solar pv rooftop_handbook

ความปลอดภยในการผลตและการใชพลงงาน

แสงอาทตยทตดตงบนหลงคา (Solar PV Rooftop Safety)

คมอ

จดพมพและเผยแพร ธนวาคม 2557

ความปลอดภยในการผลตและการใชพลงงาน

แสงอาทตยทตดตงบนหลงคา (Solar PV Rooftop Safety)

คมอ

จดพมพและเผยแพร ธนวาคม 2557

คมอความปลอดภยในการผลตและการใชพลงงานแสงอาทตย

ทตดตงบนหลงคา

(Solar PV Rooftop Safety)

ความปลอดภยในการผลตและการใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา

คำนำ

พลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา (Solar PV Rooftop) หนงในพลงงานทดแทนทมประโยชนคมคาและนาลงทน เนองจากเปนการใชทรพยากรธรรมชาตทมอยแลว นนคอ แสงอาทตย มาผลตเปนพลงงานไฟฟาไวใชเองในบาน อาคาร หรอหากผลตไดมากกสามารถจำาหนายคนใหการไฟฟาได เปนอกชองทางหนงในการสรางรายได นอกจากน ยงชวยลดการลงทนของภาครฐในการนำากาซธรรมชาต ซงปจจบนมสดสวน 70% ของการผลตไฟฟาทงหมด และเปน การสรางความมนคงดานพลงงานของประเทศดวย คมอการผลตและการใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา (Solar PV Rooftop) อยางปลอดภยเลมน จดทำาขนโดยกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน (พพ.) กระทรวงพลงงาน เพอเผยแพรขอมล ความรตางๆ เกยวกบการผลตและการใช Solar PV Rooftop อยางถกตองและปลอดภย พพ. หวงอยางยงวาคมอเลมน นอกจากจะเปนประโยชนตอผใชงานระบบ Solar PV Rooftop แลว ยงจะเปนประโยชนตอผทตองการศกษาหาความรเรองดงกลาว เพอนำาไปประยกตใชใหเกดประโยชนและความปลอดภยสงสด หากผอานมขอเสนอแนะเพมเตมประการใด นอกจากทระบในคมอเลมน โปรดตดตอมายง พพ. เพอทจะไดนำาไปพฒนาใหดยงขนตอไปในอนาคต

กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน กระทรวงพลงงานธนวาคม 2557

ความปลอดภยในการผลตและการใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา

คำนำ คำนำสารบญ

หนาความหมายและประโยชนของ Solar PV Rooftop 1ประเภทของแผงเซลลแสงอาทตย 3ขนตอนการขอและรบใบอนญาตตางๆ ทเกยวกบการผลตไฟฟา 4จากพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา คาใชจายในการตดตง Solar PV Rooftop 5อบตเหตจากการผลตและใช Solar PV Rooftop และการปองกน/แกไข 7แนวทางการสรางความปลอดภยและกฎหมายทเกยวของ การออกแบบ 9 การเลอกใชอปกรณ 11 การตดตง 12 อปกรณความปลอดภยสวนบคคล 13 ปายเตอนเพอความปลอดภย 14 การใชงานและการบำารงรกษา 15ตวอยางผประสบความสำาเรจในการผลตและใช Solar PV Rooftop บานอยอาศย 17 อาคารธรกจขนาดเลก 19 อาคารธรกจขนาดกลาง – ใหญ 21

ความปลอดภยในการผลตและการใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา

ความหมายและประโยชนของ Solar PV Rooftop

พลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา หรอโซลารพวรฟทอป (Solar PV Rooftop)

ประโยชนของ Solar PV Rooftop

โรงไฟฟา

คอการนำาแสงอาทตยมาผลตเปนพลงงานไฟฟา โดยมแผงเซลลแสงอาทตยเปนตวรบแสงแดดแลวเปลยนใหเปนไฟฟากระแสตรง (DC) ผานอปกรณแปลงกระแสไฟฟา (Inverter) ใหเปนไฟฟากระแสสลบ (AC) แลวสงใหเครองใชไฟฟาในบานใชงาน

แผงเซลลแสงอาทตยบงแสงแดด ชวยลดความรอนของหลงคา ชวยลดคาไฟฟา เนองจากสามารถผลตไฟฟาใชเองได เปนการผลตกระแสไฟฟาดวยพลงงานหมนเวยนทสะอาด ไมมทสนสด ชวยชะลอการกอสรางโรงไฟฟา เปนการผลตไฟฟาแบบกระจายไปในภมภาคตางๆ ชวยลดการกอสรางระบบสายสงไฟฟา และลดการสญเสยไฟฟาในระบบสายสงสรางรายได หากขายไฟคนใหการไฟฟาสรางความมนคงทางดานพลงงานใหแกประเทศชาต และชวยลดภาวะโลกรอน

1

ความปลอดภยในการผลตและการใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา

ความหมายและประโยชนของ Solar PV Rooftop

พลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา หรอโซลารพวรฟทอป (Solar PV Rooftop)

ประโยชนของ Solar PV Rooftop

โรงไฟฟา

Solar PV Rooftopแผงเซลลแสงอาทตยจะตดตงไวบนหลงคาบาน/

ดาดฟาของอาคาร

Solar Farm

แผงเซลลแสงอาทตยจะตดตงบนพนดน ซงจะใช

พนทจำานวนมาก

2

ความปลอดภยในการผลตและการใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา

ประเภทของแผงเซลลแสงอาทตย

1. แบบทเปนรปผลก (Crystalline)

2. แบบฟลมบาง (Thin Film)

แบบผลกเดยว (Mono Crystalline)

แบบผลกรวม (Poly Crystalline)

แบบ Amorphous

มประสทธภาพดกวาและราคาแพงกวา แบบ Poly crystalline เลกนอย

เปนแผงโซลารเซลลทมการใชงานมากทสด

มความไวแสงมาก สามารถรบแสงทออนๆ ได รวมทงแสงจากหลอดไฟฟาตางๆ จงทำางานไดในพนททมเมฆหมอก ฝนละออง มฝนตกชก

3

ความปลอดภยในการผลตและการใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา

ประเภทของแผงเซลลแสงอาทตย

1. แบบทเปนรปผลก (Crystalline)

2. แบบฟลมบาง (Thin Film)

แบบผลกเดยว (Mono Crystalline)

แบบผลกรวม (Poly Crystalline)

แบบ Amorphous

ขนตอนการขอและรบใบอนญาตตางๆ

ทเกยวกบการผลตไฟฟาจากพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา

- กฟน./กฟภ. ดำเนนการ- ผผลตการไฟฟา ดำเนนการ- สำนกงาน กกพ. ดำเนนการ- สำนกงาน กกพ. สงเอกสารให พพ. ดำเนนการ- ผผลตการไฟฟาแจง กฟน./กฟภ. ดำเนนการ- ผผลตการไฟฟายนแจงสำนกงาน

ประกาศผลการรบซอ /รอลงนามPPA ตงแต 14 ต.ค. 57

“ดดแปลง”

ไมดดแปลง

“ไดรบ พ.ค.2”“กรณไมเขาขาย พ.2”

“ไดรบ ร.ง.4/อ.1 (ยงไมตองไดรบ พ.ค.2) พ.ค.2”

ไมเปนโรงงาน

“เปนโรงงาน”

“ตงแต 200 KVA”

ยนคำขอรบใบอนญญาตตางๆ(สำนกงาน กกพ./ ประจำเขต)

ตดตงอปกรณ/ระบบผลตไฟฟา

แจงกฟน./กฟภ. ใหเขาตรวจสอบและชำระคาใชจายตางๆ

ยนสำเนาหนงสอรบแจงยกเวนตอกฟน./กฟภ.

เรมผลตและจำหนายไฟฟา(COD) (ภายใน 31 ธ.ค. 56)

ยนคำขอแปลงอาคาร(อ.1)สำนกงาน กกพ.

ยนคำขอรบใบอนญาต (ร.ง.4)สำนกงาน กกพ.

ยนคำขอผลตพลงงานควบคม พ.ค.2 สำนกงาน กกพ.

สำนกงาน กกพ. สงคำขอ(พ.ค.2)/เอกสารให พพ. เพอตรวจสอบแบบ

รายงานการตรวจสอบระบบทมวศวกรลงนามรบรอง

พพ. เขาตรวจสอบ/พจารณาอนญาต(พ.ค.2)

เขาขายการดดแปลงอาคาร “ดดแปลง” อ.1

เขาขายเปนโรงงานผลตไฟฟา(ร.ง.4)

เขาขายผลตพลงงานควบคม(พ.ค.2)

ขอความเหน/พจารณาอนญาต(หนวยงานทเกยวของ/กกพ.)

สำนกงาน กกพ. ตรวจเอกสาร/พจารณารายละเอยด

สำนก กกพ.ออกหนงสอแจงยกเวน/จดสง

ใบอนญาต พ.ค.2

สำนกงาน กกพ. สงคำขอ(พ.ค.2)/เอกสารให พพ. เพอตรวจสอบแบบ

รายงานการตรวจสอบระบบทมวศวกรลงนามรบรอง

หมายเหต ประกาศสำานกงานคณะกรรมการกำากบกจการพลงงาน เมอวนท 13 ม.ค. 57 ไดมมตใหการผลตพลงงานทตดตงบนหลงคา (Solar PV Rooftop) ไมถอเปนโรงงานผลตพลงงานไฟฟาจงเปนกจการทไมตองยนคำาขอรบใบอนญาตประกอบกจการโรงงาน

4

ความปลอดภยในการผลตและการใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา

คาใชจายในการตดตง Solar PV Rooftop

หวขอ

หวขอ

บานอยอาศย6.96

5 กโลวตต

35 ตารางเมตร

414 กโลกรม

400,000 บาท

6,500 หนวย/ป

42,240 บาท/ป

8 ป 9 เดอน

ตดตงระบบ Solar PV Rooftop ขนาด

ใชพนทตดตงอยางนอยประมาณ

นำหนกแผงรวม

เงนลงทน

พลงงานไฟฟาทผลตไดตอป

รองรบจากการจำหนายไฟฟาตอป

ระยะเวลาคนทน

1. เงนลงทนทงระบบ

2. ขนาดพนททตองการอยางนอย

3. นำหนกของแผงเซลลแสงอาทตย

4. พลงงานไฟฟาทผลตไดเฉลยตอ 1 กโลวตต

5. การสนบสนน

- อตราคาไฟฟา Feed In Tariff (บาท/หนวย)

บานอยอาศย

5

ความปลอดภยในการผลตและการใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา

คาใชจายในการตดตง Solar PV Rooftop

หวขอ

หวขอ

บานอยอาศย6.96

5 กโลวตต

35 ตารางเมตร

414 กโลกรม

400,000 บาท

6,500 หนวย/ป

42,240 บาท/ป

8 ป 9 เดอน

ตดตงระบบ Solar PV Rooftop ขนาด

ใชพนทตดตงอยางนอยประมาณ

นำหนกแผงรวม

เงนลงทน

พลงงานไฟฟาทผลตไดตอป

รองรบจากการจำหนายไฟฟาตอป

ระยะเวลาคนทน

1. เงนลงทนทงระบบ

2. ขนาดพนททตองการอยางนอย

3. นำหนกของแผงเซลลแสงอาทตย

4. พลงงานไฟฟาทผลตไดเฉลยตอ 1 กโลวตต

5. การสนบสนน

- อตราคาไฟฟา Feed In Tariff (บาท/หนวย)

บานอยอาศย

รายละเอยด

80,000 บาท / กโลวตต

บานอยอาศย อาคารธรกจขนาดเลก อาคารธรกจขนาดกลาง-ใหญ6.96 6.55 6.16

5 กโลวตต 200 กโลวตต 1,000 กโลวตต

35 ตารางเมตร 1,400 ตารางเมตร 7,000 ตารางเมตร

414 กโลกรม 16,552 กโลกรม 82,759 กโลกรม

400,000 บาท 16,000,000 บาท 80,000,000 บาท

6,500 หนวย/ป 260,000 หนวย/ป 1,300,000 หนวย/ป

42,240 บาท/ป 1,703,000 บาท/ป 8,008,000 บาท/ป

8 ป 9 เดอน 9 ป 4 เดอน 10 ป

7 ตารางเมตรตอกโลวตต

ทมา : คณะกรรมการกำกบกจการพลงงานwww.erc.or.th

12 กโลกรม / ตารางเมตร

1,300 หนวย / กโลวตต / ป หรอ 108 หนวย / กโลวตต / เดอน

บานอยอาศย อาคารธรกจขนาดเลก อาคารธรกจขนาดกลาง-ใหญ

6

ความปลอดภยในการผลตและการใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา

อบตเหตจากการผลตและใช Solar PV Rooftop และการปองกน/แกไข

อบตเหตจำแนกตามขนตอนตางๆ สาเหตการเกดอบตเหต

ผลต40%

ตดตง 60%

บำรงรกษา 0%

แผงถลม 10%

อคคภย30%

ตกจากทสง 60%

เหตการณความไมปลอดภยในการผลตและการใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา สวนใหญจะเกดในขนตอนการตดตงและเกดอบตเหตตกจากทสงมากทสด

TEC

TEC

ÁÍ¡

InverterSurgeProtection

N

S

EW

7

ความปลอดภยในการผลตและการใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา

อบตเหตจากการผลตและใช Solar PV Rooftop และการปองกน/แกไข

อบตเหตจำแนกตามขนตอนตางๆ สาเหตการเกดอบตเหต

ผลต40%

ตดตง 60%

บำรงรกษา 0%

แผงถลม 10%

อคคภย30%

ตกจากทสง 60%

กรณตวอยางอบตเหต

วธการปองกน/แกไข

ชางขนไปตดตงแผงเซลลแสงอาทตยบนหลงคาของฟารมแหงหนงและพลดตกลงมาจากความสง 11 เมตร ทำาใหชางไดรบบาดเจบ สาเหตเกดมาจากหลงคาไมมความแขงแรง จงเกดการทรดตวลงมา

กอนปฏบตงาน ตองตรวจสอบสภาพหลงคาวามความแขงแรงหรอไมสวมอปกรณความปลอดภยสวนบคคล ทกครงทปฏบตงานสวมอปกรณปองกนการตกจากทสง ขณะปฏบตงาน

8

ความปลอดภยในการผลตและการใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา

แนวทางการสรางความปลอดภยและกฎหมายทเกยวของ

1. การออกแบบ

คำานงถงโครงสรางของหลงคาวาสามารถรบนำาหนกของแผงเซลลแสงอาทตยทจะนำามาตดตงไดหรอไม

คำานงถงการบำารงรกษาและการแกไขระบบทจะเกดขนในอนาคต รวมถงความปลอดภยของเจาของอาคารและความปลอดภยของชางตดตง

หาทศทางสำาหรบตดตงแผงเซลลแสงอาทตยทสามารถรบแสงอาทตยไดดตลอดทงวนและทงป และตองเปนพนทโลง ไมมเงาบดบง

9

ความปลอดภยในการผลตและการใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา

แนวทางการสรางความปลอดภยและกฎหมายทเกยวของ

1. การออกแบบ

IEC

N

S

EW

มอก.

มอก.1843-2553

มอก.2210

รางประมวลหลกการปฏบต (Code of Practice: COP)

กฎหมายทเกยวของกบการออกแบบ

เปนมาตรฐานทกำาหนดคณสมบตทตองการของแผงเซลลแสงอาทตย ในการออกแบบและรบรองแบบของแผงเซลลแสงอาทตย ซงไดกำาหนดไวเฉพาะชนดผลกซลคอน สำาหรบการใชงานกลางแจงในระยะยาวในภมอากาศทวไป

เปนมาตรฐานทกำาหนดคณสมบตทตองการของแผงเซลลแสงอาทตย ในการออกแบบและรบรองแบบของแผงเซลลแสงอาทตย ซงไดกำาหนดไวเฉพาะชนดฟลมบาง สำาหรบการใชงานกลางแจงในระยะยาวในภมอากาศทวไป

มาตรการปองกน แกไข และตดตามตรวจสอบผลกระทบสงแวดลอม สำาหรบผประกอบกจการผลตไฟฟาพลงงานแสงอาทตย จากเทคโนโลย แผงโฟโตโวลเทอก ทเขาขายตองไดรบใบอนญาตประกอบกจการผลตไฟฟา

10

ความปลอดภยในการผลตและการใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา

2. การเลอกใชอปกรณ

มอก.2580 เลม 1

มอก.2580 เลม 2

กฎหมายทเกยวของกบการเลอกใชอปกรณ

มาตรฐานนครอบคลมถงขอกำาหนดพนฐานสำาหรบการสรางแผงเซลล แสงอาทตย เพอใหมความปลอดภยทางไฟฟาและทางกล ตลอดอายการใชงานทคาดหวง

มาตรฐานนครอบคลมถงขอกำาหนดการทดสอบสำาหรบแผงเซลลแสงอาทตย เพอใหมความปลอดภยทางไฟฟาและทางกล ตลอดอายการใชงานทคาดหวง

เลอกใชแผงเซลลแสงอาทตยทผานการทดสอบตามมาตรฐาน International Electrotechnical Commission (IEC) หรอ มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม(มอก.) สายไฟทใชในการเชอมตอแผงเซลลแสงอาทตยควรเปนสายทใชสำาหรบแผงเซลลแสงอาทตยโดยเฉพาะ สายไฟชนด Photovoltaic wire ทสามารถทนอณหภมไมนอยกวา 80๐C หรอเปนสายไฟฟา ชนด 0.6/1 KV ตามมาตรฐาน IEC 60502 หรอสายชนดอนทมคณสมบตดกวา การเลอกใชอปกรณเชอมตอระบบและอปกรณปองกน ในกรณทระบบมการเชอมตอกบระบบจำาหนายของการไฟฟา ตองปฏบตตามขอกำาหนดการเชอมตอระบบโครงขายไฟฟาของการไฟฟาและขอกำาหนดคณสมบตของวสด อปกรณ และการตดตงระบบผลตไฟฟาดวยเซลลแสงอาทตยบนหลงคา (Solar PV Rooftop)

11

ความปลอดภยในการผลตและการใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา

2. การเลอกใชอปกรณ

มอก.2580 เลม 1

มอก.2580 เลม 2

กฎหมายทเกยวของกบการเลอกใชอปกรณ

3. การตดตง

วางแผนกอนการตดตง

การตดตง

มอก.2572-2555

กฎหมายทเกยวของกบการตดตง

ตรวจสอบโครงสรางของหลงคาหรอจดทเสยงตอการเกดอบตเหต เชน กระเบองหลงคามจดไหนทเปราะบาง สถานทปฏบตงานใกลสายไฟแรงสงหรอไม ทงนตองมการวางแผนและแกไขจดเสยงตางๆ ใหเรยบรอยกอนปฏบตงานเตรยมแผนการจดการกบสภาพอากาศทไมเอออำานวย เชน ลมแรง ฝนฟาคะนอง รวมถงแผนปองกนการเกดอบตเหตตกจากทสงชางตดตงตองไดรบการฝกอบรมและสามารถตดตงไดอยางถกวธ

เปนมาตรฐานทครอบคลมระบบจายแรงดนไฟฟาพลงแสงอาทตยและใชกบการตดตงทางไฟฟาระบบจายแรงดนไฟฟาพลงแสงอาทตย รวมถงระบบทมโมดลไฟฟากระแสสลบ

ตองใชนงรานในการตดตงแผงเซลลแสงอาทตย โดยมการตรวจสอบความสมบรณกอน การใชงานจรง และควรไดรบการออกแบบและตดตงจากชางผมความเชยวชาญใชรอกในการเคลอนยายแผงเซลลแสงอาทตยจากพนสหลงคา โดยตรวจสอบเชอกและรอกกอนใชงานมตาขายรองดานลาง เพอปองกนไมใหอปกรณหรอชางผตดตงพลดตกลงสพนตดปายเตอนเพอความปลอดภยของบคคลทไมเกยวของชางผตดตงตองสวมอปกรณความปลอดภยสวนบคคล อปกรณปองกนการตกจากทสงและตองมผปฏบตงานอยางนอย 2 คนการตอระบบไฟฟาตองดำาเนนการโดยชางผชำานาญ เพอปองกนไฟชอตตองตดตงระบบสายดน และตดตงอปกรณปองกนแรงดนสงชวขณะกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน (พพ.) กระทรวงพลงงาน ไดแนะนำาผดำาเนนการ ตดตงระบบผลตไฟฟาพลงงานแสงอาทตยบนหลงคา สามารถดรายละเอยดไดท www.dede.go.th

12

ความปลอดภยในการผลตและการใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา

หมวกนรภย ชวยปองกนศรษะจากการถกกระแทกชน หรอวสดตกจากทสงมากระทบศรษะ

แวนตานรภย ชวยปองกน/ลดอตรายจากการเศษวสด สารเคมหรอรงสทจะทำใหใบหนาและดวงตาเปนอนตรายได

รองเทานรภย ชวยปองกนอนตรายหรอการบาดเจบของเทาจากการถกกระแทกถกทบ หรองานมอนตรายอนๆ เกยวกบเทา

สายรดลำตว ชวยปองกนการตกจากทสงหรอการทำงานทตองลงไปในทตำใชการผกตดกบสายชวยชวตเฉลยแรงกระตกไดดกวาเขมขดนรภย

สายชวยชวต ใชผกตดกบตวผปฏบตงาน และอกดานหนงยดตดกบกบโครงสรางทมนคง เพอปองกนการพลดตกจากทสง

ถงมอนรภย ชวยปองกนอนตรายจากการถกวตถมคมบาด ตด การขดขดททำใหผวหนงถลอก การจบของรอนหรอการใชมอสมผส

เขมขดนรภย ชวยปองกนการตกจากทสง หรอการทำงานทตองลงไปในทตำ ใชผกตดกบสายชวยชวต

4. อปกรณความปลอดภยสวนบคคล

13

ความปลอดภยในการผลตและการใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา

หมวกนรภย ชวยปองกนศรษะจากการถกกระแทกชน หรอวสดตกจากทสงมากระทบศรษะ

แวนตานรภย ชวยปองกน/ลดอตรายจากการเศษวสด สารเคมหรอรงสทจะทำใหใบหนาและดวงตาเปนอนตรายได

รองเทานรภย ชวยปองกนอนตรายหรอการบาดเจบของเทาจากการถกกระแทกถกทบ หรองานมอนตรายอนๆ เกยวกบเทา

สายรดลำตว ชวยปองกนการตกจากทสงหรอการทำงานทตองลงไปในทตำใชการผกตดกบสายชวยชวตเฉลยแรงกระตกไดดกวาเขมขดนรภย

สายชวยชวต ใชผกตดกบตวผปฏบตงาน และอกดานหนงยดตดกบกบโครงสรางทมนคง เพอปองกนการพลดตกจากทสง

ถงมอนรภย ชวยปองกนอนตรายจากการถกวตถมคมบาด ตด การขดขดททำใหผวหนงถลอก การจบของรอนหรอการใชมอสมผส

เขมขดนรภย ชวยปองกนการตกจากทสง หรอการทำงานทตองลงไปในทตำ ใชผกตดกบสายชวยชวต

4. อปกรณความปลอดภยสวนบคคล 5. ปายเตอนเพอความปลอดภย

InverterSurgeProtection

ปายเตอนระวงไฟฟาแรงสง

ปายเตอนวสดตกจากดานบน

ปายหามเขากอนไดรบอนญาต

14

ความปลอดภยในการผลตและการใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา

Inverter

SurgeProtection

6. การใชงานและการบำรงรกษา

กำาจดสงทบดบงแผงเซลลแสงอาทตย เพอใหสามารถรบแสงและผลตไฟฟาไดเตมท ใชผาชบนำาหมาดๆ เชดบนแผงเซลลแสงอาทตย หรอใชสายยางฉด เพอทำาความสะอาดสงสกปรก เชน ฝน ขนก อยางสมำาเสมอ บรษทผผลต นำาเขา และบรษทททำาการตดตง ตองสาธตใหเจาของอาคารทราบวาถาระบบเกดอาการผดปกตจะแสดงผลออกมาอยางไร เพอจะไดทราบเมอเกดความผดปกตและสามารถแกไขไดทนท

หาม! ทำาความสะอาดในชวงทมแดดจด เพราะจะทำาให แผงเซลลแสงอาทตยแตกหรอเสยหายได

15

ความปลอดภยในการผลตและการใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา

Inverter

SurgeProtection

6. การใชงานและการบำรงรกษา

16

ความปลอดภยในการผลตและการใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา

ตวอยางผประสบความสำเรจในการผลตและใชSolar PV Rooftop

1. บานอยอาศย

ความเปนมาขององคกร

ประเภทขององคกร

เทคโนโลยการผลตพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา

ศาสตราจารย ดร.ดสต เครองาม นายกสมาคมอตสาหกรรมเซลลแสงอาทตยไทย

“การเลอกบรษทรบเหมาตดตงเปนสงทสำคญมากทสดผตดตงตองมความร ความเขาใจระบบเปนอยางด

รวมถงมประสบการณและความรบผดชอบ”

ตดตงระบบพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา ตงแตป 2553 เพอตองการมสวนรวมในการผลตไฟฟาดวยพลงงานทดแทน

บานอยอาศย

ใชแผงเซลลแสงอาทตยชนดผลกเดยว (Mono Crystalline) กำลงการผลต 2 กโลวตต

17

ความปลอดภยในการผลตและการใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา

ตวอยางผประสบความสำเรจในการผลตและใชSolar PV Rooftop

1. บานอยอาศย

ความเปนมาขององคกร

ประเภทขององคกร

เทคโนโลยการผลตพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา

ศาสตราจารย ดร.ดสต เครองาม นายกสมาคมอตสาหกรรมเซลลแสงอาทตยไทย

“การเลอกบรษทรบเหมาตดตงเปนสงทสำคญมากทสดผตดตงตองมความร ความเขาใจระบบเปนอยางด

รวมถงมประสบการณและความรบผดชอบ”

ตดตงระบบพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา ตงแตป 2553 เพอตองการมสวนรวมในการผลตไฟฟาดวยพลงงานทดแทน

บานอยอาศย

ใชแผงเซลลแสงอาทตยชนดผลกเดยว (Mono Crystalline) กำลงการผลต 2 กโลวตต

การใชประโยชนจากพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา ผลตกระแสไฟฟาและเชอมตอระบบขายใหการไฟฟาสวนภมภาค (กฟภ.)

- ศาสตราจารย ดร.ดสต เครองาม เปนผเชยวชาญเทคโนโลยเซลลแสงอาทตย มผลงานมากมาย ทงดานวชาการและดานอตสาหกรรม ปจจบนเปนกรรมการผจดการบรษท ไทยโซลารฟวเจอร จำกด นายกสมาคมอตสาหกรรมเซลลแสงอาทตยไทย สมาชกสภาปฏรปแหงชาต ดานพลงงาน มบทบาทสงในการผลกดนแผนและนโยบายดานเซลลแสงอาทตยใหแกรฐบาล - มสอมวลชนใหความสนใจเขาไปทำรายการอยเปนระยะๆ

ชวงกอนดำเนนการตดตงระบบ - มการออกแบบ ตดตงระบบถกตองตามมาตรฐาน/ขอกำหนดของการไฟฟา - เลอกใชอปกรณทไดมาตรฐานชวงดำเนนการผลตและใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา - ตดตงระบบโดยบรษททมประสบการณและความชำนาญ - ตดตงอปกรณความปลอดภยของระบบตามขอกำหนดของการไฟฟา เชน อปกรณตดตอวงจร (Circuit Breaker) ระบบสายดน เปนตนชวงหลงดำเนนการผลตและใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา - ตรวจสอบอปกรณและการทำงานของระบบ เชน แผงเซลลแสงอาทตย ตวแปลงกระแสไฟฟา (Inverter) ประมาณ 2-3 ครง/เดอน - ลางแผงเซลลแสงอาทตยประมาณ 2 ป/ครง - เจาของบานเปนผดแลระบบเบองตน เนองจากเปนผทมความร ความเชยวชาญเกยวกบพลงงาน แสงอาทตยทตดตงบนหลงคา และมบรษทผตดตงคอยดแลเพมเตม - มการตดตงระบบพลงงานแสงอาทตยแบบ Stand Alone ขนาด 300 วตต เพอใชชารตแบตเตอร สำหรบใชในยามฉกเฉน

ความปลอดภยในการผลตและใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา

ขอมลเพมเตม

18

ความปลอดภยในการผลตและการใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา

ตวอยางผประสบความสำเรจ

2. อาคารขนาดเลก-กลาง

ความเปนมาขององคกร

อาคารอนรกษพลงงานเฉลมพระเกยรตกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน

นายอมรศกด รงสาครผอำนวยการกลมฝกอบรมภาคปฏบตดานการจดการพลงงาน

“มาตรฐานและความปลอดภยสำหรบการตดตงระบบพลงงานแสงอาทตยบนหลงคา มความสำคญอยางมากสำหรบชวตและทรพยสน”

กรมพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน ภายใตการสนบสนนดานงบประมาณจากกองทนเพอสงเสรมการอนรกษพลงงาน ไดดำเนนการกอสรางอาคารอนรกษพลงงานเฉลมพระเกยรตขน ซ งกอสรางแลวเสรจและเปดใชงานตงแต พ.ศ.2545 และไดดำเนนการจดการเย ยมชมอาคาร เพอเผยแพรแนวคดการออกแบบและการกอสรางอาคารอนรกษพลงงานฯ แหงนออกไปในวงกวาง อยางไรกตาม เพอใหสอดคลองกบแผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก 25% ใน 10 ป ของ พพ. (2555-2564) จงมความประสงคจดทำชดสาธตทสามารถแสดงเทคโนโลยดานพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานทตดตงใชงานจรงแกผทเขาเยยมชม

19

ความปลอดภยในการผลตและการใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา

ตวอยางผประสบความสำเรจ

2. อาคารขนาดเลก-กลาง

ความเปนมาขององคกร

อาคารอนรกษพลงงานเฉลมพระเกยรตกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน

นายอมรศกด รงสาครผอำนวยการกลมฝกอบรมภาคปฏบตดานการจดการพลงงาน

“มาตรฐานและความปลอดภยสำหรบการตดตงระบบพลงงานแสงอาทตยบนหลงคา มความสำคญอยางมากสำหรบชวตและทรพยสน”

กรมพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน ภายใตการสนบสนนดานงบประมาณจากกองทนเพอสงเสรมการอนรกษพลงงาน ไดดำเนนการกอสรางอาคารอนรกษพลงงานเฉลมพระเกยรตขน ซ งกอสรางแลวเสรจและเปดใชงานตงแต พ.ศ.2545 และไดดำเนนการจดการเย ยมชมอาคาร เพอเผยแพรแนวคดการออกแบบและการกอสรางอาคารอนรกษพลงงานฯ แหงนออกไปในวงกวาง อยางไรกตาม เพอใหสอดคลองกบแผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก 25% ใน 10 ป ของ พพ. (2555-2564) จงมความประสงคจดทำชดสาธตทสามารถแสดงเทคโนโลยดานพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานทตดตงใชงานจรงแกผทเขาเยยมชม

ขอมลเพมเตม

ประเภทขององคกร

เทคโนโลยการผลตพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา องคกรสวนราชการ

ผลตกระแสไฟฟาสำหรบใชในอาคาร

ชวงกอนดำเนนการตดตงระบบ - มความร ความเขาใจ และศกษาขอมลเพมเตมเกยวกบการตดตงระบบใหไดมาตรฐาน และเกดความปลอดภย เชน การคำนวณภาระโหลดบนหลงคา การคำนวณการจดวงจร ขนาดสายไฟฟาและอปกรณปองกนตางๆ การเลอกใชวสดอปกรณสำหรบการตดตง การตดตงสายลอฟาชวงดำเนนการผลตและใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา - ตดตงอปกรณความปลอดภย เชน อปกรณปองกนไฟฟากระโชก ฟวส อปกรณตดตอวงจร สายลอฟา และสายดน - ตรวจสอบและบำรงรกษาตามวธปฏบตในการบำรงรกษาระบบทถกตอง เชน ตรวจเชค แผงเซลลแสงอาทตยทกๆ เดอน ตรวจสอบตวแปลงกระแสไฟฟา (Inverter) สายไฟทกๆ 6 เดอน เปนตนชวงหลงดำเนนการผลตและใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา - จดอบรมดานความปลอดภยใหกบเจาหนาทประจำปโดยผตดตง - ตรวจสอบ ดแล และบำรงรกษาระบบตามคมอการใชงาน

- มคณะ/หนวยงาน และผสนใจจากภาครฐและเอกชนเขามาศกษาดงานอยางตอเนอง - มสอมวลชนเขาเกบขอมล ถายทำรายการเผยแพรในสอหลายแขนง เชน หนงสอพมพ โทรทศน เปนตน

- ใชแผงเซลลแสงอาทตยชนดผลกเดยว (Mono Crystalline) จำนวน 1 ระบบ- ใชแผงเซลลแสงอาทตยชนดผลกรวม (Poly Crystalline) จำนวน 1 ระบบ กำลงการผลตตดตงรวม 92 กโลวตต

การใชประโยชนจากพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา

ความปลอดภยในการผลตและใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา

20

ทอย : บรเวณเทคโนธาน ต.คลองหา อ.คลองหลวง จ.ปทมธาน 12120 โทรศพท 0-2577-7035-41 โทรสาร 0-2577-7047

ความปลอดภยในการผลตและการใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา

ตวอยางผประสบความสำเรจ

3.

ความเปนมาขององคกร

ระดบอาคารขนาดใหญ

บรษท เมโทร ปารตเกล จำกด

นายฐตนนท สมตนนทน ผจดการ

“การดแลรกษาระบบ ตองมความกระตอรอรนตลอดเวลา และตองมความละเอยดรอบคอบในการดแลอปกรณทกอยาง”

บรษท เมโทร ปารตเกล จำกด อยภายใตกลมบรษท เมโทรพลาย จำกด หนงในบรษททเปนผนำดานอตสาหกรรมผลตไมแปรรปขนาดใหญในประเทศไทยมากวา 60 ป โดยไดรบการรบรองมาตรฐานสากล ISO 9002 จากองคการระหวางประเทศวาดวยการมาตรฐาน ทำใหมนใจในระบบบรหารจดการและกระบวนการผลตทด มคณภาพ

21

ความปลอดภยในการผลตและการใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา

ตวอยางผประสบความสำเรจ

3.

ความเปนมาขององคกร

ระดบอาคารขนาดใหญ

บรษท เมโทร ปารตเกล จำกด

นายฐตนนท สมตนนทน ผจดการ

“การดแลรกษาระบบ ตองมความกระตอรอรนตลอดเวลา และตองมความละเอยดรอบคอบในการดแลอปกรณทกอยาง”

บรษท เมโทร ปารตเกล จำกด อยภายใตกลมบรษท เมโทรพลาย จำกด หนงในบรษททเปนผนำดานอตสาหกรรมผลตไมแปรรปขนาดใหญในประเทศไทยมากวา 60 ป โดยไดรบการรบรองมาตรฐานสากล ISO 9002 จากองคการระหวางประเทศวาดวยการมาตรฐาน ทำใหมนใจในระบบบรหารจดการและกระบวนการผลตทด มคณภาพ

เทคโนโลยการผลตพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคาใชแผงเซลลแสงอาทตยชนดผลกรวม (Poly Crystalline) กำลงการผลตรวม 3.3 เมกะวตต

ผลตกระแสไฟฟาและเชอมตอระบบขายใหการไฟฟาสวนภมภาค (กฟภ.) ชวยลดคาใชจายของบรษท

ชวงกอนดำเนนการตดตงระบบ - ตรวจสอบโครงสรางหลงคาวาสามารถรบนำหนกของแผงเซลลแสงอาทตยไดหรอไม โดยมทมวศวกรทมความชำนาญของบรษทผตดตงเปนผตรวจสอบ - มเจาหนาทจากกรมโรงงานอตสาหกรรมและการไฟฟานครหลวง เขามาตรวจสอบเบองตน ของอปกรณ/ระบบกอนการตดตง - ตรวจสอบแบบและมาตรฐานของอปกรณทจะตดตง โดยทมวศวกรทปรกษาของบรษทชวงดำเนนการผลตและใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา - ตดตงระบบโดยชางทมประสบการณและความชำนาญ - ตดตงอปกรณความปลอดภยของระบบตามขอกำหนดของการไฟฟา เชน ฟวส อปกรณ ปองกนแรงดนสงชวขณะ (Surge Protector) อปกรณตดตอวงจร (Circuit Breaker) ระบบสายดนสายลอฟา เปนตน - ตดตงปายเตอนเพอความปลอดภยตามจดเสยงตางๆ ทอาจจะเกดอนตรายชวงหลงดำเนนการผลตและใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา - จดอบรมพนกงานของบรษททรบผดชอบดแลระบบ โดยมทมวศวกรของบรษทผตดตงมาให ความรในการตรวจสอบ ดแล และบำรงรกษาระบบทถกตองและปลอดภย เพอใหพนกงาน สามารถแกไขเบองตนไดหากเกดปญหา กรณทไมสามารถแกปญหาได ทมวศวกรของบรษท ผตดตงจะรบเขามาดำเนนการตรวจสอบและแกไขโดยเรงดวน - เตรยมอปกรณสำรองไวสำหรบเปลยน/ซอมแซม กรณเกดการชำรด เสยหาย

การใชประโยชนจากพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา

ความปลอดภยในการผลตและใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา

22

ทอย : 39/5 ม.4 ฤชพนธ ต.ไทรใหญ อ.ไทรนอย จ.นนทบร 11150โทรศพท 08-6361-5264 (นายฐตนนท สมตนนทน)

ความปลอดภยในการผลตและการใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา

คณะทปรกษา

ทปรกษากตตมศกด

คณะทำงาน

ทปรกษาโครงการ

ธรรมยศ ศรชวย

พสมยนาวน กลวรย สงกรานตจรยาอารรตน

เสถยรยานนทนาคนาวา บรณสจจะวราพร คำาศร บตรเนตรดเรอก

ชชวาลย วงกต ผสด จนทรจรา นตยธนนท ปารฉตร อภสทธ พรฬหวฒน พชชาอร ปวนรตน

ชยชนะวงศอภยทรพยสารเตชะเวชเจรญบรรกษ ยาลงกาญจนปญญาฟอง พนธแกวกาละบญออน

23

ความปลอดภยในการผลตและการใชพลงงานแสงอาทตยทตดตงบนหลงคา

ใชพลงงานอยางปลอดภย

มนใจกนทกคนEnergy Safety

ศนยบรการวชาการดานพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน

กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน (พพ.)

17 เชงสะพานกษตรยศก แขวงรองเมอง เขตปทมวน กรงเทพฯ 10330

โทรศพท 02-2230021-9 ตอ 3 www.dede.go.th