berangoko erdi aroko «helmrich jaunaren azkenengo bainua...

Arte eszenikoak, kaleraLeioako Umore Azokak 125 emanaldi eskainiko ditu, maiatzaren 19tik 22ra bitartean. Antzezlekuak hamaika gunetan ipiniko dituzte. ▸14

Berangoko Erdi Aroko Azoka iruditan gozatzeko aukera, Hodei Torresen argazki-bildumagaz. 10-11

«Helmrich jaunaren azkenengo bainua» erreportajeagaz Ereaga hondartzara eta iraganera begira ipini gaitu Iñaki Vidal Mondejarrek. 22-23

60. zenbakia2016ko maiatzaren 19tik maiatzaren 25era arte

Erandioko Udalak eta Aunar elkarteak elkarlanerako akordioa sinatu dute «Elkartasun Taperra» abian ipintzeko. ▸5

Sopelan trafiko-arazoak konpontzeko aukerak jaso ditu Udalak eskatutako txostenak; EH Bilduren ustez, «ez dira nahikoak». ▸7

Eskualdean antolatu asmo duten herri-galdeketa aurkeztuko du Gure Esku Dago ekimenak, domeka eguerdian, Sopelan. ▸9

Gorlizen eta Plentzian berbodromoa egingo dute eguenean, maiatzak 19, Euskararen Agendaren ekitaldien barruan. ▸14

Komunikatuz Eraldatu jardunaldiek eguenean, hilak 19, segituko dute Algortan. Bashe Nuhem, Ivan Sanjines eta Mariano Estrada Latinoamerikako komunikatzaile indigenek berbaldia emango dute. 16

«Komunikatzaile izatea testamentua idaztea da»

Bizkaiko Bertsolari TxapelketaUdaberriko Fasearen azken kanporaketa Algortako Fadura kiroldegiko aretoan jokatuko da domeka honetan, maiatzak 22.

AGENDA GETXOBERBETAN KOMUNIKATZAILE INDIGENAK

Aste-akabu honetako saioa amaitu os-tean jakingo dira Udagoieneko Fase-ra igaroko diren bertsolarien izenak. Udabarriko Fasea jokatu dutenak eu-ren saioetan jasotako puntuazioaren arabera sailkatuko dira. 12

HerriakGetxo

Euskaldunen kopuruak nabar-men egin du gora azken 25 ur-teotan Getxon. Hala azaltzen du Getxoko Udalak Euskara

Zerbitzuaren urteko memorian. Txos-ten horrek akordura ekarri duenez, Udalbatzak 2013ko uztailean onartu zuen Euskara Sustatzeko Ekintza Pla-na (ESEP). Plan horrek datozen ur-teotako hizkuntza-plangintza gida-tu gura du, eta euskararen erabilera areagotzea du helburu nagusi. Hori dena aurrera eroateko 330 jarduera (kanpainak, tailerrak, jardunaldiak, Euskara Saria, sentsibilizazio ekital-diak...) aurreikusten ditu Udalak. Bes-talde, iaz, 2015ean, egindako jarduera guztien nondik norakoak ere azaltzen ditu txostenak: hiru helburu estrategi-

koren inguruan, eta, horien barruan, hainbat esparruren inguruan antola-tuta. Hala, euskararen jabekuntzan, familia-bidezko transmisioa, irakas-kuntza, euskalduntze-alfabetatzea eta kultura-artekotasuna aurki daitezke.

Euskararen erabileran, ostera, admi-nistrazioa, lan-mundua, aisia eta ki-rola; azkenik, euskararen elikaduran daude kulturgintza, komunikabideak eta teknologia berriak.

info+: www.getxo.eus/eu/euskara

Euskara udalerrian bultzatzeko balantzeaGetxoko Udalak Euskara Zerbitzuaren 2015eko txostena argitaratu du. Balantzea udal webgunean dago ikusgai.

Guztira, udalerrian euskara sustatzeko 330 jarduera aurreikusten ditu Udalak.

Bazkideen txanda amaitu ostean, gainontzekoen ordua heldu da Bi-

zarra Lepoan euskara-elkartearen Ba-pirukeko udaleku irekietan izena ema-teko. Hala, egitasmo horretan parte hartu gura dutenek hilaren 23, 24 eta 25ean izango dute apuntatzeko auke-ra, egun horietan 10:00etatik 13:15era; eta hilaren 23an eta 25ean, 16:30etik 18:00etara ere bai. Antolatzaileek ja-kinarazi dutenez, ez dute onartuko or-dutegi horretatik kanpo ekartzen den orririk; halaber, azaldu dute izen-ema-tearen prozesua ezin izango dela telefo-noz edo posta bidez egin. Guztira, Ba-pirukeko udaleku irekiak hiru txanda izango ditu: ekainaren 27tik uztailaren 1era, uztailaren 4tik 15era, eta uztaila-ren 18tik 29ra arte. Ohi legez, prezioak ezberdinak izango dira: bazkideentza-ko 40 euro lehenengo txanda, eta 80 euro, beste txanda biak; bazkide ez di-renek 55 eta 110 euro ordaindu beharko dituzte, hurrenez hurren. Getxon oina-rrizko errenta jasotzen dutenek 20 euro ordaindu beharko dituzte txandako.

info+: www.bizarralepoan.eus

Bapirukeko udaleku irekietan izena eman daiteke daborduko

Udal hauteskundeak izan zirenean herritarren bo-rondatea zein izan zen, argi irakurri nuen lerro

artean: «Zeuen artean konpondu zaitezte». Horrela izan da; api-rilaren 27ko plenoan 2016rako aurrekontuak onartu genituen, EHBILDU eta Ciudadanosen abs-tentzioarekin eta EAJ eta PSE-EE-ren aldeko bozkarekin.

Negoziazio luzeak eta gogo-rrak izan dira, baina aurrean dau-kazunak akordioa lortzeko boron-datea badauka, bidearen erdia egina dago. Balorean jarri behar da, eta aitortzekoa da EHBILDUk izandako jarrera, ez dira haien aurrekontuak, ezta gobernu tal-dearenak ere, baina horixe da politika egitea, pentsaera desber-dinak islatzen dituen pleno ba-tek ikuspegi ezberdinak islatzen dituen aurrekontu bat behar du, herriaren egoera hori baita, hots, sentsibilitate diferenteak.

Ez dut besteen jarrera salatu nahi, Imanol, gure alkateak esa-ten duen moduan, bakoitzak bere ardura dauka, gobernuan dagoen proiektuan, berea, propioa, txer-tatzeko, eta lan hori ez badu egi-ten bere boto-emaileen aurrean erantzun beharko du hurrengo hauteskundeetan.

Pozik nago, eztabaidatzeko, elkarrizketarako, adosteko eta elkar ezagutzeko balio izan due-lako prozesu honek. Oso desber-din pentsatzen dugun alderdiok akordioa lortu dugu, helburua argi geneukalako, getxoztarren bizitza kalitatea hobetzea. Gehia-go hitz egin behar dugu, arazoak, bakarrik, negoziatzen konpon-tzen dira, koadrilarekin leku ba-tean gelditzeko, bikotearekin pa-rrandan irteteko, zure eskaileran komunitateko lanak adosteko, fa-milian… esparru guztietan nego-ziatu eta adostu behar dugu, po-litikan ere bai; nagusiki politikan. Negoziazioan parte hartu dutenei eta egon ez direnei gure adostasu-nerako jarrera adierazi nahi diet; emaitzak hortxe daude.

Zertarako aukeratu gaituzte getxoztarrok?

KOLDO ITURBE MENDILIBAR EAJren bozeramailea

Politikaren Basoa

PUBLIZITATEA 32016ko maiatzak 19 | maiatzak 25

Eusko Jaurlaritzaren Ekonomiaren Garapen eta Lehiakortasun Sailak sus-tatzen du Basque Industry 4.0 estrategia; horren helburua da euskal en-presak Laugarren Industria Iraultza delakora egokitzea, informazioaren tek-nologia berriak erabiliz produkzio-prozesuetan eta automatizazio-mailak handituz ekoizpenean, hau da, industria adimentsuago baten alde egitea.

Lanbide Heziketako kontseilariordetzak sei ikastegiko sarea antolatu du, estrategia hori abiaraziko duten Fabrikazio Aurreratuan puntako enpresa-taldeagaz batera jardun dezan. Bizkaiko kide bakarra da Txorierri Politekni-ka, sare horren barruan.

Sarearen egitekoa izango da EAEko Lanbide Heziketako zentroen tre-bakuntza-prozesua ezartzea: aholkularitza emango die industria adimen-tsuaren teknologiak erabil ditzaten. Sareko kide aukeratu izanak, batetik, berrikuntzan puntako zentroen artean kokatu du Txorierri, industria adi-mentsuaren eredu berriaren esparruan. Horren albotik, enpresei ematen diegun I+G+b aholkularitza-zerbitzua hobetzea ekarri digu. Bestetik, Txo-rierri hautatu izanak esan gura du ikastegia aintzat hartzen dutela, fabrika-zio mekanikoko sektorean zentro aurreratua gara-eta:

•TKnika-konetsitakoBerrikuntzaProiektuetan ikastegieragileedokola-boratzaile izan garelako.

•TrokelenDiseinuetaFabrikazioametalezkoxaflarenatalalortzekoikas-gaia osatzeko Eusko Jaularitzagaz elkarlanean jardun duen ikastegi ba-karra izan garelako (2014/15).

•Fabrikazio Aurreratuan, TKgune sareko kide garelako 2014/15 ikastur-tetik; gure I+G+b jarduera, bereziki, trokelgintzako zein matrizegintzako ETEetara bideratu dugu.

•2010-2015bitartean,14prestakuntza-jardueraeskainiditugulako,denakFabrikazio Aurreratuan trebakuntza hobetzeari zuzendutakoak; horietan, 184 lagunek baino gehiagok parte hartu dute.

Hala, horiek denek erakusten dutenez, gure ikastegiak harreman estua izan du Fabrikazio Aurreratuaren sektoreagaz (enpresak, erakunde publi-koak…); horrek guzti horrek bermatzen du Txorierri Politeknika prest eta trebatuta dagoela elkarlanean jarduteko eta Basque Industry 4.0 estrate-giak helburu duen Industria Adimentsua ezartzeko.

TXORIERRI POLITEKNIKA IKASTEGIA,

BASQUE INDUSTRY 4.0 ESTRATEGIAREN BARRUKO TREBAKUNTZA-ZENTROA FABRIKAZIO AURRERATUAN

Ikastegia ezagutzeko egunaMaiatzaren 26an, 18:30etik aurrera

Zatoz gure instalazioak, tailerrak eta laborategiak ezagutzera

BATXILERGOA• Zientziak eta Teknologia Batxilergoa

ERDI MAILAKO HEZIKETA ZIKLOAK• Mekanizazio Teknikaria

GOI MAILAKO HEZIKETA ZIKLOAK• Fabrikazio Mekanikoko Diseinuko Goi-mailako Teknikaria

• Produkzioa Programatzeko Goi-mailako Teknikaria

• Automatizazioa eta Robotika industrialeko Goi-mailako Teknikaria

• Telekomunikazioa eta Informatikako Sistemako Goi-mailako Teknikaria

• Salmenten eta Merkataritza Esparruen Kudeaketako Goi-mailako Teknikaria

• Ingurumen Hezkuntza eta Kontroleko Goi-mailako Teknikaria

Eusko Jaurlaritzakdiruz-lagundutakoikastetxea

HEZKUNTZA, HIZKUNTZA POLITIKA ETA KULTURA SAILA

2016ko maiatzak 19 | maiatzak 254

Getxo

Algortako Portu Zaharreko termi-ta-izurria akabatzeko tratamen-dua bide onean doa. Gutxi ba-

rru, amuak instalatzen amaituko dute, eta horrela amaituko da lehen fasea. Hala jakinarazi du Abando Desinfeccio-nes enpresak, komunikatu baten bidez. Termitek auzoko etxebizitza ugari kal-tetu dituzte; hori dela-eta, auzokideen elkarteak izurrite hori norainokoa den jakiteko ikerketa bat eskatu zuen, eta 2015eko azaroaren 26an Getxoko Uda-lak termitei aurre egiteko aurrekontua onartu zuen. Tratamendua otsailean hasi da, eta 5 urteko iraupena izango du, hainbat fasetan zatituta, kolonia guztiak akabatzeko.

Termiten kontrako tratamendua

Hainbat amu ipiniko dituzte termita-izurritea akabatzeko.

Abra Bizirik Getxoko platafor-mak jakinarazi duenez, hilaren hasieran Abra kanpoaldean

dragatzeko lanei ekin zioten berriro ere, Luzero lurmuturraren aurrean. Getxoko EH Bilduk jakinarazi due-nez, dragatze-lan horiek itsas hondo-tik harea xurgatzen dabiltza, ondoren AZ3 gunean utzi, eta Zierbenan portua handitzeko lanetan erabiltzeko. Orain dela hainbat urte, prozesu horrek ezi-negona sortu zien Getxoko hainbat herritarri. Hori dela-eta, dragatze-lan horien aurkako arrazoiak zeintzuk di-ren gogorarazteko hitzaldia antolatu du Abra Bizirik Getxoko plataformak eguen honetarako, hilaren 19an. Saioa

arrastiko 07:00etan izango da, Algor-tako Aldai Patronatuan. Azaldu du-tenez, bertan modu dibulgatzaile eta «erraz» batean ezagutaraziko dituzte zer-zelako ondorioak ekar ditzakeen dragatze horrek.

facebook.com/ Abra-Bizirik-Getxoko-Plataforma

Dragatze-lanen ondorioak azalduko dituzte eguenean

Daborduko, bilera bi egin dituzte Algortako hainbat gaztek Txori-

malo gaztetxea zenagaz zer egin behar den adosteko. Azkenengo bilkura hi-laren 8an egin zuten: eraikinak gaz-teriarentzat edo herri-mugimendua-rentzat izan behar duen eztabaidatu zuten. Halere, hitzordura bertaratu-tako gazte guztien artean adostasunik lortu ez zenez, horretaz berba egiteko beste bilera bat antolatu dute. Horre-tarako hitzordua maiatzaren 21ean ipini dute, arrastiko 06:00etan, Algor-tako Abian kultur elkartean. Eztabai-da irekia izango da, eta horretan parte hartu gura duten gazte guztiak parte izan daitezke.

www.facebook.com/Txorimalo-Gaztetxea

«Zer egin behar dugu Txorimalogaz?»

Getxoko familietan euskara sustatze-ko Sendi proiektuak eta Txatxalin

Guraso Elkarteak mahai-ingurua egin-go dute hilaren 25ean, eguaztena, Go-bela ikastetxeko musika-gelan, Hazibi-deak egitasmoaren barruan. Guraso eta hezitzaileei dago zuzenduta, eta doa-koa da. Antolatzaileek jakinarazi du-tenez, umeen elikadura-moldea, diru publikoaren erabilera eta kontsumo arduratsua jorratuko dituzte saio ho-rretan. «Eskoletako jantokien kudea-keta-moldeak aldatzen ari dira; horren aukerak, onurak eta moduak ezagutu eta ezagutarazi nahi ditugu», azaldu dute. Hitzordua 17:30ean jarri dute; au-rretik izena ematea beharrezkoa da.

harremanetarako: [email protected]

Eskoletako jantokien etorkizunaz berbetan

Ibarbengoako aparkalekua egiteko proiektuaren kontrako erresisten-

tzia-kanpaldiko kideek jardunaldi be-reziak antolatu dituzte datozen egune-tarako. Hala, bariku honetan, hilaren 20an, Cuidemos la tierra transforman-do el modelo social hitzaldia izango dute Tosun bertan, 19:30ean. Horre-tan, Rafael Prieto Pradas SAT Marina-ledako kidea egongo da; berbaldiaren ondoren, afaltzeko aukera ere eskai-niko dute. Hurrengo eguenean, hi-laren 26an, Keko Alonso biologo eta Besaiako kideak Sí, hay alternativa al pino y al eucalipto berbaldia eskaini-ko du. Horretarako hitzordua arrastiko 07:30ean ipini dute, Tosu landan.

Berbaldi bi egongo dira Tosu landan

© ABRA BIZIRIK


Zerbitzua egonkorra izatea gura du Udalak. © ERANDIoKo UDALA

Erandio

Erandioko Udalak eta Aunar elkarteak elkarlan «egonko-rrerako» akordioa sinatu dute «Elkartasun Taperra» izeneko

ekimena abian jartzeko. Ekimen ho-rregaz, beharrizana duten eta Udala-ren Gizarte Zerbitzuek artatu dituzten gizon-emakumeei lagundu gura die-te, beti ere «aurreikusitako baldintzak betetzen badituzte». Horrez gainera, zerbitzu berriak gehienez 20 pertso-na artatuko ditu, elkarregaz bizi diren unitateen arabera.

Jateko laguntza hori eskura emate bakarrean egingo da, astez aste, eta ba-nakako 7 errazio emango dituzte (erra-zio bat, egun eta hartzaile bakoitzeko). Jatekoak prestatuta egongo dira, sako-

tontzi, tupper edo taper batean sartuta eta izoztuta. Banaketarako eguna alde biek adostuko dute. Arduradunek jaki-narazi dute, akordioaren bidez, umeen eta nagusien elikadura hobetu ahal izango dela, produktu freskoakaz, ha-ragiagaz, arrainagaz, «eta ez bakarrik elikagaien bankuetatik lortutakoagaz: pasta eta arroza». «Gainera, propo-samen interesgarria eta berria da eli-kagaien xahubideari aurre egiteko», gaineratu dute. Herritarrak elikatzen laguntzeko zerbitzu berri horrek iraun-go du Erandioko Udalaren eta Aunar elkartearen arteko hitzarmena inda-rrean dagoen bitartean. «Jatorriz, ba-liabide egonkorra eta jarraitua da», azaldu dutenez. Hala eta guztiz ere, Oinarrizko Gizarte Zerbitzuek kontra-koa ere iritzi ahal diote, erabiltzaileen beharrizanen arabera.

Sakotontzi edo tupper-ak banatzea Aunar elkartearen ardura izango da. Hala, banaketarako leku bat ezarriko dute. Horretarako, Udalak lokal bat utziko dio, goizeko ordutegian eta as-teko egun zehatz batean.

info+: www.erandio.eus

Udalak eta Aunar elkarteak elkarlanerako akordioa sinatu dute; hala, «Elkartasun Taperra» egitasmoa martxan ipiniko dute, behartsuenei elikagaiak sakotontzietan helarazteko.

Erandioko Udalak hitzarmena si-natu du Clara Campoamor El-karteagaz. Horren bitartez, fa-

milia-zuzenbidearen inguruan edo eraso sexistak pairatu dituzten ema-kumeei defentsa juridikoa eskainiko diete, modu pertsonalizatu batean. Hitzarmenaren helburua da, ahal den heinean, familia barruko gatazkei au-rre egitea, eta eraso sexistak desage-rraraztea. Elkarteak eskainiko dituen zerbitzu guztiak Erandion izango dira, Udalaren Gizarte Zerbitzuek ahalbide-tutako lokaletan. Guztira, astero hiru orduko saioak eskainiko dituzte, urte osoan. Jakinarazi dutenez, astez aste txandakatuko dira Altzagan eta Astra-

buduan. Zerbitzua Zuzenbidean lizen-tziaduna den pertsona batek eskaini-ko du; familia-zuzenbidean edo eraso sexistetan formakuntza izango du.

info+: www.erandio.eu

www.claracampoamor.com

Clara Campoamor elkarteagaz hitzarmena sinatu du Udalak

Udalak udaleku irekiak antolatu ditu 3-6 urte arteko neska-muti-

lentzat. Udalekuok ekainaren 27tik uz-tailaren 29ra bitartean izango dira, goi-zeko 09:00etatik 13:00etara. Txandak astebetekoak izango dira, eta jakinara-zi dutenez, txanda batean baino gehia-gotan parte hartzeko aukera egongo da. Izen-ematea hilaren 27ra arte egon-go da zabalik. Horretarako, Behargin-tzara, Astrabuduko Udal Bulegora edo Erandiogoikoko Gizarte Etxera jo beha-rra dago; izen-emate orria eta osasun-txartelaren kopia aurkeztu beharrez-koak dira. Udalekuak dohainik izango dira parte-hartzaile guztientzat.

info+: www.erandio.net

Hiru hilabete falta dira Astrabuduko jaietarako. Honezkero, egitaraua

itxura hartzen dabil; hala ere, jai-ba-tzordekoek, festak hobetu ahal izateko, laguntza eskatu diete auzokideei. Ho-rretarako, argazkiak batu gura dituzte, aurtengo aldizkariaren azalean irudi guztiakaz mosaiko bat egiteko. Intere-sa dutenek euro bat edo gehiago eman ahal izango dute, crowfunding bidez. Hala, euro bategatik, argazkia argita-ratuko dute; 5 euroren truke, argazkia eta zapia oparituko dituzte; 10 eurogaz, Ulpiano astoaren irudidun amantala gehituko zaio eskaintzari, eta 15 euro-gaz, jaietako kantuen diskoa.

harremanetarako: [email protected]

Udaleko udalekuetan, izen-ematea zabalik dago daborduko

Astrabuduko jai- batzordeak laguntza eskatu die auzokideei

© ERANDIoKo UDALA

«Elkartasun-taperrak» banatuko dituzte Erandion


Betiko Ikastolak irabazi du he-rriko jaietan sexu-erasoen aurkako irudia zein izan izan-go den erabakitzeko kartel-

lehiaketaren lehenengo edizioa. Ho-rrez gainera, Nuestra Señora de las Mercedes ikastetxeak aipamen bere-zia lortu du, Leioako Berdintasun Sai-lak antolatutako sariketan. Hezkun-tza-zentro horiekaz batera, Irlandesas eskolak ere parte hartu du; bakoitzak kartel bi aurkeztu ditu. Jone Gurrea Iza udal teknikariak zehaztu duenez, «Lehen Hezkuntzako ikastetxeek ez dute parte hartu lehiaketan, DBHko

bigarren mailako ikasleei zuzenduta zegoelako». Jaia gurea gauean ere bai: Leioa tratu onen alde eta eraso sexisten aurka goiburua daukan kanpainaren helburua da emakumeenganako se-

xu-erasoen aurkako jarrera agertzea; eta, bide batez, herritarrak gaiaren in-guruan sentsibilizatzea. «Handia zein txikia izan, gutxitu gura dugu indar-keria horrekiko tolerantzia-maila, jaie-

tako testuinguruan ere bai», Gurreak adierazi duenez. Kartel lehiaketagaz batera, tapoi-batzea egin dute. Horre-gaz lortutako dirua ikastetxe irabaz-learentzat izango da, hau da, Betiko Ikastolarentzat.

Autodefentsa-ikastaroaBestalde, Berdintasun Sailak anto-latuta, ekainaren 10ean eta 11n ema-kumeentzako autodefentsa ikastaroa egingo dute Sakoneta kiroldegian. Bes-teak beste, parte-hartzaileek eraso se-xistak identifikatzen ikasiko dute, eta biolentzia zelan eratzen den eta horrek dituen eraginak aztertuko dituzte, ba-naka zein taldeka. Teoria eta praktika landuko dituzte. Izena emateko epea ekainaren 7ra arte izango da, 944 801 336 telefono zenbakian, [email protected] helbide elektronikoan, eta Gizarte Zerbitzuen udal bulegoan.

Libe Arnaizen kartelak irabazi du lehiketa.

Gaztelueta ikastetxe erlijiosoko irakasle baten kontrako sexu-a-busuen salaketa aurkeztu zu-

ten gaztearen senideek «pozik» hartu dute orain egun batzuk Emilio Lamo de Espinosa Getxoko epaileak plazara-tutako ebazpena. Instrukzioko Salako magistratuaren arabera, «arrazoizko kriminalitate-zantzuak» daude ira-kaslea auziperatzeko. Orain, salake-tak beste pauso bi egin beharko ditu: prozesamendu-autoa eta sumarioaren konklusioa. Ondoren, Bizkaiko Lurral-de Auzitegiak erabakiko du ahozko epaiketa egingo den ala ez.

Lamo de Espinosa epailearen esa-netan, aldez aurreko diligentzietan ikertutako gertaerek adierazten dute

ustezko delituak egon zirela; frogatu-tzat ematekotan, 4 eta 10 urte arteko espetxe-zigorra ekarriko lioke akusa-tutako irakasleari. Hala ere, adituek diotenez, sei edo zortzi hilabete iga-ro daitezke epaiketa egin arte. Diru-

dienez, Bizkaiko Lurralde Auzitegiko Fiskaltza akusazio publikoa izango litzateke, gertaerak ezagutu zirenean adierazi zuten moduan.

Orain urte batzuk, ustez sexu-a-busuak egin zizkion Gaztelueta ikas-tetxeko irakasle batek orduan 12-13 urteko ikasleari. Familiak salaketarik ez jartzea erabaki zuen, adingabea erabat abailduta zegoenez auzia jasa-teko moduan ez zegoelako (tratamen-du psikiatrikoa jasotzen omen dabil oraindino). Hala ere, mutikoa adin-na-gusi egin zenean, sendiak kereila aur-keztu zuen Getxoko Instrukzioko epai-tegian. Hilabete askoko prozesuaren ostean, irakaslea auziperatzeko zan-tzuak daudela ebatzi du epaileak.

Aita-amen laguntzagaz, familien artean euskara sustatzeko eki-men berri bat martxan ipini du

Artatza-Pinueta ikastetxeak. Hala, hi-leko azkenengo barikuetan, jolasak, herri-kirolak, euskal musika eta beste hainbat jarduera egongo dira ikaste-txeko jolastokian. Ordutegia 16:30etik 18:00etara izango da. «Ikasleen artean euskararen erabilera sustatu gura dugu, eta, bide batez, gurasoak inpli-

katzea zeregin horretan», azaldu dute Artatza-Romoko arduradunek.

Bestalde, BBVA banketxeak antola-tzen duen aurrezkia sustatzeko lehia-keta baten finalista izan dira ikastetxe leioaztarreko 5. eta 6. mailako ikasleak. Sariketa horren azken txanpan daude; beraz, 2.000 euroko saria irabazteko aukera daukate. Egitasmo horren ba-rruan, zapaturako, maiatzaren 21era-ko, azokatxo solidarioa antolatu dute.

Sexu-abusuak egotzita, Gazteluetako irakaslea auziperatzeko zantzuak daudela dio epaileak

Euskara sustatzeko ekimen berria, Artatza-Pinuetan

Betiko ikastolako neska-mutilek egin dute kartela: sexu-erasoen aurkako ikurra izango da herriko jaietan.

Esther Alonso leioaztarra izan da 2016ko San Juan jaietako kartel-

lehiaketako irabazlea, Enaren kantak izenburua daukan lanagaz; horri es-ker, 800 euro eskuratu ditu neskak. Bestalde, Jose Pablo Sanchez leioazta-rrak aipamen berezia lortu du Fiesta y teatro al aire libre kartelagaz. Aurton, 29 lan aurkeztu dituzte lehiaketara; kartel irabazlea eta aurkeztu diren beste guztiak Aterpe Leioa Gaztegu-nean ikus daitezke, ekainaren 23ra arte. «Antolatzaileek arreta handiagaz zainduko dituzte entregatutako lanak; baina, galduz edo kaltetuz gero, ez da horren erantzule izango», Sanjuaneta-ko kartel lehiaketaren oinarrietan ira-kur daitekeenez.

Esther Alonsok egin du San Juan jaietarako kartela

Jaietan ere, sexu-erasoen kontraLeioa

Gaztelueta ikastetxea.


Sopelako Udalak eskatutako txosten baten arabera, Iberreko errotondako eta Sabino Arana kaleko sarbideetan batzen dira

trafiko-arazorik handienak herrian. Ur-dulizko Alfredo Espinosa ospitalea za-baltzen denean, egoera larriagotuko litzateke: «Iberretik 130 ibilgailu gehia-go sartuko lirateke ordu-tarte korapi-latsuenetan (18:00etik 19:00era)», adi-tuek diotenez. Hala ere, «horrek ez du trafikoaren gehiegizko igoerarik ekar-tzen», gaineratu dutenez. Konponbi-deen artean, oinezkoen babesguneak berriro margotzea, eta, Arabeta eta Gatzarrine kaleetako sarbideetan, au-toak aurrerago gelditzea proposatzen dituzte; Gatzarrinen lerrokako aparka-

lekuak kentzea ere bai. Bestalde, Sabi-no Aranan hiru semaforo kentzea, eta Akilino Arriolan ibilgailuen noranzkoa aldatzea eskatzen dute.

Bestalde, EH Bildu koalizioaren-tzat, «behin-behineko irtenbide batzuk baino ez ditu proposatzen» txostenak. Koalizioko kideen ustez, «ospitalearen irekierak beste bi une gatazkatsu sortu-ko lituzke, ospitaleko langileen sarre-ra-irteerekin batera, goizeko 08:00etan eta arratsaldeko 15:00etan. Ondorioz, trafikoa modu ikaragarrian haziko da, eta auto-ilara etengabeak sortuko dira». Gainera, «iruzurtzat» jotzen dute ospitalearen irekiera apurka egitea; «trafikoaren igoera ere apurka gertatu-ko dela aipatzen dute, errazago ohitu-ko garelakoan», EH Bilduren berbetan.

Ostera, Gontzal Hermosilla EAJko alkatearen iritzia bestelakoa da. Bere ustez, txosten horrek «soluzio berri eta desberdin bat planteatzen du herri-er-digunerako, zonalde herrikoiago bat lortzeko bidean».

Behin-behinean esleitu dute lorezaintza-zerbitzua

Udalak eskatutako txostenak konponbideak proposatu ditu; EH Bildu- rentzat, «behin-behineko irtenbideak» dira.

Sopela

Trafiko-arazoak konpondu guran

Iberreko errotondan eta Sabino Arana kalean batzen dira herriko trafiko-arazorik handienak.

Hilaren 31ra arte, Sopelako Musi-ka Eskolako 2016-2017 ikasturtean

izena emateko aukera edukiko dute ikasle berriek. Jauregizar Soinu Alai musika-eskola herriguneko Jauregizar plazan dago, Lorealde kaleko 3. zenba-kian. Urritik maiatzera arte, ikastaroak eskaintzen ditu hainbat musika-tresna jotzen ikasteko: pianoa, txistua, gita-rra, eta abar. Gainera, musikaren mun-duan lehenengo urratsak emateko eskolak ere ematen dituzte, eta musi-ka-hizkuntza ere irakasten dute. Izena eman gura dutenek bertara jo dezakete 09:00etatik 20:00etara bitartean.

info+: [email protected]

Maiatzerako jarduera ugari antola-tu ditu Sopelako Ludotekak. Bes-

teak beste, hilaren 28an, Karrantzako Karpin Abentura parkera joango dira. Antolatzaileek azaldu dutenez, 4 eta 12 urte arteko neska-mutilentzat pres-tatutako txangoa da; izena emateko azken eguna maiatzaren 23a izango da, edo partaide-kopurua betetzen de-nean. Ume edo gazte bakoitzak 4,50 euro ordaindu beharko ditu, egunean bertan. Zapatu horretako planari dago-kionez, hitzordua 09:45ean jarri dute Kurtzio kultur etxean; 16:00etan egon-go dira bueltan.


Musika-eskolan izena emateko aukera dago, maiatza amaitu arte

Zapatu honetan, maiatzak 21, ur-teko lehenengo Ocean iniciati-ve ekimena hartuko du Sopelak,

udal arduradunek jakinarazi dutenez. Europako Surfrider fundazioak anto-latuta, parte-hartzaileei itsasoko hon-dakinen arazoa ezagutzeko aukera eskaintzea da jardueraren helburua; «eko-herritar kanpaina» horren bitar-tez, «kontzientzia piztu» gura dute, norbanakoen artean. Horrenbestez, Sopelako ekimena Arrietara hondar-tzan egingo dute oraingoan; goize-ko 11:ooetan hasi, eta 13:00ak aldera amaituko dute. Surfrider fundazioak publiko-kopuru handia batu gura du, arazoak sortarazten dituen eragin ne-gatiboez informatu eta horiek berra-

gertzea saihesteko. Surfriderrek na-zioarteko hainbat ekimen antolatzen ditu urtero; hondartza, laku, ibai eta itsas-hondoen hondakinak batzen di-tuzte euren jardueretan, Ocean inicia-tives goiburupean. Jende askok parte hartzen du horietan.

Hainbat lagun hondartza garbitzen.

Karpin Abentura parkera, Sopelako Ludotekagaz

Arrietara hondartza garbituko dute herritarrek, zapatuan

Lorategi eta bide publikoak man-tentzeko lanak behin-behinean esleitu zituen Sopelako Udalba-

tzak, apirilaren 28ko osoko bilkuran. EAJk eta PSE-EEk alde bozkatu zu-ten; Denok Batera alderdia absteni-tu zen; eta EH Bilduk eta Orain Sope-la-k kontra egin zuten. Udal Gobernua osatzen duten alderdiek erabaki hori berresten badute maiatzeko plenoan, Valoriza Servicios Medioambientales S.A. enpresa arduratuko litzateke he-rriko lorategiak zaintzeaz; sozietate hori mundu osoan 51.000 milioi euro-ko kontratuak dauzkan Sacyr taldeko kidea da. Orain arte Laubide enpresa sopeloztarrak egin ditu lorezaintza-la-nak. Horregaz lotuta, EH Bilduk sala-

tu zuenez, enpresa berriak lorezainen lanpostuak murriztuko ditu.

Guillermo Vio koalizio ezkerzale-ko bozeramaileak azaldu zuenez, be-deratzi langile (soldatapeko bost eta lau kooperatibista) izatetik, bost baino ez ditu mantenduko Valorizak. «Horri gaineratu behar zaio udalerrian gara-penean dauden zonaldeak egonda, lo-rategi gehiago egongo direla atontze-ko», esan zuen EH Bildukoak. Gontzal Hermosilla EAJko alkatearen arabera, ordea, lan-baldintzak «bere horretan» mantenduko dira. «Laubide enpresa soldatapeko bost langilek eta lau ja-bek osatzen zuten; Valorizak bost lan-gileak mantenduko ditu», azaldu du udal agintari sopeloztarrak.


Gorliz

Trakzio mekanikoko ibilgailuen gai-neko zerga ordaintzeko epea za-

baldu zuten hilaren 16an, eta Udalak jakinarazi duenez, uztailaren 1ean amaituko da. Hala, ordainketa helbi-deratuta ez dutenek Kutxabank ban-kuko leihatiletan edo kutxazain auto-matikoren batean ordaindu beharko dute, egunotan euren etxeetara bidali-tako inprimakiagaz. Helbideratuta du-tenek, berriz, ez dute ezer egin behar izango. Ordainagiriak ekainaren 20an kargatuko dituzte kontuan zuzen-zu-zenean.

info+: www.gorliz.eu

Heltzear dago Gorliz Dastatze-ko ekimenaren hurrengo saioa.

Oraingo honetan mota askotariko ar-doak dastatzeko aukera egongo da Sertutxena kultur aretoan. Horretara-ko hitzordua 19:30ean ipini dute. Gor-liz, Plentzia edo Lemoizen erroldatu-takoek 13,5 euro ordaindu beharko dituzte; gainerakoek, 15 euro. Turismo Bulegoan eman behar da izena.

Ikastetxe, institutu zein unibertsita-teko azterketak gainditu guran, li-

buru artean ikasten ekinean dabiltza ikasleak egunotan. Hori dela-eta, li-burutegia zabalik egongo da maiatze-ko hurrengo aste-akabu bietan ere, eta ekaineko azkenengo bietan (hilak 18,19, 25 eta 26), zein uztaileko lehe-nengoan (hilak 3 eta 4); 09:00etatik 14:00etara, eta 16:00etatik 19:00etara.

Trakzio mekanikoko ibilgailuen gaineko zerga ordaindu behar

Ardoa dastatzeko aukera egongo da Sertutxena aretoan

Aste-akabuetan zabalik egongo da liburutegia

Gorlizko Aratz dantza taldeak antolatuta, Gorlizko Dantzari Txiki Eguna ospatuko dute za-

patuan, hilaren 21ean, euskal folklo-rean murgilduta dauden neska-mutil txikien egun handia, alegia. Aurten-goa hamargarrena izango da.

Goizeko 11:00etan abiatuko dute egitaraua: taldeak Ibarretan elkartuko dira. Hamaiketakoa 11:15ean egin os-tean, kalejiran aterako dira: 12:00eta-tik aurrera herriko kaleetan ibiliko

dira dantzan. Geroago, 12:30ak alde-ra, berriro batuko dira dantzariak Iba-rretan, eta bertara hurbilduko diren guztien aurrean erakustaldia egingo dute. Horren ostean, goizean erabili-tako indarrak berreskuratzeko, baz-karia izango dute, plazan bertan. Az-kenik, sabelak bete ondoren, gorliztar guztiek euren gerriak astintzeko ordua izango da, plazan bertan disko-festaz gozatzeko aukera egongo da-eta.

info+: www.gorliz.eu

Dantzari txikiek plaza dantzan ipiniko dute

Ibarreta plazan egingo dute neska-mutilek agerraldia.

Aurton ere, Plentziako Ontziola plazak joan den mendeko autoak

hartuko ditu. Izan ere, domekan, hila-ren 22an, Ibilgailu Klasikoen IX. Era-kusketa egingo dute udaletxearen ondoko plaza horretan. Hitzordua goi-zeko 09:30ean ipini dute, eta bertan egongo dira ikusgai, 16:30era arte. Era-kusketaz gain, udalerriko inguruetatik ibilbidea egingo dute eguerdi aldera.

Ibilgailu klasikoen erakusketa egingo dute domekan

Plentzia

Plentziako Udalak %25 aurreztea lortu du elektrizitatearen fakturan

Plentziako Udalak %25 aurrez-tea lortu du faktura elektrikoan. Hori lortzeko, proiektu energe-

tiko bat jarri du martxan; horri esker, 2015ean %12 aurreztea lortu zuen, hau da, 24.000 euro. Hala, iazko 197.000 euroko fakturari 48.500 euro murriz-

tea lortu du Udalak, hau da, %25eko aurrezpena lortu du. Gaur egun, ener-gia kudeatzeko planaren bigarren fa-sean murgilduta dago udalerria; pasa den urteko fasean, hornidura guztiak ikuskatu zituzten. Horren ondoren, kontratazioak berrikusi eta kontsu-

moak hobetu dituzte. Hori horrela, au-rrezpenak lau alor hartzen ditu: kon-tratatutako potentzia, programatu gabeko erlojuak, hornidura erreakti-boak eta energiaren prezioen negozia-ketak. Guztira, 34 ekintza burutu di-tuzte daborduko herrian.

© PLENTZIA cLASSIc

Goizeko 06:00ak izan-go dira eta dagoeneko eguzkiak gogor jotzen du basamortua eta ze-

ruaren muga bereizi ezin dai-tekeen erreinu honetan. Itsaso Gorria ere ikus daiteke harago, lau-laua, mortuaren jarraipena bailitzan. Tartean, aireportu txi-ki bat, astean pare bat hegaldi eskaintzen dituena Riyadhera, Saudi Arabiako kapitalera. He-gazkin hori hartuko dut gaur. Beste askotan bezalaxe.

Kuriosoa da herrialde bate-ko kulturak edota erlijioak ze-lan eragiten duen eguneroko bi-zitzan. Esaterako, abaya beltzez jantzitako emakumeek eta thob zuriz jantzitako gizonezko sau-diek hegazkin horretara sartu behar dutenean; gizonezkook, ezin baikara emakume saudi ba-ten ondoan jesarri, ez hitzik, ez begiradarik zuzendu ere. Horrela suertatzen bada, eserleku alda-keten «jolasa» hasten da, puzzle kaotikoa osatu arte. Horregatik berandu aireratu ohi da hegaz-kina.

Bada, osatu da puzzlea eta ni, agure bizar-luze saudiar ba-ten ondoan jarri naiz. «Salam Aleikum» esan diot eta berak «Salam» erantzun. Goitik behe-ra begiratu nau, hegaldiko zerbi-tzariek segurtasun neurriak gogo gutxiz azaltzen dituzten bitar-tean. Ondoren, ohikoa den legez, Mahomak bidaiatu aurretik erre-zitatzen zuen otoia agertuko da pantailatxoetan. Hasi da hegaz-kina aireratzen eta agureak «Anta muslim?» galdetu dit, ea musul-mana nintzen alegia, eta «La, la, ana ma fi muslim» ezezko batekin erantzun diot. Hala ere, berak ja-rraitu du musulman on bat izate-ko gomendioak ematen eta ondo ulertu dugu elkar. Lo kuluxka bat egitera noala esan diot, eta agu-reak horrela esan dit: «Ongi da, baina jakin ezazu, islama ez dela batzuek zabaltzen duten irudi hori, musulmanek bakean oina-rritzen dugulako bizitza».

Hegazkinean, agure saudiar baten ondoan

LANDER UNANUE MENDIGURENAbarkatxo

Gramofono ixila


EH Bilduren arabera, Urduliz-ko ospitaleagaz lotutako hain-bat zerbitzu «inprobisazioa-gaz» kudeatzen dabiltza. Hala

adierazi dute prentsaurrekoan Rebeka Ubera legebiltzarkideak, Zigor Isus-kiza batzarkideak eta David Crestelo Plentziako alkateak. Koalizio abertza-leko ordezkariek nabarmendu dute-nez, ekainean ospitale berria irekitzea «pozgarria» da; halere, ezinegona adierazi dute ospitalearen kudeaketa-gaz: «aurreikuspen-falta egon delako, erantzun argirik ez dugulako jaso, bes-te osasun-azpiegitura batzuetan zer gertatu den ikusi dugulako...». Salatu

dutenez, «inolako sarbiderik ez duen inguru batean eraiki dute» eraikina. Gogoratu dute orain arte egin den az-terketa bakarra Sopelako Udalak egin zuela aurreko legegintzaldian, EH Bilduren gobernuagaz. «Baina, diru-dienez, Aldundiak eta gainerako era-kundeek (Urdulizko eta gaur egungo Sopelako udalak barne) ez dute intere-sik sarbideen arazoari aurre egiteko», salatu dute. Horren aurrean, sarbideei konponbide «integral eta koordina-tua» ematea eskatu dute.

Garraio publikoari dagokionez, os-pitalearen proiektuak «gabezi han-diak» ditu, EH Bilduren arabera; «ez da aurreikusten metroaren maiztasu-na handitzea, gaur egun maiztasuna ospitaleak sortuko duen eskaerari au-rre egiteko nahikoa ez den arren». Era berean, metroko loturarik ez duten bestelako lekuetan egoera «are larria-goa» dela adierazi dute, «oraindik ez

dakigulako zer-nolako loturak egongo diren autobusarekin, zer-nolako maiz-tasuna...». Zerbitzuei dagokionez, bes-te hainbat ospitaletan zer gertatu den ikusita, arduratuta agertu dira koali-zio abertzalekoak: «eraikin izugarri polita izan kanpotik, eta barrua erdi hutsik izan, espero ziren zerbitzuak murriztuz, eta pertsonal gabeziekin». Halaber, balizko pribatizazioagaz kez-katuta agertu da EH Bildu, «kudeake-ta-ereduak eragina izaten duelako ka-litatean».

Hori guztia dela-eta, koalizio aber-tzaleko ordezkariek hainbat propo-samen aurkeztu dituzte, berbarako osasun zerbitzuak indartzea, batere murrizketa barik; zerbitzu guztiak zu-zenean Osakidetzak kudeatzea; sukal-dea eta jangela inguruko hornitzaileen bidez hornitzea; sarbideak erraztea; ospitalearen euskalduntzea bermatze-ko, euskararen II. Plana betetzea...

Urduliz

Uribe Kosta

Urdulizko jai-batzordeak hila-ren 20an, barikuan, zabalduko du Andra Mari jaietan jotzeko

deialdia; udalerriko musika-taldeei eta bakarlariei zuzenduta dago. Antola-tzaileek jakinarazi dutenez, aurreko ur-tean jo ez duten musikariek izango dute lehentasuna, eta erroldatuta dagoen taldekide bakoitzeko puntu bat jasoko dute. Behin jotzea lortuz gero, homofo-

boak, arrazistak edo sexistak diren le-trak izanez gero, hurrengo deialdietan ezin izango dute parte hartu, ohartarazi dutenez. Izen-ematea ekainaren 10era arte egin ahal izango da, jai-batzordea-ren helbide elektronikoan edo kultur etxeren batera hurbilduta. Deialdiaren osteko erabakia uztailaren lehenengo astean jakinaraziko dute.

izena emateko: [email protected]

Jaietan jotzeko, musika-talde bila dabil jai-batzordea

Ezinegona, ospitaleagazUrdulizko ospitalea «inprobisazioagaz» kudeatzen ari direla salatu du EH Bilduk, «pribatizaziorako ateak zabalik utzita».

Lehenengoaren arrakastaren ondo-ren, bigarren aldiz antolatu dute

Banda eta DJ Lehiaketa Barrikako jai-batzordeak eta Udalak. Hilaren 16ra arte zegoen izena emateko aukera, ha-lere, epea hilaren 30era arte luzatzea erabaki dute antolatzaileek. Txapelke-tak zenbait aldaketa dakar aurten: ba-tetik, parte hartzeko DJak edo banda-ren kideetako batek gutxienez Barrika, Berango, Sopela, Urduliz, Gorliz, Plen-tzia, Lemoiz, Getxo edo Leioan errol-datuta egon behar du, eta, bestetik, ez dago adin-mugarik, edonork parte har dezake. Lehiaketak sari ugari izango ditu, modalitate bietan.

info+: www.barrika.eu

Hilaren 30era arte luzatu dute Barrika On Air-en izen-ematea

Barrika

Ardoa dastatzeko tailerraren ordua heldu da Barrikara. Guztira, lau

saio egingo dituzte, eta lehenengoa hi-laren 18an izan zen. Hurrengoak ho-nako egunetan izango dira: hilaren 19an, eta ekainaren 1ean eta 2an. Egun horietan guztietan, saioak arrastiko 07:00etan hasiko dira, udaletxearen az-piko lehengo liburutegian. Interesdu-nek 25 euro ordaindu beharko dituzte.

Ardoa dastatzeko tailerra egingo dute liburutegi zaharrean

Laster hasiko da 2016ko Aste Berdea Uribe Kostan. Izan ere, ekainaren

5ean, domekan, Ingurumenaren Na-zioarteko Eguna da, eta horri begira an-tolatuko dira han eta hemen hamaika jarduera. Hala, naturari gorazarre egi-teko, maiatzaren 30etik ekainaren 5era bitarteko egunetarako, Uribe Kostako Zerbitzu Mankomunitateak hainbat ekimen prestatu ditu: bideo-forumak, bisitaldia hondakin-lantegietara, es-kolako agenda 21eko udal foroa, pasta ekologikoa prestatzeko ikastaroa, eta mendi-martxa. Horietan parte hartzeko aurretik izena eman beharra dago.

Harremanetarako: 946 762 872 info+: www.uribekosta.eu

Aste Berdea antolatu dute hilaren 30etik ekainaren 5era arte

Euskal Herriko hainbat udalerritan erabakitzeko eskubidearen gaineko

herri-galdeketak egin dituzte jada. Bes-te batzuetan ekainaren 5ean egingo di-tuzte, «Nahi al duzu euskal estatu bu-rujabe bateko herritar izan?» galderari erantzuteko. Gurean oraindino ez dago aurreikusita galdera horri erantzuteko data finkorik; halere, Uribe Kostako Gure Esku Dago taldeak herri-galde-keta prestatzen hasteko asmoa du, lau herrik antolatzeko baiezkoa eman dute daborduko (Sopela, Barrika, Urduliz eta Lemoiz), eta hori kudeatuko duen talde sustatzailearen aurkezpena egin-go dute domekan, hilak 22, Sopelako udaletxe plazan, 12:30ean.

Herri-galdeketaren talde sustatzailea aurkeztuko du GEDk

Erabakiaren aroan bizi gara. Erabakitzeko esku-bidea lehen lerroko gaia bihurtu da eta agenda

politiko guztietan dago. Herri-tarron lanari esker lortu da hori hein handi batean, Demokrazian sakontzeko beharraz jabetu bai-kara herritarrak.

Demokrazian normala denez gero, herritarrok gure ekarpe-na egin nahi diogu erabakitzeko aroari. Erabaki nahi dugu. Elka-rrekin erabaki nahi dugu, gaine-ra. Heldu eta gazte, emakume eta gizon, hemengo eta hango… bo-toa herri bateko kide izateko sen-timendua bereganatzeko dagoen tresna eraginkorrena baita.

Gure Esku Dago tresna era-ginkorra izan nahi du herritarren eskuetan. Gure ibilbide propioa adostu dugu Eskura prozesuan: ehundu, adostu, erabaki. Erabaki-tzeko eskubidearen aldeko sarea ehuntzen eta zabaltzen jarraitu nahi dugu. Adosteko jarrerak lan-du eta ariketak egin nahi ditugu. Eta era beran, erabaki nahi dugu, herri galdeketak herriz herri eta eskualdez eskualde antolatuz, herritarrek erabaki dezaten. Eta egituratu gara, herritarrei bazkide izateko deia eginez.

Erabakitzeko eskubideak hainbat korapilo badituela jaki-tun gara eta bidea ez dela erraza ere badakigu. Baina guk horien guztien inguruan jardun nahi dugu. Beldurrak eta zalantzak gainditu eta gure herriaren etor-kizuna elkarrekin irudikatzeko gai izan nahi dugu.

Uribe Kostan ere, plazaz pla-za aurkeztuko dira datozen hila-beteetan urtean zehar adostuta-ko Erabakitzeko Adierazpenak. Norberaren erritmoan, baina era-bakitzera goaz. Batzuek eraba-kiaren aulkian parte hartuz edo erabakiaren lurra ereinez; beste batzuek Uribe Kostako zenbait herritan 2017an herri galdeketak egitea adostuz eta parte hartze-ra deituz. Unea iritsi da eta Gure Esku dago lagunok.

Erabakitzeko aroan, erabakitzen hasi gara

ZELAI NIKOLAS EZKURDIALegelaria

Gure esku

Albuma

HoDEI ToRRES 112016ko maiatzak 19 | maiatzak 25

Erdi Aro Azoka

Berangoko Moreaga parkea aspaldi-aspaldiko

garaietara begira ipini zen pasa den aste-akabuan. Artisauen produktuak dastatzeaz eta erosteaz gainera, Erdi Aroko giroa irudikatu zuten musikarien eta artisten ikuskizunakaz gozatzeko aukera izan zuten bertaratu ziren lagunek. ostera, joateko aukerarik eduki ez zutenentzat, hona hemen ikusitakoaren eta bizitakoaren irudi batzuk.

2016

ko m

aiat

zare

n 19

tik

mai

atza

ren

25er

a ar

te

GETX

O

Bizk

aiko

Be

rtso

lari

Txap

elke

tako

U

daba

rrik

o Fa

sear

en a

zken

kan

po-

rake

ta d

omek

a ho

neta

n, m

aiat

zak

22,

joka

tuko

da,

Alg

orta

ko F

adur

a ki

rold

egik

o ar

etoa

n, 1

7:30

etik

aur

re-

ra. B

erta

n ja

king

o di

ra z

ein

bert

sola

-ri

pasa

tuko

dire

n U

dago

iene

ko F

a-se

ra. U

daba

rrik

o Fa

sea

joka

tu d

uten

be

rtso

laria

k eu

ren

saio

etan

jaso

tako

pu

ntua

zioa

ren

arab

era

sailk

atuk

o

dira

; Uda

goie

neko

Fas

ean

30 b

erts

o-la

ri ib

ili d

ira le

hian

. Biz

kaik

o Tx

apel

-ke

tare

n ba

tean

fina

lista

izan

dire

nek

kanp

orak

eta-

fase

an

sart

zeko

es

ku-

bide

a da

ukat

e; h

orix

e ge

rtat

zen

zaio

Xa

bi P

ayar

i; be

raz,

gur

a iz

anez

ger

o,

horti

k ab

ia d

aite

ke.

Sailk

apen

oro

korr

ari

begi

ratu

ta,

azke

n ka

npor

aket

an g

erta

tzen

den

a ge

rtat

zen

dela

, Im

anol

Uria

, Ar

rate

Illar

o et

a U

nai

Men

dibu

ru a

lgor

ta-

rrak

, Pe

ru e

ta B

eñat

Vid

al l

eioa

zta-

rrak

, Jo

su L

ande

ta g

etxo

ztar

ra e

ta

Paul

e Lo

izag

a so

pelo

ztar

ra s

ailk

a-tu

ta d

aude

dab

ordu

ko U

dago

iene

ko

Fase

rako

. Itx

aso

Paia

k (2

6. p

ostu

an),

berr

iz,

Algo

rtak

o sa

ioar

en e

mai

tzar

i itx

aron

beh

arko

dio

. Za

ilago

dau

ka

Peio

Aro

ndok

, 30.

pos

tuan

dag

o-et

a,

kanp

orak

eta

bate

n fa

ltan.

Udab

arrik

o Fa

sea

Algo

rtan

erab

akik

o du

te, z

apat

uan

Fadu

rako

kan

pora

keta

ko s

arre

rak

3 eu

roan

ego

ngo

dira

16 u

rtet

ik g

orak

oent

zat;

Bert

soza

le E

lkar

teko

baz

kide

entz

at, 2

eur

oan.

© B

BE

2016

/05/

19 -

12:0

0

Emak

umee

n az

tarn

a hi

stor

ian

ekim

en p

arte

-har

tzai

lea

Goie

rrik

o ar

etoa

| Ba

rrik

aBe

rtar

atuk

o de

n em

akum

ezko

bak

oitz

ak

bere

a ko

ntat

zeko

auk

era

eduk

iko

du.

Part

e-ha

rtze

a, li

bre.

2016

/05/

19 -

17:3

0-19

:30

Fant

asia

zko

pert

sona

iak

egite

ko ta

ilerr

aO

ntzi

ola

plaz

a | P

lent

zia

Eusk

eraz

Olg

etan

egi

tasm

oare

n ba

rrua

n.

Hila

ren

20an

, 21e

an e

ta 2

2an

ere

eska

inik

o du

te h

urre

nez

hurr

en U

rdul

izko

Ant

sone

koa

plaz

an (1

7:30

-19:

30),

Gor

lizko

Ibar

reta

pla

zan

(12:

00-1

4:00

) eta

Sop

elak

o Ja

ureg

izar

pla

zan

(12:

00-1

4:00

). D

oan.

2016

/05/

19 -

19:0

0

Iñig

o As

tizen

ber

bald

iaKu

rtzi

o ku

ltur e

txea

| So

pela

Sope

lako

Irak

urle

Klu

bak

anto

latu

ta. B

aita

ho

ndak

inak

ere

libu

ruaz

egi

ngo

du b

erba

Iñig

o As

tiz id

azle

eta

kaz

etar

i naf

arra

k. E

uska

raz.

Sa

rrer

a, d

oan.

2016

/05/

19 -

19:0

0

Chia

pas

EZLN

. La

revo

luci

on

de lo

s in

visi

bles

ber

bald

iaBr

anka

tabe

rna

(Itzu

baltz

eta)

| Ge

txo

Lum

altik

Her

riak

erak

unde

ak a

ntol

atut

a.

Mai

atza

ren

21an

Alg

orta

ko A

bian

kul

tur

elka

rtea

n er

e eg

ongo

dira

, 12:

00et

an.

Gaz

tela

niaz

. Sar

rera

, doa

n.

2016

/05/

19 -

19:0

0

Expo

sici

on d

e la

s ra

zone

s en

co

ntra

de

la d

raga

ber

bald

iaAl

dai P

atro

natu

a (A

lgor

ta) |

Get

xoAb

ra B

iziri

k G

etxo

ko p

lata

form

ak a

ntol

atut

a.

Gaz

tela

niaz

. Sar

rera

, doa

n.

2016

/05/

19 -

19:3

0

Futb

ola,

em

akum

ea e

ta

eusk

ara

berb

aldi

aFa

dura

ko a

reto

nag

usia

| Ge

txo

Gai

zka

Gar

itano

ent

rena

tzai

leak

eta

Iren

e Pa

rede

s At

hlet

icek

o jo

kala

riak

egin

go d

ute

berb

a. E

uska

raz.

Sar

rera

, doa

n

2016

/05/

19 -

19:3

0

Kom

unik

atuz

era

ldat

u ja

rdun

aldi

en s

aioa

Algo

rtak

o ku

ltur e

txea

| Ge

txo

Euts

i edo

hil,

herr

i ind

igen

en sa

lake

ta, ik

uspu

ntu

eta

prop

osam

enak

dok

umen

tal-e

man

aldi

a et

a be

rbal

dia.

Gon

bida

tuak

: Bas

he N

uhem

Q

om h

errik

oa e

ta Iv

an S

anjin

es b

oliv

iarr

a.

Gaz

tela

niaz

. Sar

rera

, doa

n.

2016

/05/

19 -

19:3

0

Ahal

Dug

u-re

n bi

lera

irek

iaAs

trab

uduk

o ku

ltur e

txea

| Er

andi

oEr

andi

oko

zirk

ulua

ren

bilk

ura.

Gaz

tela

niaz

. Pa

rte-

hart

zea,

libr

e.

2016

/05/

20 -

19:0

0

Ipui

neki

n jo

lase

an ik

uski

zuna

Eran

diog

oiko

ko G

izar

te E

txea

| Er

andi

oLu

r Kor

ta ip

uin-

kont

alar

iaga

z. 1

eta

3 u

rte

bita

rtek

o um

eent

zat.

Eusk

araz

. Sar

rera

, doa

n.

2016

/05/

20 -

19:3

0

Ibar

beng

oako

par

king

aren

au

rkak

o be

rbal

dia

eta

afar

iaTo

suko

land

a | G

etxo

Cuid

emos

la ti

erra

tran

sfor

man

do e

l mod

elo

socia

l ber

bald

ia. R

afae

l Prie

to P

rada

s (S

AT

Mar

inal

eda)

sin

dika

lista

and

aluz

iarr

agaz

. G

azte

lani

az. S

arre

ra, d

oan.

2016

/05/

21 -

12:0

0

Las

gerr

as ca

rlist

as e

n Er

andi

o lib

urua

ren

aurk

ezpe

naAs

trab

uduk

o PS

E-EE

ren

egoi

tza

| Era

ndio

Jorg

e G

onza

lez

Mor

eno

libur

uare

n eg

ileag

az.

Gaz

tela

niaz

. Sar

rera

, doa

n.

2016

/05/

21 -

18:0

0

Ratc

het &

Cla

nk fi

lma

Kultu

r etx

ea |

Urdu

lizD

anon

tzat

. Gaz

tele

raz.

Sar

rera

: 3,5

0 eu

ro.

2016

/05/

21 -

18:3

0

Amni

stia

ren

alde

ko

esku

alde

-man

ifest

azio

aTe

lletx

e pl

aza

(Alg

orta

) | G

etxo

Urib

e Ko

stak

o Am

nist

iare

n Al

deko

eta

Er

repr

esio

aren

Aur

kako

Mug

imen

duak

an

tola

tuta

.

2016

/05/

21 -

19:0

0

Las

muj

eres

sabi

as a

ntze

zlan

aBe

rang

o An

tzok

ia |

Bera

ngo

Txirl

ora-

ACAD

AE ta

ldea

gaz.

Ber

ango

ko

Antz

erki

Am

ateu

rrar

en V

. Jai

aldi

aren

bar

ruan

. H

eldu

entz

at. G

azte

lani

az. S

arre

ra: 3

eur

o.

2016

/05/

21 -

20:0

0

Luis

Lar

rode

ra e

ta M

iki

Dkai

ren

umor

e-ba

karr

izke

tak

Astr

abud

uko

kultu

r etx

ea |

Eran

dio

Enco

med

iado

s zi

rkui

tuar

en b

arru

an.

Gaz

tela

niaz

. Sar

rera

: 2 e

uro.

2016

/05/

22 -

11:0

0-14

:00

Erak

uske

ta b

otan

ikoa

Teila

gorr

i pla

za (A

lgor

ta) |

Get

xoBa

soza

leak

elk

arte

mik

olog

iko

eta

bota

niko

ak

anto

latu

ta. G

etxo

ko X

IX. J

ardu

nald

i Bot

anik

oen

barr

uan.

Lan

dare

ak e

gong

o di

ra ik

usga

i.

2016

/05/

24 -

20:0

0

B (L

a pe

licul

a de

Bar

cena

s)

pelik

ula,

den

ontz

atKu

ltur L

eioa

ko e

ntzu

ngel

a | L

eioa

Pers

eo Z

inef

orum

aren

bar

ruan

. Gaz

tela

niaz

. Sa

rrer

a: 2

,50

euro

.

2016

/05/

25 -

17:3

0

Mah

ai-in

guru

a: B

ide

berr

iak

esko

la-ja

ntok

ieta

nGo

bela

ikas

tola

(Neg

uri)

| Get

xoG

obel

a ik

asto

lako

Txa

txal

in g

uras

o-el

kart

eak

eta

Send

i egi

tasm

oak

anto

latu

ta. A

ita-a

ma

eta

hezi

tzai

leen

tzat

. Mar

kina

ko B

ekob

enta

ik

aste

txe

publ

ikok

o gu

raso

-elk

arte

ko

orde

zkar

i bat

ek, A

lazn

e In

txau

spe

(EH

NE

Bizk

aia)

Iurr

etak

o ba

serr

itarr

ak e

ta L

urde

s Im

az E

HIG

Eko

koor

dina

tzai

leak

ber

ba e

ging

o du

te. I

zen-

emat

ea: 6

85 7

3 29

63

(Lan

der).

H

aurt

zain

degi

-zer

bitz

ua e

gong

o da

.

2016

/04/

19 -

2016

/04/

22

Umor

e Az

oka

Hain

bat g

une

| Lei

oaKa

le-ik

uski

zuna

k,

pikn

ikak

eta

kon

tzer

tuak

eg

ongo

dir

a au

kera

n. B

este

ak b

este

, Ku

ltur

Lei

oa in

guru

an, u

dale

txea

n,

Bou

leva

rden

, Udo

ndon

, Men

dibi

len

eta

Pino

solo

n ja

rrik

o di

tuzt

e ag

erle

kuak

.

Dant

zari

txik

ien

egun

a, G

orliz

enUr

tero

lege

z, D

antz

ari T

xiki

Egu

na a

ntol

atuk

o du

Ara

tz ta

l-de

ak. H

ala,

11:0

0eta

n ba

tuko

dira

dan

tzar

iak

Ibar

reta

pla

-za

n; b

erta

n, h

amai

keta

koag

az in

darr

ak h

artu

, eta

kal

eji-

ran

abia

tuko

dira

. Dan

tza-

eman

aldi

a 12

:30e

an h

asik

o da

, Ib

arre

tan.

Ost

ean,

baz

karia

eta

dis

ko-fe

sta

egon

go d

ira.

Noiz

: Mai

atza

k 21

, zap

atua

. O

rdua

: 11:

00

Non:

Ibar

reta

pla

za.

Anto

latz

aile

a: A

ratz

Dan

tza

Tald

ea.

GETX

OER

ANDI

OLE

IOA

Gura

soek

eta

um

eek

eusk

araz

bat

era

goza

tzek

o as

moz

, ba

riku

hone

tara

ko,

mai

atza

k 20

, Pa

rkea

n ol

geta

n eg

itas-

moa

ren

best

e sa

io b

at a

ntol

atu

du S

en-

dik;

17:3

0ean

bat

uko

dira

, Are

etak

o Es

-ko

la p

laza

n.

Trab

udu

Dant

zari

Tald

eak

anto

latu

ta,

zapa

tu h

onet

an,

mai

atza

k 21

, eu

skal

da

ntza

k pr

aktik

atu

edo

ikas

teko

auk

e-ra

edu

kiko

dut

e M

endi

gure

n pl

azan

ba-

tzen

dire

nek.

Hitz

ordu

a 19

:00e

tan

ipin

i du

te; j

ardu

era,

doa

koa

izan

go d

a.

Mai

atza

ren

26an

, egu

ena,

ipui

nak

eus-

kara

z en

tzut

eko

auke

ra e

duki

ko d

ute

Kultu

r Lei

oako

libu

rute

gian

5 e

ta 9

urt

e ar

teko

um

eek.

An

tola

tzai

leek

ai

patu

du

tene

z, b

ehar

rezk

oa d

a iz

ena

emat

ea.

Eman

aldi

a 18

:00e

tan

hasi

ko d

a.

Park

ean

0lge

tan

egita

smoa

, Are

etan

Dant

zan

erak

utsi

ko

dute

, Ast

rabu

duan

Ixab

el M

illet

en

ipui

nak,

ent

zung

ai

PLEN

TZIA

Dom

eka

hone

tan,

mai

atza

k 22

, Ibi

lgai

-lu

Kla

siko

en T

opak

etar

en b

eder

atzi

ga-

rren

edi

zioa

egi

ngo

du P

lent

zia

Clas

sic

elka

rtea

k. H

ala,

09:

30ea

n eg

ingo

die

te

harr

era

part

e-ha

rtza

ileei

. Aut

oak

ikus

-ga

i jar

ri on

dore

n, o

ster

a eg

ingo

dut

e in

-gu

ruko

her

rieta

tik, 1

2:00

etat

ik a

urre

ra.

Hor

rez

gain

era,

lunc

ha e

skai

ni, e

ta s

a-ria

k ba

natu

ko d

ituzt

e.

info

+: w

ww

.ple

ntzi

acla

ssic

.com

Dom

eka

hone

tan,

m

aiat

zak

22,

Urib

e Ko

stak

o ha

inba

t he

rrita

n 20

17an

eg

ingo

du

ten

herr

i-gal

-de

keta

aur

kezt

uko

du G

ure

Esku

Da

go ta

ldea

k. H

itzor

dua

12:3

0ean

ip

ini

dute

, So

pela

ko u

dale

txek

o pl

azan

. M

omen

tuz,

es

kual

deko

he

rri-g

alde

keta

ra b

atu

dira

ond

o-ko

her

riak:

Lem

oiz,

Bar

rika,

Urd

u-liz

eta

Sop

ela.

Ibilg

ailu

kla

siko

en

erak

uske

ta e

ta o

ster

a eg

ingo

ditu

zte

Her

ri-ga

ldek

etar

en

tald

e su

stat

zaile

a au

rkez

tuko

dut

e

URIB

E KO

STA

Arat

zek

Dant

zari

Txik

i Egu

na a

ntol

atze

n du

en h

amar

garr

en u

rtea

da.

Arg

Azk

ietA

n o

inA

rrit

utA

ko

TEST

U LA

BURR

EN

V. L

EHIA

KETAar

gihi

zkia

k.co

mM

aiat

zare

n 31

ra a

rte

bida

li zu

re b

erba

k!

© P

LEN

TZIA

cLA

SSIc

2016

/05/

19 -

12:0

0

Emak

umee

n az

tarn

a hi

stor

ian

ekim

en p

arte

-har

tzai

lea

Goie

rrik

o ar

etoa

| Ba

rrik

aBe

rtar

atuk

o de

n em

akum

ezko

bak

oitz

ak

bere

a ko

ntat

zeko

auk

era

eduk

iko

du.

Part

e-ha

rtze

a, li

bre.

2016

/05/

19 -

17:3

0-19

:30

Fant

asia

zko

pert

sona

iak

egite

ko ta

ilerr

aO

ntzi

ola

plaz

a | P

lent

zia

Eusk

eraz

Olg

etan

egi

tasm

oare

n ba

rrua

n.

Hila

ren

20an

, 21e

an e

ta 2

2an

ere

eska

inik

o du

te h

urre

nez

hurr

en U

rdul

izko

Ant

sone

koa

plaz

an (1

7:30

-19:

30),

Gor

lizko

Ibar

reta

pla

zan

(12:

00-1

4:00

) eta

Sop

elak

o Ja

ureg

izar

pla

zan

(12:

00-1

4:00

). D

oan.

2016

/05/

19 -

19:0

0

Iñig

o As

tizen

ber

bald

iaKu

rtzi

o ku

ltur e

txea

| So

pela

Sope

lako

Irak

urle

Klu

bak

anto

latu

ta. B

aita

ho

ndak

inak

ere

libu

ruaz

egi

ngo

du b

erba

Iñig

o As

tiz id

azle

eta

kaz

etar

i naf

arra

k. E

uska

raz.

Sa

rrer

a, d

oan.

2016

/05/

19 -

19:0

0

Chia

pas

EZLN

. La

revo

luci

on

de lo

s in

visi

bles

ber

bald

iaBr

anka

tabe

rna

(Itzu

baltz

eta)

| Ge

txo

Lum

altik

Her

riak

erak

unde

ak a

ntol

atut

a.

Mai

atza

ren

21an

Alg

orta

ko A

bian

kul

tur

elka

rtea

n er

e eg

ongo

dira

, 12:

00et

an.

Gaz

tela

niaz

. Sar

rera

, doa

n.

2016

/05/

19 -

19:0

0

Expo

sici

on d

e la

s ra

zone

s en

co

ntra

de

la d

raga

ber

bald

iaAl

dai P

atro

natu

a (A

lgor

ta) |

Get

xoAb

ra B

iziri

k G

etxo

ko p

lata

form

ak a

ntol

atut

a.

Gaz

tela

niaz

. Sar

rera

, doa

n.

2016

/05/

19 -

19:3

0

Futb

ola,

em

akum

ea e

ta

eusk

ara

berb

aldi

aFa

dura

ko a

reto

nag

usia

| Ge

txo

Gai

zka

Gar

itano

ent

rena

tzai

leak

eta

Iren

e Pa

rede

s At

hlet

icek

o jo

kala

riak

egin

go d

ute

berb

a. E

uska

raz.

Sar

rera

, doa

n

2016

/05/

19 -

19:3

0

Kom

unik

atuz

era

ldat

u ja

rdun

aldi

en s

aioa

Algo

rtak

o ku

ltur e

txea

| Ge

txo

Euts

i edo

hil,

herr

i ind

igen

en sa

lake

ta, ik

uspu

ntu

eta

prop

osam

enak

dok

umen

tal-e

man

aldi

a et

a be

rbal

dia.

Gon

bida

tuak

: Bas

he N

uhem

Q

om h

errik

oa e

ta Iv

an S

anjin

es b

oliv

iarr

a.

Gaz

tela

niaz

. Sar

rera

, doa

n.

2016

/05/

19 -

19:3

0

Ahal

Dug

u-re

n bi

lera

irek

iaAs

trab

uduk

o ku

ltur e

txea

| Er

andi

oEr

andi

oko

zirk

ulua

ren

bilk

ura.

Gaz

tela

niaz

. Pa

rte-

hart

zea,

libr

e.

2016

/05/

20 -

19:0

0

Ipui

neki

n jo

lase

an ik

uski

zuna

Eran

diog

oiko

ko G

izar

te E

txea

| Er

andi

oLu

r Kor

ta ip

uin-

kont

alar

iaga

z. 1

eta

3 u

rte

bita

rtek

o um

eent

zat.

Eusk

araz

. Sar

rera

, doa

n.

2016

/05/

20 -

19:3

0

Ibar

beng

oako

par

king

aren

au

rkak

o be

rbal

dia

eta

afar

iaTo

suko

land

a | G

etxo

Cuid

emos

la ti

erra

tran

sfor

man

do e

l mod

elo

socia

l ber

bald

ia. R

afae

l Prie

to P

rada

s (S

AT

Mar

inal

eda)

sin

dika

lista

and

aluz

iarr

agaz

. G

azte

lani

az. S

arre

ra, d

oan.

2016

/05/

21 -

12:0

0

Las

gerr

as ca

rlist

as e

n Er

andi

o lib

urua

ren

aurk

ezpe

naAs

trab

uduk

o PS

E-EE

ren

egoi

tza

| Era

ndio

Jorg

e G

onza

lez

Mor

eno

libur

uare

n eg

ileag

az.

Gaz

tela

niaz

. Sar

rera

, doa

n.

2016

/05/

21 -

18:0

0

Ratc

het &

Cla

nk fi

lma

Kultu

r etx

ea |

Urdu

lizD

anon

tzat

. Gaz

tele

raz.

Sar

rera

: 3,5

0 eu

ro.

2016

/05/

21 -

18:3

0

Amni

stia

ren

alde

ko

esku

alde

-man

ifest

azio

aTe

lletx

e pl

aza

(Alg

orta

) | G

etxo

Urib

e Ko

stak

o Am

nist

iare

n Al

deko

eta

Er

repr

esio

aren

Aur

kako

Mug

imen

duak

an

tola

tuta

.

2016

/05/

21 -

19:0

0

Las

muj

eres

sabi

as a

ntze

zlan

aBe

rang

o An

tzok

ia |

Bera

ngo

Txirl

ora-

ACAD

AE ta

ldea

gaz.

Ber

ango

ko

Antz

erki

Am

ateu

rrar

en V

. Jai

aldi

aren

bar

ruan

. H

eldu

entz

at. G

azte

lani

az. S

arre

ra: 3

eur

o.

2016

/05/

21 -

20:0

0

Luis

Lar

rode

ra e

ta M

iki

Dkai

ren

umor

e-ba

karr

izke

tak

Astr

abud

uko

kultu

r etx

ea |

Eran

dio

Enco

med

iado

s zi

rkui

tuar

en b

arru

an.

Gaz

tela

niaz

. Sar

rera

: 2 e

uro.

2016

/05/

22 -

11:0

0-14

:00

Erak

uske

ta b

otan

ikoa

Teila

gorr

i pla

za (A

lgor

ta) |

Get

xoBa

soza

leak

elk

arte

mik

olog

iko

eta

bota

niko

ak

anto

latu

ta. G

etxo

ko X

IX. J

ardu

nald

i Bot

anik

oen

barr

uan.

Lan

dare

ak e

gong

o di

ra ik

usga

i.

2016

/05/

24 -

20:0

0

B (L

a pe

licul

a de

Bar

cena

s)

pelik

ula,

den

ontz

atKu

ltur L

eioa

ko e

ntzu

ngel

a | L

eioa

Pers

eo Z

inef

orum

aren

bar

ruan

. Gaz

tela

niaz

. Sa

rrer

a: 2

,50

euro

.

2016

/05/

25 -

17:3

0

Mah

ai-in

guru

a: B

ide

berr

iak

esko

la-ja

ntok

ieta

nGo

bela

ikas

tola

(Neg

uri)

| Get

xoG

obel

a ik

asto

lako

Txa

txal

in g

uras

o-el

kart

eak

eta

Send

i egi

tasm

oak

anto

latu

ta. A

ita-a

ma

eta

hezi

tzai

leen

tzat

. Mar

kina

ko B

ekob

enta

ik

aste

txe

publ

ikok

o gu

raso

-elk

arte

ko

orde

zkar

i bat

ek, A

lazn

e In

txau

spe

(EH

NE

Bizk

aia)

Iurr

etak

o ba

serr

itarr

ak e

ta L

urde

s Im

az E

HIG

Eko

koor

dina

tzai

leak

ber

ba e

ging

o du

te. I

zen-

emat

ea: 6

85 7

3 29

63

(Lan

der).

H

aurt

zain

degi

-zer

bitz

ua e

gong

o da

.

KulturaEuskarazko saioakMaiatzak 19, eguena19:00 Baserriko porrusalda ikuskizuna (Bapatean), Udondoko bulebarrean (M1).24:00 Entre cuatro tiempos ikuskizuna (Laglo Zirkodantza & compañia), Errekalde plazan (c1). Euskaraz eta gaztelaniaz.

Maiatzak 20, barikua17:30 Baserriko porrusalda ikuskizuna (Bapatean), Udondoko bulebarrean (M1).24:00 Entre cuatro tiempos ikuskizuna (Laglo Zirkodantza & compañia), Errekalde plazan (c1). Euskaraz eta gaztelaniaz.

Maiatzak 21, zapatua13:00 Ongi etorri Findemundo saioa (Trapu Zaharra), Udondoko bulebarrean (M1).18:30 Paradoxa ikuskizuna (Suhar Prest Zirko Taldea), Udondoko bulebarrean (M1).

Idazleakaz egon eta berba egiteko aukerak

Sopelako Irakurle Klubak eguen honetan, maiatzak 19, eskaini-ko du hurrengo saioa; Iñigo As-

tiz (Iruñea, 1985) idazle eta kazetaria gonbidatu dute, Baita hondakinak ere (Susa, 2012) bere poesia-liburuaz ber-ba egin dezan. Solasaldia 19:00eta-tik 20:30era izango da, Kurtzio kultur etxean; sarrera, doan. Ohi den legez, Danele Sarriugarte idazle elgoibarta-rrak gidatuko du saioa.

Bestalde, hilaren 26an, datorren eguena, Alaine Agirre (Bermeo, 1990) idazlea gonbidatu dute UKITX Uribe Kostako Irakurzaleen Txokoko lagu-nek; X hil da (Elkar, 2015) bere elebe-rriaz jardungo du. Ekitaldia 19:30ean

hasiko da, Algortako kultur etxean, Vi-llamonten; sarrera, doan. «Urtarrilean etortzekoa zen Alaine; baina, azken orduan ezin izan zuenez, gogoz gera-tu ginen, eta berriro gonbidatu dugu», azaldu dute UKITXekoek.

Egitarauaren erdia bete dute Ko-munikatuz eraldatu jardunaldiek;

Mugarik Gabe GKEk antolatu ditu, HIRUKAgaz batera. Eguen honetan, hilak 19, Eutsi edo hil, herri indigenen salaketa, ikuspuntu eta proposamenak lana ikusi ostean, berbaldia egongo da gonbidatu indigenakaz: Bashe Nuhem (Qom herria; Argentina), Ivan Sanjines (Bolivia; CEFREC Kultur arteko komu-nikazioaren garapenerako Fundazio-ko zuzendaria) eta Mariano Estrada (Tzeltzal herria; Mexiko. CLACPI Herri Indigenen Zinema eta Komunikazioko Latinoamerikako Koordinakundeko ki-dea). Saioa Villamonte kultur etxean egingo da 19:30ean, gaztelaniaz.

Gonbidatu indigenen berbaldia egongo da Komunikatuz eraldaturen gaurko saioan, Algortan

Gorlizko eta Plentziako Euska-ra Agenda bateratuak ekitaldiak

antolatzeari ekin dio daborduko; eguenean, maiatzak 19, I. Berbodro-moa egingo dute. Gorlizko Udalak, Plentziako Udalak eta Uribe Kostako AEK-k antolatu dute, eta goizez zein arrastiz egongo da parte hartzeko au-kera. Goizean Plentziako herritarrek hartuko dute hitza, Ontziola plazan, 11:00etatik 12:30ak arte. Arrastian, gor-liztarren txanda izango da; hitzordua 18:00etatik 19:30ak arte ipini dute Ibe-rre plazan. Antolatzaileek jakinarazi dutenez, aldez aurretik eman zitekeen izena; halere, ez da beharrezkoa izan-go, berbodromoan parte hartzeko.

Berbodromoa egingo dute gaur, Gorlizko eta Plentziako Euskararen Agendaren barruan

Eguenean hasi eta domekara bitartean, 50 konpainiak par-te hartuko dute Leioako Umo-re Azokaren 27. edizioan; 54

ikuskizun erakutsi, eta 125 emanaldi eskainiko dituzte. Gainera, egitarau-ko hiru ikuskizunetatik bi erabate-ko estreinaldiak izango dira. Dantza-, antzerki-, zirku- eta clown-ikuskizu-nek osatuko dute programazioa. Opa-

rotasun horren adibide dira Umore Azokan egongo diren euskal taldeak. Izan ere, Hego Euskal Herriko 19 kon-painiak 20 ikuskizun eskainiko dituz-te Leioan, eta erabateko estreinaldiak izango dira horietako 11.

Aipatutako talde horien artean daude, besteak beste, Deabru Beltzak, Ana Capilla & Julia Fäber, Bapatean, Cia. Laura Cobo, Laglo Zirko Dantza &

Compañia, Larrua, Plataforma Tirante Colectivo, Philo&Jole, Sainete, Shuar Prest, Trapu Zaharrak eta La Banda. Horrez gainera, Leioako taldeek ere euren lanak aurkeztuko dituzte. Hala, Umore Azokan egongo dira Leioako Musika Banda eta Diego Galaz, Des-pertar los sentidos elkarte artistikoa, Andoni Aresti Dantza Eskola eta Gerry Regitschnig clowna.

Antzezlekuak hamaika gunetan ipiniko dituzte, berbarako, hauetan: Kultur Leioa inguruan, errotan, uda-letxearen alboan, Estartetxe kalean, institutuan, Aldapa auzoko audito-

rioan, Boulevarden, Udondoko bule-barrean, Mendibilen eta Pinosolon.

Festa, inoiz baino luzeagoDenera, 27.000 bisitari eta 200 artista baino gehiagogaz, Leioa osoa agerle-ku erraldoia izango da lau egunez. 26 kokagunetan, 16 eremu eszeniko izan-go dira, eta, lehenengo aldiz, domeka gauera arte eskainiko dituzte ekital-diak. Orain arte, programazioa dome-ka eguerdian amaitu izan dute; baina, aurten, piknika eta ekimenak antolatu dituzte gauera arte, Pinosolo parkeko Kalian Hiri Kulturgunean.

Leioako Umore Azokan, 50 konpainiak parte hartuko dute maiatzaren 19tik 22ra. Guztira, 54 ikuskizun erakutsi, eta 125 emanaldi eskainiko dituzte. Gehienak estreinaldiak dira.

Kalea umorez gainezkaHego Euskal Herriko 19 taldek parte hartuko dute. Hala ere, lau ikuskizun baino ez dira izango euskaraz edo hizkuntza bietan.

EkitaldiakMaiatzak 19, eguena19:00-20:30 Sopelako Irakurle Kluba, Kurtzio kultur etxean. Baita hondakinak ere liburuaz berba egingo du Iñigo Astizek.

Maiatzak 26, eguena19:30 Uribe Kostako Irakurzaleen Txokoa, Algortako kultur etxean. X hil da liburuaz jardungo du Alaine Agirrek.

Umore Azokaren gaineko informazio osoa hemen aurki dezakezu.


Gure basalandareen erabile-rak, onbideak eta arriskuak ezagutzera emateko asmoz, Getxoko Jardunaldi Botani-

koen 19. ekitaldia antolatu du Basoza-keak elkarteak. Hala, zapatu honetan, landareak batzeko ibilaldia egin, eta batutakoak sailkatuko dituzte arras-tian; horiek denak domekako erakus-keta botanikoan egongo dira ikusgai. Ondorengo egunetarako, berriz, hiru berbaldi prestatu dituzte: hurrenez hurren, landare jangarriez (maiatzak 25), lore pozoitsuez (maiatzak 31) eta sendabelarrez (ekainak 2) jardungo dute. Hitzaldi denak 19:30ean hasiko dira, Algortako kultur etxean; sarre-ra, doan. Basozaleak elkartea 90eko hamarkadan sortu zuten perretxiko-zaleek, Itzubaltzeta/Romon; 1995ean, ostera, botanika, lore eta zuhaitzen ikerketara zabaldu zuten. Gaur egun, Algortako Aldai Patronatuan (Karita-tea, 1) daukate egoitza.

Erakusketa botanikoa egingo dute domekan, Algortako Tellagorri plazan. © BASoZALEAK

Botanika Getxon, BasozaleakazGetxoko Jardunaldi Botanikoen 19. edizioa egingo dute maiatzaren 21etik ekainaren 2ra; landareak batzeko ibilaldia, erakusketa eta berbaldiak egongo dira.

EkitaldiakMaiatzak 21, zapatua09:00-13:00 Landareak batzeko ibilaldia, Getxo eta inguruko herrietan.

Maiatzak 22, domeka11:00-14:00 Getxoko XIX. Erakusketa Botanikoa, Algortako Tellagorri plazan.

Maiatzak 25, eguaztena19:30 Plantas comestibles del Pais Vasco berbaldia, Alfred Llorente biologoagaz, Algortako kultur etxean. Sarrera, doan.

Maiatzak 31, martitzena19:30 Plantas toxicas y venenosas del Pais Vasco berbaldia, Eduardo Fidalgo mikologoagaz, Algortako kultur etxean. Sarrera, doan.

Ekainak 2, eguena19:30 Plantas medicinales del Pais Vasco berbaldia, Gabriel Vazquez Molinagaz, belarretan da-eta aditua. Algortako kultur etxean. Sarrera, doan.

info+: www.basozaleak.com

Getxoko Kultur Etxeak izena ema-teko epea zabaldu du 34. Antzer-

ki Jardunaldietako antzezlan arinaren atalean. Horretan parte hartu gura du-ten taldeek eta profesionalek maia-tzaren 27ra arte aurkeztu ahal izango dituzte euren lanak. Jasotako propo-samenen artean, hamar hautatu, eta urriaren 9an eta 16an eskainiko dituz-te antzezlan aukeratuak, Algortako kultur etxean. Jardunaldietarako aur-keztutako lanek, gutxienez, 15 minu-tu iraun beharko dute, eta gehienez, 20 minutu. Testuak ezin daitezke izan beste lan batzuen moldaketak. Gaz-telaniaz zein euskaraz izan daitezke. Hala ere, euskarazkoei emango zaie lehentasuna, Getxoko Kultur Etxeko arduradunek zehaztu dutenez. Horrez gainera, genero-parekotasuna aintzat hartuko dute, bereziki zuzendaritzari eta dramagintzari dagokienez. Hala-ber, ezinbestekoa da antzezlanak pro-posatutako lekuari egokitzea. «Bertan ez da soinu eta argiztapen sistemarik egongo; partaideek elementu horiek jarri ahal izango dituzte, baldin eta konplexuak ez badira», azaldu dute kultur iturri getxoztarrek. Aukeratu-tako antzezlan bakoitza hiru biderrez antzeztuko dute, egun berean.


Maiatzaren 27ra arte aurkez ditzakete lanak Getxoko Antzerki Arineko 3. ediziorako

Maiatzaren 11n egin zuten CAF- Elhuyar sariak banatzeko eki-

taldia, Tabakalerako Kutxa kultur gunean, Donostian. Zientzia eta tek-nologiaren arloko gaiak eta ikerketak argitara ematen dituzten artikuluak, kazetaritza-lanak eta gizarteratzeko proiektuak aitortzea eta bultzatzea dauka helburu sariketak. Hala, Xa-bier Artaetxebarria Artieda (Donos-tia, 1982) eta Antton Alberdi Estiba-ritz (Elgoibar, 1987) ikertzaileak, eta Edu Lartzaguren Urdangarin (Eibar, 1969) kazetaria saritu zituzten. Bes-talde, Elhuyarrek Merezimendu Sa-ria ere ematen du. Horregaz aitortzen dute euskara normalizatzen eta zien-tzia jendarteratzen egindako lana. Eta horixe Kepa Altonaga Sustatxa (Loiu, 1958) algortartutako zoologo eta di-bulgatzaileari ematea erabaki dute aurten. Azkenik, 5.000 euroko beka jasoko du Enrique Hurtado Mendietak (Sodupe, 1973), Txalaparta digitala eta interaktiboa proiektuagatik.

Kepa Altonaga Sustatxak euskara normalizatzen egindako lana saritu du Elhuyar Fundazioak

Maiatzaren 23tik 29ra Jalgi jaialdia egingo dute, Aiaraldean

Aiaraldea euskal kulturaren bil-gunea izango da hilaren 23tik 29ra; izan ere, egun horietan

Jalgi, euskal kulturaren plaza ibiltaria ekimenaren lehenengo edizioa hartu-ko du, eta hainbat adierazpidetako 65 kultur jarduera egongo dira. Astean, egitarau oparoa hartzeaz gainera, Lau-dio kulturaren erdigune izango da hi-laren 28an; Jalgiren festa nagusia os-

patuko beita bertan, adin guztietarako kultur ekimenakaz. Jalgiren helburua euskal kulturari plaza eskaintzea da, eta, horregaz batera, euskal kulturaren ikusgarritasuna sustatzea eta transmi-sioa bultzatzea. Ekimena Ahotsenea sortzaileen guneak, Euskal Herriko Bertsozale elkarteak, EHAZEk, Aiaral-dea Komunikazio Leihoak eta Euskal-tzaleen Topaguneak antolatu dute.

Pertsonak izatez ez gau-de edo ez gara sentitzen egun guztietan berdin, batzuetan gure sex-ap-

peal-a edo «sexu-erakarpena» erakusteko grina dugu. Askok udaberriarekin batera kalera ate-ra eta topatzen dugun pertsona orori gure distira erakutsi nahi diogu. Zenbat denbora pasatzen dugu ispiluaren aurrean apain-tzen, arropa aukeratzen, gim-nasioan edo beste zerbait egiten itxuroso egoteko?

Getxoko ume, gazte eta zaha-rrei galdezka ibili ondoren, ezin-bestean oso erantzun desberdi-nak entzun ditut.

11 edo 12 urteko ume askok, erakargarriak ez direla esaten dute… Gainera haien gorputzeki-ko ikuspegi oso zorrotza erakutsiz haien erakarpena besteen iritzie-tan utzi dute «besteek esan behar-ko dute, erakargarria naizen eta zergatik». Baina egon badaude beste iritzi eta jarrera batzuk ere, badira «berez, ezer berezirik egin gabe, erakargarriak gara» esaten duten neskak eta mutilak. Gazte baten esanetan, egin behar den gauza bakarra «benetakoa» iza-tea da, autentikoa izatea da era-kargarri egiten gaituena. Hala ere, batzuek apaintzeko bakarrik 10 minutu behar izaten duten bi-tartean, beste batzuek egunero 4 ordu.

Sexualki zerk edertzen gai-tuen? Planteamendu honen aurrean harridura aurpegiak, irri-barreak eta askotariko erantzu-nak jaso ditut. Pertsona zaharrek edertasun kontuak gazteen gau-zak direla esan dute; «gure adie-nen zertarako?». Zertarako!?

Emakume baten esanetan pertsonaren izatea, hori da eder-tzen gaituena. Bere esanetan, irribarrea sortzen duten hitz lo-tsagabeak entzutea, besarkada grinatsuak, aho zirikatzailea, beldurrik gabeko laztanak...

Ez dugu behar edertasuna erakartzeko, baina ezinbestean eder-ederrak gara.

Izatez ederrak gara, eta zu zerk edertzen zaitu?

SAIOAHERNANDEZ cASTROSexologoa eta psikologoa

Sexualitateen distirak

Berbetan

Zein da gaur egun indigenen komunikabide komu-nitarioen egoera Argentinan?Bashe Nuhem: Koka gaitezen, ni Qom herriko kidea naiz. Qomdarrak Argentinako iparraldean bizi gara, Chaco lurraldean, Paraguai ondoan. Orain urte ba-tzuetatik hona, komunikabideen gaineko [2009ko] lege berria onetsi zenetik, izan ditugu eta baditugu irrati komunitarioak; gaur egun, hamar irrati berri daude gure lurraldeetan. Qom herriak 350.000 hek-tarea baino gehiago ditu, lurralde indigena izenda-tuta [Araba baino apur bat handiagoa]. Bertan daude irrati gehienak. Beste bi irrati komunitario indigena berriak hiriguneetan daude martxan: bat Colonia Aborigenen, eta Gran Resistencia lurralde-hiribu-ruan bestea. Komunikabide komunitarioen egoera-ren gaineko kezka badago Argentinan.

Zergatik?B. N.: Herri indigenak, komunikazio alternatiboen kolektibo guztiak (nekazaritza-irrati komunitarioez berbetan gabiltza), eta komunikatzaile indigenen kolektiboa osatzen dugun guztiok kezkatuta gau-delako Argentinako hauteskunde-emaitzakaz, eta abenduaren 10etik geroztik [Mauricio Macriren] Go-bernuak darabiltzan politika berriekin.

Zertan dautza politika horiek?B. N.: Gaur egun irrati-lizentzia duten ahotsak isi-larazten ahalegintzen dabiltza. Nabarmentzekoa da martxan dela maputxe adiskideek neke handiz sor-

tu eta komunikabideen lege berriaren itzalean inau-guratu zuten Wall Kintun TV herrialdeko lehenengo telebista-kanal indigena; baina, gaur egungo Go-bernuaren politikakaz, egoera horiek aldatzen joan dira: komunikatzaile indigenok jazarrita gaude, gure egoera ezagutarazteagatik. Aipagarriak dira kasu zehatzak, adibidez, gure komunikatzaile bat, ema-

kumea, laidotu zuten, komunitateetako informa-zioaren berri emate hutsagatik.

Zein pauso eman dituzue zuek?B. N.: Gure ikuspuntutik abiatuta, Latinoamerikan komunikazio propioa landu gura dugun komuni-katzaile indigenok batera dihardugu idatzi dugun proiektua aurrera ateratzeko, gure komunikazio pro-pioa eraikitzeko. 50 oinarri-erakunde baino gehiagok parte hartzen dute nazioarteko sare batean. Bertan da CLACPI, herri indigenen zinema- eta komunika-zio-koordinakundea. Gure komunikatzaileei eusteko

indar-bultzada handia ematen dien erakundeetako bat da CLACPLI. Gure erresistentziaren bidez, komu-nitate indigenak isilarazten edo euren errealitateen gaineko informazio-itzalaldian esku hartu zuten ko-munikabideak eskuratu nahi ditugu.

Komunikabideen legeek ez zaituzte babesten?B. N.: Gaur egun, Argentinan ez da eraginkorra ko-munikabideen gaineko legea. Legea badago, baina ez da gauzatzen: nekazaritza-komunitateei eta ko-munitate indigenei irrati-lizentziak emateko ardu-ra duen agintaritza bahituta daukate, gaur egungo presidenteak ebatzitako behar- eta larrialdi-dekretu baten bidez. Dekretu horrek baliorik gabe utzi ditu hainbat proiektu, komunikazio-espazioak sendotzen zituztenak. Horrek kezka handia sortu digu. Legea oso argia zen: Estatuak baliabideak bermatu behar ditu, eta komunikazio-kolektiboei eta komunitate in-digenei %33 zegokien. Gaur egun, larrialdi-egoeran gaude. Hainbat proiektu aurkeztu dugu, eta nazioak Fomeca funtsak eman zituen [ikus-entzunezko ko-munikabideak sustatzeko funts-lehiaketa]. Ez dakigu zer gertatuko den beste proiektuakaz, ordea: onartu-ta daude baina ez dute jaso bigarren ordainketa. Diru hori behar dute tresnak erosteko, tresnekin irratiak sendotzeko. Estatuak ez du erantzun argirik ema-ten. Gizarte-mugimenduak, komunitate indigenak eta komunitate-erakundeak batera gabiltza legea bete dadin exijitzeko. Estatu eta Gobernu argentina-rrentzat arriskutsua da komunitate indigenek berba

Komunikatzailea edo idazlea izatea testamentua idaztea bezalakoa da: jazarpenaren

jomuga izango zara

Komunikatuz Eraldatu jardunaldiek maiatzaren 19an, eguenean, segituko dute Algortan: 19:30etik aurrera, Bashe Nuhem, Ivan Sanjines eta Mariano Estrada Latinoamerikako komunikatzaile indigenek berbaldia emango dute Villamonteko kultur etxean. Argentina, Bolivia eta Mexikoko herri indigenen errealitateetatik mundu mailako kezkak plazaratuko dituzte.

«Komunikazioak balio du begirada deskolonizatzeko»

IÑIGO FERNANDEZ DE MARTIKORENA

KoMUNIKATZAILE INDIGENAK 172016ko maiatzak 19 | maiatzak 25

hartzea eta euren ahotsa entzunaraztea. Horregaz bat, komunitate indigenok gure eskubideak eta dau-den akordioak bete daitezen eskatzen genuen lehen. Gaur egun, ikuspegia beste bat da: ez dugu eskatzen, dagozkigun eskubideak exijitzen ditugu.

Bolivian, zein da komunitate indigenen zeregina zineman eta telebistan?Ivan Sanjines: Orain dela 20 urtetik hona, prozesu garrantzitsu batean dago murgilduta Bolivia. Proze-sua, hiru konfederazio indigenek zabaldu zuten, eta daborduko bost dira konfederazioak; erabaki zuten ikus-entzunezko komunikazioa eta zinema erabil-tzen hastea. Zertarako? Kulturen arteko elkarrizke-ta sustatzeko, bakoitzaren identitateak eta erreali-tateak ezagutzeko. Kasu gehienetan, hasieran elkar ezagutzeko helburu zuten bakarrik, komunitate as-kok ez zekitelako beste komunitate indigena ba-tzuk zeudenik ere. 36 kultura dira, ezberdinak; ba-koitzak hizkuntza bat du. Hizkuntza horiek onartu ditu 2009ko Boliviako Estatuko Konstituzio Politiko berriak, baina onarpenetik harago, hizkuntzen pre-sentzia orekatzen ahalegintzen da konstituzioa, es-kubideei erabateko onarpena emanez, nagusia den mendebaldeagaz edo hiri-kulturagaz aukera-berdin-tasuna izan dezan. Komunikazioan ere, protagonista bakarra izan da mendebaldeko kultura hori 1996ra arte. Prozesua abiatu arte, ez zegoen indigenen zi-nemarik edo telebista-katerik. Apurka-apurka, pre-sentzia hori osotasuna hartzen joan da: kultura eta

hizkuntza berrestea, eta presente egoteko aldarrika-pen historikoa. Errealitate indigena baztertuta eta jazarrita egon zen, harik eta komunitateek ikus-en-tzunezko komunikazioa eta zinema bereganatu arte. Jabe egin dira erabilera bi emateko. Batetik, barrura begira, komunitateek euren burua sendotzeko, fik-ziozko filmen, dokumentalen eta telesaioen bidez; barne-begirada edo imaginarioa indartzen dute ho-rrela, eskubidea dute-eta euren imaginario propioa izateko, xurgatzen zieten irudia berreskuratzeko, ko-munitateetara bueltan ez zetorren irudia berreskura-tzeko. Era berean, arazoez berba egiteko ere erabil-tzen dute: betidanik gizartean egon den estruktura kolonialak edo neokolonialak komunitateei ere era-gin die, eta garrantzitsua zen ikusten hastea hori al-datzen zebilela hainbat modutan. Adibidez, pare-kidetasuna: emakume indigenaren rola gaur egun «arazo bat» da leku guztietan. Bolivian, komunika-zioak eta zinemak balio izan dute begirada deskolo-nizatzailea emateko, arimatik edo pentsamendutik abiatuta. Barrura begiratzeaz gainera, komuna izan daitekeen hori ere ikusten hasteko tresna izan dira: aldarrikapen komunak, borroka komunak, arazoak, etsaia, nor dagoen horren guztiaren atzean, garape-nerako eta aurrerapenerako proposamenak...

Zein da bigarren erabilera?I. S.: Kanpora begira: presentzia-eza orekatzeko. Izan ere, gizarteak ia bizkarra ematen zion errealita-te indigenari eta landa-eremuei. AEBei eta Europari

begiratu eta euren balioak hartzen zituzten. Komu-nikazioak zubi bat eraiki du, herri indigenek eurek sortua, itxaron barik ea Estatuak edo beste sektore batzuek egingo duten. Herri indigenek ehundu zu-ten elkarrizketarako eta topaketarako formula bat, Konstituzio Politikoa baino askozaz lehenagotik ze-tozen beste balio batzuekaz. Balio horiek komunika-zioa deskolonizatzeari, praktika kolektiboari, izaera komunitarioari, Amalurrarekiko eta bizitzarekiko errespetuari heltzen diete. Praktikan, zuzendari bako pelikulak egiten dituzte, zuzendaritza-taldea dagoe-lako, kolektiboa, eta taldeak erantzukizuna dauka bai komunitatearen aurrean, bai euren erakundeen aurrean. Era horretan eraiki da ekoizpen propio za-bal bat, prestakuntza jaso duten ehunka komunika-tzaile eta zinemagile indigenak egindakoa.

Zein da Mexikon bizi duzuen errealitatea?Mariano Estrada: Tzeltal herrikoa naiz ni: tzeltalda-rrak Mexikoko hegoaldean bizi gara, Guatemalako mugan. Chiapas, Guerrero eta Oaxacan daude herri indigenen kontzentraziorik handienak Mexikon. 62 herri indigena gara, eta gehienak hegoaldean gaude. Horrek azal dezake zergatik dagoen komunikatzaile indigena ugari han. Inguru hartan jaiotzen dira gi-zarte-mugimendu denen borroka-ekimen gehienak. Komunikazioaren aldetik, herri indigenek euren bu-rua aldarrikatzeari ekin diote, herri gisa, gizakiak iza-teagatik dituzten eskubideak errespeta daitezen. Hori dela-eta, jazarri gaituzte; gutariko batzuk kartzelatu, desagerrarazi, hil ditu mugimendu guztiak isilaraz-tea helburu duten Estatuaren eta boterearen jendeak. Lider komunitarioak eta kolektiboak eta antolakun-tza-buruzagiak akabatzen dituzte. Komunikatzaile indigenak betetzen duen zeregina da herrien borro-ka horri ahotsa ematea, eta horrexegatik ere jazartzen dituzte: hilketak, espetxeratzeak, desagerrarazteak. Artikuluren batean idatzi dudanez, komunikatzai-lea edo idazlea izatea testamentua idaztea bezalakoa da, beti idatziko baituzu Estatuaren aurka, bizi den errepresioaren kontra. Halandaze, beti izango zara ja-zarpenaren jomuga, eta edozein unetan desager zai-tezke. Batez ere, Mexikon. Antzera gertatzen da kon-tinente osoan, baina Mexikon komunikatzaile izateak bereziki arrisku handia dakar. Hala, duda-mudatan

ibiltzen gara horrelako jarduerak bete aurretik. Sa-laketa-lanak egiten ditugunok, batez ere gure komu-nitateen lurren defentsan, batu egin gara komunika-tzaile indigenen CLACPI sarera. Baina, daborduko, ez gara bakarrik Latinoamerikako indigenak, Ameri-kako iparreko kolektiboak ere badaude sarean, eta itsasoaren alde honetako kolektiboak eta GKEak ere bai. Mugarik Gabe, adibidez, bada CLACPIko kidea, alterNativa elkarte katalana ere bai. CLACPIk antola-tzen dituen nazioarteko zinema festibaletan ere, In-diako edo Zeelanda Berriko herri indigenak ere ego-ten dira. Zabaldu egin da; globala da.

Gaur egun irrati-lizentzia duten ahotsak isilarazten

ahalegintzen dabil Argentinako Gobernu berria

Kirolak

Futbol-kopa atarian

Maiatzaren 21ean eta 22an, zapatuan eta domekan, jokatuko da Emakumez-koen Euskal Koparen

lehenengo kanporaketa. Euskadiko Futbol Federakundeak antolatutako lehiaketa horrek 15 klub batuko ditu. Hala ere, lehenengo jardunaldian, Añorga taldeak ez du jokatu beharko, eta zuzenean sailkatuko da final laur-

denetarako, maiatzaren 4an egin zu-ten zozketak hala erabaki zuen-eta.

Talde uribekostarren artean, Eran-dioko Betiko Neskak taldeak baino ez du jokatuko etxean. Zapatuan izan-go da, 18:00etan; Eibarko taldea har-tuko dute Astrabuduko San Lorentzo futbol-zelaian. Leioako Emakumeak taldea, ostera, Igorrera joango da au-rretik; zapatuan, 15:45ean, Arratiako

hamaikakoa bisitatuko dute Urbieta belar artifizialeko futbol-zelaian. Azke-nik, domekan jokatuko du Bizkerrek, 17:00etan, Ugaoren aurka, Ugaoko Arandia estadioan.

Fase denetako partida guztiak, fi-nala barne, partida bakarrera jokatu-ko dituzte. Leioako Emakumeak eta Bizkerre taldeek euren partida iraba-ziko balute, hurrengo aste-akabuan, hilaren 28an edo 29an, elkarren aur-ka jokatuko lukete. Derbia Sarrienan egingo litzateke.

Federazioak jakinarazi duenez, Koparen 23. edizioaren finalerdiak

ekainaren 4an eta 5ean izango dira. Finala, ordea, ekainaren bigarren as-te-akabuan egingo dute, hilaren 11n edo 12an.

Futbola, emakumea eta euskaraBestalde, eguen honetan, hilak 19, Ire-ne Paredes Athleticeko jokalaria eta Gaizka Garitano jokalari eta entrena-tzaile ohia Algortan izango dira, Fa-durako kiroldegian; 19:30etik aurrera, Pasa baloia euskarari berbaldia eman-go dute, eta futbolaz, emakumeaz eta euskaraz jardungo dute. Ekitaldia eus-karaz eta doakoa izango da.

Emakumezkoen Euskal Kopan jardungo dute aste-akabu honetatik aurrera Uribe Kostako hiru taldek: Betiko Neskak, Bizkerre eta Leioako Emakumeak.

Datorren denboraldian, Betiko Neskak, Bizkerre eta Leioako Emakumeak Euskal Ligan lehiatuko dira, elkarren aurka. © MYA

Sabin Merino Campusa abian da daborduko

Sabin Merino lesioa osatzen dabi-len bitartean, bere izena daroan

Urdulizko campusak hirugarren edi-zioa iragarri du. Gabonetan abiatu zu-ten proiektua, eta Aste Santuan erre-pikatu zuten. Arrakastaren ondorioz, udan ere 2002 eta 2010 bitartean jaio-tako neska-mutilek futbolaz gozatu ahal izango dute. Txanda bi eskainiko ditu campusak: ekainaren 27tik uztai-laren 1era, eta uztailaren 4tik 8ra. Or-dutegia 09:00etatik 14:00etara izango da, eta aurreko edizioetan legez, Ipa-rralde futbol-zelaian egingo dute. Ur-duliz Futbol Taldeak antolatu du.

izen-ematea: Twitter.com/campusSM25

Iturgitxi, Erandio B, eta Urduliz B taldeak igo dira

Erandioko bigarren taldea Erregiona-leko Bigarren Mailako txapelduna

da. Hala, Ategorrikoak lehenengo mai-lara igoko dira datorren denboraldian. Kategoria berean, ostera, Gorliz jaitsi egin da, eta Askartzak, berriz, Bigarren kategorian mantentzeko ahalegina egin beharko du, jaitsiera-kanporake-tan. Galea Bk ihes egin zion kanpora-keta horri, azken partidan irabazita Bo-luen. Erregionaleko Hirugarren Mailan, Iturgitxi Ligaren txapeldun bihurtu da azken partidan, eta Urduliz B, bigarren postuan utzi du. Biak igoko dira; Negu-rik promozioa jokatuko du, eta Beran-go B jaitsi egin da.

Batetik, datorren denboraldian, Espainiako Erregearen Kopa jo-katuko du Arenas futbol-talde

historikoak; lehia horretan, orain dela 32 urte parte hartu zuen azkenengoz. Areetakoek 1919an irabazi zuten kopa ipini zuen klubeko zuzendaritzak Go-belako harmailan, Barakaldoren aurka zortea izateko. Iragan domekan, Alain Arroyo Barakaldoren jokalari areeta-rrak tantoa sartu zuen, baina Gobela-koek berdintzea lortu zuten Javi Lope-zen golagaz. Bestetik, Leioak, Bigarren B Mailako taldea izaten segitzen du, behin-behinean. Leioaztarrek azken partida irabazi zuten Irunen; atzean

zuten Guadalajarak, berriz, berdindu zuen. Hala, Sarrienakoak ez dira jaitsi, baina mailari eusteko kanporaketa jo-katu beharko dute. Lehenengo partida Valentzian jokatuko dute, domekan, 18:00etan, Xativaren aurka.

Arenas Koparen bila eta Leioa mantentzeko prest

© JoSE JIMENEZ - BARAKALDo FT


Pasa den maiatzaren 8an jokatu zen lehenengo aldiz erlojupeko Bizkaiko Saria. Taldekako kade-

te-proba Urdulizen egin zen, 25,7 kilo-metroko ibilbidean. Bertan, Euskadi-ko selekzioaren taldea nagusitu zen: Mikel Arregi, Xabier Mikel Azparren, Iñigo Elosegi, Gontzal Garcia, Luis Mari Garikano eta Oier Lazkano. EAE-ko taldeak erraz garaitu zituen are-rioak. Atzean, Gipuzkoako selekzioa utzi zuen, 01.49 minutuko tartea atera-ta. Urdulizko podiumaren azken maila madrildarrek zapaldu zuten, 02:15 mi-nutura sartu baitziren. Eskualdeko or-dezkaria, Elkar Kirolak taldea, sailka-

penaren erdian geratu zen, 9. postua erdietsi baitzuen 17 talderen artean, irabazleekiko 03:37 minutu galduta.

Urdulizko proba Espainiako Fe-derazioaren Sarirako ere baliagarria zenez, garaipen horri esker, sari ho-rretarako ere nagusitu ziren EAEko txirrindulariak. Denera, 50 puntu eta lehena izatea lortu zituen Euskadiko selekzioak. Aurtengoagaz sari hori ira-bazten duten bosgarren aldia da; au-rreko tituluak 2006an, 2007an, 2008an eta 2013an lortu zituzten. Urdulizko er-lojupeko proba baino lehenago, eus-kal herritarrak berdinduta zeuden Gaztela eta Leonegaz.

Euskadiko selekzioak irabazi du Urdulizen

Helvetia aseguru-etxeak lau-garren urtez segidan sinatu du hitzarmena Plentziako Ar-kote arraun-taldeagaz. Horri

esker, plentziarrek arrauna sustatzen segitu ahal izango dute beste urte ba-tez. Aseguru-enpresaren arabera, Hel-vetiak «herri-sustraiak dituzten kirol-diziplinak bultzatzearen alde egin du» hitzarmena berrestean. Konpainiak azpimarratu du Arkote dela «traine-ruen estropadetan erreferentea», eta «Bizkaiko lurraldean kirol horretako aparteko kluba» ere badela.

Hala, Helvetia izango da Arkote-ren ontziek eroango duten babesle bakarra. Enpresaren logoa klubaren gainazal denetan izango da ikusgai:

traineru bietan, lau trainerutxoetan, zortzi bateletan, aulki finkoko ontzie-tan, eta Arkoteko kideek garraiorako erabiltzen dituzten furgonetetan eta atoietan. Helvetiak nabarmendu du babes hori berritzeak duen garrantzia «oinarri-kirola sustatzeko». Enpre-saren erantzukizun korporatiboaren estrategian kokatu dute ekimena. Ar-kote 1957an sortu zen; aurretik, Plen-tzia Arraun Elkartea zegoen. Azken 59 urteotan, garrantzi handia izan du arraun-estropadetan; gaur egun, 400 bazkide dauzka, eta KAE ligan da-bil. Besteak beste, irabazi ditu Bizkai-ko Traineruen Txapelketa (birritan), Plentziako Itsasadarraren Jaitsiera edo Ibaizabalgo Sari nagusia.

Helvetia, Arkoteren traineruakaz

Arkotekoen ustez, kirol-aukera onak izango dira denboraldi berrian. © ARKoTE

Bizkaiak bela arineko txapeldun berriak ditu, pasa den aste-aka-butik; Abrako urek eta olatuek

hautatu zituzten 60 hautagaien ar-tean. Iñigo Fuertes nagusitu zen Laser Erradialean; Iraia Barriok berdin egin zuen Laser 4.7 modalitatean; 420 ka-

tegorian, Carmen Gomeza eta Elena Martinez dira txapeldunak; Alba Orte-ga eta Carmen Arbaiza garaile izan zi-ren L’Equipe kategorian; Peru Mugica eta Mikel Vega dira Snipe-ko txapeldu-nak; eta Juan Olabarrik eta Ane Leja-rragak irabazi zuten Optimist mailan.

Bela-txapeldun berriak aukeratu ditu Abrak

Abrako Gizarte Sarian, Chavarriren Tana dabil buru, A-B modalitatean. © ABRAKo ITSAS ERREGE KLUBA

Urdulizen nagusitutako taldean, ez dago Uribe Kostako txirrindularirik. © RFEc


Goiherri sokatira-taldea, estalita

Datozen asteotan, 640, 600 eta 580 kiloko txapelketak ere jokatuko ditu Goiherrik. © GoIHERRI

Getxoko ikastetxeek, Ge txo Ki-rolak udal erakundearen la-guntzagaz, Eskolarteko Jokoen

zazpigarren ekitaldia abiatu zuten pasa den barikuan, maiatzaren 13an, Fadurako kiroldegian. Egun hori hiru jardunaldietako lehena izan zen; hu-rrengo hitzorduak datozen barikuetan izango dira: hilaren 20an eta 27an. Eki-men horren helburua da kirol-prakti-ka ez-lehiakorra sustatzea, Lehen Hez-kuntzako 2., 4. eta 6. mailako umeen artean. Denera, 1.100 ikasle inguruk parte hartzeari ekin dio Eskolarteko Jokoetan. Neska-mutilek atletismoa, herri-kirolak eta errugbia probatzeko

aukera izan dute. Gainera, aurreikusi-ta dago Lehen Hezkuntzako 2. mailako umeek psikomotrizitate-probak egi-tea, eta jolasez eta gaztelu-puzgarriez gozatu ahal izatea.

Jokoetan ez da egongo sailkape-nik ezta kanporaketa-probarik ere, eta helburua izango da eskola-komunita-tea kirol-modalitateetara hurbiltzea, eta kirola giro ludiko eta parte-hartzai-le batean sustatzea.

Hilaren 13an, Lehen Hezkuntzako 6. mailako ikasleen probak izan zi-ren; 20an, berriz, 4. mailakoen txanda izango da, eta 27an, azkenik, Fadurara 2. mailakoak hurbilduko dira.

Mila ikasle, Getxoko eskolarteko jokoetan

Barikutik domekara, idi-proben 23. txapelketa izango da Iparralden

Aste-akabu honetan, barikutik do-mekara, Urdulizko Iparralde pro-

balekuak hartuko du idi-proben txa-pelketako 23. edizioa. Barikuan, hiru idi-pare lehiatuko dira, honako uga-zabenak: Lemoizko Andraka auzoko Andraka jatetxea, Orioko Oliden, eta Mungiako Birle herri-kirolen elkarteko Iñaki Lopategi. Zapatuan, berriz, Ekaitz Elorduy berangoztarraren abereak izango dira eskualdeko ordezkariak.

Eurekaz batera, honakoen idiak izango dira probalekuan: Laukizko Landaza-balenak eta Laudioko Goirigolzarrire-nak. Azken dema domekan jokatuko da, aurrekoak legez 21:00etan. Idi-pro-ba nagusiak lau abere-bikote hartuko ditu. Abereak eroango dituzte honako jabeek: Erandioko Goierri auzoko Lo-piortu, Muruetako Kamiñoko jatetxea, Bermeoko Aurrekoetxea anaiak, eta Mungiako Birle elkarteko Laski.

Atletismo, herri-kirolak eta errugbia probatuko dituzte hala gura duten ikasleek. © GETXoKo UDALA

Goierriko antzinako eskolak estalita egongo dira dato-rren udagoienerako. Izan ere, Erandioko Udalak ira-

garri duenez, udako hilabeteotan ber-tako kirol-gunea zabaltzeko lanak egingo dituzte. Egurrezko estalki bat jarriko dute beharginek.

Hala, bertako Goiherri sokatira-tal-dearentzat, entrenatzeko baldintzak nabarmen hobetuko dira. Udal agin-tariek aurreratu dutenez, lanen aurre-kontua 60.000 euro inguru izango da.

Goierriko sokatira-taldearentzako entrenamendu-aterpea EH Bilduk es-katu zuen aurtengo aurrekontu ezta-baidan, pasa den abenduaren 22an; Udal Gobernuak orduan onartu zuen egitasmoa, eta agindu zuen aurrera eroango zuela, 2015ean soberan izan ziren diru-partidak erabiliz. Gaine-ra, urtarrilean argitaratu zuten 2015-2019 legegintzaldirako plana txoste-nean, EAJk eta PSE-EEk berretsi zuten «Goierri eremuan kirol-instalazio be-

rri bat jarriko» zutela, «sokatiran ari-tzeko aproposa». Hala ere, Bizkaiko Foru Aldundiak Udalkutxa funtsaren kalkuluak birritan beherantz aldatu dituenez, koalizio abertzaleak behin eta berriro eskatu du, Erandioko Uda-lak murrizketarik eginez gero, Goierri-ko azpiegiturari kalte egin barik izan zedin. Udal Gobernuak beti erantzun izan die adostutako aterpe ez zegoela arriskuan.

Bestalde, Goiherrik Lur gaineko Euskadiko Sokatirako Txapelketen lehenengo finala, 680 kilokoa, jokatu-ko du domeka honetan, maiatzak 22. Hitzordua Gipuzkoako Deba herrian izango dute, goizeko 11:30ean. Adituen arabera, bertan faboritoa Laukizko Gaztedi A zortzikotea izango da, orain arteko kanporaketa biak irabazi ditue-lako. Hala, Berriatuan zazpi puntu eta Mutrikun beste horrenbeste batu zi-tuzten. Goiherri A taldeak, ostera, 12 puntu lortu ditu denera, eta Goiherri Bk, berriz, 10 puntu.

Denborapasa

Ura(Abenduak 21-Urtarrilak 19)

Zeure buruarengan konfiantza gehiago izan beharko zenuke, horoskopoak irakurtzen denbo-ra galdu beharrean.

Aitzurra (Martxoak 21-Apirilak 19)

Agian, ez zara ohartu orain arte, baina bada zu-gaz gustatuta dagoen pertsona bat. Zeure kon-tua da zer egingo duzun informazio horregaz .

Garia (Ekainak 19-Uztailak 18)

Bizitza aldatzeko gogoa sentituko duzu, maita-sun-kontuetan, batez ere. Aldaketa onerako izan daiteke, zure beldurrak eta lotsak alboratuta.

Meta (Irailak 17-Urriak 16)

Zorioneko sasoitxoa datorkizu. Desiratutakoa betetzeko bidean da, eta horrek zure bizitza alda dezake. Baliatu egoera!

Otsoa (Urtarrilak 20-Otsailak 18)

Neke psikiko handia zutaz jabetuko da; horrek esku artean darabilzun proiektua baztertzera bultza zaitzake. Eskatu laguntza.

Hostoa (Apirilak 20-Maiatzak 19)

Ahaztu egizuz zure handinahikeria eta egoismoa. Horrela jokatu ezean, orain arte lortutako dena gal dezakezu bat-batean.

Lastoa (Uztailak 19-Abuztuak 17)

Lagunek zugana joko dute, euren arazoak kon-pontzen lagun ditzazun. Zure pentsaera prakti-koak asko egin dezake euren alde.

Hazia (Urriak 17-Azaroak 15)

Izarrak zure alde dituzu; jokoan ahalegindu zai-tezke, baina gogoratu jokoa ez dela errenta. Biko-tekideagaz arazo sentimentalak izan ditzakezu.

Adarra (Otsailak 19-Martxoak 20)

Iraganeko oroitzapenak baztertzea lortu duzu eta hurkoek ematen dizuten maitasuna gozatzen zabiltza. Erakuts egiezu zure alderik onena.

Eguzkia (Maiatzak 20-Ekainak 18)

Jende-multzoek eta zalapartek nekatzen zaituzte; horregatik, lasaitasun bila zabiltza orain, sarritan bakardadea topatu guran.

Iratzea (Abuztuak 18-Irailak 16)

Krisialdian zaude, baina erraz gaindituko duzu egoera. Halere, horrek eztabaida antzuak eta tentsioak eragingo ditu zure inguruan.

Negua (Azaroak 16-Abenduak 20)

Biktimarena eginez eta iraganeko malenkonian murgilduz, ez duzu bizitzak eskaintzen dituen hurbileko plazerak gozatzerik izango.

Horoskopoa

[email protected] 491 13 37

Bidali zeurea!

Zorion agurrak

Lagunak, beti lagun, onerako eta txarrerako! Berba gutxi hauen bitartez, zorionik beroena opa gura dizugu, zure urtebetetze egunean. Muxu handi bat, Sarri!

SArriITZUBALTZETAKuadrillaren partez

Zorionak, Goiz! Egun ederra igaro ezazu, merezi duzu-eta! Mezuaren bitartez, eskerrak eman gura nizkizuke hilabeteotan emandako laguntzagatik, muxu potoloa, poxpolin!

GOiZALDESoPELALagun ezkutuaren partez

Zorionak, lehengusutxo! Urrun zauden arren, bizipoza Euskal Herritik!!! Ea laster elkar ikusteko aukera daukagun... Ederto pasa zure eguna! Musu handi bat guztion partez, Sir Jon!

jOnBILBo - LoNDoNBarrikoztar fami-liaren partez

Urteak pasa ahala, ederragoa dirudizu, neska! Ta peloteoaren ondoren, kaña batzuk hartzera gonbida gaitzazu!! kar, kar.... Musutxu handi bat neskato, primeran pasa zure eguna!

irAnTZUSoPELAInguruko eulien partez

5€

SudokuaGogoan har egizu 1etik 9ra arteko zenbaki denek agertu behar dutela zutabe, ilara eta azpilauki bakoitzean.

Soluzioa

Gizon atsegina izateaz gain, itxura berezia zeu-kan. Batetik, beti dotore-dotore jantzita eta bibo-

te luzea aurpegiaren aldez alde; bestetik, doinu germaniar exo-tiko hura hizkeran. Era berean, goi-karguduna zen Erhardt kon-painian; bere herrialdeko fami-lia-enpresa horrek bazeuzkan ne-

gozioak meatzaritza arloan.Herr Helmrich gustura zegoen

1910eko Algortan. Eta ez zen baka-rra; aberats askok bizimodu berri hura hautatu zuten udarako edo

urte osorako. Bilbo zaratatsutik alde egin, baina ederto komu-

nikatuta egon hiriarekin tre-nez nahiz tranbiaz. Bere al-

detik, Margareth von Eugel kontsularen emazteak ere uste zuen erabaki apropo-sa izan zela udaldiak Al-gortan pasatzea haien hiru alaba txikiekin: Margareth, Lieselotte eta Carmen. Be-

raz, denboraldi goxoak igarotzeko asmoz, Anto-

nio Basagoiti jaunaren izena zeraman etorbi-deko txalet batera joa-ten zen familia osoa. Inguru hartan gero

eta lorategidun etxe polit gehiago zeuden itsasora begira. Ne-guri proiektua ere, gauzatuta egon arren, urterik urte osatzen zen, eta Karmen eliza prest zegoen hurren-

go astean izango zen inaugura-ziorako. Bizkaiko dirudunen artean modan zeuden Getxoko

kostaldeko auzoak, eta grina ho-rren piztaile handienetarikoa Ereaga hon-

dartza ederra zen. Bertan, La Perla zaharraren to-kian, hormigoizko bainuetxe moderno bat eraikiko ote zuten zurrumurrua zabaltzen hasita zegoen.

Domeka hartan, uztailaren 10ean, agur-bazkaria antolatu zuen Hermann Helmrichek kontsulatuko langile baten omenez. Karl Riedel Alemaniara itzul-tzekoa zen, eta oroitzapen ona eroan behar. Gottfried Traub laguna ere, Basagoiti etorbideko txaletera gonbidatu zuen. Laguna ez ezik, Gottfried kontsu-latuko bigarren idazkaria zen. Mahaiaren bueltan, herriminak sortzen duen senidetasun giroan, jan eta edan zuten. Bapo. Bazkalostean, paseoan irten ziren denak: hiru lagunok, Margareth, eta alabak. Itsaser-tzeko bideetatik lasai ibili ondoren, gizonok, beroa gainetik kendu guran, pentsatu zuten Ereagara joan eta bainu freskagarri bat hartzea. Erresaka handia zegoela ohartarazi zieten Bilbaotarrek.

Ramon Bilbao Saralegi bainu-jagoleak muxarrek bezain ondo ezagutzen zituen Abrako urak. San Ni-

kolas parrokian bataiatzeko besotan etxetik atera zu-ten egunetik, aire kresaltsua arnasten zuen eten ba-rik. Uda guztietan, izen bereko aitak bainularientzat zeuzkan kasetetan ibiltzen zen eta, gaztea zen arren, komeria bat baino gehiago pasatuta zegoen. Horieta-tik bi sakon iltzatuta zeuzkan gogoan.

Hiru uda lehenago, 1907ko San Ignazio egunean, erromeriara joandako gazte batzuk Ereagara jaitsi ziren. Bainatzen zebiltzan mutil horietako bat, uren sakonera handiegia zela konturatu zenean, sokorru-ka hasi zen. Sorostera ondoratu zitzaion asmo one-ko gizon bat ere laguntza eskatu beharrean gelditu zen. Eskerrak Ramon, 16 urteko algortar ausarta, han agertu zela, baita koitadu biok salbatu ere bere flota-gailuaz baliatuta.

Handik urtebetera, 1908ko uztailaren 30ean, an-tzeko estualdi batean egon zen Modesta Altuna nes-

Sakonean

Helmrich jaun aren Bilbon aspaldi bizi bazen ere, hiru urte ziren Alemaniako kontsul kargua zeukala. Kaiserlich edo inperio boteretsu horren ordezkari izateak ekarritako ospea ez zitzaion hiribilduan amaitzen, ez horixe. Algortarrek ere errespetatzen zuten Hermann Helmrich jauna.

IÑAKI VIDAL MONDEJAR

Hermann Helmrich, Alemaniako kontsula Bilbon.

© LA HoRMIGA DE oRo

Heroitzat hartu zuten Ramon Bilbao algortarra, zenbaitordainsari ere eman zizkioten

kamea. Aretxabalaren kasetei zegokien lekuan bai-nua hartzen ari zela, korronteak itsas zabalerantz bultzatu zuen. Igeri egiten ez zekienez, oihuka hasi zen ikaratuta. Orduan, uretan zegoen Leoncio Cabre-ra (Antonio Basagoitiren zerbitzaria zena) hurbildu zen neskarengana lagundu nahian. Zeharo asalda-tuta egonda, Modestak ustezko salbatzaileari oratu, eta utzi zuen mugitu ezinik, konortea galduta. Zorio-nez, Ramon adi zegoen, eta haiengana jo zuen arra-palada batean, betiko flotagailu eta sokekin. Nau-frago bioi heldu esku batekin, eta beste besoarekin igeri, hondartzara eraman egin zituen. Batzuek, ha-rrezkero, heroitzat hartu zuten Ramon. Esker onez, Leonciok 5 pezeta eta bere argazki bat eman zizkion. Candido Arrola udaleko zinegotziak eskaturik, era-kunde batzuek ere zenbait ordainsari eman zizkio-ten: Getxoko Udalak zilarrezko domina eta diploma bat, Sociedad de Salvamentosek brontzezko domina eta 20 pezeta, eta Academia españolak 500 pezeta.

Baina nahiz eta Bilbaotarrek erresaka handia zegoela ohartarazi, diplomazialariek arrastia apro-betxatu behar zuten. Mehatxuzko hodei-tontorrek eguraldia kaskartu baino lehen, igerilari bikainak itsasora sartu ziren birritan pentsatu barik. Egia esan, guzti-guztiak ez zeuden horren lasai. Karl, nekatuta bezain zuhur, laster lehorreratu zen. Kasetatik siku eta jantzita irten zenean, begiratu zuen kideak zelan zebiltzan. Orduan, Bilbaotar aita-semeek eta hondar-tzako batzuek bezala, igarri zuen Hermann eta Gott-fried keinuka ari zirela; erresakagatik edo bazkariko

betekadagatik, benetako larrialdi batean zeuden. Ra-mon bainu-jagoleak uretara salto egin, eta majo kos-tata lortu zuen kontsularenganaino iristea. Bitartean, Kantauri itsasoak irentsi zuen Gottfried gizagaixoa. Herr Helmrich atera zuenean bizi-izpi bat zeukan ar-tean. Igurtziak eta arnasak eman zizkion kaseta ba-ten atean harik eta, tamalez, guztiz amatatu zen arte. Bertaratu ziren medikuek kongestionatuta hil zela egiaztatu baino ezin izan zuten egin. Karlek, ezinak jota, berari eskainitakoa izango zen agur-egunean, agur esan behar izan zien lagunei. Dolumina adieraz-tean, asko izan ziren Margareth alargunaren tristura itzelaz jabetu zirenak. Alkatearen aginduz, Ereaga zainpean egon zen gau osoan. Azkenean, biharamu-neko eguerdi aurrean, olatuek 21 urteko gorpua bota zuten. Arrastian alemanen kolonia elkartu zen Algor-tan ezbeharraren gaineko erabakiak hartzeko.

Eguazten goizean Helmrich eta Traub jaunen hil-kutxak tranbia elektrikoan sartu zituzten. Itsasada-rraren albotik zehar iritsi ziren Bilboko udaletxearen aurrera, San Agustin plazatxora. Hainbat autoritate zain zeuden hamaika eta erdietatik. Solemnitatea na-gusi izan zen. Alemaniako banderek zerraldo biak es-taltzen zituzten, eta gainean hango lore koroak! Han-dik segizio batek karrozak lagundu zituen azkenengo martxa hartan. Zubitik Nerbioi-Ibaizabal zeharkatu, eta beste aldera heldu bezain laster, Gottfried ga-rraiatzen zuen karrozak Britaniar Kanposanturantz segitu zuen; haren arima Bizkaian geratzen bazen ere, ezin zen katolikoenekin nahastu. Besteak bertan

biratu zuen, eta Santanderreko tren geltokian lorez apaindutako bagoi batean barruratu zuten kontsu-laren gorpu baltsamatua. Ordu biak eta hamarrean abiatu zen. Ondoren, El Sardineron ainguratutako Katwijk baporean ontziratu zuten hilotza Alemania-rako norabidean, gero Jenan, bere jaioterrian, lurpe-ratu zuten.

Geroztik, Katwijk merkantzia-ontzia sarritan por-turatu zen Bilbon. Pentsa liteke, norbaitek, agian Ra-mon Bilbaok, madarikatu egin zuela; izan ere, urte batzuk geroago, 1915eko apirilean, Lehen Mundu Ge-rran, torpedo batek hondoratu zuen nahiz eta Holan-dako banderaduna izan, neutrala. Nork jaurti zuen? Urpeko ontzi aleman batek.


Helmrich jaun aren azkenengobainua

Alemaniako kontsulatuaren zigilua.

Goian, garaiko algortarrak Helmrich jaunaren gorpua geltokira eroaten. © LA HoRMIGA DE oRo

Azpian, Ereaga hondartza, 1910. urtearen inguruan.

www.hiruka.eus

HIRUKA Koop. elk.Helbidea: Martikoena 16, 2. 48991 GETXO e-Posta: [email protected] P.-Ku.: 171Telefonoa: 944 911 337Publizitatea: Erika Martinez /Ninbe Landa

Erredakzio-burua: Irantzu Sagarminaga

Erredakzioa: Iker Rincon, Kepa Ugarte, Iñigo Fernandez de Martikorena

Argazkiak: Hodei Torres

Testuen orrazketa: Iratze Ormatza

Diseinua: Artefakto

Kudeaketa: Ziortza Merino

Filmazioa eta Inprimategia: BEPSA

L.G.: BI-2022-2014 ISSN: 2386-98-95

Ale-kopurua: 8.000 ale CC-BY-SA

Erakunde laguntzaileak:

Berangoko Udala

ErandiokoUdala

Plentziako Udala

Lemoizko Udala

Gorlizko Udala

Urdulizko Udala

Barrikako Udala

Sopelako Udala

Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Sailak(Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak) diruz lagundua

Aldizkari honekBizkaiko Foru Aldundiaren laguntza jaso du

Errugbiak eta Europa ezagutzeko grinak ekarri zuten Patricio To-deschini argentinarra inguruo-

tara orain dela hainbat urte. Hasiera batean, Santanderren ibili zen, hiru urtez, bertako errugbi-taldean. Ondo-ren, ikasketak hasi zituen hiri hartan, eta, iaz Kantabriako taldeak berriztatu ez zuenez, Getxoko taldeagaz harrema-netan jarri, eta irailean Algortara etorri zen bizitzera, getxoztarrakaz jokatzeko.

Rosariotik gurera etorri zenean, bertoko kaleen antolaketagaz harrituta gelditu zen Todeschini: «hemen asko nahasten naiz, kale guztiak diagona-lak dira, edo elkar eteten dute; Rosa-rion dena laukia da, eta etxadi guztiak 100 x 100 metrokoak dira». Era berean, Europan, eta, bereziki, gurean dagoen segurtasunak harritu du argentinarra, «hemen umeak lasai irten daitezke kalera gaueko 11:00etan; Argentinan oso zaila da hori, beti dago lapurreta

bat jasateko arriskua, zapatilak lapur-tzen ez badizkizute, mugikorra kendu-ko dizute». Rosarion, bertako kultura oso kirolzalea da, «futbolari dagokio-nez, batez ere». Todeschinik jakinarazi duenez, hiria bi talderen artean bana-

tuta dago: «erdiak Newell’s Old Boys taldeko zaleak dira, eta beste guztiak, Rosario Centralekoak». Bestalde, Ro-sarion Argentinako banderaren ome-nezko monumentu nazionala dago, Paraná ibaiaren ondoan. Halaber, Che Guevararen jaiotetxea ere han dago. Dena den, Todeschinik Rosario oso tu-ristikoa ez dela aitortu arren, Argenti-

nan leku ugari bisita daitezkeela dio. Herrialdea oso handia da, eta «dene-tarik» aurki daiteke. Berbarako, ipa-rraldean Iguazu ur-jauziak daude, eta hegoaldean Perito Moreno glaziarra, edo baleak ikus daitezke irail aldean. Andeen mendilerroan hiri «oso poli-tak» bisita daitezke, berbarako San Martin, Mendoza eta Bariloche. Bes-talde, ipar-mendebaldean Jujuy, Salta eta Tucuman daude, «basamortu-in-gurua da, eta herri indigenak bizi dira inguru hartan».

Argentinara joanez gero, «derrigo-rrezkoa» da bertako okela jatea. «Ar-gentinarrok gutxienez 5 alditan jaten dugu haragi gorria astean», aitortzen du: errekian, labean zein napolitar era-ra. «Behia ebakitzeko milaka modu daude, osorik aprobetxatzen da han!». Edariari dagokionez, matea edatea be-zain ohikoa da kola eta ferneta nahas-ten dituen konbinatua.

Patricio Todeschini rosariarra

Rosarioko kultura oso futbolzalea da,

eta bi talderen artean banatuta dago hiria

Mundukatuak

«Behia ebakitzeko milaka modu daude Argentinan»

LurraldeaArgentina

Azalera2.780.400 km2

InguruneaRosario Argentinako erdi-ekialdeko hiria eta ibai-portua da. Rosario departamentuko hiriburua eta Santa Fe probintziako hiri garrantzitsu eta jendetsuena ere bada, nahiz eta bertako hiriburua Santa Fe izan.

Biztanleria948.312

HizkuntzakGaztelania da hizkuntza ofiziala herrialde osoan, baina guaraniera (corrientesko probintzian) eta kitxua (Santiago del Esteroko probintzian) ere ofizialak dira. Patagoniako zenbait lekutan, milaka lagunek galesa dute ama-hizkuntza.

DiruaArgentinako Pesoa.

NongoaRosario (Argentina)

Adina26 urte

Zertan dabilGetxo Rugbyko lehenengo taldean.

IkasketakHortz-protesigilea izateko ikasten dabil Santanderren. odontologia ikasi gura du.

Noiztik Euskal HerrianEz du epemugarik jarri sorterrira bueltatzeko. Errugbi denboraldiaren amaieran, belaunean lesionatu, eta berton egin zioten ebakuntza. osatzen denean ikusiko du zer egingo duen. Momentuz, gustura dago gurean.

NONGOA DA

ROSARIO

NOR DA

berangoko erdi aroko «helmrich jaunaren azkenengo bainua...

Documents