anestezioni

Vleresimi preoperativ, pergatitja dhe premedikimi

Luan M. Jaha, Dr.sc.med. Kirurg vaskular

Çka eshte anestezioni?

Humbje reversibile dhe e kontrolluar e vetedijes

Analgjesioni

Arefleksioni

Relaksimi i muskujve

Luan M. Jaha, Dr.sc.med, Pergatitja preoperative dhe anestezioni 2

Vleresimi preoperativ

Vleresohen te gjitha sistemet e organeve

Qellimi: te sigurohemi qe pacienti eshte ne gjendje me te mire te mundshme per operacion.

Kondicionimi (optimizimi)

Luan M. Jaha, Dr.sc.med, Pergatitja preoperative dhe anestezioni

3

1. Identifikimi i problemit2. Vleresimi i rrezikut

3. Pergatitja preoperative4. Plani per tekniken e anestezionit

Vleresimi preoperativ:


Identifikimi i problemeve

Anamneza

Ekzaminimi fizikal

Perpunimi laboratorik


Problemet kardiovaskulare

• Hipertensioni• Semundjet

iskemike te zemres

• Semundjet e valvulave

• Insuficienca kronike e zemres

• Kardiomiopatia• Arritmite


Problemet respiratore• Tymosja e duhanit• Semundja

obstruktive kronike e mushkerive

• Semundjet resriktive te mushkerive

• Semundjet akute te mushkerive dhe rrugeve te frymemarrjes

• Çrregullimet e frymemarrjes


Problemet neurologjike

• Presioni i rritur intrakrania

• TIA, RIND, ICV• Myasthenia

gravis• Distrofite

muskulore• Konvulzionet


Problemet endokrinologjike

• Diabeti• Feokromocitoma• Semundjet e

tiroidese (hipertireoza)


Problemet:me veshka• Insuficienca renalehematologjike:• Anemia• KoagulopatiteGastrointestinaleMe mëlçinëMe kurrizin


Problemet e tjera

• Barnat• Alergjite• Operacionet e

meparshme


Ekzaminimi fizikal:I përgjithshëm dhe lokalPërqëndrimi në:

• Rruget e siperme te frymemarrjes

• Sistemin respirator

• Sistemin kardiovaskular

• Sistemet e tjera, sipas problemeve te identifikuara ne anamneze


Perpunimi laboratorik dhe radiografite :


Parametri RENDESIA

HEMOGRAMI Ne rast te pritjes per gjakderdhje, dyshimit per problem hematoogjik ose nese pacienti eshte ne dialize ose kimioterapi

Elektrolitet Diuretiket, kimioterapia, çrregullilmet e veshkes dhe te mbiveshkoreve

EKG Mosha mbi 50 vjet, anamneza per semundje te zemres, hipertension, semundje vaskulare periferike, diabet, semundjes e veshkeve, semundje e tiroidesse, semundjet e metabolizmit

RTG i mushkerive Procedurat e mehershme kardiotorakale, SPOK, Astma, semundje e mushkerive ne 5 muajt e fundit

Analiza e urines Diabeti, semundje e veshkeve ose infeksion urinar

Tetstet e tjera Sipas anamnezes

II. Vleresimi i rrezikut

Behet ne varesi nga:

• Gjendja preoperative epacientit• Madhesia e nderhyrjes kirurgjike• Rreziku nga anestezioni


Statusi medicinal MortalitetiASA I Pacient normal, i shendosh, pa semundje organike,

biokimike ose psikiatrike0.06-0.08%

ASA II Semundje e lehte sistemike pa ndikim te rendesishem ne aktivitetet ditore psh. Diabet i kontrolluar, hipertension i kontrolluar, obesiteti.

Unlikely to have an impact0.27-0.4%

ASA III Semundje e rende sistemike qe kufizon aktivitetet ditore psj. Angina, SPOK, infarkt i meparshem i miokardit

Probable impact 1.8-4.3%

ASA IV Nje semundje e pritshme qe kercnon jeten. Psh insuficience kronika kardiake, insuficienca renale, infarkti akut i miokardit, insujficienca respiratore qe kerkon ventilim mekanik

Major impact 7.8-23%

ASA V Pacient moribund qe nuk pritet te mbijetoje me shume se 24 ore. Psh. Aneurisma e rupturuar e aortes

9.4-51%

ASA VI Pacient me vdekje te trurit per eksplantim te organeve

ASA Physical Status Classification System

Ne rast te operacionit urgjent, para seciles klase shenohet shkronja “E”


III. Pergatitja preoperative

A. Barnat per anestezion me te sigurte:– Anksioliza, sedimi dhe amnezioni; psh.

bensozidazepinet (diazepam ,lorazepam) – Analgjesioni, psh. Narikotiket– Tharrja e rrugerve respiratore, psh., atrop\ina,

glikopirolati, skopolamina– Pacientet me rrezik nga trakti gastrointestinal:

ranitidina, metoklopramidi, natrium citrati


16

III. Pergatitja preoperative

B. Barnat per kirurgji me te sigurt:– Profilaksa me antibiotike (cefalosporinet,

vankomicina)– Profilaksa per tromboze te venave te thella

C. Barnat per semundje koekzistuese:


UshqimiPeriudha minimale e abstenimit nga ushqimi (ore)

Lengjet e kthjelleta 2

Qumeshti i gjirit 4

Formula e qumeshtit 6

Qumeshti i lopes 6

Ushqimi i lehte 6

Udhezimit per abstenim nga ushqimi


IV. Plani i anestezionit

1. A eshte pacienti ne gjendje optimale?

2. A ka nevoje per konsultime ose ekzaminime shtese?

3. A ka procedure alternative qe eshte me epershtatshme?

4. Cfare trajtimi postoeprativ kemi planifikuar?

5. A ka nevoje per premedikim dhe per çfare?


19

IV. Plani i anestezionit

1. Anestezion lokal ose regjional me apo pa monitorim, me apo pa sedacion ?

2. Anestezion i pergjithshem, me apo pa intubim, frymemarrje e kontrolluar ose spontane?

3. Anestezioni i kombinuar ?


Anestezioni lokal


Anestezioni regjional


Intubimi Endotrakeal


7 P: Afersisht (koha)

1. P = Preparation 10 minuta2. P = Preoxygenation 5 minuta

3. P = Pretreatment 3 minuta4. P = Paralysis with induction 0 minuta5. P = Protection 30

sekonda6. P = Placement of the tube 45

sekonda7. P = Post-Intubation management

90sekonda

P1, Preparation (Përgatitja)

• Beje gati pacientin– Monitoro– Siguro vijat vaskulare– Vendos kateterat dhe sondat– Poziciono pacientin– Vlereson anatomine

• Beje gati pajisjen• Beje gati veten• Beje gati anetaret e ekipit


4M:Mallampati (Klasifikimi)

Measurements (Matjet) 3-3-2-1 ose 1-2-3-3 Gishterinj te pacientit

Movement of the Neck (Levizshmeria e qafes)

Malformations (Malformacionet)

Skull (kafka) Teeth (dhembe) Obstruction (obstruksion) Pathology (patologji)


26



KLASIFIKIMI MALLAMPATIKlasa I = shihen qielleza e bute, hapja orofaringeale, uvula, shtyllat e perparme dhe te

pasmeKlasa II = shihen qielleza e bute, hapja orofaringeale dhe uvula

Klasa III = shihen qielleza e bute dhe baza e uvulesKlasa IV = qielleza e bute nuk shihet



Rregulla 3 – 3 – 2 – 1

Sa gishta Çka 3 Hapja e gojes

3 Distanca hipomentale

2 Ne mes te tiroidese dhe dyshemese se mandibules

1 Subluksacion i perparem i nofulles se poshtme



Malformacionet e kafkes

SkullKafka Hydro dhe microcephalus

TeethDhembet Protruzion, dhembe te

levizshem, makro dhe mikromandibulat

ObstructionObstruksion Obezitet, qafa e shkurte,

te ajurat ne qafe dhe koke

PathologyPatologji Anomalite kraniocerebrale



Laringoskopi



Mjetet per intibim, Tubi endotrakeal



Madhesia e tubit endotrakeal

Mosha, gjinia Madhesia e tubitID (internal diameter)

I rritur mashkull ID 8 mm

femer ID 7.5 mm

Femijet < 3 muaj ID 3.9 mm

3 – 9 muaj ID 3.5 mm

9 – 18 muaj ID 4.0 mm

2 – 6 vjet (Mosha /3) + 3.5 mm

> 6 vjet (Mosha /4) + 4.5 mm



Ndertimi i tubit endotrakeal: Gomë e kuqe ose PVC

Cuff-i (siguresa, balloni)

Vellim i larte Vellim i vogelPresion i ulet Presion i larte



Gjatesia e tubit endotrakeal

Mosha, gjinia Madhesia e tubit(cm)

I rritur mashkull 23 cm

femer 21 cm

Femijet Orale endotrakela

Mosha /2) 12 cm

Nasale endotrakeale

Mosha /3) + 15 cm



Airway:

Oral airway Nasal airway



Maska per gojë:

P2, Preoksigjenimi


Krijon depozit te oksigjenit per fazen e apnese (100% O2)

P3, Pretreatment (paratrajtimi)


Qëllimi: te parandalohen takikardia, hipertensioni dhe presioni i rritur intrakranial

- Lidocaina (1.5 mg/kg)

- Opiatet (Fentanyl)

- Atropina

- Defasiculating Agent (vecuronium ose rocuronium, me rralle pancuronium; kundershtojne veprimin e Succinylcholine-s)

P4, Paraliza me indukcion


Bllokatoret neuromuskular:1. Succynilcholine2. Pan/Vec/Atra/Rocuronium

P4, Paraliza me indukcion


- Barbituratet (Tiopental, Pentobarbital)- Etomidati- Midazolami- Ketamina- Propofoli

P5, Protection (Sigurimi)


P6, Placement of the tube (intubimi)

Luan M. Jaha, Dr.sc.med, Pergatitja preoperative dhe anestezioni44

P7, Postintubation management

Luan M. Jaha, Dr.sc.med, Pergatitja preoperative dhe anestezioni45

• Verteto korrektesine e intubimit• Siguro (fikso) tubusin• Rregullo parametrat e ventilimit• Jep sedacionin• Ne rast se eshte e nevojshme mbaj paralizen

anestezioni

Documents