bijlagenboek 1 e
TRANSCRIPT
Burgers tonen lef! Bijlagenboek
Mieke van der Sanden, MMI 13B, studentnummer 487654, september 2012.
Inhoud
Bijlage 1. Essay studiereis New York over sociale inclusie, empowerment in achterstandswijken.
Bijlage 2. ABCD-powerpoint volgens de methodiek van J.Mcknight vertaald naar burgerinitiatief
Hambaken Gym
Bijlage 3. Beleidsnotitie ‘Rol van de gemeente en LSA’
Bijlage 4. Ondernemingsplan Hambaken Gym 2012
Bijlage 5. SWOT van de wijk Hambaken en Bewonersbedrijf
Bijlage 6. Interviewguide narratief onderzoek
Bijlage 7. Uitnodigingsbrief voor geïnterviewden
Bijlage 8. Selectie van sets van narratieven voor de analyse
Bijlage 9. Selectie van kenmerkende uitspraken vanuit de interviews
Bijlage 10. Voorbeeld interview
Bijlage 11. Voorbeeld transcriberen van het interview
Bijlage 12. Voorbeeld codeerformat
Bijlage 13. Verslag ronde tafelgesprek 14-03-2012
Bijlage 14. Powerpoint Hambaken Gym op wijkbewonerbijeenkomst van de LSA op 09-03-2012
Bijlage 15. Radio 5 politiek debatavond
Bijlage 16. Brandbrief en bespreking onderzoek ‘Burgers tonen lef!
Bijlage 1
Studiereis New York
Sociale inclusie en empowerment in de
achterstandswijken van New York City (USA)
Mieke van der Sanden, MMI 13B, studentnummer 487654 , februari, 2011
Inhoudsopgave
1. Thema:
Aanleiding 3
Visievorming 4
Kernelementen thema 4
Referentiekader analyse 6
2. Aanpak:
Voorbereidingen vóór de reis 8
Gegevens en materiaal verzamelen 9
Gemiste kansen 11
Bronnen raadpleging 12
3. Bevindingen:
Gebruik van verzameld materiaal 14
Analyse en conclusies 24
Theorie versus praktijk 27
4. Resultaat:
Evaluatie aanpak 29
Kansen en mogelijkheden voor innovatief strategisch beleid in Nederland 30
Kansen en mogelijkheden voor het creëren van internationale ketens en netwerken 32
Bijlagen
Bijlage 1: Organizations to visit 33
Bijlage 2: Weekschema in New York 34
1. Thema
Aanleiding
Al 30 jaar woon ik nabij een sociale achterstandswijk in de gemeente ’s-Hertogenbosch (Wijk
Oost). In 1978 verhuisden wij van Tilburg naar deze wijk. Om mensen te leren kennen ben ik
naast mijn werk in het ziekenhuis actief begonnen als vrijwilliger in de wijk waar ik kwam te
wonen. Dit was een wijk waar het vrijwilligerswerk levendig aanwezig was. Ik begon met het
geven van Nederlandse taalles aan allochtonen, vrijwilliger bij de buitenschoolse opvang, tot aan
het opzetten van een rouwverwerkingsgroep aan bewoners die een dierbare verloren hadden.
Deze initiatieven werden geïnitieerd vanuit het Wijkgezondheidscentrum Samen Beter; een
centrum dat werkte vanuit de filosofie van de Basisbeweging. (De Basisbeweging ontstond in de
jaren ‘60 en ’70. Een deel van hen heeft zijn ontstaansgeschiedenis liggen binnen een kerkelijke
gemeente of parochie om het aan de orde stellen van maatschappelijke vragen binnen de
geloofsgemeenschap te stimuleren. Bij de leden van de basisgroepen was de inzet voor een
‘geloof met handen en voeten, ook doordeweeks’, evenals de inzet voor de oecumenische
samenwerking op lokaal niveau, groot. Men stelde zich vrij en onafhankelijk op tegenover
kerkelijke structuren, rituelen en regels).
In 1986 ben ik als professional aangenomen op dit zelfde gezondheidscentrum. De band tussen
vrijwilligers en professionals was groot. Tegenwoordig spreekt men eerder over de
“Presentietheorie van Andries Baart”. De presentietheorie is voortgekomen uit een jarenlang
onderzoek naar het werk van buurtpastores in achterstandswijken. Deze buurtpastores deden
namelijk niet wat er in allerlei boekjes van diverse sociaal werk opleidingen stond. De vraag was
wat ze dan wel deden. De vraag was: “Wat doen goede dienst/zorgverleners?” Vanuit tal van
interviews en verslagen van gesprekken/ervaringen van deze pastores kwam Baart tot zijn
presentietheorie. Buurtpastores gaan heel anders te werk (fietsen, wandelen en eten met
mensen) dan bijvoorbeeld professionals van maatschappelijk- en welzijnswerk. Zijn theorie gaat
over “aansluiten, bijblijven, trouw zijn en omgaan met kwetsbare mensen”.
Hier ligt dus mijn persoonlijke basis voor het huidige “Wijkgericht werken”. Afgelopen jaar ben ik
voor mijn gevoel weer terug bij mijn roots. Werkzaam als Kwartiermaker in de wijk Hambaken,
een andere achterstandswijk in ’s-Hertogenbosch. Hier ervaar en zie ik dagelijks weer dezelfde
dilemma’s waar deze mensen in een de achterstandswijk tegen aan lopen. Alleen nog extremer
dan 25 jaar geleden zie ik maatschappelijk/welzijnsinstellingen die hun best doen voor mensen
in achterstandswijken maar de aansluiting missen met bewoners in deze wijk. Er zijn teveel
verschillende instanties actief in de wijk, zij werken langs elkaar heen tot soms wel 10-15
professionals in 1 gezin. Hoe realiseren we sociale inclusie, empowerment en ontkokering van
dienstverleners in een sociale achterstandswijk anno 2011? Hoe verminderen we de wet- en
regelgeving? Hoe vereenvoudigen we de bureaucratie waar zowel de burger als de professional
door de bomen het bos niet meer zien?
Voor de masteropleiding MMI is een buitenlandse studiereis verplicht. Toen mijn mede-student
Thijs Dekker werkzaam bij Stichting Pameijer in Rotterdam, mij uitnodigde om met zijn
organisatie mee te gaan in een uitwisselingsprogramma naar New York heb ik dit met beide
handen aangegrepen. Juist een stad als New York waar verschillende achterstandswijken zijn
(Harlem, The Bronx en Brooklyn) is een uitdaging om daar op bezoek te gaan bij instanties die
hier werkzaam zijn en te kijken op welke manier zij “Empowerment and social inclusion” binnen
deze metropool, aanpakken.
(Thijs Dekker zal zijn essay richten op: Administratieve lastenverlichting/vereenvoudiging van
wet- en regelgeving).
Visievorming
Visie op Wijkgericht werken
Als Kwartiermaker zoek je naar slimme verbanden tussen alle betrokkenen in de wijk waar je werkt. De hoeveelheid aan professionals in de wijk is voor de kwetsbare burger een groot probleem geworden. Burgers zien door de bomen het bos niet meer en in plaats van empowerment veroorzaken instanties (ondanks alle goede bedoelingen) dat de burger(s) afhankelijker is en juist niet gelooft in zijn/haar eigen kracht. Mijn masterthese zal zich dus gaan richten op steun aan processen van onderop, vanuit de burgers (individueel of collectief). Kwetsbare mensen zijn namelijk niet alleen kwetsbaar maar beschikken ook over veel potentie. De studiereis wil ik gebruiken door te lezen over de organisaties die we gaan bezoeken in New York. Luisteren en kijken naar hoe zij te werk zijn gegaan en de dagelijkse praktijk te ervaren. Wat voor aanpak hanteren zij om kwetsbare mensen meer te empoweren, hoe pakt men hier sociale inclusie aan, blijft het alleen bij “bonding” of maakt men een duidelijk stap naar “Bridging”? Welke doelgroepen bedienen zij? Ik verwacht dat, gezien de hele financiering van gezondheidzorg binnen Amerika anders is vormgegeven dan in Nederland, dat initiatieven zoals Balticstreet, Alternatives Unlimited e.d. meer van onderop zijn vormgegeven. Ik hoop hier dan ook kennis op te doen en mensen te spreken die vanuit deze visie werkzaam/ondersteunend zijn. Wat ik er hoop te brengen is, dat de visie van “Regie over eigen leven” een visie is die ik kan delen met deze organisaties. Graag zou ik ook via een powerpointpresentatie hen een kijkje willen geven hoe we deze visie binnen Brabant proberen vorm te geven. Mogelijk kan er in de toekomst een eerste contact gelegd worden tussen de Provinciale Raad van Volksgezondheid in Brabant/Wijkonderneming / St. Door en Voor / Pameyer en instellingen die wij gaan bezoeken in NY.
Kernelementen in het thema Wijkgericht werken:
Het thema Wijkgericht werken is voor mij ten principale verbonden aan burgers en hun
initiatieven. Zowel individueel als collectief. Juist burgers kunnen een kanteling in een wijk
brengen, zij kunnen zorgen voor massa. Professionals kunnen hen daarbij, desgevraagd,
ondersteunen.
Ik ben daarbij echter steeds opnieuw op een drietal belangrijke dilemma’s gestuit:
1. Instanties/organisaties die tal van projecten starten in de wijk maar die in de praktijk
langs elkaar, in plaats van met elkaar werken. Daarnaast legt elke organisatie los van
elkaar verantwoording af omtrent gestelde doelen en behaalde resultaten aan hun
eigen opdrachtgever/financierder. We zitten gevangen in onze eigen systemen. Deze
systemen brengen verantwoordelijke professionals in een spagaat en bovendien in
een onderlinge concurrentiestrijd. Willen we de samenwerking in de wijk echt een
kans geven, dan zullen we het lef moeten hebben om onze systemen en regels te
doorbreken.
2. De houding van veel professionals: “Jullie worden er beter van omdat wij weten wat
goed voor jullie is, wij hebben hier voor gestudeerd.” Dit staat echter haaks op
‘empowerment’. Een aantal professionals zal in staat zijn om met een goede
ondersteuning en begeleiding de nodige omslag in denken en doen te maken. Het zijn
deze professionals, die we moeten afvaardigen in een multidisciplinair wijkteam en
vervolgens ook niet aan hun lot moeten overlaten. Qua deskundigheidsbevordering is
het aan te bevelen om het wijkteam gezamenlijk te scholen in methodieken die
gericht zijn op empowerment zoals “De Eigen Krachtcentrale” of “Sociale
netwerkstrategieën”.
3 Het is een utopie om te geloven dat dienstverlenende/maatschappelijke instanties
kunnen zorgen voor “ zorg/care” in de betekenis van “Community Care”; dit is
voorbehouden aan de gemeenschap/wijkbewoners zelf. Burgerinitiatieven zoals
Marokkaanse gemeenschap, Antilliaanse gemeenschappen, vereniging
Hambakengym, Klankbordgroep e.d. moeten door ons als instanties veel meer
gestimuleerd en gewaardeerd worden op de dingen die zij doen, zodat zij hun
stempel op de wijk kunnen zetten. Zij moeten in staat worden gesteld om ‘het verschil
te maken’.
“Community care” is een commitment tussen de ene burger aan de ander. Het is het
enige product dat een instantie/organisatie niet kan produceren. Elke poging van een
instantie om deze community care te vervangen is een surrogaat/nepmiddel.
Natuurlijke “zorg voor elkaar” is een uiting van gemeenschapszin dat zich vertaalt in
mantelzorgers, buren, vrienden, vrijwilligers e.d.”(McKnight, John. The careless
Society).
De belangrijkste kernelementen:
De sleutel naar succes in wijkgericht werken ligt voor mij besloten in meerdere kernelementen
zoals: Empowerment, sociale inclusie, moderne zorg, krachtenperspectief, veerkracht, para-
professionelen, maatzorg, armoede, kwetsbare groepen, sociaal werk.
Vanuit mijn ervaringen binnen de wijkonderneming vind ik het versterken van ‘empowerment’
en ‘sociale inclusie’ het allerbelangrijkste.
Empowerment en Sociale Inclusie.
1. Empowerment
“Empowerment is een proces van versterking waarbij individuen, organisaties en
gemeenschappen greep krijgen op de eigen situatie en hun omgeving en dit via het verwerven
van controle, het aanscherpen van kritisch bewustzijn en het stimuleren van participatie.”
2. Sociale Inclusie
Sociale inclusie gaat om het gevoel van daadwerkelijk “erbij horen” en dit krijgt pas
inhoud als het ook gepaard gaat met sociale participatie of kortweg “meedoen”.
Dit kan op allerlei manieren gebeuren: door deelname aan sport of cultuur, het verrichten
van vrijwilligerswerk of mantelzorg etcetera.
Sociale inclusie houdt ook in solidariteit. Een wijk omarmt zijn “zwakke broeders en
zusters”. In de huidige pluriforme samenleving is dit niet vanzelfsprekend. Verbindingen
maken en herstellen tussen burgers met grote verscheidenheid in culturele en
waardegebonden aspecten, staat vandaag dan ook op de voorgrond. Overigens is mijn
ervaring dat het inzetten op sociale inclusie, ondanks de groeiende pluriformiteit, zeker
geen ‘mission impossible’ is. Door mensen aan te spreken op hun krachten en talenten en
niet op de problemen die ze veroorzaken, krijg je een hele andere en positievere
dynamiek in een wijk, die randvoorwaardelijk is om te komen tot sociale inclusie.
Referentiepunt voor mijn analyse
Referentiepunt voor mijn analyse is mijn huidige werk als Kwartiermaker van de
Wijkonderneming in de Wijk Hambaken.
Omdat ik na jarenlang werkzaam geweest te zijn als manager in de zorg/dienstverlening (veelal
achter mijn bureau en overlegtafel) weer met beide voeten in de modder kwam te staan (terug
in een achterstandswijk), ben ik contact op gaan nemen met mijn vroegere collega Mariet Paes
(voormalig-direkteur Gezondheidscentrum Samen Beter en huidig direkteur van de Provinciale
Raad Gezondheid). In 2008 is zij gepromoveerd op Wijkgezondheidswerk, een studie naar 25 jaar
wijkgericht werken aan gezondheid in Den Bosch-Oost. Via haar heb ik diverse mensen binnen en
buiten de Provinciale raad gesproken naar hun ervaringen omtrent het wijkgericht werken in
achterstandswijken in ‘s-Hertogenbosch e.o. maar ook in Boston e.o
Het Wijkgericht werken is een trend, is weer hot in Nederland. Veel initiatieven zie je ontstaan in
den lande, echter velen mislukken met name doordat het lokale beleid te weinig echt de kracht
van de burger ziet en aanboort.
2. Aanpak
Voorbereidingen
Daar ik mijn studiereis gepland had naar Zweden (april 2011) en binnen een week (begin januari
2011) besloot om over een maand (begin februari 2011) mee te gaan in een
uitwisselingsprogramma “Empowerment” van Stichting Pameijer uit Rotterdam naar New York
City heb ik amper de tijd gehad om vooraf veel verwachtingen te hebben. Laat ik het
synchroniciteit noemen. Misschien duidt dat het beste aan wat ik vooraf ervaren heb.
Synchroniciteit:
Door de onduidelijkheid over het voortbestaan van mijn positie als Kwartiermaker na februari
2011 kreeg ik mijn masterthese niet goed geconcretiseerd. Begin januari kwam ik tijdens de
studiedagen in Nijmegen in gesprek met een medestudent Thijs Dekker waarin we behoorlijk
spontaan tot de conclusie kwamen dat het een win-win situatie voor ons beiden zou zijn, als ik
met zijn organisatie mee zou mogen om de studiereis naar New York te maken. Zowel Thijs als ik
werken met dezelfde doelgroepen en zijn gericht op empowerment en sociale inclusie. Eerder
had mijn direkteur van de woningbouwvereniging al eens geopperd dat ook achterstandswijken
in oude engelse steden en New York interessante plaatsen zijn om naar toe te gaan als
studieobjecten. Juist in deze landen werken zij aan een integrale aanpak gericht op zowel de
sociale, fysieke, preventieve en repressieve kant van de wijk. Een aanpak waar ik in mijn
powerpointpresentaties regelmatig naar verwijs. Door de studiereis drie maanden eerder te
doen dan gepland, bood dit mij ook kansen om de masterthese twee maanden op te schuiven
waarbij onder tussen ook meer duidelijk zou zijn over mijn positie als Kwartiermaker.
Wat verwacht ik van New York. Een metropool die mij nooit getrokken heeft, een land waar ik
gevoelsmatig weinig mee heb. Eerlijk is eerlijk mijn verwachtingen waren laag ten aanzien van
de stad en zijn bevolking. Vooroordelen tegenover de Amerikaan en de Amerikaanse cultuur had
ik des te meer.
Wel was ik zeer nieuwsgierig waarom het empowerment en sociale inclusie met name zijn roots
heeft in dit werelddeel (en Engeland). Ik denk dat mijn verwachtingen vooral lagen op het vlak
van “ Waarom en hoe” hebben zij dit vorm gegeven. In deze maand van voorbereidingen las ik
wel dat Harlem een “upstanding” wijk aan het worden is en zijn achterstandsetiket aan het
verliezen is. Dit triggerde mij. Ik kon me hier niets bij voorstellen, dus de enige manier om dit te
begrijpen was om het zelf te gaan ervaren, te zien, te horen en te luisteren.
Daar ik met een uitwisselingsprogramma van Stichting Pameijer mee zou gaan ben ik eerst een
hele dag opgetrokken met Thijs bij zijn organisatie in Rotterdam. Op deze wijze kreeg ik een
eerste indruk omtrent hun visie, missie, werkwijze en hun bedrijfscultuur. Een organisatie die
Sociale Inclusie hoog in het vaandel heeft staan, en er ook naar streeft om dit in al hun
werkzaamheden zowel naar binnen (naar en met hun cliënten) als naar de buitenwereld,
probeert uit te stralen. Een vooruitstrevende, actieve en lerende organisatie.
Daarna volgden er diverse gesprekken met beleidsmedewerkers uit het veld. Zoals in de vorige
pagina reeds genoemd, veel namen van mensen die ik kreeg vanuit de Provinciale Raad voor
Volksgezondheid. Met deze mensen heb ik binnen twee weken een vijftal gesprekken gevoerd.
Maar ook beleidsmedewerkers binnen de convenantpartners van de Wijkonderneming, met
name van de gemeente ’s-Hertogenbosch en wooncorperatie Zayaz. Wat is hun kijk en visie op
empowerment en sociale inclusie, hoe geven zij dit vorm, waar lopen zij tegen aan. Hoe “out of
the box”-denkend zijn Nederlanders? Daarnaast heb ik mezelf gestort op de nodige literatuur en
namen die ik van al deze beleidsmedewerkers mocht ontvangen (zie literatuurlijst bij het
bronnenoverzicht).
Gegevens en materiaal verzamelen
Hierna volgt een verslaglegging en overzicht van het proces en de acties die gepleegd zijn in de
maand januari, voorafgaand aan de reis:
Study visit in the context of the Master study Management & Innovation (MMI) 2010/2011,
University of Arnhem and Nijmegen (HAN)
Destination: New York City Date: February 7th to February 14th , 2011
Student: Mieke van der Sanden, manager MEE Co-Student: Thijs Dekker, manager Pameijer I want to inquire the following hypothesis: “Citizen initiative is the basis for the development of local policy” (hypothesis). The starting point for development and implementation of local policy should be that citizen initiatives will be considered as a driven force. Citizen initiatives can enforce the local policy and facilitate the implementation by local government. It has been observed that a proper search is often accompanied by struggles and frustrations on both sides. In English vocabulary there is a beautiful expression, namely 'muddling through'. It should not be reflected in the negative sense of the word mud, but more in the trend of tenacious plug away, even if it takes time and sweat.
I am of the opinion that this hypothesis is the only way that something new may arise between
citizens, municipalities and social partners. Namely, adequate social support initiatives should
be the driven force for new plans and projects. However, realizing this hypothesis will require
many small steps, in which the perspective should be focused on the process of what happens in
practice and not on the theory. Essential for reaching the final destination of getting together is
space for side roads and knowledge of the pitfalls. This requires not only efforts at local level but
also national support. To obtain this goal renewal of administrative, management training and
the guts of municipalities is necessary, thereby providing space for officers and directors 'new
style'. Real innovation only occurs when everyone in the local organization is accepting the fact
that community initiatives should be the starting point for restructuring and cultural change.
For this hypothesis I will visit several organizations in New York City and one organization in
Withinsville (Massachusetts).
I hope to get answers on the following questions:
Format list Mieke
Who or what was the driving force to start this initiative?
Is it started as a citizens’ initiative, a local municipal project or a government rule?
How did the launch go?
Which people/parties/organizations were initially involved in the start of the project?
Which people/parties/organizations were found to be the most important?
Who is the target Group?
What means empowerment for your organization and for the Group itself?
How is the financing arranged? (fundraising, grants en incentives)
How is the balance between costs and income?
What are the succesfactors?
What are the pitfalls?
Is social inclusion a precondation?
Are there support systems or policy developments
Format list Thijs
What does administrative work mean for the organization?
What does the administrative work exists of?
Which administrative work comes from external laws and regulations and what is imposed
internally?
How do different groups of employees experience administrative work?
How is adminisrative work organized and how is it managed?
What are the roles, tasks and responsibilities
How is cooperation between facility management and employees in the primary proces?
How What role does it have?
Are clients and volunteers involved?
Can social media be helpful?
What culture aspects help or hinder cooperation between the primary process and facility
management?
What 5 measures of recent years have contributed the most to reduce administrative
problems?
Welke kansen heb ik gemist
Een grote misser mijnerzijds is, dat ik niet in mijn oriëntatie vooraf maar ook niet ten tijde van
mijn verblijf in New York City, ben gaan uitzoeken wat de specifieke rol van woningcorperaties is
bij de renovatie van een achterstandswijk. Juist sociale woningcorperaties kunnen een grote
invloed uitoefenen op achterstandswijken. Zowel op fysiek- als sociaal vlak. Zeker in Den Bosch
staan de sociale woningcorperaties voor de visie dat zij er niet alleen voor de “stenen” zijn maar
ook “voor mens en buurt".
Een andere gemiste kans (achteraf) is om b.v. in The Bronx een dag mee te lopen met een social
worker om aan den lijve te ervaren hoe en hoeveel dak- en thuislozen op straat leven en of er
dan nog sprake is van sociale inclusie?
Kortom: Zittend in het vliegtuig besefte ik dat door de snelheid waarmee ik afgelopen maand
dingen heb moeten besluiten en regelen, ik volledig met een “open mind” de studieweek ben
ingegaan.
Bronnen
Literatuur en Publicaties Timmers, M., M. Paes en H Penninx.
Elsendorp: small village great people.
2011.
Wijkgezondheidszorg, wat
wijkbewoners en professionals
verbindt. Congresverslag. 2008.
Sohier, R en P. Schalken. Hoop en
herstel in Brabant. 2008.
De gezondheidsagenda voor de
toekomst. PVRMZ. 2010.
Paes, M. Wijkgezondheidswerk.
Proefschrift. 2008.
Mcknight, J. The careless society.
1996.
Regenmortel, T. Empowerment als
uitdagend karaktervoor sociale
inclusie en moderne zorg. 2009.
Oelkers, B. Baas af? Over de grillige
relatie tussen gemeenten en actieve
bewoners. 2007.
Movisie. Burgers aan het stuur.2010.
Inclusief. Denken is doen. 1e
editie.Uitgave van de taakgroep
Handicap en sociale samenleving.
2010.
Draaisma, J. New York investeert in
achterstandswijken.1998.
Cromwijk, Rianne. Tussen beleid en
praktijk; onderzoek naar
burgerparticipatie in de WMO.
Movisie 2009.
Kröber, H en Pouwel van de Siepkamp.
Leiding geven en community care.
2004. NIZW.
Websites en links www.google.nl
www.wikipedia.org
www.alternativesnet.org
www.yai.org
www.jobpath.org
www.communityaccess.org
Empowerment
Sociale inclusie
New York
www.allamerica.nl
www.coalitievandeinclusie.nl
Personen Vooraf:
Ad van Gurp, direkteur Zayaz in ‘s-
Hertogenbosch
Mariet Paes, direkteur Provinciale
raad Gezondheidszorg Brabant
Roos Sohier, beleidsmedewerker Prov.
Raad Gezondheidszorg Brabant
Gerjan Bömer, coördinator van
Stichting Door en Voor in ’s-
Hertogenbosch.
Thijs Dekker, manager Pameijer in
Rotterdam.
Jacqueline van Zwieten, coördinator
Regie over eigen leven Brabant.
Tijdens:
Dennis Rice, direkteur Alternatives
Unlimited in Withinsville.
Steve Coe, Chief executive officer van
Community Acces in New York.
Dwayne Mayes, director of HTH Peer
van Community Acces in New York.
Fernando Mariscal, Program director
van Community Acces in NY.
Josh Rubin, director van Yai Network
in NY.
Fredda Rosen, director van Job Path
in NY.
Steve Duke, director van Balticstreet
in NY.
Jan Alblas, direkteur Pameijer in
Rotterdam.
Mirjam Hopmans,
projectmedewerker empowerment
Pameijer in Rotterdam.
3. Bevindingen
Gebruik van verzameld materiaal
Aan de hand van verslaglegging van onze bezoeken aan de organisaties hoop ik een getrouwe
weergave te kunnen geven van alle impressies en informatie die wij hebben gekregen tijdens
deze reis. Hoewel de vragenlijst van Thijs aan dit verslag is toegevoegd, zal ik hier verder geen
verslaglegging van doen. Wel verwacht ik dat onze twee essays te samen een totaal beeld geven
van de studiereis.
Maandag 7 februari
Vertrek van Schiphol en aankomst om 13.00 uur op JFK vliegveld in New York.
Dinsdag 8 februari
Bezoek aan Alternatives Unlimited in Withinsville
Om 6.00 uur op om te ontbijten en daarna met een gehuurde auto naar Withinsville (net onder
Boston) 300 KM verderop. Gelukkig hebben we in de auto navigatie en verloopt de reis goed,
om 11.00 uur komen we aan bij Alternatives Unlimited Inc. We worden ontvangen door Dennis
Rice en Michael Seibold. Enthousiast, bevlogen en toch ook zeer aimabel vertellen zij over hun
werk en de organisatie. Hun organisatie bestaat 30 jaar en hun doelgroep zijn mensen met een
verstandelijke beperking en psychiatrische aandoening.
Alternatives Unlimited Inc. staat voor:
“Real homes/ Real Jobs/ Real Relationships”
Missie: Skills en Supports=Succes
Visie: Real Homes, real jobs and real relationships= satisfaction
Recovery/discovery visie: Human Resilience + Opportunities for menigful Roles = A
New Life Purpose
Zij zijn gestart in een klein dorpje Uxbridge en uitgegroeid tot een grote organisatie in meerdere
regio’s. Veel van hun oorspronkelijk stafleden werken nog steeds bij hen. Hierdoor heb je aan de
basis wel een goede stabiliteit liggen, die nodig is omdat de groei de laatste jaren verdubbeld is.
Het meest trots zijn ze dat mensen de vaardigheden en ondersteuning als positief ervaren zodat
ze betaalde banen, een eigen woning en echte vriendschappen krijgen, waardoor deze mensen
onderdeel worden van een gemeenschap. Ondanks deze groei zijn ze er tevens trots op dat zij
hun basiswaarden van barmhartigheid en betrokkenheid van de gemeenschap op hun werk
(core values of compassion and community-involvement) behouden hebben. Uitgangspunt voor
hen is om te kijken naar wat hebben gezonde mensen en mensen met een beperking gemeen
met elkaar in plaats van je af te vragen waar verschillen we in.
Echte banen, betekent geen “beschutte banen”. Tien jaar geleden hebben zij rigoureus besloten
om zowel het beschutte wonen als werken op te heffen. Als Alternatives Unlimited zijn zij er trots
op dat de gemeenschappen in de dorpen hen zoveel geven maar tegelijk vertellen ze erbij dat
deze zelfde mensen ook ervaren dat zij veel terug krijgen van Alternatives. Het is een
gelijkwaardige relatie/band die ontstaat. Neem bijvoorbeeld de renovatie van “de oude molen”
van waaruit het hoofdbureau werkt. Je ziet gewoon een nieuw paradigma ontstaan: Zij zijn met
de renovatie niet alleen een nieuw gebouw aan het opknappen maar wij creëren een open forum
waarbij iedereen van het dorp en omstreken kan leren, werken en spelen (muziekuitvoeringen of
toneeluitvoeringen). Dennis vertelt dat Alternatives net zo sterk is als de omgeving die hun
omgeeft, alleen in zo’n gemeenschap vinden zij oplossingen voor mensen met een beperking om
aan echte banen te komen echte huizen en belangrijke relaties.
Zijn team bestaat uit zeer gepassioneerde mensen en creatieve geesten die met elkaar een
diversiteit aan vaardigheden inbrengen. Een hechte groep waar je van op aan kunt.
Ik heb de vragenlijst naast mij liggen maar merk dat het gesprek vlotter loopt door in contact te
blijven tijdens het gesprek dan steeds op deze lijst te kijken. Het engels praten gerelateerd aan
mijn werk verloopt aanvankelijk (voor mij) stroef. Wat besproken wordt versta ik goed maar
zaken uitleggen en bespreekbaar maken loopt moeizaam, gelukkig heeft Thijs hier minder last
van. Voor wat betreft mijn belangrijkste kernelementen (empowerment en sociale inclusie)
komen we vrij snel tot de kern. Met name hun omkering van het volgende paradigma zet me aan
het denken:
“Namelijk wat kunnen mensen met een beperking doen voor de maatschappij? In plaats van wat
kan de maatschappij doen voor mensen met een beperking?” Het voelt voor mij veel krachtiger.
Het gaat uit van Empowerment. Wat kan jij doen, in plaats van wat heb jij nodig? Je laat hierbij
elke vorm van betutteling door zowel andere burgers als professionals gelijk los.
Niet minder indrukwekkend vond ik de volgende gedachten uit het boekje “The careless society”
van John Mcknight (dit zelfde boekje werd mij 6 dagen later ook geadviseerd door Steve Duke
van Balticstreet inc.:
The big thought
Even though we preach inclusion, our organizations do little to actively counter the decline of
community spirit, and provide services that further isolate all of us.
Vert. Hoewel wij integratie/sociale inclusie verkondigen, doen onze organisaties er weinig aan om te voorkomen dat de gemeenschapszin/gevoel verder achteruit gaat, en bieden wij diensten aan die ons allen nog verder isoleren.
Hun doel is om te komen van Bonding naar Bridging. Deel uit maken van een gemeenschap in plaats van alle mensen met een beperking bij elkaar laten wonen of werken. Een van hun belangrijke diensten is “Shared living”. Een zeer verstandelijk gehandicapte vrouw gaat samenleven in een jong gezin. Een echtpaar en een baby. Zij leven 24 uur per dag met elkaar, wonen, slapen, eten, werken, vrije tijd. De vrouw met een beperking zorgt ook soms voor het kind maar gaat ook overdag naar haar werk. Zie het als een vorm van persoonsgebondenbudget binnen een gezinssituatie. Het gezin ontvangt 30.000,- dollar voor kost en inwoning, waardoor de vrouw deel uitmaakt van een samenleving binnen een gezinssituatie. Tot slot wil ik het onderstaande paradigma-schema vermelden dat Dennis aan ons mee gaf:
Verschuivende paradigma’s
Verleden Heden Toekomst
Het probleem Persoon met een beperking
Persoon heeft zorg nodig
Begrensde of geen mogelijkheden
Oorzaak van het probleem
In de persoon zelf In de persoon zijn beperkingen
Gemeenschapsprobleem
Acties van paradigma
Classificeren, samenkomen en behandelen
Samenkomen, zorgen voor en controleerbaar houden
Ondersteunen, verbinden en empoweren
De kracht van de persoon
Ligt bij de dokter Aangewezen dienstverleners
In de persoon
Gevolg van het paradigma
Maak het heel, en verander het
Hou het stabiel en bereidt voor tot de dood
Ontwikkel vriendschappen
Woensdag 9 februari
Werken aan een verslag over Alternatives Unlimited, de rest van de dag vrij en New York
bekijken als toerist.
Donderdag 10 februari
Vanaf donderdag gingen we ontbijten in de wijk die we vervolgens gaan bezoeken. Daarna naar
Job Path. Ook hier worden we hartelijk ontvangen door Fredda Rose (Executive director) en
Alexandra Haselbeck (director of Life Coaching).
Wat is Job Path en waar verschillen zij in met andere bureau´s? Job Path is begonnen als een project of the Vera institute of Justice en uitgegroeid tot een zelfstandig draaiende non-profit-organisatie, een organisatie die mensen met een ontwikkelingachterstand ondersteunt om keuzes te maken in hun leven (werken, wonen en hun omgeving). De organisatie bestaat 30 jaar. In 2006 hebben zij een apart traject ontwikkeld voor mensen uit het autistisch spectrum. Dit traject is met name gericht op jonge mensen om samen met hen te zoeken naar de juiste school , opleiding, werk en zinvolle vrije tijdsbesteding. Job Path en Beth Mount (Capacity Works) werken veel samen. Helaas ging twee dagen later onze afspraak met Beth Mount niet door omdat zij wegens familieomstandigheden deze afspraak moest afzeggen. Daarom zal ik nu een stukje visie over sociale inclusie beschrijven zoals wij dit gehoord hebben bij ons bezoek met Job Path. Een visie (internationale methodiek: person-centured planning) al jarenlang uitgedragen door Beth Mount en in samenwerking overgenomen door de organisatie Job Path. Visie op sociale inclusie wordt door hen gevisualiseerd in een Quilt
The Every day Heroes quilt was designed to express twelve essential elements of the work of direct support professionals that facilitates community membership in the lives of people with disabilities. The hands around the border of the quilt represent the mark on the world made by each Hero through their individual and united efforts
to support better lives for people. The center heart resembles a Milagro, a traditional symbol of healing and protection found throughout the world, particularly in Latin American countries. Job Path hanteert een eigen concept naar werk op maat (customized employment). Werk op Maat houdt volgens hen in:
Gedegen uitzoeken wat de sollicitant heeft aan wensen, interesse en vaardigheden
Grondige planning van het proces om je te richten op specifieke werkgevers
Uitzoeken bij en met de werkgevers waar binnen hun bedrijf nog onvervulde behoeften liggen richting werkplaatsen
Het doel is om een match te vinden waarbij zowel de werkzoekende als de werkgever voordelen in ziet
Voorwaarden vooraf: 1. Je moet de sollicitant goed kennen 2. Zoek naar de behoeften van een werkgever. Bouw een band op met de
werkgevers. Zij moeten jou kennen en vertrouwen (kwaliteit en duurzaamheid) Job Path houdt een uitgebreide intake waarbij zij kijken naar de interesses, competenties en de vaardigheden die de persoon zelf aan geeft. Na de intake worden vroegere leraren, familieleden, buren uitgenodigd om te kijken en te luisteren naar de persoonlijke profielschets van de persoon. Aan hen wordt gevraagd of zij dit herkennen of hier aanvullingen op willen geven. Daarna wordt een werkgever gezocht die mogelijk werk heeft dat aansluit op de profielschets van deze persoon. Men gaat dus niet uit van een vacature waarbij men de sollicitant zoekt, maar men zoekt werkgevers die interesse hebben in deze profielschets en kijken vervolgens of zij werkzaamheden in hun bedrijf hebben waar deze persoon met zijn vaardigheden in past of mogelijk een functie voor creëert. Doel: Een match te ontwikkelen die zowel de werkgever als de werknemer goed past. Wat voor soort ondersteuning geeft Job Path? Na een match blijven zij de sollicitant nog ondersteunen zodat hij zich aan kan passen aan zijn nieuwe werkomgeving en snel leert wat van hem verwacht wordt. Daarnaast adviseren en geven zij support aan de staf en de andere werkers op de vloer hoe je met de nieuwe medewerker het beste kunt samenwerken. Wat zijn de voordelen om iemand van Job Path in te huren? Voordat de nieuwe medewerker gaat starten is hij door Job Path dusdanig goed begeleid dat de werkgevers er van uit mogen gaan dat zij een zeer gemotiveerde medewerker krijgen, die er alles aan zal doen om de verwachtingen waar te maken. 90% van de matching blijft goed gaan. Wat verstaat Job Path onder mensen met een beperking?
Volgens hen zijn zij mens en hebben zij een beperking die zich kan uiten in een langzamer tempo om zaken op te pakken en te leren, fysiek tegen grenzen aanlopen of hebben moeite om te communiceren. Maar met een goede begeleiding en sturing kunnen zij uitstekend werk leveren. Wat voor soorten jobs zoeken en vinden zij? Door de jaren heen hebben zij 2000 mensen ondersteund en zijn er werkplaatsen gerealiseerd in kleine en non/profit-organisaties. Zoals in de horeca, postbezorgdiensten, dierenasiel, verzorgingstehuizen, administratiekantoren, onderwijs e.d. Bij Job Path ontmoetten we Matthew die ons het adres gaf van “The Brooklyn Tabernacle” waar we zondagochtend een gospelmis meemaakten. Over sociale inclusie gesproken, juist een kerkgemeenschap kan een voorbeeld zijn voor sociale inclusie. Voor ons een ervaring op zich, we werden als nieuwkomers in deze kerk hartelijk ontvangen en opgenomen in het geheel. ’s Middag zijn we per metro naar Harlem gegaan om hier de organisatie Howie the Harp Peer advocacy and Training center (onderdeel van Community Access.org) te bezoeken. Deze organisatie is in 1995 opgericht en zij werken voor mensen met een psychiatrische beperking die vroeger dak- of thuisloos zijn geweest, drugsverslaafd of in de gevangenis hebben gezeten. Zij geven klassikaal training, verzorgen stages of persoonlijke trainingen zodat mensen weer over voldoende kennis en vaardigheden komen te beschikken om weer aan het werk komen. Een collega van Pameijer, Mirjam Hopmans (medewerker en organisator van het uitwisselingsprogramma van Pameijer met organisaties in NY) is hier ook aanwezig en introduceerde ons bij de directeur Dwayne Mayes, directeur van Howie the Harp. Een ongelooflijk persoonlijk verhaal van een man die zelf op jonge leeftijd zeer zwaar mishandeld werd door zijn moeder, geadopteerd werd door zijn tante en in zijn puberteit in een zware depressie terecht kwam en dit onderkende toen hij bijna 30 jaar oud door een TV-uitzending over depressie geïnformeerd werd en dit aangepakt heeft. Therapie gezocht en het programma van Howie the Harp gevolgd heeft. Momenteel is hij al jaren stabiel en leidt hij Howie the Harp, waar (ex) psychiatrische mensen in een dagprogramma weer ondersteund worden naar werk.
Binnen Howie the Harp werken bijna alleen maar ervaringsdeskundigen (Peergroup). Dwayne is een zeer inspirerende man maar ook een voorkomende persoonlijkheid. Zijn hele persoonlijkheid straalt uit dat hij volledig achter zijn organisatie en werkwijze van zijn team staat. Terwijl we daar in gesprek zijn, kunnen we langs de zijlijn volgen hoe medewerkers en bezoekers met elkaar om gaan. Wat me raakt is de openheid waarmee een ieder over zijn psychiatrische problematiek praat (Zie ook: de DVD waarin mensen aan het woord komen die bij Howie the Harp een training gevolgd hebben), van terugblikkend op de weg die men gelopen heeft, naar acceptatie tot trots
op jezelf, tot dankbaarheid. Deze DVD heb ik thuis al meerdere keren bekeken en blijft me inspireren doordat ik zo goed kon voelen dat mensen echt in hun kracht gekomen zijn (empowerment). De training bij Howie the Harp is elke dag en duurt een half jaar. Daarna vindt 92% een betaalde baan, vaak bij gezondheidsorganisaties of maatschappelijk werkorganisaties. In deze organisaties kunnen zij als ervaringsdeskundigen anderen helpen en ondersteunen. Hun peer-to-peer trainingsmodel is zowel nationaal als internationaal geaccepteerd. Hoe werkt het peer-to-peer trainingsmodel? ’s Avonds zijn we ontvangen door Steve Coe (CEO) en Cal Hedigan (Deputy CEO) van Community Access waar Howie the Harp een onderdeel van is. We hebben vooral gesproken over de organogrammen van St. Pameijer en van Community Access.
Training en
vaardigheden
ontwikkelen. Dit
gebeurt via
intensieve
klassikale
instructie
6 maanden stage als
ervaringsdeskundige
om datgene wat je
geleerd hebt in de
praktijk te brengen
Assistent met een
voltijd baan tegen
concurrerend loon
of uitkering
Levenslange
toegang tot een
alumni-
programma
Tijdens het eten werd er nog een afspraak gemaakt voor de volgende dag bij een Housing and Dayprogramma van Community Access in The East Village. Vrijdag 11 februari Bezoek om 9.00 uur aan Fernando Mariscal, program director bij Community Access bij een woonvoorziening voor mensen met een psychiatrische beperking. Drie jaar geleden heeft Community Access dit oude flatgebouw gekocht en volledig opgeknapt. De helft van de appartementen is verhuurd aan cliënten (zij noemen ze huurders/tenders) en het andere gedeelte is verhuurd aan bewoners uit de wijk,vaak oudere mensen. Vaak gaat het om mensen die jaren lang op straat hebben gezworven en er opnieuw aan moeten wennen om in een huis te wonen. Soms duurt het twee maanden voordat iemand zijn plastic zakken uitruimt en zijn eigendommen een plekje geeft in het appartement dat hij nu bewoont. Deze woonvoorziening is gebouwd in een wijk die een paar jaar geleden nog bekend stond als een achterstandswijk. Huizen waren toen goedkoop, heden ten dage betaal je voor een appartement gauw 2500 dollar. De bewoners van deze woonvoorziening betalen echter een minimum prijs omdat dit gebouw ingezet wordt voor sociale woningbouw. Sociale inclusie in de wijk gaat met deze groep bewoners zeer langzaam. De reden hiervan is dat bewoners dit zelf niet zoeken. Langzaam aan zie je nu wel vriendschappen ontstaan tussen de flatbewoners. Dit is een eerste stap. In dit gebouw bepaalt iedereen zelf zijn eigen leefregels. Alleen het gebruik van drugs is niet toegestaan.
Op het eind van de middag zijn we naar Yai-organization gelopen. Rond 17.00 uur arriveren we bij directeur Josh Rubin van Yai-organization. Ondanks onze late aankomst neemt hij uitgebreid de tijd om met ons in gesprek te gaan. Yai is de grootste non-profit organisatie van Amerika. Yai, een netwerk van Hoop, bestaat al meer dan 50 jaar en de missie van de YAI Network is het creëren van hoop en kansen voor mensen met leer-en ontwikkelingsstoornissen en hun families. Zij geloven dat elk individu recht heeft op dezelfde waardigheid, respect en kansen als alle andere leden van de samenleving. Zij zijn vastbesloten om mensen met een beperking te ondersteunen om zodoende hun potentieel voor onafhankelijkheid, individualiteit, productiviteit en sociale inclusie in hun gemeenschappen uit te nutten.
Individualisering
Hun visie op sociale inclusie:
Net als leden van hun gemeenschap, willen mensen met een handicap de keuze hebben om in hun vrije tijd een concert bij te wonen, winkelen bij de lokale supermarkt of genieten van een balspel op straat. Ze streven er ook naar om te werken in banen waar hun vaardigheden en bijdragen worden gewaardeerd door hun toezichthouders en medewerkers. Zij worden gefinancierd door de overheid, echter wil je meer kwaliteit leveren dan is er meer geld nodig. Zij hebben ver ontwikkelde digitale trainingsprogramma’s voor zowel nationaal als internationaal gebruik. Dit zorgt voor een extra bron van inkomsten. Regelmatig maken zij gebruik van fondsenwerving, organiseren evenementen met bekende persoonlijkheden als gast, maar “zoeken ook bewust de internationale markt om hun trainers te detacheren in het buitenland, b.v. in oliestaten als Oman of Koeweit. In totaal ondersteunen zij in heel Amerika 20.000 mensen en bieden zij 450 verschillende programma’s aan.
Zaterdagochtend 12 februari De afspraak met Beth Mount van Capacity Works ging helaas niet door, zij werd onverwachts weggeroepen wegens privé-omstandigheden. Heel jammer omdat zij de grondlegger is van de Personal Future Planning method (PFP-method). Zondagochtend 12 februari Vrije dag. Maandag 13 februari Bezoek aan Baltic Street inc. in Brooklyn , ook nu weer in gezelschap van Mirjam Hopmans. We worden bij Baltic Street wederom zeer hartelijk ontvangen door twee zeer stevig gebouwde Amerikaanse mannen: Steven Duke (oprichter en grondlegger in 1995) en Isaac Brown (CEO).
Baltic Street inc. is een door ervaringsdeskundigen geleide non-profit organisatie die zich richt op
de ondersteuning van mensen met een psychiatrische beperking. Door zich op herstelgerichte
diensten te richten begeleiden zij mensen richting werk, huisvesting, onderwijs en sociale
contacten.
Zij hechten waarde aan de persoonlijke reis als een onvervreemdbaar recht.
Zij hechten waarde aan de persoonlijke en professionele ervaringen van de medewerkers
en bestuursleden.
Zij hechten waarde aan de geestelijke gezondheid van de ontvangers, herstel en
empowerment.
Zij hechten waarde aan een mentorprogramma filosofie geleid door een staf van vooral
leeftijdsgenoten gediagnosticeerd met een psychische aandoening.
Het concept van dienstverlening door ervaringsdeskundigen is de ruggengraat van hunbureau. Het is essentieel dat het individu als een gelijkwaardige partner betrokken is bij de planning en uitvoering van hun eigen doelstellingen. Mensen worden aangespoord om "te definiëren, te ontdekken, en verantwoordelijkheid te nemen voor het vinden van betekenis en doel in hun dagelijks leven," . De diensten zijn er op gericht om het fysieke en emotionele welzijn van mensen te verbeteren en kansen te creëren voor het ontwikkelen van vriendschappen en relaties. Dit proces van herstel om met mensen hun leven te reconstrueren vereist niet alleen planning, maar ook actie. Hun personeel wordt voortdurend opgeleid om de bevoegde diensten en partnerschappen; gebaseerd op principes van shared decision making te ontwikkelen. Door hun relaties met ervaringsdeskundige dienstverleners, zijn veel van hun cliënten in staat geweest om hun dromen te verwezenlijken door hen stap voor stap doelen te laten stellen om zodoende vaardigheden te ontwikkelen die hun ambities tot leven brengen. Hun deur staat altijd open zodat cliënten actief deel kunnen blijven nemen aan hun programma's zo lang als ze willen. Al hun diensten zijn er op gericht om mensen te helpen om hun leven in balans krijgen en te houden in de “echte wereld”.
Analyse en conclusies
Onderliggend aan mijn bezoek aan New York was de volgende hypothese voor mijn
masteronderzoek:
“Burgerinitiatief is de basis voor lokaal beleid”; kernelementen hierbij zijn Empowerment en
Sociale inclusie. Met name deze twee kernelementen vormen de basis voor mijn bezoek aan de
organisaties in Amerika. Mijn observaties heb ik zoveel mogelijk proberen te beschrijven in de
verslaglegging van de organisaties die we bezocht hebben Een algemeen beeld/analyse zal ik
maken uit alle observaties en impressies die ik heb gekregen van de verschillende organisaties
tezamen.
Totale analyse Empowerment:
Empowerment staat hoog in het vaandel van alle organisaties die wij bezocht hebben. Er zijn
veel overeenkomsten maar ook verschillen in de visie en missie. Of mijn bevindingen ook een
terechte afspiegeling zijn voor heel New York en Amerika, daar durf ik geen uitspraak over te
doen. Een week is tekort om daar harde conclusies aan te verbinden. Mijn essay zal zich dus
beperken tot observaties, voorzichtige analyse van mijn kant maar zeker zal ik een poging doen
om tot conclusies te komen. De gedachte van Empowerment voert terug op de theorie van
Maslow. Op de piramidetrap moet je een bepaald level bereikt hebben om de volgende stap te
kunnen en willen maken. Dit geldt niet alleen voor individuen, maar ook voor organisaties. Als
een nieuwe cliënt zich meldt bij een organisatie zal dus van twee kanten geleveld moeten
worden waar zowel de persoon staat (welke stap op de piramide van Maslow) als wat heeft de
organisatie te bieden voor deze persoon.
Theorie van Maslow
Algemene conclusies “Empowerment”:
Omkering van het paradigma van: “Wat moet de maatschappij doen voor mensen met
een beperking” naar “Wat kunnen mensen met een beperking doen voor de
maatschappij?”. Is voor mij duidelijk een krachtigere gedachte. Juist de eerste gedachte
plaatst mensen meteen in een afhankelijke positie. De omkering zorgt voor kracht vanuit
de mens zelf in plaats van af te wachten wat zijn omgeving doet.
Organisaties werken veel met een Peergroep (ervaringsdeskundigen). Het was zeer
bijzonder om te ervaren dat deze mensen zichzelf een nieuw en waardevol leven hebben
aangemeten, zonder te ontkennen dat zij een psychiatrische aandoening hebben. De
psychiatrische aandoening is bijzaak geworden in plaats van hoofdzaak. Zij leven als een
volwaardig mens die recht heeft op een volwaardig bestaan.
Gelijkwaardigheid tussen werkers en cliënten was ook een opvallend element. Veel
eerder dan wat we hier in de Nederlandse maatschappij zien delen professionals net als
hun cliënten kwetsbare zaken uit hun privé-leven. Wat voor impact heeft dat als je
dingen uit je eigen leven vertelt die kwetsbaar liggen? Is het angst die ons tegenhoudt, is
het niet professioneel? Beïnvloedt het macht- en gezagsverhoudingen? Voelen wij ons
beter dan de ander? Maken wij geen fouten? Is ons eigen leven altijd op orde? Hoe
“anders” komt het over als wij als professionals ook laten zien dat ons leven niet altijd in
orde is. Geeft dat niet een gevoel van gelijkwaardigheid en in verbinding staan met
elkaar? Geeft dat juist geen hoop bij de cliënt dat anderen ook zaken niet altijd goed op
de rails hebben? Putten zij daar juist geen kracht/empowerment uit?
Ook in New York is er bureaucratie bij organisaties maar m.i. toch duidelijk minder als in
Nederland. Nederland is een overgeorganiseerd land, waarbij je het voor mensen met
een verstandelijke of psychiatrische beperking behoorlijk moeilijk maakt om hun zaken
op orde te krijgen en te houden door alle wet- en regelgeving. Wat kunnen wij als
maatschappij hier aan doen.?Deze administratieve lasten zijn dwarsliggers om mensen in
hun kracht te laten komen en blijven.
Totale analyse Sociale inclusie (inbedding in sociaal schema):
Kernbegrip Componenten Domein
inclusie
Subdomein Soc.
netwerken
Indicatoren
familieleven
Sociale
kwaliteit → Sociale inclusie →
Sociale
netwerken → Familieleven →
1 % dat zich
eenzaam voelt
Sociale cohesie Burgerrechten Vriendschappen
2 Frequentie
contact met
familie
Sociaaleconomische
veiligheid Voorzieningen Contact met buren
3 Niet-financiële
hulp van familie
Empowerment Arbeidsmarkt
Algemene conclusies “Sociale Inclusie”:
Sociale inclusie in een dorp (Withinsville) werkt anders dan in een wijk van New York.
Over het algemeen kun je zeggen dat er in een dorp nog steeds een grotere sociale
controle en gemeenschapsgevoel bestaat, waardoor sociale inclusie een meer natuurlijk
karakter heeft. In wijken in New York zul je eerder afhankelijk zijn wat instanties met
elkaar georganiseerd krijgen. Ook hier staat aan de basis wel één persoon die zich 30 of
40 jaar geleden heeft ingezet en gepassioneerd is geworden om deze organisatie op te
bouwen tot wat het nu is. Uiteindelijk zijn alle organisaties klein begonnen (zelfs YAI).
Fundraising is een gangbaar begrip in USA waar deze instanties graag gebruik van
maken. Het heeft alles te maken met sociale inclusie. Iedereen wil zijn steentje bijdragen
ook de beter gesitueerden in Amerika.
Jaren geleden heeft Amerika besloten om de beschutte woonvormen voor mensen met
een beperking (grote instituten) rigoureus te laten verdwijnen. Reden hiervoor was
tweeledig: vanuit de sociale inclusie-gedachte (iedereen heeft recht op een menswaardig
bestaan) maar ook omdat deze grote gebouwen anders als in Nederland, slecht
onderhouden waren, met als gevolg dat mensen in deze instituten onder erbarmelijke
omstandigheden leefden.
Slotconclusies:
Toenemende bezuinigingen voor maatschappelijk/welzijnsinstellingen zijn ook in Amerika
aan de orde van de dag. Een goed beleid op fondswerving is dan nog belangrijker.
In Amerika durft men succesverhalen meer uit te dragen en uit te nutten.
Zonder bescheidenheid maar ook zonder arrogantie wordt trots verteld wat zij met
elkaar bereikt hebben.
Wees tevreden met kleine stapjes; we praten over processen en cultuurveranderingen.
Deze zijn niet te realiseren in een of twee jaar.
Soms zijn het kwetsbare organisaties omdat kleine organisaties gedreven worden door
zeer gepassioneerde mensen. Wat gebeurt er als zij onverwachts wegvallen?
Tussen de Peergroep en de professionals bestaat een grote mate van gelijkwaardigheid.
Voor de Peergroep zijn een vijftal pijlers belangrijk: voldoende rust, spiritualiteit, goed
eten, beweging/sport, positieve instelling en een goed netwerk.
De functie van rolmodellen (Door en Voor) is voor mensen met een psychiatrische
beperking zeer belangrijk.
Theorie versus praktijk
Onderwerp Theorie Praktijk
Empowerment
“Empowerment is een proces
van versterking waarbij
individuen, organisaties en
gemeenschappen greep krijgen
op de eigen situatie en hun
omgeving en dit via het
verwerven van controle, het
aanscherpen van kritisch
bewustzijn en het stimuleren
van participatie.”
De overtuiging die ik meekreeg
vanuit Alternatives Unlimited:
“Niet de maatschappij moet
zich aanpassen aan mensen
met een beperking maar de
vraag: “mensen met een
beperking wat hebben jullie de
maatschappij te bieden?”,
spreekt mij zeer aan. Juist dan
doe je een appel op de
innerlijke kracht en vermogen
van de persoon zelfij in plaats
van wat heb je nodig). Dit is een
iets andere benaderingswijze
maar volgens mij biedt het een
sterker vertrekpunt. Volgens mij
zou dit het uitgangspunt dienen
te zijn voor empowerment.
De inzet van
ervaringsdeskundigen (Peer) is
een krachtig middel om
empowerment te realiseren. In
amerika wordt hier in de
praktijk veel gebruik van
gemaakt.
Sociale inclusie
Met inclusie wordt bedoeld dat
mensen met een beperking er
helemaal bij horen in de
samenleving. Ze vormen geen
speciale groep. Dit betekent dus
ook dat iedereen met een
handicap welkom moet zijn in
een gewoon huis, in een
gewone wijk, naar een gewone
school moet kunnen gaan als
hij/zij dit wil en gebruik moet
kunnen maken van openbare
voorzieningen, net als ieder
De organisaties die wij bezocht
hebben streven dit ook na. Ze
realiseren dit ook voor een
grote groep mensen. Zeker voor
mensen met een verstandelijke
beperking. Moeilijker is het om
dit te realiseren voor mensen
met een psychiatrische
aandoening. De praktijk wijst
uit dat er in New York 40.000
mensen dakloos zijn en nog
eens 130.000 mensen
woningproblemen hebben. Van
ander mens.
deze 40.000 mensen heeft het
merendeel een psychiatrische
aandoening dan wel een
verslavingsprobleem.
Daarom is het zeer de moeite
waard om het gedachtegoed en
de aanpak van organisaties
zoals Howie the Harp en Baltic
Street onder de aandacht te
brengen en er kennis van te
nemen.
4. Resultaat
Evaluatie aanpak
“Synchroniciteit of synchronistische gebeurtenissen komen volgens Joseph Jaworski voort uit een nieuwe manier om tegen de wereld aan te kijken. Het is een gevolg van, zoals hij dat noemt, het ervaren van een dieper niveau van realiteit. Dit nieuwe begrijpen vergt wel een behoorlijke omslag in het denken. Jaworski reikt handvatten aan.”
Vasthoudend aan mijn gevoel van synchroniciteit zoals ik dit ervoer in januari toen ik besloot om
voor mijn studiereis van de MMI naar New York te gaan in plaats van Zweden; kom ik tot de
conclusie dat als je op deze manier in het leven staat er heel veel mogelijk is. Daarnaast geeft het
ook ruimte in je eigen denken. Het feit dat je zaken tegenkomt en deze niet meteen weg redeneert,
biedt onverwachte kansen en mogelijkheden. Uitgangspunt blijft wel dat je met beide benen op de
grond staat en zaken beoordeelt met realiteitszin. Kortom een bepaalde mate van nuchterheid
moet je wel blijven behouden.
Twee belangrijke steeds terugkerende elementen van de afgelopen twee maanden zijn dat vanuit
onverwachse hoek steeds:
1. De schrijver John McKnight mijn pad kruist:
Eerste keer bij Alternatives Unlimited inc.( The big thought)
Tweede keer bij Baltic street inc.(The careless society)
Derde keer bij de Buurtalliantie (Building communities from the inside out, a path
toward finding and mobilizing a communitys assets)
2. De schrijver Andries Baart met zijn presentietheorie regelmatig naar boven komt:
In een gesprek met Mariet Paes. Bij haar proefschrift was A. Baart haar promotor
In een gesprek met de wethouder wijkgerichte aanpak. Hij is vroeger als pastoraal
werker/opbouwwerker opgeleid door A. Baart
Een collega wijkgericht werken bij de woningcorperatie is afgestudeerd op de
presentietheorie van A. Baart
Door de onverwachte wending om naar New York te gaan, zijn de afgelopen twee maanden
zeer intensief geweest. Ik zou het echter zo weer doen. De omstandigheden waren goed, het
moment was goed en de persoon waarmee ik samen de studiereis voorbereidde en ten uitvoer
bracht was zeer prettig en wij vulden elkaar heel goed aan. Synergie alom!
Heb ik zaken gemist door de korte tijd van voorbereiding? Jazeker, de belangrijkste twee heb ik
vermeld in mijn verslag maar deze wegen niet op tegen alles wat ik ervaren en geleerd heb.
Wat heb ik geleerd over de thema’s empowerment en sociale inclusie:
Het zijn twee thema’s die zowel in Amerika als in Nederland de aandacht verdienen maar
ook zeker krijgen. Niet alleen recentelijk maar al jaren. Mijns inziens kun je misschien wel
voorzichtig concluderen dat door de economische crisis waar iedereen over de wereld
mee te maken heeft, juist deze thema’s weer extra de kop op steken. Immers doordat
organisaties moeten bezuinigen wordt een actieve burgerparticipatie weer meer
verwacht. In Amerika merk je wel dat ondanks deze crisis organisaties nog steeds vaak
een beroep kunnen doen en doet op fondswerving. Mijn idee is dat Nederland hier zeker
van kan leren. Bepaalde vormen van fundraising hebben ook “gemeenschapszin”
ingebouwd in hun visie.
De visie en een ontwikkeld beleid op ervaringsdeskundigen (Peer-group) is veel verder
doorgevoerd in Amerika als in Nederland. Ik heb hier ten aanzien van empowerment hele
goede voorbeelden en resultaten van gezien.
De organisaties die wij bezocht hebben, maken duidelijk de stap van “Bonding” naar
“Bridging”. Ervaringsdeskundigen kunnen hier een belangrijke rol in spelen.
Een goed sociaal verzekeringsstelsel ontbreekt in Amerika (vangnet), zeker in tijden van
economische crisis heeft dit voor veel mensen (huizenbezitters) grote gevolgen. Het
aantal dak en thuislozen groeit aanzienlijk.
Elke organisatie heeft (ook in Amerika) met bureaucratie te maken. Ik heb echter de
indruk gekregen dat administratieve lasten en protocollen in Amerika beduidend minder
is dan in Nederland. Dit is niet alleen prettig voor de organisatie maar ook voor de mens
die ondersteuning zoekt. Juist de veelheid aan formulieren en administratieve
handelingen kan verlammend werken en heeft een averechtse werking op empowerment
van individuen.
Kansen en mogelijkheden voor innovatief strategisch beleid in Nederland:
De bezuinigingsronde in Nederland maakt veel los bij organisaties. Er wordt aan hun
bestaanszekerheid getrokken. Dit heeft een vliegwielwerking met als gevolg dat er opeens
slimme allianties ontstaan tussen verschillende partijen die je eerst niet mogelijk achtte. Ik
noem dit het Senseo-effect.
Dit is goed ook voor het hele maatschappelijk/welzijnsveld. Een soort herijking van
mogelijkheden in de maatschappij. Het doet ook een beroep op het individu en de samenleving.
De sociale zekerheid is niet zo vanzelfsprekend meer. Ik, als individueel persoon, wordt geacht
om mijn steentje bij te dragen (empowerment).
Volgens mij kun je bij het zoeken naar oplossingen twee wegen bewandelen:
1. Blijf de aandacht bevestigen op alle behoeften, gebreken en problemen in de wijk
. Dit legt beslag op het merendeel van de beschikbare financiële middelen en
menskracht.
2. Zoek voor de samenlevingsopbouw in een wijk nar kwaliteiten en vaardigheden
van de bewoners in die wijk (Asset Based Community Development van John
McKnight). Hiervoor is een handboek ontwikkeld met de bedoeling om wijken te
ondersteunen bij het in kaart brengen van hun capaciteiten en deze in te zetten in
het kader van de wijkontwikkeling.
Vanuit de visie “Regie over eigen leven”en de empowermentgedachte gaat mijn voorkeur uit
naar de laatste optie. Een goed voorbeeld in Nederland is de Buurtalliantie die deze visie ook
uitdraagt.
Een tweede mogelijkheid is dat gemeenten (WMO) en Zorgkantoren (AWBZ College voor
zorgverzekeraars) hun handen meer ineen slaan en tot slimme allianties komen tussen
zorgaanbieders en maatschappelijke vraagstukken (b.v. multiprobleemgezinnen, overlast door
mensen met een licht verstandelijke beperking of psychiatrische aandoening).
In ’ s-Hertogenbosch zie je allerlei allianties ontstaan zoals:
De Wijkonderneming, dit is een convenant tussen gemeente, wooncorperatie,
maatschappelijk werk, welzijnswerk en MEE
Samenwerking tussen politie, Avans hogeschool (expertisecentrum integrale veiligheid)
Mogelijke fusie tussen Algemeen maatschappelijk werk en de Welzijnsstichting
Zorgaanbieders die zaken gemeenschappelijk aan gaan pakken en financieren (Cello-
Vivent-Zayaz-Reinier van Arkel)
In Nederland:
Wat doet de Raad Maatschappelijke ontwikkeling?
De Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling adviseert regering en parlement over sociale
verhoudingen in Nederland. De sociale infrastructuur staat centraal. Zij doen dat niet vanuit een
ivoren toren. Ze gaan het land in, beleggen expert meetings en praten met sleutelfiguren. Soms
laten ze onderzoek doen om feiten boven tafel te krijgen.
Momenteel loopt er een onderzoek, genaamd:
Stem geven aan verankering
De geschiedenis leert dat een stevige verankering in de samenleving een essentiële voorwaarde is voor een goede maatschappelijke dienstverlening. De RMO stelt dat de overheid en maatschappelijke organisaties daarom niet alleen moeten investeren in betere procedures voor toezicht en verantwoording, maar vooral ook in de relatie tussen organisaties enerzijds en burgers en cliënten anderzijds.
Vanuit dit onderzoek heeft men mij benaderd om 19 april 2011 in de Universiteit van Amsterdam deel te nemen aan een brainstormsessie met experts (vanuit mijn expertise: Kwartiermaker van de Wijkonderneming). Doel van deze bijeenkomst is om in de afsluitende fase weer een stap verder te komen bij het verankeren van maatschappelijke dienstverlening in Nederland.
Kansen en mogelijkheden voor het creëren van internationale ketens en netwerken:
Na terugkomst is mij gevraagd om in de kenniskring van de Provinciale Raad Gezondheid Noord
Brabant mee te participeren en te kijken in hoeverre er een uitwisseling kan komen tussen deze
Raad en organisaties zoals Alternatives Unlimited inc. en ook Community access.
Als Provinciale Raad zou ik daarnaast zeker contact zoeken met Stichting Pameijer om te leren
van hun jarenlange ervaring met hun uitwisselingsprogramma en hun contacten in New York.
Contact en de expertise van Howie the Harp zou verder verspreid kunnen worden in
Brabant. Zij kunnen als geen ander de visie, het nut en de aanpak van
ervaringsdeskundigen overbrengen. Steve Coe komt zowel in april als in het najaar 2011
naar Nederland.
Contact met Alternatives Unlimited inc. kan goed opgepakt worden. Dennis Rice (CEO)
heeft aangeboden om naar Nederland te komen en hier lezingen te houden omtrent hun
aanpak van Sociale inclusie
Rest mij nog te zeggen dat deze studiereis een enorme ervaring voor mij is geweest. Het heeft
mij gesterkt in de richting van het “empowerment-denken” dat van belang is voor elke persoon
of organisatie in de samenleving.
Ik wil bij deze alle organisaties in Amerika bedanken voor hun gastvrijheid, hartelijkheid en
openheid. Zij hebben er mede voor gezorgd dat ik duidelijk heb gekregen op welk manier ik mijn
masterthese aan ga vliegen.
Tot slot wil ik stichting Pameijer, en in het bijzonder Thijs Dekkers en Mirjam Hopmans ,
bedanken dat ik met hun organisatie mee mocht liften en deelgenoot mocht zijn van de
contacten en ervaringen die zij reeds hadden met de organisaties in New York.
Bedankt! Mieke
Bijlage 1
Organizations to visit: 1 2 Baltic Street A.E.H., Inc. Community Access, Inc. 250 Baltic Street, 1st floor 2 Washington Street, 9th Floor Brooklyn, NY, 11201 New York, NY 10004 www.balticstreet.org www.cairn.org Contactpersoon: Steve Duke Contactpersoon: Steve Coe [email protected] [email protected]
T 718-855-5929 T 212-780-1400
3 4 Alternatives Unlimited Inc. Job Path Inc. 50 Douglas Road, 22 West 38th Street, 11th floor Withinsville, MA 01588 New York, NY 10018 www.alternativesnet.org www.jobpathnyc.org Contactpersoon: Dennis Rice Contactpersoon: Fredda Rosen [email protected] [email protected] T 508-266-6509 T 212-944-0564 5 6 YAI network CapacityWorks 460 West 34th Street 25 West 81st Street 16-B New York, NY 10001 New York, NY 10024 www.Yai.org www.capacityworks.com Contactpersoon: Josh Rubin Contactpersoon: B. Mounth [email protected] [email protected] T 212-273-6191 T 212-362-9492
Bijlage 2 Week schedule 7-14 februari in New York
Dagindeling Afspraken Acties
Auto is gehuurd voor 8 februari Budget Car
Maandag 7 Vertrek Schiphol 10.13 uur
Aankomst 13.00 uur NYC Hotel Milford Plaza
Dinsdag 8 Hele dag 07.00 uur vertrek
Alternatives Unlimited Inc. in Withinsville Massachutes
Auto halen om 7.00 uur bij Budgetcar
Woensdag 9 Ochtend Middag
Vrije dag Werken aan verslaglegging
Donderdag 10 Ochtend 09.30 – 11.00 Middag Avond
Job Path Inc. Howie the Harp Zakendiner met Community Access
Vrijdag 11 Ochtend Middag
Housing Community Access Work Community Access YAI Network om 16.00 uur
Zaterdag 12 Ochtend Middag
Werken aan verslaglegging Beth Mount 12.00 uur
Zondag 13
Vrije dag/ Vrije dag
Maandag 14 Ochtend en middag Avond
Baltic Street Vertrek JFK om 22.00 uur
Bijlage 2
Powerpoint bestuur Hambaken Gym volgens ABCD-methode d.d.oktober 2011
Bijlage 3
Rol van de gemeente ’s-Hertogenbosch in het proces naar het ideaalplaatje van
LSA/Hambaken Gym. Maart 2012.
De gemeente heeft de regie bij de ontwikkelingen in verschillende wijken, dus ook de Hambaken. Doel:
stimuleren, faciliteren en financieren van de groep professionals die in de wijk werken en de
bewonersprojecten honoreren. Alles met de bedoeling de wijk zo veilig en leefbaar mogelijk te krijgen of
te houden.
Hoe vult de gemeente die rol op dit moment in?
De gemeente voert een beleid op hoofdlijnen en maakt hierover afspraken met organisaties als Divers,
Maatschappelijke Dienstverlening, uitvoeringsorganen betrokken bij de WMO, e.a. Vervolgens krijgen
deze instellingen de opdracht dat beleid uit te voeren. De gemeente verdeelt de subsidies volgens de
door haar opgestelde criteria, ieder krijgt zijn deel (verkokering) Iedere instelling werkt op zijn eigen
beproefde wijze en naar beste vermogen aan zijn opgedragen taken. Op de afgesproken tijdstippen
leggen ze verantwoording af. Daarnaast “Daagt zij de Burger uit (zie beleidsnotitie: Stadskracht 2012) om
meer initiatief te tonen en verantwoording op zich te nemen.
Is hier iets mis aan?
Gezien de verkokerde subsidiëring, de competitie tussen organisaties, de overlappingen in de uitvoering,
de begrijpelijke insteek om het eigen personeel in dienst te houden, de idee fix om de instelling als een
bedrijf te leiden omdat er vooral ‘gescoord’ (productiviteit!) moet worden, zorgt ervoor dat het resultaat
van de inspanningen van de professionals van de instellingen onbevredigend zijn en door
burgers/wijkbewoners regelmatig als ‘onder de maat’ worden ervaren. Het ontbreekt aan
samenwerking, aan gecoördineerd uitgevoerde taken. En vooral aan het aansluiten bij de echte
behoeften van burgers/wijkbewoners. Maar wat te doen met Burgerinitiatieven die wel die Kracht
tonen, de handschoen oprapen en die verantwoording de afgelopen 7 jaar nemen?
Wat zou de gemeente anders kunnen doen?
De regiefunctie houdt in: ‘sturen’ om zo dicht mogelijk bij de uitvoering van het gemeentelijke beleidsplan uit te komen.
Het beleidsplan van de gemeente m.b.t. wijken moet zijn basis hebben in ‘burgerkracht’ met andere woorden het moet vooral tot stand komen door serieus te luisteren naar de behoeften van burgers (in wijken) In samenspraak met burgers ontstaat een plan dat gaat over ‘morgen tot en met over 5 jaar’.
De gemeente stelt zijn subsidieverstrekking aan instellingen afhankelijk van het principe ‘de burger centraal’. Dat betekent dat organisaties nauw samenwerken volgens de ketenbenadering. Bij voorkeur in één gebouw, zodat er direct en snel overleg kan plaatsvinden om bv. problemen van cliënten te tackelen.
De gemeente gaat serieus om met ‘bottom up’ burgerinitiatieven/projecten. Zo mogelijk worden deze financieel of in natura ondersteund. Professionals worden ingezet om met hun kennis en vaardigheden deze initiatieven te ondersteunen.
De gemeente houdt, weliswaar op afstand, wel de vinger aan de pols. Belangstelling en betrokkenheid bij de projecten, erbij aanwezig zijn, luisteren en meedenken, de helpende hand bieden bij acute problemen.
De gemeente ondersteunt het initiatief van LSA en Hambaken Gym om in een ‘eigen’ gebouw alle burgerinitiatieven van de wijkbewoners tot ontwikkeling te laten komen met als geplande uitkomst een selfsupporting wijkcentrum.
Daarnaast een eigen gebouw voor alle professionals, die a.h.v. de ketenbenadering dienstverlenend zijn aan de burgers/wijkbewoners. Door burgers en professionals in eigen gebouwen te plaatsen (‘soort bij soort’) kunnen zij elke een eigen gezicht/identiteit ontwikkelen. Uitwisselingen tussen beide groepen (bv. hulpverlening, ondersteuning, aanleveren van cliënten, opdrachten geven) zal veel vruchtbaarder zijn als er twee sterke zelfbewuste groepen staan die elkaar willen ondersteunen. Het vertrouwen in elkaar zal zo toenemen.
Een mengeling van de twee groepen heeft grote gevolgen: - vanuit professionals (kennis en vaardigheden = macht) is er ongewild vaak een ‘top
down’ beweging naar burgers. Zij weten het beter. Dat schept enerzijds een gevoel van afhankelijkheid, het loslaten van eigen verantwoordelijkheid, het in de slachtofferrol verzeild raken door burgers, anderzijds het gevoel bij burgers toch nooit serieus genomen of vertrouwd te worden, niet gehoord te zijn. Dan haken burgers af, dan falen alle mooie plannen, ondanks goede bedoelingen.
- Een wijkcentrum voor alle bewoners is voor verschillende groepen die apart maar ook samen activiteiten kunnen ondernemen in hun eigen locatie ideaal. Organisaties van professionals zijn doorgaans gericht op individuen of gezinnen, betrokken bij het oplossen van problemen. De aard van hun werkzaamheden verschilt in belangrijke mate van de burgerinitiatieven /projecten. De activiteiten van burgers en de inspanningen van de professionals hebben voor een deel dezelfde effecten voor de wijk (verbeteren van welzijn, veiligheid, leefbaarheid)
Als we de gemeente een advies zouden willen meegeven:
Gemeente heb nu eens de moed om bottom up bewegingen van burgers te honoreren, hun plannen
serieus te nemen, met hen daarover te onderhandelen. Dan ontstaan er prachtige initiatieven, die elkaar
versterken, omdat burgers dan van binnenuit gemotiveerd raken hun wijk te verbeteren en daarin hun
eigen positie. Dan kunnen zij zelf verantwoordelijkheid nemen voor wat erin de wijk speelt, dan neemt
het zelfvertrouwen van burgers toe, dan lossen zij voor een groot deel hun eigen problemen op. Wat een
geweldig resultaat kan dat geven en wat zullen de kosten voor de gemeenschap hierdoor verminderen
zodat het geld op andere fronten ingezet kan worden.
Wederkerige beïnvloeding en samenwerking tussen Burgers en Professionals.
Bijlage 4
Ondernemingsplan Hambaken Gym
Huisvestings/Ondernemingsplan Hambaken Gym
Samen met andere wijkbewoners als bewonersbedrijf binnen de
Noorderpoort Mei 2012
Inhoud
1. Samenvatting 2 1.1 Wat 1.2 Hoe
2. Inleiding 3
3. Huidige situatie Hambaken Gym 3 3.1 Plaats en producten/diensten 3.2 Prijzen en prijsbeleid 3.3 Missie en visie 3.4 Doelstellingen 3.5 Omgeving en stimulering
4. Marketing 8 4.1 Plaats en producten/diensten 4.2 Prijzen en prijsbeleid 4.3 Promotie
5. Organisatie en financiën 10
5.1 Organisatie
5.1.1.1 Bestuur 5.1.1.2 Operationeel (Vrijwilligerskader)
5.2 Investering en Financiën
5.3 Exploitatiebegroting
6. Tot slot…………… 14
Samenvatting Wat
Hambaken Gym is een vanaf 2005 bestaande maatschappelijk betrokken en wijkgerichte
thaiboksvereniging, die met spoed een zelfstandige trainingsruimte zoekt. De huidige locatie BBS
Hambaken voldoet niet meer aan de huidige vraag en het aanvankelijke plan voor sportpark Hambaken
is gewijzigd en in het nieuwe plan is geen locatie vrijgemaakt voor een Dojo. De vereniging dreigt uiteen
te vallen als er geen andere ruimte wordt gevonden.
Een deel van de huidige 80 leden (veelal jongeren uit de buurt) die nu 4 avonden per week trainen
dreigen weer te gaan hangen op straat.
Hambaken Gym heeft zich als partner van een op te richten Bewonersbedrijf aangemeld bij de LSA, startend in het najaar van 2012. Hambaken Gym wil met de wijkbewoners een situatie scheppen waarbij mensen zich in de wijk veilig en comfortabel voelen. Zeven jaar geleden heeft Hambaken Gym in feite een eerste grote stap gezet om de wijk leefbaarder te maken door de kickboksschool te starten. Hambaken Gym wil meer zijn dan alleen een sportschool, het wil de motor zijn tot veranderingen en verbeteringen in de wijk, voorwaarden scheppen voor wijkbewoners om hun initiatieven vorm te geven. De ambitie van de Hambaken Gym kan naadloos verbonden worden aan de activiteit van het Bewonersbedrijf. (Een BewonersBedrijfvoor de Hambaken; naar een betere toekomst voor de Hambaken, sociaal, economisch, fysiek en
met zeggenschap voor de wijkbewoners. LSA.2012)
Voorbeelden zijn ontmoetingsruimte voor ontmoeting tussen groepen van diverse achtergronden, maar
ook ondersteuning voor en door eigen Hambaken Gym deelnemers en overige bezoekers het
Bewonersbedrijf, computerruimte voor huiswerkbegeleiding, klussen projecten etc., ZZP-ruimte, koffie
corner-lunchcafé, postdistributiebedrijf, muziekzaal annex sportzaal/fitnessruimte etc.
Doel is om via allerlei verbindingen bij te dragen in participatie, ondersteuning en zorg voor mensen. Er
wordt een groei van de vereniging verwacht in kwantitatieve en kwalitatieve zin.
Hoe
1. Er is x m2 beschikbaar voor de boksschool. Er komt een afsluitbare ruimte i.v.m. toestellen en bokszakken die daar blijven
2. Gebruikmaking van koffiecorner/lunchcafé (voor ontmoeting) en computerlokaal of leslokaal is mogelijk vanwege de genoemde nevenactiviteiten (zie Bewonersbedrijf LSA).
3. Kleedkamers met douches en keuken zullen ge- en verbouwd moeten worden 4. Openingtijden van 6 dagen per week van 9.00 – 23.00 uur is mogelijk 5. Voor eventuele verbouwingen en financiering zorgt Hambaken Gym zelf. Dit kan in
samenwerking met Zayaz?, Weenergroep? , Fondswerving, en verbouwing en aanbouw kan met behulp van een werkmeester/timmerman met jongeren uit de wijk
6. Ruildiensten tussen doelgroepen/diensten van de BBS en bedrijven en winkels op Het Wielsem en Hambaken Gym is bespreekbaar
Inleiding
Hambaken Gym is een bestaande thaiboksvereniging die momenteel traint in de BBS (een ruimte die niet voldoet) en die recent te horen heeft gekregen dat een nieuwe plek op het sportpark Hambaken en in het plan van de Elzengaard voorlopig van de baan is.
Hambaken Gym heeft een belangrijke maatschappelijke functie in de wijk Hambaken waar zij al sinds 2005 thaibokslessen verzorgd. Mede door de inzet van Hambaken Gym zijn vele “risicojongeren” in de wijk bereikt en trainen nu bij de sportvereniging waarbij de jongeren ook pedagogisch begeleid worden. Vechtsporten worden steeds vaker binnen verschillende maatschappelijke thema’s ingezet. Projecten als ‘Opboxen’ in Rotterdam en het landelijke project ‘Tijd voor Vechtsport’ van de Koninklijke Nederlandse Krachtsport en Fitnessfederatie in het kader van “Meedoen allochtone jeugd door sport” project van VWS) zijn hier mooie voorbeelden van. Mede door bovengenoemde voorbeelden raken zowel lokale overheden als het rijk meer en meer overtuigt van de belangrijke maatschappelijke rol die vechtsport speelt, vooral binnen moeilijke thema’s als veiligheid, agressie en integratie. Vanuit de kern van haar oorsprong kunnen vechtsporten een bijdrage leveren aan het verhelpen van problemen. Meer dan andere sporten dragen vechtsporten bij aan zelfontwikkeling, zelfbeheersing, vertrouwen en respect. Zware woorden in deze tijd, maar alledaagse begrippen in de vechtsport.
Hambaken Gym heeft daarom de ambitie om niet alleen reguliere lessen aan te bieden, maar ook de maatschappelijke meerwaarde en de aantrekkingskracht van vechtsport op verschillende groepen van breder in te zetten. Sport is een ideale plek voor binding en voor integratie van mensen in de samenleving. Om deze maatschappelijke binding vorm te geven zullen er mogelijkheden moeten worden gecreëerd om dit contact te laten plaats vinden. Zoals aangegeven is de moderne sportvereniging een ideale plaats om verschillende bevolkingsgroepen tot elkaar te laten komen. Het creëren van ruimte waarin iedereen in een sportieve setting contact kan leggen is een nieuwe dimensie voor de moderne sportvereniging. Het kan hiermee de maatschappelijke meerwaarde daadwerkelijk in de praktijk benutten. Momenteel heeft Hambaken Gym meerdere subsidieaanvragen ingediend bij ZonMW voor een uitgebreide financiële steun om trainingen en cursussen de komende 2 jaar aan te bieden aan kinderen en jongeren in de wijk, op basisscholen, Praktijkschool de Rijzert, KWIC, bij zorginstellingen zoals Cello en Oosterpoort.
Dit bestaande ondernemingsplan heeft alleen betrekking op de onderdelen die tot de exploitatie van Hambaken Gym zullen behoren. Er wordt in dit zelfde stuk wel de verbinding aangegeven naar het Bewonersbedrijf.
Huidige situatie Hambaken Gym
Plaats en producten/diensten
De huidige Hambaken Gym is gevestigd aan het Wielsem 1 te ‘s-Hertogenbosch. De sportvereniging is in 2005 opgericht. Hambaken Gym is destijds opgericht om de overlast van een aantal “Marokkaanse jongeren” in de wijk terug te dringen door de jongeren op een laagdrempelige manier bezig te laten zijn met Thaiboksen. Juist door de financiële laagdrempeligheid en door de bekendheid van de trainer met de doelgroep zijn de meeste van die jongeren nu lid van de vereniging. 7 jaar later bestaat Hambaken Gym nu uit ruim 80 leden. De doelgroepen variëren van jong tot oud en bestaat uit mannen en vrouwen. Recreanten en wedstrijdboksers. Hambaken Gym ziet Thaiboksen als een product om de verschillende doelgroepen met elkaar te laten sporten en door middel van Thaiboksen de benodigde pedagogische normen en waarden mee te geven.
Hambaken Gym heeft een grote maatschappelijke functie in de wijk Hambaken en omstreken. Daarom bieden zij op locatie behalve thaibokslessen daarnaast ook allerlei andere activiteiten, zoals: jaarlijkse clubactiviteiten zoals een trainingsweekend en of een kamp ter ledenbehoud. vrijwilligerswerk waarbij jongeren klusjes uitvoeren bij maatschappelijke instanties om zo een
steentje bij te dragen in de wijk. Er is echter een sterke behoefte om het diensten aanbod te verruimen en te koppelen aan andere maatschappelijke initiatieven
1. computerlessen zoals het halen van rijbewijs en brommercertificaten 2. huiswerkbegeleiding 3. ontmoeting met andere mensen 4. Filmavonden 5. iets terug doen voor de buurt (voor wat hoort wat)
a. uitvoeren van inzamelingsprojecten (kringloop, inzamelacties ontwikkelingslanden) b. klussen projecten voor de buurt c. koppeling van thaiboks deelnemers met kwetsbare doelgroepen uit de wijk
Momenteel is hiermee in 2011 een start gemaakt in het verenigingshuis Hambaken Gym op het Wielsem 142. De koppeling van de activiteiten van de kickboksschool en de activiteiten in het Hambaken Gym Huis binnen de locatie Noorderpoort met het Bewonersbedrijf, zal de wijk een boost geven.
Prijzen en prijsbeleid
Hambaken Gym heeft in de afgelopen jaren veel jongeren binnen weten te halen door financieel laagdrempelig te zijn. Maatschappelijk gezien is dit natuurlijk goed om zo veel mogelijk mensen te bereiken door laagdrempelig te zijn, maar juist hierdoor zijn er maar weinig leden die contributie betalen bij Hambaken Gym. Daar Hambaken Gym de ambitie heeft om een zelfstandige sportschool te worden, is een verplichte contributie vanaf 01-01-2012 doorgevoerd. Voor jongeren tot 15 jaar € 10,- per maand en voor jongeren en volwassenen ouder dan 15 jaar kost de contributie € 20,- per maand. Van de 80 leden zijn op dit moment 50 leden die betalend lid zijn. Voor de zomervakantie zal iedereen als betalend lid
ingeschreven moeten zijn. Daarnaast start Hambaken Gym een actieve wervingscampagne in 2012 om binnen 2 jaar een ledengroei te realiseren van 150 betalende leden. Ook streeft zij er naar om over 2 jaar 30% autochtone kinderen binnen de vereniging te hebben. Op dagdelen dat de Hambaken Gym de sportzaal niet gebruikt, kan deze gehuurd worden door andere verenigingen zoals Yoga, Fitness, Zuma of voor een zangkoor of muziekschool om te oefenen. Uitgangspunten, randvoorwaarden en doelen: Vechtsporten oefenen een grote aantrekkingskracht uit op met name de doelgroep jongeren van alle verschillende (culturele) achtergronden. Binnen Hambaken Gym is het leggen van sportieve contacten tussen verschillende groepen mensen door het inzetten van de opvoedkundige, pedagogische en maatschappelijke meerwaarde van thaiboksen het belangrijkste uitgangspunt. Uitbreiding van deze contacten kunnen juist bij een bedrijf zoals een Bewonersbedrijf. Zeker als het gaat om iets terug te doen voor maatschappelijk kwetsbare groepen die er ook bij een Bewonersbedrijf zijn. Daarnaast zou het mogelijk zijn om moeilijkere groepen in een begeleidingstraject op te nemen, waarbij de intrinsieke waarden van de vechtsport worden ingezet om deze mensen vaardigheden, normen en waarden mee te geven, gecombineerd met de dagbesteding vanuit het project De Werkmeester.
Andere uitgangspunten en voorwaarden bij de ontwikkeling en realisatie van de nieuwe dojo in het sportzaaltje zijn van essentieel belang. Dit betreft: een laagdrempelig karakter; veiligheid is van groot belang, hetgeen eisen stelt aan de inrichting en de afwerking van de dojo; thaiboksen niet alleen als vechtsport aanbieden maar ook als pedagogisch middel om essentiële
normen, waarden en vaardigheden aan te leren; er moeten heldere afspraken zijn/komen met het Bewonersbedrijf, bijvoorbeeld over het eigendom
c.q beheer van het nieuwe complex. Koppelen en samenwerken met het nieuwe wijkteam met doelgroepen zoals LVG, psychiatrische
cliënten en werklozen.
Missie en visie
Voor Hambaken Gym luidt de missie als volgt: Het faciliteren van een toegankelijke, laagdrempelige en attractieve sport- en ontmoetingsplek voor verschillende doelgroepen rondom de wijk Hambaken in ’s-Hertogenbosch. Naast sporten dient er ook ruimte te zijn voor sociaal-maatschappelijke activiteiten. De visie is opgebouwd rondom de missie en geeft antwoord op de vragen wat, waar en hoe, voor wie en met wie een en ander zal worden gerealiseerd. De visie voor de nieuwe situatie van Hambaken Gym is als volgt gedefinieerd. Wat? Hambaken Gym is een thaiboksvereniging waar zoveel mogelijk doelgroepen de sport
thaiboksen kunnen beoefenen.
Waar? Hambaken Gym zal in de wijk Hambaken gevestigd worden, op een strategische plek waar maatschappelijke en sociale vraagstukken kunnen worden aangesproken, liefst op een fysieke plek waar voldoende ruimte is voor meerdere projecten en maatschappelijke diensten, zoals die van het Bewonersbedrijf Noorderpoort.
Voor wie? Tot de primaire doelgroep van Hambaken Gym behoren alle potentieel aan te spreken
doelgroepen door de thaibokssport uit de directe omgeving van Hambaken. Met wie? Hambaken Gym werkt samen met:
Woningcorporatie Zayaz
Gemeente ’s-Hertogenbosch, afdeling sport en recreatie, afdeling Openbare Orde en Veiligheid, Jeugdregisseur en het nieuwe wijkteam
Landelijke sportbonden (NIVM)
Maatschappelijke subsidieverstrekkers (ZonMw en LSA)
Zorgaanbieders (Cello, Humanitas en Oosterpoort)
Basisscholen in de buurt, Rijzertschool, KWIC en Avans (in het kader van huiswerkbegeleiding, stagiaires, en het geven van thaiboksclinics en agressieregulatietraining;
vrijwilligers (geïnteresseerden in de thaibokssport zoals ouders van jongeren of de jongeren zelf);
het lokale bedrijfsleven dat als sponsor betrokken kan worden;
Politie
Stichting Rijp en Groen (generatiedialoog Marokkaanse gemeenschap)
Doelstellingen
Door het creëren van de ruimte en het aanbieden onder positieve condities van thaiboksen, kunnen in
de nieuwe situatie meer verschillende doelgroepen bij de sportvereniging worden betrokken en zullen
onderstaande doelen en resultaten gerealiseerd moeten worden.
Om de missie en visie te kunnen realiseren zijn zowel kwantitatieve en kwalitatieve doelstellingen geformuleerd. In onderstaand schema zijn de doelstellingen weergegeven. De kwalitatieve doelstellingen zijn opgesplitst in maatschappelijke doelstellingen en randvoorwaardelijke projectdoelstellingen.
Kwantitatieve doelstellingen
100 nieuwe lidmaatschappen in 2 jaar
Binnen de nieuwe situatie wil de sportschool een groei van 100 nieuwe lidmaatschappen realiseren,
liefst ook vanuit de doelgroep van autochtone wijkbewoners. Deze nieuwe leden zullen mede door
de samenstelling van de wijk en de aantrekkingskracht van vechtsport voornamelijk uit jongeren
van verschillende culturele achtergronden uit verschillende groepen bestaan. De sportschool wil
groeien van 50 betalende leden (30 nog niet betalende leden) naar een ledenaantal van 150 leden
betalende leden.
Hambaken Gym heeft al een start gemaakt met het aanbieden van sportlessen voor vrouwen. Met
name deze doelgroep blijft ver achter in sportparticipatie in vergelijking met andere groepen.
Omdat hier ook culturele oorzaken in zijn aan te wijzen, vraagt dit een speciale benadering.
Daarom gaat de sportvereniging in de toekomst voor deze doelgroep aparte trainingen
organiseren. Dit zal gecombineerd worden met weerbaarheidtraining en zelfverdediging. Er vindt
zodoende niet alleen een kwantitatieve groei plaats in het ledenbestand, maar ook kwalitatief zal
een slag worden gemaakt.
In het kader van Sport in de Buurt (Sportimpuls) heeft Hambaken Gym 4 subsidieaanvragen
ingediend bij ZonMW om cursussen aan te bieden. De 4 interventies zijn:
Vechtsport voor iedereen; verhogen van sportparticipatie in de buurt
Sportzorgt; inzet van vechtsport gericht op positieve gedragsverandering van jongeren
Oesh; jeugdteams in de club in de wijk
Reflectie; Vechtsport in het onderwijs
Eind augustus 2012 zal bekend zijn of deze aanvragen gehonoreerd zullen worde. De aanvragen
varieéren van €10.000,- tot € 150.000,-
Kwalitatieve doelstellingen
Maatschappelijke doelstellingen
Persoonlijke ontwikkeling van jongeren
Vechtsport heeft een duidelijk vormende meerwaarde. Deze vormende waarde zal een prominente
plaats krijgen binnen de keuze en opbouw van de verschillende lessen binnen Hambaken Gym.
Een positieve bijdrage leveren aan de integratie
Door de omgangsvormen binnen de lessen, de persoonlijke begeleiding en de inzet in de wijk zal de
sportschool een ontmoetingsplaats in de wijk worden. Door het gezamenlijk beoefenen van sport
thaiboksen wordt er ook samengewerkt en komen verschillende culturen op een positieve manier
met elkaar in contact.
Inzetten van Thaiboksen als preventieve activiteit tegen overlast in de buurt
Door het wijkgericht aanbod en het aanbieden van specifieke methodieken in de Thaibokslessen wil
Hambaken Gym een bijdrage leveren in het terugdringen van de overlast in de buurt. Er worden
lessen aan jongeren aangeboden, gericht op aanleren van gedragsalternatieven. Thema’s als
weerbaarheid, zelfvertrouwen, omgaan met regels en het aanleren van sociale vaardigheden
komen aan de orde. De trainers krijgen vanuit het Oesh project, project Sportzorgt, project Reflectie
de kans om een gerichte opleiding te volgen tot o.a. trainer agressie- en weerbaarheidsregulatie.
Ledenbehoud en sportstimulering
Naast het werven van de leden wil de Hambaken Gym een actief beleid voeren ten behoeve van ledenbehoud. De ervaring leert dat de jongeren meestal voor enkele maanden geïnteresseerd zijn in een sport, maar dat jongeren snel weer uitstromen. Daarom organiseert Hambaken Gym elk jaar nevenactiviteiten om de jongeren te stimuleren en om een saamhorige sfeer te creëren om de betrokkenheid te verhogen. Eventueel kunnen andere activiteiten ondernomen worden om de integratie, acceptatie en sociale omgang binnen de sportvereniging en in de andere activiteiten binnen het Bewonersbedrijf te bevorderen. Daarnaast wordt de mogelijkheid geboden tot vrijwilligerswerk binnen de club, zoals het assisteren bij de sportlessen, bestuurlijke ondersteuning, activiteitenorganisatie en wedstrijdbegeleiding.
Randvoorwaardelijke projectdoelstellingen
Behouden/ bewaken van de financiële laagdrempeligheid van het aanbod van de sportschool
Hambaken Gym wil ook binnen de nieuwe situatie een bijdrage leveren aan het leggen van
duurzame contacten. Één van de voorwaarden hiervoor is dat de sport voor iedereen toegankelijk
is. Het zorgen voor een financiële laagdrempeligheid is hier een voorbeeld van. Dit zal vormgegeven
worden door drempelverlagende activiteiten en samenwerking met sportfondsen (bv.
Jeugdsportfonds) in Nederland. Mede het zoeken naar externe fondsen voor materialen (boksring
e.d) en gemeentelijke en landelijke subsidies en fondswerving kunnen de jongeren laagdrempelig
blijven sporten. De financiële gezondheid van de sportschool wordt hierbij ten alle tijden in
ogenschouw gehouden.
Omgeving en positionering
In met name de wijk Hambaken is een relatief hoog percentage niet westerse allochtonen woonachtig die door de sportschool bereikt kunnen worden. Dit percentage is 40% in de wijk Hambaken. Juist deze doelgroep heeft een grote aantrekkingskracht op het thaiboksen en kunnen hierdoor makkelijk mee worden bereikt. Bij ‘positionering’ gaat het om het gewenste beeld van het product c.q. de dienst in de gedachte van de (potentiële) bezoekers. Een positionering wordt in principe opgesteld voor alle doelgroepen. Indien de doelgroepen sterk verschillend zijn, kan worden overwogen de positionering te specificeren. Een positionering wordt zodanig gekozen dat het product voor de gekozen doelgroep een zo groot mogelijk voordeel heeft. De gekozen positionering dient de volgende aspecten in zich te hebben:
Marketing
Plaats en producten/diensten
De locatie Noorderpoort ligt centraal in de wijk Hambaken. De Hambaken Gym sport al 7 jaar in dit
centrumgebied, en heeft door deze centrale plek veel contacten met de jongeren die hier op straat
rondhangen. Juist door deze centrale locatie en door dit directe contact is de Hambaken Gym op verzoek
van Divers en de gemeente ooit gestart in het Wielsem.
Benodigdheden:
In het complex is voor de thaiboksvereniging Hambaken Gym ongeveer het volgende nodig (er wordt
vanuit gegaan dat Hambaken Gym via lobbey en fondswerving zelf voor eventuele verbouwingen en
inrichting zorgt, inclusief financiering daarvan):
- x m2 aan dojoruimte (Er kunnen bokszakken opgehangen worden en een vaste boksring) - Sanitair d.w.z. kleedkamers (2) met doucheruimtes - Computerruimte (bijvoorbeeld voor huiswerkbegeleiding) en kantine - In overleg gebruikmaking en onder regie van het Bewonersbdrijf van productieruimtes voor
speciale inzamelingsprojecten (deze kunnen als aparte projecten worden beschouwd) Hambaken Gym zal in de nieuwe situatie 46 weken per jaar, 6 dagen per week geopend zijn, elke dag van 9.00 uur t/m 22.00uur. Tijdens de prime-time uren wordt lesgegeven aan de reguliere thaiboksgroep. De overige tijd zal Hambaken Gym gebruiken voor workshops en clinics en voor naschoolse activiteiten en educatieve begeleiding aan de jeugd uit de buurt. Denk hierbij ook aan huiswerkbegeleiding e.d. Hambaken is en wil graag deze buurthuisfunctie behouden, omdat juist door deze combinatie van sport en maatschappelijke begeleiding de jongeren blijven terugkomen. Uitgaande van bovenstaande, zal het tijdschema als volgt eruit zien. Tabel Reguliere openingstijden Hambaken Gym in nieuwe situatie in combinatie met het Bewonersbedrijf Dag Openingstijden maandag 9.00 – 22.00 uur dinsdag 9.00 – 22.00 uur woensdag 9.00 – 22.00 uur donderdag 9.00 – 22.00 uur vrijdag 9.00 – 22.00 uur zaterdag 9.00 – 18.00 uur
Prijzen en prijsbeleid
De prijzen en het prijsbeleid van Hambaken Gym blijven grotendeels gehandhaafd bij de intrek in het nieuwe complex. Hieronder volgt een overzicht met de belangrijkste activiteiten en de bijbehorende prijzen: Maandelijkse lidmaatschap voor thaibokstrainingen en fitness vanaf 16 jaar: € 20,- per maand p.p Maandelijkse lidmaatschap voor thaibokstrainingen en fitness tot 16 jaar: € 10,- per maand p.p 10-rittenkaart voor vrij fitness: € 35,- per persoon;
Promotie
Het logo en de naam van Hambaken Gym zal op alle PR-uitingen op dezelfde manier gepositioneerd worden. De zichtbaarheid zal voornamelijk binnen de wijk Hambaken maar ook over heel ’s-Hertogenbosch worden vergroot door: het uitdelen van flyers, met name in de omliggende wijken; het verstrekken van informatie door kaderleden en overige vrijwilligers Het aansluiten bij wijkevenementen met eigen activiteiten; het neerleggen van flyers en/of het ophangen van posters bij buurthuizen en jongerenorganisaties; Kennismakingslessen verzorgen op scholen en buurtcentra in Hambaken en de rest van ’s-
Hertogenbosch, inclusief het uitdelen van flyers en mogelijk kennismakingsacties of bonnen voor proeflessen;
Organiseren van open avonden/middagen vanuit Hambaken-gym; Het opnemen en bijhouden van de website van Hambaken-gym. Daarnaast zal de website van Hambaken Gym een belangrijke rol hebben om de promotie te bevorderen. Bij de jongere doelgroep heeft het internet een belangrijke informatierol. De jongeren maken veel gebruik van sociale media als Hyves of Facebook. Aansluiting hierop vanuit de website kan meerwaarde opleveren. Naast algemene informatie zoals het adres, de openingstijden, een agenda en de prijzen dienen ook de foto’s en filmpjes te worden opgenomen. Middels een digitale nieuwsbrief krijgen de deelnemers up to date de informatie betreffende Hambaken-gym activiteiten. Ten slotte wordt Hambaken-gym bij potentiële bezoekers natuurlijk ook onder de aandacht gebracht via de meer traditionele promotiekanalen: persberichten in plaatselijke en regionale dag- en weekbladen, kleine advertenties in bijvoorbeeld de Uitloper en promotie via mond-tot-mondreclame.
Organisatie en financiën
Organisatie
Bestuur
Het is van belang dat het sporttechnische kader wordt afgestemd op de komende groei van de vereniging en in de nieuwe situatie. De verschillende functies in het bestuur en de daarbij behorende verantwoordelijkheden zullen verder onder de loep worden genomen en waar nodig hergedefinieerd. Ook is het van belang om de vaste maandelijkse bijeenkomsten/thema avonden met het bestuur te blijven organiseren. Het huidige bestuur van Hambaken Gym bestaat uit 6 personen (inclusief voorzitter) en fungeert als ‘dagelijks bestuur’. Zie tabel 5. Tabel 5. Bestuursleden Hambaken Gym Harold Drost Voorzitter Wilma van der Steen Vice Voorzitter Leon Pijnenburg Secretaris Karin van der Voort Penningmeester Youssef Noudri Hoofdtrainer en
bestuurslid Ismael Zouani Bestuurslid
Fatima Mouhallef Mieke v.d. Sanden
Bestuurslid
Extern adviseur
Het bestuur zorgt voor de volgende zaken in de nieuwe setting:
jaarlijks een beleidsplan opstellen (inclusief exploitatiebegroting en onderhoudsplan) verantwoordelijk voor evaluatie en monitoring aanstellen van stafleden, beoordelen hiervan en mogelijk ontslaan Vrijwilligerskader aansturen het tot stand laten komen van een ALV en van de verslaggeving. de statuten aan een check onderwerpen en daar waar wenselijk en/of noodzakelijk aanpassen projecten ten uitvoer brengen en tussentijds evalueren
Op basis van subsidieplan mogelijke subsidieverstrekkers en sponsors aanschrijven/benaderen.
Operationeel (vrijwilligerskader)
Hambaken Gym beschikt over 3 trainers die verantwoordelijk zijn voor de trainingen. In de nieuwe situatie zullen de openingstijden van Hambaken Gym verruimd worden, hierdoor zullen meer activiteiten worden ontplooid en zal het aantal trainers minimaal gelijk blijven. De hoofdtrainer heeft toegezegd om fulltime als ZZP-er te komen werken als de financiële middelen dit toelaten en hij marktcomfort uitbetaald kan worden. Ook bij een verdere groei van de vereniging is het belangrijk dat het vrijwilligerskader hier goed op wordt afgestemd. Hambaken Gym zal daarom naast het sporttechinsch kader ook leden moeten blijven werven voor het vrijwilligerskader die ingezet kunnen worden bij activiteiten binnen de sportvereniging. De leden en ouders van leden zullen actief benaderd worden binnen de sportvereniging om als vrijwilliger aan de slag te gaan. Ook worden er ouderavonden georganiseerd om ouders (vooral van de allochtone jeugd) te betrekken bij de vereniging en de ouders eventueel te werven voor het vrijwilligerskader. Daarnaast is Hambaken Gym afgelopen jaar wederom gestart met het verlenen van stageplaatsen en deze zullen verder uitgebreid worden. Wil Hambaken Gym zich verder professionaliseren dan is het raadzaam om een verenigingsmanager aan te stellen. Deze kan de coördinatie van een aantal zaken op zich nemen en mogelijk in samenwerking met het bewonersbedrijf samenwerken om gezamenlijke activiteiten te coördineren en verder uit te bouwen.
Investering en financiering
Hambaken Gym dient nog in overleg te gaan over de concretisering van de investering die de LSA, de subsidieaanvragen van ZonMw en de gemeente ’s-Hertogenbosch voor ogen heeft. Op dit moment en in de komende 2 jaar voert de gemeente overleg over de investering en financiering met andere partijen. Dit ondernemingsplan behelst alleen de exploitatie van de nieuwe Hambaken Gym en derhalve wordt er in dit ondernemingsplan noch ingegaan op investeringen en financiering, noch op de mogelijk daaruit voortvloeiende kapitaallasten.
Exploitatiebegroting
In tabel 6 is aangegeven wat de exploitatiebegroting voor Hambaken Gym moet zijn als zij naar een nieuwe vaste locatie zoals de Noorderpoort zou verhuizen. Hambaken Gym zal met de verhuizing naar het nieuwe complex afhankelijk zijn van externe partijen om de tekortkoming van de exploitatiedekking rond te krijgen. Deze dekking zal afkomstig moeten zijn van marktpartijen, bedrijven, horecamogelijkheid, woningbouwcorporatie en mogelijke subsidiënten. Tabel 6. Exploitatiebegroting Hambaken Gym bij nieuwe situatie
Jaar 2012 Jaar 2013 Jaar 2014
Prognose Hambaken Prognose Hambaken Prognose Hambaken
Inkomsten (netto)
Contributie betalende leden € 5.000,- € 12.000,- € 22.000,-
Agressieregulatie trainingen
Individueel of in groepsverband aanbieden aan zorginstellingen en basisscholen en voortgezet onderwijs?
? ? ?
Clinics (politie, professionals) ? ? ?
ZonMw
€ 20.000,- € 50.000,- € 20.000,-
Oranjefonds e.a.
Aanvraag moet nog ingediend worden
LSA
Aanvraag wordt gedaan in gezamelijkheid met Bewonersbedrijf
€ 50.000,- € 100.000,- € 50.000,-
Aanvraag VSB
Aanvraagd moet nog ingediend worden
Subsidie Gemeente € 10.000,- p.m p.m.
Fitness
De beleidsnota van de gemeente De Sociale Kijk op de Wijk (2009) geeft aan dat in Den Bosch noord veel belangstelling is voor een Fitnessruimte. Mogelijk een Fitnesshoek te plaatsen bij de Sportschool Hambaken Gym voor gebruik van alle bewoners in de wijk.
€ 0,- € 5000,- € 5.000,-
Totaal inkomsten (exclusief enkele reeds ingediende subsidies) € 85.000,- € 167.000,- € 97.000,-
Personeelskosten:
Projectmanager Beheerder/adm. medewerker
Schoonmaak
Trainers
Totaal personeelskosten € 30.000,- € 70.000,- € 70.000,-
Totaal exploitatiekosten
Exploitatieresultaat
Benodigde (exploitatie)dekking
Resultaat na (exploitatie)dekking
Inkomsten Bij de bepaling van de inkomsten uit de verschillende activiteiten zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd:
Hambaken Gym wil graag laagdrempelig blijven voor specifieke doelgroepen, daarom worden in de toekomst de lidmaatschappen per maand op € 20,- p.p voor leden boven de 15 jaar en € 10,- p.p voor leden onder de 15 jaar aangehouden;
10-rittenkaart voor vrij fitness: € 35,- per persoon; Onduidelijk is nu nog welke fondsaanvragen gehonoreerd zullen worden
Kosten De overige exploitatiekosten zijn afzonderlijk begroot en vermeld. Daarbij wordt het volgende opgemerkt: Voor de vrijwilligers/stagiairs is een bedrag van € 6.500,- per jaar opgenomen. Dit betreft op zich geen vergoeding (mogelijk stagiaires
uitgezonderd), maar heeft onder andere betrekking op consumpties, een kleinigheid als bedankje en een of meer uitstapjes of iets dergelijks.
B2 Overige exploitatiekosten Hambaken Gym in het Bewonersbedrijf
Jaar 2012 Jaar 2013 Jaar 2014
Prognose Hambaken Prognose Hambaken Prognose Hambaken
Huisvesting
Huur accomodatie € 10.000 € 10.000 € 10.000
(gemeentelijke) Heffingen € 1.000 € 1.000 € 1.000
Energiekosten € 2.250 € 2.250 € 2.250
Onderhoud € 500 € 1.000 € 1.500
Overig/onvoorzien € 500 € 500 € 500
Totaal € 14.250 € 14.750 € 15.250
Pr en communicatie
Drukwerk, flyers en website € 1.250 € 1.500 € 1.250
Organiseren activiteiten tbv Pr € 1.250 € 1.250 € 1.250
Opening € 2.500 € - € -
Overig/onvoorzien € 500 € 500 € 500
Totaal € 5.500 € 3.250 € 3.000
Materialen
Halters, crosstrainers en loopbanden € 5.000 € 2.000 € 1.000
Bokszakken € 2.000 € - € -
Boksring € 3.000 € - € -
Matten € 2.500 € - € -
Spiegels € 750 € - € -
Trapkussens € 1.400 € - € -
Muziekinstallatie € 500 € - € -
Overig/onvoorzien € 500 € 500 € 500
Totaal € 15.650 € 2.500 € 1.500
Algemeen
Kantoorkosten (materialen, kopieerkosten, enzovoort) € 750 € 1.000 € 1.000
Communicatie (porto, telefoon, internet, website) € 1.250 € 1.000 € 1.000
Kosten vrijwilligers € 6.500 € 6.500 € 6.500
Bestuur- en organisatiekosten € 750 € 750 € 750
Verzekeringen (aansprakelijkheid, bedrijfsschade) € 1.250 € 1.250 € 1.250
Overig/onvoorzien € 500 € 500 € 500
Totaal € 11.000 € 11.000 € 11.000
Totaal overige exploitatiekosten € 46.400 € 31.500 € 30.750
Tot slot ………….. Enkele wetenschappelijke conclusies (Afkomstig uit nota van het NIVM. 2011)
Er zijn zeer veel impliciete aannames te vinden in de literatuur en onder budoleraren als het gaat om
de psychosociale effecten van hun kunsten. Hieronder worden de uitkomsten van een
literatuurstudie beschreven van de psychosociale effecten van het beoefenen van Budo, aan de hand
van wetenschappelijke bevindingen.
Angstvermindering;
Meer doorzettingsvermogen, toewijding;
Onafhankelijkheid en autonomie;
Verhoogde zelfervaren controle, verbetering zelfcontrole; verbeterde interne controle, verminderde gevoelens van kwetsbaarheid;
Self-esteem, zelfconcept, zelfbeeld en competentiegevoelens;
Sociale betrokkenheid, sociale oriëntering, tolerantie, aanpassingsbereidheid;
Het verminderen van agressie, uiting van agressie naar personen vermindert, afname van storend gedrag in de klas, afname van verbaal en fysiek geweld t.o.v. klasgenoten en docenten, afname van schorsing van school door gewelddadig gedrag, vermindering deelname geweldsituaties;
Problem Focused copingstrategie in plaats van emotion focused copingstrategie;
Vermindering van de externe attributie.
Bijlage 5
Concept SWOT april 2012
Bijlage 6
Interviewguide
Burgerkracht in een 40+wijk in ’s-Hertogenbosch anno 2012
Introduceer het gesprek met de onderstaande informatie en vragen. Houd de aangegeven volgorde aan.
Intro
Ik ben blij dat u deel wilt nemen aan dit onderzoek en interview en hiervoor de tijd
wilt nemen.
Dit onderzoek verricht ik ter afsluiting van de Master Management & Innovation
(MM&I) aan de Hogeschool Arnhem en Nijmegen.
Topics aangeven
Geef de thema’s aan waar het in het interview over gaat:
Burgerkracht
Sociale inclusie
Burgerinitiatief Hambaken Gym
Uitleg over het doel van
het onderzoek:
In mijn onderzoek wil ik op zoek gaan naar de werkzame elementen van
burgerkracht, sociale inclusie en presentie in achterstandswijken van ’s-
Hertogenbosch. Vervolgens te kijken wat de rol van gemeente, de rol van
woningcorporaties, van welzijnsstichting en van het Burgerinitiatief
Hambaken Gym hierin is. Het onderzoek zal afgesloten worden met
conclusies en aanbevelingen. Aangeven dat de
gegevens anoniem en
vertrouwelijk worden
verwerkt
Bij het uitwerken van de gegevens wordt uw naam niet opgeslagen of bewaard.
De dingen die u mij vertelt zullen alleen voor dit project worden gebruikt en zijn
dus niet herleidbaar tot personen.
Als de respondent wil
stoppen
Als u tijdens het interview besluit dat u niet meer verder wilt, dan kunt u dat
aangeven. Ik stop dan met het interview.
Vertellen dat het gesprek
op band wordt
opgenomen
Ik heb een dictafoon bij me zodat dit gesprek kan worden opgenomen. Dit zorgt
er ook voor dat ik nu niet veel hoef op te schrijven. Het gesprek zal later namelijk
worden uitgeschreven.
Vanuit de wet is voorgeschreven dat we u om toestemming moeten vragen als we
gebruikmaken van een dictafoon. Daarom vraag ik u zo meteen, als de dictafoon
loopt, of u toestemming geeft dat dit gesprek wordt opgenomen.
Vindt u het goed dat dit gesprek wordt opgenomen op band?
Introducerende vragen
Introductie/opwarmvraag?
Hoe lang werkt of woont u al in de wijk Hambaken?
HOOFDVRAAG
Hoe betrek, ondersteun en faciliteer je als lokale beleidsmakers de
burgers bij het actief vormgeven van de samenleving in hun eigen wijk?
Evt. aansluiters bij de
hoofdvraag
Zoek in het verhaal
aanknopingspunten om
over de hoofdtopics
wonen, welzijn en zorg
(zie onder)
Dat is interessant, kunt u daar iets meer over vertellen?
Wat maakt u nog meer mee?
Alternatieven:
U noemt (….), kun u dat toelichten?
U hebt net (….) gezegd. Kunt u dat verduidelijken?
Het is mij opgevallen dat (…). Wat bedoelt u daarmee?
Wat zijn uw ervaringen daarbij?
Wat voor gevoel geeft u dat?
Hoe denkt u daarover?
Wat vindt u daarvan?
Heb ik het goed begrepen dat…. ?
Vragen die je kunt stellen over de hoofdtopics
Burgerkracht
Wat doet uw organisatie aan Burgerkracht?
Alternatieven/aanvullingen:
Kunt u daar wat meer over vertellen?
Kunt u een voorbeeld geven dat dit illustreert?
Hoe waardeert u het wonen in deze wijk?
Wat vindt u prettig/fijn/positief in de wijk?
Wat niet prettig/fijn/positief is, hoe zou dat kunnen veranderen zodat het wel
prettig/fijn/positief wordt?
Is deze situatie in de loop van de jaren veranderd?
Kun u iets zeggen over wat u vooral zelf wilt (blijven) doen in de nabije
toekomst?
Wat doet u zelf om uw zelfstandigheid te behouden?
Wat draagt u zelf bij aan uw wijk?
Afsluitende vraag
Begrijp ik het goed dat ...
Belangrijk is voor u .…?
Sociale Inclusie
Hoe stimuleert uw organisatie sociale inclusie of gemeenschapszin?
Zou u iets willen vertellen over met wie u hier zoal contact over heeft en in
welke situaties dat contact plaats vindt?
Alternatieven/aanvullingen
Wat denkt u dat er nodig is in de wijk om meer te komen tot sociale inclusie?
Zijn meerdere wijkbewoners en instanties hier mee bezig?
Afsluitende vraag:
Heb ik het goed begrepen als ...?
Klopt het dat u zich prettig voelt in deze wijk door ... ?
Hambaken Gym
Wat weet u van de Hambaken Gym en werkt u daar nauw mee samen?
Alternatieven/aanvullingen:
Hoe staat dit burgerinitiatief bekend in de wijk?
Wat zijn hun belangrijkste doelen?
Afsluitende vraag
Heb ik het goed begrepen als ...?
Klopt het dat u zich prettig voelt in deze wijk door ... ?
Afsluiting interview
Wilt u nog iets toevoegen aan dit gesprek?
Zijn er nog dingen die niet aan bod zijn gekomen in het gesprek maar die u wel
belangrijk vindt in/voor de wijk?
Wat vond u zelf van het interview?
Uitleggen wat het vervolg
zal zijn
Dit interview zal letterlijk uitgetypt worden. Deze kernpunten worden vergeleken
met de kernpunten die wij halen uit de andere interviews die wij houden. De
slotconclusies zullen worden gepresenteerd in een terugkoppelbijeenkomst
waarvoor u zult worden uitgenodigd. Daar zult u dan de gelegenheid krijgen om te
reageren op onze bevindingen.
Bedanken voor het
interview
Ik wil u graag bedanken voor uw tijd en uw deelname aan het interview. Ik hoop
dat u het gevoel hebt dat u uw verhaal hebt kunnen vertellen en dat er naar uw
verhaal is geluisterd.
Als u nog vragen heeft dan kun u mij bereiken via mijn mobiele nummer:
062319180
Bijlage 7
Uitnodigingsbrief voor geïnterviewden
Beste heer / mevrouw,
De afgelopen jaren hebben in de wijk XXXX vele ontwikkelingen plaatsgevonden. Het wonen in XXXX
kan echter altijd plezieriger. Afgelopen jaar is er bijvoorbeeld door het ‘nieuwe wijkteam’ een grote
wijkdag georganiseerd voor de bewoners, groepen en organisaties uit XXXX om voorstellen ter
verbetering van de wijk te verzamelen. In uw wijk zit veel kracht onder de burgers die niet altijd
zichtbaar is.
Ook vanuit XXXX doe ik onderzoek in deze wijk. Daarom wil ik graag met u een interview houden
over uw leven of uw werk in de wijk XXXX. In het interview staat uw verhaal centraal. Het interview
gaat over Burgerkracht en Burgerinitiatieven in de wijk en de samenwerking van instanties hierbij.
Vanuit een algemeen organisatievisie willen we ook speciaal inzoomen op het burgerinitiatief XXXX
dat in deze wijk actief is. Verleden, heden en toekomst komen aan de orde.
Het onderzoek bestaat uit twee delen. Er is een wetenschappelijk deel, dat vooral vanuit buro XXXX
plaatsvindt, en er is een praktijkdeel. In het praktijkgedeelte wil ik een twintigtal medewerkers en
management van organisaties interviewen voor wat betreft hun visie en beleid ten aanzien van
Burgerkracht en burgerinitiatieven. De interviews zullen worden afgenomen door XXXXX en zullen
ongeveer anderhalf uur duren.
Het interview zal worden opgenomen op een band. Nadat de gegevens door de XXXX uitgeschreven
zijn, wordt deze opname gewist. De gegevens uit de interviews zullen vertrouwelijk behandeld
worden en alleen gebruikt worden voor ons onderzoek naar de vragen van mensen. We houden u op
de hoogte van de resultaten van het onderzoek als u dat wenst.
Het interview zal plaats vinden in de periode van januari-mei 2012.
Komende maand zal ik telefonisch contact met u opnemen om te horen of u mee wil werken aan dit
onderzoek.
Mocht u nog vragen hebben over deze brief, dan kunt u contact opnemen met:
Mw.XXXX
Telefoon: XXXX
E-mail: XXXX
Bijlage 8
Selectie van sets van narratieven voor de analyse
A. Wat doet uw organisatie aan burgerkracht?
A1. Op welke wijze stimuleert u de coöperatieve gedachte?
[Faciliteer cirkels van vertrouwen x machthebber x tevreden]n= 64
[Faciliteer cirkels van vertrouwen x machthebber x ontevreden]n= 64
[Faciliteer cirkels van vertrouwen x helper x tevreden]n= 216
[Faciliteer cirkels van vertrouwen x helper x ontevreden]n= 108
A2. Hoe stimuleert u “best persons” om sociaal te ondernemen?
[Maak burgers weer eigenaar van hun leven x helper x aanbod]n=39
[Maak burgers weer eigenaar van hun leven x helper x betrokken]n=65
[Maak burgers weer eigenaar van hun leven x actief x aanbod]n=27
[Maak burgers weer eigenaar van hun leven x actief x probleem]n=18
A3. Hoe open staat u voor verandering richting kleinschaligheid?
[Koester de gangmakers etc. x machthebber x oplossing]n= 0
[Koester de gangmakers etc. x machthebber x betrokken]n=8
[Koester de gangmakers etc. x helper x oplossing]n=12
[Koester de gangmakers etc. x helper x betrokken]n=6
A4. Hoeveel ruimte geeft, neemt of krijgt uw professional om vanuit autonomie te handelen?
[Verbinding tussen systeemwereld en leefwereld x helper x oplossing]n=30
[Verbinding tussen systeemwereld en leefwereld x helper x probleem]n=10
[Verbinding tussen systeemwereld en leefwereld x actief x ontevreden]n=10
[Verbinding tussen systeemwereld en leefwereld x actief x betrokken]n=30
B. Hoe stimuleert uw organisatie sociale inclusie of gemeenschapszin?
B1. Hoe maakt u de verbinding met de lokale contexten en netwerken?
[Publieke dienstverlening en verankering x helper x tevreden]n=27
[Publieke dienstverlening en verankering x actief x ontevreden]n=7
[Publieke dienstverlening en verankering x actief x aanbod]n=21
B2. Hoe sluit u in beleid en gedrag aan op initiatieven van burgers?
[Kracht van de burger en zijn sociale netwerk centraal x machthebber x tevreden]n=24
[Kracht van de burger en zijn sociale netwerk centraal x helper x tevreden]n=96
C. Hoe kijkt uw organisatie aan tegen het maken van de omslag van beleidsfabriek naar een
faciliterend bedrijf?
C1. Op welke wijze ondersteunt u het Burgerinitiatief Hambaken Gym?
[Meer overlaten aan de samenleving x machthebber x aanbod]n=15
[Meer overlaten aan de samenleving x derden x ontevreden]n=9
C2. Mag een burgerinitiatief fouten maken?
[Loskomen van control in ambtelijke organisaties x helper x tevreden]n=33
[Loskomen van control in ambtelijke organisaties x actief x tevreden]n=78
[Loskomen van control in ambtelijke organisaties x actief x betrokken]n=65
Bijlage 9
Selectie van kenmerkende uitspraken per onderzoeksvraag
5.2.1 Onderzoeksvraag A1:
Op welke wijze stimuleert u de coöperatieve gedachte?
Kenmerkende uitspraken
“Op een bepaald moment zie je dat een groep, burgers, vrijwilligers het hartstikke goed doet, gaat
floreren, steeds meer taken gaat overnemen en steeds minder behoefte aan ondersteuning heeft.
Dat is geweldig. Want dat is wat we willen. Ons zelf overbodig maken. Een probleem oplossen,
mensen te activeren, laten participeren etc. De keerzijde is natuurlijk dat zo'n groep burgers een
andere kant op gaat waardoor de agogische aspecten volledig uit beeld raken, en dat gebeurd soms
ook bij projecten. Niet alleen bij jongeren maar ook bij volwassenen. Dan moet je het loslaten”.
“Als wij burgerkracht en burgerinitiatieven willen stimuleren; en we dat zeggen wij ook hardop, maar
dat betekent dan ook een totaal andere rol voor ons. Veel meer een ondersteunende en faciliterende
rol. Want wij zijn natuurlijk ook steeds gewend om het initiatief te nemen, zoals wij net als
hulpverleners snel in dat zorgen voor zitten in plaats van die eigen kracht van mensen te ontwikkelen
en te ondersteunen. Maar goed wij zullen dus ook die omslag moeten maken en zou ik het heel
aardig vinden als jullie eens zouden willen nadenken over hoe wij nu daadwerkelijk burgerinitiatieven
verder helpen, en wat moeten we nu juist wel doen, maar wat juist ook niet. Snap jij waarom ik dat
vraag?”
“Je brengt mensen bij elkaar, die uit zichzelf elkaar nooit gevonden hadden. Dan ga je een collectief
vormen en geef je dit collectief heel veel zeggenschap. Zij hebben het dan voor het zeggen. Je moet
dan wel iets doen om die burgerkracht op gang te brengen. Dan moet je vooraf dus wel iets doen om
die mensen samen te brengen. Voor ouders van gehandicapte kinderen die een wooninitiatief met
elkaar willen, die al georganiseerd zijn door hun kinderen. Dus als je dat zetje/werving hebt gegeven
dan moet je mensen vervolgens ruimte geven aan dat collectief. En ook de verantwoordelijkheid die
daar bij hoort.”
5.2.2 Onderzoeksvraag A2:
Hoe stimuleert u “best persons” om sociaal te ondernemen?
Kenmerkende uitspraken
“Het belangrijkste was dat het vanuit de jongens zelf kwam, voor jongens die hier in de wijk
woonden, maar vooral dat de initiatiefnemers jongens van de straat plukten. In eerste instantie
dacht ik: Jezus, nu gaan ze ze ook nog leren vechten, maar eigenlijk heeft dit alleen maar positief
uitgewerkt. Hoe ze zich geprofileerd hebben, dat zag je ook de laatste keer weer met de
burgemeester, hoe erg hij onder de indruk was. Ook is het goed dat zij in de vereniging mensen
hebben gezocht zoals jij en **** die dat goed kunnen. Ik vind het super.”
“En oudere jongeren moeten nu vooral zelf met initiatieven komen. En Divers kijkt dan hoeverre zij
dit kunnen ondersteunen. De jongens kwamen toen met de Kickboksactiviteit, ze zochten zelf een
trainer. Het begon met 1 keertje in de week, en wij hadden er voorwaarden aangesteld dat het rustig
zou worden rond de BBS. Er was namelijk heel veel overlast van vooral jongens van 16-17 jaar, maar
die oudere jongens hadden hier heel veel invloed op. Dus zo hadden wij voorwaarden gesteld, de
jongens zijn zelf met vrijwilligers gekomen. In eerste instantie was dat **** en nu doet zijn broer
**** dat over.”
“Ik herinner me dat ooit iemand in een dorp een tennisclub wilde starten en dat is nu een bloeiende
vereniging. Dit was een idee van 1 persoon en past dus precies in die vliegwielgedachte van jou. I:
Klopt. Ik wil alleen maar zeggen als **** blijft en mensen haken daar op aan ………..en als die
tennisvereniging geen vliegwieleffect heeft dan komt die tennisclub er niet. Dat is het ergste wat je
kan gebeuren. Je moet wel met dit soort initiatieven, dat is wat ik geleerd heb, klein durven te
beginnen. Wel groot denken, maar klein beginnen.”
5.2.3 Onderzoeksvraag A3:
Hoe open staat u voor verandering richting kleinschaligheid?
Kenmerkende uitspraken
“Kijk naar zo'n plan met de Noorderpoort. Er moet een plan zijn, een urgentie zijn en dan moet je er
ook op inschieten met elkaar. Dat soort burgerkracht moet je ook niet zo geforceerd willen leiden,
weer dat systeem, zo planmatig vanuit het systeem. Misschien moeten we meer kijken vanuit de
presentiebenadering, want als je heel erg present bent dan weet je precies wat er in die buurt speelt,
en dan denk je misschien nou, hier kan ik misschien een zinvolle link leggen.”
“Wat er in de start heel goed was is eigenlijk wat nu zo actueel is, namelijk die eigen kracht van de
bewoners. Ik weet, maar dat **** waarschijnlijk ook wel verteld hebben, dat we in de Hambaken
een kering hebben willen maken van u vraagt en wij draaien. Er was overlast en iedereen zette zijn
portemonnee open en iedereen zette zijn eigen ideeën en macht en uren in om de overlast daar dan
mee weg te werken. Er werd alles voor mensen gedaan waardoor je die kracht van mensen zelf
eigenlijk weg zag gaan. We hebben toen gezegd elk idee omarmen we maar het moet wel het idee
van die bewoner zijn.”
“Wij hebben in de stad waar ik woon met de gemeenschap een voorziening gecreëerd voor de
gemeenschap zelf maar ook voor mensen uit de buurt. Je hebt ook een gebedsruimte in dat gebouw.
We zijn hier 5 jaar geleden mee begonnen. En aan het begin van dat traject zegt iedereen dat zo'n
gebouw ook nodig is. Een plek waar we samenkomen en dat hebben we nu niet en is het nu niet zo
dat de gemeente dat voor ons doet. Je komt uit een land waarbij de staat bepaalt wat er gebeurd. En
vervolgens ga je daar met elkaar in gesprek. Als we dit willen dan moeten we zelf in actie komen, dan
moeten we zelf beginnen. Die mensen hebben zelf zonder subsidie, 0 euro subsidie, bij elkaar 2
miljoen opgehaald. Dat gebouw dat staat er en is opgeleverd per 1 april 2011 en iedereen is
dolgelukkig. Er vinden allerlei activiteiten voor kinderen plaats, er wordt Arabische les gegeven. Het is
een gebedshuis en boven en beneden lokalen voor activiteiten en te vergaderen. Vervolgens moet je
blijven nadenken van hoe hou je dit zonder subsidies in de lucht. Dat kan wel maar dan moet je de
moed hebben en doorzetten. Of je dat nu moet gaan zoeken in voorbeeldfiguren, het is de groep die
daar zit die actief is.
5.2.4 Onderzoeksvraag A4:
Hoeveel ruimte geeft, neemt of krijgt uw professional om vanuit autonomie te handelen?
Kenmerkende uitspraken
“Dat zie ik namelijk steeds meer….oh dit werkt niet dus dan doen we maar dat…….. Dat moet je niet
doen. Dat gebeurt bij jullie niet, maar bij instanties wel. Die presentie probeer ik wel steeds meer te
vertalen naar professionele inzet van mensen dat je zorgt dat mensen tijd hebben, niet
gestandaardiseerd naar 12 minuten een gesprekje en dan moeten ze al weer naar de volgende. Dat is
taai, een lange adem, en je moet elke dag weer opnieuw beginnen.”
“Maar hoe die professionals dat doen laat dat over aan de professional, dat moet niet uitmaken. De
gemeente moet echt de regie nemen door te sturen op die outcome. En dat lukt nu niet want die
gemeente gaat nu in die projecten zitten. Dat is uit een stukje grip houden maar is niet zinvol en slaat
echt alle creativiteit dood.”
“Bij mijn sollicitatiegesprekken neem ik altijd de ‘Bartjes’ of de Hambaken als voorbeeld om ze te
plaatsen. Al heel snel in een gesprek krijg je helder of ze wel of geen contact kunnen maken met de
bewoners in de wijk. Daarom investeren wij juist ook op de jongeren in de wijk om ze een eigen
opleiding te geven. Het gaat om de "X"-factor van beroepskrachten in het veld. Er is een heel leuk
afstudeeropdracht geweest van de "X"-factor van de jongerenwerker. En dan zie je ook dat het gaat
om hele basale dingen. Het is aan de keukentafel zitten, maar ook hoe zit je aan de keukentafel.
Want je kunt ook aan de keukentafel zitten en boven de bewoner staan.”
5.2.5 Onderzoeksvraag B1:
Hoe maakt u de verbinding met de lokale contexten en netwerken?
Kenmerkende uitspraken
“Ik hoef maar twee weken op een school rond te lopen en ik haal die onderwijzers er zo uit die van
nature aansluiten. Het heeft met persoonlijkheden te maken. We hebben te weinig persoonlijkheden
in de achterstandswijken.”
“En dat moet je dan specifiek zoeken per keer. Wat speelt er bij deze mensen, wat speelt er in deze
wijk. Iedere groep is weer anders. En dan wordt het nog ingewikkelder: dat gaat niet middels
vergaderingen. Het gaat om die momenten te gebruiken als mensen bij elkaar komen.”
“Maar hoe ga je om met allerlei politieke spelletjes en hoe stuur je daar op, daar zijn heel veel
ontwikkelingen in. Ik heb 2 tips: 1. Ga uit van je kracht die je hebt in het binden van mensen.
Verbindt mensen, verenig ze en wat kun je met elkaar allemaal doen? Dat wordt de focus voor
sportverenigingen. Focus op naar buiten gericht zijn. Daar is nog geen structureel beleid voor maar
daar gaat de ontwikkeling wel naar toe. Vitale buurten. Als je daar als club ambitie in hebt, ga je daar
op focussen en ga je daar in specialiseren. 2.Vooral voor vechtsportverenigingen: zorg dat de
kwaliteit van je sportaanbod dat je die voor ogenschouw hebt, dat je transparant bent en dat je eisen
stelt aan degene die voor de groep staat.”
“Er staat nog niet veel op papier. Het hele Burgerkrachtverhaal zijn we aan het ontwikkelen. We zijn
hier pas één jaar mee bezig. De gemeente is natuurlijk een log apparaat. Ook al weten we dat de
nulde-lijn er is, dan kost het nog tijd om iets te ontwikkelen. Dan kunnen subsidies geregeld worden.
Volgens mij is er nu al een nieuwe subsidie, iets van maatschappelijke initiatieven, of weet ik wat. We
hadden iets van een MIG, ik moet dat nog nagaan, ik weet het even niet.”
5.2.6 Onderzoeksvraag B2:
Hoe sluit u in beleid en gedrag aan op initiatieven van burgers?
Kenmerkende uitspraken
“Ik herken dit voor de overlast groep (met name Marokkanen) in de Hambaken. Al 10 jaar wordt hier
op ingezet vanuit professionals. Het verandert niet veel. Terugblik van Hambaken Gym: Goede start
geweest van Divers, gemeente en de jongeren van toen om aan die jongens te vragen wat zij nodig
hadden. Wat was er toen goed gegaan, welke mensen zaten er toen in en welke elementen zaten er
toen in die we nu opnieuw moeten gebruiken? Natuurlijke vindplaats waar veel synergie is, ga daar
naar op zoek. Dat was bij de Hambaken Gym.”
“Want als jij de bewoner meer in een consumentenrol zet dan kom je als organisatie in een
faciliterende rol. Als je als corporatie te maken hebt met een belangenbehartiger dan kom je meer in
een onderhandelende rol. En de derde rol van de bewoner als consument kom je eerder bij de vraag:
Wat willen onze klanten. Zo zijn wij als bedrijf ook steeds in een andere rol. Voor jou (vanuit de
Hambaken Gym) is die coproducerende rol heel belangrijk. En als wij die rol willen stimuleren zullen
wij dus andere dingen moeten gaan doen. Dat wil niet zeggen dat je geen initiatieven meer
onderneemt maar dat je sommige dingen wel doet en sommige dingen niet.”
“Ik hoef dus niet verder te zoeken binnen de website van de gemeente of er beleidsstukken zijn die
verwijzen naar collectieve burgerinitiatieven/Burgerkracht. Nee, dat moet nog ontwikkeld worden.
Stop maar met zoeken. Het Kader sociaal beleid wordt in februari met die nulde-lijn hierin verwoord,
aangeboden aan de Raad, hier zitten ook alle levensterreinen in en alle transities die op ons
afkomen, dan geeft dat kader aan waar we de komende jaren voor gaan. Daar staat dan visie en
missie in. Daar kun jij je helemaal in vinden en dan wordt het spannend want dan gaan we het
uitvoeren. Dit plan is vrij abstract, het wordt leuker als het uitgevoerd moet gaan worden.”
5.2.7 Onderzoeksvraag C1:
Op welke wijze ondersteunt u het Burgerinitiatief Hambaken Gym?
Kenmerkende uitspraken
“Wij hebben ondersteund en ruimte gezocht. Zij hebben het zelf zo groot gemaakt zoals het nu is. Ik
ben met hen rond de tafel gaan zitten om te kijken wat voor ondersteuning zij wilden. Zij hebben zelf
de gesprekken geregeld, de gesprekken met de gemeente geregeld, heel hard gelobbyd natuurlijk. Ik
heb hen verder begeleid tot aan het feit dat zij een eigen vereniging moesten worden. Ik heb met
hen gekeken aan welke regels zij zich moesten houden. Zelf hebben ze de sponsoring geregeld.”
“In de Hambaken is relatief weinig voor jongeren om zich actief te ontwikkelen. Het voorziet echt in
een behoefte. Het sluit aan bij de belevingswereld van de wijk. Het is een activiteit van uit de burgers
zelf. Het wordt ook gepresenteerd en aangestuurd op een wijze die past bij deze jeugd. Het is een
behoefte die aansluit. Het sluit aan bij een grote behoefte van zeker ook Marokkaanse jongeren.”
"Ook wij moeten leren op onze handen te zitten" bij een burgerinitiatief. (wederkerig leren). Doe nu
eens even niets en laat het gewoon gebeuren. Dit hele plan staat nog los van Hambaken Gym. Ik zeg
bij voorbaat het zou kunnen een toekomstige huisvesting voor Hambaken Gym in de Noorderpoort.
Daarvan zeg ik dat dat beter zou zijn dan in de BBS. Iedereen die ik daar over gesproken heb is het
daar over eens maar het gaat nu te ver om daar nu al een toezegging over te doen. Het moet in het
geheel passen. Het moet een onderdeel zijn van het hele plan. Op een goed moment moet je daar
wel de juiste aandacht aan deze groep geven om voor hen een plek te creëren.”
5.2.8 Onderzoeksvraag C2:
Mag een burgerinitiatief fouten maken?
Kenmerkende uitspraken
“Ik heb gehoord van jongens die voetbalden op woensdagavond problemen kregen met de
beheerders en dat de beheerders bang voor hen waren. Ik heb ook met deze grote jongens te maken
gehad.”
“Wat de Hambaken Gym betreft, maar dat is voor mij allemaal uit de tweede hand, daar zitten een
aantal slimme jongens op. In ieder geval met de mond, maar in de praktijk niet uitvoeren wat ze
zeggen. Marokkaanse jongens zijn daar heel erg goed in. Er heeft ook nog iets gespeeld met
financiën, waar onze jongerenwerkers bij hoog en bij laag volhouden dat er gefraudeerd is met
financiën. Waarin zij in een soort gewetensstrijd kwamen, want dat is natuurlijk ook nog zo als jij heel
erg emotioneel betrokken ben bij zo'n activiteit en jij ziet dingen gebeuren die niet goed gaan, moet
je dan naar de gemeente om dit te melden? Daar is natuurlijk ook de verwijdering ontstaan. Op
inhoud maar ook op doelen, die gewoon verschuiven. Dat mag natuurlijk maar dan moet je het op
een bepaald moment ook gewoon loslaten. En dat is vervolgens geëscaleerd nadat het conflict was
ontstaan.”
“Heb je hiervoor een trainerscursus gedaan? Nee, dit is gewoon uit eigen ervaring. Wat ik zelf
geleerd heb en eigen creativiteit. Eigenlijk is het zo: ik leer van hun en zij leren van mij.”
Bijlage 10
Voorbeeld interview
Interview **** d.d. 16 november
48 jaar oud, 6 jaar werkzaam als wijkbeheerder van Zayaz in de Hambaken en 5 jaar actief als trainer
bij de Hambakengym.
Ben je benaderd vanuit de HB Gym of heb je zelf de stap gemaakt?
Ik heb zelf de stap naar de HB Gym gemaakt. Eigen initiatief omdat ik weet dat je middels sport een
hele grote doelgroep van jongeren kan benaderen. Laat ik dan nog eens het geluk hebben dat ik een
lange periode als amateur bokser achter de rug hebben daar altijd als sportbegeleider geweest van
jongeren, weet waar de behoeftes liggen, kwaliteiten liggen en eventuele manco’s zitten. Hambaken
Gym had ik heel snel opgepikt in de eerste twee maanden in de wijk. Via een foldertje kwam ik
achter het adres van ****en heb ik hem benaderd. Hij stond daar meteen voor open.
Je stond er meteen voor open dat betekent dat je aangaf dat je wilde trainen?
Ik heb aangegeven dat ik als trainer iets kan betekenen en heb dus mijn diensten aangeboden.
Omdat ik weet dat je als kickbokser moet trappen, stoten en klappen moet geven. Wie kan dit beter
weten dan een amateurbokser? ****zag het ook meteen zitten en een week later ben ik daar
begonnen. En na 2 a 3 maanden ben ik bestuurslid geworden.
80% allochtonen in de groep, werd je meteen geaccepteerd?
Eerst aftasten van beide kanten, ik werd wel geaccepteerd, maar nu 5 jaar verder word ik op handen
gedragen. Ze weten nu ook heel goed wat ik voor hen kan betekenen, ik ben nu een verlengde van
deze jongere die hun weg niet weten te vinden richting scholing of vrijetijdsbesteding in de
avonduren. Jongeren die vragen hoe ze kunnen afvallen, de tips die ik geef daar doen zij iets mee, ze
komen er ook op terug. He ****, hartstikke goede tip, het werkt. Hoe ben jij aanvullend op **** Ik
denk dat wij heel veel raakvlakken hebben en natuurlijk zit ik in de luxe positie dat ik rechtstreeks
aan de wijk verbonden ben. En dat betekent dat ik open kan staan voor iedereen, daar heb ik de tijd
en de mogelijkheden voor en die gebruik ik ook heel intensief. En dat is nu net het stukje wat bij
Youssef ontbreekt. Het beperkt zich bij hem tot de avonden training geven en wedstrijdbegeleiding.
Eigenlijk vullen wij elkaar heel goed aan. Want ik kies er niet voor om alle avonden en in de
weekenden deze activiteiten te doen.
Jij bent bestuurslid, jij hebt dat sociale aspect ook richting opleiding, ondersteuning werk en stage.
****heeft veel contacten in de Marokkaanse cultuur , de trainingen en de weekenden. **** zie ik als
een verbindende factor naar de ouders voor twee avonden in de week en trainingen richting
vrouwen. Zij geeft opvoedkundige adviezen aan ouders e.d.
Hoe moet ik dit zien ten aanzien van inclusie? Sterke broeders uit de wijk halen de zwakke
broeders op. Nemen ze mee. Zie je dit ook bij ouders of bij de jongens in de wijk?
L. zou het willen zien gebeuren. Helaas is dat nog te minimaal. Met dit initiatief hier hebben we al
een voorzet gegeven, samen met het Wielsem 142 **** erdoor hoop ik juist meer ouders te
betrekken bij de club. Leg hier een krantje neer , een Marokkaans krantje. Iets wat kan verbinden
met elkaar. Wat ik merk is dat er te weinig ouders aan de kant zitten en zij ook niet bekend zijn met
deze activiteit. Van de andere kant ken ik ouders die wel heel betrokken zijn. Die betrokkenheid
beperkt zich tot de gezinssituatie en niet verder. Dat zie ik nu juist als een uitdaging voor de
Hambaken Gym om deze verbinding te gaan leggen. Misschien zie ik dit wel als een persoonlijke
uitdaging. Ik weet dat dit heel moeizaam loopt, ook omdat we niet de juiste locatie hebben. Stel dat
de Elzengaard door gaat, dat zou een mogelijkheid kunnen zijn en dat zou veel meer perspectief
kunnen bieden. Heel vaak hoor ik nog van mensen dat zij vragen hoe het staat met de Elzengaard.
Mensen weten dit wel en daarom weet ik dat zij er mee bezig zijn in hun hoofd. De locatie BBS
beperkt zich alleen maar tot sporten en de Elzengaard biedt veel meer perspectief. De BBS voelt niet
als eigen. Een Elzengaard voelt wel als “eigen”. Als ouders nu wel komen kijken dan zit je naast elkaar
op de bank en dan wordt van jou verwacht dat er stilte is uit respect voor de groep en de trainer. Je
mag zitten en aapjes kijken. Het is totaal geen locatie waar deze mensen zichzelf kunnen zijn. En dat
ze in de Hambaken zijn en dat het over de Hambaken gaat. Stel dat de Noorderpoort naar voren
geschoven wordt voor de Hambaken Gym te samen met het nieuwe wijkteam. Hoe kijk jij hier tegen
aan. Goede locatie, ik geloof alleen niet in de combinatie. Omdat er dan te veel bemoeienissen
komen van allerlei professionals die er iets mee moeten, dan gaat het mis. Hambaken Gym is een
burgerinitiatief en dat moet je gewoon zo laten. Dat is juist de kracht van deze vereniging. Op basis
van vrijwilligers, met burgers uit de wijk. En voor de verdere rest hebben ze een goed bestuur, laat de
mensen zelf met ideeën komen en laat de mensen het zelf uitvoeren. Ik hoor jou dit zeggen en denk
OK 7 jaar geleden is dit initiatief genomen en al 7 jaar hebben zij het voor sporten goed voor elkaar.
Nu zijn we aan het starten met het mondriaanhuisje en de onderwijsbegeleiding. Ik zie weinig kracht
van de bewoners zelf. Momenteel zijn jij en ik hier actief mee bezig. Wij zijn professionals, gaan wij
het nu overnemen omdat het idee toch blijft hangen? Zie jij dit ook? Tuurlijk, maar mensen zijn niet
altijd gewend om dingen te organiseren (hierbij wil ik het niet op culturen gooien). Als jij opgroeit in
een gezin waar alles voor jou geregeld wordt, dan is de schakeling heel moeilijk te maken om zelf
dingen te gaan doen. Een stukje ondernemen, maar ook met een stukje onzekerheid en
onbekendheid en een stukje onmacht. Ik denk dat de rol van bestuur en/of professionals altijd zal
moeten blijven bestaan. Ook heb je hier een actieve groep in de toekomst, dan nog zul je een
aanjager moeten blijven houden. Dat is niet erg, alleen moeten we er naar toe dat we de krachtige
personen kansen geven om zaken over te nemen zodat zij kunnen “leren” van de professional. Wij
moeten dus die mensen erbij betrekken die open staan om deze expertise over te nemen.
Professionals moeten dus overdragen van expertise. Waar je dus op zoek naar bent is mensen zoals
jij **** hebt begeleid. Binnen de Hambaken Gym ben ik op zoek naar ,binnen de groep van 40-50
leden, 4 jongens die ook sleutelfiguur kunnen worden zoals ****. 4 jongens die net als **** een
stempel kunnen zetten. Zijn er naast **** nog 4 van deze jongens? L. absoluut. M. graag zou ik een
paar van deze sleutelfiguren willen interviewen. Zijn dit jongens binnen het groepje van **** of er
buiten? L. buiten het groepje van ****. Vraag van M. aan L. om de namen van jongens die zowel
binnen de groep als buiten de groep van ****die met mij een interview willen. Juist om aan te geven
waarom ze zijn gaan sporten, wat heb je al bereikt, wat zou je meer willen? Graag zou ik jongens
willen spreken die door de Hambaken Gym in hun eigen kracht zijn gaan geloven. B.v. heb ik eens
gehoord van een jongen met obesitas die door het sporten nu slank is geworden. Dat klopt, dat is. M.
Dat zijn jongens die ik graag wil spreken. Het is niet de bedoeling dat zij allemaal professor zijn
geworden maar juist het geloof hebben gekregen in hun eigen kracht. Dat zijn voorbeeldfiguren. Dit
is waar mijn onderzoek overgaat: Hambaken Gym brengt jongeren in hun eigen kracht, juist ook
jongeren met een beperking krijgen kansen hier.
Wat doet de Hambaken Gym bij de jongeren?
Een stukje basis eigen maken. Dit betekent bv op tijd naar de training gaan. Dat is al heel wat.
Luisteren naar een vrijwilliger, luisteren naar een trainer. Wat ik zie is dat jongeren veel meer
zelfvertrouwen krijgen door ze zelf dingen te laten doen. Wij doen wel eens oefeningen en dan roep
ik een naam dat iemand moet gaan tellen. Dat lijkt voor ons heel gewoon maar voor hun is dat een
heel grote drempel. Na de training zeggen ze wel eens: daar moet je mij niet meer mee verrassen,
dan zeg ik dat het juist heel goed was dat ze het deden. Het zijn heel kleine stapjes, maar als ze een
keer niet gevraagd worden dan kijken ze mij nu aan van He, je hebt mij deze keer niet laten doen!
Waarom ik niet. Het zijn kleine dingen, maar dit soort jongeren gaan zich steeds belangrijker voelen
binnen de Gym. Maar ook in de samenleving. Het komt maar al te vaak voor dat ik aan een jongeren
vraag: Heb jij begrepen wat ik heb uitgelegd? Ja, zeggen ze dan. En natuurlijk komt het voor dat ze
maar half geluisterd hebben maar het niet durven toe te geven. Dat zijn allerlei leermomenten. En als
ze het dan doen zoals ik de oefening voor gedaan heb, dan heb ik hier heel veel bewondering voor.
En dat laat ik ze ook weten. En dan geef ik ze ook een taak tijdens de training. Hierdoor krijgen ze
steeds veel meer zelfvertrouwen. Ook merk ik dat er veel tolerantie in de groep ontstaat. Dat je
minder ervaren jongens samen laat trainen met ervaren jongens. Juist om te groeien en niet om af te
straffen, want daar zijn we goed in in de maatschappij. Iemand die niet goed kan, hup weg met jou.
Jij kan niets, jij wil niets. Daar zijn we goed in. Maar juist in de sport geef zo’n jongen een kans om
zijn talent te ontwikkelen, maar straf hem niet af. Dat weet ik vanuit het verleden. Dat ervaren
talenten een opkomend talent afstraffen omdat zij een bedreiging vormen voor henzelf. Dit zie je
ook in de maatschappij. En dat juist door de verbinding met sport die persoon te laten ervaren dat hij
een kans kan pakken, maar ook de kans krijgt om dit te doen. Dit zijn 2 verschillende aspecten en die
wil ik graag met elkaar verbinden. En je merkt dat jongeren groeien. Het is niet van “moet ik nou met
hem”, nee het is gewoon hup, doen. Want ze weten dat ze hier van kunnen leren, maar dat is ooit
anders geweest. Maar ook jongens met een LVB-achtergrond, durf jij die in de groep de opdracht te
geven van ga maar tellen? Ja, dat heb ik gedaan. Ik ben toen geschrokken, want die jongen raakte de
tel kwijt. Toen was er tijdens de training niemand die hier om ging lachen of hier op ging reageren.
Dit omdat het bekend was dat deze jongen een beperking heeft. Dat was bekend bij iedereen. Zowel
bij de trainers als bij de leden. Dit werd gewoon geaccepteerd omdat ze het weten. Deze jongen
wordt door de andere jongens , nog niet eens door de trainers, maar juist de anderen ondersteunt in
zijn oefeningen. Dat is gewoon oog hebben voor de medemens. Dat was heel vervelend voor hem
maar ook voor mij. Maar ik wilde het toch proberen. Om hem te laten ervaren wat er kan gebeuren
als je onverwachts geconfronteerd wordt met dit soort situaties. M. is dit goed afgelopen? L. ja, ik
heb daarna met hem hierover gesproken. Ik vroeg of hij het vervelend vond. Eerst wel omdat ik de
tel kwijt raakte. L. dat is helemaal niet erg, heb je iemand horen lachen? Helemaal niet. Dat is dus
tolerant, wil je dat ik je de volgende keer vooraf kenbaar aan je maak dat ik je vraag? Ja, doe maar
dan kan ik mij daar op voorbereiden. De keer daarop vroeg ik of hij wilde tellen tot 50, en of dat
haalbaar was. Ja, zei hij. Zo integreer je dus. Dat betekent dat niet alleen de trainers oog moeten
hebben voor het individu maar ook de jongeren. Want deze jongeren moeten de achtergrond
kennen en dan kunnen ze het ook begrijpen. Want in het begin werd deze jongen gepest (heel even)
en belachelijk gemaakt en daar heb ik op ingegrepen. Een LVB-jongeren komt niet makkelijk
binnenlopen met hallo kan ik mee doen? Deze week heb ik nog een jongen die bij de Hambaken
Gym heeft getraind, maar door de thuissituatie heeft hij moeten stoppen maar wil weer gaan
starten. Vanuit MEE is gevraagd of ik voor de eerste keer deze jongen op wil gaan halen om hem een
steuntje in de rug te bieden. De rest komt wel. Dat is dicht bij de mensen staan. Het trainen is niet
alleen maar iemand leren te boksen om iemand te leren te vechten. Nee het is zo breed er zijn zoveel
facetten aan verbonden. Het tellen dat ik net vertelde, wie is er daar mee bezig om hem te laten
tellen en uit te laten lachen. Het voert veel verder, het zijn allemaal toetsen op de groep en toetsen
op de jongere en op de trainer zelf. M. Zie jij ook dat deze jongen op straat ook begroet wordt door
de andere jongens. Gaat dit contact en herkenning verder dan alleen deze muren. L. deze jongen
woont op de Maaspoort maar hij is geaccepteerd in de Gym. Als hij aan komt lopen is het goedendag
zeggen, handjes schudden. Dit is ook waar we mee bezig zijn met de Gym. De vertaalslag naar de wijk
en de samenleving. Als ze mekaar accepteren binnen de sportvereniging waarom zou dit dan niet er
buiten kunnen?
Bruggetje naar het onderwijs:
De Rijzertschool daar zitten nogal wat LVB-ers op. Ze komen hier stage lopen, gaan begeleid worden,
misschien gaan ze wel sporten. Want vooralsnog zijn we voor de wijk en door de wijk. M. wel
opletten in je gesprek met **** dat we klein willen beginnen, alleen met jongens uit de wijk
Hambaken. L. inderdaad klein omdat we ook nog moeten kijken hoe het gaat lopen. Wat loopt wel
en waar zitten de manco’s. Waar zijn de sterke punten en waar kunnen we wel mee aan de slag.
Bruggetje naar Kroon op je Wijk:
L. “Wat is dat”? M. Welke diensten zijn ontwikkeld en welke lopen er. Conclusie: de tuinuitleen en
**** zijn ondersteuning lopen. Boekje 10x niks, kapper, fietsenmaker, talentenwinkel lopen allemaal
niet. L. het enige dat echt loopt is het plan van **** “Genuine” waar ****op ingestoken is. Ik heb het
in de lucht gehouden, maar dat stopt nu. We gaan uitdragen dat dit geen Kroon op je Wijkinitiatief is
maar een burgerinitiatief. Hij doet iets voor de wijk en niet voor Kroon op je wijk. M. Waarom lukt dit
project wel en Hambaken Gym wel en de andere projecten niet? Oprechte betrokkenheid, oprechte
interesse, continue in contact blijven. (Presentie). Blijf vertrouwen, natuurlijk 1 stapje terug 2 stapjes
vooruit. ****is een mooi voorbeeld. Een tijd ging het goed, daarna met zijn opleiding niet, maar na
acceptatie van zichzelf (en erkenning van Leon dat hij teveel tegelijk doet), loopt het nu als een trein.
Hij is echt een groot voorbeeld. De opleiding was jou opgedrongen. Dat contact tussen ****en mij is
alleen maar krachtiger geworden omdat ik hem niet ben afgevallen ten aanzien van de opleiding. Hij
is de zorg ingegaan en dat gaat hartstikke goed. Elke woensdag en vrijdag komt hij bij mij om te
evalueren. Blijf geloven in deze jongen. Hij heeft het hartstikke druk. Met zijn linkerbeen begeleidt bij
jongeren, met zijn rechterbeen volgt hij een opleiding en werkt. Ook hij heeft van ver moeten
komen, ook hij deed ooit verkeerde dingen. L. Ik wou dat iemand een keer naar voren treed om hem
op een podium te zetten. M. dat wordt wel gedaan**** gaat langs met een groep BOBO’s om het
succesverhaal te showen. Maar vervolgens trekken ze voor de komende 5 maanden na het bezoek de
deur weer dicht tot het nieuwe hoge bezoek langs komt. Dit is van de ene kant fijn, van de andere
kant is het aapjes kijken en pluimen krijgen over de rug van de ander. Vanaf nu gaat dat niet meer
gebeuren, het is een burgerinitiatief. Dat was het eigenlijk al maar door bemoeienissen van allerlei
projectenmedewerkers heeft hij gekozen om onder de vlag van Kroon op je Wijk een opleiding te
gaan doen. Dat was jammer. Hij heeft zich om laten praten en uiteindelijk loopt hij toch stuk.
Eigenlijk loopt het wel zoals het moet, maar dan dicht bij hem op zijn manier. Je gaat met die
opleiding niet doen waar je goed in bent. Waar ben je goed in. F. Zorgen voor…… L. dat heb je van je
moeder. Hij is de zorg ingegaan. Daarnaast heeft hij materialen die opgeknapt moeten worden
(rolstoelen en krukken) e.d. daar ben ik nu mee bezig om een ruimte hiervoor te zoeken, want hij wil
met jongens dit op gaan knappen.
Zijn er buiten **** nog meer sleutelfiguren?
Ja, er zijn er meer maar ****heeft heel veel lijnen binnen de Hambaken Gym. Ik doe het buiten de
Gym. Hij heeft de tijd er niet voor maar als hij op 1 avond trainer kan zijn voor de kleintjes. Dat wil hij
ook. En dan kan ****en jij ook een avond doen (tegen een vergoeding). Want de kwetsbaarheid van
de Hambaken Gym zit hem in ****. Als hij bv een auto-ongeluk krijgt dan valt het kaartenhuisje in. Je
zal meer trainers moeten opleiden. Wil je als Hambaken Gym een echte professionele vereniging
worden dan moet je kijken naar je valkuilen en deze oplossen. Dan moet je niet 1 trainer hebben die
alle avonden les geeft, maar dit verdelen over 4 trainers die er allemaal voor gaan. Je kunt er voor
kiezen als bestuur om door te gaan zoals je nu bezig bent, maar het blijft kwetsbaar en dan kun je
eigenlijk niet deze ambities met onderwijsondersteuning waarmaken. Dit betekent dat **** ook
energie moet gaan stoppen in de onderwijsbegeleiding, hiervoor gaat hij betaald worden. Het
probleem is dat heel veel jongeren opkijken tegen **** als vechter. Meer dan **** moet wel een
kans krijgen . In deze cultuur werkt het zo dat ze opkijken naar iemand met status. Hij heeft het zo
gedaan dus zo wil ik het ook gaan doen. ****heeft deze erkenning van de jongens gedeeltelijk.
Youssef heeft dit helemaal maar die moet leren loslaten. Het moeilijke punt is voor degene die het
heeft opgezet om te leren loslaten. Daarnaast heb je ****, daar kijken ze ook tegenop. Het moeilijke
op dit moment is dat ****en een aantal jongens graag een duidelijke rol willen hebben die nu
ingevuld worden door de vrienden van **** Daardoor raken ze en voelen ze zich op de achtergrond
gezet. Ik heb ****wel gewaarschuwd dat hij **** in de gaten moet houden en hem niet moet
verliezen. **** werd onzeker doordat anderen gevraagd werden om les te geven en hij niet.
Hierdoor kreeg zijn eigenwaarde een knauw.
Stel dat we **** zouden vragen om bestuurslid te worden?
Dat doet hij. Een paar maanden geleden hebben we met **** gesproken over een filmavond.
Moeten we dit niet op gaan pakken in plaats van af te wachten wat **** gaan doen. **** gaat niet
actief worden met de filmavond in dit huisje omdat hij zijn activiteiten wil blijven doen vanuit zijn
eigen huisje. Het groepje van ****wil niet gezien worden bij de jongens zoals ****
Besproken wordt dat er allerlei acties ondernomen kunnen worden door **** maar dat we er niets
van zien. Uitgesproken wordt dat we grote twijfels hebben bij de onderwijsbegeleiding van deze
jongens. We kunnen natuurlijk werken naar stagiaires zoals bv. ****. Wij kunnen de verbinding
maken naar scholen als De Rijzert, KWIC en het Hervion. Hervion kennen we niet zo goed, maar
****krijgt daar wel stagiaires van.
Graag wil ik nog namen van **** krijgen van jongens die ik kan interviewen:
N.l. sleutelfiguren die sterk zijn en als rolmodel in de toekomst kunnen gaan dienen
Kwetsbare jongeren die door te sporten een positiever zelfbeeld hebben gekregen.
Bijlage 11
Voorbeeld transcriberen van het interview
V
I.20
Sociaal wijkbeheerder/jeugdregisseur Zayaz/trainer Hambaken Gym. 48 jaar oud, 6 jaar werkzaam als
wijkbeheerder van Zayaz in de Hambaken en 5 jaar actief als trainer bij de Hambaken Gym. Ben je
benaderd vanuit de HB Gym of heb je zelf de stap gemaakt? Ik heb zelf de stap naar de HB Gym
gemaakt. Eigen initiatief omdat ik weet dat je middels sport een hele grote doelgroep van jongeren
kan benaderen. Laat ik dan nog eens het geluk hebben dat ik een lange periode als amateur bokser 5
achter de rug hebben daar altijd als sportbegeleider geweest van jongeren, weet waar de behoeftes
liggen, kwaliteiten liggen en eventuele manco’s zitten. Hambaken Gym had ik heel snel opgepikt in
de eerste twee maanden in de wijk. Via een foldertje kwam ik achter het adres van **** en heb ik
hem benaderd. Hij stond daar meteen voor open.
Je stond er meteen voor open dat betekent dat je aangaf dat je wilde trainen? Ik heb aangegeven 10
dat ik als trainer iets kan betekenen en heb dus mijn diensten aangeboden. Omdat ik weet dat je als
kickbokser moet trappen, stoten en klappen moet geven. Wie kan dit beter weten dan een
amateurbokser? **** zag het ook meteen zitten en een week later ben ik daar begonnen. En na 2 a 3
maanden ben ik bestuurslid geworden. 80% allochtonen in de groep, werd je meteen geaccepteerd?
Eerst aftasten van beide kanten, ik werd wel geaccepteerd, maar nu 5 jaar verder word ik op handen 15
gedragen. Ze weten nu ook heel goed wat ik voor hen kan betekenen, ik ben nu een verlengde van
deze jongere die hun weg niet weten te vinden richting scholing of vrijetijdsbesteding in de
avonduren. Jongeren die vragen hoe ze kunnen afvallen, de tips die ik geef daar doen zij iets mee, ze
komen er ook op terug. He ****, hartstikke goede tip, het werkt. Hoe ben jij aanvullend op **** Ik
denk dat wij heel veel raakvlakken hebben en natuurlijk zit ik in de luxe positie dat ik rechtstreeks 20
aan de wijk verbonden ben. En dat betekent dat ik open kan staan voor iedereen, daar heb ik de tijd
en de mogelijkheden voor en die gebruik ik ook heel intensief. En dat is nu net het stukje wat bij ****
ontbreekt. Het beperkt zich bij hem tot de avonden training geven en wedstrijdbegeleiding. Eigenlijk
vullen wij elkaar heel goed aan. Want ik kies er niet voor om alle avonden en in de weekenden deze
activiteiten te doen. Jij bent bestuurslid, jij hebt dat sociale aspect ook richting opleiding, 25
ondersteuning werk en stage. ****heeft veel contacten in de Marokkaanse cultuur , de trainingen en
de weekenden. **** zie ik als een verbindende factor naar de ouders voor twee avonden in de week
en trainingen richting vrouwen. Zij geeft opvoedkundige adviezen aan ouders e.d. Hoe moet ik dit
zien ten aanzien van inclusie? Sterke broeders uit de wijk halen de zwakke broeders op. Nemen ze
mee. 30
Zie je dit ook bij ouders of bij de jongens in de wijk? Ik zou het willen zien gebeuren. Helaas is dat nog
te minimaal. Met dit initiatief hier hebben we al een voorzet gegeven, samen met het Wielsem 142
(****). Hierdoor hoop ik juist meer ouders te betrekken bij de club. Leg hier een krantje neer , een
Marokkaans krantje. Iets wat kan verbinden met elkaar. Wat ik merk is dat er te weinig ouders aan
de kant zitten en zij ook niet bekend zijn met deze activiteit. Van de andere kant ken ik ouders die 35
wel heel betrokken zijn. Die betrokkenheid beperkt zich tot de gezinssituatie en niet verder. Dat zie ik
nu juist als een uitdaging voor de Hambaken Gym om deze verbinding te gaan leggen. Misschien zie
ik dit wel als een persoonlijke uitdaging. Ik weet dat dit heel moeizaam loopt, ook omdat we niet de
juiste locatie hebben. Stel dat de Elzengaard door gaat, dat zou een mogelijkheid kunnen zijn en dat
zou veel meer perspectief kunnen bieden. Heel vaak hoor ik nog van mensen dat zij vragen hoe het 40
staat met de Elzengaard. Mensen weten dit wel en daarom weet ik dat zij er mee bezig zijn in hun
hoofd. De locatie BBS beperkt zich alleen maar tot sporten en de Elzengaard biedt veel meer
perspectief. De BBS voelt niet als eigen. Een Elzengaard voelt wel als “eigen”. Als ouders nu wel
komen kijken dan zit je naast elkaar op de bank en dan wordt van jou verwacht dat er stilte is uit
respect voor de groep en de trainer. Je mag zitten en aapjes kijken. Het is totaal geen locatie waar 45
deze mensen zichzelf kunnen zijn. En dat ze in de Hambaken zijn en dat het over de Hambaken gaat.
Stel dat de Noorderpoort naar voren geschoven wordt voor de Hambaken Gym te samen met het
nieuwe wijkteam. Hoe kijk jij hier tegen aan. Goede locatie, ik geloof alleen niet in de combinatie.
Omdat er dan te veel bemoeienissen komen van allerlei professionals die er iets mee moeten, dan
gaat het mis. Hambaken Gym is een burgerinitiatief en dat moet je gewoon zo laten. Dat is juist de 50
kracht van deze vereniging. Op basis van vrijwilligers, met burgers uit de wijk. En voor de verdere rest
hebben ze een goed bestuur, laat de mensen zelf met ideeën komen en laat de mensen het zelf
uitvoeren. Ik hoor jou dit zeggen en denk OK 7 jaar geleden is dit initiatief genomen en al 7 jaar
hebben zij het voor sporten goed voor elkaar.
Nu zijn we aan het starten met het mondriaanhuisje en de onderwijsbegeleiding. Ik zie weinig kracht 55
van de bewoners zelf. Momenteel zijn jij en ik hier actief mee bezig. Wij zijn professionals, gaan wij
het nu overnemen omdat het idee toch blijft hangen? Zie jij dit ook? Tuurlijk, maar mensen zijn niet
altijd gewend om dingen te organiseren (hierbij wil ik het niet op culturen gooien). Als jij opgroeit in
een gezin waar alles voor jou geregeld wordt, dan is de schakeling heel moeilijk te maken om zelf
dingen te gaan doen. Een stukje ondernemen, maar ook met een stukje onzekerheid en 60
onbekendheid en een stukje onmacht. Ik denk dat de rol van bestuur en/of professionals altijd zal
moeten blijven bestaan. Ook heb je hier een actieve groep in de toekomst, dan nog zul je een
aanjager moeten blijven houden. Dat is niet erg, alleen moeten we er naar toe dat we de krachtige
personen kansen geven om zaken over te nemen zodat zij kunnen “leren” van de professional. Wij
moeten dus die mensen erbij betrekken die open staan om deze expertise over te nemen. 65
Professionals moeten dus overdragen van expertise. Waar je dus op zoek naar bent is mensen zoals
jij ****hebt begeleid. Binnen de Hambaken Gym ben ik op zoek naar ,binnen de groep van 40-50
leden, 4 jongens die ook sleutelfiguur kunnen worden zoals ****. 4 jongens die net als **** een
stempel kunnen zetten. Zijn er naast **** nog 4 van deze jongens? L. absoluut. M. graag zou ik een
paar van deze sleutelfiguren willen interviewen. Zijn dit jongens binnen het groepje van ****of er 70
buiten? L. buiten het groepje van ****. Vraag van M. aan L. om de namen van jongens die zowel
binnen de groep als buiten de groep van **** die met mij een interview willen. Juist om aan te geven
waarom ze zijn gaan sporten, wat heb je al bereikt, wat zou je meer willen?
Graag zou ik jongens willen spreken die door de Hambaken Gym in hun eigen kracht zijn gaan
geloven. B.v. heb ik eens gehoord van een jongen met obesitas die door het sporten nu slank is 75
geworden. Dat klopt, dat is. Dat zijn jongens die ik graag wil spreken. Het is niet de bedoeling dat zij
allemaal professor zijn geworden maar juist het geloof hebben gekregen in hun eigen kracht. Dat zijn
voorbeeldfiguren. Dit is waar mijn onderzoek overgaat: Hambaken Gym brengt jongeren in hun eigen
kracht, juist ook jongeren met een beperking krijgen kansen hier. Wat doet de Hambaken Gym bij de
jongeren? Een stukje basis eigen maken. Dit betekent bv op tijd naar de training gaan. Dat is al heel 80
wat. Luisteren naar een vrijwilliger, luisteren naar een trainer.
Wat ik zie is dat jongeren veel meer zelfvertrouwen krijgen door ze zelf dingen te laten doen. Wij
doen wel eens oefeningen en dan roep ik een naam dat iemand moet gaan tellen. Dat lijkt voor ons
heel gewoon maar voor hun is dat een heel grote drempel. Na de training zeggen ze wel eens: daar
moet je mij niet meer mee verrassen, dan zeg ik dat het juist heel goed was dat ze het deden. Het zijn 85
heel kleine stapjes, maar als ze een keer niet gevraagd worden dan kijken ze mij nu aan van He, je
hebt mij deze keer niet laten doen! Waarom ik niet. Het zijn kleine dingen, maar dit soort jongeren
gaan zich steeds belangrijker voelen binnen de Gym. Maar ook in de samenleving. Het komt maar al
te vaak voor dat ik aan een jongeren vraag: Heb jij begrepen wat ik heb uitgelegd? Ja, zeggen ze dan.
En natuurlijk komt het voor dat ze maar half geluisterd hebben maar het niet durven toe te geven. 90
Dat zijn allerlei leermomenten. En als ze het dan doen zoals ik de oefening voor gedaan heb, dan heb
ik hier heel veel bewondering voor. En dat laat ik ze ook weten. En dan geef ik ze ook een taak tijdens
de training. Hierdoor krijgen ze steeds veel meer zelfvertrouwen. Ook merk ik dat er veel tolerantie
in de groep ontstaat. Dat je minder ervaren jongens samen laat trainen met ervaren jongens. Juist
om te groeien en niet om af te straffen, want daar zijn we goed in in de maatschappij. Iemand die 95
niet goed kan, hup weg met jou. Jij kan niets, jij wil niets. Daar zijn we goed in. Maar juist in de sport
geef zo’n jongen een kans om zijn talent te ontwikkelen, maar straf hem niet af. Dat weet ik vanuit
het verleden. Dat ervaren talenten een opkomend talent afstraffen omdat zij een bedreiging vormen
voor henzelf. Dit zie je ook in de maatschappij. En dat juist door de verbinding met sport die persoon
te laten ervaren dat hij een kans kan pakken, maar ook de kans krijgt om dit te doen. Dit zijn 2 100
verschillende aspecten en die wil ik graag met elkaar verbinden. En je merkt dat jongeren groeien.
Het is niet van “moet ik nou met hem”, nee het is gewoon hup, doen. Want ze weten dat ze hier van
kunnen leren, maar dat is ooit anders geweest.
Maar ook jongens met een LVB-achtergrond, durf jij die in de groep de opdracht te geven van ga
maar tellen? Ja, dat heb ik gedaan. Ik ben toen geschrokken, want die jongen raakte de tel kwijt. 105
Toen was er tijdens de training niemand die hier om ging lachen of hier op ging reageren. Dit omdat
het bekend was dat deze jongen een beperking heeft. Dat was bekend bij iedereen. Zowel bij de
trainers als bij de leden. Dit werd gewoon geaccepteerd omdat ze het weten. Deze jongen wordt
door de andere jongens , nog niet eens door de trainers, maar juist de anderen ondersteunt in zijn
oefeningen. Dat is gewoon oog hebben voor de medemens. Dat was heel vervelend voor hem maar 110
ook voor mij. Maar ik wilde het toch proberen. Om hem te laten ervaren wat er kan gebeuren als je
onverwachts geconfronteerd wordt met dit soort situaties. Is dit goed afgelopen? ja, ik heb daarna
met hem hierover gesproken. Ik vroeg of hij het vervelend vond. Eerst wel omdat ik de tel kwijt
raakte. Dat is helemaal niet erg, heb je iemand horen lachen? Helemaal niet. Dat is dus tolerant, wil
je dat ik je de volgende keer vooraf kenbaar aan je maak dat ik je vraag? Ja, doe maar dan kan ik mij 115
daar op voorbereiden. De keer daarop vroeg ik of hij wilde tellen tot 50, en of dat haalbaar was. Ja,
zei hij. Zo integreer je dus. Dat betekent dat niet alleen de trainers oog moeten hebben voor het
individu maar ook de jongeren. Want deze jongeren moeten de achtergrond kennen en dan kunnen
ze het ook begrijpen. Want in het begin werd deze jongen gepest (heel even) en belachelijk gemaakt
en daar heb ik op ingegrepen. 120
Een LVB-jongeren komt niet makkelijk binnenlopen met hallo kan ik mee doen? Deze week heb ik
nog een jongen die bij de Hambaken Gym heeft getraind, maar door de thuissituatie heeft hij moeten
stoppen maar wil weer gaan starten. Vanuit MEE is gevraagd of ik voor de eerste keer deze jongen op
wil gaan halen om hem een steuntje in de rug te bieden. De rest komt wel. Dat is dicht bij de mensen
staan. Het trainen is niet alleen maar iemand leren te boksen om iemand te leren te vechten. Nee 125
het is zo breed er zijn zoveel facetten aan verbonden. Het tellen dat ik net vertelde, wie is er daar
mee bezig om hem te laten tellen en uit te laten lachen. Het voert veel verder, het zijn allemaal
toetsen op de groep en toetsen op de jongere en op de trainer zelf.
Zie jij ook dat deze jongen op straat ook begroet wordt door de andere jongens. Gaat dit contact en
herkenning verder dan alleen deze muren. Deze jongen woont op de Maaspoort maar hij is 130
geaccepteerd in de Gym. Als hij aan komt lopen is het goedendag zeggen, handjes schudden. Dit is
ook waar we mee bezig zijn met de Gym. De vertaalslag naar de wijk en de samenleving. Als ze
mekaar accepteren binnen de sportvereniging waarom zou dit dan niet er buiten kunnen?
Bruggetje naar het onderwijs: De Rijzertschool daar zitten nogal wat LVB-ers op. Ze komen hier stage
lopen, gaan begeleid worden, misschien gaan ze wel sporten. Want vooralsnog zijn we voor de wijk 135
en door de wijk. wel opletten in je gesprek met **** dat we klein willen beginnen, alleen met jongens
uit de wijk Hambaken. Inderdaad klein omdat we ook nog moeten kijken hoe het gaat lopen. Wat
loopt wel en waar zitten de manco’s. Waar zijn de sterke punten en waar kunnen we wel mee aan de
slag.
Bruggetje naar Kroon op je Wijk: “Welke diensten zijn ontwikkeld en welke lopen er. Conclusie: de 140
tuinuitleen en ****zijn ondersteuning lopen. Boekje 10x niks, kapper, fietsenmaker, talentenwinkel
lopen allemaal niet. L. het enige dat echt loopt is het plan van ****Genuine” waar ****op
ingestoken is. Ik heb het in de lucht gehouden, maar dat stopt nu. We gaan uitdragen dat dit geen
Kroon op je Wijkinitiatief is maar een burgerinitiatief. Hij doet iets voor de wijk en niet voor Kroon op
je wijk. 145
Waarom lukt dit project Hambaken Gym wel en de andere projecten niet? Oprechte betrokkenheid,
oprechte interesse, continue in contact blijven. (Presentie). Blijf vertrouwen, natuurlijk 1 stapje terug
2 stapjes vooruit. ****is een mooi voorbeeld. Een tijd ging het goed, daarna met zijn opleiding niet,
maar na acceptatie van zichzelf (en erkenning van ****dat hij teveel tegelijk doet), loopt het nu als
een trein. Hij is echt een groot voorbeeld. De opleiding was jou opgedrongen. 150
Dat contact tussen ****en mij is alleen maar krachtiger geworden omdat ik hem niet ben afgevallen
ten aanzien van de opleiding. Hij is de zorg ingegaan en dat gaat hartstikke goed. Elke woensdag en
vrijdag komt hij bij mij om te evalueren. Blijf geloven in deze jongen. Hij heeft het hartstikke druk.
Met zijn linkerbeen begeleidt bij jongeren, met zijn rechterbeen volgt hij een opleiding en werkt. Ook
hij heeft van ver moeten komen, ook hij deed ooit verkeerde dingen. Ik wou dat iemand een keer 155
naar voren treed om hem op een podium te zetten.
Dat wordt ook wel gedaan. **** gaat langs met een groep BOBO’s om het succesverhaal te showen.
Maar vervolgens trekken ze voor de komende 5 maanden na het bezoek de deur weer dicht tot het
nieuwe hoge bezoek langs komt. Dit is van de ene kant fijn, van de andere kant is het aapjes kijken en
pluimen krijgen over de rug van de ander. Vanaf nu gaat dat niet meer gebeuren, het is een 160
burgerinitiatief. Dat was het eigenlijk al maar door bemoeienissen van allerlei projectenmedewerkers
heeft hij gekozen om onder de vlag van Kroon op je Wijk een opleiding te gaan doen. Dat was
jammer. Hij heeft zich om laten praten en uiteindelijk loopt hij toch stuk. Eigenlijk loopt het wel zoals
het moet, maar dan dicht bij hem op zijn manier. Je gaat met die opleiding niet doen waar je goed in
bent. Waar ben je goed in ****Zorgen voor…… Dat heb je van je moeder. Hij is de zorg ingegaan. 165
Daarnaast heeft hij materialen die opgeknapt moeten worden (rolstoelen en krukken) e.d. daar ben
ik nu mee bezig om een ruimte hiervoor te zoeken, want hij wil met jongens dit op gaan knappen.
Zijn er buiten ****nog meer sleutelfiguren? Ja, er zijn er meer maar **** heeft heel veel lijnen
binnen de Hambaken Gym. Ik doe het buiten de Gym. Hij heeft de tijd er niet voor maar als hij op 1
avond trainer kan zijn voor de kleintjes. Dat wil hij ook. 170
En dan kan **** en jij ook een avond doen (tegen een vergoeding). Want de kwetsbaarheid van de
Hambaken Gym zit hem in ****. Als hij bv een auto-ongeluk krijgt dan valt het kaartenhuisje in. Je zal
meer trainers moeten opleiden. Wil je als Hambaken Gym een echte professionele vereniging
worden dan moet je kijken naar je valkuilen en deze oplossen. Dan moet je niet 1 trainer hebben die
alle avonden les geeft, maar dit verdelen over 4 trainers die er allemaal voor gaan. Je kunt er voor 175
kiezen als bestuur om door te gaan zoals je nu bezig bent, maar het blijft kwetsbaar en dan kun je
eigenlijk niet deze ambities met onderwijsondersteuning waarmaken. Dit betekent dat ****ook
energie moet gaan stoppen in de onderwijsbegeleiding, hiervoor gaat hij betaald worden. Het
probleem is dat heel veel jongeren opkijken tegen **** als vechter. Meer dan ****.**** moet wel
een kans krijgen . 180
In deze cultuur werkt het zo dat ze opkijken naar iemand met status. Hij heeft het zo gedaan dus zo
wil ik het ook gaan doen. ****heeft deze erkenning van de jongens gedeeltelijk. **** heeft dit
helemaal maar die moet leren loslaten. Het moeilijke punt is voor degene die het heeft opgezet om
te leren loslaten. Daarnaast heb je ****, daar kijken ze ook tegenop. Het moeilijke op dit moment is
dat ****en een aantal jongens graag een duidelijke rol willen hebben die nu ingevuld worden door 185
de vrienden van **** Daardoor raken ze en voelen ze zich op de achtergrond gezet. Ik heb ****wel
gewaarschuwd dat hij ****in de gaten moet houden en hem niet moet verliezen. **** werd onzeker
doordat anderen gevraagd werden om les te geven en hij niet. Hierdoor kreeg zijn eigenwaarde een
knauw. Stel dat we ****zouden vragen om bestuurslid te worden? Dat doet hij.
Een paar maanden geleden hebben we met ****,****,**** gesproken over een filmavond. Moeten 190
we dit niet op gaan pakken in plaats van af te wachten wat **** en **** gaan doen. **** gaat niet
actief worden met de filmavond in dit huisje omdat hij zijn activiteiten wil blijven doen vanuit zijn
eigen huisje. Het groepje van ****wil niet gezien worden bij de jongens zoals **** en ****.
Besproken wordt dat er allerlei acties ondernomen kunnen worden door **** en **** maar dat we
er niets van zien. Uitgesproken wordt dat we grote twijfels hebben bij de onderwijsbegeleiding van 195
deze jongens. We kunnen natuurlijk werken naar stagiaires zoals bv. Fleur. Wij kunnen de verbinding
maken naar scholen als De Rijzert, KWIC en het Hervion. Hervion kennen we niet zo goed, maar
****krijgt daar wel stagiaires van.
Graag wil ik nog namen van ****krijgen van jongens die ik kan interviewen:. A. Sleutelfiguren die
sterk zijn en als rolmodel in de toekomst kunnen gaan dienen. B. Kwetsbare jongeren die door te 200
sporten een positiever zelfbeeld hebben gekregen.
Bijlage 12
Voorbeeld codeerformat
Bijlage 13
Ronde tafelgesprek Hambaken Gym 14 maart 2012
Aanwezig: Ton Janssen, Hans Werdmöller, Sjaak Khonraad (allen Avans), Mohammed Acharki (Zayaz), Theo van Grinsven,
Gé Bouwhuis (beide van de politie), Hannie Spijkers (Divers), Sidi Rerhioui (beheerder huisje 142) Mieke v.d. Sanden,
Youssef Noudri, Ismaël Zouani, Karin v.d. Voort, Leon Pijnenburg, Harold Drost (allen bestuur Hambaken Gym), Khalid Daud
(stagiair), Jalale, Karim, ……. (aanvullen met namen andere jongeren) Afgemeld: Marga de Leeuw (gemeente), Wilma van
Steen (bestuur Hambaken Gym)
Bij een toevallige ontmoeting tussen Youssef en Theo van Grinsven kwam het contact dat er was met
Hambakenjongeren en politie van 1995 ter sprake. Youssef vertelde hierover aan het bestuur van de
Hambaken Gym en toonde ons een foto van een survivaltocht in de Ardennen in 1995. Een foto van
een groep Marokkaanse jongens, twee politieagenten en een jongerenwerker. Youssef stelt voor om
een gesprek aan te gaan met de politiemensen van 10 jaar geleden. Hij was toen één van die
jongens. Die survivaltocht staat in zijn geheugen gegrift.
Contacten worden gelegd en er blijken meer geïnteresseerden om mee te denken met Hambaken
Gym hoe de kickboksschool meer kan betekenen voor de wijk dan alleen vechtsportschool te zijn.
Het bestuur besluit dat er een informele bijeenkomst met een reünieachtige inslag onder leiding van
Youssef georganiseerd zal worden in het door Zayaz uitgeleende huisje 142.
Woensdag 14 maart komen rond 18.00 uur de genodigden binnen. Een uitgebreide maaltijd van
allerlei Marokkaanse gerechten, thee, koffie en aan het eind een drankje klaar bepalen mede de
prettige sfeer. Nadat iedere aanwezige zich heeft voorgesteld, volgt er een open gedachten-wisseling
over de toekomstige plannen van Hambaken Gym, over hoe er een bijdrage geleverd kan worden om
de wijk leefbaarder te maken en hoe Marokkaanse jongeren gesteund kunnen worden een plek te
vinden in de samenleving. De gedachten gaan uit naar een wijkcentrum in de Noorderpoort, alleen
voor wijkbewoners, met Hambaken Gym (het toonbeeld van burgerkracht!) in dit gebouw, waardoor
er groeimogelijkheden gecreëerd worden. Daarnaast zou er een horecagelegenheid, ruimtes voor
ZZP-ers (plan van LSA) en ruimtes om allerlei activiteiten die uit de wijk komen gestalte te geven. Op
een andere nabij gelegen eigen locatie werken de professionals in ketenverband dienstverlenend,
hulpver-lenend en wijkbewoners faciliterend, is de gedachte.
Youssef leidt de gesprekken, hij weet op ontspannen wijze meningen te ontlokken, de aanwezigen
mee te laten denken. Tegen het einde van de bijeenkomst doen enkele deelnemers een concreet
aanbod ter ondersteuning van Hambaken Gym.
Misschien een cliché, maar van deze paar uur hielden de betrokkenen een goed en inspirerend
gevoel over.
Genodigden van Avans Hogeschool, de politie, Zayaz, Divers, een aantal Marokkaanse jongeren,
stagiares, beheerder van huisje 142 en het bestuur van Hambaken Gym als organisator waren
aanwezig.
Afspraken/toezeggingen:
Avans:
Uitnodigen van Marokkaanse jongeren in klassen SPW en Juridische Dienstverleningen met hun verhaal.
Docenten interesseren om hun 40 uur stage ter ondersteuning te komen doorbrengen bij Hambaken Gym.
Ondersteuning bij beleidsnotities en stappenplannen van Hambaken Gym. Zayaz
Ter beschikking stellen van stageplaatsen en (leer)werkplaatsen via (onder)aannemers die voor de wooncoöperatie werken.
In het lopende (wijk)onderzoek wordt Hambaken Gym zeker meegenomen.
Zayaz wil zeker meedenken met de toekomst plannen van Hambaken Gym wat de nieuwe plek kan worden.
Politie
Er wordt gekeken naar een contactpersoon die aanspreekpunt kan zijn voor de Hambaken.Gym
Surveillerende agenten in de wijk worden uitgenodigd geregeld een kop koffie te komen drinken in huisje 142.
Hambaken Gym
Boksclinic geven aan politie en andere professionals
Stagiaires begeleiden
Dropouts opvangen
Huiswerkondersteuning geven
Bijlage 14
Powerpoint wijkbijeenkomst 9 maart 2012
Ambitie: Van sportvereniging tot sportief buurthuis met een maatschappelijke
functie in 2014.
Bijlage 15
Live radio talkshow over de wijk Hambaken door Radio 5
Bijlage 16
Brandbrief aan en bespreking onderzoek Burgers tonen lef! van de
Klankbordgroep, gemeente, Hambaken Gym en de LSA op 03-09-
2012.
(Voorlopig tekst verwijderd uit privacy oogpunt. Deze avond ligt
na de inleverdatum van de masterthese).
Datum Kenmerk Betreft 2 juli 2012 2012-07 Grote Zorgen:” Bewoners aan zet”?