Bahagian Perkhidmatan Perubatan & Kesihatan Awam

Oleh:

Nassruto

• Sejarah Perkhidmatan Perubatan.• Senarai perkhidmatan bahagian perubatan.• Konsep perubatan kecemasan.• Perkhidmatan Ambulan.• Peranan Pembantu Perubatan.• Akta dan undang-undang perkhidmatan

perubatan Kecemasan.

IMBASAN SEJARAH sebelum merdeka:

• 500 Tahun – pelbagai kaum, seni pengubatan mengikut kepercayaan / Agama / adat resam kaum.

• Dr. J.W.Field. – 1874 timbul kesedaran- pentingnya tenaga kerja sihat.

• Dorongan bijih timah – bina hospital.• konsep – kuratif ( urban-based

curative services).• Tenaga kerja perubatan dari British.

IMBASAN SEJARAH sebelum merdeka:

• 1900 – Intitut Penyrelidikan Perubatan ( IMR ).• Kesedaran – Aspek pencegahan (Sanitary

Board).• Hospital Swasta – lewat :• 1904 – matenity home, perak.• Lam Wah Ee, P.Pinang.• Tung shin, Kuala Lumpur.• Konsep bercorak agama dan kumpulan etnik

china.

IMBASAN SEJARAHselepas merdeka:

• RM – 1 ( 1966 – 1970 ) sistem 3-peringkat.• Bentuk Polisi perkhidmatan kesihatan untuk

semua.• Klinik kesihatan / klinik desa. Kawal selia

Kementerian Kesihatan.• Terhad / meliputi seluruh negeri.• Rancangan Kesihatan LUAR bandar ( Rural

Health Services ). Konsep 4 P.• RM – 2 (1971 – 1975 ).• Sistem 3 – peringkat kepada 2 peringkat.

IMBASAN SEJARAH selepas merdeka:

• Malaysia – penjagaan kesihatan diberikan kepada sektor swasta & Awam.

• Kerajaan persekutuan.• Kini tumpuan pada Visi, Misi dan Budaya

Koperat.• RM – 5 ( 1986 – 1990 ). Penglibatan komuniti

dalam aktiviti kesihatan.• RM – 6 ( 1991 – 1995 ) Promosi dan

pencegahan.• RM -7 ( 1996 – 2000 ). Memberi Kesedaran .• RM – 8 ( 2000 – 2005 ) - Sda-

MINISTER OF HEALTH

SECRETARY-GENERAL

LEGAL ADVISOR

INTERNAL AUDITOR

PUBLICRELATIONS OFFICER

DEP. SEC-GENERAL(MANAGEMENT)

DEP. SEC-GENERAL(FINANCE)

* Information Technology Centre* Human Resource* Manpower Planning & Training* Management

*Medical Development*Medical Practice

DIR-GENERALOF HEALTH

DEP. D-G OF HEALTH(PUBLIC HEALTH)

DEP. D-G OF HEALTH(MEDICAL)

DEP. D-G OF HEALTH(RESEARCH & TECHNICAL

SUPPORT)

* Finance* Procurement and Privatization* Accounts

*Planning and Development *Pharmaceutical Services*Engineering Services*National Institutes of Health

* Disease Control* Dental Services* Family Health

Development* Food Quality Control* Health Education

State Health Directors

DEPUTYMINISTER OF HEALTH

PARLIAMENTARYSECRETARY

Organisation of The Ministry of Health

National Referral System, MOH, National Referral System, MOH, MalaysiaMalaysia

NationalReferralCentres

RegionalHospital/State Hospital

Hospitals with Specialistsin Districts

Hospitals without Specialistsin Districts

Health Clinics1 : 20,000 population

Rural/Community Clinics1 : 4,000 population

INSTITUTIONALCARE

PRIMARYHEALTHCARE

BAH. PERKEMBANGAN PERUBATAN.

• PERKHIDMATAN PERUBATAN.• MELIPUTI:

• PENJAGAAN PESAKIT AM.• PENJAGAAN KHAS PSIKIATRIK.• PENJAGAAN KHAS LEPROSY ( KUSTA ).• PENJAGAAN KHAS TB.• PENTADBIRAN.

PENJAGAAN PESAKIT AM.

• Semua peringkat hospital kerajaan / swasta di M’sia.

• 113 hospital / 7 H.pakar.• Perawatan pesakit luar.

• Unit kecemasan.• Klinik – klinik Pakar.

• Perawatan pesakit dalam.• Wad perubatan.• Wad pembedahan / ortho.• Wad gynge / Wad Peadiatrik.• Dewan bedah.

• Kecemasan dalam wad.• Pemeriksaan / pendiagnosaan penyakit.• Perkhidmatan khusus / klinik kepakaran.• Rawatan lanjut.• Rujukan.• Kepakaran tertentu.• Perkhidmatan sokongan / teknologi.• Rawatan sekunder & Rehabilitatif.

• Pengawalan (promosi ).• Pencegahan.• Penyembuhan• Pemulihan.

PENJAGAAN PESAKIT AM.

• Unit Pentadbiran.• Unit Kecemasan.• Unit Pesakit Dalam ( wad ).• Unit Pengimejan ( X’Ray ).• Unit Patologi / Kajipenyakit • Unit Despense / Farmasi.• Unit Sajian Makanan ( Dapur ).• Unit Forensik ( Bilik Mayat ).• Unit Klinik-klinik Pakar.

KECEMASAN

MAKMALX’RAYFARMASI

BILIK MAYA

T

DAPUR

DISCAJ

PELANGAN

PAKAR

PESAKIT DALAM

PROGRAM-PROGRAM PENJAGAAN PESAKIT AM

• Program Kawalan Barah.• Program pengawalan & pencegahan

kecederaan.• Program Pengawalan Kadiovaskular.• Program Pengawalan Penyakit Kencing

Manis.• Program Mencegah penyalahgunaan

Bahan.• Program Pengawalan keselamatan pekerja.

PENJAGAAN KHAS PSIKIATRIK

• Sejarah perawatan Psikiatri bermula pada tahun 1830, East India Company telah menubuhkan ‘Lunatic Asylum’ di Sepoy Lines dekat Hosp.Besar P.Pinang

• Mengandungi bilik bilik kecil dan 25 orang pesakit

• Pada tahun 1895- 1911 Central Mental Hospital dibina di T. Rambutan PK. untuk mengasingkan dan tahanan pesakit jauh daripada penduduk

• Asylum di P.Pinang, Taiping dan K.Lumpur di tutup kerana semua pesakit dihantar ke TR

• bermula dengan 45 pesakit• 1941- 5000 pesakit• 1945- 1000 pesakit

• 1935 , Tampoi Mental Hospital telah dibina• 1952, Rang Undang Undang Mental Act mula dikuatkuasa di Malaya• !959, Unit Sakit Jiwa ditubuhkan di Hosp. P.Pinang• 1967, Unit Sakit Jiwa, Universiti Hosp. K.Lumpur mula berkhidmat

‘ Perkhidmatan Kesihatan Mental bukanSahaja memberi Perkhidmatan kepada

Perawatan Penyakit Jiwa tetapi jugaMerangkumi pencegahan dan penggalakan

Kesihatan Mental’

• PERAWATAN PENYAKIT JIWA• PSIKIATRI KANAK KANAK

• ( Child Psychiatric )• RAWATAN CACAT AKAL

• ( Mental Subnormality )• PSIKO - GERIATRIK • ( Psycho - Geriatrics)

• PSIKIATRI FORENSIK • ( Forensic Psychiatric)

JENIS JENIS PERKHIDMATAN PSIKIATRI

PENJAGAAN KHAS LEPROSY

• Program kawalan kusta kebangsaan.• Tahun’50 an hingga kini, Hospital kusta

Sungai Buluh Selangor. • 1993, kini adalah Hospital Sg. Buluh

(Medical Hospital).• Kadar psk kusta menurun 1 / 10,000

(1993 - 2000).• Masih ada di sabah/serawak / WP.

OBJEKTIF P.K. KUSTA• AM:

• Menghapuskan kusta di kawasan dan daerah yang tinggi endemik.

• KHUSUS:• Untuk mencapai kadar prevelans kusta di

semua daerah sehinggakurang daripada 1/10,000.

• STRATEGI:• Menghalang transmisi penyakit melalui cara

pengesanan awal.• Meminimakan deformiti melalui

rawatansegera dan berkesan.

PENJAGAAN KHAS PTB

• 1961 Program kawalan PTB Kebangsaan.• Unit: Klinik dada / ‘Chest Clinic’ di setiap

Hospital besar.• Terdapat makmal penyelidikan• Wad PTB.• Tahun 60’an – awal 90’an kes PTB menurun.• 1993 – psk di rawat di wad medical ( no isolate ).• 1995 – 2000 kes TB semua jenis meningkat.

OBJEKTIF P.K.TB KEBANGSAAN.

• AM:• Menurunkan tuberkulosis di komuniti dengan

cara memutuskan rantaian transmisi penyakit.• KHUSUS:

• Melindungi 95% dari populasi berumur kurang dari 20 tahun melalui vaksinasi BCG.

• Menjadikan 95% dari kes berjangkit kepada kes tidak berjangkit melalui rawatan berkesan dan segera.

STRATEGI• Pengesanan awal kes melalui saringan

ke atas semua kumpulan berisiko tinggi dan kes-kes simptomatik hi hospital & klinik kesihatan.

• Saringan wajib – perkerja / pelancong asing.

• Memaksimakan imlpementasikan aktiviti ‘ Directly Observed Therapy Short Course’ ( DOTS), di semua perkhidmatan kesihatan.

• Meningkatkan pengesanan kontak & kes gagal melalui integrasi.

• Meningkatkan kadar penyembuhan, aktiviti Pen.Kes. & kerjasama dengan agensi kerajaan / swasta dlm memberi kesedaran awam tentang TB.

PROGRAM KHAS HIV / AIDS.• Kes pertama – bulan Dis’1986.• Jumlah psk yang dijangkiti virus HIV terus

meningkat ( 2000 = 38,340 orang ).• Kaedah utama:

- perkongsian jarum suntikan dadah.- Hubungan seks rambang.- ibu kepada bayi.- pemindahan darah.

• BPP. KKM – Garispanduan baru derma darah.

STRATEGI• Promosi/seminar/foram Perdana.• Kerjasama NGO.• Pusat Pemulihan HIV/ Kaunseling &

Rawatan.• Kajian HIV/AIDS – UKM/ Pro-star.• Program Saringan HIV Di Hospital

Kerajaan.

OBJEKTIF :• Menurunkan bilangan jangkitan HIV.• Menyelamatkan jiwa dan masa depan kanak-

kanak & remaja.• Meningdungi ancaman HIV/AIDS terhadap

Wanita.• Membolehkan mangsa HIV/AIDS mendapat

rawatan, penjagaan dan sokongan yang sewajarnya.

• Mempertahankan budaya ketimuran dan gaya hidup sihat dikalangan masyarakat.

PENTADBIRAN :• Pengarah.• Timb. Pegarah Pengurusan.• Timb. Pengarah Perkhidmatan perubatan /

kecemasan.• Penyelia Hospital./ matron.• Pembantu Perubatan Kanan / Ketua jururawat.• Pegawai Pengkeranian:

• Bah. Rekod Perkhidmatan.• Bah. Kewangan.• Bah. Pengurusan.• Bah. Hasil.• Bah. Rekod Perubatan Pesakit.

PERK. PERUBATAN KECEMASAN

• Seluruh hospital-hospital.• Unit / Jabatan Kecemasan.• Aktiviti UTAMA penjagaan pesakit am.• Melibatkan khusus kepada Pembantu

Perubatan.• Wad Pemerhatian.• Perkhidmatan Ambulan.• Pre-Health Care & rujukan.

PERK. PERUBATAN KECEMASAN• Penjagaan bermula dari mendapat

panggilan kecemasan.• Penjagaan di tempat kejadian.• Penjagaan dalam perjalanan.• Ke Unit Kecemasan.

CARTA ALIRAN PERKHIDMATAN KECEMASAN.

PANGGILAN KECEMASAN.

REKOD MAKLUMAT

ALERT-RECSUE TEAM

PRE-HOSPITAL CARE

SEND TO CASUALTY

SISTEM TRAIGE

KRITIKAL SEMI-KRITIKAL

NON-KRITIKAL

COLDCASE

PERK. PERUBATAN KECEMASAN

• Pesakit dari Ambulan:• Dirawat.• Diujikaji (siasatan ).• Dibuat diagnosa.• Distabilkan.• Rujuk untuk rawatan lanjut ke

wad, unit lain,hospital lain.

JABATAN KECEMASAN• Pintu masuk- Secara panggilan ambulan atau

dihantar oleh ahli keluarga atau,• Sukarelawan spt, PBS, St.John, kecemasan

hospital swasta.• Bagi mendapatkan Perkhidmatan-

perkhidmatan lain yg ditawarkan oleh hospital.

• Fungsi utama:• Kes tenat atau parah.• Resusitasi & stabilkan pesakit.• Rawatan & pemulihan kesakitan.

JABATAN KECEMASAN

• PERTIMBANGAN YANG PERLU DIAMBIL KIRA:

• Peraturan & polisi tempatan.• Pengurusan sumber.• Sumber Manusia & latihan.• Pengangkutan.• Sistem jagaan kecemasan.• Penilaian sistem.

PERKHIDMATAN AMBULAN.

• Konsep bukan mengangkut.• Pre-Health Care.• Kesinambungan perkhidmatan.• Bersiap sedia.• Anggota terlatih • Peralatan dalam keadaan ‘tip-top’.

PERK. KECEMASAN & AMBULAN.

• PERANAN PEMBANTU PERUBATAN:

• Penjagaan Kecemasan.

• Perkhidmatan Ambulan.

• Tugas-tugas lain.

PERANAN - PENJAGAAN KECEMASAN.

• Rawatan sokongan segera dlm semua kes kecemasan serta rujukan sewajarnya.

• Membuat penilaian & rawatan awal serta prosidur resussitasi utk:

• Pemulihan.• Kestabilan vital.• Halang kemerosotan.

• Sehingga Peg.Perubatan ambil alih.

PERANAN – PERKHID. AMBULAN.

• BERTANGGUNGJAWAB DALAM:• Menguruskan

perkhidmatan ambulan.• Mengetuai Pasukan

ambulan.• Memberi rawatan mengikut

protokol dalam perjalanan.

PERANAN – LAIN-LAIN TUGAS.

• Memeriksa peralatan:• Resusitasi.• Rawatan & Ubatan.• Ambulan.

• Mengurus pentadbiran anggota.• Pendaftaran psk.• Kutipan wang hasil / deposit masuk

wad.• Dapatkan ‘Consent’ psk/waris sebelum

melakukan prosedur.

AKTA PEMB.PERUBATAN.

• Akta Perubatan 1971 – Peraturan –peraturan (alat-alat) (pengecualian) 186 para 4 (1),(2) & (3)…….

• Perengan ini memberi pengecualian kepada Pembantu Perubatan yang bertugas sama ada di hospital-hospital kerajaan,klinik-klinik kerajaan atau swasta dalam mengunakan beberapa peralatan yang tersebut dalam jadual, spt Stetoskop, Spynomonometer.