beton katki maddelerİ -...

BETON KATKI MADDELERİ

Sakarya Üniversitesi

Beton Katkı Maddeleri

Betonun birtakım özelliklerini iyileştirmek amacıyla beton

içerisindeki çimento miktarını baz alarak belli oranlarda katılan

organik veya inorganik kökenli maddeler katkı maddesi olarak

adlandırılırlar.

Katkı maddeleri gereğinden fazla kullanıldığında aksi etkiler

oluşturabileceği gibi yine gereğinden az kullanıldığı taktirde hiç

bir faydası olmayabilir.

BETON KATKILARI

Kimyasal katkılar

Taze veya sertleşmiş betonun bazı özelliklerini değiştirmek

üzere, karıştırma işlemi esnasında betona, çimento kütlesine

oranla az miktarlarda ilâve edilen malzeme.

Mineral katkılar

Betonun bazı özelliklerini iyileştirmek veya betona özel

nitelikler kazandırmak amacıyla kullanılan ince öğütülmüş

malzeme.

KİMYASAL BETON KATKILARI

TS EN 934-2

KİMYASAL KATKILAR

Betonun taze ve/veya

sertleşmiş haldeki özelliklerini

değiştirmek için karıştırma

işlemi sırasında betona,

çimento kütlesinin %5’ini

geçmemek üzere, katılan

organik veya inorganik kökenli

kimyasallar katkı maddesi

olarak adlandırılırlar.

KİMYASAL KATKILAR

Katkı maddeleri çoğunlukla beton karışım

suyuna katılır. Gereğinden fazla kullanıldığında

aksi etkiler oluşturabileceği gibi yine

gereğinden az kullanıldığı taktirde hiç bir

faydası olmayabilir.

Kimyasal Katkı Maddelerinin

Betonda Kullanımı

1960 lı yıllara kadar betonda katkı

maddelerinin kullanılması gereksiz görülmüştü.

Sonrasında Beton kimyasal katkı maddeleri

Betonun vazgeçilmez bir parçası haline

gelmiştir. Batı ülkelerinde üretilen betonların

%50’sinden fazlasında katkı maddesi

kullandığı gözlemlenmektedir.


Betonda Kullanımı

Kimyasal katkı maddelerinin kullanımı artık

yaygınlaşmış durumdadır. Katkısız beton

üretimi pek tercih edilmeyen bir durumdur.

Fakat, uygulama gerektiği gibi yapılmaz ise,

katkı maddesinden iyi sonuç alınmaz.

Karışım hesabı, üretimi ve kürü yöntemlere

uygun yapılmaz ise, betonun kalitesi katkı

maddesi ile iyileştirilemez.


Betonda Kullanımı

Katkı maddelerinin amaç dışında bazı olumsuz

yan etkileri de vardır.

Beton katkı maddeleri kullanıldıkları betonda,

çimento ve ikincil bağlayıcı maddelerle ve aynı

anda kullanılan diğer kimyasal katkı

maddeleriyle uyumsuzluk gösterebilirler.


Betonda Kullanımı

Katkı maddeleri genellikle çimento dozajının

yüzdesi olarak katılır ve sonuç alınmaya

çalışılır. Onun için bu oranlamaya dikkat

edilmesi gerekir. Çünkü kimyasal katkılar ek

maliyet getiren öğelerdir. Bu nedenle beton

teknolojisinde kimyasal katkıları çok bilinçli

kullanmak zorunludur.

Kimyasal Katkı Maddeleri

• Su azaltıcı/akışkanlaştırıcı katkı

• Yüksek oranda su azaltıcı/süper akışkanlaştırıcı

• Su tutucu katkı

• Hava sürükleyici katkı

• Priz hızlandırıcı katkı

• Sertleşmeyi hızlandırıcı katkı

• Priz geciktirici katkı

• Su geçirimsizlik katkısı

• Priz geciktirici/su azaltıcı/akışkanlaştırıcı katkı

• Priz geciktirici/yüksek oranda su azaltıcı/süper akışkanlaştırıcı

• Priz hızlandırıcı/su azaltıcı/akışkanlaştırıcı katkı

1.Su azaltıcı/akışkanlaştırıcı

katkıEşit Kıvamda

Su azaltma : En az % 5

Dayanım Artışı:

% 110 (7 gün), % 110 (28 gün)

Hava miktarı : Şahit betonun en çok % 2

üzerinde (hacimce)

Avantajları

Su/Çimento

Kıvam

İşlenebilirlik

Yerleştirme

Dayanım

Pompalanma

Su geçirmezlik

Kıvamı değiştirmeden su miktarının

azalmasını sağlayan veya su miktarı

değişmeden çökmeyi/yayılmayı

artıran veya her iki etkiyi birlikte

oluşturan kimyasal katkı.

Akışkanlaştırıcı katkıların

çalışma prensibi

2.Yüksek oranda su azaltıcı/süper

akışkanlaştırıcı katkı

Eşit Kıvamda


Dayanım Artışı:

% 140 (1 gün), % 115 (28 gün)


üzerinde (hacimce)

Betonda kıvamı değiştirmeden su

miktarının yüksek oranda azalmasını

sağlayan veya su miktarı

değişmeden çökmeyi yüksek oranda



Avantajları

Su/Çimento

Kıvam

İşlenebilirlik

Yerleştirme

Dayanım

Pompalanma

Su geçirmezlik

2.Yüksek oranda su azaltıcı/süper

akışkanlaştırıcı katkı

Eşit Su/Çimento

Kıvam artışı :en az 12 cm veya

Yayılma artışı : en az 16 cm

Kıvam koruma : 30 dakika sonra şahit beton kıvamının altına düşmemeli

Basınç dayanımı:Şahit betonun en az

% 90’ı (28 gün)


üzerinde (hacimce)

Betonda kıvamı değiştirmeden su

miktarının yüksek oranda azalmasını

sağlayan veya su miktarı

değişmeden çökmeyi yüksek oranda


oluşturan kimyasal katkı

Avantajları

Su/Çimento

Kıvam

İşlenebilirlik

Yerleştirme

Dayanım

Pompalanma

Su geçirmezlik

3.Su Tutucu Katkılar

Eşit Kıvamda

Terleme : Deneme betonu ,şahit betonun en çok % 50’si


% 80’ı (28 gün)


üzerinde (hacimce)

Terlemeyi azaltarak su kaybını

düşüren kimyasal katkılar

Avantajları

Geniş yüzeyli betonlarda ,su kaybından (terleme) kaynaklanabilecek oturmaları engeller

Yüzey dayanımını arttırır.

Plastik rötre çatlaklarını azaltır.

4.Hava Sürükleyici Katkılar

Eşit Kıvamda

Hava miktarı (sürüklenmiş) :şahit betonu hacimce en az % 2,5 üzerinde

Toplam hava miktarı : %4-%6

Hava boşluğu karekteristikleri (sertleşmiş

betonda) : En çok 0,20 mm

Basınç dayanımı :deneme betonu şahit

betonun en az % 75’i

Karıştırma sırasında taze betona

kontrollü miktarda küçük,düzgün

dağılmış ve sertleşme sonrasında da

kalıcı hava kabarcığı sürükleyen

kimyasal katkı

Avantajları

Donma –çözülmeye karşı dayanıklılık

İşlenebilirlik

Düşük geçirimlilik

5.Priz Hızlandırıcı Katkılar

Eşit Kıvamda

Priz başlangıcı :20 C de: deneme betonu için en az 30 dakika

5 C de :deneme betonu için, şahit betonun en çok % 60’ı

Basınç dayanımı : Şahit betonun en az %

80’i (28 günde)

Avantajları

Soğuk havalarda betonu don etkisinden korumak

Erken mukavemet istenen yapılar

Karışımın, plastik halden katı hale

geçmeye (prizin) başlama süresini

kısaltan kimyasal katkı

Hava miktarı : Şahit betonun en çok

% 2 üzerinde (hacimce)

6.Sertleşme Hızlandırıcı

Katkılar

Eşit Kıvamda

Basınç dayanımı :20 C de ve 24 saatte: deneme betonu, şahit betonun %120

20 C de ve 28 günde :deneme betonu şahit betonun en az % 90’ı

5 C de ve 48 saatte: deneme betonu şahit

betonun en az % 130


üzerinde (hacimce)

Avantajları

Erken yüksek mukavemet

Buhar kürü süresini ve derecesini azaltır

Kalıp alma süresini azaltır

Priz süresini etkileyerek veya

etkilemeksizin betonun erken

dayanım kazanma hızını artıran

kimyasal katkı

7.Priz Geciktirici Katkılar

Eşit Kıvamda

Priz başlangıcı :deneme betonu ,şahit betondan en az 90 dakika fazla

Priz sonu : deneme betonu, şahit betondan en çok 360 dakika sonra

Basınç dayanımı :deneme betonu şahit betonun en az % 80’i (7 gün de), en az

% 90’ı (28 gün de)


üzerinde (hacimce)

Avantajları

Soğuk derzlerin önlenmesi

Betonun uzun mesafelere taşınması

Hava sıcaklığının yüksek olduğu durumlar

Kütle betonu dökümüne imkan tanıması

Karışımın, plastik halden katı

hale geçmeye (prizin) başlama

süresini uzatan kimyasal katkı.

8.Su Geçirimsizlik Katkısı

Eşit Kıvam veya eşit su/çimento oranı

Kılcal su emme : 7 günlük kürden sonra, 7 günlük deney için; en çok % 50’si

90 günlük kürden sonra, 28 günlük deney için; deneme betonu en çok % 60’ı

Basınç dayanımı : 28 günde deneme betonu şahit betonun en az % 85’i


üzerinde (hacimce)

Avantajları

Su yapılarında (Baraj, tünel,arıtma, havuz, su deposu vb.)

Bina temel, çatı betonlarında

Sertleşmiş betonun kılcal su

emmesini azaltan kimyasal katkı

9.Priz geciktirici/Su

azaltıcı/akışkanlaştırıcı

Eşit Kıvamda

Basınç dayanımı: deneme betonu, şahit betonun en az % 100 (28 gün de)

Priz süresi : Priz başlangıcı :deneme betonu şahit betondan en az 90 dakika fazla

Priz sonu :deneme betonu şahit betondan en çok 360 dakika sonra

Su azaltma:Şahit betona göre en az %5


üzerinde (hacimce)

Avantajları

Döküm ve işleme süresi rahattır,işlenebilirlik süresini artırır

Soğuk derzi önler

Su azaltıcı/akışkanlaştırıcı katkının

etkisini(asıl amaç) ve priz geciktirici

katkının etkisini(tali amaç) birlikte


10.Priz geciktirici/yüksek oranda

su azaltıcı/süper akışkanlaştırıcı

Eşit Kıvamda

Basınç dayanımı: deneme betonu, şahit betonun en az % 100 (7 gün),

% 115 (28 gün)

Priz süresi : Priz başlangıcı :deneme betonu şahit betondan en az 90 dakika fazla

Priz sonu :deneme betonu şahit betondan en çok 360 dakika sonra

Su azaltma:Şahit betona göre en az %12


üzerinde (hacimce)

Avantajları

Döküm ve işleme süresi rahattır,işlenebilirliksüresini artırır

Soğuk iş derzlerini önler

Yüksek nihai mukavemet sağlar

Yüksek oranda su azaltıcı/süper

akışkanlaştırıcı katkının etkisini (asıl

amaç) ve priz geciktirici katkının

etkisini (tali amaç) birlikte oluşturan

katkı

10.Priz geciktirici/yüksek oranda

su azaltıcı/süper akışkanlaştırıcı

Avantajları

Döküm ve işleme süresi rahattır,işlenebilirliksüresini artırır

Soğuk iş derzlerini önler

Yüksek nihai mukavemet sağlar

Yüksek oranda su azaltıcı/süper

akışkanlaştırıcı katkının etkisini (asıl

amaç) ve priz geciktirici katkının

etkisini (tali amaç) birlikte oluşturan

katkı

Eşit Su/Çimento

Kıvam koruma : 60 dakika sonra şahit beton kıvamının altına düşmemeli


% 90’ı (28 gün)


üzerinde (hacimce)

11.Priz Hızlandırıcı su azaltıcı

Eşit Kıvamda

Priz başlangıcı :20 C de: deneme betonu için en az 30 dakika

5 C de :deneme betonu için, şahit betonun en çok % 60’ı

Basınç dayanımı : 28 günde deneme

betonu şahit betonun en az % 100’ü


Avantajları

Soğuk havalarda betonu don etkisinden korumak

Erken mukavemet istenen yapılar

Su azaltıcı/akışkanlaştırıcı

etkisini (asıl amaç) ve priz

hızlandırıcı katkının etkisini (tali

amaç) birlikte oluşturan etki.

Hava miktarı : Şahit betonun en çok

% 2 üzerinde (hacimce)

TS EN 934-2 Standardında tarif edilen tüm katkılar

Çizelge 1 de verilen özelliklere uygun olmalıdır.

MİNERAL KATKILAR

• PUZOLANLAR

– UÇUCU KÜL

– YÜKSEK FIRIN CÜRUFU

– SİLİS DUMANI

– TRAS

• DİĞERLERİ

– TAŞ UNU

• KALKER UNU

• FİLL

Betonda katkı maddesi olarak kullanılan mineral

malzemelerin mutlaka ince taneli durumda olmaları

gerekmektedir.

Uçucu kül ve silis dumanı gibi malzemeler, yan ürün olarak

elde edildikleri halleriyle, ince taneli malzemelerdir. Öte

yandan, volkanik tüf, granüle yüksek fırın cürufu, pişirilmiş kil

gibi bazı malzemelerin beton katkı maddesi olarak

kullanılabilmeleri için, öğütülmeleri ve tanelerinin inceliğinin

en az portland çimentosu tanelerine getirilmeleri

gerekmektedir.

MİNERAL KATKILAR

Mineral katkı maddesi kullanarak aşağıda sıralananamaçlardan birisine veya birden fazlasına ulaşabilmekmümkün olabilmektedir.(1) Taze betonun işlenebilmesini arttırmak(2) Betonun belirli bir veya birkaç özelliğini geliştirmek,örneğin;· Terlemeyi azaltmak· Hidratasyon ısısını azaltmak· Su geçirgenliğini azaltmak· Nihai dayanımı artırmak· Sülfatlara karşı dayanıklılığı arttırmak(3) Daha ekonomik bir beton elde etmek

Taş unu dışında, betonda ince taneli mineral katkı maddesiolarak kullanılan malzemelerin hemen hemen tümü puzolaniközelikli malzemelerdir.

MİNERAL KATKILAR

Puzolanlar, kendi başlarına bağlayıcılık değeri olmayan veyaçok az bağlayıcılık gösterebilen, fakat ince taneli durumdaolduklarında ve sulu ortamda kalsiyum hidroksit ilebirleştirildiklerinde hidrolik bağlayıcılık özelliğine sahip olansilisli veya silis ve alüminli malzemeler olaraktanımlanmaktadır.

Puzolanlar, silis veya silis-alumin kökenli malzemelerdir.

PUZOLANİK MALZEMELER

Puzolanların kompozisyonu büyük ölçüde silis ve

alüminden oluşmaktadır. İnce taneli durumdaki

puzolanlar, söndürülmüş kireç ve su ile

birleştirildiğinde, bu malzemeler arasında bir takım

kimyasal reaksiyonlar yer almaktadır.

Kalsiyum hidroksit, silis ve su arasındaki reaksiyonlar,

aynen portland çimentosunun hidratasyonunda

olduğu gibi, hidrolik bağlayıcılık özelliğine sahip

kalsiyum-silika-hidrat jellerinin oluşmasına yol

açmaktadır.

Puzolanik Reaksiyon ve

Puzolanik Malzemelerin Aktivitesi

Puzolanik malzemenin söndürülmüş kireçle ve su ile ne

ölçüde reaksiyona girebileceği, ne ölçüde bağlayıcılık

sağlayabileceği, ‘puzolanik aktivite’ olarak tanımlanmaktadır.

Puzolanik malzemenin yeterli aktiviteyi gösterebilmesi için,

yeterince ince taneli olması, amorf yapıya sahip olması ve

yeterli miktarda ‘silis+alümin+demir oksit’ içermesi

gerekmektedir.



• Çok ince iseler, Ortamda sönmüş kireç ve nem varsa kimyasal

reaksiyona girerek bağlayıcılık özelliği olan C-S-H

oluştururlar.



Puzolanlar iki genel gruba ayrılmaktadır.

(1) Doğal puzolanlar;

(2) Yapay puzolanlar;

PUZOLAN ÇEŞİTLERİ

Doğada bulunan ve ince taneli duruma getirildikten sonrakalsiyum hidroksit ve su ile birleştirildiklerinde hidrolikbağlayıcılık özelliği gösteren silisli ve alüminli malzemelere,doğal puzolanalr denilmektedir. Volkanik camlar, volkanik tüfler,traslar, diatomlu topraklar ve bazı killer doğal puzolanlardır.

Volkanik orijinli malzemelerin puzolanik özelik gösterebilmeleriiçin, çok ince taneli duruma (en az portland çimentonuninceliğine) getirilmek üzere öğütülmeleri gerekmektedir. Öteyandan, kil, ve diatomlu toprak, önce ısıl işleme tabi tutulup(pişirilip) daha sonra ince taneli duruma gerildiklerinde(öğütüldüklerinde) puzolanik özelik kazanabilmektedirler.

DOĞAL PUZOLANLAR

VOLKANİK KÖKENLİ DOĞAL PUZOLANLAR

• Erimiş magmanın püskürmesi ile oluşmuşlardır.

• Erimiş magmanın patlama sırasında ani basınç düşüşü ile

atmosferde hızla soğuması sonucunda, yüzeye yakın

bölgelerde düzensiz yapısı ile amorf veya camsı faz oluşur.

DOĞAL PUZOLANLAR

Yüzeyde

amorf yapı

Derinlerde

büyük kristalli yapı

VOLKANİK KÖKENLİ DOĞAL PUZOLANLAR

• Volkanik camlar,

• volkanik tüfler,

• traslar ve

• volkanik küller olarak çeşitleri vardır.

DOĞAL PUZOLANLAR

Volkanik camlar,

• Volkanik camlar, şiddetli volkanik püskürmeler esnasındabırakılan sıvı lavların soğuması sonucu oluşurlar.

• Bu malzemeler puzolanik aktivite karakteristiklerini esasolarak, düzensiz yapıdaki alumina silikat camlarından eldeederler.

DOĞAL PUZOLANLAR

VOLKANİK TÜFLER VE TRAS

• İtalya’da Segni-latium, Almanya’daRen trası,

• Türkiye’de Kula curufu ve Kayseritrası volkanik tüflerin ve traslarıntipik örnekleridir.

• Riyolit tüfler, dazit tüfler ve zeolittüfler en iyi puzolanikmalzemelerdir.

• Andezit, bazalt ve bazalt tüfü,genellikle kalite ve performansaçısından yeterli değildir.

• Değişik tip traslar içinde, augite,apatit, biotit, magnetit, muskovit,hematit, kristobalit, kaolinit, illit,mika ve hornblend gibi minerallermevcuttur.

DOĞAL PUZOLANLAR

İnce taneli durumdaki doğal puzolanların bağlayıcı olarakgörev yaptıkları değişik kullanım tarzları mevcuttur.

(1) Söndürülmüş kireçle ve suyla birleştirilerek, çok eskizamanlarda olduğu gibi, doğrudan kullanılabilmektedirler.

(2) Portland – puzolan tipi çimento üretiminde, portlandçimentosunun klinkeriyle birlikte öğütülerekkullanılmaktadırlar.

(3) Beton katkı maddesi olarak kullanılmaktadırlar.

Yukarıda ilk sırada yer alan kullanım tarzı, günümüzde pek yaygın değildir. Doğal puzolanlar, genellikle, portland –puzolan tipi çimento üretiminde ve puzolan katkılı beton üretiminde kullanılmaktadırlar.

DOĞAL PUZOLANLAR

(2) Yapay puzolanlar;

Bunlar endüstriyel yan ürünlerdir. Uçucu küller, silis dumanı,

granüle yüksek fırın cürufu ve pirinç kabuğu külleri yapay

puzolanlardır.

PUZOLAN ÇEŞİTLERİ

Yapay puzolanlar

Elektrik enerjisi üretimi için, termik santralların çoğunda yakıtolarak pulverize kömür kullanılmaktadır. Pulverize kömürünyanmasıyla büyük bir miktarı çok ince olan, bir miktarı danispeten biraz daha iri boyutlara sahip kül tanecikleri ortayaçıkmaktadır. Çok ince tanelere sahip olan küller, yakıtgazlarıyla beraber ‘uçarak’ bacadan dışarı çıkmak üzerehareket etmektedirler. Nispeten ağır olan iri kül tanecikleritaban külü olarak ocağın tabanına düşmektedirler.

Atık malzeme olarak ortaya çıkan küllerin yaklaşık %75 -%80’i, gazlarla birlikte bacadan çıkma eğilimi gösteren çokince taneli küllerdir. Bu küllere ‘uçucu kül’ denilmektedir.

UÇUCU KÜLER

UÇUCU KÜLER

Gazlarla birlikte çok büyük miktarda külün dışarı çıkmasıdurumunda, termik santralın çevresi kısa sürede küllerlekaplanacağından, bacadan dışarıya çıkacak küller birtakımelektrostatik veya elektromekanik yöntemler vasıtasıylatutulmakta ve kül toplayıcı silolara kanalize edilmektedir. Dahasonra da, silolardan, konveyör bandlarla veya başkayöntemlerle, termik santralların uzağındaki bir yere atık olarakdepolanmaktadır.

UÇUCU KÜLER

Uçucu kül taneleri genellikle küresel şekilli katı parçacıklardır.Ağırlığının yaklaşık %5’i (hacminin %20’si) içi boş (nitrojenveya karbon dioksitle dolu) parçacıklardan oluşmaktadır.

Uçucu kül tanecikleri normal olarak normal olarak 2,1 – 2,7(ortalama 2,4) g/cm3 yoğunluğuna sahiptirler. Renkleri açıkgriden koyu griye uzanan değişikliktedir. Daha çok miktardakarbon içeren küller koyu gri renkte, daha çok demir içerenlerise açık gri renktedir.

UÇUCU KÜLER

Silisli ve alüminli amorf yapıya sahip oldukları ve çok incetaneli olarak elde edildikleri için, uçucu küller de, aynen incetaneli doğal puzolanlar gibi, puzolanik özelik göstermektedirler;kalsiyum hidroksitle sulu ortamda birleştiklerinde, hidrolikbağlayıcılığa sahip olmaktadırlar. O nedenle, hem portland-puzolan tipi çimento üretiminde, hem de beton katkı maddesiolarak doğrudan kullanılmaktadırlar. Genellikle beton katkımaddesi olarak çok büyük miktarlarda kullanılabilmektedirler.Beton karışımının içerisinde yer alan uçucu kül miktarı,çimento ağırlığının %15 - %50’si civarında değişebilmektedir.

UÇUCU KÜLER

Silikon metalinin veya silikonlu metal alaşımların üretimi

esnasında ortaya çıkan gazın hızlı soğutularak

yoğunlaştırılması sonucunda elde edilen ve %85 - %98 kadar

silis içeren amorf yapıya sahip çok ince katı parçacıklardan

oluşan malzemeye ‘yoğunlaştırılmış silis dumanı’ veya kısaca

‘silis dumanı’ adı verilmektedir.

Silis dumanı amorf yapıya sahip olduğundan, çok ince taneli

malzeme olduğundan, ve yüksek miktarda SiO2 içerdiğinden,

mükemmel bir puzolanik malzemedir. Diğer puzolanik

malzemeler gibi, kalsiyum hidroksitle sulu ortamda

birleştirildiği takdirde, hidrolik bağlayıcılık göstermektedir.

SİLİS DUMANI

Silis dumanı Ferro-krom

tesislerinde ortaya çıkar

Genellikle, beton karışımında yeralan çimento miktarı yaklaşık %10kadar azaltılmakta ve onun yerinebu puzolanik maddeyerleştirilmektedir. Çok ince taneliolması ve çok yüksek miktarda SiO2

içermesi nedeniyle gerek ilkzamanlarda ve gerekse nihai olarakoldukça yüksek dayanımlı betonlarınelde edilebilmesindekullanılmaktadır.

SİLİS DUMANI

Silis dumanının çok incetanelerden oluşmuş olması,taze betonun kıvamını veişlenebilirliğini azaltmakta, suihtiyacını artırmaktadır. Onedenle, yüksek dayanımlıbeton üretimi için katkı maddesiolarak silis dumanıkullanıldığında, ayrıca, su-azaltıcı katkı maddesi dekullanılmaktadır.

SİLİS DUMANI

Demir elde edebilmek için, demir cevherlerini, ‘yüksek fırın’olarak adlandırılan fırınlarda çok yüksek sıcaklıklara kadar(yaklaşık 1600 C sıcaklığa kadar) ısıtılmaları, böyleceoksijenden ve yabancı maddelerden arındırılmalarıgerekmektedir. Kok kömürünün (karbonun) yakıt olarakkullanıldığı bu fırınlarda, ayrıca arıtma işlemine yardımcıolabilmesi için kalker taşı da cevherle birlikte ısıtılmaktadır.Yüksek sıcaklığın etkisi ile, kok kömürünün karbon ile demiroksitteki oksijen birleşerek karbon monoksit ve karbon dioksitgazları oluşturarak fırını terk etmektedir. Geride, eriyikdurumda demir ve eriyik durumda olan CaO, SiO2, Al2O3,MgO, S gibi yabancı maddeler topluluğu kalmaktadır.

ÖĞÜTÜLMÜŞ GRANÜLE YÜKSEK

FIRIN CÜRUFU

YÜKSEK FIRIN CÜRUFU

Metal endüstrilerinin

yan ürünüdür

Demirin yoğunluğu, yabancı maddeler topluluğununyoğunluğundan daha yüksek olduğu için, eriyik durumundakidemir, fırının en alt bölümünde ve eriyik durumundaki diğermalzemeler ise demirin hemen üzerinde yer almaktadır.Demir ve diğer malzeme topluluğu ayrı ayrı çıkışlardandışarı çıkartılmaktadır. Elde edilen yabancı maddelertopluluğu ‘yüksek fırın cürufu’ olarak adlandırılmaktadır.

ÖĞÜTÜLMÜŞ GRANÜLE


Öğütülmüş granüle yüksek fırın cürufu, uygulamada aynen

ince taneli doğal puzolanlar veya uçucu küller gibi kullanım

alanı bulabilmektedir. Yani;

· Kalsiyum hidroksitle sulu ortamda birleştirilerek, hidrolik

bağlayıcı madde olarak doğrudan kullanıla bilmekte,

· Portland çimentosu klinkeri ve küçük miktarda alçı taşı ile

birlikte öğütülerek ‘cüruflu çimento’ üretiminde

kullanılabilmekte ,

• Beton kattı maddesi olarak kullanılabilmektedir.

ÖĞÜTÜLMÜŞ GRANÜLE


PİRİNÇ KABUĞU KÜLÜ

Çeltik bitkisi, yeryüzünde

buğdaydan sonra en fazla

üretilen tahıldır. Çeltik

fabrikalarda işlenerek pirinç elde

edilir. Pirinç, dünya nüfusunun

hemen hemen yarısının en

önemli besin maddesidir.

Ekilebilen alanların %11'inde yani

yaklaşık 145 Milyon Hektar'da

pirinç ekimi yapılmaktadır.

beton katki maddelerİ -...

Documents