walliserdeutsch : das zweigeteilte oberwallis

Post on 22-Feb-2016

66 Views

Category:

Documents

1 Downloads

Preview:

Click to see full reader

DESCRIPTION

Walliserdeutsch : das zweigeteilte Oberwallis. Erstellt durch : Volmar Schmid, Furkastrasse 26, 3900 Brig +4127 923 93 35; volmar.schmid@bluewin.ch . Du müescht mit der Scheeri an de Zeewe der Chees chratzu !. Düü müescht mit der Schääri an de Zääwe der Chääs chratzu !. - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

VS

1

Walliserdeutsch:das zweigeteilte Oberwallis

Erstellt durch:Volmar Schmid, Furkastrasse 26, 3900

Brig +4127 923 93 35; volmar.schmid@bluewin.ch

2

VS

Leukerbad

Leuk

Gampel

Steg

Kippel

Visp

Stalden

Brig

NatersMörel

SimplonDorf

Saas Fee

Zermatt

MünsterBellwald

Dumüescht

mit der Scheeri

an de Zeewe der

Chees chratzu!

Düümüescht mit der Schääri an de Zääwe derChääs chratzu!

3

VS

Die Besiedlung des Wallis: Die Alemannen

4

VS

Der Stauraum

Stauzone

5

VS

Leukerbad

Leuk

Gampel

Steg

Kippel

Visp

Stalden

Brig

NatersMörel

SimplonDorf

Saas Fee

Zermatt

MünsterBellwald

ääee

«ee» / «ää»: Cheess / Chääs Braunvieh / Fleckvieh

ä e

«ä» / «e»: kchännu / pchennu

du

düü

«du» / «düü»

iisch

insch

«iisch» / «insch»

Die Dialektgrezen im Oberwallis

6

VS

(Eigenheiten)1. X‘ (Milch)

Leukerbad

Leuk

Gampel

Steg

Kippel

Visp

Stalden

Brig

NatersMörel

SimplonDorf

Saas Fee

Zermatt

MünsterBellwald

ääee

ä e

du

düü

iisch

insch

12

2. l>u (Beuwaud)

3

3. ü>ui (dui, Muis)

4

4. l,m,n (Chelu, Hamer)

5

5. a‘‘ (Zermààt)6

6. u (gigangu)

7

7. ən (loiffn, Leetschn)

8

8. ñ (Turtmã)

9

9. a‘,w>b (Löübina)

7

VS

Leukerbad

Leuk

Gampel

Steg

Kippel

Visp

Stalden

Brig

NatersMörel

SimplonDorf

Saas Fee

Zermatt

MünsterBellwald

du - düü

du düü

8

VS

ee - ää

Leukerbad

Leuk

Gampel

Steg

Kippel

Visp

Stalden

Brig

NatersMörel

SimplonDorf

Saas Fee

Zermatt

MünsterBellwald

CheesLeerch

zeejespeeterfreege

Scheeri

ChääsLäärchzääjespääterfräägeSchääri

9

VS

Umkehrung kurzer ä - e

Leukerbad

Leuk

Gampel

Steg

Kippel

Visp

Stalden

Brig

NatersMörel

SimplonDorf

Saas Fee

Zermatt

MünsterBellwald

kchännuMässerChräpsbrännuGläser

pchenneMesserChrepsbrenneGleser

10

VS

iisch - insch

Leukerbad

Leuk

Gampel

Steg

Kippel

Visp

Stalden

Brig

NatersMörel

SimplonDorf

Saas Fee

Zermatt

MünsterBellwaldiisch

suschtMunziHundji

inschsunschtMuntschiHuntschi

11

VS

Endungen

Leukerbad

Leuk

Gampel

Steg

Kippel

Visp

Stalden

Brig

NatersMörel

SimplonDorf

Saas Fee

Zermatt

MünsterBellwaldMaano

LeffilAaro

ganzi

MaanoLeffelAareganz

12

VS

Konjugation (Partizip II)

Leukerbad

Leuk

Gampel

Steg

Kippel

Visp

Stalden

Brig

NatersMörel

SimplonDorf

Saas Fee

Zermatt

MünsterBellwaldgigangu

gitrüüchugibättlot

laa

ggangetrüüchepättletlach

13

VS

Verschärfung

Leukerbad

Leuk

Gampel

Steg

Kippel

Visp

Stalden

Brig

NatersMörel

SimplonDorf

Saas Fee

Zermatt

MünsterBellwald

Gablanaglu

FeischterJäner

cheglu

GaplanagglePfeischterJännerchegglu

14

VS

Einfügen von „n“

Leukerbad

Leuk

Gampel

Steg

Kippel

Visp

Stalden

Brig

NatersMörel

SimplonDorf

Saas Fee

Zermatt

MünsterBellwaldchuscht

suschtchunschtsunscht

15

VS

Leukerbad

Leuk

Gampel

Steg

Kippel

Visp

Stalden

Brig

NatersMörel

SimplonDorf

Saas Fee

Zermatt

MünsterBellwald

BuchstabenvariantenMurmunda

Nägwerspewwu

zwänggugrännuMeitje

Wiewasserschlittmu

heimWäschgi

MurmetteNäpperstewwuzwirggeflännuMeiggjeBiewasserschlittneheiWäschpi

16

VS

Eigene Wörter

Leukerbad

Leuk

Gampel

Steg

Kippel

Visp

Stalden

Brig

NatersMörel

SimplonDorf

Saas Fee

Zermatt

MünsterBellwald

liwwuStall

träffuZüü

zettuströüpfu

schäleBäcker

birruSchgutzle

fiirruUnnertirner

Üsstag

hirmeGadetrusseHaggwoorbehaareuberseePfischterlipfeBluderbeeriheizuTirrsellLangse

17

VS

Uneinheitlichkeit

Ruscheling – Hienerleiber – Jüüpe Rämschfädre – Schwiimeie -

Seikmeie

danke – mercie - grazie

ade und tschau

Quellen: Schweizerischer Sprachatlas

top related