Skuleavis ogjournalistikk i skulen

1. Å førebu skuleavisarbeid.

2. Planleggje produktet og å organisera arbeidet.

3. Journalistikk.

4. Å presentera stoffet.

5. Bilete og illustrasjonar.

6. Annonsar.

7. Layout

Skuleavis frå A til Å?

Planleggje

Lage

Distribuere

Evaluere

ProduktAvisa

Innhaldjournalistikk, annonsar

1. Å førebu skuleavisarbeidet

Tips til førebuing:

Avis i klasserommet

Lese og samtale om stoffet

På jakt etter ulike sjangrar

Finna døme på:- Informasjon- kritikk- meiningar- underhaldning- Annonsar

Korleis er stoffet sortert?

Kva oppgåve har førstesida?

Aviskunnskap Digital dugleik

Tekstbehandling

Fotografering og biletbehandling

Overføra bilete frå kamera til tekstprogram

Aktuell programvare

Journalistikk

Grunnleggjande om journalistisk arbeidsmåte.

Om journalisten si rolle.

Dei seks hjelparane.

Intervju.

Presentasjon.

Redaktøransvaret

Vær Varsom-plakaten

”Deadline”

To typar redaksjonelt stoff

Saksorientert nøytralt stoffNyhendeartikkel, reportasje, notis,

intervju, referat, enquete

Meiningar (Subjektivt)LeiarKronikkLesarbrev

KulturaktivitetarBøkerFilm KonsertarOsb.

Rubrikkannonser

Salsannonser

Lysingar

Annonsar

Kva inneheld ei avis?

Avisa si rolle

Informera

Kritisera

Debattera

Underhalda

Vera marknadsplass

2. Planleggja avisa (produktet)og å organisera arbeidsprosessen.

Planleggja avisa (produktet) Kva skal vi laga?

Kvifor skal vi laga avis?

Korleis skal vi gjera det?

Kven skal gjera kva?

Kor mykje tid har vi?

Kva hjelpemiddel har vi?

......

Viktig å avklara både for lærer og elev for å:

Forstå oppgåva og

å ha kontroll og oversikt over arbeidet.

Planlegging av produktet. Steg 1Set opp mål for arbeidet

Dette vert grunnlag for evalueringa til slutt

Døme:

Mål for avisa (produktet) Andre mål (?)

Vi skal laga ei avis med variert stoff frå klassen og

skulemiljøet.

Vi vil arbeida som journalistar: Undersøkje, velje ut,

og presentera.

Vi skal selje annonseplass og ha sjølvlaga

annonsar i avisa.

Vi vil laga fine sider som folk får lyst til å lesa, og

presentera stoffet med titlar som vekkjer interesse.

Avisa skal distribuerast til foreldre/føresette,

parallellklassen, lærarane på skulen, andre tilsette,

rektor, oppvekstsjefen.

•Deadline for ferdig aviser er ...

Lekse til .....

Finn idear til saker dei vil ha med i avisa, og kva dei sjølv vil arbeide med. Jo meir konkret, jo betre.

Planlegging av produktet. Steg 2

Intervju med rektor.

Hest som hobby.

Idrettsdagen.

Om Manchester United.

Om håndballaget vårt.

Kryssord.

Oppskrifter på pizza.

Bokmeldingar.

.

Reklame.

Tjuveri på bensinstasjonen.

Intervju med vaktmeistaren.

Om mobbing på skulen

Om Kari som har kaniner.

Novelle.

Kjøp og sal.

Bolleoppskrift.

Filmliste: Favorittfilmane til

elevane i klassen

Vi vil ha kantine.

Presentere nye elevar på

skulen.

Olav, lærer og

brannmann.

Fem på gata.

Nytt fra råd og utval.

Spelmeldingar

Spørjeundersøking om

bruk av internett.

Vitsar.

Skriv opp alle ideane på tavla.

Planlegging av produktet. Steg 3

Kultur

- Bokmeldingar

- Dei beste spela

- Filmliste. Klasse-

undersøking

3 elevar

Aktuelt / nyhende

- Tjuveri på

bensinstasjonen

- Om mobbing på skulen

- Nytt frå råd og utval

4 elevar

Meiningar

- Vi vil ha kantine

- Fem på gata

- Leiar.

3 elevar

Folk på skulen

- Intervju med rektor

- Olav, lærar og

brannmann

- Nye elevar på skulen

4 elevar

Sport

- Om Manchester United

- Om håndballaget vårt

2 elever

Reportasjar

- Idrettsdagen

- Spørjeundersøking

om bruk av Internett

- Om Kari som har

kaninar

4 elever

Matsider

- Oppskrift på bollar

- Oppskrift på pizza

2 elever

Underhaldning

- Novelle

- Kryssord

- Vitsar

2 elever

Marknad

- Reklame

- Kjøp og sal

2 elever

Sortér ideane i kategoriar.

Kvar kategori vert ei redaksjonsgruppe.

Fordel elevane på redaksjonar ogmarknadsgruppe

Planlegging av produktet. Steg 4

Planlegging av produktet. Steg 5

Bestem sidetal

og organisering av stoffet i

avisa.

Før elevane går i gang med

arbeidet i gruppene, må det

avtalast kor mange sider

redaksjonsgruppene har til

disposisjon.

Avtal kor mykje plass det skal

vera til annonsar. Teikn inn

felt for dette.

Redaksjonsgruppene

har no ansvar for å

fylle sine sider med

stoff, og å utforme

sidene innan deadline

for ev. trykking.

Aktuelt/nyhende

Aktuelt/nyhende

Skuleavisa Aktuelt/nyhende

meininger

Reportasjar Reportasjar Reportasjar Reportasjar kultur kultur

Folk på skulen

Folk på skulen

Sport Sport underhaldning

Annonse

Annonse

Annonse

Annonse

Annonse Annonse

Arbeidet i redaksjonane

Vel ein grupperedaktør

Lag arbeidsplan

Redaksjonsmøter kvar dag.Agenda :- Nye ideer?- Hva er gjort?- Er vi fornøyde med arbeidet så langt?- Hva skal vi gjøre videre?- Hvem gjør hva?- Når skal arbeidet gjøres?- Når skal arbeidet være ferdig?

Avtal deadlines undervegs

Aktueltredaksjonen

Namn: Britt, Tom, Ole, Irene

Kulturredaksjonen

Namn:

Oppgåve/idé/

ansvar

Tjuveri på

bensinstasjonen:

Tom og Britt

Kva skjer?

Intervjuavtale med

bensinstasjoneigar

og politiet på tysdag

.

Ferdig

(Her kan en henge

utskrift av ferdig

tekst, bilder eller

teikningar …)

Meir mobbing på

skulen

Ole og Irene

............... ..............

Open logg for å synleggjera framdriftFor at alle i klassen og læraren skal kunna følgja med i korleis arbeidet

skrid fram, kan det førast ein enkel logg på oppslagstavla.

Kvar redaksjonsgruppe får eitt felt. Dette kan sjå slik ut:

Arbeidet i redaksjonane

3. Kva er journalistikk?

Journalistikk er å veljeKva vil du fortelja om?

Kvar skal du henta informasjon?

Kven skal du snakka med? Fleire?

Kva skal du ta med i artikkelen, og kva skal du ikkje ta med?

Korleis vil du vinkla stoffet?

Kva tittel vil du bruka?

Kva bilete eller illustrasjon vil du ha?

Korleis vil du presentera stoffet?

Journalistikk

Fakta skal vera rett.

Vinklinga er ulik.

Journalisten sitt arbeid

Idé

Å samla inn stoff

Sortera stoffet og velja ut

Skriva og fotografera

Presentera

Journalistisk metode

Få ein idé.

Fyll blokka.

Finn historia.

Innsamling – finn det som manglar.

Skriv opning (fokus) og planlegg resten.

Skriv.

Gi ut.

Dei seks hjelparane

Kven

Kva

Kvar

Kva tid

Kvifor

Korleis

Arbeidsprosessen

Revider

IdéFyll blokkaFinn historia

Skriv åpning. Planlegg resten av skrivinga

Skriv

Snakkom det!

Innsamling(Research)

Redaksjonsmøte kvar dag.

Kva har vi gjort?

Kva skal vi gjere vidare?

Avtalar?

Deadline(s)

Gi ut

Viktig å hugse:

Det er tre måtar å skrive på:

ObservasjonsskrivingDu veit ikkje kva du har sett eller opplevd før du har skrive det ned.

TenkeskrivingDu veit ikkje kva du tenker før du har skrive det ned.

Formidlingsskrivinger skriving i ein sjanger til ein lesar. Dei to første skrivemåtane er verktøy for denne.

Å arbeida seg fram til ein IDÉog å velja FOKUS.

Intervju

Viktig arbeidsmåte

Portrettintervju

Saksintervju

Intervjuet. Tips.Samarbeid gjerne tre personar:

Ein stiller spørsmåla.Ein noterer.Ein lyttar, hjelper spørjaren, tek bilete.

Førebuing:Kva veit de frå før?Kva vil de vita meir om?

Gjennomføring:Prøv å få til ein god samtale.

Etter intervjuet:Kva nytt fikk de vita?Kva vil de bruka?Kom det fram ein god tittel?

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/67/Blue_question_mark.png

Ver kritisk til kjeldene

Ver særleg på vakt overfor:

Kjelder som du ikkje kan sjekka, t.d. på Internett.

Kjelder som du har felles interesser med.

Kjelder som du personleg likar godt.

Kjelder som vil vera anonyme.

4. Korleis presenterastoffet i avisa?

Vi vil at stoffet skal..

- fanga lesarane si merksemd,

- vekkja interesse,

- vera lett å lesa.

Titlar og ingressar

Å lage gode tekstinngangar betyr at du må velja vinkling ut frå:

1) Kva du oppfattar som viktig og vesentleg å fortelje.

2) Korleis du trur saka kan vekkjeinteresse.

Vinkling kjem til uttrykk gjennom: - Ordbruk i tittel og tekst - Størrelse på tittel og tekst - Plassering i avisen

Gode tekstinngangarer avgjerande for

at stoffet blir oppdaga,

vekkjer interesse

Og blir lese.

Vinkling i titlar

Kassa på Joker rana.Sak / faktavinkling: Kva?

- Eg følte meg trua!Personvinkling: Kven?

Dårleg tryggleik for butikktilsette.Årsaksvinkling: Kvifor?

Tredje ran på to veker.Samanheng

Kari Iversen sluttar i kassa.Konsekvens

Sjangrar og skrivemodellar

Forteljarrolla

Avsendar Bodskap Medium Mottakar

Kven er du

Når du skriv?

- Skuleelev

- ”politikar”

- journalist

Kva vil du seie?

Kvifor vil du

seie det?

Kor skal du

presentere det?

Korleis vil

du presentere

det? (Sjanger?)

Kven vil du seie

det til?

Ver medviten om kva rolle du er i når du skriv!Det er skilnad på å vere forfattar av eit lesarbrev og å vere journalist.

Å velje sjanger

Nyhende Kritikk / melding Kommentar / meining

reportasjefeatureintervjureferatnotisenquete

KulturaktivitetarBøkerFilmKonsertOsv.

LeiaerKronikkLesarbrevPetit

Kven er du når du skriv?

- Journalist?

- Sint skuleelev?

Korleis vil eg fortelje og presentere det eg vil seie?

Skrivemodell:

Den omvendte pyramiden

Det viktigaste først!

Nyheitsartikler

notisar

Fisken

- Kjeften grip tak i lesaren

- Kroppen rommer innhaldet, tyngda av informasjon

- Halefinnen danner avslutninga, men kan komme med eit overraskande slag.

Skrivemodell:

Fisken

bilete

bilettekst

tittel

ingress

byline

mellomtitlar

faktaboks

spalte

Nyhende-artikkel

Nyheitsreportasje.

Nyhendenotis

Tittel

Kort tekst

Kva

Kven

Kvar

Kva tid

Korleis

Kvifor

Leiar. Kommentar. Meiningar

Kva gjeld saka?

Kva er problemet?

Forslag til løysing/svar.Grunngjeving

Konsekvens? Kva vil dette føre til?

Å seie meininga si

5. Bilete og illustrasjonar

BileteAnsikt

Hender

Handling

Dokumentarisk bileteTeke mens hendinga finn stad.

Fotografen er tilstades der det skjer, når det skjer.

Viser ein røyndom, - eit augeblikks rapport frå verkelegheita.

Illustrasjonsbilete

Utdjupe, skape interesse.

Gjengi personar, miljø eller ting som kan knytast til saka.

Kan vere arkivbilete eller bilete som er tekne for høve.

Planlegg fotograferinga

Kvifor vil du ta bilete?

Kva vil du ha bilete av?

Kven vil du ha bilete av?

Kor vil du ta bilete?

Når må du vere der?

Og korleis skal du få det til?

Tips til fotograferinga

Ha kameraet klart.

Gå nært.

Ta mange bilete.

Få folk til å medverke.

Sportsbilete

Er dette eit dokumentarisk augeblikk i kampen?

Eller

Er biletet arrangert av fotograf og keeper?

Avis-teikninga

Grafikk

6. Annonsar

Reklameannonse

Attention Merksemd. Oppdage annonsen.

Interest Interesse for …

Desire Få oss til å ønske …

Action Utløyse handling, ”løp og kjøp”

7. Layout

Layout

Sortering av stoffet

Utforming av sidene

Utforming av førstesida

Sortera stoffet

Aktuelt/nyhende

Aktuelt/nyhende

Skuleavisa Aktuelt/nyhende

meininger

Reportasjar Reportasjar Reportasjar Reportasjar kultur kultur

Folk på skulen

Folk på skulen

Sport Sport underhaldning

Annonse

Annonse

Annonse

Annonse

Annonse Annonse

Sidelayout

A

B

C

Ei side – ei sak

Fleire saker. Prioritering

A-sak

B-sak

C-saker

Sidelayout

Dobbeltoppslag

Dobbeltoppslag

Førstesida

Veivisar

Salgsplakat

Introduksjon til

innholdet