andereño, zer egingo dugu orain: bazkaldu ala afaldu?

Andereño, zer egingo dugu orain: bazkaldu ala afaldu?Gizarte Kultura Ingurunearen Ezagutza eta IKT-ak Haur Hezkuntzan2012-2013 ikasturteaUPV/EHU

Gus-Gus taldea:

Irene Mezo

Iratxe Ochandiano

Itsaso Pagazaurtundua

Saioa Palomino

Nerea Pascual

Aintzane Prior

Aurkibidea

Sarrera………………………………………………………………………………….3

Taldean lan egitearen inguruko hausnarketa……………………………………4

Denborari buruzko galderak………………………………………………………...6

Testuen iruzkinak…………………………………………………………………….10

Elkarrizketa………………………………………………………………..….…….…23

Elkarrizketaren hausnarketa……………………………………….…….….……..24

Jostailuen azterketa…………………………………………………………………27

Gure ariketak…………………………………………………………………………31

Zer ikasi dugu?.............................................................................................42

Autoebaluaketa………………………………………………………………………43

Aktak…………………………………………………………………………………..45

Bibliografia………………………………………………………………………..….53

Sarrera

Lan honi hasiera emateko, kontuan izan behar dugu egingo dugun proiektua

mundu profesionalean irakasle moduan lagunduko gaituela. Proiektu honekin bi

irakasgai landuko ditugu: Gizarte kultura eta ingurunearen ezagutza eta IKT-ak Haur

Hezkuntzan.

Hau aurrera eramateko, egoera bat planteatzen da. Honetan, 3 urteko gela

baten tutoreak gara eta jantokiko orduan, umeak ilaran daudelarik ume batek

galdetzen digu: “Andereño, zer egingo dugu orain: bazkaldu ala afaldu?”. Galdera

honi erreparatzean, bururatzen zaigun lehenengo gauza umeek ez dutela

denboraren pertzepzio egokia da. Beraz, gure proiektu honetan, saiatuko gara

baliabide eta material egokiak bilatzen haurrei denborari buruzko kontzeptuak

irakasteko.

Proiektu honekin lortu nahi dugun helburu nagusia umeei denboraz jabetzen

laguntzea da eta denborari buruzko kontzeptuak barnera ditzaten, adibidez, zer da

denbora, zertarako erabiltzen dugu, nola zenbatzen dugu... Honez gain,

garrantzitsua da gauzak momentu batean ematen direla jakitea eta horregatik oso

garrantzitsua dela denbora, izan ere, eguneko jarduera bakoitzak bere denbora eta

ordua du: adibidez, gosaldu goizez egiten dela, altxatu bezain laster.

Horrez gain, kontuan izan behar dugu oso txikiak direla eta haientzat denbora

beraien jardueren menpe dagoela, hau da, ez dituztela orduak, minutuak, etab.

bereizten. Gainera, gogoan izan behar dugu denboraren kontzeptua guk ezagutzen

dugun bezala ez dutela lortuko 6-7 urte bete arte. Beraz, errealitatearekin bat egin

behar dugu eta jakin badakigu gure jarduerekin ez dugula umeengan denboraren

pertzepzio egokia lortuko. Hortaz, gure posibilitateekin landu behar dugu eta saiatuko

gara ahalik eta gehien argitzen denborari buruzko kontzeptuak haurrek pixkanaka-

pixkanaka barneratzen joateko.

Taldean lan egitearen inguruko hausnarketa

Iaz Matematikan lan bat egin genuen taldean eta primeran atera zen dena,

hori bai, nota espero nuen baino baxuagoa ipini zidan irakasleak.

Ezin dut jasan, denbora guztian Jonek esaten duena egin behar dugu, eta

beste edonork zerbait egiten badu, gero berak dena eraldatzen du.

Taldean lan egitea rollo bat da.

Irakasleak jarraibideak oso argiak eman zizkigun eta primeran funtzionatu

genuen, bakoitzak egin beharrekoa egiten genuen eta listo.

Jonek mutur handia dauka, beti eskakeatzen saiatzen da.

Matematikan egin genuen lanean ez nintzen ezertaz enteratu, eta orain

zailtasunak ditut ikasgai hau jarraitzeko.

Jon urrun bizi denez 10 minutu beranduago etortzen da, baina ez da arazoa,

gero azaltzen diogu eta ahal duena egiten du.

Gure taldean, irakurritako aurreko puntuei ez gara oso identifikatuta sentitzen,

izan ere, gutxitan gertatu zaizkigu halakoak. Baina, egia da zenbait taldetan

horrelakoak gertatzen direla. Arazo hauek, gehienetan, taldearen funtzionamendua

oztopatzen dute eta hainbeste trabarekin taldeak ez luke aurre egingo. Hala ere,

ados gaude azkenengo esperientziarekin, eta gure taldean guztiok ulertuko genuke

arazoa eta ez genioke trabarik jarriko. Aldiz, bigarren kasuarekin, esaterako, ez

genuke onartuko erabakiak bakar batek hartzea besteen lana zapalduz, izan ere,

talde bat baikara eta guztion artean hartzen ditugu erabakiak. Oso garrantzitsua da

taldean lan egiten jakitea, etorkizun batean taldean lan egin beharko dugulako. Egia

da, etorkizunean ez ditugula gure lankideak aukeratuko eta edonorekin lan egiten

ikasi behar dugula, baina, gure kasuan, unibertsitatean, bigarren urtea denez, denok

ezagutzen gara elkar eta badakigu nola lan egiten duen bakoitzak. Beraz, gure

kausan, oso gustura gauden talde bat osatu dugu, guztiok lan egiten baitugu.

Bestalde, taldean lan egiteak alde onak eta alde txarrak ditu. Oraingoan

taldean lan egitearen abantailak eta desabantailak aipatuko ditugu:

Abantailak◦ Ideia eta ezagutza gehiago eta desberdinak ematen dira. Hau da, gai

baten inguruan ideia desberdinak ateratzen dira eta horrek lana aberasten

du.

◦ Lan pertsonal gutxiago egin behar da. Ez da hainbeste denbora sartu

behar lan batean, guztion artean banatzen dugulako.

◦ Arazoak edo zalantzak izanez gero, taldekide guztion artean konponbide

bat bilatu ahal da. Hots, arazo baten aurrean, zenbat eta pertsona

gehiago, errazagoa da arazoari konponbidea ematea

◦ Etorkizunari begira, lagungarria da. Etorkizun batean, taldean lan egin

beharko dugu eta honek laguntzen gaitu hori ikastera.

◦ Komunikazioa sustatzen du. Taldean lan egiteak komunikazioa eskatzen

du.

Desabantailak◦ Taldekideen arteko gatazkak. Hau da, askotan pertsona bakoitza

desberdina denez, taldekideen artean ez dago ulertzerik eta horrek,

arazoak ekar ditzake.

◦ Ordutegi arazoak. Bakoitza leku batean bizi da eta klaseak eta gero

bakoitzak bere gauzak egin behar ditu. Beraz, askotan oso zaila da

ordutegiak bateratzea.

◦ Lan guztia ez lantzea. Bakoitzak batzuetan, bere zatia soilik egiten

duenez, ez da gai oso lantzen, lana banatzen baita.

Andereño, zer egingo dugu orain: bazkaldu ala afaldu?

Denborari buruzko galderak

Zer dakigu “denborari” buruz Haur Hezkuntzan?

Haur hezkuntzan denboraren kontzeptua oso abstraktua da. Ez dago

denboraren ezagutzarik eta umeek ez dakite nola antolatu. Horregatik ez dituzte

hainbat kontzeptu kontrolatzen, adibidez, orduak gauza batzuentzako luzeak egiten

zaizkie eta berdin zaie bat, bi edo hiru ordu izatea. Kontzeptu hauek transmititzea

nahiko konplikatua izan daiteke, izan ere, umeek ez diote zentzurik ikusten. Haurrek

errutinaren bidez kontrolatzen dute gutxi-gora-behera beraien eguna eta horretan

egingo dutena, hau da, beraien buruan eskema antzeko bat dute eguneko jarduerak

markatzen dizuena. Adibidez, umeak komunera joatean badakite jarraian

bazkaltzeko ardura dela naiz eta momentuko ordu konkretua ez jakin. Orduan esan

dezakegu haurraren denboraren antolakuntza errutinan oinarrituta dagoela eta gure

esperientzian oinarrituta ikusi dugu umea errutinatik ateratzean deskontrolatu eta

aztoratzen direla eta denbora txarrago kontrolatzen dutela.

Zer ez dakigu denboraz Haur Hezkuntzan?

Hasteko ez dakigu denboraren kontzeptua zelan lantzen den Haur

Hezkuntzan eta hori jakitea oso baliagarria dela etorkizunerako iruditzen zaigu, eta

honekin batera zenbat urterekin hasten diren zehazki kontzeptu hau lantzen. Egia da

egunero umeek gelan lantzen dutela egutegi baten bitartez asteko egunak,

hilabeteak, urteak etab baina ez dakigu hau nola ulertzen duten eta nola barneratzen

duten, gure ustez hau adinarekin ikasten den, hau da, denbora pasatu ahala eta

urteak betetzean denboraren kontzeptua pertsonentzat aldatzen doa. Bukatzeko

gustatuko litzaiguke jakitea nola irakasten den hau guztia gela batetan eta zein

prozedura eta baliabide erabiltzen diren.

6


1. Zer da zuretzat denbora?

Denbora gizakien bizitza antolatzen duen neurria da, hau da, denborak

markatzen dizkigu egunak, orduak, hilabeteak … honen arabera gure ekintzak

burutzen ditugu.

2. Definitu kontu hauek umeek ulertzeko moduan:

a. EGUTEGIA: liburu antzekoa da, honetan egunak zenbakien bidez agertzen dira.

Zenbaki hauek ordenan agertzen dira.

b. EGUNA: Altxatzen garenetik oheratzen garenera arte pasatzen den denbora

c. ASTEA: Klasera etortzen garen 5 egunak + eskolara etorri gabe pasatzen ditugun

2 egunak.

d. HILABETEA: Egutegiaren orrialde bat, bertan egunak eta asteak agertzen dira.

Hilabete bakoitza bere izena du.

e. URTEA: gure urtebetetzetik pasatzen denetik hurrengo urtebetetzera arte

pasatzen den denbora.

f. MINUTUA: Erlojuaren orratz luzeenak bira oso bat ematen duenean.

g. URTAROA: Urtebetetzetik urtebetetzera ematen diren 4 denbora tarte dira,

bakoitzean klima eta eguraldi ezberdina da: neguan hotz handia egiten du,

udaberrian loreak agertzen dira, udan bero handia egiten du eta udazkenean

zuhaitzen hostoak erortzen dira.

3. Erantzuteko gai zara?

Nola deitzen da gure egutegia? Zein da bere oinarria?

Gaur egun, Europa osoan egutegi gregorianoa erabiltzen dugu. Egutegi

honek, Eguzkiaren eta Lurraren errotazioan du oinarria.

7


Zergatik kokatzen dugu urte berriaren lehenengo eguna urtarrilaren 1ean eta ez abenduaren 25ean edo …?

Kristo 0. urtean jaio zen eta soilik zenbatzen zuten urtea, ez eguna ezta

hilabetea ere. Horrez gain, 0. urtea egutegi gregorianoarekin bat egiten zuenez, eta

hilabete bakoitzak batez besteko 30 egun dituenez, erabaki zen urtearen lehenengo

eguna urtarrilaren 1ean izatea.

Noiz jaio zen Kristo?

Duela 2012 urte eta 9 hilabete.

Zergatik hilabeteak 12 dira eta asteko egunak 7? Beti izan al da horrela?

Hilabetea Ilargiaren errotazioan oinarrituta dago. Hau da, urtero 12 ilargialdi

daude. Zehazki ilargialdi baten eta hurrengoaren arteko denbora 29 egun 12 ordu eta

44 minutukoa da.

Ilargia lau fase bereizgarrietan banatu daiteke: ilgora, ilbehera, ilbete eta

ilberri. Baten eta hurrengoaren artean pasatzen den denbora aste batekoa izaten da,

hau da, 7 egun.

Esan beharra dago ez dela beti horrela izan, adibidez, Erromako garaian 10

hilabete ziren eta beste bi gehitu zituzten Julio Cesarrek (Uztaila) eta Augustok

(Abuztua).

Zeri deitzen diogu bisurtea (urte bisustua)? Zergatik dago?

366 egun dituen urtea da. Lurrak eguzkiari bira ematen 365 egun eta 6h behar

dituelako. 6h “soberan” daude. 6h·4= 24h=egun bat gehiago lau urte pasatzean.

8


Nola da posible esatea Bilbo 1300 urtean fundatu zela bere fundazio gutunean 1338 urteko data agertzen bada?

Kristo jaio zenetik, 1300. urtean sinatu zen fundazio gutuna, baina, aro

Espainolaren hasiera K.a. 38. urtean kokatzen da. Aro honek, 1383. urtera arte iraun

zuen.

URTAROAK Zein da lehena? Nola deitzen dira? Ezagutzen al duzue beste izenik?

Urtaroak hurrengoak dira: negua, udaberria, uda eta udazkena. Lehena negua

da, izan ere, lehenengo hilabetea urtarrila da eta honetan negua gauzatzen da.

Baina, orain dela urte batzuk ez zuten izen hauek. Neguari Hibernum deitzen

zitzaion; udaberria prima vera deitzen zen; uda veranum tempus zuen izena eta

bukatzeko, udazkena autumnus zuen izena.

HILABETEAK, zeintzuk dira?

Urtarrila, otsaila, martxoa, apirila, maiatza, ekaina, uztaila, abuztua, iraila,

urria, azaroa eta abendua.

Ba al dakizu nondik datozen izenak?

◦ Urtarrila (Ianuarius): Jano izenetik dator. Hau da, Jano ateen eta

hasieren jainko erromatarra zen eta honen ohorez jarri zioten hilabeteari

izena.

◦ Otsaila (Februarius): izena “februa” hitz latinetik dator. Hitz hau hilabete

honetan Erroman egiten zen purifikazio aldiari erreferentzia egiten dio.

◦ Martxoa (Martius): Gudaren jainkoari egiten dio erreferentzia, Marteri hain

zuzen ere.

9


◦ Apirila (Aprilis): Aperire hitz latinetik dator, hitz honek ireki esan nahi du.

“Ireki” honek, udaberriaren hasierarekin du erlazioa, izan ere, garai

honetan naturaren “irekiera” ematen da.

◦ Maiatza (Maius): Maia, udaberriaren eta laborantzaren jainko

erromatarraren ohorez jarri zen izen hau.

◦ Ekaina (Iunius): Izen honen jatorria ez dago os argi. Ikertzaile batzuen

ustez, Juno, ezkontzaren jainko erromatarraren ohorez jarri zitzaion izena

hilabeteari.

◦ Uztaila (Quíntilis): Lehenengo egutegian ez zegoen hilabete hau, ez zen

existitzen. Geroago, Julio Cesar jaio ostean eratu zen honen ohorez.

◦ Abuztua (Sextilis): Uztailarekin gertatu zen bezala, lehenengo egutegian

ez zegoen hilabete hau, ez zen existitzen. Geroago, Cesar Octavio

Augusto jaio ostean eratu zen honen ohorez.

◦ Iraila (September): Septem hitz latinetik dator.

◦ Urria (October): Octo hitz latinetik dator.

◦ Azaroa (November): Nove hitz latinetik dator.

◦ Abendua (December): Decem hitz latinetik dator.

Testuen iruzkinak

Serra

Laburpena:

Irakurri dugun testua lehen hezkuntzako denboraren orientazioa lehenengo

kurtsoetan izan da, Josep Antoni Serrak idatzia.

Testu honetan gauza deigarri asko egon dira eta horretatik zati askok harritu deusku

honetariko bat ondorengoa delarik “Estamos tratando a los niños pekeños como a

idiotas” Zergaitik dio hori? Zer egiten dugu gaizki? Esaldi hori irakurtzerakoan

hainbat galdera sortzen zaizkigu geure buruan, baina test a aztertu ahala esaldi horri

erantzun bat bilatu ahal izan dugu.

10


Testua aztertzen jarraituz, garrantzitsua iruditzen zaigu beste gauza bat

aipatuko dugu, jakin beharrekoa gure iritziz.Teoria kognitiboen arabera, umeak 12

urtetik gora hasten dira operazio formal eta abstraktuak bereizten, eta sarritan egia

esan, gure esperientzietan oinarrituz pentsatu izan dugu kontzeptu honek arinago

menperatuta egon behar zirela baina ez, argi geratu behar zaigu 12 URTETIK GORA

izan behar dela. Horretarako apurka-apurka umeek kontzeptu horiek ondo garatuta

izateko, Hannoum-en ustez 5 fasetik pasatu behar dira:

Euren denboraz eta erritmo pertsonalez jakitun izan.

Denboraren orientazioaz jabetu.

Denboran momentuan posizio erlatiboan, jakitun izan.

Edozein gauzen iraupen eta abiaduraz jabetu.

Denbora neurtu.

Erreza dirudi fase guzti horietatik pasatzea baina aurretik lan asko dakar.

Fase guztiak aipatu ondoren, nahiz eta guztiek garrantzi handia izan, gu bigarrenean

zentratuko gara (Denboraren orientazioaz jabetu), bertan gure gaiari buruz hitz

egiten duelako eta gosaria eta afaria bereizteko fase aproposena delako.

Denboraren orientazioa jabetzeko fase honetan ondo ikasi edo ondo landu

ahal izateko bi forma bereiz ditzakegu. Alde batetik, ikaslea bere kanpotik denbora

erreferentziala hartzea sustatu behar da, horrela kontzientziatuko da, edozein

momentu izan ahal dela aproposa denbora erreferentziala lantzeko. Hori bai kontuan

hartu behar dugu 8-9 urte izan arte eurak direla erreferentzia puntuak. Bestetik,

iragana eta etorkizuna gero eta gehiago luzatu behar da. Beraz, irakasleak egin

behar duena da, haurrari lagundu iragan bat gero eta urrutiago ikusten eta

etorkizunean zentraturiko jarduerak egin.

Adibide lez testu honetan unitate batzuk aipatzen ditu lagungarriak izan ahal direnak

denbora orientazioa garatu ahal izateko. Egokiak izango dira?

Historia pertsonala

Egutegia

11


Familia historia

Kondairak

Ipuin historikoak

…...

Aipatutako unitate honek nahiko interesgarriak dirudite haur hezkuntzan landu

ahal izateko.

Testua aztertzen amaituz, azkenean hainbat ariketa azaltzen ditu denboraren

inguruan, baina guk remix bat eginez guretzako aproposena dena aukeratuko dugu.

Adibidez: Gaur egungo etxe baten agertu ahal diren hainbat objektu jarri irudien

bitartez, gero beste irudi batzuk iraganean agertzen ziren objektuekin. Umeak bere

etxean fijatuz argi izango dute zeintzuk diren oraingoak. Adibidez galdera hau egin

ahal diegu haiek erantzun ahal izateko. Zein tresna daude zure etxean? Ariketa

honen bidez umeek jakingo dute orain eta lehen bereizten.

Iruzkin kritikoa:

Hasteko, taldeetan bildu garenean gure testua elkarrekin komentatzeko,

nahiko ados egon gara guztiok eta idei berdinak izan ditugu geure buruan testuari

buruz. Egia esan gustura ibili gara. Honi buruz ez daukagu besterik esateko.

Irakurritako informazioari begira, oso garrantzitsua eta interesgarria iruditu

zaigu, gauza asko ikasi ditugulako. Baina esan beharra daukagu, gure artean testua

komentatzerakoan konturatu garela pedagogia eta psikologiaren inguruan ematen

ditugun kontzeptuei ez diegula beharreko garrantzirik ematen, eta albo batera uzten

ditugula, baina gero hobetu pentsatuz gure artean jorratu dugu. Gainera, aipatutako

beste gauza batzuei ere eman diegu garrantzia.

Honekin amaitzeko testu honek aipatzen dituen ariketei buruz esateko

daukagu ez direla izan guretzako aproposenak, izan ere gatzak iruditu zaizkigu haur

12


hezkuntzan landu ahal izateko. Hori horrela, gure artean moldaketa batzuk egin

ditugu adibidez iruzkinean aipatutakoa.

Pedro Miralles Martínez eta Pilar Rivero Gracia

Laburpena:

Historia gai bat bezala, haur hezkuntzako curriculumean ez du parte hartzen,

baina Europako beste herrialde batzuetan bai.

Gaur egun Espainiako Haur Hezkuntzako curriculumean, bigarren zikloa hiru

area desberdinetan estrukturatzen da, beraren ezagutza eta autonomia pertsonala,

inguruaren ezagutza eta lengoaiak: komunikazioa eta errepresentazioa. Hauekin,

historia irakastea erlazionatu daiteke.

Hau guztia kontuan hartuta, esan dudan bezala, oraindik ez dago espezifikoki

curriculumean sartuta, hau izan daiteke psikologia ebolutiboaren influentziagatik

lehenengo etapen curriculumak egitean. Hau da, sinestera ailegatu zen lehenengo

arrazonamendu formal edo abstraktuaren gaitasuna izan behar du denboraren nozio

propioak ulertzeko.

Historia Haur Hezkuntzan irakastea posiblea da, hala ere, hiru aspektu orokor

batzuk landu ahal dira: denboraren irakaskuntza, historiaren edukien irakaskuntza

eta ikerketa historikoari ligatuta dauden prozedurak.

Ikerketa enpiriko asko ondorioztatu dute umeek 5 urtetik aurrera historia modu

batean edo ulertzeko ahalmena daukatela eta iraupenaren ideiak dituztela, eta gai

hau haur hezkuntzan landu daitekeela metodologia onak eta baliabide didaktiko onak

aukeratzen badirela.

Haur Hezkuntzan historia irakasteko eta ikasteko estrategia metodologiko

ugari daude. Orientazio hauek ezinbestekoak dira haur hezkuntzan historiaren

irakaskuntza praktikara eramateko, hala nola: irakaskuntza esanguratsua,

curriculumaren area guztiak hartzen dituen lan globalizatua, inplikazioa eta parte

hartzea, programazioan umeen interesak eta ideiak base bezala hartzea, hurbiltze

13


ludikoa, erlazio eta asoziazioen sustapena, narrazioaren garrantzia, hurbileko

esperientzia eta bizipenak, irudien papera, motibagarriak diren material eta

baliabideak eta umeen eta haien familien protagonismoa.

Hau guztiarentzat, beharrezkoa da irakaslearen papera edukien transmisorea

ez izatea, baizik eta ikaskuntzaren laguntzailea.

Normalean, denboraren irakaskuntza, eguneroko errutinekin sartzen da haur

hezkuntzako klaseetan; historia baten sekuentziak desordenatuak antolatzen

funtsezko edukiak ordenatzeko eta ikasteko, adibidez, lehen eta gero, iraupena...

Horregatik, Haur hezkuntzan historia irakasteko ere proposamen berritzaileak

daude:

Narrazio historikoak sartzea: historia narrazioen bidez sartzea,

imajinazioaren bitartez lan egiteko.

Historia hurbileko ondarea aurkitu: museoetara joatea, txangoak egitea, ..

iraganeko objektuekin kontaktuan egotea.

Ikaslearen produkzio propioak bultzatu: lan manualak egitea, marrazkiak,

ipuinak egitea, lepoko pre-historikoak,...

Dramatizazioetan eta historiaren birsortzeetan parte hartzea: antzerkiak

egin.

Historia ikertu: adibidez, historia pertsonala ikertu, umea jaio zenetik orain

arte, bere familiaren laguntzarekin,...

Lan proiektuak: ikasiko den gaia aukeratzea eta honi buruz informazioa

ekartzea.

Testuaren ondorioa, ez da beste bat baino haur hezkuntzan historia

gehiago sartzea.

Iruzkin kritikoa:

14


Testu hau Haur Hezkuntzaren inguruan zerbait gehiago ikastera

eraman nau. Kasu honetan historiarekin erlazionatuta. Pentsatzen dut, historia haur

hezkuntzan edota beste adin batean lantzeko oso gai polita eta garrantzitsua dela,

eta hainbat gaiekin egiten den bezala, uste dut historiaren gaia poliki-poliki ere sartu

daitekeela haur hezkuntzan.

Testu honek esaten duenarekin guztiz ados nago, pentsatzen dudalako

umeek proposatzen dituen metodo eta ideien bitartez ikasi ahal dutela, hau da,

jolasen bitartez, museoetara joatea eta gero eskulanak egitea, antzerkien bitartez,

familien parte hartzea, hainbat metodologia proposatzen ditu eta adin desberdinetan

garatzeko gainera. Pentsatzen dut, gauza bat barneratzeko beharrezkoa dela

errepikatzea, hau da, haur hezkuntzan lantzen badugu historiaren zati bat eta

aurrerago ez badugu lantzen, ahaztuko zaie. Haur hezkuntzan lantzen badugu, lehen

hezkuntzan errepikatzen badugu, ordea, umeek barneratuko dute. Gainera, modu

ludiko batean ikasten badute gogo gehiagoekin hartuko dute eta errazago izango

zaie ikastea.

Amaitzeko, esan beharra dut, testuaren ondorioarekin oso ados nagoela,

historia haur hezkuntzan gehiago sartu behar dela eta esan dudan bezala,

proposatzen dituen jarduerak, metodologia eta proposamen berritzaileak oso onak

direla pentsatzen dut.

Trepat

Laburpena:

Irakurritako testua bloke desberdinez osatuta dago, haien artean bereizteko

azpi izenburuak dituzte eta hauetako bakoitzak arlo desberdin bati ematen dio

azalpena. Blokeen egitura originalagoa da eta paragrafoak irudiekin nahasten dira

irakurketa atseginagoa izan dadin. Irudiak batzuetan teorian agertutakoa

laburbiltzeko dira eta beste batzuetan teoria bera tauletan dago.

Testu honek kritika handia egiten dio gaur egun gure eskoletan dagoen

sistemari, izan ere, behin baino gehiagotan errepikatzen da ikasleek ez dutela

15


beharreko ezagutzak jasotzen denboraren inguruan. Aditu batzuen aburuz ez dugu

denboraren zentzua ezta gure garapenerako. Bestetik, urteak, egunak etab. haur

hezkuntzako geletan ikasten ditugu, edo behintzat irakasten digute eta emanda

dagoenez ulertu ditugula suposatzen da. Baina ezin dena egin da denboraren

ikasketa moztea, hau da, jarraitasun bat egon behar da gauza guztiekin bezala.

Denbora kronologikoa irakasteko ariketak programatzen eta burutzen dira

pixkanaka ikasleek denboraren inguruko kontzeptuak eraikitzen joan dezaten.

Denbora kontzeptuak (egunak, urteak, aditz deborak…) lehen hezkuntzan hasi behar

dira irakasten, gero berabetasun osoan zehar jarraitu behar da irakasten mendeak,

ordena etab. Denbora historikoa irakastearen helburu nagusia gaur egungo

historiaren zentzua ulertaraztea da.

Bi usteak daude, didaktikak direnak, lagundu ahal dutenak ulertzen

irakaskuntzaren galera denboraren inguruan: ez jarraitasun kontzeptuala eta

errekurrentzia prozedimentala. Denbora ondo ez finkatzearen edo ez ulertzearen

arrazoi bat hezkuntza sisteman ematen den ez jarraitasunaren ondorioa da,

ezinezkoa da ondo ulertzea denbora kategoriak ez badaude aurrean etengabe.

Baina arazo hau handitzen da DBH-n bertako historia irakasleek haien materiarekin

jarraitzen dutelako zenbait kontzeptu jakintzat emanez, honi deitu zaio errekurrentzia

prozedimentala. eta honen inguruan diotena da ezin dugula kontzeptuak jakintzat

eman eta errepikatu behar izango dira zenbait ziklotan zehar.

Zenbait teoriak erantzuna eman nahi izan dute denbora irakasteko moduari

eta haien artean teoria klasikoa aurkitzen dugu, Piaget-en ikerkuntzetan oinarritua.

Bere ustez haurrek denbora pertzibitzen dute hiru etapatan: bizi duten denbora

(esperientzia pertsonalak), pertzibitutako denbora (kanpotik jasotako esperientziak,

iraupenak) eta ulertutako denbora (matematikak). Teoria honekin jarraituz

beharrezkoa da eskoletan denbora azaltzeko ariketak hurrengo helburuak kontutan

hartu dezaten: denbora pertsonalaren kontzientzia hartzea, denboraldiko orientazioa

sortzea eta posizioa eraikitzea.

16


Beraz, guzti honekin esan nahi dena da denbora eta honen inguruko

kontzeptu guztien irakaskuntza jarraitua izan behar dela, eta etengabe kontzeptu

hauek gogoratu eta landu beharko direla.

Haurrek denbora eta espazioaren nozioak bereganatzea oso garrantzitsua da. Baina eskola gehienetan denbora ez-jarraitua erabiltzen dutenez, normala da arlo horretan zailtasunak nabaritzea, ez baita haur hezkuntzatik batxilergora arte konstanteki lantzen. Honez gain, Piaget eta Antonio Calvani adituen iritziak ematen ditu.

Alde batetik Piagetek, haurren adinak errua duela esaten du; hau da, haurren heldutasun faltaren ondorioz ezin dutela denbora bereizi.

Beste aldetik Calvanik, adinean arazoa ez dagoela esaten du, baizik eta haurrei ematen zaien materian eta hau azaltzeko eran dagoela. Gainera, historia lehen hezkuntzako lehenengo zikloan bi alderditik hasi daitekeela azpimarratu zuen: oroitzapen familiarra eta historiaurrea. Lehenengo honetan denbora landu daiteke erlazio familiarrak landuz, azken hamarkadetan agertutako objektuak kokatzea, abizenen jatorria, eta abar. Bigarren alderdian, historiaurrean, haurren galderetatik abiatuta, haur asko duten “funtsezko denbora” garatuz joatean datza, adibidez, marrazkien edo diapositiben bidez.

Testuak Kieran Egan-en aportazioak laburki azaltzen du ere. Honek defendatzen zuen haurrek ikasten hasten direla dakitenetik abiatuta eta lehen hezkuntzan erabiltzen diren lau printzipioen kontra jardun zuen, hau da, konkretutik abstraktura, ezagunetik ezezagunera, sinpleenetik konplexuagora eta manipulazio eraginkorretik kontzeptualizazio sinbolikora, honek partziala, erredukzionista eta sormena eta fantasiako lekurik usten ez duen eskema jarraitzen zuela defendatuz.

Iruzkin kritikoa:

Esan beharra daukat guztiz ados nagoela testuarekin, uste dut gaur egungo

hezkuntza sisteman erabiltzen diren metodoak ez dutela benetako irakaskuntza

sustatzen baizik eta, gainditzeak. Ez da ezertarako balio Historia irakaskuntza

gainditzea ez badakit aurreko garaiak bereizten eta bertan gertatutakoa ondo

kokatzen. Gaurko bizitza ulertu ahal izateko lehengo aurreko guztia ulertu behar da,

17


eta hori ez da lortzen kurtso batean, hori urteetako lana da eta bertan irakasle askok

hartuko dute parte.

Behin ikasita badirudi sinplea dela zer den urte bat ulertzea baina egia izanda

oso zaila iruditzen zait haur hezkuntzako haurrei azaltzea denbora, zerbait

abstraktoa delako, uki ezina, ikusi ezina…denboraren ondorioak antzematen dira

baina hori azaltzeko eta ondo ulertzeko urteak eta urteak behar direla uste dut.

Testu hau irakurri eta aztertu ondoren, guztiz ados gaude Calvanik defendatzen zuen ideiarekin. Gure ustez denbora eta espazioa txarto ulertzearen errua ez dago adinean, baizik eta hezitzaileok edo gurasoak erabiltzen ditugun metodo eta materialetan.

Horregatik prest egon behar gara metodo hauek aldatzeko eta, horrela, haurren ikaste eta barneratze prozesua erraztuko dugu.

Pozo

Laburpena:

Historia herriaren memoria kolektiboa da, horregatik ezinbestekoa da datozen

belaunaldiei transmititzea. Informazio hau txikitatik transmititzen da pertsonak heltze

prozesu batean daudenean eta garrantzitsua da ezagutzea adin horietan zelan

ulertzen duten historia. Honetaz aparte, historia ulertu ahal izateko denbora

kontzeptua ulertzea oso garrantzitsua da. Honen barnean denbora pertsonala eta

historikoa daude.

Denbora nozioei dagokionez umearentzat denbora aurrera doa bere ekintzen

arabera. Lehengo urte batekin umeak ezagutzen dituen gauzetan gertakariak

aurreratzen ditu. Urte eta erdi bete ondoren umeak plano sinbolikoa berrikasten

hasten da hitzak objektuekin lotzen ditu eta iragan, orain eta etorkizuna agertzen dira

lehengo aldiz. Lau-bost urte betetzean umeak gehiago daki denboraz. Bost urte

betetakoan denbora eta espazioa nahasten ditu, eta gauza handienak dira

berarentzat zaharrenak. Denbora konbentzionala ulertzea zaila da umeentzat

18


konplexua delako, 2-3 urterekin errutinaren bidez ikasten dituzte denbora erritmoak.

4-5 urte dituztenean errutina sekuentzietan antolatzen dituzte. Adina aurrera joan

ahala 7 urterekin ondo kontrolatzen dituzte denbora neurtzeko tresnak, erlojua

badakite erabiltzen. Baina oraindik ez dute denboraren errepresentazio abstraktorik,

eta hau 12-14 urte betetzean bereganatzen da.

Pentsamendu historikoa, erlatibismo historikoa eta arrazoien ulermena

beharrezkoak dira ezagutza historikoa garatzeko. Gertakari historiko baten ondorioak

ulertzeko beharrezkoa da ekintzen arrazoiak ulertzea. Jarduera hauek pertsonai edo

talde batek burutzen dituzte eta gertakarien bilakaera determinatu zuten.

Horretarako, ezinbestekoa da agente historikoen rolean jartzea. Baina, umeetan hori

lortzea oso zaila da, izan ere, asko kostatzen zaie haien ikuspuntua ez den leku

batetik gauzak ikustea. Horri egozentrismoa deritzo.

Aurrekoa egozentrismoa ez emateko, beharrezkoa da haurrek pentsamendu

formala izatea, hau da, gaitasun zehatz batzuk izatea. Horretarako, ulertu behar da

historia ez dela zientzia esperimentala. Hots, ez da zientzia enpirikoa, ez daude

laborategirik gertakariak birsortzeko. Historiak ez ditu muga itxiak, izan ere, historiak

alde handia ematen du ideologiarako eta iritziak emateko. Bestela esanda, teoria

historikoak ezeztatzea edo oso zaila da. Izan ere, gertakari historiko berdina hainbat

modutan kontatu daiteke eta guztiak ontzat ematen dira.

Gertakari historiko baten datuen interpretazioari (bakoitzaren iritziaren

arabera) erlatibismo historikoa deritzo. Garrantzitsua da haurra ulertzea ikasgai

honetan hainbat ikuspuntu daudela. Baina, historiak irakasterakoan ideologian,

doktrinan eta baloreetan erortzeko arriskua dago.

Nerabeen gehiengoa ez dago prest ikastetxetan saiatzen den historia

ikasterako eta barneratzeko. Maila intelektualaren garapena ikasle bat ikasteko gai

dena determinatzen du. Horrez gain, garapenaren eta ikasketaren arteko erlazioa ez

da unidirekzionala. Bi hauek, garapen kognitiboaren gradua determinatzen du.

Beraz, erlazio dialektiko zaila da. Maila kognitiboa gainditu behar den hesia da, beti

ere, posibilitate errealetatik abiatuta. Horretarako, arazoak konponarazi behar zaie.

19


Haurren eta nerabeen pentsamenduen garapena hezkuntza sistemaren ondorio

zuzena da.

Lehen eta gaur egun ematen den historiak ez du laguntzen gure inguruan

gertatzen dena ulertzen, izan ere, historia zatikatua da. Ez da nahikoa iragana

deskribatzearekin, ulertu ere egin behar da eta ikaslea kontuan hartu behar da, ez

ahaztu. Ikasleek ez dituzte historiaren elementu basikoak ulertzen. Ikasleen

estrukturazio tenporala oso eskasa da eta gainera, liburuetan agertzen diren

kontzeptuak zailegiak dira haientzako. Historiari buruzko kontzeptuak barneratzeko

ezinbestekoa da irakasteko modua aldatuz. Ikasleak berak eraiki behar ditu

kontzeptuak eta bere “egiak”.

Pentsamendu historikoa, erlatibismo historikoa eta arazoen ulermena

beharrezkoak dira ezagutza historikoa garatzeko. Gertakari historiko baten ondorioak

ulertzeko beharrezkoa da akzioen arrazoia ulertzea. Jarduera hauek pertsonai edo

talde batek burutzen dituzte eta gertakarien ibilbidea markatu zuten. Horretarako,

ezinbestekoa da agente historikoen rolean jartzea. Baina, umeetan hori lortzea oso

zaila da, izan ere, asko kostatzen zaie haien ikuspuntua ez den leku batetik gauzak

ikustea. Horri egozentrismoa deritzo.

Aurrekoa egozentrismoa ez emateko, beharrezkoa da haurrek pentsamendu

formala izatea, hau da, gaitasun zehatz batzuk izatea. Horretarako, ulertu behar da

historia ez dela zientzia esperimentala. Hots, ez da zientzia enpirikoa, ez daude

laborategirik berreraiki gertakariak. Historiak ez ditu muga itxiak, izan ere, historiak

margen handia ematen du ideologiarako eta iritziak emateko. Bestela esanda, teoria

historikoak ezeztatu oso zaila da. Izan ere, gertakari historiko berdina hainbat

modutan kontatu daiteke eta guztiak ontzat ematen dira.

Gertakari historiko baten datuen interpretazioari (bakoitzaren iritziaren

arabera) erlatibismo historikoa deritzo. Garrantzitsua da haurra ulertzea ikasgai

honetan hainbat ikuspuntu daudela. Baina, historiak irakasterakoan ideologian,

doktrinan eta baloreetan erortzeko arriskua dago.

20


Nerabeen gehiengoa ez dago prest ikastetxetan saiatzen den historia

ikasterako eta barneratzeko. Maila intelektualaren garapena ikasle bat ikasteko gai

dena determinatzen du. Horrez gain, garapenaren eta ikasketaren arteko erlazioa ez

da unidirekzionala. Bi hauek, garapen kognitiboaren gradua determinatzen du.

Beraz, erlazio dialektiko zaila da. Maila kognitiboa gainditu behar den hesia da, beti

ere, posibilitate errealetatik abiatuta. Horretarako, arazoak konpontzera eramanarazi

behar diegu. Haurren eta nerabeen pentsamenduen garapena hezkuntza sistemaren

ondorio zuzena da.

Lehen eta gaur egun ematen den historiak ez du laguntzen gure inguruan

gertatzen dena ulertzen, izan ere, historia fragmentaria da. Ez da nahikoa iragana

deskribatzearekin, ulertu ere egin behar da eta ikaslea kontuan hartu behar da, ez

ahaztu. Ikasleek ez dituzte historiaren elementu basikoak ulertzen. Ikasleen

estrukturazio tenporala oso eskasa da eta gainera, liburuetan agertzen diren

kontzeptuak zailegiak dira haientzako. Historiari buruzko kontzeptuak barneratzeko

ezinbestekoa da irakasteko modua aldatuz. Ikasleak berak eraiki behar ditu

kontzeptuak eta bere “egiak”.

Iruzkin kritikoa:

Ikasitakoaren inguruan hausnartu ondoren esan dezakegu nagusi izan arte

umeek ez dute denboraren kontzeptua bere osotasunean ulertzen. Gutxinaka

barneratzen dituzte kontzeptu hauek guztiak eta geri eta gaitasun gehiago dituzte.

Iragan, orain eta etorkizuna ez dute barne hartzen denbora zati berdinak adin batekin

edo bestearekin, hau da, txikia izatean iragana duela ordu batzuk da, baina heldua

zarenean iragana zure iraganeko bizitza orokorrean bihurtzen da, hortaz denbora

espazio askoz zabalagoa. Esan dezakegu gero eta zabalago eta abstraktua

bihurtzen dela denbora guretzat zahartu ahala. Nire ustez oso garrantzitsua da

kontzeptu hauek irakastea, historiaz aparte egunero umeek ikasteko eta antolatzeko

denboraren laguntza behar dute. Gainera gutxinaka ikasi behar dute denbora ez dela

beraien ekintzen arabera antolatzen, baizik eta aldrebes dela. Izan ere guk gure

bizitzan egiten ditugun ekintzak egunaren orduen arabera antolatzen ditugu. Oso

21


garrantzitsua bihurtzen da hau irakatsi ahal izateko haurra bizi den ingurua, izan ere

ikastolan gauza bat irakatsi eta etxera bueltatu eta beste bat irakasteak ez du

ezertarako balio, atzera pausoak ematen dira. Bukatzeko esan beharra dago,

lehenago aipatu bezala, denbora umeentzat eta askotan guretzat oso subjektiboa

dela, ondo pasatzen ari direnean denbora arrapalada batean pasatzen dela eta

aspertzen direnean denbora oso luzea iruditzen zaiela.

Testu hau irakurrita, gure egoera gogoratu dugu, izan ere, guztiz ados gaude

esaten duenarekin. Eskolan iraganean gertatutakoari buruzko deskribapena egiten

dute soilik data eta izen ugari emanez. Gero, ikasleek datu eta izen horiek guztiak

gogoratu behar ditugu bukaerako azterketa gainditzeko.

Bestalde, konturatzen gara, irakaslearen arabera gertakari bera modu

ezberdinetan kontatzen dela, hau da, bakoitzak bere erara irakasten du,

garrantzitsua dena erabakiz. Hau da, irakasle batentzat garrantzitsua den gertakari

bat, agian beste batentzako ez da hain garrantzitsua eta ez dio aurrekoak eskaintzen

dion hainbeste denbora eskaintzen.

Gainera, historia ez denez zientzia enpirikoa oso erreza da baloreak, doktrina

eta ideologiak historiarekin batera irakastea. Hots, historia ez da modu objektiboan

irakasten. Bakoitzaren baloreak eta ideiak nahi barik irakasten dira.

Gure ustez, historia ezagutzea garrantzitsua da gaur egun gertatzen dena

ulertzeko. Hau da, orain dela 50 urte gertatutakoak gaur eguneko egoera

baldintzatzen du. Adibidez, 1936. urtean gerra zibila gertatu ez balitz, agian gaur

egungo gobernu mota errepublika izango litzateke. Beraz, hori ulertzeko

ezinbestekoa da irakasteko modua aldatzea.

Testu hau irakurrita, gure egoera gogoratu dugu, izan ere, guztiz ados gaude

esaten duenarekin. Eskolan iraganean gertatutakoari buruzko deskribapena egiten

dute soilik data eta izen ugari emanez. Gero, ikasleek datu eta izen horiek guztiak

gogoratu behar ditugu bukaerako azterketa gainditzeko.

Bestalde, konturatzen gara, irakaslearen arabera gertakari bera modu

ezberdinetan kontatzen dela, hau da, bakoitzak bere erara irakasten du,

22


garrantzitsua dena erabakiz. Hau da, irakasle batentzat garrantzitsua den gertakari

bat, agian beste batentzako ez da hain garrantzitsua eta ez dio aurrekoak eskaintzen

dion hainbeste denbora eskaintzen.

Gainera, historia ez denez zientzia enpirikoa oso erreza da baloreak, doktrina

eta ideologiak historiarekin batera irakastea. Hots, historia ez da modu objektiboan

irakasten. Bakoitzaren baloreak eta ideiak nahi barik irakasten dira.

Gure ustez, historia ezagutzea garrantzitsua da gaur egun gertatzen dena

ulertzeko. Hau da, orain dela 50 urte gertatutakoak gaur eguneko egoera

baldintzatzen du. Adibidez, 1936. urtean gerra zibila gertatu ez balitz, agian gaur

egungo gobernu mota errepublika izango litzateke. Beraz, hori ulertzeko

ezinbestekoa da irakasteko modua aldatzea.

Elkarrizketa

Bihotz Gaztea ikastolara joan gara denborari buruzko galdera batzuk egitera. Bi irakasleekin batu ginen: Garbiñe (5 urteko gela) eta Itsaso (3 urteko gela). Hona hemen guk egindako galderak eta haiek eman zituzten erantzunak.

- Nola banatzen eta antolatzen duzue denbora ikastolan? Zein irizpide izaten dituzue kontuan?

Egunero: sarrera, amantala jantzi, korruan errituala (zerrenda, eguraldia, falta direnak …), ipuina, egindakoa kontatu, hiru urteko gela 10etan komunera, gero txokoetan, patiora, jantokira. Badakite sekuentzia egunero egiten dutelako, errutina. Badakite patio eta gero badoazela etxera. Metodologiak markatzen du ordutegia eta ikastolak patio banaketagatik.

- Nolakoa da umeek denboraz duten pertzepzioa?Ez dute pertzepziorik. Etorkizun hurbila jakin nahi dute, hau da, eta orain? Zer egingo dugu orain?. Eguraldia jartzerakoan astea ikusten dute eta bere banaketa.

23


- Nola azaltzen eta lantzen duzue klasean denboraren kontzeptua? Egunak, orduak, minutuak, hilabeteak, urteak …

Egutegiarekin. Data idazten dugu baina zenbakiak lantzen dituzte batez be. Hilabetea ikusten dute orrian eta hori bukatzean hurrengoa baina ez gehiago. Denbora lantzen da baina ez dira gai hori ulertzeko, nagusiagoak direnean. Ez dakite urtea antolatzen (adib urtebetetzeen trena)

- Zenbat urterekin uste duzue kontzeptu hauek barneratzen eta ulertzen dituztela? Eguna, gaua, eguna pasatu dela…

LHn 2. mailan gutxi gora behera. Baina ez dute guztiz ulertzen.

- Gurasoek markatutako ordutegiak errespetatzen dituzte?Normalean bai. 3 urtekoak hasieran adaptazio prozesua egiten dute egun bakoitzean denbora pixka bat gehiago gehituz, normalean errespetatzen saiatzen dira.

- Autonomia ematen die haurrei ordutegiak izatea? Orduan, errutina garrantzitsua da autonomia lortzeko?

Bai, ordutegia ikastean seguruago sentitzen dira badakitelako zer datorren. Oso inportantea da errutina ume txikiekin. 5urteko gelan amantalak jartzen hasten dira eta musika jartzean badakite bukatzen denerako jarri behar dutela amantala.

- Zer erabiltzen dute umeek bazkaldu, afaldu, gosaldu edota dutxa hartu behar dutela jakiteko?

Egunero egiten dugunarekin. Errutinarekin barneratzen du, eskolan etxean eta leku guztietan behar dute seguru sentitu ahal izateko.

- Garrantzitsua iruditzen zaizu umeei denbora zer den irakastea? Zergatik?

Bai, beraiek barneratzen joateko, behintzat hurbilak diren denborak.

24


- Nola azaltzen diezu umeei denbora asko edota gutxiren kontzeptua?Adib Olentzero egunerako zenbat falta dira? 11 egun. Ez dute kalkulatzen, denbora kantitate horiek oso handiak dira eta ez dute kontrol bat eramaten.

- Baliabide materialak?Egutegia eta data idaztea batez be. Ipuinak, behin batean, hasiera, bukaera, hurrengo egunean …

Elkarrizketari buruzko hausnarketa

Ikastolara heldu bezain laster, bi irakasle gure zain zeuden. Irakasleak Garbiñe eta Itsaso ziren, lehenengoa 5 urteko gelakoa eta bigarrena, 3 urteko gelaren irakasleak. Aurkezpenak egin ondoren, bilera gela batera eraman gintuzten eta bertan gure galderak egiten hasi ginen. Irakasleak guk planteatutako galdera guztiak erantzun zituzten bakoitza bere ikuspegitik kontuan hartuz adin desberdineko irakasleak zirela. Egia esan, galderak egiten oso gustura ibili ginen, haiek jarrera asertiboa izan zutelako. Gainera, harreman estua daukagu ikastolarekin eta horrek asko lagundu zuen.

Galderen inguruan esateko daukagu gure esperientziak kontuan hartuz galdera askoren erantzuna bagenekiela, baina beste batzuena, berriz, berriak izan dira guretzako. Gehien harritu gaituena, nola apurka-apurka umeek haiek bakarrik eboluzionatzen duten.

Hala ere, egin dugun irteera hau zalantzak konpontzeko balio izan zaigu eta honi buruz zerbait gehiago jakiteko gero gure etorkizunean jarri ahal izateko.

Irakasleen aldetik esan dugun bezala, oso jarrera ona izan zuten eta elkarrizketa amaitu genuenean, klaseak ikustera eraman gintuzten. Hori beti eskertzeko gauza da, horrela, gelak, instalazioak, ikustean, kontzeptuak hobeto ulertzeko balio izan zaigu. Orduan, aukera hori izan genuenez, argazkiak atera genituen. Hona hemen argazki batzuk:

25


26


Amaitzeko, esan beharra daukagu, denboraren kontzeptua umeentzat oso garrantzitsua dela, eta irakasle bezala gauza horiek guztiak jakitea beharrezkoa dela gure etorkizunerako.

Jostailuen azterketa

1. Fitxa teknikoa

a. Titulua: ¿Qué hora es?

b. Egilea: Cecilia Buitrago

c. Editoriala: Ovale Publications

d. Tokia eta urtea: 1995 Montreal Kanada

e. Euskarria: liburu bat da kartoizkoa.

27


Deskripzioa

1. Gaia. Edukia: Eguneko ordu desberdinak adierazten ditu eta honekin

batera, orduak, minutuak, segundoak... Honek lantzen duena

orientazioa da, bertan egunak sekuentzien arabera ordenatuta

dagoelako. Denboraren neurketa kontzeptua ere lantzen da, izan ere,

zenbakiak ezagutzea beharrezkoa da ariketa hau burutzeko.

2. Nori zuzendua: Batez ere haur hezkuntzako haurrentzat 3 urtetik

aurrera.

3. Nola erabiltzen da? Lehenengo irakasleak orduaren inguruko azalpen

zehatzak emango ditu eta ondoren haurrek bertan planteatutako

galderak erantzungo dituzte. Ipuinen protagonistak egiten dutena

kontutan hartuz.

4. Ilustrazioa eta testua: liburu honetan ilustrazioak garrantzia

handiagoa du testuak baino, izan ere marrazkien bidez eguneroko

jarduera guztiak adierazten dira. Eta honi lagunduz, testu txikiak

agertzen dira galderak planteatuz, atal hau irakasleak irakurriko die.

Analisia

1. Helburu didaktikoa edo ludikoa? Argi dagoenez helburu didaktikoa

da. Liburu honen bidez haurrek denboraren pertzepzioa lantzen dute.

Haur hezkuntzako material gehienak bezala bere parte ludikoa du,

haurrak era dibertigarri eta erakargarri batean ikas dezaten.

2. Zein da ikaslearen papera? Sekuentzien bitartez eguneko orduak eta

ekintzak antolatzea.

3. Zein da irakaslearen papera? Gai menperatzea, beharrezko

azalpenak ematea eta haurren dituzten zalantzak argitu. Irakasleak

28


klasea gidatu behar du haurrek oraindik ez direlako gai planteatutako

galderak bakarrik erantzuteko.

4. Hezkuntza premia bereziak dituzten ikasleentzat egokitu dira? Gure ustez liburu hau ez dago egokituta premi bereziak dituzten

umeentzat. Guztientzako berdina delako eta ez dagoelako erraztasunik.

5. Aniztasuna ( kulturala, soziala, generoa…) kontuan hartzen du?Kultur ingelesa agertzen da.

Azken iritzia

1. Zelan ikusten duzu?Oso liburu egokia iruditzen zaigu arlo asko hartzen dituelako kontuan.

2. Erabiliko zenuke gelan? Zergatik? Bai gai honek haur hezkuntzako aproposak direlako.

2. Fitxa teknikoa

a) Titulua: Antes y después

b) Egilea: -

c) Editoriala: Akros

d) Tokia eta urtea: -

e) Euskarria: Joko bat da, kartoizkoa eta datorren kutxan plastikozkoa

Deskripzioa

29


a. Gaia. Edukia: Gaia lehen eta orain bereiztea da, bertan ikasiko dute

gauzak erabili ondoren izaten duten aldaketak, hau da, ondorioak. Adibidez, zerbait

jan ondoren hortzak zikinak geratzen dira, beraz ikusiko dute izandako eraldaketa.

b. Nori zuzendua: Haur hezkuntzako azkenengo ziklorako zuzenduta dagoela

uste dugu, 4-5 urteko haurrentzat. Uste dugulako adin honekin ekintzen ondorioak

bereizten hasten direla.

c. Nola erabiltzen da: Oinarri bat dago eta bertan zenbait irudi agertzen dira,

honekin zer ikusia duten piezak horren gainean jarri behar dituzte.Ekintzak

sekuentziatan antolatzen dira eta azkenengo ondorioa bilatu behar dute bi irudiak

elkartzeko.

d. Ilustrazioa eta testua: Ez da testurik agertzen, soilik ilustrazioa. Irudiak

eguneroko ekintzak izan daitezke uste dugu gehienak ezagutuko dituztela.

▪ Analisia

a. Helburu didaktikoa edo ludikoa? Haur hezkuntzako ariketa guztiak

bezala jarduera ludiko bat da helburu didaktiko batekin.

b. Zein da ikaslearen papera? Jarrera aktiboa izan behar du, bakoitzak

pentsatu behar duelako irudiak nola lotu.

30


c. Zein da irakaslearen jarrera? Kasu honetan jarrera pasiboagoa du, ez du

etengabe irakurri ezta azaldu behar baina laguntza eskaini behar dute eta noski, ekintza

behatu.

d. Hezkuntza premia bereziak dituzten ikasleentzat egokitu dira? Ez, ez

dago egokitua. Izan ere, klasean itsu bat egonez gero ezin izango luke jolastu,

berarentzat egokitutako braille hizkeran egon beharko litzateke.

e. Aniztasuna (Kulturala, soziala, generoa...) kontuan hartzen du? Bai,

generoari dagokionez gizonak eta emakumeak agertzen dira eta kulturalki gure

gizartean ematen diren hainbat jarduerak agertzen dira.

Azken iritzia

a. Zelan ikusten duzu? Joko aproposa iruditzen zaigu, sekuentzia

desberdinak antolatzeko eta ekintzen ondorioak ezagutzeko.

b. Erabiliko zenuke gelan?Zergatik? Bai, baina behar bereziak dituzten

ikasleentzako moldaturik. Egungo ekintzen bidez ikasten dutelako eta hori haien

ulermenari erraztasunak ematen dizkio.

Gure ariketak

Abestia

Alferraren astea

Astelehena,31


jai ondoren alferra

Ezer ez egiteko,ez goaz lanera.

Asteartea,

euria goitik behera,

busti egingo gara, ez goaz lanera.

Asteazkena,

osaba ezkontzen da ta

jai hartzen badu, ez goaz lanera.

Osteguna,

amonaren eguna,

festa hau ospatzeko, ez goaz lanera.

Ostirala,

haginetako mina aspirina hartuta, ez goaz lanera.

Larunbata, egun

erdiko lana, egun erdiagatik ez goaz lanera.

Igandea, lantegia itxita

lana egin nahi bainaezin joan lanera.

Zertarako nahi dugu? Zer nahi dugu egin material honekin?

Material hau egokia iruditzen zaigu astearen egunak ikasteko, behintzat sekuentzia

batean antolatzeko. Hau da, astearen lehenengo eguna astelehena dela, bigarrena

asteartea, hirugarrena asteazkena...

Materialaren helburu espezifikoak:

32


Haurrek astearen egunak bereiztea eta bere sekuentzia jakitea.

Konpetentzia eta helburu didaktikoak formulatu. Beren esperientziaren hurbileko hainbat gizarte-talde, haien zenbait ezaugarri,

ekoizpen kultural, balio eta bizimodu identifikatzea eta haiek ezagutzera

hurbiltzea, konfiantza-, errespetu- eta estimazio-jarrerak sortze aldera.

Kulturaren berri izan eta parte hartzea.

Elementuen eta bildumen tasunak identifikatzea eta taldekatze-, sailkatze-,

ordenatze- eta kuantifikatze-harremanak ezartzea, pentsamendu logiko-

matematikoa garatzeko eta horren adierazpideak ikasten hasteko.

Noiz, zein testuingurutan eta nork erabiltzeko? Erabiltzaileen rolak definitu. Ikasleen aktibitateak zeintzuk izango dira?

Egunero, gelan landuko dugu. Guztion artean abestuko da irakasleak irudia

erakusten dituen bitartean. Ikasleek, ikusten dutenaren arabera, (irakasleak irudiak

seinalatzen dituen bitartean) abestia abestuko dute. Horrela, abestiari esker astearen

egunak ikasiko dituzte.

Edukiaren eskema edo gidoia hiru aspektuak kontuan harturik: estetikoa, interaktibitatea eta edukin edukatiboa. Elementuak eta atalak:

Irudi handi bat izango dugu horman itsatsita zazpi ataletan banatuta, atal bakoitza

asteko egun bakoitzari egokitua. Egun bakoitzean agertzen diren irudiak abestiaren

letrarekin bat joango dira. Hau da, abestiak “Asteartea, euria goitik behera, busti

egingo gara, ez goaz lanera” esaten badu, irudian euria agertuko da marraztuta.

Errutina bat

33


Egunero, gelan sartu bezain laster, zein egun den eztabaidatuko dugu.

LINK: http://asomateamiclase.blogspot.com.es/p/rutinas.html

-Zertarako nahi dugu? Zer nahi dugu egin material honekin?




Material honen bitartez pixkanaka haurrek egun desberdinak daudela ulertu dezaten

bilatzen dugu. Aldi berean, zenbakiak lantzeaz aparte, gelakideen urtebetetzeak,

urtaroak, eta abar aztertuko ditugu.

34



o Denboraren pertzepzioa lantzen joatea.

o Zenbakiekin lehenengo kontaktua izatea.

Konpetentzia eta helburu didaktikoak formulatu:

o Ingurune fisikoa, naturala eta soziala modu aktiboan aztertzea eta

esploratzea, eta ingurune horiek ezagutzeko interesa erakustea,

ingurune horietako kide diren sentipena garatzeko eta haietara

nolabaiteko segurtasunez eta autonomiaz moldatzeko.

o Naturako animaliak, landareak, elementuak eta fenomenoak aztertzea

eta ezagutzea, eta haiei buruzko saiakuntzak egitea eta hitz egitea,

ingurune naturalaren gaineko interesa erakusteko eta jakin-mina eta

errespetua garatzeko. Ingurune naturaleko oinarrizko osagaiak eta

haien zenbait harreman, aldaketa eta eraldaketa ezagutzea eta aintzat

hartzea, haiek babesteko zaintza, errespetua eta erantzukizuna

garatzeko.


Ariketa hau goizero burutuko dugu, harrera modutzat, hau da, haurrak gelan sartu

bezain pronto. Hauek borobil batean jesarri ondoren, irakaslea izango da gidaria eta

haurrei galdetuko die zein den gaurko eguna eta horren inguruan hitz egingo dute.

Edukinaren eskema edo gidoi hiru aspektuak kontutan harturik: estetikoa, interaktibitatea eta edukin edukatiboa. Elementuak eta atalak:

35


Klasera sartuko dira, amantala jantzi eta guztiok txokoan jesarriko dira. Haien

aurrean, guk sortutako kartulinak izango dituzte, hau da, egunak, urtaroak, eta abar

zehazten dituztenak. Guztion artean hutsuneak betetzen joango gara, hain zuzen ere

aurreko eguna birgogoratuz, gaurko egunaren zenbakia eta izena zein den zehaztuz,

eta abar.

Errutina bi

09:00:00 Klasera sartu09:05:00 Harrera:

Amantala jarri. Zerrenda pasatu. Data arbelean jarri. Egun horretan egiten duen eguraldia jarri.

Aurreko egunean egindakoa komentatu.10:00:00 Txisa egin10:10:00 Txokoak11:30:00 Jolastordua eta txisa egin12:30:00 Jatera13:30:00 Siesta14:30:00 Ipuina15:30:00 Jolastordua16:15:00 Amantalak kendu et batu16:30:00 Etxera


Umeek errutinaren bitartez, segurtasun eta autonomia gehiago bereganatu dezaten.

Errutinari esker, haurrek egunero egin behar dutena dakite, buruz ikasten dutelako

jardueren sekuentzia.

Materialaren helburu espezifikoak:36


o Haurrek egunero egin behar dutena jakitea.

o Autonomia bereganatzea.

o Zenbakiak lantzea eta bereiztea. Adibidez, gaur 23 bada, bihar egun

bat gehiago denez, 24 izango da.

Konpetentzia eta helburu didaktikoak formulatu.o Beren esperientziaren hurbileko hainbat gizarte-talde, haien zenbait

ezaugarri, ekoizpen kultural, balio eta bizimodu identifikatzea eta haiek

ezagutzera hurbiltzea, konfiantza-, errespetu- eta estimazio-jarrerak

sortze aldera.

o Ingurune fisikoa ikertzea eta bertako zenbait elementuren ezaugarriak

identifikatzea, haietan jarduteko eta haietan eraldaketak sortzeko

gaitasuna garatze aldera.

o Elementuen eta bildumen tasunak identifikatzea eta taldekatze-,

sailkatze-, ordenatze- eta kuantifikatze-harremanak ezartzea,

pentsamendu logiko-matematikoa garatzeko eta horren adierazpideak

ikasten hasteko.


Egunero, gelan guztion artean jarraitu beharreko pautak eta ordutegia izango da.

Irakaslea izango da jarduera guztiak egiteko gidaria, hau da, gelara eramango

dituena, jolastokira, jantokira, txokoetara... Ikasleek aktibitate desberdinak egingo

dituzte: data idatzi, zerrenda pasa, nor etorri da nor ez, eguraldia jarri, jolastu,

txokoetan ibili, jan eta hainbat jarduera desberdin gehiago.

37


Edukiaren eskema edo gidoia hiru aspektuak kontuan harturik: estetikoa, interaktibitatea eta edukin edukatiboa. Elementuak eta atalak:

Aspektu estetikoari dagokionez, harreran egutegi bat erabili daiteke eta honetan

umeak egunen gainean X bat jarriko dute, hau pasatu dela adieraziz. Data

andereñoak jarriko du arbelean. Hala eta guztiz ere, aurreko eguna zein zen

azalduko du eta horretan oinarrituta hurrengoa jarriko dute. Eguraldia astebeteko

egutegian jarriko dute egun bakoitzaren gainean egingo duen eguna adieraziz, hau

da, eguzkia, elurra...

Eguna irudietan.

Ume bat gosaltzen, bazkaltzen eta afaltzen agertuko da irudi batzuetan. Irudi hauen

bitartez haurrei noiz burutzen dugun jarduera bakoitzak azalduko diegu. Irudiekin

batera, eguzkia eta ilargia tartekatuko dugu, eta honekin egunaren momentu

garrantzitsuenetarikoak azalduko diegu.


Material honekin haurrei azaldu nahi diegu gosaria, bazkaria eta afariaren arteko

desberdintasunak. Horrela, eguzkiaz eta ilargiaz baliatuz, egunaren atalak azalduko

diegu eta modu honetan ulertuko dute zergatik bazkaldu edo afaldu den.


Gaua eta eguna bereiztea eta gosaria, bazkaria eta afariaren arteko

desberdintasunak ulertzea, momentu bakoitzean zer egin behar duten argi izatea.

Konpetentzia eta helburu didaktikoak formulatu:

38


o Ingurune fisikoa, naturala eta soziala modu aktiboan aztertzea eta

esploratzea, eta ingurune horiek ezagutzeko interesa erakustea,

ingurune horietako kide diren sentipena garatzeko eta haietara

nolabaiteko segurtasunez eta autonomiaz moldatzeko.

o Ingurune fisikoa ikertzea eta bertako zenbait elementuren ezaugarriak

identifikatzea, haietan jarduteko eta haietan eraldaketak sortzeko

gaitasuna garatze aldera.

o Naturako animaliak, landareak, elementuak eta fenomenoak aztertzea

eta ezagutzea, eta haiei buruzko saiakuntzak egitea eta hitz egitea,

ingurune naturalaren gaineko interesa erakusteko eta jakin-mina eta

errespetua garatzeko. Ingurune naturaleko oinarrizko osagaiak eta

haien zenbait harreman, aldaketa eta eraldaketa ezagutzea eta aintzat

hartzea, haiek babesteko zaintza, errespetua eta erantzukizuna

garatzeko.


Klasean bertan erabiliko dugu, edozein egun bateko ariketa bezala. Irakasleak

azalduko die haurrei irudietan gertatutakoa, eta behin azalduta klaseko horman

itsatsiko dugu behin eta berriro birpasatu ahal izateko. Ikasleen aktibitatea, batez

ere, entzulearena izango da. Ipuinen antzera izango du, baina aktiboki parte hartuko

dute planteatuko ditugun galderen erantzunen bitartez.

Edukinaren eskema edo gidoia hiru aspektuak kontutan harturik: estetikoa, interaktibitatea eta edukin edukatiboa. Elementuak eta atalak:

Lehenengo irudia: eguzkia ateratzen denean ume bat altxatzen da eta

gosaltzen du.

39


Bigarren irudia: eskolan dauden bitartean eguzkia bete-betea dago, eta

jantokira joateko ordua heltzen da, bazkaltzera.

Hirugarren irudia: umea etxean dago afaltzen, momentu honetan eguzkia

joaten da eta ilargia dator.

Ipuina

Mikel Bilbon bizi den 5 urteko ume bat da.

Mikel mutiko nagitsua da, eta egunero gauza bera gertatzen zaio, eguzkia

irteten denean, amak behin eta berriro deitu behar dio esnatzeko. Bitartean, amak

gosaltzeko fruta, gailetak, esnea eta zukua prestatzen dizkio. Mikel gosaria usaindu

eta arrapalada batean ohetik jaiki eta gosaltzera joaten da.

Egin beharreko gauza guztiak egin ondoren, hau da, dutxatu, haginak garbitu,

jantzi.. Mikel eskolara doa.

Goiza aurrera joan ahala eta hainbat ariketa egin ostean, Mikeli sabela zerbait

arraroa egiten zion. Gose da!! orduan guztiok batera jantokira abiatu ziren abesti hau

abesten: jan, jan, jan eta jan sagarra sartu dut ahoan, edan, edan, edan egarririk

gaudenean.

Bazkaltzeko espagetiak, arraina eta jogurta zeuden. Ze gozoa!!!! Mikeli

izugarri gustatzen zaio.

Tripa bete eta gero Mikel logura pixka bat zeukan eta etxera joan baino lehen,

ikastolako ohetxoan bere lagunekin siesta txiki bat bota zuen.

Bat batean, tinbrea jo eta hara nor etorri...... amatxuuuuuu!!!! Mikel bere

amarengana joan eta besarkada handi bat eman zion. Biok batera parkera abiatu

ziren. Han jolastu, zikindu...

40


Eguna amaitzen joan zen eta parkea pixkanaka-pixkanaka iluntzen zihoan.

Orduan Mikel eta bere ama etxera joan eta Mikel bidetik esan zion:

- Amatxu!!! nekatuta nago... lo egin nahi dut. – esan zuen Mikelek.

- Mikel itxaron behar dugu aita afaria egiten amaitzen dago eta! Horrela

egunero bezala hirurok batera afalduko dugu. – erantzun zion amak.

Guztiok batera afari on eta dibertigarri bat izan ondoren, kalean argirik ez zegiela

hirurok poz- pozik ohera abiatu ziren.


Bost ariketen arteko bat ipuin bat egitea erabaki dugu, uste dugulako baliabide hau

umearentzat erakargarria eta ezinbestekoa dela. Ipuinen bitartez, umeek gauza asko

ikasi ahal dituzte, gainera ipuinaren paperean oso erraz hartzen dira eta horrek

umeek gaia hobeto ulertzera bultzatzen du.

Materiaren helburu espezifikoak:

o Helburu nagusia: gosaldu, bazkaldu eta afaldu kontzeptuak

berenganatu.

o Sormena lantzea.

o Umeek ondo pasatzea.

o Ikastea.

o Parte hartzea.

Konpetentzia eta helburu espezifikoak:

41


o Portaera sozialeko oinarrizko arauak aria-arian barneratzea, eta beren

jokabidea arau horietara egokitzea, gero eta modu orekatuagoan eta

hobean.

o Beren esperientziaren hurbileko hainbat gizarte-talde, haien zenbait

ezaugarri, ekoizpen kultural, balio eta bizimodu identifikatzea eta haiek

ezagutzera hurbiltzea, konfiantza-, errespetu- eta estimazio-jarrerak

sortze aldera.

Noiz, zein testuinguruetan eta nork erabiltzeko? Erabiltzaileen rolak definitu. Ikasleen aktibitateak zeintzuk izango dira?

Ipuin hau irakasleak klasean bertan kontatuko du. Umeek entzule papera daukate

baina askotan haien parte hartzea funtsezkoa da. Azkenik, ipuinaren arabera, bai

irakasleak eta bai ikasleek haien artean gaiari buruz hitz egin behar dute.

Edukinaren eskema edo gidoia hiru aspektuak kontutan harturik: estetikoa, interaktibitatea eta edukin edukatiboa. Elementuak eta atalak.

Hasieran irakasleak, gaur ipuin bat kontatuko duela azalduko du. Horretarako

umeak borobil batean jesartzeko agintzen die, horrela guztiak irakaslea ikusiko dute.

Hau egin ondoren, guztion prest daude ipuina entzuteko.

Irakaslea ipuina kontatzen hasten da eta azkenik, ipuina amaitu eta gero,

irakaslea eta umeek galderak partekatuko dituzte eta gaiari buruz hitz egingo dute.

Horrela irakaslea jakingo du ipuina gustatu zaiela edo ez, eta kontzeptuak

berenganatu dituzten ala ez.

Zer ikasi dugu?

Hasiera batean zailtasunak izan genituen proiektua aztertzeko gaiaren

inguruan ez genuelako ezagutzarik, haurrei halako azalpenak emateko. Azalpen

42


sinpleenak nahiko konplexuak bihurtu ziren ez genekielako azalpen zehatz ematen

eta honetarako informazio bilketa egin genuen. Lan honen bitartez, haur

hezkuntzako zikloetan lantzeko lagungarriak izan diren hainbat kontzeptu landu,

garatu eta ikasi ditugu.

Hasteko, eta gure ustez garrantzitsuena, denboraren garrantzia transmititzea

da, nahiz eta umeek oraindik honen pertzepzioa bereganatu ez. Kontzeptu hau

apurka-apurka garatuz doa, 8-9 urte bete arte. Hortik aurrera kontzeptu hau argi

izaten dute.

Klasean, guzti honekin batera, eduki batzuk landu ditugu, hau da, orduak

definitu, egunak, hilabeteak, urteak, afaria, gosaria,..etab. Kontzeptu hauek lantzeko

hainbat baliabide desberdin daudela ikasi dugu, adibidez, ipuinen bitartez, antzerkien

bitartez, fitxen bitartez, abestien bitartez... baina orokorrean errutinen bitartez.

Honekin batera, lagungarria iruditu zaigu ere, Bihotz Gaztea ikastolara joatea.

Bertan ikusi izan dugulako, kontzeptu hauek lantzeko haiek erabiltzen dituzten

materialak zeintzuk diren. Adibidez: marrazkiak, egutegiak, ipuinak...etab. Gero ideia

hauek hartuta gureak egiteko.

Kontuan hartu beharrekoa da, baliabide hauek prestatzerako orduan, ez

daukatela bakarrik alde ludiko bat, baizik eta esan dugun bezala funtzio didaktikoa

ere izan behar dute. Honela, umeek erraztasun gehiago dituzte era dibertigarri

batean ikasteko.

Amaitzeko, pentsatzen dugu irakasgai honetan landu duguna oso baliagarria

dela gure etorkizunerako. Gure ustez, denboraren kontzeptuak haur hezkuntzan

lantzen hastea ezinbestekoa delako. Hala nola, denbora pertsonala eta historikoa

barneratzea.

Autoebaluaketa

ADIERAZLEAK GUTXITAN NORMALEAN ASKOTAN

43


Helburuak betetzen dira X

Taldekide guztien ikuspuntuak eta iritziak

kontuan hartzen dira

X

Bakoitzak bere lanaren zatia burutzen du X

Bileraren garapenerako planifikazioa egiten da X

Egiten den bilerako planifikazioa betetzen da X

Ordutegia eta bileren egunak taldekide guztiak

errespetatzen dituzue

X

Lanak eperako egiten dira X

Rolak errespetatzen dira X

Elkarrekiko laguntza ematen duzue X

Proiektu hau oso interesgarria iruditu zaigu, hori dela eta, gogotsu aritu gara lan

egiterakoan. Nahiko ondo konpontzen gara gure artean, beraz, oso gustura egon

gara eta ez dira liskarrik egon. Horrez gain, guztion iritziak onartu ditugu eta

desadostasunen bat egon denean guztion artean konpontzen saiatu gara adostasun

batera heltzeko asmoz.

Proiektu honetan taldekide guztiok hartu dugu parte ahalik eta hoberen. Gainera,

norbaitek arazoren izatekotan beste batek laguntzen zion atal hori burutzeko edota

hobetzeko. Horrez gain, lehenengo aktan jarritako rolak errespetatu ditugu eta

bakoitzak bere betebeharra bete du.

Ordutegiari eta datei dagokienez, bete izan direla esan beharra daukagu eta arazoren

bat egonez gero beste taldekideak abisatzen genituen. Lana eguneratuta eraman

dugu eta geratzen ginen egun bakoitzean akta egiten genuen hurrengo egunean zer 44


egin behar genuen jakiteko. Egia da, entregatu beharreko ariketekin lana eguneratuta

eramatea nahiko erreza izan dela, izan ere, jarduera horiek oso lagungarriak izan

zaizkigu.

Bukatzeko, esan beharra daukagu proiektu hau asko lagundu gaitzakeela gure

etorkizunean, izan ere, ume txikiek ez dute denboraren pertzepzioa guk daukagun

bezala eta hori lortzea oso garrantzitsua da. Izan ere, gaur egungo gizartean

denborari esker antolatzen ditugu gure jarduera guztiak.

Aktak

Akta 1

Taldearen izena: Gus-Gus Taldea

Data: 2012.09.25

1. Bilera:

Noiz hasi eta bukatu: 8:30-14:00

Bertaratuak: Irene Mezo

45


Iratxe Ochandiano


Saioa Palomino

Nerea Pascual

Aintzane Prior

2. Landutako gaiak eta hartutako erabakiak:

Gaur, lehenengo eguna izan denez, ez ditugu gai askorik landu. Batez ere,

taldearen xedea eta arauak betetzen egon gara eta rolak banatzen, hau da,

bakoitzaren eginbeharra zein izango den zehaztuz.

Gure xedea haurrek dituzte zalantzak azaltzeko gai izatea eta hauek argitzea

da. Hau da, gai izan behar gara haurrek dituzten zalantza haiek ulertarazteko modu

batean argitzeko.

Gure arauak aldiz, hurrengoak litzateke:

▪ Kideen arteko errespetua izatea.

▪ Guztion ideiak kontuan izatea.

▪ Gure arteko komunikazioa zaindu eta landu.

▪ Etxera eramaten den eginkizuna epean ekarri.

▪ Puntualtasuna.

▪ Asistentzia, ezin denean etorri lehenago abisatu.

▪ Arazoak konpontzeko: komunikazioa erabiliko dugu.

▪ Eztabaidarik balego: gehiengoaren iritzia beteko da.

3. Egiteko atazak:

Irene Mezo: Idazkaria (erredaktatzailea: aktak...)

Iratxe Ochandiano: Organizatzailea (betebeharrak gogoratzen dituena eta

moodle-koinformazioa jasotzen duena.

Itsaso Pagazaurtundua: Zuzentzailea (testuak berrikusten eta zuzentzen dituena)

46


Saioa Palomino: Koordinatzailea (bakoitzaren betebeharral zehazten dituena)

Nerea Pascual: Idazkaria II (egunero egiten dena garbira edo ordenagailura

pasatzen duena)

Aintzane Prior: Teknikaria (informazioa bilatzeaz arduratzen duena)

4. Hurrengo lan saioa

Noiz: 2012.10.09

Gai ordena: Lana irakurri.

Informazioa bilatu, aztertu eta aukeratu.

Lanaren eskema zehaztu.

Lanarekin hasi.

5. Hausnarketa

Gaurko klasean ez dugu ezer berezirik egin. Taldeko akta bete dugu taldea

osatu ostean, eta bakoitzaren betebeharrak zehaztu ditugu. Gero, lehenengo

praktikarekin hasi gara, talde lanari buruzko hausnarketa egin behar izan duug.

Guretzat talde lana, oso lagungarria da lanak egiterako orduan, izan ere, ideia

gehiago daude eta ikuspuntu desberdinak.

Akta 2

Taldearen izena: Gus-Gus

Data: 2012-9-25

1. Bilera:


47



Iratxe Ochandiano


Saioa Palomino

Nerea Pascual

Aintzane Prior


Gaur denborari buruzko galderak batzuk egin behar izan ditugu. Zenbait

kontzeptu definitu ditugu: urtea, eguna, egutegia, urtaroa, minutua, ordua... Saiatu

behar izan gara kontzeptu horiek azaltzen ume bati azaldu behar bagenizkio bezala.

3. Egiteko atazak:

A taldekideak: denborari buruzko galderen erantzunak osatu.

B taldekideak: Talde fitxa ordenagailura pasatu eta moodle-ra igo.

C taldekideak: denborari buruzko galderak garbira pasatu eta moodle-ra igo.


Noiz:2012-10-2

Gai ordena: bidalitako testuak irakurri.

5. Hausnarketa

Gaurko klasean bidalitako lana kosta zaigu egitea, izan ere, oso zaila da

denborari buruzko kontzeptuak ume txiki bati azaltzea. Hala eta guztiz ere,

interesgarria iruditu zaigu eginbeharrekoa, etorkizun batean gure lanean aplikatu

beharreko kontzeptuak baitira.

48


Hasiera batean gure ezagutzekin erantzun ditugu galderak, baina, guztiak ezin

izan ditugu erantzun, ez genekizkielako. Horregatik, galderen erantzunak egiterako

edota osatzeko Interneten bilatu behar izan dugu informazioa.

Gaurko praktika honekin asko ikasi dugu eta espero dugu hurrengoetan ere

gauza berriak ikastea.

Akta 3


Data: 2012-10-9

1. Bilera:



Iratxe Ochandiano


Saioa Palomino

Nerea Pascual

Aintzane Prior


Gaur irakurritako testuei buruz hotz egiten egon gara. Taldeka jarri gara eta

testuaren inguruko zalantzak argitu ditugu. Horrez gain, testu bakoitzaren ideia

nagusiak atera ditugu gero, gure proiektuan lagungarri izan daitezen.

3. Egiteko atazak:

49


Taldekide guztiak: taldekide bakoitzak egokitu zaion testuaren iruzkina egin behar

du: laburpena eta iritzia.


Noiz: 2012-10-16

Gai ordena: Eskola batera joan eta irakasle bati elkarrizketa egin: nola lantzen dute

eskolan denbora?

Hurrengo klasean egin beharreko aurkezpena prestatu. Nora goaz? Nola helduko

gara?...

5. Hausnarketa

Gaurko klasean, testuari buruzko zalantzak argitu ahal izan ditugu beste

kideekin konpartituz eta bata besteari azalduz. Gero, gure taldearekin lanean sartu

beharreko puntuak azaldu ditu bakoitzak eta ideia nagusiak apuntatu ditugu

proiektuan sartzeko.

Gaurko klasea zalantzak argitzeko eta gure proiektua bideratzeko balio izan

digu. Horrez gain, irakasleari egin beharreko galderak eratzen lagundu digu, ideiak

emanez.

Akta 4


Data: 2012-10-16

1. Bilera:

50




Iratxe Ochandiano


Saioa Palomino

Nerea Pascual

Aintzane Prior


Gaur gure proiektuari buruzko aurkezpena egin dugu: nola helduko gara? Nora

goaz?... galderei erantzuten. Hau da, gure proiektua nola bideratuko dugun eta gure

helburuak zeintzuk diren azaldu behar izan ditugu klasearen aurrean.

Praktika orduan irakasleak jostailu batzuk eman dizkigu hauek aztertzeko:

egokiak diren ala ez denbora umeekin lantzeko, nolakoak diren, zertarako erabili ahal

diren...

3. Egiteko atazak:

A taldekideak: biharko elkarrizketa garbira eta ordenagailura pasatu.

B taldekideak: proiektuaren atal guztiak batu.

C taldekideak: egindako ariketak wikira igo.


Noiz: 2012-10-23

Gai ordena: Proiektuari buruzko informazioa bilatu.

5. Hausnarketa

51


Gaurko klasean, jostailuekin aritu gara eta ikusi ahal izan dugu egokiak diren

ala ez gure proiekturako eta umeei denboraren kontzeptuak irakasteko. Bi jostailu

aztertu ditugu eta lehenengoa bigarrena baino askoz errazago iruditu zaigu.

Jostailuen azterketari dagokionez, lehenengo liburua egokia dela ikusi dugu

baina, bigarrenak ez zuen zerikusi handirik gure kasuarekin.

Akta 5

Taldearen izena: Gus-GusData: 2012-10-23

1. Bilera:

Noiz hasi eta bukatu: 8:30-14:00Bertaratuak:

Irene Mezo Iratxe Ochandiano Itsaso Pagazaurtundua Saioa Palomino Nerea Pascual Aintzane Prior


Gaur, taldean lanak banatu ditugu. Gidaren laguntzaz, falta zaiguna ikusi dugu eta binaka jarri gara lan horiek burutzeko. Ipuina, errutinak, baliabideak aztertu, proiektuaren sarrera...

3. Egiteko atazak:

A eta B taldekideek: Ipuina sortu eta horren fitxa bete. C eta D taldekideek: Irudien fitxa egin. Powerpoint-a egin. D eta E taldekideek: Sarrera. Abesti bat aukeratu eta fitxa bete.


Noiz: 2012-10-30

52


Gai ordena: Aurkezpena prestatu hurrengo klasean egiteko.

5. Hausnarketa

Gaur, lanarekin bukatu dugu eta horrek asko poztu gaitu. Langile aritu gara eta bakarrik falta zaigu azken zehaztasunak jartzea.

Bibliografia

http://lolacas.wordpress.com/

http://www.csi-csif.es/andalucia/modules/mod_ense/revista/pdf/Numero_15/

ISABEL_RAEL_1.pdf

http://www.surcultural.info/2007/04/juegos-de-integracion/ http://www.surcultural.info/2009/06/juegos-para-ensenar-normas-y-valores/ http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/r43-2459/eu/contenidos/informacion/

dif10_curriculum_berria/eu_5495/adjuntos/curriculum_vigente/dc_educ_inf_e.pdf-

ùblicaciones/es_00024_pu/adjuntos/gizarte_kultur.pdf

http://www.gzdtkacs.ehu.es/s0024-con/es/contenidos/informacion/00024

http://www.ehu.es/RafaelLADidacticaCCSS/Cap.7.pdf 53

http://www.gzdtkacs.ehu.es/s0024-con/es/contenidos/informacion/00024

http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/r43-2459/eu/contenidos/informacion/dif10_curriculum_berria/eu_5495/adjuntos/curriculum_vigente/dc_educ_inf_e.pdf-%C3%B9blicaciones/es_00024_pu/adjuntos/gizarte_kultur.pdf



http://www.csi-csif.es/andalucia/modules/mod_ense/revista/pdf/Numero_15/ISABEL_RAEL_1.pdf

http://www.csi-csif.es/andalucia/modules/mod_ense/revista/pdf/Numero_15/ISABEL_RAEL_1.pdf


http://www.youtube.com/watch?v=Grqbi24O_tE

54

andereño, zer egingo dugu orain: bazkaldu ala afaldu?

Documents