bÀi 9. thỰc hÀnh tỐt du lỊch cÓ trÁch nhiỆm ĐỐi vỚi cÁc ĐiỂm di sẢn vĂn hÓa...

BÀI 9. THỰC HÀNH TỐT DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM ĐỐI VỚI CÁC ĐIỂM DI SẢN VĂN HÓA TẠI VIỆT NAM

Nguồn ảnh:http://www.flickr.com/photos/triller/5057891609/

1

Những nội dung chính

Mục tiêuKết thúc bài học này, học viên có thể:• Hiểu được các tác động tích cực và tiêu cực của du lịch đối với di sản văn hóa và những lợi ích của du lịch có trách nhiệm• Giải thích được tầm quan trọng của quy hoạch và quy định di sản văn hóa• Giải thích được làm thế nào để thu hút sự tham gia của các bên liên quan vào quá trình quy hoạch và quản lý di sản• Xác định được những cách thức thuyết minh và tuyên truyền có trách nhiệm các di sản văn hóa • Giải thích được những điển hình tốt trong triển khai các chiến lược giảm thiểu tác động của du lịch đối với các điểm di sản văn hóa• Giải thích được các nguyên tắc chính trong phát triển các sản phẩm di sản văn hóa có trách nhiệm• Xác định được những điển hình tốt trong quản lý tài chính các điểm di sản văn hóa

Các chủ đề1. Tổng quan về di sản văn hóa và du lịch ở Việt Nam2. Quy hoạch điểm di sản văn hóa theo hướng bền vững3. Thuyết minh và truyền thông có trách nhiệm các giá trị di sản văn hóa4. Bảo tồn di sản văn hóa và quản lý tác động của du lịch5. Phát triển sản phẩm di sản văn hóa có trách nhiệm6. Tài chính bền vững cho quản lý sản di sản văn hóa

2

CHỦ ĐỀ 1. TỔNG QUAN VỀ DI SẢN VĂN HÓA VÀ DU LỊCH Ở VIỆT NAM


Nguồn ảnh:http://www.flickr.com/photos/triller/5057891609/

Định nghĩa di sản văn hóa

Di sản - là một sự vật được kế thừa từ quá khứ và truyền lại cho các thế hệ tương laiDi sản văn hóa - thường ám chỉ các kiệt tác có giá trị nghệ thuật và lịch sử được truyền lại qua thời gian

Nguồn ảnh:http://en.wikipedia.org/wiki/File:Chua_Mot_Cot.jpg

UNESCO phân loại di sản văn hóa như thế nào

DI SẢN VĂN HÓA VẬT THỂNhững biểu hiện vật chất hữu hình hoặc biểu tượng về các giá trị văn hóa và truyền thống

DI SẢN VĂN HÓA PHI VẬT THỂNhững biểu hiện phi vật chất, vô hình về các

giá trị văn hóa và truyền thống của xã hội

Nguồn ảnh:http://en.wikipedia.org/wiki/File:%C4%90%E1%BB%93ng_K%E1%BB%B5_06.jpg

http://en.wikipedia.org/wiki/File:National_Museum_Vietnamese_History_47_(cropped).jpg

Tầm quan trọng của di sản văn hóa

981 DI SẢN VĂN HÓA TRÊN THẾ GiỚI

77% DI SẢN VĂN HÓA

20%

DI SẢN TỰ NHIÊN

3% HÔN HỢP

6

Câu đố nhanh: Việt Nam có 7 di sản được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới, trong

đó có 2 di sản tự nhiên và 5 di sản văn hóa. Bạn có thể nêu tên các di sản đó không?

7

Các di sản thế giới của Việt Nam

Trung tâm Hoàng thành Thăng Long

Thánh địa Mỹ SơnPhố cổ Hội An

Quần thể di tích cố đô Huế

Thành nhà Hồ

DI SẢN VĂN HÓA

Phong Nha Kẻ Bàng

Vịnh Hạ Long

DI SẢN TỰ NHIÊN

Nguồn ảnh:http://en.wikipedia.org/wiki/H%E1%BB%99i_An

http://en.wikipedia.org/wiki/M%E1%BB%B9_S%C6%A1nhttp://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Featured_picture_candidates/A_Busy_Ha_Long_Bay

http://en.wikipedia.org/wiki/File:Phongnha17.jpghttp://en.wikipedia.org/wiki/File:Grave_khai_dinh.jpg

8

Số lượng các di sản văn hóa ở Việt Nam dựa theo loại hình

Điểm di sản văn hóa và lịch sử

51.20%

Điểm di sản kiến trúc44.20%

Khu khảo cổ1.30%

Cảnh quan đáng chú ý

3.30%

9

Các di sản của Việt Nam theo mức độ bảo vệ

7,500Gần

DI SẢN CẤP TỈNH

Trên

3,000DI SẢN CẤP NHÀ

NƯỚC

10

Mối liên quan giữa di sản văn hóa và du lịch

UNWTO:

du lịch toàn cầu có động cơ về văn hóa37% “… Có tăng

trưởng đáng kể ở một mức độ sâu hơn về mối quan hệ với văn hóa

địa phương trong suốt thập

kỉ qua…”

ỦY BAN DU LỊCH CHÂU ÂU:

Lịch sử và văn hóa ảnh hưởng mạnh du khách khi lựa chọn điểm đến du lịch

(và chỉ 15% là không)

NiỀM TIN QUỐC GIA VỀ BẢO VỆ DI SẢN

57%11

Du lịch văn hóa là gì?

Một hình thức du lịch kết nối với sự di

chuyển của con người nhằm thỏa mãn các động cơ về văn hóa

Nguồn ảnh:http://www.flickr.com/photos/shankbone/3269789156/

http://en.wikipedia.org/wiki/File:Thang_Long_Water_Puppet_Theatre2.JPGhttp://www.flickr.com/photos/lawtonjm/4309006912/

http://en.wikipedia.org/wiki/File:Th%E1%BA%BF_Mi%E1%BA%BFu_(Hu%E1%BA%BF).jpg

12

Du lịch văn hóa chỉ là một trong rất nhiều hình thức du lịch

Nguồn ảnh:http://en.wikipedia.org/wiki/File:Elephant_safari.jpg;http://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Rafting_em_Brotas.jpg; https://www.flickr.com/photos/lukema/8385805896/;

http://www.flickr.com/photos/sblackley/2987232840/; http://www.fotopedia.com/items/flickr-1254734424; https://www.flickr.com/photos/lukema/8385805896/; http://www.flickr.com/photos/vinothchandar/6099012489/

Du lịch tín

ngưỡng

Du lịch công vụ

Du lịch văn hóa

Du lịch đại trà

Du lịch mạo hiểm

Du lịch sinh thái

13

Các lợi ích của du lịch di sản văn hóa

Mang lại những trải nghiệm về văn hóa và cho phép trao đổi văn

hóa

Góp phần bảo vệ các di sản đã xây dựngGóp phần phục hồi các sản

phẩm thủ công truyền thống và các di sản văn hóa phi vật

thể

Tạo ra các cơ hội việc làm mới và đóng góp cho sự phát triển kinh tế địa phương

Nâng cao mức sống của khu vực

Xây dựng niềm tự hào của cộng đồng

Nguồn ảnh:Pixabay, www.pixabay.com

14

Ngành du lịch ở Việt Nam đang phát triển nhanh – các nhà quản lý di sản văn hóa có theo kịp hay không?

2,000,0007.500.000

12.000.000

12.000.000

35.000.000

48.000.000

N2000 N2020N2013

Khách du lịch trong nướcKhách du lịch quốc tế

TRƯỚC ĐÂY

SAU NÀY?

HIỆN TẠI

15

Liệu các điểm đến di sản của Việt Nam đang đi đến tới hạn của sự phát triển?

Thăm dòTham gia

Phát triển

Củng cố

Trì trệ

(Làm mới lại)

(Ổn định)

(Suy thoái)

Ngưỡng phát triển

THỜI GIAN

LƯ

ỢN

G D

U K

HÁ

CH

THÁNH ĐỊA MỸ SƠN

HUẾ

HỘI AN

VỊNH HẠ LONG

Sơ đồ khái niệm về các giai đoạn phát triển của các điểm

di sản chính ở Việt Nam

16

Những thách thức đối với du lịch di sản văn hóa 1/2

Thay thếcư dân địa

phương

Xói mòn các truyền thống

Mất bản sắc văn hóaThương mại hóa

văn hóa

Phân chia kinh tế - xã hộidựa vào văn hóa

Nguồn ảnh:www.pixabay.com

http://www.spectrumcare.org.nz/media/TP/362/TalkingPoint-Issue362.htmhttp://www.clipartlab.com/clipart_preview/cl3-agriculture.php

http://soundtrackforthepeople.wordpress.com/tag/marketing/

17

Các thách thức đối với du lịch di sản văn hóa 2/2

Mất đi

tính chân thực

XUNG ĐỘTvề quyền sử dụng đất

Có lựa chọnPhát triển

đến các điểm du lịch và cơ sở vật

chất

Thiệt hại

Nguồn ảnh:http://www.flickr.com/photos/archer10/4331192254/

www.pixabay.comhttp://www.clipartheaven.com/show/clipart/international/people_-_cartoons/asian_farmer-gif.html

http://www.clker.com/clipart-14267.html

18

Thảo luận: Chúng ta muốn đi tới đâu?

DU LỊCH

ĐẠI CHÚNG

DU LỊCH TÁC ĐỘNG THẤP


Du lịch có trách nhiệm: Xây dựng tương lai bền vững cho các khu di sản văn hóa

Sử dụng các nguồn tài nguyên thiên nhiên một

cách tối ưu trong khi vẫn bảo tồn được các di sản thiên nhiên và đa dạng

sinh học

Tôn trọng và bảo tồn tính xác thực của các giá

trị văn hóa xã hội bao gồm việc xây dựng và

phục hồi các di sản văn hóa và các giá trị truyền

thống

Đảm bảo lợi ích kinh tế khả thi, lâu dài cho tất

cả các bên liên quan bao gồm cả phân phối công

bằng lợi ích

20

Cách tiếp cận của du lịch có trách nhiệm

MÔI TRƯỜNG

XÃ HỘI KINH TẾ

DU LỊCH BỀN VỮNG

1. CHỊU TRÁCH NHIỆM

3. HÀNH ĐỘNG2. CÓ

NĂNG LỰC

DU LỊCH TRÁCH NHIỆM

Chúng ta phải chấp nhận rằng mọi quyết định và hành

động chúng ta thực hiện trong cuộc sống hàng ngày

của chúng ta có một tác động.

Chúng ta phải chịu trách nhiệm về hành động của chúng ta và tiếp thu những kiến thức, kỹ năng và nguồn lực để thực hiện những thay đổi.

Chịu trách nhiệm không chỉ là một mục đích. Nó đòi hỏi hành

động. Và hành động đó phải là điều tốt

đẹp - dựa trên pháp luật, đạo đức và luân

lý của chúng ta.

21

Nhiều trải nghiệm thú vị hơn cho khách du

lịch

Các lợi ích của du lịch có trách nhiệm trong quản lý điểm di sản văn hóa

Nguồn ảnh:http://www.fotosearch.com/photos-images/tour-guide.html

http://www.restoration-people.com/restoration-people-news/Pixabay, www.pixabay.com

Trao quyền cho cộng đồng địa phương trong

quá trình phát triển

Kinh tế và việc làm cho cộng đồng

Góp phần bảo tồn di sản văn hóa (và tự nhiên)

22

Những nội dung chính áp dụng du lịch có trách nhiệm trong quản lý điểm di sản văn hóa

Quy hoạch điểm di sản văn hóa theo hướng bền

vững CHỦ ĐỀ 2 Phát triển các sản phẩm di sản văn hóa có trách nhiệm CHỦ ĐỀ 5

Thuyết minh và truyền thông có trách nhiệm các giá

trị di sản văn hóa CHỦ ĐỀ 3

Bảo tồn di sản văn hóa và quản lý tác động

của du lịch CHỦ ĐỀ 4

Tài chính bền vững cho quản lý di sản văn hóa CHỦ ĐỀ 6


CHỦ ĐỀ 2. QUY HOẠCH ĐIỂM DI SẢN VĂN HÓA THEO HƯỚNG BỀN VỮNG


Nguồn ảnh:http://en.wikipedia.org/wiki/File:Ngomon2.jpg

Thảo luận: Vai trò và tầm quan trọng của các kế hoạch quản lý điểm di sản văn hóa là gì?

Những kế hoạch liên quan thế nào tới phát triển bền vững? Chuyện gì sẽ xảy ra nếu một điểm di

sản văn hóa không có hoặc thực hiện không hiệu quả kế hoạch quản lý?

25

Vấn đề là gì?

• Các kế hoạch bảo tồn di sản văn hóa thường không được xây dựng hoặc không rõ ràng

• Các quy hoạch di sản văn hóa thường không có sự phối hợp và không lồng ghép với các lĩnh vực khác

• Các kế hoạch tăng trưởng kinh tế thường được ưu tiên hơn là các kế hoạch bảo tồn di sản

Nguồn ảnh:http://www.flickr.com/photos/marfis75/404887342/

Vai trò và tầm quan trọng của các kế hoạch quản lý điểm di sản văn hóa

• Hướng dẫn hoạt động hàng ngày và công tác thuyết minh một cách liên tục

• Cân bằng việc duy trì/ nâng cao tính thống thất của di sản qua việc mang đến lượng du khách đủ để đáp ứng các yêu cầu về lợi nhuận

• Mục tiêu:– Duy trì sự hài hòa và thống nhất của điểm di sản– Bảo tồn các giá trị văn hóa trọng điểm của điểm

di sản– Xác định các vấn đề về quản lý– Thúc đẩy vai trò của các bên liên quan để xây

dựng một chiến lược quản lý cho phép điểm di sản đáp ứng hiệu quả các loại thách thức khác nhau

Các mối quan tâm chính trong quản lý điểm di sản văn hóa có trách nhiệm:

• Chất lượng và tính chân thực của sản phẩm• Tính khả thi về tài chính• Sự tham gia của các bên liên quan• Quản lý các tác động tiêu cực

27

Lợi ích của việc quy hoạch di sản văn hóa tuân theo các nguyên tắc du lịch có trách nhiệm

Giảm các tác động đối với môi trường địa phương và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân địa

phương

Đảm bảo tốt hơn cho hoạt động của các điểm di sản văn hóa đáp ứng được các cơ hội

và xu hướng thị trường

Đảm bảo các loại hình du lịch được phát triển đem lại thu

nhập cho người dân địa phương và bảo vệ các lợi ích

Đảm bảo các điểm di sản văn hóa đạt được các tiêu chuẩn và mục tiêu về pháp lý, xã hội, và

kinh doanh

Tạo thêm cơ hội và quyền hạn tham gia cho các bên liên quan khi thông tin về phát triển điểm văn hóa di sản

28

QUY HOẠCH ĐIỂM DI SẢN

VĂN HÓA

1. Được định hướng bởi một kế hoạch quản lý điểm di sản văn hóa toàn

diện

2. Có sự tham gia và xây

dựng các mối quan hệ cộng

tác

3. Áp dụng phương pháp tiếp cận liên

ngành và theo khu vực

Các nguyên tắc thực hành tốt trong quy hoạch điểm di sản văn hóa có trách nhiệm

29

Nguyên tắc 1. Định hướng theo một kế hoạch quản lý điểm di sản văn hóa toàn diện

• Các điểm di sản văn hóa được quy hoạch tốt có thể thúc đẩy đầu tư và tăng trưởng

• Sự phát triển này sẽ không thể đạt được thông qua quy hoạch truyền thống và thiếu sự phối hợp

• Quy hoạch điểm di sản văn hóa có sự lồng ghép giúp quản lý các nhu cầu khác nhau bằng cách liên kết việc bảo tồn di sản văn hóa với phát triển môi trường và kinh tế xã hội

Nguồn ảnh:http://www.flickr.com/photos/33151788@N04/4556006631/

Thực hành tốt du lịch có trách nhiệm trong xây dựng quy hoạch điểm di sản văn hóa

Bền vững Về văn hóa, xã hội, sinh thái và kinh tế

Toàn diện Xác định tất cả các vấn đề liên quan đến quản lý và phát triển du lịch di sản văn hóa

Liên kết ngành Lồng ghép du lịch với các lĩnh vực khác như cơ sở hạ tầng, giáo dục, lao động, và tài nguyên thiên nhiên

Có sự tham gia và có tính toàn bộ

Có sự tham gia của các bên liên quan và cần tính đến cộng đồng địa phương cũng như các hộ nghèo. Chia sẻ công bằng các lợi ích kinh tế.

Có quá trình Liên tục, linh hoạt và có phản hồi định kỳKhả thi Thực tế, khả thi về tài chính và có định hướng triển khai

31

Các bước chính trong áp dụng kế hoạch quản lý tích hợp điểm di sản văn hóa

CHUẨN BỊ KẾ HOẠCH ĐIỂM

DI SẢN VĂN HÓA

CHỈNH SỬA – ÁP DỤNG

KIỂM TRA – GIÁM SÁT

• Phân tích tình huống• Xây dựng các mục tiêu, nội dung và

cấu trúc của bản kế hoạch• Xác định kế hoạch làm việc

• Tầm nhìn và mục tiêu• Các lĩnh vực hành động,

mục tiêu, chiến lược, và các vấn đề

• Chuẩn bị giám sát• Xây dựng các chỉ số

giám sát

CẢI THIỆN LIÊN TỤC

32

Các thành phần quan trọng của một kế hoạch quản lý tích hợp điểm di sản văn hóa

Giới thiệu Mô tả các mục tiêu và mục đích của kế hoạch quản lý thống nhất điểm di sản văn hóa

Xác định các vấn đề

Mô tả hiện trạng của điểm di sản: tổng quan khu vực, phát biểu về tầm quan trọng và các giá trị đơn lẻ / tính chân thực / tính thống nhất, nguy cơ và mối đe dọa, các công cụ bảo vệ, các bên liên quan trong bảo tồn và phát triển, các quy trình thủ tục và cơ cấu tổ chức / hoạt động

Đánh giá Mô tả tầm nhìn, các mục tiêu theo chủ đề, các cách tiếp cận, hành động, v.v. đối với điểm di sản: tầm nhìn tổng thể và các mục tiêu chung cho toàn vùng, lĩnh vực hành động, mục tiêu, chiến lược, các quy trình thủ tục, cơ cấu tổ chức và hoạt động

Thực hiện & giám sát

Đưa ra kế hoạch hành động / kế hoạch thực hiện, và các bước giám sát kiểm tra liên tục

33

Lồng ghép các yếu tố bền vững trong quy hoạch: Văn hóa xã hội 1/3

CÁ

C V

ẤN

ĐÈ

VĂ

N H

ÓA

XÃ

HỘ

I

Bảo tồn tính thống nhất hình ảnh điểm đếnXác định, đánh giá và dẫn chứng tài liệu các giá trị di sản văn hóaBảo tồn, khôi phục và duy trì các di sản văn hóa chân thực và bảo vệ các giá trị sử dụng truyền thốngBảo tồn các giá trị phi vật thểĐặt ra quy định đối với việc xây dựng mới trong khu vực điểm di sản và ứng dụng thận trọng các công trình cho mục đích sử dụng mớiKiểm soát các phương tiện đi lạiKhả năng di chuyển / dễ tiếp cận trong khu vực văn hóa đối với các thế hệ / nhóm xã hộiAn ninh cho các công trình xây dựngCải thiện không gian nơi công cộngBản sắc văn hóa cho cộng đồngThuyết minh di sản một cách chân thực (bao gồm truyền thông và tiếp thị)

MỤC TIÊUBảo tồn và phát huy một cách chân thực các giá trị di sản văn hóa vật thể và phi vật thể của một địa phương với tất cả lợi ích của nó.

34

Lồng ghép các yếu tố bền vững trong quy hoạch: Môi trường 2/3

CÁ

C V

ẤN

ĐỀ

VỀ

MÔ

I T

RƯ

ỜN

G

Các biện pháp ngăn chặn và phòng ngừa thiên tai và biến đổi khí hậuSự thích ứng của di sản văn hóa với các nhu cầu về môi trườngCải thiện khu vực giải trí và cây xanh trong khu phố cổCác điều kiện thời tiết đặc biệtPhong hóa cấu trúc đô thị lịch sửHệ thống thoát nướcVi khí hậu

MỤC TIÊUKhả năng thích ứng của các di sản văn hóa vật thể đối với các yêu cầu về môi trường và giảm thiểu các tác động tiêu cực.

35

Lồng ghép các yếu tố bền vững trong quy hoạch : Kinh tế 3/3

CÁ

C V

ẤN

ĐỀ

KIN

H T

ẾViệc làm trong các trung tâm văn hóa/ cho người dânSức sống và khả năng tồn tại (sự hòa trộn các hoạt động kinh tế; sự phối hợp các cửa hàng, cửa hiệu)Khả năng tiếp cậnTổng quan các nhu cầu địa phươngCác biển hiệu thương mại ở nơi công cộngCân bằng hoạt động du lịch với nhu cầu của người dân

MỤC TIÊUThu hút và gìn giữ tổng hòa các hình

thức hoạt động kinh tế đáp ứng nhu cầu của cộng đồng địa

phương và du khách, tôn trọng đặc tính của trung tâm

lịch sử.

36

Quy hoạch cơ sở trong thực tiễn hiệu quả: Hiến chương ICOMOS

1 Bảo tồn trước hết cần mang lại cho các thành viên cộng đồng và du khách những trải nghiệm có trách nhiệm và sự hiểu biết về di sản cũng như nền văn hóa của cộng đồng đó. 4 Cộng đồng và người dân

địa phương cần tham gia vào quy hoạch bảo tồn và du lịch.

2Mối quan hệ giữa các điểm di sản và du lịch mang tính động và có thể dẫn đến các xung đột giá trị. Điều này cần được quản lý theo cách bền vững cho các thế hệ hiện tại và trong tương lai.

5 Các hoạt động du lịch và bảo tồn cần mang lại lợi ích cho cộng đồng địa phương.

3 Việc bảo tồn và quy hoạch du lịch cho các điểm di sản cần đảm bảo rằng trải nghiệm của du khách là đáng giá, thỏa mãn và thú vị. 6

Các chương trình xúc tiến du lịch cần bảo vệ và tăng cường các đặc tính riêng của di sản văn hóa và thiên nhiên.

37

Sử dụng phương pháp PUP trong quy hoạch điểm di sản văn hóa

• Quá trình tham vấn với sự tham gia tích cực của các bên liên quan

• Kiến thức rộng, chuyên môn vững, kỹ năng quản lý sự tham gia của các chuyên gia mang đến nhiều yếu tố thuận lợi

Giai đoạn 1. Chuẩn bị lập

kế hoạch

Giai đoạn 2. Lập kế hoạch cho các di sản

Giai đoạn 3. Viết báo cáo kế hoạch

quản lý du lịch

38

Giai đoạn 1. Chuẩn bị lập kế hoạch

• Thuyết trình và phỏng vấn ban đầu của các bên liên quan1

• Tự phân tích tổ chức2

• Lập khung kế hoạch3

• Các điều khoản tham chiếu4• Chuẩn bị số liệu thống kê cho các hoạt

động lập kế hoạch sắp tới5

39

Giai đoạn 2. Lập kế hoạch cho điểm di sản

• Xây dựng cơ chế thuyết minh1

• Chỉ dẫn của các điểm thu hút khách

2

• Hồ sơ phân khu, thành phần và du khách

3

• Sản phẩm du lịch4

• Giám sát5

• Quy định6

• Lịch hoạt động7

• Kế hoạch tài chính8

40

Giai đoạn 3. Viết báo cáo kế hoạch quản lý di sản văn hóa

• Phác thảo kế hoạch quản lý1

• Trình bày với các bên liên quan để lấy ý kiến phản hồi2

• Hoàn thiện kế hoạch quản lý3

41

Nguyên tắc 2. Có sự tham gia và hợp tác trong quy hoạch điểm di sản văn hóa

• Quy hoạch điểm di sản văn hóa thường liên quan đến các bên khác nhau từ cấp địa phương đến cấp quốc tế

• Tuy nhiên mỗi bên liên quan thường có mục tiêu khác nhau

• Sự tham gia công bằng và rộng rãi vào quy hoạch điểm di sản văn hóa đảm bảo đạt được tất cả các mục tiêu và ít thấy ảnh hưởng của các tác động tiêu cực

42

Lĩnh vực quan tâm của các bên liên quan trong quy hoạch điểm di sản văn hóa

Cộng đồngPhát triển kinh tếCác cơ sở vật chất vui chơi giải tríBảo tồn các giá trị xã hội

Ngành du lịchHạ tầng cơ sở du lịchCơ sở vật chất cho du kháchThuyết minh di sảnLợi nhuận

Các nhà quản lý điểm di sảnBảo vệ các điểm di sản Quản lý cơ sở vật chấtQuản lý du khách

43

Xây dựng dựa trên điểm mạnh của các bên liên quan

CHÍNH PHỦ: Cung cấp hạ tầng cơ sở cho các điểm đến, an toàn và an ninh cho du khách, các

chính sách thuận lợi và các kế hoạch thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, nắm bắt và quản lý doanh thu,

tiếp thị các điểm đến.

KHỐI TƯ NHÂN: Tiếp thị điểm di sản và điểm đến du lịch, cung cấp hàng hóa và dịch vụ nhằm hỗ trợ du lịch tại các điểm di sản, tư vấn, hướng dẫn và hỗ trợ phát triển sản phẩm và xây dựng

năng lực.

DÂN ĐỊA PHƯƠNG: Ảnh hưởng tới các quyết định về quản lý và sử dụng điểm di sản, việc

làm / nguồn nhân lực tại điểm di sản, hoạt động của các doanh nghiệp du lịch hoặc văn hóa, đóng góp vào nghiên cứu di sản văn hóa, quy hoạch và phát triển, các đại sứ văn hóa và tình nguyện viên

CÁC CƠ QUAN PHÁT TRIỂN: Hỗ trợ kỹ thuật để phát triển vật chất, hỗ trợ tài chính cho việc

khôi phục / nghiên cứu, xây dựng năng lực di sản văn hóa.

LĨNH VỰC THAM GIA CỦA CÁC BÊN LIÊN

QUAN ĐỂ XEM XÉT QUY HOẠCH

44

Lợi ích của sự hợp tác và tham gia rộng rãi của các bên liên quan

• Tiết kiệm thời gian và tiền bạc• Giảm tình trạng trì hoãn và bị kìm hãm trong phát

triển di sản• Gạn lọc các giá trị tôn giáo và văn hóa và giúp xác

định các lĩnh vực có vấn đề• Mang lại những đóng góp liên quan đến các điều

kiện và tiêu chuẩn mong muốn• Thúc đẩy việc cung cấp các nguồn lực về nhân sự và

tài chính để hỗ trợ phát triển các điểm di sản văn hóa45

Lời khuyên để có được sự tham gia của các bên liên quan trong quy hoạch điểm di sản văn hóa

Lôi kéo các bên liên quan sớm tham gia vào quá trình (đặc biệt trong quá trình lập sơ đồ văn hóa và xác định các lựa chọn phát triển du lịch)

Khuyến khích hợp tác rộng rãi thông qua một ban chỉ đạo đa phương tham gia tích cực vào việc thiết lập các mục tiêu quy hoạch, mục tiêu, chiến lược và các hoạt động

Thúc đẩy sự đóng góp liên tục của các bên liên quan vào quy hoạch và phát triển thông qua các cuộc họp thường xuyên, công khai và qua các hội thảo, diễn đàn

1 23

46

Các lĩnh vực cụ thể cộng đồng có thể tham gia trong quy hoạch điểm di sản văn hóa

• Xác định cộng đồng muốn nhận được gì từ du lịch

• Xác định loại hình du lịch phù hợp với lối sống của dân địa phương

• Tạo thuận lợi cho quá trình thực hiện

• Chứng tỏ khả năng quản lý điểm di sản nhằm tối đa hóa các tác động tích cực và tránh các tác động tiêu cực

• Thiết lập các mối quan hệ hợp tác giữa cộng đồng và chuyên gia để xây dựng năng lực, các chương trình trao đổi nhận thức và thông tin

47

Pháp luật

Chính sách của cơ quan,

các chiến lược

Quy hoạch vùng, quy hoạch quản lý trên quy

mô rộng

Kế hoạch quản lý các điểm di sản văn hóa

Các kế hoạch nhỏ

Kế hoạch hoạt động / hành động, chương trình làm việc

Nguyên tắc 3. Áp dụng phương pháp tiếp cận vùng đa ngành trong quy hoạch điểm di sản văn hóa

• Kế hoạch này sẽ không bền vững nếu nó không phù hợp với quy hoạch và chính sách ở cấp cao hơn có liên quan

• Xem xét các thỏa thuận chính thức của pháp luật trong việc chỉ định khu vực và khẳng định ý nghĩa của chúng

• Thiết lập mục đích và mục tiêu quan trọng hơn của kế hoạch quản lý

Kế hoạch quản lý điểm

di sản văn hóa phù hợp tại

đây

48

Áp dụng phương pháp tiếp cận vùng trong quy hoạch và quản lý điểm di sản văn hóa

• Các điểm di sản văn hóa bị ảnh hưởng bởi các quyết định, hoạt động và bên ngoài

• Kế hoạch quản lý điểm di sản văn hóa phải xem xét đến các tác động bên ngoài ranh giới của nó

• Đặc biệt quan trọng khi các chính quyền khác quản lý các khu vực bên ngoài

• Để thành công nói chung nên xem việc lập kế hoạch quản lý điểm di sản văn hóa là nhằm mục đích xây dựng mô hình phát triển bền vững

Nguồn ảnhPixabay, www.pixabay.com

49

3 vấn đề trọng tâm trong phối hợp khu vực

Phối hợp hoặc liên kết kế hoạch quản lý điểm di sản văn hóa với quá trình phát triển của địa phương và các hoạt động của cơ quan, tổ chức khác trong khu vực.

Trong kế hoạch quản lý điểm di sản văn hóa phải xác định và giải quyết các nguyện vọng và nhu cầu của cộng đồng địa phương xung quanh các điểm di sản văn hóa (cũng như những người sống trong đó)Kết hợp các bên liên quan

trong quy hoạch điểm di sản văn hóa và sử dụng tương thích, trong các chương trình giáo dục, diễn giải và các chương trình có sự tham gia của cộng đồng

1 23

50

CHỦ ĐỀ 3. THUYẾT MINH VÀ TRUYỀN THÔNG CÓ TRÁCH NHIỆM CÁC GIÁ TRỊ DI SẢN VĂN HÓA


51


• Các điểm di sản văn hóa thường kém coi trọng việc thuyết minh và truyền thông đầy đủ về các giá trị di sản văn hóa, điều này có thể dẫn đến:

– Giảm nhận thức về tầm quan trọng và ý nghĩa của di sản văn hóa, hạn chế các cơ hội tăng cường hiểu biết giao thoa văn hóa

– Giảm hỗ trợ cho hoạt động bảo tồn di sản văn hóa– Làm tăng tính thương mại hóa và cụ thể hóa nền văn

hóa

• Kết quả cuối cùng là giảm sự hài lòng của du khách, thông tin truyền miệng tiêu cực, và giảm lượng khách quay trở lại tham quan.

52

Mục tiêu của truyền thông và diễn giải tại các điểm di sản văn hóa

TRUYỀN THÔNG

• Gia tăng hiểu biết về các nguồn tài nguyên và điểm hâp dẫn của điểm văn hóa

• Để thay đổi hành vi của du khách và người dân tại điểm văn hóa

• Hướng du khách đến với điểm văn hóa

• Giải thích về các mục tiêu, mục đich của cộng đồng và các nhà quản lý của điểm văn hóa

DIỄN GIẢI

• Gia tăng hiểu biết về vai trò và tầm quan trọng của các loài cá thể đặc biệt tại các điểm di sản văn hóa và những vấn đề về bảo tồn

• Gia tăng hiểu biết vai trò và tầm quan trọng của các yếu tố văn hóa và những vấn đề về bảo tồn

• Gia tăng hiểu biết và tôn trọng văn hóa bản địa, di sản, các vấn đề về văn hóa xã hội trong bảo tồn và thúc đẩy

Lợi ích của truyền thông và thuyết minh có trách nhiệm các giá trị di sản văn hóa

Tạo ra nhiều trải nghiệm tích cực hơn cho du

khách

Tạo điều kiện tăng hiểu biết và đánh giá cao về các điểm di sản

Tăng cường học hỏi

Tăng sự tôn trọng và hỗ trợ của du khách đối với dân địa

phương

Thể hiện tốt hơn các giá trị của cộng đồng địa

phương


54

TRUYỀN THÔNG VÀ

THUYẾT MINH

1. Thông tin và giáo dục cho du

khách về tầm quan trọng của điểm di sản văn

hóa

2. Truyền tải các thông điệp chính xác và

chân thực

Các nguyên tắc thực hành tốt trong truyền thông và thuyết minh có trách nhiệm

55

Nguyên tắc 1. Thông tin và giáo dục cho du khách về tầm quan trọng của di sản văn hóa

• Cung cấp thông tin đơn giản về các giá trị và tầm quan trọng của di sản văn hóa giúp thúc đẩy sự hiểu biết và tôn trọng giao thoa văn hóa

• Truyền thông về ý nghĩa văn hóa có thể được thực hiện thông qua các biển báo, vật trưng bày, tờ thông tin, và bản đồ

• Các trung tâm thông tin du khách/ các trung tâm thuyết minh cũng rất hữu dụng trong việc này 56

7 khuyến nghị của ICOMOS về thuyết minh di sản hiệu quả

1 TIẾP CẬN VÀ HIỂU BIẾT. Tạo cơ hội tiếp cận cho tất cả các bên. 5

TÍNH BỀN VỮNG. Thực hiện các chiến lược có hiệu quả về tính bền vững kinh tế, môi trường và xã hội.

2 NGUỒN THÔNG TIN. Đảm bảo thuyết minh dựa trên khoa học. 6

TÍNH TỔNG THỂ. Có sự tham gia của tất cả các bên liên quan khi phát triển các chương trình thuyết minh.

3 ĐIỀU KIỆN NGỮ CẢNH. Liên hệ thuyết minh tới các yếu tố ngữ cảnh rộng hơn. 7

NGHIÊN CỨU, ĐÀO TẠO VÀ ĐÁNH GIÁ. Thực hiện các tiêu chuẩn kỹ thuật và chuyên nghiệp trong thuyết minh.

4 TÍNH CHÂN THỰC. Tôn trọng các chức năng xã hội truyền thống.

57

Diễn giải thông qua những ký hiệu và vật trưng bày

• Các bảng diễn giả sử dụng các câu truyện và thông điệp để thông tin đến du khách về địa điểm, đối tượng và sự kiện

• Lập kế hoạch và thiết kế hợp lý các chương trình nghệ thuật trình diễn để truyền tải thông điệp tới du khách

• Chủ đề phổ biến bao gồm: các sự kiện lịch sử, truyền thống và hoạt động văn hóa, vai trò của nam giới và nữ giới, sinh kế, các sự kiện văn hóa, tín ngưỡng,…

• Diễn giải nên gồm 3 thành tố: giáo dục, cảm xúc và hành vi

Thành phần mang tính giáo dục

Thành phần mang tính cảm xúc

Thành phần mang tính hành vi

58

Các lời khuyên thuyết minh có hiệu quả

• Viết dựa theo thị trường mục tiêu

• Sử dụng ngôn ngữ hàng ngày

• Xây dựng một cốt truyện hấp dẫn

• Thuyết minh sống động

• Sử dụng các phương tiện truyền thông và thông điệp lôi cuốn cảm xúc

• Có các hướng dẫn viên có thể điều chỉnh tour cho phù hợp với nhu cầu du khách

• Đảm bảo các tài liệu

thuyết minh đơn giản, nhiều màu sắc và dễ đọc

• Cung cấp phương hướng, chỉ dẫn rõ ràng trên các tuyến đường

59

Ví dụ về triển lãm có thuyết minh

60

3 lời khuyên để lập các bảng ký hiệu thuyết minh chi tiết hiệu quả

1Đưa những thông tin bằng cách sử dụng các chủ đề mang tính mạnh mẽ và kích thích 3 Bố cục các vấn đề dễ

xác định bằng các tiêu đề phụ.

2 Tạo ra các tiêu đề bắt mắt và hấp dẫn

61

Ví dụ về các dấu hiệu diễn giải chi tiết

Tiêu đề (chủ đề) bắt mắt

Sử dụng các tiêu đề phụ

Sử dụng hình ảnh minh họa tốt

Lời khuyên tốt: Nên có sự tham gia của du khách vào các hoạt động diễn giải du lịch

1. Du khách tận hưởng các hoạt động đòi hỏi

phải có một số hình thức quy định cho sự tham gia

2. Mọi người sẽ nhớ về các hoạt động với

các thành phần tác động qua lại

3.Tạo ra những trải nghiệm có ý nghĩa hơn bằng cách khuyến khích du khách ngửi, nếm, cảm nhận, khám phá, nâng, đẩy…

4. Cung cấp các tài liệu hướng dẫn, tranh ảnh về các

sự kiện ở địa phương, về những nhân vật hoặc các loài

động thực vật đặc hữu


63

Ví dụ về sự tham gia trưng bày nghệ thuật trình diễn

64

Làm việc nhóm: Xác định một đề tài di sản văn hóa và xây dựng một biển báo thuyết

minh kết hợp 3 nội dung của một thuyết minh hiệu quả.

65

Nguyên tắc 2: Thông điệp truyền thông phải chính xác, chân thực

• Hoạt động tiếp thị kém về các giá trị của điểm di sản văn hóa, có thể làm mất đi giá trị, ý nghĩa và làm giảm sự toàn vẹn của di sản văn hóa

• Các thông điệp truyền thông chính xác, đích thực giúp thúc đẩy hiểu biết và sự tôn trọng

Nguồn ảnh:http://www.flickr.com/photos/mynameisharsha/4344995931/

66

Tính chân thực trong truyền tải các trải nghiệm du lịch

• Việc truyền tải các thông điệp trong tiếp thị điểm di sản văn hóa thường dựa vào việc bán lại “các trải nghiệm chân thực”

• Trong khi tính chân thực được cảm nhận, nó sẽ được hiển thị càng chính xác càng tốt để phản ánh thực tế

• Nếu các thông điệp bị phóng đại nhằm khiến cho chúng hấp dẫn hơn với người tiêu dùng, họ sẽ thất vọng khi những mong đợi của họ không được thỏa mãn

Nguồn ảnh:http://www.dannydancers.com/events.htm

Tránh thương mại hóa văn hóa trong truyền thông

• Tuyên truyền về văn hóa của cộng đồng địa phương và các di sản văn hóa phải được tôn trọng và chính xác

• Việc thương mại hóa văn hóa địa phương nên được tránh không chỉ ở các sản phẩm bán ra mà còn ở ngôn ngữ sử dụng và các thông điệp tuyên truyền

• Thương mại hóa văn hóa có thể dẫn đến mất đi ý nghĩa ban đầu

• Sự tham gia và quyết tâm của địa phương về cách thức giải thích văn hóa của họ là rất quan trọng

68

69

4 ví dụ về văn hóa là hàng hóa trong du lịch

Tái khai thác các địa điểm để biến chúng trở nên hấp dẫn hơn đối với khách du lịch

Dàn dựng và tái tạo lại những chương trình biểu diễn truyền thống để phục vụ du khách

Tái sử dụng theo hướng thích nghi những công trình kiến trúc lịch sử mà không cần thông tin diễn giải

Bán và/ hoặc tái sản xuất các chế tác nghệ thuật có ý nghĩa về văn hóa hoặc tinh thần để làm đồ lưu niệm

Nguồn ảnh:http://www.flickr.com/photos/rachelf2sea/6125215016/http://en.wikipedia.org/wiki/File:Kangeelu_Kunita.jpg\

http://www.flickr.com/photos/jeremylim/4263274405/sizes/m/in/photostream/http://blog.mailasail.com/kanaloa/104

CHỦ ĐỀ 4. CÁCH TIẾP CẬN DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM TRONG QUẢN LÝ TÁC ĐỘNG CỦA DU KHÁCH


Nguồn ảnh:http://en.wikipedia.org/wiki/Fall_of_the_monument_to_Lenin_in_Kiev


• Tổn hại về vật chất / cấu trúc các tài sản di sản văn hóa

• Phá hủy hoặc gây xáo trộn môi trường tự nhiên

• Căng thẳng xã hội giữa du khách và dân địa phương

• Nguy cơ về an ninh và an toàn cho du khách

• Lập kế hoạch và thực thi yếu kém các luật lệ và quy định đối với hành vi ứng xử của du khách

Nguồn ảnh:http://www.flickr.com/photos/mikecogh/12172174654/

QUẢN LÝ TÁC ĐỘNG CỦA DU KHÁCH

1. Thiết lập và đưa vào hoạt

động các phân khu

3. Ảnh hưởng đến hành vi của

du khách

2. Hiểu về sức chứa và triển khai áp dụng các giới hạn

thay đổi có thể chấp nhận

Các nguyên tắc thực hành tốt trong quản lý tác động của du khách tại điểm di sản văn hóa

72

Nguyên tắc 1. Thiết lập và đưa vào hoạt động các phân khu tại các điểm di sản văn hóa có các bên

sử dụng khác nhau• Phân khu theo các khu vực địa lý

theo cấp cụ thể và theo cường độ hoạt động và công tác bảo tồn

• Phân khu có thể được thực hiện tạm thời hoặc biểu thị các thuộc tính quan trọng khác

• Chính thức hóa các phân khu thông qua phát triển và thực hiện các chính sách trong đó có nêu chi tiết về:– Việc sử dụng các nguồn lực văn hóa– Tiếp cận– Cơ sở vật chất– Phát triển di sản văn hóa– Bảo trì và vận hành

73

Các thuộc tính quan trọng của điểm di sản văn hóa ảnh hưởng tới các kế hoạch phân khu

Thuộc tính vật lý

Thuộc tính xã hộiThuộc tính quản lý

74

Ví dụ kế hoạch phân khu thị trấn lịch sử với các công trình xây dựng và điểm quan trọng

Nguồn: Thành phố Bradford MDC 2006, Thẩm định khu bảo tồn Saltaire, Thành phố Bradford MDC, Bradford, UK

Đường biên khu vực bảo tồn

Khu cây xanh quan trọng

Các không gian mở chính

Điểm quan sát bao quát khu vực

Đường biên khu Di sản thế giới

Các công trình đã liệt kê

Các công trình chưa được liệt kê

75

Nguyên tắc 2. Hiểu rõ sức chứa điểm di sản văn hóa và đưa ra giới hạn thay đổi ở mức

có thể chấp nhận• Sức chứa đánh giá

mức độ có thể tiếp nhận du khách của điểm di sản văn hóa

• Xác định mức độ thay đổi và hạn định số lượng du khách

• Sức chứa vật lý:Khả năng sẵn có về không gian và các nguồn lực cần thiết

• Sức chứa sinh thái:Mức độ chịu đựng của hệ sinh thái đối với can thiệp của con người trong quá trình duy trì hoạt động bền vững

• Sức chứa xã hội:Hạn chế về tâm lý và văn hóa xã hội của

người dân trong một không gian mà bên

ngoài không gian đó có sự giảm về chất

lượng các kinh nghiệm giải trí và sự hài lòng của người sử

dụng

76

Thảo luận: Quản lý tác động bằng việc xác định các giới

hạn về sức chứa thường bị chỉ trích không phải là một công cụ quản lý du khách hiệu

quả. Tại sao lại có những ý kiến này?

77

Một số ví dụ tại sao sức chứa có thể không phải là giải pháp tốt nhất để quản lý các tác động

Một du khách tiêu cực có thể gây nên nhiều tổn hại hơn 50 khách du lịch tận tâm

Một số điểm di sản văn hóa có thể điều chỉnh để ít sử dụng hơn so với các khu vực có nhiều thuộc tính vật lý hay xã hội vững chắc hơn

Chỉ một số ít khách du lịch trong một cộng đồng có thể phải chịu trách nhiệm cho hầu hết lượng rác thải

Một số cộng đồng có thể tiếp nhận những nhóm du khách lớn hơn trong khi các cộng đồng khác lại từ chối

Trong một số trường hợp, một du khách đơn lẻ tại một điểm di sản khảo cổ có thể được nhìn nhận là quá nhiều, trong khi đối với các điểm di sản khác, hàng trăm du khách cũng sẽ không làm giảm chất lượng của trải nghiệm

Lượng du khách tới thăm một tàn tích có thể được hạn chế ở mức 100 người một lần, trong khi tại một khu vực bị cô lập, một vài du khách có thể lấy cắp các đồ lưu niệm vô giá

Sức chứa của một tour du lịch làng văn hóa có thể định mức ở 100 khách, nhưng điều đó sẽ không ngăn được một số du khách làm phiền người dân khi họ tiếp cận để chụp ảnh hoặc tạo ra tiếng ồn

Nguồn: Pedersen, A. 2002, Quản lý du lịch tại các điểm di sản thế giới: Cẩm nang thực hành cho các nhà quản lý điểm di sản thế giới, Trung tâm Di sản thế giới UNESCO, Paris, Pháp

78

Các cân nhắc khác mà sức chứa không tính đến một cách hiệu quả

• Ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ, các hệ thống xã hội và khả năng hỗ trợ khai thác tích cực các điểm di sản

• Các mức độ tác động gia tăng hoặc khác nhau ở những phần khác nhau của một hệ thống điểm di sản văn hóa

• Quan điểm giá trị khác nhau của người sử dụng về tầm quan trọng của các hệ thống và điểm di sản văn hóa

79

Quản lý tác động thông qua việc giới hạn những thay đổi ở mức có thể chấp nhận

• Tập trung vào các nguồn tài nguyên cần bảo vệ mà không phải là những người đến tham quan

• Nhận ra sự cần thiết phải có một quyết định chủ quan cho một loạt những thay đổi

• Đặt ra các giới hạn có thể chấp nhận được về sự tương tác hoặc sử dụng nguồn tài nguyên mà khi gần đạt tới mức giới hạn này, cần thực hiện các can thiệp về mặt quản lý để ngăn chặn hoặc giảm thiểu thiệt hại

80

Các giới hạn cho những thay đổi có thể chấp nhận được đòi hỏi thiết lập các tiêu chuẩn

• Tiêu chuẩn của các giới hạn cho những thay đổi có thể chấp nhận được được thiết lập dựa trên cơ sở nhu cầu quản lý và của các bên liên quan, và tuân theo các hướng dẫn công ước và pháp lý

• Các mục tiêu quản lý cần dẫn tới các tiêu chuẩn đo lường tác động phản ánh được những điều kiện mong muốn

• Các chỉ số bền vững cần được lập ra bởi một ủy ban đa phương và phản ánh các vấn đề về môi trường, xã hội hoặc kinh tế

81

Ví dụ các chỉ số bền vững về môi trường và kinh tế trong du lịch

MÔI TRƯỜNG

Số lượng các loài tuyệt chủng hay bị đe dọa trong tổng % các loài đã biếtGiá trị hiện biết về nguồn tài nguyên rừng trong du lịchLượng ngày du khách thực hiện các hoạt động du lịch tự nhiên trên tổng số ngày lưu trúSố lượng khách sạn có chính sách về môi trườngCác chiến dịch về nhận thức môi trường được tổ chứcSố lượng khách sạn tái chế 25% hoặc hơn lượng rác thảiTỉ lệ cung/cầu về nướcSố lượng khách sạn với 50% hoặc hơn có hai nút điều chỉnh nước chảy% lượng năng lượng sử dụng là năng lượng tự tái tạo

KINH TẾ Mức thù lao trung bình cho việc làm ngành du lịch vùng nông thông/thành thịSố lượng người làm việc trong ngành du lịch (nam và nữ)% doanh thu từ du lịch trong tổng doanh thu của nền kinh tế% lượng khách du lịch nghỉ qua đêm tại các cơ sở lưu trú du lịch% số khách sạn có số nhân viên phần lớn là người địa phương% GDP thu được từ du lịchThay đổi về lượt khách đếnTrung bình thời gian lưu trú của du khách% các doanh nghiệp du lịch mới trong tổng số các doanh nghiệp mới

Ví dụ các chỉ số bền vững về xã hội và quản lý trong ngành du lịch

XÃ HỘI % các cơ sở du lịch có cơ sở chăm sóc trẻ em cho nhân viên có con nhỏ% các cơ sở du lịch có cam kết về cơ hội cho bình đẳng giới% nam/nữ trong tuyển dụng du lịch% nam/nữ được cho đi đào tạo ở các chương trìnhtraining programmesMức độ hài lòng của lượng khách đến thăm các điểm đến

THỰC HIỆN DỰ ÁN/ KINH DOANH

Có bản Kế hoạch Quản lý Bền vữngTất cả nhân viên được đào tạo định kỳ về quản lý bền vững% lượng mua các hàng hóa và dịch vụ từ các nhà cung cấp địa phương% lượng hàng mua có cam kết về thương mại công bằngSố lượng cơ sở vật chất làm từ các chất liệu của địa phươngQuy tắc ứng xử được phát triển từ cộng đồng địa phương% nữ nhân viên và nhân viên từ các dân tộc thiểu số tại địa phương

Lời khuyên cho việc sàng lọc các chỉ số quan trọng

TÍNH THÍCH HỢP

KHẢ NĂNG SO SÁNH

ĐỘ TIN CẬY

SỰ RÕ RÀNG

TÍNH KHẢ THI

Của các chỉ số cho các vấn đề được lựa chọnCủa thông tin

và độ tin cậy cho người sử dụng các dữ liệu Và hiểu biết khả

năng đối với người dùng

Của việc thu nhận được và phân tích các thông tin

Qua thời gian và qua phạm vi quyền hạn hoặc theo khu vực

84

Các bước quan trọng để xây dựng và thực hiện các giới hạn thay đổi có thể chấp nhận

Bước 1• Xác định lĩnh vực và các

vấn đề liên quan

Bước 2• Xác định và mô tả các

mục tiêu quản lý

Bước 3• Lựa chọn các chỉ số về

nguồn tài nguyên và điều kiện xã hội

Bước 4• Đánh giá nguồn tài

nguyên hiện có và các điều kiện xã hội

Bước 5• Xác định các tiêu chuẩn

về tài nguyên và các chỉ số xã hội

Bước 6• Xác định các phương án

thay thế

Bước 7• Xác định hành động quản

lý cho mỗi phương án thay thế

Bước 8• Đánh giá và lựa chọn

phương án

Bước 9• Triển khai hành động và

giám sát các điều kiện

85

Nguyên tắc 3. Gây ảnh hưởng tới hành vi của du khách

• Dựa trên thực hiện các quy định, các biện pháp khuyến khích, xử phạt, các hệ thống, và các thông tin để thay đổi hành vi của khách du lịch

• Các loại hình biện pháp có thể được phân loại theo tiêu chí liệu chúng có nhằm giảm lượng du khách hay giảm hành vi của du khách

• Những biện pháp này sau đó có thể được tiếp tục phân nhóm dựa vào việc chúng thuộc nhóm các “biện pháp “cứng” hay các “biện pháp “mềm”

CÁC BIỆN PHÁP CỨNG CÁC BIỆN PHÁP MỀM

QU

ẢN

LÝ

LƯ

ỢN

G

DU

KH

ÁC

HQ

UẢ

N L

Ý N

HỮ

NG

HÀ

NH

VI

KH

ÔN

G P

HÙ

HỢ

P

Giới hạn nhóm khách, áp dụng hạn mức đối với các điểm di sản /

tuyến đường nhất định; đóng các tuyến đường hoặc điểm di sản theo mùa vụ hoặc theo thời gian cụ thể trong ngày

Giảm hoặc phân tán du khách thông qua hệ thống thu phí vào cửa theo các điểm di

sản và theo thời điểm

Đặt ra các quy định có ràng buộc pháp lý đối

với các doanh nghiệp và du khách sử dụng nguồn

tài nguyên; Sử dụng hướng dẫn viên; đưa

nhân viên vào giám sát và quản lý hành vi của

khách du lịch

Cung cấp cho du khách thông tin về các quy

định khi vào khu di sản (nên và không nên); bố

trí phù hợp (hoặc bỏ bớt) các dịch vụ và cơ sở vật chất quan trọng

QUẢN LÝ DU KHÁCH

Nguồn: Ủy ban quốc tế về Tượng đài kỉ niệm và điểm du lịch

86

Làm việc nhóm: Xác định một điểm di sản văn hóa đang gặp phải những thách thức trong quản lý tác

động của du khách. Xây dựng một loạt các biện pháp giảm tác động của du khách có thể (a) kiểm soát được lượng du khách tới điểm di sản / khu vực di sản, và (b) lan rộng ảnh hưởng của những hành vi

đúng tại điểm di sản

87

Những qui định để hạn chế tác động bằng cách giảm khối lượng các hoạt động du lịch

Phương tiện đi vào

Số lượng du khách

Thời gian lưu trú

Quy mô đoàn tham quan

Các kỹ năng và/hoặc trang thiết bị

Mức độ các thiết bị

Thời gian

Những rào cản

Nguồn ảnhPixabay, www.pixabay.com

88

Những quy định để hạn chế tác động bằng cách thay đổi hành vi du lịch

Các loại hoạt động

Tần suất sử dụng

Đánh giá tác động

Đi lạiĐiều kiện sử dụng

Cán bộ kiểm lâm

Hướng dẫn

Thông tin và giáo dục

Năng lực và các tiêu chuẩn


89

Tuyên truyền các quy tắc ứng xử trong hoạt động du lịch

• Các quy tắc và hành động mà du khách được yêu cầu phải tuân theo

• Các qui tắc ứng xử vừa có thể giúp hạn chế các tác động tiêu cực vừa có thể thúc đẩy các hoạt tác động tích cực của hoạt động du lịch

• Các qui tắc ứng xử phải được tuyên truyền tốt mới có thể đạt được hiệu quả


90

Ví dụ quy tắc ứng xử đối với khách du lịch 1/2

Nguồn: Tổng cục Du lịch, Nên và không nên đối với khách du lịch cộng đồng/Do’s and Don'ts in Vietnam for Community-based Tourists, Vietnam 91

Ví dụ quy tắc ứng xử đối với khách du lịch 2/2

92Nguồn: Tổng cục Du lịch, Nên và không nên đối với khách du lịch cộng đồng/Do’s and Don'ts in Vietnam for Community-based Tourists, Vietnam

Điển hình tốt trong phát triển bộ nguyên tắc ứng xử du lịch hiệu quả

Tính bền vững. Các tiêu chí có xem xét đến môi trường, kinh tế hay con người?Tính công bằng. Các tiêu chí có phản ánh lợi ích của tất cả mọi người?Hiệu quả và năng suất. Các tiêu chí có thực tế và theo điển hình tốt trong quản lý bền vững?Tính liên quan. Các tiêu chí có liên hệ trực tiếp với các mục tiêu bền vững của chính điểm đến không?

Bài tập nhóm: Dựa vào những vấn đề và hướng dẫn đã đưa ra trong các slide trình bày trước, hãy thử

thiết kế 1 ví dụ về qui tắc ứng xử đối với du khách cho 1 điểm di sản văn hóa

94

Quản lý tác động của du khách cũng là quản lý sự an toàn của họ

Giải trí

Thương tật cá nhân

Các khiếu nại và các

khoản thanh toán

tiền ẩn


95

Hướng dẫn qui trình quản lý rủi ro

Quy trình xác định rủi ro có làm việc hiệu quả không? Lập danh sách các rủi ro có liên quan đến khu vực và các hoạt động, hoàn thiện danh sách bằng việcđi khảo sát địa bàn, nói chuyện với du khách và ghi lại tất cả các rủi ro đó

Các biện pháp kiểm soát có loại bỏ hoặc làm giảm các rủi ro về 1 mức chấp nhận được không? Liệu các biện pháp kiểm soát có đem đến những rủi ro mới không? Hãy suy nghĩ về khả năng một sự việc có thể xảy ra ( ví dụ tần suất tiếp xúc với rủi ro và xác suất 1 tai nạn xảy ra…) Đánh giá hậu quả có thể xảy ra (số người có nguy cơ gặp rủi ro và có thể cả mức độ nghiêm trọng của chấn thương) Sử dụng các giả thiết, xác suất và hậu quả để tính toán mức độ rủi ro

Xác định các biện pháp kiểm soát : Loại bỏ rủi ro; chuyển rủi ro; Giảm xác suất rủi ro; Giảm tác động rủi ro; Chấp nhận rủi ro

Đánh giá hiệu quả của các biện pháp kiểm soát - Xem xét các biện pháp đề xuất, áp dụng biện pháp kiểm soát; Giám sát hiệu quả thông qua đánh giá thường xuyên

1. XÁC ĐỊNH RỦI RO Xác định tất cả các rủi ro liên quan với một khu vực hoặc hoạt động

2. ĐÁNH GIÁ CÁC RỦI RO Đánh giá mức độ của mỗi rủi ro

3. QUẢN LÝ RỦI RO Quyết định và sử dụng các biện pháp kiểm soát rủi to một cách thích hợp

4. GIÁM SÁT & RÀ SOÁTGiám sát và rà soát những rủi ro còn lại và

Nguồn Eagles, P., McCool, S. & Haynes, C. 2002, Du lịch bền vững ở khu bảo tồn: Những hướng dẫn quy hoạch và quản lý IUCN, Gland, Switzerland & Cambridge, UK96

CHỦ ĐỀ 5. PHÁT TRIỂN SẢN PHẨM DI SẢN VĂN HÓA CÓ TRÁCH NHIỆM

BÀI 9. THỰC TIỆN DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM HIỆU QUẢ ĐỐI VỚI CÁC ĐIỂM DI SẢN VĂN HÓA TẠI VIỆT NAM

Nguồn ảnh:www.pixabay.com

97


• Các điểm du lịch di sản văn hóa thành công cần trực tiếp kết nối với các giá trị, nhu cầu và sở thích của thị trường mục tiêu

• Sản phẩm di sản văn hóa cũng cần phải tạo lợi ích cho cộng đồng địa phương và các bên liên quan khác để đảm bảo sự hỗ trợ và tính bền vững

• Phát triển các sản phẩm di sản văn hóa có trách nhiệm đảm bảo khai thác và sử dụng các nguồn lực sẵn có một cách bền vững, xác định những liên kết với các cơ hội thị trường khả thi, và đảm bảo sự hài lòng cũng như lợi ích cho cộng đồng địa phương

Nguồn ảnh:http://www.flickr.com/photos/dalbera/6614178827/

Lợi ích của phát triển sản phẩm di sản văn hóa có trách nhiệm

Đáp ứng tốt hơn nhu cầu thị trường giúp cho các doanh nghiệp về di sản văn hóa cạnh tranh hơn

Sử dụng các nguồn lực di sản văn hóa mang lại các lợi ích kinh tế cho cộng

đồng địa phương

Giảm thiểu các tác động tiêu cực về kinh tế, môi

trường và xã hội

Thu hút sự tham gia của các bên liên quan bao gồm cả người dân địa

phương vào quá trình ra quyết định

Thúc đẩy hơn nữa các trải nghiệm có ý nghĩa và thú

vị cho khách du lịch

99

Định nghĩa các sản phẩm du lịch di sản văn hóa

ĐỊNH NGHĨA HẸPNhững gì mà khách du lịch

“mua”

ĐỊNH NGHĨA RỘNG HƠNKết hợp của những gì khách du lịch làm tại điểm di sản văn hóa và các dịch vụ mà họ sử dụng

100

UNEP định nghĩa về các sản phẩm du lịch như thế nào

Yếu tố trải nghiệm Yếu tố cảm xúc Yếu tố vật chất

101

Các đặc tính của sản phẩm du lịch - di sản văn hóa có trách nhiệm

• Các sản phẩm du lịch “di sản văn hóa có trách nhiệm” là các loại hàng hóa và dịch vụ tạo nên những trải nghiệm du lịch và được thiết kế đặc biệt :– Bền vững về môi trường, xã hội, văn hóa và kinh tế– Có tính giáo dục– Để thúc đẩy sự tham gia của cộng đồng địa phương

102

PHÁT TRIỂN SẢN PHẨM DI SẢN VĂN HÓA

1. Đảm bảo các sản phẩm di sản

văn hóa khả thi về thương mại và

được kết nối với thị trường

2. Đảm bảo tính bền vững của

các sản phẩm di sản văn hóa

được lựa chọn

3. Đảm bảo phát triển sản phẩm di sản văn hóa có các chiến lược và hành động đã được

xác định

Các nguyên tắc thực hành tốt trong phát triển sản phẩm di sản văn hóa có trách nhiệm

103

104

Nguyên tắc 1: Đảm bảo các sản phẩm di sản văn hóa khả thi về thương mại và gắn với

các thị trường?

• Phát triển một sản phẩm du lịch không có nghĩa là du khách sẽ tới.

• Việc theo sát quá trình phát triển một sản phẩm tốt giúp đảm bảo cho việc kinh doanh, sản phẩm hay dịch vụ đó có thể cạnh tranh một cách hiệu quả và sinh ra lợi nhuận

Việc phát triển những sản phẩm và trải nghiệm có liên quan tới du lịch đòi hỏi:

• Phải hiểu rõ về nguồn cung hiện có và nhu cầu tương lai của sản phẩm

• Nghiên cứu thị trường về nhu cầu và sự hài lòng của du khách, về những cơ hội và yếu kém trong việc phát triển sản phẩm

• Hiểu rõ về các loại hình trải nghiệm mà một thị trường du khách tìm kiếm

• Chắc chắn về giá trị và tính bền vững của các dự án du lịch

105

Đảm bảo những sản phẩm di sản văn hóa có trách nhiệm có thể đứng vững bằng cách đáp ứng nhu cầu thị trường

• Lượng khách tham quan

• Độ lớn của thị trường

• Xu hướng và mối quan tâm của thị trường Khả năng phát

triển của thị trường

• Lý do đi du lịch• Các loại hình trải

nghiệm mong muốn

Động lực & nhu cầu

• Phương tiện đi lại• Thời gian lưu trú• Mức độ linh hoạt

của chuyến đi

Hành vi du lịch

• Mức độ chi tiêu của các loại khách khác nhau

• Giá trị đối với sự phát triển của địa phương

Chi tiêu

• Điều đáng chú ý nhất của điểm đến

• Kết nối với các mục tiêu phát triển

Tính bền vững

106

Việc phân tích thị trường sẽ giúp hiểu rõ các đặc điểm của thị trường du lịch

Đặc tính Động lực Mong đợi

Các sản phẩm tiềm năng

Hình thức & phương tiện đi lại

Nguyên do của các lựa chọn du lịch

Mong đợi về trang thiết bị, dịch vụ, sự tiện nghi...

107

Bài tập nhóm: Hãy phân tích thị trường với các phân khúc chính ở Việt Nam, sử dụng

bảng mẫu ở trang tiếp theo.

108

PHÂN KHÚC LOẠI ĐẶC TÍNH ĐỘNG LỰC KỲ VỌNG

Đi nghỉ dưỡng Quốc tế

Đến lần đầu Quốc tế

Đến lần thứ 2 + tránh xa đám đông

Quốc tế

Đi nghỉ dưỡng Nội địa

Đi phượt Nội địa

Đi trong ngày Nội địa

109

Ví dụ các phân khúc tiêu biểu và đặc tính của thị trường du lịch ở Việt Nam

PHÂN KHÚC

LOẠI HÌNH ĐẶC TÍNH ĐỘNG CƠ MONG ĐỢI

Đi nghỉ dưỡng

Khách quốc tế

Đi ngắn ngày

Đi du lịch theo các nhóm có tổ chức hoặc với gia đình và bạn bè. Chuyến đi ngắn, số lượng điểm đến ít.

Nghỉ ngơi, giải trí, thăm các điểm du lịch chính, đi mua sắm.

Ăn uống và lưu trú cao cấp

Kết hợp công tác và du lịch

Khách quốc tế

Đi ngắn ngày

Là những khách đi công tác đơn lẻ và độc lập, tham gia vào một số hoạt động du lịch trong chuyến công tác

Giái trí, thăm các điểm thăm quan chính, nghỉ dưỡng

Các sản phẩm và dịch vụ có chất lượng. Đi lại thuận tiện

Đến lần đầu Khách quốc tế

Đi dài ngày

Khách lẻ hoặc đi theo nhóm 1 tuần hoặc hơn, sử dụng các phương tiện giao thông khác nhau và qua nhiều điểm đến

Thăm các điểm du lịch chính, có yếu tố văn hóa và thiên nhiên.

Thức ăn ngon, cơ sở lưu trú phù hợp, giá cả tương đối, loại hình phong phú.

Đến lần 2 + tránh xa đám đông

Khách quốc tế

Đi dài ngày

Khách lẻ hoặc đi theo nhóm nhỏ - thường là tự tổ chức, đi trong 1 tuần hoặc hơn, thường dành nhiều thời gian với số lượng điểm đến ít hơn

Những trải nghiệm nguyên bản và các hoạt động chuyên biệt (như đi bộ, khám phá hang động)

Cơ sở lưu trú phú hợp, đồ ăn và lưu trú tốt, trải nghiệm nguyên sơ và trải nghiệm cá nhân.

Đi nghỉ dưỡng

Khách nội địa

Đi theo gia đình, vào các ngày lễ theo quy định của nhà nước và kỳ nghỉ hàng năm

Nghỉ ngơi, giải trí, thăm các điểm du lịch chính.

Đồ ăn ngon, lưu trú hợp lý, cơ hội đi mua sắm, giá cả tương đối.

Đi phượt Khách nội địa

Khách độc lập hoặc theo nhóm nhỏ, thường đi bằng xe máy.

Tìm kiếm các hoạt động khác nhau và tới những nơi không có du khách.

Ăn uống và lưu trú hợp lý, giá rẻ, trải nghiệm sự nguyên sơ.

Du lịch trong ngày

Khách nội địa

Tự lên kế hoạch cùng gia đình và bạn bè, sử dụng phương tiện giao thông cá nhân trong ngày, thường vào dịp cuối tuần hoặc các ngày lễ

Nghỉ ngơi, giải trí và thăm các điểm du lịch chính.

Đồ ăn ngon, dịch vụ tốt và đi lại thuận tiện.

110

Sự kết nối giữa sản phẩm du lịch và thị trường là gì?

• Kết nối các đặc tính, động cơ và mong đợi của các phân khúc thị trường với những sản phẩm du lịch phù hợp.

• Để đảm bảo tính bền vững, các sản phẩm nên được kết nối với các cơ hội và mục tiêu phát triển của điểm đến

Sản phẩm du lịch• Giải trí và nghỉ dưỡng• Văn hóa• Thiên nhiên• Phiêu lưu mạo hiểm• Giáo dục

Thị trường du lịch• Đặc tính• Động cơ• Mong đợi

111

Sơ đồ khái niệm kết nối thị trường – sản phẩm

SẢN PHẨM A

SẢN PHẨM B

SẢN PHẨM C

SẢN PHẨM E

SẢN PHẨM D

SẢN PHẨM F

SẢN PHẨM G

SẢN PHẨM ISẢN PHẨM

H PHÂN KHÚC THỊ TRƯỜNG 1

PHÂN KHÚC THỊ TRƯỜNG 2



112

Thảo luận: Trong trang tiếp theo, anh/chị hãy xác định xem thị trường du lịch nào nên được kết nối với sản phẩm nào và hãy giải thích lý do.

113

PHƯỢT

NHÓM TOUR QUỐC TẾ

TÂY BA LÔ

CASINO

TUYẾN ĐI BỘ

BÃI BiỂN

CÁC SẢN PHẨM LÁ THUỐC

ẨM THỰC ĐỊA PHƯƠNG

Sản phẩm nào phù hợp với thị trường nào ở Việt Nam?

114

PHƯỢT

NHÓM TOUR QUỐC TẾ

TÂY BA LÔ

CASINO

TUYẾN ĐI BỘ

BÃI BIỂN

CÁC SẢN PHẨM LÁ THUỐC

Vì sao những thị trường này lại được kết nối với những sản

phẩm này? ẨM THỰC ĐỊA PHƯƠNG

Kết nối thị trường và sản phẩm ở Việt Nam

115

Các phân khúc thị trường của Việt Nam được kết nối với các loại hình sản phẩm

GiẢI TRÍ

NGHỈ DƯỠNG

VĂN HÓA

THIÊN NHIÊN

MẠO HIỂM

HỌC HỎI

NỘI ĐỊA Khách trong ngày đến từ Hà Nội Nghỉ dưỡng Đi phượt QUỐC TẾ Nghỉ dưỡng Kết hợp du lịch với đi công tác Đến lần đầu Đến lần 2 + tránh đám đông

LOẠI HÌNH SẢN PHẨM

PHÂ

N K

HÚ

C T

HỊ T

RƯ

ỜN

G

116

Những yêu cầu đối với sản phẩm du lịch bền vững

• Những sản phẩm du lịch bền vững phải đáp ứng được những nhu cầu và mong muốn của người tiêu dùng, doanh nghiệp và những bên liên quan khác

• Đồng thời cũng đòi hỏi phải có nguồn nhân lực sẵn sàng với nguồn cung đầy đủ

Nó có tốt cho chúng

tôi?

Những người khác

Tôi có muốn nó không?

Người tiêu dùng

Liệu mình có

bán được

không?

Nhà kinh doanh/ Chính phủ

Các tiêu chí của các bên liên quan đối với sản phẩm du lịch di sản văn hóa

1. Chứa đựng các yếu tố định hình2. Chứa đựng các yếu tố cốt lõi3. Coi trọng thị trường4. Có tính thương mại5. Bền vững6. Mang lại lợi ích cho địa phương7. Nguồn nhân lực sẵn có

YÊU CẦU CỦA NGƯỜI TIÊU DÙNG

YÊU CẦU CỦA CÁC BÊN LIÊN QUAN KHÁC

YÊU CẦU CỦADOANH NGHIỆP &

CHÍNH PHỦ

YÊU CẦU KHÁC

118

Ví dụ tiêu chí đánh giá sản phẩm đáp ứng những yêu cầu định hình

YÊU CẦU CÁC TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁNguyên bản Sản phẩm đại diện và tiêu biểu như thế nào cho địa phương

Khác biệt Sản phẩm độc đáo và đặc biệt như thế nào

Đa dạng Có sự phối hợp giữa các điểm thăm quan, các hoạt động và các dịch vụ không?

Các yêu tố mùa vụ Thời tiết, quá đông vào mùa cao điểm ...

Chức năng sản phẩm Sản phẩm tiêu biểu, trung tâm đầu mối, hoặc sản phẩm phụ trợ, phù hợp với cụm và tuyến sản phẩm của địa phương


119

Ví dụ tiêu chí đánh giá sản phẩm đáp ứng những yêu cầu về yếu tố cốt lõi

YÊU CẦU TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁKhả năng tiếp cận Du khách có dễ dàng tiếp cận được điểm đến không

Các điểm thăm quan Chất lượng của các điểm thăm quan xây dựng nên các tuyến

Các hoạt động Còn hoạt động nào khác ở điểm đến mà du khách có thể tham gia

Các dịch vụ chính Đã có những dịch vụ nào sẵn sàng cho việc phục vụ khách (ví dụ lưu trú, dịch vụ ăn uống)


120

Ví dụ tiêu chí đánh giá sản phẩm đáp ứng những yêu cầu của thị trường

YÊU CẦU TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁNhững thị trường mục tiêu chính

Có thể dễ dàng xác định mục tiêu cho những thị trường chính

Độ lớn thị trường Vừa đủ để tạo ra lợi ích và sinh ra lợi nhuận

Xu hướng và tầm ảnh hưởng của thị trường

Liệu các thị trường mục tiêu có xu hướng mở rộng hoặc ảnh hưởng tới thị trường khác không

Doanh nghiệp

121

Ví dụ tiêu chí đánh giá sản phẩm đáp ứng những yêu cầu về tính thương mại khả thi

YÊU CẦU TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁLập kế hoạch dựa vào thị trường

Các sản phẩm du lịch được xây dựng và quản lý có chiến lược dựa trên những thị trường và xu hướng cụ thể

Sự tham gia của khối tư nhân

Khối tư nhân được tham gia, bao gồm những doanh nghiệp địa phương kinh doanh lành mạnh

Bối cảnh pháp lý thuận lợi

Các quy định pháp lý tạo thuận lợi cho phát triển và hoạt động kinh doanh

Các nguồn hỗ trợ cần thiết

Nguồn nhân lực địa phương và cơ sở hạ tầng thiết yếu sẵn có

Doanh nghiệp

122

Ví dụ tiêu chí đánh giá sản phẩm đáp ứng những yêu cầu về tính bền vững

YÊU CẦU TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁVề kinh tế Nền kinh tế du lịch có thể mang lại cơ hội kiếm tiền hấp dẫn

và công bằngVề môi trường Môi trường thiên nhiên được bảo vệ và cải thiện

Về văn hóa xã hội Các phong tục tập quán và văn hóa địa phương được coi trọng và gìn giữ

Về thể chế Sự hỗ trợ của các chính sách, kế hoạch và chương trình của chính phủ

Chức năng ngành Các bên liên quan có thể vận hành theo đúng chức năng để đảm bảo hoạt động hiệu quả và liên tục

Những bên liên quan khác

123

Ví dụ tiêu chí đánh giá sản phẩm đáp ứng yêu cầu mang lại lợi ích cho địa phương

YÊU CẦU TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁChia sẻ lợi nhuận một cách công bằng

Du lịch được xem như một lựa chọn hiệu quả và phù hợp trong nỗ lực cải thiện sinh kế của người dân địa phương

Sự tham gia và quyền sở hữu của địa phương

Cộng đồng dân cư địa phương có những cơ chế mở và hiệu quả trong quá trình tham gia vào lĩnh vực du lịch, bao gồm cả chức năng quản lý

Xóa đói giảm nghèo Những nhóm khó khăn hơn (phụ nữ, người nghèo, tàn tật, thiểu số) sẽ được hưởng lợi ở mức độ nào

Những bên liên quan khác

124

Ví dụ tiêu chí đánh giá sản phẩm đáp ứng yêu cầu về nguồn nhân lực

YÊU CẦU TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁKhối nhà nước Lãnh đạo và cán bộ công chức có trách nhiệm với hoạt động

du lịch hoặc các ban ngành liên quan

Khối doanh nghiệp Doanh nghiệp hoặc tham gia trực tiếp hoặc hỗ trợ hoạt động du lịch tại một địa phương

Cộng đồng địa phương Những người sống tại các điểm du lịch trực tiếp được hưởng lợi từ hoạt động du lịch

125

Đánh giá những thành quả sản phẩm dựa trên các tiêu chí bền vững

Việc đánh giá kết quả của sản phẩm đạt được theo cấp độ, dựa trên những tiêu chí khác nhau có thể cho thấy mức độ bền vững và khả năng tồn tại của sản phẩm đó trên thị trường. Xem ví dụ dưới đây:

ĐiỂM ĐỊNH NGHĨA PHẢN HỒI

0 = Không áp dụng được

Sản phẩm không cần thiết hoặc không phù hợp với điểm đến

Không cần hành động gì

1 = Rất kém Hoàn toàn không phù hợp và có thể dẫn tới những hệ quả không tốt

Tập trung toàn diện và chuyên sâu

2 = Kém Không phù hợp. Cần phải có sự cải thiện để sản phẩm đạt hiệu quả hoặc có trách nhiệm

Tập trung hỗ trợ để cải thiện một số mặt. Nâng cấp và cải thiện các hoạt động hiện tại

3 = Tương đối Vận hành đạt yêu cầu nhưng một số yếu tố chính vẫn có thể tốt hơn nữa

Tập trung hỗ trợ để cải thiện một số mặt. Nâng cấp và cải thiện các hoạt động hiện tại

4 = Tốt Vận hành đạt yêu cầu song có thể thay đổi một số điểm nhỏ để đạt hiệu quả cao nhất

Nâng cấp một chút đối với một số khía cạnh đặc biệt nếu cần

5 = Rất tốt Một ví dụ điển hình đạt hiệu quả cao, có tính sáng tạo và có thể làm gương điển hình

Giới thiệu và nhân rộng

126

Nghiên cứu dữ liệu và xác định những phản hồi phát triển tiềm năng

• Dựa trên các kết quả đánh giá về tính bền vững, những phản hồi phát triển sẽ trở nên rõ ràng hơn

• Những phản hồi phát triển có thể thay đổi tùy theo mục tiêu chiến lược

• Dưới đây là một vài ví dụ về phản hồi phát triển:

Tăng tính khả thi của sản phẩm

Khuyến khích hợp tác với khối tư nhân

Tạo lợi ích cho địa phương

Hỗ trợ thành lập các tổ chức quản lý cấp cộng đồng

Tăng khả năng tiếp cận

Yêu cầu và vận động các nguồn vốn chính phủ để

nâng cấp hệ thống đường xá nhanh hơn

127

Thảo luận nhóm: Hãy lấy một sản phẩm du lịch di sản văn hóa hiện có của Việt Nam, áp dụng các tiêu chí đánh giá và hệ thống cho

điểm trong các trang kế tiếp để đánh giá khả năng đáp ứng của sản phẩm đó đối với những

yêu cầu của các bên liên quan chính, từ đó thấy được tính khả thi và tính bền vững của sản phẩm. Hãy đưa ra một số gợi ý để phát

triển sản phẩm.

128

KHÍA CẠNH NHẬN XÉT CHẤM ĐIỂMKhía cạnh 1: Người tiêu dung quan tâm (“Tôi có muốn sản phẩm này không?”)I. Các yếu tố cốt lõi

1. Khả năng tiếp cận Điểm đến có dễ dàng tiếp cận đối với du khách không 2. Điểm thăm quan Chất lượng các điểm thăm quan chính tạo nên tuyến du lịch 3. Các hoạt động Có những hoạt động nào khác dành cho du khách 4. Các dịch vụ chính Những loại dịch vụ nào phải luôn luôn sẵn sàng để phục vụ khách 5. Các dịch vụ bổ sung Có những dịch vụ bổ sung nào để tạo thuận lợi hơn cho du khách Nhận xét tóm tăt: Tổng số:II. Các yếu tố định hình: (Các đặc tính)1. Tính nguyên sơ Sản phẩm đặc sắc và đặc trưng như thế nào đối với vùng này 2. Khác biệt Sản phẩm độc đáo và đặc biệt như thế nào 3. Đa dạng Sự kết hợp giữa các điểm thăm quan, dịch vụ và hoạt động có tốt không 4. Các yếu tố mùa vụ Thời tiết, khách quá đông vào mùa cao điểm... 5. Chức năng sản phẩm Sản phẩm tiêu biểu, trung tâm đầu mối, hoặc sản phẩm phụ trợ, phù hợp với cụm và tuyến sản phẩm của

địa phương

6. Giai đoạn của vòng đời Điểm phát triển của sản phẩm (ví dụ: đang lên, đã định hình...) Nhận xét tóm tắt: Tổng số

Phiếu cho điểm đánh giá sản phẩm 1/2

KHÍA CẠNH NHẬN XÉT CHẤM ĐIỂM

Khía cạnh 2: Doanh nghiệp quan tâm (“Tôi có thể bán được sản phẩm này không?”)III. Quan tâm về thị trường: 1. Thị trường mục tiêu chính Có thể dễ dàng xác định mục tiêu cho những thị trường chính 2. Độ lớn của thị trường Vừa đủ để tạo ra lợi ích và sinh ra lợi nhuận 3. Xu hướng và tầm ảnh hưởng của thị trường Liệu các thị trường mục tiêu có xu hướng mở rộng hoặc ảnh hưởng tới thị trường khác không Nhận xét tóm tắt: Tổng sốIV. Tính thương mại: 1. Lập kế hoạch dựa vào thị trường Các sản phẩm du lịch được xây dựng và quản lý có chiến lược dựa trên những thị trường và xu hướng cụ

thể

2. Sự tham gia của khối tư nhân Khối tư nhân được tham gia, bao gồm những doanh nghiệp địa phương kinh doanh lành mạnh 3. Bối cảnh pháp lý thuận lợi Các quy định pháp lý tạo thuận lợi cho phát triển và hoạt động kinh doanh 4. Những nguồn lực hỗ trợ Nguồn nhân lực địa phương và cơ sở hạ tầng thiết yếu sẵn có Nhận xét tóm tắt: Tổng số

Phiếu cho điểm đánh giá sản phẩm 2/2KHÍA CẠNH NHẬN XÉT CHẤM ĐIỂMKhía cạnh 3: Các bên liên quan quan tâm (“Liệu nó có tốt cho chúng tôi?”)V. Tính bền vững1. Về kinh tế Nền kinh tế du lịch có thể mang lại cơ hội kiếm tiền hấp dẫn và công bằng 2. Về môi trường Môi trường thiên nhiên được bảo vệ và cải thiện 3. Về văn hóa xã hội Các phong tục tập quán và văn hóa địa phương được coi trọng và gìn giữ 4. Về thể chế Sự hỗ trợ của các chính sách, kế hoạch và chương trình của chính phủ 5. Chức năng ngành Các bên liên quan có thể vận hành theo đúng chức năng để đảm bảo hoạt động hiệu quả và liên tục Nhận xét tóm tăt: Tổng sốVI. Lợi ích cho địa phương1. Sự chia sẻ lợi ích công bằng Du lịch là một lựa chọn hiệu quả và phù hợp trong nỗ lực cải thiện sinh kế của người dân địa phương 2. Sự sở hữu/ tham gia của địa phương Cộng đồng địa phương có cơ chế mở và hiệu quả trong việc tham gia vào lĩnh vực du lịch, bao gồm cả

chức năng quản lý

3. Xóa đói giảm nghèo Những nhóm khó khăn hơn (phụ nữ, người nghèo, tàn tật, thiểu số) sẽ được hưởng lợi Nhận xét tóm tăt: Tổng số

KHÍA CẠNH NHẬN XÉT CHẤM ĐIỂMKhía cạnh 4: Nguồn nhân lực: Sự sắn có, khả năng đáp ứng và Nhu cầu VII. Xây dựng nguồn nhân lực: (Khả năng đáp ứng và nhu cầu hiện tại) 1. Khối nhà nước Lãnh đạo và cán bộ công chức có trách nhiệm với hoạt động du lịch hoặc các ban ngành liên quan 2. Khối doanh nghiệp Doanh nghiệp hoặc tham gia trực tiếp hoặc hỗ trợ hoạt động du lịch tại một địa phương 3. Cộng đồng địa phương Những người sống tại các điểm du lịch trực tiếp được hưởng lợi từ hoạt động du lịch Nhận xét tóm tăt: Tổng số

TỔNG ĐIÊM: TỔNG

130

Nguyên tắc 3. Đảm bảo các chiến lược và kế hoạch hành động phát triển sản phẩm du lịch di sản văn hóa được

hình thành

1. Xác định tầm nhìn, mục đích và mục tiêu phát triển sản phẩm du lịch di sản văn hóa có trách nhiệm

2. Xác định và dành ưu tiên các ý tưởng phát triển sản phẩm du lịch di sản văn hóa có trách nhiệm

3. Thiết kế những hoạt động can thiệp vào việc phát triển sản phẩm du lịch di sản văn hóa có trách nhiệm

4. Xây dựng kế hoạch hành động phát triển sản phẩm du lịch di sản văn hóa có trách nhiệm

Các hoạt động chiến lược

Các hoạt động của Kế hoạchhành động

131

A. Xác định tầm nhìn, mục đích và mục tiêu phát triển sản phẩm du lịch di sản văn hóa có trách nhiệm

• Tầm nhìn: Thể hiện mục tiêu tổng thể và mục đích của việc phát triển du lịch

• Mục đích: Một danh mục thống nhất những nguyện vọng rõ ràng và cụ thể cần đạt

• Mục tiêu: Những đích đến cụ thể mà khi đạt được thì mục đích cũng được thỏa mãn

132

Ví dụ về tầm nhìn, mục đích và mục tiêu

Tuyên ngôn về tầm nhìn:• “Nhằm xây dựng những sản phẩm du lịch

bền vững và có tính cạnh tranh góp phần nâng cao đời sống của địa phương”

Ví dụ về mục đích phát triển: • Nhằm tăng lượng chi tiêu của khách du

lịch tại điểm đến• Nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và lợi

nhuận của kinh doanh du lịch ở địa phương

• Nhằm thu hút thêm đầu tư vào du lịch• Nhằm giảm đi những tác động của du

lịch đến môi trường và nguồn lực của địa phương

Ví dụ về mục tiêu phát triển:• Nhằm tăng thêm 15% việc làm toàn thời

gian cho địa phương đến năm 2015• Nhằm tăng lượng chi tiêu trung bình theo

ngày của du khách tại địa phương thêm 5% đến năm 2020

• Nhằm tăng lượng khách trung bình hàng năm đến các làng văn hóa thêm 10 % đến năm 2015

133

B. Xác định và dành ưu tiên cho các ý tưởng phát triển sản phẩm du lịch di sản văn hóa có trách nhiệm

Mối quan tâm chính là mức độ tác động mà các ý tưởng can thiệp mang lại:1. Các mục đích thương mại khả thi:

Tính thực tiễn và tính thương mại khả thi trong phát triển các sản phẩm tiềm năng

2. Các mục đích mang tính bền vững: Sản phẩm có thể mang lại các lợi ích về kinh tế, văn hóa và môi trường cho địa phương ở mức độ nào

3. Các mục đích của ngành: Củng cố cơ sở hạ tầng & liên lạc; tăng cường hoạt động quảng bá đối với các thị trường mục tiêu; Cải thiện thông tin và chỉ dẫn cho du khách; Nâng cao tiêu chuẩn chất lượng ; Tăng cường an toàn và an ninh

Kiểm tra tính khả

thi về mặt thương

mại

Kiểm tra về tính

bền vững

Kiểm tra về các

hoạt động ngành

CÁC LỰA CHỌN PHÁT TRIỂN

SẢN PHẨM DU LỊCH

134

Những mối quan tâm ưu tiên:Các tác động phát triển mục tiêu

• Số lượng người nghèo được hướng tới trong kế hoạch hành động

• Lượng tăng thu nhập

theo đầu người có khả năng đạt được

• Người nghèo có thể tiếp

cận được tới những lợi ích phi tài chính nào

• Khả năng hành động có

thể tác động tới phân khúc cụ thể trong số các hộ nghèo

• Khả năng đo lường đánh giá được tác động của kế hoạch hành động

• Tốc độ và sự biểu hiện cụ thể của tác động

• Sự bền vững của những kết quả đạt được

• Khả năng nâng cao kiến thức của kế hoạch hành động và được phát huy

135

Những mối quan tâm ưu tiên: Tính thực tiễn

• Chi phí để khởi động?• Nguồn vốn tiềm năng và các

nguồn lực sẵn có khác?• Sự phù hợp với các chính sách và

cam kết đã được thống nhất?• Có nhân lực đủ khả năng thực

hiện?• Cơ hội thành công và những dấu

hiệu rủi ro?

136

C. Thiết kế những hoạt động can thiệp trong phát triển sản phẩm du lịch di sản văn hóa có trách nhiệm

• Bước đầu tiên phải xem lại các mục đích phát triển, các kết quả phân tích mối liên hệ giữa sản phẩm – thị trường và hoạt động đánh giá sản phẩm

• Các phương pháp có thể sử dụng khi thiết kế các hoạt động can thiệp bao gồm:

Làm việc với các sản phẩm phát sinh chi

tiêu cao

Làm việc với các sản phẩm có thể mang lại nguồn thu lớn

hơn cho người nghèo

Tạo điều kiện, hỗ trợ và khuyến khích sự phát triển và sự tham gia của người

nghèo

137

Sử dụng phương pháp tiếp cận thực tiễn

Cuối cùng, đảm bảo các hoạt động can thiệp được chọn có tính đến 2 câu hỏi dưới đây:

Có thế làm được gì với nguồn lực sẵn

có? Mối quan tâm và cam kết tham gia của các bên liên quan khác nhau như thế nào?

138

Các nguyên tắc chuẩn bị một chiến lược phát triển sản phẩm du lịch di sản văn hóa có trách nhiệm

• Nhấn mạnh sự tham gia của các bên liên quan• Dựa trên các nguyên tắc của du lịch bền vững:

CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN SẢN PHẨM DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM

Khả thi về kinh tế và có tính cạnh tranh

Công bằng về mặt xã hội và nhạy cảm về

văn hóa

Có trách nhiệm với môi trường

139

D. Xây dựng kế hoạch hành động phát triển sản phẩm du lịch di sản văn hóa có trách nhiệm

• Đặt ra một cách cụ thể những gì cần làm, khi nào, do ai và cần nguồn lực gì

• Có chức năng như một nguồn lực độc lập

• Những nguyên tắc chung:– Đảm bảo sự tham gia của các thành viên– Thời hạn hợp lý với điểm đến – Có hành động cụ thể với các bên liên

quan chính

Ai?

Cái gì?

Khi nào?

Nguồn lực gì?

140

Các nguyên tắc chỉ dẫn nhằm đảm bảo nguồn lực để thực hiện kế hoạch hành động

• Sử dụng bản kế hoạch hành động của dự án như một công cụ

• Sử dụng ngân sách chung hoặc nguồn vốn riêng• Dành thời gian huy động nguồn lực• Xác định các cơ chế tiếp nhận vốn• Linh hoạt trong hoạch định tài chính• Luôn hướng tới tương lai

£$VND€

¥

141

Mẫu kế hoạch hành độngHOẠT ĐỘNG 1 KẾT QUẢ THỜI GIAN NGƯỜI CHỊU

TRÁCH NHIỆMNGUỒN LỰC

Hoạt động nhỏ 1 Hoạt động nhỏ 2 Hoạt động nhỏ 3 Hoạt động nhỏ 4

HOẠT ĐỘNG 2 KẾT QUẢ THỜI GIAN NGƯỜI CHỊU TRÁCH NHIỆM

NGUỒN LỰC

Hoạt động nhỏ 1 Hoạt động nhỏ 2 Hoạt động nhỏ 3 Hoạt động nhỏ 4 HOẠT ĐỘNG 3 KẾT QUẢ THỜI GIAN NGƯỜI CHỊU

TRÁCH NHIỆMNGUỒN LỰC

Hoạt động nhỏ 1 Hoạt động nhỏ 2 ...

142

Hoạt động nhóm: Hãy chọn một sản phẩm du lịch di sản văn hóa và lập một chiến lược và kế hoạch hành động để phát triển một sản phẩm du lịch có trách nhiệm cơ bản, trong đó bao gồm tầm nhìn, mục đích, mục tiêu, các hoạt động can thiệp tác động phát triển du lịch di sản văn hóa có trách nhiệm tiềm năng, và một bản kế hoạch hành động để thực hiện.

CHỦ ĐỀ 6. TÀI CHÍNH BỀN VỮNG TRONG QUẢN LÝ DI SẢN VĂN HÓA

BÀI 9. THỰC TiỆN DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM HIỆU QUẢ CHO CÁC ĐiỂM DI SẢN VĂN HÓA TẠI VIỆT NAM

Nguồn ảnh:http://commons.wikimedia.org/wiki/File:At_Hue_Citadel4..JPG

143


• Trên thế giới, việc đảm bảo tài chính đầy đủ cho các điểm di sản văn hóa vẫn còn là một nỗ lực cần thiết

• Ở Việt Nam, hầu hết các điểm di sản văn hóa đều nhận được một khoản ngân sách nhỏ từ Chính phủ

• Các hoạt động tăng doanh thu bổ sung để hỗ trợ nguồn vốn Chính phủ cho các điểm di sản di sản văn hóa

• Hỗ trợ kinh tế địa phương và góp phần cải thiện kinh tế xã hội cho người dân địa phương

144

Vai trò và tầm quan trọng của tài chính bền vững trong quản lý di sản văn hóa

• Cho phép triển khai tốt hơn các hoạt động quản lý di sản văn hóa được ưu tiên và đạt được các mục tiêu di sản văn hóa

• Tăng tính ổn định và sự tự tin về ngân sách

• Giảm căng thẳng tài chính của ngân sách tỉnh và nhà nước

145

Mô hình kinh tế điển hình của du lịch trong điểm di sản văn hóa

Tài chính của chính phủ

Phí vào

Doanh thu quay trở lại

ngân sách

Thuế khởi hành &thuế khách sạn

Thuế kinh doanh tổng hợp

Việc làm và Thuế thu nhập

Việc làm và Tiền lương

Giấy phép và phí người sử dụng

Cơ sở hạ tầng Và chi phí quản lý

Việc làm và tiền lương

Thanh toán cho hàng hóa và dịch vụ

Khách du lịchChính phủ – Chính quyền địa phương

Kinh doanh

Cộng đồng địa phương

Điểm di sản văn hóa

Nguồn: Font, X., Cochrane, J., and Tapper, R. 2004, Tourism for Protected Area Financing: Understanding tourism revenues for effective management plans, Leeds Metropolitan University, Leeds, UK

146

TÀI CHÍNH CÓ TRÁCH NHIỆM

1. Xem xét cơ chế tài chính để xác định cơ hội

2. Thực hiện chiến lược sáng tạo để gây quỹ

3. Hỗ trợ kinh tế địa phương

Những nguyên tắc thực tiễn tốt về tài chính có trách nhiệm của các điểm di sản văn hóa

147

Nguyên tắc 1: Xem xét cơ chế tài chính để xác định các cơ hội

• Cấu trúc, hệ thống tài chính tạo nguồn vốn, doanh thu hiện tại có thể chưa thực sự hiệu quả

• Phân tích hệ thống tài chính hiện tại đôi khi có thể phát hiện các cơ hội để cắt giảm chi phí và tăng doanh thu

148

4 yếu tố nên xem xét để tìm kiếm cơ hội tài chính

1 LẬP KẾ HOẠCH TÀI CHÍNH Có thể nhất quán hoặc không nhất quán với khung thời gian lập kế hoạch của chính phủ. Nhưng đảm bảo sự cập nhật. Thông số kỹ thuật / phân bổ rõ các yêu cầu được tài trợ 3 BAN ĐIỀU HÀNH

Vai trò và trách nhiệm. Tự chủ về tài chính

2 DOANH THU PHÁT SINHRất nhiều loại phí được sử dụng, tài khoản cho lạm phát, chi phí hàng ngày, sự thay đổi về thu nhập, nhu cầu gia tăng. Xem xét các cơ hội từ các chi phí không cho du lịch

4 ĐẦU TƯRất nhiều ưu đãi hiện tại. Xem xét các cơ hội để tạo mới hoặc nâng câo các ưu đãi hiện tại.

Nguồn: PARC Project 2006, Policy Brief: Building Viet Nam’s National Protected Areas System – policy and institutional innovations required for progress, Creating Protected Areas for

Resource Conservation using Landscape Ecology (PARC) Project, Government of Viet Nam, (FPD) / UNOPS, UNDP, IUCN, Ha Noi, Vietnam

149

Nguyên tắc 2: Thực hiện các chiến lược sáng tạo để gây quỹ

• Giảm sự phụ thuộc vào nguồn tài trợ của chính phủ bằng cách tạo ra doanh thu từ các chiến lược huy động vốn bổ sung là một xu hướng đang gia tăng trên toàn thế giới

• Theo đuổi các chiến lược để đáp ứng hiệu quả mục tiêu của các bên liên quan khác nhau và tạo ra doanh thu tối đa

• Chiến lược có thể bao gồm vé vào cửa, phí sử dụng, nhượng hoặc cho thuê đất, thuế và các khoản đóng góp

150

Vé vào cửa

Là chi phí du khách phải trả khi đi vào điểm di sản văn hóa

NHỮNG THÁCH THỨC• Việc thu vé không

hiệu quả dẫn đến thiệt hại về doanh thu tiền vé

• Nguồn nhân lực khan hiếm cho việc thu vé/ giảm các hoạt động bảo tồn

• Tham nhũng, hối lội

NHỮNG ĐẶC ĐIỂM• Là chi phí du khách phải trả khi đi vào điểm di sản văn

hóa• Hiệu quả nhất ở các điểm di sản văn hóa có đông khách

tham quan và những nơi tìm thấy các sản phẩm văn hóa độc đáo được trưng bày

• Chủ yếu để trang trải vốn và chi phí hoạt động, phản ánh chất lượng hàng hóa và dịch vụ cung cấp cho du khách, nhu cầu của thị trường / sự sẵn sàng chi trả

• Du khách trả nhiều hơn nếu họ biết số tiền họ bỏ ra tăng thêm trải nghiệm hoặc để bảo tồn văn hóa

• Giá cả theo mùa vụ, tầng lớp, loại có thể tối đa hóa doanh thu

Nguồn Font, X., Cochrane, J., & Tapper, R. 2004, Tourism for Protected Area Financing: Understanding tourism revenues for effective management plans, Leeds Metropolitan University,

Leeds, UK

151

Giấy phép, hợp đồng thuêHợp đồng giữa các điểm di sản văn hóa và các doanh nghiệp có hoạt động thương mại để đổi lấy một khoản phí

NHỮNG THÁCH THỨC• Các doanh nghiệp

không thành công = ít doanh thu

• Kinh doanh không tôn trọng các nghĩa vụ theo hợp đồng

• Kinh doanh không kiểm soát hành vi của khách

• Lợi nhuận do các doanh nghiệp = thu nhập bị mất bởi điểm di sản văn hóa

NHỮNG ĐẶC ĐIỂM

• Khu vực tư nhân quan trọng hơn do chính phủ tài trợ hạn chế

• Ví dụ: hướng dẫn du lịch, lưu trú, nhà hàng, vận chuyển

• Đòi hỏi phải kiểm soát tốt• Lợi ích của điểm di sản văn hóa: các doanh nghiệp

có đủ kiến thức, kinh nghiệm, thiết bị vv• Lợi ích kinh doanh: tiếp cận với địa điểm hấp dẫn,

cạnh tranh hạn chế

Nguồn Font, X., Cochrane, J., & Tapper, R. 2004, Tourism for Protected Area Financing: Understanding tourism revenues for effective management plans, Leeds Metropolitan University,

Leeds, UK

152

Hoạt động thương mại trực tiếp

Quyền hạn của cơ quan di sản văn hóa trong cung cấp hàng hóa và dịch vụ thương mại

THÁCH THỨC

• Nguồn nhân lực, kiến thức, kĩ năng, các nguồn lực tài chính

• Đảm bảo các doanh nghiệp không thuộc sở hữu của nhân viên trong khu di sản văn hóa - người sẽ nhận được tất cả lợi nhuận và không có lợi cho di sản văn hóa

CÁC ĐẶC ĐIỂM• Có thể bao gồm các hoạt động tương tự như khối tư

nhân• Tăng doanh thu qua việc bán các hàng hóa và dịch

vụ bổ sung như đồ lưu niệm, đồ ăn thức uống, và các tour bên trong khu di sản

• Có thể thuộc sở hữu của nhà nước hoặc là hợp tác công – tư / liên doanh

• Đảm bảo điểm di sản văn hóa thu được toàn bộ / phần lớn tiền

• Cần bao gồm lao động và hàng hóa / dịch vụ địa phương

Nguồn: Font, X., Cochrane, J., & Tapper, R. 2004, Du lịch mang lại tài chính cho khu bảo tồn: Hiểu về doanh thu du lịch cho các kế hoạch quản lý hiệu quả, Đại học Leeds Metropolitan, Leeds, UK

153

Thuế

Các mức phí hàng hóa và dịch vụ nhằm tạo nguồn quỹ cho chính phủ và có thể được sử dụng để hỗ trợ quản lý di sản văn hóa

THÁCH THỨC

• Không phổ biến đối với dân địa phương và du khách

• Đảm bảo tiền quay trở lại công tác bảo tồn

• Chi phí quản lý hệ thống

• Khó quản lý các khoản thuế “nhỏ” (cùng chịu quản lý như các khoản thuế lớn)

CÁC ĐẶC ĐiỂM

• Cho phép tạo ra nguồn quỹ cấp quốc gia và trên cơ sở dài hạn và để sử dụng nguồn quỹ phù hợp với nhu cầu

• Ví dụ: thuế địa phương đối với người sử dụng di sản văn hóa hoặc sử dụng thiết bị, phí giường nằm lưu trú

• Tiếp cận các hình thức giảm thuế cho các công trình / đóng góp bảo tồn khi có thể


154

Các khoản đóng góp

Quà tặng là tiền, hiện vật hay dịch vụ, được cung cấp miễn phí để hỗ trợ các điểm di sản văn hóa THÁCH THỨC

• Đòi hỏi phải truyền thông tốt cho du khách thông qua hướng dẫn viên và qua các tài liệu in ấn, …

• Tính minh bạch và hiệu quả trong quản lý và sử dụng tiền

CÁC ĐẶC ĐiỂM• Có thể sử dụng các quỹ tín thác để giữ và quản lý các

khoản đóng góp• Mang lại cơ hội đóng góp trực tiếp cho các dự án khôi

phục bao gồm tiền mặt, quà tặng hiện vật, và sức lao động cho du khách

• Có thể khuyến khích các doanh nghiệp đóng góp một % nhỏ của doanh thu để hỗ trợ một dự án di sản văn hóa (ví dụ khôi phục tượng đài kỉ niệm, sưu tầm các mẫu vật triển lãm văn hóa)

• Có thể sử dụng các hòm quyên góp• Huy động nguồn vốn thông qua các dự án hoặc sự kiện

như là các lễ hội văn hóa


155

Nguyên tắc 3: Hỗ trợ kinh tế địa phương

• Du lịch trách nhiệm yêu cầu người dân địa phương phải được hưởng các lợi ích về kinh tế xã hội

• Nếu cộng đồng địa phương chỉ nhìn thấy những chi phí cho điểm di sản văn hóa mà không thấy lợi ích, họ sẽ không thích hỗ trợ quản lý điểm di sản văn hóa và hoạt động du lịch nữa


156

Thấu hiểu quan điểm của cộng đồng địa phương về hoạt động du lịch tại các điểm di sản văn hóa

Tạo thu nhậpTạo việc làmTạo cơ hội cho phát triển

thương mại tại địa phươngHỗ trợ phát triển cộng đồngBảo vệ văn hóaTăng khả năng tiếp cận các

dịch vụ tốt hơn

Nguồn: Eagles, P., McCool, S. & Haynes, C. 2002, Sustainable Tourism in Protected Areas: Guidelines for Planning and Management, IUCN, Gland, Switzerland and Cambridge, UK

157

Góp phần xây dựng nền kinh tế địa phương vững mạnh hơn tại các điểm đến di sản văn hóa

Nguồn: Eagles, P., McCool, S. & Haynes, C. 2002, Du lịch bền vững tại các khu bảo tồn: Hướng dẫn quy hoạch và quản lý, IUCN, Gland, Switzerland và Cambridge, UK

Sử dụng lao động là các thành viên

cộng đồng địa phương làm nhân viên tại điểm di

sản

Thu hút sự tham gia của cộng đồng

vào chuỗi cung ứng của điểm di

sản văn hóa

Cung cấp tư vấn và hỗ trợ về cách thức cải tiến chất

lượng cho các hàng hóa và dịch vụ tại địa phương

Giúp cộng đồng địa phương thể chế hóa các nhà cung cấp dịch vụ

du lịch tại địa phương

Thiết lập các cơ chế rõ ràng về

việc áp dụng các mức phí khách du

lịch phải trả

Thực hiện đào tạo quản lý tài chính cho các điểm di

sản văn hóa do địa phương quản lý

Gộp giá của một sản phẩm thủ công làm tại địa phương vào giá của tour di

sản văn hóa.

158

Bài tập tình huống: Hệ thống bán vé ở Phố cổ Hội An

Phân tích tài liệu về hệ thống bán vé được sử dụng ở Hội An và thảo luận:

1. Đâu là lợi ích cho du khách và các doanh nghiệp địa phương trong việc hỗ trợ hệ thống phí vào cửa này?

2. Các bất lợi tiềm ẩn của cơ chế thu phí thông qua việc bán cuống vé là gì?

3. Có thể làm được gì để giải quyết điểm yếu đó?

159

Xin trân trọng cảm ơn!Thank you!

bÀi 9. thỰc hÀnh tỐt du lỊch cÓ trÁch nhiỆm ĐỐi vỚi cÁc ĐiỂm di sẢn vĂn hÓa...

Documents