ASKATASUNA,

IBAI BAZTERREKO

TXIMELETA Una mariposa a la orilla del rio

Arga bazterrean,

Tximeleta begira

Zer egin, nola egin, zertarako ekin

Hargatik gaude hemen

Zuregatik

Ibai ondoan bermaturik

Zure magaleko hezetasunera

kondenaturik.

1. PROIEKTUAREN DESKRIBAPENA ETA JUSTIFIKAZIOA

JUSTIFICACION Y DESCRIPCIÓN.

• Ibaia ardatza izanik, zentro mailako proiektua da hemen martxan

jarri dena, Askatasunak duen ibaiarekiko hurbiltasuna probestuz

gaitasunak integralki lantzeko aukera gorpuztu nahi duena.

• Arlo ezberdinen koordinazioa ardatz, urtean zeharreko ekintzak

errotu nahi dira.

Nos encontramos ante un proyecto de centro, que aprovechando

la proximidad del río intentará proyectar manera integral las multiples

capacidades mediante la actuación coordinada de diferentes actividades.

• Proiektua helburu hirukoitzarekin

mahaigaineratzen da:

– Ikuspegi ezberdinetatik ibaiaren ekosistema gure

egitea, gaitasun ezberdinen garapen integralari

bide emanez ZEHARKAKOTASUNA

– Egiten direnak bildumatzea, datuak biltzea eta gure

ibaiaren dinamikak esperimentalki ikertzea.

– Hezkuntza komunitatearen inplikazio mailakatua,

enbor bakarraren sustraiak eta adarrak baikara.

Tres objetivos principales:

1) Hacer nuestro el ecosistema fluvial a

la vez que desarrollamos

capacidades.

2) Obtener información y tratar la

dinamica fluvial de manera

esperimental.

3) Implicación progresiva de la

comunidad educativa.

2. PROIEKTUAREN INPAKTOA ZENTROAN IMPACTO DEL PROYECTO EN EL CENTRO

Proiektua irekia da, edozein mailak parte har dezake, beti ere

kurrikulum-arekin lotura naturala bermatzen bada.

1. DBH 2. eta 4. mailetan ibaiaren kalitatearen inguruko

programa zentratzen da. Analisi fisiko-kimikoak eta

bioaniztasuna urtaroka antolatuta IBAIAREN ASTEA

En 2 y 4 ESO se centra el Programa de calidad de Río: analisis fisico-

químicos y diversidad biológica. Cada estación (Semana del río)

2. DBH 3 eta 4. mailetako Aniztasun taldeetan, arlo zabalagoen

antolaketa kurrikularrak, ezinegokiagoa egiten du proiektuaren

izaera globalizatzailearekin bat egitea.

Arlo zientifiko-matematikoan zentratu gabe beste arloak ere

garatuz.

Las aulas de diversidad de 3 y 4 de ESO, dada su organización

curricular por ámbitos, se adaptan muy bien al carácter

globalizador del proyecto.

3. DBH 1. eta 3. mailetan Plastika eta musika

irakasgaien presentzia kurrikularrak ikuspegi

emozional-artistiko-musikala integratzen ditu,

proiektuaren dimentsioak zabalduz.

En 1 y 3 de ESO las asignaturas de plastica y musica aportan

actividades creativas integrando un punto de vista emocional,

artístico y musical. Reforzando la idea de transversalidad.

4. Euskaratik argudio, deskripzio, azalpen testuak,

narrazioak eta olerkiak, argazkiekin eta urtaroekin

uztartzen dira. Eta Gaztelaniaz ibaien bilakaeraz gaur

egungo gure arga arte historioak kontatzen dizkigute. Nacen desde la asignatura de Euskera textos descriptivos,

argumentativos, explicativos (cientificos rigurosos si se relacionan con

datos obtenidos). Complementandose con fotos y estaciones.

La asignatura de castellano nos recorre y cuenta la evolucion de los rios

mesopotamicos hasta llegar al arga. Un recorrido por la historia...

5. BATX 1. mailetan

• Euskara sakontzen eta marrazketa artistikoa. Hautagai

hauek duten askatasun kurrikularra dela eta, sormen eta

freskotasunez bustiko dute proiektuaren jardunak.

• Biologia eta geologian mikrobiologiari leku egiten dio

aurten, ekosistemaren zati ikustezinen hazkuntza eta

identifikazioarekin.

Profundizacion de euskera y dibujo artístico. Estas optativas

con amplia libertad curricular llenaran de creatividad el proyecto.

En Biologia y geologia le hemos hecho sitio a la microbiologia este

año, haciendo incapie en la vida invisible del ecosistema fluvial.

3. METODOLOGIA

• Golden 5 pedagogia* jarraitu nahi duen proiektu

honen metodologia hiru alderdi berritzaileren

ikuspegitik planteatzen da:

• Pentsatzen ikasi (metodo zientifikoaren urratsak) • Aprender a pensar

– Ikaskuntza kooperatiboa • Aprendizaje cooperativo

– Adimen anitzak • Inteligencias múltiples

GOLDEN 5. PERTSONA DISDIRATSUAK PERSONAS BRILLANTES

• Helburu orokorra, ikasgelan giro goxo eta eraginkorragoa lortzea.

Crear entornos acogedores y eficientes para un aprendizaje significativo.

• Harreman positiboak eta konfiantzaren pedagogia. Inguratzen

zaituenarekiko, zure buruarekiko.

Relaciones positivas y la pedagogia de la confianza. Respecto a lo que te

rodea, respecto a ti mism@.

• Ikaskuntz prozesu malgu eta anitza. Jakingura asetzera

bideratua.

Prozeso de aprendizaje flexible y respetando la diversidad, enfocado a

satisfacer la curiosidad.

• Kanpo eragileen inplikazioa; dimentsio etikoa. Kooperazioa.

Gizarte-sarea eraiki, helburu didaktikoa gainditu eta

gizartean eragiteko gaitasuna. Familiak, udalak,

mankomunitateak, ikerkuntza zentroak…

Implicacion de agentes externos; dimension etica. Cooperacion. El Rio

algo mas que un contenido curricular.

Behaketa

Hipotesiak

Esperimentazioa

Emaitzak

Datuen

interpretazioa

Ondorioak

Pentsatzen ikasi: metodo zientifikoa Aprendiendo a pensar: el metodo cientifico

Ikaskuntza Kooperatiboa Aprendizaje cooperativo

• Metodo honek oinarritzat du ikasleen arteko interakzioa.

Kooperazioa berdintasun parametroetan. Autonomia,

autoestima, norberarenganako konfiantza bermatuz. Se plantea la interaccion cooperativa entre el alumnado, inclusiva e

integradora, ya que con ella se quiere reforzar la autonomia individual, la

autoefectividad y, en consecuencia, la autoestima y la confianza en uno

mismo/a.

• Taldean lan egitea, kideen arteko elkartasuna eta

ikasleak bere ikasketa prozesuan parte-hartze

autonomoa izatea garatu nahi duen mekanismo

kolaboratzailea da.

Las actividades planteadas mediante el aprendizaje cooperativo

responderan a la diversidad de ritmos de trabajo y estilos de

aprendizaje del alumnado.

ADIMEN ANITZAK Inteligencias multiples

Howard Gardner Adimen Anitzak Teoriaren sortzailea da. Adimenaren

kontzepzio berria ezarri zuen.

• Teoria honen arabera, gure adimenak ANITZAK dira

• Gaur egun 8-9 adimen mota desberdinak aurkitu dituzte

• Guztiok adimen mota guztiak ditugun arren, pertsona

bakoitzean adimenen bat besteak baino garatuago dago.

Todas las personas pueden desarrollar inteligencias

multiples, distintas sensibilidades y estilos de aprendizaje. Hay

que apreciar la importancia de las distintas clases de

inteligencia de los estudiantes, potenciar las capacidades

personales y superar las dificultades y desarrollarse a traves

de la interaccion con los demas.

Elkarlan kooperatiboa

Adimen anizkoitzak

• Proiektuaren filosofía eta metodologia adimen anizkoitzen teoría

honetan euskarritzen da, elkarlan kooperatiboak zentzuz betez eta

ikasle oro ikaskuntzaren puzlea eraikitzeko berebiziko elementutzat

hartzen duelarik.

Mediante la interaccion se favorecera el desarrollo de las inteligencias

multiples y la adquisicion de valores (responsabilidad, solidaridad,

escucha activa, capacidad de pensamiento critico...).

• Ikaslea subjektu aktibo, zentral, autokritiko eta kritiko gisa jarduteko,

eta inguruarekin elkarreragiteko.

Estudiante como sujeto activo, se situa en el centro de proceso de

aprendizaje.

4. OINARRIZKO GAITASUNAK INTEGRALKI

GARATZEKO Para desarollar las capacidades de forma integral

12

5. GAITASUNAKETAINTEGRATURIKOARLOAK

5.1. OINARRIZKOGAITASUNAKLORTZEKOARLOEZBERDINEKEGITENDUTENEKARPENA.

Ibaiaardatzduenproiektuhonetanhainbatarlouztartunahiditugu:

Mundu fisikoa ezagutzeko eta harekin elkarrekiteko gaitasuna lortzeko orduan

Zientzietako(Natur-zientziak,Gizarte-zientziak)edukigehienekzuzenekoeraginadute.Izanere,

zientziadamundufisikoahobekiezagutzekoetaulertzekodarabilguntresna.NaturZientzietako

zenbaitjakintzagaikberezkodituztenprozeduraketaideiakerabiltzendira.Bereziki,oinarrizko

kontzeptumultzoaFisikatik,Kimikatik,BiologiatiketaGeologiatikdator.Gainera,horiekinlotuta,

jakintzaalorrenartekobestezientziabatzukerantsidira,halanolaAstronomia,Meteorologia

edoEkologia.ZentzuhonetanNaturzeingizarteZientzietakobakoitzarenoinarrizkokontzeptuak

ikasi behar dira eta horien arteko harremanak erabiltzeko gai izan behar da ikaslea:

kausalitatezkoakedoeraginezkoak,kualitatiboakedokuantitatiboak;halaberzenbaitfaktorek

partehartzendutensistemakaztertzekotrebetasunabeharda.NaturetaGizarteZientzienbidez,

mundufisikoa(naturalaedogizakiaksortutakoa)behatzeko,behaketariburuzinformazioa

lortzekoetahorrenaraberajardutekogaitasunagaratubehardute.Bainagaitasunzientifikoak

bestelakoikasketakereeskatzenditu;hainzuzenere,fenomenonaturaleiburuzkoezagutzak

sortzekomoduaikasibeharda.Horretarako,hauda,saiakuntzaetasormenaerabilizintereseko

egoerak tratatzeko lanzientifikoaaiseerabilibeharda.Proposatutakoegoeren interesa

eztabaidatubehardaetahaienazterketakualitatiboaegin,esanahiarenazterketaalegia,

aurkeztutakoegoerakerrazagoulertuetamugatzeko;gerousteetahipotesioinarrituakaurkeztu

behardira,etaondorioaklortzekoestrategiakprestatu,esperimentuendiseinuakereerabiliz,

beharizanezgero,azkenikemaitzenanalisiaegiteko.

OINARRIZKOGAITASUNA IKURRA

1.-Zientziaetateknologiarakooinarrizkogaitasunak

2.-Matematikagaitasuna

3.-Hizkuntzarenbidezkokomunikaziogaitasuna

4.-Gaitasundigitala

5.-Gizarteetaherritargaitasuna

6.-Ikastenikastea

7.-Kulturaetaartegaitasuna

8.-EkimenaetaEkintzailetza

IZAERA MULTIDISZIPLINARRA:

ZEHARKAKOTASUNAREN PRAXIS ERREALA

Ibaiaren ekosistema gur egin ikuspegi ezberdinetatik,

gaitasun ezberdinen garapen integralari bide emanez.

CARÁCTER MULTIDISCIPLINAR: LA PRAXIS REAL DE LA

TRANSVERSALIDAD

Reconocer el ecosistema del río desde distintas perspectivas, mediante

el desarrollo coordinado de distintas capacidades.

ASKATASUNA, IBAI BAZTERREKO TXIMELETA I

Proiektua abiaraztea, esperientzia pilotoa. Izan dezakeen

hezkuntza-gizarte inpaktua aztertzen. Proiektua zentro-mailan duen

dinamika eta bilakaera naturala ikertuz. MANKOEDUKAREKIN

ELKARLANA

• 2016-2017:Ibaiaren kalitatea eta bioaniztasun laginketak urtaroka

IBAIAREN ASTEA

Gehienbat DBH 2 eta 4. mailetako ikasgaietara zuzenduta

Experiencia piloto centrada en la semana del rio. Calidad del Rio e

invertebrados. Principlamente centrada en los ambitos de 2 y 4 de la ESO.

ASKATASUNA IBAI BAZTERREKO TXIMELETA II

• 2017-2018: Laginketa bi puntuetan (ur lasterrak/ ur geldoak)

Tomas de muestras en aguas rapidas y lentas..

• 2018-2019: Ikasleen arteko kooperazioa,Mailen arteko

dinamikak. DBH4 eta DBH2 mailetako talde

heterogeneoakKOTUTORETZA

Dinamicas de intercambio entre grupos de diferentes niveles.

Cooperación entre 4 y 2 ESOCOTUTORIAS

ASKATASUNA, IBAI BAZTERREKO TXIMELETA III

AMARAUN-SAREA ERAIKITZEN-2019-2020: Ikastetxeen

arteko kooperazioa. Proiektua internazionalizatzea.

CONSTRUYENDO UNA TELARAÑA

Cooperación entre centros e internacionalización del proyecto

BIOLOGIA ETA GEOLOGIA

FISIKA ETA KIMIKA: Ibaiaren

bioaniztasunabiodiversidad

MATEMATIKA: Datuen trataera estatistikoak

TEKNOLOGIA, IKT: Grafikoak, blog, web orrialde

ETIKA naturarekiko enpatia eta parte sentitzea.

HIZKUNTZAK: EUSKARA, GAZTELERA

Narrazioak, deskribapenak, argudiaketan, azalpenak,

elkarrizketak

Ibaiaren ahotsak programaLas voces del rio

MARRAZKETA-PLASTIKA:

Ibaiaren koloreak eta formakFormas y colores del rio

Birziklaia artelan: bolumenak lantzenEl reciclaje como obra

de arte: trabajando los bolumenes.

GORPUTZ HEZKUNTZA

Kirol jardueretarako, aisia kudeatu-erdietsi ibai-

eremuetan: Eskalada, txirrindula, piragua, orientazioa…

Educacioón física

Gestionando y utilizando el espacio fluvial para el ocio deportivo.

Escalada, patinaje, bici, orientación, piragüa…

5. PROIEKTUAN PARTE HARTZEN DUTEN

MINTEGIAK: Departamentos que participan este año

• Biologia-

Geologia

• Kimika

• Matematika

• Euskara

• Gaztelania

• Gorputz

Hezkuntza

• Marrazketa

• Teknologia

• Gizarte

• Plastika

• Musika

• Filosofia

ENBOR BEREKO ADARRAK Ramas del mismo tronco

IBAIA MINTEGIAK

IKASTETXEA

IKASLEAK

GURASOAK

MANKOMUNITATEA

IBAIAREN

ASTEAK

Arlo ezberdinetako

ekintzen topagune.

Proiektuaren

ardatza. Semana del río

puntu de encuentro

entre ambitos.

6. DENBORALIZAZIOA Temporalización

16

7. IKASLEGOA

ProiektuaDBH2.eta4.Mailetako ikaslegoarekingauzatukoda,arestianaipatutako

irakasgaietaneta1.batxilergokoNafarroakoGeografiaetaHistoriairakasgaianere.

8. HEZKUNTZAKOMUNITATEARENPARTEHARTZEA

Proiketuarilektiboaezdengarainajarraitasunaemateko

etaibaiaren-dinamikadefinitukodutendatuetanhutsunerik

ezizatearren,zehazturikoibaiarenudakoastean,neurketen

bidezkodatu-bilketanpartehartukodute.

Ikasleetagurasoekinaldezaurretikkurtsoariamaiera

emanbainoleheneagodatazehaztukoda,ondokoegutegian

berdezjarritakoegunenartean.

9. BALIABIDEAK

9.1. Giza-baliabideak

§ Irakaslelan-taldea

§ Ikasleak

§ Gurasoak

9.2. Baliabidematerialak

§ Biologia-geologialaborategia

§ Kimikalaborategia

§ Informatikagelak(baliabideinformatikoak)

§ Eskola-materiala(fotokopiak,aurkezpenetarakoordenagailuportatilak,geletako

kanoiak...)

§ Ibaianlaginketabiologikoetakimikoakburutzekotresnabereziak(phmetroak,

baheak,lupak...)

9.3. Besteerakundeekinelkarlana

§ Iruñeakomankomunitatea

§ HuartekoArte-museoa

10. TEKNOLOGIABERRIENERABILERA

a) Riu.netaplikazioa.Ibaiarenkarakterizaziorakoaplikazioa.

b) Ikastetzekoweb-orrialdea.Moodleikasgelabirtuala.Wikiak.

c) Padlet-hormirudiak.

d) Kontzeptu-hodeiakegitekoaplikazioak.

e) Prezi,vozi...modukoaplikazioakahozkotasunalantzeko.

f) Arbeldigitala.

Uztaila 2017

Su Mo Tu We Th Fr Sa

1

2 3 4 5 6 7 8

9 10 11 12 13 14 15

16 17 18 19 20 21 22

23 24 25 26 27 28 29

30 31

7. HEZKUNTZA KOMUNITATEAREN PARTEHARTZEA Participación de la comunidad educativa

8. EDUKIAK ETA JARDUERAKO CONTENIDOS Y ACTIVIDADES

• Proiektua gorpuzten duten jarduerak, ibaiaren

bilakaera naturala izanen dute ardatz, Urtaroka, arloz

arlo programaturiko helburu eta eduki ezberdinak

landuz. Las actividades que llenan el proyecto, tienen como eje su ciclo natural,

estacional. Adaptandose todos los ambitos a esta idea se programan

objetivos y contenidos.

• Urtaro bakoitzean Proiektuaren izaera zientifikoa

bermatuko duen ibaiaren astea burutuko da. Arlo

zientifiko esperimentalen zeharkakotasuna

baimenduz.

8. EDUKIAK ETA JARDUERAKO CONTENIDOS Y ACTIVIDADES

• Urtaro bakoitzean Proiektuaren izaera zientifikoa

bermatuko duen ibaiaren topaketak (ibaiaren

asteaardatz nagusi) burutuko dira. Arlo zientifiko

esperimentalen zeharkakotasuna baimenduz.

Cada estación se efectuaran encuentros con el río (la semana del

rioeje principal). Con el fin de garantizar la transversalidad de las

ciencias esperimentales.

• Aukeraturiko aste horren inguruan ibaiaren

inguruko ekintza zientifiko-esperimentalak

zentralizatuko dira.

En las semanas del río preestablecidas centraran las

actividades cientifico-esperimentales

• Gainontzeko arlo ez esperimentaletan, ibaiaren aste

aurretik edo ondoren programaturiko ekintzak

malgutasunez gauzatu ahalko dira. Koordinazioa eta

informazio elkartrukea berebizikoa izanen da, arloen

arteko zeharkakotasuna bermatzeko.

Los contenidos y objetivos del proyecto de los ambitos no

cientifico-esperimetales se podran desarollar con mayor flexibilidad

antes o después de la semana de encuentros con el rio. Se

coordinaran actividades propuestas por los departamentos

participantes.

BIOLOGIA-GEOLOGIA ETA FISIKA-KIMIKA

IBAI-LAGINKETAK DBH2 eta DBH4 Muestreos

2 Y 4 ESO

MATEMATIKAIBAI-LAGINKETAK: DATUEN TRATAERA

(Faktore biotikoak:Ornogabeak) Matemáticas Tratamiento de datos de los muestreos

Factores bioticos:invertebrados

GRAFIKA

Uraren kalitatea: bioindikatzaileak Calidad del aguaBioindicadores

MATEMATIKA IBAI-LAGINKETAK: DATUEN

TRATAERA (Faktore abiotikoak)

Tratamiento de datos de muestreo(Factores abióticos)

AIERAZPEN GRAFIKOAK

Tenperaturaren bilakaera urtaroka Gráfico: Varianza de la temperatura por estación

FAKTORE (A)BIOTIKOAK

Fisika eta Kimika DBH4 A/B/C

MAPA GEOLOGIKOAK

Biologia eta Geologia DBH 4

ARGA

ERRIPAK

Margazko ezpondak

MEANDROAK

MAPA GEOLOGIKOAK

Biologia eta Geologia DBH 4

PROFIL GEOLOGIKOAK

Biologia eta Geologia DBH 4

EKOLOGIA

Biologia eta geologia DBH 4

UHOLDE HIDROGRAMA

Lur eta Ingurumen Zientzia BATX 2. Hidrograma de inundacion Ciencias de la tierra 2. Bach.

EUSKERALITERATUR-BALIABIDEAK LANTZEN

DBH 4 Trabalando recursos literarios

ARGA: GURE IBAIA

Hitzak irudiz eta musikaz jantziz ARGA nuestro rio: vistiendolo con fotos y musica

IBAIAREN AHOTSAK-LAS VOCES DEL RIO

Gaztelania DBH 3C (HT)

• Ibaiak bizitza propio du eta ibaiaren inguruan mota ezberdineko

jendea topatzen ahal dugu.

• Aisia

• Lanbide, etekin ateratzeko: arrantzale, nekazari

• Erromesak

• Ingurugiro hezitzaileak.

Existen muchas voces presentes en un rio, las voces del ocio, del trabajo-

rendimiento (pescadores y agricultores) y Peregrinos.

Elkarrizketak INGURUMEN

LANGILEAK ERROMESAK

ARRANTZALEAK

NEKAZARIAK

Esamoldeak SALVA

EL AGUA

Y ELLA

E SALVARA

A TI

CUANDO

CONSERVAS

EL AGUA

CONSERVAS

LA VIDA

HEZIKETA FISIKOA DBH 2 eta 4

Pilategira bisita eta Geocatching Educacion física: visita batan y geocatching

9. HOBETZEKO PROPOSAMENAK Siempre hay algo que mejorar

• Ibaiaren astea baino astebete lehenago koordinazio-bilera egitea

partehartzen duten mintegien artean.

• Ibai laginketen fideltasuna zaintzeko proposamenak

mankomunitateari.

• Udako ekintza kurtso bukaeratik edo hasieratik hurbil egitea

• Irakasle formakuntza: Arga ibaiari buruzko ikastaroa.

Coordinación, visualización, formación, rigurosidad en los muestreos y

participacion de la comunidad educativa.

10. PROIEKTUTIK

HARATAGO… Mas alla del proyecto…

• Norabide anitzetan ematen den elkarlanaren aberastasunak

elikatzen gaitu, sistema bera gara (Ikastexe-Mankomunitate-Udal-

Guraso).

• Ikasleen pentsamendu kritikoaren praxis erreala.

• Proiektuaren dimentsio etikoa: Gizartea naturan eta natura

gizartean begirunearen eta enpatiaren baloreak bizitzarako.

Cooperación, praxis real del pensamiento cientificocrítico

Respeto y empatia como parte de un todo, balores para la vida.

PROIEKTU BIZIA Un proyecto vivo

• Plastikoak

• Kastorea

• Sendabelarrak Plantas medicinales