Çankaya ortopedi...dr. n. reha tandoğan buvanendran a. perioperative oral pregabalin reduces...
TRANSCRIPT
Dr. N. Reha Tandoğan
TDA Sonrası Erken Dönem İyileştirilebilir mi ?
Prof. Dr. N. Reha Tandoğan
Ortoklinik / Çankaya Ortopedi Grubu, Ankara
Dr. Asım Kayaalp Dr. Mümtaz Alpaslan Dr. Mahmut Kış Dr. Kürşat Teker Dr. Uğur Gönç Dr. Altuğ Tanrıöver Dr. Uğur Şaylı Dr. Gürkan Erkula Dr. Şenol Bekmez Dr. Metin Polat Dr. Mazhar Tokgözoğlu Dr. Bülent Atilla Dr. Muharrem Yazıcı Fzt. İpek İkiz
Çanka
ya O
rtoped
i
Dr. N. Reha Tandoğan
TDA sonrası hasta memnuniyeti ..
Çeşitli çalışmalarda hastaların % 11-23 TDA sonrası memnun
değil
Ağrı giderilmesi % 72-86%
Fonksiyon memnuniyeti %70-84
Bourne RB. Clin Orthop. 2010; 468(1):57-63.
Ülkemizde yılda 70.000 TDA : 14.000 mutsuz hasta …
Çanka
ya O
rtoped
i
Dr. N. Reha Tandoğan
TDA sonrası devam eden ağrı ..
Ameliyat sonrası yeterli ağrı kontrolü yok Liu SS. Reg Anesth Pain Med. 2012;37(4):415-22.
Pre-op istirahat ağrısı fazla olan hastalar
Pre-op beklentisi karşılanmayan hastalar
Bourne RB. Clin Orthop. 2010; 468(1):57-63.
Genç yaş, kadın hasta, pre op anksiete/depresyon Parvizi J. Clin Orthop Relat Res. 2014 Jan;472(1):133-7.
O’Connor MI. Clin Orthop Relat Res. 2011 Jul;469(7):1846-51.
Bonnin MP. Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc. 2011;19(9):1411-7.
Liu SS. Reg Anesth Pain Med. 2012;37(4):415-22.
Çanka
ya O
rtoped
i
Dr. N. Reha Tandoğan
Ağrı niye önemli ?
Hasta memnuniyetinde ağrı daha önemli belirleyici
Fonksiyonel kayıplar daha az etkili
Vissers MM.BMC Musculoskelet Disord. 2010 16;11:121.
İlk 6 haftadaki ağrı şiddetini hastalar beklemiyor
Pivec R. J Arthroplasty. 2014 Oct 17. pii: S0883-
5403(14)00788-8.
Çanka
ya O
rtoped
i
Dr. N. Reha Tandoğan
Erken ameliyat sonrası dönem iyileştirilebilir ..
Cerrahi teknik
Kanama kontrolü
Ağrının etkin kontrolü
Uygun rehabilitasyon
Çanka
ya O
rtoped
i
Dr. N. Reha Tandoğan
Kanama
TDA sonrası 500-1700 cc arası kan kaybı
Hipotansiyon
Rehab sorunları
Transfüzyon
İmmün baskılanma
Transfüzyon reaksiyonları
Bacakta yaygın hematom
Hasta endişesi Çanka
ya O
rtoped
i
Dr. N. Reha Tandoğan
Tranexamic acid
TDA sonrası kanama miktarını ve transfüzyon gereksinimini azaltır (%20 vs. % 0-5) Alshryda S. Bone Joint J. 2014 ;96-B(8):1005-15.
Poeran C. BMJ. 2014 Aug 12;349:g4829.
DVT, PE, ölüm ve enfeksiyon riskini artırmaz Wu Q. Eur J Orthop Surg Traumatol. 2014 Nov 28.
Zhang Y. Orthopedics. 2014 Sep;37(9):e775-82.
Duncan C. J Arthroplasty. 2014 Sep 6. pii: S0883-5403(14)00611-1.
Topikal veya intra-venöz veya kombine uygulama aynı derecede etkin Wang H. Knee. 2014 Dec;21(6):987-993.
Soni A. J Arthroplasty. 2014 Aug;29(8):1525-7.
Tek doz ve iki doz aynı derecede etkin George DA. Eur J Orthop Surg Traumatol. 2015 Jan;25(1):129-33.
Çanka
ya O
rtoped
i
Dr. N. Reha Tandoğan
Tranexamic acid
Dozu
İV: Rutin 1gr veya 20 mg/kg
İntra-artiküler: 500 mg-2 gr/20 ml SF içinde
İA uygulamada 30 mg/ml(+) daha etkin
• Zhao-Yu. KSSTA. 2014;22(12):3181-90.
Cerrahi kesiden/turnike açılmadan önce verilmeli
İkinci doz verilecekse, cerrahiden 4-5 saat sonra
DVT öyküsü ve böbrek yetmezliği, kronik anti-koagülan kullanımı varsa kontr-endike Çan
kaya
Orto
pedi
Dr. N. Reha Tandoğan
Turnike kullanımı
İntra-op kanamayı azaltır ama total kan kaybını değiştirmez
Daha kısa cerrahi süre
Daha iyi görüntü
Daha iyi çimentolama (Pfitzner T. KSSTA 2014 September (e-pub)
Çanka
ya O
rtoped
i
Dr. N. Reha Tandoğan
Turnike kullanımı
Daha yüksek tromboz riski x5
Daha çok post-op ağrı
Daha zor erken rehab
Yaklaşık 10 derece fleksiyon kaybı
6 aydan sonra fark yok
Liu D. Knee Surg Relat Res. 2014;26(4):207-13.
İskemik rabdomiyoliz, EMG değişimleri, ciltte bül oluşumu Jiang FZ. J Orthop Sci. 2015 Jan;20(1):110-23.
Tai TW. KSSTA 2011;19(7):1121-30.
Zhang W. J Orthop Surg Res. 2014; 6;9(1):13. Çanka
ya O
rtoped
i
Dr. N. Reha Tandoğan
Turnike kullanılacaksa
Basınç 250 mmHg altında olmalı Olivecrona C. Acta Orthop. 2013;84(2):159-64
Çimentolama sonrası açılmalı Kanama biraz daha fazla ama major ve minor komplikasyon oranını
azaltır • Zhang W. J Orthop Surg Res. 2014; 3;9(1):125.
• Rama KR. J Bone Joint Surg Am. 2007;89(4):699-705.
• Zan PF. J Arthroplasty. 2015 ;30(1):31-37.
Süre uzadıkça komplikasyon riski artıyor Her 30 dk da sinir hasarı x2.8
• Horlocker TT. Anesth Analg 2006, 102(3):950–955
100 dk dan sonra komplikasyon yüksek
• Olivecrona C. Int Orthop. 2013;37(5):827-32 Çanka
ya O
rtoped
i
Dr. N. Reha Tandoğan
Kanama azaltılması için önlemler Rutin sinovektomiden kaçın
Zhaoning X.Bone Joint J. 2013;95-B(9):1197-200.
Kılıçarslan K. KSSTA 2011 ;19(6):932-5.
Femura kemik tıkaç uygula Morais S. Int Orthop. 2014;38(2):347-54.
Lateral retinaküler gevşetme yapmaktan kaçın
Çanka
ya O
rtoped
i
Dr. N. Reha Tandoğan
Panni AS. Knee flexion after total knee arthroplasty reduces blood loss.
Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc. 2014;22(8):1859-64.
Erken post-op 6 saat boyunca diz fleksiyonda tutulması
Kanama miktarını azaltır
Daha iyi fleksiyon açısı
Daha kısa süre hastanede kalış
Daha konforlu
Faydası ancak % 11, şart değil.. Antinolfi P. KSSTA 2014;22(11):2756-62. Çan
kaya
Orto
pedi
Dr. N. Reha Tandoğan
Ağrı kontrolü
Multi-modal analjezi
Lokal ve sistemik teknikleri kombine et
Birden fazla ilaç kombinasyonu kullan
Cerrahi öncesi başla
Ağrıyı azken kontrol et
Narkotiklerden kaçın
Hastaneden çıktıktan sonra da etkin ağrı tedavisine devam et. Çan
kaya
Orto
pedi
Dr. N. Reha Tandoğan
Femoral sinir blokları
Tek doz veya kateter ile infüzyon şeklinde
İlk 72 saat uygulama
Sistemik veya epidural HKA’ye göre daha iyi ağrı kontrolü ve daha az narkotik ihtiyacı
Xu J. Cochrane Database Syst Rev. 2014 Dec 11;12:CD010937.
Chan EY. Cochrane Database Syst Rev. 2014 May 13;5:CD009941.
Ancak
İnvazif-kateter sorunları
Quadriceps güçsüzlüğü ve düşme riski Çanka
ya O
rtoped
i
Dr. N. Reha Tandoğan
Lokal infiltrasyon Uzun etkili lokal anestezik
Bupivacaine ( Ropivacaine,Lipozomal Bupivacaine)
Non-steroidal anti-inflamatuar
Ketorolak (Andersen KV. Br J Anaesth. 2013;111:242).
Epinefrin
Ayrıca steroid, antibiyotik, ketamin, morfin Kadic L. Acta Anaesthesiol Belg. 2012;63(3):111-4.
Yadeau JT. Bone Joint J. 2013;95-B(5):629-35.
Ikeuchi M. KSSTA 2014 Jul;22(7):1638-43.
Kim TW. KSSTA. 2014 Oct 7. Çan
kaya
Orto
pedi
Dr. N. Reha Tandoğan
Lokal infiltrasyon
Yüksek hacim gerekli
60-120 cc uygulama
Kesiden önce veya kapatmadan önce
Kesilen bütün dokular ve posterior kapsüle yapılmalı
Cilt-cilt altı sadece lokal anestezik
Epidural/Spinal anestezi birlikteyse toksik doza dikkat Çan
kaya
Orto
pedi
Dr. N. Reha Tandoğan
İnfiltrasyon tekniği
Çanka
ya O
rtoped
i
Dr. N. Reha Tandoğan
Marques EM. Local anaesthetic infiltration for peri-operative pain control in total hip and knee replacement: systematic review and
meta-analyses of short- and long-term effectiveness. BMC Musculoskelet Disord. 2014.,5;15:220.
23 çalışma, 1439 hasta
İlk 48 saatte ağrıyı ve narkotik ihtiyacını azaltır
Erken mobilizasyona izin verir
Daha az bulantı kusma
Hastanede kalış süresini 1 gün kısaltır
Eklem içi kateterler enfeksiyon riski nedeniyle tercih edilmez
Çanka
ya O
rtoped
i
Dr. N. Reha Tandoğan
Xu CP. Efficacy and safety of single-dose local infiltration of analgesia in total knee arthroplasty: a meta-analysis of randomized
controlled trials. Knee. 2014; 21(3):636-46.
18 RKÇ, 1858 hasta
Tek doz LİA
48 saate kadar daha az ağrı
Daha kolay düz bacak kaldırma
Daha kısa sürede 90 derece fleksiyon
Daha az narkotik ve yan etkileri
Hastanede kalış süresinde fark yok
Çanka
ya O
rtoped
i
Dr. N. Reha Tandoğan
Quinn M.The use of postoperative suction drainage in total knee arthroplasty: a systematic review.
Int Orthop. 2014 Jul 16. [Epub ahead of print]
6 RKT
Kanama miktarı, diz fleksiyonu kazanılması, şişlik, Hb düzeyi, hastanede kalış süresi açısından fark yok.
Dren kullanılacaksa
İlk 2-4 saat kapalı tut
Max. 24 saatte çıkart Çanka
ya O
rtoped
i
Dr. N. Reha Tandoğan
TDA sonrası önerilen sistemik ağrı tedavisi
Gün boyu acetaminophen
Parasetamol 4x1 gr
NSAİ ilaçlar veya COX-2 inhibitörleri
Ketorolak, Meloksikam, Celecoxib
Anti-nöropatik ajanlar
Pregabalin veya Gabapentin
Yetmediği durumlarda ilave opioidler
AAOS OKU 11. 2014.
Çan
kaya
Orto
pedi
Dr. N. Reha Tandoğan
Pregabalin ve Gabapentin
Analjezik özellikleri olan anti-konvülzanlardır
Presinapitk voltaj kapılı kalsiyum kanallarındaki α2δ alt ünitelerini inhibe ederek ve nöronal sensitizasyon cevabını baskılayarak etki gösterirler
Hiperaljezinin santral baskılanmasında etkin
Sedatif etkileri ameliyat sonrası dönemde istenen bir durum
Anksiyolitik etkileri de var Çanka
ya O
rtoped
i
Dr. N. Reha Tandoğan
Pregabalin avantajları
Erken ameliyat sonrası ağrılı dönemde Pregabalin çok etkili Sawan H. Phys Sportsmed. 2014 May;42(2):10-8.
Erken ameliyat sonrası dönemde çok ağrı hisseden hastalarda kronik ağrı riski daha yüksek Liu SS. Reg Anesth Pain Med. 2012;37(4):415-22.
Pregabalin kullanımı ile kronik ağrı oluşma riski azalır
Daha önceden uzun süreli ağrı kesici kullanan hastalarda Pregabalin ağrı kontrolünde etkili Çan
kaya
Orto
pedi
Dr. N. Reha Tandoğan
Ağrılı diz için risk faktörleri Kanıt düzeyi 5
Nöropatik ağrı komponenti yüksek
Bütün eklemlerim çok ağrıyor ama en çok dizlerim
Bacağım kopacak gibi ağrıyor/X-ray minimal
Periferik nöropati/ “Gece tabanlarım yanıyor”
Daha önce disk hernisi cerrahisinden hiç fayda görmemiş
Anksiete/Depresyon
4 torba dolusu MRG
“Siz geldiğim 5. doktorsunuz, sizden öncelikler bana çok kötü davrandı/ anlamadı”
Çanka
ya O
rtoped
i
Dr. N. Reha Tandoğan
Buvanendran A. Perioperative oral pregabalin reduces chronic pain after total knee arthroplasty: a prospective,
randomized, controlled trial. Anesth Analg. 2010 Jan 1;110(1):199-207.
TDA sonrası ağrıyı belirgin olarak azaltır
Daha az narkotik ihtiyacı:
Daha az bulantı, kusma, ürtiker: Hasta konforu
Eklem hareket açıklığı ve rehabilitasyonu kolaylaştırır
Sonraki aylarda kronik ağrı gelişme riskini azaltır
Çanka
ya O
rtoped
i
Dr. N. Reha Tandoğan
Nasıl kullanılmalı ?
Ameliyat öncesinde başlanmalı
1 saat – 2 hafta arası öneriler var
2 saat içinde etkili doza ulaşıyor
En az 1 hafta devam etmeli
2 gün-3 hafta arası süre kullanılmış
Çankaya Ortopedi Deneyimi
Cerrahiden 1 saat önce oral
Diz protezi sonrası 2 hafta
Kalça protezi sonrası 1 hafta Çanka
ya O
rtoped
i
Dr. N. Reha Tandoğan
Dozu ne olmalı ?
Cerrahi öncesi 150-300 mg
Cerrahi sonrası farklı dozlar var
Gece yatarken 300 mg
Tek doz 150 mg
2 x75 mg
Çankaya Ortopedi Deneyimi : Saat 21 de kilosuna göre 75-150 mg
Sedasyon ve konfüzyona dikkat
Bazı hastalarda bacaklarda ödem / DVT ayırımı Çanka
ya O
rtoped
i
Dr. N. Reha Tandoğan
Pregabalin mi ? Gabapentin mi? Bockbrader HN. Clin Pharmacokinet. 2010;49(10):661-9.
Pregabalin’in barsaklardan emilimi daha hızlı ve öngörülebilir, gabapentinde doz ve plazma düzeyi doğru orantılı değil
Plazma max Pregabalin 1-2 saat
Gabapentin 3-4 saat
Doz ayarlaması daha kolay Pregabalin 2x1
Gabapentin 3x1
Belirgin ilaç etkileşimi yok Angiotensin-converting enzyme (ACE) inhibitorleri ile kullanma
Çanka
ya O
rtoped
i
Dr. N. Reha Tandoğan
TDA sonrası multi-modal analjezi etkili mi ?
Sadece İV narkotik HKA’dan üstün
Daha az ağrı
Daha az yan etki
Daha iyi rehab
• Lamplot JD. J Arthroplasty. 2014;29(2):329-34.
Sadece eklem içi enjeksiyondan üstün Nakai T. J Orthop. 2013; 17;10(2):92-4.
Çanka
ya O
rtoped
i
Dr. N. Reha Tandoğan
Taburcu olurken ..
Etkin ağrı tedavisi şart
Yüksek doz Parasetamol 3x1 gr
Pregabalin 75mg x2
NSAİ
DMAH
H2-reseptör blokörü
6 haftaya kadar NSAİ tedavisi devam etmeli
Çanka
ya O
rtoped
i
Dr. N. Reha Tandoğan
Teşekkürler
Çan
kaya
Orto
pedi