an toµn m¸y – phßng ch¸y ch÷a ch¸y - vanbanphapluat.co fileh×nh 1, gåm c¶ c¸c vÊn ®Ò...

t I ª u c h u È n q u è c g i a

tcvn 7634 : 2007

ISO 19353 : 2005 XuÊt b¶n lÇn 1

An toµn m¸y –

Phßng ch¸y ch÷a ch¸y

Safety of machinery – Fire prevention and protection

Hµ néi −−−− 2007

tcvn

TCVN 7634 : 2007

2

TCVN 7634 : 2007

3

Lêi nãi ®Çu

TCVN 7634 : 2007 hoµn toµn t−¬ng ®−¬ng víi ISO 19353 : 2005.

TCVN 7634 : 2007 do Ban kü thuËt tiªu chuÈn TCVN/TC 199 An toµn

m¸y biªn so¹n, Tæng côc Tiªu chuÈn §o l−êng ChÊt l−îng ®Ò nghÞ, Bé

Khoa häc vµ C«ng nghÖ c«ng bè.

TCVN 7634 : 2007

4

Lêi giíi thiÖu

Sù an toµn cña m¸y tr¸nh çc vÊn ®Ò ch¸y næ bao hµm c¶ viÖc phßng ch¸y ch÷a ch¸y, ®−îc chØ ra ë

H×nh 1, gåm c¶ çc vÊn ®Ò vÒ kü thuËt, kÕt cÊu, tæ chøc, çc c«ng viÖc vµ biÖn ph¸p ch÷a ch¸y d©n

phßng. BiÖn ph¸p phßng ch¸y hiÖu qu¶ ®èi víi m¸y ®ßi hái ph¶i tiÕn hµnh çc biÖn ph¸p ®¬n hoÆc çc

biÖn ph¸p kÕt hîp.

ISO vµ IEC ®−îc ®−a ra nh− mét bé tiªu chuÈn ®Ó gióp çc nhµ thiÕt kÕ, s¶n xuÊt vµ nh÷ng ng−êi cã

liªn quan kh¸c cã thÓ gi¶i thÝch/ lµm râ nh÷ng yªu cÇu an toµn cÇn thiÕt ®Ó ®¹t ®−îc sù phï hîp víi

ph¸p luËt Ch©u ©u. Trong sè nh÷ng tiªu chuÈn nµy, ñy ban Tiªu chuÈn hãa Ch©u ©u (CEN) cam kÕt /

b¶o ®¶m thiÕt lËp mét tiªu chuÈn ®Ó lµm c¨n cø h−íng dÉn cho viÖc phßng ch¸y ch÷a ch¸y nh− lµ

nh÷ng mèi nguy hiÓm liªn quan phï hîp víi TCVN 7383-1 : 2004, 4.8.

TCVN 7634 : 2006 ban hµnh dùa trªn c¬ së EN 13478 : 2001, bëi CEN.

a) tiªu chuÈn lo¹i A (tiªu chuÈn c¬ b¶n) ®−a ra nh÷ng néi dung c¬ b¶n, nguyªn t¾c thiÕt kÕ vµ mét sè

nh÷ng ®Þnh h−íng chung cã thÓ ¸p dông cho m¸y;

b) tiªu chuÈn lo¹i B (tiªu chuÈn an toµn chung) liªn quan ®Õn mét hoÆc nhiÒu h¬n çc yÕu tè an toµn,

mét hoÆc nhiÒu h¬n çc tiªu chuÈn an toµn ®· ®−îc sö dông réng r·i trong lÜnh vùc m¸y mãc:

- tiªu chuÈn lo¹i B1 ®Ò cËp nh÷ng lÜnh vùc an toµn riªng biÖt (vÝ dô, kho¶ng çch an toµn, nhiÖt ®é

bÒ mÆt, tiÕng ån);

- tiªu chuÈn lo¹i B2 cña bé phËn an toµn (vÝ dô, c¬ cÊu ®iÒu khiÓn hai tay, c¬ cÊu khãa, thiÕt bÞ

nh¹y ¸p suÊt, bé phËn an toµn);

c) tiªu chuÈn lo¹i C (tiªu chuÈn an toµn m¸y) liªn quan ®Õn nh÷ng yªu cÇu an toµn cho nh÷ng lo¹i

m¸y riªng biÖt hoÆc nhãm m¸y.

TCVN 7634 : 2006 lµ tiªu chuÈn lo¹i B dùa trªn c¬ së cña TCVN 7383-1 : 2004.

ISO/TC 199 cã nhiÖm vô trong lÜnh vùc nµy ®Ó ®−a ra çc tiªu chuÈn lo¹i A vµ lo¹i B, sÏ ®−îc thÈm

®Þnh ®Ó phï hîp víi nh÷ng yªu cÇu an toµn cÇn thiÕt.

TCVN 7634 : 2007

5

Th

µn

h p

hÇ

n v

µ c

Êu

P

hß

ng

ch

¸y

vµ

§µ

o t

¹o

co

n§

éi c

h÷

a c

h¸

y t

róc

vËt l

iÖu

n

gu

yªn

t¾

c ph

ßn

g

ng

−ê

i

B

é p

hË

n p

h©

n c

hia

C

¸ch

bè

trÝ

®Ì

n

§é

i ch÷

a c

h¸y

§éi

b¶

o v

Ö c

h÷a

b¸

o

ch

¸y

K

ho

¶n

g c

¸ch

c«

ng

X

¸c

®Þn

h h

Ö th

èn

g

§é

i b¶

o vÖ

vv.

.

tr×

nh

c

h÷

a c

h¸y

Tu

yÕn

®−

ên

g t

r¸n

h

Ba

n a

n t

oµ

n c

hè

ng

v

v..

®Ì

n b

¸o

c

h¸

y

TiÕ

p c

Ën

nh

÷n

g v

ïn

g v

v..

c

ã ®

éi c

hø

a c

h¸

y

Cu

ng

cÊp

n−

íc

vµ

biÖ

n p

h¸p

ng

¨n

ch

Æn

HÖ

th

èn

g k

iÓm

so

¸t ®

é

nã

ng

vµ

kh

ãi

L¾

p ®

Æt h

Ö t

hè

ng

b¶o

v

Ö

®é

nã

ng

vµ

kh

ãi

C¸c

biÖ

n p

h¸p

gi¶

m r

ñi r

o d

o c

h¸y

Ph

ßn

g c

h¸y

C

h÷

a ch

¸y

2

§Æ

c tr

−n

g k

Õt

cÊu

cña

c«

ng

tr×n

h

3

BiÖ

n p

h¸

p

tæ

ch

øc

4

C«

ng

viÖ

c c

h÷

a c

h¸

y

5

Ch

÷a

ch

¸y

d©

n p

hß

ng

1

BiÖ

n p

h¸

p k

ü th

uË

t ®

èi v

íi m

¸y

H×n

h 1

– C

¸c b

iÖn

ph

¸p g

i¶m

rñ

i ro

do

ch

¸y

Ph

−¬

ng

ph

¸p

th

iÕt

kÕ

HÖ

th

èn

g p

h¸

t h

iÖn

v

µ li

ªn

kÕ

t ch

¸y

HÖ

th

èn

g b

¸o

ch

¸y

sí

m

HÖ

th

èn

g b

¸o

ch

¸y

HÖ

th

èn

g v

µ t

hiÕ

t b

Þ ng

¾t b

»n

g t

ay

HÖ

th

èn

g n

g¾

t tù

®é

ng

BiÖ

n p

h¸

p b

æ x

un

g

Th

«n

g t

in c

ho

sö

dô

ng

TCVN 7634 : 2007

6

TCVN 7634 : 2007

7

T i ª u c h u È n q u è c g i a tcvn 7634 : 2007

XuÊt b¶n lÇn 1

An toµn m¸y – Phßng ch¸y ch÷a ch¸y

Safety of machinery – Fire prevention and protection

1 Ph¹m vi ¸p dông

Tiªu chuÈn nµy qui ®Þnh çc ph−¬ng ph¸p ®Ó nhËn biÕt nguy hiÓm ch¸y do m¸y vµ thùc hiÖn viÖc

®¸nh gi¸ rñi ro t−¬ng øng. Tiªu chuÈn nµy ®Ò cËp ®Õn çc kh¸i niÖm vµ ph−¬ng ph¸p luËn vÒ kü

thuËt phßng ch¸y ch÷a ch¸y cÇn ph¶i cã trong qu¸ tr×nh thiÕt kÕ vµ chÕ t¹o m¸y. Môc ®Ých cña

tiªu chuÈn lµ ®¹t ®−îc møc an toµn yªu cÇu phï hîp víi viÖc sö dông m¸y b»ng çch ¸p dông

çc biÖn ph¸p kü thuËt ®èi víi m¸y mãc – çc biÖn ph¸p nµy ®−îc tÝch hîp trong m¸y vµ ®−îc

thùc hiÖn b»ng viÖc sö dông çc bé phËn an toµn. Tiªu chuÈn nµy kh«ng ¸p dông cho çc m¸y

®−îc thiÕt kÕ ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh ch¸y cã kiÓm so¸t (vÝ dô: ®éng c¬ ®èt trong, lß nung), trõ khi

çc qu¸ tr×nh nµy cã thÓ t¹o ra nguån löa cña mét ®¸m ch¸y trong çc bé phËn kh¸c cña m¸y

hoÆc ë bªn ngoµi m¸y.

2 Tµi liÖu viÖn dÉn

TCVN 7383-1 : 2004 (ISO 12100-1 : 2003), An toµn m¸y – Kh¸i niÖm c¬ b¶n, nguyªn t¾c chung

cho thiÕt kÕ – PhÇn 1: ThuËt ng÷ c¬ b¶n, ph−¬ng ph¸p luËn.

TCVN 7383-2 : 2004 (ISO 12100-2 : 2003), An toµn m¸y – Kh¸i niÖm c¬ b¶n, nguyªn t¾c chung

cho thiÕt kÕ – PhÇn 2: Nguyªn t¾c kü thuËt.

TCVN 7301 : 2003 (ISO 14121), An toµn m¸y – Nguyªn lý ®¸nh gi¸ rñi ro.

3 ThuËt ng÷ vµ ®Þnh nghÜa

Tiªu chuÈn nµy ¸p dông çc thuËt ng÷ vµ ®Þnh nghÜa sau

TCVN 7634 : 2007

8

3.1

Kh¶ n¨ng ch¸y (combustibility)

TÝnh chÊt cña mét vËt liÖu cã kh¶ n¨ng ®èt ch¸y ®−îc.

Chó thÝch §¸nh gi¸ chÝnh x¸c ®Æc tÝnh kh¶ n¨ng ch¸y cña mét vËt liÖu phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn vËn

hµnh cña m¸y vµ h×nh d¹ng cña vËt liÖu (vÝ dô: phoi, bôi vËt liÖu).

3.2

Ch¸y ®−îc (combustible)

Kh¶ n¨ng ®èt ch¸y cã hoÆc kh«ng cã ngän löa.

[ISO 13943 : 2000].

3.3

Sù ch¸y (combustion)

Ph¶n øng sinh nhiÖt cña mét chÊt ch¸y víi mét chÊt oxy ho¸, th−êng ®−îc kÌm theo ngän löa

vµ/hoÆc sù ph¸t s¸ng vµ/hoÆc ph¸t ra khãi.

[ISO 13943 : 2000].

3.4

§¸m ch¸y g©y tæn h¹i (damaging fire)

§¸m ch¸y g©y ra tæn h¹i cho ng−êi, c«ng tr×nh, m¸y mãc vµ/hoÆc m«i tr−êng.

3.5

ChÊt ch÷a ch¸y (fire extinguishing agent)

ChÊt thÝch hîp cho dËp t¾t ®¸m ch¸y.

3.6

B¶o vÖ chèng ch¸y (fire protection)

Çc biÖn ph¸p nh− biÖn ph¸p thiÕt kÕ ®Æc biÖt, çc hÖ thèng, thiÕt bÞ, c«ng tr×nh hoÆc çc kÕt cÊu

kh¸c ®Ó gi¶m nguy hiÓm cho ng−êi vµ tµi s¶n b»ng çch ph¸t hiÖn, dËp t¾t hoÆc ng¨n chÆn ®¸m

ch¸y.

[ISO 8421-1 : 1987].

3.7

Phßng ch¸y (fire prevention)

Çc biÖn ph¸p ®Ó ng¨n ngõa kh¶ n¨ng ph¸t sinh ®¸m ch¸y vµ/hoÆc ®Ó h¹n chÕ ¶nh h−ëng

cña nã.

[ISO 8421-1 : 1987].

TCVN 7634 : 2007

9

3.8

NhiÖt l−îng cña ®¸m ch¸y (fire load)

Tæng çc n¨ng l−îng tÝnh b»ng calo cã thÓ tho¸t ra ®−îc do sù ch¸y hoµn toµn cña tÊt c¶ çc vËt

liÖu ch¸y ®−îc liªn quan ®Õn m¸y vµ çc qu¸ tr×nh c«ng nghÖ bao gåm c¶ nguyªn liÖu vµ vËt liÖu

gia c«ng.

[ISO 13943 : 2000].

3.9

Mèi nguy hiÓm ch¸y (fire hazard)

Kh¶ n¨ng chÕt ng−êi (hoÆc bÞ th−¬ng tÝch) vµ/hoÆc tæn h¹i vÒ tµi s¶n vµ/hoÆc m«i tr−êng do ch¸y.

[ISO 13943 : 2000].

3.10

§¸m ch¸y (fire)

ThuËt ng÷ chung dµnh cho sù ch¸y (®¸m ch¸y cã Ých) còng nh− sù ch¸y kh«ng ®−îc kiÓm so¸t

(®¸m ch¸y g©y tæn h¹i).

3.11

HÖ thèng b¸o ch¸y (fire alarm system)

HÖ thèng ph¸t hiÖn ra sù bïng ph¸t (ph¸t sinh) cña ®¸m ch¸y vµ b¾t ®Çu ph¸t ra t×nh tr¹ng khÈn

cÊp.

3.12

Rñi ro ch¸y (fire risk)

Sù kÕt hîp cña kh¶ n¨ng x¶y ra tæn h¹i do ®¸m ch¸y vµ tÝnh khèc liÖt cña sù tæn h¹i nµy.

3.13

Cè vÊn vÒ an toµn ch¸y (fire safety advisor)

Nh©n viªn hoÆc ng−êi t− vÊn ®¸nh gi¸ çc biÖn ph¸p phßng ch¸y ch÷a ch¸y vÒ tÊt c¶ hoÆc tõng

c«ng viÖc cÇn ph¶i xö lý.

3.14

ChÊt lµm chËm ngän löa (flame retardant)

ChÊt ®−îc bæ sung vµo hoÆc ®−îc sö dông xö lý ®èi víi vËt liÖu nh»m môc ®Ých k×m h·m hoÆc tr×

ho·n sù xuÊt hiÖn cña ngän löa vµ/hoÆc gi¶m møc ®é lan réng cña nã.

3.15

Ngän löa (flame)

Vïng cã sù ch¸y ë pha khÝ tõ ®ã ph¸t ra ¸nh s¸ng.

[ISO 13943 : 2000].

TCVN 7634 : 2007

10

3.16

TÝnh dÔ bèc ch¸y (flammability)

Kh¶ n¨ng cña vËt liÖu hoÆc s¶n phÈm bèc ch¸y cã ngän löa trong c¸c ®iÒu kiÖn qui ®Þnh.

[ISO 13943 : 2000]

Chó thÝch ViÖc ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c ®Æc tÝnh bèc ch¸y cña vËt liÖu phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn vËn hµnh

cña m¸y.

3.17

Ch¸y ©m Ø (glow)

Sù ch¸y cña vËt liÖu r¾n kh«ng cã ngän löa nh−ng ph¸t ra ¸nh s¸ng tõ vïng ch¸y.

3.18

Sù tæn h¹i (harm)

Th−¬ng tÝch vµ/hoÆc tæn thÊt vÒ søc khoÎ hoÆc tµi s¶n.

[TCVN 7301 : 2003].

3.19

Nguån g©y ch¸y (ignition sourse)

Nguån n¨ng l−îng ®Ó b¾t ®Çu sù ch¸y.

3.20

Sù g©y ch¸y (ignition)

Sù b¾t ®Çu cña sù ch¸y.

[ISO 13493 : 2000].

3.21

N¨ng l−îng g©y ch¸y (ignition energy)

N¨ng l−îng cÇn thiÕt ®Ó b¾t ®Çu sù ch¸y.

3.22

BiÖn ph¸p tæ chøc (organizational measures)

TÊt c¶ c¸c biÖn ph¸p phßng ch¸y ch÷a ch¸y ®−îc ¸p dông ®Ó giao nhiÖm vô vµ tr¸ch nhiÖm, ®Ó

®iÒu hµnh kÕ ho¹ch khÈn cÊp trong tr−êng hîp cã ®¸m ch¸y; vµ hç trî cho ®éi ch÷a ch¸y trong

viÖc triÓn khai vµ thùc hiÖn qui tr×nh ch÷a ch¸y cña hä.

3.23

Sù qu¸ nhiÖt (overheating)

Sù t¨ng nhiÖt ®é kh«ng ®−îc kiÓm so¸t.

3.24

HÖ thèng b¸o ch¸y sím (pre-fire alarm system)

HÖ thèng ph¸t hiÖn tiÒm n¨ng bïng ph¸t cña ®¸m ch¸y vµ b¾t ®Çu ph¸t ra t×nh tr¹ng khÈn cÊp vÒ

hiÖn tr¹ng nµy.

TCVN 7634 : 2007

11

3.25

Ch÷a ch¸y d©n phßng (public fire fighting)

TÊt c¶ çc biÖn ph¸p do mét céng ®ång thùc hiÖn ®Ó ch÷a ch¸y gièng nh− çc biÖn ph¸p cña ®éi

ch÷a ch¸y cã n¨ng lùc phï hîp víi çc ®iÒu kiÖn cña ®Þa ph−¬ng.

[ISO 13943 : 2000].

3.26

Bé phËn an toµn (safety component)

Bé phËn m¸y, thiÕt bÞ kh«ng cã tÝnh l¾p lÉn, thùc hiÖn çc chøc n¨ng an toµn khi sö dông vµ khi

bé phËn ®ã bÞ h− háng hoÆc sù trôc trÆc trong vËn hµnh sÏ g©y mÊt an toµn vµ nguy hiÓm ®èi víi

nh÷ng ng−êi cã mÆt ë bªn m¸y.

3.27

Sù tù g©y ch¸y (self ignition)

Sù g©y ch¸y do tù nung nãng.

[ISO 13943 : 2000].

3.28

Sù tù nung nãng (self heating)

Ph¶n øng ph¸t nhiÖt trong vËt liÖu lµm t¨ng nhiÖt ®é trong vËt liÖu.

[ISO 13943 : 2000].

3.29

Khãi (smoke)

ThÓ l¬ löng nh×n thÊy ®−îc cña çc h¹t chÊt r¾n vµ/hoÆc chÊt láng trong khÝ do ch¸y hoÆc t¹o

ra ch¸y.

[ISO 13943 : 2000].

3.30

Çc ®Æc tr−ng kÕt cÊu cña c«ng tr×nh x©y dùng (structural features of buildings)

TÊt c¶ çc biÖn ph¸p phßng ch¸y ch÷a ch¸y cã liªn quan ®Õn thiÕt kÕ, chÕ t¹o vµ lËp kÕ ho¹ch

vËn hµnh cña mét c«ng tr×nh x©y dùng nh»m h¹n chÕ sù ph¸t triÓn cña ®¸m ch¸y, thuËn tiÖn cho

sù tho¸t hiÓm cña nh÷ng ng−êi ë trong c«ng tr×nh, t¹o ra lèi vµo cho ®éi ch÷a ch¸y vµ çc ®iÒu

kiÖn ch÷a ch¸y an toµn, vµ gi¶m tæn thÊt cho c«ng tr×nh, çc ®å vËt chøa trong c«ng tr×nh vµ m«i

tr−êng xung quanh.

3.31

C«ng viÖc ch÷a ch¸y (works fire-fighting)

TÊt c¶ çc biÖn ph¸p do ban ®iÒu hµnh nhµ m¸y trang bÞ cho ng−êi sö dông m¸y ®Ó ch÷a ch¸y

víi bÊt cø sù bïng ph¸t nµo cña ®¸m ch¸y b»ng chÝnh nh©n viªn cña m×nh.

TCVN 7634 : 2007

12

4 Yªu cÇu vÒ nhËn biÕt mèi nguy hiÓm

4.1 Yªu cÇu chung

C¶nh b¸o – Cã thÓ tån t¹i mèi nguy hiÓm næ ngoµi mèi nguy hiÓm ch¸y (xem EN 1127-1

vµ EN 1127-2).

Mèi nguy hiÓm ch¸y x¶y ra nÕu cã ®ñ sè l−îng chÊt ch¸y ®−îc, chÊt oxy ho¸ vµ nguån n¨ng

l−îng g©y ch¸y t¹i cïng mét ®Þa ®iÓm vµ trong cïng mét thêi gian. Mèi nguy hiÓm ch¸y phô thuéc

vµo sù t¸c ®éng lÉn nhau cña ba yÕu tè nµy. Xem H×nh 2.

Mét sè vËt liÖu vèn kh«ng æn ®Þnh ®Æc biÖt lµ c¸c chÊt oxy ho¸ hoÆc cã kh¶ n¨ng tù nung nãng.

VÊn ®Ò nµy ¶nh h−ëng tíi mèi nguy hiÓm ch¸y.

Sù biÕn ®æi cña nång ®é oxy (vÝ dô nh− sù lµm giµu oxy) còng cã ¶nh h−ëng ®¸ng kÓ ®Õn mèi

nguy hiÓm ch¸y.

Mèi nguy hiÓm ch¸y cã thÓ t¨ng lªn do vËt liÖu ®−îc gia c«ng, ®−îc sö dông hoÆc ®−îc th¶i ra bëi

m¸y, do vËt liÖu ë vïng l©n cËn m¸y, hoÆc do vËt liÖu ®−îc sö dông trong kÕt cÊu m¸y.

Chó dẪN

1 VËt liÖu ch¸y

2 Nguån n¨ng l−îng g©y ch¸y

3 §¸m ch¸y

4 ChÊt oxy ho¸

H×nh 2 – Tam gi¸c ch¸y

1

2

3

4

TCVN 7634 : 2007

13

4.2 VËt liÖu ch¸y

VËt liÖu ch¸y cã thÓ lµ chÊt r¾n, chÊt láng hoÆc chÊt khÝ. Ph¶i x¸c ®Þnh xem liÖu cã hay kh«ng vËt

liÖu ch¸y tån t¹i hoÆc cã thÓ cã vËt liÖu ch¸y vµ sè l−îng, sù ph©n bè cña çc lo¹i vËt liÖu nµy

nh− thÕ nµo.

Sù dÔ ch¸y cña vËt liÖu chÞu ¶nh h−ëng bëi kÝch th−íc, h×nh d¹ng vµ sù s¾p xÕp cña vËt liÖu. VÝ

dô, çc mÉu vËt liÖu nhá liªn kÕt láng lÎo víi nhau cã thÓ dÔ g©y ch¸y h¬n so víi mét miÕng lín

cña chÝnh vËt liÖu ®ã. Còng nh− vËy, sù kÕt hîp cña çc vËt liÖu còng cã ¶nh h−ëng ®Õn tÝnh dÔ

b¾t löa vµ qu¸ tr×nh ch¸y.

VÊn ®Ò cÇn ph¶i quan t©m lµ liÖu tÝnh chÊt cña çc vËt liÖu cã thÓ thay ®æi theo thêi gian hoÆc sö

dông hay kh«ng. Çc thay ®æi nµy cã thÓ bao gåm kh¶ n¨ng ph©n huû cña vËt liÖu ®Ó th¶i ra çc

khÝ vµ h¬i ch¸y. HiÖn t−îng nµy cã thÓ lµm t¨ng mèi nguy hiÓm ch¸y.

4.3 ChÊt oxy ho¸

Trong viÖc ®¸nh gi¸ mèi nguy hiÓm ch¸y ph¶i x¸c ®Þnh sù hiÖn diÖn vµ sè l−îng cña çc chÊt duy

tr× ®¸m ch¸y, vÝ dô çc chÊt t¹o ra oxy, vµ x¸c suÊt xuÊt hiÖn çc chÊt nµy. ChÊt oxy ho¸ th«ng

th−êng nhÊt lµ oxy trong kh«ng khÝ. Tuy nhiªn cã çc chÊt oxy ho¸ kh¸c duy tr× sù ch¸y, vÝ dô,

kali nitrat (KNO3), kali pecmanganat (KMnO4), axit pecloric (HClO4), hydro peroxyt (H2O2), oxyt

nit¬ (N2O).

4.4 Nguån g©y ch¸y

Ph¶i x¸c ®Þnh sù xuÊt hiÖn hoÆc cã thÓ x¶y ra nguån g©y ch¸y nµo.

Çc nguån g©y ch¸y cã thÓ t¨ng lªn do ¶nh h−ëng cña:

a) n¨ng l−îng nhiÖt,

b) n¨ng l−îng ®iÖn,

c) n¨ng l−îng c¬ häc, vµ/hoÆc

d) n¨ng l−îng ho¸ häc.

Xem çc vÝ dô trong Phô lôc A.

5 Yªu cÇu vÒ ®¸nh gi¸ rñi ro

5.1 Yªu cÇu chung

X¸c ®Þnh vµ ®¸nh gi¸ rñi ro ch¸y ®ßi hái ph¶i cã mét tr×nh tù çc b−íc hîp lý logic cho phÐp xem

xÐt cã hÖ thèng çc mèi nguy hiÓm ch¸y ph¸t sinh do m¸y vµ/hoÆc qu¸ tr×nh gia c«ng phï hîp víi

çc qui tr×nh ®−îc qui ®Þnh trong TCVN 7301 : 2003. C«ng viÖc nµy bao gåm sù ph©n tÝch rñi ro

vµ ®¸nh gi¸ rñi ro. CÇn ®¸nh gi¸ rñi ro nÕu ®ßi hái ph¶i cã çc biÖn ph¸p gi¶m rñi ro.

TCVN 7634 : 2007

14

5.2 Ph©n tÝch rñi ro

Ph¶i x¸c ®Þnh sù rñi ro cña ®¸m ch¸y trong m¸y b»ng sù ph©n tÝch. Sù rñi ro nµy phô thuéc vµo

sù cã mÆt cña mèi nguy hiÓm ch¸y vµ møc ®é tæn h¹i cã thÓ cã.

Sù ph©n tÝch rñi ro ch¸y ph¶i bao gåm çc yÕu tè sau (xem H×nh 3)

− danh s¸ch tÊt c¶ çc vËt liÖu liªn quan ®Õn m¸y vµ qu¸ tr×nh gia c«ng, bao gåm c¶ nguyªn liÖu

vµ vËt liÖu gia c«ng;

− ®¸nh gi¸ tÝnh dÔ b¾t löa, tÝnh dÔ ch¸y, kh¶ n¨ng ch¸y cña çc vËt liÖu, t¸c ®éng phô cña ®¸m

ch¸y vµ çc chÊt ®éc h¹i ph¸t ra;

− x¸c ®Þnh t¶i träng nhiÖt cña ®¸m ch¸y;

− danh s¸ch cña tÊt c¶ çc nguån g©y ch¸y cã thÓ cã;

− x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng diÔn biÕn ®¸m ch¸y theo t¶i träng nhiÖt ®¸m ch¸y vµ nguån g©y ch¸y;

− ®¸nh gi¸ rñi ro ch¸y cã thÓ do lçi cña ng−êi g©y ra nh− thay ®æi çc vËt liÖu vµ thao t¸c sai

qui tr×nh.

Cã thÓ t×m kiÕm th«ng tin vÒ çc tÝnh ch¸y cña çc vËt liÖu hoÆc chi tiÕt sö dông trong m¸y tõ tµi

liÖu kü thuËt hoÆc nhµ cung cÊp. Tuy nhiªn, trong mét sè tr−êng hîp cã thÓ ph¶i tiÕn hµnh thö

nghiÖm ®èi víi çc vËt liÖu hoÆc çc chi tiÕt nµy.

TCVN 7634 : 2007

15

H×nh 3 – Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ rñi ro

5.3 §¸nh gi¸ rñi ro

Sau khi ph©n tÝch rñi ro, ph¶i ®¸nh gi¸ rñi ro cã tÝnh ®Õn tæn h¹i cã thÓ x¶y ra. Sù tæn h¹i nµy cã

thÓ lµ do b¶n th©n ®¸m ch¸y, bøc x¹ nhiÖt, ¶nh h−ëng cña ®¸m ch¸y hoÆc çc vËt liÖu tho¸t ra.

NÕu sù ®¸nh gi¸ rñi ro ch¸y dÉn ®Õn kÕt luËn r»ng m¸y kh«ng an toµn th× ph¶i thùc hiÖn çc biÖn

ph¸p lµm gi¶m rñi ro.

§iÒu kiÖn vËn hµnh dù ®Þnh, sù sö dông sai qui çch thÊy

tr−íc vµ sai sãt cña con ng−êi

Danh s¸ch çc vËt liÖu

TÝnh dÔ b¾t löa, TÝnh dÔ g©y ch¸y

Kh¶ n¨ng ch¸y T¸c dông phô cña ®¸m ch¸y

TÝnh ®éc h¹i cña vËt liÖu vµ ¸nh h−ëng cña ®¸m ch¸y

T¶i träng nhiÖt ®¸m ch¸y

Nguån g©y ch¸y

X¸c ®Þnh diÔn biÕn cña ®¸m ch¸y theo t¶i träng nhiÖt cña ®¸m ch¸y vµ

çc nguån g©y ch¸y

TÝnh khèc liÖt cña tæn h¹i cã thÓ x¶y ra

Ph©n tÝch rñi ro

§¸nh gi¸ rñi ro

TCVN 7634 : 2007

16

ViÖc ®¸nh gi¸ møc tæn thÊt vÒ tµi s¶n hoÆc m«i tr−êng dùa vµo çc yÕu tè kinh tÕ, kü thuËt

vµ qui ®Þnh. Ph¶i tÝnh ®Õn çc yÕu tè nµy trong viÖc quyÕt ®Þnh çc gi¶i ph¸p kü thuËt phßng ch¸y

ch÷a ch¸y.

5.4 Gi¶m rñi ro

NÕu ®ßi hái ph¶i cã çc biÖn ph¸p gi¶m rñi ro th× ph¶i cã quyÕt ®Þnh xem liÖu ph¶i sö dông biÖn

ph¸p kü thuËt nµo ®Ó gi¶m rñi ro cña ®¸m ch¸y vµ/hoÆc h¹n chÕ ¶nh h−ëng cña ®¸m ch¸y.

Sau mçi biÖn ph¸p kü thuËt ®−îc sö dông ®Ó gi¶m rñi ro cña ®¸m ch¸y th× ph¶i tiÕn hµnh ph©n tÝch l¹i

rñi ro tíi khi m¸y trë nªn an toµn theo qui tr×nh ®−îc x¸c ®Þnh trong TCVN 7301. Çc biÖn ph¸p kü

thuËt phßng ch¸y ch÷a ch¸y kh«ng bao hµm toµn thÓ rñi ro ë m¸y ®ang xem xÐt, vµ do ®ã ph¶i chó ý

b¶o ®¶m çc biÖn ph¸p ®−îc ¸p dông kh«ng lµm t¨ng çc rñi ro kh¸c.

6 Çc biÖn ph¸p kü thuËt phßng ch¸y ch÷a ch¸y cho m¸y

6.1 Yªu cÇu chung

Çc biÖn ph¸p kü thuËt phßng ch¸y ch÷a ch¸y (xem H×nh 1) bao gåm:

− çc biÖn ph¸p thiÕt kÕ vµ/hoÆc c«ng nghÖ;

− çc hÖ thèng tÝch hîp ph¸t hiÖn vµ ch÷a ch¸y;

− çc biÖn ph¸p bæ sung, vµ

− th«ng tin cho sö dông.

Ph¶i ¸p dông çc biÖn ph¸p theo thø tù −u tiªn trªn vµ phï hîp víi çc qui tr×nh cña TCVN

7383-1 : 2004, §iÒu 5 (xem 7.1 vµ H×nh 4).

6.2 Çc biÖn ph¸p thiÕt kÕ/c«ng nghÖ

Ph¶i ®¹t ®−îc sù gi¶m rñi ro chñ yÕu b»ng çc biÖn ph¸p thiÕt kÕ/c«ng nghÖ, çc biÖn ph¸p nµy

lo¹i trõ hoÆc gi¶m thiÓu mèi nguy hiÓm ch¸y. Cã çc biÖn ph¸p thiÕt kÕ/c«ng nghÖ ®−îc giíi

thiÖu nh− d−íi ®©y. Çc yªu cÇu cña TCVN 7383-1 : 2004 còng ph¶i ®−îc ¸p dông:

a) Sö dông çc vËt liÖu trong chÕ t¹o m¸y lµ çc vËt liÖu kh«ng ch¸y ®−îc, khã ch¸y vµ/hoÆc cã

kh¶ n¨ng ch¸y/tÝnh dÔ g©y ch¸y thÊp, vÝ dô, çc vËt liÖu cã chÊt øc chÕ ngän löa.

Chó thÝch Çc ph−¬ng ph¸p thö thÝch hîp vÒ ph¶n øng víi sù ch¸y vµ hÖ thèng ph©n lo¹i ®¸m ch¸y ®èi

víi çc s¶n phÈm chÕ t¹o vµ çc bé phËn cña c«ng tr×nh x©y dùng ®−îc giíi thiÖu trong EN 13501 -1.

b) Sù lo¹i bá hoÆc gi¶m thiÓu rñi ro cña sù qu¸ nhiÖt hoÆc cña b¶n th©n m¸y hoÆc cña çc vËt liÖu lµ

lo¹i bá hoÆc gi¶m thiÓu çc khÝ, chÊt láng , chÊt r¾n, bôi hoÆc h¬i do m¸y t¹o ra hoÆc sö dông. CÇn

ph©n tÝch rñi ro b»ng çch xem xÐt çc sai lÖch cña ph−¬ng ph¸p c«ng nghÖ cã thÓ dÉn tíi sù qu¸

nhiÖt. Thùc hiÖn viÖc lo¹i bá hoÆc gi¶m thiÓu rñi ro b»ng çch x¸c ®Þnh xem çc sai lÖch nµy ®−îc

ph¸t hiÖn hoÆc kiÓm so¸t nh− thÕ nµo vµ thùc thi çc biÖn ph¸p ®Ó ®¹t ®−îc ®iÒu ®ã.

TCVN 7634 : 2007

17

c) Lùa chän çc vËt liÖu cho kÕt cÊu cña m¸y trong ®ã ph¶i lo¹i trõ hoÆc gi¶m thiÓu sù t−¬ng t¸c

cã h¹i cña chóng víi çc vËt liÖu do m¸y t¹o ra hoÆc sö dông.

d) ThiÕt kÕ m¸y ®Ó tr¸nh sù tËp trung çc chÊt ch¸y ®−îc hoÆc çc chÊt trî gióp cho sù ch¸y,

hoÆc sù tÝch tô cña nguyªn liÖu, çc s¶n phÈm trung gian hoÆc s¶n phÈm cã sè l−îng v−ît

qu¸ møc yªu cÇu cho m¸y.

e) Khi kh«ng thÓ lo¹i bá ®−îc kh¶ n¨ng x¶y ra ch¸y th× ph¶i h¹n chÕ çc ¶nh h−ëng cña ®¸m

ch¸y nµy (ngän löa, nhiÖt vµ khãi v.v …), vÝ dô nh− dïng che ch¾n hoÆc rµo ch¾n cho m¸y ®Ó

lo¹i bá hoÆc gi¶m thiÓu rñi ro g©y th−¬ng tÝch cho ng−êi vµ/hoÆc tæn thÊt vÒ tµi s¶n vµ/hoÆc

m«i tr−êng xung quanh.

6.3 Sö dông çc hÖ thèng tÝch hîp ph¸t hiÖn vµ ch÷a ch¸y

Cã thÓ gi¶m rñi ro b»ng çch sö dông thÝch hîp çc hÖ thèng tÝch hîp ph¸t hiÖn vµ ch÷a ch¸y (çc bé

phËn an toµn) bao gåm çc bé phËn ®Ó ph¸t hiÖn, kiÓm so¸t, b¸o ®éng vµ dËp löa. Ph¶i x¸c ®Þnh çc

yªu cÇu theo H×nh 5. Phô lôc B giíi thiÖu mét vÝ dô vÒ mét bé phËn an toµn gåm cã mét ®Çu b¸o

ch¸y, trung t©m ®iÒu khiÓn b¸o ch¸y, thiÕt bÞ ch÷a chÊt ch÷a ch¸y, ®−êng èng x¶ vµ çc ®Çu phun.

Sù khèc liÖt cña tæn h¹i chñ yÕu ®−îc x¸c ®Þnh b»ng tèc ®é ph¸t triÓn vµ thêi gian kÐo dµi cña ®¸m

ch¸y. §¸m ch¸y cÇn ®−îc ph¸t hiÖn cµng sím cµng tèt vµ qóa tr×nh dËp löa cÇn ®−îc b¾t ®Çu ngay,

kh«ng chËm trÔ sau khi ph¸t hiÖn ra ®¸m ch¸y. NÕu cã nguy hiÓm cho con ng−êi, vÝ dô nh− sö dông

chÊt dËp löa cã ®éc h¹i th× ph¶i cã biÖn ph¸p ®¶m b¶o an toµn cña ng−êi trong khu vùc cña m¸y

vµ/hoÆc trong b¶n th©n m¸y. Çc biÖn ph¸p nµy cÇn ®¶m b¶o r»ng ®¸m ch¸y (®¸m ch¸y g©y tæn h¹i)

ph¶i ®−îc dËp t¾t hoÆc h¹n chÕ tíi møc tèi ®a cho vïng x¶y ra ®¸m ch¸y.

6.4 Çc biÖn ph¸p bæ sung

Cã thÓ cÇn ®Õn çc biÖn ph¸p bæ sung vÒ phßng ch¸y ch÷a ch¸y, vÝ dô nh−:

− dõng m¸y vµ/hoÆc thiÕt bÞ phô theo ch−¬ng tr×nh, bao gåm sù çch ly ®èi víi tÊt c¶ çc nguyªn

liÖu kh«ng c¬ b¶n vµ çc s¶n phÈm;

− dõng m¸y khÈn cÊp, çch ly çc nguån cung cÊp n¨ng l−îng kh«ng cÇn thiÕt, vÝ dô, nguån

cung cÊp ®iÖn vµ nguån cung cÊp nhiªn liÖu;

− çch ly vïng ®−îc b¶o vÖ b»ng hÖ thèng ch÷a ch¸y vÝ dô, b»ng t−êng ng¨n çch hoÆc mµn

n−íc.

NÕu cÇn thiÕt, ph¶i trang bÞ çc thiÕt bÞ l−u gi÷ hoÆc thu gom dßng n−íc th¶i ra cña ®¸m ch¸y vµ

çc chÊt dËp löa ®−îc sö dông trong xö lý sù cè ch¸y.

6.5 Th«ng tin cho sö dông

Ph¶i cung cÊp tµi liÖu toµn diÖn vµ cã thÓ hiÓu ®−îc cho ng−êi sö dông ®Ó b¶o ®¶m r»ng ng−êi sö

dông cã thÓ b¶o qu¶n m¸y mãc, thiÕt bÞ vµ çc trang bÞ kü thuËt cho ch÷a ch¸y ë ®iÒu kiÖn thÝch

TCVN 7634 : 2007

18

hîp vµ s½n sµng cho vËn hµnh, vµ khi cÇn thiÕt cã thÓ b¾t ®Çu çc biÖn ph¸p ch÷a ch¸y theo

yªu cÇu.

Ph¶i cung cÊp th«ng tin vÒ viÖc ®−a vµo vËn hµnh, vËn hµnh vµ b¶o d−ìng çc ph−¬ng tiÖn kü

thuËt phßng ch¸y ch÷a ch¸y ®−îc sö dông cho m¸y phï hîp víi TCVN 7383-2 : 2004, ®iÒu C vµ

c¶nh b¸o vÒ bÊt kú çc rñi ro ch¸y nµo cßn sãt l¹i. NÕu ng−êi sö dông cã yªu cÇu ®Æc biÖt lµ sù

phßng ch¸y ch÷a ch¸y cña m¸y mãc tèi thiÓu ph¶i dùa mét phÇn vµo ph−¬ng tiÖn ch÷a ch¸y cña

ng−êi sö dông th× ph¶i x¸c ®Þnh vµ m« t¶ sù ph©n chia nµy trong b¶n h−íng dÉn vËn hµnh.

Khi x¸c ®Þnh tæn thÊt cã thÓ x¶y ra ®èi víi tµi s¶n vµ m«i tr−êng, nhµ s¶n xuÊt m¸y ph¶i ®Ò ra çc

yªu cÇu vÒ l¾p ®Æt m¸y, bao gåm c¶ vÞ trÝ l¾p ®Æt. NÕu ng−êi sö dông kh«ng tu©n theo çc yªu

cÇu nµy th× ph¶i ®¸nh gi¸ tæn thÊt cã thÓ x¶y ra ®èi víi tµi s¶n cña m×nh vµ ®èi víi m«i tr−êng do

sù lan truyÒn cña ®¸m ch¸y ra ngoµi giíi h¹n cña m¸y, ¶nh h−ëng ®Õn khu vùc xung quanh, bao

gåm c¶ x−ëng m¸y kh¸c vµ/hoÆc çc c«ng tr×nh x©y dùng. ViÖc ®¸nh gi¸ nµy cã thÓ lµm thay ®æi

phÐp x¸c ®Þnh møc tæn thÊt (thÊp, trung b×nh, cao) (xem 7.3.3) vµ cã thÓ yªu cÇu ng−êi sö dông

cã biÖn ph¸p söa ch÷a.

7 Lùa chän vµ thiÕt kÕ çc biÖn ph¸p kü thuËt phßng ch¸y ch÷a ch¸y

7.1 Qui tr×nh

Khi lùa chän vµ thiÕt kÕ çc biÖn ph¸p kü thuËt phßng ch¸y ch÷a ch¸y nh»m môc ®Ých gi¶m rñi

ro, ph¶i thùc hiÖn çc b−íc sau ®©y theo qui tr×nh lÆp l¹i phï hîp víi TCVN 7301 nh− chØ dÉn trªn

H×nh 4.

B−íc 1: §¸nh gi¸ rñi ro

− Thùc hiÖn sù ph©n tÝch rñi ro vÒ ®¸m ch¸y ë mét m¸y trong tÊt c¶ çc chÕ ®é vËn hµnh vµ trong

mçi giai ®o¹n tuæi thä cña m¸y phï hîp víi TCVN 7383 vµ TCVN 7301 (xem 5.2).

− §¸nh gi¸ sù xuÊt hiÖn rñi ro th«ng qua çc mèi nguy hiÓm ch¸y vµ quyÕt ®Þnh vÒ viÖc gi¶m

thÝch ®¸ng çc rñi ro ®èi víi çc øng dông phï hîp víi TCVN 7383 vµ TCVN 7301 (xem 5.3).

NÕu m¸y ®−îc xem lµ an toµn th× qu¸ tr×nh lÆp l¹i ®−îc kÕt thóc vµ ph¶i hoµn thµnh ®Çy ®ñ

th«ng tin cho ng−êi sö dông.

TCVN 7634 : 2007

19

H×nh 4 – Qu¸ tr×nh lÆp l¹i ®Ó lùa chän

çc biÖn ph¸p kü thuËt phßng ch¸y ch÷a ch¸y

B−íc 4

B−íc 5

B−íc 6

B−íc 7

Ph©n tÝch rñi ro t¹i m¸y TCVN 7383-1 vµ TCVN 7301

§¸nh gi¸ rñi ro t¹i m¸y TCVN 7383-1 vµ TCVN 7301

An toµn m¸y

QuyÕt ®Þnh vÒ çc biÖn ph¸p kü thuËt phßng ch¸y ch÷a ch¸y (TCVN 7383-2 : 2004, ®iÒu 5)

Bao gåm çc biÖn ph¸p thiÕt kÕ vµ/hoÆc c«ng nghÖ (TCVN 7383-2 : 2004, ®iÒu 4)

Sö dông çc hÖ thèng tÝch hîp ph¸t hiÖn vµ ch÷a ch¸y vµ/hoÆc çc biÖn ph¸p bæ sung (xem H×nh 6 vµ B¶ng 1)

X¸c ®Þnh çc yªu cÇu vÒ an toµn

Lùa chän çc bé phËn cña hÖ thèng thÝch hîp vµ çc chÊt ch÷a ch¸y (xem H×nh 6 vµ 7.6)

Hîp thøc ho¸ (Phª duyÖt)

Th«ng tin cho sö dông

Kh«ng

Kh«ng

B−íc 1

B−íc 2

B−íc 3

Cã

Cã

Kh«ng

Cã

TCVN 7634 : 2007

20

Çc b−íc 2 ®Õn 7: QuyÕt ®Þnh çc biÖn ph¸p kü thuËt phßng ch¸y ch÷a ch¸y ®Ó gi¶m rñi ro.

B−íc 2: QuyÕt ®Þnh vÒ lùa chän çc biÖn ph¸p thiÕt kÕ/c«ng nghÖ.

KiÓm tra çc biÖn ph¸p thiÕt kÕ vµ c«ng nghÖ ph¶i ®−îc thùc hiÖn khi sö dông b−íc 1. NÕu kh«ng

®¹t ®−îc ®é an toµn thÝch hîp cña m¸y ®−îc thiÕt kÕ lÇn cuèi th× cÇn thùc hiÖn b−íc 3.

B−íc 3: QuyÕt ®Þnh vÒ çc hÖ thèng ph¸t hiÖn vµ ch÷a ch¸y (çc bé phËn an toµn) vµ/hoÆc

çc biÖn ph¸p bæ sung.

B−íc 4: X¸c ®Þnh çc yªu cÇu an toµn ®èi víi çc biÖn ph¸p phßng ch¸y ch÷a ch¸y

X¸c ®Þnh çc ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t hiÖn, b¸o ®éng vµ b¾t ®Çu ®−a vµo ho¹t ®éng biÖn ph¸p phßng

ch¸y ch÷a ch¸y (vÝ dô, dõng khÈn cÊp, çch ly nguån ®iÖn/nhiªn liÖu vµ/hoÆc gi¶i phãng chÊt

ch÷a ch¸y).

B−íc 5: Lùa chän çc bé phËn thÝch hîp cña hÖ thèng vµ çc chÊt ch÷a ch¸y

Lùa chän çc bé phËn riªng biÖt cña hÖ thèng phï hîp víi çc yªu cÇu ®−îc x¸c lËp trong b−íc 4

vÒ sù thÝch hîp vµ ®é tin cËy còng nh− sè l−îng, vÞ trÝ, sù bè trÝ cña çc bé phËn vµ l−îng chÊt

ch÷a ch¸y thÝch hîp.

B−íc 6: Phª duyÖt

Phª duyÖt viÖc phßng ch¸y ch÷a ch¸y ®¹t ®−îc b»ng çch lùa chän çc bé phËn riªng biÖt cña hÖ

thèng khi so s¸nh víi çc yªu cÇu ®−îc x¸c lËp trong b−íc 4. Ph¶i kiÓm tra çc hÖ thèng ch÷a

ch¸y vµ ph¸t hiÖn ®¸m ch¸y lÇn cuèi vµ/hoÆc çc biÖn ph¸p bæ sung khi sö dông b−íc 1. NÕu

m¸y ®−îc xem lµ ch−a ®ñ an toµn th× ph¶i lÆp l¹i çc b−íc 3 ®Õn 6.

B−íc 7: Hoµn tÊt th«ng tin cho sö dông.

7.2 QuyÕt ®Þnh vÒ çc biÖn ph¸p kü thuËt phßng ch¸y ch÷a ch¸y

NÕu thùc hiÖn quyÕt ®Þnh vÒ çc biÖn ph¸p kü thuËt phßng ch¸y ch÷a ch¸y ®Ó gi¶m rñi ro ch¸y th×

ph¶i −u tiªn ®−a ra çc biÖn ph¸p thiÕt kÕ vµ/hoÆc c«ng nghÖ.

NÕu b»ng çc biÖn ph¸p nµy vµ rñi ro kh«ng gi¶m ®i tíi møc mong muèn th× ph¶i cung cÊp çc

hÖ thèng tÝch hîp ph¸t hiÖn vµ ch÷a ch¸y. Çc hÖ thèng nµy cã thÓ bao gåm (xem H×nh 6), vÝ dô:

− Çc hÖ thèng b¸o ch¸y sím, vµ

− Çc hÖ thèng b¸o ch¸y víi

1) hÖ thèng ch÷a ch¸y b»ng tay, hoÆc

2) hÖ thèng ch÷a ch¸y tù ®éng.

Ph¶i m« t¶ rñi ro cßn l¹i trong th«ng tin cho sö dông (xem 6.5).

TCVN 7634 : 2007

21

7.3 Lùa chän çc hÖ thèng tÝch hîp ph¸t hiÖn vµ ch÷a ch¸y cã liªn quan ®Õn tæn h¹i cã thÓ

x¶y ra

7.3.1 Qui ®Þnh chung

Khi x¸c ®Þnh sù lùa chän çc hÖ thèng tÝch hîp ph¸t hiÖn vµ ch÷a ch¸y (xem 7.2 vµ H×nh 6) cã

liªn quan ®Õn tæn h¹i cã thÓ x¶y ra sù cè ch¸y, ph¶i xem xÐt çc møc khèc liÖt sau cña tæn h¹i cã

thÓ x¶y ra (xem H×nh 5).

7.3.2 NÕu th−¬ng tÝch cho ng−êi cã thÓ x¶y ra nh− do hËu qu¶ cña mét ®¸m ch¸y t¹i m¸y th× tèi

thiÓu ph¶i cung cÊp mét hÖ thèng b¸o ch¸y sím kÕt hîp víi mét hÖ thèng ch÷a ch¸y tù ®éng.

TCVN 7634 : 2007

22

a ë ®©y quan t©m ®Õn tæn thÊt cao nhÊt cã thÓ x¶y ra.

H×nh 5 – Lùa chän thiÕt bÞ hîp nhÊt phßng ch¸y ch÷a ch¸y, c¸c hÖ thèng

ph¸t hiÖn vµ ch÷a ch¸y cã liªn quan ®Õn tæn h¹i cã thÓ x¶y ra

M¸y

Mèi nguy hiÓm ch¸y do m¸y hoÆc s¶n phÈm Kh«ng

Cã

Th−¬ng tÝch cho ng−êi cã thÓ x¶y ra

Cã

Kh«ng

Tæn thÊt vÒ tµi s¶n vµ/hoÆc m«i tr−êng cã thÓ x¶y ra

Cã

Kh«ng

Kh«ng biÖn ph¸p

Møc tæn thÊt vÒ tµi s¶n vµ/hoÆc m«i

tr−êng thÊp a


tr−êng trung b×nh a


tr−êng cao a

Theo H×nh 6: tèi thiÓu ph¶i cã mét hÖ thèng b¸o ch¸y

sím kÕt hîp víi mét hÖ thèng ch÷a ch¸y tù ®éng

Theo H×nh 6: tèi thiÓu ph¶i cã mét hÖ thèng b¸o

ch¸y kÕt hîp víi mét hÖ thèng ch÷a ch¸y

b»ng tay

Theo H×nh 6: tèi thiÓu ph¶i cã mét hÖ thèng ch÷a ch¸y b»ng tay

TCVN 7634 : 2007

23

Çc

kiÓ

u h

Ö th

èn

g t

Ých

hî

p p

h¸t

hiÖ

n ®

¸m c

h¸y

vµ

ch÷

a ch

¸y

HÖ

thè

ng

b¸o

ch

¸y s

ím

H

Ö th

èn

g ®

¸m c

h¸y

H

Ö th

èn

g c

h÷

a ch

¸y b

»ng

ta

y H

Ö th

èn

g c

h÷

a ch

¸y t

ù ®

én

g

Çc

bé

ph

Ën ®

−î

c g

¾n v

µo c

¸c h

Ö th

èn

g

- C

¸c

®Ç

u b

¸o

kh

Ý, n

hiÖ

t, kh

ãi

ho

Æc

çc

bé

ph

¸t

hiÖ

n k

h¸

c.

- T

hiÕ

t b

Þ ph¸

t tÝn

hiÖ

u b

¸o

®

én

g

- T

hiÕ

t b

Þ ®iÒ

u k

hiÓ

n

- C

¬ c

Êu

khë

i ®é

ng

- C

¸c

®Ç

u b

¸o

ch

¸y.

- T

hiÕ

t b

Þ ph¸

t tÝn

hiÖ

u b

¸o

®

én

g

- T

hiÕt

bÞ ®

iÒu

khiÓ

n vµ

chØ

b¸o

- T

hiÕ

t b

Þph¸

t tÝn

hiÖ

ub

¸o®

én

g

- C

¬ cÊ

u kh

ëi ®

éng

b»ng

tay

- T

hiÕt

bÞ ®

iÒu

khiÓ

n vµ

chØ

b¸o

- T

hiÕt

bÞ c

høa

chÊt

ch÷

a ch

¸y

- §

−êng

èng

x¶

vµ ®

Çu p

hun

- Çc

®Çu

b¸o

ch¸

y - T

hiÕt

bÞ p

h¸t t

Ýn h

iÖu

b¸o

®éng

- T

hiÕt

bÞ ®

iÓu

khiÓ

n vµ

chØ

b¸o

- T

hiÕt

bÞ n

g¾t

- Thi

Õt b

Þ chø

a ch

Êt c

h÷a

ch¸y

- §

−êng

èng

x¶

vµ ®

Çu p

hun

- C¬

cÊu

®iÒu

khi

Ón b

»ng

tay

Ch

øc

n¨n

g

- p

h¸

t h

iÖn

®¸

m

ch¸

y cµ

ng

sí

m c

µn

g t

èt

- kh

ëi ®

én

g tÝ

n h

iÖu

b¸

o ®

én

g

- x¶

tù

®é

ng

ch

Êt

ch÷

a c

h¸

y -

kÝch

h

o¹

t tÝn

h

iÖu

ch

Ø b

¸o

cña

hÖ

th

èng

-

khë

i ®

én

g ç

c ch

øc n

¨ng

an

to

µn

- x¶

b»

ng

tay

ch

Êt

dË

p lö

a

- kÝ

ch

ho

¹t

tÝn

hiÖ

u

chØ

b¸

o cñ

a h

Ö t

hè

ng

- p

h¸

t h

iÖn

®¸

m c

h¸

y cµ

ng

lín

cµn

g t

èt

- kh

ëi ®

én

g tÝ

n h

iÖu

b¸

o ®

én

g

- kh

ëi

®é

ng

çc

chøc

n¨n

g a

n

toµ

n t

ù ®

éng

ho

Æc

b»

ng t

ay

®Ó

ch

÷a

ch¸y

, cã

th

Ó b

ao g

åm

ç

c h

Ö

thèn

g

dË

p

löa

®

iÒu

kh

iÓn

b»

ng

tay

- P

h¸

t h

iÖn

ng

uy

hiÓ

m c

ña

sù

b

ïn

g

ph

¸t

®¸

m

ch¸

y cµ

ng

sím

cµ

ng

tè

t.

- kh

ëi ®

én

g tÝ

n h

iÖu

b¸

o ®

én

g

- kh

ëi

®é

ng

çc

chøc

n¨n

g a

n

toµ

n t

ù ®

éng

ho

Æc

b»

ng t

ay

®Ó

ph

ßn

g n

gõ

a s

ù b

ïn

g p

h¸

t ®

¸m

ch

¸y

Ç

c ch

øc

n¨

ng

nµ

y lµ

ç

c ch

øc

n¨

ng

tè

i th

iÓu

cÇ

n t

hiÕ

t p

h¶

i ®

−î

c q

ua

n t

©m

. C

ã t

hÓ

®−

a t

hª

m c

¸c

chø

c n

¨n

g b

æ s

un

g v

íi

®iÒ

u

kiÖ

n l

µ c

hó

ng

kh

«n

g g

©y

ra ¶

nh

h−

ën

g c

ã h

¹i ®

Õn

ç

c ch

øc

n¨

ng

®·

®−

îc

liÖt

kª.

Ç

c ®

Þnh

ng

hÜa

vÒ

c¬

cÊ

u k

hë

i ®

én

g,

thiÕ

t b

Þ ®iÒ

u k

hiÓ

n v

µ c

hØ

b¸

o,

®Ç

u b

¸o

ch

¸y

vµ t

hiÕ

t b

Þ tÝ

n h

iÖu

b¸

o ®

én

g c

h¸

y, x

em

EN

54

.

H×n

h 6

– C

¸c h

Ö th

èn

g t

Ých

hî

p b

¸o c

h¸y

vµ

ch÷

a ch

¸y

TCVN 7634 : 2007

24

7.3.3 Tæn thÊt vÒ tµi s¶n / m«i tr−êng

7.3.3.1 Møc tæn thÊt thÊp

NÕu møc tæn thÊt thÊp vÒ tµi s¶n vµ/hoÆc m«i tr−êng cã thÓ x¶y ra do hËu qu¶ cña ®¸m ch¸y ë

m¸y th× tèi thiÓu ph¶i trang bÞ hÖ thèng ch÷a ch¸y b»ng tay.

7.3.3.2 Møc tæn thÊt trung b×nh

NÕu møc tæn thÊt trung b×nh vÒ tµi s¶n vµ/hoÆc m«i tr−êng cã thÓ x¶y ra do hËu qu¶ cña ®¸m

ch¸y ë m¸y th× tèi thiÓu ph¶i trang bÞ mét hÖ thèng b¸o ®éng ®¸m ch¸y cã liªn quan víi mét hÖ

thèng ch÷a ch¸y b»ng tay.

7.3.3.3 NÕu møc tæn thÊt cao vÒ tµi s¶n vµ/hoÆc m«i tr−êng cã thÓ x¶y ra do hËu qu¶ cña ®¸m

ch¸y ë m¸y th× tèi thiÓu ph¶i trang bÞ mét hÖ thèng b¸o ch¸y sím kÕt hîp víi mét hÖ thèng ch÷a

ch¸y tù ®éng.

7.4 Çc xem xÐt vÒ an toµn

ë b−íc 3 ph¶i qui ®Þnh çc ®iÒu kiÖn vËn hµnh cho sö dông çc hÖ thèng tÝch hîp ph¸t hiÖn vµ

ch÷a ch¸y ®· ®−îc trang bÞ.

NÕu sö dông çc hÖ thèng ®iÒu khiÓn b»ng tay trong tr−êng hîp bïng ph¸t ®¸m ch¸y th× nh÷ng

ng−êi ®· qua ®µo t¹o ph¶i cã mÆt ®Ó cã thÓ cã sù can thiÖp ®óng lóc (khëi ®éng b¸o ®éng, dõng

m¸y, cè thö dËp t¾t löa). §iÒu nµy ph¶i ®−îc ®−a vµo th«ng tin cho sö dông.

NÕu sö dông çc hÖ thèng ch÷a ch¸y tù ®éng th× çc hÖ thèng nµy ph¶i ®−îc b¶o ®¶m ho¹t ®éng

chÝnh x¸c trong tÊt c¶ çc ®iÒu kiÖn vËn hµnh cã thÓ thÊy tr−íc ®−îc (vÝ dô nh− çc ®iÒu kiÖn vÒ

khÝ hËu, sù ph¸t triÓn lan truyÒn cña khãi, sù kh«ng æn ®Þnh cña nguån cung cÊp n¨ng l−îng, tÝnh

t−¬ng thÝch ®iÖn tõ, çc h− háng cña thiÕt bÞ).

Çc hÖ thèng ®iÒu khiÓn cña m¸y mãc ®−îc b¶o vÖ vµ hÖ thèng ch÷a ch¸y cña m¸y ph¶i t−¬ng

hîp víi nhau ®Ó b¶o ®¶m cho ho¹t ®éng ch÷a ch¸y kh«ng bÞ suy gi¶m. HÖ thèng ®iÒu khiÓn ®èi

víi m¸y mãc ph¶i trî gióp cho sù vËn hµnh cña hÖ thèng ch÷a ch¸y vµ b¶o ®¶m cho kh«ng ph¸t

sinh çc rñi ro míi.

Çc hÖ thèng b¸o ®éng trªn m¸y nèi víi thiÕt bÞ b¸o ®éng trung t©m ph¶i cã tÝnh t−¬ng thÝch. Giao

diÖn cña çc hÖ thèng nµy ph¶i ®−îc m« t¶ trong th«ng tin cho sö dông.

7.5 Çc bé phËn cña hÖ thèng

Çc bé phËn thÝch hîp cña hÖ thèng tÝch hîp ph¸t hiÖn vµ ch÷a ch¸y ph¶i ®−îc lùa chän phï hîp

víi b−íc 3. Ng−êi thiÕt kÕ ph¶i chøng minh ®é tin cËy, tÝnh t−¬ng hîp vµ hiÖu qu¶ cña çc bé

phËn ®−îc sö dông. NÕu cÇn thiÕt, tuú thuéc vµo møc rñi ro, ph¶i cung cÊp dù phßng toµn bé

hoÆc çc bé phËn cña hÖ thèng tÝch hîp ph¸t hiÖn vµ ch÷a ch¸y.

TCVN 7634 : 2007

25

7.6 ChÊt ch÷a ch¸y

ViÖc lùa chän chÊt ch÷a ch¸y thÝch hîp ph¶i quan t©m ®Õn çc yÕu tè sau:

− lo¹i ®¸m ch¸y;

− çc vËt liÖu ch¸y cña m¸y hoÆc ®−îc gia c«ng bëi m¸y;

− vÞ trÝ cña m¸y;

− th−¬ng tÝch cã thÓ x¶y ra cho ng−êi;

− tæn thÊt cã thÓ x¶y ra cho m«i tr−êng.

Ph¶i xem xÐt ®Õn bèn cÊp ®¸m ch¸y sau (xem môc 10 cña Th− môc):

A Çc ®¸m ch¸y cña vËt liÖu r¾n, chñ yÕu lµ chÊt h÷u c¬ trong tù nhiªn th−êng ch¸y cã t¹o

thµnh ¸nh löa, vÝ dô, gç, giÊy, r¬m, than, hµng dÖt, lèp xe.

B Çc ®¸m ch¸y cña chÊt láng hoÆc çc chÊt ho¸ láng vÝ dô, x¨ng, chÊt mì, s¬n, nhùa, s¸p

(parafin), nhùa ®−êng, ete, cån;

C Çc ®¸m ch¸y chÊt khÝ gas, vÝ dô, metan, propan, hidr«, khÝ thµnh phè;

D Çc ®¸m ch¸y cña kim lo¹i, vÝ dô, nh«m, magie, liti, natri, kali vµ çc hîp kim cña chóng.

Ph¶i lùa chän çc chÊt ch÷a ch¸y thÝch hîp cã tÝnh ®Õn sù ph©n lo¹i çc cÊp ®¸m ch¸y nµy

nh− sau:

− n−íc cã hoÆc kh«ng cã çc chÊt phô gia, vÝ dô, ®Ó thay ®æi søc c¨ng bÒ mÆt;

− chÊt bät;

− chÊt bét;

− khÝ ch÷a ch¸y, vÝ dô cacbon dioxyt, nit¬, acgon vµ çc hçn hîp cña çc chÊt nµy;

− çc chÊt ho¸ häc ch÷a ch¸y, vÝ dô, çc s¶n phÈm thay thÕ halon, vµ

− çc sol khÝ, vÝ dô, çc chÊt láng hoÆc r¾n ë d¹ng ph©n t¸n mÞn.

Lo¹i, l−îng ph©n phèi vµ tèc ®é x¶ cña chÊt ch÷a ch¸y ph¶i thÝch hîp víi ®¸m ch¸y cã thÓ x¶y ra,

cÊu h×nh cña m¸y vµ çc ®iÒu kiÖn vËn hµnh m¸y, çc ®iÒu kiÖn vÒ kh«ng gian còng nh− chÊt

ch÷a ch¸y ®−îc sö dông. Sè l−îng chÊt ch÷a ch¸y ph¶i ®ñ ®Ó dËp t¾t ®¸m ch¸y cã thÓ x¶y ra

hoÆc gi÷ ®¸m ch¸y trong t×nh tr¹ng cã kiÓm so¸t tíi khi çc biÖn ph¸p ch÷a ch¸y kh¸c cã hiÖu

qu¶ (vÝ dô, sù can thiÖp cña ®éi ch÷a ch¸y).

Chó thÝch Trong mét sè tr−êng hîp, cã thÓ cÇn ph¶i cã sù phª duyÖt (chÊp thuËn) ®Æc biÖt ®èi víi chÊt

ch÷a ch¸y ®−îc lùa chän.

TCVN 7634 : 2007

26

8 §iÒu kiÖn vËn hµnh

Ph¶i tÝnh ®Õn viÖc lËp kÕ ho¹ch vÒ çc biÖn ph¸p phßng ch¸y ch÷a ch¸y, çc ®iÒu kiÖn vËn hµnh

b×nh th−êng, bao gåm c¶ çc qui tr×nh khëi ®éng vµ dõng. H¬n n÷a ph¶i tÝnh ®Õn çc h− háng vÒ

kü thuËt vµ çc lçi sai sãt cña con ng−êi cã thÓ x¶y ra. ViÖc thiÕt kÕ çc hÖ thèng tÝch hîp phßng

ch¸y ch÷a ch¸y ®ßi hái ph¶i cã sù hiÓu biÕt toµn diÖn vµ ®ñ kinh nghiÖm. V× lý do ®ã cÇn cã sù

thØnh thÞ ý kiÕn cña çc chuyªn gia trong lÜnh vùc phßng ch¸y ch÷a ch¸y.

TCVN 7634 : 2007

27

Phô lôc A

(tham kh¶o)

Çc vÝ dô vÒ çc nguån g©y ch¸y

A.1 N¨ng l−îng nhiÖt

Lo¹i nguån g©y ch¸y nµy bao gåm:

− çc thiÕt bÞ nung;

− ®éng c¬ ®èt trong;

− ¸nh s¸ng trêi hoÆc ngän löa;

− çc bÒ mÆt nãng;

− sù b¾n toÐ xØ hµn tõ mèi hµn, vµ

− nguån bøc x¹ laser hoÆc çc nguån bøc x¹ m¹nh kh¸c.

A.2 N¨ng l−îng ®iÖn


− çc nguån th¾p s¸ng dïng ®iÖn nh− ®Ìn ®iÖn;

− sù bøc x¹ ®iÖn tõ;

− sù ng¾n m¹ch;

− hå quang ®iÖn;

− sù tiÕp ®Êt;

− lçi sai sãt cña d©y dÉn ®iÖn;

− sù måi tia löa hµn;

− sù phãng tÜnh ®iÖn;

− sù tiÕp xóc cña mèi nèi ®iÖn kh«ng chÆt;

− sù t¨ng nhiÖt ®é qu¸ møc do qu¸ t¶i;

− sù nung nãng b»ng ®iÖn c¶m øng (®iÖn cao tÇn);

− sù nèi víi çc nguån cÊp ®iÖn kh«ng thÝch hîp.

A.3 N¨ng l−îng c¬ häc


− ma s¸t (vÝ dô, sù qu¸ nhiÖt);

TCVN 7634 : 2007

28

− siªu ©m;

− va ®Ëp;

− sù mµi, vµ

− sù nÐn (bao gåm c¶ sù nÐn ®o¹n nhiÖt).

A.4 N¨ng l−îng ho¸ häc


− sù tù nung nãng;

− sù tù g©y ch¸y nh− c¸c vËt liÖu tù ch¸y, vµ

− ph¶n øng ph¸t nhiÖt qu¸ møc.

TCVN 7634 : 2007

29

Phô lôc B

(tham kh¶o)

VÝ dô vÒ thiÕt kÕ hÖ thèng ch÷a ch¸y tÝch hîp trong m¸y

Xem H×nh B.1.

Chó dÉn

1 ®Çu b¸o ch¸y (®Çu dß).

2 thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn b¸o ®éng trung t©m.

3 thiÕt bÞ chøa chÊt ch÷a ch¸y.

4 ®−ßng èng x¶ vµ ®Çu phun.

5 thiÕt bÞ ng¾t.

H×nh B.1 – VÝ dô thiÕt kÕ hÖ thèng ch÷a ch¸y tÝch hîp trong m¸y

TCVN 7634 : 2007

30

Th− môc tµi liÖu tham kh¶o

[1] TCVN 6101 1996 (ISO 6183), ThiÕt bÞ ch÷a ch¸y - HÖ thèng ch÷a ch¸y cacbon dioxyt –

ThiÕt kÕ vµ l¾p ®Æt.

[2] TCVN 6553 (ISO 6184) (tÊt c¶ c¸c phÇn), HÖ thèng phßng næ.

[3] TCVN 6103 : 1996 (ISO 8421) (tÊt c¶ c¸c phÇn), Phßng ch¸y – ThuËt ng÷.

[4] ISO 1182, Reaction to fire tests for building products – Non – combustibility test (Sù ph¶n

t¸c dông thö ch¸y ®èi víi s¶n phÈm x©y dùng – Thö tÝnh kh«ng dÔ ch¸y).

[5] ISO 1523, Determination of flash point – Closed cup equilibrium method (X¸c ®Þnh ®iÓm

ph¸t ch¸y – Ph−¬ng ph¸p c©n b»ng h×nh chÐn).

[6] ISO 1928, Soild mineral fuels – Determination of gross calorific value by thebomb

calorimetric method, and calculation of net calorific value (Nhiªn liÖu ®Êt kho¸ng – X¸c ®Þnh

gi¸ trÞ nhiÖt l−îng táa nhiÖt b»ng ph−¬ng ph¸p ®o nhiÖt l−îng vµ tÝnh to¸n cña khèi l−îng gi¸

trÞ nhiÖt l−îng).

[7] ISO 2719, Determination of flash point – Pensky – martens closed cup method (X¸c ®Þnh

®iÓm ph¸t ch¸y – Ph−¬ng ph¸p h×nh chÐn pensly – Martens).

[8] ISO 4880, Burming behaviour of textiles and textile products - Vocabulary (Sù ch¸y t¸c

®éng dÖt vµ s¶n phÈm dÖt - Tõ vùng).

[9] ISO 13943 : 2000, Fire satefy - Vocabulary (An toµn ch¸y – Tõ vùng).

[10] EN 2, Classification of fires (Ph©n lo¹i ch¸y).

TCVN 4878 : 1989 (ISO 3941 : 1977), Ph©n lo¹i ch¸y.

[11] EN 3 (all parts), Portable fire extinguishers (B×nh ch÷a ch¸y x¸ch tay).

TCVN 7026 : 2002 (ISO 7165 : 1999), Ch÷a ch¸y – B×nh ch÷a ch¸y x¸ch tay – TÝnh n¨ng

vµ cÊu t¹o.

[12] EN 54 (all parts), Fire detection and fire alarm system (HÖ thèng b¸o ch¸y).

[13] EN 1127–1, Explosive atmospheres – Explosion prevention and protection – Part 1: Basic

concepts and methodology (M«i tr−êng g©y næ – Phßng chèng næ – PhÇn 1: Kh¸i niÖm c¬ b¶n).

[14] EN 1127–2, Explosive atmospheres – Explosion prevention and protection – Part 2: Basic

concepts and methodology for mining (M«i tr−êng g©y næ – Phßng chèng næ – PhÇn 2: Kh¸i

niÖm c¬ b¶n vµ ph−¬ng ph¸p luËn ®èi víi má).

[15] Friston R.M. Chemistry, Combustion and Flammability.

___________________________

an toµn m¸y – phßng ch¸y ch÷a ch¸y - vanbanphapluat.co fileh×nh 1, gåm c¶ c¸c vÊn ®Ò...

Documents