as mulleres na filosofía

Click here to load reader

Upload: dpto-filosofia-ies-otero-pedrayo-ourense

Post on 27-Jun-2015

242 views

Category:

Education


5 download

TRANSCRIPT

  • 1. Ins Fernndez BujnAS MULLERES NA FILOSOFAElena Lpez Enrquez2BACH.A

2. O g u e r r e i r o a m a o p e r i g o e o x o g o -d i N i e t z s c h e -, e p o r i s o a m a am u l l e r , que o x o g o mis p e r i g o s o . Oh o m e q u e a m a o p e r i g o e o x o g o v es e n d e s a g r a d o q u e a m u l l e r s e t o r n ea m a z o n a s e c o n s e r v a a e s p e r a n z a d es o m e t e l a : o q u e o s e u corazn e s i x e q u ee s a l o i t a s i g a s e n d o u n x o g o p a r ae l , u n h a v e z q u e a m u l l e rc o m p r o m e t e r a n e l a o s e u d e s t i n o ; av e r d a d e i r a v i t o r i a d o h o m e ,l i b e r a d o r o u conquistador, q u e a m u l l e r orecoeza l i b r e m e n t e c o m o o s e u d e s t i n o 3. longo da historia, a situacin da muller con respecto filosofa non distinta da que ocupa noutros aspectos como a cultura, a ciencia, apoltica, a msica ou a tcnica. A muller sempre estivo sometida asistemas de opresin domstica da natureza paternalista.Nesta obra, a autora pretende analizar dous aspectos importantes;por unha banda, a opinin dos filsofos sobre as mulleres e polaoutra, o pensamento das mulleres sobre a opinin dos filsofos acercadelas.Pero tamn quere fomentar a crtica dos estereotipos de xneroreflictidos en tdalas materias e transmitidos polas institucins sociais.Propn coecer e valorar as achegas das filsofas longo da Historiada Filosofa e reivindica a importancia dos estudos de xnero paracomprender a nosa cultura. A continua loita pola igualdade entre homese mulleres ten valido a pena e anda que quedan anacos de machismoten axudado a lograr que os homes tean unha mellor perspectiva de smesmos e da muller.1.Introduccin. 4. 2.Filosofa antiga.En Grecia s era cidadn grego con plenos dereitos o varnlibre descendente de cidadns. Estaban excludos do dereito decidadana os estranxeiros, os escravos e as mulleres.O status das mulleres asemellbase dos escravos, pois nonpodan votar nin ter un emprego pblico, nin herdar nin terposesins. Apenas saan da casa, s para visitar a casa doutramuller, e nos casos de vodas, funerais ou festivais relixiosos.A muller s tia competencia no seu fogar criando osfillos, cociando, lavando e tecendo as roupas da familia, coaaxuda s veces das escravas femininas. A sa educacin estabaorientada a ser unha boa esposa. Dende o seu nacemento ata asa morte a muller viva baixo o control do home(pai, irmns, esposo e mesmo fillos). 5. Por outra banda, todos teman exrcito deEsparta, pois os soldados entrenranse en severoscampamentos militares dende moi pequenos. Pero osespartanos asegurbanse de que as sas mulleresfosen fortes e saudables para poder ter fillos varnse fortes para o exrcito. Por iso as xoves medraban aire libre, aprendendo a correr, loitar e lanzar odisco e a xabalina igual que os varns; e mesmolevaban saias curtas que lles daban liberdade demovemento para facer exercizo. Estos vestidosresultaran escandalosos en Atenas. 6. Filsofas da antiguaGreciaA historia das mulleres a de persoas silenciadas esometidas poder dos homes, por isto a sa obra estivosometida esquecemento e censura, pero anda as naAntiga Grecia destacaron filsofas, poetas, ou cientficas dasque apenas se conserva a obra, pero que compre destacar:Hipata de AlexandraFoi a filsofa grega mis coecida, ademisdunha grande matemtica e astrnoma.Estudou a Aristteles e Platn e tentou aplicaro razoamento matemtico ao conceptoneoplatnico de Un. Era pag e competacoa sabedora das autoridades relixiosas, o quelle levou a ser brutalmente asasinada por un grupode fanticos relixiosos que se supn estaban dirixidospor Cirilo, o patriarca de Alexandra. 7. Aspasia de MiletoFoi amante ou posiblemente esposa de Pericles de quen dinque ela lle escriba moitos dos seus discursos. Era unhamuller culta e experta en retrica e ertica, queparticipaba nas reunins de Pericles, que a trataba comounha igual, e discuta de poltica cos invitados e mesmo llesensinaba a escribir discursos. A sa conduta, pouco comnpara unha muller, fixo ganarlle a fama de hetaria (mullerlibre, non ligada a un varn en particular, que participabanas reunins dos varns como bailarina, msica, modelo ouacompaante).Safo de LesbosTia unha escola para mozas eacadou grande sona coa safermosa poesa lrica que contabaa vida e os sentimentos da mullerna antiga Grecia. 8. O concepto do feminismoen Platn.Para Platn a muller afstase do seu papel tradicional deesposa e nai e sae da reclusin domstica para participaren asuntos pblicos. A distribucin sexual do traballo irracional porque as capacidades fsicas e intelectuaisestn uniformemente distribuidas entre os sexos.Platn divide a sociedade en tres clases: os produtores ouclase traballadora, os defensores (compraos con cansguardins) e os gobernantes-filsofos, escollidos deentre os mellores guardins. As mulleres e fillos dosgardins deben ser bens comns, pois dbese abolir apropiedade privada das das clases dominantes. Areproducin un acoplamento temporal que se reduce momento da concepcin e compete por igual a ambos 9. As mulleres posen as mesmas capacidades que os homese por iso deben participar da mesma educacin eocupacins que os gardins. Rexeita o concepto denatureza feminina pois anda que ten menos forza,isto non repercute na cualidade da sa natureza. Polotanto, xa que as diferenzas non son xenricas senn decarcter individual, cada individuo debe realizar atarefa que lle propia por natureza, dicir, debe 10. O concepto do femininoen AristtelesO concepto social e poltico de Aristteles determina asa forma de comprender a natureza, pois a poltica ea tica seran o fundamento da fsica, e non revs.Para Aristteles s hai un modelo sexual, o masculino,resultando macho ou femia en funcin dunha diferenzacuantitativa e non cualitativa; a muller un varnincompleto ou defectuoso, e polo tanto, inferior.Pola propia natureza, o macho superior e debemandar, mentres que a femia inferior e debeobedecer. Defende a inferioridade das mulleres, tantopoltica como socialmente de submisin varn, comoalgo habitual debido sa propia natureza. Para el onatural supn que a muller un ser impuro, poiscarece do elemento bsico, a alma. No proceso dereproducin o home aporta o seme, dicir, a semente, 11. A muller un instrumento que precisa do principioactivo masculino na reproducin e s serve paratransmitir as propiedades que ela non pode posuir;por iso a propia natureza incapactaa para realizarcalquera actividade racional ou poltica. Os varnsadultos gregos son os nicos que poden levar unhavida poltica ou pblica, mentres que o resto(mulleres, fillos e escravos) e mais aspropiedades, forman parte do mbitoprivado, econmico ou domstico. O traballoprodutivo dos escravos e reprodutivo das mulleresmanteen a vida e permiten que o varn libre poidaadicarse ocio e a vivir ben. 12. 3.Filosofa medieval 13. A educacin cortes preparaba s damas para que brillaranen sociedade polo que aprendan a ler eescribir, coser, debuxar, cantar e tocar instrumentos... smulleres burguesas formbanas para ser boas esposas enais. Tia moita importancia a instruccin na fe cristi e nosdeberes relixiosos. A principal virtude da muller era acastidade, e deba evitarse calquera actividade intelectual.S no mbito domstico ou no convento estaba protexida amuller.Nesta poca a cultura relixiosa era en moitos casos a nicava de acceso cultura ou filosofa, por iso moitasmulleres vestan os hbitos para chegar vida intelectual emesmo para fuxir dun matrimonio imposto. 14. Filsofas na IdadeMediaHelosa do ParclitoChegou a ser abadesa do convento do Parclito, que foifundado polo seu esposo e filsofo PedroAbelardo, onde se retirou despois da dramtica fin dasa relacin de amor co seu mestre Abelardo. As cartasentre eles, dende os respectivos conventos, estnrepletas de referencias filosficas e doutrinais. Eladefende o concepto de matrimonio como limitacin paraadicarse filosofa. Outros temas da sa obra son oespritu de amor corts e a amizade como paixn pura eabsoluta. 15. Hildegarda de BingenViviu case toda a sa vida no mosteiro beneditino deMaguncia, do que chegou a ser abadesa. Converteuse nunhaautoridade pblica debido s sas visins profticas queplasmou en numerosos libros. Escribiu tamn textos debioloxa, botnica, astronoma, medicina e msica e foiautorizada polo Papa para escribir obras teolxicas. Na safilosofa, vencellada teoloxa, empregaba o modometafrico, potico e intuitivo no canto da argumentacinracional, para chegar verdade. Tia a capacidade detraducir os conceptos abstractos da filosofa da poca 16. O concepto dofemininoen Tom de AquinoTom de Aquino tamn tratou amplamente nas sas obras otema da muller, as como das relacins e da moral nomatrimonio. El basea a inferioridade da muller en dicir que: un macho defectuoso; na creacin dun novo ser s aporta oventre que nutre a semente masculina; ten menor capacidadede discernimento e de raciocinio que o home; a orixe dopecado; foi creada a partir e para o home, para axudarllena procreacin; precisa do home para ser gobernada edebe estar sometida autoridade do esposo.Este plantexamento misxino queest baseado tanto na relixincomo na filosofa, compite coadefensa da excelencia feminina quefai Cristina de Pizn, quen exalta asvirtudes e cualidades da muller. 17. Cristina de PiznDebido a que o seu pai, astrlogo e mdico famoso,prestou os seus servizos na corte do Rei Carlos Vde Francia, Cristina de Pizn, orixinal de Venecia,recibiu unha educacin moi completa. Sendo naide tres fillos, enviuvou cando tia vintecinco epor mor do agravamento da sa situacin econmicaas como por vocacin, comezou a escribir cunhaobra prolfica, na que plasmaba, s veces enprimeira persoa, a situacin de subordinacine opresin que sofre a muller na sociedade.A sa obra mis destacable A cidade das mulleres. 18. 4.Filosofa modernaMentres que na idade media tanto o medio de instrurse comaOs contidos educativos eran basicamente de carcter relixioso, apartit do Renacemento vaise educar s mulleres para ser nais, eesta nova proposicin vailles abrir novas posibilidades que elassabern explotar nos sculos posteriores.Xa a partit do sculo XVII estendeuse a alfabetizacin popular ecreronse en Francia institucins educativas femininas inspiradasnos principios pedagxicos de Feneln. 19. No Renacemento non hai un cambio drstico en canto situacinsocial e educativa das mulleres das clases populares, peros das de clases altas. As rapazas, como futuras nais, debanadquirir coecementos e habilidades para transmitirlle sseus fillos varns, para as fillas limitbanse coecementosdo mbito domstico.A partires do sculo XVII estendeuse en Francia a alfabetizacinpopular. A proliferacin dos salns, animados pormulleres da alta sociedade, levou tradicin das boasmaneiras, do refinamento nos costumes, da conversacinenxeosa e do aprendizaxe da cortesa. Este cambio daposicin social das mulleres cambiou tamn a actitude dos 20. Ilustracin eRevolucin FrancesaDestacaron mulleres como aMarquesa de Rambouillet, Madeleinede Scudry que puxo de moda oPreciosismo, como movementocultural que engloba un modelo decomportamento e unha correnteliteraria e ideolxica, MadameLambert, Madame de LaFayette, Isabel de Bohemia, aMarquesa de Chtelet, Madame deStal ou Josefa de Amar y Borbn.As mulleres da poca non sprotagonizaron os sucesosrevolucionarios (toma daBastilla, marcha sobre Versalles, ocomezo da Revolucin 21. Pero o movemento feminista xurdido na Revolucin,co peche dos clubs e asociacins populares, tivo unhatrxica fin, que foi xustificada pola prensa como portransgredir as leis da natureza que as destinaba a seresposas e nais e pretenderon ser homes de Estado. 22. O concepto femininoen RousseauA filosofa poltica (que toma apariencia de pedagoxa) ocpase unhavez mis das mulleres e do espazo privado; a familia e a mullerdebe ocupar o mbito domstico que preciso para que o resto davida laboral e poltica funcionen. O modelo de muller maternal edomstica adicada labor reprodutivo non ningn destinonatural, real ou histrico, senn o resultado dunha construcinideolxica. O obxectivo da educacin preservar a diferenza sexuale asegurar a felicidade do varn para poder adicarse vidapblica. A inferioridade da muller o efecto natural da sadebilidade fsica e mental.A filosofa de Rousseau est entre adefensa apaixonada da razn e dosdereitos individuais do sculo XVIII eo romanticismo do sculo XIX. A samisoxinia est mis relacionada coprerromanticismo. 23. Mary WollstonecraftNos seus primeiros ensaios amosa a sa preocupacinpola educacin das mulleres. A dificultade dareinsercin social e laboral das mulleres debida sainstruccin deficitaria. O nico xeito de acadar aequiparacin de dereitos e a igualdade de oportunidadesentre homes e mulleres basearase nunha educacinigualitaria en escolas mixtas que permitir s mulleresacceder a actividades remuneradas, sen recorrer matrimonio.A sa obra Vindicacin dos dereitos da muller a obrafundacionaldo pensamento feminista. 24. FilosofacontemporneaNo sculo XIX aparece o feminismo como movemento socialde carcter internacional e ocupar un lugar destacado acarn dos socialismos e o anarquismo. Estes movementosnaceron en resposta s problemas sociais que xerou arevolucin industrial, o capitalismo e as novas democraciasliberais. O feminismo tia das tendencias bsicas, ofeminismo liberal ou sufraxista e os feminismos socialista eanarquista. 25. FilsofascontemporneasEdith SteinStein intersase tamn pola relacin entre feminidade erelixin. Consideraba que o movemento feminista alemntia acadado plenamente os seus obxectivos coa Constitucinde Weimar e que o que se requiria a partir de entn eradefender eses logros e transmitir s xeracins futuras amemoria histrica das loitas feministas. 26. Mara ZambranoPara ela, a filosofa non era cuestin s de conceptossenn de smbolos que deben abordar os problemasesenciais da transcendencia e os grandes misterios davida humana.A sa defensa do dualismo alma ( feminina) intelecto(masculino), fai que lle asigne palabra feminina unhamisin salvadora.Algunhas obras de Zambranoforon Filosofa e poesa,Persoa e democracia, Osbeatos ou A agona en Europa. 27. O concepto do femininoen NietzscheSabemos que Nietzsche explica a dinmica moral, histrica,Poltica ou filosfica coa divisin valorativa entre fortes edbiles, potencia individual fronte a instinto de rabao, vidaascendente e decadente, forzas activas e reactivas, vontade depoder afirmativa ou negativaEn moitos lugares da sa obra fai coincidir esta ontoloxadual co masculino- feminino. 28. Dentro dos tpicos da misoxinia romntica, Nietzsche ditamn que a muller mis perfecta( mis incluso que ohome) cando ama, e ademais gusta de ser tomada eposuda, mentres que o amor do varn sempre vontade deposesin, de apropiacin, de poder; por iso o seu amor acabacando acaba a posesin, anda que nunca se pose de todo aunha muller.As mulleres somtense de bo grado aos varns, seresprofundos e con vontade, e s convencins morais, pero averdadeira moral non propia do rabao, senn deespritus libres. Segundo el,as mulleres prefiren afelicidade antes que a liberdade. 29. Simone de BeauvoirQu a muller? O eterno feminino non mis que unmito ao travs do cal os homes fixan s mulleres naconduta estereotipada que eles mesmos lle impuxeron.Beauvoir recolle e radicaliza a crtica ilustrada deWollstonecraft e, ao dicir que a muller unha construccinsocial e cultural, un papel que se aprende por medio daeducacin diferencial, o que hoxe chamariamos xnero, eque, polo tanto non se nace, non hai ningn fundamentobiolxico(o sexo, sobre o que se poidan adxudicar smulleres prescricins diferenciais. 30. Segundo Beauvoir, o varn constituuse en amo no momento en que capaz de arriscar e plo tanto transcender a vida e a animalidadegrazas caza e guerra, mentres que a muller se constite enescrava no momento en que queda vinculada reproduccin davida 31. No meu blogwww.comochoconto-filosofia.blogspot.comatopars informacin sobre mulleresfilsofas e demais persoeiros da