i ostirala • 1999ko azaroaren 19a

Egunkaria

# Lizarra •'Elgaeeria' literatura aldizkariaren 21. zenbakia karrikan da dagoeneko

Marijose Rekalde ««Artea zerbait adierazteko premiaren ondorioa da»

Bertakoek lruñea ezagut

dezaten Arga ibaiaren

ondotik abiatzen den hiri

ibilbidea prest dago

dagoeneko. lrufieko jende

anitzek ez du bere hiria

ezagutzen. Azken Nafarroa

Oinezean iruindar bat edo

beste harritu egin zen bere

hiriaren txoko anitz

ezagutzen ez zuelako.

Gauza bera gertatuko zaio

Mafarroako lViendi

federazioak prestatu lruñeko

Hiri lbilbideko 16

kilometroak egiten dituenari,

lruñeko harresiak, alde

zaharra eta berdeguneak

ezagutuko ditu. • J O X E L A C A L L E

Lizarra •

'Elgacena' kalean da Lizarraldeko literatur aldizkariaren 21. zenbakia karrikaratu berri dute egunotan

Poesiaz, irudiz,

kontakizunez, eta

argazkiz apainduta

daude Elgacena

literatura

aldizkariaren 59

orrialdeak.

Literatura eta artea

tartekatuz, hainbat

herrialde eta

hizkuntzatako

artegileen lanak

irakurri eta ikus

daitezke.

I ORBAITEK IZARRAK E S K E G I

I V di tu zeru saba ian . He-rriko jaietan halaxe egiten ge-nuen: koloretako zapiak alde-rik alde p lazan . Musika en-tzuten da, eme eta errea, lu-rraren barne-muinetat ik sor-t u a b e z a l a . L i m o i o n d o a dantzan ari da pozik, hostoak e ror tzen d i ra poliki, lo reak punpaka , urdur i eta bihurri . Gaua dabil bazterretan jolas-tari. Ate azpitik sar tua da isi-lik, lapur baten moduan non-ba i t . Ka tu be l tza d i rud i , a-r ro tz e t a e txeko, z a k a r e t a maitakor. Haize lasai bihozbe-ra du iratzarri eta amets bigu-nak airean utzi. Leihoa ireki-

'Elgacena' literatura aldizkariaren azken zenbakiak Florencio Alonso margolariaren lan bat biltzen du bere azalean. • KRISTINA BERASAIN

t zen d u t , g a u a a t e r a d a d i n kanpora. Nahasmenik gabe lo egin dezagun». Hauxe i rakur daiteke karrikaratu berri den Elgacena literatur aldizkaria-r e n 37 . o r r i a l d e a n . Fe l ipe Juar i s t i renEtxeko koaclroa-2 i z e n b u r u a d a r a m a n p o e m a da . Etxekokoadroa-1 eta Etxe-ko koadroa-3 ere Elgacena-n daude. Halaber, idazle bera-ren Igarotzen ez den denbora kontakizuna irakur daiteke.

Elgacena l i teratur aldizka-r iaren 21. zenbakian euska-raz i rakur daitezkeen hitzak dira horiek. Ahatik, f ran tse-

sezko, italierazko eta gaztela-niazko t e s tuak aurk i daitez-ke, hitz beltzak, banan-banan l o t u a k , o r r i a lde zu r i b a t e n bai tan . Armand Gatti mona-koko idazlearen poesia luzea-rek in h a s t e n da a ld izkar ia , frantsesez idatzia eta Francis-co Javier Irazokik gaztelania-ra itzulia. Gerora, Paul Le Je-loux idazle frantziarraren eta Paolo Lanaro italiarraren tes-tuak irakur daitezke. Cancho eta Guyonek ere l ekua d u t e z e n b a k i be r r i h o n e t a n , e t a t a r t e a n b e r t a k o i d a z l e e n ha inba t idazlan biltzen dira.

Felipe Juarist irenez gain, Fer-n a n d o Aranburu , Javier Co-rres , Angel De Miguel, J u a n Gracia, Isabel Ordaz eta Al-fonso Pascalen lanak jasotzen ditu aldizkariak.

Irudiak ere leku naba rme-na du ale honetan . Koldo Te-lleriaren argazkiak, esatera-ko.

Elgacena 1982an sortu zen Lizarraldeko irakasle eta idaz-le talde ba ten eskutik. Aldiz-k a r i a 5 0 0 p e z e t a r e n t r u k e eros daiteke l iburudendetan.

—e» Kristina Berasain

W l L C . C l f l l C ) •

Diapositiba

emanaldiak hiru

ortziraletan

ANUEN, Basaburuan eta Ul tzaman m u n d u a eza-gu t zeko a u k e r a i z a n e n dute gaur eta hurrengo bi ortziraleetan. Txile, Peru, Bolivia eta Ekuadorri bu-ruzko diaposit ibak ikusi a h a l i z a n e n d i r a g a u r Olaguen, Anueko udale-txean. Gaurkoak Periko Z u n z a r r e n e k eska in iko ditu. Gorrontzen bizi den gazte ho r r ek a spa ld i t i k du bidaiak eta argazkiak egiteko za l e t a suna . Ha-r e n b i z i p e n e n e m a i t z a arratseko 20:30etan iza-nen da ikusgai, Olaguen.

Bigarren emanaldirako Txina herrialdea aukera-tu dute . J u a n t x o Zigan-dak erakutsi eta kontatu-ko d i tu Tx inan b a r r e n a i z a n d a k o g o r a b e h e r a k , Sei ero Txinan barna izen-buruko diapositiba ema-n a l d i a n . H i l a r e n 2 6 a n i zanen da, B a s a b u r u k o udaletxean, 20:30etan.

Azkeneko e m a n a l d i a a b e n d u a r e n lOean iza-nen da, Ultzamako udale-txean. Emailea Iosu Mar-tinez izanen da. Lizasotar horrek Kenya eta Tanza-niako parke nazionaleko-ak e t a M a r o k o r i b u r u z jardungo da, Afrikako iru-diak izenpean, arratseko 20:30etatik aitzina.

Ekimen hau argazkila-rien aldetik sortu zen, bi-da ia e ta espedizio an i tz egin ondoren , i zandako e s p e r i e n t z i a k k o n t a t u nahi baitzituzten. Asmoa garatzeko, kultur eta ani-maz io z e r b i t z u a r e n la-guntza izan dute.

— » Txari Eleta

muga enea

MIKEL R E P A R A Z

Agudo ikasi dute lezioa

Euskararen egoerari buruzko ikerketak eta inkestak irakurtzeak beldur ematen du sarritan. Eta bada horretarako arrazorik,

iluntasurietik datozen istorio tristeak ekartzen bai-tizkigute, gehienetan. Agintarien zentzugabekerien ondorio tristeei buruzko kontakizunak eta kopu-ruak. Ermitagañako haurren eta gurasoen penak Euskal Herri guztian egin ziren ezagun garai bate-an eta hainbat politikoren adierazpenen zio izan dira -betikoen argudio, zoritxarrez-. Baina Iruñeko agintarien basakeria beste lurraide batzuetan zabaltzen ari da, nabarreria bezala. Sanzen kide arabarrek jaurlaritzen eta legebiltzarren ziutatetik dakarte azken albistea. Alfonso Alonso alkate popularra Gazteizko udaletxean ikusi izanak ez

gintuen larregi harritu hasiera batean -Barcinaren irribarreak hunkitu gintuen bezalaxe-. Arabarrak eta nafarrak halakoxeak baitira, esan zuen baten batek. Baina PPren egitasmoa ez bide zuen inork irakurri orduan. Duela gutxi arte Ermitagañako afera hitzetik hortzera izan dutenek argitaratu dute eskandalua. Popularrek D eredua ezabatu nahi omen dute Gasteizko eskolaurreko udal ikastetxe-etatik.

Eredu elebidun bakarra jarri nahi omen dute indarrean, egunon esaten ikas dezaten hiru urte-rainoko mutiko eta neskato gasteiztarrek, eta naturaltasun osoz gaztelaniaz egin dezaten Jolas, horrek ez baitio inori kalte eginen. Lasai diote hori Arabako agintari politikoek, denondako goberna-

tzen dutela eta euskara zein erdara ezagutzeko denok dugun eskubidea defendatuko dutela gai-neratuz. Hala ere, faktore inportantea ahantzi nahi dute Arabako buruzagi politikoek, haien adiskide nafarren ikasbideak profitaturik: gurasoen -herrita-rren- borondatea. Arabako hiriburu guztian hiru urterainoko talde bakarrak ikasten baitu gaztelania hutsez. Baina ikastetxe publiko guztiek popularren" asmoak gaitzetsi dituztelarik, herritarren eskubide-ak ukatu baino urratzen dituen politikaren aurkako oihuak ez dira iritsi beharreko lekura iritsi, antza. Eta Alfonso zein Yolandaren seme-alaba politiko-ak elebidun bihurtuko dira, ikasgelan sartu aitzin señoritari «egunon» esaten dioten neskato eta mutiko formalak.

Egunkaria ostirala, 1999ko abenduaren 10a

iruñea • 9etatik 12etara 'Y por fin los feos ganan' izeneko diskoa karrikaratu du

talde beterano honek

Santi Maiza, Amaia

Casanova eta Javi

Martinek osatzen

dute taldea. Lehen

Trovadores izena

zuten, orain De 9 a 12

(9etatik 12etara), eta

euren estreinako

diskoa plazaratu

berri dute.

E 9 A 12 T A L D E K O E K ' Y P O R

U fin los feos g a n a n ' disko b e r r i a a b e n d u a r e n l O e a n aurkez tuko dute j endaur re -a n , N a b a r r e r i a z e n t r o a n . «Edurnezur i , ederra , j ak in -tsua, itzuli egin zen, koroa, bi-txiak, bizitzagoxoa utziz... eta azkenean, i t sus iak irabazle; pr in tzea , berriz, ez». Horixe dio diskoaren azken kantak.

Izan ere, taldekideek diote-nez, musikariak baino gehia-go, kontalariak eta kantauto-reak dira. «Horregatik, hitzen konpontzaile batekin jarri gi-nen h a r r e m a n e t a n , k a n t a k aberastu eta gure istorioei ka-l i ta te h a n d i a g o a emateko», azaldu dute. «Lan hori Carlos Aznarrek egin zuen, eta nahi-ko ongi egin duela pentsatzen dugu, kanta bakoitzari ukitu e t a ñ a b a r d u r a e z b e r d i n a k emanez, diskoa aspergarr ia gerta ez dadin».

De 9 a 12 taldekoek jendea hunkitzen duten istorioak kontatzea dute gustuko, melodiak eta erritmoak

baztertu gabe eta aniztasuna helburu. • OSKAR MONTERO

H i r u r e k k a n t a t z e n d u t e . Santi Maizak pianoa eta akor-deoia jotzen ditu, Amaia Ca-sanovak soilik abesten du, eta Javi Mart inek g i ta r ra jo eta konponketak egin ditu. Hiru-rek, ha la edo nola, ikaske ta musikalak egin dituzte, baina ez dira musikar i profesiona-lak.

J o r r a t z e n d u t e n m u s i k a motaren inguruan, De 9 a 12 taldekoek diote ez dutela ego-kitzat jotzen horri folk deitzea. Nahiago du te k a n t a u t o r e a k direla e r ra tea , ez ber tzer ik . «Jendea hunki tzen du ten is-

torioak kontatzea dugu gus-tuko, melodiak eta erritmoak baztertu gabe eta aniz tasuna helburu», diote. Diskoak 12 kan ta biltzen ditu, horietako ba t euskaraz. Kontzertuetan e u s k a r a z k o k a n t a geh iago abesteko nah ia azaldu dute, ordea, eta diskoan kanta guz-tien hitzak euskaratu dituzte.

De 9 a 12 ta lde b e t e r a n o a da. Duela 13 ur te has i ziren, Trovadores izenarekin , eta, zenbai t goiti-beheitien oste-an , d iskoa g raba tzea r i ekin z io ten m a i a t z e a n . Kos ta t a , b a i n a ; e u r e k ekoi tz i b e h a r

izan dute diskoa eta, diru fal-ta dela-eta, nahi baino anitzez ordu gutiago egin dituzte Iru-ñ e k o Ar ion e s t u d i o e t a n . Oraingoz, 500 kopia atera di-tuz te , «baina gehiago a t e r a behar izatea» espero dute.

E u r e n er reper tor ioan 300 kan ta baino gehiago dituzte. «Iruñea, maitasuna, egunero-ko kontuak, injustiziak, gure bizitza aztertzeko modua isla-tzen d u t e n a s m a t u t a k o per-tsonaiak dira gure hitzen pro-tagonistak», komentatu dute.

— » Asier Azpil ikueta

lparraldeko laborarieri oihartzuna Martine Sistiage gazteak ELB sindika-tuari buruz idatzi liburuaren berri da-kar Herria astekariko azken zenbakiak: «Gatuzain argitaletxe gazteak bere biga-rren liburua atera dauku. Lehenbizikoa izan zen Bixente Vrignon berriketariak idatzi zuena kondatuz gure Iparraldean abertzale mugimenduak zer bide segitu zuen Enbata sortu eta 1978a arte. Biga-rren liburu hunen gaia arrunt besterik da. Erakusten dauku ELB sindikata noiz eta nola sortu zen eta nolakoa saila deraman».

«Hor agertzen da, Eneko Bidegainek euskararat itzulia, duela hiru urte

Martiem Sistiague gazteak bere ikaske-tak Paueko unibertsitatean segitzen-eta, maitrise delakoari buruz akulatu zuen lanaren mami nasaia. ELB, Ipar Euskal Herriko laborarien oihartzuna,

hori da liburuaren izena eta mami guzia izen horren araberakoa dauka segurki».

«Liburua bera lau zatitan moldatua da. Lehenak erakusten du nola, 1968tik aintzina gehienik, arrangura berri batzu agertu ziren, bai eta azkar-tu, laborari gazte batzuen artean, etxalde ttipiak begiratu beharrez bere-ziki. Bigarren zatian ikusten da nola

sortu zen ELB eta zoin izan ziren sindi-kat berriaren lehen urratsak, 1982an. Beste bi zatietan kondatua da ELBk geroztik ereman dituen borrokak, nola bermatu den eta beti bermatzen ezagu-pen handiagoa segurtatu naiz, nola arizan den bazterrak harro eta harro, ardi esriearen gainetik konparazione, bainan beste behar-ordu asko eta askori buruz ere aterabide baikorrak segurtatu nahiz. Oro har, liburu goto-rra beraz, eta aberatsa, biziki interes-garria, hobeki konprenitzeko gisan zoin diren gaurko laborari anitzen arrangu-rak eta xedeak».

Xabier Larraburu

Ontza txuria Berrizerehemennaukazueadis- •

kideok! Zeustezenutenba! «dago- •

eneko Egunkariatik kanporatu •

duteLarraburuhau»,ezba!,he- j

men nago!, beti bezain berritsu! :

Baina ez ordea beti bezala: dife- :

rentea naiz, zer edo zer kendu di- •

date: ospitalean sartu, sabelaldea •

ireki eta behazuna kendu baitzi- •

daten, txof!, fuera. Maternitatean •

: izan zen, ez baitzegoen beste ki- •

: rofano librerik. Emakumeek ume- :

: ak bizitzara ekartzen dituzten le- :

: ku hortan nik goxoki baten tamai- :

| nako zorne koloreko haragi pus- !

| ka itsusi bat kanporatu nuen. Bi :

• egunetako kontua zena bi astez •

: luzatu zen. Zesangodizuetba. Os- •

i pitalean artikuluak idazteko ez •

: nuen batere gogorik. Batereez. •

: Sinesdaizue: batereez. Ospitale- :

• ratua izan behar nintzen bezpe- j

: ran iragarpen bat, seinale bat, :

• izan nuen. «Aintzinako erromata- :

• rren gisa»-esango didazue-, hori- :

: xe baietz! Gaua zen eta ni salan • :

: nengoen, zaping osasungaitzean ;

i murgildurik, eta halako batean •

i lehiotik begiratu eta ontza txuri •

i bat ikusi nuen hegan San Loren- •

i tzoko dorretik haruntza zihoana, :

i Takonerako zuhaitz beltzen alde- i

• ra. Ontzatxuriaheganegiteniku- i

• si duzuenok badakizue zer nola- i

• ko inpresioa ematen duen: man- i

i tsoki mugitzen den gorputz txuri •

i biluzia. Ezdu miruen planeatzeko •

i joerahori,ezetausoedobeleen •

i mugimendu azkar hori. Tartean :

i dagoen zer edo zer berezia da, :

i eta beti gauez, eta txuria gainera. i

i Arraroa egiten da. Antzinatean i

• seinale latz bezala hartzen zuten, :

• eta;ni antzinako garaietako isto- i

: rioen zale amorratua naiz. Horre- •

i gatik, «txatxi piruli» pentsatu

i nuen. Badakit Klasiko irakurle

i amorratu bati ez dagokiola horre- ;

i lako sasihizkuntza batean haus-

i nartzerik, baina tira: «txatxi piruli,

• falta zitzaidana» -pentsatu nuen.

• Handikbostegunetaragauzak

• konplikatu ondoren bigarren eba-

: kuntzatik errekuperatzen ari nin-

i tzelaerizainaetorrietaesanzi-

i dan: «Esnatzeko Salako batek

i iratzartzerakoanzeredozerozen-

i ki ahoskatu zenuela esan dit».

i «Euskarazedo gazteleraz?» gal-

• detu nion oso modu abertzalean.

• «Gazteleraz» -erantzun zidan be-

- j rak. «Kaka»-esannuennikpixka

: bat larrituta. «Zeresandutba-

i da?». Berak irribarretsu, ekolo-

i gista edo naturzale bati zuzen-

i tzen ari zitzaiola sinesturik «La

i Lechuza» esan zidan. •

ostirala, 1999ko azaroaren 19a Egunkarial

T

lrufiea ezagut dezagtin Hiria berrezagutzeko 16 kilometroko ibilbidea prestatu

du lVleridi Federazioak

Bertakoek Iruñea ezagut dezaten Arga ibaiaren

ondotik abiatzen den hiri ibilbidea prest dago

dagoeneko. Iruñeko jende anitzek ez du bere

hiria ezagutzen. Azken Nafarroa Oinezean

iruindar bat edo beste harritu egin zen bere

hiriaren txoko anitz ezagutzen ez zueiako.

Gauza bera gertatuko zaio Iruñeko Hiri

Ibilbideko 16 kilometroak egiten dituenari,

Iruñeko harresiak, alde zaharra eta

berdeguneak ezagutuko ditu.

UELA ZENBAIT U R T E , APIKA ORAINDIK E R E ,

«Iruñea ezagut dezagun» izenburuko l iburu berde ba ten laguntzaz, Nafarroako h i r iburuko ikastetxeetako h a u r r e k euren hiria ezagutzeko parada zuten. Horretarako hainbat txango egiten zituzten hirian barre-na. Helburu berarekin jaio da, edo jaioko da, Iruñeko Hiri Ibilbidea. Ofizialki inaugura-tzeke dagoen arren, edozeinek egin dezake dagoeneko Nafarroako Mendi Federazioko-ek prestaturiko 16 kilometroko bidea.

«Proiektu hau aspalditik genuen», adie-razi du Mendi Federazioko l ehendakar i J u a n Mari Feliuk. «Senderismo mota bere-zi h a u E u r o p a r e n e rd ia ldean h a s i zen, B r u j a s beza lako h i r i e t an , ho t s , ba lore art ist iko eta historiko handiko hir ietan. Baina Es ta tu mailan oraindik ez zegoen h o r r e l a k o r i k . Badago h e r r i t x o r e n ba t , Murtziako Cejin kasu , ba ina hir ibururik ez. Iruñea aitzindaria da alde horretatik».

Feliuk Parisko hiri ibilbidea egin zuen has i e ra t ik b u k a e r a ar te , ba i t a g u s t u r a egin ere. «Hori diseinatu zuenak ongi eza-gutzen du Paris, badaki jendea eramaten berdeguneetatik, interes arkitektoniko-his-torikoko guneetatik, alde zaharretik, zoolo-gikoetatik eta museoetatik. Iruñeak auke-ra handiak zituen antzeko ibilbidea egiteko e t a , a u r t e n 75 . u r t e u r r e n a o s p a t z e n g e n u e l a p r o f i t a t u z , p r o i e k t u a r i ek in genion». Aurreko udalak gartsuki lagundu zuen proiektua, baita oraingokoak ere.

Zazpi zubien bat egitea Iruñeko Hiri Ibilbideak Erdi Aroko zazpi zu-bien bat egitea irudikatu nahi du, Burlatako Intxaustiko zubitik Miluzeko zubiraino. Ibil-bidea Arga ugaldearen ondotik abiatzen da. «Argaren Ibai Parkearekin ber reskura tzen ari dena ber reskura tu nahi du bide honek ere», dio Feliuk. «Ibilbide hau ez da bakarrik ibiltzea mai te d u e n mend iza lea rendako .

Euunkaria ostirala, 1999ko azaroaren 19a

Iruñeko Hiri Ibilbidea udaletxe

plazan hastea gomendatzen du

Mendi Federazioak.

Hortik ekialdera jo behar da. Nolanahi

ere, hauxe gomendio bat besterik ez da.

Norberak ikusiko

du zein den hasteko lekurik

egokiena.

J O X E L A C A L L E

Mendizaleok e r a m a n nah i izan dugu gure kirola hiri barnera eta gure hiria berrezagu-tzeko aukera eman». Feliuk berak Iruñea be-rrezagutu du bidea diseinatzen zegoelarik. «Arga ibaian ikasi nuen igeri egiten eta hor-tik pasa naizenean ikusi dut zenbait gauza ez direla 40 ur te tan aldatu. Argaren bazte-r r e n o n d o a n h i r i a r e n zaba l t zea j a s a n ez d u e n zonalde b a t dugu . Hori e r aku t s i eta gorde nahi dugu bidearekin».

I ruñeko ibilbidea egitea otu zi tzaienean bazituzten bi aitzinproiektu, egin dutena eta Iruñeko mugetatik joatea proposatzen zuen beste bat. Baina hu ra urbanoegia omen zen eta ibaiaren ondotik abiatzen dena aukeratu zuten azkenean. Feliuk dio ibilbidea disei-n a t z e a m e n d i r a j o a t e a beza l a izan dela : «Egin da i tekeena bi la tzen duzu , ibiltzeko egokiena, eta interes paisajistiko eta kultu-ra l h a n d i e n a d u e n a bilduz». Iazko u d a n Mendi Federazioko zuzendar i t zako lagun talde bat bildu eta bidea diseinatzeari ekin

'zioten. «Egunero arratsaldeko zortzietan el-k a r t u e ta b idearen zati b a t egiten genuen da tuak , neur r iak eta edateko zerbai t ha r -tuz». Zuzendari tzakoak hagitz diberti tu zi-ren bidea diseinatzen.

Bidearen 16 kilometroak ez dituzte zati ez-b e r d i n e t a n b a n a t u , b a i n a h o r r e k ez d u erran nahi bidea aldi bakar ba tean egin be-har denik. «Hasiera eta norantza bat gomen-datzen dugu, Udaletxe plazatik ekialdera», komentatu du Feliuk. «Baina alderantziz ere egin daiteke. Eta a u t o b u s zerbitzu zabala dagoenez zenbait egunetan egin daiteke ibil-bidea. Hori da hiri ibilbide batek duen aban-taila nagusia».

Ibilbideko seinalizazio bertikala jarri ta da-

go, baina horizontalean zenbait gauza falta dira. Erraterako, San Pedroko zubian ez da ja r r i l ane tan ari direlako. Hasiera b a t e a n atzo inauguratu behar zuten ibilbidea baina atzeratu egin dute inaugurazio plaka buka-tzeke dagoelako. Bestetik, topogida argitara-tzea falta zaie oraindik, hau da, bidearen ze-he tasunak azalduko dituen gida. Heldu den ur teko lehen h i ru h i labeteetan kar r ikara-tzea espero dute.

Arantzadiko rokodromoa Iruñerri inguruko GR220 ibilbideak eta Iru-ñeko Hiri Ibilbideak bat egiten dute zati ba-tean, Zumalakarregiren atari ondoan hain zuzen ere. Hortik aurrera batera doaz Aran-tzadiraino. «Han dugu gure erronka nagu-sia, rokodromoa», adierazi du Feliuk. «Iru-ñea rokodromoa duen azkeneko Es ta tuko hiria izanen da. Hemen aspalditik datorren mendizaletasun handia dagoen arren, ber-

f 1. I fca (XVIII. mendeko fatxada barrokoa) j 2. Safeilia iturria (XVIII, neoklasikoa)

3. Kitala (fatxada neoklasikoa eta barnealde gotikoa) 4. Re{o bastioia (XVI) 5. ZMuriko txokoa 6. Batan apezpikua errondako paseoa 7. Lsfcko bastioia (XVI)

l.MiLuna 2. Takonera 3. Biurdana

8. Apezpiku jauregia (atari barrokoa) 9. Santa Maria Erreala plaza

10. San Bartolome gotorlekua 1 1 . 0 plaza 12. Domingotarren komentua (XIII), gero Ospitale Militarra (XVI) 13. Nafarroako Museoa 14. Santo Domingo eliza (gotiko berantiarra)

1. Caparrosoko errota 2. Iruñeko apaizgaitegia

Ibilbidea Burlataraino heltzen da Belosoko aldapatik jeitsiz. Bertatik

Iruñeko ikuspegi ederra dago. • J O X E L A C A L L E

Ibilbideak 16 kilometro ditu

baina ez da aldi bakar

batean egin behar. Autobus

zerbitzu zabala dagoenez

zenbait egunetan egin

daiteke ibilbidea. Hori da

hiri ibilbide batek duen

abantaila nagusia.

Arga ugaldearen gaineko Iruñeko Erdi Aroko zazpi zubien bat egitea irudikatu nahi du ibilbideak. Magdalenakoa (irudietan) XII. mendean

egin zuten eta bere gainetik Donejakue bidea igarotzen da. • J O X E L A C A L L E

tako eskalatzaileek ez dute entrenatzeko le-ku egokirik». Iruñeko Udalak eta Nafarroako Gobernuak rokodromoa egiteko gastuak er-dibanatuko dituzte. Arantzadin rokodromoa e ra ik i t zeko p r o i e k t u a eg ina dago b a i n a oraindik ez da ezertan gauzatu . «Guretako funtsezko gauza da rokodromoa eta eska-tzen jarraituko dugu». Feliuk ez du itxarope-na galdu a ipatu instituzioek aurrekontue-tan oraindik proiektua haintzat hartzen bai-tute.

Bestetik, ur tea buka tu baino lehen Iruñe-rriko GR 220 ibilbideko seinalizazio bertika-la paratzen bukatzea espero du Feliuk. Ibil-bide honekiko mendi federazioko lehenda-karia, alde batetik, kontent dago jende ani-tzek erabili izan duelako, baina, beste alde-tik, triste dago, hitza eman zuten instituzio guziek ez dutelako behar bezalako laguntza eman. «Orain Iruñerriko hamaika udalenga-na jo dugu errateko bidezidorra eurena dela

eta zaindu egin behar du-v tela. Herrietan mendi tal-

de ' jatorrak ezagutu ditu-gu eta ho r i e t ako b a t z u k e u r e n egoera n o r m a l d u d u t e f ede raz ioan . Talde hauek zain dezakete ibil-bidea laguntza ttiki baten t ruke . Gainera, topogida oraindik ez dugu argitara-tu. Urtearen lehen hilabe-t e e t a n a t e r a t z e a e spe ro dugu». Hortaz, Iruñerriko eta Iruñeko ibilbideen to-pogidek ia batera ikusiko dute argia.

Proiektu hauek guziak eta beste batzuk behin buka-t u edo b i d e r a t u z gero , J u a n Mari Feliuk Nafarro-ako Mendi Federazioko le-

— h e n d a k a r i t z a utziko du . «Nire bidea amai tutzat emanen dut, ordua da eta», erran du.

—S> Asier A z p i l i k u e t a

ostirala, 1999ko azaroaren 19a Egunkaria

K l a s i k o b i t x i • a r r o r i t k l a s i k o

Joxemiel Bidador

Jean Robin

idazie-kopiatzaile lapurtarra Euskal letretan Haranederren Testamentu Berria

kopiatzeagatik gutxiz gehien ezaguna izan da Donibane-

Lohizuneko Jean Robin apeza (1738-1821); horrezaz landara, arras urria da egile honen gainean iritsi zaigun

berria, ez beti baikor izateko modukoa gainera, izan ere, eta Lafitterri jarraikiz bereziki, garrantzi haundiagorik ez zuen

kopiatzaile hutsa baino ez zatekeelako.

Esan bezala eta Lafitteren aburuz, ohikoan Robini

eratxiki izan zaion Biijlnia itzul-keta ez litzateke Robinek berak egina, ezagun ez zaigun beste egileren batek burutua baizik, Robinena kopiatzaile lan soila izan zela. Hala izan ala ez izan, garbi dago testua Robini esker iritsi zaigula, eta beste ezer ez dakigunok, Robin aipatzen ja-rraitu beharko dugu. Birjinia edo donzeil kristaba lau liburukiko idazki luzea dugu zinez, 2.200 orrialde ingurukoa, Migel Angel Marin (Marseilla, 1697-Avignon, 1767) frantxikotarraren Virginie ou la vierge chretienne, histoire sicilienne pour servir auxjeunes filies qui aspirent a lapeifection -Paris, 1752-gaierlijiosokoela-berritik lapurterara 1783-1784. urteetan eginiko itzulpen-egoki-tzapena. Nahiz 1891.ekobildu-ma bibliografikoan Vinsonek egi-le honezaz mikorik aipatu ere egin ez zigun arren, Robinen es-kuizkribu honen berri bazigun ekarrijada 1898.ekoEssaifama-tuaren gehigarri eta zuzenkete-tan: «Un ms. en quatre volumes relies en veau, format pet. in 8°, avec les tranches rouges et sur le dos linscription donceilla chris-taua. Sur les titres est la signa-ture Jne. Marie Robin, et sur les feuillets de garde la note ex libris Larraldepresbytiri, 1820. Leti-tre varie un peu a chaque volu-me. II se resume cependant ge-neralement ainsi: Biijiniaedo donceil christaba lempizte sicilia-rra osotasunerat heldu nahi diren nescatcha gazteei moldetzat ba-liatcezotçat aita begirungarri Mi-gel-Aingeru Marin chikien chikien donepilacojraideac egina eta La-purdico eliza gizon batec berriro escuararat itzulia».

Nahiz iparraldeko egilea den, Robinen testuan aski argi hazta daiteke Larramendiren eragina,

1745.eko hiztegi hirukoitzatik harturiko hitz berri ugaritan be-reziki, izenburuko bereko begi-rungarri horrek argikiro salatzen digun bezala; hona hemen Aint-cineco solasaren hasmenta hi-tzak lagin gisara: «Donceil chris-tabei eskeintcen diotegun mol-dea ezta hambat bapildetan her-tsiac daudenentzat nola bere burrhasoen etchean edo bere gain bizi direnentzat. Lehenci ere balia dakieke, egia da; ordean baitute hejec biciaraudeac, hec leyalki begira betzate, eta hortaz dakete bere deia», non Larra-mendik sortu lempizte (historia), donepila (orden relijiosoa) eta ba-pilde (komentua) neologismoak baititugu.

Ber gauza agitu zaigu Das-sanceren liburutegian zeutzan honako bi eskuiz-kribu luze haue-kin, Lehenbizico liburua: Arima penitent baten sen-timenduac, erregue prophetaren berro-goi eta hamargarren psalmoaren gainean, eta Bigarren liburua: Jain-coaren ganat itçultcen den arima baten senti-menduac erregue prophetaren ehun eta bigarren psalmoaren gainean. Bai Francis-que Michelek eta bai Julien Vin-sonek, biek aipatu zituzten itzul-pen hauek, alabaina, Michel izan zen Robinen egiletasuna aipatu zuen bakarra, eta hortaz, hagitz gutxi izan dira uste hone-tan segitu izan diotenak, areago horren iritzi erabatekoa Lafittek jaulki zuenetik. Osotara 130 orrialde inguruko idazkia dugu, bi zatien artean berrogeita bat kapitulukoa, non lapurtera nagusi den, eta aurrekoan gerta tzen zenaren kontrara, Larra-

mendiren hatzik ez dago: «O Jaincoa, bekhatuec damuztat-cen eta penitenciac facegatcen çaituena, errecibi çatçu fagorez-qui çure populuac humilqui eguiten dauzquitçun othoitçac, eta urruntçatçu gure ganic gure bekhatuen nombre handiac mereci-araci dauzquigun cigo-rradac. Gracia hori galdetcen dautçugu Jesus Christo gure jaunaz, halabiz».

Bada Robin olerkaria ere, Onaindiak Mila euskal olerki eder bilduma mardulean ekarri ziguna -nahiz nondik hartu zuen zehaztu ez zigun-: «Errobin ape-zak baditu bertso jagiak be, or-duko barri-zalekeriaren aurka-koak geien bat. 1802ko urrilla-ren 26an, Getarin komentu barri

bat jaso ebenean, gai aretzaz egiñak, esaterako, guztiz zorrotz eta irrikoiak dira». «Zer egin zare?» olerkia da Onaindiak eskeini zi-gun Robinen lana, Au-ñamendikoek ere eus-

kal literaturari buruzko entziklopediaren lehen-biziko alekian kopiatu zuten bera: «Zer egin zare, koplari zaharra /

Gure anjeren xaxari zuhurra / Zure antzearen

/ Eta doñuaren / Emen gaude eske / Behar handi ginduke / Hel,

bada arren». Azkenik, eta arras gauza iluna baden arren, D. Ga-ratekberak 1783.ekomartxoko Le Mercure de France aldizkarian Robin apezak sinatu bi libururen berri eman zuen, bata Amerike-tara 1781.eaneginikobidaztia-ren eta Rochambeau kondearen gorabehera militarren berri ekartzen zituena, eta bestea ain-tzinitatearen gaineko sekretuei buruzkoa. Tamalez, bi hauei bu-ruz Garaten aipamen labur hau baizik ez dugu.

P a t z i k u P e r u r e n a

Gogoak bi neurri?

entsamendu ede-rreko liburu batetik neure egin ditut bi pasarte ttipi: «Egia

eta gezurra, beren betetasun eta zorroztasun tipikoan aldarrika-tuak, gehiegikeria traketsak di-ra, lehundu gabeko hiperboleak, pitokeriatik bertago dauden adierazpenak, eta kasik sekulan gurekin deus ikusirik ez dute-nak. Beste gainekoan, noski, ez litzateke gutietsi behar, entrete-nitzeko eta apaintzeko duten ba-lioa».

«Solasaldi batean, frankeza, aldez aurretik iragartzen bada, nabarmen gelditzen da zuri; eta ez bada aldez aurretik iragar-tzen, bihurrikeria dirudi. Zer ba-lio eman, alarma horrenik gabe irristatzen diren beste gaineko hitz guziei?».

Munduko bertsolaritza osoa azterturik ere, nekez harrapatu-ko duzu honelako pentsamentu-rik, eta paradoxa badirudi ere, bi esaldi horiek oso ongi mugatzen lukete bertsolaritzaren eder gu-zia.

Egia eta gezur beteak dira, bertsolaritzaren bazka oparoa. Ezin du gehiago eskatu herriak, bere burua egia eta gezur bete horiekin entretenitu eta apain-tzearekin aski baitu. Erabat jen-de artean eta jendearentzako bizi denak, ezin lezake gehiagorik eman, munduko kreaturarik ar-giena izanik ere. Oharmen zo-rrotz askiko jendea ezagutzen dut, bere izakera gregarioaz ha-ratago jo ezin duena.

Egaña bertsolaria eta Egaña nobelagilea, ezin dira Egaña fun-tzionari baizik izan; eta biak giza maila eta interes berberekoak di-ra neretzako. Ez baitu inor egi-ten funtzionari, gizarte modu ba-tek edo ofizio batek, bere izake-rak baizik. Eta egungo bertsolari guztiak izakeraz jotzen ditut nik funtzionari.

Orain aurretik hil da lehen bertsolari funtzionala, «aldez au-rretik iragarritako frankeza» as-matu zuen eskola berriko lehen diztzipulu anpulosoa, eta ez dut hitzerdi bat bakarrik ere suma-tu, funtzionari tankeraz beste-

korik. Nola liteke orduan «fun-tzionari» kontu horrek min ema-tea? Badakit: mina inozenteak hartzen du beti, jakina, histrio-nikoa maisutzat hartzeko beste-tako kapaz ez delako.

Nere «Pernandoren egiak», oso ongi dio Egañak, bertsolaritzaz ari delarik. Peilokeriak esan nahi duen lokuzio hori, Fernando Amezketarrari zor diogu. Oso adierazgarria da, bertsolari pro-totipo honen eragina, gure herri literaturan. Ez dugu beste Kijo-terik. Baina, inondik ere, izake-raz (eta odolez ere) ijitoa behar duela, zenbatek egin ote du erre-zelo? Eta zebatek aitortu, fran-keza bihurriz?

Hala eta guzi, Fernando jitoa, neurri bakarreko bertsolaria zen, «frankeza bihurrikoa» ale-gia. Hil berri honen eskolak as-matu zuen bi neurritakoa, ijito talde teoriko akonplejatu batek: Aitzol, Lekuona... Niri ordea, jito, baskoi edo mairu, neurri baka-rreko gogoa interesatzen zait. Bi-tarakoa faltso baitzait bietan. Gi-putx aldean egindako literatur afari bakoitzean frogatua.

Horrexegatik, han, gauza bis-takoak aipatze hutsa da girdin-keria mingarri. Aspaldi ikasia daukat lezioa. Erantzule diplo-matuenak aurrena direla, nerea beren eglnez bezala deseginen naute beti, eta jende jatorrenak balira bezala gailenduko dira be-tiko teoriko funtzional argi mo-duan. Horiei diet nazkarik haun-diena: beren buruari gradu ba-jua eta altua ipini, eta gero bieta-tik dirua eta izen ona beste ame-tsik ez duten ijito bikoiztu horiei.

Ziztulari edo idazle, ni, berbe-ra nauk Antonio, ez nazak Basa-rrieskola berriaren arabera bi graduko egin. Hurrengoan saia hadi idazlea mintzen, ziztularia baino puskaz funtzionari negar-garriago izan zitekek eta.

Artikulu ondokoa: Euskal gi-zarteak faltan duen «malditoa» sortzen ditek, ustez, nere kontu-ra, eta hitz ttar bat aski ditek mi-na hartzeko: «funtzionario=, esa-te bateko. Hortik atera kontuak hik, zenbatekoa den nere maldi-tismoa?

Motxorrosolo

Lagunarenak

Gus tuko adierazpenik ezean ez da ezer agertuko. Egon badago, kontseilariaren erranak bildu ez dituen kazetari-

rik. Menturaz, ez ziren sanedrindarren gustuko. Bestetik, ondo-koak, lagunaren irudiaz arduratzen denak, ez du inolako eragoz-penik adierazitakoa gezurtatzeko. Bistan denez, beste eremuko arrazoiek ekarri dute hezkuntzakoa ospitaleko eraikinera.

Egunkaria ostirala, 1999ko abenduaren 10a

l i k i r i j ' j - j ' j l U j k - i l ' J - j ^ A r t i s t a

«Artea zerbait adierazteko premiaren ondorioa

Birziklapenaren filosofia landuz, Marijose

Rekalde artista nafarrak aurtengo Caja

España erakundearen eskultura saria jaso

berri du. Larru zatiak eta hlltzeak erabilita,

Torso fetiche' izeneko lana egin du, zeinak

gizakiaren gorputza aztergai baitu, eta 3,5

milioi pezeta eskuratu ditu.

1 I ME KOXKORRA ZENETIK, k o -

\Jf lorez eta formaz janzten z i tuen pape r zur iak . Egun, D e i k a z t e l u k o be re e txeko ganbaran orduak ematen ditu lanean. Pintura eta eskultura tartekatzen ditu orain.

• Betidanik pintura landu izan duzu e ta a z k e n e k o sariak, behintzat , eskul-turan jaso dituzu. Nola da hori? Egia da betidanik margola-

ria izan naizela. Unibertsita-tean eskultura lantzeko balia-bideak eskura nituen, baina nik pinturako espezialitatea ikasi nuen. Dena den, egia da nik egiten d u d a n esku l tu ra berezia dela, nirea, eta hortaz, teknika tradizionalak ikasi ez izana baliagarria izan zait nire medioekin nire e s k u l t u r a k lantzeko.

• Nola egiten dituzu zure es-kulturak? Buztina da nire lanen eus-

karria. Gero paperez estaltzen ditut. Papera material ar ina da , ezin du d e n b o r a l u z e z iraun, eta orduan, bertzelako elementu anitz erabiltzen di-tut . Azkenik, paperaren gai-nean ipintzen ditudan osaga-rriak dira nire lanari izen be-rezia e m a n dioten e lemen-t u a k . L a r r u a k , k r i s t a l a k , arraultza azalak edo dena de-lakoak barruko objektua es-taltzen du.

• Saritu berri dizuten lane-an gizon baten soina ager-tzen da, kolorezko larruz eta hiltze zorrotzez estali-rik. Zergatik? Nire ibilbide artistikoanbeti

izan dut aztergai gizakien iru-dia. Nire margoetan zein es-

k u l t u r e t a n , n o l a b a i t , be t i agertzen da gizakia. Margoa-ren historian emakumea izan da protagonista, margolariak normalean gizonak zirelako. Nik gizonen soinak lantzen di-tut, emakumea naizelako eta hurbilen dudan gorputza gi-zonezko batena delako, horixe da hobekien ezagutzen dudan gorputza. Sari tu didaten es-kulturan, larru zati bakoitza

hiltze batek zeharkatzen du,

•

«Aurpegi baten

adierazpena infinitua da.

Pertsona batek milaka

emozio adierazten ahal

ditu bere aurpegiarekin,

eta hori ezin du sagar

batek egin»

•

eta sortzen duen sentsazioa bikoitza da: batetik, besarka-tu egin nahi duzu, larrua go-xoa eta beroa delako, baina, bertzetik, hiltzeen zorroztasu-nak beldurra ematen du. Di-kotomia bat sortzen da, era-karpena eta aldarapena.

• K o n t r a e s a n hor i l o r t u nahi zenuen lan honekin? Obra b a t l a n t z e n h a s t e n

naizenean ez du t argi izaten zein den lan horren ideia kon-tzeptuala. Hala ere, saiheste-zina da behin lana a m a i t u a dagoenean esku l tu ra ren bi-dea moztea. Lanak momentu horretan bizitza propioa har-tzen du, izaera berezia. Nik eman ez badiot ere, eskultura osa t zen d u t e n e l e m e n t u e k i z ae r a b a k a n e ta b a k a r r a ematen diote lanari. Batzue-tan zure eskuetatik ihes egi-ten du l anak t r ansmi t i t z en duenak.

• Eta zuk zerbait adierazi nahi izaten duzu zure la-nen bitartez? Bai, ustez. Hala ere, zenbait

a r t i s t a k ideia k o n t z e p t u a l konkretu bat adierazteko lan egiten dute. Niretzat, berriz, artea joko bat da, umeen joko bat. Piezak lortu, elkartu, uz-tar tu behar dira, eta zenbait piezak elkarrekin funtziona-tzen dutenean , nahikoa iza-ten da. Jakina, hori guztia zu-

re ba i t an dago, zu ez zaude hutsik; gauza batek beste ba-tera eramaten zaitu, eta lana progres iboa da . Ba tzue t an ezer adierazi ez izanaren kon-plexua izan dut , ba ina hori ezinezkoa da, lanean zauden momentuan zerbait adierazi nah i d u z u , z u k j a k i n gabe. Artea zerbait adierazteko pre-miaren ondorioa da. Eta zer-bait hori, mezu hori, artela-n a r e n m u i n e a n dago, e t a beste pertsonek nolabait hori jaso egiten dute, zuzenean ez bada ere.

• Gizakia da beti zure arte-lanen oinarria? Paisaiak ere margotu izan

ditut, baina gizakiaren irudia e ta , b a t e z ere , e r r e t r a t u a ikertzeko eta ezagutzeko bo-rrokan aritu naiz betidanik. Aurpegi ba t en a d i e r a z p e n a ' infinitua da. Pertsona batek milaka emozio igortzen ahal ditu bere aurpegiarekin, eta hori ezin du sagar batek egin.

Bodegoi batean koloreak alda ditzaket, ba ina beti berdina izanen da. Pertsona batek, al-dizN aukera anitz ematen diz-kiziSt. Zerbait bizia da. • Zure eskulturetan erabil-

tzen di tuzun materialak ere naturalak izaten dira? Bai, herri txiki ba tean bizi

izanaren ondorio da hori. He-men bertan lortzen ditut lane-an erabiltzen di tudan mate-rialak. Birziklapena dut oina-rri, zaborretan, hondakinetan edo txatartegian aurkitzen di-tut nire osagaiak. Zerbait be-rria erostea baino nahiago dut hori. Jendeak balio duen gau-za bat zakarretara botatzean, arinegi jokatzen da. Errespe-tu handiagoa zor diegu objek-tuei. Uste dut erabiltzen ditu-gun gauzak etorkizun luzea-goa izan dezaketela, eta filoso-fia hori erabiltzen dut nire la-nean.

—^Kristina Berasain

s o s l a i a Marijose Rekalde 1964ko maiatzaren 1ean jaiozen Iruñean. Bere haurtzaroa

Sartagudan pasatu zuen, eta txiki-txikitandik datorkio margotzeko zaletasuna.

Oroitzapen goxoak ditu garai haietaz. Ama eta ahizpa ere margolariak ditu, eta

bera 18 urtekin Iruñeko Arte eta Lanbideen eskolan sartu zen. Han bi urte eman

ondoren, argi ikusi zuen bere bidea, eta orduan Arte Ederrak ikasi zituen EHUn.

• Marijosek dioenez, unibertsitatea amaitzerakoan bere artista ibilbideari eman zion

hasiera. Ordu arte, bertze artisten lanak ikertzen zituen, eta erakusketaz erakus-

keta igarotzen zituen egunak. Egun, berriz, hiriaren handitasunetik herrixka txiki

baten isiitasunera ihes egin du, eta bertan, Deikaztelun, bere lanak sortzen ditu.,

» Hamar urteren buruan, erakusketa anitz egin ditu artistak, bai bakarka eta bai ber-

tze margolariekin batera ere. Lizarran, Garesen, Iruñean, Bilbon, Donostian eta

bertze hiri batzuetan eskegi ditu bere obrak. Sarien zerrenda ere luzea du. Jaso

berri duenaz gain, Nafarroako Gobemuko aipamen anitz jaso ditu, esaterako, Ar-

tista Gazteen lehiaketako eskulturako lehen saria.

ostirala, 1999ko azaroaren 19a Egunkarial

Egunkaria

• ostirala • 1999ko azaroaren 19a

Mikel Beramendi

lbrahim

I b r a h i m du izena , edo antzeko zerbait. Maurita-

niarra da, 11 urteko. Tierra de Hombres elkarteak ekarri du o s p i t a l e r a ope ra t ze r a , operazioa eginez gero arras-t aka ibili b e h a r r e a n oinez has litekeelakoan. Urtebetez ez ditu ama, aita eta anai-arrenak ikusiko, sekula pro-ba tu gabeko janar i ra ohitu beharko du, operazio izugarri gogorra eta ondorengo erre-kuperazio are gogorrari aurre egin beharko dio. Hori dena jasandakoan, agian, hanke-tan duen gaixotasuna zertxo-ba i t s e n d a t u eta bal i teke, noizbait, oinez ikastea.

Bitartean, Ibrahim gixajoa a r r a s t a k a ibiliko da, gure artean. Tierra de Hombresek haur ra zaintzeko egin zuen eskariari baietz erran diote-nek lagundurik. (Bide batez, ohar txo ba t : izena nah iko matxis ta duen e lkar tearen deiari erantzun diotenen ia guztiak emakumezkoak dira).

Badaki t lb rah im mut iko zoragarriak ez duela zer iku-sirik ohiko kroniketan idatzi b e h a r omen d e n a r e k i n . Baina, benetan, gure seme a l abek a h a n t z i r i k u z t e n dituzten jostailuek edo auto batean sartzeak sortzen dion ilusioa eta ilusioaren isla den i r r i f a r r e a i k u s i n u e l a r i k , hu ra dena gobernua, oposi-zioa, EAren kongresua eta gainerakoa baino garrantzi-tsuagoa zela erabaki nuen.

KONTZERTUAK

I Orkoien: Eraso, Konorterik Gabe, Berri Txarrak, Koma eta Soziedad Alkoholika. Frontoian, 21:00etan.

I Iruñea:Bihar PiLT izanen da Aitzina herriko tabernan.

I Azkaine: Buitraker talde iruindarrak joko du bihar.

BERTSOLARIAK

> Doneztebe: Gaur, 12:00etan, Peñagarikano eta Sebastian Lizaso. Ganadu merkatuan.

> Bera: Iñaki Murua, Andoni Egaña, Bittor Elizagoien, Xabier Legarreta, Oihane Enbeita eta Igor Elortza ber-tsolariekin. Gai jartzaile lane-tan Jon Abril izanen da. Gaur, 22:00etan, kultur etxean

I Donibane Lohitzune: Bihar, larunbatarekin, bertso afaria eginen dute Sardina errete-gian Maialen Lujanbio, Igor Elortza, Xapun, Sustrai Koli-na eta Amets Arzalluzekin. Txartela hartzeko deitu 0033-5559511390 telefonora.

I Urruña: Igandean Ziburuko kolegioaren aldeko besta egi-nen dute arratsaldean Maindi Muraa, Txomin Urriza, Gorka Albistur, Ihintza Marfuirault eta Oika Urteagarekin.

HITZALDIAK

) Iruñea: Gaur, 20:00etan, antzerkigintzaren egungo egoera,Nafarroan aztertuko dute Ignacio Arellanok, Pablo Lujicek eta Azucena Zabale-tak Gazteriaren Etxean.

I Iruñea: Asteazkenean, hila-ren 24an, Zaldiko Maldikon euskal selekzioari buruzko mahai ingurua eginen dute ESAIT taldeko zenbait kidek eta zenbait kirolarik.

I Berriozar: Asteazkenean, Imanol Esnaolak honako hitzaldia eskeiniko du 20:00etan kultur etxean: «Gaurko gazteak euskaraz

komunikatzen: erregistrorik gabe euskararen zorroa hutsik».

KIROLAK

I Urbasa: Nafarroa Kirol Elkar-teak mendi arteko bizikleta ibiladia antolatu du igande-rako. Goñi herritik Opakua gainera abiatuko da Urbasa mendilerroan barrena. Inte-resa dutenek gaurkoa dute Elkartearen egoitzan (Jarau-ta 78) izena emateko azken eguna.

I Iruñea: Txantreako V. Mendi Astearen barruan, diapositi-ba emanaldiak izanen dira egunero 20:00etan Auzote-gin: «Monumentu megalitiko-ak» (azaroak 22), «Alpama-yo'99» (23), «Muztag Ata, izotz mendia» (24), «Hira aste Tien Shanen» (25) eta «Igoerak Alpeetan» (26).

IKASTAROAK

I Iruñea: IPESek Palestina eta Ekialde hurbilaren inguruko ikastaroa antolatu du. Ira-

kaslea Bichara Khader belgi-karra izanen da, Lovainako Unibertsitateko Ikasketa Islamikoen Zentruko zuzen-daria. Osotara 12 ordu iza-nen dira astelehenetik aste-azkenera. Izena emateko deitu 948-225991 telefono-ra.

BESTELAKOAK

I Iruñea: Bihar, 20:00etan, herri meza eginen dute Doni-baneko San Alberto parro-kian.

Bertsoaroa'99 bukatu da Igor Elortza, Bittor Eliza-

goien. Iñaki Murua eta Jon

Sarasua bertsolariek aka-

be.

doien Txokoan Bertsoa-

roa'99ri. Bertsoaren ingu-

ruan eraturiko ihardunaldi

hauek finkatzen ari dira Iru-

ñeko eskeintza kulturalean.

Bere hamaikagarren edi-

zioa bete du Bertsoaroak

aurtengoan eta jendea era-

kartzen du. Horren lekuko

da asteartean irudian ageri

den Erramun Martikorenak

eskeini zuen kontzertu arra-

kastatsua. Erraldoien Txo

koa lepo bete zen Baxe Na-

farroakoaren ahotsarekin

gozatzeko.

Azaroaren 26an hasi zen

Bertsoaroa eta denetara sei

saio izan ditu, batzuk ohiko

bertso saioak izan dira eta

beste batzuetan modu be-

rritzailean landu dute ber-

tsoa. Nafarroako Bertsozale

Elkartea eta iruñeko Udala

ari dira dagoeneko hamabi-

garren edizioa prestatzen.