NATIONAL INVENTORYOF

INTANGIBLE CULTURAL HERITAGE OF GREECE

INTANGIBLE CULTURAL HERITAGE ELEMENT BULLETIΝ

POLYPHONIC SONG OF EPIRUS

1. Brief Presentation of the Intangible Cultural Heritage Element

Name:

Polyphonic Song of Epirus

Other name:Polyphony of Epirus

IdentityA folk-musicological expression of deeply-rooted origin, interwoven into

community structure and expression of the populations of the borderlands of

Epirus and the Greek minority of Albania, of whose cultural identity it is a living

element. Its structure and style of interpretation create one of the most interesting

forms in the repertoire of world folk polyphony.

ICH Domain: Oral traditions and expressions

Performative arts

Social practices - rituals - festive events

Location:The Polyphonic Song of Epirus is prevalent in the borderlands of Epirus and in

Southern Albania. It is a living tradition in many villages of the areas of Pogoni.

Ano Pogoni of the former Prefecture of Ioannina, Mourgana and Filiates of the

1

former Prefecture of Thesprotia, as well as the villages of Konitsa. It is also found

on the “other” side of the Greek-Albanian border, in the villages of Deropolis, Ano

Pogoni, Theologos (Riza), Vourkos and Heimarra - areas inhabited by the Greek

Minority of Southern Albania.

Worthy of mention for preserving a distinctive polyphonic tradition are,

amongst others, the villages (from East to West), Dolo, Pogoniani, Pontikates,

Hrysodouli. Mavropoulo, Zavrocho, Ktismata, Haravgi, Kastaniani of Pogoni,

Parakalamos, Mavronoros, Lias, Vavouri, Tsamantas, Ampelonas (Povla),

Giromeri, Plaisio, Sagiada. Villages of the Greek minority of Albania,

distinguished for their living polyphonic tradition, are, amongst others, Polytsani

and Chlomo in Ano Pogoni, Dervitsani, Grapsi, Glyna in Deropoli, Selio, Sotira,

Kosovitsa in Ano Deropoli, Divri at Riza, Foiniki in Vourkos, Heimarra in the

interior coastal area.

Besides its lands of origin, the Polyphony of Epirus is now spreading to

urban centres, due to migration, but also due to the spreading of the genre in

different, newer ways. Thus, through the activation of a number of groups, as

well as the operation of workshops on polyphony nowadays, one can come

across the Polyphonic Song of Epirus in Athens, Ioannina and Thessaloniki,

while nuclei of polyphony are formed in other cities, but also abroad, through

migrants, seminars and groups.

Key wordsPolyphonic Song, Folk Polyphony, pártis, partís, sikotis, prologistis, gyristis,

tsakistis, koftis, klostis, richtis, isokratis, baso, lalia, achos.

II. Identity of the bearer of the ICH element

1. Person, group, organizationThe bearers of the element are all singers of the Polyphonic Song of Epirus,

either in local communities or in newer collectives, in locations of expatriation and

the urban environment.

The following are institutions that promote and disseminate the Polyphonic Song

of Epirus:

2

“APIROS” / Diethnes Festival Polyphonikou Tragoudiou (International Festival of Polyphonic Song) - Polyphoniko Karavani (Polyphonic Caravan), Ergastiri Polyphonias (Polyphony Workshop) and Archeio Polyphonikou Tragoudiou (Archive of Polyphonic Song).

Tel.: 210 3310919 (& fax), 6973-342113

Address: 2 Pygmalionos St., 118 51 Athens

e-mail: apiros@otenet.gr

https://www.polyphonic.gr

“INORO” Syllogos Epirotikou Polyphonikou Tragoudiou (Association of Polyphonic Song of Epirus

Tel.: 6976-151635 & 6973-507392

e-mail: toinoro@yahoo.gr

https://www.myspace.com/inoron

Polyphonico Schima Epirou (Polyphonic Group of Epirus) (Vaggelis Kotsos)

Tel.: 6977-148286, 41 Symmachidon St., Kato Petralona

e-mail: polyphonicoepirou.kotsou@yahoo.gr

http://polyphonicoepirou.blogspot.gr

Syllogos Filon Mouseiou Ellinikis Laikis Technis kai Ellinikon Laikon Mousikon Organon (Association of Friends of the Museum of Greek Folk Art and Greek Popular Musical Instruments - Foivos Anogeianakis Collection)

Tel.: 210 3250198

Address: 1-3 Diogenous St., Athens 105 56

e-mail: melmoke@otenet.gr

Omospondia Mourganas (Mourgana Federation)

3

Tel.: 6972 541318, 44 Geraniou St., 104 31 Athens

e-mail: omospondia.mourganas@gmail.com

Epirotiko Polyphonico Patron (Patras Polyphonic Song of Epirus)

Patras Panepirotic Association (Panepirotikos Syllogos Patron)

Tel. & Fax.: 2610-224995

Address: 44 Mourouzi St., Patra 262 23

e-mail: penepirotikospatras@yahoo.gr

Synergatiko Kafeneio Akadimias Platonos (Collaborative Café at Plato’s Academy)

Tel.: 211 2217260

Address: 140 Monastiriou & Tilefanous St. , Akadimia Platonos, Athens 104 42

e-mail: kafeneio@european-village.org

Panepirotiki Synomospondia Ellados (Panepirotic Confederation of Greece)

Tel.: 210 3243822 & 3241137

Address: 15 Kleisthenous St., Athens 105 52

e-mail: info@panepirotiki.com

http://www.panepirotiki.com

Laografikos Syllogos Voreioepiroton “Oi Chaones” (“Chaones”, Folklore Association of Northern Epirus)

Tel.: 6947005482

Address: 24 S.Sarafi St., Argyroupoli 164 51

e-mail: info@chaones.gr & xaones@gmail.com

Erevnitiko Kentro Ellinikou Tragoudimatos (Research Centre of Greek Song)

Tel.: 210 6519697

4

Address: 51c G. Ventouri St., Athens 155 62

e-mail: info@erket.org

Besides the established bodies, there are a number of independent and

improvisational polyphonic groups and bands in operation.

Special information concerning the element:

Lampridis, Alexandros

“Keratzis” at the Polyphonic Caravan, instructor at the Polyphony Workshop of

the Association of Friends of the Museum of Greek Folk Art and Greek

Traditional Musical Instruments “Foivos Anogeianakis” and at the Epirotic

Polyphonic Song Workshop of the Panepirotic Confederation of Greece, Director

of the Polyphonic Song Archive, C.E.O. of “Apeiros” (International Festival of

Polyphonic Song)

Address: 2 Pygmalionos St., 11851 Athens

Tel. 210 3310919 (& fax), 6973342113

e-mail: apiros@otenet.gr, laalex@otenet.gr

III. Description of the ICH element

1. Description:

The Polyphonic Song of Epirus, a genre of deeply-rooted origin, is a living

tradition and element of the cultural identity of the peoples of the Epirus

borderland and the Greek minority of Albania. At the same time, it is also one

of the most important examples in the repertoire of global polyphony. It is an

oral tradition bearing a strong locality of style and interpretation, currently

expanding its social spread within an urban environment.

2. Detailed Description:

5

The Polyphonic Song of Epirus is “one of the most interesting music forms, not

only in the Eastern Mediterranean and the Balkans, but also in the global

repertoire of folk polyphony” (L. Liavas)

“It is a notable folk musicological expression, due to its authenticity and artistic

power, and also due to its ancient and, at the same time, contemporary structure,

conferred by its internal expression” (K.Lolis)

The Polyphonic Song of Epirus is a living expression of community, a cultural

element of identification amongst the border populations, a cultural “passport”

between borders and neighbouring peoples.

The Polyphonic Song of Epirus is characterized by variations in interpretation

style and structure, from one region to another. A polyphonic group consists of

at least four singers, that could exceed ten in number, with five or seven being

the most common number.

The main singer, who starts the song is called pártis or partís or sikotis or

prologistis. The pártis, bearing the leading role, coordinates the group, setting

rhythm and melody, defining the relation to the other voices. After the partí’s

original motif, the role of gyristis, tsakistis or koftis develops in the form of a

musical dialogue, which incessantly turns, breaks, cuts around the parti’s melodic

line, by improvisation, but at specific tonal intervals. The main intervals are the

tonal, subtonal or lower quarter tone - or, with a lead voice, their octave (in which

case he is normally called klostis). Because of the high-pitched voice, songs

sung by the klostis are also called tragoudia me lalia (songs with a voice). The

klostis (spinner) and the gyristis (revolver) are never present simultaneously and

the choice between them is made depending on gender (women ”spin” more

frequently) but also on the song’s style (four-voiced polyphonic songs are

interpreted by a gyristis).

The song’s tonic base is presented by the isokrates, who “fill out” the song by

holding the ison (level) (which is why it is called gemisma=filling); the more

isokrates there are, the more thunderous the song is, “sounding like a bell” (it is

6

also called a bell - kampana). Kostas Lolis notes that the “Isokratima (level tone)

is found in different forms in the various typological structures of polyphonic

song”, pointing to its role in the stability and balance of polyphonic interpretation

and highlighting the variety of style, tonic pitch and the presence of “traditional

internal transformation”, accidental, deliberate or resulting from antiphonal

singing.

A role that emerged in the 20th century and that we don’t come across in all

regions, nor all songs, is that of richtis (thrower), who, with one exclamation,

drops the partis’ tonality to a perfect fourth interval at the end of the introduction

(prologisma), before the isokrates and gyristis enter the song. According to

Kostas Lolis, this exclamation is frequently included at the turn (gyrisma) while

the richtis is defined as a separate voice resonating with the isokrates, usually a

minor third above the tonic.

Elements in structure and function or additional roles differ from one region to

another, depending on the type of song and the composition of groups. Thus, in

the Epirus Polyphonic Song repertoire, one may come across homophonic

songs, bi-phonic and polyphonic, without levelling, triphonic and tetraphonic and

with instrumental accompaniment.

As for the lyrical content, one comes across love songs, songs of foreign lands,

history, marriage, carnival, children’s etc. The variations of paraloges (a category

of folk songs) and the polyphonic songs of the Acritic cycle (a collection of folk

songs describing the deeds of the Acrites frontiersmen) indicate the old origin of

this genre which, according to some researchers, goes back to very old times.

Without the necessary, definitive documentation, researchers classify the

polyphony of Epirus amongst the broad belt of polyphony that links together the

Balkans, Caucasus, Northern Persia, Afghanistan, Northern India (Joap Kunst).

Some associate its origins to early Byzantine music. The Polyphonic Song of

Epirus preserves the anhemitonic pentatonic scale that musicological research

identifies as the Dorian mode of the ancient Greeks, the par excellence “Greek

harmony”. Moreover, according to A. Lavdas, the Polyphonic Song of Epirus

thrives exclusively on the pentatonic scale that survived in Epirus during the

7

Byzantine era. Connotative evidence of its deeply rooted origin is its vocal,

group, rhetorical character. “We also discern a spirit of antiquity in the prosody of

the polyphonic song” (K. Lolis). In spite of its implicit ancient origins, the

Polyphonic Song of Epirus evolved alongside Byzantine music, assimilating

influences, particularly in the roles of the gyristes and the isokrates. The

Polyphonic Song of Epirus retains selective affinities to other types of polyphony

that are found in the region - in particular to the liampiki, Albanian polyphony.

Samuel Baud-Bovy also notes the correlation in the naming of roles in the songs

of the Liapis who live in Southern Albania.

The power of the Polyphonic Song of Epirus, the shiver felt upon listening to it, is

related more to the directness of expression, its unaffected nature and the vigour

of interpretation. A poet’s word, bearing a relation of locality to the genre,

expresses its contemporary function, meaningfully and fully, in such a manner as

to attract younger pathfinders to take on the role of its future relay racers:

“These songs do not depend on a singer with an excellent voice but on the

polyphony of the group. Word and melody are served by a specific technique

teaching discipline. Each voice has its own “space” in the song and contributes

towards the expression of collective or personal passion expressed by the group.

The singers stand close to each other, frequently forming a circle. There are no

musical instruments. This is why the voices express solidarity. When you hear

these songs, you either shiver or you cannot endure them. There is no middle

way. This is because their aim is not to please, but rather to express something,

following the shortest path to the people’s soul. Directness.” (Michalis Ganas)

3. Location and equipment associated with the performance or exercise of the ICH element

The Polyphonic Song of Epirus, over time, became an integral part of the

inhabitants’ daily life, in the space of its survival. It accompanied their

activities, group work in the fields and tending livestock, the customs and

seasonal cycle of the year and of their lives. In recent decades, with the

social changes in its “birthplace”, the intense emigration, the subsequent

8

rupture in the chain of generations and land depopulation, the polyphonic

song is to be found mainly in community entertainment and celebrations, as

well as remaining a song of the cycle of customs (festivals – panigyria –

weddings, christenings, etc.). Over time, the polyphonic song constitutes a

privileged, community expression for the local population, underlying

collective memory and expression as an element of identification, sparking

unmediated gatherings and festivities of daily life, matching the shiver from its

hearing to the vigour of the voices, stretching the pulse of a living tradition.

In its structure and interpretative style, the sharing and solidarity of its

different roles, the value of collective discipline and the importance of

improvisation, the Polyphonic Song of Epirus expresses the aftermath of the

social organization of local scale and long duration. It has reached our

present days as a deeply rooted tradition, bearing an intense element of

locality in its style of interpretation, with variations from one region to another,

reflecting not only its particular social space - extended families, companions,

villages - but, in its own way, its broader human environment. maintaining a

constant conversation with its natural surroundings and time, as history and

as a sense of passing time.

In recent years, a series of cultural institutions, local authorities and

expatriates are developing initiatives and actions related to the polyphonic

song. In contemporary social spaces of dissemination, in the urban

environment and diaspora, the genre can be heard mainly at events,

seminars, presentations, with the participation of older or newly founded

polyphonic groups and bands. Beyond the event framework, the polyphonic

song of Epirus is increasingly becoming an element of living collective

expression within its new social spaces, with increasing frequency becoming

an element in urban celebrations and gatherings. Thus, with growing

intensity, the pathways of polyphony in cities traverse and interact with other

elements of collective and community expression. Through this development,

the conditions are gradually formed for the existence of an informal but

distinctive and thriving Community of Polyphonic Song. The sense of a

Community of Polyphony is increasingly becoming an element of collective

9

self-determination, promising for the future of a genre that, a few years ago,

appeared to be heading towards its unavoidable extinction, alongside the last

authentic performers.

The Polyphonic Song of Epirus, as a vocal genre, is pure and simple in its

means of performance, requiring only voices and souls. In those songs that

are performed with the accompaniment of instruments, the instruments of the

Epirus musical group (clarinet, violin, lute, tambourine) are indirectly included.

4. Transmission process of the ICH element from one generation to another.

Description of the process

The Polyphonic Song of Epirus has reached us, having been passed on from

one generation to another, through transfusion of collective memory and

expression, operating as oral tradition in local societies, defined by their

particular social organization. The passing on of tradition is inherent in the

socialization process of each generation, i.e. its integration with the particular

cultural identity of the community. Participation in community festivities, social

events, the customs cycle. as well as in collective agricultural or livestock

labour, serve as privileged initiation spaces to the Polyphonic Song of Epirus

for each younger generation . The structure of local communities, the status

of the family and broader social units within them, the position of both sexes

within the different phases of development, the code of values - the “prepos”

of the song - are related to group structure, role distribution, collective

discipline and the self-regulation in the interpretation of the whole.

Today, the “traditional” way of transmission is framed by younger people, who

have adapted to the contemporary social framework for the element’s

performance. Thus, participation in cultural events and festivals, in seminars

and musical performances, in rehearsals and workshops, increasingly

become triggers for the initiation to the Polyphonic Song of Epirus and,

consequently, become elements of the transmission process.

10

The educational seminars for the genre in urban centres, contribute towards

transmission and broader dissemination. In the seminars, there is the

possibility for familiarization with the structure and roles of the song, the

topics and the variety of local idioms. Primarily, however, the group seminars

form the necessary framework of collective expression, predisposing towards

the collective ethos and mentality which are inherent in the polyphonic song.

Apprenticeship in the genre is a continuous, perpetual process, affected by

the socialization processes of its interpretation (formation of polyphonic

groups and bands).

In the Polyphony Workshop of the Polyphonic Caravan, apprenticeship is

also accompanied by on-site learning, through collective recordings on-

location, making full use of the Polyphonic Song Archive, holding as a

constant point of reference the last authentic performers living in the land of

origin, ”rooted” there, like their song. Thus, there is interaction not only

between the manner of transmission (urban and indigenous), but also

osmosis of performers. A similar capitalization of rich local research is

incorporated in the scientific input of Kostas Lolis, fueling in particular the

interpretation and course of “Inoros”, at the same times supporting other

efforts in Epirus. A main pillar of support to the newer methods of

dissemination is the activation of migrant, cultural and other associations and

groups that are involved in the dissemination of the songs of Epirus, while

outstanding initiatives have been developed by Local Administration

Authorities (Municipalities of Delvinaki, Ano Kalamas, Pogoni, Filiates).

IV. History and genealogy of the ICH element.

11

The point in time when the Polyphonic Song of Epirus originated is implied

by its scale, its vocal, group, rhetorical character and themes. Researchers

who have studied the genre, especially in Greece and Albania, tried to make

up for the lack of sufficient documentation for determining its age. Papers by

Antonis Lavdas and Spyros Peristeris were the precursors, with the later work

by Samuel Baud-Bovy, Lampros Liavas and others being of great

importance, while the most recent epitome of relevant research is the book

“The Polyphonic Song of Epiros” by Kostas Lolis. In this latter work, one

comes across interesting scientific theories and hypotheses on the uncertain

beginnings of the genre, its origin, but also the age of its roles, such as, for

example, that “in the depths of time, the polyphonic song begins without

levelling (i.e. holding the ison, a drone note). The audio evidence provided by

the early recordings of the genre (1928 Grapsiotes, 1935 Glyniotes),

compared to later recordings, offer valuable material for the study of the

contemporary evolution of the genre, highlighting, amongst others, the

appearance of the more recent role (richtes).

Personal testimonials regarding an element that has survived for many years

under conditions of geographical and social marginalization, like a song of

impassable borders and rugged hinterland, provide valuable material. From

the live testimonials, we may presume that polyphonic singing was formerly

more widespread in Epirus. The dames of Ano Deropolis share childhood

memories of their mothers nurturing them during harvest, singing

polyphonally, and these blend with the narratives of women from

Parakalamos of Ioannina, who mention polyphonic songs, primarily as songs

of work in groups - mainly women’s - apart, of course, from the songs of life

and rites cycles. This generation’s narratives make mention of a different

past. “In days of old, the ravines and the slopes around the fields resonated

with song. Now, nothing resonates any longer. Even the birds have flown!

Only the river can still be heard as of old.”(Socratis Tsiavos, Ktismata, A.P.T )

The generation that fought in the civil war bears different memories of the

same ravines. “In the lull between battles, we would pick up a song, a

polyphony, that’s how we had been raised. I vividly remember starting a song

12

on our side and it was picked up and continued by the rebels on the other

side” (Giorgos Dotis, Dolo).

The fate of borderline Epirus after the civil war along the border from

Grammos to “beyond Kalamas” in Thesprotia, is well known. The isolation of

populations is the outcome of the gradual abandonment of the land, in flight

to urban centres and emigration overseas. The continuity of the age chain is

ruptured, as ages, in their prime, migrate. It is difficult for a genre which

depends to such an extent on community, to survive. “You could not find

anyone to hold the ison for you. In Germany, I would choose any engine that

produced a noise and I would pick up the song. And I would sing with the

engine as bass!” (Sokratis Tsavos, Ktismata). Years later, those who

remained behind experienced the same. “There ’s no one in the village with

whom I can sing. And when I have such a yearning, I take my car, drive it

uphill, so the engine can keep the right ison for me and I start singing.”!

(Giorgos Dotis, Dolo, Α.P.T.)

The “fate” of the Polyphonic Song of Epirus on the other side of the border

has been quite different. The post-war regime of Albania, particularly through

the organization of the Argyrokastro (Gjirokastër) Folklore Festival, offers a

stage for promotion, at the same time forming a field of intervention for the

polyphonic groups. The formation and operation of groups, the composition,

their repertoire, the manner of interpretation, fall under the jurisdiction of

regional and local regime officials. New songs are expected to praise the

“achievements” of the regime, to promote its policy, to specialize it in the field

of culture. Another, external hierarchy and discipline is imposed.

At the same time, on the Greek side of the border, the map of survival for the

polyphony of Epirus is gradually shrinking. Listening to polyphonic songs from

the radio stations of Argyrokastro (Gjirokastër) and Tirana was the sole way

to “bridge” the two sides of what, in those days, used to be impassable

borders. “We would listen to songs on the radio, we would listen to the partis

taking on the whole verse on his own at first, and then they would all repeat it

together, with both the ison (level) and the gyrisma (turn) and we said, that’s

13

how we ought to do it! That’s how others could also understand the words.

We realized it when we started singing far from Epirus” (S. Tsiavos,

Ktismata).

In the polyphonic groups of Ktismata at Pogoni, where the first local

recordings were held by Simon Karas and Domna Samiou, the precursor of

promotion of the polyphonic song of Epirus is recognized, far from its place of

origin, with appearances in Athens and other cities, from 1968 to 1978. In

1984, the Polyphonic group of Ktismata is invited to Paris, where the «Chants

Polyphoniques et Musique d’ Epire” are recorded and where the imprint of

recent changes is clearly discernible, both in the manner of interpretation

(introduction of the prologistes) and in the verses (“Klain’ oi perdikes sta

plagia” (= the quails weep on the slopes) in lieu of the older “Klain’ oi petres

ta litharia” (=the stones and the rocks mourn). Some years later a second

recorded edition of Ktismata follows, entitled “Polyphonic of Epirus”.

Meanwhile, the Greek-Albanian borders have opened, and the polyphonic

song of “Northern Epirus” can be heard live in Greece, too (Megaron

Mousikis - Athens Concert Hall, Zappeion); in 1994 a double vinyl record is

published - an exceptional compilation of the groups of those times, entitled

“Polyphonika Tragoudia Voreiou Epirou” (“Polyphonic Songs of Northern

Epirus).

In 1993, seminars are held at the Museum of Greek Folk Musical Instruments

‘Foivos Anogeianakis”, with Vaggelis Kotsou of Ktismata being the first

instructor. There, for the first time, young people not connected to Epirus by

origin, are introduced to the polyphony of Epirus. In 1996, the polyphonic

group “Chaonia” is formed, and in 1998, its leaders, Alexandros Lampridis

and Antonis Exarchos establish the non-profit company “Apeiros”, publish a

magazine of the same name, dedicated to the Polyphonic Song, and

organize a “Meeting on the Polyphony of Epirus” at Polydroso in Thesprotia.

In 1999 they take over the instruction in the seminars at the Museum of Folk

Instruments, and ”Apeiros” establishes the International Festival of

Polyphonic Song, and organizes the 1st International Meeting of Polyphonic

Song in Pogoni and Filiates. With the support of a number of Local Authority

14

bodies in borderline Epirus and, occasionally, of the Ministry of Culture,

“Apeiros” continually expands the summer International Meetings in duration,

theme and geographical location, spreading their reach all over borderline

Epirus, Macedonia, Thessaly. Corfu, Albania, Bulgaria, Southern Italy. It is a

multifaceted journey that includes concerts, seminars, local recordings,

presentations, and workshops, creating a framework of encouragement for

genuine performers, providing contact amongst groups of different peoples,

languages, genres, regions and generations, attracting newer pioneers, and

enriching the human landscape. The Big Concerts of Polyphonic Song

organized by “Apeiros” every summer in Athens, provide crucial

empowerment, thus broadly promoting the genre to new audiences.

The close contact of groups from different regions, origins and paths, does

not leave interpretation unaffected, which, frequently, escapes its local idiom,

while its operation is frequently entrenched in the interpretative boundaries of

a representational logic. On the other hand, this contact offers older

participants the stimulus to preserve their song, to recover and share even

more songs, to feel like members of another community beyond their own, in

which interpreters, researchers and pioneers of folk polyphony meet, with no

limits.

‘Apeiros” constantly remodels the nature of its activities, following a path

which is cleared step by step. In 2003 they established the Archive of

Polyphonic Song, which is constantly being enriched. The International

Meetings are renamed Polyphonic Caravan, and travel for three seasons

annually; the Big Concerts are renamed Big Celebrations, where newer

groups proliferate and now outnumber the older ones, and the events

framework makes way for participative festivals, in the same locations, in a

constant rediscovery of locality, in the old and newer common sites of an

evolving Community of Polyphony.

At the same time, the number of new groups and new entities, that organize

seminars and events, keeps growing. In Athens, the “Polyphonic of Epirus”

(V. Kotsou) is active over time, dynamically and in a variety of ways. In

15

Ioannina, in 2003, “Inoros” is formed, a group with a distinctive course and

published recordings. The activation of the bodies of Expatriates of Epirus is

also critical, as they undertake initiatives, organizing seminars and events.

The culmination of these dynamics has been the creation of a Laboratory for

the Polyphonic Song of Epirus by the Panepirotic Confederation of Greece

(Panepirotiki Synomospondia Elladas) (2012).

All these years, Vaggelis Kotsou, Kostas Lolis, Alexandros Lampridis have

been teaching in seminars, At times, a number of their older students, try

their hand at teaching - amongst them are Nota Kaltsouni, Alexandros

Tsimekas, Vivi Kanellatou, Stathis Polyzos, Michalis Zampas, Areti Miggou,

Pavlina Konstantopoulou. In the Polyphonic Caravan seminars, Alexandros

Lampridis is flanked by Antonis Exarchos, Maria Tsoukala and Aliki Gana.

In Thessaloniki, two women’s polyphonic groups are formed - “Dioni” and

“Pleiades” - with the participation of musicologists of this genre, promoting the

genre through participation in concerts, theatrical performances and films.

The polyphonic song is also included, through adaptations, in the repertoire

of musical groups of other timbres in Greece (e.g. “VIC”), as well as vocal

groups abroad (“KITKA” in California, “TRIO TZANE” in Paris). The genre’s

journeys abroad, which began with Ktismata in Paris, continued with the

groups “Pogoni”, Heimarra, “Polyphonic of Epirus”, “Chaonia”, “Inoros” etc.

The encounter of the Polyphonic Song of Epirus with artistic musical creation

has Thanasis Papakonstantinou at the forefront, folllowed by “Hainides”. The

first interpretation of a polyphonic song in a play, was in 1998, in “The

Murderess” (Fonissa), directed by S. Hatzakis. The first hearing of a

polyphonic song in a film, in 1971, was in “Reconstruction” (Anaparastasi) by

Theo Angelopoulos.

At Ktismata, a “Centre of Polyphonic Song” is established, through the

participation of the Municipalities of Delvinaki and Pogoni in European

funding programmes. The independent published recording of newer

polyphonic groups is enriched (“Inoros”. “Pleiades”, Aetopetra). There is

16

constant activation in the area of expatriates from the Greek minorities of

Albania, through a number of groups; the main milestones are the

organization of “Northern Epirus Forum” at Zappeion (2006), the founding of

the Northern Epirus Folklore Association “Chaones” (2013) and the formation

of polyphonic groups through a number of societies. Over the past few years,

the Polyphonic Song of Epirus has been in touch with the so-called “social

spaces”, in self-managed cultural initiatives, as well as in solidarity concerts,

youth organizations of political parties and antifascist festivals.

The record of the past few years, starting with the founding of the Polyphonic

Caravan and the proliferation of all that followed, highlights the wealth and

variety of initiatives in the field of the Polyphonic Song of Epirus, which

contribute towards expanding the map of its nuclei in the urban environment,

the growth of its audience and its variegated travel companions. The

Polyphonic Song, from the confines, borderlines and spaces beyond the

borders of maps and history, has entered cities, and Polyphony, overcoming

its impending defeat by time and neglect, is attempting a new beginning,

which allows us to be optimistic concerning its future, the more it is grounded

on collective ethos and mentality, reinforcing its character of community in its

new social environment. The Polyphonic Song concerns not only collective

memory and the living expression of populations indigenously related to it,

but also the collective expression of new collectives, thus forming an element

of community. It is a limitless Community of Polyphony which increasingly

concerns more and more performers, researchers and fellow travellers!

Through the initiative of the Polyphonic Caravan and the response of a series

of other initiatives, the informal but living community of Polyphonic Song is

already coming together for its next big landmark - the establishment of the

International Day of Polyphonic Song which, starting in 2016, will be

celebrated with locally self-organized events, every 14th of May, in a number

of cities of Greece and other countries.

V. Importance of the element for Intangible Cultural Heritage

17

1. Means of OptimizationOrganization of concerts and festivals, with the participation of groups

representing all strains of the Polyphonic Song of Epirus, other types of

Greek and Greek-speaking polyphony, as well as other Balkan and

Mediterranean polyphonies, in urban centres and Epirus. Fieldwork,

audiovisual recording {photography, filming, recording), collection of older

materials, digitization, systemization, web accessibility and promotion of

an electronic database for Polyphonic Song Archives, publications,

presentations.

Educational activities, workshops, seminars, through interaction of the

urban environment with the area of Epirus along the borderline {travelling

and on-site apprenticeship). Recorded and printed publications.

Production of documentary films. Organization of workshops periodically,

in anticipation of a conference. Radio and television broadcasts.

Widespread and systematic web promotion. Actions for the support of the

Polyphonic Song Community.

Actions, Dissemination, Intercultural contacts:

“Apeiros” - International Festival of Polyphonic Song / Polyphonic

Caravan

Epirotic Diaspora events: actions of bodies of the Epirotic Greek

minorities of Southern Albania in Greek urban centres.

Polyphonic group of Ktismata

Polyphonic Group of Parakalamos

Polyphonic Group of Dervitsani

Polyphonic Group of Chlomo at Ano Pogoni

Polyphonic Group of Polytsani

Polyphonic Group of the dames of Ano Deroplis

Polyphonic Group of Dolo at Pogoni

Polyphonic Groups of Cheimarra – Drymades

Polyphonic Group of Foiniki

“Chaonia” polyphonic ensemble

18

“Epirus Polyphoic Group” (V.Kotsou)

“Inoro”

Polyphonic Group of the Mourgana Federation

Polyphonic Group of Aetopetra (Zitsa)

“Dioni”

“Pleiades”

“Polyphono”, Polyphony Workshop of the Museum of Greek Folk Musical

Instruments

“Pentatono”

Workshop of Polyphonic Song of Epirus P.S.E. Polyphonic Group of the Pan-epirotic Association of Patras

Polyphonic Group of “Chaones”, the Folklore Association of Northern

Epirotes

Polyphonic group of “Deropolis” Cultural Association

Polyphonic Group of the Cultural Union of Vouthrotos

Polyphonic Group of the “Keratzides” Research Centre of Greek Song

Polyphonic Group of Plato’s Academy Cooperative Cafe (Synergatiko

Kafeneio Akadimias Platona)

2. Conservation measures (at a local, regional or national level):

The development and implementation of conservation measures play a

decisive role in the dissemination of the intangible cultural heritage

element. A related series of actions has been advantageously (but not

solely) developed within the framework of the Polyphonic Caravan, an

institution that extends its multifaceted activities (concerts, collective local

documentation, seminars, presentations, travel) in all areas of the

Polyphony of Epirus from 1998 until the present day, twice or three times

a year. The greater part of existing polyphonic groups participate in the

Polyphonic Caravan events, which spread over four countries (Greece,

Albania, Bulgaria, Italy). Activities include the systematic recording of

polyphonic songs, through fieldwork that extends to recording testimonies

of persons – bodies, the digitization of older analogue recordings and

19

testimonies, the digital transcription of printed or manuscript collections,

the systematization and classification of archival materials, the

development of accessibility and online visibility, the printed and digital

audiovisual publications.

At the same time, over and beyond the above, distinct action frameworks

are developed by other bodies dealing in a systematic manner with the

Polyphonic Song of Epirus with remarkable outcomes . At this point, the

published recordings of a number of polyphonic groups are worthy of

mention, and the print publications that enrich the genre’s bibliography

(see Documentation) as well as the organization of a series of events,

presentations and seminars, concerning the activities of the “Polyphonic

Group of Epirus” (V. Kotsou), of “Inoros” and Kostas Lolis personally, of

the Association “Chaones”, of the groups “Dioni”, “Pleiades”, of Aetopetra,

the Research Centre of Greek Song, The Cooperative Cafe of Plato’s

Academy, a number of groups of the diaspora of the Greek minority of

Southern Albania, a number of bodies of expatriates from Epirus

(Mourgana Federation, Panepirotic Association of Patras, Association of

Epirots of Peristeri) and local administration (Municipalities of Pogoni -

previously of Delvinaki, Ano Pogoni and Ano Kalamas - Filiates, and

others) as well as the Museum of Greek Folk Musical Instruments “Foivos

Anogeianakis” and a number of bodies that organized seminars.

DocumentationBibliographyΑνωγειανάκης, Φ. (1985) Η πρωτόγονη μουσική... Η Βυζαντινή μουσική, Πρόσθεση στην

ελληνική έκδοση της Ιστορίας της Μουσικής του K. Nef. Αθήνα. [ Anogeianakis, F., I protogoni mousiki… I Byzantini Mousiki, Prosthesis tin elliniki ekdosi tis Istorias tis Mousikis tou K. Nef. ]Ανωγειανάκης, Φ. (1976) Ελληνικά λαϊκά μουσικά όργανα. Αθήνα [Anogeianakis, F. Ellinika laika mousika organa / Greek folk musical instruments.]Αραβαντινός, Π. (1880) Συλλογή των δημωδών ασμάτων της Ηπείρου. Αθήνα [Aravantinos, P. Syllogi ton dimodon asmaton tis Ipeirou / Collection of the folk songs of Epirus.]

20

Αραβαντινός, Π. (1996) Ηπειρώτικα τραγούδια, συλλογή δημωδών ασμάτων. Δαμιανός. Εκδ: Δωδώνη [ Aravantinos, P. (1996) Ipeirotika tragoudia, syllogi dimodon asmaton / Songs of Epirus, a collection of folk songs. ]Bartok, Β. (1931) Hungarian Folk Musik trust M.D. Calvocoressi Oxford Ynine, Yniversity prew, Edituramusicala, 1967 p. 305-399 (Despre o melodie rusa). LondonBaud-Bovy, S. (1984) Δοκίμιο για το Ελληνικό δημοτικό τραγούδι. Ναύπλιο. Εκδ: Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα [ Baud-Bovy, S. Dokimio gia to Elliniko Dimotiko tragoudi / An Essay on Greek Folk Singing ]Baud-Bovy, S. (1990) Κουτσοβλαχικά τραγούδια της Θεσσαλίας (Μτφρ. Δέσποινας Μαζαράκη). Θεσσαλονίκη. Εκδ.¨Αφοί Κυριακίδη [Baud-Bovy, S. Koutsovlachika tragoudia tis Thessalias / Koutsovlach songs of Thessaly. (Transl. Despoina Mazaraki)]Baud- Bovy, S. (1971) Τραγούδια της Βορείου Ηπείρου και του Πόντου (Μτφρ. Λ. Λιάβα) (περιοδικό «Άπειρος», τεύχος 1 – 1η δημοσίευση «Yearbook of the International Music Council” vol 3 – 1971) [Baud-Bovy, S. Tragoudia tis Voreiou Ipeirou kai tou Pontou / Songs of Northern Epirus and Pontos. (Transl. L. Liavas) (Journal Apeiros, No. 1, 1st publication in the Yearbook of the International Music Council vol 3 – 1971)]Γκιάγκας, Θ. (1959) Ηπειρωτικά δημοτικά τραγούδια. Αθήνα [Gkiagkas, Th. Ipeirotika dimotika tragoudia. / Folk songs of Epirus. ]Δημητρίου, Ν. (2000)  Βόρειος Ήπειρος, Τραγούδια και χοροί. Εκδ: Τροχαλία [Dimitriou, N. Voreios Ipeiros, Tragoudia kai choroi. / Northern Epirus, Songs and Dances. ]Ζώτος, Μ., Γιάνναρος, Χ. (1989) Η Πολύτσανη της Βορείου Ηπείρου. Ιωάννινα. Εκδ: Ι.Β.Ε. [Zotos, M., Giannaros, Ch. I Polytsani tis Voreiou Ipeirou / Polytsani of Northern Epirus.]Ζώτος, Μ. (1974) Το δημοτικό τραγούδι της Βορείου Ηπείρου. Ιωάννινα. Εκδ: Ι.Β.Ε. [Zotos, M., To dimotiko tragoudi tis voreiou Ipeirou. / The folk song of Northern Epirus.]Fauriel, Cl. (1999) Ελληνικά δημοτικά τραγούδια. Ηράκλειο. Εκδ: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης [Fauriel, Cl. Ellinika dimotika tragoudia. / Greek folk songs. ] Καβακόπουλος, Π. (1978) Μουσική αποστολή στην Ήπειρο (Ανάτυπο από το Ζ’ Τόμο της “Δωδώνης” επιστημονικής επετηρίδας Φ.Σ.Π. Ιωαννίνων). Ιωάννινα [Kavakopoulos, P. Mousiki apostoli stin Ipeiro / Musical mission to Epirus. (Reprint from the 7th

volume of «Dodoni», scientific yearbook of the Faculty of Philosophy of Ioannina University).]Καϊμάκης, Γ. (1995) Εισαγωγικό σημείωμα απ’ το πρόγραμμα της παράστασης «Ο Κύκλος της Ζωής». Θεσσαλονίκη [Kaimakis, G. Introductory note from the programme of the performance «The Cycle of Life».]Καλογερόπουλος, Τ. (1998) Το Λεξικό της Ελληνικής μουσικής, τ. 1-2-3-4-5. Αθήνα [Kalogeropoulos, T. To Leksiko tis Ellinikis mousikis. / The Dictionary of Greek Music. Vols. 1-2-3-4-5.]Καρράς, Β. (1972) Θύμησες απ’ το Πωγώνι. Εκδ: Δωδώνη [Karras, V. Thymises ap’ to Pogoni. / Memories of Pogoni. ]

21

Κασορούχο, Ν. (2003) Με τα τραγούδια και τους χορούς της Δρόπολης. Τίρανα. [Kasoruho, N. Me ta tragoudia kai tous chorous tis Dropolis. / Among the Songs and Dances of Dropulli.]Κατσαλίδας, Γ. (1994) Περιοχή Θεολόγου Αγίων Σαράντα, Λαογραφία-εθνολογία-ηθογραφία. Ιωάννινα [Katsalidas, G. Periochi Theologou Agion Saranta, Laografia, ethnologia-ithografia. / Theologos area of Sarandë, Folklore-ethnology-ethography. ]Κατσαλίδας, Γ. (2001) Δημοτικά τραγούδια Βορείου Ηπείρου. Εκδ: Gutenberg [Katsalidas, G. Demotika tragoudia Voreiou Ipeirou. / Folk songs of Northern Epirus. ]

Κατσανεβάκη, Α. (Σεπτέμβριος 1991) Δημοτικά τραγούδια Καλλονής Γρεβενών (Διπλωματική εργασία στο Τ.Μ.Σ. του Α.Π.Θ.). Θεσσαλονίκη [Katsanevaki, A. Dimotika tragoudia Kallonis Grevenon. / Folk songs of Kalloni in Grevena. (Dissertation for the School of Music Studies at the Aristotle University of Thessaloniki).]

Κουλίδας, Κ. (1998)  Σωτήρα Ιστορία, τοπωνύμια, τραγούδια γάμου. Ιωάννινα [Koulidas, K. Sotira Istoria, toponymia, tragoudia gamou. / Sotira History, placenames, wedding songs.]Κώστιος, Α. (1995) Μουσικοτροπίες, τεύχος 3/95, Θεσσαλονίκη [Kostios, A. Mousikotropies. / Musicotropy. No. 3/95]Κώτσου, Β. (1998) Η Ήπειρος της πολυφωνίας (περιοδικό «Άπειρος», τεύχος 1) [Kotsou, V. I ipeiros tis polyfonias. / Epirus of polyphony. (Journal «Apeiros», No.1)]Λάβδας, Α. (1957) Πεντάφθογγες κλίμακες εν τη Δημώδη Μουσική της Ηπείρου (Ανάτυπο εκ του Ζ’ τόμου της “Ηπειρώτικης Εστίας”) [Lavdas, A. Pentafthogges klimakes en ti dimodei moysiki tis Ipeirou / Pentatonic scales in the folk music of Epirus. (Reprint from vol. 7 of «Home of Epirus”.]Λαμπρίδης, Α. – Έξαρχος, Α. (1998) Τραγούδια για μοναχοκοιτάρηδες – συνέντευξη με τους Μενέλο Ζώτο, Παντελή Μάκο (περιοδικό «Άπειρος», τεύχος 1) Lampridis, A. – Exarchos, A. Tragoudia gia monachokoitarides – synenteuksi me tous Menelao Zoto, Panteli Mako / Songs for the self-reliant – interview with Menelaos Zotos, Pantelis Makos. (Journal «Apeiros», No. 1)] Λαμπρίδης, Α. – Έξαρχος, Α. (1998) Πρόταση για τη διοργάνωση Διεθνούς Φεστιβάλ Πολυφωνικού Τραγουδιού [Lampridis, A. – Eksarxos, A. Protasi gia ti diorganosi Diethnous Festival Polyfonikou Tragoudiou. / Proposal for the organization of an International Polyphonic Song Festival.] Λαμπρίδης, Α. – Έξαρχος Α. (1999) 1η Διεθνής Συνάντηση Πολυφωνικού Τραγουδιού (περιοδικό «Άπειρος», τεύχος 2) [Lampridis, A. – Eksarxos, A. Proti Diethnis Synantisi Polyfonikou Tragoudiou. / 1st International Polyphonic Song Meeting. (Journal «Apeiros», No. 2)]Λιάβας, Λ. (1991) Η μουσική (Από το Ένθετο του Δίσκου “Ηπειρωτική μουσική παράδοση 1” Π.Κ.Δ.Ι.). Ιωάννινα [Liavas, L. I mousiki / Music (From the supplement to the Record «Epirus Musical Tradition 1».)

22

Λιάβας Λ. (1998) Τα πολυφωνικά τραγούδια της Ηπείρου (περιοδικό «Άπειρος», τεύχος 1) [Liavas, L. Ta polyfonika tragoudia tis Ipeirou. / The polyphonic songs of Epirus. (Journal «Apeiros», No. 1).] Λύτη Ν. (1998) Το μοτίβο στο πολυφωνικό τραγούδι της Βορείου Ηπείρου (περιοδικό «Άπειρος», τεύχος 1) [Lytis, N. To motivo sto polyfoniko tragoudi tis Voreiou Ipeirou./ Motif in the polyphonic song of Northern Epirus. (Journal «Apeiros», No.1.)]Λώλης, Κ. (Αύγουστος 1994) Το πολυφωνικό τραγούδι της Βορείου Ηπείρου (Χειρόγραφες σημειώσεις για την ομιλία του στις εκδηλώσεις του “παρά θιν αλός” για “των Ελλήνων τις κοινότητες).Θεσσαλονίκη {Lolis, K. To polyfoniko tragoudi tis Voreiou Ipeirou / Polyphonic song of Northern Epirus. (Speech notes manuscript at «para thin’ alos» «ton Ellinon tis koinotites» events.)]Λώλης, Κ. (1995) Η λαϊκή πολυφωνία στη Βόρειο Ήπειρο (Από το ένθετο του δίσκου «Πολυφωνικά τραγούδια Βορείου Ηπείρου). Ιωάννινα [ Lolis, K. I laiki polyfonia sti Voreio Ipeiro./ Folk polyphony in Northern Epirus. [From the supplement of the record «Polyphonic songs of Northern Epirus.)] Λώλης, Κ. (1998) Το Πολυφωνικό τραγούδι, αρχαία και πρωτότυπη μουσική παράδοση (περιοδικό «Άπειρος», τεύχος 1) [Lolis, K. To Polyfoniko tragoudi, archaia kai prototypi mousiki paradosi./ Polyphonic Song, ancient and original musical tradition. {Journal «Apeiros», No.1.)]Λώλης, Κ. (2001) Ισοκράτες και Ισοκράτημα (περιοδικό «Άπειρος», τεύχος 3) [Lolis, K. Isokrates kai Isokratima. (Journal «Apeiros», No. 3.)]Λώλης, Κ. (2001) Σκέψεις με αφορμή το CD «Πολυφωνικά Τραγούδια – Ζωντανή ηχογράφηση στο ΠΑΛΛΑΣ (περιοδικό «Άπειρος», τεύχος 3) [lolis, K. Skepseis me aformi to CD «Polyfonika Tragoudia – Zontani Ichografisi sto Pallas. / Thoughts on the occasion of the CD «Polyphonic Songs – Live recording at Pallas. (Journal «Apeiros», No.3)]Λώλης, Κ. (2006) Το Ηπειρώτικο Πολυφωνικό τραγούδι. Ιωάννινα [Lolis, K. To Ipeirotiko Polyfoniko Tragoudi. / The Polyphonic Song of Epirus. ]Μαζαράκη, Δ. (1959) Το λαϊκό κλαρίνο στην Ελλάδα. Αθήνα [Mazaraki, D. To laiko klarino stin Ellada. / The folk clarinet in Greece. ]Μάντζος, Κ. (2001) Παράδοση ή Παραδόσεις: η χρήση της πολιτισμικής διαφοράς, η περίπτωση του πολυφωνικού τραγουδιού (περιοδικό «Άπειρος», τεύχος 3) [Mantzos, K. Paradosi i Paradoseis: i chrisi tis politismikis diaforas, i periptosi tou polyfonikou tragoudiou./ Tradition or Traditions: the use of cultural difference, the case of polyphonic song. (Journal «Apeiros», No. 1)Μάτσης, Π. (2001) Τσαμαντιώτικα δημοτικά τραγούδια. Αθήνα [Patsis, P. Tsamantiotika dimotika tragoudia. / Folk songs of Tsamanta.]Μάτσιας, Χρ. (1985) Πωγώνι – Δερόπολη. Ήθη – έθιμα – τραγούδια. Εκδ: Δωδώνη [Matsias, Chr. Pogoni – Deropoli. Ithi – ethima –tragoudia. / Pogoni – Deropoli (Dropull). Traditions - customs – songs.]Μουσελίμης, Σ. (1927) Δημοτικά τραγούδια της Ηπείρου, Ηπειρώτικα χρονικά 2 [Mouselimis, S. Dimotika tragoudia tis Ipirou, Ipirotika chronika 2. / Folk songs of Epirus, Epirus chronicles 2.]

23

 Μπόλος, Θ. (1999) Ο γάμος στο χωριό μου. Αθήνα [Mpolos, Th. O gamos sto chorio mou. Wedding in my village. ]Νίκας, Β. (1988) Δημοτικά τραγούδια της Ελληνικής Μειονότητας. Τίρανα [Nikas, V. Dimotika tragoudia tis Ellinikis Meionotitas. / Folk songs of the Greek Minority.]Νιτσιάκος, Β. (1991) Η Ήπειρος (Από το ένθετο του δίσκου “Ηπειρώτικη Μουσική παράδοση 1” Π.Κ.Δ.Ι.) Ιωάννινα [Nitsiakos, V. I Ipeiros / Epirus. (From the supplement to the record «Ipeirotiki Mousiki paradosi 1» / Epirus Musical Tradition».]Νιτσιάκος, Β. (1998) Πολυφωνικό τραγούδι: προς μια νέα προβληματοθεσία  (περιοδικό «Άπειρος», τεύχος 1) [Nitsiakos, V. Polyfoniko Tragoudi: pros mia nea provlimatothesia. / Polyphonic song: towards new problem posing. [Journal ˆ”Apeiros”, No.1 ]Ντούση, Ε. (1999) Ηχογράφηση δημοτικών τραγουδιών της περιοχής Πωγωνίου (Διπλωματική εργασία). Θεσσαλονίκη [Dousi, E. Ichografisi dimotikon tragoudion tis periochis Pogoniou / Recording of folk songs from the Pogoni area. (Dissertation).]Παναγιώτου, Γ. (1994) Δεν είμαστε κι εμείς Ρωμιοί;! Ελληνικά αφηγηματικά τραγούδια από την Β. Ήπειρο. Αθήνα. Εκδ: Του Εικοστού Πρώτου [Panagiotou, G. Aren’t we also Greeks?! Greek narrative songs from Northern Epirus.]Πολίτη, Γ. (1914) Εκλογαί από τα τραγούδια του Ελληνικού λαού. Αθήνα [Politis, G. Eklogai apo ta tragoudia tou Ellinikou laou./ Selection from the songs of the Greek people. ](1947) Ελληνικά δημοτικά τραγούδια. Αθήναι. Ακαδημία Αθηνών [Ellinika dimotika tragoudia / Greek folk songs.]Περιστέρης, Σ. (1949) Δημοτικά τραγούδια Ηπείρου και Μωρηά. Κατερίνη. Εκδ: Τέρτιος {Peristeris, S. Dimotika tragoudia ipirou kai Moria./ Folk songs of Epirus and the Morea (Peloponnese).]Περιστέρης, Σ. (1958) Δημοτικά τραγούδια Δροπόλεως Βορείου Ηπείρου. Ακαδημία Αθηνών, Επετηρίς Λαογραφικού Αρχείου Ακαδημίας Αθηνών, Τόμος 9 – 10, Έτη 1955 – 1957. Αθήναι [Peristeris, S. Dimotika tragoudia Dropoleos Voreiou Ipeirou. Akadimia Athinon, Epetiris Laografikou Archeiou Akadimias Athinon / Folk songs of Dropoli (Dropull). Athens Academy, Annual of the Folklore Archive of the Academy of Athens. Vol. 9-10, Years 1955-1957)]

Περιστέρης, Σ. Ο εξάσημος ρυθμός εις τα ελληνικά δημοτικά τραγούδια. Επετηρίδα Λαογραφικού Αρχείου Ακαδημίας Αθηνών, Τόμοι 15-16, 1962-63 [Peristeris, S. O eksasimos rythmos eis ta ellinika dimotika tragoudia./ Six-tone rhythm in Greek folk songs. Annual of the Folklore Archive of the Academy of Athens. Vol. 15-16, Years 1962-63.]

Περιστέρης, Σ. (1968) Αθήναι. Ακαδημία Αθηνών [Peristeris, S. (1968)]

Περιστέρης, Σ. (1976) Ο επτάσημος ρυθμός εις τα ελληνικά δημοτικά τραγούδια. Επετηρίδα ΚΕΕΛ, Τόμος ΚΓ’, 1973-74. Αθήναι [Peristeris, S., O eptasimos rythmos

24

eis ta ellinika dimotika tragoudia./ Seven-tone rhythm in Greek folk songs. KEEL Annual, Vol. 23, 1973-74. ]Σπαταλάς, Γ. (1946) Η μορφολογία των δημοτικών τραγουδιών μας. Αθήναι. Εκδ: Αετός [Spatalas, G. I morfologia ton dimotikon tragoudion mas. / The morphology of our folk songs. ] Σπυριδάκης, Γ., Περιστέρης, Σ. (1963) Ελληνικά Δημοτικά τραγούδια (μουσική επιλογή), Τόμος Γ’, Ακαδημία Αθηνών. Αθήναι [Spyridakis, G., Peristeris, S. Ellinika Dimotika tragoudia (mousiki epilogi)/ Greek Folk songs (music selection), Vol. 3Σπυριδάκης, Γ. Ελληνικά δημοτικά τραγούδια (Μουσική εκλογή), Τ.Γ. [Spyridakis, G. Ellinika dimotika tragoudia (Mousiki eklogi). / Greek folk songs (Music selection).] Tardo, L. (1938) L’ antica melurgjia bizantina. Grottaferata 1938. Canti melurgjiki Greco-Albanesi.Τέντα,Γ.(1995) Δημοτικά πολυφωνικά τραγούδια Πολύτσανης Βορείου Ηπείρου. (Διπλωματική εργασία) Θεσσαλονίκη [Tenta, G. Dimotika polyfonika tragoudia Polytsanis Voreiou Ipeirou./ Folk polyphonic songs of Polytsani in Northern Epirus. (Dissertation).]Τέντα Γ. (1998) Δημοτικά πολυφωνικά τραγούδια Πολύτσανης Βορείου Ηπείρου (περιοδικό «Άπειρος», τεύχος 1) [Tenta, G. Dimotika polyfonika tragoudia Polytsanis Voreiou Ipeirou./ Folk polyphonic songs of Polytsani in Northern Epirus. (Journal «Apeiros» , No.1)]Τσούκας, Π. (1993) Γεια σας αδέρφια! Μια φωνή από το Αργυρόκαστρο. Αθήνα [Tsoukas, P. Geia sas aderfia! Mia foni apo to Argyrokastro. / Hail, brothers! A voice from Argyrokastro (Gjirokastër).]Φωτίου, Π., Λύτης, Ν. (1995) Δημοτικά τραγούδια της Βορείου Ηπείρου Αθήνα. Εκδ: Νεφέλη [Fotiou, P., Lytis, N. Dimotika tragoudia tis Voreiou Ipeirou. / Folk songs of Northern Epirus. ]Χασιώτου, Γ. Χρ. (1866) Συλλογή των κατά την Ήπειρον δημοτικών ασμάτων. Αθήνα. Εκδ: Κουλτούρα [Chasiotou, G. Ch. Syllogi ton kata tin Ipeiron dimotikon asmaton. / Collection of folk songs from Epirus.]In the polyphonic song bibliography, it is worth mentioning the large number of digitized manuscript collections which are the outcome of year-long field research, included in the Polyphonic Library of the Archive of Polyphonic Song of «Apeiros», a non-profit society.

Fiction with extensive reference to the polyphonic songΔημητρίου, Σ. (1993) Ν’ ακούω καλά τ’ όνομά σου. Εκδ: Κέδρος [Dimitriou, S. N’ akouo kala t’ onoma sou / To hear your name well.]Δημητρίου, Σ. Τους τα λέει ο Θεός. Εκδ: Μεταίχμιο [Dimitriou, S., Tous ta leei o Theos / God tells them.]Κώτσιας, Τ. (1998) Το τραγούδι εκείνης της νύχτας. Εκδ: Κέδρος [Kotsias, T. To tragoudi ekeinis tis nychtas / That night’s song.]Κώτσιας, Τ. (2011) Ο χορός της νύφης. Εκδ: Ψυχογιός [Kotsias, T. O choros tis nyfis / The bride’s dance.]

Published Recordings

25

(1928) Δίσκος. Εταιρεία ODEON. Άγιοι Σαράντα. (Περιέχονται οχτώ πολυφωνικά τραγούδια με τραγουδιστές από τη Γράψη της Κάτω Δερόπολης). [Record. ODEON Company. Hagioi Saranta (Saranda) – Contains eight polyphonic songs with singers from Grapsi of Kato Deropolis).]

(1935) Δίσκος. Αθήνα. (Περιέχονται τρία πολυφωνικά τραγούδια με Γλυνιώτες τραγουδιστές από τη Ρίζα του Νομού Αργυροκάστρου). [Record. Athens. [Contains three polyphonic songs with Glyniotes singers from Riza of the Argyrokastro (Gjirokastër) Prefecture].

(1962) Ηχογράφηση. Τσικάγο Αμερικής. (Περιέχονται πολυφωνικά τραγούδια με την οικογένεια Σκόπη από τη Γλύνα). [Recording. Chicago U.S.A. (Contains polyphonic songs with the Skopis familyfrom Glyna)].

(1962) Δίσκος. (Περιέχονται δυο πολυφωνικά τραγούδια με Χλωμιώτες και Σχωριαδήτες του Πωγωνίου). [Record. (Contains two polyphonic songs with Chlomiotes and Schoriadites of Pogoni)].

(1964-1965) Σειρά δίσκων 45 στροφών. Εταιρεία RCA VICTOR. (Περιέχονται δέκα πολυφωνικά τραγούδια με Πολυτσανιώτες, Κτισματιώτες, Μαυροπουλήτες και Χρυσοδουλήτες). [A series of 45 r.p.m. records. RCA VISTOR Company (Contains ten polyphonic songs with Polytsaniotes, Ktismatiotes, Mavropoulites and Chrysodoulites)]

(1970) Δίσκος. Εταιρεία OLYMPIΚ. (Περιέχεται ένα πολυφωνικό τραγούδι με την παρέα του Μ. Μάστορα). [Record. OLYMPIK Company. (Contains a polyphonic song with M. Mastoras’ company).]

 (1975) Τραγούδια της Ηπείρου 1. Σύλλογος προς διάδοσιν εθνικής μουσικής. Επιμέλεια Σίμωνα Καρά. (Έκδοση βινυλίου 1975, ψηφιακή επανέκδοση 2003 – Περιέχεται το «Αλησμονώ και χαίρομαι» με το Πολυφωνικό των Κτισμάτων). [Tragoudia tis Ipeirou 1. Syllogos pros diadosin ethnikis mousikis. Epimeleia Simona Karra. / Songs of Epirus 1. The Association for the disseminetion of national music. Edited by Simon Karas.] (1976?) Αλησμονώ και Χαίρομαι, θυμιούμαι το Πωγώνι, κασέτα ηχογράφησης εκδήλωσης στο θέατρο «Διάνα», με τη συμμετοχή ομίλου από το Πωγώνι και με τραγούδια, μεταξύ άλλων: «Φίλοι καλωσορίσατε», «Αλησμονώ και χαίρομαι», «Σηκωθείτε ολίγο ολίγο», «Κούγω τον άνεμο κι αχάει», «Μωρ’ Δεροπολίτισσα», «Τρώτε για να πίνομε», «Έπιασα μια πέρδικα», «Καλότυχα είναι τα βουνά», «Εμείς εδώ δεν ήρθαμε να φάμε και να πιούμε». Με τον ίδιο τίτλο, σε έκδοση της Αδελφότητας Κτισμάτων Νοεχωρίου Πωγωνίου κυκλοφόρησε αργότερα έκδοση με αυτά τα τραγούδια και πρόσθετα, μεταξύ άλλων, τα «Στου παπά τα παραθύρια», «Σε τούτη την τάβλα που είμαστε», «Ο Γιάννος και η Μαριγώ». [ Alismono kai Chairomai, thymioumai to

26

pogoni / I forget and I am happy, I remember Pogoni, recording of an event at «Diana» theatre, with the participation of a group from Pogoni.] (1984) Chants Polyphoniques et Musique d’ Epire, OCORA. Επιμέλεια Άρη Φακίνου, Δόμνας Σαμίου. (Περιέχονται επτά τραγούδια με το Πολυφωνικό των Κτισμάτων: «Καλότυχα είναι τα βουνά», «Μου ’λεγε η μάνα μου», «Βλάχα πλένει στο ποτάμι», «Κλαιν΄ οι πέρδικες στα πλάγια», «Αλησμονώ και χαίρομαι», «Σηκωθείτε ολίγο ολίγο», «Ο Γιάννος και η Μαριγώ»).(1985) Τραγούδια της Ηπείρου 2, Σύλλογος προς διάδοσιν εθνικής μουσικής. Επιμέλεια Σίμωνα Καρά. (Έκδοση βινυλίου 1985, ψηφιακή επανέκδοση 2003 – Περιέχεται το «Βλάχα πλένει στο ποτάμι» με το Πολυφωνικό των Κτισμάτων). [Tragoudia tis Ipeirou 2. Syllogos pros diadosin ethnikis mousikis. Epimeleia Simona Karra. / Songs of Epirus 2. The Association for the dissemination of national music. Edited by Simon Karas.]

(1986) Κασέτα. Ιωάννινα. Επιμέλεια Μ. Ζώτου. (Περιέχονται πολυφωνικά τραγούδια με τον πολυφωνικό όμιλο του Ι.Β.Ε. και τη συνοδεία της κομπανίας του Γ. Καψάλη). [Cassette. Ioannina. Edited by M.Zotos.]

(1991) Το τραγούδι των Ελλήνων. Επιμέλεια Γ. Μαρκόπουλου. (Δίσκος – Περιέχεται το πολυφωνικό τραγούδι «Αλησμονώ και χαίρομαι» [ Song of the Greeks, Edited by G. Markopoulos. Record.](1991-1992) Ηπειρωτική μουσική παράδοση 1 και 2. Π.Κ.Δ.Ι Ιωάννινα. Επιμέλεια Β.Νιτσιάκου, Λ. Λιάβα. (Περιέχονται τραγούδια με όμιλο από τον Παρακάλαμο και με την οικογένεια Μούκα από το Χλωμό Άνω Πωγωνίου). Περιέχονται τα πολυφωνικά: «Του Κίτσου η μάνα», «Βοσκοπούλα καθισμένη», «Κόρη που πάνεις για νερό», «Πέρα σε κείνο το βουνό», «Του Αλή Πασά» με την οικογένεια Μούκα από το Χλωμό και «Χαριτωμένη συντροφιά» με όμιλο από τον Παρακάλαμο. [Music tradition of Epirus 1 and 2. Edited by V. Nitsiakos, L. Liavas ](1992) Τραγούδια της Ξενιτιάς. Καλλιτεχνικός Σύλλογος Δημοτικής Μουσικής Δόμνα Σαμίου. Επιμέλεια Δόμνα Σαμίου, Λάμπρος Λιάβας. (Περιέχεται το τραγούδι «Αλησμονώ και χαίρομαι» με το Πολυφωνικό των Κτισμάτων). Πολυφωνική Ταινιοθήκη [ Tragoudia tis ksenitias / Songs of foreign lands. Edited by Domna Samiou, Lambros Liavas.](1992) Τραγούδι στις άκρες του Ελληνισμού. ΛΥΡΑ/ΣΙΝΑΣΟΣ. Επιμέλεια Λ. Λιάβα. (Περιέχονται δύο τραγούδια: «Τι κακό καμα ο καημένος», «Δεροπολίτισσα» με οργανική συνοδεία, με την κομπανία του Κώστα Βέρδη). [Tragoudi stis akres tou Ellinismou/ Song at the ends of Hellenism. LYRA/SINASOS. Edited by L.Liavas](1995) Πολυφωνικό της Ηπείρου. Αθήνα. Επιμέλεια Ν. Τάτση. (Δίσκος αυτοτελώς με πολυφωνικά τραγούδια με το Πολυφωνικό των Κτισμάτων). Περιέχονται: «Αλησμονώ και χαίρομαι», «Κλαιν’ οι πέρδικες στα πλάγια», «Γιάννη μου το μαντήλι σου», «Βλάχα πλένει στο ποτάμι», «Ο Γιάννος και η Μαριγώ», «Δεροπολίτισσα», «Ντελήπαπας», «Πίνετε να πίνομε», «Από πέρα απ’ το ποτάμι», «Τρία καλά ’ναι στον ντουνιά», «Γιώργο μας πήρε η άνοιξη». [Polyphoniko tis Ipirou. / Polyphonic [song] of Epirus. Edited by N.Tatsis. Record.]

27

(1995) Πολυφωνικά τραγούδια Βορείου Ηπείρου. Ι.Β.Η.Ε. Ιωάννινα. Επιμέλεια Μενέλαου Ζώτου, Παναγιώτη Τζόκα. (Δίσκος και CD, δίσκος αυτοτελώς με πολυφωνικά τραγούδια με βορειοηπειρώτικους ομίλους από Χειμάρρα, Πολύτσανη, Χλωμό, Άνω Επισκοπή, Γράψη, Βόδριστα, Σωτήρα, Τσαούσι Καρόκι). Περιέχονται: «Του ΣπυροΜήλιου», «Μόλις κοιμηθεί το κύμα», «Πάνω στη Μακεδονία», «Της ξενιτιάς», «Κυριακή σενιάδα μέρα», «Μια παπαδιά στον αργαλειό», «Όλη την ημέρα και το βράδυ βράδυ», «Κόρη του βουνού» με τον όμιλο της Χειμάρρας, «Ποια είν’ εκείνη που κατεβαίνει», «Σε πολλές χαρές που πήγα», «Όξω πλάτυνε χορέ», «Βεργινάδα», «Μήλο μου, γλυκό μου μήλο» με τον όμιλο του Χλωμού, «Λυγερές καλές κοπέλες», «Πέρα σε κείνο το βουνό», «Παίρνω το δρεπανάκι μου», «Σχίζω ρίζω το λεμόνι», «Φράγκα-Φράγκα Φραγκοπούλα», «Πήγαινα το δρόμο δρόμο», «Γιάννη μου το μαντήλι σου» με τον όμιλο της Πολύτσανης, «Όλες οι βέργες είναι εδώ», «Ένα πουλί θαλασσινό», «Εψές με την αστροφεγγιά», «Ξενιτεμένο μου πουλί» με όμιλο από το Τσαούσι Καρόκι, «Την ημέρα δεν κοιμούμαι» με όμιλο από τη Βόδριστα, «Σεις περήφανα πουλάκια» με όμιλο από την Άνω Επισκοπή, «Νεράντζι από την νεραντζιά» με όμιλο από τη Γράψη, «Όσα λουλούδια έχει η άνοιξη» με όμιλο από τη Σωτήρα. [Polyphonika tragoudia Voreiou Ipirou. (Polyphonic Songs of Northern Epirus.) Edited by Menelaos Zotos, Panagiotis Tzokas. Record and CD.]

(1996) Δοκίμιο για το Ελληνικό Δημοτικό Τραγούδι, βιβλίο του Samuel Baud- Bovy, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα. Στο συνοδευτικό ηχητικό υλικό (κασέτα) περιέχεται ηχογράφηση της «Δεροπολίτισσας» που πραγματοποίησε η Δόμνα Σαμίου. [Dokimio gia to Elliniko Dimotiko Tragoudi. An Essay on Greek folk singing, book by Samuel Baud-Bovy – the accompanying cassette includes a recording of «Deropolitissa» by Domna Samiou.]

(2000) Πολυφωνικά τραγούδια. Ζωντανή ηχογράφηση στο Παλλάς. ΑΠΕΙΡΟΣ. Αθήνα. Επιμέλεια Α. Λαμπρίδη, Α. Έξαρχου. (CD – Περιέχονται τα ηπειρώτικα πολυφωνικά τραγούδια: «Φίλοι καλωσορίσατε», «Αλησμονώ και χαίρομαι», «Σηκωθείτε αγάλι-αγάλι» με τον Όμιλο των Κτισμάτων, «Πέρδικα και περιστέρα» με το σχήμα «Πολυφωνικό της Ηπείρου», «Χαριτωμένη συντροφιά», «Λενίτσα», «Πως λάμπει ο ήλιος του Μαγιού» με τον Όμιλο του Παρακαλάμου, «Μωρέ βασιλικέ μου», «Άσπρη κατάσπρη βαμβακιά», «Κίνησα να ‘ρθω ένα βράδυ» με τον Όμιλο Άνω Πωγωνίου «Πωγώνι», «Ένα πουλί θαλασσινό» με το σύνολο «Χαονία», «Δημητρούλα», «Του Σπυρομήλιου», «Κάποια μάνα πικραμένη» με τον Όμιλο της Χειμάρρας, «Όσα λουλούδια έχ’ η άνοιξις» με το σχήμα «Πολύφωνο»). [Polyphonica Tragoudia. Zontani ichografisi sto Pallas. / Polyphonic Songs. Live recording at Pallas. APEIROS. Edited by A. Lampridis, A. Exarchos. CD.]Τα Πολυφωνικά της Β. Ηπείρου. Ζωντανή ηχογράφηση στη Β. Ήπειρο. Εκδ: ΤΡΟΧΑΛΙΑ. (CD), επιμέλεια Λευτέρη Δημητρίου, Τμήμα Μουσικής Ιονίου Πανεπιστημίου. Σε συνοδευτικό του βιβλίου CD περιέχονται τα πολυφωνικά: «Μες στο σιδερένιο αλώνι», «Έχω δυό ώρες σε κοιτάζω», «Σ’ όλο τον κόσμο πήγα», «Ψες σ’ είδα στο όνειρό μου», «Ψες βγήκα να σεριανίσω», «Την άμμον άμμον πήγαινα», «Καλότυχα είναι τα βουνά», «Τι κακό κανα ο καημένος», «Όρκο έχω καμωμένο», «Κυνηγός που κυνηγούσε», «Μες

28

στου Γιωργάκη την αυλή», «Τα τέσσερα, τα πέντε τα εννιάδερφα», «Μηλίτσα που σαι στον γκρεμό», «Χαριτωμένη συντροφιά», «Είπαμε είπαμε ψέμματα», «Ποια μάνα έχει ένα παιδί», «Αλησμονώ και χαίρομαι», «Ο ΜικροΚωνσταντίνος». [ Ta Polyphonika tis V.Ipirou. Zontani ichografisi sti V. Ipiro. / The Polyphonic [songs] of Northern Epirus. Live recording in Northern Epirus. TROCHALIA. (CD). Edited by Lefteris Dimitriou.](2001) Πολυφωνικά τραγούδια. Παλλάς 2001. ΑΠΕΙΡΟΣ. Αθήνα. Επιμέλεια Α. Λαμπρίδη, Α. Έξαρχου. (CD – Περιέχονται τα ηπειρώτικα πολυφωνικά τραγούδια: «Γιώργο μας πήρε η άνοιξη» με το σχήμα «Πολύφωνο», «Στης Σαμαρίνας τα βουνά» με το σχήμα «Πολυφωνικό της Ηπείρου», «Αλησμονώ και χαίρομαι», «Δεροπολίτισσα» με οργανική συνοδεία, με το σύνολο «Χαονία», «Μια κόρη από τη Λειβαδιά», «Γλυκοχαράζουν τα βουνά» με τον Όμιλο του Παρακαλάμου, «Στης Δερόπολης τον κάμπο», «Κόρη του βουνού», «Στου παπά τα παραθύρια» με τον Όμιλο της Χειμάρρας). [Polyphonika tragoudia. Pallas 2001. / Polyphonic songs. Pallas 2001. APEIROS. Edited by A. Lampridis, A. Exarchos (CD).](2002) Ηπειρώτες Πρωτομάστορες. POP ELEVEN. Επιμέλεια Γρηγόρη Φαληρέα. (Περιέχεται αρχειακή ηχογράφηση, του ’50, του τραγουδιού «Γιάννη μου το μαντήλι σου»). [ Ipirotes Protomastores / Master Builders of Epirus. [POP ELEVEN. Edited by Grigoris Falireas.](2003) Πογδόριανη. Καταγραφές Τραγουδιών στον Παρακάλαμο. Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων, Δήμος Άνω Καλαμά. Επιμέλεια Βασίλης Ράπτης. (Διπλό CD). Περιέχονται, μεταξύ άλλων, τα πολυφωνικά: «Λενίτσα μου τον άντρα σου», «Μια κόρη από τη Λειβαδιά», «Γεια σου παπαρούνα μου», «Ένα Σαββάτι βράδυ, ωρ’ Όλγα», «Μωρή, με τα λιανά κουμπιά», «Για δες εκείνο το βουνό», «Φράγκα Φραγκοπούλα», «Γιατί με δέρνεις μάνα», «Χαριτωμένη συντροφιά», «Γλυκοχαράζουν τα βουνά», «Παρακαλώ σε κύρη μου», «Αναστενάζω βγαίνει αχός», «Κάτω στα λιβαδάκια, Θανάσω», «Πως λάμπει ο ήλιος του Μαγιού», «Εκεί ψηλά που περπατείς», «Που πας Λενίτσα μοναχή», «Όλες οι χώρες τα χωριά» και άλλα. [ Pogdoriani. Katagrafes Tragoudion ston Parakalamo. / Pogdoriani. Song recordings at Parakalamos. Edited by Vasilis Raptis.](2004) Voci d’ Europa, Projetto Giovani, Regiona Veneto, Ιταλία. (Περιέχονται και πέντε τραγούδια με το πολυφωνικό σύνολο «Χαονία: «Βλάχα πλένει στο ποτάμι», «Κούγω τον άνεμο κι αχάει», «Αυτού ψηλά που περπατείς», «Όσα λουλούδια έχ΄ η Άνοιξις»(2004) Φωνές της Πέτρας. Μεγάλες Συναυλίες Πολυφωνικού Τραγουδιού 2002-2004. ΑΠΕΙΡΟΣ. Αθήνα. Επιμέλεια, Α. Λαμπρίδη. (CD – Περιέχονται τα ηπειρώτικα πολυφωνικά τραγούδια: «Σε τούτη την τάβλα που ‘μαστε», «Σε περιβολάκι μπαίνω» με τον Όμιλο της Δερβιτσάνης, «Καρδιά με δεκαοχτώ κλειδιά», «Νεράτζι από τη νερατζιά» με τον Όμιλο της Πολύτσανης, «Μια λυγερή τραγούδησε», «Κλαίν’ οι πέτρες τα λιθάρια» με τον Όμιλο της Άνω Δερόπολης, «Λένη και κυρά Λένη» με τον Όμιλο του Αργυροκάστρου και την Ελένη Πότση, «Αυτού ψηλά που περπατείς», «Μια βοσκοπούλα στο βουνό» με τον Όμιλο της Χειμάρρας, «Ένα Σαββάτο βράδυ» με τον Όμιλο του Παρακαλάμου, «Ποια είναι εκείνη που κατεβαίνει» με το σύνολο «Χαονία»). [ Fones tis Petras. Megales Synavlies Polyfonikou Tragoudiou / The Voices of Stone. Great Concerts of polyphonic Song 2002-2004. APEIROS. Edited by A. Lampridis (CD)]

29

(2006) Φωνές της Πέτρας 2. Μεγάλες Συναυλίες Πολυφωνικού Τραγουδιού 2005-2006. ΑΠΕΙΡΟΣ. Αθήνα. Επιμέλεια Αλ. Λαμπρίδη. (CD – Περιέχονται τα ηπειρώτικα πολυφωνικά τραγούδια: «Ξένος ήμουν ο καημένος», «Μια κόρη ρόιδα μάζευε» με τον Όμιλο της Άνω Δερόπολης, «Κλαίν’ οι πέτρες τα λιθάρια», «Πέρδικα που ‘σαι στη φτέρη» με τον Όμιλο της Δερβιτσάνης, «Όλον το Μάη, Μάη», «Μόλις κοιμηθεί το κύμα» με τον Όμιλο της Χειμάρρας, «Μάγια μου ‘χεις καμωμένα», «Πέρασα από ένα γεφύρι» με τον Όμιλο της Πολύτσανης, «Χαριτωμένη συντροφιά» με τον Όμιλο του Παρακαλάμου, «Κάτω στα λιβαδάκια Θανάσω» με το σύνολο «Χαονία», «Αχ ντουνιά» με το σύνολο «Χαονία» και τον Ηλία Κούρο από το Δολό). [ Fones tis Petras 2. Megales Synavlies Polyfonikou Tragoudiou / The voices of Stone. Great Concerts of polyphonic Song 2005-2006. APEIROS. Edited by A. Lampridis (CD)](2006) Το Ηπειρώτικο Πολυφωνικό Τραγούδι. βιβλίο του Κώστα Λώλη, με ένθετο ψηφιακό δίσκο που περιέχει την πρώτη στροφή από τα ακόλουθα τραγούδια: «Ταχτάρισμα», «Αγαπημένη συντροφιά», «Νανουρίσματα», «Παπάδες απ’ τη Σωπική», «Άλφα –Βήτα», «Ένα παλικαράκι ρούσο κι έμορφο», «Στου παπά τα παραθύρια», «Μπιρμπιλομάτα», «Φίλοι καλώς ορίσατε», «Κίνησαν τα καρβάνια», «Έλα μαυρομάτα έλα», «Ντελήπαπας», «Ο Γιάννος και η Μαριγώ», «Φεγγάρι κάνε υπομονή», «Βεργινάδα», «Λενίτσα μου», «Τρέχουν τα νερά», «Όσα λουλούδια έχει η άνοιξη», «Το ίσιο-ίσιο περπατώ», «Από πέρα απ’ το ποτάμι», «Νανούρισμα», «Ξενιτεμένο μου πουλί», «Βλάχα πλένει στο ποτάμι», «Άιντε Μάρω στο πηγάδι», «Σήμερα η μέρα Πασχαλιά», «Μήλο μου, γλυκό μου μήλο», «Σεις περήφανα πουλάκια», «Εψές με την αστροφεγγιά», «Σε περιβολάκι μπαίνω», «Μια συννεφιασμένη μέρα», «Βεργινάδα», «Στης Σαμαρίνας τα βουνά», «Πέρδικα και περιστέρα», «Άσπρη, κατάσπρη βαμβακιά», «Εψές, προψές απέρασα», «Πέντε μήνες ανεβαίνω», «Τον Απρίλη και το Μάη οι χαρές», «Κυνηγός που κυνηγούσε», «Κλαίν’ οι πέρδικες στα πλάγια», «Κόρη που πάνεις για νερό», «Στης Ελένης το κρεβάτι», «Την ημέρα δεν κοιμούμαι», «Του Μάρκου Μπότσαρη», «Γιάννη μου το μαντήλι σου», «Μπροστινέ που χορεύεις», «Φράγκα, φράγκα, φραγκοπούλα», «Κούπα-κούπα μπιρμπιλένια», «Γιώργο μας πήρε η άνοιξη», «Αλησμονώ και χαίρομαι», «Σηκωθείτ’ αγάλια-αγάλια», «Βοσκοπούλα καθισμένη», «Πέρα από ‘να γιοφύρι», «Καλότυχη, καλοήμερη», «Μάνα, καημένη μάνα», «Γλυκοχαράζουν τα βουνά», «Ποια είναι εκείνη που κατεβαίνει», «Έλα με τε μένα», «Πάνω στη Μακεδονία», «Την άμμο-άμμο πήγαινα», «Θα ‘ρθω να σε πάρω», «Όλη την ημέρα», «Βλάχα πλένει στο ποτάμι», «Τρυγόνα», «Στης Δερόπολης τον κάμπο», «Μωρ’ Δεροπολίτισσα», «Ασημένια μ’ αλυσίδα», «Τι κακό έκανα ο καημένος», «Ήπειρος με τα φλωριά σου». [ To Ipirotiko polyfoniko tragoudi. / The polyphonic song of Epirus. Book by Kostas Lolis, including a CD.](2007) Πολυφωνικά τραγούδια Δολού Πωγωνίου, Πολιτιστικός σύλλογος Δολού Πωγωνίου. Ιωάννινα. (CD – αυτοτελώς πολυφωνικά, 25 τραγούδια με όμιλο από το Δολό Άνω Πωγωνίου. Περιέχονται τα τραγούδια: «Χαριτωμένη συντροφιά», «Άειντε Μάρω στο πηγάδι», «Μια παπαδιά στον αργαλειό», «Πανάγιω», «Από πέρα απ΄το ποτάμι», «Χαρείτε νιοι τις έμμορφες», «Αλησμονώ και χαίρομαι», «Κλαιν΄οι πέτρες», «Κούπα κούπα κοντυλένια», «Ξένος ήμουν ο καημένος», «Ένας κοντός καλόερος», «Μου ’λεγεν η μάνα μου», «Ένα πουλί θαλασσινό», «Αχ ντουνιά», «Όλες οι χώρες τα χωριά», «Εψές, προψές», «Λάλησε κούκε», «Μη με πεθαίνεις Παναγιά», «Μπατζίτικα»,

30

«Σ’ όσες χαρές κι αν πήγα», «Κυριέ μ΄ και ποιος τον κάνει», «Μπατζίτικα», «Μάγια», «Ζαλίζομαι», «Γλώσσα μου». [ Polyfonika tragoudia Dolou Pogoniou / Polyphonic songs from Dolo of Pogoni. (CD).](2008) Βήσσανη, Τα πολυφωνικά τραγούδια της, εκδ. Δωδώνη, επιμέλεια Γ. Λεκάκης. Περιέχονται, μεταξύ άλλων, τα τραγούδια: «Ξύπνα περδικομάτα μου», «Σε τούτη την τάβλα που είμαστε», «Το τι αχός που γίνεται», «Λενίτσα μου τον άντρα σου», «Αυτά τα μάτια Δήμο μ’», «Χαριτωμένη συντροφιά», «Τρώτε για να πίνουμε», «Αλησμονώ και χαίρομαι», «Γιάννη μου το μαντήλι σου» και άλλα. [ Vissani. Ta polyfonika tragoudia tis / Vissani – its polyphonic songs. Edited by G. Lekakis](2010) Στα μονοπάτια της δημοτικής παράδοσης. Οικογένεια Ντέντε. Δερβιτσάνη. (CD – Περιέχονται πολυφωνικά τραγούδια με την οικογένεια Δέδε από τη Δερβιτσάνη). Περιέχονται τα τραγούδια: «Έβγα θυγατέρα», «Σαράντα πέντε μάστορες», «Καραχρήστος κάνει μάχη», «Σε τούτη τάβλα που είμαστε», «Όταν ήμουνα πουλί», «Ντελήπαπας», «Της Άρτας το γεφύρι», «Μάρκο Μπότσαρη», «Του άμμου άμμου πήγαινα», «Όλη την ημέρα και το βράδυ βράδυ», «Ποιος είδε ήλιο το βραδιό», «Στης Δερόπολης τον κάμπο», «Βλέπω μια στο παραθύρι», «Άστι μου και αυγερινέ», «Σε πολλά κάστρα που πήγα». [ Sta monopatia tis dimotikis paradosis / Along the paths of folk tradition. Dede Family. (CD)](2013) Περιπλανώμενες Πλειάδες. Θεσσαλονίκη. (Δέκα τραγούδια με το γυναικείο φωνητικό σύνολο «Πλειάδες»). [ Periplanomenes Pleiades / Wandering Pleiades.](2015) Γυναίκες της Πέτρας. Μελωδικό Καράβι, Αθήνα. (Διπλό CD και DVD – Περιέχονται και τραγούδια με το γυναικείο φωνητικό σύνολο «Πλειάδες»). Περιέχονται τα πολυφωνικά τραγούδια: «Γιάννη μου το μαντήλι σου», «Σε πολλές χαρές που πήγα», «Μόλις κοιμηθεί το κύμα», «Τι κακό καμα ο καημένος», «Αλησμονώ και χαίρομαι». [Gynaikes tis petras / Women from Stone. Melodiko Karavi. (Double CD and DVD)]

(2016) Πολυφωνικό Αετόπετρας, Massive Productions, CD – περιέχονται τα πολυφωνικά τραγούδια: «Γιάννη μου το μαντήλι σου», «Αυτά τα μάτια σ΄Δήμο μ’», «Από πέρα απ’ το ποτάμι», «Δεροπολίτισσα», «Ξενιτεμένο μου πουλί», «Πέρα σε κείνο το βουνό», «Ντελήπαπας», «Πίνετε να πίνωμε», «Ο Γιάννης και η Μαριγώ», «Πέρδικα και περιστέρα», «Το ‘μαθες μωρ’ δόλια μάνα» [ Polyfoniko Aetopetras. /Polyphonic [Group] of Aetopetra, Massive Productions, CD ]

Chronologically unclassified publications 2000-2010

Ηπειρώτικα 1926-1950. Φίλοι του Μουσικού Λαογραφικού Αρχείου. Επιμέλεια Γρηγόρη Φαληρέα, Kείμενα Μάρκου Δραγούμη. (Περιέχονται αρχειακές ηχογραφήσεις τριών πολυφωνικών τραγουδιών). [ Ipirotika / From Epirus 1926-1950 Edited by Grigoris Falireas. Texts by Markos Dragoumis.]Ήπειρος. Έλληνες Ακρίτες. Αρχείο Ελληνικής Μουσικής. FM RECORDS. Επιμέλεια Γιώργου Κωνστάντζου. (CD – Περιέχονται και πολυφωνικά τραγούδια: «Ένα πουλί θαλασσινό», «Τον άμμον άμμον πήγαινα», «Όλη την ημέρα», «Τούτο το χειμώνα», «Της Χάιδως», «Βασίλω», «Χειμαριώτισσα» με την οικογένεια Δέδε από την Δερβιτσάνη και

31

όμιλο από τη Χειμάρρα). [Ipiros. Ellines Akrites. / Epirus. Greek Frontiermen. FM RECORDS. Edited by Giorgos Konstantzos (CD)]Κούγω τον άνεμο κι αχάει. Αρχείο Ελληνικής Μουσικής. FM RECORDS. Επιμέλεια Γιώργου Κωνστάντζου. (CD – Περιέχονται και πολυφωνικά τραγούδια: «Ντελήπαπας», «Της Κλεφτοπούλας», «Του Κάστρου της Ωριάς», «Της Χειμάρας» με ομίλους από τη Δερβιτσάνη και τη Χειμάρα). [Kougo ton anemo ki achaei / I hear the wind blowing. FM RECORDS, Edited by Giorgos Konstantzos (CD)Πήραν την Πόλιν πήρα την. Αρχείο Ελληνικής Μουσικής. FM RECORDS. Επιμέλεια Γιώργου Κωνστάντζου. (CD – Περιέχεται το τραγούδι «Πήραν την Πόλη πήρα την» με όμιλο από τη Δερβιτσάνη). [Piran tin Polin pira tin. / Constantinople has been taken. FM Records. Edited by Giorgos Konstantzos (CD)]Κρουστά. FM RECORDS. Επιμέλεια Πέτρος Ταμπούρης. (CD – Περιέχονται διασκευές δύο τραγουδιών «Ελενάκι», «Δεροπολίτισσα» με όμιλο από τη Χειμάρα και αυτοσχεδιασμό κρουστών). [Krousta / Percussion. FM RECORDS. Edited by Petros Tampouris (CD)] Ήνορο. Ηπειρώτικα Πολυφωνικά Τραγούδια. Έκδοση του φερώνυμου συλλόγου. (CD). Περιέχονται: «Άσπρη κατάσπρη βαμπακιά», «Ντελή παπάς», «Όλες οι χώρες τα χωριά», «Νεράντζι απ’ τη νεραντζιά», «Εψές προψές απέρασα», «Μόλις κοιμηθεί το κύμα», «Πέρδικα και περιστέρα», «Αλησμονώ και χαίρομαι», «Λαλείν ο κούκος», «Άλφα – Βήτα», «Άιντε Μάρω στο πηγάδι», «Έπιασα μια πέρδικα», «Πάνω στη Μακεδονία», «Ήπειρος με τα φλουριά σου». [Inoro. Ipirotika Polyfonika Tragoudia / Inoro. Polyphonic Songs of Epirus. (CD).]Τραγουδώντας τη γη του Πύρρου. Χορωδία Χορευτικού Ομίλου Ομοσπονδίας Μουργκάνας. GENERAL MUSIC, Επιμέλεια Γ. Στεργίου. (CD). Περιέχονται: «Καλώς ανταμωθήκαμαν», «Φραγκοπούλα», «Το ’μαθες μωρ ’δόλια μάνα», «Μάρκο Μπότσαρης», «Ήλιε γιατί μας άργησες», «Ψες είδα στο όνειρό μου», «Κάτω στις μαυροθάλασσες», «Στου παπά τα παραθύρια», «Κόρη με τα λιανά κουμπιά», «Κάτω στην Άι Παρασκευή», «Πανάγιω», «Χάιδω». [Tragoudontas ti gi tou Pyrrou. Chorodia Choreftikou Omilou Omospondias Mourganas. / Singing the land of Pyrrhos. Choir of the Federation of Mourgana dance group. GENERAL MUSIC. Edited by H. Stergiou. (CD)]Περπατήματα στο χώρο και το χρόνο. Αδελφοξάδελφα Κολιούση. Φιλοπρόοδος Όμιλος Ηγουμενίτσας. (CD – Περιέχονται τρία πολυφωνικά τραγούδια: «Του Μάρκου Μπότσαρη», «Καλότυχα ‘ναι τα βουνά», «Εγώ είμαι τ’ ορφανό παιδί»). [Perpatimata sto choro kai to chrono. Adelfoksadelfa Kalousi. / Walks through space and time. Koliousis brothers and cousins. (CD)] Besides the audio material of the documentation it is worth mentioning the Audio Polyphonic Song Archive («Apeiros». Polyphonic Caravan) which includes the recordings of all events organized by the Polyphonic Caravan from 1998 until today, as well as a large number of in-situ recordings and digitalized older recordings. In-situ recordings, mainly unrecorded previously, were made by researchers Lampros Liavas, Kostas Lolis, Nikos Dionysopoulos, Georgia Tenta, Kostas Matsias, and others. Finally, of particular value is the archive of the Argyrokastro (Gjirokastër) Radio Station and of the Centre for Research of Greek Folklore (Kentro Erevnas Ellinikis Laografias) of the Academy of Athens.

32

FILMOGRAPHY

A. Documentaries, television programmes

«Ένα τραγούδι για την Ήπειρο» (ντοκιμαντέρ, 35’, 1992), σκηνοθεσία Παναγιώτης Καρκανεβάτος – επιστημονικός συνεργάτης Λάμπρος Λιάβας [«Ena tragoudi gia tin Ipiro» / «A song for Ipiros» (documentary, 35’, 1992), directed by Panagiotis Karkanevatos – advisor Lampros Liavas]«Τραγουδώντας πολυφωνικά» (ντοκιμαντέρ, 27’, 1996), σκηνοθεσία Αντώνης

Τσάβαλος [«Tragoudontas polyphonika» / «Singing polyphonically» (documentary, 27’ , 1996) directed by Antonis Tsavalos.]«Η Πολυφωνική παραδοσιακή μουσική από τον Καύκασο στην Πίνδο» (ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους, 2006), σκηνοθεσία Γιάννης Καραμπίτσος [«I Polyphoniki Paradosiaki Mousiki apo ton Kafkaso stin Pindo» / Polyphonic traditional music from Caucasus to Pindos» (documentary, 2006), directed by Giannis Karabitsos.]«15 χρόνια Πολυφωνικό Καραβάνι»  (ντοκιμαντέρ, 20΄, 2013), σκηνοθεσία Αλέξανδρος Λαμπρίδης [«Dekapente chronia Polyfoniko Karavani» / «15 years of Polyphonic Caravan» (documentary, 20’, 2013). Directed by Alexandros Lampridis.]«Κυρά Φρόσω – μια γυναίκα μιλάει και τραγουδάει» (ντοκιμαντέρ, 33’, 2010), σκηνοθεσία Αλέξανδρος Λαμπρίδης [«Kyra Froso – mia gynaika milaei kai tragoudaei» / «Kyra Froso – a woman talking and singing» (documentary, 33’, 2010), directed by Alexandros lampridis.]«Θεοφάνεια 2014 στα Κτίσματα με τον Φάνη Γιώτη» (ντοκιμαντέρ, 45’, 2015), σκηνοθεσία Αλέξανδρος Λαμπρίδης [«Theophaneia 2014 sta Ktismata me ton Fani Gioti»/ «Epiphany 2014 at Ktismata with Fanis Giotis» (documentary, 45’, 2015) directed by Alexandros Lampridis.]«Διώνη» (ντοκιμαντέρ, 17’, 2014), σκηνοθεσία Θάνου Ψυχογυιού [Dioni» (documentary, 17’, 2014) directed by Thanos Psichogios.]«Ελλήνων Δρώμενα», τηλεοπτική εκπομπή της ΕΤ 3, σκηνοθεσία Αντώνης Τσάβαλος [«Ellinon dromena” / “Events of Greeks”, a TV programme of ET3, directed by Antonis Tsavalos.]«Φωταψίες της άλλης όχθης», τηλεοπτική εκπομπή 902, σκηνοθεσία Αλέξανδρος Λαμπρίδης [«Fotapsies tis allis ochthis»/ «”Illuminations on the other shore”, a TV programme 902. Directed by Alexandros Lampridis.

B. Feature films «Αναπαράσταση» (1971), σκηνοθεσία Θόδωρου Αγγελόπουλου [ «Anaparastasi» / «Reconstruction», dir. Theo Angelopoulos]«Ο Γιάννος και η Μαριγώ» (2005, 9’), σκηνοθεσία Lea Binzer [ «O Giannos kai i Marigo» / «Giannos and Marigo», dir. Lea Binzer ]

«Όλοι εμείς εφέντη» (1998, μεγάλου μήκους), σκηνοθεσία Λεωνίδα Βαρδαρού [Oloi emeis efenti» /»All of us, master». Dir. Leonidas Vardaros]

Besides the film material of the documentation it is worth mentioning the Polyphonic Film Archive [Πολυφωνική Ταινιοθήκη / Polyphoniki Tainiothiki ] which was created within the framework of the Polyphonic Song Archive by «Apeiros» non-profit. It consists of a rich archive of in-situ recordings, filming of every single event of the Polyphonic Caravan

33

from 1998 to the present. It includes a wealth of related photographic material of all events, groups, persons and spaces of polyphony, and of the digitization or transcription of older material, which resulted from in-situ collection. The entity of the Echo-Archive and image-Archive of the “Apeiros” Polyphonic Song Archive aspires to feed a single public electronic database, currently under construction.

34