xq trieu chung hoc dau bung cap

TRIEÄU CHÖÙNG HOÏC X

QUANG TRONG BEÄNH LYÙ BUÏNG CAÁP

BAÙC SÓ NGUYEÃN VAÊN THAØNH

KHOA CHAÅN ÑOAÙN HÌNH AÛNH

BEÄNH VIEÄN AN BÌNH

BA VAÁN ÑEÀ LÔÙN TRONG BL BUÏNG CAÁP

1/ CHAÁN THÖÔNG2/ ÑAU BUÏNG3/ TAÉC RUOÄT

NGOAÏI TRÖØ

• + CAÙC TOÅN THÖÔNG LOÀNG NGÖÏC COÙ Bh ÔÛ BUÏNG

• + CAÙC TT CAÁP ÔÛ XÖÔNG – KHÔÙP (COÄT SOÁNG & CHAÄU)

• + Bl CAÁP ÔÛ TREÛ EM

BUÏNG CAÁP KHOÂNG DO CHAÁN THÖÔNG:

NGUYEÂN NHAÂN

• + ÑAU BUÏNG KHOÂNG TÌM ÑÖÔÏC NN : 22%

• + VIEÂM RUOÄT THÖØA CAÁP : 26%

• + BEÄNH LYÙ NOÄI KHOA : 42%

• + MOÃ KHAÅN CC : 10%

MUÏC ÑÍCH

• - HIEÅU BIEÁT THEÂM VEÀ CHÆ ÑÒNH SIEÂU AÂM, CT SCANNER TRONG Bl BUÏNG CAÁP

• -NHÖÕNG Dh : DÒCH OÅ BUÏNG, TAÉC RUOÄT, HÔI TÖÏ DO, MAÙU TUÏ…

• -NHÖÕNG HÌNH AÛNH CAÊN BAÛN CUÛA X QUANG QUY ÖÔÙC TRONG Bl BUÏNG CAÁP

KYÕ THUAÄT

• + X QUANG QUY ÖÔÙC

• + SIEÂU AÂM THÖÔØNG VAØ SAÂ DOPPLER

• + CT SCANNER

• + CHUÏP ÑOÄNG MAÏCH

I - BEÄNH LYÙ CHAÁN THÖÔNG

BL CHAÁN THÖÔNG

• * VT XUYEÂN THAÁU: TAI NAÏN, DAO, MAÕNH KIM KHÍ…

• * BIEÁN CHÖÙNG DO THAÀY THUOÁC: PHAÃU THUAÄT, NOÄI SOI, CHOÏC DOØ..

• * BAÀM DAÄP : TAI NAÏN GIAO THOÂNG, THEÅ THAO, LAO ÑOÄNG…

BAÀM DAÄP (CONTUSION)

• VAÁN ÑEÀ ÑÖÔC ÑAËT RA CHO BS LAÂM SAØNG

• + COÙ TRAØN DÒCH ( MAÙU, MAÄT, NÖÔÙC TIEÅU….) ?

• + HAY TRAØN KHÍ?

• + COÙ TOÅN THÖÔNG CAÙC CÔ QUAN NOÄI TAÏNG ?

• MOÄT HAY NHIEÀU TAÏNG

CHAÅN ÑOAÙN TRAØN DÒCH

• * SIEÂU AÂM LAØ XEÙT NGHIEÄM ÑAÀU TIEÂN

- DEÃ DAØNG CHO KEÁT QUAÛ CAO - DÖÏ BAÙO TRÖÔÙC NHÖÕNG TRÖÔØNG HÔÏP

KHOÂNG CAÀN PHAÃU THUAÄT KHAÅN- KHAÛO SAÙT TOÁT CAÙC KHOANG PHUÙC

MAÏC: QUANH GAN, QUANH LAÙCH, DOUGLAS, MORISSON,RAÕNH DOÏC HAI BEÂN ÑAÏI TRAØNG..

CAÙC KHOANG CUÛA PHUÙC MAÏC

TRAØN MAÙU MAØNG BUÏNG- VÔÕ LAÙCH

SCANNER: TRAØN DÒCH

CHAÅN ÑOAÙN TRAØN KHÍ MAØNG BUÏNG

• + X QUANG BUÏNG KSS (ASP)

• + SCANNER

• + ÑOÄ NHAÏY CUÛA SCANNER >>> ASP

SCANNER LÖÔÏNG KHÍ ÍT

MÖÏC NÖÔÙC-HÔI

HÔI SAU PHUÙC MAÏC

• + TAÙ TRAØNG• + ÑAÏI TRAØNG (P), ÑAÏI TRAØNG (T)• + ÑAÏI TRAØNG SIGMA• + COÙ THEÅ KEØM THEÂM HÔI TRONG OÅ

BUÏNG

HÔI SAU FM

NHÖÕNG TOÅN THÖÔNG PHUÛ TAÏNG TIEÀM AÅN

• + TAÏNG ÑAËC: GAN, LAÙCH, THAÄN, TUÏY, THÖÔÏNG THAÄN

• + TAÏNG ROÃNG: TAÙ TRAØNG, RUOÄT NON, BAØNG QUANG

• + MAÏCH MAÙU : ÑMCB, ÑM THAÄN,

• + MAÏC TREO RUOÄT : RAÙCH..

• NGOAÏI TRÖØ TT THAØNH BUÏNG VAØ CÔ HOAØNH

DAÄP GAN (CONTUSION)

• + MAÙU TUÏ DÖÔÙI BAO

• + MAÙU TUÏ TRONG NHU MOÂ

• + NÖÙT, RAÙCH NHU MOÂ

• + TOÅN THÖÔNG CAÙC ÑÖÔØNG MAÄT

MAÙU TUÏ DÖÔÙI BAO GAN

DAÄP LAÙCH (CONTUSION)

• + MAÙU TUÏ DÖÔÙI BAO

• + MAÙU TUÏ TRONG NHU MOÂ

• + NÖÙT

• ---> SIEÂU AÂM ÑAÙNH GIAÙ KEÙM HÔN LAØ CT SCANNER

MAÙU TUÏ QUANH THAÄN

THIEÁU MAÙU THAÄN SAU CHAÁN THÖÔNG

II ÑAU BUÏNG CAÁP

ÑAU BUÏNG CAÁP

1. THUÛNG TAÏNG ROÃNG2. VIEÂM RUOÄT THÖØA3. VIEÂM TUÙI MAÄT CAÁP4. VIEÂM TUÙI THÖØA5. VIEÂM TUÏY CAÁP6. CAÙC CÔN ÑAU QUAËN (DO SOÛI DI

CHUYEÅN) : GAN, THAÄN7. VIEÂM ÑAØI-BEÅ THAÄN CAÁP8. VÔÕ TUÙI PHÌNH ÑMCB

ÑAU BUÏNG CAÁP

• VAÁN ÑEÀ ÑAËT RA LAØ :

• - THUÛNG ?? >> HÔI SAU FM, TRONG OÅ BUÏNG

• - SOÛI ??

• - VÒ TRÍ CUÛA TT VAØ NGUYEÂN NHAÂN

VIEÂM RUOÄT THÖØA CAÁP• -CHAÅN ÑOAÙN XAÙC ÑÒNH : LAÂM SAØNG

-SAÂ VAØ TDM COÙ THEÅ GIUÙP ÍCH TRONG NHÖÕNG TRÖÔØNG HÔÏP KHOÂNG ÑIEÅN HÌNH

* HÌNH CUÛA RT : TRÖÏC TIEÁP* NHÖÕNG dh GIAÙN TIEÁP : DÒCH, THAÂM

NHIEÃM LÔÙP MÔÕ CHUNG QUANH,

• QUYEÁT ÑÒNH ÔÛ BS PHAÃU THUAÄT•

VRT

• - RT TO HÌNH NGOÙN TAY d> 6mm• - ÑAU KHI AÁN BAÈNG ÑAÀU DOØ• - VAÙCH DAÀY• - SOÛI PHAÂN• - LÔÙP MÔÕ CHUNG QUANH BÒ THAÂM

NHIEÃM• - TUÏ DÒCH QUANH HOÀI TRAØNG

VRT

VRT SÖNG TAÁY

VRT SAU MANH TRAØNG

ÑAÙM QUAÙNH RT

ABCEØS APPENDICULAIRE HYPODENSE AU CENTRE D’UN GROS PLASTRON PSEUDO TUMORAL

VRTCHAÅN ÑOAÙN KHOÙ VAØ SAI SOÙT

• *AÂM TÍNH GIAÛ + MAÄP, CHÖÔÙNG HÔI, RT SAU MANH

TRAØNG, THUÛNG RT + GAÀY, KHOÂNG COÙ LÔÙP MÔÕ BAO

QUANH ÑEÅ X/ñ RT TREÂN CT• * DÖÔNG TÍNH GIAÛ +NHÖÕNG CAÁU TRUÙC CAÏNH RT BÌNH

THÖÔØNG HAY BEÄNH LYÙTd DAÀY THAØNH RUOÄT NON TRONG

VIEÂM HOÀI TRAØNG, HAY BEÄNH CROHN

VIEÂM TUÙI MAÄT CAÁP• DAÁU HIEÄU TREÂN SAÂ

• -THAØNH TM DAÀY > 4mm• - MURPHY’S SONOR (+)• - SOÛI TM / BUØN MAÄT• - TUÙI MAÄT CAÊNG (ROÄNG > 4cm)

VIEÂM TUÙI THÖØA ÑT(DIVERTICULITE)

• VAÁN ÑEÀ ÑAËT RA

• * CHAÅN ÑOAÙN XAÙC ÑÒNH• • * CAÙC DAÁU HIEÄU NAËNG : ABCEØS,

THUÛNG

THIEÁU MAÙU MAÏC TREO

1/ THIEÁU MAÙU ÑOÄNG MAÏCH CAÁP TÍNH

- QUAI RUOÄT DAÕN, DÒCH TRONG LOØNG LÔÏN CÔÏN, MAÏC TREO THAÁM DÒCH

- HÔI TRONG THAØNH RUOÄT- THAØNH RUOÄT MOÛNG, MÔØ AÛO KHOÂNG

BAÉT THUOÁC,- -TÌM MOÄT THUYEÂN TAÉC TRONG LOØNG ÑM-

ISCHEMIE ARTERIELLE

THIEÁU MAÙU MAÏC TREO

2/ THIEÁU MAÙU TÓNH MAÏCH

- THUYEÂN TAÉC NGAY TAIÏ GOÁC CUÛA TMMMTT KEØM THEO NHOÀI MAÙU, XUAÁT HUYEÁT,ÔÛ KHU VÖÏC MAÏC TREO RUOÄT PHÍA TRÖÔÙC

- THUYEÂN TAÉC TAÏI TMMTTT- DAÀY THAØNH RUOÄT+++ LAN TOAÛ

KEØM THEO - XEÏP LOØNG RUOÄT- HÌNH BIA (QUAI RUOÄT)- TRAØN DÒCH MAØNG BUÏNG

ISCHEMIE VEINEUSE

ISCHEMIE DU GRELE

CÔN ÑAU QUAËN THAÄN

• - COÙ SOÛI ?• - VÒ TRÍ SOÛI• - MÖÙC ÑOÄ DAÕN NIEÄU QUAÛN VAØ

THAÄN TRÖÔÙNG NÖÔÙC• - TÌNH TRAÏNG CUÛA THAÄN BEÂN KIA ?

• --- ASP, SAÂ, UIV, TDM

CÔN ÑAU QUAËN THAÄNSOÛI NIEÄU

VIEÂM TUÏY CAÁP• + SAÂ SOÛI NHOÛ TUÙI MAÄT• + CT * ++++• * CHAÅN ÑOAÙN XAÙC ÑÒNH• * ÑAÙNH GIAÙ MÖÙC ÑOÄ :• - PHUØ NEÀ, XUAÁT HUYEÁT• - HOAÏI TÖÛ (%)• * X/Ñ TUÏ DÒCH … PHAÂN LOAÏI THEO • BALTHAZART

VIEÂM TUÏY CAÁPTIEÂU CHUAÅN CUÛA BALTHAZAR

ÑOÄ A (0) TUÏY BÌNH THÖÔØNG ÑOÄ B (1) TUÏY PHUØ NEÀ KHU TRUÙ HAY LAN

TOAÛÑOÄ C (2) TUÏY KHOÂNG ÑOÀNG NHAÁT THAÂM NHIEÃM LÔÙP MÔÕ CHUNG

QUANHÑOÄ D (3) KEØM THEO 1 TUÏ DÒCHÑOÄ E (4) KEØM THEO 2 TUÏ DÒCH HOAËC COÙ HÔI TRONG TUÏ DÒCH

pancreatite

VÔÕ PHÌNH ÑOÄNG MAÏCH CHUÛ BUÏNG

• + LAÂM SAØNG : ÑAU BUÏNG, CHOAÙNG• + SAÂ :- d AA > 30 mm• - BÔØ MAÁT TÍNH //• - XUAÁT HUYEÁT : THUYEÂN TAÉC • VAÙCH, SAU PHUÙC MAÏC• +TDM - KHAÅU KÍNH AA• - THOAÙT CHAÁT CAÛN QUANG• RA NGOAØI• - XUAÁT HUYEÁT SAU PHUÙC MAÏC

BEÄNH LYÙ ÑOÄNG MAÏCH CHUÛ BUÏNG

- VIEÂM TUÙI PHÌNH ÑMCB BAÉT THUOÁC CAÛN QUANG BÔØ

VIEÀN(KHOÂNG COÙ ÔÛ MAËT SAU)-- AÛNH HÖÔÛNG TÔÙI NIEÄU QUAÛN , TMCD

• - ÑMCB BOÙC TAÙCH

- MAÙU TUÏ TRONG THAØNH MAÏCH-LOÙET MAÕNG XÔ VÖÕA- TAÉC ÑMCB CAÁP TÍNH

IIIIII

III TAÉC RUOÄT

TAÉC RUOÄT

4 VAÁN ÑEÀ CAÀN ÑÖÔÏC GIAÛI QUYEÁT

1. TAÉC RUOÄT CÔ HOÏC HAY CÔ NAÊNG2. TAÉC RUOÄT NON HAY ÑAÏI TRAØNG3. NGUYEÂN NHAÂN GAÂY TAÉC4. MÖÙC ÑOÄ NAËNG-NHEÏ CUÛA TR: COÙ

KEØM THEO THIEÁU MAÙU ?

TR – PHÖÔNG PHAÙP CHAÅN ÑOAÙN

• * ASP TÖ THEÁ ÑÖÙNG TRONG MOÏI TRÖÔØNG HÔÏP

• - COÙ SAÜN MOÏI LUÙC, MOÏI NÔI• - THÖÏC HIEÄN NHANH• - CHO THAÁY• + MÖÏC NÖÔÙC-HÔI• + HÔI TÖÏ DO TRONG OÅ BUÏNG

TAÉC RUOÄT- PP CHAÅN ÑOAÙN

• * SIEÂU AÂM DOPPLER

• - TÖÔNG ÑOÁI LAØ PHÖÔNG TIEÄN COÙ SAÜN, NHÖNG.• + LAØ MOÄT KHAÙM NGHIEÄM KHOÙ, THÖÔØNG

KHOÂNG ÑAÀY ÑUÛ VAØ COÙ THEÅ BÒ CAÛN TRÔÛ BÔÛI HÔI ++

• +Dh TRÖÏC TIEÁP: LOÀNG RUOÄT, KHOÁI U• +Dh GIAÙN TIEÁP: .DÒCH OÅ BUÏNG, CAÙC QUAI

RUOÄT DAÕN, ÖÙ DÒCH+/- HÔI, LEÄCH CAÙC MAÏCH MAÙU, THAØNH RUOÄT THIEÁU MAÙU..

TR- PHÖÔNG PHAÙP CHAÅN ÑOAÙN

• TDM COÙ TIEÂM THUOÁC VAØ ÑT COÙ CAÛN QUANG (ÑAÙNH DAÁU ÑT)

+MOÄT KYÕ THUAÄT RAÁT NHAÄY ÑEÅ CÑ XAÙC ÑÒNH TAÉC RUOÄT CÔ HOÏC, VÒ TRÍ, MÖÙC ÑOÄ NAËNG –NHEÏ (THIEÁU MAÙU ?)

• + MOÄT KYÕ THUAÄT TÖÔNG ÑOÁI CHUYEÂN BIEÄT ÑEÅ CÑ NGUYEÂN NHAÂN

• + PHÖÔNG TIEÄN ÍT COÙ SAÜN DO GIAÙ THAØNH• + CAÀN COÙ BS CHUYEÂN KHOA COÙ KINH

NGHIEÄM•

TR- PHÖÔNG PHAÙP CHAÅN ÑOAÙN

• NHÖÕNG PP KHAÙC KHAÙC BAÁT ÑAÉC DÓ PHAÛI THÖÏC HIEÄN(PIS-ALLER)

• * CHUÏP THÖÏC QUAÛN-DAÏ DAØY COÙ CAÛN QUANG

• (TOGD) HAY THÖÏC QUAÛN-DAÏ DAØY (TG)• - VOÂ HIEÄU QUAÛ (INOPEÙRANT)• - HÌNH AÛNH KEÙM CHAÁT LÖÔÏNG , KHOÂNG

KHAÛO• SAÙT HEÁT TOAØN BOÄ RUOÄT NON• - PHAÛI DUØNG THUOÁC CAÛN QUANG TAN TRONG• NÖÔÙC

TR- PHÖÔNG PHAÙP CHAÅN ÑOAÙN

• * CHUÏP ÑAÏI TRAØNG CAÛN QUANG(LAVEMENT) VÔÙI THUOÁC CAÛN QUANG TAN TRONG NÖÔÙC

• - KHOÙ THÖÏC HIEÄN (DO BN NHÒN KHOÂNG ÑÖÔÏC)

• - NGUY CÔ THUÛNG• - COÙ THEÅ THÖÏC HIEÄN TRONG TRÖÔØNG

HÔÏP• XOAÉN ÑAÏI TRAØNG SIGMA(VOLVULUS)

ASP- TÖ THEÁ ÑÖÙNG• HÌNH BÌNH THÖÔØNG

• VOØM HOAØNH• BÔØ CONG LÔÙN• BOÙNG HÔI TAÙ TRAØNG• GOÙC PHAÛI ÑT• GOÙC TRAÙI ÑT• VAØI QUAI RN• TRÖÏC TRAØNG,SIGMA

ASP BÌNH THÖÔØNG

TAÉC RUOÄT CÔ NAÊNG

• * ÑÒNH NGHÓA: • DAÕN VAØ ÖÙ HÔI CAÙC QUAI RUOÄT

NON LAÃN ÑAÏI TRAØNG

• * NGUYEÂN NHAÂN TAÏI CHOÃ :• HAÄU PHAÃU, ABCEØS, VTC, VRT..• * NGUYEÂN NHAÂN DO THUOÁC :• THUOÁC PHIEÄN, AN THAÀN..• * DAÕN ÑT CAÁP TÍNH (COLECTASIE)

TAÉC RUOÄT CÔ NAÊNG

C OLECTASIE DO THUOÁC

QUAI CANH GAÙC - LIEÄT RUOÄT

ASP- TAÉC RUOÄT NON• - MÖÏC NÖÔÙC – HÔI TÖØNG TAÀNG, TÖØ HS

TRAÙI • HC PHAÛI (GOÁC CUÛA MAÏC TREO)• - ROÄNG > CAO• - KHAÅU KÍNH : > 3cm• - HÌNH DAÏNG : LOØ XO RUOÄT GAØ(RESSORT

AØ • BOUDIN) – HAY BAÄC THANG (BARREAU • D’EÙCHELLE)• - VÒ TRÍ : TRUNG TAÂM• - ÑAÏI TRAØNG KHOÂNG DAÕN, ÍT HÔI

NGUYEÂN NHAÂN CUÛA TAÉC RUOÄT NON

(OAG)• * DÍNH

26 -- 38%

• * KHOÁ I U / CE(SOÛI) 15%

NGUYEÂN NHAÂN CUÛA TAÉC RUOÄT NON

(OAG)• - ASP ÍT KHI CHO TA THAÁY ÑÖÔÏC NGUYEÂN

NHAÂN:• SOÛI HCP, SOÛI TUÙI MAÄT• - TRONG NHÖÕNG TRÖÔØNG HÔÏP LAÂM SAØNG• COØN NGHI NGÔØ, BOÀ TUÙC THEÂM SAÂ,

TDM++• LOÀNG RUOÄT, XOAÉN RUOÄT, DAÀY THAØNH

RUOÄT• ,KHOÂNG COÙ dh TAÉC NGHEÕN DÍNH ?

TAÉC RUOÄT NON DO SOÛI MAÄT(ILEÙUS BILIAIRE)

TAÉC RUOÄT NON- SOÛI MAÄT

TAÉC RUOÄT NON- TDM

• * BAÛN CHAÁT CUÛA TAÉC RUOÄT

• + CAÙC QUAI RN DAÕN KEÁT HÔÏP DAÕN ÑAÏI TRAØNG

• TAÉC RUOÄT CÔ NAÊNG• + DAÕN CAÙC QUAI RUOÄT NON - KHOÂNG

DAÕN ÑT• TAÉC RUOÄT NON CÔ HOÏC

TAÉC RUOÄT NON-

TAÉC RUOÄT NON - TDM

• VÒ TRÍ

• - RUOÄT NON ÑOAÏN GAÀN HAY ÑOAÏN XA• _ TRIEÄU CHÖÙNG” NÔI GIAO TIEÁP• (JONCTIONEL)• = NÔI GIÖÕA RUOÄT NON DAÕN VAØ

XEÏP

TAÉC RUOÄT NON - TDM

• CÔ CHEÁ CUÛA TAÉC RUOÄT

TR DO KHOÁI U, LOÀNG RUOÄT HAY XOAÉN:

• TDM RAÁT ÑAÙNG TIN CAÄY (FIABLE)

TR DO DÍNH : ÑOÂ TIN CAÄY ÍT

TAÉC RUOÄT NON - TDM

• DAÁU HIEÄU MÖÙC ÑOÄ NAËNG :

• - THAØNH RUOÄT MOÛNG• - KHOÂNG BAÉT THUOÁC CAÛN QUANG(THAØNH

RUOÄT)• - ÖÙ TREÄ MAÏCH MAÙU• - THOAÙI HOAÙ LÔÙP MÔÕ• - COÙ HUYEÁT KHOÁI, “HÔI TRONG TM CÖÛA”

THIEÁU MAÙU RUOÄT NON(ISCHEÙMIE DU GREÂLE)

PNEUMATOSE

NGUYEÂN NHAÂN TAÉC ÑAÏI TRAØNG

• * KHOÁI U : THÖÔØNG GAËP 70%• NHÖÕNG TRÖÔØNG HÔÏP ÖÙ PHAÂN TRONG

ÑT P• PHAÛI ÑÖÔÏC XAÙC ÑÒNH BAÈNG CAÙCH S/S

VÔÙI BEÂN ÑT T• NGUY CÔ THUÛNG ÔÛ MANH TRAØNG

(DIASTATIQUE CAECALE)• * XOAÉN ÑT SIGMA VUØNG CHAÄU• * XOAÉN MANH TRAØNG • * V/ñ GIAÛ TAÉC ÑT (PSEUDO-OBSTRUCTION)• HAY H/C OGILVIE (CAÊNG HÔI ÑT)

TAÉC ÑAÏI TRAØNG

• - ÑT DAÕN TO, 5- 15 cm• - VÒ TRÍ : NGOAÏI BIEÂN, CAÏNH GIÖÕA

BUÏNG• - CAO > ROÄNG• - THAÁY ROÕ CAÙC RAÕNH NEÁP

(HAUSTRATION)• - XOAÉN ÑAÏI TRAØNG SIGMA +++• - TDM +++

KEÁT LUAÄN• * ASP VAØ TDM LAØ MOÄT CAËP BOÅ SUNG

NHAU• * NGOAÏI TRÖØÙ VOLVULUS >> ASP+

LAVEMENT• * MÖÙC ÑOÄ NAËNG:• + RUOÄT NON : VOLVULUS• + ÑAÏI TRAØNG: MANH TRAØNG DAÕN ??• + TAÉC RUOÄT CÔ NAÊNG >> SOÁT ??

THAM KHAÛO

** SEMIOLOGIE RADIOLOGIQUE DES URGENCES ABDOMINALES

• VAN. TRAN- MINH, UFR, LYON-SUD• DCEM1, AVRIL 2004** M. BLERY (PARIS), PJ VALETTE(LYON),• E GEREZ (LYON)** JFR. 10 -- P.BRET ET D. REGENT