ملعیاهمیاداراپ ؟دشابیم...
TRANSCRIPT
901
یماداپار
یم‌مدایارای‌پدارات‌اسسیم‌‌علآیام:علیها
د؟اشب
های‌علم:پارادایم
باشد؟آیا‌علم‌سیاست‌دارای‌پارادایم‌می
90/1/14تاریخ‌تأیید:91/4/19تاریخ‌دریافت:
*محمد پزشگی
هاای درباره این موضوع که آیا علم سیاست مانند دیگر علوم اجتماعی دارای پاارادایم
اناد باین نویساندگا و امها کاد دایمایا نه و اگر پاسخ مثبت است این پار باشد مسلط می
نظرا این دانش اختلاف نظر وجود دارد. مقاله حاضر مدعی است علم سیاست نیز صاحب
باشاد. هادف ام مقالاه حاضار م ر ای مانند دیگر علاوم اجتمااعی دارای پاارادایم مای
توا در های مسلط در علم سیاست رایج و اجزای آنهاست. ام نتایج این نوشته می پارادایم
هاای پاهوهش در سیاسات و بررسای شناسای سیاسای روش سفه علم سیاست روش ل
های سیاسی برآمده در جها اسلام استفاده کرد. بود دانش پارادایمیک
.کوهنتوماس‌‌علم‌سیاست،پارادایم،کلیدواژگان:
و فرهنگ اسلامی.ار پژوهشگاه علوم استادی *
درآمدی بر فلسفه علم سیاستت بتر استا »ای است که تحت عنوان مقاله حاضر بخشی از پروژه
شود. در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی انجام می« فلسفه اسلامی
990
پام/هفت‌و‌تص‌شرهما‌شم/دههفل‌سا
زیی19
مقدمه
هایی‌دارد؟توماس‌کوهن‌در‌پاسخخ‌بخه‌ایخن‌پ سخ چیست‌و‌چه‌ویژگی«پارادایم»طورعمومی‌‌ای‌هستند‌که‌به‌ام‌دستاوردهای‌علمی‌ها‌نامیده‌آنچه‌را‌که‌پارادایم»سد:نوی‌می
ها‌ارایه‌‌ای‌ای‌از‌ح فه‌‌های‌الگو‌را‌به‌جامعه‌اند‌و‌ب ای‌مدتی‌مسائل‌و‌راه‌حل‌پذی فته‌شدهپخخارادایم‌در‌کخخارب د‌کخخوهنی‌آ نخخوعی‌الگخخو‌و‌رونخخد .(Kuhen, 1996, x)«کننخخد‌مخخی
آیخد‌و‌بخ ای‌حخل‌بسخیاری‌از‌‌‌‌‌‌دست‌می‌ه‌از‌یک‌نظ یه‌علمی‌موفق‌بهاست‌ک‌‌شده‌پذی فتههخای‌‌‌های‌علمی‌مشابه‌قابلیت‌استفاده‌دارد.تع یف‌پخارادایم‌بخه‌عنخوا س مشخق‌‌‌‌‌مشکله
ها‌به‌دلیل‌ابهامات‌مفهومی‌و‌کارب دی‌مورد‌نقد‌‌عمومی‌ب ای‌ط ح‌مسائل‌و‌ارائه‌راه‌حل‌های علمی ساختار انقلاببا‌ب رسی‌کتاب‌ق ار‌گ فته‌است؛ب ای‌مثال‌مارگارت‌مست من
در‌کخمم‌کخوهن‌در‌بیسخت‌و‌دو‌معنخای«پارادایم»به‌این‌نتیجه‌رسیده‌است‌که‌مفهوم‌این‌کارب دهای‌متفاوت‌موجب .(Masterman, 1970, 59-90)مختلف‌به‌کار‌رفته‌است.
شم د.کخوهن‌‌را‌فهمید‌و‌عناص ساختاری‌آ راب «پارادایم»شود‌که‌نتوا منظور‌از‌‌میخود‌معت ف‌است‌که‌معنای‌مخورد‌نظخ ا‌از‌الگخو‌و‌رونخد‌در‌اینجخا،آ معنخای‌رایخ و
ب 9191ای‌که‌در‌سال‌‌رو‌در‌مؤخ ه‌متداولی‌نیست‌که‌دانشمندا با‌آ آشنا‌هستند؛ازاین«س مشخق»ب انگیخز‌‌‌کتاب‌خخود‌نوشخت،تخ جیا‌داد‌بخه‌جخای‌اسختفاده‌از‌مفهخوم‌ابهخام
(paradigmاز‌مفه)های‌دیسیپلینی‌چارچوب»وم(»disciplinary matrix.استفاده‌کنخد)ها‌را‌بیا نک ده‌است؛اما‌چهار‌نخو گ چه‌کوهن‌فه ست‌جامعی‌از‌اجزای‌اصلی‌پارادایم
هخا.امخا‌‌‌‌ها‌و‌س مشخق‌‌های‌نمادین،الگوهای‌خاص،ارزا‌از‌آنها‌را‌ب شم ده‌است:تعمیمکنخد(در‌علخم‌سیاسخت‌وجخود‌‌‌‌‌‌وعی‌که‌کوهن‌مع فی‌میهایی)از‌ن‌یا‌پارادایم‌پارادایمآیا»
«دارد؟
پیشینه بحث
انخد.مخالفخا وجخود‌‌‌‌‌دانشمندا علم‌سیاست‌به‌پ سخ اخیخ دو‌پاسخخ‌مت خاد‌داده‌‌‌‌ای‌از‌ایخن‌‌‌کننخد.دسخته‌‌‌طورعمخده‌بخه‌دو‌نکتخه‌اشخاره‌مخی‌‌‌‌‌‌ها‌در‌علم‌سیاست‌بخه‌‌پارادایمد‌و‌فقخدا پخارادایم‌در‌تخاریخ‌علخم‌‌‌‌‌ها‌ب خاسته‌از‌ب رسی‌تاریخ‌علم‌سیاست‌جدی‌مخالفت
سیاست‌است؛ب ای‌مثال‌شلدو وولین‌معتقد‌است‌ه گز‌یک‌انقمب‌علمی‌از‌نوعی‌کخه
999
یماداپار
یم‌مدایارای‌پدارات‌اسسیم‌‌علآیام:علیها
د؟اشب
کند‌در‌علم‌سیاست‌روی‌نداده‌است‌و‌هیچ‌نو نظ یه‌غالبی‌در‌مطالعخات‌‌‌کوهن‌بیا میم‌پارادایم‌رو‌کارب د‌مفهو‌سیاسی‌به‌وجود‌نیامده‌است‌که‌با‌تعبی کوهن‌منطبق‌باشد.ازاین
امخا(Wolin,1969, p.125-152)ب انگیخز‌اسخت‌‌‌‌از‌نظ وولخین‌در‌علخم‌سیاسخت‌مناقشخه‌‌‌‌رغم‌این‌ادعا،وولین‌خود‌معتقد‌به‌وجود‌نوعی‌پارادایم‌ایدئولوژیکی‌است‌کخه‌جامعخه‌‌‌‌علی
دهد.فیلیپ‌بی دزلی‌نیز‌مانند‌وولخین‌معتقخد‌اسخت‌کخه‌علخم‌‌‌‌‌‌‌سیاسی‌م بوطه‌را‌نشا مییچ‌پارادایمی‌مطابق‌تع یف‌کوهن‌نداشته‌است.او‌ادعای‌اف ادی‌ماننخد‌‌گاه‌ه‌سیاست‌هیچ
Gabriel)و‌گاب یخل‌آلمونخد(.David Truman, 1965 , p. 865-873)دیویخد‌تخ ومن
Almond,1966, p. 869-879 )های‌هجده‌‌مبنی‌ب وجود‌پارادایم‌در‌علم‌سیاست‌در‌سده‌ادعای‌بی دزلی‌درباره‌عدم‌وجود‌پارادایم‌در‌علم‌داند.با‌وجود‌این،و‌نوزده‌را‌ت دیدآمیز‌می
اند‌که‌حتی‌خود‌او‌از‌آنهخا‌نخام‌بخ ده‌‌‌‌‌سیاست‌را‌دانشمندانی‌مانند‌ت ومن‌و‌آلموند‌رد‌ک دهکنخد؛در‌عخو است.پارادایم‌ت ومن‌به‌نظام‌سیاسی،نظ یه‌سیاسخی‌و‌علخم‌توجخه‌مخی
است.در‌رویک د‌آماری‌آلمونخد‌‌پارادایم‌آلموند‌با‌رویک دی‌آماری‌و‌مفهوم‌سیستم‌هم اهreflexivityپذی ی)به‌تفکیک‌و‌تشخیص‌متغی ها‌و‌ف احتمال‌و‌انعکاس
(در‌روابخ توا از‌نویسندگا دیگ ی‌نام‌بخ دمی،شود.عموه‌ب این‌نویسندگا میا آنها‌توجه‌میهخانتینگتو از‌‌اند؛ب ای‌مثال‌سخاموئل‌‌‌هایی‌در‌علم‌سیاست‌پ داخته‌که‌به‌مع فی‌پارادایم
گیخ ی‌مبتنخی‌بخ گوید:جهخت‌‌گی ی‌عمده‌در‌علم‌سیاست‌آم یکایی‌سخن‌می‌سه‌جهتگیخ ی‌مبتنخی‌بخ گ ایی‌و‌جهت‌گی ی‌مبتنی‌ب نظ یه‌کث ت‌گ ایی،جهت‌نظ یه‌پیش فت
و‌جخا ریچاردسخو نیخز‌از راب ت‌هولخت .(Huntington, 1974, p. 1-25)مفهوم‌وفاق
هخا‌بخه‌نظخ آنخا‌‌‌‌‌انخد؛ایخن‌پخارادایم‌‌‌‌ای‌سخن‌گفته‌است‌مقایسههای‌رقیب‌در‌سی‌پارادایمهای‌دیوید‌ایستو ساختاری‌گاب یل‌آلموند،تحلیل‌سیستم-اند‌از:تحلیل‌کارک دی‌عبارت
انخد،خ وجی‌و‌نظ یه‌سخیب نتیک‌ط احخی‌شخده-و‌کارل‌دویچ‌که‌ب اساس‌مدل‌ورودیلیل‌رفتار‌عقمنی‌آنتونی‌داونز‌که‌ب شناختی‌هارولد‌لاسول‌و‌لوسین‌پای‌و‌تح‌تحلیل‌روا
اساس‌علم‌سیاست‌تحصلی‌بنا‌شده‌است.هولت‌و‌ریچاردسو درنهایت‌پخارادایم‌خخود‌را Holt and)ای‌اسخت‌‌‌دهنخد‌کخه‌مبتنخی‌بخ تحلیلخی‌چنخدف هنگی‌و‌مقایسخه‌‌‌‌‌‌‌‌ارائخه‌مخی
Richardson, 1971, p. 21-27)ادایم.بناب این‌اولین‌دسته‌از‌دلایل‌مخالفت‌با‌وجود‌پخار‌‌در‌علم‌سیاست‌فقدا آ در‌این‌دیسیپلین‌است.
کنند،گ وه‌دیگ ی‌‌عموه‌ب نویسندگانی‌که‌وجود‌پارادایم‌در‌علم‌سیاست‌را‌انکار‌می‌داننخد؛بخ ای‌مثخال‌‌‌‌‌های‌قیاسی‌در‌علم‌سیاسخت‌را‌نخاموفق‌مخی‌‌‌‌نیز‌هستند‌که‌بیا تبیین
999
پام/هفت‌و‌تص‌شرهما‌شم/دههفل‌سا
زیی19
گویخد‌در‌ایخن‌‌‌‌وم‌اجتماعی‌میهای‌قیاسی‌در‌عل‌خواند تبیین‌یوجین‌مهین‌ضمن‌ناموفقگ دنخد‌کخه‌در‌آنهخا‌رویخدادهای‌‌‌‌‌‌ها‌موارد‌خاص‌تابع‌قوانین‌تبیینی‌عخام‌مخی‌‌‌نو از‌تحلیل
هخای‌‌‌گ دد.به‌عقیده‌او‌تبیخین‌‌گوناگو تنها‌ب اساس‌یک‌تعمیم‌تج بی‌متقن‌ب رسی‌میمحدودیت‌و‌‌‌گی ند؛اما‌آنا قیاسی‌را‌دانشمندا علوم‌اجتماعی‌و‌فلیسوفا علم‌به‌کار‌می.(Meehan, 1968)یابنخد‌‌‌مطلوبیت‌این‌گونه‌از‌تبیین‌را‌در‌قلم وی‌علوم‌انسانی‌در‌نمخی
ها‌با‌جهت‌زی ا‌معتقد‌است‌پارادایم؛داند‌ها‌را‌مانع‌شناخت‌می‌پارادایمآلب ت‌هی شمن‌نیز
شوند.او‌بخا‌ب رسخی‌دو‌کتخاب‌دربخاره‌‌‌‌‌‌ها‌موجب‌کژتابی‌واقعیات‌سیاسی‌می‌داد به‌تبیینتحولات‌اجتماعی‌ام یکای‌لاتین)که‌یکی‌ب اساس‌پارادایم‌تحصلی‌به‌نگارا‌در‌آمخده‌‌است‌و‌دیگ ی‌ب اساس‌پارادایم‌تفسی ی(نشا داد‌که‌تحولات‌اجتماعی‌کشورهای‌این
ف دی‌هستند‌که‌وقتی‌با‌پارادایم‌تحصلی‌مورد‌مطالعه‌‌منطقه‌محصول‌مجموعه‌منحص بهدهنخد‌‌‌ای‌تن‌به‌قوانین‌عام‌پارادایم‌تحصلی‌مخی‌‌کژتابانه‌گی ند‌به‌صورت‌خاص‌و‌ق ار‌می
(Hirschman,1969, p , 329-343). های‌نویسندگانی‌مانند‌مهخین‌و‌هی شخمن‌‌‌‌استدلال
هخای‌علخوم‌‌‌‌ها‌یا‌ناکارک دی‌آنها‌در‌سیاست‌در‌گ وی‌انحصخار‌پخارادایم‌‌‌در‌فقدا پارادایمدر‌کتخاب‌خخود‌دربخاره‌تحخولات‌‌‌‌‌انسانی‌به‌پارادایم‌تحصلی‌است.جالب‌اینکه‌هی شخمن
اجتماعی‌ام یکای‌لاتین‌عموه‌ب پارادایم‌تحصلی‌از‌پارادایم‌تفسی ی‌نیز‌اسختفاده‌کخ ده‌‌‌به‌ردگی ی‌دو‌دسته‌پارادایم‌در9190است.نویسندگانی‌مانند‌رونالد‌چیلکوت‌نیز‌در‌دهه
دیکال‌نام‌ب ده‌استو‌از‌دو‌پارادایم‌متعارف‌و‌را‌ای‌ام یکایی‌پ داخته‌‌علم‌سیاست‌مقایسه
.او‌مدعی‌است‌رویک دهای‌سنتی،رفتاری‌و‌پسارفتاری(771-771 ص 7711)چیلکوت
اند،گ چه‌با‌تع یف‌کوهن‌از‌پارادایم‌انطباق‌‌الملل‌جا‌افتاده‌که‌در‌علم‌سیاست‌و‌رواب بینکامل‌ندارند‌اما‌در‌چارچوب‌این‌رویک دها‌کوش ب ای‌رسید به‌یخک‌پخارادایم‌آشخکار
در‌علم‌سیاسخت‌مبنخی‌بخ پارادایم.بناب این‌انکار‌وجود(777 ص7711)چیلکوت است
تقلیل‌تحولات‌خاص‌سیاسی‌و‌اجتماعی‌به‌مفاد‌عام‌پارادایم‌تحصخلی‌مبتنخی‌بخ فخ های‌علم‌سیاست‌در‌این‌نو از‌پارادایم‌است‌که‌بخا‌دسختاوردهای‌فلسخفه‌‌‌‌‌انحصار‌پارادایم
باشد.های‌مختلف‌در‌این‌قلم و‌مغای می‌ارادایمعلوم‌اجتماعی‌مبنی‌ب وجود‌پکند‌در‌علم‌‌است‌که‌پارادایم‌به‌معنایی‌که‌کوهن‌از‌آ تعبی می‌‌مدعای‌این‌مقاله‌آ
خ‌با‌توجه،سیاست‌قابل‌ردیابی‌است‌و‌انکار‌آنها‌از‌جانب‌ب خی‌از‌نویسندگا علم‌سیاستپخ دازی‌خ‌‌‌‌سخی‌بخ ای‌نظ یخه‌‌‌هخای‌دانشخمندا سیا‌‌‌به‌تاریخ‌علم‌سیاست‌جدیخد‌و‌تخما
مخدوا‌است.البته‌باید‌به‌این‌واقعیت‌اذعا ک د‌که‌در‌قلم و‌مطالعات‌سیاسخی‌فقخدا
999
یماداپار
یم‌مدایارای‌پدارات‌اسسیم‌‌علآیام:علیها
د؟اشب
هخای‌‌‌در‌نظ یخه‌‌‌یک‌پارادایم‌غالب‌و‌پیچیدگی‌تبیین‌واقعیات‌سیاسی‌تشخخیص پخارادایم‌‌ت‌های‌سیاسی‌در‌پ تو‌رویک دهای‌مختلف،نظ یا‌نماید؛مطالعه‌پدیده‌سیاسی‌را‌دشوار‌میهای‌گوناگو صورت‌پذی فته‌است‌که‌ایخن‌خخود‌بخه‌معنخای‌وجخود‌و‌‌‌‌‌‌‌متفاوت‌و‌س مشق
راسختی‌در‌علخم‌‌‌‌تنها‌یک‌پارادایم‌بلکه‌چند‌پارادایم‌در‌علم‌سیاست‌است.اما‌بخه‌‌ح ور‌نه‌توا نام‌ب د؟سیاست‌از‌چند‌پارادایم‌می
های علم سیاست . پارادایم2
سیاسخی‌معاصخ بخ ای‌تأسخی یخک‌علخم‌‌‌‌‌‌‌‌نویسد‌که‌در‌مطالعات‌رونالد‌چیلکوت‌میشود‌از‌سه‌رویک د‌اسختفاده‌شخود:رویکخ د‌سخنتی،رویکخ د‌رفتخاری‌و‌‌‌‌‌‌‌‌سیاست‌تما‌می
کند‌که‌سه‌رویک د‌مزبور‌در‌مطالعخات‌‌‌القلم‌نیز‌اشاره‌می‌رویک د‌پسارفتاری.محمود‌س یعرویکخ د‌سخنتی.ویژگی(771-761 7731القلم )سریعرود‌‌الملل‌نیز‌به‌کار‌می‌رواب بین
شخود‌کخه‌پخی از‌رویکخ د)که‌شامل‌تمامی‌رویک دهای‌مطالعاتی‌در‌علم‌سیاسخت‌مخی‌‌رفتاری‌وجود‌داشته‌است(آ است‌که‌دارای‌نگ شی‌حقوقی،تاریخی‌و‌نهادی‌به‌سیاست
پخ دازد.است‌و‌به‌صورت‌توصیفی‌و‌موردی‌به‌مطالعخه‌نهادهخای‌رسخمی‌حکخومتی‌مخی‌‌‌‌‌ا‌اقتدا‌به‌علوم‌تج بی‌به‌مطالعه‌سیاست‌بپخ دازد.در‌ایخن‌‌‌کند‌ب‌رویک د‌رفتاری‌تما‌می
شخود.امخا‌رویکخ د‌‌‌‌‌رویک د‌نگ ا‌کمی‌و‌غی ارزشی‌به‌موضخوعات‌سیاسخی‌تجخویز‌مخی‌‌‌‌باشد.اما‌پ س اصلی‌این‌است‌که‌آیا‌‌پسارفتاری‌درواقع‌تلفیقی‌از‌دو‌رویک د‌پیشین‌می
این‌پ س نویسندگانی‌ماننخد‌‌‌هم‌هستند؟در‌پاسخ‌به‌پارادایمگانه‌فوق،رویک دهای‌سهالملل‌سخن‌‌سنتی،رفتاری‌و‌پسارفتاری‌در‌رواب بین‌پارادایمآرنت‌لیپهارت‌آشکارا‌از‌سه
الملخل‌پخی از‌‌‌‌گ ایی‌پارادایم نویسندگا روابخ بخین‌‌‌کنند‌که‌سنت‌گویند‌و‌تأکید‌می‌میالملخل‌‌‌ندر‌روابخ بخی‌‌‌پخارادایم‌جنگ‌دوم‌جهانی‌بوده‌اسخت.لیپهخارت‌حتخی‌بخ ای‌ایخن
کشور،نظ یه‌حاکمیت‌ملی،نظ یخه‌قخدرت‌و-المللی‌ملت‌های‌تواز قوا،نظام‌بین‌نظ یهای‌از‌‌الملخل‌را‌بخه‌عنخوا مجموعخه‌‌‌‌‌منافع‌ملی‌و‌تفکیک‌سیاست‌خخارجی‌از‌روابخ بخین
پارادایم‌رفتاری‌جخای9110زند.اما‌به‌نظ لیپهارت‌در‌دهه‌‌های‌نظ ی‌مثال‌می‌چارچوبای‌از‌نظ یخات‌در‌روابخ اگ فته‌اسخت؛پخارادایمی‌کخه‌شخامل‌مجموعخه‌‌‌‌‌پارادایم‌سنتی‌ر
،نظ یخه‌‌‌ها،نظ یه‌بازی‌ساختارگ ایی،نظ یه‌سیستم-الملل‌مانند‌نظ یه‌کارک دگ ایی‌بینگخ دد.از‌نظخ شخناختی‌مخی‌‌‌های‌رفتار‌عقمیی‌و‌ب خوردهای‌روا همگ ایی،نظ یه‌مدلباشد؛بلکه‌میا ایخن‌‌‌در‌روا‌و‌ف ایند‌پژوه نمیمزبور‌تنها‌‌پارادایملیپهارت‌تفاوت‌دو
تخوجیهی‌وجخود‌دارد-فکخ ی‌‌‌های‌محتوایی،اختمف‌در‌شیوه‌استنباط‌و‌روا‌دو‌تفاوت
994
پام/هفت‌و‌تص‌شرهما‌شم/دههفل‌سا
زیی19
(Lijphart, 1974, p. 41-74). توا از‌پارادایم‌پسارفتاری‌نیخز‌سخخن‌‌‌‌به‌همین‌منوال‌می فته‌بخود.نگارنخده‌معتقخد‌‌‌‌ی‌که‌هنگام‌نگارا‌مقاله‌لیپهارت‌هنوز‌ن نگپارادایمگفت،
اند‌‌یپارادایمگانه‌مورد‌بحث‌همگی‌نشا دهنده‌‌توا پذی فت‌که‌رویک دهای‌سه‌است‌میبه‌‌پارادایمکنند؛اما‌خود‌این‌رویک دها‌‌که‌رویک دهای‌مورد‌اشاره‌در‌ضمن‌آنها‌عمل‌می
م ده‌آ بخا‌‌های‌ب شخ‌‌معنای‌مورد‌نظ کوهن‌نیستند؛زی ا‌رویک د‌با‌توجه‌به‌معنا‌و‌مؤلفهرو‌سخن‌لیپهارت‌باید‌ناظ بخه‌ایخن‌حقیقخت‌‌‌‌‌و‌اجزای تفاوت‌دارند.ازاین‌پارادایمتع یف
کنند.ی‌خاص‌پژوه میپارادایمباشد‌که‌ه یک‌از‌رویک دهای‌فوق‌ب اساس‌معیخار‌یخا‌‌‌‌معنخای‌‌بخه»تفاوت‌دارد.رویکخ د‌در‌یخک‌تع یخف‌عخام‌‌‌‌‌‌پارادایمرویک د‌با
هخای‌سیاسخی‌آ را‌‌‌‌سیاسخت‌در‌هنگخام‌مطالعخه‌پدیخده‌‌‌‌‌علخم‌‌دانشمند‌دیدگاهی‌است‌کهبنا‌ب تع یف‌حاض ،هنگخامی‌کخه‌سخخن‌از‌رویکخ د .(Rasheed, 2014)«ب گ فته‌استهایی‌مانند‌پژوه توصیفی،نگخ ا‌تخاریخی‌یخا‌‌‌‌‌رعایت‌معیارها‌و‌دیدگاه،شود‌سنتی‌می
وعات‌مطالعاتی‌مخورد‌‌حقوقی‌یا‌نهادی‌به‌قلم و‌سیاست،ب خورد‌تجویزی‌و‌کیفی‌با‌موضشناسخی‌‌‌که‌رویک د‌رفتاری‌در‌مطالعه‌علم‌سیاست‌ب اساس‌روا‌باشد.درصورتی‌نظ می
ط فی‌ارزشی‌و‌نگاه‌کمی‌‌پ دازی،بی‌های‌تحلیلی‌و‌اهمیت‌نظ یه‌علمی،توجه‌به‌چارچوبکند‌تا‌به‌صورت‌توأمخا بخه‌واقعیخات‌و‌‌‌‌‌پذی د.اما‌رویک د‌پسارفتاری‌تما‌می‌انجام‌می
های‌سیاسی‌توجه‌کند‌و‌با‌تلفیخق‌‌‌ها‌در‌مطالعه‌پدیده‌قاعدگی‌ها‌و‌بی‌ها،قانونمندی‌زاارروا‌کمی‌و‌کیفی‌به‌صورت‌انتقادی‌به‌ابعاد‌نظ ی‌و‌معطوف‌به‌دگ گونی‌آنها‌را‌تحلیل
از‌آ شد،عبخارت‌از‌چخارچوب،بنا‌به‌تع یفی‌که‌پی از‌این‌پارادایمکه‌‌نماید.درصورتین‌است‌که‌به‌صورت‌مشت ک‌مورد‌پخذی ا‌بخخ قابخل‌تخوجهی‌از‌‌‌‌‌ینظ ی‌یک‌دیسیپل
اع ای‌آ دیسیپلین‌واقع‌شده‌است.گانخه‌‌‌های‌رویک دهای‌سخه‌‌های‌پارادایم‌با‌تع یف‌و‌مؤلفه‌مقایسه‌میا تع یف‌و‌مؤلفه
های‌هخ یخک‌از‌رویک دهخای‌‌‌‌‌دهنده‌تفاوت‌میا پارادایم‌و‌رویک د‌است؛زی ا‌مؤلفه‌نشا های‌متفاوت‌ق ار‌بگی نخد؛بخ ای‌مثخال‌بخا‌‌‌‌‌‌درو اجزای‌ه یک‌از‌پارادایمتواند‌‌مزبور‌می
هخا‌از‌قبیخل‌تلفیخق‌یخا‌‌‌‌‌‌توا گفت‌که‌این‌مؤلفه‌های‌رویک د‌سنتی‌می‌درنظ گ فتن‌مؤلفههخای‌‌‌ها‌در‌مطالعات‌سیاسی،ب خورد‌تجویزی‌یا‌عینی‌با‌مشخکله‌‌تفکیک‌واقعیت‌با‌ارزاای‌یخا‌مخوردی،گیخ ی‌مقایسخه‌‌‌هخا،جهخت‌‌‌قاعخدگی‌‌ها‌یا‌بی‌مندی‌سیاسی،توجه‌به‌قاعده
گی ی‌توصیفی‌یا‌تحلیلی،توجه‌به‌ساختارهای‌رسخمی‌‌‌محوری،جهت‌محوری‌یا‌انسا قومتواننخد‌در‌درو الگوهخای‌‌‌‌گی ی‌تاریخی‌یا‌غی تخاریخی‌همگخی‌مخی‌‌‌‌یا‌غی رسمی‌و‌جهت
991
یماداپار
یم‌مدایارای‌پدارات‌اسسیم‌‌علآیام:علیها
د؟اشب
وند،بخا‌‌های‌نمخادین‌متفخاوتی‌بیخا شخ‌‌‌‌‌اکتشافی‌و‌فلسفی‌خاصی‌صورت‌گی ند؛با‌تعمیمهای‌مختلفی‌ب رسی‌گ دند؛به‌‌شناختی‌متفاوتی‌ارزیابی‌گ دند‌و‌با‌س مشق‌های‌علم‌ارزا
عبارت‌دیگ معیارهای‌رویک دی‌در‌درو و‌پ از‌گخزین معیارهخای‌پخارادایمی‌عمخل‌‌‌‌‌ای‌که‌رویک دهای‌مزبور‌در‌درو آنها‌‌های‌عمده‌کنند.اما‌پ س این‌است‌که‌پارادایم‌می
طخور‌‌‌توا گفت)همخا اند؟در‌پاسخ‌به‌این‌پ س در‌حال‌حاض می‌کدامکنند،عمل‌میتوا از‌سه‌پارادایم‌در‌علخم‌سیاسخت‌‌‌‌آید(که‌دست‌کم‌می‌که‌از‌سخن‌لیپهارت‌نیز‌ب می
سخن‌گفت‌که‌ه یک‌متناظ با‌یکی‌از‌رویک دهای‌سنتی،رفتاری‌و‌پسارفتاری‌است‌که‌پارادایم‌علمی‌و‌پارادایم‌پسخاعلمی‌نامیخد.منظخور‌از‌‌‌‌ماقبل‌علمی،پارادایمتوا آنها‌را‌‌می
کارب د‌علم تج بی‌است‌که‌در‌مورد‌علم‌سیاسخت‌در‌نیمخه‌سخده‌بیسختم‌بخه‌‌‌‌‌‌‌‌علم‌در‌اینساختاری،سیستمی،ف هنگی‌و...مط ح‌شدند.-های‌رفتارگ ایی،کارک دی‌صورت‌نظ یه
ایخن‌دورا در‌پخارادایم‌‌‌هخای‌تخاریخی،حقخوقی‌و‌نهخادی‌پخی از‌‌‌‌‌‌‌رو‌تمامی‌نظ یه‌ازاین‌پارادایمهای‌تفسی ی،تبارشناختی‌و‌انتقادی‌در‌‌گی ند‌و‌س انجام‌نظ یه‌پیشاعلمی‌ق ار‌می
پخارادایم‌طورعمده‌از‌سه‌پارادایم‌در‌علم‌سیاسخت‌نخام‌بخ د:توا به‌پساعلمی.بناب این‌می‌و‌دارد‌طولانی‌ربسیا‌ای‌سابقه‌سیاست‌علمعلمی‌و‌پارادایم‌پساعلمی.پارادایمپیشاعلمی،
کخ ده‌‌مشخغول‌‌خخود‌‌به‌دور‌های‌زما از‌را‌بش توجه‌اجتماعی‌و‌سیاسی‌نهادهای‌مطالعه‌از‌خاصخی‌‌گونه‌است؛«تج بی‌علم»سه‌پارادایم‌این‌عنوا در«علم»از‌منظور‌اما؛است.اسخت‌‌انسخا به‌م بوط‌علوم‌به‌بخشید عینیت‌و‌دید تج بی‌آ بارز‌ویژگی‌که‌دان تما‌شناسی‌روا و‌شناسی‌جامعه‌اقتصاد،از‌پ (خود‌تاریخ‌از‌ای‌ب هه‌در)تسیاس‌علم‌پخارادایم‌‌ایخن.کند‌استفاده«اعتبار»کسب‌ب ای‌تج بی‌علوم‌های‌ممک‌از‌تا‌است‌ک دهبخا.است‌داده‌نشا بازی‌‌و‌رفتاری‌ساختاری،-کارک دی‌سیستمی،های‌نظ یه‌در‌را‌خود
بنخدی‌‌م حلخه‌‌بخ ای‌‌معیخاری‌‌بخه‌علمخی‌‌‌پارادایمماعی،تسل نگ ا‌تج بی‌در‌علوم‌اجت‌از‌پی سیاسی‌های‌نظ یه‌که‌طوری‌به؛است‌شده‌تبدیل‌سیاست‌علم‌دایمیکاپار‌تحولات
سیاسخت‌‌علم‌تاریخ‌از‌م حله‌این‌از‌پ های‌نظ یه‌و‌پیشاعلمی‌پارادایم‌به‌را‌پارادایم‌اینتدا‌به‌ب رسخی‌پخارادایم‌علمخی‌پ داختخه‌‌‌‌‌رو‌اب‌ازاین.دهند‌می‌نسبت‌پساعلمی‌‌پارادایم‌به‌را‌گ دند.های‌پیشاعلمی‌و‌پساعلمی‌مطالعه‌می‌شود‌و‌به‌دنبال‌آ پارادایم‌می
کند‌می‌تع یف‌را‌آ کوهن‌که‌شکلی‌به‌سیاست‌علم‌در«مسل پارادایم»یک‌‌یافتن‌عخه‌جام‌یک‌در‌غالب‌و‌مسل پارادایم‌از‌توا نمی‌طورکلی‌به‌انسانی‌علوم‌در‌است؛دشوار‌م حلخه»شخبیه‌‌انسخانی‌‌علوم‌در‌ها‌پارادایم‌عادی‌وضعیت‌منظ این‌از.گفت‌سخن‌علمی
999
پام/هفت‌و‌تص‌شرهما‌شم/دههفل‌سا
زیی19
نزد‌پارادایم«بح ا چنخد‌‌غالبخا یخا‌‌انسانی‌علوم‌قلم و‌در‌جهت‌همین‌به.است‌کوهن‌ها‌جدید‌پارادایم‌با‌همزما قدیمی‌های‌پارادایم‌اینکه‌یا‌دارد‌وجود‌هم‌ارنک‌در‌جدید‌پارادایمرو‌در‌این‌نوشخته‌از‌سخه‌‌‌‌نیست.ازاین‌مستثنی‌قاعده‌این‌از‌نیز‌سیاست‌علم.ندشو‌می‌احیا
پارادایم‌علمخی،پخارادایم‌پیشخاعلمی‌و‌‌‌‌‌پارادایم‌در‌علم‌سیاست‌سخن‌به‌میا آمده‌است:پارادایم‌پساعلمی.
پارادایم علمی (الف
بخ اسخاس‌‌‌گ دد،پارادایم‌علمی‌است.نخستین‌پارادایمی‌که‌در‌اینجا‌مورد‌ب رسی‌می‌و‌ها‌ارزا‌الگوها،نمادین،تعمیمات:از‌اند‌عبارت‌پارادایمهای‌این‌‌مؤلفه‌کوهن‌های‌آموزه
هخای‌پارادایمیخک‌پخارادایم‌‌‌‌‌اند‌که‌ویژگی‌ای‌های‌نمادین‌نخستین‌مؤلفه‌تعمیم.ها‌س مشقای‌از‌‌ای‌ثابخت‌میخا طبقخه‌‌‌‌های‌مزبور‌درب گی نخده‌رابطخه‌‌‌دهند.تعمیم‌علمی‌را‌نشا می
گ دنخد؛ارائخه‌مخی«قانو ف اگی »باشند‌که‌به‌صورت‌‌دیگ ی‌از‌آنها‌می‌‌ها‌با‌طبقه‌یدهپدب ای‌مثال‌ب اساس‌نظ یه‌سیستمی‌گاب یل‌آلموند،بین‌کارآمدی‌یک‌سیستم‌سیاسی‌بخا
range«)های‌زما بازخورد‌خ وجی»ثخابتی‌وجخود‌دارد.ایخن‌بخدا (آ سیسختم‌رابطخه
محی پی امو به‌قوانین‌موضخوعه‌و‌عملک دهخای‌اج ایخی‌‌‌‌‌معناست‌که‌به‌میزا واکن طخور‌کخه‌‌‌‌رود.همخا ت ی،کارآمدی‌آ سیستم‌بخالات مخی‌‌‌سیستم‌سیاسی‌در‌مدت‌کوتاه
زمخا »با‌مفهخوم«تعادل»ای‌معکوس‌میا مقوله‌‌شود،در‌این‌ف مول‌رابطه‌مشاهده‌می باشخد‌تعخادل‌سیسختم‌‌‌‌که‌ه چه‌ایخن‌زمخا کمتخ‌‌‌‌طوری‌وجود‌دارد؛به«بازخورد‌سیستم
یابخد.چنخین‌‌‌‌یابد‌و‌ه چه‌این‌زما بیشت گ دد‌تعادل‌آ کاه مخی‌‌سیاسی‌افزای میگ فته‌از‌دستاوردهای‌علوم‌تج بی‌جدید‌است‌که‌خخود‌‌‌هایی‌در‌پارادایم‌علمی‌الهام‌تعمیم
های‌خاص‌مصداقی‌از‌یک‌قانو عمخومی‌تلقخی‌‌‌‌ب خاسته‌از‌این‌ب داشت‌است‌که‌هستیای‌سخاختاری‌‌‌بینخی،رابطخه.در‌پارادایم‌علمی‌میا قوانین‌عمومی‌مزبور‌با‌پخی گ دد‌می
های‌نخاظ بخه‌علخل‌هخ واقعخه‌‌‌‌‌‌‌داشتن‌این‌قوانین‌و‌گزاره‌ای‌با‌دردست‌گونه‌وجود‌دارد؛بهای‌وجود‌دارد‌که‌هنخوز‌روی‌‌‌خاص)مانند‌ثبات‌یک‌سیستم‌سیاسی(امکا توصیف‌واقعه
نداده‌است.
ی‌هستند.هدف‌پارادایمهای‌پارادایمیک‌پارادایم‌علمی‌الگوهای‌‌مؤلفه‌مؤلفه‌ازدومین‌هخای‌سیاسخی‌اسخت.ها‌میا پدیخده‌‌ها‌یا‌همبستگی‌از‌مطالعه‌علمی‌سیاست‌کشف‌علیت
شود‌‌ب ای‌این‌منظور)در‌پارادایم‌علمی(تبیین‌علمی‌به‌رواب میا متغی ها‌ف وکاسته‌مییا متغی وابسته)معلول(با‌یک‌یا‌چنخد‌متغیخ و‌سپ رواب علّی‌یا‌میزا همبستگی‌م
999
یماداپار
یم‌مدایارای‌پدارات‌اسسیم‌‌علآیام:علیها
د؟اشب
شا قابل‌تغیی توانند‌ه چیزی‌باشند‌که‌ارزا‌شود.متغی ها‌می‌مستقل)علت(ارزیابی‌میخواه،اند‌از:جمهوری‌در‌ایالات‌متحده‌عبارت«هویت‌حزبی»باشد؛مثم متغی های‌مفهوم
ی هخا‌زمخانی‌متغیخ وابسخته‌تلقخی.این‌متغ(771 ص7711)باگلیونه دموک ات‌و‌مستقل
شخد یخا‌‌‌‌شخد ،دمخوک ات‌‌‌خخواه‌‌شوند‌کخه‌بخخواهیم‌عوامخل‌تأثی گخذار‌بخ جمهخوری‌‌‌‌‌‌‌میماند یخک‌شخه وند‌ام یکخایی‌را‌کشخف‌کنخیم.در‌ایخن‌صخورت‌عخواملی‌ماننخد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مستقلتوانند‌به‌عنوا متغی های‌مستقل‌در‌نظخ گ فتخه‌‌‌‌های‌مذهبی،جنسیت،طبقه‌می‌گ ای
ی‌یا‌همبستگی‌منطقی‌میا این‌متغی ها‌بخا‌متغی هخای‌وابسخته‌ب رسخی‌‌‌‌‌علّ‌شوند‌و‌رواب -شخوند:الگوهخای‌قیاسخی‌‌‌‌گ دد.الگوهای‌پارادایم‌علمی‌به‌دو‌دسته‌از‌الگوها‌تقسیم‌می
ند«قانو ف اگی »آماری.الگوهای‌نو نخست‌مبتنی‌ب ایده-قانونی‌و‌الگوهای‌استق اییتوا تبیین‌ک د.ا‌با‌ق ارداد تحت‌یک‌قانو عام‌میکه‌ب اساس‌آ ه پدیده‌سیاسی‌ر
خ‌قیاسی‌شخکل‌مخی‌‌‌‌در‌این‌نو از‌الگو،تبیین گی نخد‌کخه‌‌‌‌های‌علمی‌به‌صورت‌استدلالیهای‌‌مقدمات‌آ را‌یک‌یا‌چند‌قانو عام‌و‌یک‌یا‌چند‌گزاره‌خاص‌درباره‌ش ای و‌زمینه
ای‌است‌که‌پدیده‌سیاسی‌‌زارهدهد.نتیجه‌این‌قیاس‌گ‌وقو یک‌پدیده‌سیاسی‌تشکیل‌میآماری‌تبیین‌علمی‌ب اساس‌یخک‌یخا-کند.اما‌در‌الگوی‌استق ایی‌مورد‌نظ را‌تبیین‌میهای‌وقخو عموه‌یک‌یا‌چند‌گزاره‌شخصی‌م بوط‌به‌ش ای و‌زمینه‌چند‌تعمیم‌آماری‌به
این‌شخود.بنخاب‌‌‌پدیده‌سیاسی‌مورد‌بحث،طی‌یک‌استدلال‌استق ایی،به‌نتیجه‌ختم‌مخی اند‌یا‌استق ایی.الگوهای‌پارادایم‌علمی‌یا‌قیاسی
انخد‌کخه‌بخین‌‌‌‌‌هخایی«ارزا»یخک‌پخارادایم‌علمخی‌‌‌‌پارادایمهای‌‌سومین‌مؤلفه‌از‌مؤلفهتخوا بخه‌‌‌‌هخای‌مزبخور‌را‌مخی‌‌‌‌باشخند.ارزا‌‌دانشمندا متعلق‌به‌این‌پارادایم‌مشت ک‌می
ه‌دسخته‌تقسخیم‌کخ ده‌اسخت:بندی‌ک د؛اما‌کوهن‌آنها‌را‌به‌سخ‌‌های‌گوناگو دسته‌شیوهای‌از‌‌هخای‌م بخوط‌بخه‌ق خاوت‌دربخاره‌مجموعخه‌‌‌‌‌‌‌هخا،ارزا‌‌بینی‌های‌ناظ ب پی ارزاهخای‌ب شخم دا‌او‌‌‌‌درواقع‌ارزا(Kuhn,1996, p. 184-185)های‌دیگ ها‌و‌ارزا‌نظ یهبینخی‌‌‌های‌ناظ ب پخی های‌متعارف‌در‌پارادایم‌علمی‌هستند.ارزا‌هایی‌از‌ارزا‌نمونهای‌‌پذی ی‌اسخت.در‌پخارادایم‌علمخی‌ه چخه‌نظ یخه‌‌‌‌‌‌هایی‌مانند‌دقت‌و‌کمیت‌ل‌ارزاشامرو‌‌بینخی‌دارد‌و‌ازایخن‌‌‌ت ط احی‌و‌بیخا شخده‌باشخد،توانخایی‌بخالات ی‌بخ ای‌پخی دقیق
شخد داشخته‌باشخد‌‌‌‌‌گ دد؛همچنین‌ه چه‌یک‌نظ یخه‌قابلیخت‌کمخی‌‌‌‌ارزشمندت تلقی‌میبینی‌خواهد‌داشت‌و‌درنتیجه‌از‌اعتبار‌‌ب ای‌پی پذی ت خواهد‌بود‌و‌ظ فیت‌ب ت ی‌آزمو
هخای‌‌‌هخا‌از‌ارزا‌‌پذی ی‌نظ یخه‌‌باشد؛بناب این‌در‌این‌پارادایم‌کمیت‌بالات ی‌ب خوردار‌می
991
پام/هفت‌و‌تص‌شرهما‌شم/دههفل‌سا
زیی19
های‌‌پذی ی‌از‌ارزا‌بینی‌های‌پی گ دد.اما‌پارادیم‌علمی‌عموه‌ب ارزا‌متداول‌تلقی‌میها‌را‌به‌دانشخمندا ایخن‌پخارادایم یهب د‌که‌امکا داوری‌در‌گزین نظ‌دیگ ی‌به ه‌می
بنخدی‌بهتخ ی‌از‌‌‌‌ای‌کخه‌بتوانخد‌صخورت‌‌‌‌دهد؛ب ای‌نمونه‌در‌این‌پخارادایم‌هخ نظ یخه‌‌‌‌میها‌‌ها‌و‌حلشا ارائه‌دهد،دارای‌اعتبار‌و‌ارزا‌بیشت ی‌است.همچنین‌ه چه‌نظ یه‌مشکله
مقبولیت‌بیشت ی‌بندی‌شوند،دارای‌همسازی‌درونی‌باشند‌و‌از‌‌ت ی‌ساخت‌به‌صورت‌سادهتخ ی‌‌‌های‌معتب ت و‌مطلخوب‌‌های‌م سوم‌سازگارت باشند،نظ یه‌دار‌باشند‌و‌با‌نظ یهرب خو
های‌علمی‌ب اساس‌این‌پارادایم‌ه چخه‌بخه‌لحخا شوند.عموه‌ب اینها،نظ یه‌تلقی‌میه‌در‌های‌عمد‌اجتماعی‌مفیدت باشند‌از‌ارزا‌بالات ی‌ب خوردار‌خواهند‌بود.بناب این‌ارزا
پخذی ی،سخادگی،همسخازی‌درونخی،هایی‌مانند‌دقت،کمیخت‌‌پارادایم‌علمی‌شامل‌ارزا مقبولیت،سازگاری‌و‌کارایی‌اجتماعی‌هستند.
طخور‌کخه‌‌‌‌هخا)آ هخا‌هسختند.س مشخق«س مشخق»های‌پارادایم‌علمی‌‌آخ ین‌مؤلفه‌از‌مؤلفهدانشخمندا یخک‌دیسخیپلین‌‌‌‌هایی‌هستند‌که‌بخ ای‌‌‌راه‌حل-کند(دشواره‌کوهن‌آنها‌را‌تع یف‌می
انخد‌و‌‌‌ای‌مواجخه‌‌دانند‌که‌با‌چه‌نو مشخکله‌‌خاص‌آشنا‌هستند‌و‌ب اساس‌آ دانشمندا مزبور‌میراه‌حل‌عموه‌بخ کخارک د‌آموزشخی‌کخه‌بخ ای-توانند‌آ را‌حل‌کنند.اما‌این‌دشواره‌چگونه‌می
مواجهخه‌بخا‌‌‌توانخد‌نخو‌‌‌توانخد‌داشخته‌باشخد،مخی‌‌‌‌‌ت بیت‌متخصصخا یخک‌دیسخیپلین‌خخاص‌مخی‌‌‌‌‌های‌دیگ و‌روا‌حل‌آنها‌را‌نیز‌به‌دانشمندا آ دیسیپلین‌ارائخه‌دهخد.بخه‌ایخن‌ت تیخب‌‌‌‌‌‌‌دشواره
کنخد‌و‌‌‌بمانند‌مثالی‌مشت ک‌ب ای‌مواجهخه‌و‌حخل‌یخک‌دشخواره‌جدیخد‌عمخل‌مخی«ها‌س مشق»ا رود.شاید‌توجخه‌ب خخی‌از‌مت جمخ‌‌‌‌رو‌به‌مثابه‌س مشقی‌ب ای‌حل‌دشواره‌جدید‌به‌کار‌می‌ازاین
انخد؛بخ ای‌مثخال‌در‌‌‌‌‌دانسته«پارادایم»را‌ت جمة‌مفهوم«س مشق»به‌این‌مؤلفه‌پارادایم‌باشد‌که‌کاررفته‌در‌نظ یه‌سیسختمی‌دیویخد‌ایسختو )در‌‌‌‌‌علم‌سیاست،شیوه‌مواجهه‌با‌دشواره‌و‌راه‌حل‌به
هخای‌دیگخ ی‌شخده‌اسخت.های‌سیاسی(تبدیل‌به‌س مشقی‌بخ ای‌مطالعخه‌دشخواره‌‌‌‌مطالعه‌نظامهای‌گذار‌به‌جامعخه‌پساصخنتعی‌اسختفاده‌‌‌‌‌سلو،لیواین‌و‌میلسام‌از‌این‌س مشق‌ب ای‌حل‌دشوارهلا
ه ب ت‌اسپی و‌آ را‌بخ ای.(Laszlo & Levine & Milsum, 1974, p. 79-92)اند‌ک ده
.Spiro,1922, p)ای‌به‌کار‌ب ده‌اسخت‌‌‌تدوین‌ط ح‌جامعی‌جهت‌مطالعه‌سیاست‌مقایسه
Almond and)پاول‌از‌آ ب ای‌مطالعه‌ف هنگ‌سیاسی‌به هب دند‌آلموند‌و .(577-595
Powell,1967 , p. 50-72 )آلموند‌همچنین‌از‌آ ب ای‌مطالعه‌توسعه‌سیاسخی‌اسختفاده
هخا‌مؤلفخه‌دیگخ ی‌از‌‌‌‌‌بخه‌ایخن‌ت تیخب‌س مشخق .(Almond,1965, p. 183-214 )کخ د
هخا،تخ ین‌س مشخق‌‌‌ی‌یکی‌از‌رایخ روند.در‌پارادایم‌علم‌های‌پارادایمی‌به‌شمار‌می‌مؤلفه
991
یماداپار
یم‌مدایارای‌پدارات‌اسسیم‌‌علآیام:علیها
د؟اشب
نظ یه‌سیستمی‌است‌که‌ب ای‌مطالعه‌سیستم‌سیاسی،گذار‌به‌دوره‌پساصخنعتی،مطالعخه ای،ف هنگ‌سیاسی‌و‌توسعه‌سیاسی‌به‌کار‌رفته‌است.سیاست‌مقایسه
علمیپارادایم پیشاب(
ری‌ایخن‌‌علمی‌اسخت.نامگخذا‌‌ایم‌پیشخا‌نوشتار‌پاراد‌‌دومین‌پارادایم‌مورد‌ب رسی‌در‌اینبخه‌‌‌قیم‌به‌پارادایم‌علمی‌وابسته‌اسخت؛مست‌پارادایم)و‌همچنین‌پارادایم‌پساعلمی(کامم
پیشاعلمی‌و‌پساعلمی‌ه دو‌در‌غی یت‌با‌پارادایم‌علمی‌ق ار‌دارند‌‌پارادایماین‌معنا‌که‌دو‌طور‌که‌درباره‌‌اند.متفک ا و‌نویسندگا علم‌سیاست)هما و‌پ از‌آ صورتبندی‌شده
ها‌ض ورتی‌ب ای‌بیا عناص پارادایمیک‌رشته‌‌شناسی‌این‌دان خواهد‌آمد(تا‌مدت‌واررو‌پارادایم‌حاض در‌این‌نوشته‌پخ از‌پخارادایم‌علمخی‌‌‌‌‌دیدند؛ازاین‌مورد‌مطالعه‌خود‌نمیمطالعخات‌‌واقع‌پ از‌پیدای رهیافت‌رفتخاری‌در‌علخم‌سیاسخت‌‌‌‌جای‌داده‌شده‌است.در
مفهخوم‌‌‌رو‌بخه‌خخود‌گ فتنخد؛ازایخن«علمخی»عنخوا هخا‌‌رهیافت‌شده‌به‌وسیله‌این‌انجامشود.ب ای‌اشاره‌به‌پارادایم‌مطالعات‌پیشین‌در‌سیاست‌پیشنهاد‌می«پارادایمپیشاعلمی»
پخارادایم‌دانشمندا زیادی‌متعلخق‌بخه‌‌‌شود‌که‌‌با‌ممحظه‌تاریخ‌علم‌سیاست‌مشاهده‌می و‌ارسطو‌گ فته‌تا‌ماکیاولی،هخابز،لاک،که‌از‌گ وتیوس،افمطو‌طوری‌اند؛به‌پیشاعلمی
روسو،کانت،ریمو آرو ،استانلی‌هافمن،رینولد‌نیب ،هان مورگنتا،جورج‌شوارتزنب گ گی ند.درواقع‌به‌لحا تاریخی‌پارادایم‌علمی‌در‌علم‌‌جای‌می‌پارادایمو‌کنت‌والتز‌در‌این
و9140 بخه‌اواخخ دهخه‌‌‌‌سیاست‌محصول‌اواس سده‌بیست‌میمدی‌است‌و‌پیدای آشناسی‌است‌که‌از‌دهه‌‌گ دد‌و‌از‌این‌جهت‌متاخ از‌علم‌جامعه‌میمدی‌باز‌می9110دهه‌رو‌تمامی‌نظ یات‌علم‌سیاست‌پخی از‌ایخن‌‌‌‌این‌میمدی‌وارد‌پارادایم‌علمی‌شد.از9190
یم‌بسخیار‌‌تاریخ‌متعلق‌به‌پارادایم‌پیشاعلمی‌است.به‌این‌ت تیب‌پارادایم‌پیشاعلمی‌پخارادا‌ای‌در‌علم‌سیاست‌است‌که‌سخابقه‌بخ طخولانی‌در‌تخاریخ‌ایخن‌علخم‌دارد؛امخا‌‌‌‌‌‌‌‌‌گست ده
هخای‌چهارگانخه‌آ کمتخ توجخه‌‌‌‌‌‌دانشمندا متعلق‌به‌این‌پارادایم‌به‌هویت‌اجزا‌ومؤلفخه‌های‌مزبور‌‌ت ین‌دلایل‌این‌ام آ است‌که‌دانشمندا مذکور‌مؤلفه‌اند.یکی‌از‌عمده‌ک دهنیاکا ما‌در‌علوم‌سیاسی‌بخه»گوید:اند.رودس‌در‌این‌زمینه‌می‌ی‌انگاشتهاموری‌بدیهرا
شناسی‌توجهی‌نداشتند؛همچنخین‌بحخث‌در‌مخورد‌چگخونگی‌علخم‌سیاسخت‌‌‌‌‌‌‌‌مسئله‌روا)مارش و «رو‌مورد‌توجه‌نبود‌این‌عنوا بحثی‌خارج‌از‌موضو این‌رشته‌تلقی‌شده‌و‌از‌به
کنخد‌کخه‌مطالعخات‌‌‌‌‌یی‌سخن‌خود‌ادعا‌مخی.رودس‌در‌بخ انتها(37 ص7713استوکر
درجه‌دوم‌درباره‌سیاست‌در‌گذشته‌نه‌چندا دور‌در‌ب نامه‌تحقیقخاتی‌پژوهشخگ ا علخم
990
پام/هفت‌و‌تص‌شرهما‌شم/دههفل‌سا
زیی19
های‌سیاسی‌در‌‌های‌پژوه نو از‌مطالعات‌انگاره‌‌سیاست‌ق ار‌نداشته‌است‌و‌اصولا اینپخارادایم‌‌یخابی‌ایخن‌‌‌‌شدند.به‌همخین‌دلیخل‌اسخت‌کخه‌نامگخذاری‌و‌هویخت‌‌‌‌‌‌‌نظ گ فته‌می
سازی‌با‌پارادایم‌علمی‌انجام‌گ فته‌است.)پیشاعلمی(به‌شیوه‌تقابلپارادایم‌پیشاعلمی‌سه‌ویژگی‌اصلی‌دارد:نگ ا‌تاریخی،ب خخورد‌قخانونی‌و‌ب خخورد
شود‌و‌بنخاب این‌رویخدادهای‌‌‌‌‌نهادی.در‌این‌پارادایم‌تاریخ‌ام وز‌سیاست‌دی وز‌انگاشته‌میرو‌دانشمندا متعلق‌به‌این‌پخارادایم‌‌‌شوند؛ازاین‌یخ‌پیگی ی‌میالمللی‌در‌تار‌سیاسی‌و‌بین
کوشند‌با‌ثبت‌تمامی‌جزئیات‌و‌اطمعات‌و‌بیا زما و‌مکخا وقخایع‌بخدو انتخخاب‌‌‌‌‌‌‌میها‌به‌مطالعه‌سیاست‌بپ دازند؛همچنخین‌در‌ایخن‌پخارادایم‌مطالعخه‌قخانو و‌‌‌‌‌‌‌میا این‌داده
هخای‌سیاسخی‌انگاشخته‌‌‌‌‌ملل‌راه‌مطالعخه‌پدیخده‌‌ال‌های‌حقوقی‌در‌سیاست‌و‌رواب بین‌نظامشود‌که‌با‌مطالعخه‌قخانو اساسخی،حکومخت،حاکمیخت،شود.ب این‌اساس‌ف می‌می
تخوا زنخدگی‌‌‌‌المللخی‌مخی‌‌‌المللی‌و‌نظام‌قخانونی‌بخین‌‌‌مش وعیت‌قانونی‌و‌ق اردادهای‌بینحخزاب،سیاسی‌را‌مطالعه‌کخ د.عخموه‌بخ ایخن،پخژوه دربخاره‌قخوه‌مقننخه،مج یخه،ا
اند.به‌‌ت ین‌موضوعات‌مطالعاتی‌در‌این‌پارادایم‌ای‌از‌مهم‌المللی‌و‌منطقه‌های‌بین‌سازما های‌سیاسی‌‌الملل،امپ یالیسم‌و‌رژیم‌این‌ت تیب‌موضوعاتی‌مانند‌جنگ‌و‌صلا،نظام‌بین
شوند.نظ یه‌هنجاری‌و‌رهیافت‌نهخادی‌دو‌نظ یخه‌‌‌‌ب اساس‌‌سه‌ویژگی‌فوق‌ب رسی‌میانخد‌و‌بخه‌‌‌‌در‌ام یکای‌شمالی‌و‌ب یتانیا‌احیا‌شخده9190اند‌که‌از‌دهه‌‌پارادایم‌مهم‌در‌اینانخد.مخدعای‌‌‌‌گ ایی‌و‌نهادگ ایی‌ع ضه‌شده‌گ ایی،لیب الیسم‌اخمقی،اجتما صورت‌فایده
پ از‌پارادایم‌علمی‌ساخته‌‌پارادایمو‌اجزای‌پارادایمیک‌این‌‌‌نگارنده‌این‌است‌که‌هویتبخ های‌پارادایمیک‌علمی‌صورتبندی‌شده‌است.بنخاب این‌‌‌ا ویژگیشده‌و‌به‌صورت‌فقد
شخود:های‌کوهن‌عناص پارادایمیک‌این‌پارادایم‌در‌چهار‌مؤلفه‌ب رسخی‌مخی‌‌‌اساس‌آموزه‌ها.ها‌و‌س مشق‌گ ایی‌موضوعی،الگوها،ارزا‌خاص
گ ایی‌موضوعی‌اسخت.مایکخل‌اوکشخات‌معتقخد‌‌‌‌‌نخستین‌مؤلفه‌در‌این‌پارادایم‌خاصاست‌درباره‌چگونگی‌انجام‌مطالعات‌سیاسی‌در‌رهیافت‌نهخادی‌نخوعی‌سخکوت‌عمخومی
Oakeshott, 1967, p. 302) .)وجود‌دارد‌تنها‌در‌رهیافت‌نهادی‌بلکخه‌در‌‌‌این‌سکوت‌نه
های‌متعلق‌به‌پارادایم‌پیشاعلمی‌نیز‌وجود‌دارد.اما‌با‌وجود‌ایخن‌امخ رودس‌‌‌‌تمامی‌نظ یهشخمارد‌کخه‌نخسختین‌آنهخا‌بخا‌‌‌‌‌‌‌سه‌ویژگی‌روشی‌ب ای‌نظ یه‌نهادگ ایی‌کمسیک‌ب مخی
دس‌نخستین‌ویژگی‌گ ایی‌موضوعی‌در‌پارادایم‌پیشاعلمی‌ارتباط‌دارد.رو‌چگونگی‌خاصدانخد‌و‌در‌توضخیا‌آ بود آ می«استق ایی-توصیفی»شناختی‌رهیافت‌نهادی‌را‌‌روا
999
یماداپار
یم‌مدایارای‌پدارات‌اسسیم‌‌علآیام:علیها
د؟اشب
هخای‌‌‌نیخز‌معخ وف‌اسخت،از‌تکنیخک"تاریخ‌معاص "رهیافت‌توصیفی‌که‌به»نویسد:میکند‌و‌بخه‌اکتشخاف‌حخوادا،اعصخار،مخ دم‌و‌نهادهخای‌مشخخص‌‌‌‌‌‌‌‌‌تاریخدانا استفاده‌می
دهخد‌کخه‌در‌رهیافخت.او‌توضخیا‌مخی(36-31 ص 7713ستوکر )مارش و ا«پ دازد‌می
پخذی د‌و‌تأکیخد‌بخ های‌سیاسی‌معاص با‌توجه‌به‌گذشته‌انجام‌می‌توصیفی،تبیین‌پدیدهباشد.به‌این‌ت تیب‌در‌پخارادایم‌پیشخاعلمی‌تمخایز‌‌‌‌‌تبیین‌و‌فهم‌قوانین‌و‌نه‌ایجاد‌آنها‌می
هخایی‌‌‌های‌سیاسی‌به‌صورت‌پدیده‌و‌پدیدهچندانی‌میا علم‌سیاست‌و‌تاریخ‌وجود‌ندارد‌شود.در‌این‌‌گونه‌که‌شیوه‌مطالعه‌تاریخ‌است(مطالعه‌می‌خاص‌با‌ذک تمامی‌جزئیات)آ
پذی د‌و‌‌های‌معاص با‌یاری‌از‌جزئیات‌با‌دیدی‌تاریخی‌انجام‌می‌گی ی‌پدیده‌پارادایم‌شکلشخود(ارادایم‌علمخی‌مشخاهده‌مخی‌‌‌گونه‌که‌در‌پ‌ای‌به‌نام‌تعمیم‌نمادین)آ رو‌مؤلفه‌ازاین
باشخد‌بلکخه‌‌‌‌وجود‌ندارد.بناب این‌نخستین‌مؤلفه‌پارادایم‌پیشخاعلمی‌تعمخیم‌نمخادین‌نمخی‌‌‌‌‌گ ایی‌موضوعی‌است.خاص
.ب رسخی‌‌های‌پارادایمی‌در‌نزد‌کوهن‌الگوهای‌پخارادایمی‌اسخت‌‌‌لفهدومین‌مؤلفه‌از‌مؤثی هخا‌تحخت‌تخأ‌‌‌نویسخندگا آن‌‌دهد‌که‌شده‌در‌این‌پارادایم‌نشا می‌متو سیاسی‌نوشته
ش ای محیطی‌خود‌ق ار‌داشتند‌و‌با‌نگخاهی‌عینخی‌و‌کخارب دی‌بخه‌شخیوه‌اسختق ایی‌بخه‌‌‌‌‌‌‌‌مثال‌مجادلات‌داخلی‌و‌جنگ‌بخا‌‌‌ب ای‌پ داختند؛عیت‌سیاسی‌اط اف‌خود‌میمشاهده‌وض
در،های‌عمومی‌در‌میا نویسندگا این‌پارادایم‌است‌دول‌دیگ را‌که‌یکی‌از‌دلمشغولیهخای‌‌‌های‌طولانی‌با‌دولت‌های‌بلندمدت‌داخلی‌و‌جنگ‌گی یم.مشاهده‌کشمک ظ مین
ها‌بود و‌مش وعیت‌آن‌شا و‌عادلانه‌ها،چگونگی‌مدی یتدیگ پ س از‌علل‌پیدای آنمتفک ی‌مانند‌توماس‌هابز‌نظ یه‌دولت‌مطلقه‌و‌حقخوق‌طبیعخی‌مخدر کند.را‌مط ح‌می
نماید.بخ اسخاس‌‌‌‌ب ای‌ممانعت‌از‌نزا داخلی‌مط ح‌می‌کند‌و‌الگویی‌را‌خود‌را‌مط ح‌میالگوی‌هابز‌راه‌جلوگی ی‌از‌کشمک داخلی‌استق ار‌یک‌قدرت‌مطلق‌قاه است‌کخه‌بخا
بناب این‌الگوی‌هابز‌‌را‌ب ای‌ساکنا کشور‌ف اهم‌آورد؛س کوب‌ه نو نزا داخلی‌امنیت.(141-177 ص 7717)بلوم ستق ار‌یک‌قدرت‌مطلق‌استممانعت‌از‌نزا داخلی‌ا‌ب ای
هخای‌مشخت ک‌و‌رایخ میخا دانشخمندا و‌‌‌‌‌‌‌سومین‌مؤلفه‌پخارادایم‌پیشخاعلمی‌ارزا‌‌توا از‌سه‌ارزا‌عمومی‌و‌مشخت ک‌در‌ایخن‌‌‌‌طورکلی‌می‌‌متخصصا آ پارادایم‌است.به
گ ایخی‌‌‌بخود .خخاص‌‌‌بود و‌عملخی‌‌‌گ ایی‌موضوعی،هنجاری‌پارادایم‌سخن‌گفت:خاصنای‌توجه‌به‌ش ای محیطی،بست های‌زمانی‌و‌ساختارها‌در‌امخ مطالعخه‌‌‌موضوعی‌به‌مع
بود مطالعخات‌‌‌های‌سیاسی‌است.دومین‌ارزا‌رای در‌پارادایم‌پیشاعلمی‌هنجاری‌پدیده
999
پام/هفت‌و‌تص‌شرهما‌شم/دههفل‌سا
زیی19
خواهانخه‌‌‌ای‌آرمخا های‌سیاسی‌صخبغه‌‌پیشاعلمی‌پژوه پارادایمسیاسی‌در‌آ است.در‌ر‌پارادایم‌پیشاعلمی‌آ است‌که‌این‌علم‌م بوط‌بود علم‌سیاست‌د‌دارند.منظور‌از‌عملی
رو‌با‌مقولاتی‌مانند‌حق‌و‌ناحق‌و‌درست‌و‌نادرست‌س وکار‌‌به‌رهب ی‌جامعه‌است‌و‌ازاینط ف‌باشخد.بایخد‌‌‌‌تواند‌هنگام‌مواجهه‌با‌این‌مقولات‌نسبت‌به‌آنها‌بی‌دارد‌و‌بناب این‌نمیکنخد،در‌‌‌به‌فلسفه‌علخم‌مع فخی‌مخی‌‌‌‌را«علوم‌کارب دی»علمی‌‌پارادایمتأکید‌ک د‌که‌اگ
کند.تفاوت‌میا علم‌کارب دی‌و‌علم‌‌را‌مط ح‌می«علم‌عملی»مقابل‌پارادایم‌پیشاعلمی‌توا به‌ه هدفی‌که‌‌عملی‌در‌این‌است‌که‌علم‌کارب دی‌دانشی‌است‌که‌به‌یاری‌آ می
بخود یخا‌‌‌‌مقصود‌باشد‌دست‌یافت،اما‌این‌نو از‌علم‌دیگ درباره‌تشخیص‌حق‌یا‌درستکخه‌بخ ای؛درحالی(71 ص7717)اشتروس بود آ هدف‌ناتوا است‌‌ناحق‌یا‌نادرست
بود علم‌سیاست‌در‌پارادایم‌‌کند‌که‌در‌خدمت‌کدام‌هدف‌باشد.عملی‌علم‌عملی‌ف ق‌میگ ایخی‌موضخوعی،پیشاعلمی‌به‌این‌معناست.بناب این‌پارادایم‌پیشاعلمی‌سه‌ارزا‌خاص
کند.بود را‌در‌میا متخصصا متعلق‌به‌خود‌ت وی می‌بود و‌عملی‌هنجاریاند‌کخه‌ایخن‌‌‌‌هایی‌های‌پارادایمیک‌پارادایم‌پیشاعلمی‌س مشق‌لفه‌از‌مؤلفهؤچهارمین‌م
دهخد؛های‌سیاسی‌در‌اختیار‌متخصصا و‌نویسندگا ق ار‌می‌ب ای‌مطالعه‌پدیده‌پارادایمنام‌ب د‌که‌ویلیام‌رایک از‌آ بخه‌عنخوا توا از‌الگوی‌دولت‌مطلقه/امنیت‌هابز‌‌مثم می
ب د.او‌الگویی‌بخ ای‌تعخادل‌اجتمخاعی‌‌‌‌‌به ه‌می«تعادل‌اجتماعی»س مشقی‌ب ای‌مطالعه‌زننده‌تعادل‌است؛زی ا‌‌دهد‌که‌این‌الگو‌به‌خودی‌خود‌ب هم‌کند‌و‌توضیا‌می‌پیشنهاد‌میزننخده‌تعخادل‌‌‌‌ود‌ب همشود‌که‌خ‌سازی‌منتهی‌می‌ای‌است‌که‌به‌تصمیم‌گونه‌‌طبیعت‌آ به
است.درواقع‌الگوی‌رایک توصیفی‌از‌سیاست‌است‌که‌در‌وضعیتی‌شبیه‌وضعیت‌طبیعخی‌‌گ فتن‌از‌نظ یه‌وضعیت‌طبیعخی‌‌‌کند.به‌این‌ت تیب‌الگوی‌رایک با‌س مشق‌هابز‌عمل‌می
گی ی‌‌های‌درگی در‌آ با‌به ه‌زایی‌را‌ت سیم‌ک ده‌است‌که‌ط ف‌هابز‌وضعیت‌کشمک ای‌کارآمد‌در‌پی‌اهداف‌خود‌هستند.ه‌از‌روا
هخایی‌از‌نظ یخات بخ ای‌‌‌‌‌توانخد‌س مشخق‌‌‌علمی‌مخی‌‌پارادایمپارادایم‌پیشاعلمی‌مانند‌هخای‌ایخن‌‌‌‌های‌دیگ علم‌سیاست‌ارائه‌دهد؛اما‌باید‌توجه‌داشت‌س شت‌س مشق‌پژوه
طخور‌کخه‌پخی از‌ایخن‌گفتخه‌شخد‌نویسخندگا و‌‌‌‌‌‌‌‌‌از‌یک‌نخو نیسخت.همخا پارادایمدو‌رو‌‌های‌سیاسی‌دارند‌و‌ازایخن‌‌صا متعلق‌به‌این‌پارادایم‌رهیافتی‌توصیفی‌در‌پدیدهمتخص
گی ی‌‌ها‌تأثی عمیقی‌در‌شکل‌ش ای مکانی،بست زمانی‌و‌ساختارهای‌سیاسی‌این‌پدیدهپیشاعلمی‌الگوهایی‌غی گزینشی‌از‌‌پارادایمهایشا دارد.الگوهای‌‌مفاهیم،اصول‌و‌اندیشه
999
یماداپار
یم‌مدایارای‌پدارات‌اسسیم‌‌علآیام:علیها
د؟اشب
پیشخاعلمی‌بخه‌اقت خای‌‌‌‌‌پارادایمهای‌‌س مشق قانونی‌و‌نهادی‌هستند.های‌تاریخی،دادههایی‌موردی‌هسختند‌‌‌های‌محلی،س مشق‌گ ایی‌موضوعی،الگوهای‌جزئی‌و‌ارزا‌خاص
هخای‌زمخانی،مکخانی،های‌سیاسی‌دیگ مقیخد‌بخه‌داده‌‌‌که‌ب ای‌استفاده‌در‌مطالعه‌پدیدههخا‌‌‌رو‌دامنه‌کارب دی‌این‌س مشخق‌‌اینگ دند؛از‌قانونی‌و‌ساختاری‌پدیده‌مورد‌مطالعه‌می
علمخی‌شخامل‌دامنخه‌وسخیعی‌از‌‌‌‌‌‌پخارادایم‌هخای‌‌‌توانند‌بمانند‌س مشخق‌‌محدود‌است‌و‌نمی مطالعات‌سیاسی‌گ دند.
یم پساعلمیاپ( پاراد
شود،پخارادایم‌پسخاعلمی‌‌‌‌آخ ین‌پارادایمی‌که‌در‌این‌نوشته‌به‌ب رسی‌آ پ داخته‌میز)مانند‌پارادایم‌پیشین(به‌ممحظه‌پخارادایم‌علمخی‌انجخام‌‌‌‌است.نامگذاری‌این‌پارادایم‌نی
بندی‌آ از‌آ جهت‌پساعلمی‌نامیده‌شده‌است‌که‌صورت‌پارادایمشده‌است.درواقع‌این‌های‌آ در‌قلم و‌علم‌سیاست‌و‌تجدید‌نظ با‌ممحظه‌نتای پارادایم‌علمی،ظهور‌نارساییاعلمی‌محصول‌گفتگوی‌دو‌پارادایم‌پیشین‌در‌بنیادهای به‌دست‌آمده‌است.پارادایم‌پس
های‌پارادایمیک‌ه دو‌پارادایم‌سابق‌را‌با‌هم‌دارد.دیوید‌ایستو رو‌ویژگی‌باشد؛ازاین‌میکند:را‌با‌ممحظه‌رهیافت‌پسارفتاری‌بدین‌شکل‌بیا می‌پارادایمگانه‌این‌‌های‌پن ویژگی
؛دوم‌توجخه‌بخه‌واقعیخات‌‌‌‌نخست‌تقدم‌مسائل‌ماهوی‌بخ فنخو و‌مسخائل‌فخوری‌جامعخه‌‌‌‌‌ط فی‌و‌پذی ا‌توأما های‌بح انی‌و‌ط د‌دیدگاه‌انتزاعی؛سوم‌نفی‌ارزشگذاری‌بی‌زما
بود واقعیت‌و‌ارزا؛چهارم‌مسئولیت‌روشنفک ا و‌دانشمندا علخوم‌سیاسخی‌در‌قبخال‌‌‌‌ک د های‌روزم ه‌و‌سیاسی‌جامعه‌و‌پنجم‌مشارکت‌روشنفک ا و‌دانشمندا در‌کشمک
به‌این‌ت تیب‌تمامی‌مکاتب.(Eston,1969,p. 1051-1061)ها‌‌ای‌آموزشی‌و‌ح فهنهادههخا‌و‌مکاتخب‌‌‌‌اند.نظ یات،رهیافت‌گانه‌فوق‌مشت ک‌موجود‌در‌این‌پارادایم،در‌اصول‌پن
گی ند‌متنو هستند؛ب ای‌مثال‌رونالد‌چیلکخوت‌‌‌سیاسی‌که‌در‌پارادایم‌پساعلمی‌جای‌میانخد‌از:طورعمومی‌پن مکتب‌وجخود‌دارد‌کخه‌عبخارت‌‌‌‌اعلمی‌بهمعتقد‌است‌در‌پارادایم‌پس
سالاری‌و‌کشمک طبقاتی‌‌گ ایی،ابزارپنداری،ساختگ ایی،مکتب‌انتقادی‌و‌دولت‌کث تگی نخد،.گ چه‌این‌مکاتب‌همگی‌در‌یک‌پخارادایم‌قخ ار‌مخی(177 ص 7711)چیلکوت
ت‌متحده،ابزارپنداری)که‌به‌گ ایی‌به‌ایالا‌های‌فک ی‌خاصی‌دارند:کث ت‌ریشه‌در‌سنتپ دازد(به‌آم یکا‌و‌انگلسختا ،سخاختگ ایی‌بخه‌‌‌‌‌مطالعه‌ساختار‌قدرت‌در‌جوامع‌محلی‌می
محافل‌منتقد‌ف انسوی،مکتب‌انتقادی‌به‌بخشی‌از‌متفک ا آلمانی‌تعلخق‌دارد‌و‌مکتخب‌‌‌ی‌والاتخ سالاری‌و‌مبارزه‌طبقاتی‌درواقع‌تمشی‌ب ای‌تلفیق‌مکاتب‌و‌نیل‌به‌مکتبخ‌‌دولت
994
پام/هفت‌و‌تص‌شرهما‌شم/دههفل‌سا
زیی19
گانخه‌چیلکخوت،محمدرضخا‌‌‌‌‌بندی‌پخن .به‌رغم‌دسته(174 ص7711)چیلکوت باشد‌‌می
اند‌‌گوید‌که‌عبارت‌در‌پارادایم‌پساعلمی‌سخن‌می‌‌و‌روا،نظ یه‌تاجیک‌از‌هفت‌رهیافتگ ایخی،پسامدرنیسخم،پسامارکسیسخم،مطالعخات‌ف هنگخی،از:پسارفتارگ ایی،پساسخاخت
.در‌مقخام‌مقایسخه‌ایخن‌دو(1-6 ص 7731)تاجیاک گفتمخا شناسخی‌و‌تحلیخل‌‌‌نشانه
بنخدی‌چیلکخوت‌م بخوط‌بخه‌آغخاز‌دوره‌پیخدای پخارادایم‌‌‌‌‌‌‌‌‌بندی‌باید‌گفت‌که‌دسخته‌‌دستهبندی‌تاجیخک‌‌‌گی د.و‌دسته‌پساعلمی‌است‌و‌قلم وهای‌کمسیک‌علم‌سیاست‌را‌در‌ب می
ای‌که‌دامنخه‌‌‌کند؛دوره‌اشاره‌میبندی‌درو پارادایمی‌در‌دوره‌تثبیت‌این‌پارادایم‌‌به‌طبقهعلم‌سیاست‌از‌قلم وهای‌کمسیک‌خود‌خارج‌شخده‌اسخت.از‌سخوی‌دیگخ ایخن‌تفخاوت
هخایی‌اسخت‌‌‌‌دهنده‌آ است‌که‌پارادایم‌پساعلمی‌شامل‌مجموعه‌نظ یات‌و‌رهیافت‌نشا اند.که‌در‌نقد‌پارادایم‌علمی‌شکل‌گ فته
هخای‌تکخوینی،الگوهخای‌‌‌‌‌از:تعمخیم‌‌انخد‌‌پسخاعلمی‌عبخارت‌‌‌پخارادایم‌اجزای‌پخارادایمی‌‌هخای‌‌‌هخای‌مشخ وط.نخسختین‌مؤلفخه‌از‌مؤلفخه‌‌‌‌‌‌هخای‌زبخانی‌و‌س مشخق‌‌‌‌ای،ارزا‌م حله
هخخای‌تکخخوینی‌‌اسخخت.تعمخخیم«هخخای‌تکخخوینی‌تعمخخیم»پارادایمیخخک‌پخخارادایم‌پسخخاعلمی‌باشخد.درواقخع‌‌‌‌مکانی‌مخی-اند‌که‌دامنه‌عمومیت‌آنها‌محدود‌به‌ش ای زمانی‌هایی‌تعمیم
گ ایخی‌‌‌هخای‌قخانونی‌پخارادایم‌علمخی‌و‌خخاص‌‌‌‌‌‌‌تکوینی‌در‌حد‌وس میا تعمیم‌عمومیتای‌اسخت‌کخه‌‌‌‌تکخوینی‌ب گ فتخه‌از‌ایخده‌‌‌‌‌گی د.تعمیم‌موضوعی‌پارادایم‌پیشاعلمی‌ق ار‌می
های‌سیاسی‌و‌اجتماعی‌با‌تاریخ‌آنها‌پیونخد‌دارد.ایخن‌ایخده‌کخه‌‌‌‌‌‌معتقد‌است‌ماهیت‌پدیدههخایی‌اسخت‌کخه‌ب یخا فخی‌آنهخا‌را‌‌‌‌‌‌‌‌ه‌پیدای تبیخین‌گ ی‌است،خاستگا‌نوعی‌تاریخی‌بههایی‌از‌این‌دست،ه پدیده.در‌تبیین(743 ص7737) ی نامد‌‌می«های‌تکوینی‌تبیین»
آید‌که‌موجخب‌پیخدای ها‌به‌شمار‌می‌ای‌از‌پدیده‌سیاسی‌به‌منزله‌آخ ین‌حلقه‌از‌زنجی هبیینی‌است‌کخه‌طخی‌آ م احلخی‌‌‌‌اند.به‌این‌ت تیب‌تبیین‌تکوینی‌ت‌آ پدیده‌سیاسی‌شده
ب ای‌مثال‌گ دد؛شود‌که‌یک‌پدیده‌سیاسی‌طی‌آ م احل،آ پدیده‌می‌توضیا‌داده‌میشود‌کخه‌انقخمب‌‌‌‌تبیین‌تکوینی‌شود‌در‌آ صورت‌گفته‌می«انقمب‌اسممی»اگ پدیده
رژیخم‌شاهنشخاهی‌منجخ بخه«انقمب‌سفید»اسممی‌محصول‌ف ایندی‌است‌که‌در‌آ شد‌و‌این‌بیانیه‌به‌حادثه‌دستگی ی‌ایشا و9949در‌سال‌‌ح ت‌امام‌خمینی‌بیانیه
تبعید‌به‌ت کیه‌منتهی‌گشت.تبعید‌به‌ت کیه‌و‌سخپ عخ اق‌عخموه‌بخ ارائخه‌ایخدئولوژی‌‌‌‌‌‌‌ت ک د‌و‌خخود‌موجخب‌‌‌‌مذهبی‌ح ت‌امام‌را‌مستحکم-انقمبی،موقعیت‌رهب ی‌سیاسی
ای‌و‌ارتباطی‌لازم‌جهخت‌‌‌ف انسه‌ابزارهای‌رسانه‌مهاج ت‌ایشا به‌ف انسه‌شد.اقامت‌در
991
یماداپار
یم‌مدایارای‌پدارات‌اسسیم‌‌علآیام:علیها
د؟اشب
سازماندهی‌و‌رهب ی‌یک‌انقمب‌سیاسی‌را‌ف اهم‌آورد‌و‌نتیجخه‌ایخن‌رهبخ ی،پیخ وزی‌‌‌‌‌شود‌که‌حوادثی‌مانند‌انقخمب‌سخفید،انقمب‌اسممی‌گشت.بناب مثال‌فوق‌مشاهده‌می
ج ت‌به‌صخورتی‌‌مذهبی‌و‌مها-تبعید،تدوین‌ایدئولوژی‌سیاسی،واکن ح ت‌امامگی نخد‌و‌وقخو انقخمب‌اسخممی‌را‌تبیخین‌‌‌‌‌‌‌زمانمند‌در‌یک‌روند‌خاص‌تاریخی‌قخ ار‌مخی
کنند.میهخای‌‌‌های‌تاریخی‌به‌معنای‌بیا قوانین‌علمخی‌بخ ای‌پدیخده‌‌‌‌تعمیم‌تکوینی‌در‌تبیین
بناب این‌تبیین‌انقمب‌اسممی‌‌ند؛سیاسی‌است‌که‌از‌ف ایندهای‌تاریخی‌همسانی‌ب خوردارهایی‌بخه‌کخار‌رود‌کخه‌از‌شخ ای اند‌عموه‌ب انقمب‌اسممی‌ای ا در‌مورد‌انقمبتو‌می
تاریخی‌و‌سیاسی‌مشابهی‌با‌جامعه‌ای ا در‌نیمه‌دوم‌ق بیستم‌ب خوردار‌باشند.درواقع‌هخای‌قخانونی)کخه‌در‌پخارادایم‌‌‌‌‌‌ها‌نه‌مانند‌تعمیم‌تعمیم‌قواعد‌انقمب‌در‌این‌نو از‌تعمیم
طورکامل‌ب ای‌تبیین‌هخ نخو انقمبخی‌کخارب د‌دارد‌و‌نخه‌ماننخد‌‌‌‌‌‌‌‌رود(به‌علمی‌به‌کار‌میگ ایی‌موضوعی‌است)که‌در‌پارادایم‌پیشاعلمی‌معمول‌است(که‌تنها‌بخ ای‌تبیخین‌‌‌‌خاص
انقمب‌ای ا قابلیت‌استفاده‌را‌داشته‌باشد.شاید‌بتوا از‌قواعد‌متخذ‌از‌انقمب‌اسخممی‌‌نشین‌غ ب‌آسخیا‌‌‌ی‌اجتماعی‌کشورهای‌منطقه‌مسلما هاب ای‌تحولات‌انقمبی‌و‌جنب
مذهبی‌و‌جغ افیایی‌ب خوردارند(-های‌تاریخی،ف هنگی،ساختاری،دینی)که‌از‌مشابهتهای‌تکوینی‌تعمیماتی‌هستند‌که‌عمومیت‌در‌آنهخا‌مقیخد‌بخه‌‌‌‌‌استفاده‌ک د.بناب این‌تعمیم
ش ای تاریخی‌است.اسخت.«ای‌الگوهای‌م حلخه»ک‌پارادایم‌پساعلمی‌های‌پارادایمی‌دومین‌مؤلفه‌از‌مؤلفه
هخای‌تکخوینی‌آ قخ ار‌دارنخد‌و‌‌‌‌‌‌الگوهای‌پارادایمیک‌این‌پارادایم‌در‌هماهنگی‌با‌تعمخیم‌کنند‌روابطی‌مش وط‌‌های‌مختلف‌ب ق ار‌می‌رو‌روابطی‌که‌در‌این‌الگوها‌میا پدیده‌ازاین
هاب مخاس‌و«داری‌متخأخ ایهسخ م»توا از‌مکتب‌انتقادی‌به‌نظ یه‌‌است؛ب ای‌مثال‌میهای‌معاص توجه‌ک د.ب اساس‌تحلیل‌هاب ماس،افزای نقخ تأثی آ در‌ایجاد‌بح ا
های‌چنخد‌‌‌شود‌که‌س مایه‌در‌ش کت‌سازماندهی‌دولتی‌در‌کلیت‌نظام‌اجتماعی‌موجب‌میملیتی‌تم کز‌یابد‌و‌کنت ل‌ب بازار‌گست ا‌پیدا‌کند.این‌ام که‌موجخب‌کخاه ع صخه
گ دد،به‌کاه نق بازار‌به‌عنخوا سخازوکار‌توزیخع‌منخابع‌منجخ ندگی‌خصوصی‌میزآوری‌در‌ف ایند‌تولید‌موجخب پیخدای گ دد.از‌سوی‌دیگ کارب د‌روزافزو علم‌و‌فن‌می
هخای‌اقتصخادی‌‌‌‌گخذاری‌بنگخاه‌‌‌دهی‌و‌سخ مایه‌دگ دد‌و‌میزا سو‌تغیی اتی‌در‌روند‌کار‌میدهد.تحولات‌اخی در‌سه‌نظام‌سیاسخی،اقتصخادی‌و‌‌‌‌می‌بزرگ‌و‌نفوذ‌حکومت‌را‌افزای
999
پام/هفت‌و‌تص‌شرهما‌شم/دههفل‌سا
زیی19
های‌اقتصادی،عقمنیت،مش وعیت‌و‌انگیزا‌‌پیدای بح ا ف هنگی‌موجب -اجتماعی.(776-771 ص 7737)بشیریه شود‌‌می
است‌که«های‌زبانی‌ارزا»های‌پارادایمیک‌پارادایم‌پساعلمی‌‌سومین‌مؤلفه‌از‌مؤلفههایی‌‌مندا این‌پارادایم‌رای است.اصولا این‌پارادیم‌با‌ارزادر‌میا متخصصا و‌دانش
اند.بنخاب این‌‌‌های‌پارادایم‌علمی‌تع یف‌شده‌شناخته‌شده‌است‌که‌در‌نقد‌و‌تقابل‌با‌ارزانظمی،فاجعه،مغالطه‌و‌معناشکنی‌از‌‌ناپذی ی،عدم‌قطعیت،بی‌بینی‌هایی‌مانند‌پی ارزا
های‌علمی‌‌رو‌تأکید‌ب ارزا‌ن‌پارادایم‌هستند؛ازاینهای‌مشت ک‌و‌عمومی‌ای‌جمله‌ارزا«علم»های‌فوق‌غی موجه‌است‌و‌به‌این‌ت تیب‌‌پ دازی‌با‌تم کز‌ب ارزا‌م بوط‌به‌نظ یه
ها‌و‌یک‌بازی‌زبخانی‌‌‌ها،گفتمانی‌در‌میا گفتما تنها‌به‌نامی‌ب ای‌یک‌بخ از‌دانستهپ دازی‌در‌این‌پخارادایم‌‌‌این‌ت تیب‌نظ یه‌شود.به‌های‌زبانی‌دیگ تبدیل‌می‌در‌میا بازی
بخار،اصخمح‌ناپخذی و‌ناسخازواره‌خواهخد‌بخود‌و‌بخه‌جخای‌ارزا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌روندی‌نامسختم ،فاجعخه‌‌ص 7731)تاجیاک مط ح‌خواهد‌شد«ک د اقنا »و«بود عملی»،مسئله«حقیقت»
بخه‌دلیخل.به‌گفته‌لیوتار‌با‌تغیی مفهوم‌دورکیمی،پارسخنزی‌و‌مارکسیسختی‌جامعخه(77
رو‌علوم‌و‌‌این‌شد آ ،ماهیت‌علم‌دستخوا‌دگ گونی‌بنیادی‌شده‌است‌و‌از‌کامیپوت یزه ,Lyotard)اند‌‌های‌م بوط‌به‌آ س وکار‌پیدا‌ک ده‌و‌ارزا«زبا »های‌جدید‌با‌‌آوری‌فن
1988, p. 61-62)رو‌علخم‌سیاسخت‌ب سخاخته‌در‌پخارادایم‌پسخاعلمی‌نیخز‌متخأث از‌‌‌‌‌‌‌‌‌ازاین؛
های‌تازه‌جبخ و‌‌‌شناسی،سیب نتیک،نظ یه‌ژهشناسی،وا‌ندرج‌در‌نظ یات‌زبا های‌م‌ارزاهخای‌‌‌هایی‌که‌در‌تقابل‌و‌نقخد‌ارزا‌‌های‌کامپیوت ی‌شده‌است؛ارزا‌انفورماتیک‌و‌زبا
اند.این‌سخن‌درواقع‌بیا دوباره‌آموزه‌بسیار‌مشهور‌پل‌فی ابند‌‌پارادایم‌علمی‌مط ح‌شده‌کند.مع فی‌می«آنارشیسم‌نظ ی»سا زما حاض را‌نوعی‌گاه‌ان‌است‌که‌ویژگی‌زیست
هخای‌متکثخ و‌‌‌‌های‌خُخ د‌و‌متعخدد،عقمنیخت‌‌‌‌پارادایم‌پساعلمی‌جایی‌است‌که‌روایتهخای‌‌‌اند‌که‌ه یخک‌از‌آنهخا‌بخ اسخاس‌ارزا‌‌‌‌‌های‌مختلف‌در‌کنار‌هم‌ق ار‌گ فته‌ق ائت
هخای‌سیاسخی‌‌‌‌ی پژوه پارادایمیک‌مختلف‌متخصصا و‌دانشمندا ع و‌خود‌را‌در‌مسباشد‌که‌‌ها‌خارج‌از‌هدف‌این‌نوشتار‌می‌کنند.گ چه‌ب رسی‌تک‌تک‌این‌ارزا‌رهب ی‌می
توا این‌‌وار‌عناص پارادایمیک‌پارادایم‌پساعلمی‌است؛اما‌درمجمو می‌شناسایی‌فه ست ی،ناپذی‌بینی‌هایی‌مانند‌پی های‌عام‌و‌مطلق‌دانست؛ارزا‌پارادایم‌را‌حاوی‌نفی‌ارزا
ناپخخذی ی،ناپخخذی ی،قطعیخخت‌ناپخخذی ی،تعلیخخل‌ناپخخذی ی،تصخخمیم‌ناپخخذی ی،تعمخخیم‌قیخخاسناپخذی ی،ناپخذی ی،تصخلب‌‌‌ناپخذی ی،اجمخا ناپخذی ی،تمامیخت‌‌‌ناپخذی ی،عمومیخت‌‌‌کلیت
999
یماداپار
یم‌مدایارای‌پدارات‌اسسیم‌‌علآیام:علیها
د؟اشب
.بناب این(731 ص 7731)تاجیک گ دند‌‌ناپذی ی‌و...به‌صورت‌مطلقشا نفی‌می‌بنیا
های‌اصلی‌علم‌سیاست‌در‌این‌پارادایم‌نیز‌‌ها‌به‌ویژگی‌ارزاپذی ا‌مقید‌و‌مش وط‌این‌هایی‌متافیزیکی‌‌های‌سیاسی‌پساعلمی‌ساخته‌ها،نظ یه‌اند.ب اساس‌این‌ارزا‌تبدیل‌شدههخای‌پسخاعلمی‌‌‌‌توانند‌خودس انه‌به‌ارزیابی‌واقعیت‌بپ دازنخد.نظ یخه‌‌‌اند‌که‌نمی‌و‌تاریخی
شوند‌و‌به‌یاری‌عقل،تج بخه‌و‌‌‌خوانده‌می‌سیاست‌به‌کمک‌منطق‌و‌استدلالی‌که‌معقولعلخم‌در«بخود انباشختی»رو‌ارزشی‌به‌نخام‌‌‌شوند.ازاین‌گ معتب شناخته‌می‌توصیف‌اقنا
دهخد.در‌‌‌در‌ایخن‌پخارادایم‌مخی«پیش فت‌تخدریجی»پارادایم‌علمی‌جای‌خود‌را‌به‌ارزا‌هخای‌‌‌سخت‌تخا‌شخیوه‌‌‌پارادایم‌پساعلمی‌نق نظ یه‌سیاسی‌ف ات رفتن‌از‌م زهای‌ف دیت‌ا
بخ ذهنیت‌از‌سوی‌جها اجتماعی‌ارزیابی‌شود.به‌ایخن‌ت تیخب‌نظ یخه‌سیاسخی‌‌‌‌‌‌تعینهای‌ناشادی‌آدمی‌و‌یاری‌ب ای‌نیخل‌بخه‌‌‌‌ابزارهای‌نقد‌اجتماعی‌و‌تغیی ،نمای س چشمه
توانخد‌بخا‌اجتنخاب‌از‌‌‌‌‌معقول‌در‌جها نمخی‌‌طورخمصه‌زیست‌دهد؛به‌آزادی‌انسا ارائه‌می(.717-717)هما ص پذی باشد نظ یه‌امکا
انخد‌کخه‌در‌‌‌‌هخایی«س مشق»های‌پارادایمیک‌پارادایم‌پساعلمی‌‌آخ ین‌مؤلفه‌از‌مؤلفههای‌پارادایمیک‌‌های‌این‌پارادایم‌ب ای‌مطالعات‌سیاسی‌وجود‌دارد.با‌توجه‌به‌مؤلفه‌نظ یه
های‌‌انی‌و‌ارزامک-های‌تکوینی،الگوهای‌زمانی‌مندی‌تعمیم‌این‌پارادایم)س شت‌تاریخهای‌مقیخد‌و‌مشخ وطی‌بخ ای‌مطالعخات‌‌‌‌‌‌های‌پارادایم‌پساعلمی‌س مشق‌پساعلمی(نظ یهگونه‌تبیین‌ک د‌که‌ف توا این‌ام را‌بدین‌کنند.به‌لحا منطقی‌می‌سیاسی‌ف اهم‌می
بود یک‌نظ یه‌سیاسی‌ب ای‌تبیین‌یک‌پدیده‌سیاسی‌در‌پارادایم‌پسخاعلمی‌آ س مشق یه‌سیاسی‌مزبخور‌بخین‌دو‌دسخته‌از‌متغی هخای‌مسختقل‌و‌وابسخته‌روابخ است‌که‌در‌نظ
کارک دی‌ثابتی‌وجود‌داشته‌باشد‌که‌این‌رواب عینا در‌تبیین‌پدیده‌سیاسی‌مورد‌مطالعخه‌‌داری‌متأخ هاب ماس)که‌پی از‌‌های‌س مایه‌نیز‌ب ق ار‌باشد؛ب ای‌مثال‌در‌نظ یه‌بح ا
هخای‌چهارگانخه‌اقتصخادی،عقمنیخت،میخا بحخ ا این‌بیا شد(ف ب آ است‌که‌مش وعیت‌و‌انگیزا)به‌عنوا متغی های‌وابسته(با‌پیدای دولت‌رفاه‌با‌ویژگی‌افزای
داری‌پیش فته‌نیمه‌دوم‌ق بیستم‌‌سازماندهی‌دولتی)به‌عنوا متغی مستقل(در‌س مایهدر‌اینجا‌آ است‌که‌پیخدای ای‌علّی‌و‌مش وط‌وجود‌دارد.منظور‌از‌رابطه‌مش وط‌رابطه
هخای‌چهارگانخه‌مزبخور‌تلقخی‌‌‌‌‌‌دولت‌رفاه‌ش ط‌لازم‌یا‌ش ط‌کافی‌ب ای‌پیخدای بحخ ا جوامخع‌‌‌‌هخای‌‌گ دد.حال‌اگ این‌رابطه‌علّی‌و‌مش وط‌س مشقی‌ب ای‌مطالعخه‌بحخ ا می
های‌اقتصادی،مش وعیتی،عقمنیتی‌و‌انگیزشخی‌ایخن‌‌‌‌که‌بح ا طوری‌خاورمیانه‌باشد)به
991
پام/هفت‌و‌تص‌شرهما‌شم/دههفل‌سا
زیی19
های‌بزرگ‌و‌سازما ع یض‌و‌طویل‌دولتی‌آنها‌تحلیخل‌شخود(،وامع‌نتیجة‌وجود‌دولتج‌های‌خاورمیانه‌خواهد‌بود.هایی‌ب ای‌مطالعه‌بح ا نظ یه‌هاب ماس‌حاوی‌س مشق
های‌خاورمیانه‌تنها‌بخه‌دو‌‌‌دولت‌رفاهی‌غ بی‌ب ای‌دولت‌‌بود نظ یه‌‌پذی اس مشقهخای‌پارادایمیخک‌پخارادایم‌پسخاعلمی‌‌‌‌‌‌و‌آنها‌با‌ویژگیپذی خواهد‌بود‌که‌ه د‌شیوه‌امکا
یابند:شیوه‌نخست‌آنکه‌به‌طور‌تلویحی‌وجود‌قواعدی‌عمومی‌پذی فته‌شود‌‌اصطکاک‌میکه‌ب اساس‌آنها‌رابطه‌کارک دی‌ثابتی‌میا یک‌طبقخه‌از‌رودیخدادها)تحخولات‌جوامخع
وامخع‌خاورمیانخه(فخ داری‌غ ب(با‌طبقه‌دیگ ی‌از‌آنها)تحخولات‌ج‌‌پیش فته‌س مایهثخابتی‌وجخود‌‌‌‌‌گ فته‌شود‌و‌شیوه‌دوم‌آ است‌که‌به‌نحو‌شهودی‌ف شود‌چنین‌رابطه
پخارادایم‌هخای‌پارادایمیخک‌‌‌‌طور‌که‌آشکار‌است،ه دو‌شیوه‌فوق‌با‌ویژگی‌دارد.اما‌هما شوند،یابند؛زی ا‌وجود‌قواعد‌عامی‌که‌در‌شیوه‌نخست‌ف می‌پساعلمی‌ناسازگاری‌می
هخای‌‌‌منخد‌و‌ارزا‌‌های‌تکوینی،الگوهای‌تخاریخ‌‌اند‌که‌با‌س شت‌تعمیم‌هایی‌رای‌ویژگیداتوانند‌وجود‌داشته‌باشند؛های‌آ نمی‌همخوانی‌ندارند‌و‌اصولا ب اساس‌آموزه‌پارادایماین
اما‌پذی ا‌چنین‌قواعد‌عامی‌به‌نحو‌شهودی‌کخه‌در‌شخیوه‌دوم‌مطخ ح‌شخد،عخموه‌بخ هخای‌پخارادایم‌پسخاعلمی‌را‌بخه‌شخدت‌کخاه بود نظ یه‌‌شقمشکل فوق‌ظ فیتِ‌س م
هخای‌‌‌هایی‌که‌در‌این‌پارادایم‌از‌نظ یخه‌‌کاهد.بناب این‌س مشق‌دهد‌و‌از‌اعتبار‌آنها‌می‌میهای‌موضوعی‌‌مکانی‌و‌محدودیت-شدت‌مقید‌به‌ش ای زمانی‌شود،به‌سیاسی‌گ فته‌می
هخای‌اجتمخاعی‌‌‌‌س‌ب ای‌تبیین‌جنخب های‌نظ یه‌دولت‌رفاه‌هاب ماس مشق‌مثم هستند؛هخای‌دولخت‌و‌‌‌‌اخی کشورهای‌خاورمیانه‌و‌تحولات‌پ از‌آ تنها‌پ از‌ممحظه‌تفاوت
های‌آ ،ساخت‌اجتماعی،پیش فت‌اقتصادی،ماهیت‌ف هنگی‌و‌جایگخاه‌تخاریخی‌‌‌‌سازما پذی است؛اختمفاتی‌که‌پخ از‌لحخا کشورهای‌پیش فته‌با‌کشورهای‌خاورمیانه‌امکا
بود جوامخع‌صخنعتی‌بخ ای‌جوامخع‌خاورمیانخه‌ارائخه‌‌‌‌‌‌‌‌آنها‌ظ فیت‌محدودی‌ب ای‌س مشقهخای‌‌‌های‌مطالعخاتی‌را‌بخ ای‌پخژوه کند.بناب این‌پارادایم‌پساعلمی‌امکا س مشق‌می
هخایی‌کخه‌در‌ایخن‌پخارادایم‌انجخام‌‌‌‌‌‌‌داند؛اما‌با‌توجه‌به‌س شخت‌تعمخیم‌‌‌سیاسی‌منتفی‌نمیتاریخی‌و‌محدودی-های‌زمانی‌دهد‌و‌ارزا‌دی‌که‌ارائه‌میمن‌پذی د‌و‌الگوهای‌تاریخ‌می
مکانی‌و‌موضوعی‌ه -های‌زمانی‌ها‌با‌ممحظه‌ویژگی‌کند،این‌س مشق‌که‌پشتیبانی‌میهای‌‌های‌مش وعیت‌نظام‌یابند.بناب این‌ب ای‌مثال‌ب رسی‌بح ا پدیده‌سیاسی‌کارب دمی
نیمه‌دوم‌ق بیسختم‌اروپخایی‌گ چخه‌‌‌‌های‌رفاهی‌‌های‌دولت‌خاورمیانه‌کنونی‌با‌س مشقمکانی‌و‌موضوعی‌بسیاری‌است‌که-پذی است،مقید‌و‌مش وط‌به‌متغی های‌زمانی‌امکا
991
یماداپار
یم‌مدایارای‌پدارات‌اسسیم‌‌علآیام:علیها
د؟اشب
توجه‌به‌آنها‌از‌نظ پارادایم‌پساعلمی‌بسخیار‌ضخ وری‌اسخت.خمصخه‌آنکخه‌در‌پخارادایم‌‌‌‌‌‌‌بخه‌‌هخای‌مقیخد‌‌‌‌های‌تکوینی،الگوهای‌علی‌و‌همبستگی‌تخاریخی،ارزا‌‌پساعلمی‌تعمیم
شوند.شده‌به‌ممحظات‌ارادی‌و‌تاریخی‌دیده‌می‌هایی‌ت میم‌مکا و‌س مشق-زما
نتیجه
مدعای‌مقاله‌حاض آ است‌که‌علم‌سیاست‌پارادایم‌به‌معنای‌کخوهنی‌آ دارد.ایخن‌‌‌گی د‌که‌‌مدعا‌در‌ب اب ادعای‌دسته‌دیگ ی‌از‌متفک ا و‌نویسندگا علم‌سیاست‌ق ار‌می
پذی ند.ب ای‌ب رسخی‌ایخن‌مخدعا‌بیخا شخد‌کخه‌‌‌‌‌‌‌‌یچ‌پارادایمی‌را‌نمیب ای‌علم‌سیاست‌هلقلخم‌و‌آرنخت‌لیپهخارت‌از‌رویک دهخا‌‌‌‌‌ا‌نویسندگانی‌مانند‌رونالخد‌چیلکخوت،محمخود‌سخ یع
رفتخاری‌در‌‌گانه‌سخنتی،رفتخاری‌و‌ف ا‌‌‌سه)لیپهارت(های‌و‌پارادایمالقلم()چیلکوت‌و‌س یعاما‌با‌توجه‌به‌تفخاوتی‌کخه‌نگارنخده‌بخین‌‌‌‌‌ند.گوی‌الملل‌سخن‌می‌علم‌سیاست‌و‌رواب بین
گذارد،معتقد‌اسخت‌کخه‌رویکخ د‌‌‌‌‌در‌مفهوم‌کوهنی‌آ می«پارادایم»با«رویک د»مفهوم‌رفتخه‌در‌‌‌کخار‌‌های‌به‌داد معیارها‌و‌دیدگاه‌مفهومی‌است‌که‌متخصصا از‌آ ب ای‌نشا
ی‌و‌دیسیپلینی‌اسخت‌‌که‌پارادایم‌چارچوب‌عام‌نظ گی ند؛درصورتی‌علم‌سیاست‌به ه‌میآورد کند.بنخاب این‌پخارادایم‌بخا‌فخ اهم‌‌‌‌‌که‌ف ای‌انجام‌یک‌پژوه علمی‌را‌ف اهم‌می
هخا،ارائخه‌الگوهخای‌اکتشخافی‌و‌فلسخفی،بیخا ها‌و‌تخصیص‌قواعد‌اعتباربخ به‌تعمیمهنگخام‌‌‌ها‌ب ای‌استفادا‌بخه‌‌های‌اعتباربخ به‌یک‌تحقیق‌علمی‌و‌مع فی‌س مشق‌ارزا
آورد‌کخه‌از‌‌‌های‌جدید،ف ایی‌ب ای‌پاسخگویی‌بخه‌آنهخا‌را‌فخ اهم‌مخی‌‌‌‌‌مشکله‌مواجهه‌با‌شود.ها‌پ داخته‌می‌ط یق‌رویک دهای‌مختلف‌بدا
هخای‌مزبخور‌‌‌‌مند‌بود علم‌سیاست‌نوبت‌آ است‌کخه‌پخارادایم‌‌‌پارادایمپ از‌ب رسی‌توا ت‌نمیشناسایی‌و‌اجزای‌آ مع فی‌گ دد.ب ای‌این‌منظور‌بیا شد‌که‌در‌علم‌سیاس
گویخد(مسل )بدا گونه‌که‌کوهن‌از‌آ در‌علوم‌تج بخی‌سخخن‌مخی«پارادایم»از‌یک‌توا از‌سه‌پارادایم‌عمومی‌‌نشانی‌یافت؛اما‌در‌این‌علم)ب حسب‌مقت ای‌دانشی‌آ (می
اند‌از:پارادایم‌علمی،پیشاعلمی‌و‌پساعلمی.پارادایم‌‌های‌مزبور‌عبارت‌سخن‌گفت؛پارادایمهای‌علوم‌تج بی،الگوهای‌‌های‌قانونمند‌مانند‌تعمیم‌با‌چهار‌ویژگی‌پارادایم‌تعمیم‌علمی
پخذی ی،دقخت،هخایی‌ماننخد‌کمیخت‌‌‌‌دهنخده‌روابخ علّخی‌یخا‌همبسختگی،ارزا‌‌‌‌‌‌عام‌نشا هایی‌با‌ظ فیخت‌بخالا‌در‌کخارب د‌‌‌‌‌پذی ی،سادگی،همسازی،سازگاری‌و‌س مشق‌بینی‌پی
کخه‌پخارادایم‌پیشخاعلمی‌نگخاهی‌‌‌‌‌‌شخود.درصخورتی‌‌‌مخی‌ب ای‌مطالعه‌مسائل‌جدید‌شناخته
990
پام/هفت‌و‌تص‌شرهما‌شم/دههفل‌سا
زیی19
گ ایخی‌‌‌هخای‌سیاسخی‌دارد‌و‌بخا‌چهخار‌ویژگخی‌خخاص‌‌‌‌‌‌‌تاریخی،قانونی‌و‌نهادی‌به‌پدیخده‌ف دبود و‌موردپژوهی‌و‌ظ فیت‌‌هایی‌مانند‌منحص به‌موضوعی،الگوهای‌کارب دی،ارزا
ارادایم‌گخ دد.سخ انجام‌پخ‌‌‌‌دهی‌ب ای‌مطالعات‌سیاسی‌جدید‌مشخخص‌مخی‌‌‌پایین‌س مشقبنخدی‌شخده‌اسخت،بخا‌‌‌‌‌‌پساعلمی‌که‌با‌اسختفاده‌از‌تج بیخات‌دو‌پخارادایم‌پیشخین‌صخورت
-هخای‌مقیخد‌بخه‌شخ ای زمخانی‌‌‌‌‌‌ای،ارزا‌تاریخی،الگوهای‌م حله-های‌تکوینی‌تعمیم‌شود.ای‌شناخته‌می‌های‌م حله‌مند‌و‌س مشق‌بینی،قطعیت،تعلیل‌تاریخ‌مکانی‌مانند‌پی
999
یماداپار
یم‌مدایارای‌پدارات‌اسسیم‌‌علآیام:علیها
د؟اشب
کتابنامه
.3131نشر آگه، :، ترجمه باقر پرهام، تهرانحقوق طبیعی و تاریخ ،لئو اشتروس،ـ
، ترجمـه مسنـخ یلیلـی و روش نگارش مقاله پژوهشی در علوم سیاسـی ،لیزا باگلیونه،ـ
.3131نشر مرندنیز، :رضا دانشمندی، مشهد
چ ،3ج ،هـای مارسنینـتی های سیاسی قرن بینتم: اندیشه تاریخ اندیشه ،بشیریه، حنیخـ
.3131ان: نشر نی، تهر ،5
نشـر آران، :تهـران ،2ج ، ترجمـه احمـد تـدیخ، های نظام سیاسی نظریه، تیویلیام ،بلومـ
3131.
.3133نشر نی، ، تهران:پناسیاست: نظریه و روشمسمد رضا، ،تاجیکـ
وحید بزرگـی و علیرضـا طیـ ، ، ترجمهای های سیاست مقاینه نظریه ،چیلکوت، رونالدـ
.3133سنه یدمات فرهنگی رسا، ن: مؤتهرا
، تهران: فرزان 6چ ،روش تسقیق در علوم سیاسی و روابط بیخ الملل ،القلم، مسمود ـ سریع
.3133روز،
، ترجمه مرتضی مردیها، نشر پژوهشکده مطالعات شناسی علوم اننانی پارادایم، فی، بریانـ
.3131راهبردی غیرانتفاعی،
توسر، روش و نظریـه در علـوم سیاسـی، ترجمـه امیرمسمـد اس ـ جـری مارش، دیویـد و ـ
.3133پژوهشکده مطالعات راهبردی، :یوسفی، تهران حاجی
Almond, Gabriel, "A Development Approach to Polotical
Systems," World Politices, Vol. 17, No 1, January, 1965.
Almond, Gabriel, "Political Theory and Political Science,"
American Political Science Review, LX, December, 1966.
Almond, Gabriel and PowellG. Bengham, Comparative Political
Approach, Boston: Little, Brown and Co, 1967.
Eston, David, "The New Revolotion in Political Science", in
American Political Science Review, December, 1969. Huntington, Samuel,"Paradigms of American Politics: Beyond
the One, the two, and the Many." Political Science Quartery
LXXXIX, March, 1974.
Hirschman, Albert O., "The Sereach for Paradigmea as a
Hindrance to Understanding," World Politics, XXII, April. Holt, Robert T. and Richardson, John, M. "Compering Paradigms
in Political Science," In Robert T. Holt and John E. Turner (eds),
The Methdology of Comparative Research. New York: Free
999
پام/هفت‌و‌تص‌شرهما‌شم/دههفل‌سا
زیی19
Press, 1971.
Kuhen, Tomas S., The Structure of Scientific Revolutions,
Chicago: University of Chicago press, 1996. Laszlo, C.A., Levine M.D. and H Milsum, J. "A general systems
framework for social systems", Behavioral Science, vol 19, No2,
March, 1974.
Lijphart, Arent, "The Structre of the Theoretical Revolotion in
International Relations," International Studies Quartery, Vol.
18, No 1, March, 1974.
Lyotard, Jean Francois, The Differed Phhrases in Dispute,
trans. George Van Der Addeale, Minneapolis: University of
Minneapolis, Minneapolis Press.
Masterman Margaret, "The Nature of a Paradigm", In Imre
Lakatos & Alan Musgrave (eds), Criticalism and the growth of
knowledge ,(Cambridge: Cambridge University Press, 1970).
Meehan, Eugene J, Explanation in Social Science: A System
Paradigm, Homewood, Illicois: Dorsy Press, 1968.
Oakeshott, Michael, Realism in Politics and Other Essays,
London: Methuen, 1967.
Rasheed, Uzman, "Approaches to the Study of Political Science,"
<http://www. saywizz . com/articleview72-Approaches-To-The-
Study-Of-Political-Science.htm> [accessed 26 February 2014].
Spiro, H., "Comparative Politics Approuch,"American Polotical
Science Review, Vol.16, No 2, September, 1922.
Truman, David ,"Disillusion and Regeneration: The Qust for a
Disipline," American Political Science Review, LIX,
December, 1965.
Wolin, Sheldon, "Paradigms and Political Theories" in P. King
and B.C. Parekh (eds), Politics and Experience: Essays
Presented to Micheal Oakshott, Cambridge: Cambridge
University Press, 1969.