bİlİŞİm: anakart (maİnboard): bİlİŞİm...

6
MERAM ALPARSLAN ORTAOKULU – Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Sayfa 1 / 6 BİLİŞİM: Bilgi ve teknolojinin birlikte kullanılmasıyla üretilen sonuçlar olarak kısaca tarif edilebilir. BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ: Bilginin toplanmasında, işlenmesinde, depolanmasında, ağlar aracılığıyla bir yerden bir yere iletilip kullanıcıların hizmetine sunulmasında kullanılan iletişim ve bilgisayarlar dâhil bütün teknolojileri kapsayan teknolojilerdir. BİLGİSAYAR (Computer): Aritmetik ve mantıksal ve işlemleri yapabilen ve yaptığı işlemlerin sonucunu saklayabilen ve istenildiğinde geri getiren, çeşitli aritmetik ve mantıksal işlemler yapabilen elektronik bir cihazdır. Günümüzde genel olarak; - Masaüstü (Desktop) - Dizüstü (Laptop / Notebook) - Ana Bilgisayar (Server) - Netbook - Ultrabook - Tablet gibi çeşitleri vardır. Günümüzde kullandığımız bilgisayarlara Personel Computer (Kişisel Bilgisayar) kelimesinin baş harflerinden dolayı PC denilmektedir. Bilgisayarlar genel anlamda iki alanda incelenir. Bunlar donanım ve yazılım konularıdır. YAZILIM (Software): Bilgisayarda herhangi bir görevi yerine getirmek için çalışan programların tümüne Yazılım denilebilir. DONANIM (Hardware): Bilgisayarı oluşturan elektronik parçalara genel olarak Donanım denir. Kasa içerisinde bulunan parçaların hepsi birer donanım parçası olarak nitelendirilir. *** Bilgisayara bilgi girişini sağlayan cihazlar GİRİŞ, bilgisayardan bilgi çıkışını sağlayan cihazlar ise ÇIKIŞ cihazlarıdır. Buna göre aşağıdaki örnekler verilebilir. Giriş Cihazları Çıkış Cihazları Klavye Monitör (Ekran) Fare Hoparlör WebCAM Yazıcı Tarayıcı Projeksiyon Cihazı Mikrofon İŞLEMCİ (CPU): Bilgisayardaki tüm aritmetik ve mantıksal işlemleri yürüten, diğer bilgisayar parçalarını kontrol eden, bilgisayarın beyni olarak düşünülebilecek parçadır. İşlemci (CPU) çok ısındığından zarar görmemesi için üzerine bir soğutucu fan bağlanır. Bu fan kirlenerek yavaş dönmeye başlarsa işlemci zarar görebilir. Her bilgisayarın bir işlemcisi olmak zorundadır. Çok gelişmiş ve özel amaçlı kullanılan bazı bilgisayarlarda birden fazla işlemci olabilir. ANAKART (MAİNBOARD): Bilgisayardaki tüm parçaların birbirine bağlantısını ve aralarındaki iletişimi sağlamak için kullanılan karttır. Her bilgisayarda bir anakart olmak zorundadır. GEÇİCİ BELLEK (RAM): İşlemci hesaplamalar yaparken ara işlemlerini kaydetmek için bir alana yani hafızaya (Bellek) ihtiyaç duyar. Kısaca RAM dediğimiz cihaz, işlemcinin çalışırken karalama defteri olarak kullandığı bellektir. Bilgisayar kapatılınca (elektriği kesilince) RAM içindeki bilgiler silinir. RAM oldukça hızlı çalışan bir bellek çeşididir ve her bilgisayarda olmak zorundadır. SABİT DİSK (HARD DİSK): Kalıcı bilgilerimizi kaydettiğimiz cihazdır. Biz silmediğimiz sürece sabit disk içerisindeki bilgiler silinmez. Yani RAM gibi elektrik kesintisinden etkilenmez. Sabit disklerin bilgi kaydetme kapasiteleri oldukça büyüktür. Fakat RAM’lere göre bilgiyi okuması ve yazması bakımından daha yavaş cihazlardır. Sabit diskler kasa içine bağlanır ve elde dolaştırmaya çok uygun cihazlar değildir (Taşınabilir versiyonları hariç). EKRAN KARTI: Görüntülerin ekrana aktarılmasını sağlayan karttır. Ekran kartı da diğer kartların olduğu gibi anakarta takılır. Günümüzde bazı bilgisayarların ekran kartları anakart üzerinde monteli şekilde geldiği için ekstradan bir ekran kartı almaya

Upload: others

Post on 05-Feb-2021

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • MERAM ALPARSLAN ORTAOKULU – Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Sayfa 1 / 6

    BİLİŞİM: Bilgi ve teknolojinin birlikte kullanılmasıyla üretilensonuçlar olarak kısaca tarif edilebilir.

    BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ: Bilginin toplanmasında, işlenmesinde,depolanmasında, ağlar aracılığıyla bir yerden bir yere iletilipkullanıcıların hizmetine sunulmasında kullanılan iletişim vebilgisayarlar dâhil bütün teknolojileri kapsayan teknolojilerdir.

    BİLGİSAYAR (Computer): Aritmetik ve mantıksal ve işlemleriyapabilen ve yaptığı işlemlerin sonucunu saklayabilen veistenildiğinde geri getiren, çeşitli aritmetik ve mantıksal işlemleryapabilen elektronik bir cihazdır. Günümüzde genel olarak;- Masaüstü (Desktop)- Dizüstü (Laptop / Notebook)- Ana Bilgisayar (Server)- Netbook- Ultrabook- Tablet gibi çeşitleri vardır.

    Günümüzde kullandığımız bilgisayarlara Personel Computer(Kişisel Bilgisayar) kelimesinin baş harflerinden dolayı PCdenilmektedir.

    Bilgisayarlar genel anlamda iki alanda incelenir. Bunlar donanımve yazılım konularıdır.

    YAZILIM (Software): Bilgisayarda herhangi bir görevi yerinegetirmek için çalışan programların tümüne Yazılım denilebilir.

    DONANIM (Hardware): Bilgisayarı oluşturan elektronikparçalara genel olarak Donanım denir. Kasa içerisinde bulunanparçaların hepsi birer donanım parçası olarak nitelendirilir.

    *** Bilgisayara bilgi girişini sağlayan cihazlar GİRİŞ, bilgisayardanbilgi çıkışını sağlayan cihazlar ise ÇIKIŞ cihazlarıdır. Buna göreaşağıdaki örnekler verilebilir.

    Giriş Cihazları Çıkış CihazlarıKlavye Monitör (Ekran)Fare HoparlörWebCAM YazıcıTarayıcı Projeksiyon CihazıMikrofon

    İŞLEMCİ (CPU): Bilgisayardaki tüm aritmetik ve mantıksalişlemleri yürüten, diğer bilgisayar parçalarını kontrol eden,bilgisayarın beyni olarak düşünülebilecek parçadır. İşlemci (CPU)çok ısındığından zarar görmemesi için üzerine bir soğutucu fanbağlanır. Bu fan kirlenerek yavaş dönmeye başlarsa işlemci zarargörebilir. Her bilgisayarın bir işlemcisi olmak zorundadır. Çokgelişmiş ve özel amaçlı kullanılan bazı bilgisayarlarda birdenfazla işlemci olabilir.

    ANAKART (MAİNBOARD): Bilgisayardaki tüm parçalarınbirbirine bağlantısını ve aralarındaki iletişimi sağlamak içinkullanılan karttır. Her bilgisayarda bir anakart olmak zorundadır.

    GEÇİCİ BELLEK (RAM): İşlemci hesaplamalar yaparken araişlemlerini kaydetmek için bir alana yani hafızaya (Bellek) ihtiyaçduyar. Kısaca RAM dediğimiz cihaz, işlemcinin çalışırkenkaralama defteri olarak kullandığı bellektir. Bilgisayar kapatılınca(elektriği kesilince) RAM içindeki bilgiler silinir. RAM oldukçahızlı çalışan bir bellek çeşididir ve her bilgisayarda olmakzorundadır.

    SABİT DİSK (HARD DİSK): Kalıcı bilgilerimizi kaydettiğimizcihazdır. Biz silmediğimiz sürece sabit disk içerisindeki bilgilersilinmez. Yani RAM gibi elektrik kesintisinden etkilenmez. Sabitdisklerin bilgi kaydetme kapasiteleri oldukça büyüktür. FakatRAM’lere göre bilgiyi okuması ve yazması bakımından dahayavaş cihazlardır. Sabit diskler kasa içine bağlanır ve eldedolaştırmaya çok uygun cihazlar değildir (Taşınabilir versiyonlarıhariç).

    EKRAN KARTI: Görüntülerin ekrana aktarılmasını sağlayankarttır. Ekran kartı da diğer kartların olduğu gibi anakarta takılır.

    Günümüzde bazı bilgisayarların ekran kartları anakart üzerindemonteli şekilde geldiği için ekstradan bir ekran kartı almaya

  • MERAM ALPARSLAN ORTAOKULU – Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Sayfa 2 / 6

    gerek kalmamaktadır. Fakat anakart üzerinde monteli gelen buekran kartlarının performansları oldukça düşüktür. Bu yüzdenoyunları yavaş çalıştırmakta hatta bazen hiççalıştırmamaktadırlar.

    SES KARTI: Bilgisayardan müzik dinlememizi ve seskaydetmemizi sağlayan kattır. Hoparlör ve mikrofon bu kartabağlanır. Fakat günümüzde ses kartları artık anakartın üzerinemonte edilmiş şekilde geldiği için ekstradan bir daha alınmasınagerek kalmamaktadır.

    KLAVYE ve FARE: Bilgisayara bilgi girişi yaptığımız en temel ikicihazdır. Kablolu ve kablosuz tipleri vardır. Klavyeler Q ve Ftiptedir.

    AĞ KARTI (ETHERNET): Bilgisayarları birbirine bağlayarak ağkurmak için kullanılan karttır. Örneğin laboratuarımızdakibilgisayarların hepsi bu kart ile birbirine bağlanmaktadır. Aynıses kartı gibi artık anakartın üzerine monteli geldiği içinekstradan Ethernet kartı alınmasına gerek yoktur.

    GÜÇ KAYNAĞI: Prizdeki elektriği bilgisayarın kullanacağıseviyeye düşüren ve kasa içerisindeki tüm cihazlara elektriğisağlayan parçadır. Kasanın arka kısmında vidalanmışdurumdadır.

    TV KARTI: Bilgisayarda televizyon seyretmek için kullanılankarttır. TV kartı anakarta takılır ve özel programı bilgisayarakurulur. Ayrıca karta bir de anten bağlanması gerekir.

    MONİTÖRLER: Bilgisayarda gerçekleşen görüntülerin kullanıcıyasunulduğu cihazdır. Ekran olarak da adlandırılır. Günümüzdegenellikle 2 çeşit monitör tipi görülmektedir. Bunlar CRT ve

    LCD'dir. Monitörlerde görüntüyü oluşturan noktacıklara Pixel adıverilir.

    LCD'ler daha hafif, daha az radrasyonlu, daha az yer kaplar, dahaince ve daha pahalıdır. Görüntü kalitesi anlamında LCD lerCRT'den daha iyidir. CRT monitörler artık günümüzdeyaygınlığını yitirmektedir çünkü LCD'ye göre daha eskiteknolojidir.

    YAZICILAR: Bilgisayarda istediğimiz yazı, grafik ve resimleri kağıtüzerine yazması için kullanılan cihazlardır. Yazıcıların 3 çeşidimevcuttur. Bunlar mürekkep püskürtmeli, nokta vuruşlu ve lazeryazıcılardır.

    Mürekkep püskürtmeli yazıcılar içerlerinde kartuş adı verilen birkutuda mürekkep depo ederler ve bu mürekkep ile yazılarıkağıda yazarlar.Lazer yazıcılarda ise toner adı verilen özel bir toz vardır. Bu tozkalem ucunun un haline getirilmiş haline benzer. Toner kağıtüzerine dökülür ve yazıcıdaki lazer ünitesi yazıları kağıt üzerineısıtarak yapışmasını sağlar. Görüntü kalitesi en iyi olan yazıcılarlazerlerdir.Nokta vuruşlu yazıcılar yazıları noktalar koyarak yapar. İçerisindeonlarca iğne bulunur. Çok sesli çalışırlar. Eski yazarkasalar noktavuruşlu yazıcılara örnektir.

    TARAYICI: Kâğıt ortamında yer alan resim veya yazı gibi belgeleribilgisayar ortamına aktarmak için kullanılan cihazdır. Örneğinkendi fotoğrafımızı tarayıcı sayesinde bilgisayar ortamınaaktarabiliriz.

    WEBCAM: Web Kamerası. Dış ortamdaki görüntüleri bilgisayarortamına video kamerası gibi aktarmak için kullanılan cihazdır.Dışarıdaki görsellikler görüntü kalitesi olarak çok iyi bir şekildebilgisayara aktarılmaz. Görüntü aktarım kaliteleri düşüktür.WebCam sayesinde internetten tanıdıklarımızla görüntülügörüşmeler yapabiliriz.

    LCD CRT

  • MERAM ALPARSLAN ORTAOKULU – Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Sayfa 3 / 6

    DİSKET SÜRÜCÜ: Bilgisayarda eskiden bilgilerin yanımızdataşınması için kullanılan cihazdı. Anakarta bağlanan disketsürücü içerisine takılan Disket'e bilgi kaydedilir ve disketyanımızda taşınabilirdi. Disketler çok az bilgi aldığı, yavaş olmasıve çok hassas bir yapıda olmasından dolayı artık günümüzdekullanılmamaktadır. Bunun yerine çok daha fazla bilgikaydedebilen, daha ucuz, daha sağlam ve çok daha hızlı olanFLASH DİSK'ler kullanılmaktadır. Bir disketin boyutu 1.44MB'dır.

    CD ve DVD SÜRÜCÜ: İnsanların bilgilerini yanında taşıma ihtiyacıgün geçtikçe arttığı için disket yerine geliştirilen ve diskete göredaha hızlı ve fazla bilgi alan öncelikle CD sürücü teknolojisi sonraDVD teknolojisi geliştirilmiştir. Bu teknolojilerde bir CD 700MBbilgi kaydedebilir, bir DVD ise 4.7GB bilgi depolayabilir.

    FLASH DİSK: Günümüzde artık en yaygın bilgi depolamadakullanılan cihazdır. Her yönden hem CD/DVD hem de diskettenüstündür. Bu yüzden gün geçtikçe taşınabilen diğer bilgidepolama cihazlarının cazibesi kalmamaktadır. Şuunutulmamalıdır flash diskler sabit diskler kadar hızlı değildir.

    ****************************************************

    BİLGİSAYARDA BİLGİ ÖLÇÜM BİRİMLERİ

    Bilgisayarda bilgilerin depolandığı ünitelerin bilgi depolamakapasiteleri vardır. Bu kapasiteler bazı ölçü birimleri ile ifadeedilir. Bilgisayarda kullanılan en küçük ölçü birimi BİT'dir. BİTsadece iki değer alabilir: 1 ya da 0. Elektrik VAR ya da YOK olarakda belirtilebilir. Bilgi dönüşümlerinde aşağındaki bağıntılarkullanılır.

    8 Bit = 1 Byte1 Byte = 1 Karakter1024 Byte = 1 Kilobyte (KB)1024 KB = 1 Megabyte (MB)1024 MB = 1 Gigabyte (GB)1024 GB = 1 Terabyte (TB)

    Sekiz bit (yani elektrik sinyali) yan yana geldiği zaman 1 byteolur. Bir byte ise bir karakter demektir. Karakter; noktalamaişaretleri, rakamlar ve harflerden oluşabilir (. , ! a A z Z 0 1 9).

    Örnek: (10100010 10110101) yandaki 16 bitlik bir elektrik sinyalikaç byte’tır? Her 8 bit 1 Byte ise 16 bit 2 Byte’tır.

    Örnek: Murat ALBAYRAK yazısı bilgisayarda kaç BYTE yer kaplar?Yazı boşluk da sayılınca bilgisayarda toplam 14 byte’lık yerkaplar.

    Örnek: Murat ALBAYRAK yazısı bilgisayarda kaç BİT yer kaplar?Yazı boşluk da sayılınca bilgisayarda toplam 14 byte’lık yerkaplar. Her byte 8 bit olduğuna göre 14x8 = 112 BİT yer kaplar.

    Örnek: 80 BİT’lik bir bilgi bilgisayarda kaç BYTE’tır? 8 BİT 1 BYTEolduğuna göre 80 / 8 = 10 BYTE’tır.

    Örnek: 2048 KB kaç MB’tır? 1024 KB 1 MB olduğuna göre 2048 /1024 = 2 MB’tır.

    Örnek: 8 GB kaç MB’tır? 1 GB 1024 MB olduğuna göre 8x1024 =8192 MB’tır.

    Örnek: 512 MB kaç GB’tır? 1024 MB 1 GB olduğuna göre512/1024 = 0,5 GB’tır.

    Günümüzde satılan sabit diskler, RAM’lar, CD’ler ve flash diskgibi bilgi kaydetmeye yönelik tüm cihazlar içerisinekaydedebileceği bilgi kapasitesi bakımından satılırlar. Örneğin4GB’lık bir flash disk 700MB’lık bir CD’den daha fazla bilgikaydeder. Fakat 1TB’lık bir sabit disk 4 GB’lık flash diskten çokçok daha fazla bilgi kaydeder. Dönüşüm yaparak birimlereşitlenirse bu durum daha net gözükür.

    Sabit Disk : 1 TB = 1024 GBFlash Disk : 4 GBCD : 700 MB = 700 / 1024 = 0,68 GB

    ****************************************************BİLGİSAYAR VE SAĞLIK

    Bilgisayarların, bilinçsizce ve uzun süre kullanıldığı zaman sağlıksorunlarına neden olabildiği de bir gerçek.Bu sağlık sorunları kimilerinde ellerde, bileklerde, kollarda,omuzlarda, boyunda ve sırtta ağrı, tutulma veya kasılmaylakendini gösterirken, kimilerinde halsizlik, isteksizlik ve görmebozuklukları olarak ortaya çıkabiliyor.Birçok kişi bilgisayar başında iken, nasıl oturduğunu çoktanunutmuş, sırt öne eğilmiş, eller klavye ya da fare üstünde,gözleri ekrana kilitlenmiş vaziyette zamanın ne kadar hızlıgeçtiğinden habersizdir.Ancak bilgisayar başından kalktıklarında; gözlerinde yanma,boyun kaslarında ağrı ve sertleşme, elde uyuşukluk, yorgunlukgibi şikâyetlerden söz etmeye başlarlar.Yanlış bilgisayar kullanımından kaynaklanan sağlık sorunlarındanetkilenmek istemiyorsanız, bilgisayar kullanırken dikkat etmenizgereken bazı kurallar var. Radyasyon değeri az ve kaliteli olan LCD monitörler

    kullanılmalıyız,

  • MERAM ALPARSLAN ORTAOKULU – Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Sayfa 4 / 6

    Odamızın yeterince ışık alması ve havalandırılmışolmasını sağlamalıyız,

    Yüksekliği ayarlanabilir sandalye kullanmalı ve dikpozisyonda oturarak belimizde boşluk kalmamasınısağlamalıyız,

    Ayaklarımızı katlamamalı veya boşlukta sallanmasınıengellemeliyiz,

    Monitöre bakış açısı olarak göz hizasını tercih etmeliyizve monitörden 50-70cm uzakta durmalıyız,

    Kulaklıklarla yüksek sesli müzik dinlememeliyiz, Monitöre güneş ışığı gelmesini engellenmeliyiz, Uzun süre bilgisayarda oturmamalıyız ve 20-25 dakika

    oturduktan sonra biraz yürüyerek bacaklarımızdaki kandolaşımını sağlamalıyız,

    Dizüstü diye bilinen bilgisayarların alt kısımlarınınısınmasından dolayı bacağımız üstündekullanmamalıyız,

    ****************************************************DOSYA & KLASÖR

    DOSYA: Bilgisayarda her çeşit bilgilerin saklandığı yapılara dosyadenilir. Dosyaların içerisinde resim, yazı, çizim, oyun, müzik veprogram gibi bilgiler olabilir. Her dosyanın bir adı ve bir uzantısıvardır. Dosyanın uzantısı içerisinde sakladığı bilgi hakkında bizebilgi verir. Dosya uzantıları genellikle 3 harfli olurlar. Dosyanınismi ve uzantısı arasına nokta (.) konularak ayrılır.

    ÖRNEK: “ödevlerim.doc” için dosyanın adı “ödevlerim”, uzantısıise “doc” dur. Doc uzantısı bu dosyanın bir yazı dosyasıolduğunu göstermektedir.

    SIK KULLANILAN UZANTILAR

    EXE Program UzantılarıCOM

    JPGBMPPNG Resim DosyalarıGIF

    AVIMOV Video DosyalarıFLV

    MP3MID Müzik DosyalarıWAVWMA

    TXT ------ BASİT DÜZ YAZI DOSYASIDOC ------ WORD ile yazılan yazı dosyalarıXLS ------ EXCEL ile yapılmış elektronik tablolarPPT ------ POWER POİNT ile hazırlanmış sunularPDF ------ ACROBAT READER yazı dosyaları

    HTMLASP İnternet sitelerinin sayfa uzantılarıPHP

    RARARJ Sıkıştırılmış DosyalarZIP

    UNUTMA! Dosyalar içerisindeki bilgi miktarınca bilgisayarda yerkaplar. Mesela içerisinde “Meram Alparslan Ortaokulu” yazanbir TXT dosyası bilgisayarda 25 Byte yer kaplar (Boşluklar dasayılmalıdır).

    KLASÖR: İçerisinde dosyaları saklayan yapılara klasör denir.Klasör sadece bir kutu gibi dosyaları muhafaza ederekdosyalarımızı ileride daha kolay bulabilmemizi sağlar. Örneğinoyunlarımız için OYUNLAR isimli bir klasör açarak tümoyunlarımızı bu klasör içerisinde saklarsak ileride oyunlarıbilgisayarda aramadan kolayca OYUNLAR klasörünün içerisindebulabiliriz. Klasörlerin bir diğer ismi de DİZİN dir. Bir klasör

    içerisinde klasörler ve dosyalar oluşturulabilir. Sembollerişeklindedir. Klasör oluşturmak istediğimiz yerde farenin sağtuşuna basarak Yeni > Klasör komutu verilir. Ardından daklasörümüze bir isim verilerek işlem tamamlanır.

    *** UYARI: Bir klasör silindiği zaman içerisinde barındırdığı tümbilgiler de silinecektir.

    *** Herhangi bir dosya veya klasörü kopyalamak için klavyedenCTRL+C tuş kombinasyonları kullanılabilir. Kopyalanan bir belgede yapıştırılmak istenirse yine klavyeden CTRL+V kombinasyonukullanılmalıdır.

    ****************************************************

    İŞLETİM SİSTEMİBilgisayar ile kullanıcı yani bizler arasındaki iletişimi sağlayan entemel programa İşletim Sistemi denilir. İşletim sistemikullanıcıdan aldığı emirler doğrultusunda donanım parçalarınaişleri anlatır ve donanım parçaları da verilen görevleri yerinegetirir. Sonuçta işletim sistemi için “bilgisayarın çalışmasınısağlayan ana program” da denilebilir. Çünkü her bilgisayarda birişletim sistemi olmalıdır. İşletim sistemsiz bir bilgisayar antensizbir televizyona benzer. Yani çalışır fakat hiçbir işlem yapılamaz.Günümüzde çok kullanılan işletim sistemlerinden bazılarıWindows XP, Windows Vista, Windows 7 ve 8, Unix, Linuxgibidir. (Cep telefonların da işletim sistemi vardır. Bunlardanbazıları Android ve iOS'dur.)

  • MERAM ALPARSLAN ORTAOKULU – Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Sayfa 5 / 6

    WİNDOWS XP - SİSTEM ARAÇLARIDisk Birleştiricisi : Bilgisayarın sabit diskine kaydedilen dosyalar blokolarak tek parça halinde kaydedilmez. Büyük bir dosya küçük belki deyüzlerce parçaya bölünürve sabit disk üzerinerasgele boş olan yerlereyazılır. İleride biz o dosyayıkullanmak istediğimizdedosyaya erişim isteristemez zor olacaktır.Çünkü parça parçakaydedilmiş olan dosyanınbelirli bir sırada okunmasıgerekmektedir. Bu yüzdensabit diskten veri okuma süremiz maalesef fazla olacaktır. Diskbirleştiricisi denilen bu komut ile parçalanmış, düzensiz kaydedilmişdosya parçacıkları ard arda kaydedilir. Bu sayede çalıştırdığımızdosyalara daha çabuk erişebilir ve kullanabiliriz. Bu da sonuç olarak bizeperformans getirmekte ve bilgisayarımızıhızlandırmaktadır.

    Disk Temizleme : Biz farkına bile varmadansabit diskimize gereksiz onlarca dosyakaydedilmektedir. Kullanılan bu komutsayesinde bilgisayarımızdaki (sabit disk içinde)gereksiz tüm dosyalar tespit edilipsilinmektedir.

    Karakter Eşlem : Klavye üzerine en çok kullanılan harfler ve sembolleryerleştirilmiştir. Halbuki gördüğümüzklavyenin haricinde kullanılan yüzlerce farklıharf ve sembol mevcuttur. Fakat hepsininklavye üzerine koyulması saçma ve gereksizolacağından ötürü az kullanılan sembol veharfler bu komut içinden kullanılmaktadır.İstediğimiz sembolü seçip kopyala diyerekhafızaya alıp istediğimiz yazı içerisine

    yapıştırabiliriz.

    Sistem Geri Yükleme : Bilgisayarımız bazen virüs yada başkaistenmeyen nedenlerden dolayı hatalar vermeye, açılmamaya ya dafarklı davranışlar içerisinegirebilir. Bu sıkıntı çoğu kezWindows'un ayar dosyalarındaolan bozukluklar veyadüzensizliklerdenkaynaklanmaktadır. Sistem geriyükleme komutu ilebilgisayarımızın düzgün çalıştığıbir zamanda sistem ayarlarınınyedeği alınır. Bu işleme GeriYükleme Noktası Oluşturma denir. Ardından ilerleyen bir zamandabilgisayar hatalar vermeye başladığında da sistemimizi o eski tarihedöndürebiliriz ki bu işleme de Sistem Geri Yükleme denilmektedir.Böylece bilgisayarımızın ayarları geçmiş sağlıklı ayarlara döneceğindenrahat bir şekilde kullanmaya devam edebileceksiniz. Burada; sistem geribir tarihe yüklenirken yaptığımız çalışmaların silinmeyeceğiniunutmamalıyız. Sadece ayarlar geçmişe götürülmektedir.

    WİNDOWS XP EK PROGRAMLARI - DONATILARSes Ayarı Denetimi:Başlat>Programlar>Donatılar>Eğlencesekmesinde yer alan bu komut ilebilgisayardan alacağımız ses şiddeti vemikrofonun ses şiddeti gibiayarlamalar yapılabilir.

    Ses Kaydedicisi: Ses kartımıza bağlı olanmikrofon sayesinde sesimizikaydetmemizi sağlayan oldukça basit birprogramdır. Ses kaydedicisi ile kaydedilensesler WAV uzantıldır.Başlat>Programlar>Donatılar>Eğlencesekmesinde yer alır.

    Windows Media Player:Müzik ve video gibi dijitalmedyalarınızı bilgisayarortamında seyredebileceğinizve dinleyebileceğimiz birprogramdır. WMPlayer ileayrıca internet üzerindenradyo kanallarını dadinleyebilirsiniz. WMPlayer’da Başlat> Programlar>Donatılar> Eğlencesekmesinde yer alır. Ayrıca Başlat>Programlar sekmesinde debulunmaktadır.

    Ekran Klavyesi: Başlat>Programlar>Donatılar> Erişilebilirlik sekmesindeyer alan bu program ile ekranda sanal bir klavye oluşturulur. Özelliklegerçek klavyeyi kullanamayan hareket engelliler için geliştirilmiştir.

    Büyüteç: Bu komutta Ekran Klavyesi ile aynı sekme içerisinde yer alır.Fare işaretçisi büyüteç gibi davranır ve ekranın çok daha büyük bir haligösterilir.

    Hesap Makinesi: Donatılarsekmesinde yer alan hesapmakinesi ile birçokmatematiksel işlemlerigerçekleştirebiliriz. Görünümmenüsünden hesapmakinesinin daha gelişmiş birhale gelmesi sağlanabilir.

    Not Defteri: Bilgisayardabulunan en basit yazıprogramıdır. Sadece yazıyazılabilen bu programda doğrudüzgün bir biçimlendirmeyapılmamaktadır. Programdahazırlanan dosyalar TXT uzantılıolurlar. Not Defteri Donatılar sekmesindedir.

    Paint: Donatılar bölümünde yeralan bir diğer programda Paintprogramıdır. Bu program ile çokbasit resimler yapabiliriz.Programda sol kısımda bulunanaraç çubuğundaki komutlar ileçizimler gerçekleştirilir.

    WordPad: Windows ile birliktekurulan ve Donatılarbölümünde yer alan diğer birprogram da WordPadprogramıdır. WordPad bir türmetin editörü yani yazıprogramıdır. Not Defterindendaha gelişmiş bir program olanWordPad ile yazdığımız yazılar üzerinde ayrı ayrı biçimlendirmeleryapabiliriz.

  • MERAM ALPARSLAN ORTAOKULU – Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Sayfa 6 / 6

    İnternet Explorer: Başlat >Programlar bölümünde yer alanİnternet Explorer internetsitelerini gezmemizi sağlayanprogramdır. İnternet sitelerinigezdiğimiz bu tip programlaragenel olarak Tarayıcıdenilmektedir. Günümüzde farklıtarayıcılar da mevcuttur. En çok kullanılan tarayıcılar (internet sitelerinigezme programı) Internet Explorer, Mozilla Firefox, Google Chrome,Opera ve Safari’ dir.

    Windows Movie Maker:Başlat > Programlarsekmesinde yer alanWindows Movie Makerile bilgisayarımızdakiresim, video ve müziklerikullanarak videolaroluşturabiliriz. Buoluşturduğumuzvideolara efektlervererek süsleyebildiğimizgibi içerisine yazılar da yazabiliriz.

    KLAVYE TUŞLARI VE KULLANIMI

    Esc (Escape) : Verilen komutları iptal etmekte, bazen deprogramlardan çıkışta kullanılır. Başka tuşlarla birliktekullanılabilir. (CTRL+ESC tuşu başlat menüsünü açar)

    Sekme (Tab) :Yazıda imleci sağa doğru hızlı bir şekildekaydırmaya yarar. İmleci 8 karakter ileriye atlatmaya yarar.(Başka tuşlarla birlikte farklı işlevler görür: Alt+Tab: Pencerelerarasında geçişi sağlar.)

    Büyük Harf Kilitleme Tuşu (Caps Lock) : Sürekli büyük veyaküçük harf yazmakta kullanılır. Tuşa basıldığında Caps Lockgösterge ışığı yanar.Caps Lock tuşu ışığı yanıyorsa, büyük harfle yazar. Harflerbüyükken Shiftle harflere basılırsa harfler küçük yazar.

    Kaldırma (Shift) Tuşu : Tek basına bir görevi yoktur, başkatuşlarla birlikte kullanılır. Tuşların üzerindeki 2. karakterlerinyazılmasını da sağlar.Capslock kapalı iken yazıda Shift'e basılı tutarken bir harfebasarsak büyük harf yazar. Capslock açık iken Shift'e basılıtutarak bir harfe basarsak küçük harf yazar. Basılı tutulduğuzaman Capslock tuşunun durumunun tersi çalışır.Kelimenin yalnızca ilk harfini büyük yazacaksak Caps Lockyerine bu tuşu kullanmalıyız. Ayrıca birden çok karakter içerentuşlarda üstteki karakterin yazılmasını sağlar.

    Kontrol (Ctrl) Tuşu : Tek başına bir görevi yoktur, Başka tuşlarlabirlikte kullanılır.(Ctrl+X, Ctrl + V, Ctrl + C, Ctrl + Esc vb.)

    Windows Tuşu : Başlat menüsünün açılmasını sağlar. Üzerindepencere sembolü vardır. Bazen 2 tane bulunabilir. Başkatuşlarla birlikte kullanılarak farklı görevler icra edebilir. (Win +D tuşu Masaüstünü gösterir)

    Alt Tuşu : Tek basına bir görevi yoktur, başka tuşlarla birliktekullanılır. Açık pencerenin menüsünün etkinleştirilmesinisağlar. Klavyede hiç olmayan bazı sembollerin çıkarılmasındada kullanılır. (Alt + Tab Pencereler arası geçişi sağlar)

    Alt Gr Tuşu : Tek başına bir görevi yoktur, başka tuşlarla birliktekullanılır.Yazıda birden çok karakter içeren tuşlarda üçüncükarakterin yazılmasını sağlar. ({,[,],},) bu işlemleri ancak Alt Grtuşunu kullanarak ulaşılabilir. Örneğin @ işareti için Alt Gr + Qtuşuna basılmalıdır.

    Boşluk Çubuğu (Space Bar)Yazıda (iki kelime arasında) boşluk bırakmaya yarar.

    Enter Tuşu : Giriş tuşu olarak kullanılır. Yapılan işlemionaylamaya yarar.(Bilgisayarı kapatmada olduğu gibi). Yazıdabir alt satıra geçmeye yarar. Ayrıca seçili dosya ve klasörleriaçar.

    Back Space Tuşu : İmlecin solundaki karakteri, sağdakikarakterleri çekerek silmeye yarar.

    Delete Tuşu : İmlecin sağındaki karakteri kendine çekerek siler.Ayrıca seçili dosya ve klasörleri silmeye yarar.

    Insert Tuşu : Bu tuşa basıldığında yazılan karakter imlecinsağındaki karakteri siler ve onu yerine geçer. Harf eklemek içinkullanılır. Üzerine yaz tuşu olarak bilinir.

    Home Tuşu : İmleci bulunulan satırın başına götürür.

    End Tuşu : İmleci bulunulan satırın sonuna götürür.

    Page Up Tuşu : Yazıda imleci bir ekran yukarı götürür.

    Page Down Tuşu : Yazıda imleci bir ekran aşağı götürür.

    Num Lock Tuşu : Sayı tuşlarının sayı yazması ile yön tuşu olarakkullanılması arasında geçiş yapmasını sağlar.

    Print Screen Tuşu : Ekranda görülen her şeyin yazdırılmasınısağlar. Windows işletim sisteminde ekran görüntüsününpanoya kopyalanmasını sağlar.

    Yön Tuşları : Yazıda imlecin sağa, sola, aşağı ve yukarı hareketettirilmesini sağlar.

    Pause / Break Tuşu : Çalışma anında işlemi bir tuşa basıncayakadar durdurma işlevini yerine getir. Başka tuşlarla birliktebaşka görevler yapabilir.

    Scroll Lock Tuşu : Ekranda imleci sabit tutarak ekranınkaymasını sağlar