BİR E-ÖĞRENME DERSİ GELİŞTİRMEK İÇİN NELER GEREKİR?

Hazırlayan: Gamze TunaKaynak: E-learning methodologies - A guide

for designing and developing e-learning courses, Part I – Introduction, Sayfa: 7-26.

BİR E-ÖĞRENME DERSİ GELİŞTİRMEK İÇİN NELER GEREKİR?Bu sunumda; e-öğrenme için ADDIE modeli, bir e-öğrenme projesindeki profesyonel roller, e-öğrenmenin üretimi ve dağıtımı için gereken teknolojianlatılmıştır.

1. ETKİNLİKLER

İyi bir tasarım ve planlama, e-öğrenme için çok önemlidir. Geleneksel eğitimde eğitimin verildiği sırada çaba gösterilirken; e-

öğrenmede yapılandırılmış materyallerin tasarımı ve geliştirilmesi sırasında çaba gösterilir.

İyi tasarlanmış e-öğrenme dersleri; Kendine yetebilen ve düzenleme yapmaksızın birden fazla kez

kullanılabilen materyaller içerir. Aynı materyalleri kullanarak farklı öğrencilere defalarca verilebilir. Her bir ders bileşeni, farklı bağlamlarda yeniden kullanılabilir.

Pek çok öğretim sistemi tasarım modeli bulunmaktadır. Çoğu, ADDIE modeli gibi popüler olanları temel almaktadır.

E-ÖĞRENME İÇİN ADDIE MODELİ

E-ÖĞRENME DERSİ TASARIMI

ANALİZ

İhtiyaç Analizi

Hedef Kitle Analizi

İçerik Analizi

TASARIM

Ders Dizilimi

Öğretim Stratejisi

Dağıtım Stratejisi

Değerlendirme Stratejisi

Öğrenme Amaçları

GELİŞTİRME

İçerik Geliştirme

Hikaye Tahtası Oluşturma

Ders Yazılımı Geliştirme

DEĞERLENDİRMEUYGULAMA

Öğrenen Etkinliklerinin Yönetimi

Kurulum ve Dağıtım Tepkiler

Öğrenmeler

Davranışlar

Sonuçlar

ANALİZ (ANALYZE)

İhtiyaç Analizi: Mesleki bilgi ve becerilerdeki boşluğu doldurmak için eğitimin gerekli olup olmadığını ve e-

öğrenmenin, eğitim sunmak için en iyi çözüm olup olmadığını belirlemek için başlangıçta bir ihtiyaç analizi yapılmalıdır.

Genel üst düzey hedeflerin belirlenmesini sağlar. Hedef Kitle Analizi:

e-Öğrenmenin tasarımı ve sunumu, öğrencilerin temel özelliklerinden etkilenir (örn., Önceki bilgi ve becerileri, coğrafi köken, öğrenme bağlamı ve teknolojiye erişim).

İçerik Analizi: Görev analizi, öğrenenlerin öğrenmesi veya geliştirmesi gereken iş görevlerini, geliştirilmesi

veya güçlendirilmesi gereken bilgi ve becerileri tanımlar. Bu analiz türü esas olarak işle ilgili belirli becerileri oluşturmak üzere tasarlanmış derslerde kullanılır.

Konu analizi, ders içeriğini tanımlamak ve sınıflandırmak için yapılır. Bu tipik olarak öncelikle bilgi sağlamak için tasarlanan derslerde kullanılır.

TASARIM (DESIGN)

Tasarım aşaması aşağıdaki faaliyetleri kapsar: Genel üst düzey dersin hedefini gerçekleştirmek için gerekli

öğrenme hedeflerini belirlemek; Hedeflere ulaşılma sırasını tanımlama (sıralama); ve Öğretim, medya, değerlendirme ve dağıtım stratejilerini seçmek.

Tasarım aşamasının sonucu, dersin geliştirilmesi için referans olarak kullanılacak bir plandır.

Plan; müfredat yapısını, her birimle/üniteyle bağlantılı öğrenme hedeflerini ve her birimi/üniteyi sunmak için dağıtım yöntemlerini ve formatlarını göstermektedir.

GELİŞTİRME (DEVELOP)

Bu aşamada, e-öğrenme içeriği üretilir. İçerik mevcut kaynaklara bağlı olarak önemli değişiklik gösterebilir.

Multimedya etkileşimli içeriğin geliştirilmesi üç ana aşamadan oluşur: İçerik geliştirme: gerekli tüm bilgilerin yazılması veya toplanması; Storyboard geliştirme: öğretim yöntemlerini ve medya öğelerini entegre

etmek. Bu, resim, metin, etkileşimler, değerlendirme testleri de dahil olmak üzere, etkileşimli ürünlerin tüm bileşenlerini anlatan bir belge olan storyboard'u geliştirerek yapılır; ve

Ders yazılımı geliştirme: Dersi CD-Rom ve Web sunumu için farklı formatlarda üreterek ve öğrenenlerin ulaşabileceği bir öğrenme platformuna içerik öğelerini entegre ederek medya ve etkileşimli bileşen geliştirme.

UYGULAMA (IMPLEMENT)

Bu aşamada ders öğrencilere ulaştırılır. Ders yazılımı bir sunucuya kurulur ve öğreniciler için erişilebilir

hale getirilir. Kolaylaştırılmış ve eğitmen tarafından yönlendirilen derslerde,

bu aşama ayrıca öğrencilerin faaliyetlerini yönetmeyi ve kolaylaştırmayı da içerir.

DEĞERLENDİRME (EVALUATE)

Bir e-öğrenme projesi özel değerlendirme amaçları için değerlendirilebilir.

Öğrencilerin; reaksiyonlarını, öğrenme hedeflerini başarmalarını, işle ilgili bilgi ve becerilerin aktarımını ve projenin organizasyon

üzerindeki etkisinideğerlendirmek isteyebilirsiniz.

2. TAKIM

E-öğrenme projelerine katılım, geleneksel eğitim veya öğretimde gerekli olmayan bazı alanlarda - teknoloji ve medya ile ilgili beceriler gibi - yetenekler gerektirir.

Dahası, insanlar geleneksel rollerinden ayrılmak ve yeni görevler yapmak zorunda kalabilirler. Örneğin, bir e-öğrenme projesinde bir konu uzmanı, ders için gerekli bilgiyi sağlar, ancak öğrencilere doğrudan öğretmez. Bunun yerine, etkinlikleri ve e-öğrenme içerik biçimlerini tanımlayan ve e-öğrenme ürünlerini geliştiren öğretim tasarımcısı olan bir başka profesyonelle etkileşime girer.

2. TAKIM

Takımın bileşimi aşağıdaki gibi faktörlere bağlıdır: Projenin büyüklüğü; Dışarıdan alınan (outsourced) iş miktarı; Ekip üyelerinin farklı rolleri kapsama kapasitesi; ve Gerekli spesifik medya ve teknolojiler.

ADDIE modelinin faaliyetlerini gerçekleştirmek için sonraki slaytlarda açıklanan roller gereklidir.

2. TAKIM

İnsan Kaynakları / Kapasite Geliştirme Müdürü Bu idari düzeydeki kişi, e-öğrenme projesine başlamadan önce

ihtiyaç ve kitle analizleri yapar, sürecin farklı aşamalarındaki tüm faaliyetleri ve rolleri koordine eder ve iş transferinin derecesini ve organizasyon / kurumun sonuçlarını değerlendirir.

2. TAKIM

Öğretim Tasarımcıları Öğretim tasarımcıları, genel eğitim stratejisinden sorumludurlar. Eğitim hedefini anlamak için yöneticilerle çalışırlar. Derste hangi becerilerin ve bilginin ele alınması gerektiğini tanımlamak için konu

uzmanları ile işbirliği yaparlar. Uygun öğretim stratejisini seçmek ve ekibi dağıtım ve değerlendirme stratejilerini

tanımlamada destek için çalışırlar. Öğretim tasarımcıları, storyboard geliştirmeyi de içeren belirli e-öğrenme

etkinliklerini ve dersin bir parçası olacak materyalleri tasarlamakla da yükümlüdür. Bu aşamada, konu uzmanlarının sağladığı içerik pedagojik olarak revize edilir ve

öğrenme sürecini kolaylaştıracak ve destekleyecek öğretim teknikleri ve medya öğeleri ile bütünleştirilir.

2. TAKIM

Konu Uzmanları Konu uzmanları, belirli bir ders için gerekli bilgiye katkıda bulunurlar. Ders tasarlamak ve değerlendirme stratejilerini tanımlamak için öğretim

tasarımcılarıyla iş birliği yaparlar. Kendi hızında (self-paced) e-öğrenmede konu uzmanları e-öğrenme

derslerinin metnini (yani içerik geliştirme) yazmakla görevlendirilebilirken, kolaylaştırılmış veya eğitici tarafından yönlendirilen e-öğrenmede, çevrimiçi sınıf etkinliklerine öncülük eden veya bunları destekleyen çevrimiçi eğitmenler olarak hareket edebilirler.

Materyal hazırlayabilir ve sunabilir, katılımcılara görevler atayabilir ve sorularını cevaplayabilirler.

2. TAKIM

Web Geliştiricileri ve Medya Editörleri Web geliştiricileri ve medya editörleri, kendi hızında öğrenmenin

sağlandığı (self-paced) dersler geliştirmekle sorumludurlar. Ders unsurlarını bir araya getirir, medya ve etkileşimli ögeleri

geliştirir, ders yazılımını oluşturur, öğrenme platformunun arabirimini uyarlar ve ders yazılımını bir Web sunucusuna kurarlar.

2. TAKIM

Ders Yöneticileri, Çevrimiçi Kolaylaştırıcılar ve Öğretmenler

Bunlar uygulama aşamasında rol oynarlar. Ders yöneticileri öğrencilerin aboneliklerini yönetir. Çevrimiçi öğretmenler ve kolaylaştırıcılar katılımcıların öğrenme

etkinliklerini destekler ve ders sırasında öğrencileri motive eder. Katılımcıların öğrenme süreci içinde güvenlerini arttıran, farklı paydaşlar arasında bilgi akışını temin eden, katılımı motive eden ve katılımcıların değişimini kolaylaştıracak ve yönlendiren bir ortam oluştururlar.

2. TAKIM

Teknik Destek Uzmanları Teknik destek uzmanlarının, genellikle, sürecin her aşamasında e-

öğrenme derslerinin üreticilerine ve kullanıcılarına yardımcı olmaları gereklidir.

3. TEKNOLOJİ

Teknoloji, e-öğrenme üretmek ve dağıtmak için gereklidir. Hangi dosya biçimlerinin kullanılacağı ve istenen nihai ürünün

niteliğine bağlı olarak, e-öğrenme içeriği üretmek için farklı araçlar kullanılabilir.

Microsoft PowerPoint veya Word, bir sunum veya tutorial gibi basit öğrenme kaynakları oluşturmak için yeterli olabilir. Bununla birlikte, etkileşimli içerik oluşturmak isteniyorsa daha karmaşık araçlar gereklidir.

3. TEKNOLOJİ

Eğitim yazarlık araçları, etkileşimli e-öğrenme içeriği yaratan özel amaçlı araçlardır. Metin, grafik ve diğer medya unsurları eklenebilir.

Bu araçların çoğu değerlendirme ve test becerilerini içeren bağımsız paketlerdir. Ancak, bazıları bu işlevleri diğer programlardan entegre ederler.

Medya bileşenleri oluşturmak için, yazarlık araçları, yardımcı yazılımlara ve video ve ses oluşturma ve sıkıştırmaya yönelik diğer araçlara ihtiyaç duyarlar.

3. TEKNOLOJİ

Bir öğrenme platformu; eğitimin dağıtımını ve yönetimini desteklemek için öğrencilerin bilgiye, araçlara ve kaynaklara erişmelerini sağlayan etkileşimli çevrimiçi hizmetler grubudur.

İnternet üzerinden geniş bir kullanıcı tabanına erişim ve hizmetler sağlarlar.

Öğrenme platformlarına, genellikle, öğrenme yönetim sistemi (LMS) veya öğrenme içerik yönetim sistemi (LCMS) denir ve bu terimler çoğunlukla birbirinin yerine kullanılır.

3. TEKNOLOJİ

Farklı karmaşıklık seviyelerine sahip çeşitli öğrenme platformları vardır ve farklılıklarına rağmen ortak özelliklere sahiptirler. En önemli özellikleri şunlardır:

Öğrenme içeriği yönetimi: oluşturma, depolama, kaynaklara erişim; Öğretim planı haritalama ve planlama: ders planlama,

kişiselleştirilmiş öğrenme yolları, değerlendirme; Öğrenen katılımı ve yönetimi: öğrenen bilgileri, ilerlemenin

izlenmesi; ve Araçlar ve hizmetler: forumlar, mesajlaşma sistemi, bloglar, grup

tartışmaları.