bepaling van het energieverbruik in mets van een fysieke … › 2016 › 06 › eindversie... ·...

HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM ASHP

Bepaling van het energieverbruik in METS van een fysieke testbatterij

van 6 functionele testen bij gezonde jongvolwassenen: een cross-

sectioneel onderzoek

Floor Smit (500661504) en Nathalie Zuijdam (500660487)

15/01/2016

Opdrachtgever: Jesse Aarden Docentbegeleider: Ferdinand de Haan Opleiding: Fysiotherapie Versie: 1.4

1

Bepaling van het energieverbruik in METS van

een fysieke testbatterij van 6 functionele testen bij

gezonde jongvolwassenen: een cross-sectioneel

onderzoek Floor Smit en Nathalie Zuijdam

Samenvatting Introductie: Het kunnen uitvoeren van activiteiten wordt bepaald door het vermogen om energie te kunnen leveren. Metabolic Equivalent of Task (MET) is een meeteenheid voor de hoeveelheid energie die een bepaalde fysieke inspanning kost ten opzichte van het rustmetabolisme. Als gevolg van veroudering en ziekenhuisopname zal de fysieke fitheid van mensen afnemen en zal ook het vermogen om energie te leveren afnemen. Door het energieverbruik van een fysieke testbatterij van 6 functionele testen (Handknijpkracht, de Morton Mobility Index (DEMMI), Chair sit and reach test (CSAR), Short Physical Performance Battery (SPPB), 2 Minuten Wandeltest (2MWT) en de Functional Ambulation Categories (FAC)) te bepalen, kan inzicht worden verkregen in de arbeid die een patiënt moet leveren. Doel: Het bepalen van het energieverbuik in METS van een fysieke testbatterij van 6 functionele testen bij gezonde jongvolwassenen. Methode: Bij 10 proefpersonen (20-25 jaar) is met behulp van de COSMED k4b2 het rustmetabolisme, het zuurstofverbruik tijdens het testprotocol en het zuurstofverbruik tijdens de herstelfase gemeten en omgezet naar METS. Resultaten: Alle proefpersonen hebben de volledige testbatterij volbracht. Het gemiddelde rustmetabolisme van 10 proefpersonen bedraagt 3.52 mL O2/kg/min [SD 0.54, range 2.79 – 4.44]. De gemiddelde netto zuurstofopname van alle proefpersonen gedurende de testbatterij fase bedraagt 5.79 mL O2/kg/min [SD 0.65, range 4.77 – 6.89]. De zuurstofopname van alle proefpersonen in de herstelfase bedraagt 4.21 mL O2/kg/min [SD 0.81, range 3.33 – 5.55]. Het gemiddelde verschil van zuurstofopname in de rustfase ten opzichte van de herstelfase bedraagt -0.08 mL O2/kg/min [SD 0.19, range -0.35 – 0.22]. Conclusie: Dit is de eerste studie die onderzoek doet naar het energieverbruik van het uitvoeren van 6 fysieke functionele testen. Bij jongvolwassen kost het uitvoeren van de fysieke testbatterij van 6 functionele testen gemiddeld 1,43 METS[SD 0.19, range 1.17 – 1.71]. Aanbevolen wordt een onderzoek op te zetten naar het energieverbruik van de testbatterij van 6 fysieke functionele testen bij een grotere onderzoeksgroep met een hogere leeftijd, bij voorkeur gezonde 70+ers. ‘Kernwoorden’: MET, VO2, Kwetsbare ouderen, Jongvolwassenen, Energie, Functionele testen, Fysieke testbatterij Introductie Metabolic Equivalent of Task (MET) is een meeteenheid voor de hoeveelheid energie die een bepaalde fysieke inspanning kost ten opzichte van de hoeveelheid benodigde energie tijdens stil zitten (Jetté 1990). 1 MET staat gelijk aan het rustmetabolisme en komt overeen met 3.5 mL O2/kg/min (Wendel-Vos, 2013) (Ainsworth, 1993). Een activiteit die 2

METS kost, staat gelijk aan het energieverbruik van 2 maal het rustmetabolisme (7.0 mL O2/kg/min). Het kunnen uitvoeren van activiteiten wordt bepaald door het vermogen om energie te kunnen leveren. Ainsworth (1993, 2000) heeft een compendium opgesteld waarin staat hoeveel METS zelfverzorgings- en ADL activiteiten

1

kosten. De activiteiten variëren van slapen gaan (0.9 METS) tot rennen met de snelheid van 10.9 mph (18.0 METS). In het Compendium van Ainsworth (1993,

2000) wordt het energieverbruik tijdens

activiteiten geschat aan de hand van het

rustmetabolisme, volgens conventie

gesteld op 3.5mL O2/kg/min. Dit

rustmetabolisme is vastgesteld bij een

man van 40 jaar en 70 kg. Het

Compendium houdt geen rekening met

verschillen in lichaamssamenstelling,

leeftijd en geslacht (Ainsworth, 1993). Uit

onderzoek van Hall et al (2013) is

gebleken dat het rustmetabolisme van

ouderen in leeftijd van 60-90jaar 2.66 mL

O2/kg/min is. Een activiteit die een

energieverbuik van 7.0 mL O2/kg/min

vraagt, kost voor een volwassene

gemiddeld 2 METS, terwijl voor een

oudere dezelfde activiteit 2.6 METS kost.

Om zelfverzorgings- en ADL activiteiten uit

te voeren moet het rustmetabolisme

worden verhoogd. Dit geschied onder

andere door het verhogen van de

hartfrequentie, het slagvolume en de

ademfrequentie (Morree, 2011). Als

gevolg van veroudering nemen

spiermassa, maximale kracht, maximale

hartfrequentie en de perifere doorbloeding

af, waardoor de VO2max met gemiddeld

10% per decennium afneemt (Wilmore,

2009). VO2max is gedefinieerd als de

hoogst haalbare zuurstofopname tijdens

maximale of uitputtende arbeid en wordt

beschreven met de formule van Fick

(V02max= HF*SV*((A-V) O2-verschil)

(Morree, 2011). Wanneer de VO2max

afneemt heeft dat als gevolg dat het

moeilijker is om het rustmetabolisme te

verhogen.

Aannemelijk is dat kwetsbare ouderen nog meer moeite hebben om hun rustmetabolisme te verhogen. Kwetsbare ouderen zijn vaker ouder, hebben meer dan één (chronische) aandoening (Boyd

2008), meer lichamelijke beperkingen en een slechtere gepercipieerde gezondheid (Avila-Funes 2008). Ongeveer een kwart van de zelfstandig wonende 65-plussers is kwetsbaar (CBS, 2012). In de leeftijd van 80 jaar en ouder is de helft kwetsbaar (SCP, 2011). Naar verwachting zal het aantal kwetsbare ouderen stijgen van 700.000 in 2010 naar meer dan een miljoen kwetsbare ouderen in 2030 (SCP, 2011). Een ziekenhuisopname gepaard gaande met bedrust en inactiviteit brengen voor kwetsbare ouderen specifieke gezondheidsrisico’s met zich mee. Naast algemene complicaties zoals infecties, decubitus, ondervoeding en cognitieve stoornissen zoals een delier, kunnen ook specifieke complicaties optreden die leiden tot functieverlies en een achteruitgang van fysieke fitheid. (VMS, 2009). Uit onderzoek blijkt dat na een ziekenhuisopname een versnelde afname van spierkracht optreedt tot wel 5% per week. Het uithoudingsvermogen gaat achteruit en ook neemt het hartminuutvolume af (Convertino, 1997). Bij 20 tot 50% van de ouderen vind na ziekenhuisopname aanhoudend functieverlies plaats (Inouye, 2000) (Covinsky, 2003). In studies van Rooij (2007) en Boyd (2008) werd bij ruim 30% van 640 acuut opgenomen ouderen functieverlies na ziekenhuisontslag gevonden. Wanneer functieverlies optreedt bij kwetsbare ouderen zullen zij minder goed in staat zijn om zelfstandige activiteiten te verrichten. Uit onderzoek blijkt dat 30% van de ouderen 3 maanden na ziekenhuisontslag het vermogen zijn verloren om zelfverzorgingsactiviteiten uit te voeren (Sagar, 1996). Hierdoor wordt de zelfredzaamheid in het zelfstandig wonen bedreigd. Gezien de verwachte stijging van het aantal kwetsbare ouderen in de toekomst en het functieverlies na een ziekenhuisopname zal dit grote maatschappelijke gevolgen hebben. In een huidige studie wordt momenteel het

fysiek functioneren van de (kwetsbare)

oudere (>70jr) patiënt gedurende en na

2

ziekenhuisopname in kaart gebracht,

waardoor inzicht wordt verkregen over het

mogelijke functieverlies. Bij opname, bij

ontslag en in de eerste 3 maanden na

ontslag wordt het fysiek functioneren

gemeten aan de hand van een testbatterij

bestaande uit de volgende testen:

Handknijpkracht, de Morton Mobility Index

(DEMMI), Chair sit and reach test (CSAR),

Short Physical Performance Battery

(SPPB), 2 Minuten Wandeltest (2MWT) en

de Functional Ambulation Categories

(FAC). De totale testbatterij zal ongeveer

40 minuten in beslag nemen en bestaat uit

testen met zowel een aerobe als anaerobe

component.

Gezien de doelgroep van het huidige

onderzoek is de vraag naar voren

gekomen of de fysieke testbatterij van 6

functionele testen niet te zwaar is voor

kwetsbare ouderen die zijn opgenomen in

een ziekenhuis. Om antwoord te geven op

deze vraag moet worden gemeten hoeveel

energie de testbatterij kost.

Zover wij de literatuur kunnen overzien is

het Compendium van Ainsworth (1993,

2000) het enige classificatiesysteem om

het aantal METS van fysieke activiteiten te

schatten en is het energieverbruik van de

fysieke testbatterij of onderdelen hiervan

nog niet eerder onderzocht. Onderzoek

naar dit energieverbuik heeft een

belangrijke toegevoegde waarde voor het

werkveld van de fysiotherapeut. Op deze

manier wordt inzicht verkregen over de

arbeid die een patiënt moet leveren voor

de testbatterij. Aangezien dit het eerste

onderzoek is naar het energieverbruik van

de testbatterij, zal dit onderzoek zich

richten op gezonde jongvolwassenen.

Het doel van dit onderzoek is het

energieverbruik van een fysieke

testbatterij van 6 functionele testen

onderzoeken bij gezonde

jongvolwassenen door het

zuurstofverbruik in rust, tijdens de

testbatterij en in de herstelfase te bepalen

en te vertalen naar het aantal METS.

Methode Onderzoeksopzet In een cross-sectioneel onderzoeksopzet is bij 10 gezonde proefpersonen in de leeftijd van 20-25 jaar het energieverbruik van de testbatterij bepaald door middel van een mobiele zuurstofmeter (COSMED k4b2). Het onderzoek is uitgevoerd op de Hogeschool van Amsterdam, ASHP. Dataverzameling heeft plaatsgevonden tussen 26 november en 10 december 2015 en is uitgevoerd vanuit een onderwijsperspectief waarbij studenten opgeleid worden om apparatuur te gebruiken en een onderzoek op te zetten waarmee het energieverbruik bepaald kan worden. De proefpersonen ontvingen geen vergoeding of studiepunten voor deelname. Proefpersonen 20 Studenten van de Hogeschool van Amsterdam zijn via een informatiebrief uitgenodigd om mee te doen aan het onderzoek. In bijlage 2 is deze eerste informatiebrief weergeven. De mogelijke proefpersonen zijn na een week bedenktijd via email benaderd voor beschikbaarheid voor deelname. Proefpersonen werden geïncludeerd wanneer zij de leeftijd hadden van minstens 18 jaar, Nederlands konden spreken en begrijpen, een ingevuld goed gekeurd informed consent hadden ingeleverd en wanneer zij ADL zelfstandig en mobiel waren. Proefpersonen werden geëxcludeerd wanneer zij een of meerdere vragen van de PAR-Q vragenlijst beantwoord hadden met JA, jonger waren dan 18 jaar, rookten of wanneer zij een niet goed gekeurd informed consent hadden ingeleverd. In bijlage 4 en 5 zijn het informed consent en de PAR-Q vragenlijst weergegeven. De gegevens van de proefpersonen zijn geanonimiseerd verwerkt met behulp van een pinnummer. Werkwijze De geïncludeerde proefpersonen zijn minstens 24 uur voorafgaand aan de

3

onderzoeksdag geïnformeerd over de restricties voor het onderzoek. In bijlage 3 is de tweede informatiebrief weergegeven. Het onderzoek is uitgevoerd in de ochtend tussen 08.00-11.00 in drie verschillende lokalen in de Hogeschool van Amsterdam, ASHP. De metingen zijn uitgevoerd door twee onderzoekers aan de hand van een protocol en zijn hierin getraind. . Onderzoeker 1 heeft alle fysieke testen afgenomen. De proefpersonen hebben op de onderzoeksdag 4 fases doorlopen. In fase 1 worden de antropometrische gegevens verzameld bestaande uit geslacht, leeftijd, lengte, gewicht, vetvrije massa, en hartslag. In fase 2 wordt door 10 minuten stil te liggen op bed het rustmetabolisme bepaald. In fase 3 wordt het protocol van de testbatterij uitgevoerd. In bijlage 1 is het testprotocol weergegeven. De FAC is een vragenlijst die wordt ingevuld naar inzicht van de onderzoeker en is geen fysieke test. Van deze test wordt niet het energieverbruik gemeten. In fase 4 wordt door nogmaals 10 minuten stil te liggen op bed de herstelfase gemeten. In figuur 1 zijn de fases schematisch weergeven. Gedurende fase 1 en 3 zijn de geworven data van de antropometrie en het testprotocol geanonimiseerd vermeld op een Case Report Form. Met behulp van de COSMED K4b2 is gedurende fase 2,3 en 4 het zuurstofverbruik gemeten. Tijdens het gehele onderzoek zijn markers geplaatst om het onderscheid te kunnen maken tussen verschillende fases en onderdelen van het onderzoek. De markers zijn geplaatst op de volgende momenten: voorafgaand en na de 10 minuten rust; voorafgaand en na elk onderdeel van een fysieke test; voorafgaand en na de 10

minuten herstelfase. Gedurende het onderzoek heeft onderzoeker 2 genoteerd op welk tijdstip en op welk moment in het onderzoek de markers geplaatst zijn. Meetinstrumenten Tijdens het onderzoek werd gebruik gemaakt van de COSMED K4b2. Uit onderzoek is gebleken dat de test-hertest betrouwbaarheid goed is, er zijn geen verschillen gevonden (p>0.05) (Duffield 2004, McLaughlin 2001). Echter, in het artikel van Duffield (2004) bleek dat de K4b2 een overschatting van 1,1 – 1,3% (p<0.05) geeft van de VO2 in L/min. Data analyse De data van de COSMED K4b2 is vanuit de k4b2 Data Management Software versie 10.0 geïmporteerd naar Microsoft Excel 2010 en daarna handmatig verder beschrijvend geanalyseerd in IBM SPSS Statistics 22. De data is in Microsoft Excel 2010 gecontroleerd op ontbrekende datapunten en artefacten. Voor de berekening van het rustmetabolisme is de data van minuut 0.00-10.00 gefilterd per minuut. Aangezien er gedurende 10 minuten weinig variatie zichtbaar was, is voor het rustmetabolisme het gemiddelde van de 10 minuten berekend. Voor de berekening van de netto zuurstofopname gedurende de gehele testbatterij is de data gefilterd per minuut en het gemiddelde berekend van minuut 11.00 tot aan het eind van het testprotocol. Voor de berekening van de meetinstrumenten en de onderdelen van de meetinstrumenten is het gemiddelde van de gemeten waardes berekend tussen de markers. Aan de hand van de gemiddelden zijn de gemiddelde waarden van de meetinstrumenten berekend. Voor de berekening van de zuurstofopname gedurende de 10 minuten durende herstelfase is gefilterd per minuut vanaf het eind van de testbatterij tot aan het eind van het onderzoek. Aangezien herstel pas optrad in de laatste minuten is het gemiddelde berekend van de 10 minuten. Om te onderzoeken of de proefpersonen volledig waren hersteld na de herstelfase is het gemiddelde berekend van de laatste 4 minuten van de herstelfase per

4

proefpersoon en voor de hele populatie. Deze waarde is vergeleken met het gemiddelde rustmetabolisme van de hele populatie. Om het netto energie verbruik in METS te berekenen voor de rustfase, testbatterij en herstelfase is de VO2 in mL O2/kg/min gedeeld door 3,5. Voor de berekening van het gemiddeld aantal METS dat de testbatterij heeft gekost voor de proefpersonen is de gemiddelde VO2 in mL O2/kg/min van de testbatterij opgeteld bij de gemiddelde VO2 in mL O2/kg/min van de herstelfase. Deze waarde is gedeeld door 2 om de gemiddelde zuurstofopname die nodig is voor de meetstraat te berekenen. Deze waarde is vervolgens gedeeld door 3,5 om een uitspraak te doen over het aantal METS dat de meetstraat kost. Bij alle testen zijn de omgevingsfactoren gemiddeld als volgt: Luchtdruk (mmHg): 763 Temperatuur (ᴼC): 24

Luchtvochtigheid (%): 50 Resultaten Er zijn 10 proefpersonen geïncludeerd in het onderzoek waarvan 5 mannen en 5 vrouwen. De gemiddelde leeftijd is 22.3 jaar. De antropometrische gegevens zijn weergegeven in Tabel 1. Alle proefpersonen hebben de volledige testbatterij volbracht. Het gemiddelde rustmetabolisme van alle proefpersonen bedraagt 3.52 mL O2/kg/min [SD 0.54, range 2.79 – 4.44]. Dit komt overeen met 1.00 METS [SD 0.15, range 0.80 – 1.27].

De gemiddelde netto zuurstofopname van alle proefpersonen gedurende de testbatterij fase bedraagt 5.79 mL O2/kg/min [SD 0.65, range 4.77 – 6.89]. Dit komt overeen met 1.66 METS [SD 0.19, range 1.36 – 1.97] METS. De zuurstofopname van alle proefpersonen in de herstelfase bedraagt 4.21 mL O2/kg/min [SD 0.81, range 3.33 – 5.55]. Dit komt overeen met 1.21 METS [SD 0.23, range 0.95 – 1.59]. Het gemiddeld aantal METS dat de testbatterij heeft gekost voor alle proefpersonen bedraagt 1.43 [SD 0.19, range 1.17 – 1.71]. Tabel 2 toont de gemeten waarden van de gehele meetstraat. In Figuur 2 is het energieverbruik in METS per meetinstrument van de testbatterij weergegeven. De meetinstrumenten Handknijpkracht, DEMMI, CSAR en SPPB liggen gemiddeld tussen de 1.21 en 1.75 METS. De 2MWT bedraagt gemiddeld 3.64 METS [0.68, range 2.74 – 4.68]. De volledige tabel is opgenomen in bijlage 6. In bijlage 7 is het figuur 3 en de tabel 5 van het energieverbruik in METS per onderdeel van de testbatterij opgenomen. In Tabel 3 is het verschil af te lezen tussen het gemiddelde rustmetabolisme en het gemiddelde van de laatste 4 minuten van de herstelfase. Het gemiddelde verschil van zuurstofopname bedraagt -0.08 mL O2/kg/min [SD 0.19, range -0.35 – 0.22]. Dit houdt in dat alle proefpersonen gemiddeld zijn hersteld.

Tabel 1 Antropometrie

Schaal Gemiddelde [SD*] Mediaan Range [min – max]

Leeftijd (jaren) 22.3 [1.9] 22.0 5.0 [20.0 – 25.0] Geslacht

Man (n=5) Vrouw (n=5)

Gewicht (kg) 67.5 [10.3] 69.5 32.3 [47.9 – 80.2] Lengte (cm) 177.9 [10.0] 179.0 28.0 [163.0 – 191.0] Vetvrije massa (kg) 55.7 [11.3] 55.6 25.5 [43.1 – 68.6] BMI (kg/m2) 21.3 [2.1] 21.1 6.5 [18.0 – 24.5] Psyst* (mmHg) 121.4 [10.0] 122.5 29.0 [106.0 – 135.0]

Pdiast* (mmHg) 69.8 [5.8] 69.0 20.0 [61.0 – 81.0]

*SD= Standaard Deviatie; Psyst = Systolische bloeddruk; Pdiast = Diastolische bloeddruk

1

Tabel 2 Energieverbruik in de rustfase, testfase en herstelfase

Schaal Gemiddelde [SD*]

Mediaan Range [min – max]

Rustfase HF (sl/min) 62.89 [9.59] 61.35 27.30 [49.30 – 76.60] VO2 (ml/min) 236.02 [50.36] 219.10 168.80 [171.50 – 340.30] RER 0.87 [0.08] 0.88 0.24 [0.76 – 1.00] VE (l/min) 8.87 [1.27] 8.55 4.20 [7.30 – 11.50] VO2 (mL O2/kg/min)

3.52 [0.54] 3.57 1.65 [2.79 – 4.44]

VO2 (LBM*/ml/min)

4.28 [0.79] 4.01 2.57 [3.28 – 5.85]

Kcal (kcal/min) 1.15 [0.25] 1.07 0.88 [0.83 – 1.71] METS 1.00 [0.15] 1.02 0.47 [0.80 – 1.27]

Testbatterij HF (sl/min) 78.95 [12.56] 80.86 34.24 [60.81 – 95.05] VO2 (ml/min) 388.80 [73.72] 375.48 243.93 [266.36 – 510.29] RER 0.75 [0.05] 0.73 0.17 [0.68 – 0.85] VE (l/min) 15.21 [1.24] 15.70 3.60 [13.28 – 16.88] VO2 (mL O2/kg/min)

5.79 [0.65] 5.82 2.12 [4.77 – 6.89]

VO2 (LBM*/ml/min)

7.01 [0.80] 7.06 2.43 [5.68 – 8.11]

Kcal (kcal/min) 1.83 [0.36] 1.76 1.13 [1.24 – 2.37] METS 1.66 [0.19] 1.66 0.61 [1.36 – 1.97] Herstelfase HF (sl/min) 63.28 [9.97] 61.18 31.55 [48.00 – 79.55] VO2 (ml/min) 282.25 [61.40] 284.00 188.36 [192.64 – 381.00] RER 0.91 [0.08] 0.92 0.25 [0.77 – 1.02] VE (l/min) 11.32 [1.36] 11.80 3.99 [8.76 – 12.75] VO2 (mL O2/kg/min)

4.21 [0.81] 4.19 2.22 [3.33 – 5.55]

VO2 (LBM*/ml/min)

5.12 [1.05] 4.91 3.20 [3.75 – 6.95]

Kcal (kcal/min) 1.38 [0.30] 1.37 0.91 [0.96 – 1.87] METS 1.21 [0.23] 1.20 0.64 [0.95 – 1.59] Totale meetstraat*

HF (sl/min) 72.25 [10.43] 71.68 31.87 [55.43 – 87.30] VO2 (ml/min) 335.52 [63.07] 331.77 201.86 [229.50 – 431.36] RER 0.83 [0.06] 0.85 0.15 [0.74 – 0.89] VE (l/min) 13.27 [0.90] 13.41 2.48 [12.04 – 14.52] VO2 (mL O2/kg/min)

5.00 [0.66] 4.87 1.91 [4.08 – 5.99]

VO2 (LBM*/ml/min)

6.07 [0.85] 6.07 2.67 [4.86 – 7.53]

Kcal (kcal/min) 1.61 [0.31] 1.60 0.99 [1.10 – 2.09] METS 1.43 [0.19] 1.40 0.54 [1.17 – 1.71]

*SD = Standaard Deviatie; *LBM = Lean Body Mass; Totale meetstraat = (testbatterij + herstelfase) : 2;

2

Figuur 2. Laat het energieverbruik in METS per meetinstrument van de testbatterij zien. Op de Y-as staat het aantal METS weergegeven. Op de X-as zijn de meetinstrumenten weergegeven. DEMMI = de Morton Mobility Index; CSAR = Chair sit and reach test; SPPB = Short Physical Performance Battery; 2MWT = 2 Minuten Wandeltest. Tabel 3

Rustmetabolisme vergeleken met de laatste 4 minuten van de herstelfase

Gemiddelde [SD*] Mediaan Range [min – max]

Rustfase VO2 (mL O2/kg/min)

3.51 [0.54] 3.56 1.65 [2.79 – 4.44]

Herstelfase VO2 (mL O2/kg/min)

3.43 [0.57] 3.41 1.77 [2.81 – 4.58]

Verschil VO2 (mL O2/kg/min)

-0.08 [0.19] -0.13 0.57 [-0.35 – 0.22]

*SD= Standaard Deviatie Discussie In dit onderzoek is het energieverbruik gemeten bij gezonde jongvolwassenen tijdens een rustfase, een fysieke testbatterij van 6 functionele testen en een herstelfase. Voorafgaand aan het onderzoek was de hypothese gesteld dat het rustmetabolisme bij gezonde jongvolwassen hoger zou liggen dan de gestelde conventie van 3.5 mL O2/kg/min (Ainsworth, 1993). Deze 3.5 mL O2/kg/min is het rustmetabolisme van een man van 40 jaar en 70 kg (Ainswoth,1993). Al vanaf de leeftijd van 25 jaar daalt de VO2max met 10% per decennia (Wilmore, 2009) Bovenstaande gegevens maken het

aannemelijk om te denken dat het rustmetabolisme bij gezonde jongvolwassenen (20-25 jaar) hoger zou liggen dan 3.5 mL O2/kg/min. Echter in dit onderzoek is het gemiddelde rustmetabolisme 3.52 mL O2/kg/min [SD 0.54, range 2.79 – 4.44] en komt het dus overeen met de conventie van 3.5 mL O2/kg/min. De gehele testbatterij kost voor gezonde jongvolwassenen 1.43 METS. In vergelijking met het Compendium van Ainsworth (2000) komt deze waarde overeen met onder andere zittend eten, zitten praten/praten aan de telefoon en

0

0.5

1

1.5

2

2.5

3

3.5

4

Handknijpkracht DEMMI CSAR SPPB 2MWT

1

typen op een computer. Aangezien de testbatterij uit licht inspannende activiteiten bestaat, zoals: het meten van de handknijpkracht, omrollen in bed, tot zit komen, tot staan komen, balans houden met als het meest inspannende onderdeel de 2MWT, beantwoord dit de verwachting voorafgaand aan het onderzoek. In Figuur 2 is het energieverbruik in METS per meetinstrument van de testbatterij weergegeven. Hieruit is te concluderen dat de CSAR een opvallend hoge METS waarde heeft in vergelijking met de andere meetinstrumenten, 1.75 METS [SD 0.36, range 1.01 – 2.29]. Een mogelijke oorzaak hiervan is dat de herstelfase van de DEMMI nog doorloopt, dit is niet uit te sluiten vanwege het onderzoeksopzet. De 2MWT is zoals verwacht de meest inspannende test, gemiddeld 3.64 METS [SD 0.68, range 2.74 – 4.68]. Deze 3.64 METS komt in het Compendium overeen met een wandelsnelheid van 3.0 mph (Ainsworth, 1993), omgerekend is dit 4.8 km/u. Als we kijken naar de opbouw van de fysieke testbatterij zien we dat er een stijgende trend aanwezig is. Dit laat zien dat de fysieke testbatterij is opgebouwd van de minst inspannende test naar de meest inspannende test. Een voordeel van deze opbouw is dat de belasting wordt opgevoerd, waardoor geleidelijk aan meer energie van de proefpersonen wordt gevraagd. In de fysieke testbatterij zijn geen rustmomenten ingebouwd. Een nadeel hiervan is dat proefpersonen mogelijk de 2MWT niet kunnen uitvoeren, omdat ze al vermoeid zijn van de eerdere fysieke testen. Door de opbouw van de testbatterij zonder rustmomenten, kan inzichtelijk worden gemaakt welke belasting de proefpersonen maximaal aankunnen. In bijlage 8 is Tabel 6 opgenomen waarin is af te lezen dat 3 personen na 10 minuten in de herstelfase nog niet volledig hersteld zijn. Achteraf gezien had de herstelfase langer moeten duren zodat iedereen volledig hersteld was en de zuurstofschuld ingehaald kon worden. Echter, gemiddeld genomen zijn alle

proefpersonen hersteld. Het gemiddelde verschil van alle proefpersonen tussen het rustmetabolisme en de laatste 4 minuten van de herstelfase bedraagt -0.08 [SD 0.19, range -0.35 – 0.22]. Voorafgaand aan het onderzoek hebben diverse proefmetingen plaatsgevonden. De geïncludeerde proefpersonen zijn minstens 24uur voorafgaand aan de onderzoeksdag geïnformeerd over de restricties van het onderzoek. De proefpersonen zijn op de onderzoeksdagen tussen 08.00 en 11.00uur gemeten door dezelfde onderzoeker, met een vast protocol. Bovenstaande maatregelen hebben gezorgd voor een gestandaardiseerde uitvoering van het onderzoek. Een tekortkoming van deze studie is de kleine onderzoeksgroep (n=10). Eén proefpersoon heeft zich niet aan de restricties gehouden, deze heeft één kop koffie gedronken voorafgaand aan het onderzoek. Koffie bevat cafeïne, dat een stimulerende werking heeft op het hart en het centraal zenuwstelsel (Niesink 2011). Dit kan ervoor zorgen dat de zuurstofopname mogelijk verhoogd is tijdens de afname van het onderzoek. Bij 2 personen is de hartslagmeter uitgevallen gedurende het onderzoek, dit is een tekortkoming van de apparatuur. Dit heeft verder geen invloed gehad op de zuurstofmetingen van de COSMED K4b2. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in 3 verschillende lokalen met daarbij 3 verschillende klimaat-/omgevingsomstandigheden. Echter waren deze 3 lokalen in dezelfde gang en heeft de COSMED K4b2 voorafgaand aan het onderzoek een omgevingskalibratie uitgevoerd. Hierdoor kunnen de gemeten waarden af worden gezet tegen de referentiewaarden, waardoor de verkregen data wordt gecorrigeerd. Uit onderzoek van Duffield (2004) is gebleken dat de COSMED K4b2 een overschatting van 1,1 tot 1,3% geeft van de VO2 in L/min. Dit heeft als gevolg dat de gemeten VO2 waarden mogelijk hoger zijn uitgevallen. Voor vertaling naar de huidige studie over het fysiek functioneren van de (kwetsbare) oudere (>70 jaar) patiënt is de leeftijd van

2

de proefpersonen in onze studie een grote beperking (20-25 jaar). Uit onderzoek van Hall et al (2013) is gebleken dat het rustmetabolisme van ouderen in leeftijd van 60-90jaar 2,66 mL O2/kg/min is. De gestandaardiseerde formule om METS mee te berekenen is 1 MET= 3,5mL O2/kg/min, deze 3,5 is het rustmetabolisme van een man van 40 jaar en 70 kg (Ainsworth, 2000). Wanneer we een activiteit nemen die 7,0 mL O2/kg/min kost, zal dit bij een persoon met een rustmetabolisme van 3,5 mL O2/kg/min 2 METS kosten. Echter, bij een persoon met een rustmetabolisme van 2,66 mL O2/kg/min zal de activiteit 2,6 METS kosten. De netto zuurstofopname die nodig is om een activiteit uit te voeren blijft per persoon gelijk. Alleen zal een oudere persoon zijn rustmetabolisme meer moeten verhogen, waardoor de activiteit meer energie kost. Aannemelijk is dat de fysieke testbatterij van dit onderzoek voor een oudere populatie meer energie zal kosten. Voor (kwetsbare) ouderen kan dit betekenen dat de fysieke testbatterij niet volledig volbracht kan worden. Aanbevolen wordt een onderzoek op te zetten naar het energieverbruik van (onderdelen van) de testbatterij van 6 fysieke testen bij een grotere onderzoeksgroep met een hogere leeftijd, bij voorkeur bij gezonde 70+ers. Conclusie Dit is de eerste studie die onderzoek doet naar het energieverbruik van het uitvoeren van 6 fysieke functionele testen. De onderzoekers zijn van mening dat dit onderzoek een toegevoegde waarde heeft voor het werkveld van de fysiotherapeut. Door inzicht te krijgen in het energieverbruik tijdens activiteiten en meetinstrumenten, kan beter geanticipeerd worden op de belastbaarheid van patiënten. De gemiddelde netto zuurstofopname van alle proefpersonen gedurende de meetinstrumenten van de testbatterij zijn als volgt: Handknijpkracht 1.21 METS [SD 0.35, range 0.79 – 1.78] DEMMI 1.33 METS [SD 0.20,

range 1.09 – 1.62] CSAR 1.75 METS [SD 0.36, range 1.04 – 2.29] SPPB 1.54 METS [SD 0.30, range 1.21 – 2.26] 2MWT 3.64 METS [SD 0.68, range 2.74 – 4.68] Bij jongvolwassen kost het uitvoeren van de gehele fysieke testbatterij van 6 functionele testen gemiddeld 1.43 METS [SD 0.19, range 1.17 – 1.71]. Referenties Ainsworth BE, Haskell WL, Leon AS, Jacobs DR Jr, Montoye HJ, et al. Compendium of physical activities: classification of energy costs of human physical activities. Med. Sci. Sports. Exerc. 1993, jan. Ainsworth BE, Haskell WL, Whitt MC, Irwin ML, Swartz AM, et al. Compendium of physical activities: an update of activity codes and MET intensities. Med. Sci. Sports. Exerc. 2000, sept. Avila-Funes JA, Helmer C, Amieva H, Barberger-Gateau P, Le GM, et al. Frailty among community-dwelling elderly people in France: the three-city stude. J.Gerontol.A.Biol.Sci.Med. Sci. 2008. Boyd CM, Landefeld CS, Counsell SR, Palmer RM, Fortinsky RH, et al. Recovery of activities of dailiy living in older adults after hospitalization for acute medical illness. J.Am.Geriatr.Soc. 2008, dec. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Ziekenhuisopnamen voor alle diagnosen naar leeftijd, 2012. (Geraadpleegd op 10-11-2015). URL: http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/gezondheid-welzijn/cijfers/extra/2010-ziekenhuisopname.htm Convertino VA, Bloomfield SA, Greenleaf JE. An overview of the issues: physiological effects of bed rest and restricted physical activity. Med.Sci.Sports Exerc. 1997.

3

Covinsky KE, Palmer RM, Fortinsky RH, Counsell SR, Stewart AL, et al. Loss of independence in activities of daily living in older adults hospitalized with medical illnesses: increased vulnerability with age. J.Am.Geriatr.Soc, 2003. Duffield R, Dawson B, Pinnington HC, Wong P, Accuracy and reliability of a Cosmed K4b2 portable gas analysis system. J Sci Med Sport. Maart 2004. 7(1):11-22. Geraadpleegd op 21-12-2015, URL: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15139160 Fox, Bowers, Foss. Fysiologie van lichamelijke opvoeding, sport en revalidatie. Reed Bussiness. 1997; P. 69. Hall KS, Howe AC, Rana SR, Martin CL, Morey MC. METs and accelerometry of walking in older adults: Standard versus measured energy cost. Med. Sci. Sports. Exerc.,vol.45, No.3. 2013; P. 574-82. Inouye SK, Bogardus ST Jr, Baker DI, Leo-Summers L, Cooney LM Jr. The Hospital Elder Life Program: a model of care to prevent cognitive and functional decline in older hospitalized patients. Hospital Elder Life Program. J.Am.Geriatr.Soc. 2000, dec. Jetté M, Sidney K, Blümchen G. Metabolic Equivalents (METS) in exercise testing, exercise prescription and evaluation of functional capacity. Clin. Cardiol. 13. 1990; P. 555-65. McLaughlin JE1, King GA, Howley ET, Bassett DR Jr, Ainsworth BE, Validation of the COSMED K4 b2 portable metabolic system. Int J Sports Med. Mei 2001 ;22(4):280-4. Geraadpleegd op 21-12-2015, URL: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11414671?ordinalpos=7&itool=EntrezSystem2.PEntrez.Pubmed.Pubmed_ResultsPanel.P

ubmed_DefaultReportPanel.Pubmed_RVDocSum Morree JJ de, Jongert T, Poel G. Inspanningsfysiologie, oefentherapie en training. Springer Media B.V. 2011; pag. 79. Niesink R. Koffie en energiedrankjes: farmacologie en toxicologie van cafeïne. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2011. Rooij de SE, Buurman BM, Korevaar JC, Munster van BC, Schuurmans MJ, et al. Co-morbidity in acutely hospitalised older patients as a risk factor for death in hospital or within 3 months after discharge. Ned. Tijdschr. Geneesk. 2007. Sager MA, Franke T, Inouye SK, Landefeld CS, Morgan TM, et al. Functional outcomes of acute medical illness and hospitalization in older persons. Arch. Intern. Med. 1996. Sociaal en Cultureel Planbureau. Kwetsbare ouderen. Den Haag; 2011, febr. VMS Zorg. Kwetsbare ouderen, veiligheidsprogramma. 2009, sept. (Geraadpleegd op 25-09-2015). URL: http://www.vmszorg.nl/_library/5540/web_2009.0104_praktijkgids_kwetsbare_ouderen.pdf Wendel-Vos GCW (RIVM). Wat is lichamelijke activiteit? Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid; 2013. (Geraadpleegd op 28-09-2015). URL: http://www.nationaalkompas.nl/gezondheidsdeterminanten/leefstijl/lichamelijke-activiteit/wat-is-lichamelijke-activiteit/ Wilmore JH, Costill DL, Kenney WL. Inspannings- en sportfysiologie. Tweede herziene druk. Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg; 2009. P. 440-61.

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15139160

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15139160

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11414671?ordinalpos=7&itool=EntrezSystem2.PEntrez.Pubmed.Pubmed_ResultsPanel.Pubmed_DefaultReportPanel.Pubmed_RVDocSum





http://www.nationaalkompas.nl/gezondheidsdeterminanten/leefstijl/lichamelijke-activiteit/wat-is-lichamelijke-activiteit/



1

Bijlage 1: Testprotocol

Protocol bepaling van het energieverbruik in METS van een

fysieke testbatterij van 6 functionele testen bij gezonde

jongvolwassenen.

PIN-nummer:

Datum testafname:

DD: MM: YYYY:

Naam onderzoeker + paraaf:

Initialen patiënt:

Testen fase 1: Duur: Afgenomen:

1 Geslacht ○ 2 Leeftijd ○ 3 Lengte ○ 4 Bio-impedantie ○ 5 Bloeddruk ○ 6 Hartslag ○

Testen fase 2:

7 Rustmetabolisme ○ Testen fase 3:

8 Handknijpkracht ○

9 DEMMI (+ semitandem SPPB)

○

10 Chair sit and reach test

○

11 SPPB (zonder semitandem)

○ 12 2 Minuten Wandeltest ○ 13 DEMMI restant ○ 14 FAC (na afloop

invullen) ○

Testen fase 4: 15 Herstelfase ○

2

Invulinstructies

Dit protocol bestaat uit 14 testen. Sommige onderdelen van de testen worden eerder

of later afgenomen, dit staat aangegeven. De testen dienen te allen tijde in de

voorgeschreven volgorde te worden afgenomen.

Nadat het protocol is ingevuld, dient door de andere onderzoeker verklaard te worden

dat de data volledig en accuraat zijn ingevuld.

Het protocol moet worden ingevuld met een zwarte of blauwe pen. Zorg ervoor dat

leesbaar wordt geschreven.

Alle gearceerde vakken en alle vragen moeten ingevuld worden. Indien een vraag of

test niet kan worden afgenomen, moet altijd een (stop)reden beschreven worden.

Gebruik geen afkortingen.

Data worden als volgt beschreven: dd/mm/yyyy.

Tijden worden geschreven volgens de 24-uurs klok, bv. 09.56 en 13.56.

Elke verandering of correctie in het protocol moet gedateerd en getekend worden

d.m.v. initialen en een handtekening. Originele antwoorden mogen nooit gemaskeerd

worden, maar moeten herleidbaar zijn, bv:

FOUTIEF FOUTIEF JA 06-05-2015

3

PIN-nummer patiënt:

Naam onderzoeker:

Datum meting:

Fase 1

1. Geslacht

MAN ○ VROUW ○

2. Leeftijd

Leeftijd:

3. Lengte

Werkinstructie

1. Deze lichaamslengtemeting is gebaseerd op de VSG-richtlijn en beschrijft in korte instructies het meten van de lichaamslengte.

2. Deze test wordt afgenomen met een vooraf juist geplaatste meetlat. 3. De persoon draagt lichte (sport-)kleding en de schoenen en sokken zijn uit. 4. Wordt in rechtopstaande positie, met de voeten naast elkaar en het gewicht verdeeld

gemeten met de rug, het achterhoofd en de hielen tegen de meetlat. 5. De persoon kijkt recht vooruit. 6. Schuif het aanwijselement naar beneden tot op het mediocraniale gedeelte van de

schedel van de persoon. 7. Lees de lengte in centimeters af en rond af op hele centimeters. 8. Noteer de waardes.

Metingen

Lengte:

4


Naam onderzoeker:

Datum meting:

4. Bio-impedantie

Werkinstructie

1. Deze bio-impedantie meting is gebaseerd op een Standard Operating Procedure en beschrijft korte instructies voor het meten van de bio-impedantie.

2. Deze test wordt in stand afgenomen met een Tanita sc 330 body compositioner.

3. De persoon draagt lichte (sport-) kleding en de schoenen en sokken zijn uit.

4. Druk op de AAN/UIT knop om de stroom in te schakelen.

5. Controleer of lichaamsvet ― meter is geselecteerd en voer het kledinggewicht in. Gebruik hier standaard 1.0 kg voor.

6. Druk op enter / het lampje voor opstappen knippert.

7. Selecteer het lichaamstype (standaard / atletisch).

8. Selecteer het geslacht (man / vrouw).

9. Voer de leeftijd in, druk vervolgens op enter.

10. Voer de lengte in, druk vervolgens op enter.

11. Stap met blote voeten op de elektroden.

12. De metingen worden verricht, het meetresultaat en het lichaamsvetpercentage worden weergegeven. De resultaten worden automatisch afgedrukt.

13. Noteer de waardes van het gewicht en de vetvrije massa.

Metingen

Gewicht:

Vetvrije massa:

5


Naam onderzoeker:

Datum meting:

5. Bloeddruk meting met behulp van de Mindray accutor V NIBP

met masimo SPO2 sensor

Werkinstructie

1. De bloeddrukmeting is gebaseerd op een Standard Operating Procedure en beschrijft in korte instructies voor het meten van de bloeddruk.

2. Deze test wordt afgenomen met een Mindray accutor V NIBP met masimo SPO2 sensor.

3. Wordt in zit met de voeten plat op de grond en met de arm op een tafel zodanig gemeten dat de armmanchet op dezelfde hoogte zit als het hart.

4. De manchet wordt om de linkerarm aangebracht zodanig dat de blauwe strip midden op de binnenkant van de arm ligt en langs de binnenkant van de arm naar beneden wijst. De luchtslang moet langs de binnenkant van de onderarm lopen en op een lijn liggen met de middelvinger. De onderste rand van de manchet moet zich ongeveer 1 tot 2 cm boven de elleboog bevinden.

5. Druk op de START ― knop, de manchet wordt automatisch opgeblazen. Zodra de manchet wordt opgeblazen, bepaalt de meter automatisch het opblaasniveau. Zorg dat de testdeelnemer stil blijft zitten, zonder te praten totdat de meting is voltooid.

6. Het opblazen stopt automatisch en de meting wordt gestart. Terwijl de manchet langzaam wordt ontlucht, verschijnen aflopende getallen in het display en de hartslagweergave knippert bij elke hartslag. Alleen in bijzondere omstandigheden zal de meter de manchet opnieuw opblazen om verder te kunnen gaan met de meting.

7. Nadat de meting is voltooid, wordt de manchet volledig ontlucht en worden de bloeddrukwaarde en hartslag weergegeven.

8. Wacht minimaal 2-3 minuten voordat de bloeddruk nogmaals gemeten wordt en meet de bloeddruk in totaal 3 keer.

9. Noteer de waardes.

Metingen

Meting 1:

Meting 2:

6


Naam onderzoeker:

Datum meting:

6. Hartslag meting met behulp van de Polar T34

Werkinstructie

1. Plaats de borstband om uw borst, net onder de borstspieren en bevestig het elastische bandje aan de borstband.

2. Trek de borstband iets van de borst af en maak de twee geribbelde elektrodeplaten aan de binnenkant vochtig. Zorg ervoor dat de vochtige elektroden dicht tegen de huid liggen en dat het Polar logo rechtop in het midden zit.

3. Sluit de computer aan en lees de hartslag af.

Metingen

Meting 1:

Fase 2

7. Rustmetabolisme meting met behulp van de COSMED CPET

K4b2

Werkinstructie

Zie Snelstart handleiding COSMED K4b² blz 4

Metingen

Rustmetabolisme:

7


Naam onderzoeker:

Datum meting:

Fase 3

8. Handknijpkracht meting met behulp van de JAMAR grip

strength dynamometer

Werkinstructie

1. Deze knijpkracht meting is gebaseerd op een Standard Operating Procedure en beschrijft in korte instructies voor het meten van de knijpkracht. Raadpleeg de SOP voor een specifieke beschrijving.

2. Deze test wordt afgenomen met een gekalibreerde JAMAR grip strength dynamometer.

3. Wordt in bed in langzit afgenomen met instelbaar hoofdsteun of hoofdkussen. 4. Bovenarm is naast het lichaam met ondersteuning van kussen, met schouder in

neutrale positie, elleboog 90 graden gebogen, onderarm in neutrale positie. 5. De JAMAR wordt zo geplaatst in de hand, zodat de patiënt de schaal niet kan

zien. 6. Begin de test aan de dominante zijde. 7. Instructie: ‘’Het knijpen voelt misschien een beetje vreemd hoor, alsof u in een

baksteen knijpt. Knijp op mijn teken zo hard als u kan en houd dit 2 seconden vast, daarna mag u ontspannen. Elke hand wordt 3x getest.’’

8. Moedig de patiënt aan en roep: ‘’Knijp, harder, harder!’’ 9. Test vervolgens de andere hand en wissel links en rechts elk 3x af. 10. Tussen de testen moet ongeveer 10/15 seconden tijd zitten. 11. Noteer de waardes van elke hand. Beoordelen door loodrecht op de wijzerplaat te

kijken en met 1 decimaal te noteren met maximale nauwkeurigheid van 0,5.

Metingen

○ Rechts* ○ Links*

Meting 1: Kg Meting 1: Kg



Hoogste waarde: Kg Hoogste waarde: Kg

* Dominante hand aankruisen!

Indien niet uitvoerbaar, reden: _________________________________________________

Opmerkingen: ______________________________________________________________

8


Naam onderzoeker:

Datum meting:

9. De Morton Mobility Index

De DEMMI is een meetinstrument gericht op het in kaart brengen van de mobiliteit van de patiënt. De index heeft een opbouw per onderdeel voor moeilijkheidsgraad.

Werkinstructie

1. Deze DEMMI meting is gebaseerd op een Standard Operating Procedure en beschrijft in korte instructies voor het gebruik van de DEMMI. Raadpleeg de SOP voor een specifieke beschrijving.

2. Informeer de patiënt over het observeren van een aantal opdrachten, om te kunnen beoordelen hoe de patiënt deze uitvoert. Geef aan dat eventuele assistentie verleend kan worden en dat de situatie (daardoor) veilig blijft.

3. Voer de opdrachten in de gestelde volgorde uit. 4. Indien een item gevraagd moet worden aan de patiënt, vraag dan: ‘’Kunt u ….’’

gebruik de termen als beschreven in de DEMMI. a. Voorbeeld: ‘’Kunt u een bruggetje maken’’ of ‘’Kunt u zelfstandig lopen’’

5. Bij het afnemen van de DEMMI kan gebruik worden gemaakt van de moeilijkheidsgraad van de items. De items hoeven niet in chronologische volgorde afgenomen te worden. Zie voor een volgorde van makkelijk tot moeilijk hieronder.

6. Noteer de ruwe score in onderstaande DEMMI formulier. 7. Omcirkel de totale score in onderstaande DEMMI formulier.

Metingen

Criteria: Score: Score: Score:

Betrokkene kan: 0 1 2

Bed

1. Bruggetje maken ○ Niet ○ Wel

2. Op de zij rollen ○ Niet ○ Wel

3. Van lig tot zit komen ○ Niet ○ Min. hulp /

onder toezicht

○ Zelfstandig

Stoel

4. Zonder rug- en/of armsteun in de stoel zitten ○ Niet ○ 10 sec

9


Naam onderzoeker:

Datum meting:

5. Uit stoel opstaan (starten nummer 6 en evt terug naar 5) ○ Niet ○ Min. hulp /

onder toezicht

○ Zelfstandig

6. Uit stoel opstaan zonder armen te gebruiken ○ Niet ○ Wel

Statische balans (zonder loophulpmiddel)

7. Zonder steun staan ○ Niet ○ 10 sec

8. Met de voeten naast elkaar staan (= zelfde als test SPPB 1a)

○ Niet ○ 10 sec

9. Op de tenen staan (na deze test SPPB 1b en 1c) ○ Niet ○ 10 sec

SPPB: 1ste test van de 3 testen. De test uitvoer 1) De balans test Bij deze test dient de patiënt minimaal 10 seconden stil te staan in 3 progressief moeilijker wordende houdingen. Hierbij wordt het volgende systeem voor het toekennen van punten gebruikt:

a) Indien de patiënt 10 seconden met zijn/haar voeten naast elkaar en tegen elkaar aan kan staan, krijgt deze 1 punt en wordt de volgende positie getest. (Indien de eerste test niet mogelijk is krijgt de patiënt een score 0 en kunnen de andere balanstesten worden overgeslagen).

b) Indien de patiënt 10 seconden met zijn/haar voeten in semi-tandem positie kan staan, krijgt deze nog 1 punt en wordt de volgende positie getest.

c) Indien de patiënt 10 seconden met zijn/haar voeten in tandem positie kan staan, krijgt deze nog 2 punten. (Indien deze houding meer dan 3 seconden maar minder dan 9 seconden kan worden gehandhaafd krijgt de patiënt 1 punt).

Score test 1: 1ste meting: ….. / 4

2de meting: ….. / 4

10. Staan met de ene voet voor de andere en de ogen dicht (Score SPPB 1c ogen open)

○ Niet ○ 10 sec

10


Naam onderzoeker:

Datum meting:

Lopen (na 2 minuten wandeltest)

Dynamische balans

13. Pen van de grond oprapen ○ Niet ○ Wel

14. Vier passen achteruit lopen ○ Niet ○ Wel

15. Springen ○ Niet ○ Wel

Totaalscore per kolom: Aantal items x 0 (A)

Aantal items x 1 (B)

Aantal items x 2 (C)

Ruwe deelscore

Ruwe totaalscore

Ruwe score

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

DEMMI score

0 8 15 20 24 27 30 33 36 39 41 44 48 53 57 62 67 74 85 100

Item: Score: Criteria:

DEMMI score: Omcirkel de ruwe score in de tabel hierboven. Neem de onderstaande DEMMI score hier links over.

Indien niet uitvoerbaar, reden:

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Opmerkingen:

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

11


Naam onderzoeker:

Datum meting:

10. Chair Sit and Reach Test

De ‘Chair Sit and Reach’ test is een test voor het meten van de lenigheid. Het is een veelgebruikte test die de lenigheid meet.

Werkinstructie

Testafname: 1. De testpersoon zit in een stoel. Enkel in 90 graden dorsaalflexie, knieën gestrekt,

tenen in normale positie. 2. De testpersoon wordt gevraagd met de handen op elkaar met de vingertoppen zover

mogelijk te reiken naar de punten van de tenen. 3. De afstand tussen de uitgestrekte vingers en de punt van de tenen wordt gemeten. 4. Linker zijde en rechter zijde en het gemiddelde van 3 metingen wordt genoteerd.

Scoring: De test wordt drie keer herhaald waarbij de kleinste uitslag telt. Tussen de pogingen kunnen de benen het beste even worden gebogen. De afstand tussen de vingertoppen en de tenen in centimeters, afgerond naar beneden op hele centimeters, wordt genoteerd.

Metingen

Score test 1: cm

Score test 2: cm

Score test 3: cm

Hoogste score: cm


__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Opmerkingen:

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

12


Naam onderzoeker:

Datum meting:

11. Short Physical Performance Battery (zonder test 1)

Werkinstructie

De SPPB bestaat uit 3 functionele testen: 1. Balanstest 2. Loopsnelheid over 4 meter 3. Herhaalde opstaan uit stoel test

Metingen

METINGEN OVERNEMEN VANUIT DEMMI SPPB 1



2) De loopsnelheid over 4 meter

‘’Kunt u een stukje op gewone loopsnelheid lopen’’

De tijd van het afleggen van een afstand van 4 meter, gelopen op gebruikelijke snelheid,

wordt gemeten. De beste tijd van 2 metingen wordt gebruikt voor het toekennen van punten.

Tijdens de test is het gebruik van een hulpmiddel voor lopen toegestaan (dit levert geen

strafpunten op). Voor het toekennen van de score wordt gebruik gemaakt van de volgende

afkappunten:

<4,82 sec à 4 punten

4,82 – 6,20 sec à 3 punten

6,21 – 8,70 sec à 2 punten

>8,70 sec à 1 punt

Niet in staat à 0 punten



Indien er onvoldoende ruimte is om de test over 4 meter uit te voeren, kan de test ook

worden afgenomen over 3 eter. Hierbij worden dan wel een ander scoringsformulier gebruikt:


3,62 – 4,65 à 3 punten

4,66 – 6,52 à 2 punten

>6,52 sec à 1 punt

Niet in staat à 0 punten



13


Naam onderzoeker:

Datum meting:

3) De herhaald opstaan uit een stoel test

‘’Kunt u zo snel mogelijk 5x achter elkaar opstaan vanuit deze stoel, met uw armen gekruist

en zonder dat uw rug tegen de rugleuning komt’’.

De tijd die een patiënt nodig heeft om 5 maal zo snel mogelijk op te staan ui teen stoel (en

weer gaat zitten) wordt gemeten. De uitgangspositie is zittend en bij de 5e keer dat de

persoon rechtop staat wordt de tijd gestopt.


11,20 – 13,69 sec à 3 punten

13,69 – 16,69 sec à 2 punten

16,70 – 60 sec à 1 punt

>60 sec of niet in staat à 0 punten

Score test 2: ….. / 4

Totaalscore SPPB: ….. / 12


__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Opmerkingen:

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

14


Naam onderzoeker:

Datum meting:

12. 2 Minuten Wandel Test

Werkinstructie

1. Maximale loopafstand in 2 minuten (patiënt mag tussentijds rusten, staand of zittend).

2. Gestandaardiseerde loopafstand van 15m op de gang m.b.v. pylonen of andere markers.

3. Zorg dat de proefpersoon uitgerust aan de test kan beginnen. 4. Instructie: ‘’Het doel van deze looptest is het bepalen van uw maximale loopafstand

in 2 minuten. Het is de bedoeling dat u gaat proberen om in 2 minuten tijd zoveel mogelijk meters af te leggen op dit parcours. U bepaalt zelf uw looptempo. U mag tijdens de test rusten en weer beginnen met lopen wanneer u daartoe in staat bent. Ik zal u regelmatig aanmoedigen. Probeer dus zoveel mogelijk meters af te leggen.’’

5. Controleer of de proefpersoon de instructie heeft begrepen. 6. Aanmoediging standaard na elke ½ minuut in de vorm van: ‘’Goed zo, ga zo door,

probeer vol te houden, probeer zoveel mogelijk meters af te leggen, nog … seconden.’’

7. Laat de patiënt stoppen na 2 minuten, noteer de Borgscore, markeer de afstand en laat e patiënt zitten in een stoel.

Metingen

Afgelegde afstand (in meters):

meter Norm: 149m +/- 35m

Borgscore (6-20):

Gebruik loophulpmiddel: ○ Ja -------------

>

○ Nee

Indien ja, soort loophulpmiddel:

○ 1 kruk / stok

○ 2 krukken/stokken

○ rollator

○ anders, nl:

__________________

15 30 45 60 75 90 105 120 135 150 165 180 195 210 225

Indien gestopt tijdens test, reden:


__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Opmerkingen:

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

15


Naam onderzoeker:

Datum meting:

13. DEMMI restant

11. Loopafstand met/ zonder loophulpmiddel. Omcirkel het loophulpmiddel: Geen <1> Looprek <2> Rollator <3> Stok <4> Overig <5>

○ Niet

○ 5 meter

○ 10 meter

○ 20 meter

○ 50 meter

12. Zelfstandig lopen ○ Niet

○ Min. hulp /

onder toezicht

○ Zelfstandig met

loophulpmiddel

○ Zelfstandig

zonder loophulpmiddel

14. FAC-vragenlijst

Score Omschrijving Criterium

0 Niet functioneel Patiënt kan niet lopen of heeft hierbij hulp nodig van 2 of meer personen.

1 Afhankelijk (niveau II) Patiënt heeft continu stevige ondersteuning nodig van 1 persoon om het gewicht te dragen en de balans te houden.

2 Afhankelijk (niveau II) Patiënt heeft continu of met tussenpozen hulp nodig bij het bewaren van de balans of de coördinatie.

3 Afhankelijk – Supervisie Patiënt heft voor de veiligheid supervisie nodig van 1 persoon en behoeft hooguit verbale begeleiding tijdens het lopen. Echter de patiënt heeft geen fysiek contact nodig om te kunnen lopen.

4 Onafhankelijk beperkt Patiënt kan zelfstandig lopen op een vlakke ondergrond maar kan niet veilig rondlopen, hellingen nemen of op oneffen ondergronden lopen.

5 Onafhankelijk onbeperkt Patiënt kan zelfstandig lopen op een vlakke ondergrond, op oneffen ondergrond, op hellingen en kan traplopen.

16


Naam onderzoeker:

Datum meting:

Datum Score Loophulpmiddel Orthesen


__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Opmerkingen:

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

17


Naam onderzoeker:

Datum meting:

Verklaring volledigheid

Ik verklaar dat de data volledig en accuraat is ingevuld.

Naam 2e onderzoeker: _______________________________________________________

Handtekening: ______________________________________________________________

Datum: □□ □□ □□□□ D D M M Y Y Y Y

18

Bijlage 2: Informatiebrief 1

Informatiebrief voor onderzoek deelnemers

Onderzoek: Bepaling van het energieverbruik in METS van een fysieke testbatterij van

6 functionele testen bij gezonde jongvolwassenen

Beste medestudent

Wij vragen je vriendelijk om mee te doen aan een paramedisch-wetenschappelijk onderzoek.

Je beslist zelf of je hieraan wilt meedoen. Voordat je de beslissing neemt, is het belangrijk

om meer te weten over het onderzoek. Lees deze informatiebrief rustig door. Bespreek het

met je partner, vrienden of familie. Heb je na het lezen van de informatie nog vragen? Dan

kun je terecht bij de onderzoekers. Op pagina 2 vindt je hun contactgegevens.

Wat is het doel van het onderzoek

Momenteel loopt er een onderzoek naar de fysieke belastbaarheid van kwetsbare ouderen

die acuut worden opgenomen in het ziekenhuis. Om de fysieke belastbaarheid in kaart te

brengen wordt er een testbatterij van 6 fysieke testen uitgevoerd. Naar mate een mens ouder

wordt gaat het uitvoeren van dagelijkse activiteiten meer energie kosten. Daarom zijn wij

geïnteresseerd in de hoeveelheid energie die deze testbatterij voor mensen kost. Om deze

reden willen wij met behulp van een zuurstofmasker bij gezonde proefpersonen meten

hoeveel energie het kost om deze fysieke testen uit te voeren.

Welke diagnostische testen worden er onderzocht

Voorafgaand aan de fysieke testen worden een aantal korte metingen bij u afgenomen, om

een indruk te krijgen van uw conditie en lichaamssamenstelling. Deze metingen zijn je

lengte, gewicht, bloeddruk, hartslag en lichaamssamenstelling. Na deze testen moet je 10

minuten rust nemen, door te liggen op een bed. Hierna wordt met behulp van een

zuurstofmasker het energieverbruik in rust gemeten (rustmetabolisme). Vervolgens wordt er

gestart met de fysieke testen, ook deze testen worden met het zuurstofmasker uitgevoerd.

Dit is een testbatterij van 6 eenvoudige uit te voeren testen die variëren van handknijpkracht,

omrollen in bed, tot zit komen, tot staan komen, staand balans houden en 2 minuten

wandelen. Na deze testen wordt er nog een herstelperiode gemeten die ongeveer 5 minuten

duurt. Alle metingen en testen bij elkaar zal ongeveer 1 uur en 30 minuten in beslag nemen.

Wat wordt er van je verwacht?

Er wordt van je verwacht dat je je aan de restricties houdt die voorafgaand aan het

onderzoek geïnstrueerd worden.

Wat zijn de mogelijke voor- en nadelen van deelname aan dit onderzoek?

Er zijn geen duidelijke voor- of nadelen van deelname aan dit onderzoek. Belangrijk om te

weten is dat de testen die worden afgenomen weinig inspannend zijn. Het zuurstofmasker

wat je draagt tijdens het onderzoek kan wel wat oncomfortabel aanvoelen.

19

Bedenktijd

Natuurlijk zul je tijd nodig hebben om erover na te denken of je aan dit onderzoek wil

meewerken. Ook zul je er misschien met anderen over willen praten. Hiervoor krijg je 1 week

de gelegenheid.

Wat gebeurt er als je niet wenst deel te nemen aan dit onderzoek?

Je beslist zelf of je meedoet aan het onderzoek. Deelname is vrijwillig. Als je besluit niet mee

te doen, hoef je verder niets te doen. Je hoeft niets te tekenen. Je hoeft ook niet te zeggen

waarom je niet wilt meedoen. Als je wel meedoet, kunt je je bedenken en toch stoppen. Ook

tijdens het onderzoek.

Bent u verzekerd wanneer je aan het onderzoek meedoet?

Voor dit onderzoek is geen aparte verzekering afgesloten, aangezien je niet wordt

blootgesteld aan risicovolle handelingen.

Wat gebeurt er met jouw gegevens?

Voorafgaand aan het onderzoek wordt er 1 document opgesteld waar jouw gegevens in

staan (naam en geboortedatum). Aan deze gegevens wordt een PIN-nummer gekoppeld,

waardoor de gegevens zijn geanonimiseerd. Gedurende het onderzoek en bij de verwerking

van de resultaten zal te allen tijde het PIN-nummer worden gebruikt, zodat er geen

persoonlijke gegevens van jou worden gedeeld. De uitkomsten van het onderzoek zullen

geanonimiseerd worden gebruikt voor een artikel.

Zijn er extra kosten / is er een vergoeding wanneer je besluit aan dit onderzoek mee te

doen?

Er zijn geen extra kosten verbonden aan dit onderzoek. Je ontvangt geen vergoeding voor

deelname aan dit onderzoek. Er is wel gratis koffie/thee en koekjes als bedankje voor

deelname aan dit onderzoek.

Wil je verder nog iets weten?

Mocht je na het lezen van de brief, voor of tijdens het onderzoek nog nadere informatie willen

ontvangen of komen er nog vragen bij je op dan kunt u altijd contact opnemen met de

uitvoerders van het onderzoek, Floor Smit of Nathalie Zuijdam, telefonisch te bereiken via

telefoon: 06-52636010 of 06-31203142.

Ondertekening toestemmingsverklaring

Als je besluit mee te werken aan het onderzoek zullen wij u vragen een formulier te

ondertekenen. Met deze toestemmingsverklaring (‘informed consent’) bevestig je je

voornemen om aan het onderzoek mee te werken. Je blijft de vrijheid behouden om wegens

voor jouw relevante redenen de medewerking te stoppen.

Bedankt dat je de tijd hebt genomen deze informatie door te nemen.

Floor Smit en Nathalie Zuijdam

20

Bijlage 3: Informatiebrief 2

Tweede informatiebrief voor onderzoek deelnemers



Beste medestudent,

Je hebt besloten mee te werken aan het onderzoek. Dit heb je bevestigd door het tekenen

van de toestemmingsverklaring (‘informed consent’). Hiermee heb je verklaard dat je alle

noodzakelijke informatie hebt ontvangen en vrijwillig meedoet aan het onderzoek Je blijft de

vrijheid behouden om wegens voor jouw relevante redenen de medewerking te stoppen. In

deze brief staan de restricties voorafgaand het onderzoek waaraan je je dient te houden.

Je wordt gevraagd om twaalf uur voorafgaand aan het onderzoek geen alcohol te

nuttigen.

Je wordt gevraagd om de twaalf uur voorafgaand aan het onderzoek geen zware

lichamelijke oefeningen uit te voeren.

Je wordt gevraagd om te zorgen voor voldoende nachtrust voorafgaand aan het

onderzoek.

Je wordt gevraagd om de ochtend voorafgaand aan het onderzoek licht te ontbijten

(een beschuitje is toegestaan).

Je wordt gevraagd om de ochtend voorafgaand aan het onderzoek geen koffie te

nuttigen.

We willen je graag vragen om lichte (sport) kleren mee te nemen en platte schoenen te

dragen. Het onderzoek zal plaatsvinden op (datum) in lokaal (). Het onderzoek zal uitgevoerd

worden tussen 08.00uur en uiterlijk 12.00uur. Wij verwachten jullie 08.00 bij het lokaal.

Bedankt dat je aan dit onderzoek wilt meedoen.

We zien je graag op de geplande onderzoeksdag.

Floor Smit en Nathalie Zuijdam

21

Bijlage 4: Informed consent

Informed consent



Ik bevestig dat ik de informatiebrief voor dit onderzoek heb gelezen en ik begrijp deze

informatie. Ik heb voldoende tijd gehad om over mijn deelname na te denken en ben in de

gelegenheid geweest om vragen te stellen. Deze vragen zijn naar tevredenheid beantwoord.

Ik geef toestemming voor deelname aan het bovengenoemde paramedisch-wetenschappelijk

onderzoek.

Ik weet dat mijn deelname geheel vrijwillig is en dat ik mijn toestemming op ieder moment

kan intrekken zonder dat ik daarvoor een reden hoef op te geven. Ik weet ook dat deelname

geheel op eigen risico is.

Ik geef toestemming dat de bevoegde personen van het onderzoek, leden van de medisch-

ethische toetsingscommissie en bevoegde autoriteiten inzage kunnen krijgen in mijn

medische gegevens en onderzoeksgegevens.

Ik geef toestemming om de gegevens te verwerken voor de doeleinden met behulp van een

PIN-nummer, zoals staat beschreven in de informatiebrief.

Naam proefpersoon: Handtekening: Datum:

Naam onderzoeker: Handtekening: Datum:

22

Bijlage 5: PAR-Q vragenlijst

MODIFIED PHYSICAL ACTIVITY READINESS QUESTIONNAIRE

Gemodificeerde PAR-Q

(Een vragenlijst voor mensen tussen 15 en 69 jaar)

Het regelmatig uitvoeren van fysieke activiteiten is leuk en gezond. Steeds meer mensen worden actief. Meer actief worden is voor de meeste mensen erg veilig. Hoewel, sommige mensen wordt geadviseerd eerst hun (huis)arts te consulteren voordat zij actiever gaan worden. Indien u overweegt om veel actiever te worden dan u nu bent, beantwoord dan de 11 vragen hieronder. Indien U in de leeftijd bent tussen 15 en 69 jaar, geeft de PAR-Q aan wanneer u uw arts voor aanvang moet consulteren. Indien u ouder bent dan 69 jaar, en u niet lichamelijk actief ben, raadpleeg dan uw arts voordat u actiever gaat worden.

Gebruik uw gezond verstand voor het beantwoorden van deze vragen. Lees de vragen eerst aandachtig door, beantwoord daarna elke vraag eerlijk met JA of NEE

JA NEE

1. Heeft een arts ooit gezegd dat u een hartprobleem heeft en dat u alleen fysieke inspanning op advies van een arts zou mogen uitvoeren?

2. Heeft u pijn op de borst bij fysieke inspanning?

3. Heeft u in de afgelopen maand pijn op de borst gehad terwijl u geen fysieke inspanning uitvoerde?

4. Heeft u ademhalingsproblemen wanneer u fysieke inspanning uitvoert of wanneer u geen fysieke inspanning uitvoert?

5. Verliest u wel eens uw evenwicht als gevolg van duizeligheid of verliest u wel eens het bewustzijn?

6. Heeft u een skelet- of gewrichtsprobleem (bijvoorbeeld aan rug, knie of heup) dat kan verergeren door een verandering in u fysieke activiteiten patroon?

7. Schrijft uw arts op dit moment medicijnen voor (bijvoorbeeld plas pillen) in verband met bloeddruk, ademhalingsproblemen of hartprobleem?

8. Schrijft uw arts op dit moment medicijnen voor (bijvoorbeeld stimulerende middelen zoals RITALIN, CONCERTA) die mogelijk een nadelig effect kunnen hebben op uw hartslag of bloeddruk?

9. Voelt u zich niet lekker vanwege een verkoudheid, koorts of griep?

10. Bent u of kunt u zwanger zijn?

11. Bent u op de hoogte van andere redenen waarom u geen fysieke inspanning zou mogen uitvoeren?

Indien u een of meerdere vragen met JA heeft beantwoord:

Consulteer uw arts VOORDAT u begint met uw fysieke activiteiten beging of VOORDAT u

23

een fitheidstest uitvoert. Vertel uw arts over de PAR-Q en welke vragen u met JA heeft beantwoord.

U mag alle activiteiten uitvoeren die u wilt. Indien u op een laag niveau begint en de activiteiten geleidelijk opvoert. Bespreek de activiteiten die u wilt uitvoeren met uw arts en volg zijn advies op.

Ga op zoek naar veilige bewegingsprogramma’s die op dit moment bij u in de buurt worden gegeven (bijvoorbeeld Hart in Beweging).

Indien u alle vragen met NEE heeft beantwoord:

Indien u eerlijk en naar waarheid alle vragen met NEE heeft beantwoord, dan kunt u redelijk veilig aannemen dat u:

Kunt beginnen met actiever worden – begin rustig en bouw de activiteiten langzaam op. Dit is de makkelijkste en veiligste manier. Laat uw fitheid testen. Dit is een uitstekende manier om uw algehele fitheid in kaart te brengen. Hierdoor kunt u ook het beste plannen welke activiteiten het best bij u passen. Het is aanbevolen dat u uw bloeddruk laat meten. Indien uw bloeddruk boven 144/94 is, consulteer dan uw arts voordat u actiever wordt. Wacht met actiever worden:

Indien u zich niet lekker voelt vanwege een tijdelijke ziekte zoals een verkoudheid of koorts. Wacht tot u weer beter bent.

Indien u zwanger bent – consulteer dan uw arts voordat u actiever gaat worden.

24

Bijlage 6: Het energieverbruik in METS per meetinstrument van de testbatterij

Tabel 4 Het energieverbruik in METS per meetinstrument van de testbatterij

Meetinstrument Gemiddelde [SD*] Mediaan Range [min – max]

Handknijpkracht 1.21 [0.35] 1.17 0.99 [0.79 – 1.78] DEMMI* 1.33 [0.20] 1.31 0.54 [1.09 – 1.62] CSAR* 1.75 [0.36] 1.77 1.25 [1.04 – 2.29] SPPB* 1.54 [0.30] 1.54 1.05 [1.21 – 2.26] 2MWT* 3.64 [0.68] 3.55 1.94 [2.74 – 4.68]

*SD = Standaard Deviatie; *DEMMI = de Morton Mobility Index; *CSAR = Chair sit and reach test; *SPPB = Short Physical Performance Battery; *2MWT = 2 Minuten Wandeltest

25

Bijlage 7: Het energieverbruik in METS per onderdeel van de meetinstrumenten

Figuur 3. Laat het energieverbruik in METS per onderdeel van de meetinstrumenten zien. Op de Y-as staat het aantal METS weergegeven. Op

de X-as zijn de onderdelen van de meetinstrumenten weergegeven. *Hndkk = Handknijpkracht; *sec = seconden; *CSAR = Chair sit and reach

test; *m = meter; *2MWT = 2 Minuten Wandeltest.

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

4.0

Tabel 5

Het energieverbruik in METS per onderdeel van de meetinstrumenten

Onderdeel + PINnummer

HF (sl/min)

VO2 (ml/min)

RER VE (l/min)

VO2 (mL O2/kg/min)

METS

HANDKNIJP- KRACHT

Hndkk* 1 4 82.500 226.992 0.751 7.202 3.914 1.118 5 75.000 290.978 0.771 13.664 4.279 1.223 6 63.500 177.474 0.689 8.888 3.114 0.890 7 69.000 358.306 0.592 11.828 4.842 1.383 8 95.500 158.445 0.656 10.506 3.301 0.943 9 106.667 209.500 0.754 11.458 3.223 0.921 10 73.500 471.276 0.823 16.202 6.638 1.897 11 70.500 241.611 0.759 10.649 3.221 0.920 13 57.000 365.442 0.966 14.192 4.568 1.305 14 80.500 157.978 0.653 8.885 2.025 0.579 Gemiddeld 77.367 265.800 0.741 11.347 3.913 1.118 Hndkk 2 4 85.000 282.870 0.751 9.278 4.877 1.393 5 80.333 244.788 0.810 10.411 3.600 1.029 6 53.667 234.004 0.619 9.596 4.105 1.173 7 69.000 372.722 0.629 9.921 5.037 1.439 8 91.000 121.707 0.808 7.983 2.536 0.725 9 122.500 162.403 0.777 14.408 2.499 0.714 10 71.000 543.490 0.954 15.356 7.655 2.187 11 66.500 252.949 0.828 13.224 3.373 0.964 13 57.000 307.008 0.961 10.915 3.838 1.097 14 80.000 202.349 0.734 9.930 2.594 0.741 Gemiddeld 77.600 272.429 0.787 11.102 4.011 1.146 Hndkk 3 4 83.333 302.964 0.802 9.903 5.224 1.493 5 73.500 211.648 0.885 9.801 3.112 0.889 6 53.500 357.721 0.788 12.390 6.276 1.793 7 69.000 292.815 0.358 14.162 3.957 1.131 8 88.000 102.314 0.563 8.771 2.132 0.609 9 97.000 174.109 0.778 8.829 2.679 0.765 10 75.000 292.963 1.010 9.560 4.126 1.179 11 72.500 132.461 0.680 6.366 1.766 0.505 13 58.000 392.120 0.926 13.934 4.902 1.401 14 81.500 328.552 0.695 15.202 4.212 1.203 Gemiddeld 75.133 258.767 0.749 10.892 3.839 1.097 Hndkk 4 4 87.500 332.415 0.796 10.933 5.731 1.637 5 72.667 233.022 0.807 10.888 3.427 0.979 6 51.333 327.193 0.709 11.524 5.740 1.640 7 69.000 260.932 0.269 9.964 3.526 1.007 8 89.000 40.826 0.627 7.127 0.851 0.243 9 96.000 176.801 0.706 11.413 2.720 0.777 10 73.000 449.486 0.789 17.106 6.331 1.809 11 81.500 133.008 0.445 10.805 1.773 0.507 13 63.500 274.901 0.977 9.664 3.436 0.982 14 82.000 234.629 0.698 10.874 3.008 0.859 Gemiddeld 76.550 246.321 0.682 11.030 3.654 1.044

27

Hndkk 5 4 94.667 301.787 0.846 9.890 5.203 1.487 5 72.500 287.836 0.792 11.014 4.233 1.209 6 50.000 292.789 0.736 11.523 5.137 1.468 7 69.000 712.861 0.679 16.619 9.633 2.752 8 90.000 221.982 0.816 10.307 4.625 1.321 9 99.333 194.806 0.651 12.871 2.997 0.856 10 76.500 546.545 0.922 19.384 7.698 2.199 11 70.000 259.075 0.696 15.938 3.454 0.987 13 59.000 467.519 1.031 21.074 5.844 1.670 14 81.000 238.107 0.692 11.377 3.053 0.872 Gemiddeld 76.200 352.331 0.786 14.000 5.188 1.482 Hndkk 6 4 93.667 298.046 0.764 11.274 5.139 1.468 5 71.333 230.984 0.761 10.863 3.397 0.971 6 57.000 345.718 0.654 11.849 6.065 1.733 7 69.000 441.729 0.703 11.517 5.969 1.705 8 94.000 251.639 0.611 13.205 5.242 1.498 9 89.667 159.845 0.593 12.728 2.459 0.703 10 75.500 345.434 0.911 11.962 4.865 1.390 11 76.000 325.359 0.875 17.539 4.338 1.239 13 60.000 366.129 1.053 15.541 4.577 1.308 14 78.500 479.984 0.776 19.723 6.154 1.758 Gemiddeld 76.467 324.487 0.770 13.620 4.821 1.377 DEMMI* Bruggetje 4 81.750 300.827 0.722 9.873 5.187 1.482 5 70.750 365.016 0.848 17.676 5.368 1.534 6 57.800 310.031 0.700 12.660 5.439 1.554 7 69.000 364.619 0.651 13.275 4.927 1.408 8 86.200 213.549 0.678 11.871 4.449 1.271 9 82.800 296.588 0.697 14.278 4.563 1.304 10 77.000 434.271 0.803 12.725 6.116 1.747 11 76.000 260.864 0.560 9.000 3.478 0.994 13 64.750 550.263 0.684 19.491 6.878 1.965 14 84.333 205.109 0.497 8.063 2.630 0.751 Gemiddeld 75.038 330.114 0.684 12.981 4.904 1.401 Op zij rollen 4 87.800 300.081 0.676 9.108 5.174 1.478 5 72.500 159.196 0.666 7.420 2.341 0.669 6 65.400 355.178 0.796 17.821 6.231 1.780 7 62.500 326.604 0.516 9.082 4.414 1.261 8 95.500 284.698 0.723 17.372 5.931 1.695 9 86.500 287.954 0.755 15.836 4.430 1.266 10 87.200 311.425 0.709 11.554 4.386 1.253 11 76.500 203.819 0.565 7.449 2.718 0.777 13 71.333 570.849 0.848 19.734 7.136 2.039 14 87.000 399.471 0.696 16.509 5.121 1.463 Gemiddeld 79.223 319.928 0.695 13.189 4.788 1.368 Tot zit komen

4 126.000 236.962 0.729 9.369 4.086 1.167 5 75.000 266.371 0.787 14.276 3.917 1.119 6 67.000 253.426 0.790 13.210 4.446 1.270 7 56.000 524.681 0.640 16.162 7.090 2.026

28

8 93.500 166.341 0.723 10.117 3.465 0.990 9 89.667 166.590 0.642 9.360 2.563 0.732 10 85.000 382.181 0.853 14.604 5.383 1.538 11 80.000 562.395 0.398 16.101 7.499 2.143 13 68.667 406.157 0.792 17.206 5.077 1.451 14 80.333 197.213 0.559 10.423 2.528 0.722 Gemiddeld 82.117 316.232 0.691 13.083 4.605 1.316 10 sec* los zitten

4 164.000 238.598 0.834 9.231 4.114 1.175 5 73.250 195.255 0.820 9.798 2.871 0.820 6 51.750 1542.755 0.755 6.359 2.504 0.715 7 56.000 443.147 0.727 14.436 5.988 1.711 8 80.800 162.549 0.792 8.373 3.386 0.967 9 84.500 286.613 0.642 9.717 4.409 1.260 10 78.000 302.555 0.902 10.382 4.261 1.217 11 75.333 293.921 0.721 12.535 3.919 1.120 13 57.000 385.648 0.921 15.888 4.821 1.377 14 79.000 325.061 0.901 13.527 4.167 1.191 Gemiddeld 79.963 417.610 0.802 11.025 4.044 1.155 Opstaan uit stoel

4 164.000 270.928 0.749 10.184 4.671 1.335 5 73.000 319.901 0.715 12.975 4.704 1.344 6 62.500 323.007 0.693 13.235 5.667 1.619 7 56.000 346.933 0.643 12.529 4.688 1.339 8 87.000 130.875 0.590 10.504 2.727 0.779 9 75.000 210.662 0.613 10.904 3.241 0.926 10 82.333 296.909 0.760 13.709 4.182 1.195 11 81.000 446.395 0.632 19.217 5.952 1.701 13 59.500 310.045 0.893 14.078 3.876 1.107 14 78.500 211.569 0.846 9.514 2.712 0.775 Gemiddeld 81.883 286.722 0.713 12.685 4.242 1.212 10 sec staan 4 164.000 311.082 0.730 9.349 5.363 1.532 5 76.500 253.536 0.739 10.220 3.728 1.065 6 82.000 226.125 0.740 9.200 3.967 1.133 7 56.000 361.858 0.725 12.348 4.890 1.397 8 85.200 162.085 0.692 9.148 3.377 0.965 9 82.333 218.724 0.662 9.577 3.365 0.961 10 78.750 281.279 0.883 11.800 3.962 1.132 11 89.500 228.132 0.682 12.673 3.042 0.869 13 73.000 360.282 0.822 13.224 4.504 1.287 14 85.000 205.199 0.818 9.572 2.631 0.752 Gemiddeld 87.228 260.830 0.749 10.711 3.883 1.109 10 sec staan voeten tegen elkaar aan

4 164.000 285.647 0.753 9.666 4.925 1.407 5 78.250 155.270 0.672 6.598 2.283 0.652 6 68.750 174.564 0.750 7.642 3.063 0.875 7 56.000 425.398 0.829 13.358 5.749 1.643 8 89.000 153.952 0.679 9.522 3.207 0.916 9 82.750 211.927 0.612 8.066 3.260 0.931 10 68.000 211.356 0.716 12.514 2.977 0.851

29

11 81.000 166.425 0.612 11.755 2.219 0.634 13 55.500 386.559 0.790 12.046 4.832 1.381 14 83.000 141.131 0.797 8.658 1.809 0.517 Gemiddeld 82.625 231.223 0.721 9.983 3.432 0.981 10 sec staan op tenen

4 164.000 273.386 0.740 10.054 4.714 1.347 5 83.200 255.652 0.621 9.831 3.760 1.074 6 73.000 240.142 0.653 10.581 4.213 1.204 7 56.000 395.748 0.699 12.359 5.348 1.528 8 89.800 107.096 0.648 6.496 2.231 0.637 9 89.250 227.517 0.588 9.284 3.500 1.000 10 81.667 279.455 0.815 11.792 3.936 1.125 11 83.750 169.487 0.572 10.078 2.260 0.646 13 57.667 207.698 0.709 8.435 2.596 0.742 14 85.667 213.003 0.789 8.896 2.731 0.780 Gemiddeld 86.400 236.918 0.683 9.781 3.529 1.008 10 sec semi-tandem

4 164.000 283.408 0.713 9.697 4.886 1.396 5 77.750 292.811 0.651 9.049 4.306 1.230 6 60.600 376.865 0.695 12.918 6.612 1.889 7 56.000 551.591 0.795 16.720 7.454 2.130 8 85.800 161.728 0.639 8.862 3.369 0.963 9 84.750 273.470 0.607 10.533 4.207 1.202 10 75.667 300.861 0.821 11.710 4.237 1.211 11 85.500 236.622 0.636 12.742 3.155 0.901 13 60.333 424.569 0.796 13.514 5.307 1.516 14 84.750 282.750 0.723 10.150 3.625 1.036 Gemiddeld 83.515 318.468 0.708 11.590 4.716 1.347 10 sec tandem

4 164.000 257.629 0.716 9.600 4.442 1.269 5 77.800 281.280 0.645 9.540 4.136 1.182 6 68.600 282.314 0.632 12.735 4.953 1.415 7 56.000 420.436 0.830 13.083 5.682 1.623 8 91.250 108.177 0.661 6.815 2.254 0.644 9 95.000 309.308 0.596 10.940 4.759 1.360 10 79.200 274.658 0.709 12.992 3.868 1.105 11 90.750 255.582 0.608 13.131 3.408 0.974 13 57.333 349.515 0.706 11.123 4.369 1.248 14 82.250 332.362 0.696 12.232 4.261 1.217 Gemiddeld 86.218 287.126 0.680 11.219 4.213 1.204 10 sec tandem + ogen dicht

4 164.000 329.908 0.694 11.399 5.688 1.625 5 76.333 302.310 0.643 10.246 4.446 1.270 6 74.600 457.630 0.613 14.853 8.029 2.294 7 56.000 416.070 0.686 12.903 5.623 1.607 8 93.000 152.223 0.619 8.499 3.171 0.906 9 87.800 253.260 0.599 10.447 3.896 1.113 10 76.000 320.706 0.734 11.941 4.517 1.291 11 83.333 261.270 0.572 13.231 3.484 0.995 13 65.000 340.233 0.692 9.535 4.253 1.215

30

14 83.250 324.518 0.673 11.557 4.160 1.189 Gemiddeld 85.932 315.813 0.653 11.461 4.727 1.351 Pen oprapen 4 164.000 316.681 0.748 11.425 5.460 1.560 5 93.333 360.098 0.836 16.432 5.296 1.513 6 72.500 306.178 0.394 10.767 5.372 1.535 7 56.000 315.374 0.633 11.818 4.262 1.218 8 106.333 221.552 0.502 13.092 4.616 1.319 9 94.000 387.144 0.582 15.814 5.956 1.702 10 87.000 581.790 0.847 21.758 8.194 2.341 11 91.000 376.171 0.425 13.549 5.016 1.433 13 70.00 603.855 0.423 16.439 7.548 2.157 14 84.500 506.000 0.781 17.057 6.487 1.853 Gemiddeld 91.867 397.484 0.617 14.815 5.821 1.663 4 passen achteruit

4 164.000 392.789 0.693 12.811 6.772 1.935 5 82.250 342.737 0.735 16.113 5.040 1.440 6 88.667 435.895 0.653 18.920 7.647 2.185 7 56.000 477.825 0.677 15.394 6.457 1.845 8 93.667 324.259 0.596 16.819 6.755 1.930 9 93.000 302.002 0.667 14.009 4.646 1.327 10 90.333 397.038 0.724 15.889 5.592 1.598 11 77.667 249.037 0.597 17.240 3.320 0.949 13 60.500 414.411 0.801 15.058 5.180 1.480 14 88.000 402.539 0.678 16.564 5.161 1.475 Gemiddeld 89.408 373.853 0.682 15.882 5.657 1.616 Springen 4 164.000 295.382 0.746 10.884 5.093 1.455 5 86.000 590.546 0.812 23.394 8.685 2.481 6 75.500 334.508 0.709 14.354 5.869 1.677 7 56.000 508.299 0.662 14.900 6.869 1.963 8 90.000 214.058 0.495 12.091 4.460 1.274 9 94.000 222.453 0.630 14.429 3.422 0.978 10 76.000 419.528 0.573 16.952 5.909 1.688 11 79.000 534.720 0.400 22.665 7.120 2.034 13 57.000 639.474 0.789 20.642 7.993 2.284 14 81.500 399.383 0.696 16.388 5.120 1.463 Gemiddeld 85.900 415.835 0.651 16.670 6.054 1.730 CSAR* 1e keer 4 164.000 253.038 0.721 8.599 4.363 1.247 5 101.000 440.281 0.715 15.416 6.475 1.850 6 61.000 422.703 0.718 13.447 7.416 2.119 7 56.000 383.772 0.415 13.559 5.186 1.482 8 90.000 208.222 0.656 11.000 4.338 1.239 9 121.333 398.894 0.622 13.879 6.137 1.753 10 94.750 394.946 0.754 13.731 5.563 1.589 11 96.667 656.956 0.713 27.863 8.759 2.503 13 68.000 370.154 0.721 9.793 4.627 1.322 14 100.500 649.102 0.744 21.013 8.322 2.378 Gemiddeld 95.325 417.807 0.678 14.830 6.119 1.748 2e keer 4 164.000 312.435 0.719 9.829 5.387 1.539 5 107.000 417.068 0.741 19.184 6.133 1.752

31

6 61.000 311.959 0.727 9.093 5.473 1.564 7 56.000 497.695 0.559 14.945 6.726 1.922 8 84.000 166.433 0.801 8.018 3.467 0.991 9 120.500 463.120 0.568 14.797 7.125 2.036 10 89.500 563.740 0.792 16.708 7.940 2.269 11 97.000 172.410 0.479 11.534 2.299 0.657 13 76.000 1017.703 0.771 18.104 12.721 3.635 14 101.500 658.314 0.713 21.691 8.440 2.411 Gemiddeld 95.650 458.088 0.687 14.390 6.517 1.878 3e keer 4 164.000 347.343 0.579 11.425 5.989 1.711 5 100.000 437.092 0.446 12.590 6.428 1.837 6 58.000 172.964 0.723 7.869 3.034 0.867 7 56.000 645.801 0.586 15.727 8.727 2.493 8 89.500 151.357 0.726 11.065 3.153 0.901 9 116.000 511.503 0.587 15.705 7.869 2.248 10 89.500 330.015 0.694 13.745 4.648 1.328 11 82.500 359.369 0.461 16.374 4.792 1.369 13 67.000 356.871 0.654 8.406 4.461 1.275 14 96.000 568.759 0.694 19.376 7.292 2.083 Gemiddeld 91.850 388.107 0.615 13.228 5.639 1.611 SPPB* 4m lopen 1e keer

4 164.000 247.580 0.687 18.210 4.269 1.220 5 80.333 339.119 0.777 15.255 4.987 1.425 6 66.250 359.176 0.798 16.882 6.301 1.800 7 56.000 486.035 0.660 18.621 6.568 1.877 8 86.333 193.977 0.660 12.806 4.041 1.155 9 85.000 259.797 0.672 15.998 3.997 1.142 10 77.000 309.691 0.777 14.305 4.362 1.246 11 81.667 426.676 0.635 18.101 5.689 1.625 13 59.500 323.409 0.660 12.478 4.043 1.155 14 82.000 421.617 0.731 16.575 5.405 1.544 Gemiddeld 83.808 336.708 0.706 15.923 4.966 1.419 4m lopen 2e keer

4 164.000 212.220 0.733 10.710 3.659 1.045 5 85.000 386.972 0.766 15.116 5.691 1.626 6 69.667 464.403 0.653 17.337 8.147 2.328 7 56.000 406.394 0.580 16.148 5.492 1.569 8 82.500 282.543 0.603 16.745 5.886 1.682 9 94.333 341.688 0.626 17.383 5.257 1.502 10 78.000 432.439 0.797 17.377 6.091 1.740 11 84.000 162.896 0.513 12.850 2.172 0.621 13 59.500 468.495 0.778 14.291 5.856 1.673 14 80.500 420.868 0.681 17.030 5.396 1.542 Gemiddeld 85.350 357.892 0.673 15.499 5.365 1.533 5x opstaan uit stoel

4 164.000 317.667 0.672 12.696 5.477 1.565 5 99.167 425.985 0.602 15.931 6.264 1.790 6 77.750 526.465 0.529 17.207 9.236 2.639 7 56.000 417.899 0.594 15.534 5.647 1.613 8 97.800 301.104 0.583 18.227 6.273 1.792

32

9 101.600 452.412 0.566 26.665 6.960 1.989 10 85.000 439.705 0.670 16.216 6.193 1.769 11 84.000 362.537 0.446 18.817 4.834 1.381 13 61.600 321.720 0.442 16.492 4.021 1.149 14 83.500 244.530 0.672 10.884 3.135 0.896 Gemiddeld 91.042 381.002 0.578 16.867 5.804 1.658 2MWT* 2MWT 4 164.000 723.567 0.643 34.558 12.475 3.564 5 130.328 757.763 0.673 34.788 11.144 3.184 6 128.608 933.716 0.587 27.556 16.381 4.680 7 54.737 1102.289 0.613 29.093 14.896 4.256 8 136.071 766.270 0.592 29.705 15.964 4.561 9 125.934 639.584 0.573 29.992 9.840 2.811 10 101.353 878.316 0.684 27.615 12.371 3.535 11 93.333 719.302 0.604 27.378 9.591 2.740 13 82.929 915.229 0.643 23.280 11.440 3.269 14 112.000 1041.956 0.601 37.685 13.358 3.817 Gemiddeld 112.929 847.799 0.621 30.165 12.746 3.642

*Hndkk = Handknijpkracht; *DEMMI = de Morton Mobility Index; *sec = seconden; *CSAR = Chair sit and reach test; *SPPB = Short Physical Performance Battery; *2MWT = 2 Minuten Wandeltest.

33

Bijlage 8: Rustmetabolisme vergeleken met de laatste 4 minuten van de herstelfase

alle proefpersonen

Tabel 6

Rustmetabolisme vergeleken met de laatste 4 minuten van de herstelfase

PIN nummer

Rustmetabolisme (mL O2/kg/min)

Herstelfase (mL O2/kg/min)

Verschil (mL O2/kg/min)

4 4.44 4.58 +0.14 5 2.79 3.01 +0.22 6 3.55 3.67 +0.12 7 3.64 3.42 -0.22 8 3.57 3.43 -0.14 9 3.37 3.02 -0.35 10 3.09 2.83 -0.26 11 2.85 2.81 -0.04 13 4.25 4.14 -0.11 14 3.57 3.40 -0.17

bepaling van het energieverbruik in mets van een fysieke … › 2016 › 06 › eindversie... ·...

Documents