NH
ONH
O
NH
NH
O
NH2
O
NH
OH6)
เคมอนทรย | 47
แบบฝกท 6 จงตอบค าถามตอไปน
1) จงบอกพนธะทเชอมตอระหวางโมเลกลกรดอะมโนน
ก คอ ..................................
ข คอ ...................................
2) เพปไทดนประกอบดวยกรดอะมโนกโมเลกล ............
3) เพปไทดนประกอบดวยกรดอะมโนกชนด ............
4) โมเลกลเพปไทดนมชอเรยกตามจ านวนหนวยยอยวา ...........................
5) โมเลกลเพปไทดนมสมบตเปนกรดหรอเบสอยางไร ............................
6) การไฮโดรลซสใหไดกรดอะมโนโดยสมบรณตองใชน ากโมเลกลตอเพปไทด 1 โมเลกล ..............
7) กรดอะมโนสวนใหญมสมบตเปนกลาง สวนกรดอะมโนทไมเปนกลางนน ความเปนกรดเบสเกด
จากโครงสรางสวนใด ......................
8) กรดอะมโนทง 20 ชนด มสมบตเปนเบสกชนด เปนกรดกชนด ...............................................
9) การทดสอบสารกลมโปรตนทดสอบโดยใช ..........................................
10) สารละลายทใชทดสอบโปรตนเตรยมไดจาก .........................................
11) ผลการทดสอบสารโปรตนดวยสารในขอ 9 สงเกตเหนผลอยางไร ..............................................
12) สทสงเกตเหนในขอ 11 เปนสของไอออนเชงซอน
ไอออนเชงซอนนมลกษณะอยางไร
13) กรดอะมโนทดสอบดวยสารในขอ 9 จะใหผลอยางไร ......................
14) ไดเพปไทด และ ไตรเพปไทด ใหผลตางกนหรอไมอยางไร เมอทดสอบดวยสารในขอ 9
..........................................................................................................
15) กรดอะมโน 3 ชนด สามารถเกดเปนโมเลกลไตรเพปไทดไดทงหมดกโครงสราง ..............
16) โมเลกลไตรเพปไทดทเกดจากอะลานนและไกลซนมไดกโครงสราง ..................................
17) โมเลกลเตตระเพปไทดทเกดจาก ลวซน 2 โมเลกล ไทอามนและอารจนนอยางละ 1 โมเลกล
มไดกโครงสราง ......................
18) การขดเปนเกลยวของสารพอลเพปไทดเกดจากสาเหตใด ...........................................................
......................................................................................................................................................
19) โครงสรางของโปรตนแบงออกเปน ......... ระดบ ไดแก
1. .............................. 2. ............................... 3. .................................... 4. .............................
20) โปรตน กบ พอลเพปไทดตางกนอยางไร .....................................................................................
NH
O
O
NH
S
O
NH2 O
NH
S
O
NH
OH
ก
ข
48 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
แบบฝกท 7 จงตอบค าถามตอไปน
1) จากรปดานขวาเปนโครงสรางของโปรตน
ในระดบใด ...............................
2) แรงยดเหนยวระหวางสายเพปไทดเปน
แรงประเภทใด ..............................
3) จากรปดานขวาเปนโครงสรางของโปรตน ในระดบใด ...............................
4) จากรปดานขวา จงท าลกศรชต าแหนงแอลฟาคารบอนของสายพอลเพปไทด
ในรปนมแอลฟาคารบอนกอะตอม ....................
5) พนธะไฮโดรเจนระหวางหม –CONH- ในโครงสรางเกดการยดเหนยวกน
ดงรป เปนลกษณะเกลยว เรยกวาอะไร ...............................
6) ล าดบการเกดพนธะไฮโดรเจนในขอ 5 เกดระหวางกรดอะมโนทอย
หางกนกโมเลกล ..............................
7) จากรป บอกระดบโครงสรางของโปรตน
ก ..................................
ข ...................................
ค ...................................
ง ....................................
จ ....................................
8) การแปลงสภาพของโปรตนเกดไดหลายสาเหต จงบอกสาเหตทท าใหเกดการแปลงสภาพของโปรตนใน
แตละขอตอไปน
สาเหต การแปลงสภาพของโปรตน
ท าใหประจในกรดอะมโนเปลยนแปลง เชน การผลกกนของประจ
บวกระหวาง H กบหม NH3
+
สรางพนธะไฮโดรเจนแขงขนกบพนธะไฮโดรเจนของโปรตน
ท าลายแรงยดเหนยวระหวางสายพอลเพปไทดโดยตรง
ท าปฏกรยากบหมคารบอกซลในโปรตนท าใหตกตะกอน
9) การไฮโดรลซสพอลเพปไทดอาศยปจจยเกยวของใดๆบาง ..................................................................
ก
ข
ค ง
จ
เคมอนทรย | 49
ไขมนและน ามน
ค าส าคญ/ประเดนยอย รายละเอยดเนอหา
โครงสรางของไขมนและน ามน
(triacylglycerol)
ไขมนและน ามน 1 โมเลกล ประกอบดวยกลเซอรอล 1 โมเลกลและกรด
ไขมน 3 โมเลกล รวมตวกนเปนสารประกอบในกลมเอสเตอร มหมแอลคกซ
คารบอนล (alcoxycarbonyl group) เปนหมฟงกชน
กลเซอรอล (glycerol) เปนสารอนทรยประเภทแอลกอฮอล มสตรโมเลกล C3H
8O
3 หรอเขยนแสดง
หมฟงกชนเปน C3H
5(OH)
3 มลกษณะเปนของเหลวใสขนหนดคลายน าผง
กรดไขมน (fatty acid) เปนสารอนทรยประเภทกรดคารบอกซลก มหมคอรบอกซเพยงหมเดยวตอ
กบสายโซไฮโดรคารบอน (สวนนเปนสวนทท าใหกรดไขมนไมละลายน า) ซง
มกมจ านวนคารบอนเปนเลขคตงแต 4 -28 อะตอม (ทพบมากใน
ธรรมชาตมคารบอน 16-18 อะตอม)
กรดไขมนอมตว
(saturated fatty acid)
เปนกรดไขมนทมพนธะระหวางคารบอนเปนพนธะเดยวทงหมด มลกษณะ
โซทตรง
กรดไขมนไมอมตว
(unsaturated fatty acid)
เปนกรดไขมนทมพนธะระหวางคารบอนเปนพนธะเดยวและพนธะค โดย
ต าแหนงทเปนพนธะคจะมไอโซเมอรแบบซส (cis-isomer)
ไขมนอมตว (saturated fat) เปนไขมน triacylglycerol ทเกดจากกรดไขมนอมตว สวนใหญมกมจด
หลอมเหลวสงกวาอณหภมหอง จงมลกษณะเปนไข
ไขมนไมอมตว
(unsaturated fat)
เปนไขมน triacylglycerol ทเกดจากกรดไขมนไมอมตว สวนใหญมกมจด
หลอมเหลวต ากวาอณหภมหอง จงมสถานะเปนของเหลว
ไขมนไมอมตวชนดทรานส
(trans fat)
เปนไขมนไมอมตวทผานกระบวนการเตมไฮโดรเจน (hydrogenation) ทไม
สมบรณ จงมการเปลยนไอโซเมอรทต าแหนงพนธะคจากแบบซส กลายเปน
แบบทรานส ไขมนชนดนไมมประโยชนตอรางกายและยงมโทษสะสมใน
หลอดเลอดแดง เปนสาเหตส าคญของโรคหลอดเลอดหวใจตบ
การนบต าแหนงพนธคในกรด
ไขมนไมอมตว
กรดไขมนทมพนธะคมากกวา 1 พนธะ จะมลกษณะพเศษคอ พนธะคแตละ
จ าแหนงจะหางกน 3 คารบอนอะตอมเสมอ วธการนบม 2 ระบบ คอ นบ
จากปลายดานคารบอกซ จะใชสญลกษณ (Δ) เดลตา เชน กรดไลโนเลอก
มคารบอน 18 อะตอม มพนธะค 3 ต าแหนงทคารบอนอะตอมท 9, 12
และ 15 จากปลายดานคารบอกซ เขยนแทนดวย 18 : 3 Δ9, 12, 15
สวนการนบอกระบบคอระบบโอเมกา จะบอกเพยงต าแหนงพนธะแรกจาก
ปลายโซดานไฮโดรคารบอน และต าแหนงถดไปจะหางกน 3 คารบอนเสมอ
การทดสอบความไมอมตวของ
ไขมนดวยสาระลายไอโอดน
ไขมนและกรดไขมนไมอมตวจ ามพนธะคระหวางคารบอนซงสามารถเกด
ปฏกรยากบโมเลกลของไอโอดน (I2) สงเกตไดจากสทจางหายไปของ
สารละลายไอโอดนเมอหยดลงน ามนหรอกรดไขมน ปรมาณสารละลาย
ไอโอดนทถกฟอกสบงบอกถงความไมอมตวของไขมนหรอกรดไขมนชนด
นนๆ
50 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
ค าส าคญ/ประเดนยอย รายละเอยดเนอหา
สารละลายไอโอดน สารละลายไอโอดนทพบใชกนในหองปฏบตการทวไปม 2 ชนด คอ
ชนดทละลายในเอทานอลผสมน า สาระลายไอโอดนชนดนจะมสน าตาล-
เหลอง (สของทงเจอรไอโอดน) ซงจะชนดนจะไมละลายในน ามนและกรด
ไขมน
อกชนกหนงคอสารละลายไอโอดนละลายในตวท าละลายไมมขว เชน CCl4
(ไมนยมใช เพราะเกดมลภาวะรายแรงในการผลต CCl4) เฮกเซน หรอเพน
ทานอล สารละลายไอโอดนจะมสมวงแดงละลายๆดในน ามนและกรดไขมน
จงใชชนดนการตรวจสอบความไมอมตว
ปฏกรยาการฟอกจางสฮาโลเจน
(addition / halogenation)
ปฏกรยาของพนธะคระหวางคารบอนกรวมตวกบโมเลกลของฮาโลเจนทมส
เกดผลตภณฑเปนแอลคลเฮไลดทไมปรากฎส
กรดไขมนในธรรมชาต
เคมอนทรย | 51
แบบฝกท 1 ความรพนฐานเรองไขมนและน ามน
1. จงบอกจ านวนพนธะคของโมเลกลกรดไขมนตอไปน
กรดไขมน จ านวน C จ านวนพนธะค มวลโมเลกล (Mw)
Lauric acid C11H23COOH
Myristic acid C13H27COOH
Palmitic acid C15H31COOH
Stearic acid C17H35COOH
Arachidic acid C19H39COOH
Palmitoleic acid CH3(CH2)5CH=CH(CH2)7COOH
Oleic acid CH3(CH2)7CH=CH(CH2)7COOH
Linoleic acid
CH3(CH2)4CH=CHCH2CH=CH(CH2)7COOH
2. จงตอบค าถาม หรอ เตมค าตอบในชองวางตอไปน
1) หมฟงกชนของไขมนคอ ....................................... โดยทวไปไขมน 1 โมเลกลประกอบดวย
..................... 1 โมเลกล และ ........................... 3 โมเลกล มชอเรยกวา ......................................
2) โครงสรางโซคารบอนของกรดไขมนในธรรมชาตมลกษณะอยางไร ..............................................
.......................................................................................................................................................
3) แหลงทมาของไขมนอมตว สวนใหญมาจาก ............... ไขมนไมอมตวสวนใหญมาจาก .................
4) จดหลอมเหลวและจดเดอดของไขมนอมตวและไขมนไมอมตว ตางกนอยางไร ..............................
5) ในระดบอนภาค สงทมผลตอจดเดอดและจดหลอมเหลวของไขมน คอ ....................................ซง
ข นกบระยะหางระหวางโมเลกล อนเปนผลมาจากลกษณะโซคารบอนของ ....................... ทเปน
องคประกอบของไขมน
6) แรงระหวางโมเลกลของไขมนเปนแรงประเภทใด ...................................
7) ไอโซเมอรทเกดจากพนธะคระหวางคารบอนในกรดไขมนไมอมตว คอ .........................................
8) การเหมนหนของไขมนหรอน ามนเกดไดจาก 2 ปฏกรยา คอ 1 ........................ 2 .......................
9) สารบางชนดทอยในน ามนจากพช ทชวยปองกนการเหมนหนจากปฏกรยา .......................... กบ
ออกซเจนในอากาศ คอ .......................
10) trans fat คออะไร เกดขนจากกระบวนการใด ..............................................................................
.......................................................................................................................................................
52 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
แบบฝกท 2 ปฏกรยาของกรดไขมน (ก าหนดมวลโมเลกล Na = 23, K = 39, Br = 80, I = 127)
1. กรดไขมน C15H29COOH หนก 25.4 กรม สามารถท าปฏกรยาเตม
ไฮโดรเจนไดก cm3 ท STP
2. กรดไขมน C17H29COOH หนก 55.6 กรม สามารถท าปฏกรยาเตม
ไฮโดรเจนไดก cm3 ท STP
3. กรดไขมน C15H27COOH หนก 15.12 กรม สามารถฟอกส I2 ไดกกรม
4. กรดไขมน C19H33COOH หนก 9.18 กรม สารมารถฟอกสสารละลาย
ไอโอดน เขมขน 25% โดยมวลตอปรมาตร ไดก cm3
5. กรดไขมน C17H31COOH หนก 7.0 กรม สามารถฟอกสสารละลายโบรมน
เขมขน 20% โดยมวลตอปรมาตร ไดก cm3
6. กรดไขมน C17H35COOH สามารถเกดปฏกรยาพอดกบสารละลาย NaOH
เขมขน 0.50 mol/dm3 จ านวนก cm
3
7. กรดไขมน C15H31COOH สามารถเกดปฏกรยาพอดกบสารละลาย KOH
เขมขน 0.20 mol/dm3 จ านวนก cm
3
8. กรดไขมน C17H33COOH หนก 7.05 กรม น ามาผานกาซไฮโดรเจน
ปรมาตร 480 cm3 (วดท STP) เพอใหเกดไฮโดรจเนชน จากนนน ามา
ฟอกส Br2 จะสามารถฟอกสโบรมนไดกกรม
9. กรดไขมนผสมระหวาง C17H35COOH และ C17H31COOH รวมกนหนก 20
กรม สามารถฟอกจางสสารละลายไอโอดนเขมขน 10% โดยมวลตอ
ปรมาตรได 127 cm3 จงหาวาในกรดไขมนเรมตนม C17H35COOH อยรอย
ละเทาใด
10. กรดไขมนสองชนด C15H31COOH และ C13H23COOH หนก 10.00 กรม
สามารถเกดปฏกรยาการเตมกบกาซไฮโดรเจนอยางสมบรณ มวลของกรด
ไขมนเพมข นเปนเพมข น 10.04 กรม จงหาวารอยละของ C13H23COOH
ตอนเรมตนเปนเทาใด
เคมอนทรย | 53
แบบฝกท 3 ปฏกรยาของไขมน
1. ไขมนทมสตรโมเลกล C3H5O3(C16H30O2)3 ปรมาณกกรม จงสามารถฟอก
สสารละลายโบรมนเขมขน 30% โดยมวลตอปรมาตรได 8.0 cm3
2. น ามนทมสตรโมเลกล C3H5O3(C17H33COOH)3 มความหนาแนน 0.89
g/cm3 น ามนนปรมาณก cm
3 จงสามารถฟอกสสารละลายโบรมนเขมขน
30% โดยมวลตอปรมาตรได 8.0 cm3
3. ไขมนชนดหนงประกอบดวยกรดไขมน 2 ชนด คอ C15H30O2 และ
C15H26O2 ไขมนน 50 กรม สามารถท าปฏกรยาการเตมอยางสมบรณดวย
ไฮโดรเจนปรมาตร 2.24 dm3 (วดท STP) จงหาวาไขมนนมองคประกอบ
ของกรดไขมนไมอมตวรอยละเทาใดโดยมวล
4. ไขมนชนดหนงประกอบดวยกรดไขมน 2 ชนด คอ C17H33COOH และ
C17H35COOH ไขมนน 100.0 กรม สามารถท าปฏกรยาการเตมอยาง
สมบรณดวยกาซคลอรน ภายหลงพบวาระบบมมวลเพมข นเปน 107.1
กรม จงหาวาไขมนนมองคประกอบของกรดไขมนอมตวรอยละเทาใดโดย
มวล
5. ไขมนไมอมตวชนดหนง 20 กรม สามารถฟอกสสารละลาย Br2 เขมขน
10% โดยมวลตอปรมาตรได 80 cm3
5.1) จงมวลโมเลกลของไขมนไมอมตวชนดน
5.2) ถาไขมนชนดนประกอบดวยกรดไขมนเพยงชนดเดยว สตรโมเลกล
ของกรดไขมนทเปนองคประกอบเปนอยางไร
6. ไขมนชนดหนงประกอบดวยกรดไขมน 2 ชนดทมจ านวนคารบอนเทากน
โดยโมเลกลของไขมน 1 โมเลกล ประกอบดวยกรดไขมนอมตวมากกวา
กรดไขมนไมอมตว ถามวลโมเลกลของไขมนเทากบ 802 จงเขยนสมการ
แสดงการไฮโดรลซสไขมนโมเลกลนดวยน า โดยมกรดเปนตวเรง
7. การเหมนหนของไขมนเกดจากสาเหตใดบาง จงอธบายมาพอสงเขป
54 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
สารซกลาง
ไขมนหรอน ามนสามารถเกดปฏกรยากบสารละลายเบส
ได Glycerol และเกลอของของกรดไขมนทเรยกวา สบ
ปฏกรยาดงกลาวเรยกวา Saponification ดงรป
สารซกลางมโครงสรางของโซคารบอนจากกรดไขมนหรอ
จากผลตภณฑปโตรเลยม และสวนทเปนเกลอซงท าให
เกดการละลายในน า ชวยในการท าวามสะอาดโดยท า
หน า ท เ ปนอมล ซฟายเออรและสารลดแรงตง ผว
ประกอบดวยสวนส าคญ 2 สวน คอสวนทมขวหรอม
ประจ (ในบางชนดไมมประจ) เรยกวาสวนหว (head group) และสวนทไมมขวเรยกวาสวน
หาง (tail group) อยในตวเดยวกน สารลดแรงตงผวจงถกแบงออกตามชนดของสวนหวเปน
3 ประเภทคอ
1. ชนดประจลบ (anionic surfactant) เมอละลายน าแลวจะแตกตวใหสวนหวทมประจลบ ใชเปนสวนผสมในสารช าระ
ลางหลายชนด เชน สบ แชมพ ผงซกฟอก น ายาซกผาทงชนดซกมอและซกเครอง สารท าความสะอาดตางๆ เชน น ายาลาง
จาน น ายาลางหองน า สารเหลานไดแก Linear alkylbenzene sulfonate (LAS) Alcohol ethoxysulfates และ alkyl
sulfates (Lauryl sulfate)
2. ชนดประจบวก (cationic surfactant) เมอละลายน าแลวจะแตกตวใหสวนหวทมประจบวกมกใชเปนสวนผสมในน ายา
ปรบผานม น ายาฆาเชอตางๆ สารเหลานไดแก สารประกอบ Quaternary ammonium
3. ชนดทเปนไดทงประจลบและประจบวก (amphotheric surfactant) เมอละลายน าแลวจะแตกตวสวนหวทมประจบวก
หรอลบ หรอไมมประจข นอยกบสภาวะความเปนกรด-ดางทสารนนอย มกใชเปนสวนผสมในน ายาท าความสะอาดสวน
บคคล เชน น ายาบวนปาก หรอน ายาท าความสะอาดทไมรนแรงมากนก สารประเภทนไดแก Imidazolines และ betaines
กลไกการซกลางทส าคญม 3 ขนคอ
1. การท าใหเนอผาเปยก
2. การก าจดสงสกปรกออกจากเนอผา
3. การปองกนสงสกปรกกลบไปเกาะเนอผา
สารซกลางจะมบทบาทในกลไกท 1 และ 2
สวนกลไกท 3 เปนหนาทของไมเซล
เคมอนทรย | 55
ในบางครงสงสกปรกบางชนดมการยดเกาะกบเนอผาดวยแรงทางเคม เชน คราบสนม ชา กาแฟ เปนตน
ซงตองก าจดออกดวยสารอน เชน เอนไซม นอกจากการท าความสะอาดแลวสารซกลางยงท าใหเนอผาขาว
มความขาวสดใส ผาสไมหมนหมอง และมกลนหอมนาสวมใส เนองจากนอกจากสารลดแรงตงผวแลวน ายา
ซกผาหรอผงซกฟอกอาจมสวนผสมอนๆ เชน สารปองกนเชอโรคทชวยฆาหรอยบยงการเจรญเตบโตของเชอ
ทอาจเปนอนตรายตอสขภาพหรอท าใหเกดกลนสารฟอกขาว อาท Sodium hypochlorite, Sodium
perborate สารท าใหขาวนวลในกลมสารฟลออเรสเซนท และสารในกลม Quaternary ammonium ชวยท าให
ผานมเพราะลดไฟฟาสถตระหวางเสนใยผาท าใหผาฟนม
แบบฝกท 4 สารซกลาง
1. ไขมนทประกอบดวยกรดสเตยรก (C17H35COOH) เพยงอยางเดยวจ านวน
1 กรม ตองใช NaOH หนกกมลลกรมในการไฮโดรไลส
2. ถาไขมน 3.12 กรม ท าปฏกรยากบสารละลาย KOH 0.56 กรม จงหา
มวลโมเลกลของไขมนน
3. ถาไขมน 5.66 กรม ท าปฏกรยากบสารละลาย NaOH 0.80 กรม จงหา
มวลโมเลกลของไขมนน
4. ไขมนชนดหนงมมวลโมเลกล 890 เมอเกดปฏกรยาสะปอนนฟเคชน ได
สบ A และกลเซอรอล ถาไขมนนประกอบดวยกรดไขมนเพยงชนดเดยว สบ
A ควรมสตรโมเลกลอยางไร
5. น ามนพชชนดหนงเปนเอสเทอรของกรดไขมนทมสตร C15H31COOH ถาน า
น ามนพชนหนก 40.3 กรม มาท าปฏกรยาสะปอนนฟเคชน จะไดสบหนก
กกรม
6. จงเรยงล าดบสารซกลางตอไปนโดยเรยงตามสารทกอปญหาตอสงแวดลอมมากข นเรอยๆ
ก) ข)
ค) ง)
56 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
โจทยการบานเรองสารชวโมเลกล
1. การทดสอบกลโคสดวยสารละลายเบนดกตไดตะกอนสแดงอฐเกดข น ทงนเพราะโมเลกลของกลโคสมหม
ฟงกชนใดตอไปน
1) หมคารบอนล 2) หมคารบอกซาลดไฮด
3) หมไฮดรอกซล 4) หมพอลไฮดรอกซล
2. ในการทดลองเพอทดสอบสมบตของคารโบไฮเดรตชนดตางๆ มวธท าและผลการทดลองดงน
- น าน าแปงมา 3 cm3 ใสในหลอดทดลอง หยดสารละลายไอโอดนลงไปปรากฏวาน าแปง
กลายเปนสน าเงน
- น าน าแปงมา 3 cm3 ใสในหลอดทดลอง เตมสารละลายเบเนดกต 1 cm
3 แลวอนในบกเกอรน า
รอน สารละลายเบเนดกตไมเปลยนส
- น าน าแปงมา 3 cm3 ใสในหลอดทดลอง เตมน าลายประมาณ 4 cm
3 ทงไวสกคร เตมสารละลาย
เบเนดกต น าไปอนในบกเกอรน ารอน ปรากฏวาสของสารในหลอดทดลองเปลยนเปนสเหลอง
และมตะกอนสแดงอฐเกดขน
ขอสรปจากการทดลองนขอใดผด
1) ในน าแปงไมมน าตาลอย สารละลายเบเนดกตจงไมเปลยนสและไมเกดตะกอน
2) ในน าลายมเอนไซมชวยเปลยนแปลงแปงใหเปนน าตาล
3) เอนไซมในน าลายจะท าใหโมลกลของแปงรวมกนเปนน าตาล
4) สารทท าใหสารละลายเบเนดกตเปลยนสและเกดตะกอนคอน าตาลทเกดจากการแตกสลายโมเลกล
ของแปง
3. ถาน าแปงทมมวลโมเลกล 540000 g/mol มายอยอยางสมบรณ จะไดจ านวนโมเลกลของกลโคส
ใกลเคยงกบคาใดมากทสด ( C = 12, H = 1, O = 16 )
1) 1500 2) 2000 3) 2500 4) 3000
4. นกเรยนผหนงท าการทดลองหยดสารละลายไอโอดนลงบนชนขนมปงเปลยนเปนสเทาแกมด าเมอน าขนม
ปงอกชนหนงใสปากเคยว แลวน ากลบมาทดสอบกบสารละลายเบเนดกตปรากฏวขนมปงเปลยนเปนสสม
แดง เขาจงสรปวา เมอเคยวขนมปง แปงจะถกเปลยนเปนน าตาล วธด าเนนการทดลองของนกเรยนผน
นาจะพลาดไป 1 ขนคอ
1) ทดลองแปงในขนมปงทเคยงแลว
2) ทดสอบแปงในน าลาย
3) ทดสอบน าตาลในขนมปงกอนเคยว
4) ไมมเพราะไดก าหนดตวควบคมไวส าหรบเปรยบเทยบอยแลว
เคมอนทรย | 57
ของผสม สเมอทดสอบกบไอโอดน
1 นาทหลงจากผสมกน สเมอทดสอบกบเบเนดกต
น ายอยอะไมเลส + น าแปงสก ไมมสน าเงน ไมไดตะกอนสแดงอฐ
5. เพราะเหตใดการทดสอบจงไดผลเปนลบ ขอสนนษฐานทนาจะเปนจรงทสดคอ
1) น ายอยมปรมาณนอยเกนไป
2) สารละลายไอโอดนและเบเนดกตเสอมสภาพ
3) ใหเวลาน ายอยท าปฏกรยานอยเกนไป (1 นาท)
4) น าแปงเจอจางเกนไป ถกยอยหมดกอน 1 นาท
6. ในการทดสอบน าตาลทมหมฟอรมลดวยสารละลายเบเนดกตนน ขอความใดตอไปนถกตอง
1) สารละลายเบเนดกตท าหนาทเปนตวออกซไดสและน าตาลถกเปลยนเปนแอลกอฮอล
2) น าตาลถกเปลยนเปนเกลอของกรดอนทรยและ Cu2+ ถกเปลยนเปน Cu
+
3) Cu+ ถกออกซไดสไปเปน Cu
2+ ใหตะกอนสแดงอฐของ CuO
4) น าตาลท าหนาทเปนตวถกรดวซและถกเปลยนไปเปนแอลกอฮอล
7. ขอความใดตอไปนถกตองส าหรบการทดสอบดวยสารละลายเบเนดกต
1) สารละลายประเภทน าตาลเทานนทเกดปฏกรยาดวยสารละลายเบเนดกตไดตะกอนสแดง
2) กลโคส ฟรกโตส และซโครส จะเกดปฏกรยากบสาระลายเบเนดกตทงสน
3) เหตทแปงและส าลไมเกดปฏกรยากบสารละลายเบเนดกตเพราะไมใชสารคารโบไฮเดรต
4) การเปลยนสของสารละลายเบเนดกตเกดจาก Cu2+ ถกรดวซกลายเปน Cu
+
8. ถาบรโภคทงเซลลโลส และไกลโคเจนในปรมาณเทาๆกน พบวารางกายจะ
1) น าสารทง 2 ชนดไปสลายใหพลงงานไดในปรมาณเทาๆกน
2) น าเซลลโลสไปสรางเนอเยอไดแขงแรงกวาไกลโคเจน
3) น าเซลลโลสไปใชประโยชนไดนอยกวาไกลโคเจน
4) ยอยทงเซลลโลส และไกลโคเจน ใหเปนโมเลกลเลกสดไดหมดจนเสรจสมบรณ
9. ในการตรวจน าปสสาวะของผปวยรายหนงพบวามน าตาลกลโคสและมอลโตสเทานน เมอน าปสสาวะมา
100 cm3 ตมกบสารละลายเบเนดกตมากเกนพอ ใหกอนตะกอนอฐสแดงหนก 50.05 มลลกรม แตถา
น าปสสาวะมา 100 cm3 ตมกบกรดไฮโดรคลอรกกอน เมอท าใหเปนกลางดวยโซเดยมไฮดรอกไซดแลว
จงไปตมกบสารละลายเบเนดกตมากเกนพอ จะใหตะกอนสแดงอฐ 64.35 มลลกรม จงหาวากลโคสม
ปรมาณโดยโมลเปนกเทาของมอลโตส
( Cu = 63.5, O = 16 )
58 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
10. ก าหนดสตรโครงสรางของกรดอะมโนดงน
CH2COOH CH3 - CH – COOH C6H5CH2 – CH – COOH
NH2 NH2 NH2
ไกลซน อะลานน เฟนลอะลานน
ถาไดเพปไทดชนดหนงมล าดบของกรดอะมโนเปน อะลานน – ไกลซน – เฟนลอะลานน สตรโครงสราง
ของไตรเพปไทดนจะมไดกแบบ
1) 4 แบบ 2) 3 แบบ 3) 2 แบบ 4) 1 แบบ
11. โครงสรางโมเลกลของเพนตะเพปไทด ประกอบดวยกรดอะมโนตอกนกโมเลกล และมพนธะเพปไทดก
พนธะ
1) 4 และ 5 2) 5 และ 4 3) 4 และ 4 4) 5และ 5
12. ลกษณะทแตกตางกนระหวางโปรตนกบพอลเพปไทดคอ
1) โปรตนประกอบดวยกรดอะมโนหลายชนด แตพอลเพปไทดประกอบดวยกรดอะมโนชนดเดยวกน
2) พนธะทเชอมโยงระหวางกรดอะมโนในโปรตนมหลายชนด สวนพอลเพปไทดประกอบดวยพนธะ
เพปไทดลวน
3) โปรตนมความซบซอนและน าหนกโมเลกลมากกวาพอลเพปไทด
4) โปรตนใหสน าเงนหรอสมวงกบสารละลาย CuSO4 สวนพอลเพปไทดไมเกดปฏกรยากบสารดงกลาว
13. เราสามารถบอกความแตกตางทส าคญประการหนงระหวางกรดอะมโนและพอลเพปไทดไดตรงกบขอใด
1) กรดอะมโนละลายไดดทงในน าเยนและน ารอน สวนพอลเพปไทดละลายไดดในน าเยนเทานน
2) กรดอะมโนมสมบตเปนกรด แตพอลเพปไทดมสมบตเปนกลาง
3) กรดอะมโนละลายไดข นในสารละลาย NaOH สวนพอลเพปไทดตองตกตะกอนในสารละลาย NaOH
4) กรดอะมโนไมใหสกบสารละลาย CuSO4 สวนพอลเพปไทด ใหสมวงกบสารละลาย CuSO4
14. ขอความใดถกตอง
ก. เอนไซมทกชนดเมอผสมกบสารละลาย CuSO4 ในเบสจะเกดสมวง
ข. เอนไซมทกชนดชวยเรงปฏกรยาโดยการเพมพลงงานจลนใหแกสบสเตรต
ค. เอนไซมไมท าใหปฏกรยาเกดเรวข นโดยไปลดคาพลงงานกระตนลง
ง. เอนไซมชนดหนงๆ สามารถเรงปฏกรยาไดมากกวา 1 ปฏกรยาเสมอ
1) ถกทกขอ 2) ถกเฉพาะขอ ก และ ค
3) ถกเฉพาะ ค และ ง 4) ขอ ก ค และ ง ถก
เคมอนทรย | 59
15. สมบตส าคญทสดของเอนไซมทมตอสารตงตน หรอ สบสเตรตคอขอใด
1) รปรางโมเลกลของเอนไซม 2) ขนาดโมเลกลของเอนไซม
3) รปรางของแอกทฟไซตของเอนไซม 4) ความเฉพาะเจาะจงในการท าปฏกรยา
16. สารยบยงมกมรปรางเหมอนกบ
1) เอนไซม 2) สบสเตรต
3) โคแฟคเตอร 4) ทงขอ 1 และ 2
17. โปรตนจากพชมคณคาทางอาหารนอยกวาโปรตนจากสตวเพราะ
1) ใหพลงงานนอยกวา 2) ใหจ านวนกรดอะมโนจ าเปนนอยกวา
3) ใหชนดกรดอะมโนจ าเปนนอยกวา 4) ยอยไดงายกวา
18. โปรตนตางชนดตางกนดงขอตอไปน ยกเวนขอใด
1) ชนดของกรดอะมโนทเปนองคประกอบ
2) ล าดบและการจดเรยงตวของกรดอะมโนในพอลเพปไทด
3) จ านวนของกรดอะมโนในแตละโมเลกล
4) ชนดของธาตพนฐานส าคญทเปนองคประกอบหลก
19. ผลตภณฑทไดจากการหมกแปงกบยสต เตมลงในสารใดจะเกดการเปลยนแปลง
1) น าซป 2) สารละลายกลโคส 3) น าแปง 4) เอทานอล
20. ขอใดเปนการแปลงสภาพของโปรตน
1) โปรตนตกตะกอน
2) พนธะเพปไทดและพนธะไฮโดรเจนในโมเลกลของโปรตนถกท าลาย
3) พนธะไฮโดรเจนหรอเรงยดเหนยวอนในสายพอลเพปไทดหรอระหวางสายพอลเพปไทดถกท าลาย
แตพนธะเพปไทดไมถกท าลาย
4) พนธะเพปไทดในโมเลกลโปรตนถกท าลาย และโปรตนเกดการคลายเกลยว
21. ขอใดคอประโยชนในทางโภชนาการเมอโปรตนเกดการแปลงสภาพ
1) ชวยท าใหโปรตนนนยอยไดงายข น 2) ชวยท าใหเชอโรคตาย
3) ชวยแกพษเมอคนไขดมยาพษซงเปนสารประกอบโลหะหนก 4) ชวยในการรกษามะเรง
60 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
ไขมนและน ามน
22. ไขมนและน ามนเปนสารประกอบประเภท
1) กรดไขมน 2) แอลกอฮอล 3) เอสเทอร 4) อเทอร
23. ก าหนดใหกรดไขมนแตละชนดมโอกาสท าปฏกรยากบหมไฮดรอกซลแตละหมในกลเซอรอลโมเลกล
เดยวกนเทากนหมด ถาตองการสงเคราะหไขมนเอง โดยผสมกลเซอรอล กรดลอรก กรดไมรสตด และ
กรดปาลมมตก อยางละ 1 โมล เขาดวยกนแลวเตมกรด ซลฟวรกเลกนอย เมอน าไปตม ทานจะไดไขมน
เปนไอโซเมอรกนกชนด
1) 2 ชนด 2) 3 ชนด 3) 4 ชนด 4) 5 ชนด
24. เมอน าดางทบทมมาเผาเพอใหเกดกาซ X แลวน ากาซ X ผานลงในน าามนถวเหลองเพอใหเกดปฏกรยา Y
กาซ X ปฏกรยา Y คอขอใด
1) กาซคารบอนไดออกไซด และเกดปฏกรยาสะปอนนฟเคชน
2) กาซออกซเจน และเกดปฏกรยาออกซเดชน
3) ไอน า และเกดปฏกรยาไฮโดรไลซส
4) ไอน า และไมมปฏกรยาใดๆเกดขนเลย
25. การเรยงล าดบการเกดการเหมนหนไดงายของไขมนตอไปนจากมากไปหานอย ขอทถกตองคอขอใด
ก. C45H82O6 ข. C49H92O6 ค. C53H94O6 ง. C57H110O6
1) ง>ค>ข>ก 2) ค>ข>ก>ง 3) ก>ข>ค>ง 4) ค>ก>ข>ง
26. กรดไขมนชนดใดเมอเปนองคประกอบในน ามนหรอไขมนแลว ท าใหไขมนหรอน ามนนนสามารถฟอกส
โบรมนได
1) C16H30O2 2) C18H36O2 3) C12H24O2 4) C20H40O2
27. ก าหนดสมบตบางประการของไขมน
กรดไขมน จดหลอมเหลว o C จ านวนคารบอน
A 63 16
B -1 16
C 70 18
D -5 18
ไขมนและน ามนทเกดจากกรดไขมนตวใดบาง ทสามารถเกดการเหมนหนไดงาย
1) B 2) A และ C 3) C 4) B และ D
เคมอนทรย | 61
28. สาร A, B และ C เปนกรดไขมน มสตรโมเลกลเปน C16H32O2, C18H36O2 และ C18H32O2 ตามล าดบ
พจารณาขอความดงตอไปน
ก. ถาใช A และ B ปรมาณเทาๆกน ท าปฏกรยากบสารละลายโบรมนในคารบอนเตตระคลอไรด B ท า
ปฏกรยาไดเรวกวา และใชปรมาณโบรมนมากกวา
ข. B มจดหลอมเหลวสงกวา A และต ากวา C
ค. ถาน า A, B และ C อยางละ 1 โมล ท าปฏกรยากลเซอรอล 1 โมล จะไดผลตภณฑทเปนน ามน
มากกวาไขมน
ง. C จะเกดการเหมนหนไดเรวกวา A และ B
ขอใดถก
1) ก และ ข 2) ข และ ง 3) ค เทานน 4) ง เทานน
29. เมอรบประทานไขมนเขาไป ในขนแรกรางกายจะตองใชเอนไซมชวยยอยสลายเสยกอน จงสามารถดดซม
ไปใชได ปฏกรยายอยสลายนควรจดเปนประเภทใด
1) ออกซเดชน 2) สะปอนนฟเคชน 3) เอสเทอรฟเคชน 4) ไฮโดรไลซส
30. ไขมนชนดหนงประกอบดวยกรดไขมน 2 ชนดคอ C18H34O2 และ C16H32O2 น าไขมนน 10.0 g ไปท า
ปฏกรยารวมตวกบไฮโดรเจนในอตราสวนโดยมวฃ 1 : 1 ท 0 o
C ความดน 1 atm ใชกาซไฮโดรเจนไป
0.22 dm3 ในไขมนนมกรดไขมนไมอมตวอยรอยละเทาใด โดยมวล
1) 56.4 2) 26.2 3) 28.2 4) 52.4
31. ก าหนดสตรโมลกลของสารอนทรย A, B และ C เปน C15H29COOH, C18H37COOH และ C15H31COOH
ตามล าดบ จงพจารณาขอความตอไปน
ก. C มจดหลอมเหลวสงกวา A แตต ากวา B
ข. ถาใช A และ B ปรมาณเทาๆกน B ฟอกจากส Br2 ไดเรวกวาและมากกวา A
ค. เมอน า A, B และ C อยางละ 1 โมลท าปฏกรยากบกลเซอรอล 1 โมล จะไดผลตภณฑทเปนไขมน
มากกวาทจะเปนน ามน
ขอใดถกตอง
1) ขอ ก เทานน 2) ขอ ก และ ข 3) ขอ ข และ ค 4) ขอ ก และ ค
32. ไขมนชนดหนงประกอบดวยกรดไขมน 2 ชนด คอ C18H34O2 และ C16H32O2 น าไขมนน 10.0 g ไปท า
ปฏกรยารวมตวกบไฮโดรเจนท 0 o C ความดน 1 atm ใชกาซไฮโดรเจนไป 0.45 dm
3 ในไขมนนมกรด
ไขมนไมอมตวอย รอยละเทาใดโดยมวล ( C = 12, H = 1, O = 16 )
1) 26 2) 28 3) 52 4) 56
62 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
33. การวเคราะหปรมาณกรดไขมนทเปนองคประกอบในน ามนพชชนดหนง โดยใชน ามนพชหนก 20 g ตม
กบสารละลาย KOH เขมขน 1 mol/l ปรมาตร 25 cm3 แลวน าของผสมทงหมดไปท าปฏกรยาสะเทนกบ
สารละลาย HCl เขมขน 0.25 mol/l จนถงจดยต พบวาใชสารละลาย HCl ปรมาตร 24 cm3 ปรมาณของ
กรดไขมนในน ามนพชชนดนมกกรม ( มวลโมเลกลของกรดไขมน = 263 )
1) 1.67 g 2) 3.33 g 3) 5 g 4) 10 g
34. ไขมนชนดหนงมมวลโมเลกล 890 เมอน ามาท าสะปอนนฟเคชน ปรากฏวาไดสบ ก และกลเซอรอล สบ
ก อาจมสตรเปนอยางไร ( C = 12, H= 1, O= 16, Na= 23 )
1) CH3(CH2)13CH2CO2Na 2) CH3(CH2)15CH2CO2Na
3) CH3(CH2)7CH = CH(CH2)6CH2CO2Na 4) CH3(CH2)40CH2CO2Na
35. ถาไขมน 3.12 g ท าปฏกรยาพอดกบสารละลาย KOH 0.56 g ไขมนนมมวลโมเลกลเทาใด
(K = 39, O = 16, H=1 )
1) 936 2) 702 3) 468 4) 234
สารซกลาง
36. เกลอโซเดยมของกรดไขมนแตกตางจากเกลอโซเดยมของกรดซลฟวรกอยางไร
1) สมบตท าความสะอาดตางกน
2) สมบตการละลายน าตางกน
3) เมอเกบไวนานๆจะมการลายน าตางกน
4) เมอมเกลอของโลหะบางชนด เชน Ca2+ อยดวย ท าใหการละลายน าตางกน
37. ขอความใดตอไปนไมถกตองในเรองของผงซกฟอก
1) ผงซกฟอกมสตรทางเคมเปน CH3(CH2)16COONa
2) เมอละลายน ามปฏกรยากบไขมนได
3) ผงซกฟอกเปนผลตภณฑทท าจากน ามนปโตรเลยม
4) เมอถกกบน ากระดางไมขน
38. ขอใดคอประโยชนของสารประกอบฟอสเฟตทเตมลงในผงซกฟอก
ก. ชวยลดความกระดางของน า ข. ชวยปรบคา pH ของน า
ค. ชวยท าใหเสอผาขาวข น ง. ชวยยดสงสกปรกไมใหกลบไปจบกบเสอผา
ง. ชวยท าใหผงซกฟอกไมรวมกนเปนกอน
1) ถกทกขอ 2) ขอ ก ค และ ง ถก 3) ขอ ก ข และ ง ถก 4) ขอ ข ค และ จ ถก
เคมอนทรย | 63
39. ผงซกฟอกทดควรมลกษณะดงขอใด
1) มสารท าใหเกดฟอง ตกตะกอนกบ Ca2+
และ Mg2+
ยอยสลายไดงายดวยจลนทรย
2) มสารลดความตงของผวน า มสารท าใหเกดฟอง มสารฟอกจาก
3) มเกลอทเปนอาหารของพชน า มสารท าใหเกดฟอง ไมตกตะกอนกบ Ca2+
และ Mg2+
4) ไมตกตะกอนกบ Ca2+
และ Mg2+ ยอยสลายงายดวยจลนทรย มสารลดความตงผวของน า
40. การเตมสารประกอบฟอสเฟตลงในผงซกฟอกท าใหเกดผลเสยอยางไร
1) Ca2+ และ Mg
2+ ตกตะกอนจากน ากระดาง และใชปรมาณ O2 ในน าอยางสนเปลอง
2) สารละลายเปนเบส และท าฟองกบน าไดดกวาสบ
3) Ca2+
และ Mg2+
ตกตะกอนจากน ากระดางและผงซกฟอกมฟองมากข น
4) พชน าเจรญเตบโตอยางรวดเรว และใชปรมาณ O2 ในน าอยางสนเปลอง
41. การทสบสามารถดงหยดน ามนออกจากเสอผาไดเพราะเหตใด
1) โมเลกลของน ามนมขนาดเลกสามารถถกลอมรอบโดยโมเลกลของน าได
2) โมเลกลของสบเขาไปอยภายในโมเลกลของน ามนท าใหน ามนแตกออกเปนหยดเลกๆ
3) โมเลกลของสบหนปลายทไมมขวไปละลายน ามนสวนปลายทมขวอยในน า
4) โมเลกลของสบละลายน ามนไดด
42. ขอใดเปนการเกดมลภาวะอนเนองมาจากผงซกฟอก เมอลงสแมน าล าคลอง
1) ออกซเจนละลายน าไดนอยลง เนองจากการเกดฟองของผงซกฟอก
2) ท าใหพชน าเจรญเตบโตเรวเกนไป น าขาดออกซเจน สตวน าตาย
3) ท าใหน าขาด ออกซเจน ซงเปนสาเหตใหเกดกาซทมกลนเหมนและน ามสด า
4) ถกทกขอ
โจทยรวม
43. ตามรายงานขององคการอาหารและเกษตรและสหประชาชาต (FAO) แจงวาคาเฉลยของพลงงานทพล
โลกควรไดรบปรมาณวนละ 2800 กโลแคลอร ทงนควรไดพลงงานจากสารอาหารใดมากทสด, รองลงมา
, และนอยทสด ตามล าดบ
1) ไขมน คารโบไฮเดรต โปรตน 2) คารโบไฮเดรต ไขมน โปรตน
3) โปรตน ไขมน คารโบไฮเดรต 4) คารโบไฮเดรต โปรตน ไขมน
44. สารละลายอาหารประเภทใด มประโยชนตอรางกายเชนเดยวกบน าตาล
1) โปรตน เกลอแร น า 2) ไขมน วตามน เกลอแร
3) โปรตน ไขมน แปง 4) ไขมน เกลอแร แปง
64 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
45. เครองดมกระปองขนาด 250 cm3 ใหพลงงาน 384 kJ และมคารโบไฮเดรต 2.8 g โปรตน 0.9 g แตไม
มไขมน จงค านวณหารอยละของแอลกอฮอล (ก าหนดใหคารโบไฮเดรตและโปรตนใหพลงงาน 16 kJ/g
แอลกอฮอลใหพลงงาน 28 kJ/g และความหนาแนนของแอลกอฮอล 0.8 g/cm3 )
46. สารอาหารในขอใดมบทบาทมากทสดในการเสรมสรางกลามเนอ
1) ขนมปง เนย 2) เนออบ ไกยาง 3) สมต า ลาบเนอ 4) ซปหนอไม ขาวผด
47. พจารณาขอความทถกตองมกขอ
ก. สารชวโมเลกล คอสารอนทรยทพบในสงมชวตทวไป เชน ไขมน โปรตน คารโบไฮเดรต ฯลฯ
ข. เมอรางกายไดรบไขมน คารโบไฮเดรต และ โปรตน จะมการเผาผลาญใหหลงงาน 4.0, 9.0 และ
4.2 กโลแคลอรตอกรม ของสารนนๆตามล าดบ
ค. ผลตภณฑของปฏกรยาสะปอนนฟเคชน คอ กลเซอรอล และเกลอโซเดยมของกรดไขมน
ง. กรดอะมโนจ าเปน คอ กรดอะมโนทรางกายขาดไมไดจะตองสรางไวตลอด
1) 1 ขอ 2) 2 ขอ 3) 3 ขอ 4) 4 ขอ
48. ขอใดถกตอง
1) ไขมนและน ามนเปนสารประกอบอนทรยประเภทอเทอรระหวางกลเซอรอลกบกรดไขมน
2) โปรตนเกดจากการรวมตวของกรดอะมโน โดยมน าเปนผลตภณฑรวม และพนธะทเกดขนเรยกวา
พนธะเพปไทด
3) เอนไซมสามารถลดพลงงานกอกมมนตของปฏกรยาโดยรวมกบสบสเตรตไดเปนสารประกอบ
พนฐานแลวจงเกดปฏกรยาตอไป ไดเปนผลตภณฑ
4) แปงเกดจากการรวมตวของมอนอแซคคาไรดหลายๆโมเลกลเรยงกนเปนแบบโซกง แตส าลเกดจาก
การรวมตวของมอนอแซกคาไรดหลายๆโมเลกลเรยงกนแบบโซตรง
49. เมอน าสารละลายทไดจากสงมชวตชนดหนงมาวเคราะหโดยน าไปตม ปรากฏวาสารละลายขนข น เมอ
น าไปใสหลอดทดลอง แลวปนในเครองเหวยง จะไดสารละลายใส และตะกอนขาว เมอเอาสารละลายไป
เตม สารละลายผสมของคอปเปอร (II) ซลเฟต โซเดยมซเตรตและโซเดยมคารบอเนต แลวน าไปอนจะได
ของแขงสแดงอฐ แตถาน าตะกอนขาวทแยกในครงแรกไปเตมสารละลายโซเดยมไฮดรอกไซดตามดวย
สารละลายคอปเปอร (II) ซลเฟตจะไดสารสมวง สมมตฐานทเปนไปคอ สารละลายทไดจากสงมชวตนน
ในสารละลายสวนทใสและในตะกอนมสารใดตอไปนตามล าดบ
1) กลโคส และ กรดอะมโน 2) ซโครส และ กรดอะมโน
3) กลโคส และ สารจ าพวกเพปไทด 4) ซโครส และ สารจ าพวกเพปไทด
เคมอนทรย | 65
50. จากผลการทดลองของสารคดงตอไปน
ก. นมผงและครมเทยมผลทใชผสมเครองดมน ามาทดสอบดวย CuSO4 ในสารละลายเบส
ข. นมผงและแปงขาวโพดน ามายอยดวยโบรมาเลนแลวทดสอบดวยสารละลายเบเนดกต
ค. แปงขาวโพดและแปงเดกซงใชทาตวทารกหลงอาบน าน ามาทดสอบดวยสารละลายไอโอดน
ง. แปงเดกซงใชทาตวทารกหลงอาบน าและครมเทยมผงทใชผสมเครองดมน ามาตมกบกรดและท าให
เปนกลางแลวหยดสารละลายเบเนดกต
ขอใดทผลการทดลองของสารทงสองคตางกไดผลแตกตางกน
1) ก และ ข 2) ก และ ค 3) ก และ ง 4) ข และ ค
66 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
แบบทดสอบเรองสารชวโมเลกล
จงพจารณาขอความตอไปนวาถกหรอผด ถาผดใหแกไขใหถกตอง
1) กรดไขมนคอ กรดอนทรยทมจ านวนคารบอนเปนเลขคและเปนโซตรง
2) กรดไขมนมสตร C17
H35
COOH C17
H31
COOH C15
H27
COOH มจดหลอมเหลวลดลงตามล าดบ
3) เจลาตนผสมกบน าสมสายชและไบยเรตจะเกดตะกอนและสารสมวงน าเงน
4) เอนไซมจากจลนทรยสามารถเรงปฏกรยาออกซเดชนของไขมนหรอน ามนท าใหเกดการเหมนหนได
5) ผงซกฟอกทดมองคประกอบทส าคญคอ สารลดความตงผว สารลดความกระดาง และเกลอซลโฟเนตทยอยสลายได
งาย
6) ไขมนสตวเหมนหนไดงายกวาไขมนพชเพราะสามารถท าปฏกรยากบออกซเจนไดโดยไมมสารชวยปองกน
7) วตามนอสามารถปองกนการเหมนหนไดทงกระบวนการออกซเดชนและไฮโดรลซส
8) กรดไขมน เมอละลายน าแลวไดสารละลายเปนกรด และน าไฟฟาได
9) ซโครสหมกดวยยสตไดเอทานอลและกาซทท าใหน าปนใสขน
10) น าตาลทมหมฟอรมลสามารถเกดตะกอนกบสารละลายเบเนดกตได และไดเกลอคารบอกซเลต
11) กรดอะมโนทโมเลกลเลกทสดมมวลโมเลกล 75
12) พนธะเพปไตดเกดจากการควบแนนระหวางหมอะมโนกบหมคารบอกซลในกรดอะมโนไดทกหม
13) กรดอะมโนไมสามารถทดสอบไดดวยไบยเรต แตไดเพปไตดสามารถทดสอบได
14) เมอเจลาตนถกความรอนจะเกดการแปลงสภาพท าใหทดสอบดวยไบยเรตไมเหนการเปลยนแปลง
15) แปงละลายน าไดดเพราะหมฟงกชนในแปงเกดพนธะไฮโดรเจนกบน าไดงาย
16) เมอน าแปงมาตมกบสารละลาย HCl จะไดสารทรดวซคอปเปอรไอออนในสารละลายเบเนดกตได
17) เอนไซมในน าลายสามารถยอยพอลแซคคาไรดใหเปนน าตาลได
18) น ามนละหง น าตาลทราย เจลาตน และเอทลแอซเตท เกดปฏกรยาไฮโดรลซสไดทกสาร
19) ไขมนมหมแอลคอกซคารบอนลเปนหมฟงกชน
20) สารซกลางทดจะมขนาดสายโซไฮโดรคารบอนทพอเหมาะแกการเกดอมลชนไดด
21) ผงซกฟอกทมโซไฮฮดรคารบอนแบบกงจะยอยสารสลายในธรรมชาตไดยาก
22) สารละลายเบเนดกตทดสอบน าตาลโมเลกลเดยวและโมเลกลคไดทกชนด ไดตะกอนสแดงอฐหรอสสม
23) กรดอะมโนมสมบตเปนไดทงกรด กลาง และเบส สวนกรดอะมโนโมเลกลเลกทสดคอ ไกลซน
24) กรดอะมโนละลายน าไดเพราะเปนโมเลกลมขวเนองมาจากหมฟงกชนทเปนคารบอกซลและหมอะมโน
25) อนน าสบปะรดท 800C นาน 5 นาท
แลวน าไปใสในสารละลายเจลาตน เมอน าไปแชเยนเจลาตนจะแขงตวเปนวน
26) การแปลงสภาพของโปรตนโดยใชแอลกอฮอล ใชท าใหโปรตนในเชอโรคแขงตว ใชฆาเชอโรคได
27) การปฐมพยาบาลผไดรบสารพษทมไอออนโลหะหนกสามารถใชไขขาว เพอใหจบตวกบไอออนกลายเปนตะกอน
อาเจยนออกมา
28) โปรตนตางจากพอลเพปไตดตรงท เมอทดสอบดวยไบยเรตแลวโปรตนจะใหสารสมวงแตพอลเพปไตดไม
เกดปฏกรยา
29) การแปลงสภาพของโปนตนท าใหโครงสรางของโปรตนเปลยนแปลง และมล าดบการเรยงตวของกรดอะมโน
เปลยนไป
30) ไขมนสตวเหมนหนไดโดยกระบวนการไฮโดรลซสเกดกรดไขมนอสระ
เคมอนทรย | 67
ตวอยางขอสอบเรองสารชวโมเลกล 1. ขอความใดถกตอง ส าหรบการทดสอบดวยสารละลายเบเนดกต (Ent ม.ค. 42)
1) สารละลายประเภทน าตาลเทานนทเกดปฏกรยากบสารละลายเบเนดกตไดตะกอนสแดงอฐ
2) กลโคส ฟรกโตส และซโครส จะเกดปฏกรยากบสารละลายเบเนดกตทงสน
3) เหตทแปงและส าลไมเกดปฏกรยากบสาละลายเบเนดกต เพราะไมใชสารคารโบไฮเดรต
4) การเปลยนสของสารละลายเบเนดกตเกดจาก Cu2+ ถกรดวซกลายเปน Cu+
2. น าน าตาลทรายมาตมกบสารละลาย HCl แลวท าใหสารละลายเปนกลางดวยสารละลาย NaOH เมอน า
สารละลายทไดไปตมกบสารละลายเบเนดกต ปรากฏวาไดตะกอนสแดงอฐ ขอความใดถกตองทสด
1) เนองจากโมโนแชกคาไรดทกชนดสามารถท าปฏกรยากบสารละลายเบเนดกตไดตะกอนสแดงอฐ
สารละลายทไดจากการตมกบสารละลาย HCl จงนาจะมโมโนแซกคาไรดอยดวย
2) เนองจากไดตะกอนสแดงอฐเกดขน สารละลายทไดจากการตมกบสารละลาย HCl ควรมสารทมหม
ฟอรมล C
O
อ ยดวย
3) การทไดตะกอนสแดงอฐเกดขนเปนคอปเปอร(II) ออกไซดเกดขน แสดงวาคอปเปอร(I)ไอออนใน สารละลายเบเนดกตถกออกซไดสโดยโมโนแซกคาไรดทเกดขน 4) โมโนแซกคาไรดทท าใหไดตะกอนสแดงอฐคอกลโคส ตวอยางอนของโมโนแซกคาไรดทเกดปฏกรยา นไดคอฟรกโทส และกาแลกโทส
3.
4. กรดอะมโน (ก) , (ข) และ ค มโอกาสท าปฏกรยากนไดเพปไทดกชนด
(ก) H2NCH2 COOH (ข) H2NCH COOH
CH3
(ค)
H2NCHCOOH
CH2C6H5
1) 3 2) 4 3) 5 4) มากกวา 5
68 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
5. สารในขอใดทไมใชกรดอะมโนจากโปรตน(Ent ม.ค.44)
1)
2)
3)
4)
6. ปจจยในขอใดทท าใหโปรตนแปลงสภาพ (Ent ต.ค.43)
ก. การใหความรอน ข. ตวท าละลายอนทรย
ค. ไอออนของโลหะหนก ง. การใชกรดหรอเบส
ขอใดถกตอง
1) ก. และ ข. เทานน 2) ค. และ ง. เทานน
3) ก. เทานน 4) ก. , ข. , ค. และ ง เทานน
7. สารในขอใดเปนไดเพปไทด
CH2CH
HNCH2
CH2
COOH
NH2 C CH2
O
CH NH2
COOH
NH2 CH CH2 CH2 COOH
COOH
NH2 CH2 CH2 CH2
COOH
CH2 CH CH2 NH2
เคมอนทรย | 69
H2N CH C
CH3
OHO
8. สารประกอบเพปไทดชนดหนงมสตรโครงสรางดงน (Ent ต.ค.45 อตนย)
น าเพปไทดน 0.02 โมลไปไฮโดรไลซอยางสมบรณจะได H2NCH2COOH(ไกลซน)และ
(อะลานน) รวมกนหนกกกรม
9. เมอน า A ซงเปนสารประกอบพวกเตตระเพปไทดไปยอยสลายอยางสมบรณโดยการตมกบสารละลายกรด
ไฮโดรคลอรกเจอจางพบวาไดกรดอะมโนเพยง 3 ชนดสตรโครงสรางของ A ในขอใดเปนไปได
(Ent ม.ค. 46)
1)
3)
2)
4)
10. โปรตนทมสตรโครงสรางตอไปน
เฉพาะสวนทแสดงน มพนธะเพปไทดกพนธะ เกดจากกรดอะมโนกโมเลกลและมจ านวนกรดอะมโนกชนด
จ านวนพนธะ จ านวนโมเลกล จ านวนชนดของกรดอะมโน
1.
2.
3.
4.
2
2
3
3
2
3
3
4
3
2
2
3
70 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
11. สตลลมยซน เปนสารแอนตไบโอตกและตานไวรส ไดจากเชอสเตรบโตมยซน มโครงสรางดงรป
N
HCONH
N
N N
N N
C
NH2
CH3
CH3
CH3
NH
O
O
O
H
H
H
ขอใดเปนผลตภณฑทไดจากปฏกรยาไฮโดรไลซสของสตลลมยซน (Ent ม.ค. 48)
1) 3 N CONH2
CH3
+
HCONH2
+
CH
NH
NH2CH3CH2
2) 3 N COOH
CH3
H2N
+
HCOOH
+ C
NH
NH2NH2CH2CH2
3) 3 N
CH3
HCONH
+ C
NH
NH2HCONHCH2CH2
4) 3 N
CH3
HCONH
NH2
+ C
NH
NH2HOOCCH2CH2
เคมอนทรย | 71
12. ก าหนดโครงสรางของกรดอลฟาอะมโน ดงตอไปน
H2N CH2 COOH H2N CH COOH
CH3
H2N CH COOH
CH CH3
CH3 ไกลซน อะลานน วาลน
ในการสงเคราะหไตรเปปไทดวธหนง มขนตอนดงน
ขนท 1 แวลนท าปฏกรยากบเรซนทมหมฟงกชนเปนคารบอกซล
ขนท 2 เรซนทไดจากขนท 2 ท าปฏกรยากบอะลานน
ขนท 3 เรซนทไดจากขนท 2 ท าปฏกรยากบไกลซน
ขนท 4 เรซนทไดจากขนท 3 ท าปฏกรยาไฮโดรไลซสจ าเพาะท เพอแยกเรซนออกจากไตรเปปไทด
ไตรเปปไทดทเกดขนจากการสงเคราะหดวยวธขางตน ควรมสตรโครงสรางอยางไร(Ent ม.ค. 47)
1) CH COOH
CH CH3
CH3
NHCOCH2HOOC CH NHCO
CH3
2) CH COOH
CH CH3
CH3
CONHCH2NH2 CH CONH
CH3
3) CH NHCO
CH CH3
CH3
HOOC CH NHCO
CH3
CH NH2
CH3
4) CH CONH
CH CH3
CH3
H2N CH CONH
CH3
CH COOH
CH3
13. เมอเตมเอนไซมชนดหนงลงในสารละลายเจลาตนทม pH ตางๆ กนท 25 C แลวน าไปแชในอางน าแขง
หลอดท pH เวลาทใชในการแขงตวของเจลาตน
1
2
3
4
5.0
7.0
10.0
7.0 (ไมเตมเอนไซม)
7 นาท
> 20 นาท
5 นาท
5 นาท
จากการทดลองนขอสรปใดถก (Ent ต.ค. 45)
1) เอนไซมเปนสารประเภทโปรตน 2) เอนไซมท างานไดภายในชวง pH ทจ ากด 3) เอนไซมเกดการเปลยนแปลงโครงสรางท pH ไมเทากบ 7.0 4) เอนไซมชวยใหเจลาตนแขงตวเรวขนใน pH ทเหมาะสม
72 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
14. กรดไขมนอมตวชนดหนงหนก 25.6 g เมอท าปฏกรยากบโซเดยมคารบอเนตแลวใหกาซ CO2 1.23 dm3 ท 27
C ความดน 1 atm จงหาสตรโมเลกลของกรดไขมนน
1) C13H27COOH 2) C14H29COOH
3) C15H31COOH 4) C16H33COOH
15. น ามนชนดหนงประกอบดวยกรดไขมนรอยละ 21.4 โดยมวล โดยเปนกรดไขมน 3 ชนดคอ A , B และ C ซงม
อตราสวนจ านวนโมลเปน 2 : 1 : 1 ตามล าดบ(Ent ต.ค. 43)
กรด สตรทวไป มวลโมเลกล
A
B
C
C15H29COOH
C17H31COOH
C17H33COOH
254
280
282
ถาพนธะค 1 พนธะ ท าปฏกรยากบ I2 1 โมเลกล น ามน 100 g จะท าปฏกรยาพอดกบ I2 กกรม
16. ละลายน ามน A B C และ D ในเฮกเซนใหมความเขมขนเทากน แลวทดสอบการฟอกสกบ Br2 ไดผลดงน
น ามน A B C D
จ านวนหยดของสารละลาย Br2 37 45 74 90
ขอสรปใดผด(Ent ม.ค.44)
1) น ามน D มกรดไขมนไมอมตวมากทสด 2) น ามน C มกรดไขมนอมตวนอยกวาในน ามน B 3) น ามน A มกรดไขมนไมอมตวนอยทสด 4) น ามน Dและ C มกรดไขมนอมตวเปนสองเทาของทมในน ามน B และ A ตามล าดบ
17. น ามนพชชนดหนงเปนเอสเทอรของกรดไขมนทมสตร C15H31COOH น าน ามนพชนหนก 40.3 กรม มาท า
ปฏกรยาสะปอนนฟเคชนจะไดสบกกรม(Ent ต.ค. 44)
1) 13.9 2) 41.7 3) 43.6 4) 83.4
18. น าไขมนประเภทไตรกลเซอไรดชนดหนงหนก 8.80 กรม มาตมกบสารละลาย KOH เขมขน 1.00 mol/l
ปรมาตร 50 cm3 จนเกดปฏกรยาอยางสมบรณ แลวน าของผสมทไดมาไทเทรตกบสารละลาย HCl เขมขน
0.50 mol/l โดยใชฟนอลฟทาลนเปนอนดเคเตอร พบวาทจดยตใชสารละลาย HCl 40 cm3 ถากรดไขมนเปน
ชนดเดยวกนทงหมด จงค านวณหาความยาวของโซคารบอนของกรดไขมน (รวมคารบอนในหมคารบอกซล
ดวยและปดเศษเปนเลขจ านวนเตมในค าตอบสดทาย)
เคมอนทรย | 73
19. น ามนพชชนดหนงหนก 20 กรม ตมกบ NaOH เขมขน 1 mol/dm3 ปรมาตร 25 cm3 20 นาท แลวน าของผสม
ทงหมดไปไทเทรตกบสารละลาย HCl เขมขน 0.25 mol/dm3 จนถงจดยต พบวาใช HCl ไป 20 cm3 น ามนพช
นมกรดไขมนกกรม (Ent ม.ค. 46,อตนย)
ก าหนดสมการของปฏกรยา (มวลโมเลกลของกรดไขมน = 789)
20. ถาน าไขมนประเภทไตรกลเซอไรด ซงประกอบดวยกรดไขมนชนดไมอมตวโดยมพนธะค 1 พนธะ เพยงชนด
เดยวมาจ านวน 14.74 กรม ท าปฏกรยาพอดกบสารละลาย NaOH เขมขน 5 M ปรมาตร 10 cm3 กรดไขมนท
เปนองคประกอบของไขมนชนดนควรมสตรโมเลกลดงขอใด
1) C16H31COOH 2) C16H33COOH 3) C17H35COOH 4) C17H33COOH
21. ก าหนดโครงสรางเกลอของกรดไขมน
ไขมนชนดหนงท าปฏกรยาสะปอนนฟเคชน กบโซเดยมไฮดรอกไซด จ านวน 12.0 กรม ไดผลตภณฑเปน
เกลอโซเดยมของกรดไขมน 82.8 กรมและกลเซอรอล กรดไขมนของไขมนชนดน ควรเปนกรดใด
(Ent ม.ค. 48)
1) ปาลมตก 2) ปาลมโตเลอก 3) สเตยรก 4) โอเลอก
74 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
22. พจารณากรดไขมนตอไปน (Ent ต.ค. 46)
ก. CH3(CH2)5CH=CH-(CH2)7COOH
ข. CH3(CH2)16COOH
ค. CH3(CH2)7CH=CH-(CH2)7COOH
ง. CH3(CH2)4CH=CHCH2-CH=CH-(CH2)7COOH
กรดไขมนในขอใดทรวมกบ Glycerol แลวใหไขมนทมสถานะเปนของเหลว(น ามน)ทอณหภมหอง
1) ข. เทานน 2) ก. และ ค. เทานน 3) ง. เทานน 4) ก. , ค. และ ง.
23. ไขมนชนดหนงหนก 1 กรม ท าปฏกรยาพอดกบไอโอดน 0.86 กรม สตรโครงสรางของไขมนในขอใด
สอดคลองกบผลการทดลอง(Ent ม.ค. 47)
1)
2)
3)
4)
24. องคประกอบของน ามนและไขมนจากแหลงตางๆ เปนดงน (หนวยเปนรอยละโดยมวล) (Ent ต.ค.45)
ไขมน กรดไมรสตก กรดปาลมตก กรดสเตยรก กรดโอเลอก กรดไลโนเลอก
น ามนมะกอก
น ามนขาวโพด
น ามนถวเหลอง
น ามนหม
น ามนมะพราว
1
1
1
1
18
5
10
6
25
8
5
4
2
15
2
80
35
20
50
6
7
46
50
6
1
* องคประกอบสวนทเหลอคอ กรดลอรก(50%)
ขอใดผด
1) น ามนมะกอกมองคประกอบสวนใหญเปนไขมนชนดไมอมตว 2) น ามนขาวโพดเหมนหนไดยากกวาน ามนหม เพราะมวตามนอปองกนการเหมนหนปนอย 3) น ามนถวเหลองมจดแขงตวสงกวาน ามนมะพราว 4) น ามนขาวโพดจะท าปฏกรยากบโบรมนไดมากกวาน ามนมะกอกในน าหนกทเทากน
เคมอนทรย | 75
25. น ามนพชทใชทอดอาหารแลวเกดกลนเหมนหนมากทสด แสดงวากรดไขมนทเปนองคประกอบในน ามนพช
นน มสตรโครงสรางดงขอใด
26. น าสาร 4 ชนดไปท าการทดสอบไดผลดงตาราง(Ent ม.ค.44)
สาร การเปลยนแปลงเมอทดลองกบ
สารละลายเบเนดกต สารละลาย I2 ใน KI สารละลาย CuSO4 ใน NaOH
A
B
C
D
ไมเกดการเปลยนแปลง
เกดตะกอนสแดงอฐ
ไมเกดการเปลยนแปลง
ไมเกดการเปลยนแปลง
เกดสารสน าเงน
ไมเกดการเปลยนแปลง
ไมเกดการเปลยนแปลง
ไมเกดการเปลยนแปลง
ไมเกดการเปลยนแปลง
ไมเกดการเปลยนแปลง
เกดสารสมวง
ไมเกดการเปลยนแปลง
สาร A , B , C และ D อาจเปนสารในขอใด
สาร A สาร B สาร C สาร D
1)
2)
3)
4)
น าตาลทราย
กลโคส
ฟรกโทส
น าแปง
น าแปง
น าแปง
น าตาลทราย
ฟรกโทส
สารละลายไขขาว
นมถวเหลอง
สารละลายไขขาว
นมถวเหลอง
ส าล
กระดาษกรอง
ส าล
กระดาษกรอง
27. สารในขอใดท าปฏกรยาและทดสอบกบรเอเจนตตางๆ ใหผลเปนบวกทงหมด (Ent ต.ค. 46)
ปฏกรยาสะพอนนฟเคชน สารละลาย I2 สารละลาย CuSO4 ในเบส สารละลายเบเนดกต
1)
2)
3)
4)
น ามนปลา
น ามนปาลม
กะท
น ามนพาราฟน
แปงสาล
แปงขาวเจา
มนส าปะหลง
ผงบก
ไขขาว
น าเตาห
นมถวเหลอง
เจลลาตน
น าผง
น าออย
น าตาลทราย
กลโคส
76 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
28. สารในขอใดทเกดการเปลยนแปลงเมอทดสอบดวยรเอเจนตหรอวธทก าหนดในตารางไดครบทกสาร
(Ent ต.ค. 44)
การทดสอบ
สารละลาย I2 สารละลายเบเนดกต สารละลาย CuSO4 ในเบส สะปอนนฟเคชน
1)
2)
3)
4)
กระดาษกรอง
ส าล
น าบกสกด
มนส าปะหลง
กลโคส
ฟรกโทส
น าตาลทราย
กาแลกโตส
เจลาตน
ไขขาว
นมถวเหลอง
นมสด
ไขมน
เอสเทอร
น ามนงา
น ามนปาลม
29. สาร ก ข และ ค ขอใดใหผลการทดสอบดงแสดงในตาราง(Ent ต.ค.45)
สารททดสอบ สารละลายเบเนดกต สารละลาย CuSO4/NaOH สารละลาย Pb(NO3)2
ก
ข
ค
ไมไดทดสอบ
ตะกอนสแดงอฐ
ไมเปลยนแปลง
สารละลายสมวง
ไมเปลยนแปลง
ไมเปลยนแปลง
เกดตะกอน
ไมเกดตะกอน
ไมเกดตะกอน
ก ข ค
1)
2)
3)
4)
ไขขาวดบ
ไขขาวตม
เคซน
นมถวเหลอง
น าตาลทราย
อะไมโลส
กลโคส
ฟรกโตส
ไกลซน
ไดเพปไทด
ไลซน
ไตรเพปไทด
30. สารในขอใดเกดปฏกรยา และท าปฏกรยาตอไปนไดทงหมด( A-net 48)
สะปอนฟเคชน สารละลาย I2 สารละลายเบเนดกต CuSO4/NaOH
1)
2)
3)
4)
น ามนปาลม
ไขมน
เอสเทอร
น ามนงา
มนส าปะหลง
กระดาษทชช
ส าล
น าบกสกด
กาแลกโทส
กลโคส
ฟรกโทส
น าตาลทราย
นมสด
เจลาตน
ไขขาว
น าเตาห
เคมอนทรย | 77
31. ผลการทดสอบสาร A , B , C , D และ E เปนดงน
สารในการทดสอบ ผลการทดสอบกบ Reagent แตละตว
สารละลายเบเนดกต สารละลายไอโอดน สารละลายไบยเรต
A ไมเกด สน าเงนเขม ไมเกด
B ไมเกด ไมเกด ไมเกด
C ตะกอนสแดงอฐ ไมเกด ไมเกด
D ไมเกด ไมเกด สมวง
E ไมเกด ไมเกด ไมเกด
ตม B ดวยกรด HCl ตะกอนสแดงอฐ ไมเกด ไมเกด
ตม E ดวยกรด HCl ไมเกด ไมเกด ไมเกด
สาร A B C D และ E อาจเปนสารในขอใดตามล าดบ
1) น าตาลทราย กระดาษกรอง น าแปง สารละลายไขขาว กลโคส 2) สารละลายไขขาว น าตาลทราย น าแปง กระดาษกรอง กลโคส 3) น าแปง น าตาลทราย กลโคส สารละลายไขขาว กระดาษกรอง
4) น าแปง สารละลายไขขาว กลโคส กระดาษกรอง น าตาลทราย
32. (ก) , (ข) และ ค บนลกศรของปฏกรยาตอไปนอาจเปนอะไรไดบาง( Ent ต.ค. 42)
โปรตน → กรดอะมโน
กลโคส + ฟรกโทส → ซโครส + น า
ไขมนหรอน ามน → กรดไขมน + กลเซอรอล
ก ข ค
1)
2)
3)
4)
ปฏกรยาการรวมตว
ปฏกรยาไฮโดรไลซส
ปฏกรยาไฮโดรไลซส
ปฏกรยาไฮโดรไลซส
ปฏกรยาไฮโดรไลซส
ปฏกรยาการรวมตว
ปฏกรยาไฮโดรไลซส
ปฏกรยาการรวมตว
ปฏกรยาไฮโดรไลซส
ปฏกรยาไฮโดรไลซส
ปฏกรยาการรวมตว
ปฏกรยาการรวมตว
ก
ข
ค
78 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
33. ขอใดมผลการทดสอบทไมถกตอง (Ent ม.ค. 46)
สารททดสอบ สารละลายไอโอดน สารละลายเบเนดกต
1)
2)
3)
4)
แปง
แปงตมกบน าลาย
แปงทหมกดวยแปงขาวหมาก
แปงทตมกบกรด
สน าเงน
สน าเงน
สน าตาลแดง
สน าตาลแดง
สารละลายสฟาใส
ตะกอนสแดงอฐ
ตะกอนสแดงอฐ
ตะกอนสแดงอฐ
34. สาร ก ข และ ค ขอใดใหผลการทดสอบดงแสดงในตาราง (Ent ต.ค. 45)
สารททดสอบ สารละลายเบเนดกต สารละลาย CuSO4/NaOH สารละลาย Pb(NO3)2
ก
ข
ค
ไมไดทดสอบ
ตะกอนสแดงอฐ
ไมเปลยนแปลง
สารละลายสมวง
ไมเปลยนแปลง
ไมเปลยนแปลง
เกดตะกอน
ไมเกดตะกอน
ไมเกดตะกอน
ก ข ค
1)
2)
3)
4)
ไขขาวดบ
ไขขาวตม
เคซน
นมถวเหลอง
น าตาลทราย
อะไมโลส
กลโคส
ฟรกโตส
ไกลซน
ไดเพปไทด
ไลซน
ไตรเพปไทด
35. การเตมสารประกอบฟอสเฟตลงในผงซกฟอก ท าใหเกดผลเสยอยางไร(Ent ม.ค. 43)
1) Ca2+ และ Mg2+ ตกตะกอนจากน ากระดาง และใชปรมาณออกซเจนในน าอยางสนเปลอง
2) สารละลายเปนเบส และท าใหเกดไคลมากขน
3) Ca2+ และ Mg2+ ตกตะกอนจากน ากระดาง และท าใหผงซกฟอกมฟองนอยลง
4) ท าใหพชในน าเจรญเตบโตอยางรวดเรวและใชปรมาณออกซเจนในน ามากขน
เคมอนทรย | 79
36. พจารณาสตรโครงสรางของผงซกฟอก 2 ชนดตอไปน(Ent ต.ค. 43)
ก. S
O
O
O
Na+
ข. O
Na+
S
O
O
ขอความใด ผด
1) ผงซกฟอกมประสทธภาพซกลางในน ากระดางดกวาสบ เพราะหม ชวยลดความ
กระดางของน า
2) ระบบเอนไซมของจลนทรยสามารถยอยสลายผงซกฟอกชนด ข ไดอยางดจงไมกอใหเกดปญหาตอ สภาวะแวดลอม
3) ระบบเอนไซมของจลนทรยไมสามารถยอยสลายผงซกฟอกชนด ก ได จงกอใหเกดปญหาตอสภาวะ
แวดลอมอยางมาก
4) สารฟอสเฟตในผงซกฟอกทอยในน าทง เมอปะปนในแมน าล าคลองท าใหสาหรายและวชพชเจรญงอกงาม
และแพรพนธอยางรวดเรว จงกอใหเกดปญหาตอสงแวดลอม
37. พจารณาโครงสรางของสารตอไปน(Ent ม.ค. 47)
ขอใดผด
1) ก และ ข เปนผงซกฟอก สวน ค และ ง เปนสบ 2) จลนทรยสามารถยอยสลาย ก และ ค ไดอยางสมบรณ 3) ข และ ง เปนโมเลกลทมโซกงทจลนทรยไมสามารถยอยสลายได จะเกดปญหาตอสงแวดลอม 4) สารทง 4 ชนดสามารถก าจดหยดน ามนออกจากผาได
SO
OO-Na+
80 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
ตวอยางขอสอบ สารชวโมเลกล
จงใชขอมลตอไปนตอบค าถามขอ 1-2
สารประกอบ A มมวลโมเลกล 491 มสตรโครงสรางแสดงดงภาพ
1. ขอความใดกลาวถกตองเกยวกบสารประกอบน
1) เปนสารประกอบเตตระเพปไตด
2) ประกอบดวยกรดอะมโน 5 ชนด
3) เกดจากกรดอะมโนทมสมบตเปนกรด 1 ชนด
4) สามารถเกดตะกอนสมวงกบไบยเรตได
2. สารประกอบ A หนก 39.28 กรม น ามาท าปฏกรยาไฮโดรลซสกบน า 4.32 กรม เมอโมเลกลใดถก
ไฮโดรไลสจะเกดอยางสมบรณ ผลของปฏกรยานจะเกดกรดอะมโนทเปนกรดข นกกรม
1) 8 2) 10.7 3) 15.3 4) 20.4
3. รปดานขวาแสดงโครงสรางโมเลกลสารชนดหนง จงพจารณาขอความตอไปน
ก. เปนไดเพปไทดทมสมบตเปนกลาง
ข. สามารถเกดสารเชงซอนสมวงกบไบยเรดได
ค. สารนหนก 37.6 กรมตองใชน า 3.6 กรมเพอไฮโดรไลส
มขอความทถกตองกขอ
1) 3 ขอ 2) 2 ขอ 3) 1ขอ 4) ไมมขอความทถก
4. จงพจารณาโครงสรางของ กลตาไธโอน ดงรป
ขอความใดกลาวถกตองเกยวกบ “กลตาไธโอน”
ก. ประกอบดวยกรดอะมโน 3 ชนด
ข. กรดอะมโนทโมเลกลเลกทสดม Mw = 75
ค. กรดอะมโนทโมเลกลใหญทสดม Mw = 121
1) ก ค 2) ก ข 3) ข ค 4) ก
เคมอนทรย | 81
5. จากล าดบกรดอะมโนตอไปน Ala-Leu-Ala -Gly จงพจารณาขอความ
ก. เปนโมเลกลของเตตระเพปไทด
ข. การไฮโดรไลสสารน 1 โมเลกลตองใชน า 4 โมเลกล
ค. สามารถสลบล าดบการเรยงตวได 24 แบบ
มขอความทกลาวไมถกตองกขอความ
1) 1 2) 2 3) 3 4) กลาวถกทงหมด
6. ในการหมกน าผลไมเขมขนชนดหนง 10 ลตร จะไดไวน 9 ลตร ซงมรอยละของแอลกอฮอล 28.75
โดยปรมาตร ถาในน าผลไมมเฉพาะน าตาล C6H12O6 เทานน และกระบวนการหมกเกดขนอยาง
สมบรณ จงหาวาในน าผลไมเขมขนมน าตาลอยกกรมตอลตร (ก าหนดความหนาแนนของแอลกอฮอล
เทากบ 0.8 g/cm3)
1) 405 2) 450 3) 810 4) 900
7. C3H5(OOCC15H29)3 560 กรมท าปฏกรยากบสารละลาย KOH เขมขน 2.0 โมลาร จ านวน 750 cm3
จะเกดสบข นกกรม (C3H5(OOCC15H29)3 = 800, C15H29COONa = 276)
1) 138 2) 193.2 3) 414 4) 579.6
ใชขอมลสารตอไปน ตอบค าถาม ขอ 8-9
ก. N-propylpropanamide ข. Valine H2NCH(COOH)CH(CH3)2
ค. ไขมน C3H5(OOCC17H33)3 ง. มอลโตส C12H22O11
จ. แปง (C6H10O5)n ฉ. C17H35COOH
8. จงพจารณาขอความตอไปน มขอถกกขอ
1. เมอน า ค. มาเกดปฏกรยาไฮโดรจเนชนอยางสมบรณจะไดสาร ฉ.
2. เอนไซมในน าลายสามารถยอย จ. เปน ง. ได
3. สาร จ. มมวลโมเลกลมากทสด สวนสาร ก. และ ข. มมวลโมเลกลเทากน
4. สารทไมสามารถเกดปฏกรยาไฮโดรลซสได คอ ก. ข. และ ฉ.
1) 1 ขอ 2) 2 ขอ 3) 3 ขอ 4) 4 ขอ
9. สาร จ. จ านวน 0.05 โมล และสาร ง. หนก 1710 กรมถกยอยเปนกลโคส แลวถกหมกจนเกดเอทา
นอลโดยสมบรณ จะไดเอทานอลในปรมาณทเทากน จงหาคา n ของสาร จ.
1) 200 2) 100 3) 50 4) 25
82 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
ปฏกรยาตอไปนเกดในภาวะทเหมาะสม จงตอบค าถามขอ 10-11
สาร A B C E X และ Y มสภาพเปนของเหลวหรอสารละลายทงหมดบรรจในหลอดทดลอง
ก. A + nX nB ; สาร A มโครงสรางเปนโซกง
ข. B + ยสต C + คารบอนไดออกไซด
ค. C + E CH3COOC2H5 + X
ง. Y + เอนไซม n(H2N-CH-COOH)
R
10. ผลการทดลองในขอใดไมนาเปนไปได
1) เมอทดสอบ A ดวยสารละลายไอโอดนจะเหนสน าเงนเขม
2) เมอทดสอบสาร B ดวยเบเนดกตจะเหนตะกอนสแดงสม
3) เมอใสสาร E ลงใน Y จะเหนของเหลวในหลอดขนหรอตกตะกอน
4) หยดไบยเรตลงในสาร Y จะเหนสมวง
11. ปฏกรยาในขอใดกลาวไมถกตอง
1) ก เกดปฏกรยาไฮโดรลซส
2) ข เกดปฏกรยาไฮโดรลซส
3) ค เกดปฏกรยาเอสเทอรฟเคชน
4) ง เกดปฏกรยาไฮโดรลซส
12. ไขมนทมสตร C3H5(OOCC17H31)3 หนก 4.39 กรม เกดปฏกรยากบกาซไฮโดรเจน 0.45 ลตร (วดท
STP) จากนนน าสารทไดมาหยดสารละลายไอโอดนเขมขน 25.4%w/v ลงไป ขอใดกลาวถกตอง
1) สารละลายไอโอดนจะไมเปลยนส
2) ไขมนจะฟอกจางสไอโอดนได 5 cm3
3) ไขมนจะฟอกจางสไอโอดนได 10 cm3
4) ไขมนจะฟอกจางสไอโอดนได 20 cm3
13. ขอใดกลาวไดถกตองเกยวกบการทดสอบสารดวยเบเนดกต
1) สารละลายเบเนดกตสามารถถกออกซไดซไดโดยหมฟอรมลในน าตาลโมเลกลเดยวหรอโมเลกลค
2) สารละลายเบเนดกตสามารถทดสอบสารทมหมคารบอกซาลดไฮดไดแมจะไมใชน าตาล
3) ตะกอนทเกดข นจากการทดสอบเกดจาก Cu+ กบอะตอมของออกซเจน
4) น าตาลทรดววคอปเปอรไอออนแลวจะกลายเปนกรดอนทรย
เคมอนทรย | 83
14. ก. และ ข. เปนสารท าความสะอาดทยอยสลายไดงาย และมคารบอนเปนองคประกอบ 12 อะตอม น า
สาร ก. และ ข. ผสมน าใสหลอดทดลอง เมอใสสารละลาย MgCl2 ลงในหลอดพบวาเหนฝาตะกอน ค.
ลอยทผวน าของหลอด ข สวนหลอด ก. ไมเหนการเปลยนแปลง ขอใดกลาวถกตอง
1) ก. และ ข. เปนเกลอไอออนกทละลายน าไดสารทเปนกรดออนๆ
2) ก. เปนเกลอคารบอกซเลต สวน ข. เปนเกลอซลโฟเนต
3) ก. และ ข. มโครงสรางโซไฮโดรคารบอนเปนโซตรงและ ข. มมวลโมเลกลมากกวา ก.
4) ค. เปนเกลอแมกนเซยมของกรดไขมนมสตร (C12H24O2)2Mg
15. จากตารางแสดงองคประกอบของไขมนและน ามน จงพจารณาวาขอใดผด
ไขมน/น ามน รอยละโดยมวลของกรดไขมนทเปนองคประกอบ
ไมรสตก ปาลมตก สเตยรก โอเลอก ลโนเลอก อนๆ
น ามนมะกอก 0 6 4 83 7 0
น ามนหม 1 30 18 41 6 4
ไขวว 2 32 25 38 3 0
1) กรดไขมนทอมตวไดแก ไมรสตก ปาลมตก สเตยรก
2) กรดปาลมตก เมอน ามาเผาจะใหเขมามากกวากรดโอเลอก
3) น ามนหมมกรดไขมนอมตวนอยกวาไขวว
4) ถาใชปรมาณโบรมนเทากน ตองใชกรดโอเลอกมากกวากรดปาลมตกในการฟอกจางส
16. นกเรยนผหนงท าการทดลองหยดสารละลายไอโอดนลงบนชนขนมปงเปลยนเปนสเทาแกมด าเมอน า
ขนมปงอกชนหนงใสปากเคยว แลวน ากลบมาทดสอบกบสารละลายเบเนดกตปรากฏวาขนมปง
เปลยนเปนสสมแดง เขาจงสรปวาเมอเคยวขนมปง แปงจะถกเปลยนเปนน าตาล วธด าเนนการทดลอง
ของนกเรยนผนนาจะพลาดไป 1 ขนคอขอใด
1) ทดลองแปงในขนมปงทเคยงแลว
2) ทดสอบแปงในน าลาย
3) ทดสอบน าตาลในขนมปงกอนเคยว
4) ไมมเพราะไดก าหนดตวควบคมไวส าหรบเปรยบเทยบอยแลว
17. ในการตรวจน าปสสาวะของผปวยรายหนงพบวามน าตาลกลโคสและมอลโตสเทานน เมอน าปสสาวะ
มา 100 cm3 ตมกบสารละลายเบเนดกตมากเกนพอ ใหกอนตะกอนอฐสแดงหนก 50.05 มลลกรม
แตถาน าปสสาวะมา 100 cm3 ตมกบกรดไฮโดรคลอรกกอน เมอท าใหเปนกลางดวยโซเดยมไฮดรอก
ไซดแลวจงไปตมกบสารละลายเบเนดกตมากเกนพอ จะใหตะกอนสแดงอฐ 64.35 มลลกรม จงหาวา
กลโคสมปรมาณโดยโมลเปนกเทาของมอลโตส ( Cu = 63.5, O = 16 )
1) 1.5 เทา 2) 2 เทา 3) 2.5 เทา 4) 5 เทา
84 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
ปโตรเลยม
ความหมาย การเกด และแหลงปโตรเลยม
ปโตรเลยม หมายถง น ามนดบ (crude oil) กาซธรรมชาต (natural gas) กาซธรรมชาตเหลว สารพลอย
ได และไฮโดรคารบอนอนๆทเกดข นโดยธรรมชาตและอยในสภาพอสระ มองคประกอบเปนธาตไฮโดรเจน
และคารบอน มกพบอยในชนหนตะกอน (sedimentary rock) ทงในสภาพทเปนของแขง ของหนด ของเหลว
หรอกาซและหมายความรวมถงบรรดาไฮโดรคารบอนหนกทอาจน าข นมาจากแหลงโดยตรง โดยใชความรอน
หรอกรรมวธทางเคม แตไมหมายความรวมถงพวกถานหน หนน ามนหรอหนอนๆทสามารถน ามากลนเพอ
แยกเอาน ามนดวยการใชความรอนหรอกรรมวธทางเคม
แหลงปโตรเลยมในประเทศไทย เชน แหลงฝาง อ าเภอฝาง จงหวดเชยงใหม
แหลงสรกต อ าเภอลานกระบอ จงหวดก าแพงเพชร
แหลงน าพอง อ าเภอน าพอง จงหวดขอนแกน
และ อกหลายแหลง ในบรเวณอาวไทย
ปโตรเลยม เกดจากการทบถมและแปรสภาพของซากสงมชวตเปนเวลานานนบลานๆป โดยอาศยความ
กดดนจากชนหน ผนวกกบอณหภมความรอนใตผวโลกและการสลายตวของอนทรยสารโดยแบคทเรยทไม
ตองการอากาศ ท าใหซากพชและสตวเหลานนสลายตว กลายสภาพเปนหยดน ามนและกาซธรรมชาต ตามท
เราเรยกกนวา ปโตรเลยม (Petroleum) เมอถกบบอดจากน าหนกของชนหนทกดทบกจะเคลอนทเขาไปตาม
ชองวางระหวางเมดทราย หรอชนหนทมรพรน โดยมชนหนเนอแนนปดทบอย
ตารางแสดงสตร จดเดอด และความหนาแนนของสารไฮโดรคารบอนบางชนด
ชนดของสาร สตรโมเลกล จดเดอดปกต (C) Sp. Gr. ท 15C
methane
ethane
propane
n-butane
n-pentane
n-hexane
n-hexadecane (cetane)
isooctane
CH4
C2H6
C3H8
C4H10
C5H12
C6H14
C16H34
C8H18
-162
-89
-42
-1
36
69
270
99
0.55*
1.03*
1.52*
2.00*
0.631
0.664
0.775
0.696
*คาความถวงจ าเพาะเทยบกบอากาศ
(ทมา : James H. Gray, Glenn E. Handwerk. 1984 pp.15)
เคมอนทรย | 85
กาซธรรมชาต เปนสารประกอบไฮโดรคารบอนทม C 1-4 อะตอม และจะมกาซเหลว (C5) ปนมาเลกนอย
โอเลฟนส (olefins) โดยทวไปมกจะไมพบในปโตรเลยมธรรมชาต แตจะไดจากแตกตวของน ามน โอเลฟนสม
อย 2 ชนด คอ โมโนโอเลฟนส ไดแกพวกทม 1 พนธะคระหวางคารบอนกบคารบอนในสายโซ มความอยตว
ดและใหคาออกเทนสง เชน เอทธลน (ethylene; C2H4) โพรพลน (propylene; C3H6) บวทลน (buthylene;
C4H8) เปนตน และ ไดโอเลฟนส ไดแกพวกทมคารบอนอะตอมจบกนดวยพนธะค 2 แหงในสายโซโมเลกล
เชน บวตะไดอน (butadiene;C4H6)
สารไฮโดรคารบอนทไดจากแหลงปโตรเลยมแบงเปน 2 สวนคอ สวนทเปนกาซ (C1-C4) กาซเหลว (C5)
และสวนทเปนของเหลว (C5 ข นไป) จ าการแยกสวนทเปนกาซและกาซเหลว (C1-C5) ออกมากอน และใน
สวนของกาซจะมสงเจอปน คอ ไอน า ไอปรอท CO2 H2S ตองท าการแยกออก และในสวนทเปนของเหลวจะ
น ามาผานกระบวนการกลนน ามนดบ มขนตอนตามแผนภาพ
liquid
กระบวนการแยกกาซธรรมชาต
กระบวนการกลนน ามนดบ
หนวยแยกของเหลว
CH4
C2H6
C3H8
C4H10
H2S
NG
(C1-C5)
Crude oil
Petroleum
C5-C7
C8-C12
C10-C14
C14-C19
C19-C35
C35 ขนไป
(C5 ขนไป)
H2O
CO2 Hg
gas
liquid
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
86 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
แบบฝกท 1
1. กาซธรรมชาตทไดจากแหลงกาซธรรมชาตจะมสารเจอปนหลายชนดทจ าเปนตองแยกออก จงเตม
ตารางเกยวกบขนตอนการแยกสารเจอปนตามล าดบ และเหตผล
ล าดบขนตอน เหตผล
2. การกลนแยกกาซธรรมชาตมการควบคมความดนและอณหภมอยางไร และไดสารใดออกมาตามล าดบ
เรยงจากยอดหอกลนลงมา
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
3. สารกลมโอเลฟนไดแก ...................................... ไดจากการน ากาซ ...................................... มาผาน
กระบวนการ......................................
4. ผลตภณฑจากปโตรเลยมกลมใดมปรมาณความตองการสงทสด ......................................
5. เชอเพลงส าหรบยานพาหนะในปจจบนมอะไรบาง .............................................................................
6. โครงสรางโมเลกลของเชอเพลงทเผาไหมไดดในเครองยนตเบนซนควรมลกษณะอยางไร
..............................................................................................................................................
เคมอนทรย | 87
ตวอยางกระบวนการปรบแตงโมเลกลไฮโดรคารบอนและเชอเพลง
a
b
c
d
คณภาพของเชอเพลง
น ามนเบนซน (กาซโซลน)
เบนซนเปนน ามนเชอเพลงทสวนใหญประกอบดวย Alkane ทมคารบอน 6-10 อะตอม น ามนเบนซนจงม
สมบตแตกตางกนตามชนดและปรมาณของ Alkane ทเปนองคประกอบ จากการศกษาพบวาไอโซเมอรท
คารบอนตอกนแบบโซมกงเปนเชอเพลงทมคณภาพดกวาไอโซเมอรทคารบอนตอกนแบบโซตรง
ไอโซเมอรหนงของ Octane (C8H18) ทมชอวา iso-octane เปนเชอเพลงทเหมาะกบเครองยนตกาซโซลนมาก
เพราะท าใหเครองยนตเดนเรยบไมกระตก สวนสารไฮโดรคารบอนทไมเหมาะสมกบเครองยนตกาซโซลนเลย
คอ n-heptane เมอใชเปนเชอเพลงจะท าใหเครองยนตเกดการชงจดระเบด เปนผลใหเครองยนตกระตก
ดงนนจงไดมการก าหนดคณภาพของน ามนเบนซนเปนเลขออกเทน โดยเปรยบเทยบจากสมบตการเผาไหม
ของน ามน คอ
1. น ามนเบนซนซงมสมบตในการเผาไหมเชนเดยวกบ iso-octane บรสทธ ใหมเลขออกเทนเทากบ 100
2. น ามนเบนซนทมสมบตในการเผาไหมเชนเดยวกบ n-heptane บรสทธ ใหมเลขออกเทนเทากบ 0
3. คาเลขออกเทนอนๆ ใหเปรยบเทยบกบสวนผสมระหวาง iso-octane กบ n-heptane โดยคดจากรอยละ
ของ iso-octane
88 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
ตวอยาง
1) น ามนเบนซนทมสมบตในการเผาไหมเชนเดยวกบเชอเพลงทไดจากการผสม iso-octane 95% กบ n-
heptane 5% มคาออกเทนเทาไร
2) น ามนเบนซนทมสมบตในการเผาไหมเชนเดยวกบเชอเพลงทไดจากการผสม iso-octane 86% กบ n-
heptane 14% มเลขออกเทนเทาไร
3) น ามนเบนซนทมเลขออกเทนเทากบ 92 หมายความวาอยางไร
สารเพมคาออกเทน
การปรบปรงคณภาพของน ามนเบนซน คอ การเพมเลขออกเทนใหแกน ามน เพราะน ามนเบนซนทกลนได
สวนใหญจะมเลขออกเทนคอนขางต า การเพมเลขออกเทนท าไดโดยเตมสารเคมบางชนดลงไป สารดงกลาว
ไดแก
1. สาตะกว Tetraethyllead ((C2H5)4Pb) หรอ Tetramethyllead ((CH3)4Pb) สารทงสองชนดม
สถานะเปนของเหลวทอณหภมปกตไมมสไมละลายน าแตละลายไดดในน ามนเบนซน ชวย
ปองกนการชงจดระเบดท าใหเครองยนตไมกระตก แตเมอน ามนถกเผาไหมในเครองยนต
สารประกอบทมตะกวเปนองคประกอบนจะเปลยนออกไซดหรอคารบอเนตของตะกวเปน
ละอองอยในอากาศ ซงเปนพษตอมนษยและสตวโดยเฉพาะอยางยงจะเกบสะสมไวทตบท าให
ประสทธภาพการท างานของตบต าลง เพอลดภาวะมลพษในอากาศ บางประเทศได
ประชาสมพนธใหประชาชนเลกใชน ามนทมสารตะกว และหนมาใชน ามนไรสารตะกวแทน
2. MTBE (Methyl tertiary butyl etther) เปนสารเพมคาออกเทนใหน ามนเบนซนชนดไรสารตะกว
หรอ ULG (Unleaded Gasoline)
น ามนดเซล
การก าหนดคณภาพของน ามนดเซลใชวธการเดยวกบน ามนเบนซน แตเปรยบเทยบกบ Cetane (C16H34)
และ Alphamethylnapthalene (C11H10) แทนดงนนจงไดมการก าหนดคณภาพของน ามนดเซล เปนเลขซเทน
และก าหนดให Cetane มเลขซเทนเทากบ 100 และ Alphamethylnapthalene มเลขซเทนเทากบ 0
จงบอกชอของสารตอไปน
เคมอนทรย | 89
แบบฝกท 2
จงเขยนชอมอนอเมอรตอไปน
สตร ชอเรยก สตร ชอเรยก
CH2=CH2 (OH)CH2CH2(OH)
CH2=CH(CH3) HOOCC6H4COOH
CH2=CHCl HOOC(CH2)4COOH
CH2=CHF H2N(CH2)6NH2
CH2=CH(OH) NH2CONHCH2OH
CH2=CH(C6H5) (CH2)5C(O)NH
(cyclic)
CH2=CH(CN) CH2=CHCH=CH2
CH2=CH(OOCCH3) CH2=C(CH3)CH=CH2
CF2=CF2 CH2=CClCH=CH2
90 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
จงสตรของมอนอเมอรตอไปน
ชอเรยก สตร ชอเรยก สตร
Ethylene Caprolactum
Hexamethylenediamine Ureaformaldehyde
Propylene Butadiene
Styrene Adipic
Vilnylchloride Isoprene
Tetrafluoroethylene Vinylfluoride
Tereaphthalic acid Acrylonitride
Ethyleneglycol Chloroprene
Vinylalcohol Vinylacetate
จงบอกชอของมอนอเมอรและพอลเมอรในสมการ
เคมอนทรย | 91
จากมอนอเมอรตอไปน จงบอกชอพอลเมอรทได สตรของพอลเมอร บอกชนดปฏกรยา และบอกชนดพอลเมอร
มอนอเมอร ชอพอลเมอร สตรพอลเมอร ปฏกรยา co/homo
ethylene
acetylene
Styrene + Butadiene
Isoprene
Caprolactum
Hexamethylenediamine + Adipic
Tetrafluoroethylene
Acrylonitride + Butadiene + Styrene
Tereaphthalic acid + Ethyleneglycol
Propylene
สงของตอไปน จงบอกวามองคประกอบของวสดทมาจากพอลเมอรชนดใด
สงของ พอลเมอร สงของ พอลเมอร
เครองมอแพทย กลองซด
หลอดดดน า ทอน า
ชอนสอมพลาสตก กระเบองยาง
กระดกเทยม ผนงตเยน
ถงขนมปง เฟองพลาสตก
เลนสแวนตา ถวยชาม
เสนเลอดเทยม เบาะรถยนต ทนอน
เคลอบภาชนะ รมชชพ
ถงใสเลอด ขวดสารเคมในบาน
โคมไปสาธารณะ หมวกกนนอค
เคลอบลกปน ยางรถยนต
เชอก เอน ขวดน าอดลม
ปพ นโตะ ถงใสอาหารแชแขง
ขนแปรง ถงโฟม
92 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
เสนใย
เสนใยเปนพอลเมอรทมโมเลกลยาวมาก และมการเรยงตวทคอนขางเปนระเบยบ มความเหนยว แบงเปน 2 ประเภทคอ เสย
ใยธรรมชาต และเสนใยสงเคราะห
เสนใยธรรมชาต เสนใยสงเคราะห
เกดข นเองตามธรรมชาต มนษยสงเคราะหข นจากสารอนนทรยหรอสารอนทรย
ใชทดแทนเสนใยจากธรรมชาต
เสนใยจากพช เสนใยจากสตว เสนใยอนนทรย เสนใยสงเคราะห เสนใยกงสงเคราะห
ประกอบดวย
เซลลโลส ซงไดจาก
สวนตางๆของพช
เชน ปาน ปอ ลนน
ใยมะพราว ฝาย นน
ศรนารายณ จดเปน
เปนโฮโมพอลเมอร
เสนใยโปรตน เชน
ขนสตว ผม เลบ เขา
ใยไหม เมอเปยกน า
ความเหนยวและ
ความแขงแรงจะ
ลดลงถาถกแสงแดด
นานๆจะสลายตว
ใยหน ประกอบดวย
ออกไซดของ Si Al Fe
Mg Ca ทนตอการกด
กรอนของสารเคม ทน
ความรอน ทนไฟ ไม
น าไฟฟา
เสนใยพอลเอไมด เชน
ไนลอน-6 ไนลอน-6,6
เหนยวและคงรป ไมยบ ไม
ข นรา
ใชผสมเสนใยธรรมชาตใน
การท าเสอผา
เสนใยดาครอน ทนสารเคม
ไมยบ ไมดดซบความช น ทน
ตอรา
เสนใยอะครลก ใชในการท า
เสอผา ผานวม ผาขนแกะ
เทยม รมชายหาด หลงคากน
แดด ผามาน พรม
เซลลโลสแอซเตท เกดจาก
เซลลโลสและกรดแอซตก ไม
แขงแรง แตทนราและแมลง
มกใชผสมเสนใยสตวเพอให
รกษารปทรง และลดตนทน
ยาง
ยางเปนพอลเมอรทมมวลโมเลกลสงมาก แตกตางจากพลาสตกคอ มความยดหยนมากกวา เนองจากสายโซของพอลเมอร
ขด มวนเปนวง และบดเปนเกลยว มแรงแวนเดอรวาลสชนดลอนดอนดงดดระหวางสายโซ ยางแบงเปน 2 ประเภทคอ
1. ยางธรรมชาต ไดแกยางทไดจากน ายางจากตนยางพารา มชอวาพอลไอโซพรน มความยดหยนสง ซงมาจาก
ลกษณะ โครงสรางเปนแบบ cis คอ
ยางธรรมชาตทเปนพอลไอโซพรนอกชนดหนง คอ ยางกตตา จากตนยางบาราทา หรอตนยางซคเคล จะม
โครงสรางแบบ trans ซงจะมความยดหยนทต ากวา
กระบวนการผลตยางพารามขนตอนดงน
กรดแอซตกหรอซลฟวรก
สารละลาย NH3
กรดน ำยำงจำกตนยำง แยกเนอยำง เครองรดเปนแผน ตำกแดด อบรมควน
เคมอนทรย | 93
ยางธรรมชาตมความยดหยนด แตมกไมทนตอตวท าละลายอนทรย จงไดมการคดคนกระบวนการปรบปรงคณภาพยางให
คงทนยงข น โดยใชก ามะถนมาท าปฏกรยาเชอมตอระหวางสายโซของพอลเมอร ใหเกดการ Cross-link ระหวางสายโซท าให
ยางไมออนตวไดงายทอณหภมสงและทนตอสารเคมมากข น กระบวนการดงกลาวเรยกวา กระบวนการ Valcanization
2. ยางสงเคราะห ชนดแรก คอ ยาง Butadiene ใชท ายางรถยนต ตอมาไดพฒนายางอกชนดหนงคอ ยาง SBR
(Styrene-Butadiene Rubber จดเปน Copolymer) มสมบตทนตอการขดถ ยดหยนต า จงใชท ายางรถยนตและรถอนๆ
จากนน มการผลตยางสงเคราะหอนๆตามมา ทส าคญไดแก ยาง Chloroprene (หรอชอทางการคา Neoprene) มสมบตททน
ตอตวท าละลายอนทรยตางๆ จงใชท าภาชนะใสน ามน
มอนอเมอร
พอลเมอร
Butadiene Styrene-butadyene rubber Chloroprene (Neoprene)
โฟม
โฟม คอ พลาสตกทผานกระบวนการเตมกาซใหแทรกตวอยในเนอพลาสตก ท าใหโฟมมความเบาและเปนฉนวนความรอนท
ดมาก กาซทใชผลตโฟมในอดตคอสาร CFC ซงท าลาย Ozone ปจจบนจงไดเปลยนมาใช pentane หรอ butane แทน
พลาสตกทใชผลตโฟมคอ PVC PS หรอ PE เปนตน
มลพษทางอากาศ
1. CO2 เกดจากการเผาไหมเชอเพลงตางๆ เปนตนเหตของการเกดภาวะ Global warming เนองจากกาซนมคณสมบต
ในการสะสมความรอนจากแสงอาทตยไวภายในโลก ทเรยกวา Greenhouse effect
2. CO เปนกาซทเกดจากการเผาไหมเชอเพลงอยางไมสมบรณ ไมมส ไมมกลน เปนอนตรายมากตอคนและสตว เพราะ
สามารถจบกบสารฮโมโกลบนในเมดเลอดแดงไดดกวา O2
3. SOx และ NO
x ทเปนปญหามากไดแก SO
2 เกดจากกระบวนการถลงโลหะ เนองจากถานหนทใชในการถลงม S เปน
องคประกอบอย และ NO2 เกดจากการเผาไหมเชอเพลงในเครองยนตทมอณหภมสงมาก
กาซทงสองชนดนสามารถรวมตวกบไอน า ในวนทมความกดอากาศสงเกดเปน Smog ซงบดบงทศนวสยในการบนและการ
ขบยานพาหนะ นอกจากนยงเปนตนเหตของการเกดฝนกรด ซงมฤทธในการกดกรอนสงกอสราง
4. สารไฮโดรคารบอน เกดจากการเผาไหมทไมสมบรณและเหลอเศษปะปนออกมาในอากาศ สามารถเกดปฏกรยากบ O2
หรอ NO2 เกดเปนสาร Peroxyacetylnitrate (PAN) ซงเปนอนตรายตอดวงตาและระบบทางเดนหายใจ
5. สารตะกว เกดจากสารปรบปรงคณภาพน ามนทใชในการเพมคาออกเทน
6. CFC เกดจากอตสาหกรรมผลตโฟมในอดต ปจจบนไดเปลยนมาใชกาซชนดอนแทนแลว
ตนเหตสวนใหญของมลพษทางอากาศมาจากการเผาไหมเชอเพลงทไมสมบรณ วธการแกไข มดงน
- การเพมประสทธภาพการเผาไหมของเครองยนต
- ตดตง Catalytic Converters ทบรเวณทอไอเสย ซงชวยปรมาณกาซพษทจะถกปลอยออกสบรรยากาศ
เนองจากเครองนมตวเรงปฏกรยา Pd ซงชวยใหการเผาไหมสมบรณมากข น
94 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
มลพษทางน า
1. ผงซกฟอก จากน าทงจากชมชน มทงประเภททยอยสลายไดโดยจลนทรยและประเภททยอยสลายไมได และเกดเปนฟอง
ปกคลมผวน า ท าให O2 ละลายน าไดนอยลง
2. ฟอสเฟต จากปยและผงซกฟอก ชวยเรงการเจรญเตบโตของพชน า ท าใหสมดลของระบบนเวศคอยๆเสยไป
การตรวจหาปรมาณฟอสเฟตในน า ท าไดโดยการเตมสารละลายกรดไนตรกและสารละลายแอมโมเนยมโมลบเดต
(NH4)
2(MoO
4) แลวน าไปอนจะเกดตะกอนเหลองของ แอมโมเนยมฟอสโฟโมลบเดต (NH
4)
3PO
4.12MoO
3 ถามฟอสเฟตปน
อย
3. น ามน จากการรวไหลในอตสาหกรรมตางๆและการคมนาคม จะลอยปกคลมผวน าท าให O2 ละลายลงในน าไมได ท าลาย
ระบบนเวศในระยะยาว
การบอกปรมาณ O2 ในน า
1. คา DO (Dissolved Oxygen) คอ คาปรมาณออกซเจนทละลายในน าเปนมลลกรมตอน า 1 ลตร (mg/l) โดยทวไป
ถาน าจากแหลงใดมคา DO นอยกวา 3 mg/l จดเปนน าเสย
การหาคา DO มขนตอนดงน
2. สารละลาย KI/NaOH น าแปง
1. สารละลาย MnSO4 3. สาระละลาย H
2SO
4 (Indicator)
สารละลายสน าเงน
จนสารละลายสเหลองออน จนสารละลายไมมส
สตรการหาปรมาณออกซเจนในน า
DO
น าตวอยาง
2. คา BOD (Biochemical Oxygen Demand) คอ คาปรมาณออกซเจนทจลนทรยใชในการยอยสลายอนทรยสารใน
เวลา 5 วน ทอณหภม 20OC โดยทวไปน าทมคา BOD มากกวา 100 mg/l จดเปนน าเสย
3. คา COD (Chemical Oxygen Demand) คอ คาปรมาณออกซเจนทสารเคมใชในการยอยสลายอนทรยในน า
โดยทวไปน าจากแหลงเดยวกนจะมคา COD มากกวาคา BOD เนองจากสารเคมมความสามารถยอยสลาย
สารอนทรยไดมากกวาจลนทรย
มลภาวะทางดน
1. การใชปยวทยาศาสตรในการเพมผลผลตการเกษตร มผลใหสภาพดนเปลยนแปลงคอ ดนจะเปรยวถามปรมาณการใช
มากเกนไป
2. สารก าจดศตรพช สามารถตกคางอยในดนเปนอนตรายตอคนและสตว (มธาตฮาโลเจนเปนองคประกอบ) เชน สาร
ออรกาโนคลอรน ดดท ไดออกซน เปนสารพษตกคางในผลผลตและในดน สงผลตอระบบนเวศในระยะยาว
3. ขยะพลาสตก จะยอยสลายยากและท าใหแรธาตตางๆไมสามารถซมผานลงในดนได ในปจจบนจงมการคดคนพลาสตก
ชนดทสามารถยอยสลายไดโดยเอนไซมของจลนทรย เชน เซลลโลสแอซเตท และพยายามลดการใชและหมนเวยนพลาสตก
กลบมาใชใหม ทเรยกวาหลก 3R คอ Reduce Reuse และ Recycle
น ำตวอยำง ไตเตรท ไตเตรทตอไป
เคมอนทรย | 95
สญลกษณ ตวยอ การเลอกใชและคณสมบตเบองตนของพลาสตกแตละประเภท
(เรยงตามตวอกษร)*
ABS Acrylonitrile-butadiene-styrene
ใชท าอปกรณไฟฟา,ชนสวนรถยนต,หมวกกนนอค,เครองกรองเลอด,อปกรณกฬา,ทอสงกาซ,เครองโทรศพท,
คยบอรดคอมพวเตอร
EVA Ethylene Vinyl Acetate
ใชท ารองเทาแตะ เฟอรนเจอร ภาชนะบรรจของแชแขง กรวยทกนถนนพลาสตก
HDPE High density polyethylene
เปน PE ทมความหนาแนนตงแต .940 g/cm 3 ข นไป ใชท าบรรจภณฑ
ตางๆ เชน ขวด, แผงบรรจยา,ภาชนะบรรจเครองส าอาง เครองใชในบาน
ของเดกเลน รองเทา เสอ เชอก แห อวน ฉนวนหมสายไฟ และสายเคเบล
วสดเคลอบผว ทอน าชนดแขง ทอน ามน ถงหห ว ถงขยะ ชนสวนรถยนต
ชนสวนอปกรณไฟฟา
LDPE Low density polyethylene
เปน PE ทมความหนาแนน 0.910-0.925 g/cm3 ใชท าถงเยน ถงซป ฟลมดาน
การเกษตรทอน าหยด ของเดกเลน สายน าเกลอ ขวดน าเกลอ ดอกไมพลาสตก หลอด
ยาสฟน รองเทา ฟลมหอรดรป (shrink film) และท าวสดเคลอบผว
PA Polyamide (Nylon)
เปนเทอรโมพลาสตกทจดอยในกลมพลาสตกวศวกรรม คณสมบตทส าคญของ PA คอ เหนยวแกรง ขยายตวได
มาก ทนตอสารเคมและการขดขวน ขดส ทนตอความรอน ดดซมน าไดมาก แตถามเปอรเซนตของกลม
Amide ในโครงสรางลดลงจะสามารถลดการดดน า และความชนไดซงท าใหเสถยรภาพทางโครงสรางและทาง
ไฟฟาดข นการใชงานของ PA กวางขวางมาก เชน ใชท าแบรง , บซ เฟอง เกยร วาลว ลอจกรยานยนต , ดาม
ปากกาลกลน แห อวน ถงนองสตร ถงเทา สายไฟ ปลกไฟฟา ผมเทยม เสนใยสงทอ นอกจากนยงใชในงาน
ดานบรรจภณฑอาหาร โดยผลตในรปฟลม
PA 6 Polyamide 6 (Nylon 6)
เปนโพลเมอรทไดจากปฏกรยาการเปดวงแหวนของคาโปรแลกทม (Caprolactum) มคารบอน 6 อะตอม ใชท า
แมพมพ ถงนอง ใชผลตผลตภณฑเหมอนๆ PA 6,6
PA 6,6 Polyamide 6,6 (Nylon 6,6)
6,6 ไดจากการนบจ านวนคารบอนใน Diamine และ Dibasic acid ใชผลตเกยร,ลกกลง, ภาชนะบรรจน ามน ,
แผนฟลมบรรจหบหอ
PAN Polyacrylonitrile
ผลตจากอะครโลไนทรล ใชผสมกบเสนใยธรรมชาต ท าเครองนงหม
PC Polycarbonate
เปนโพลเมอรในตระกล Polyester ถกจดอยในกลมพลาสตกวศวกรรม มคณสมบตทส าคญคอ โปรงใส แขง ทนตอ
ความรอนสง ทนทานตอกรดแตไมทนดาง ทนแรงกระแทกไดด ใชท าขวดนมเดก ถวยชาม สวนประกอบรถยนต
กระจกหนาหมวกนกบน แวนตานรภย เลนสกลองถายภาพ หลงคาโปรงแสง เครองปองกนอคคภย เครองกรอง
96 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
เลอด เครองแลกเปลยนออกซเจนในเลอด ใชเปนสวนประกอบของอปกรณทางการแพทยทตองฆาเชอโรคดวย
ความรอน
PET Polyethylene terephthalate
เปนโพลเอสเตอรเชงเสนตรงทอมตวทส าคญทสด ถกใชงานในรปของเสนใยสงเคราะห
เปนสวนใหญ แตมขอเสยคอ ฝน และสงสกปรกเกาะตดไดงาย ดดซบเหงอไดไมด จง
นยมผสมกบผาฝายในรปของแผนฟลมทผลตจาก PET มความเหนยวและใสมกจะใชใน
งานเกยวกบอาหารและยาในรปของ จาน ชาม สามารถแชตเยน อนในหมอน าเดอด
จนถงเสรฟบนโตะอาหารไดเลย ในรปของขวดเพท (โดยวธเปายด Stretch-Blow
Moulding) ขวดเพทนจะใสเหนยวไมแตกงายๆ ทนตอความดนกาซไดสง ทงยงผาน FDA
(คณะกรรมการอาหารและยา) เรยบรอยแลว ใชบรรจน าอดลม , บรรจอาหาร , สรา , ยา
, เครองส าอาง
PF Phenol-formaldehyde
มกจะเรยกกนวาฟนอลค มชอทางการคาทรจกกนดวา “Bakelite” เปนพลาสตกประเภทเทอรโมเซตตงฟนอลคท
นความรอนในสภาวะปกตประมาณ 85-95OC หากผสมวตถทนความรอนบางชนดจะสามารถทนความรอนไดถง
200OC ฟนอลคเปนตวน าความรอนทเลว ตดไฟไดแตชาและดบเอง จงมกนยมใชท ามอจบส าหรบอปกรณ
เครองครว อปกรณไฟฟา ฝาครอบจานจายรถยนต ถาดบรรจสารเคม ตทว ทรองนงโถสวม นอกจากนฟนอลคยง
สามารถท าเปนโฟมไดอกดวย ซงโฟมทผลตจากฟนอลคนสามารถขยายตวไดถง 300 เทา โฟมฟนอลคนยมท า
เปนทนลอยน า และใชเสรมความแขงแรงในเครองบน
PMMA Polymethyl methacrylate
มลกษณใส ไมมส สามารถใหแสงสองผานไดถง 92% มความแขงแกรงและทนทานตอ
ดนฟาอากาศไดดกวา Polystyrene สมบตเชงกลและความคงทนตอความรอนดมาก
สวนสมบตการเปนฉนวนไฟฟาดปานกลาง เนองจากสมบตเดนของ PMMA คอ ความ
โปรงใส และการน าไปยอมสไดงาย จงถกน าไปใชเปนสวนประกอบของเครองใชไฟฟา
และสวนประกอบรถยนต เชน ไฟเลยว ไฟทาย กระจกรถยนต หนาปดเขมไมล
ประโยชนการใชงานอนๆ เชน ปายโฆษณา แวนตา เลนส ใชท ากระจกแทน
แกว หลงคาโปรงแสง กอกน า เครองสขภณฑ เครองประดบ เปนตน
PP Polypropylene
เปนพลาสตกประเภทเทอรโมพลาสตกทเบาทสด มสมบตเชงกลดมาก เหนยว ทนตอ
แรงดง แรงกระแทกและทรงตวด มจดหลอมตวท 165OC ไอน าและออกซเจนซมผานได
ต า เปนฉนวนไฟฟาทดมาก มการน าเอา PP ไปใชงานในลกษณะเดยวกบ PE เมอ
ตองการใหมคณสมบตทดข น PP ไดถกน าไปใชงานอยางกวางขวาง ตวอยางเชน ใชท า
ถงรอน ฟลมใส ฟลมหอหม หรอบรรจอาหารทไมตองการใหออกซเจนซมผาน พลาสตก
หมซองบหร ถงน ามน ชนสวนรถยนต เครองใชไฟฟา เฟอรนเจอร ภาชนะเครองใชใน
ครวเรอน เปนตน
PS Polystyrene
PS เปนเทอรโมพลาสตกทมการจดเรยงตวภายในโมเลกลเปนโพลเมอรอสณฐาน(amorphous) จงมลกษณะโปรง
แสงและใส นอกจากน PS ยงมคณสมบตเดนๆ อกคอ มความแขงมาก ไมยดหยน และเปราะ ไมดดความชนและ
น า ไมมรส ไมมกลน เปนฉนวนไฟฟา เฉอยตอสารเคม ทนตอกรดแกและเบสแก กนการซมผานของกาซได
เคมอนทรย | 97
ด อกทงยงข นรปแบบตางๆ ไดงายอกดวย PS ไดถกน าไปใชงานอยางกวางขวาง เชน ใชท าอปกรณเครอง
เขยน เครองประดบ สนรองเทา กระดม ตลบเครองส าอาง ภาชนะ เฟอรนเจอร เครองสขภณฑ ฝาครอบ
หลอดไฟ กรอบประตหนาตาง ของเลน สวนประกอบของเครองใชไฟฟา หมวกกนนอค ไฟหนารถยนต เปลอก
แบตเตอร แผงหนาปทมรถยนต นอกจากน PS ยงไดถกผลตออกมาในรปของโฟมทเรยกกนวา EPS อกดวย
PTFE Polytetrafluoroethylene
โพลเตตระฟลออโรเอททลน มชอทางการคาทรจกกนดวา “เทปรอน” มคณสมบตพเศษทเดนมากคอ สามารถ
ทนทานตอความรอนไดดเยยม โดยทคณสมบตทางกายภาพเชงกลและไฟฟาไมเปลยนแปลงทอณหภมประมาณ
300OC เปนเวลาแรมเดอน มความเหนยว ขณะเดยวกนกยดหยนไดทอณหภมต า เปนฉนวนไฟฟาทดเยยม เฉอย
ตอสารเคม และไมสามารถละลายไดเลยในตวท าละลายใดๆ และเนองจาก PTFE มราคาคอนขางแพง การใชงาน
จงจ ากดเฉพาะงานทตองการความเหนยว สมบตทางไฟฟาและสมบตความทนทานตอความรอนเปนพเศษเทานน
ตวอยางเชน ใชท าภาชนะในการทดลองทางวทยาศาสตร ใชหมสายไฟ ใชท าภาชนะในการทดลองทาง
วทยาศาสตร ใชหมสายไฟฟา สายเคเบล เปนฉนวนส าหรบมอเตอรหมอแปลงไฟฟา ขดลวดไฟฟา ใชเคลอบ
ผว ภาชนะหงตมกนตด ฉนวนกนความรอน
PU/PUR Polyurethane
โพลยรเทนมทงชนดทเปนเทอรโมพลาสตก และเทอรโมเซต โพลยรเทนเปนพลาสตกทมการใชกนแพรหลายมาก
ทสดชนดหนงเนองจากผลตภณฑมตงแตออนนม ยดหยน จนถงเปนโฟมชนดแขง โพลยรเทนแบงออกตามการใช
งานไดเปน 3 กลม คอ
โพลยรเทนโฟมชนดยดหยนได (Flexible Polyurethane Foam) ใชท าเบาะเฟอรนเจอร และรองพ นพรม
โพลยรเทนชนดแขง (Rigid Polyurethane Foam) มคณสมบตเดนๆ คอ เปนตวน าความรอนทเลวมาก
นยมใช ปกเครองบน ทองเรอ ภาชนะเกบของรอนและเยน เพอใหเกดความแขงแรง และเปนฉนวนความ
รอน
โพลยรเทนอลาสโตเมอร (Polyurethane Elastomers) สามารถทนตอแรงเสยดทานไดดมาก มความ
ยดหยนด ใชท ายางรถยนต พ นรองเทา นอกจากน Elastomer ยงสามารถน าไปผลต
เปน Elastic Fiber ซงใชอตสาหกรรมสงทอ ไหมเยบแผล และชดวายน า
PVAC Polyvinyl acetate
โพลไวนล อะซเตท มคณสมบตทส าคญคอ ไมมส ไมมกลน และไมเปนพษ ทนตอปฏกรยาออกซเดชน และเฉอย
ตอรงส UV ทนทานตอจารบ ไขมน และน ามนไดเปนอยางด ใชท ากาว latex สน าพลาสตก ท าฟลมเคลอบผว
รปถาย เคลอบพ น นอกจากนโพลไวนล อะซเตทยงสามารถน าไปเตรยมเปนโพลไวนลแอลกอฮอล (Polyvinyl
alcohol) และโฟลไวนลอะซทล (Polyvinyl acetal) ไดอกดวย
PVA Polyvinyl alcohol
โพลไวนลแอลกอฮอล เปนเทอรโมพลาสตกทมสมบตพเศษคอ สามารถยอยสลายไดโดยวธชวภาพ และตดไฟได
คลายกระดาษ นอกจากนยงสามารถละลายในน าได การใชงานของโพลไวนลแอลกอฮอล แบงออกเปน 2
ลกษณะคอ
1) อาศยคณสมบตการละลายในน า เชน ใชเปนตวชวยท าใหระบบอมลชน และแขวนลอยตางๆ ขนข น
(คอ ใช เปน thickening agent) และใชท าแผนฟลมเคลอบกระดาษซงมความใสเหนยว และทนตอการ
ขดขวน
2) น าโพลไวนลแอลกอฮอลไปท าปฏกรยาเคมใหไมสามารถละลายแลวจงน ามาใชงานซงโพลไวนล
98 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
แอลกอฮอลทไมละลายในน านสามารถดดน าและความชนไดเปนอยางด (ประมาณ 30% โดยน าหนก)
จงใชเปนเสนใยแทนฝายได ผาทท าดวยเสนใยโพลไวนลแอลกอฮอลนสวมใสสบาย ซกงาย ทนทานตอ
การสกหรอ และสามารถคงรปไดเปนอยางด
PVC Polyvinyl chloride
พวซ เปนเทอรโมพลาสตกทมการใชงานอยางกวางขวาง มคณสมบตทส าคญคอ เมอตดไฟจะ
ดบไดดวยตวเอง ทนตอน า น ามนกรด ดาง แอลกอฮอล และสารเคมตางๆ ยกเวนคลอรน ทน
ตอการขดถ เปนฉนวนไฟฟาทด และเนองจาก PVC มคณสมบตแขงแตเปราะ และสลายตว
ไดงายเมอสมผสกบความรอน และแสงแดด ดงนนจงมกน า PVC ไปท า Compounding กอน
โดยเตมสารเตมแตงตางๆ เชน stabilizer plasticizer เปนตน ตวอยางการใชงาน เชน ใชท า
ทอ ขอตอ ฉนวนหมสายไฟ สายเคเบล แผนพลาสตก ฟลม หนงเทยม รองเทา บตรเครดต ท า
จานแผนเสยง อปกรณรถยนต ขวดพลาสตก ของเดกเลน
SBR Styrene-butadiene rubber
สไตรนบวทาไดอนรบเบอรเปนผลตภณฑยางสงเคราะหอเนกประสงค ซงมคณสมบตทางกายภาพคลายกบยาง
ธรรมชาต และสามารถทนตอการสกกรอนจากการขดสไดสงมาก จงท าให SBR มปรมาณการผลตและการใช
มากกวายางธรรมชาต และมแนวโนมสงข นทกป การใชงานไดแก ท าพ นรองเทา ฟองน ายาง แผนรอง
พ นพรม ถงมอทางการแพทย ถงยางอนามย ใชผสมกบยางธรรมชาต ท ายางรถยนต (เหตทไมใช SBR ลวนๆ ท า
ยางรถยนตกเนองมาจาก SBR รอนเรวกวายางธรรมชาตมาก)
UF Urea-formaldehyde
ใชท าอปกรณไฟฟา กระดม
Polymer ทน าไฟฟา
เคมอนทรย | 99
โจทยการบานเรองอตสาหกรรมเชอเพลงและปโตรเลยม
1. ขอความใดถกตองทสด 1) ปรมาณคารบอนและออกซเจนในถานหนมผลตอพลงงานความรอนทไดจากการเผาไหมถานหน ถาม
คารบอนมากและออกซเจนนอยจะใหพลงงานความรอนนอย 2) เมอเผาหนน ามนท 500OC สารเคโรเจนจะละลายตวใหน ามนดบและกาซธรรมชาต 3) น ามนดบและน ามนหนเมอน ามากลนจะไดสารบางชนดเหมอนกนคอ น ามนเบนซน น ามนดเซล น ามน
เตา และบทเมน 4) การเผาไหมถานหนแอนทราไซต ไมเกดกาซพษ CO NO2 และ SO2 เพราะแอนทราไซตไมม N และ S
2. ถานหนในขอใดมอายในการเกดนอยทสดและใหพลงงานความรอนมาหทสด 1) เอนทราไซตและแอนทราไซต 2) พตและแอนทราไซต 3) ลกไนทและบทมนส 4) พตและซบบทมนส
3. ในกระบวนการแยกกาซธรรมชาตเพราะเหตใดจงตองมการแยก CO2 ออกกอน
1) เพราะกาซ CO2 มจดเดอดต ากวาไฮโดรคารบอนอนๆ
2) เพอปองกนการอดตนของทอ เนองจากการเปนของแขงเมอลดอณหภม
3) เพอตองการแยกกาซ CO2 ไปท าน าแขงแหง
4) เพราะกาซ CO2 ละลายน ากลายเปนกรด จะท าใหอปกรณสกกรอน
4. ขอใดกลาวถกตอง
1) ในกาซธรรมชาตองคประกอบทมมากทสดคออเทน
2) แอลพจทใชในครวเรอนประกอบดวยมเทนและอเทนในอตราสวน 70:30
3) กาซโอลนธรรมชาต ประกอบดวยไฮโดรคารบอนตงแตเพนเทนขนไป
4) กาซทแยกไดจากกาซธรรมชาตหมายถง มเทน และ อเทน
5. ขอใดไมถกตอง
1) ในการกลนล าดบสวนน ามนดบ สารประกอบทมจ านวนคารบอน 6 อะตอมจดอยในกลมของแนฟทา
2) การน าเบนซนมาท าปฏกรยากบเอทลนจะไดวตถดบมอนนอเมอรทใชท าเชอก แห อวน
3) การเปลยนไฮโดรคารบอนแบบวงใหเปนสารประกอบอะโรมาตกเรยกวาการรฟอรมมง
4) การเตม CH3 – O – C(CH3)3 ลงไปในน ามนเบนซน จ าท าใหน ามนมคาของเลขออกเทนสงขน
6. ในการกลนล าดบสวนของน ามนดบ สวนตางๆทออกมาเรยงตามล าดบจดเดอดจากนอยไปมากไดดงขอใด 1) กาซหงตม น ามนกาด น ามนดเซล เบนซน 2) น ามนดเซล น ามนกาด เบนซน กาซหงตม 3) กาซหงตม เบนซน น ามนกาด น ามนดเซล 4) เบนซน น ามนดเซล กาซหงตม น ามนกาด
100 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
7. ผลตภณฑปโตรเลยมตอไปน ขอใดเรยงล าดบจดเดอดจากนอยไปมาก 1) น ามนเตา น ามนดเซล น ามนกาด น ามนเบนซน
2) น ามนเตา น ามนกาด น ามนดเซล น ามนเบนซน
3) น ามนเบนซน น ามนกาด น ามนดเซล น ามนเตา
4) น ามนเบนซน น ามนกาด น ามนดเซล น ามนเตา
8. การเรยงล าดบจดเดอดจากสงไปต าของสารไฮโดรคารบอนทไดจากน ามนปโตรเลยม ขอใดถกตอง 1) น ามนหลอลน น ามนดเซล น ามนกาด เบนซน 2) พาราฟน น ามนกาด น ามนดเซล กาซปโตรเลยม 3) น ามนหลอลน เบนซน น ามนดเซล กาซปโตรเลยม 4) พาราฟน ยางมะตอย น ามนดเซล เบนซน
9. ในการกลนน ามนดบ ขอใดเรยงจากผลตภณฑทมความดนไอสงไปความดนไอต า 1) กาซปโตรเลยม เบนซน น ามนโซลา น ามนกาด 2) เบนซน น ามนหลอลน นามนกาด น ามนเตา 3) น ามนกาด น ามนโซลา น ามนหลอลน น ามนเตา 4) แนฟทา น ามนโซลา น ามนกาด น ามนหลอลน
10. ของเหลวทไดจากการกลนล าดบสวนน ามนดบมการใชงานดงน A ใชท าสารเคม B ใชเปนเชอเพลงเครองบนไอพน C ใชเปนเชอเพลงเครองยนต D ใชเปนเชอเพลงเครองยนตดเซล ขอใดเรยงล าดบจ านวนคารบอนจากนอยไปมากไดถกตอง 1) A B C D 2) B C D A 3) C A B D 4) D C B A
11. น ามนเบนซนโดยทวไปทใชเปนน ามนเชอเพลง ส าหรบเครองยนตนนจดวาเปนสารประกอบขอใด 1) ไฮโดรคารบอนทมจ านวนคารบอน 7-9 อะตอม 2) ไฮโดรคารบอนทเรยกวา เบนซน (C6H6) 3) ไฮโดรคารบอนทผสมกบเอทานอล 20% 4) ไฮดดรคารบอนทประกอบดวยไอโซออกเทนผสมกบเฮปเทน
12. วธใดเปนการคณภาพของน ามนเบนซน โดยไมท าใหโครงสรางโมเลกลของน ามนเปลยนแปลง
1) เตม MTBE 2) รฟอรมมง 3) แอลคเลชน 4) โอลโกเมอไรเซชน
เคมอนทรย | 101
13. ขอความตอไปนขอใดผด ส าหรบกระบวนการแตกสลายน ามนดบ1) ในอตสาหกรรมมกท าให
กระบวนการนเกดขนทอณหภมไมสงนก แตตองมตวเรงปฏกรยา
2) ผลตภณฑทไดบางชนดเปนสารไมอมตว
3) ในปฏกรยานอาจมปฏกรยาการสญเสยไฮโดรเจนเกดขนดวย
4) แอลเคนทโมเลกลเปนสายมสาขาจะถกเปลยนเปนโมเลกลทเปนสายตรงซงใชในน ามนเชอเพลงรถยนต
14. จะใชวธใดในการเปลยนไฮโดรคารบอนแบบวงใหเปนไฮโดรคารบอนชนดอะไรเมตก
1) รฟอรมมง 2) แอลคเลชน 3) โอลโกเมอไรเซชน 4) แตกสลาย
15. LPG คอกาซปโตรเลยมเหลวซงเปนกาซผสมระหวางโพรเพนกบบวเทน ซงไมมสไมมกลน และไมมพษตอรางกายโดยตรง แตหากสดดมมากๆจะท าใหวงเวยนศรษะ หนามด เพราะไปแยงทกาซออกซเจนในการหายใจ จงมการเตมสารบางอยางลงไปเพอใหทราบไดเวลาเกดการรวซม สารดงกลาวคออะไร 1) Sulphur dioxide 2) Ethylmercaptan 3) Ethylamine 4) Hydrogen sulphide
16. ขอความตอไปนขอใดถกตอง 1) ไอโซเมอรหนงของไอโซออกเทนมสตรโครงสราง (CH3)2CHCH2CH2CH(CH3)2 มคาออกเทนเปน 100 2) น ามนเบนซนซงเปนเชอเพลงในเครองยนตประเภทสนดาปภายในนนมคาออกเทนต ามาก 3) น ามนกาดเปนเชอเพลงส าหรบเครองบนไอพน มจ านวนคารบอนในโมเลกล 10-14 อะตอม 4) กาซปโตรเลยมเมอน ามาท าการแตกสลายจะใหน ามนเบนซนทใชเปนเชอเพลง
17. ขอใดกลาวผดส าหรบกระบวนการแตกสลายน ามนดบ
1) ในอตสาหกรรม กระบวนการนมกเกดทอณหภมไมสงนก แตตองมตวเรงปฏกรยา 2) ผลตภณฑทไดบางชนดอาจเปนสารไมอมตว 3) ในกระบวนการนอาจมปฏกรยาการสญเสยไฮโดรเจนเกดขนดวย 4) แอลเคนทเปนสายยาวและมกงจะถกเปลยนเปนแอลเคนสายตรงซงใชเปนน ามนเชอเพลงรถยนต
18. เมอน าพาราฟนมาเผาในหลอดทดลองจะไดกาซซงสามารถฟอกสน าโบรมนได ปฏกรยาทเกดกบพาราฟนคอ
1) พอลเมอไรเซชน 2) การแตกสลายโมเลกล 3) รดอกซ 4) การกลนล าดบสวน
102 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
19. ถาน ามนเชอเพลงมองคประกอบดงตอไปน ก) ไอโซออกเทน 93% เฮปเทน 7% โดยมวล ข) ไอโซออกเทน 93% เตตระเอทลเลด 7% โดยมวล ค) ไอโซออกเทน 90% เตตระเอทลเลด 10% โดยมวล ง) ไอโซออกเทน 90% เฮปเทน 10% โดยมวล มลพษจากการใชน ามนจะเพมขนตามล าดบขอใด 1) ข ค ก ง 2) ข ก ค ง 3) ก ข ง ค 4) ก ง ข ค
20. น ามนเบนซนชนดหนงมสมบตในการเผาไหมเหมอนกบน ามนเบนซนทประกอบดวยไอโซออกเทน 21 สวน
และเฮปเทน 4 สวน มเลขออกเทนเทาใด
1) 84 2) 87 3) 90 4) 92
21. ขอใดจดเปนอตสาหกรรมขนตน
1) การผลตเอทลนและโพรพลนจากอเทนและโพรเพนตามล าดบ
2) การผลตพอลเอทลนจากเอทลน
3) การผลตพอลเมอรจากสารมอนอเมอร เชน การผลตยางรถยนต
4) การผลตยางสงเคราะห SBR จากสารมอนอเมอร
22. ขอใดเปนผลตภณฑจากอตสาหกรรมปโตรเลยมขนตอเนอง
1) ถงพลาสตก ทอน า ยางรถยนต
2) เอทลน โพรพล โทลอน
3) เชอก ผงซกฟอก เครองนงหม
4) พอลเอทลน พวซ เอทลนไกลคอล
23. วตถดบในขอใดตอไปนทไมใช วตถดบทน ามาสงเคราะหพอลเมอร
1) เซลลโลส 2) กาซธรรมชาต 3) แนพทา 4) ปโตรเลยม
24. พอลเมอรชนดใดทเกดจากการรวมตวแบบตอเตมของมอนอเมอร
1) พอลบวทาไดอน 2) เซลลโลส 3) ดาครอน 4) ไนลอน
25. สารจากแปงธรรมชาตตอไปน สารใดจดเปนโคโพลเมอร
1) แปง 2) เซลลโลส 3) ยางธรรมชาต 4) โปรตน
เคมอนทรย | 103
26. จงจบคชนดของสารทางซายมอกบสารทเปนตวอยางทางขวามอ
A มอนอเมอร X แปง เซลลโลส
B โฮโมพอลเมอร Y กลโคส กรดอะมโน
C โคพอลเมอร Z พอลเอสเทอร
1) AX, BY, CZ 2) AY, BX, CZ 3) AZ, BX, CY 4) AX, BZ, CY
27. สารในขอใดไมสามารถใชเปนมอนอเมอรในการเกดพอลเมอรทประกอบดวยมอนอเมอรเพยงชนดเดยว 1) HOOC-(CH2)5 -OH 2) CH2=CH-COOCH3 3) HOCH2-CH(OH)-CH2OH 4) HOOC-(CH2)5-NH2
28. จ านวนคารบอนของวตถดบทใชผลต PVC และเทฟลอน มกอะตอมตอโมเลกล 1) 2 อะตอมทงค 2) 2 และ 3 อะตอมตามล าดบ 3) 3 อะตอมทงค 4) 3 และ 2 อะตอมตามล าดบ
29. การผลตพอลสไตรนโดยเรมตนจากน ามนดบจะขาดกระบวนการใดไมได 1) แตกสลาย 2) รฟอรอมมง 3) แอลคเลชน 4) โอลโกเมอไรเซชน
30. ขอความใดเกยวกบการเกดปฏกรยาพอลเมอไรเซชนแบบควบแนนขอใดไมถกตอง
1) มอนอเมอรทเปนสารตงตนตองมหมฟงกชนอยางนอย 2 หม
2) เมอเกดปฏกรยาพอลเมอรไรเซชนแบบควบแนนจะมสารโมเลกลเลกเกดขนดวย
3) มอนอเมอรสวนใหญเปนสารประกบอไฮโดรคารบอนไมอมตว
4) ปฏกรยาพอลเมอรไรเซชนแบบควบแนนบางชนดเกดขนไดทอณหภมหอง
31. พลาสตกเกดขนเนองจาก
1) อะตอมของไฮโดรเจนถกแทนทไดยาก
2) อะตอมของไฮโดรเจนจบกนดวยพนธะไฮโดรเจน
3) มอะตอมของธาตอนนอกจากคารบอนและไฮโดรเจนเปนตวเชอม
4) อะตอมของคารบอนสามารถจบกนเปนลกโซยาวหรอมสาขาไดดกวาธาตอนๆ
32. ในการสงเคราะหพลาสตกนนตองใชตวเรงปฏกรยาทเหมาะสมท าหนาท
1) เปนตวเรมตนการท าใหเกดกระบวนการพอลเมอรไรเซชน
2) เปนวสดเสรมก าลงท าใหพลาสตดมความแขงแรงมากขน
3) ชวยใหพลาสตกหลอมเหลว
4) ชะลอใหกระบวนการพอลเมอรไรเซชนเกดขนชาลงเพอผลทางการควบคม
104 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
33. เราสามารถแยกประเภทของพลาสตกออกไดงายๆ โดยดจาก
1) การเปลยนแปลงเมอไดรบความรอน
2) สสนและความออนตว
3) ความคงทนตอ กรด – เบส
4) ความคงทนตอแรงกด
34. ผลการทดลองในขอใดพอจะสรปไดวาสารทน ามาทดลองเปนสารพอลเอทลน
1) ตดไฟงาย เปลวไฟสน าเงนมสเหลองตอนปลายเปลว ควนสด า
2) ตดไฟงาย เปลวไฟสเหลอง ควนสขาว
3) ตดไฟยาก เมอตดไฟแลวไดเปลวไฟสเหลอง และดบเองไดงาย
4) ตดไฟยาก เมอตดไฟแลวจะไดเปลวไฟสเหลอง และดบเองไดยาก
35. พลาสตก A ไมออนตวเมอไดรบความรอน ทอณหภมสงจะแตกและไหมกลายเปนขเถา สวนพลาสตก B ออนตวเมอไดรบความรอน ตดไฟงาย ดบยาก พลาสตก A และ B คอสารใด 1) เมลามน พอลสไตรน 2) พวซ พอลเอทลน 3) ฟอรไมกา เมลามน 4) พอลสไตรน พวซ
36. ปจจบนภาชนะทท าดวยพลาสตกซงมขายอยท วไปในราคาไมแพง มการออกแบบเปนรปรางตางๆ สสวยงาม แตพวซไมเหมาะทจะน ามาใสอาหาร เพราะเหตใด 1) มอนอเมอรเปนสารกอมะเรง อาจหลดออกมาปนเปอนในอาหาร 2) พวซเมอถกความรอนจะสลายตวใหกาซคลอรนออกมา 3) ในกระบวนการพอลเมอไรเซชนของคลอรนนน มการใชสารทมตะกวเจอปนรวมอยดวย 4) สทฉาบพวซจะไมตดแนน อาจหลดออกมาเขาสรางกายท าใหเปนมะเรงได
37. .ในการผลตพอลไวนลคลอไรดโมเลกลซงประกอบดวยไวนลคลอไรด 20 หนวย จะตองเผา PVC กกรม จงจะไดกาซ HCl 4.48 ลตรท STP 1) 6.3 2) 12.5 3) 20.0 4) 40.0
38. เสนใยชนดหนงมคณสมบตดงน
ก. ไมละลายใน CCl4 ข. เมอเผาจะไดกาซซงท าใหน าปนใสขน
ค. เมอใชไปนานๆจะเกดจดด าของราบางชนด
เสนใยนควรเปนเสนใยชนดใด
1) ลนน 2) ไหม 3) ไนลอน 4) เซลลโลสเอสซเตต
เคมอนทรย | 105
39. เสนใยชนดใดทมความทนทายตอเชอรา แบคทเรย ทนตอสารเคม ซกงาย แหงเรว
1) ลนน 2) ไนลอน 3) ไหม 4) ฝาย
40. ผาทท าความสะอาดไดงาย คอ
1) ผาฝาย 2) ผาไหม 3) ผาไนลอน 4) ผาลนน
41. พอลเมอรในขอใดไมไดเกดจากมอนอเมอรทก าหนดให
1) พอลบวตะไดอน จาก 1, 3 บวตะไดอน
2) นโอพรน จาก ไวนลคลอไรดและเอทลน
3) ยางเอสบอาร จาก สไตรนและบวตะไดอน
4) เทฟลอน จาก เตตระฟลออโรเอทลน
42. กระบวนการวลคาไนเซชนคอขอใด
1) กระบวนการทท าใหพอลไอโซพรนตอกนสายยาวเพมขน
2) กระบวนการทท าใหยางสงเคราะหมความยดหยนใกลเคยงกบยางธรรมชาต
3) กระบวนการทท าใหยางสงเคราะหมโครงสรางใกลเคยงกบยางธรรมชาตโดยใชก ามะถน
4) กระบวนการทท าใหพอลเมอรของยางเชอมตอกนเปรางแหโดยใชก ามะถน
43. ผลของกระบวนการวลคาไนเซชนของยางและยางบวตะไดอนคอขอใด
ก) เกดการเชอมโยงโมเลกลของพอลเมอรดวยสะพานซลไฟด
ข) ชวยใหยางกลบคนรปรางเดมหลงจากไดรบแรงกดหรอแรงดง
ค) ชวยใหนางทงกอนเชอมตอกนเปนโมเลกลเดยว
ง) ท าใหยางธรรมชาตและยางบวตะไดอนมสมบตยดหยนทดเหมอนกน
1) ก ข ค 2) ก ค ง 3) ก ข ง 4) ข ค ง
44. A เปนมอนอเมอรทใชเตรยมยางสงเคราะห ซงไมคอยทนไฟและสลายตวงาย เมอปรบปรง A ใหมจะไดมอนอเมอร B ซงใชเตรยมยางสงเคราะหททนไฟ ทนตอน ามนและสารเคม B อาจเปนสารใด
1) CH3-CH=CH-CH3 2) CH2=CH-C(CH3)=CH2
3) CH2=CH-CH=CH2 4) CH2=CH-C(Cl)=CH2
106 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
45. ขอความใดกลาวเกยวกบยางผด
1) โคพอลเมอรคอพอลเมอรทประกอบดวยมอนอเมอรตงแต 2 ชนดขนไป
2) กตตาเปอรชาเปนไอโซเมอรของยางธรรมชาต
3) ยางสงเคราะหมความยดหยนดกวายางธรรมชาต แตราคาแพงกวา
4) ยางทผานกระบวนการวลคาไนเซชนจะมความยดหยนสงขน
46. สมยกอนมการใชยางธรรมชาตกนมาก ตอมามยางสงเคราะหมาแทน ความตองการยางธรรมชาตกลดลง แตปจจบนนกลบมแยวโนมตองการยางธรรมชาตเพมขนเพราะเหตใด
1) ตนทนการผลตยางสงเคราะหสงขน
2) คณภาพของยางสงเคราะหไมดเทายางธรรมชาต
3) การผลตยางสงเคราะหกอปญหาสภาวะแวดลอม
4) การวจยทางดานพนธยางธรรมชาตกาวหนาไปมากท าใหไดพนธทอายยน ใหผลผลตเรวและใหน ายางมาก
47. พอลเมอรชนดใดทเกดจากการรวมตวแบบควบแนนของมอนอเมอร
1) พอลบวทาไดอน 2) พวซ
3) ยางSBR 4) ดาครอน
48. ผลตภณฑไฟเบอรกลาสนน มการเตมสารใดลงในพลาสตกเพอเพมความแขงแรงทนตอแรงกระแทกไดด
1) แกรไฟต 2) ใยแกว 3) ซลเฟอร 4) ซเอฟซ (CFC)
49. พอลเมอรคใดตอไปนทมปฏกรยาพอลเมอไรเซชนตางกน
1) พอลเอทลน กบ พอลสไตรน
2) พอลไวนลคลอไรด กบ พอลโพรพลน
3) พอลไอโซพรน กบ พอลเตตระฟลออโรเอทลน
4) พอลเตตระฟลออโรเอทลน กบ พอลยเรยฟอรมลดไฮด
50. สารในขอใดเปนโฮโอพอลเมอร
1) ยางเอสบอาร 2) โปรตน 3) ไนลอน 6, 6 4) ไนลอน -6
51. พลาสตกทใชท าถวยชามเปนพอลเมอรทมโครงสรางแบบใด
1) แบบเสน 2) แบบกง 3) แบบตาขาย 4) แบเสนปนแบบกง
เคมอนทรย | 107
52. ตวอยางของพอลเมอรขอใดถกทงหมด
โคพอลเมอร โฮโมพอลเมอร พอลเมอรธรรมชาต
1) เอนไซม ไนลอน ไหม
2) เจลาตน พวซ บก
3) ส าล พอลไอโซพรน นน
4) ยางพารา พอลเอทลน ฝาย
53. ขอใดมพอลเมอรทเปน เสนใยธรรมชาต เสนใยสงเคราะห ยางพารา และเทอรมอพลาสตกตามล าดบ
1) ขนแกะ พอลเอไมด ยางพอลบวตะไดอน พอลยรเทน
2) ปอ พอลเอสเทอร ยางพอลไอโซพรน พอลเอทลน
3) ใยใบสบปะรด ไนลอน ยางพอลคลอโรพรน เมลามน
4) เสนใยไหม เรยอน ยางสไตรน-บวตะไดอน พอลสไตรน
54. พอลเมอรในขอใดทสองชนดแรกเปนเทอรมอพลาสตกซงใชท าอวยวะเทยมอยในรางกายได สวนชนดทสามเปนเทอรมอเซตทใชทวไป
1) พอลไวนลคลอไรด พอลสไตรน พอลยรเทน
2) พอลสไตรน พอลโพรพลน เมลามน
3) พอลยรเทน เมลามน พอลเอทลน
4) พอลเอทลน พอลโพรพลน ฟนอลฟอรมาลดไฮดพอลเมอร
55. จงพจารณาขอความตอไปน ขอใดไมสอดคลองกนทงหมด
พอลเมอร มอนอเมอร ผลตภณฑ
1) ยางพารา ไอโซพรน ยางรถยนต ฟองน า
2) PVC ไวนลคลอไรด สายยาง ทอน า
3) ใยไหม กรดอะมโน ผา ดาย
4) พอลโพรพลน โพรพลน ขวด กระสอบ
56. พจารณาขอความตอไปน
ก. การใหความรอนกบเอทลน โดยมตวเรงปฏกรยา
ข. การหยดสารละลายกรดซลฟวรกลงในสารผสมระหวางยเรยกบฟอรสาลดไฮด
ค. การเตมกมถนลงไปในน ายาง
ง. การเตมสารละลายโซเดยมไฮดรอกไซดลฝไปในน าแปง
ขอใดเปนการท าใหเกดพอลเมอร
1) ก และ ข 2) ก และ ง 3) ข ค และ ง 4) ก ค และ ง
108 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
57. ขอความใดเปนการเลอกปฏบตไดเหมาะสมทสด
1) เกบขวดพลาสตกทไมใชแลวไวใสน ามนเบนซน
2) ใชถวยชามทผลตจากพอลเอทลนอนอาหารในเตาไมโครเวฟ
3) ใชภาชนะทเคลอบดวยพอลเตตระฟลออโรเอทลนในการทอดปลา
4) เกบรวบรวมภาชนะทท าดวยเมลามนทช ารดไวเพอการน ากลบมาใชใหม
58. ขอดกลาวไมถกตอง
1) สาร CFC ในโฟม ชวยท าใหโฟมทนความรอน
2) กาซทชวยใหโฟมเบา คอ CO2 ซงเกดจากการสลายตวของ NaHCO3 เมอไดรบความรอน
3) พอลเมอรทใชท าโฟมคอ พอลเอทลน พอลสไตรน
4) การเตมผงถานในยางชวยท าใหยางแขงแกรง และทนตอการสกกรอน
59. ขอความใดตอไปนผดกขอ
ก. พอลเอทลนเปนเทอรมอเซตทโมเลกลมการเชอมโยงเปนรางแห ไมสามารถน ามาหลอมใหมได
ข. ภาชนะเมลามนสามารถน ามารไซเคลหรหลอมใชใหมได เพอลดมลภาวะ
ค. พลาสตกทมโครงสรางโมเลกลเปนโซตรง จะออนตวเมอไดรบความรอน เรยกวาเทอรมอพลาสตก
ง. เทฟลอนทใชเคลอบภาชนะหงตมนนเปนเทอรมอเซต เนองจากทนความรอนไดดมาก และไมหลอมเหลว
1) 1 ขอ 2) 2 ขอ 3) 3 ขอ 4) 4 ขอ
60. กาซ B ไมมส มกลนฉน ถกออกซไดซไดงายในบรรยากาศ มความเปนกรดในอากาศชน ถารางกายไดรบเขาไปมากจะท าลายระบบทางเดนหายใจ กาซ B คออะไร 1) CO 2) CO2 3) SO2 4) N2O
61. กาซชดใดตอไปนเปนพษตอมนษยทกชนด 1) CO SO2 N2O 2) CO CO2 SO2 3) SO2 NO CO 4) SO3 NO2 N2O
62. จงพจารณาค าอธบายเกยวกบอณหภมของโลกทสงขนตอไปน ก. การเผาพลาสตกและโฟม เกดกาซคลอรนมากเปนผลใหเกดปรากฏการณเรอนกระจก ข. การเผาพลาสตกและโฟมท าลายชนโอโซนในบรรยากาศ ค. การเผาปาเพมปรมาณกาซคารบอนไดออกไซดซงดดกลนรงสอนฟาเรดในปรมาณมากขน ง. การเผาปาเพมปรมาณควมรอนท าใหอณหภมโลกสงขน ขอความใดถกตอง 1) ก และ ง 2) ข และ ค 3) ก และ ค 4) ข และ ง
เคมอนทรย | 109
63. ประเทศในยโรปมสงกอสรางทยอดหรอสวนบนเปนวสดทมโลหะทองแดงผสมอย ในปจจบนพนผวของวสดดงกลาวมสารมเขยวอมฟาเกาะอย เนองมาจากกาซใด 1) กาซคารบอนมอนอดไซดจากการเผาไหมทไมสมบรณของเครองยนตและเครองจกรในโรงงาน 2) กาซไนโตรเจนมอนอกไซดจากปฏกรยาออกซเดชนสารประกอบของไนโตรเจน 3) กาซซลเฟอรไดออกไซดจากการเผาไหมเชอเพลงทใชในอตสาหกรรม 4) กาซไฮโดรคารบอนทเกดจากการเผาไหมทไมสมบรณของน ามนเชอเพลง
64. โรงงานถลงพลวง ลดปรมาณกาซซลเฟอรไดออกไซดกอนปลอยออกสบรรยากาศดงน
ก. ผานกาซซลเฟอรไดออกไซดไปยงผงแคลเซยมออกไซดทเปยก ข. ผานกาซซลเฟอรไดออกไซดไปยงผงแคลเซยมคารบอเนตทเปยก ค. ผานกาซซลเฟอรไดออกไซดไปยงแคลเซยมคารบอเนตทเผารอน ง. ผานกาซซลเฟอรไดออกไซดลงในน า ขอใดเปนการลดมลพษ 1) ค เทานน 2) ก และ ข 3) ก ข และ ค 4) ถกทกชอ
65. สารในขอใดทเกดจากการผลตและการใชผลตภณฑปโตรเคมซงมผลใหอณหภมโลกสงขน 1) ตะกว ปรอท 2) ตะกว ซเอฟซ 3) ซเอฟซ กาซคารบอนไดออกไซด 4) ตะกว กาซคารบอยไดออกไซด
66. มลพษในอากาศทเกดจากไฟไหมปาพรทางภาคใตของไทยและในประเทศอนโดนเซยในอดต เกดจากกาซใดมากทสด 1) CO CO2 SO2 2) SO2 NOx CO2 3) SO2 NOx Hydrocarbon 4) Hydrocarbon CO2 ไอตะกว
67. เมอน าน าผงซกฟอกมา 5 cm3 ,เตมสารละลายกรดไนตรกเขมขน 6 โมลารลงไป 5 cm3 แลวคอยๆรนสารละลายแอมโมเนยมโมลบเดตทมความเขมขน 0.5 โมลารลงไป 5 cm3 อนสารละลายนในน าเดอด 5 นาท จะไดตะกอนสเหลองของแอมโมเนยมฟอสโฟโมลบเดต แสดงวาผงซกฟอกนมหม 1) ซลเฟต 2) คลอไรด 3) คารบอเนต 4) ฟอสเฟต
68. เมอปรมาณฟอสเฟตในน าทะเลเพมมากขน ผลทเกยวของตามมาคออะไร 1) คา COD ในแหลงน านนจะลดลง 2) คา BOD ในแหลงน านนจะสงขน 3) น าในบรเวณนนจะมความกระดางมากขน 4) ปรมาณของปะการงจะมากขนกวาปกตเนองจากสารฟอตเฟสกระตนการเจรญงอกงาม
110 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
69. เมอตรวจวเคราะหคา BOD ในน าทงจากโรงงานกระดาษและโรงงานน าตาล พบวามคา 667 และ 74 mg/L ตามล าดบ แสดงวาน าจากโรงงานกระดาษเปนอยางไร 1) มคณภาพดกวาน าในบรเวณโรงงานน าตาล 2) ปรมาณออกซเจนละลายมากกวา 3) สารอนทรยเจอปนอยมากกวา 4) ปรมาณซลเฟตมากกวา
70. น าทงจากแหลงชมชนหนงมสด า และมกลนเหมน ขอสนนษฐานขอใดเปนไปไดมากทสด
1) น านนขาดออกซเจนและมสารอนทรยทถกยอยสลายโดยแบคทเรยแอโรบก 2) น านนขาดออกซเจนและมสารอนทรยทถกยอยสลายโดยแบคทเรยแอนาโรบก 3) น านนมคา COD ต า 4) น านนขาดออกซเจนและมสารอนนทรยมาก
71. จงพจารณาผลกระทบตอสงแวดลอมตอไปน
ก. การใชผงซกฟอกทมฟอสเฟต ข. การใชปยเคมมากเกนไปของเกษตรกร ค. น าทงจากโรงงานชบโลหะ ง. น าทงจากชมชน ผลกระทบขอใดท าใหคา BOD ของน ามคาสง 1) ก และ ข 2) ก ข และ ค 3) ข ค และ ง 4) ก ข และ ง
72. น าทงจากโรงงานแหงหนงพบวาทกๆ 100 ลตรจะมยเรยละลายอย 3 กรม ถายเรยตองใชออกซเจนในการยอยสลายดงสมการ จงหาคา BOD ของน าวาเปนกมลลกรมตอลตร
NH2CONH2 + 4O2 CO2 + 2NO3- +2H+ + H2O
1) 16 2) 48 3) 64 4) 128
73. จากการวเคราะหตวอยางน าทงจากโรงงานตางๆ ไดผลดงตอไปน ตวอยางน าทง pH BOD Hg (mg/L) S2-(mg/L) CN-(mg/L) โรงงาน A 5 30 0.05 2.0 0.2 โรงงาน B 6 40 0.1 1.5 0.2 โรงงาน C 7 60 0.005 1.0 0.2 โรงงาน D 8 120 0.001 1.0 0.3 น าทงจากโรงงานใดไดมาตรฐานทสด 1) A 2) B 3) C 4) D
เคมอนทรย | 111
74. ขอมลการน าน าปรมาณ 100 cm3 จากแหลงตางๆ มาวเคราะหหาปรมาณออกซเจนในน า มดงตอไปน ตวอยาง ความเขมขนของ Na2S2O3 (mol/L) ปรมาตร Na2S2O3 (cm3) A 0.01 15.0 B 0.03 10.0 C 0.05 5.0 การเรยงล าดบปรมาณออกซเจนในน าขอใดถกตอง 1) A > B > C 2) B > C > A 3) C > A > B 4) A > C > B
75. จงพจารณาขอมลการตรวจสอบคณภาพของน า 3ตวอยางตอไปน ตวอยาง ปรมาณ Na2S2O3 ทใช (cm3) BOD (mg/L) A 0 400-500 B 5 150-200 C 22 30-60 ผทดลองแปลขอมลดงน ก. ปรมาณออกซเจนในน าตวอยาง A > B > C ข. น าตวอยาง A มโอกาสกลายเปนน าเนาเรวทสด ค. ถาหาคา COD ของน าทง 3 ตวอยางนจะมคานอยกวา COD ง. น าตวอยาง C เปนน าทมคณภาพดทสด การแปลขอมลขอใดผด 1) ก และ ข 2) ก และ ค 3) ข และ ค 4) ก ค และ ง
76. สาเหตทท าใหดนเสยคอขอใด 1) น าโสโครกจากอาคารบานเรอน 2) การใชสารเคมก าจดศตรพช 3) การใชปยวทยาศาสตรเปนระยะเวลานาน 4) ถกทกขอ
77. ขอใดตอไปนไมถกตอง
1) มลพษทางน าทเปนสารพวกฟอสเฟตไดมาจากการใชปยเคม ยาก าจดวชพช และผงซกฟอก 2) สาร CFC และ DDT เปนสารมลพษทมแฮโลเจนเปนองคประกอบ สวนสารไดออกซนไมมแฮโลเจน 3) กาซคารบอนไดออกไซดทเกดจากการเผาไหมเชอเพลงเปนสาเหตหลกของปรากฏการณเรอนกระจก 4) โอโซนเปนกาซทมพษเมออยบรรยากาศระดบต า แตปองกนรงวยวเมออยในบรรยากาศระดบสง
112 | เคมครกก สยามสแควร ซอย 6
78. การน าสารเคมมาใชในทางการเกษตรและชวตประจ าวน ท าใหเกดมลภาวะทางอากาศ ดน และน า สารในขอใดท าใหเกดมลภาวะทงสามทาง 1) (NH4)2SO4 2) สารประกอบไนไตรต 3) สารลดแรงตงผว ABS 4) สารประเภทคลอโรลเนตเตดไฮโดรคารบอน
79. สารพษในขอใดกอใหเกดอาการ ก ถง ง ตามล าดบ ก. ปวดเมอยเรอรง โลหตจาง ฟอกสใบไมจนสงเคราะหแสงไมได ข. ปอดอกเสบ ไอและเจบหนาอก โรคกระดกผ ค. เมดเลอดขาดออกซเจน เวยนศรษะ หายใจอดอด คลนไสอาเจยน ง. โรคปอดแขง เหนอหอบ ไอเรอรง เจบหนาอก ไอเปนเลอด
1) ตะกว ใยหน ปรอท แคดเมยม 2) คารบอนมอนอกไซด โครเมยม คารบอนเตตระคลอไรด ทนเนอร 3) ปรอท ฟอรมาลน คลอโรฟอรม แมงกานส 4) ซลเฟอรไดออกไซด แคดเมยม คารบอนมอนอกไซด ฝ นซลกา
80. พลาสตกขอใดสามารถถกท าลายไดโดยเอมไซมของจลนทรยพวกแบคทเรยและเชอรา 1) พอลอไวนลแอลกอฮอล 2) พอลเอทลน 3) พอลไวนลคลอไรด 4) เซลลโลสแอซเตท
81. จงเรยงล าดบมาตรการจดการกบขยะพลาสตกทกอใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอมนอยไปมาก ก. การน าพลาสตกกลบมาหลอมใชใหม ข. การน าภาชนะหรอวสดหบหอมาใชซ าแลวซ าอก ค. การน าพลาสตกไปเผา ง. ลดปรมาณการใชพลาสตก 1) ก ข ค ง 2) ข ง ก ค 3) ง ข ก ค 4) ง ก ข ค
82. วธการบ าบดมลพษวธหนงอาศยหลกการคอ สารมลพษ + สารทใชในกระบวนการบ าบด → สารทมมลพษนอยลง สารทใชในการบ าบดและสารมลพษขอใด ไมสอดคลองกน สารทใชในการบ าบด สารมลพษ 1) คลอรน จลนทรย 2) CaCO3 , ความรอน SO2 3) NO3
- , SO42- และแบคทเรยแอโรบก สารอนทรย
4) สารประกอบออกไซดของเหลก นกเกล และวานาเดยม CO
เคมอนทรย | 113
เฉลยการบานเรองสารชวโมเลกล ขอ 1-5 ขอ 6-10 ขอ 11-15 ขอ 16-20 ขอ 21-25 ขอ 26-30 ขอ 31-35 ขอ 36-40 ขอ 41-45 ขอ 45-50
2 2 2 2 1 1 4 4 3 2 3 4 3 2 3 4 4 1 4 2 4 3 4 4 2 4 1 4 2 2 3 2.5 เทา 2 1 2 4 2 4 3 3 2 3 4 3 4 3 1 4 5.8% 2
เฉลยการบานเรอง อตสาหกรรมเชอเพลงและปโตรเลยม ขอ 1-5 ขอ 6-10 ขอ 11-15 ขอ 16-20 ขอ 21-25 ขอ 26-30 ขอ 31-35 ขอ 36-40
3 3 1 3 1 2 4 1 2 3 1 4 4 3 1 2 2 1 4 2 1 2 1 1 3 3 1 4 1 2 1 2 2 3 2 1 4 3 1 3
ขอ 41-45 ขอ 46-50 ขอ 51-55 ขอ 56-60 ขอ 61-65 ขอ 66-70 ขอ 71-75 ขอ 76-80
2 1 3 1 3 1 4 4 4 4 2 3 2 4 3 2 1 2 2 1 2 2 3 4 4 4 4 3 3 3 2 4 3 4 4 3 3 2 2 4
ขอ 81 ตอบ 3 ขอ 82 ตอบ 3