1

Phụ Lục

Lời nói đầu........................................................................................................................2

1.Khái quát M&A.............................................................................................................3

1.1 Khái niệm M&A....................................................................................................3

1.2. Phân loại M&A......................................................................................................3

1.3. Các phương pháp tiến hành hoạt động M&A........................................................4

1.4. Tổng quan hoạt động M&A trên thế giới và ở Việt Nam......................................4

1.4.1 Hoạt động M&A trên thế giới:..................................................................4

1.4.2 Hoạt động M&A của Việt Nam:....................................................................6

2. Unicharm mua lại Diana...............................................................................................7

2.1. Giới thiệu chung về Diana.....................................................................................7

2.2. Quá trình thực hiện thương vụ: Chiến lược mua lại thời gian...............................8

2.2.1 Bối cảnh ngành................................................................................................8

2.2.2 Nguyên nhân xảy ra thương vụ...............................................................10

2.2.3 Quá trình mua lại Diana................................................................................12

2.3. Hoạt động của Diana sau thương vụ....................................................................13

3. Bài học kinh nghiệm từ sự thành công của Unicharm và Diana.................................15

3.1. Đối với các công ty bên đi mua:..........................................................................15

3.1.1 Xây dựng mô hình thực hiện M&A hiệu quả................................................15

3.1.2 Nâng cao hiệu quả việc định giá trong hoạt động M&A...............................15

3.1.3 Tìm hiểu thị trường và công ty mục tiêu.......................................................15

3.1.4. Tận dụng nguồn nhân lực tài giỏi hiện tại của doanh nghiệp sáp nhập hoặc mua lại....................................................................................................................16

3.2. Đối với các công ty bên bán................................................................................16

Kết luận...........................................................................................................................17

Tài liệu tham khảo:.........................................................................................................18

2

Lời nói đầu

M&A ( mua lại và sáp nhập) đã diễn ra rất lâu từ trên thế giới, có đóng góp rất lớn vào đầu

tư toàn cầu và Tăng trưởng kinh tế thế giới. Những lợi ích mà M&A đem lại là điều không

thể phủ nhận. Từ khi Việt Nam mở cửa nền kinh tế, đất nước ta đã đạt được những thành

tựu to lớn trong công cuộc phát triển đất nước theo hướng công nghiệp hóa – hiện đại hóa.

Đóng góp chung vào thành công đó dòng vốn đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, hình thức đầu

tư nước ngoài thông qua M&A mới xuất hiện vài năm gần đây và có xu hướng tăng mạnh

hàng năm. Đặc biệt trong tình hình kinh tế khó khăn hiện nay, các công ty muốn phát triển

cần phải nâng cao năng lực của chính mình ho ặc kết hợp với các công ty khác. Chính vì

thế, M&A đã trở thành một công cụ giúp cho các công ty nâng cao năng lực cũng như

thanh lọc, loại bỏ những công ty không đủ sức cạnh tranh trên thị trường.

Năm 2011 đánh dấu là năm có giá trị các thương vụ M&A lớn nhất, lên tới hơn 6 tỉ USD,

trong đó đóng góp không nhỏ là một thương vụ đình đám của M&A Việt Nam: tập đoàn

Unicharm Nhật Bản mua lại Diana Việt Nam( 25/8/2011) đã để lại nhiều bài học quý báu.

Đó cũng là những vấn đề mà nhóm 19 quan tâm và nghiên cứu trong bài tiểu luận: Bài

học kinh nghiệm từ thương vụ M&A của Diana và Unicharm

3

1.Khái quát M&A

1.1 Khái niệm M&A

M&A (viết tắt của cụm từ tiếng Anh mergers and acquisitions có nghĩa là mua lại và sáp

nhập) là một hình thức đầu tư trong đó chủ đầu tư mua lại toàn bộ hoặc một phần đủ lớn

tài sản của một cơ sở sản xuất kinh doanh có sẵn với mục tiêu kiểm soát công ty đó hoặc

hai công ty hợp nhất với nhau để tạo thành công ty mới.

Theo luật Cạnh tranh Việt Nam 2005, các khái niệm liên quan đến M&A như sau:

-Mua lại doanh nghiệp là việc doanh nghiệp mua lại toàn bộ hoặc một phần tài sản của

doanh nghiệp khác để đủ kiểm soát, chi phối toàn bộ hoặc một ngành nghề của doanh

nghiệp bị mua lại.

-Sáp nhập doanh nghiệp là việc một hoặc một số doanh nghiệp chuyển toàn bộ tài sản,

quyền, nghĩa vụ, và lợi ích hợp pháp của mình cho một doanh nghiệp khác, đông thời

chấm dứt sự tồn tại của doanh nghiệp sáp nhập.

-Hợp nhất doanh nghiệp là việc hai hoặc nhiều doanh nghiệp chuyển toàn bộ tài sản,

quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp của mình để hình thành một doanh nghiệp mới,

đồng thời chấm dứt sự tồn tại của các doanh nghiệp bị hợp nhất.

1.2. Phân loại M&A

Người ta người chia M&A làm 3 hình thức chính như sau:

-M&A theo chiều ngang: Là hình thức diễn ra giữa các công ty trong cùng một ngành

kinh doanh hay giữa các đối thủ cạnh tranh cùng chia sẻ một dây chuyền sản xuất.

Ví dụ: Ngân hàng Hanbubankvà ngân hàng SHB chính thức sáp nhập vào chiều ngày

28/8/2012, theo đó cái tên Habubank sẽ không còn tồn tại.

-M&A theo chiều dọc: Là hình thức sáp nhập của các công ty khác nhau trong cùng

một dây chuyền sản xuất ra sản phẩm cuối cùng.

4

Ví dụ: Hai công ty dầu mỏ Exxol và Mobile sáp nhập thành công ty Exxol Mobile

Coporation vào năm 1991.

-M&A tổ hợp: Là hình thức sáp nhập giữa các công ty kinh doanh trong các lĩnh vực

khác nhau.

Ví dụ: Tổng công ty Tài chính cổ phần Dầu khí Việt Nam (PVFC) và Ngân hàng

Thương mại cổ phần Phương Tây (Western Bank) sáp nhập thành ngân hàng thương

mại cổ phần đại chúng Việt Nam (PVComBank) vào 8/9/2013.

1.3. Các phương pháp tiến hành hoạt động M&A

- Bán công ty con: Là hình thức biết đến như một hình thức chia tách doanh nghiệp, là

hình thức bán toàn bộ công ty con vì công ty con không phù hợp với chiến lược cốt

lõi của công ty mẹ.

- Chào bán cổ phần ra quần chúng:Là hình thức một công ty mẹ đưa công ty con ra

công chúng bằng việc chào đón cổ phần lần đầu, một công ty mới niêm yết sẽ được

tao ra nhưng công ty mẹ vẫn giữ một quyền kiểm soát nhất định trong công ty con dù

nó đã được bán.

- Phân bố cổ phiếu cho công ty con: Hoạt động này xuất hiện khi một công ty con trở

thành một thực thể độc lập. Công ty mẹ phân bố cổ phần của công ty con cho các cổ

đông của họ thông qua việc phân chia cổ phiếu.

- Phát hành cổ phiếu theo nhiều lĩnh vực:Đây là một loại cổ phiếu đặc biệt được phát

hành bới một công ty đại chúng để định giá một lĩnh vực hoạt động của công ty. Cổ

phiếu cho phép những lĩnh vực khác nhau của công ty có thể được định giá khác nhau

thông qua nhà đầu tư.

5

1.4. Tổng quan hoạt động M&A trên thế giới và ở Việt Nam

1.4.1 Hoạt động M&A trên thế giới:

Hoạt động M&A đã xuất hiện từ nhiều thế kỷ và trải qua nhiều thăng trầm. Ở thế kỷ 21,

nền kinh tế thế giới tiếp tục chứng kiến một làn sóng M&A mới, dưới những hình thức đa

dạng và quy mô lớn chưa từng có. Có thể kể đến một loạt các thương vụ đình đám theo

bình chọn của Tạp chí TIME trong năm 2010 như:

- Unilever mua Alberto Culver

Đây là một thương vụ đầy "bọt xà phòng" trong đó. Vụ mua lại Alberto Culver trị giá

3,7 tỷ USD của Unilever hồi tháng Chín đã đưa nhà sản xuất Dove, Pond's và nhà sản

xuất sản phẩm chăm sóc tóc TRESumme và VO5 lại với nhau. Các mặt hàng tiêu dùng

vẫn khá chạy trong nền kinh tế yếu kém. Vì thế cũng dễ hiểu khi tập đoàn của Hà Lan

muốn mở rộng sang lĩnh vực dầu gội đầu, thứ mà với nhiều người không thể thiếu

trong danh mục sản phẩm của gia đình, ngay cả trong giai đoạn suy thoái.

- United Unites "kết duyên" với Continental

Sự kết hợp của hai hãng hàng không trị giá 3,2 tỷ USD sẽ cho ra đời hãng hàng không

lớn nhất thế giới. Khi hình thành, công ty sẽ phục vụ tại 378 sân bay với các phi

trường trung tâm ở 10 thành phố, tổ chức 5.851 lượt khởi hành mỗi ngày và thu hút

144 triệu khách ước tính mỗi năm.

Sự kết hợp này cũng sẽ mang về khoản doanh thu hơn 30 tỷ USD mỗi năm, tức nhiều

hơn 50% so với đối thủ xếp sau gần nhất là American Airlines. Điểm gây bất đồng

lớn nhất có lẽ chính là logo công ty. Vào khoảng cuối năm 2011 hoặc đầu 2012, công

ty sáp nhập sẽ do United vận hành nhưng sử dụng quả cầu vàng của Continental làm

logo. Chiến dịch bảo vệ bông tulip của United cho tới nay đã thất bại.

- Công ty đầu tư tư nhân 3G mua Burger King

6

Công ty đầu tư tư nhân 3G của Brazil chi 3,3 tỷ USD mua lại hãng thức ăn nhanh

Burger King (BK). Vụ mua lại này là dấu hiệu cho thấy thị trường kinh doanh thức ăn

nhanh đang phát triển hết sức nóng. Những chuỗi thức ăn cao cấp như Five Guys và

Fatburger đang mở rộng nhanh chóng.

Giá trị các thương vụ M&A trên thế giới nhìn chung là luôn biến động, như những năm

gần đây sau khủng hoảng kinh tế thế giới dầu năm 2009, giá trị các thương vụ M&A lại có

sự gia tăng trở lại

Nguồn:http://vfa.vn/vfavn/entryDetails.jsp?entryid=123

Biểu đồ 1.4.1Giá trị thương vụ M&A trên thế giới (tỉ USD)

1.4.2 Hoạt động M&A của Việt Nam:

Hoạt động M&A được khởi động từ năm 2000 và gia tăng nhanh chóng cả về số lượng và

giá trị các thương vụ. Thị trường Việt Nam đã được chứng kiến nhiều vụ mua bán, sáp

nhập doanh nghiệp thành công. Có vụ trị giá lên đến hàng trăm tỷ đồng. Năm 2009, số  vụ

mua bán và sáp nhập doanh nghiệp tại Việt Nam là 287 và giá trị giao dịch đạt 1,09 tỷ

USD. Năm 2009 và 2010, đã diễn ra nhiều thương vụ tiêu biểu như: Công ty CP Xi măng

Hà Tiên 1 (HT1) phát hành 88 triệu cổ phiếu để thực hiện mua lại thông qua hình thức

7

hoán đổi toàn bộ vốn của Công ty CP Xi măng Hà Tiên 2 (HT2) hay Công ty CP Mirae

(KMR) phát hành 14 triệu cổ phiếu để thực hiện mua lại toàn bộ vốn của Công ty CP

Mirae Fiber (KMF) thông qua hình thức hoán đổi cổ phiếu…Đại hội cổ đông (ĐHCĐ) của

Công ty CP Kinh đô Miền Bắc và Công ty CP KIDO cũng đồng ý sáp nhập vào Công ty

CP Kinh Đô; ĐHCĐ Công ty CP Viễn thông Sài Gòn - SaigonTel (SGT) đã thông qua tờ

trình về chủ trương sáp nhập vào Tổng công ty CP Phát triển Đô thị Kinh Bắc (KBC). Gần

đây nhất, lần đầu tiên, thị trường chứng khoán cũng chứng kiến các sắc thái mới của hoạt

động M&A, đó là việc chào mua công khai: Công ty CP Vàng bạc đá quý Phú Nhuận

(PNJ) chào mua 2,1 triệu cổ phiếu của Công ty CP Nhiên liệu Sài Gòn (SFC); Công ty CP

Thủy sản Hùng Vương (HVG) chào mua thành công 3,75 triệu cổ phiếu của Công ty CP

XNK thủy sản An Giang (AGF) để biến AGF thành công ty con.

Biểu đồ 1.4.2 Số lượng và giá trị M&A tại Việt Nam

Trong những năm qua hoạt động mua bán và sáp nhập doanh nghiệp đã khá quen thuộc

với các doanh nhân Việt Nam. Hoạt động này được quan tâm nhiều hơn khi có sự bùng nổ

của thị trường chứng khoán từ năm 2006. Với những bước đầu phát triển như vậy thì

khung khổ pháp lý điều chỉnh hoạt động này còn đang được các cơ quan nhà nước soạn

8

thảo. Sự lớn mạnh của thị trường chứng khoán đang góp phần kiến tạo một thị trường mua

bán sáp nhập doanh nghiệp tại Việt Nam. Sử dụng chiến lược M&A để gia tăng giá trị

doanh nghiệp là điều mà doanh nhân và nhà đầu tư nào cũng mong muốn. Năm 2011 đánh

dấu là năm có giá trị các thương vụ M&A lớn nhất, lên tới hơn 6 tỉ USD, trong đó đóng

góp không nhỏ là một thương vụ đình đám của M&A Việt Nam: tập đoàn Unicharm Nhật

Bản mua lại Diana Việt Nam( 25/8/2011)

2. Unicharm mua lại Diana

Hình 2: thương hiệu Diana

2.1. Giới thiệu chung về Diana.

Diana có vốn điều lệ 360 tỉ đồng, tổng giá trị tài sản 1.425 tỉ đồng, chuyên sản xuất và

kinh doanh sản phẩm chăm sóc vệ sinh cho phụ nữ, trẻ em và người lớn, sản phẩm giấy

lụa tiêu dùng…Trong năm 2010, doanh thu của công ty đạt 1.020 tỉ đồng.

Công nghệ sản xuất BVS và tã trẻ em của Diana là dây chuyền của Italy hiện đại bậc nhất

tại Việt Nam.

Thị phần của Diana trên thị trường BVS có mức tăng trưởng trung bình 30% năm. Hệ

thống phân phối của Công ty có mặt rộng khắp 64 tỉnh thành phố trong cả nước với hơn

9

30,000 các cửa hàng bán lẻ, siêu thị Sản phẩm băng vệ sinh Diana và tã giấy Bobby cũng

đã có mặt trên thị trường quốc tế: Thái Lan, Malaysia, Philippin,Cambodia...Từ năm 1999

đến nay, sản phẩm Diana luôn được người tiêu dùng bình chọn là hàng Việt Nam chất

lượng cao.

2.2. Quá trình thực hiện thương vụ: Chiến lược mua lại thời gian.

2.2.1 Bối cảnh ngành.

Diana hoạt động trong ngành sản xuất băng vệ sinh, nới có rất nhiều đối thủ cạnh tranh

như Kotex, Laurier, Whisper… Trong đó, Kotex là một đối thủ đáng gờm và cạnh tranh

nhất với Diana.

Hình 2.2.1 Sự cạnh tranh giữa 2 thương hiệu BVS hàng đầu

Với lợi thế là nhãn hiệu của tập đoàn đa quốc gia (tập đoàn Kimberly – Clark được thành

lập trên 140 năm) và nhận được sự tin tưởng của hàng triệu phụ nữ trên hơn 100 quốc gia.

Bằng kinh nghiệm thâm nhập nhiều thị trường trên thế giới, Kotex hiện đang trở thành

một trong những nhà sản xuất băng vệ sinh hàng đầu Việt Nam. Mới đây nhất Kotex vừa

đưa vào sản xuất công nghệ chống tràn đột phá ProAcitve Guards lần đầu xuất hiện tại

Việt Nam, và chiếm được nhiều tình cảm của khách hàng. Theo báo cáo mới đây của bảng

10

xếp hạng Brand Footprint được thực hiện vào năm 2013 của Kantar Worldpanel, Kotex

được xếp hạng thứ 2 trong TOP 5 thương hiệu FMCG trong lĩnh vực sức khỏe và chăm

sóc sắc đẹp ở Việt Nam. 

Ngay khi Kotex lấn sân sang thị trường Việt Nam, Diana đã phải nao lúng không hề ít để

giữ được thị phần và tình cảm từ người tiêu dung. Cạnh tranh của 2 nhãn hàng này khiến

cho những mặt hàng của họ không ngừng đổi mới về cả công nghệ và mẫu mã.Việc cạnh

tranh với Kotex quả thật khó khăn và căng go, với tiềm lực tài chính cũng như kinh

nghiệm của một tập đoàn xuyên quốc gia, Kimberly – Clark với nhãn hàng Kotex đang

chiếm thị phần cao hơn Diana trên thị trường Việt Nam.

Nguồn: www.vinaresearch.net, năm 2010.

Biểu đồ 2.2.1a Mức độ sử dụng BVS thường xuyên

Biểu đồ trên là kết quả điều tra 302 bạn nữ thì 82,8% trả lời dùng kotex; 79,5% thường

xuyên dung Diana ( có những bạn dung thường xuyên dung cả hai loại)

11

Cũng với lợi thế về tiềm lực tài chính, Kotex phủ song trên toàn bộ những siêu thị lớn tại

Việt Nam, trong khi Diana còn nép vế rất nhiều.

Nguồn: www.vinaresearch.net, năm 2010.

Biểu đồ 2.2.1b: Điểm phân phối BVS trên toàn quốc

Cùng với đó là lợi thế về công nghệ, chuyển giao, nhân lực. Kotex vẫn đang trên đà phát

triển nhanh và mạnh, đang là con cá lớn trong thị trường Việt Nam, và là đối thủ cạnh

tranh trực tiếp nhất với công ty quốc nội Diana.

2.2.2 Nguyên nhân xảy ra thương vụ.

-Về phía Diana

Là một trong những đối thủ cạnh tranh “nặng kí” nhất của Kotex, Diana bắt đầu đi

vào hoạt động với dòng sản phẩm chính là băng vệ sinh được sản xuất bằng công

12

nghệ ép chân không. Diana không ngừng thay đổi để bắt kịp với thị trường, với nhu

cầu của khách hàng và để không thua thiệt đối thủ. Cùng với việc đầu tư từ 9–13%

ngân sách để quảng bá sản phẩm, đầu tư vào các kênh phân phối đã giúp Diana sớm

tạo được thế cân bằng với đối thủ của mình. Bên cạnh đó, Diana cũng không ngần

ngại đầu tư cho hệ thống nhà máy sản xuất của mình, với hệ thống trang thiết bị hiện

đại và công nghệ mới để nâng cao chất lượng, nhằm cạnh tranh với Kotex từng khúc

từng khúc một trên thị trường.

Tuy nhiên, khi đã đạt đến đỉnh cao của sự phát triển thì Diana biết rõ tiềm lực của

mình ở đâu và nếu cứ phát triển theo cách như vậy, Diana chỉ có thể “nằm” yên trong

nước mà không thể phát triển ra nước ngoài được. Hơn nữa nếu muốn trở thành một

nhãn hiệu toàn cầu có xuất xứ từ Việt Nam và xứng tầm với đối thủ của mình là

Kotex thuộc tập đoàn Kimberly – Clark, thì họ chỉ có một lựa chọn là sát nhập với

một đối tác có tiềm lực về kinh tế vững vàng để giúp công ty đẩy mạnh được nguồn

vốn. Và cái tên Unicharm đến từ xứ sở hoa anh đào đã được Diana “chọn mặt gửi

vàng”.

Một khi Unicharm đã quyết tâm chinh phục thị trường Việt Nam, nếu Diana Việt

Nam không bán thì tập đoàn Nhật cũng đủ sức trở thành đối thủ đáng gờm với Diana.

Vấn đề của Unicharm có thể gói gọn trong 2 chữ “thời gian”, bởi với nguồn lực tài

chính, công nghệ, thương hiệu, thị trường và nhân lực hùng mạnh của mình, sớm

muộn họ cũng đạt được mục tiêu.

-Về phía Unicharm

Unicharm đang chiếm 25% thị phần tã giấy và giấy vệ sinh tại thị trường châu Á song

hầu như chưa chen chân được vào thị trường Việt Nam. Unicharm đã dòm ngó thị

trường Việt Nam từ lâu. Unicharm thành lập công ty tại TP.HCM từ năm 2007 với

mục đích chinh phục thị trường Việt Nam, Lào, Campuchia và miền Nam Trung

Quốc. Tuy nhiên, hiệu quả hoạt động của công ty này chưa như mong muốn. Vì thế,

Unicharm Nhật đã đề ra chiến lược tiếp cận hoàn toàn khác mà họ kỳ vọng sẽ nhanh

và hiệu quả hơn: chiến lược “mua lại thời gian”.

13

Hình 2.2.2 Vị thế của Diana trên thị trường năm 2010

Năm 2010, vốn điều lệ của Diana Việt Nam đạt 360 tỉ đồng, tổng tài sản 1.425 tỉ

đồng, doanh thu 1.020 tỉ đồng. Diana Việt Nam cho biết họ đang chiếm 30% thị phần

tã giấy và 40% thị phần giấy vệ sinh, hệ thống phân phối vươn tới 64 tỉnh, thành với

hơn 30.000 cửa hàng, siêu thị. Diana có sức hút vô cùng lớn, cùng với sự chiếm lĩnh

thị phần từ lâu của Diana, Unicharm kì vọng sẽ phát triển công ty này vươn ra ngoài

khu vực và thế giới. Chọn Diana chính là sự lựa chọn sang suốt và thông minh nhất

của Unicharm.

14

2.2.3 Quá trình mua lại Diana.

Hình2.2.3Quá trình mua lại Diana

Ngày 25.8.2011, Tập đoàn Unicharm (Nhật) thông báo đã ký thỏa thuận mua lại 34,2 triệu

cổ phiếu phổ thông, tương đương 95% cổ phần trong Công ty Cổ phần Diana Việt Nam

thông qua Công ty Unicharm Thái Lan.

Diana Việt Nam được định giá khoảng 128 triệu USD (hơn 2.560 tỉ đồng). Unicharm Thái

Lan sở hữu 95% cổ phần trong Diana Việt Nam sau thương vụ này. 5% cổ phần còn lại

vẫn do gia đình họ Đỗ và các cổ đông khác nắm giữ ít nhất cho tới khi 2 bên tiếp tục tiến

hành chuyển nhượng nốt 5% này theo lộ trình đã thỏa thuận.

Sau khi mua lại Diana, Unicharm sẽ mở rộng sản xuất, chuyển giao công nghệ để tăng

cường sức cạnh tranh với mục tiêu đưa Diana vượt qua hãng Kimberly-Clark (Mỹ) để

đứng đầu tại thị trường Việt Nam.

2.3. Hoạt động của Diana sau thương vụ.

Unicharm- Diana được xem là thương vụ thành công nhất châu Á năm 2011. Việc

Unicharm mua lại 95% cổ phần Diana cho thấy kết quả của sự nỗ lực xây dựng giá trị

doanh nghiệp của các doanh nhân Việt Nam, giá trị của thương vụ này là 184 triệu USD.

Những thay đổi đầu tiên được ghi nhận tại Diana chủ yếu là hệ thống tài chính đã tuân thủ

theo hệ thống chuẩn của Unicharm, bên cạnh đó là những điều chỉnh trong quy trình, sản

15

xuất, đặc biệt là R&D (nghiên cứu và phát triển). Tuy nhiên, nhân sự tuyến dưới đang

được giữ nguyên.

Bên cạnh đó, kênh phân phối được tổ chức theo mô hình chuyên nghiệp của các công ty

đa quốc gia đã giúp Diana vươn rộng trên toàn Việt Nam với hơn 30.000 cửa hàng, siêu

thị, chiếm 40% thị phần băng vệ sinh và 30% thị phần tã giấy. Ở miền Bắc, Diana dẫn đầu

thị trường, ở miền Nam Diana xếp vị trí thứ hai trên thị trường.

Nguồn: www.vinaresearch.net, năm 2012

Biểu đồ 2.3: Tỉ lệ phần trăm biết đến của các thương hiệu BVS

Unicharm mua lại Diana nhưng không đổi tên, không thay thương hiệu, cũng không sáp

nhập mà giải thể luôn sự có mặt của đại diện Unicharm ở Việt Nam, thay vào đó là để

Diana hoạt động. Và điểm đặc biệt nhất là vào thời điểm bán, hoạt động của Diana không

hề khó khăn mà ngược lại, tăng trưởng rất tốt...Nếu chỉ xét các thông số tài chính là tổng

tài sản khoảng 1.425 tỉ đồng, doanh thu 1.020 tỉ đồng năm 2010 và tăng trưởng trung bình

30%/năm của Diana, đây là điểm làm nên thành công của thương vụ. Diana vẫn đạt tăng

trưởng hơn 45% trong năm 2011, năm 2012 là 60% và cho tới năm 2013 là 105%

16

Nguồn: www.diana.com.vn

Biểu đồ 2.2.4b tốc độ tăng trưởng trung bình của Diana 2010-2013

Ở một thị trường mới nổi và mảng tư vấn M&A còn chập chững thì kết quả của thương vụ

Unicharm - Diana mang ý nghĩa quan trọng như tinh thần của giải thưởng “Những thương

vụ tốt nhất châu Á”. Nhưng quan trọng hơn, thương vụ này đang góp phần thay đổi suy

nghĩ về chuyện mua bán doanh nghiệp, không hẳn là yếu mới bán, cũng như cho thấy kết

quả của sự nỗ lực xây dựng giá trị doanh nghiệp của các doanh nhân Việt Nam để tham

gia vào quá trình toàn cầu hóa một cách tự tin nhất.

3. Bài học kinh nghiệm từ sự thành công của Unicharm và Diana.

Tại Việt Nam, hoạt động M&A mới được bắt đầu và đang phát triển. Trong một vài năm

gần đây, các thương vụ M&A diễn ra tại Việt Nam ngày càng nhiều với giá trị ngày càng

tăng. Tuy nhiên nhìn chung, các thương vụ M&A vẫn diễn ra còn mang nhiều tính tự phát,

nhỏ lẻ và ít thông tin. Qua thương vụ unicharm mua lại Diana, các công ty cả bên mua và

bên bán đều có thể rút ra những bài học cho riêng mình.

17

3.1. Đối với các công ty bên đi mua:

3.1.1 Xây dựng mô hình thực hiện M&A hiệu quả

- Xây dựng một chiến lược rõ ràng cụ thể

- Xác định được mục tiêu khi thực hiện M&A

- Xử lý các vấn đề hậu M&A

3.1.2 Nâng cao hiệu quả việc định giá trong hoạt động M&A

- Các doanh nghiệp cần thận trọng hơn khi đánh giá những con số và những giả định.

Đánh giá đúng đắn tổng thể tình hình, tìm ra điểm yếu, điểm mạnh.

- Khi định giá doanh nghiệp bên bán, bên đi mua không nên sử dụng duy nhất một

phương pháp định giá

3.1.3 Tìm hiểu thị trường và công ty mục tiêu

Trước khi thực hiện thương vụ M&A này, tập đoàn Unicharm đã có một thời gian dài tìm

hiểu thị trường Đông Nam Á nói chung và thị trường Việt Nam nói riêng. Unicharm thành

lập công ty tại TP.HCM từ năm 2007 với mục đích chinh phục thị trường Việt Nam, Lào,

Campuchia và miền Nam Trung Quốc. Tuy nhiên, hiệu quả hoạt động của công ty này

chưa như mong muốn. Vì thế, Unicharm Nhật đã đề ra chiến lược tiếp cận hoàn toàn khác

mà họ kỳ vọng sẽ nhanh và hiệu quả hơn: chiến lược “mua lại thời gian”.

Unicharm nói họ quyết định mua lại Diana với mục tiêu thông qua thương hiệu đã nổi

tiếng này để từng bước mở rộng kinh doanh và đưa thêm các sản phẩm khác của

Unicharm vào Việt Nam. Việc kết hợp giữa thế mạnh của Unicharm và Diana là kế hoạch

dài hơi của công ty Nhật. Chẳng hạn, tận dụng sự hiểu biết tường tận của Diana về thị

trường nội địa, cũng như hành vi mua sắm và nhu cầu cụ thể của người tiêu dùng Việt.Do

đó, việc tìm hiểu thị trường và công ty mục tiêu một cách kỹ lưỡng là rất quan trọng.

18

3.1.4. Tận dụng nguồn nhân lực tài giỏi hiện tại của doanh nghiệp sáp nhập hoặc mua lại.

Unicharm tận dụng được nguồn lực lao động có sẵn của Diana, vẫn giữ nguyên hệ thống

nhân công, thậm chí vẫn giữ CEO của Diana trong vòng hai năm. Unicharm tận dụng

được hai điểm nổi bật của Diana là: Hệ thống phân phối rộng khắp trên toàn quốc và

thương hiệu mà Diana đã gây dựng được trong rất nhiều năm từ năm 1997.

3.2. Đối với các công ty bên bán

- Tăng cường sức mạnh nội tại của doanh nghiệp:Tăng tính cạnh tranh của thị trường

M&A bằng cách tăng nhu cầu nội tại của thị trường. Nhu cầu này bắt nguồn từ cả phía

cung và phía cầu. Từ cạnh tranh sẽ giúp các doạnh nghiệp ngày càng phát triển và tăng

cao nhu cầu mua lại và sáp nhập.

- Chủ động với M&A: Đặc biệt là thông tin liên quan đến tiêu thụ và sự biến động của thị

trường thế giới. Các doanh nghiệp khi có ý định mua lại một doanh nghiệp khác cần

tìm hiểu thật kĩ về văn hóa, môi trường hoạt động, thế mạnh, điểm yếu,… đặc biệt phải

chú ý đến việc xem xét thị trường hiện tịa cũng như thị trường tiềm năng của doanh

nghiệp đó.

19

Kết luận

Tóm lại, M&A đang diễn ra với mức độ ngày càng nhiều tại Việt Nam, bất kể doanh

nghiệp nào đã niêm yết chứng khoán trên sàn đều có thể được chào mua bởi một công ty

khác. Do đó, các doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động với các thương vụ M&A để bảo vệ

lợi ích của doanh nghiệp và của các cổ đông.Ban lãnh đạo công ty cần có những nghiên

cứu cụ thể và những đánh giá, so sánh giữa chiến lược phát triển của công ty với đề nghị

mua lại để từ đó đưa ra những lời khuyên cho các cổ đông trong công ty đưa ra quyết

định. Khi nhận được bản chào mua của doanh nghiệp khác, ban lãnh đạo công ty cần

nghiên cứu, đánh giá đề nghị mua lại doanh nghiệp so với chiến lược phát triển dài hạn

của công ty thông qua việc tìm hiểu mục đích chào muacủa đối tác. Đối với cổ đông nhỏ

lẻ, giá chào mua đóng vai trò quan trọng trong việc chấp nhận hay từ chối lời đề nghị từ

phía bên mua. Đối với các công ty bên mua thì cần tìm hiểu thị trường và công ty mục tiêu

do sự khác biệt về văn hoá, thị trường.Đặc biệt cần quan tính khả thi của phương án

M&Avì giá sẽ cao bất thường do các các lợi ích ngầm cũng như kỳ vọng của cổ đông hiện

hữu vì họ chỉ chấp nhận bán cổ phiếu khi có mức sinh lời tốt hơn so với thị trường

20

Tài liệu tham khảo:

Sách giáo trình đầu tư quốc tế (2012),Chủ biên: PGS.TS. Vũ Chí Lộc. NXB: Đại học quốc

gia Hà Nội.

http://quantri.vn/post/details/3647-ma-de-thuan-mua-vua-ban

http://gafin.vn/201112070442856p0c36/vi-sao-diana-unicharm-tro-thanh-thuong-vu-tot-

nhat-chau-a.htm

http://nhipcaudautu.vn/article.aspx?page=2&id=10115-unicharm-mua-diana-mua-lai-thoi-

gian

http://doc.edu.vn/tai-lieu/de-tai-hoat-dong-mua-lai-va-sap-nhap-doanh-nghiep-tren-the-

gioi-va-nhung-bai-hoc-kinh-nghiem-duoc-rut-ra-cho-doanh-31611/

http://diana.com.vn/about

http://luanvan.net.vn/luan-van/luan-van-giai-phap-day-manh-hoat-dong-ma-o-viet-nam-

51517/

http://quantri.vn/post/details/3647-ma-de-thuan-mua-vua-ban

http://gafin.vn/201112070442856p0c36/vi-sao-diana-unicharm-tro-thanh-thuong-vu-tot-

nhat-chau-a.htm

http://nhipcaudautu.vn/article.aspx?page=2&id=10115-unicharm-mua-diana-mua-lai-thoi-

gian

http://doc.edu.vn/tai-lieu/de-tai-hoat-dong-mua-lai-va-sap-nhap-doanh-nghiep-tren-the-

gioi-va-nhung-bai-hoc-kinh-nghiem-duoc-rut-ra-cho-doanh-31611/