aprenda o grego do novo testamento - john h. dobson

Download Aprenda o Grego Do Novo Testamento - John H. Dobson

If you can't read please download the document

Upload: marcos1606spa

Post on 11-Dec-2015

54 views

Category:

Documents


13 download

DESCRIPTION

Aprenda o Grego Do Novo Testament

TRANSCRIPT

GREGODO NOVO TESTAMENTOJohn H. DobsonTraduo de Lucian BenignoAprenda oToi? maqhtai? mouAos meus alunosi{na maqhvte meta; cara?para que aprendam com alegriaTodos os Direitos Reservados. Copyright 1994 para a lngua portugue-sa da Casa Publicadora das Assemblias de Deus.Ttulo do original em ingls:Learn New Testament GreekBible Society - Stonehill Green, Westlea, Swindon SN5 7DG, England.Primeira edio em ingls: 1988. Reimpresso em 1988, 1989, 1990.Segunda edio em ingls: 1992Traduo: Lucian BenignoSuperviso Geral: Esequias Soares da SilvaCapa: Hudson Silva480 - GregoDobson, John H.DOBa Aprenda o Grego do Novo Testamento/John H.Dobson.1.ed. - Rio de Janeiro: Casa Publicadora dasAssemblias de Deus, 1994.p. 448; cm.l4x21ISBN 85.263.0010-51. Grego 2. Gramtica.CDD480 - Grego do Novo Testamento485As referncias ao Novo Testamento grego so citadas do The Greek NewTestament, das Sociedades Bblicas Unidas, 3a edio (corrigida), 1983.Casa Publicadora das Assemblias de DeusCaixa Postal 33120001-970, Rio de Janeiro, RJ, Brasil1a Edio/1994ContedoPrefcio Edio em Portugus ............................... 9Introduo ............................................................... 131. abg - aprendendo as letras ................................... 172. ejn ajrch?/ - no princpio ....................................... 213. ejstivn - h\n - era ............................................. 26Introduo s lies 4-6 .......................................... 304. levgw - estou dizendo, digo ................................. 315. levgomen - estamos dizendo, dizemos ................. 366. lovgo - uma palavra oJ lovgo - a palavra ...... 417. aujtov - ele ou|to - este ..................................... 468. levgwn - dizendooJ lejgwn - o que diz ............. 549. kardiva - um corao hJ kardiva - o corao ..... 6110. hJmei? - nsuJmei? - vs ............................... 6911. o{ ajn levgh/ - quem quer que diga ...................... 76ejan levgh/ - se ele diz;i{na levgh/ - para que ele digalevgwmen - digamos12. e[rgon - uma obra to; e[rgon - a obra ................. 83oJ, hJ, tov - o, a13. poievw (poiw?) - fao............................................. 9114. e[legen - ele dizia, ele costumava dizer .......... 9815. ejpoviei - ele fazia, ele costumava fazer ....... 1056Grego do Novo Testamento16. A a W - de Alfa a mega ...................................17. prov, eij, ejn, ejk, ajpov ....................................e[rcetai - ele vem, ele vai18. levgein - dizer, estar dizendo .........................19. levgown, levgousa, levgon - dizendo .................Introduo s lies 20-25 ...................................20. poihsa - tendo feito ...................................21. ejpoivhsa - realizei, fiz ....................................e[graya - escrevi 22. bavlwn - tendo lanado e[lqwn - tendo ido .........23. e[balon - joguei h\ra - levantei ..........................24. ejsqivw - estou comendo e[fagon - comi ......levgein - estar dizendo ei\pein - dizer 25. katabaivnto aujtou? .......................................- enquanto ele descia katabavnto aujto? - quando ele desceu 26. ajkouvsw - ouvirei ................................................balw? - lanarei27. Perguntas: tiv - quem? ....................................tiv - que? por qu?28. a[kouvsw - um bom homem .................................oiJ a{gioi - os santos29. givnomai - venho a ser, torno-me gin ..........genovmeno - tendo ocorrido gen 30. poih?sai - fazer .............................................ejkbalei?n - expulsar 31. baptivzomai - estou sendo batizado ...............ejbaptizovmhn - eu estava sendo batizado 112119124128137139147152161168174179185190198206212732. ejbaptivsqhn - fui batizado ............................ 225baptisqeiv - tendo sido batizado 33. pepivsteuka - tenho confiado ..................... 231gevgraptai - foi escrito, est escrito oi\da - sei 34. tivqhmi - estou colocando ................................... 244divdwmi - estou dandotiqeiv - colocando didouv - dando qeiv - tendo colocado douv - tendo dado Introduo s lies 35 - 52 .................................35. kalov - bom kalw? - bem ...............................ei|, duvo, trei? - um, dois, trs36. i{na - para que, que ............................................i{na poihvsh/ - para que faa i{na dw?men - para que demos 37. oJ kuvpio - o Senhor..........................................to;n lovgon, th;n kardivan: o caso acusativo38. w{ste - assim......................................................39. tou? lovgou, th; kardiva: o caso genitivo ......40. tou?to poivhson - faz isto! .................................41. mh; klevyh/ - no furtes ................................mh; klai?e - no chores, pra de chorar 42. tw?/ lovgw/, th?/ kardiva: o caso dativo ................/43. eij ejmerivsqh - se foi dividido ............................ejan merivsqh/ - se for dividido;44. divkaio - justo ....................................................dikaiosuvnh - justiaajdikiva - injustia, erro2522532642722842933043123173293358Grego do Novo Testamento45. nivptw - lavo (algum ou algo) ...........................nivptomai - lavo (parte de mim mesmo)46. Traduzindo - Romanos 1.1-7 ............................47. ei\pe o{ti ejsqivei- disseste que ele estava comendo ......................48. A influncia do hebraico e do aramaico ..............49. gevnoito - que ocorra, possa ocorrer ..................dedwvkei - deu 50. i{na hJ cara; uJmw?n h\/ peplhrwmevnh ACKP ..51. Cultura e traduo .............................................52. Agwmen ejnteu?qen - Avancemos daqui ..........Resoluo dos testes de progresso ....................ndice de termos e construes gramaticais ......Gramtica para referncias ................................ndice de palavras gregas ..................................Abreviaes de Tradues da BbliaARCARAIBBBJBLHBVTRI350354358363374382390395403406409428Joo Ferreira de Almeida, edio revista e corrigidaAlmeida, revista e atualizadaAlmeida, verso revisada pela Imprensa Bblica do BrasilA Bblia de JerusalmBblia na Linguagem de HojeA Bblia VivaEdio da Sociedade Bblica TrinitarianaPrefcio edio em PortugusA obra Aprenda o Grego do Novo Testamento, de John H.Dobson, um best seller da British and Foreign Bible Society. Elavem sendo de grande utilidade aos cristos de lngua inglesainteressados em aprender o idioma no qual foi originalmente escritoo Novo Testamento. A maneira pela qual o livro foi acolhido nomundo de expresso angla, as palavras de incentivo de especialistase os resultados adquiridos, so uma prova inequvoca da credibilidadede Dobson e da eficcia da nova metodologia de aprendizagem dalngua grega.A CPAD est no apenas lanando um best seller, mas uma novaproposta para os professores desta rea, e um novo caminho para seaprender o grego do Novo Testamento. Trata-se de um curso, cujomtodo, extremamente simples, acha-se ao alcance de todos.Descobri o material de Dobson numa livraria das SociedadesBblicas Unidas na rua Jafa, em Jerusalm. A obra chamou-me aateno de imediato em virtude de seu mtodo singular, alm da fitaK-7, que deve ser adquirida pelo aluno. O mtodo que antes usava,equivalia ensinar portugus aos estrangeiros atravs dos textos deAntnio Vieira, ou italiano em Dante Alighiere. Para aferir talconcluso, adotei o novo mtodo. Os alunos passaram a receber as10Grego do Novo Testamentoaulas de grego como uma atividade ldica. como o prprio autorafirma: Aos meus alunos, para que aprendam com alegria. Omtodo de Dobson indito e apresenta resultados significativos.Este j o segundo ano que o venho aplicando no Seminrio BblicoAntioquia, alm de j o haver aplicado na ETEQS, em Jundia, SP,desde 1990; os resultados tm sido surpreendentes.O mtodo funciona!A inovao consiste no fato de o autor elaborar as lies nomodelo estrutural, que no comum numa lngua clssica. Ele fogedo modelo tradicional proporcionando a qualquer pessoa a opor-tunidade de ler e entender o Novo Testamento Grego. O modelotradicional exige do aluno um certo conhecimento da sintaxe dalngua portuguesa. A outra dificuldade com relao ao sistema decasos, exceto queles que j conhecem o snscrito, o latim e oalemo, pois estas lnguas possuem estruturas similares s da grega.Esta obra, que o leitor tem em mos, dispensa tudo isso, atendendoassim a todos os nveis.Neste curso, o aluno trabalha com o vocabulrio de cada lio(ver Introduo do livro), com seus abundantes exerccios, conju-gando verbos e declinando os nomes medida que estes voaparecendo. S a partir da metade do livro que vai saber que oacusativo o caso do objeto direto, que o nominativo o caso dosujeito, do predicativo do sujeito, do adjunto adnominal sem apreposio de. Depois de haver aprendido a conjugao dosaoristos e compreendido o sentido deste aspecto de ao verbal, nosexerccios intercalados com textos gregos do Novo Testamento, que o aluno fica sabendo que isto se chama aoristo, alm deestabelecer a diferena entre o aoristo e o perfeito.As edies inglesas deste livro saram sem a acentuao daspalavras gregas. Sabemos que os manuscritos do Novo Testamento(papiros e lecionrios) foram produzidos sem acentuao. Dobsondeclara que possvel aprender grego sem se conhecer os acentos11diferenciais (Lio 2.8). Isto verdade. Haja vista a escrita do gregomoderno. Resolvemos, porm, acentuar o texto grego por duasrazes: facilitar a pronncia, apesar de haver uma fita K-7 que podeser adquirida em separado pelo aluno, mas a sua ajuda ir at a lio14. A segunda razo que o texto do Novo Testamento, disponvelao pblico, vem acentuado.A acentuao das palavras gregas foi feita pelo Rev. Dr. GordonChown. A reviso foi por ns efetuada. Findo o trabalho, o Prof.Henrique Graciano Murachco, meu professor de grego da Univer-sidade de So Paulo, examinou todo o livro e apresentou sugestesvaliosas para esta edio em portugus. A ele agradecemos pelaindelvel cooperao.O sistema fontico usado nas duas primeiras lies no segue opadro universal. Caso contrrio, o falante da lngua portuguesa iriasentir dificuldades na pronncia do grego, pois apenas uma pequenaparcela do povo est habituada ao sistema tcnico da fontica.Transliteramos as palavras gregas para que o mais simples alunotenha condies suficientes para pronunciar o grego de maneiracorreta. A expresso grega de Joo 1.1, oJ lovgo (ho logos),apresentada na Lio 2, transliterada por ro logos, isso porquea letra h muda em nosso alfabeto. Pedimos a compreenso dosortodoxos nesta mudana do sistema de transliterao.O demonstrativo ou|to, au{to, touto traduzido por este, esta,isto, a partir da lio 7, como as nossas gramticas e lxicos. EmJoo 1.2 comumente traduzido por ele. Todavia o{de, h{e, tdeexpressa melhor esta traduo. Dependendo do contexto, o alunopode traduzir ou|to por esse.O aluno deve adquirir um exemplar do Novo Testamento Grego,de preferncia The Greek New Testament da United Bible Societies(texto este adotado por Dobson) to logo comece a entender aslies deste livro. Se algum quer ir mais alm e aprofundar-se namatria, temos em lngua portuguesa o Manual de Lngua Grega12Grego do Novo Testamentoem trs volumes, do Dr. Valdyr C. Luz, do Seminrio Presbiterianodo Sul do Brasil, Campinas, SP. Recomendo tambm a obra ChaveLingstica do Novo Testamento Grego, das Edies Vida Nova,para um estudo exegtico mais profundo do Novo Testamento,enquanto outras obras de grande credibilidade vo surgindo emnossa lngua.Quanto ao uso desta obra nos seminrios teolgicos, os profes-sores podero usar o mesmo sistema de declinaes e conjugaesverbais do modelo tradicional, fazendo uso das palavras que voaparecendo em cada lio, caso no queiram mudar sua metodologia,pois a abundncia de exerccios ajuda o aluno a fixar as palavras esuas flexes.O livro Aprenda o Grego do Novo Testamento ser de grandeutilidade para todos aqueles que esto comprometidos com a Causado Mestre.Esequias Soares da SilvaJundia, SP, 2 de maio de 1994IntroduoO Novo Testamento uma coleo extraordinria de escritos.Nenhum outro livro tem tido to profunda influncia na histria domundo.Se voc deseja estudar o Novo Testamento, a capacidade de l-lo na lngua original ser de grande ajuda. Com este curso possvelaprender rapidamente o grego do Novo Testamento, at mesmo senunca estudou outra lngua antes. Aps dezessete curtas lies,voc comear a ler passagens selecionadas do Novo Testamento,e pelo fim do curso, ser capaz de ler grande parte do NovoTestamento sem precisar consultar constantemente o dicionrio.Compreender tambm a estrutura da lngua grega e de sua gram-tica, e ter habilidade de usar os comentrios que fazem refernciaao texto grego, alm de uma percia crescente como tradutor.Os princpios e mtodos usados em Aprenda o Grego do NovoTestamento asseguram-lhe rpidos progressos em seus estudos.Novas informaes so introduzidas aos poucos, o que facilita aassimilao. H repeties freqentes, o que torna fcil amemorizao. Voc aprende palavras e formas antes das descriesgramaticais, na seqncia mais natural: uma criana aprende cora-o e coraes antes de estudar que corao um substantivoe coraes plural. No obstante, j que voc pode realizar este14Grego do Novo Testamentocurso rapidamente, pode aprender tambm rapidamente as formase os termos gramaticais. Em Aprenda o Grego do Novo Testamentono se pedir que memorize longas listas de palavras ou de formasgramaticais. Pelo contrrio, voc aprender os princpios e ascaractersticas que o habilitaro a reconhecer o significado e afuno das palavras novas que encontrar. Isso o equipar a enfrentarcom confiana at mesmo as passagens do Novo Testamento queno lhe so familiares.Aprendendo o Grego do Novo TestamentoVoc pode usar estas lies para estudo particular ou com umprofessor. A maioria das sentenas e passagens gregas so impres-sas com uma traduo portuguesa no lado direito da pgina. Issosignifica que voc pode comear sem nenhum temor de cometererros graves. Alm disso, quando ler o grego sem olhar para oportugus, poder verificar em seguida se entendeu realmente oponto. recomendvel ao aluno adquirir tambm a fita Aprenda oGrego do Novo Testamento, pois contar com um auxlio valiosono aprendizado do idioma. Poder ouvir as sentenas e passagensgregas das 14 primeiras lies lidas em voz alta. Siga o textoenquanto l: seus ouvidos e olhos trabalharo juntos para fixar asidias na sua mente.Use a fita para ter uma idia geral das lies que estudar. Use-a para revisar as lies que j completou.Instrues e sugestes1. Quando comear uma nova lio, leia-a primeiro inteira erapidamente, olhando para o portugus e para o grego. Entoestude-a cuidadosamente, lendo e traduzindo as passagens dadas.2. A seo traduzir tem uma linha dupla vertical no centro.Cubra a coluna da direita, usando um carto ou um pedao de papel.153. Quando tiver lido uma linha ou um grupo de linhas no grego,mova seu carto um pouquinho mais para baixo da pgina, everifique se entendeu o significado do grego. Se cometeu umengano, marque aquela linha e estude-a.Se no souber (e nem imaginar) o significado de uma palavra,no gaste muito tempo olhando-a. Use a coluna de verificao paradescobrir o que ela quer dizer. Marque-a ou sublinhe-a.4. Se achar que uma lio difcil deve:(a) continuar at o fim da lio.(b) revisar as lies anteriores.(c) fazer novamente a lio difcil, marcando ou sublinhandotudo que achar problemtico.5. Trabalhe na sua prpria velocidade, v to rpido quantopuder. No fim de cada seo, relaxe um pouco: inspire profunda-mente algumas vezes, estique seu corpo, levante-se e ento comece,renovado, a prxima seo.Se fizer duas lies por dia, seis dias por semana, completar ocurso em um ms. Se fizer apenas uma lio por semana, voccompletar o curso em um ano. Antes de comear cada nova seode estudo, leia toda a lista de contedo at aquele ponto. umamaneira de revisar rapidamente as formas principais que j apren-deu.6. Da lio 14 para frente, precisar de um exemplar do NovoTestamento Grego (para mais detalhes, veja a lio 52.2).7. Se voc est aprendendo o grego porque deseja ler o NovoTestamento, no precisa se preocupar muito com a forma dapronncia. A lngua grega mudou com o passar do tempo, e no hum modo de pronunciar as palavras gregas que possa ser chamadode correto. As lies 1 e 2 fornecem as linhas-mestras, mas noso regras inviolveis.8. Da lio 7 em diante, escreva as palavras novas em cartezi-nhos, com o grego de um lado e o portugus de outro. Leve-os16Grego do Novo Testamentoconsigo por alguns dias, e revise-os quando tiver uns momentosde folga.9. Termos gramaticais: quando fizer o curso pela primeira vez,no gaste muito tempo e esforo tentando aprend-los. Fazer issoseria um estorvo aos seus esforos de aprender o grego. Deixe-ospara um estudo cuidadoso, quando tiver lido mais do Novo Testa-mento. Eles faro mais sentido quando os revisar posteriormente.110. Conforme domine as lies, aproveite qualquer oportunida-de que tiver para ensin-las a mais algum. Isso aumentar suaprpria compreenso e confiana.11. Usufrua de seus estudos e alegre-se com seu progresso.Uma nota sobre a verso em portugus: usamos alternadamente, nos exerccios, ospronomes tu e voc, visto que ambos so comuns nas tradues portuguesas da Bblia.117LIO 1abg - aprendendo as letras1.1 O alfabeto gregoO primeiro passo para aprender o grego do Novo Testamento reconhecer as letras do alfabeto grego. Vrias so similares s letrasdo portugus, apesar de que algumas vezes isso enganoso (rparece com p, mas tem som de r)Na primeira coluna, abaixo, encontrar as letras gregas com seusequivalentes mais prximos em portugus. A segunda coluna temgrupos de letras gregas e mostra como elas so pronunciadas.Quando as tiver estudado cuidadosamente, tente ler os grupos deletras na terceira coluna. Cubra a quarta coluna enquanto l, e entouse-a para verificar se voc reconheceu as letras corretamente.Letras gregasLeia os gruposde letrasGrupos de letrasgregasEquivalentesem portugusa-b-g-d-e-z-abgdedz, ds ou sdab - abgab - gabbad - badbed - bedbez - bedzba abbabagdab gab dadbeg ded abedbez bedgaz dazzed badbh dh hdhzbaq gaqbeqba abbabagdab gad dadbeg ded abedbedz bedgadz dadzdzed badbe de ededzbath gathbethh - e (longo)q - t soprado(th no ingls)gh - gedeq - deth18Grego do Novo TestamentoLetras gregasLeia os gruposde letrasGrupos de letrasgregasEquivalentes emportugusi- ik- kl- lm- mn- nx- xbid - bidkiq - kithlid - lidmh - meman - manfix - fixbig biz didhdidkid kiz khklad legbell beqelmaq mhkkamelmen nemqin kinax mix nixnik lax lazbix biznod nagmoq onpip pox pozphdrip rig phmarksap skillgospel ribnag sagasenta sintatec totalbig bidz didedidkid kidz keklad legbell bethelmath mekcamelmen nemthin kinax mix nixnik lax ladzbix bidznod nagmoth onpip pox podzpedrip rig pemarksap skillgospel ribsnags sagassenta sintatec totalo- op- pr- rs, - s( usado s nofim das palavras)t- tox - oxpop - popran - ransip - sipset - sete19Letras gregasLeia os grupos deletrasGrupos de letrasgregasEquivalentesem portugusu- if- fc - khy - psw- o(longo, comoem fone)J- r (como emrosa - escrito sobreuma vogal inicial)j- sem som(escrito sobre umavogal inicial)tuk - tukfum - fimcaki - khakiyuk - psikfwn - fonluk kuktun sukfuta fonfelkristokristalyil taytap riyfwtw swpasolalik kiktin sikfita fonfelkhristoskhristalpsil tapstap ripsfoto sopasolarato rotarei roloi horahomem arroma raloaJlw - raloaJto oJtahJei oJlaji -aioji ojraojmem ajroJma aJlo1.2 O grego que voc j sabeQuando comear a ler o grego, perceber que j entende algumaspalavras, porque h palavras parecidas em portugus.20Grego do Novo TestamentoNote, por exemplo:toloajpovstol - apstoloqrovno - tronoprofhvth - profetaCristovCrist - CristoVoc reconhecer rapidamente outras palavras, porque palavrasdo portugus so derivadas delas:qeovqe - Deuslovgo - palavraqrwpo - homema[nqrchvajrc - princpiogravfw - escrevoejn -emfw? - luzteologiateologia, lgicaantropologiaarqueologiagrfico, pargrafoenfimfsforo1.3 Escrevendo as letrasNotas1. No coloque um ponto sobre o i.2. Tenha o cuidado de fazer o n pontudo: n, e o u arredondado: u.21LIO 2ejn ajrch?/ - no princpio2.1 O alfabeto grego - letras minsculasOlhe novamente para o alfabeto:a-b-g-d-e-z-abgdedzh-q-i-k-l-m-ethiklmn- nx- xo- op- pr- rs, - st-u-f-c-y-w-tufkhpso2.2O encontro de duas vogais normalmente lido como emportugus1:ai - ai (como em pai)oi - oi (como em constri)ei - ei (como em fiis)ih - ie (fieira)ui - ui (como em fui)au - au (como em grau),Assim, aiJ lido como ri, euj como eu e Ihsou pronunciado Ie-sus2.Note que, quando duas vogais esto na mesma slaba, no inciode uma palavra, ou escrito sobre a segunda vogal.Notas do Tradutor:1A principal exceo o u: quando pronunciado na mesma slaba (emisso de voz) comoutra vogal, o u tem som de u. Alm disso, o + u juntos na mesma slaba tm som de u:ou - u (como em luz)2O sinal chamado de aspirao spera e tem o som do r quando este comea umapalavra: rei, rosa, rosto.22Grego do Novo Testamento2.3O g sempre tem som duro, como em gato, gole, gula.Nunca tem o som de j, como em gelo, gnero e girafa.Quando g ocorre antes de k, c ou outro g, pronunciadocomo n, ao invs de g.gg - nggk - nkgc - nkhDesta forma, a[ggelo pronunciado como nguelos.2.4Leia cuidadosamente as prximas linhas. Comece lendo aspalavras gregas, enquanto fica de olho nas equivalentes emportugus. Ento cubra a coluna da direita e leia novamenteas palavras gregas. Descubra a coluna da direita para verificarse acertou. Busque familiarizar-se com os sons do que l.Aprender o significado das palavras na seo 2.5.Cubra esta colunaejn arch?/ h\n oJ lovgokai; oJ lovgo h\n pro; to;n qeo;nkai; qeo; h\n oJ lovgo.n arkh en r lgoski r lgos en prs ton thenki thes en r lgos.Note que o i pode ser escrito embaixo do a, h e w: a/h/ w/ . Deste modo no pronunciado, ou bem fraquinho.Voc v isso nesta lio na palavra aj r ch/ ?.2.5 Palavrasajrchv - princpiolovgo - palavraqeov - Deush\n - era, estavaejn - emprov - para, comkaiv - eoJ - otovn - o232.6 Leia e traduzaCubra a coluna da direita e traduza a passagem, descobrin-do-a depois para verificar cada linha. No leia as notas abaixoat que tenha traduzido toda a passagem.ejn arch?/h\n oJ lovgokai; oJ lovgo h\npro; to;n qeo;nkai; qeo; h\n oJ lovgo.Notas1. ejn arch?/ - em princpio. Em princpio no fica bem no textoem portugus. Traduzimos como No princpio.2. oJ lovgo - o palavra. Em grego palavra masculino. O textodetermina se oJ (o) deve ser traduzido como masculino ou feminino.Pergunte-se: a que palavra o oJ se refere? Traduzimos com letramaiscula pois refere-se a Jesus, a Palavra de Deus.3. pro; to;n qeo;n - com o Deus. Em portugus no costumamosusar o para nos referirmos a Deus, de modo que traduzimos: comDeus.Em(o) princpio1era a Palavra,2e a Palavra estavacom (o) Deus 3e a Palavra era Deus.2.7 TraduoVoc leu e traduziu Joo 1.1. Percebeu que idias podemser traduzidas em diferentes palavras em grego e em portu-gus. Traduzir no colocar as palavras de uma lngua emoutra: expressar o sentido das palavras em outra lngua.24Grego do Novo Testamento2.8 Acentos: v ; ?O Novo Testamento foi originalmente escrito inteiramente emletras maisculas (veja a lio 16). No havia marcas para indicar umtom alto ( v ), um tom baixo ( ) ou um tom ascendente e descendente;( ?). O sistema de marcas, chamadas de acentos, encontrado emmanuscritos do nono sculo AD para a frente. Voc os encontrarnos textos impressos do Novo Testamento, e pode completar estecurso e ler o Novo Testamento sem saber mais nada sobre acentos.Aqueles que precisarem de informaes adicionais devem consultaras seguintes informaes:Em edies impressas do Novo Testamento, voc encontrartrs acentos, conhecidos como agudo v (por exemplo, tiv), grave ;(o}) e circunflexo ? ou ~ (menw?). Estes acentos no faziam parte dotexto original do Novo Testamento; eles aparecem apenas emmanuscritos do sculo nono em diante. O sistema foi idealizadopelos escritores do grego clssico como uma ajuda para a pronncia,com o v indicando um tom alto, ; um tom baixo e ? um tomascendente e descendente.Em uns poucos casos, os acentos distinguem palavras que, deoutra forma, pareceriam iguais. Por exemplo: eij significa se, masei\ significa s. possvel ler o Novo Testamento sem saber maisnada sobre os acentos. As regras de acentuao so complicadas, ea maior parte dos estudantes no precisa aprend-las. Para os quetm um interesse especial, o sumrio seguinte prov uma introduobsica.Note que slaba longa geralmente aquela que contm uma vogallonga (h, w) ou um ditongo. Todavia, -ai e -oi so consideradascurtas quando ocorrem no fim de uma palavra (desta forma, a slabafinal curta em lovgoi longa em lovgoi Em ditongos, costumeoi,oi).colocar o acento sobre a segunda vogal (tou?to).Regras bsicas de acentuao1. O acento pode ser colocado sobre uma das trs ltimas,slabas da palavra (Jo 1.3: pavta di aujtou? ejgevneto).252. Se a ltima slaba de uma palavra longa, o acento pode sercolocado s em uma das duas ltimas slabas (pneuvmata, maspneumavtwn).3. O acento circunflexo s pode ser colocado sobre uma dasduas ltimas slabas da palavra, e s sobre uma slaba longa (dw?ma,dou?, JRwmai?oi).4. Em verbos, o acento agudo colocado to longe do fim dapalavra quanto permitem as regras 1 e 2 (divdwmi, ejdivsoun). Quandoum verbo contracto (13.1) e o acento agudo for colocado sobrea vogal contrada, este substitudo por um acento circunflexo sobrea vogal contrada (fikev-w torna-se filw?).5. Excetuando-se as regras 1 e 2, no h regras para indicar ondeos acentos so colocados em substantivos. necessrio aprendera colocar o acento ao aprender-se a palavra. Mas note que, na maiorparte das vezes, um substantivo conserva seu acento, nos demaiscasos, na mesma slaba em que ele cai no nominativo (ajrchv, ajrch?),a menos que outras regras exijam uma mudana (pneu?ma, pneuvmato- mas pneumavtwn [regra 2]).6. Quando uma palavra que, naturalmente, leva um acentoagudo na ltima slaba seguida por outra na mesma frase, oacento agudo substitudo por um acento grave (tou; ajdelfou;ou;blev p w, mas blev p w tou; aj d elfouv ).ouv7. Em circunstncias normais, uma palavra leva s um acento.H, contudo, diversas palavras curtas (por exemplo ejsti, me, ti,pw) que lanam o acento que elas teriam para trs, para a palavraanterior, quando isso possvel. Por exemplo, a[nqrwpov ti - umcerto homem, dou?lov ti - um escravo, h{yatov mouv ti - algumme tocou (note que o acento de mou foi lanado para trs, sobre oh{yato, e o acento de ti sobre o mou).Dois acentos agudos no podem ficar em slabas vizinhas. Porisso, tovpo ti - um certo lugar (tovpov impossvel, e ento ti26Grego do Novo Testamentosimplesmente perde o acento). Mas onde uma palavra disslaba nopode lanar seu acento para trs, ela o retm: ejn tovpw/ tini; h\n -ele estava em certo lugar.Palavras que lanam seus acentos para trs so chamadas deenclticas.8. oJ, hJ, oiJ, aiJ, eij, ejn, ejk, ouj e wJ no tm acentos.Para obter mais detalhes sobre a acentuao, veja E G Jay, N. T.Greek: An Introductory Grammar (SPCK, 1974), pp. 11-12 e 273-277. Freire, Antonio S. J., Gramtica Grega, pp 153 - 155, MartinsFontes, S. Paulo, 1987LIO 3ejstivn-h\n - era3.1ejstivn significa ou est.h\n significa era ou estava.Quando traduzimos ejstivn, e h\n s podemos dizer se a traduorefere-se a um ser masculino, feminino, ou neutro, lendo apassageminteira.27Compare:(a)(b)(c)jIhsou? h\n prov to;n qeovn. ajlehqh; h\nJesus estava com Deus. Ele era verdadeiro.Mariva h\n prov to;n qeovn. ajlhqh; h\nMaria estava com Deus. Ela era verdadeira.oJ lovgo ajlhqh; h\n kai; ajlhqhv ejstinA palavra era verdadeira e verdadeira.Observe que a ordem das palavras muitas vezes diferente entreo grego e o portugus. No exemplo (a) no traduzimos ajlhqh; h\ncomo verdadeiro era, mas como era verdadeiro. Lembre-se doqeo; h\n oJ lovgo na seo 2.6. Nessa frase oJ (o) indica que osujeito lovgo, de modo que traduzimos A Palavra era Deus.Em portugus, como no grego, s vezes colocamos apalavra ele ou ela para completar o sentido da frase: ajlhqhv h\n= ele era verdadeiro.3.2 Traduza1.2.3.4.5.6.Ihsou? ejstivnjjIhsou? h\noJ lovgo h\noJ lovgo ejstivnqeov ejstin oJ lovgoajlhqhv ejstin oJ lovgokai; ajlhqh; h\n7. ejn ajrch?/ h\n oJ lovgo,kai; ejn ajrch?/ ajlhqh; h\n.Jesus .Jesus estava.A Palavra era (ou estava).A Palavra .A Palavra Deus.A Palavra verdadeirae era verdadeira.No princpio era a Palavra,e no princpio era verdadeira.28Grego do Novo Testamento3.3 PalavrasoJ lovgo - a palavraoiJ lovgoi - as palavrasoJ Mavrko - MarcosoJ jIhsou? - Jesustou? - doou|to - este, eleou|to oJ lovgo - esta palavraou|toi - estesajlhqhv - verdadeiroejstivn - , esteijsivn - so, estoh\n - era, estavagravfei - escrevegravfei to;n lovgon- (ele) escreve a palavragravfei tou? lovgou- (ele) escreve as palavras3.4 Traduza1. oJ lovgo ajlhqhv ejstin.2. oiJ lovgoi ajlhqei? eijsin.3. ou|to oj lovgo ajlhqei? ejstin.4. ou|toi oiJ lovgoi ajlhqei? eijsin.5. ajlhqh; h\n oJ lovgo.6. ajlhqh; h\n oJ lovgo tou? jIhsou?.7. gravfei tovn lovgon.8. gravfei tou; lovgou.9. oJ Mavrko gravfei tou;lovgou. gravfei tou;s lovgou,tou? Ihsou?. ou|toi oiJ lovgoi tou?,Ihsou ajlhqei? ejisin.10. oJ ,Ihsou? h\n prov to;n qeovn.ou|to h\n ejn ajrch?/ pro;to;n qeovn.A palavra verdadeira.As palavras so verdadeiras.Esta palavra verdadeira.Estas palavras so verdadeiras.A palavra era verdadeira.A palavra de Jesus eraverdadeira.Ele escreve a palavra.Ele escreve as palavras.Marcos escreve as palavras.Ele escreve as palavras deJesus. Estas palavras deJesus so verdadeiras.Jesus estava com Deus. Eleestava no princpio com Deus.2911. ou|toiv eijsin oiJ lovgoi tou?,Ihsou? kai; oiJ lovgoi tou?Mavrkou.Estas so as palavras deJesus e as palavras deMarcos.3.5Voc comeou a aprender as seguintes palavras gregas: (Ob-serve que so parecidas com as do portugus. Usamos muitaspalavras de origem grega.)Palavra GregahJ ajrchv - o princpiooJ qeov - Deus, o DeusoJ lovgo - a palavra,Ihsou? - JesusMavrko - Marcosejn - emejstivn - , esteijsivn - so, estogravfei - escrevekaiv - eprov - para, comajlhqhv - verdadeiroComparearqutipo - o modelo originalarqueologia - estudo de objetos da antigidadetesmo - crena em Deusteologia - estudo de Deuslgica, teologia, arqueologiaJesusMarcosemestsogrfico, pargrafo, grafiteprximo, aproximar-severdadeiro3.6Teste o seu progressoLeia as perguntas e marque as respostas que julgar corretas. Por,exemplo, se na primeira questo achar que Ihsou? ejstin quer dizerJesus , marque (c).30Grego do Novo TestamentoTeste de progresso 1Qual a traduo correta?,1. Ihsou? ejstin.(a) A palavra .(b) Jesus era.(c) Jesus .3. ou|tov ejstiv oJ lovgo.(a) Deus a Palavra.(b) Esta a Palavra.(c) Estas so as Palavras.2. oJ lovgo h\n(a) A palavra era.(b) A palavra .(c) Deus era.4. ou|toi oiJ lovgoi ajlhqei? eijsin(a) Estas palavras so verdadeiras.(b) Esta palavra verdadeira.(c) Ele escreve palavrasverdadeiras.,5. gravfei touv lovgou tou? Ihsou? oJ Mavrko.(a) Jesus est escrevendo estas palavras.(b) Ele est escrevendo as palavras de Jesus e de Marcos.(c) Marcos est escrevendo as palavras de Jesus.Agora verifique suas respostas, conferindo-as com o gabarito nofinal do livro. Trs acertos j bom. Quatro ou cinco excelente.Se acertou s uma ou duas, no se preocupe. Continue o curso ata lio 6, e ento volte e faa novamente este teste.Introduo s lies 4 - 6Quando tiver dominado as lies 4, 5 e 6, voc ter feito umgrande avano em direo a seu objetivo de ler o Novo Testamentoem grego. Em cada lio, aprender novas e importantes formas.Voc as aprender passo a passo, mas para fim de consulta, todasas formas so alistadas aqui.31Nas lies 4 e 5, aprender as formas de levgw - digo, estou dizendo:Uma pessoa - singularlevgw - digo, estou dizendolevgei - (tu) dizes (ou voc diz)levgei - (ele) dizMais de uma pessoa - plurallevgomen - dizemoslevgete - (vs) dizeis (ou vocsdizem)levgousin - (eles) dizemNa lio 6, aprender as formas de lovgo - uma palavra, e oJ - o:Singularoj lovvgo - a palavratovn lovgon - a palavratou? lovgou - da palavratw?/ lovgw/ - com a palavraPluraloiJ lovgoi - as palavrastou; lovgou - as palavrastw?n lovgwn - das palavrastoi? lovgoi - com aspalavrasCopie estas formas em letras grandes numa folha de papel.Coloque-a onde possa v-las diariamente.As lies de 4-6 devem ser estudadas como um grupo. Quandovoc fizer as lies 4 e 5 provavelmente ter algumas perguntas queencontrar respondidas na lio 6.LIO 4levgw - estou dizendo, digo4.1levgw - digolevgei - (tu) dizes (ou voc diz)levgei - (ele) diz32Grego do Novo TestamentoObserve que as terminaes indicam quem est falando:w - euei - tu (ou voc)ei - ele.Cada uma destas terminaes refere-se apenas a uma pessoa.Note que, como o grego usa a mesma terminao para ele e ela,levgei pode tambm significar ela est dizendo ou ela diz. Sevoc ler a passagem inteira no grego ser capaz de saber a quem serefere. Para economizar espao neste livro, as formas -ei sogeralmente traduzidas como ele, mas tenha em mente que elaspoderiam igualmente significar ela.4.2levgw - digogravfw - escrevoAssim: levgw tovn lovgon -gravfw tou; lovgou -A terminao -w indica eudigo a palavraestou dizendo a palavraescrevo as palavras.estou escrevendo as palavrasTraduza1. levgw tou; lovgou.2. to;n lovgon gravfw.3. gravfw tou; lovgou.4. gravfw tou; lovgou tou? Mavrkou.5. levgw tou; lovgou ajlhqei?.Digo as palavras.Escrevo a palavra.Escrevo as palavras.Escrevo as palavras deMarcos.Digo as palavrasverdadeiras.336. levgw to;n lovgon.7. levgw to;n lovgon tou? qeou?.Digo a palavra.Digo a palavra deDeus.4.3 Traduolevgw - digo, eu falo, eu conto, estou dizendo...Note que, quando queremos traduzir levgw para o portugus,temos de escolher entre vrias palavras. Considere levgw aujtw?/.aujtw?/ significa para ele. Assim podemos traduzir levgw aujtw?/como eu lhe digo, falo com ele, eu lhe conto ou estoucontando a ele.Neste livro, alternamos as formas tu e vs com voc e vocs,visto que ambos os grupos podem ser encontrados nas tradues daBblia que usamos.No 4.2 n 7, levgw to;n lovgon tou? qeou?,estou falando a palavrade Deus seria uma traduo melhor que digo a palavra de Deus.Quando verificar as suas tradues, ao descobrir as colunas do ladodireito deste livro, no pergunte: Ser que usei as mesmas palavrasem minha traduo? mas Ser que exprimi o mesmo significado?4.4levgei - (tu) dizes (ou voc diz)gravfei - (tu) escreves (ou voc escreve)Assim:A terminao -ei indica tulevgei to;n lovgon aujtw?/ - voc est lhe falando a palavralevgei lovgon aujtw?/ - voc lhe diz uma palavraIhsou?, levgei lovgou - Jesus, tu ests dizendo palavras.34Grego do Novo TestamentoTraduza1. levgei tou; lovgou aujtw?/.2. levgei lovgou aujtw?/.3. gravfei to;n lovgon.4. gravfw lovgon.5. Ihsou?, levgei tou; lovgou.6. Ihsou?, levgei tou; lovgoutou? qeou?.7. Ihsou?, levgei aujtw?/ tou; lovgoutou? qeou?.Tu lhe dizes aspalavras.Tu lhe dizes palavras.Escreves a palavra.Escrevo uma palavra.Jesus, tu ests dizendoas palavras.Jesus, tu ests dizendoas palavras de Deus.Jesus, tu ests lhedizendo as palavras deDeus.4.5levgei - (ele) dizA terminao -ei indica ele ou elagravfei - (ele) escreveajnaginwvskei - (ele) l, (ele) est lendoAssim: levgei tou; lovgou tou? qeou? - ele fala as palavras de DeusoJ profhvth levgei tou; lovgou - o profeta diz as palavrasajnaginwvskei lovgou oJ Mavrko - Marcos l palavras.ajnaginwvskei lovgou hJ Mariva - Maria l palavras.Traduza1. levgei tou; lovgou.2. oJ profhvth gravfei tou; lovgou.Ele diz as palavras.O profeta escreve aspalavras.353. oJ Mavrko ajnaginwvskeitou; lovgou.4. oJ Mavrko ajnaginwvskeitou? lovgou kai; profhvtou.5. levgw lovgou kai; oJ Mavrkografei tou; lovgou.6. gravfei lovgou kai; oJ profhvthajnaginwvskei tou; lovgou.Marcos l as palavras.Marcos l as palavrasdo profeta.Falo palavras e Marcosescreve as palavras.Tu ests escrevendopalavras e o profeta las palavras.4.6 Teste de progresso 2Qual a traduo correta?1. levgei tou; lovgou.(a) Estou falando as palavras.(b) Voc est falando a palavra.(c) Voc est falando as palavras.2. levgei lovgon.(a) Ele fala uma palavra.(b) Tu falas uma palavra.(c) Eu falo uma palavra.3. levgw lovgou ajlhqei?.(a) Ele diz palavras verdadeiras.(b) Voc fala palavras verdadeiras.(c) Eu falo palavras verdadeiras.4. oJ profhvth gravfei tou; 5. kai; ajnaginwvskeiaujtouv.lovgou.(a) e voc as l.(a) Ele escreve a palavra do profeta.(b) e ele as l.(b) O profeta escreve as palavras.(c) e ela as l.(c) O profeta fala as palavras.Verifique as respostas no final do livro.36Grego do Novo Testamento4.7No grego, como no portugus, a prpria terminao j indicaquem est praticando a ao, mas s vezes, adicionamos umapalavra especfica - eu, tu, etc. - para reforar o sentido:levgw - (eu) digo, estou dizendolevgei - (tu) dizes (ou voc diz)levgei - (ele) dizlevgomen - (ns) dizemoslevgete - (vs) dizeis (ou vocs dizem)levgousin - (eles) dizemLIO 5levgomen - estamos dizendo, dizemos5.1Na lio 4, voc aprendeu trs formas que indicam o singular(uma s pessoa):levgw - (eu) digo, estou dizendo-w - euwlevgei - (tu) dizes (ou voc diz)-ei - tu (ou voc)eilevgei - (ele ou ela) diz-ei - ele, elaeiAgora, voc aprender trs formas que indicam mais deuma pessoa:levgomen - (ns) dizemoslevgete - (vs) dizeis (ou vocs dizem)levgousin - (eles ou elas) dizemNote a diferena entrelevgei - (tu) dizes (ou voc diz)levgei - (ele ou ela) diz-omen - nsomen-ete - vs (ou vocs)ete-ousin, -ousi - eles, elasousin, ousi375.2levgomen - dizemos A terminao -omen indica nsgravfomen - escrevemosajnaginwvskomen - lemosomenLogo: levgomen tou; lovgou kai; gravfomen aujtouv.Dizemos as palavras e as escrevemosgravfomen tou; lovgon kai; ajnaginwvskomen aujtovn.omenEscrevemos a palavra e a lemos.Traduza1. gravfomen to;n lovgon kai;ajnaginwvskei aujtovn.2. gravfei tou; lovgou kai;ajnaginwvskei aujtouv.3. oJ profhvth levgei tou; lovgoutou? qeou? kai; gravfomen aujtouv.4. levgomen tou; lovgou tou? Ihsou?kai; gravfei aujtou; oJ Mavrko.5. oJ Mavrko gravfei to;n lovgonkai; ajnaginwvskomen aujtovn.Ns escrevemos a palavra evoc a l.Ele escreve as palavras ens as lemos.O profeta fala as palavras deDeus e ns as escrevemos.Falamos as palavras de Jesuse Marcos as escreve.Marcos escreve a palavrae ns a lemos.5.3levgete - vocs dizem (dizeis)gravfete - vocs escrevemajkouvete - vocs ouvemeteA terminao -eteeteindica vs (ou vocs)Logo: levgomen touvtou tou; lovgou kai; ajkouvvete aujtouvDizemos estas palavras vocs as ouvemgravfete tou?ton to;n lovgon kai; ajnaginwvskw aujtovnVocs escrevem esta palavra e eu a leio.38Grego do Novo TestamentoTraduza1. levgete tou?ton to;n lovgon.2. ajkouvete tou?tou to;n lovgon.3. gravfete touvtou tou; lovgoulovgou kai; ajkouvete aujtouv.4. oJ profhvth levgei touvtou tou;lovgou kai; ajkouvete aujtouv.5. ajnaginwvskete tou; lovgou tou?profhvtou kai; ajkouvomen aujtouv.Vocs dizem esta palavra.Vocs ouvem esta palavra.Escreveis estas palavrase eu as leio.O profeta diz estas palavrase vocs as ouvem.Vocs lem as palavras doprofeta e ns as ouvimos.5.4usinlevgousin - dizem, eles esto dizendoajkouvousin - ouvemusinajnaginwvslousin - lemAssim:A terminao -ousinousinousiou -ousi indica elesgravgousin tou; lovgou ejn tw?/ biblivw/Eles esto escrevendo as palavras no livrooiJ profh?tai ajnaginwvskousin tou; lovgou tou? biblivouousinOs profetas esto lendo as palavras do livroTraduza1. oiJ profh?tai gravfousin tou;lovgou ejn tw?/ biblivw/.2. oiJ profh?tai levgousin tou;lovgou tou? qeou? kai; ajkouvomentou; lovgou.3. ajnaginwvskete tou; lovgou tou?biblivou kai; ajkouvousin aujtouv.4. ajkouvousin tou; lovgou kai;gravfousin aujtou; ejn tw? biblivw./Os profetas escrevemas palavras no livro.Os profetas falam aspalavras de Deus e nsouvimos as palavras.Vocs lem as palavrasdo livro e eles as ouvem.Eles ouvem as palavrase as escrevem no livro.395.5Aqui esto as formas de levgw que voc j aprendeu:Uma pessoa (singular)levgw - (eu) digolevgei - (tu) dizes (ou voc diz)levgei - (ele) dizMais que uma pessoa (plural)levgomen - (ns) dizemoslevgete - (vs) dizeis (ou vocs dizem)levgousin - (eles) dizemAs terminaes indicam a pessoa:-w - eu-omen - ns-ei - tu-ete - vs-ei - ele, ela-ousin - eles, elasA parte principal, ou radical, indica o significado:Verbolevgw - digogravfw - escrevoajkouvw - ouoajnaginwvskw - leioRadicalleg - dizergraf - escreverajkou - ouvirajnaginwsk - ler5.6 Tipo de ao - contnua ou repetidaCompare estas duas sentenas:(a) Eu estou escrevendo as palavras - gravfw tou; lovgou(b) Eu escrevo as palavras - gravfw tou; lovgouEm (a), gravfw descreve uma ao que est se passando agora,uma ao contnua. Representaremos esta ao contnua no presentepor uma linha: -------.Em (b), se a sentena completada pelas palavras todos os40Grego do Novo Testamentodias, de forma que fica assim: Eu escrevo as palavras todos osdias, ento gravfw descreve uma ao repetida, ou uma srie deaes repetidas. Representaremos este tipo de ao por uma sriede pontinhos:...... Assim, em grego, uma forma como levgw ougravfw pode ser representada tanto como:ouao contnua -----ao repetida .....Quando traduzimos tais formas para o portugus, temosde escolher entre uma forma que indique ao contnua(estou dizendo, estou escrevendo ----- ) ou uma que indiqueao repetida (eu digo, eu escrevo ..... ).Em passagens curtas e frases simples como aquelas das primeiraslies, usualmente no possvel escolher uma forma em vez deoutra. Assim, no fique surpreso se voc traduzir levgomen comoestamos dizendo e na coluna de verificao aparecer ns dizemos.Voc no est errado; neste, caso, qualquer alternativa aceitvel.5.7 Teste de progresso 3Qual a traduo correta?1. ajkouvousin tou; lovgou.lovgon.(a) Falamos as palavras.(b) Eles ouvem as palavras.(c) Ouvimos a palavra.3. gravfete ta; bibliva.(a) Vocs lem os livros.(b) Ele escreve os livros.(c) Vocs escrevem os livros.2. aj n aginwv s koumen to; n(a) Eles lem a palavra.(b) Lemos a palavra.(c) Voc est lendo a palavra.4. ajnaginwvskei to; biblivon.(a) Lemos o livro.(b) Voc l o livro.(c) Ela l o livro.415. oiJ profh?tai ajkouvousi tou; lovgou tou? qeou?.(a) Os profetas ouvem as palavras de Deus.(b) O profeta ouve as palavras de Deus.(c) O profeta ouve a palavra de Deus.Confira as respostas no final do livro.LIO 6lovgo - uma palavra6.1Numa frase simples comooJ ajpovstolo levgei to;n lovgonO apstolo fala a palavrah trs partes principais: o sujeito, o verbo e o objeto.O apstolo - oJ ajpovstolo - o sujeito, a pessoa que faz algumacoisa.fala - levgei - o verbo, a palavra que indica a ao que feita.a palavra - to;n lovgon - o objeto, a coisa feita ou afetada pelaao.Em portugus costumamos indicar o sujeito da frase por coloc-lo antes do verbo, e indicamos o objeto por coloc-lo depois doverbo.Em grego no assim: a terminao que mostra claramente sea palavra o sujeito ou o objeto, e no a ordem entre as palavras.Costumeiramente -o indica um sujeito e -on indica um objeto.oJ lovgo - a palavra42Grego do Novo TestamentoAssim:eoJ Mavrko gravfei to;n lovgongravfei to;n lovgon oJ Mavrkoambos significam: Marcos escreve a palavra.Quando queremos entender uma sentena grega, devemossempre l-la toda at o final, mantendo-nos alertas paraperceber os vrios indicadores de sujeito e objeto.6.2lovgo - uma palavraoJ lovgo - a palavralovgoi - palavras-ooooiJ lovgoi - as palavras -oioi-oo-oioiAssim:Traduza1. lovgoi, lovgo2. oJ lovgo, oiJ lovgoi.3. oiJ lovgoi ajlhqei? eijsin4. oJ lovgo ajlhqhv ajstinPalavras, uma palavra.A palavra, as palavras.As palavras so verdadeiras.A palavra verdadeira.}}terminaesdo sujeitoo (indicandosujeito)lovgo ajlhqhv - uma palavra verdadeiraoJ lovgo ajlhqhv ejstin - a palavra verdadeira6.3to;n lovgon - a palavra (objeto)on-ontou; lovgou - as palavras (objeto) -ououto; ntou}}terminaesdo objetoo (normalmenteos indicando objeto)43Assim: gravfei tou; lovgou -gravfei tou; lovgou oJ ajpovstolo -ajkouvete aujtouv -Traduza1.2.3.4.gravfei tou; lovgou.levgomen lovgou.gravfei lovgon.gravfei tou; lovgou oJ profhvth.Ele escreve as palavras.Falamos palavras.Ele escreve uma palavra.O profeta escreve aspalavras.Vocs dizem as palavras ens as ouvimos.Tu escreves a palavra eeu a leio.ele escreve as palavraso apstolo escreve aspalavrasvocs os ouvem.5. levgete tou; lovgou kai;ajkouvomen aujtouv.6. gravfei to;n lovgon kai;ajnaginwvskw aujtovn.6.4tou? lovgou - da palavratw>?n lovgwn - das palavras-ouou-wnwntou?tw? n}}terminaesindicando dedodosAssim:hJ ajrch; tou? lovgouO princpio da palavraajnaginwvskei tou; lovgou tw?n profhtw?nw?Ele est lendo as palavras dos profetasajkouvete to;n lovgon tou? ajpostovlouVocs ouvem a palavra do apstolo.44Grego do Novo TestamentoTraduza1. hJ ajrch; tw?n lovgwn.2. oJ lovgo tou? profhvtou.3. oiJ lovgoi tw?n profhtw?n.4. oJ ajpovstolo gravfeitou; lovgou tou? Ihsou?.5. oiJ lovgoi tou? ajpostovlouajlhqei? eijsin.6. ajkouvomen touv lovgou tw?najpostovlown kai; gravfomenaujtou; ejn tw?/ biblivw/.O princpio das palavras.A palavra do profeta.As palavras dos profetas.O apstolo escreveas palavras de Jesus.As palavras do apstoloso verdadeiras.Ouvimos as palavras dosapstolos e as escrevemosno livro.6.5tw?/ lovgw/ - pela palavra,com a palavra-w/?w/-oioi}terminaes que indicam:a, para, com, por, etc.tw?/ ajpostovlw/ - ao apstolo, para o apstolotoi? lovgoi -pelas palavras,com as palavrasAssim: levgousin lovgoi -levgousin toi? ajpostovloi -gravfete ejpistola; aujtw?/ -kai; levgomen aujtoi? -tw/?pelo, com o,toi? ao, para o, etc.eles falam por meio de palavraseles dizem aos apstolosVs lhe escreveis cartase ns lhes falamos.}45Traduza1. levgw aujtoi?.2. gravfomen tou; lovgou aujtoi? kai;ajnaginwvskousin tou; lovgou.3. levgei lovgoi.4. levgete toi? lovgoi.5. oJ profhvth levgei tw?/ajpostovlw/ tou; lovgou tou?qeou? kai; oJ ajpovstolo gravfeiaujtou; ejn tw?/ biblivw/.Estou lhes dizendo.Escrevemos as palavras aeles e eles lem aspalavras.Falas por meio depalavras.Falais por meio depalavras.O profeta fala ao apstoloas palavras de Deus e oapstolo as escreveno livro.6.6 Teste de progresso 4Qual a melhor traduo para o portugus?1. levgousin tou; lovgou oiJ ajpovstoloi.(a) Eles falam as palavras dos apstolos.(b) Os apstolos falam as palavras.2. to; biblivon ajnaginwvskei oJ profhvth.(a) O livro est lendo o profeta.(b) O profeta est lendo o livro.3. gravfei touvtou touv lovgou oJ Mavrko.(a) Marcos escreve estas palavras.(b) Marcos escreve estas as palavras.46Grego do Novo Testamento4. tou; lovgou aujtou? ajnaginwvskomen aujtoi?.(a) As palavras dele ns estamos lendo para eles.(b) Estamos lendo-lhes as palavras dele.Verifique as respostas no final do livro.LIO 7aujtov - ele ou|to - este (1)7.1aujtov (ele) tem formas semelhantes s de lovgo.aujtov - eleaujtoiv - elesivAssim:aujto; pisteuvei ajlla; aujtoi; auj pisteuvousinEle cr mas eles no crem.Note que pisteuvei por si mesmo j significa: (ele) cr.aojtov acrescentado para nfase, normalmente quando ele contrastado com uma outra pessoa ou um grupo.Traduza1. aujtoi; levgousin ajlla; (mas)aujto; ouj (no) levgei.2. aujtoi; gravfousin tou; lovgouajlla; aujto; ouj gravfei aujtouv.3. aujto; ajnaginwvskei tou; lovgouajlla; aujtoi; oujk (no)ajnaginwvskousin aujtouv.Eles esto falando masele no est falando.Esto escrevendo as palavrasmas ele no as escreve.Ele l as palavras mas elesno as lem.(1) Encontramos como este em nossos principais lxicos e gramticas, mas no grego clssico aidia de esse.477.2aujtovn (ele) tem formas semelhantes s de lovgou.aujtovn - eleaujtouv - elesTraduza1. ajkouvw to;n lovgon kai; gravfwaujtovn.2. ajkouvei tou; lovgou kai;gravfei aujtouv.Ouo a palavra e a escrevo.Ouves as palavrase as escreves.7.3aujtou? - deleaujtw?n - delesAssim: ajnaginwvskete to; biblivon aujtou?Literalmente: Vocs esto lendo o livro dele.Note que em portugus freqentemente usamos como equi-valente o seu livro.Traduza1. ajnaginwvskomen to; biblivonaujtou?2. ajnaginwvskomen to; biblivonaujtw?n.3. ajkouvw tou; lovgou aujtou? kai;gravfw aujtou; ejn tw?/ biblivw/.Estamos lendo o seu livro.Estamos lendo o livrodeles.Ouo as suas palavras eas escrevo no livro.7.4aujtw?/ - a ele, por eleaujtoi? - a eles, por eles48Grego do Novo TestamentoTraduza1. levgw aujtw?/2. levgw aujtoi?3. levgete aujtoi? tou; lovgou tou?qeou? kai; aujtoi? grafousinaujtou; ejn toi? aujtw?nDigo-lhe.Digo-lhes.Vs lhes falais as palavrasde Deus e eles as escrevemnos seus livros.7.5H muitas outras palavras com as mesmas terminaes de aujtove lovgo. Por exemplo: a[nqrwpo - um homem.a[nqrwpo - um homem< sujeito >oa[nqrwpon - um homem< objeto >onajnqrwvpou - de um homemajnqrwvpw/ - a um homem, por um homema[nqrwpoi - homensoiajnqrwvpou - homensajnqrwvpwn - de homensajnqrwvpoi - a homens, porhomensAs formas de oJ que acompanham a[nqrwpo so as mesmas queacompanham lovgo (veja a pgina 9). Assim, tw?n ajnqrwvpwn =dos homens.7.6 PalavrasAlgumas palavras que tm as mesmas terminaes que lovgo:CompareoJ qeov - o deus, DeusoJ a[nqrwpo - o homemoJ ajpovstolo - o apstolo, o enviadotesta - aquele que cr naexistncia de Deusantropologia - o estudo do homemapstolo - uma pessoa enviada poralgum49oJ qrovno - o trono, a cadeiraoJ aujranov - o cuaujtov - ele, ele prpriotrono - o assento realUrano - um dos planetasautobiografia - a vida da pessoaescrita por ela mesmaNote tambm:levgw to;n aujto;n lovgon - digo a mesma palavraaujto; oJ qeov - o prprio Deusajllav - mas (escreve-se ajll j antes de vogais)ouj, oujk, oujc - noNote que ouj torna-se oujk antes de vogais e oujc antes de J(aspirao spera).Assim:levgei aujtw?/ - ele lhe dizouj levgei aujtw? - no lhe dizlevgei aujth?/ ajll j ouj levgei aujtoi?- ele diz a ela mas no diz a elesajkouvousin tou; lovgou - ouvem as palavrasoujk ajkouvousin tou; lovgou - no ouvem as palavrasou|to - este (homem)oujc ou|to - no este (homem)7.7 Traduza1. oiJ ajpovstoloi levjousin tovnlovgon tou? qeou? kai; ajkouvomenaujtovn.2. oiJ a[nqrwpoi levgousin tou;lovgou ajlla; oujk ajkouveteaujtouvOs apstolos falam a Palavrade Deus e ns a ouvimos.Os homens falam as palavrasmas vocs no os ouvem.50Grego do Novo Testamento3. gravfousin tou; lovgou tou?Mavrkou oiJ ajpovstoloi ajll jaujto; oujk ajnaginwvskei aujtouv.4. oujk ajnaginwvskomen tou;lovgou tw?n profhvtwn ajlla;tou; lovgou tou? ajpostovlou.5. oJ qrovno tou? qeou? ejn tw?/oujranw?/ ejstin, oujke[stin ejpi; (sobre)th? gh? (a terra).6. ejn ajrch?/ ejpoivhsen (fez) oj qeo;to;n oujravo;n kai; th;n ghvn, kai;ejpoivhsen to;n a[nqrwponejpi; th? gh?.7. kai; ejpoivhsen a[nqrwpon.Os apstolos escrevem aspalavras de Marcosmas ele no as l.No estamos lendo aspalavras dos profetas masas palavras do apstolo.O trono de Deus est nocu, no est sobre a terra.No princpio Deus fez ocu e a terra, e fez o homemsobre a terra.E Ele fez um homem.7.8ou|to - este, este homem, esta pessoa, eleAs formas de ou|to tm terminaes semelhantes s de lovgo.Como as formas de oJ (o), elas comeam com t, exceto na forma dosujeito.Assim: (a) ou|to oJ a[nqrwpo ajnaginwvskei touvtou tou;lovgou toi? ajnqrwvpoi touvtoiEste homem est lendo estas palavras a estes homens(b) ou|to h\n ejn ajrch?/ pro; to;n qeovnEle estava no princpio com Deus.Observe que este homem pode ser expresso em grego comoou|to oJ a[nqrwpo (este o homem)ouoJ a[nqrwpo ou|to (o homem este)51Na sentena (a) encontramos os dois tipos de ordem de palavras:ou|to oJ a[nqrwpo - este homemtoi? ajnqrwvpoi touvtoi - a estes homens.Traduza1. ou|toiv eijsin oiJ lovgoi.2. ou|to h\n oJ qrovno.3. ou|toi h\san oiJ qrovnoi.4. ou|to; ejstin oJ ajpovstolo.5. gravfw touvtou tou; lovgou.6. levgw toi? ajpostovloi touvtoi.7. levgw touvtou tou; lovgou tou?Ihsou? toi? ajpostovloi aujtou?kai; aujtoi; gravfousin aujtou; ejntoi? biblivoi aujtwvn.8. gravfei to;n lovgon tou?ton ajlla;ou|toi oiJ a[nqrwpoi oujkajnaginwvskousin aujtovn.Estas so as palavras.Este era o trono.Estes eram os tronos.Este o apstolo(ou Ele ...).Escrevo estas palavras.Falo com estes apstolos.Estou falando estaspalavras de Jesus aseus apstolos e elesas esto escrevendo emseus livros.Voc est escrevendo estapalavra, mas esteshomens no a esto lendo.7.9 TraduoObserve novamente que a ordem das palavras nas sentenas emgrego dificilmente a mesma duma boa traduo em portugus.Compare o seguinte:GregooJ lovgo ou|toou|to oJ lovgoPortugus literala palavra estaesta a palavraPortugusesta palavraesta palavra52GregoGrego do Novo TestamentoPortugus Literalele o Deusa palavra deleas palavras delesirmos de mim estes soo a palavra ouvindoPortuguso prprio Deusa sua palavraas suas palavrasestes so meusirmoso que ouve amensagemaujto; oJ qeovoJ lovgo aujtou?oiJ lovgoi aujtw?najdelfoiv mou ou|toiv eijsinoJ to;n lovgon ajkouvwnAlguns escritores tm sugerido que so boas as traduesliterais, mas isso no verdade.1 Uma traduo literal pode ser tilcomo um primeiro passo para ajudar-nos a entender a estrutura deuma sentena grega. Devemos ento raciocinar como melhorexpressar seu significado em nossa prpria lngua. Enquanto vocestiver aprendendo o grego do Novo Testamento, no recomendvelque use uma verso interlinear. A pergunta que significa estapalavra?, pode desviar-nos da questo: Como eu conseguireiexprimir o significado desta sentena na minha lngua?1Nota do tradutor: Uma boa traduo da Palavra de Deus sempre uma traduo fiel (Ap22.18-19), mas respeita as normas da lngua portuguesa e compreensvel aos seusleitores. Nem todos os princpios de traduo que so vlidos para as obras literrias oso para a Bblia. Por outro lado, uma verso que seguisse a ordem das palavras na lnguagrega, e no a do portugus, deixaria de comunicar eficazmente as verdades eternas deDeus, cuja Palavra no passar.7.10 Teste de progresso 5Qual a traduo correta?1. levgomen lovgou.(a) Falamos palavras.(b) Eles falam as palavras.(c) Falamos as palavras.2. levgete touvtou tou; lovgou.(a) Eles falam estas palavras.(b) Vs falais suas palavras.(c) Vs falais estas palavras.533. lovgon gravfw.(a) Ouo uma palavra.(b) Escrevo uma palavra.(c) Voc escreve a palavra.4. gravfei to;n lovgon.(a) Tu escreves a palavra.(b) Ele escreve as palavras.(c) Ele escreve a palavra.5. gravfousin touvton to;n lovgon.(a) Escrevemos esta palavra.(b) Eles escrevem estas palavras.(c) Eles escrevem esta palavra.6. ajnaginwvskei tou; lovgou aujtou?(a) Voc l estas palavras.(b) Voc l as palavras dele.(c) Voc ouve sua palavra.7. ou|to h\n oJ lovgo tou? profhvtou kai; ou|tov ejstin oJ gravfwnaujtovn.(a) Estas so as palavras do profeta e ele as est escrevendo.(b) Esta a palavra do profeta e este o que a escreve.(c) Esta era a palavra do profeta e este o que a escreve.8. aujto; oujk e[stin ejpi; th? gh? ajll j ejn tw?/ oujranw?/.(a) Estes no esto na terra, mas no cu.(b) Ele no estava na terra, mas no cu.(c) Ele no est na terra, mas no cu.Confira as respostas no final do livro.7.11Escreva as palavras gregas em 3.3 e 7.6 de forma organizada.Escreva cada palavra ou cada pequeno grupo de palavras numcartozinho ou num pedao de papel. No outro lado do carto,escreva o significado. Carregue estes cartes de memorizao com54Grego do Novo Testamentovoc por alguns dias, e verifique de tempos em tempos se vocconhece todas as palavras neles. Acrescente estas palavras:levgw - estou dizendo, digoajkouvw - ouooJ profhvth - o profetalevgwn - dizendogravfw - escrevoajnaginwvskw - leioto; biblivon - o livrooJ levgwn - o que dizLIO 8levgwn - dizendo8.1levgwn - dizendo (uma pessoa: singular)levgonte - dizendo (mais de uma pessoa: plural)Assim:ou(a) levgwn tou; lovgou gravfei aujtouvDizendo as palavras ele as escreveEnquanto diz as palavras ele as escreve(b)ajkouvonte tou? Ihsou? pisteuvousin aujtw?/Ouvindo Jesus crem neleEnquanto eles esto ouvindo Jesus, confiam nele.oJ levgwn - o que dizouEstas palavras, levgwn, levgonte, ajkouvonte referem-se auma ao contnua: -----.Em (a) ele escreve as palavras enquanto est ocorrendo a aode falar.Em (b) eles crem em Jesus enquanto est ocorrendo a ao deouvir.55Traduza1. ajkouvonte tou; lovgou tou?Ihsou? pisteuvomen aujtw?/.2. ajkouvonte aujtou? pisteuvete aujtw?/.3. ajkouvonte tou; lovgoupisteuvousin aujtoi?.4. ajkouvwn tou? Ihsou? pisteuvei aujtw?./5. ajkouvwn tou? Ihsou? pisteuvw aujtw?/.6. ajkouvwn tou; lovgou pisteuveiaujtoi?.7. ajkouvei tou; lovgou ajllav oujpisteuvei aujtoi?.Ouvindo as palavras deJesus cremos nele.Ouvindo-o vocs cremnele.Ouvindo as palavraseles crem nelas.Ouvindo Jesus voc crnele.Ouvindo Jesus eu creionele.Ouvindo as palavras elecr nelas.Ele ouve as palavras,mas no cr nelas.8.2oJ levgwn - a pessoa que dizoiJ levgonte - as pessoas que dizemNote que quando oJ (o) seguido por uma palavra com a formade levgwn, oJ indica a pessoa que faz a ao.Assim:aujtov ejstin oJ levgwn to;n lovgonEle a pessoa que diz a palavraou|toiv eijsin oiJ levgonte tou; lovgouEstas so as pessoas que dizem as palavras.Traduza1. aujtov ejstin oJ ajkouvwn to;n lovgon.Ele a pessoa que ouve apalavra.56Grego do Novo Testamento2. ou|tov ejstin oJ gravfwn tou?tonto;n lovgon.Esta a pessoa queescreve esta palavra.3. aujtoiv eijsin oiJ levgonte touvtouElas so as pessoas quetou; lovgou.dizem estas palavras.4. ajkouvwn tou; lovgou gravfei aujtouv. Ouvindo as palavras eleas escreve.5. ou|toiv eijsin oiJ ajnaginwvskonteEstas so as pessoasque lem o livro.to; biblivon.8.3 Traduzindo formas do tipo oJ levgwn para o por-tugusPara aumentar nosso entendimento do grego, til comear aver que oJ levgwn a pessoa que diz. Mas tal expresso no freqentemente usada em portugus. Usualmente traduziramos oJlevgwn como aquele que diz ou o que diz.Assim, oiJ ajnaginwvskonte ta; bibliva (lit. as pessoas que lemos livros) pode ser expresso em portugus como:ououAs pessoas que esto lendo os livrosAqueles que lem os livrosOs leitores dos livros.oJ ajpovstolo oJ gravfwn to; biblivon (lit. o apstolo o queescreve o livro) pode ser expresso em portugus como:ouO apstolo que est escrevendo o livroO apstolo que escreve o livro.oiJ profh?tai oiJ ta; bibliva e[conte (lit. os profetas os queos livros tm) pode ser expresso em portugus como:ouOs profetas que tm os livrosOs profetas com os livros.57TraduzaoJ ajpovstolo ajkouvei to;n lovgontou? Ihsou?, kai; ajkouvwn to;n lovgongravfei aujto;n ejn tw?/ biblivw/. oJajpovstolov ejstin oJ gravfwn to;biblivon kai; oiJ lovgoi aujtou?ajlhqei? eijsin. makavrioiv (benditos)eijsi;n oiJ ajnaginwvskonte to;biblivon aujtou?.O apstolo ouve a palavrade Jesus, e ouvindo apalavra ele a escreve nolivro. O apstolo apessoa que estescrevendo o livro e suaspalavras so verdadeiras.Benditos so aqueles quelem seu livro.8.4 o{ti ___ .........o{ti uma palavra de ligao. Ela pode significar que ouporque (8.7). Mas um outro uso comum de o{ti indicar o inciode palavras citadas. No grego do Novo Testamento no h aspas.o{ti seguido por uma letra maiscula indica palavras faladas oucitadas.Assim:oiJ levgonte o{ti Apovstolov ejstin, ajlhqei? eijsinAqueles que dizem: Ele um apstolo, so verdadeiros.Nota: nem sempre ocorre o{ti antes de palavras citadas. Emmuitos casos uma letra maiscula a nica indicao de palavrascitadas ou faladas.Traduza1. oJ levgwn o{ti JO qeov ejstin ejn tw?/oujranw?/, ajlhqhv ejstivn, ajlla; oJlevgwn o{ti JO qeo; oujk e[stin ejntw?/ oujranw?, yeuvsth (um mentiroso)/ejstivn kai; oiJ lovgoi aujtou? oujkajlhqei? eijsin.O que diz: Deus est nocu verdadeiro, mas oque diz: Deus noest no cu ummentiroso e suas palavrasno so verdadeiras.58Grego do Novo Testamento2. oJ levgwn o{ti JO qeo; oujkajgaqov (bom) ejstin, yeuvsthejstin kai; oJ lovgo tou? qeou? oujkevstin ejn aujtw?/.3. ajgaqoiv eisin oiJ lovgoi tou?ajpostovlou kai; makavrio (bendito)oJ ajnaginwvskwn aujtouv.4. makavrio oJ levgwn to;n lovgontou? qeou? kai; makavrioiv eijsin oiJajkouvonte.5. makavrioi oiJ to;n lovgon tou? qeou?ajkouvonte kai; poiou?nte (fazendo).O que diz: Deus no bom mentiroso e aPalavra de Deus no estnele.As palavras do apstoloso boas e bendito oque as l.Bendito o que fala aPalavra de Deus ebenditos so os ouvintes.Benditos so os queouvem e praticam aPalavra de Deus.8.5 PalavrasVerbos com terminaes como as de levgw (veja 5.5):gravfw - escrevo, estou escrevendoajkouvw - ouo, estou ouvindoajkouvw to;n lovgon - ouo a palavraajkouvw aujtou? - ouo-oapstolo, apostlicoajpostevllw - enviognstico, agnsticoginwvskw - conheoheursticaeuJrivskw - acho, encontroe[cw - tenholambavnw - tomo, recebo, aceitoajnaginwvskw - leiopistevuw - creio, confiopistevuw toi? lovgoi - creio nas palavraspistevuw tw?/ Ihsou? - creio em Jesus, confio em JesusComparegrfico, anagramaacstica59Outras palavras:makavrio - bendito, felizoJ Fivlippo - FilipehJ Mariva - MariaoJ Louka? - Lucas8.6Traduza1. hJ Mariva e[cei to; biblivon.2. ajkouvousin to;n lovgon kai;lambavnousin aujtovn.3. ginwvskete to;n Ihsou?n kai;pisteuvete aujtw?./4. oJ Ihsou? euJrivskei to;nFivlippon kai; levgei aujtw?/ o{tiMakavrio oJ euJrivskwn tou;lovgou tou? qeou? kai; pisteuvwnaujtoi?.5. w\ta (ouvidos) e[cwn, ajkouvei.6. w\ta e[cwn, oujk ajkouvei.7. w\ta e[conte oujk ajkouvousin.8. ginwvskonte to;n Ihsou?npisteuvousin aujtw?, kai;/lambavnousin tou; lovgouaujtou?.9. ajpostevllei tou; ajpostovlouaujtou? prov th;n Marivan.Maria tem o livro.Ouvem a palavra e a recebem.Conheceis a Jesus e confiasnele.Jesus encontra Filipe e lhe diz:Bendito o que encontra aspalavras de Deus e cr nelas.Tendo ouvidos, ele ouve.Tendo ouvidos, ele no ouveou Apesar de ter ouvidos,ele no ouve.Apesar de terem ouvidos, noouvem.Conhecendo a Jesus confiamnele, e aceitam as suaspalavras.Ele envia seus apstolosa Maria.60Grego do Novo Testamento8.7Leia tudo cuidadosamente, e ento faa o teste de progresso 6.Deus envia seu anjo a MariaoJ qeo; ejn ouJranw?/ ejstin. kai; ajpostevllei to;n a[ggelonaujtou? ejk (de) tou? oujranou? pro; thvn Marivan levgein (parafalar) tou; lovgou aujtou?. kai; e[rcetai (vem) oJ a[ggelo pro;th;n Marivan kai; levgei aujth?/ (para ela) tou; lovgou tou? qeou?.kai; ajkouvei aujtou; hJ Mariva kai; ginwvskei o{ti (que) ajlhqei?eijsin.Touvtou tou; lovgou e[grayen (escreveu) oJ Louka? ejn tw?/biblivw/ aujtou?, kai; ajnaginwvskonte to; biblivon euJrivskomentou; lovgou tou? ajggevlou kai; tou; lovgou th? Mariva. kai;pisteuvomen aujtoi? o{ti (porque) ajlhqei? eijsin.Makavrio oJ e[cwn to;n lovgon tou? qeou? kai; pisteuvwn tw?/Ihsou?. kai; makavrioiv eijsin oiJ e[conte to; biblivon tou?ajpostovlou kai; ajnaginwvskonte aujtov.8.8 Teste de progresso 6Responda as seguintes questes, baseadas em 8.7:1.2.3.4.5.6.7.8.9.10.Onde, segundo a passagem, Deus est?Quem enviado a Maria?Que palavras o anjo lhe diz?O que Maria sabe sobre as palavras?Quem escreveu essas palavras em seu livro?Quem est lendo o livro?Quais palavras encontramos no livro?Por que cremos nas palavras?Que pessoa descrita como sendo bendita?Que pessoas so descritas como sendo benditas?Confira suas respostas no final do livro.61LIO 9kardiva - um corao9.1Estudando hJ kardiva , o corao, voc ver que a estrutura parecida com aquela de oJ lovgo, mas aqui h uma diferena nasterminaes e nas formas do o.hJ kardiva - o coraoaiJ kardivai - os coraesai-aa-aiaihJ kardiva - o coraohJaiJAssim:}}terminaes dosujeitoa(indicando sujeito)hJ kardiva aujtou? ajgaqhv ejstin - seu corao bomkaqaraiv eijsin aiJ kardivai aujtw?n - seus coraes soaipuros.Nota: s vezes uma palavra masculina no grego e feminina no portugus,como lovgo (palavra). Agora estamos vendo que o contrrio tambm acontece:corao, no grego, uma palavra feminina, e por isso se usa hJ (a) antes dekardiva.Traduza1. kardiva, kardivai.2. aiJ kardivai, hJ kardiva.3. ajgaqaiv eijsin aiJ kardiva aujtw?n.4. hJ kardiva aujtou? oujk ejsti;nkaqarav.Um corao, coraes.Os coraes, o corao.Seus coraes so bons.Seu corao no puro9.2th;n kardivan - o coraoanta; kardiva - os coraesa-anan-aa}terminaesdo objeto62Grego do Novo Testamentothv ntav }aas (indicando objeto)Assim:ginwvskei th;n kardivan aujtou? - conheces o seu coraoankardivan e[cei ajgaqhvn - ele tem um bom corao.anTraduza1. oJ qeo; ginwvskei ta; kardivatw?n ajnqrwvpwn, kai; ginwvskeith;n kardivan touvtou tou?ajpostovlou.2. kardivan e[cei ajgaqh;n kai;lambavnei touvtou tou; lovgoutou? qeou?.3. kardivan ajgaqh;n e[cwnlambavnei tovn lovgon aujtou?.Deus conhece oscoraes dos homens,e Ele conhece ocorao deste apstolo.Tens um bom corao erecebes estas palavrasde Deus.Tendo um bom corao,recebes a palavra dele.9.3th? kardiva - do coraotw?n kardiw?n - dos coraesa-awn-wnth? tw? n}}dedosdadasAssim:w?oiJ dialogiwmoi; tw?n kardiw?n aujtw?nOs pensamentos dos seus coraesai[rw tou; lovgou ajpo; th? kardiva aujtou?aTiro as palavras do seu corao.63Traduza1. ginwvskw tou; dialogismou; th?kardiva aujtou?.2. ai[rei tovn lovgon tou? qeou? ajpo;th? kardiva aujtou?.3. oJ Ihsou? ginwvskei tou;dialogismou; tw?n kardiw?n aujtw?n.4. ou|toi oiJ dialogismoi; th? kardivaaujtou? oujk ajgaqoiv eijsin.Conheo os pensamentosdo seu corao.Tiras a Palavra de Deusdo corao dele.Jesus conhece ospensamentos dos seuscoraes.Estes pensamentos do seucorao no so bons.9.4th?/ kardivva/ - com o corao, no corao-a /aaitai? kardivai - com os coraes, nos coraes -aiaith? /tai? }}com, por, em,a, para, etc.com o,ao, para o, etc.O significado indicado por estas terminaes normalmentemostrado pelo resto da sentena na qual elas ocorrem (veja tambm42.1).Assim:ououmakavrio oJ kaqarov th?/ kardiva/ /aBendito o puro de coraoBendito o puro de coraoQuo abenoado o puro de corao!levgousin ejn tai? kardivai aujtw?n...aiDizem em seus coraes...Traduza1. makavrioi oiJ kaqaroi; th?/ kardiva/.Benditos so os puros decorao.64Grego do Novo Testamento2. levgei ejn th?/ kardiva/ aujtou? o{tiqeo; oujk ajgaqov ejstin.3. makavrio oJ e[cwn to;n lovgon tou?Ihsou? ejn th?/ kardiva/ aujtou?.4. makavrio oiJ e[conte touvtoutou; lovgou tw?n profhvtwn ejntai? kardivai aujtw?n.JOEle diz em seu corao:Deus no bom.Bendito o que tem apalavra de Jesus no seucorao.Benditos so os que tmestas palavras dosprofetas nos seuscoraes.9.5 Traduzindo kardiva para o portugusEm 9.1-9.4, traduzimos kardiva como corao. Em muitaspassagens do Novo Testamento, corao uma traduo queserve bem. Em Mateus 5.8 podemos traduzir makavrioi oiJ kaqaroi;th?/ kardiva/ como Os puros de corao so benditos ou comoQuo abenoados so aqueles cujos coraes so puros.No fica bem traduzir Apocalipse 18.7, ejn th/? kardiva/ aujth?levgei, desta forma: Ela diz em seu corao, porque normalmenteno usamos a palavra corao para nos referir aos processosmentais. A traduo mais correta a da ARA, onde lemos: ...dizconsigo mesma.... Observe que, neste caso, o tradutor optou poruma traduo literria, para que o verdadeiro significado do textono sofresse quaisquer danos. Logo, em alguns casos, a palavrakardiva, quando traduzida para o portugus, pode adquirir formareflexiva para exprimir o verdadeiro sentido do texto.kardiva, no grego do Novo Testamento, cobre uma rea designificado na qual encontramos palavras portuguesas tais comocorao, mente, pensamentos, intenes e atitude. Os que estotraduzindo o Novo Testamento para uma outra lngua devemconsiderar quais palavras e idiomatismos cobrem este campo designificado. Por exemplo, em algumas lnguas, pensamentos e65emoes no so descritos com uma palavra para o corao, mascom uma palavra para o estmago.9.6Aqui esto as formas de hJ kardiva que voc aprendeu:SingularhJ kardiva - o corao< sujeito >th;n kardivan - o corao < objeto >anth? kardiva - do coraoath?/ kardiva// - com o coraoaPluralaiJ kardivai - os coraesaita; kardiva - os coraesatw?n kardiw?n - dos coraesw?tai? kardivai - com osaicoraesNote cuidadosamente a diferena entre:eth? kardiva - do coraoata; kardiva - os coraes (na forma de objeto da sentena)a9.7 Palavraskardiva - corao (sentido literal e figurado)ComparecardacoPalavras que tm a mesma terminao de kardiva:hJ aJmartiva - o pecadohJ ejkklhsiva - a congregao, a igreja(note que ejkklhsiva refere-se s pessoas,nunca a uma construo)hJ ajlhvqeia - a verdade (ajlhqhv - verdadeiro)hJ basileiva - o reino, o reinado (basileu? - rei)hJ hJmevra - o diahamartiologiaigrejabaslicaefmero66Grego do Novo TestamentoPalavras que tm a mesma terminao que hJ:hJ gh? - a terra, o solohJ ejpistolhv - a carta, a epstolaaujthv - elahJ basileiva aujth? - o reino delaau{th - esta:gravfei tauvthn th;n ejpistolhvnou gravfei th;n ejpistolh;n tauvthnejn tauvth/ th?/ hJmevra/ - neste diageologia, geografiaepstola}ele escreve esta carta9.8 Traduza1. oJ Pau?lo gravfei ta; ejpistola;kai; ejn aujtai? euJrivskomen to;nlovgon th? ajlhqeiva.2. levgei ejn th?/ kardiva/ aujth? o{tiJAmartivan oujk e[cw.3. oiJ levgonte o{ti JAmartivan oujke[comen, ouj th;n ajlhvqeian levgousin.4. Pau?lo gravfei ejpistola; tai?ejkklhsivai tauvtai kai;ajnaginwvskomen aujtav.5. oJ profhvth levgei tou; lovgou tou?qeou? th?/ Mariva/ kai; aujth; gravfeiaujtou; ejn tw?/ biblivw/ aujth?.6. kai; au{th ejsti;n hJ ejpistolh; h{n (que)oJ Pau?lo gravfei kai; avnaginwvskeiPaulo escreve as cartase nelas encontramos apalavra da verdade.Ela diz em seu corao:No tenho pecado.Aqueles que dizem:No temos pecadono falam a verdade.Paulo escreve cartaspara estas igrejase ns as lemos.O profeta fala aspalavras de Deus aMaria e ela as escreveno seu livro.E esta a carta quePaulo est escrevendo,67ajth;n ejn tauvth/ th?/ hJmevra/, kai;euJrivskei to;n lovgon th? basileivatou? qeou? ejn aujth?/.7. oJ ajpovstolo levgei to;n lovgon th?/ejkklhsiva/ kai; oiJ a[nqrwpoi ajkouvousinto;n lovgon th? basileiva8. ejn tauvtai tai; hJmevrai ajkouvomento;n lovgon tou? Iwavnnou (de Joo) kai;lambavnomen aujto;n ejn tai? kardivaihJmwn (de ns). kai; ou|tov ejstin oJlovgo tou? Iwavnnou,JO levgwn o{ti Koinwnivan (comunho)e[cw meta; (com) tou? qeou?, kai; ejn th?/skotiva/ (treva) peripatw?n (caminhando)yeuvsth ejstin kai; hJ ajlhvqeia oujke[stin ejn aujtw?/.ajnaginwvskomen touvtou tou; lovgouejn th?/ ejpistolh?/ aujtou?, kai;ajnaginwvskonte aujth;n pisteuvomentoi? lovgoi aujtou?.e tu a ests lendo nestedia, e encontras nela apalavra do Reino deDeus.O apstolo fala apalavra congregaoe os homens ouvem apalavra do Reino.Nestes dias ouvimos apalavra de Joo e arecebemos em nossoscoraes. Esta amensagem de Joo:Aquele que diz: Eutenho comunho comDeus e caminha nastrevas um mentiroso,e a verdade no estnele.Lemos estas palavrasna sua carta e, lendo-as, cremos nas suaspalavras.9.9 TraduoEm 9.8 n 7 traduzimos oJ ajpovstolo levgei to;n lovgon th?/ejkklhsiva/ como O apstolo fala a palavra congregao.Percebendo que ele fala sobre o Reino, decidimos que talvez fossemelhor uma traduo alternativa de levgei to;n lovgon. Podemostraduzi-lo como prega a mensagem para a congregao ou prega congregao. Veja tambm 4.3.68Grego do Novo Testamento9.10 Teste de progresso 7Qual a traduo correta?1. ejn tauvtai tai? hJmevrai ajkouvomen to;n lovgon tou? qeou?.(a) Nestes dias ouvimos as palavras de Deus.(b) Neste dia ouvimos a palavra de Deus.(c) Nestes dias ouvimos a palavra de Deus.2. makavrioi oiJ e[conte to; biblivon tou? Iwannou? kai;ajnaginwvskonte aujtov.(a) Eles tm o livro de Joo e o lem.(b) Benditos so aqueles que tm o livro de Joo e o lem.(c) Bendito aquele que tem o livro de Joo e o l.3. levgei ejn th?/ kardiva/ aujtou? o{ti Ouj pisteuvw tw?/ Ihsou?.(a) Ele diz no seu corao: No creio em Jesus.(b) Ele diz em sua mente: No creio em Jesus.(c) Ela diz para si mesma: No creio em Jesus.4. au|tai aiJ ejpistolai; ajgaqaiv eijsin.(a) Esta carta boa.(b) Estas cartas so boas.(c) Estas cartas foram boas.5. ejn tauvtai tai? ejpistolai? tou? Pauvlou euJrivskomen to;nlovgon th? basileiva tou? qeou?.(a) Nesta carta de Paulo encontramos palavras do Reino deDeus.(b) Nestas cartas de Paulo encontramos a palavra do Reino deDeus.(c) Nas cartas de Paulo encontramos a palavra do Reino deDeus.Confira as respostas no final do livro.699.11Na lio 10, voc ver as formas de hJmei? - ns e uJmei? - vs.hJmei? ns< sujeito >uJmei? vs (ou vocs)hJma? nos< objeto >uJma? voshJmw?n de nsuJmw?n de vshJmi?na ns, por nsuJmi?n a vs, por vsLIO 10hJmei? - ns10.1hJmei? - nsuJmei? - vs (vocs)Assim:-ei - terminao de sujeitouJmei? - vslevgomen hJmei? kai; uJmei? ajkouveteNs falamos e vocs ouvem.Traduza1. tou; lovgou gravfomen hJmei?kai; uJmei? ajnaginwvsketeaujtouv.2. levgete uJmei? kai; hJmei? ajkouvomen.Ns estamosescrevendo as palavrase vs as estais lendo.Vs dizeis e nsouvimos.Note que gravfomen j significa escrevemos, hJmei? pode seracrescentado para nfase, do mesmo modo que usamos ns emportugus: ns escrevemos. Isso costuma ser feito quando nssomos contrastados com outra pessoa ou grupo:70Grego do Novo TestamentohJmei? levgomen kai; oJ Pau?lo ajkouveiNs estamos falando e Paulo est ouvindoto; biblivon ajnaginwvskomen hJmei? ajlla; uJmei? oujk ajkouveteNs estamos lendo o livro mas vs no estais ouvindo.10.2hJma? - nosuJma? - vos (vocs)Assim:-a - terminao de objetoaajpostevllei hJma? oJ qeo; ajlla; uJmei? ouj lambavnetehJ m a? Deus nos envia mas vocs no nos recebem.Traduza1. oJ qeov ejstin oJ ajpostevllwnhJma?2. to;n Mavrkon ginwvskomen ajlla;uJma? ouj ginwvskomen3. oJ Mavrko gravfei to; biblivon kai;uJma? ajnaginwvskete aujtov (ele).4. euJrivskei hJma? oJ Pau?lo ajlla;uJma? oujk euJrivskei.Deus o que est nosenviando.Conhecemos a Marcos,mas a vs no conhecemos.Marcos escreve o livro evocs o lem.Paulo nos encontra masno vos encontra.10.3hJmw?n - de ns (nosso, nossos)uJmw?n - de vs (vosso, vossos)Assim:-wn - dewnajkouvonte tou; lovgou uJmw?n pisteuvomen aujtoi?Ouvindo as vossas palavras cremos nelas.71Traduza1. ajkouvousi tou; lovgou hJmw?n.2. ajkouvei tou; lovgou uJmw?n.3. hJmei? ajkouvomen tou; lovgou aujtw?n.4. aujto; ginwvskei tou; dialogismou;tw?n kardiw?n uJmw?n.5. au|thv ejstin hJ ejpistolh; hJmw?n.6. oJ qeov ejstin meq uJmw?n (com vocs).7. oJ profhvth meq hJmw?n ejstin.Ouvem nossaspalavras.Ouve as vossaspalavras.Ns ouvimos as suaspalavras.Ele conhece ospensamentos dosvossos coraes.Essa a nossa carta.Deus est convosco.O profeta estconosco.10.4hJmi?n - a ns, por nsuJmi?n - a vs, por vsAssim:-in - a,porinlevgw uJmi?n - falo a vs, digo-vospoiei? hJmi?n basileivan - faz um reino para nsNote tambm:ajkouvonte tou; lovgou hJmw?n, pisteuvete hJmi?nOuvindo as nossas palavras, vocs crem em nsOuvindo as nossas palavras, vocs confiam em ns.ouTraduza1. gravfei hJ Mariva tou; lovgou hJmi?n.Maria nos (por ns)escreve as palavras.72Grego do Novo Testamento2. levgei uJmi?n oJ profhvth kai;uJmei? levgete hJmi?n.3. oJ touvtou tou; lovgou levgwnhJmi?n ouj levgei th;n ajlhvqeian.4. hJ ajlhvqeia ejn uJi?n ejstin ajlla;oujk e[stin ejn hJmi?n.5. oiJ lambavnonte tou; lovgou uJmw?ntai? kardivai aujtw?n euJrivskousinth;n basileivan tou? qeou?.O profeta diz a vs e vsdizeis a ns.O que nos diz estaspalavras no estfalando a verdade.A verdade est em vsmas no est em ns.Os que recebem asvossas palavras em seuscoraes encontram oReino de Deus.10.5o{ - que, o qual (o que)h{ - que, a qual (a que)o{ - que, o qual (o que, neutro)Assim:o{ e[cei w\ta ajkouvei hJma? - o que tem ouvidos nos ouveh{ e[cei w\ta ajkouvei uJma? - a que tem ouvidos vos ouveo{ h\n ajp j ajrch? ajpaggevllomen uJmi?n- o que era desde o princpio vos anunciamos.oJ lovgo o{n levgei - a palavra que dizeshJ ejpistolhv h{n ajnaginwvskousi - a carta que lemto; biblivon o{ gravfei - o livro que ele escreve.eTraduza1. ou|tov ejstin oJ lovgo o{n levgei.2. au|thv ejstin hJ ejpistolhv h|ngravfousin.3. tou?tov ejstin to; biblivon ejn w|/ oJEsta a palavra que elediz.Esta a carta que elesesto escrevendo.Este o livro no qual o73profhvth gravfei hJmi?n tou; lovgoutou? qeou? kai; uJmei? ajnaginwvsketeaujtov.4. o{ h\n ajp j ajrch? ajpaggevlletehJmi?n.profeta est escrevendopara ns as palavras deDeus e vocs o estolendo.O que era desde oprincpio vs nosanunciais.10.6 Acentos (ver 2.8)10.7 PalavrashJmei? - nsuJmei? - vsmetav - commeq j uJmw?n - convoscooJ a[ggelo - o mensageiro,o anjohJ ajggeliva - a mensagemajpov - deajp j ajrch? - desde o princpioajpaggevllw - anuncio, trago umrelato, declarooJ Kuvrio - o Senhor, odonooJ Cristov - o Ungido, oMessias, o CristohJ koinwniva - a comunho,a parceria, o compartilharhJ skotiva - a escurido,astrevaso{ - que, o queh{ - que, a queo{ - que, o quekaiv - e, tambmkaiv usado para ligar palavras e sentenas. Quando kaiv comeauma sentena, podemos por vezes traduzi-lo como assim, entoou tambm. Mas freqentemente, marcamos o fim de uma sentenae o incio de outra usando simplesmente um ponto, seguido de umaletra maiscula. Quando kaiv a primeira palavra de uma sentena74Grego do Novo Testamentogrega, normalmente no necessria nenhuma outra traduo,exceto o ponto final. Assim, podemos traduzir kai; levgei aujtoi?como Ele lhes diz.10.8 Traduzir1. kai; levgei aujtoi?, {O e[cei w\taajkouvei tou; lovgou ou{ajpaggevllousin hJmi?n oiJ ajpovstoloi.Ele lhes diz: O que temouvidos ouve as palavrasque os apstolos nosanunciam.2. kai; au{th ejsti;n hJ ajggeliva h{nEsta a mensagem queajpaggevllomen uJmi?n i{na (para que)vos declaramos dekai; uJmei? koinwnivan e[chte (tenhais)modo que tambm vsmeq j hJmw?n kai; meta; tou? Kurivoutenhais comunhoIhsou? Cristou?.jconosco e com o SenhorJesus Cristo.3. o{ h\n ajp j ajrch? ajpaggevllei hJmi?nJoo declara-nos o queoJ jIwavnnh kai; ajkouvomen to;n lovgon era desde o princpio, eouvimos a sua palavraaujtou?.(ou ns ouvimos o queele diz).10.9Leia cuidadosamente:A mensagem que declaramoso{ h\n ajp j ajrch? o{ ajkhkovamen (temos ouvido) ajpaggevllomenuJmi?n i{na (para que) kai; uJmei? koinwnivan e[chte meq j hJmw?n. kai; hJkoinwniva hJmw?n meta; tou? kurivou hJmw?n Ihsou?n cristovn ejstin.jkai; tau?ta (estas coisas) gravfomen hJmei? i{na kai; uJmei?ginwvskhte to;n qeo;n kai; to;n kuvrion hJmw?n jIhsou?n Cristovn.kai; au{th ejstin hJ ajggeliva h{n ajkhkovamen ajpo; tou? kurivou kai;ajpaggevllomen uHmi?n o{ti JO qeo; fw? ejstin kai; akoti;a oujke[stin ejn aujtw?/.7510.10 Traduzindo palavras difceis1Quando voc chega numa palavra difcil, ou que tenha esquecido,deixe-a at que tenha terminado de ler o restante da sentena. Entopoder ver o que ela significa. Por exemplo, em 10.9 voc leu apalavra nova fw?. Ao notar que a sentena dizia: Deus fw? e neleno h trevas, provavelmente percebeu que fw? deve significarluz.Quando estiver tentando encontrar o significado de uma palavragrega, veja se ela lhe lembra alguma palavra portuguesa, fw? develembr-lo de fsforo (que acende) ou de fotografia (um retratoescrito no filme pela luz).Em 10.8, se voc tiver esquecido que au{th em au{th ejsti;n hJajggeliva h{n ajkhkovamen ajpo; tou? kurivou, no desista e nemdesperdice tempo olhando para a palavra au{th. Na hora em quedisser: au{ t h a mensagem que temos ouvido do Senhor,provavelmente perceber ou lembrar que au{th significa esta. Empoucas sentenas e passagens para leitura, neste curso, h palavrasque voc nunca viu antes. Isso se d para que voc adquira prticapara trabalhar com o significado de palavras desconhecidas. Depoisaprender a usar um dicionrio, ou lxico, mas quanto menosprecisar us-lo, mais rapidamente estar apto a ler.A passagem em 10.9 est baseada principalmente em 1 Joo 1.1-5. Voc j fez muito progresso em direo a ler pores do NovoTestamento em grego. Na lio 11, avanar outro passo importantequando estudar as formas de i{na levgh/ (para que diga), eja;n levgh/(se ele diz), o{ a[n levgh/ (quem quer que diga) e levgwmen (digamos).10.11Revise as lies 4, 5 e 6.761Grego do Novo TestamentoNota do Tradutor: As sugestes acima tm alguma utilidade enquanto vocfaz os exerccios deste livro, mas devem ser usadas com muita cautela naleitura do Novo Testamento grego, especialmente se voc, no campo missi-onrio, o est traduzindo para outro idioma! De grande ajuda para amemorizao segura do vocabulrio bsico do Novo Testamento o livro deRobert E. Van Voorst, Building Your New Testament Greek Vocabulary(Eerdmans, 1990), e as palavras no memorizadas devem ser examinadas nosdicionrios.LIO 11o{ a[n levgh/ - quem quer que digaejan levgh/ - se ele diz;i{na levgh/ - para que ele digalevgwmen - digamos11.1Note a diferena em portugus entre as sentenas (a) e (b):1. (a) Voc est achando estas lies difceis(b) Voc pode estar achando estas lies difceis2. (a) Voc o homem que acha estas lies fceis(b) Quem quer que ache estas lies fceis ficar contente.Ambas as sentenas (a) declaram um fato definido sobre umapessoa definida. Ambas as sentenas (b) declaram algo sobreachar que no definido.Em 1 (b) Voc pode estar achando... no se declara de formadefinitiva que voc as est achando difceis - pode estar achandofceis.77Em 2 (b) Quem quer que ache... no se refere a uma pessoadefinida.Agora compare estas:3. (a) oJ a[nqrwpo o{ levgei to;n lovgon.O homem que fala a palavra(b) o{ a[n levgh/ to;n lovgon.Quem quer que diga a palavra4. (a) tau?ta ajpaggevllomen kai; koinwnivan e[cete meq j hJmw?n.Declaramos estas coisas e tendes comunho conosco(b) tau?ta ajpaggevllomen i{na koinwnivan e[chte meq j hJmw?n.Declaramos estas coisas para que tenhais comunho conosco5. (a) ajkouvei touvtou touv lovgou.Ele escuta estas palavras(b) eja;n ajkouvh/ touvtou tou; lovgou...Se ele ouve estas palavras...ouSe ele ouvir estas palavras...6. (a) tau?ta levgomenomen.Estamos dizendo estas coisas(b) eja;n tau?ta levgwmenwmen.Se estamos dizendo estas coisas...Se dizemos estas coisas...Se continuarmos a dizer estas coisas...Observe que cada (a) definido e cada (b) menos definido.Cada verbo em (b) tem uma vogal que foi alongada - compare:4.5.6.(a) e[cete(a) ajkouveiei(a) levgomen(b) e[chte(b) ajkouvh/ /h(b) levgwmen78Grego do Novo Testamento11.2 Palavrasejavn - seejavn e[ch/ - se ele temo{ a[n - quem quer queo{ a[n lambavnh/ - quem quer que recebai{na - para que, de modo que, de forma ai{na pisteuvwsin - para que possam creroJ ajdelfov - o irmohJ ajdelfhv - a irmhJ ajgavph - o amorajgapw? (ajgapav-w) - amoNote as terminaes:w?ajgap-w? - amoa?ajgap-a?/ - amasa?ajgap-a?/ - amamhv - no. Compare:oujk e[comen - no temosw?ajgap-w?men - amamosa?ajgap-a?te - amaisw?ajgap-w?sin - amameja;n mh; e[cwmen - se no temoso{ a[n mh; e[ch/ - quem querque no tenhaoJ ajgapw?n - a pessoa que ama ou o que amaoJ mh; ajgapw?n - a pessoa que no ama ou o que no amatau?ta - estas coisaso{ a[n e[ch/ - quem quer que tenha11.3 o{ - quemTraduzao{ a[n - quem quer queEste o irmo querecebe a irm.1. ou|tov ejstin oJ ajdelfo; o{lambavnei thvn ajdelfhvn.792. o{ a[n lambavnh/ ta; ajdelfa;ou|to lambavnei hJma?.3. o{ a[n pisteuvh/ tw?/ ajggevlw tou?kurivou, tw?/ kurivw/ pisteuvei:ajlla; oJ mh; pisteuvwn tw>?/ ajggevlw/ouJ pisteuvei tw?/ kurivw./Quem quer que receba asirms nos recebe.Quem quer que creia noanjo do Senhor cr noSenhor, mas o que no crno anjo no cr no Senhor.11.4ejan - sevSe amamos os irmosrecebemos o amor deDeus em nossoscoraes.Se vos declaram estamensagem estodizendo a verdade, maso que no diz a verdade mentiroso.Traduza1. ejavn ajgapw?men tou; ajdelfou;lambavnomen th;n ajgaphn tou?qeou? ejn tai? kardivai hJmw?n.2. ejavn tauvthn th;n ajggelivanajpaggellw?sin uJmi?n, th;najlhvqeian levgousin: ajllav oJ mh;levgwn th;n ajlhvqeian yeuvsthejstivn.11.5i{na - para queVs nos declarais estascoisas para que tenhamoscomunho convosco e paraque amemos a Deus.O que era desde o princpiovos declaramos para quetambm vs conheais aDeus e ao nosso SenhorJesus Cristo.Amo os irmos, mas noamo as irms.Traduza1. tau?ta ajpaggevllete hJmi?n i{nakoinwnivan e[cwmen meq j uJmw?nkai; i{na ajgapw?men to;n qeovn.2. o{ h\n ajp j ajrch? ajpaggellomenuJmi?n i{na kai; uJmei? ginwvskhteto;n qeo;n kai; to;n Kuvrion hJmw?njIhsou?n Cristovn.3. ajgapw? tou; ajdelfou; ajlla; oujkajgapw? ta; ajdelfav.80Grego do Novo Testamento11.6 Vamos...levgwmen - digamosajgapw?men - amemosmh; levgwmen - no digamosmh; ajgapw?men - no amemosComparelevgomen - dizemosajgapw?men - amamosoujk levgomen - no dizemosoujk ajgapw?men - no amamosTraduza1. levgwmen tou; lovgou.2. ajnaginwvskomen th;n ejpistolhvn.3. ajnaginwvskwmen ta; ejpistolav.4. pisteuvwmen tw?/ qew?/ kai;ajgapw?men aujtovn.5. ginwvskwmen tou; ajdelfou;ajlla; oujk ajgapw?men aujtouv.6. ginwvskwmen ta; ajdelfa; kai;ajgapw?men aujtav.7. mh; ajgapw?men to;n Mavrkon ajlla;ajgapw?men to;n Kuvrion.8. o{ a[n levgh/ o{ti JAmartivan oujke[cw, mh; lambavnwmen tou;lovgou aujtou?. oujk ajlhqei? eijsin.Digamos as palavras.Estamos lendo a carta.Leiamos as cartas.Creiamos em Deus e oamemos.Conhecemos os irmosmas no os amamos.Conheamos as irms e asamemos.No amemos a Marcos,mas amemos ao Senhor.Quem quer que diga: Notenho pecado, norecebamos as suaspalavras. No soverdadeiras.11.7 Ao contnua ou repetidaNote que todas as formas de verbos que voc aprendeu representamcostumeiramente aes contnuas ---- ou repetidas :::: (veja 5.6).81Assim:gravfeioui{na gravfh/ouoJ gravfwnouele est escrevendo ----ele escreve ::::para que ele esteja escrevendo ----para que ele escreva::::a pessoa que est escrevendo ----aquele que escreve (o escritor) ::::Da lio 20 para frente devemos estudar tambm as formas queindicam ao completa ou ao simples.11.8Compare as seguintes formas de levgw:Usadas em declaraese perguntas definidaslevgwlevgeilevgeilevgomenlevgetelev gousi(n)eutuelensvselesUsadas em oraese perguntas indefinidaslevgwlevgh/levgh/levgwmenlevghtelevgwsi(n)11.9 Teste de progresso 8Qual a traduo correta?1. eja;n tauvthn th;n ajggelivan ajpaggevllhte hJmi?n...(a) Para que possamos vos anunciar esta mensagem...(b) Se vos declaramos esta mensagem ...(c) Se nos declarais esta mensagem...82Grego do Novo Testamento2. mh; ajgapw?men tou; ajpostovlou ajlla; to;n Kuvrion.(a) Amemos os apstolos do Senhor.(b) No amemos aos apstolos, mas ao Senhor.(c) Se amamos aos apstolos, tambm amamos ao Senhor.3. tauvth/ th?/ hJmevra/ oJ ajdelfo; kai; hJ ajdelfh; lambavnousin th;nbasileivan tou? qeou? ejn tai? kardivai aujtw?n.(a) Neste dia a irm e o irmo recebem o Reino de Deus em seuscoraes.(b) Neste dia o irmo e a irm recebem o Reino de Deus em seuscoraes.(c) Estes so o irmo e a irm que recebem o Reino de Deus emseus coraes.4. o{ a[n ajnaginwvskh/ to; biblivon tou? jIwavnnou ou|tov ejstinoJ ajgapw?n aujtovn.(a) Quem quer que leia o livro de Joo, este o que o ama.(b) Quem quer que leia o livro de Joo aquele a quem ele ama.(c) O homem que l o livro de Joo, ele aquele que ele ama.5. o{ h\n ajp j ajrch? ajpaggevllousin uJmi?n oiJ ajpovstoloi i{nakoinwnivan e[chte meq j hJmw?n.(a) Os apstolos nos declaram aquilo o que era desde o princpiopara que tenhamos comunho convosco.(b) Os apstolos vos declaram aquilo o que era desde o princpiopara que tenhais comunho conosco.(c) Aquilo o que era desde o princpio vs declarais aos apstolospara que tenham comunho convosco.Confira as respostas no final do livro.83LIO 12e[rgon - uma obra to; e[rgon - a obraoJ, hJ, to; - o, a12.1Voc j aprendeu que algumas palavras gregas tm terminaescomo as de lovgo, enquanto outras tm terminaes como as dekardiva. Nesta lio, voc estudar to; e[rgon como exemplo de umterceiro tipo de palavra grega. Algumas terminaes so iguais sde lovgo, mas nem todas.to; e[rgon - a obra, a aoonta; e[rga - as obras, as aesa-on-atovtav}}terminaes dosujeitoo, aos, asAssim:to; e[rgon o{ poiei? - a obra que fazes, a ao que voc estto;onfazendota; e[rga a{ poiei? - as aes que fazes, as obras que voc estafazendota; e[rga hJmw?n - nossas aes, nossas obras, as coisas que fazemos,aas coisas que temos feitotou?to to; e[rgon - este ato, esta ao, esta tarefa.on84Grego do Novo TestamentoVoc deve ter percebido que h vrias formas possveis detraduzir e[rgon e e[rga para o portugus. Na coluna de verificao(da direita) normalmente mostramos somente uma traduo. Porexemplo, para tau?ta ejstin ta; e[rga tou? qeou?, colocamos Estasso as obras de Deus. Se voc traduzir a frase como Estas so asaes de Deus ou Estas so as coisas que Deus faz sua traduotambm estar correta.Quando estamos traduzindo do Novo Testamento, o contextopode ajudar-nos a decidir como traduzir. Em Mateus 11.2, ta; e[rgatou? Cristou? significa as aes que Cristo fez ou as coisasmaravilhosas que Cristo fazia; mas em Joo 6.28 ta; e[rga tou?qeou? significa as coisas que Deus quer que faamos.Traduza1. tou?tov ejstin to; e[rgon tou? qeou?.2. tou?tov ejstin to; e[rgon o{ poiei?.3. tau?tav ejstin ta; e[rga tou? qeou?.4. tau?tav ejstin ta; e[rga a{ poiou?sin.Esta a obra de Deus.Esta a obra que ele faz.Estas so as obras de Deus.Estas so as aes que elesfazem.Note que nos nmeros 3 e 4 tau?tav ejstin deve ser traduzidocomo Estas so, e no como Estas . Quando palavras no pluralque levam ta; como os (por ex. e[rga), so o sujeito de umasentena, elas costumam ser seguidas por uma forma singular doverbo.12.2to; e[rgon - a obra, a aoonta;ta e[rga - as obras, as aesa-onterminaes do-aobjeto(as mesmasterminaes do sujeito)}85Assim:oJ to; e[rgon poiw?n - a pessoa que faz a obraonoJ mh; poiw?n ta; e[rga - a pessoa que no faz as aes.aTraduza1. poiei? to; e[rgon.2. oJ poiw?n ta; e[rga.3. o{ a[n poih?/ tau?ta ta; e[rga...4. eja;n poih?/ to; e[rgon...5. gravfousi ta; bibliva i{naajnaginwvskwmen aujtav.6. ou|toiv eijsin oiJ mh;ajnaginwvskonte ta; bibliva.Ele faz a obra.O que faz as aes.Quem quer que faa estesatos...Se ele fizer a obra...Escrevem os livros paraque os leiamos.Estes so os que noesto lendo os livros.12.3tou? e[rgou - da obraoutw?n e[rgwn - das obraswnAssim:-ou-wn}dehJ ajrch; tou? e[rgou - o princpio da obra.ouTraduza1. hJ ajrch; tw?n e[rgwn tou? qeou?.2. au{th ejsti;n hJ ajrch; tou? e[rgou.3. au{th h|n hJ ajrch; tou? e[rgou.4. mh; ajnaginwvskwmen ta; biblivatou? ajdelfou? hJmw?n ajlla; ta;bibliva th? ajdelfh? uJmw?n.O princpio das obras deDeus.Este o princpio da obra.Este era o comeo do livro.No leiamos os livros donosso irmo, mas os livrosda vossa irm.86Grego do Novo Testamento12.4tw?/ e[rgw - pela obrawtoi? e[rgoi - pelas obrasoiAssim:-w/w/-oioi}por, por meio de,com, emmh; ajgapw?men lovgw/ ajlla; e[rgw/w/No amemos em palavra, mas em aoginwvskw aujth;n tw?/ e[rgw/ o{ poiei?w/Conheo-a pela obra que faz.pisteuvw toi? e[rgoi aujtou?oiCreio em suas obrasCreio nos milagres que ele fazouTraduza1. ginwvskomen aujto;n toi? e[rgoi a}poiei?.2. pisteuvete toi? e[rgoi aujtou?.3. pisteuvousi toi? e[rgoi hJmw?n.4. ajnaginwvskei tou; lovgou ou}gravfw ejn tw?/ biblivw/ touvtw/.Ns o conhecemos pelasobras que ele est fazendo.Vocs crem nas suasobras.Eles crem nas nossasobras.Voc est lendo aspalavras que eu estouescrevendo neste livro.12.5PalavrasCompareenergiaevangelhoto; e[rgon - a obra, o ato, a aoto; tevknon - a criana, o filhoto; eujaggevlion - criancinha, filhinhoto; eujggevlion - as boas notcias, a boa87Compareevangelistamensagem, o evangelho (nunca usadoa respeito de um livro, sempre umamensagem comunicada)bibliografiato; biblivon - o livrodemnioto; daimovnion - o demniooJ ponhrov - o malignoponhrov - maligno, inquopoesiapoievw (poiw?) - fao, realizotou?to - isto, esta coisatau?ta - estes, estas coisasgavr - pois, porque (gavr a segunda palavra em umafrase ou sentena grega, nunca a primeira)Assim oJ ga;r mh; ajgapw?n to;n ajdelfovn...Pois o que no ama o irmo...h\n gavr aujtw?n ponhra; ta; e[rga(Lit.