verduurzaaming bestaand vastgoed mits revitaal

Verduurzamen loont mits Verduurzamen loont, mits ….

Duurzame Huisvesting: wie is aan zet? 10 februari 2011

1

Wat is de behoefte achter de duurzame huisvestingsvraag?duurzame huisvestingsvraag?

Duurzaamheid is meer dan alleen Duurzaamheid is meer dan alleen energieconsumptie.

Duurzaamheid gaat overfatsoenlijk ondernemen!

Duurzame Huisvesting: wie is aan zet? 10 februari 2011

2

Motieven voor duurzaamheidMotieven voor duurzaamheid

Belegger HuurderBelegger- Rendement consolideren door

duurzame cashflow.

Huurder- Optimale Total Costs Operation.

- Technisch van deze tijd.

- Investeringen die bij gebouw

blijven. (Green Valuation)

Herfinancieringsdruk voor zijn

- MVO en imago ondersteunend.

- Bestaand vastgoed upcyclen

geeft groter duurzaamheidseffect- Herfinancieringsdruk voor zijn.

- Koester de huurders.

- Concurrentiepositie verbeteren.

geeft groter duurzaamheidseffect.

- Geïnspireerde medewerkers.

Duurzame Huisvesting: wie is aan zet? 10 februari 2011

3

DuurzaamheidspropositieDuurzaamheidspropositie

Belegger HuurderBelegger- Verbeterde

concurrentiepositie en

Huurder- Duurzamer gehuisvest bij

(max) gelijke totale (min) behoud gebouwwaarde.

huisvestingskosten.

Circle of profit i.p.v. circle of blame.

Duurzame Huisvesting: wie is aan zet? 10 februari 2011

4

Kantorenmarkt Nederland 2011Kantorenmarkt Nederland 2011

Leegstand kantoorruimte - 6,5 miljoen m².g , jOpname nog steeds in een dalende lijn.Verwachting – nog verdere leegstand.g g gGevolg - druk op huurprijzen.Acceptatie/somberheid heeft plaats p / pgemaakt voor positieve insteek.

Duurzame Huisvesting: wie is aan zet? 10 februari 2011

5

Is uw vastgoed Is uw vastgoed voldoende vitaal?

Duurzame Huisvesting: wie is aan zet? 10 februari 2011

6

Methodiek om gebruiker en vastgoed bij elkaar te brengen

Gebruikswaarde Het kunnen voldoen aan huidige en toekomstige huurderwensen

Fysische waarde Lucht, licht, temperatuur, geluid en isolatie

Facilitaire waarde Vriendelijk voor dagelijks onderhoud en gebruikFacilitaire waarde Vriendelijk voor dagelijks onderhoud en gebruik

Beeldwaarde Identiteit, kwaliteit (kleur, textuur) van gebruikte materialen in harmonie met omgevingmaterialen in harmonie met omgeving

Economische waarde Haalbaarheid, terugverdientijd, waardecreatie door inspelen op toekomstige vraag

Technische waarde Verlenging levenscyclus, verbetering energieprestatie

NTA 8021

Duurzame Huisvesting: wie is aan zet? 10 februari 2011

7

Office Styles/MarktsegmenteringOffice Styles/Marktsegmentering

Duurzame Huisvesting: wie is aan zet? 10 februari 2011

8

Analyse match vraag-aanbodAnalyse match vraag-aanbod

Duurzame Huisvesting: wie is aan zet? 10 februari 2011

9

StappenStappen

- Garantie voor uitvoeringskosteng- Basis voor financiering- Garantie voor waarde balans- Garantie voor besparingenGarantie voor besparingen

Duurzame Huisvesting: wie is aan zet? 10 februari 2011

10

Risico’s minimaliserenRisico s minimaliseren

Is de locatie gewild?Is de locatie gewild?Is zittende huurder te behouden?I t i d ti ?Is er vraag en wat is de concurrentie?Reële terugverdientijd?

Bij 4x JA hoe de kosten/baten verdelen?j /

Duurzame Huisvesting: wie is aan zet? 10 februari 2011

11

Wat te doen Wat te doen bij

l t d????leegstand????

Duurzame Huisvesting: wie is aan zet? 10 februari 2011

12

Onderscheiden in de marktOnderscheiden in de markt

T.o.v. de omgevingUitstralingBieden van faciliteiten

Duurzame Huisvesting: wie is aan zet? 10 februari 2011

13

REVITALISEREN????

Duurzame Huisvesting: wie is aan zet? 10 februari 2011

14

Quick-scan RevitaalQuick-scan Revitaal

Bouwkundige verbeteringen Bouwkundige verbeteringen (bouwfysisch)Elektrotechnische/werktuigbouw-/ gkundige verbeteringen. (installaties)ImagoverbeteringV h b h id/ k b h id Verhuurbaarheid/verkoopbaarheid onderzoek

Duurzame Huisvesting: wie is aan zet? 10 februari 2011

15

Gemiddeld rendement per Gemiddeld rendement per energielabel

8 0%

8,5%

7,5%

8,0%

6 5%

7,0%

6,5%A B C D E F GA B C D E F G

Duurzame Huisvesting: wie is aan zet? 10 februari 2011

Bron: Troostwijk Research

16

Gemiddelde leeftijd van Gemiddelde leeftijd van gebouwen per energielabel

303540

202530

51015

05

A B C D E F GA B C D E F G

Duurzame Huisvesting: wie is aan zet? 10 februari 2011

Bron: Troostwijk Research

17

Huidige situatiegemiddeld kantoorgebouw

SERVICEKOSTEN € 18,--,

ENERGIEKOSTEN € 18,--

NETTO HUURPRIJS

€ 130,--

Totaal huisvestingslasten huurder € 166,--/m²

Duurzame Huisvesting: wie is aan zet? 10 februari 2011

g ,

18

Situatie na revitalisatie

SERVICEKOSTEN € 18,--

ENERGIEKOSTEN € 11,--BESPARING € 7,--

NETTO HUURPRIJSNETTO HUURPRIJS

€ 130,--

Totaal huisvestingslasten € 159,--/m²

Duurzame Huisvesting: wie is aan zet? 10 februari 2011

19

Komt deze besparing alleen ten goede aan de huurder?ten goede aan de huurder?

Duurzame Huisvesting: wie is aan zet? 10 februari 2011

20

Win-Win situatieWin-Win situatie

Huurder en belegger moeten gghiervan kunnen profiteren.

Duurzame Huisvesting: wie is aan zet? 10 februari 2011

21

Creëer voor de huurder maatwerkCreëer voor de huurder maatwerk

Flexibiliteit/indeelbaarheidComfortUitstralingKosten (transparantie)

Duurzame Huisvesting: wie is aan zet? 10 februari 2011

22

Full servicecontracten???Full servicecontracten???

M k h d b t h Maak huurders bewust van hun huisvestingslasten en niet alleen van hun kale m² huurprijskale m huurprijs.Energie-inkoopcontracten (beheersbare energielasten.)energielasten.)

Duurzame Huisvesting: wie is aan zet? 10 februari 2011

23

Uiteindelijk!Uiteindelijk!

Huurcontract.Huurcontract.Hogere huurprijs.Verbeterd rendement Verbeterd rendement .Energiebesparing.Verminderde CO uitstootVerminderde CO2 uitstoot.Huurders welbevinden (lager ziekteverzuim).ziekteverzuim).Verlenging van levensduur object.

Duurzame Huisvesting: wie is aan zet? 10 februari 2011

24

Wat kost ‘t?

Duurzame Huisvesting: wie is aan zet? 10 februari 2011

25

Wat zijn de opbrengsten?

Duurzame Huisvesting: wie is aan zet? 10 februari 2011

26

Wordt het 5x de huur of dt h t 12 d h ?wordt het 12x de huur?

Duurzame Huisvesting: wie is aan zet? 10 februari 2011

27

Is Re-vitaal de oplossing?

Duurzame Huisvesting: wie is aan zet? 10 februari 2011

28

Durf ook nee te zeggen!

Duurzame Huisvesting: wie is aan zet? 10 februari 2011

29

Voordelen re-vitaalVoordelen re-vitaalAnalyse en uitvoering in één hand

Actieve vastgoedmarketing en verhuur

Green valuation: vooraf liggen effecten op waarde,

subsidies en afschrijvingsregime van het vastgoed vast

Chirurgische revitalisatie: alleen daar waar het er toe doet

Garanties voor uitvoeringsbudget en besparingen tijdens

exploitatieexploitatie

Legt basis voor Breeam certificering en full servicecontract.

Duurzame Huisvesting: wie is aan zet? 10 februari 2011

30

‘Wie zich vandaag vandaag aanpast,

is de winnaar is de winnaar van morgen…’

Duurzame Huisvesting: wie is aan zet? 10 februari 2011

31

Bedankt voor uw aandachtBedankt voor uw aandacht

Vragen?Ontwerp, bouwkunde & beheer

Vragen?Energie & techniek

Green Valuation

Actieve vastgoedmarketing

Duurzame Huisvesting: wie is aan zet? 10 februari 2011

g g

32