rubber collection

ការប្បមូលផលកៅស ូRubber Collection

1

GUn suvNÑ

06/2013

TUrs½BÞelx 017232488

GIuEm:l ausovann@yahoo.com

១.កសចក្តីកផតើម

កៅស ូធមមជាតិដែលរបមូលពីចម្កា រ៖ - ទឹកជ័រ (Latex) - ជ័រកក (Field coagulum: Scrap rubber)

2

សម្កម្ករតទឹកជ័រនឹងជ័រកក - ទឹកជ័រមានប្បមាណពី៧០-៨០ភាគរយននផលកៅស ូ

១.កសចក្តីកផតើម

3

ការដរបរបួលននសម្កម្ករតទឹកជ័រនឹងជ័រកក - អាយុ - របព័នធកចៀរ - លកខខណ្ឌ អាកាសធាតុ - កលូន - រកំោចកមម - កពលកវលាសា - ភាពលំនឹងននទឹកជ័រ

២ ផលកៅស កូៅចម្កា រ (Field Rubber)

4

២.១ ប្បកភទផលកៅស ូអាស្ស័យកៅនឹងរបភពទីតំងដែលរបមូល៖ - ទឹកជ័រ (latex) - ជ័រចាន (cup lump) - ជ័រជាប់ចាន (cup scrap) - ជ័រថង់ (polybag) - ជ័រសំបក (bark scrap) - ជ័រមុខ (tree lace) - ជ័រែី (earth scrap) - ជ័រកក (lumps, coagulum, coagula) - ជ័រកកចរមរុះ (slabs) - ជ័ររបមូល (scraps)

២.២ ទឹក្ជ័រ

- ម្កនសភាពែូចទឹកក ុះកោជាសារធាតុរាវម្កនពណ៌្សស្សអាប់

- អាចម្កនពណ៌្កលឿងករពឿងៗអាស្ស័យកៅតមរបភពរបស់វា

- កនុងករណី្ខលុះពណ៌្កនុះងាយនឹងវវិតតកៅជារបកផុះភាល វ

លក្ខខណៈរបូ

5

២.ផលកៅស កូៅចម្កា រ (Field Rubber)

២.២ ទឹក្ជ័រ

ជារប៉ាយកូឡូអីុតននកោលិកាកៅស ូកៅកនុងមជឈ ា នរាវ៖

- ទឹក - អីុរែូកាប ួកៅស ូ - ធាតុបងាមិនដមនកៅស ូ

លក្ខណៈគីមី

6

២.ផលកៅស កូៅចម្កា រ (Field Rubber)

លក្ខខណៈគីម ី

7

សម្កសធាតុ %

កៅស ូ(Rubber) 35,62

អាកសតូន (Acetone extract (Lipids, Resin, Waxes)) 1,65

របូកតអីុន (Proteins) 2,03

កាបូអីុរ ត (Carbohydrates) 0,34

កផុះ (Ash) 0,70

ទឹក (Water) 59,62

តរាង១សម្កសភាគននទឹកជ័រ

របភព៖WebsterនិងBaulkwill,1989

២.២ ទឹក្ជ័រ ២.ផលកៅស កូៅចម្កា រ (Field Rubber)

8

២.៣ ជ័រចាន (cup lump)

ជ័រចាន គឺជាទឹកជ័រដែលហូរធ្លា ក់ទុកឲ្យកកកៅកនុងចានកប្ោយពីសារចួ

ជ័រចានមានប្បមាណ8០-83%ននផលិតផលជ័រប្បកភទទី២ បរមិាណជ័រចានមានប្បមាណ15%ននផលិតផលសរបុទាំង

អស់។

២.ផលកៅស កូៅចម្កា រ (Field Rubber)

9

បរមិ្កណ្ជ័រចានម្កនករចើនអាស្ស័យក យមូលកេតុពីរៈ o ឆាប់សាទឹកជ័រកពកឬមិនសាជា

កលើកទី២កៅកពលកធវើរកំោចកមមក យទុកឱ្យេូរស្សក់កនុងចានកចាល

o អាស្ស័យសុខភាពកែើមកៅស ូកខោយកធវើឱ្យគុណ្ភាពទឹកជ័រឆាប់កកកនុងចានមុនការសា។

២.៣ ជ័រចាន (cup lump)

២.ផលកៅស កូៅចម្កា រ (Field Rubber)

២.ផលកៅស កូៅចម្កា រ (Field Rubber)

10

២.៤ ជ័រជាប់ចាន (cup scrap)

គឺជាជ័រកកកសតើងឬជាែុាំតូចដែលកៅជាប់ខាងកនុងឬខាងកប្ៅចានឬក៏កៅជាប់នឺងមាត់ចាន

កោយសារទុកជាប់នឹងចានយូរមិនបានបកកចញជ័រកនេះកឡើងព៌ណកមៅ ។

២.ផលកៅស កូៅចម្កា រ (Field Rubber)

11

២.៥ ជ័រថង់ (rubber collected in polybag)

ជំនួសឱ្យការរបមូលទឹកជ័រពីចានធមមតកគករបើថង់ជ័រដែលទុកឱ្យទឹកជ័រស្សក់ទុកកនុងក ុះរយៈកពលពីរកៅបីសបត េ៏

គឺជាជ័រកកកនុងថង់ករកាយពីការកចៀរ៥កៅ៧ព ល កមក

២.ផលកៅស កូៅចម្កា រ (Field Rubber)

12

២.៦ ជ័រសបំក្(bark scrap) ជាទឹកជ័រហូរខុសមុខកចៀរកហៀរមក

ជាប់សាំបកននកែើមគឺវាកកជាប់នឹងអាចម៍ពន្លា ក

ោរទុកជ័រសាំបកកៅជាប់នឹងកែើមកោយមិនកធវើោរប្បមូលបណ្តត លឱ្យមានោរកចៀរសាំបកប្ោស់ទឹកជ័រអាចហូរតាមជ័រសាំបកកនេះស្សក់ធ្លា ក់ខុសចាននិងអាចបណ្តត លឱ្យទឹកជ័រឆាប់កកដែលជាសកមៅភាពពពួកបាក់កតរឬីពពួកអង់សីុម។

២.ផលកៅស កូៅចម្កា រ (Field Rubber)

13

២.៧ ជ័រមុខ (tree lace)

ជាជ័រដែលកប្ោយពីោរកចៀរកលើកមុនកកកៅកលើមុខកចៀរ

កែើមកៅស ូ

ជ័រកនេះអាចមានប្បមាណ២កៅ៣ភាគរយននផលកៅស ូសរបុ

ជ័រកនេះមានអាប្តាបរមិាណ មា៉ា កញសសូមខពស់ជាងជ័រចាន។

២.ផលកៅស កូៅចម្កា រ (Field Rubber)

14

២.៨ ជ័រដី (earth scrap)

ជាប្បកភទទឹកជ័រដែលស្សក់ខុសចានរចួកហើយក៏កកផ្ទា ល់កៅកលើែីដតមតង។

ប្បកភទជ័រែីប្តូវបានកគប្បមូលមួយដខមតងជាពិកសសកៅមុនកពលដែលឈានចូលរែូវរាំងសងួត(រែូវប្បាាំង

២.ផលកៅស កូៅចម្កា រ (Field Rubber)

15

២.៩ ជ័រក្ក្ (lumps, coagulum, coagula)

ជាជ័រដែលទទួលបនពីទឹកជ័រដែលទុកឱ្យកក ក ងកៅចម្កា រឬបងាកកៅកនុងរកតត ែីជួនកាលកគបនរកាលរកណាត់កៅស ូពាសរកតត ។ ជ័រកកកកើតកឡើងក យសារកតត ជាករចើន៖

o វាកកើតកឡើងក យសារការមិនចិតតទុក ក់របស់កមមករឬការរគប់រគងរបស់អនកែឹក ំបកចេកកទសផ្ទា ល់កនុងចំការក ុះដតមតង

o ការមិនបនយកចិតតទុក ក់ចាក់លាយសូលុយសយុងអាម៉ាូោក់ចូល

o ការមិនសម្កា តសម្កា រ o សាា នភាពអាកាសធាតុមិនអនុករោុះផងដែរែូចជាទឹកកភលៀងធាល ក់

២.ផលកៅស កូៅចម្កា រ (Field Rubber)

16

២.៩ ជ័រក្ក្ (lumps, coagulum, coagula)

២.ផលកៅស កូៅចម្កា រ (Field Rubber)

17

២.១០ ជ័រក្ក្ចប្មរុះ (slabs)

គឺជាែុាំជ័រ(block) ដែលកកើតពីទឹកជ័រលាយប្ចបូកប្ចបល់ជាមួយជ័រកផសងៗកោយទុកឱ្យកកឯកឯងតិចឬកប្ចើន

កនុងែុាំជ័រកកកនេះអាចមានលាយចូលគ្នន ទាំងជ័រចាន

ជ័រមុខជ័រែីជ័រសាំបកជ័រជាប់ចាននិងជ័រកាំណកបាតកបា៉ាត។

២.ផលកៅស កូៅចម្កា រ (Field Rubber)

18

២.១១ ជ័រប្បមូល (scraps)

គឺជាជ័រកកដែលរបមូលមករគប់របកភទកេើយលក់តមសភាពកែើមរបស់វាក យមិនកធវើការដកនចន។

19

៣.ផលតិផលកៅស កូក្ច្ចៃ ៣.១.ប្បកភទ

ដផែកតាមវធីិពិនិតយគុណ្ភាពផលិតផលកៅស ូកៅកពលលក់កគដចកកៅស ូដកនចន៖

ផលិតផលកៅស ូចាត់ថ្នន ក់តមការកមើលនឹងដភនក(rubber

graded by visual standard)

ផលិតផលកៅស ូដែលបញ្ជា ក់តមបកចេកកទស(technically specified rubber: TSR)

ផលិតផលកៅស ូពិកសស (speciality rubber)

20

៣.ផលតិផលកៅស កូក្ច្ចៃ ៣.២.ផលតិផលកៅស ចូាត់ថ្នៃ ក្់

តាមការកមើលនឹងកភៃក្

កៅស ូដរកប(Crepe rubber)

កៅស ូសនលឹក(Sheet rubber) - កៅស ូសនលឹករកឡាសមងួតក យម្កនដផែង(Ribbed smoked

sheet: RSS) - កៅស ូសនលឹកសមងួតក យខយល់កៅត ោម នដផែង(Air-dried

sheet: ADS) - កៅស ូសនលឹកសមងួតឲ្យស្សពាប់ក យសំែិលនឹងខយល់

(Unsmoked sheet: USS or partly dried unsmoked sheet)។

21

៣.ផលតិផលកៅស កូក្ច្ចៃ ៣.៣. ផលតិផលកៅស បូញ្ជា ក្់តាមបកចេក្កទស (TSR)

- កៅស ូរោប់លាិត(granulated rubber or crumb rubber)

- ទឹកជ័រខាប់(latex concentrate)

កៅស ូរោប់លាិត ម្ក៉ា សីុនទឹកជ័រខាប់

22

៣.ផលតិផលកៅស កូក្ច្ចៃ ៣.៣. ផលតិផលកៅស បូញ្ជា ក្់តាមបកចេក្កទស (TSR)

តារាង ២ នាមវលីកៅស ៊ូTSR របស់ប្បកេសផលិតកៅស ៊ូធមមជាតិ

របកទស មវលីកៅស ូTSRតមរបកទស

កមពុជា កៅស ូយថ្នរបកភទកមពុជា១ Cambodia Specified Rubber (CSR)

ម្ក៉ា កឡសីុ កៅស ូសតង់ ម្ក៉ា កឡសីុ Standard Malaysian Rubber (SMR)

ឥណ្ឌូ កនសីុ កៅស ូសតង់ ឥណ្ឌូ កនសីុ Standard Indonesian Rubber (SIR)

នថ កៅស ូសតង់ នថ Standard Thai Rubber (STR)

ឥណាឌ កៅស ូធមមជាតិសតង់ ឥណាឌ Indian Standard Natural Rubber (ISNR)

ស្សីលងាា កៅស ូស្សីលងាា Sri Lanka Rubber (SLR)

កាកមរនូ កៅស ូសតង់ កាកមរនូ Camerounian Standard Rubber (CNR)

នីកេែរយី៉ា កៅស ូសតង់ នីកេែរយី៉ា Nigerian Standard Rubber (NSR)

១វទិាសាា នស្សាវរជាវកៅស ូកមពុជាបកដរបថ្នយថ្ន របកភទកៅស ូកមពុជា

23

៣.ផលតិផលកៅស កូក្ច្ចៃ ៣.៤. ផលតិផលកៅស ពូិកសស

- កៅស ូម្កនលកខណ្អនធិលកថរ(constant viscosity rubber or CV)

- កៅស ូម្កនលកខណ្អនធិលទាប(low viscosity rubber or LV)

- កៅស ូម្កនកំរតិដកនចនខពស់(superio processing rubber or SP)

- កៅស ូតមការកំណ្ត់(general purpose rubber or GP)

- កៅស ូោម នរបូកតអីុន(deproteinized rubber or DPNR)

ENR

Good dynamic properties

Good adhesive properties

DPNR - Low Creep

Engineering Applications

24

៣. ផលតិផលកៅស កូក្ច្ចៃ ៣.៤. ផលតិផលកៅស ពូិកសស

ឧបករណ៍្រតងទឹកជ័ររមួម្កន៖ o ចានែី (កគនិយមករបើកៅកមពុជានិងកវៀតណាម) o ចានជ័រ(កគករបើរបស់សរម្កប់ទុកករតៀមបរមរង) o ចានរតកឡាកែូង(កគនិយមករបើកៅឥណាឌ ) o ថង់(ម្កនករបើកៅទវីបអាហ្រេវិក)

25

៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ ៤.១.១ សម្កា រ

៤.១ សម្កា រនិងទីតាងំប្បមូលផតុំ

26

៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ ៤.១.១ ចាន

ចានប្តងទឹកជ័រ ោរប្តងទឹកជ័រកោយថង់

៤.១ សម្កា រនិងទីតាងំប្បមូលផតុំ

27

៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ ៤.១.២ ក ៉ោ តឬតាងំ

កបា៉ាតោក់ទឹកជ័រ

៤.១ សម្កា រនិងទីតាងំប្បមូលផតុំ

តាាំងឬសីុដទនែឹកទឹកជ័រ

o ជាកដនលងរបមូលផតុំផលកៅស ូនិងជាកដនលងរជកសំរាករបស់កមមករផង

o កនុង១រករមម្កនករាងរបមូលផតុំ១ o ករាងកនុះរតូវរបក់ែំបូល(ប៉ារា៉ាតង់)និងម្កនទំេំសមស្សបសរម្កប់កមមករ១៥ ក់

o កដនលងរបមូលផតុំគួរថិតកៅទីតំងរានដែលកៅកណាត លកគ។

28

៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ ៤.១ សម្កា រនិងទីតាងំប្បមូលផតុំ ៤.១.៣ ទីតាងំប្បមូលផតុំផលកៅស ូ

29

៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ ៤.១ សម្កា រនិងទីតាងំប្បមូលផតុំ ៤.១.៣ ទីតាងំប្បមូលផតុំផលកៅស ូ

ករងប្បមូលផតុាំផលកៅស ូកៅពាមជាាំង(កមពុជា)

30

៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ ៤.១ សម្កា រនិងទីតាងំប្បមូលផតុំ ៤.១.៣ ទីតាងំប្បមូលផតុំផលកៅស ូ

ករងប្បមូលផតុាំផលកៅស ូកៅBin Phouc (កវៀតណ្តម)

៤.២ អនាម័យកៅកពលកចៀរនិងការប្បមូលផល (Hygiene in tapping and collection)

គុណ្ភាពទឹកជ័រដែលរបមូលបនលារបកសើរអាស្ស័យនឹងកតត ៖

- កពលកវលាសាទឹកជ័រ

- រកបៀបសាទឹកជ័រ

- ការដថរកោនិងការបងាា

- ការរបមូលជ័ររបកភទទីពីរ

- ការែឹកជញ្ាូ នកៅកាន់ករាងចរក។

31

៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ

ជាទូកៅ - កមា៉ាង១២នថងប្តង់ - ោរបញ្ជា ពីប្បធ្លនដផនកឬប្បធ្លនភូមិកោយកគ្នេះកបា៉ាត

កៅរែូវរងារ+កធវើរ ាំកោចកមៅ o ពនារហូតែល់កមា៉ាង៣កៅ៤លាង ចឬ o កធវើោរសាជា២កលើក កពលកមឃរកកភាៀង o ប្តូវដតសាទឹកជ័រមុនកពលកាំណត់តាមោរឲ្យសញ្ជា សា

32

៤.២.១ កពលកវលាសាទឹក្ជ័រ ៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ (Latex collection)

កោលបំណ្ង o កែើមបីឱ្យកែើមដែលកចៀរករកាយកគស្សក់ទឹកជ័រអស់ o របមូលផលបនករចើន។ រកបៀបសា

- ពាក់កណាត លរានណាលាបថ្នន ំរកំោចរតូវកចៀរមុននិងសាមុន - កែើមណាកចៀរមុនរតូវសាមុនកែើមណាកចៀរករកាយរតូវសាករកាយ - សាកៅតមទិសកៅននការកែើរកចៀរ។

33

៤.២.២ រកបៀបសាទឹក្ជ័រ ៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ (Latex collection)

oយួរកប៉ាតតូចចំណុ្ុះ១៥លីរត o កែើរមកែល់កែើមនីមួយៗកលើក ចានរតងទឹកជ័រពីលួសទរម oចាក់ទឹកជ័រពីចានចូលកប៉ាតតូច o កកៀរទឹកជ័រនឹងជ័រជូតឲ្យអស់ពីចាន oផ្ទា ប់ចានកលើលួសទរមកបើទឹកជ័រកៅស្សក់ផ្ទង រចានរតងបនត

oបនតកៅសាទឹកជ័រពីកែើមមួយកទៀតរេូតែល់អស់កែើមកចៀរ

34

៤.២.២ រកបៀបសាទឹក្ជ័រ ៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ (Latex collection)

o កពលទឹកជ័រកពញកប៉ាតតូចយួរកប៉ាតកប៉ាតកនុះកៅកាលរាន

o កៅកាលរានចាក់ទឹកជ័រក ុះចូលកៅកនុងកប៉ាតធំ៣០លីរតក យរតងនឹងតរមងកែើមបីកំុឲ្យម្កនកំកទចកំទីចូល

o ករកាយកពលសាទឹកជ័ររចួរាល់កេើយរតូវជញ្ាូ នកប៉ាតធំកៅ ក់កៅករាងរបមូលផតុំទ់ឹកជ័រតមរករមនីមួយៗ។

35

៤.២.២ រកបៀបសាទឹក្ជ័រ ៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ (Latex collection)

៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ (latex collection)

ថ្ន ាំបងាា រោរកកននទឹកជ័រ សារធ្លតុគីមីសាំរប់កធវើឱ្យកៅស ូមានព៌ណសលែ សារធ្លតុគីមីសាំរប់បងាកទឹកជ័រ។

៤.៣.ការបង្កា រក្ំហូចទឹក្ជ័រ

36

37

ជួយរកាទឹកជ័រកុាំឲ្យឆាប់កក រកាគុណភាពទឹកជ័រ ងាយស្សួលដកនចន

សារៈប្បកោជន ៍អាម៉ោូញាក្់ ៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ ៤.៣.១ សារធាតុគីមីបង្កា រក្ំហូចទឹក្ជ័រ

ន្លាំឲ្យកប្បើអាសីុតកប្ចើន

កៅស ូម្កនពណ៌្សមបុរពំុសូវលា (សមបុររកេមឬកលឿងទំុ) អូសប ល យរយៈកពលសំងួត ចាំណ្តយឋាមពលកប្ចើន PRI (Plasticity Retention Index) ធាល ក់ចុុះ

ឥទធិពលកប្បើកប្ចើនហួសក្ប្មិត

38

ឧសៅ័នអាម៉ាូោក់រលាយកនុងទឹកបកងាើតបានជាអាម៉ាូញូមអីុប្ែូសីុត សមីោតាងប្បតិកមៅNH3 ជាមួយ H2O៖

NH3 + H2O NH4OH ទឹកអាម៉ាូោក់ដែលកគនិយមកប្បើមានកាំហាប់ពី១កៅ៥%

អាម៉ោូញាក្់ ៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ ៤.៣.១ សារធាតុគីមីបង្កា រក្ំហូចទឹក្ជ័រ

39

បរមិាណកប្បើប្បាស់៖ កប្បើកនុងកប្មិត១កៅ៥ភាគពាន់ កសៅើនឹង១កៅ៥លីប្តននNH4OHកនុង១០០០លីប្តននទឹកជ័រ បរមិាណកនេះដប្បប្បួលកៅតាម៖

o សាា នភាពទឹកជ័រ o កពលកវលារង់ចាាំ o ចមាង យផាូវែឹកជញ្ាូ នទឹកជ័រ

អាម៉ោូញាក្់ ៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ ៤.៣.១ សារធាតុគីមីបង្កា រក្ំហូចទឹក្ជ័រ

40

ឧសៅ័នអាម៉ាូោក់មានលក់ោក់កនុងែបទមងន់៤០, ៥០, ៦០គប្ក. Sol. អាម៉ាូោក់មានលក់កនុងកប្មិត២៥% Sol. អាម៉ាូោក់៥%ចាំនួន១០០លីប្ត៖

- ឧសៅ័នអាម៉ាូោក់ចាំនួន ៥គប្ក.បញ្ចូ លឲ្យរលាយកនុង ទឹកចាំនួន១០០លីប្ត

Sol. អាម៉ាូោក់៥%ចាំនួន១លីប្ត៖ - Sol.អាម៉ាូោក់២៥%ចាំនួន២០០មីលីលីប្តលាយជាមួយ

ទឹកចាំនួន១លីប្ត

រកបៀបកធវើSol. អាម៉ោូញាក្(់អាម៉ោូញ៉ោូមអីុប្ដរក្សុតី) អាម៉ោូញាក្់ ៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ ៤.៣.១ សារធាតុគីមីបង្កា រក្ំហូចទឹក្ជ័រ

41

កែើមបីផលិតSol.អាម៉ាូោក់៥%ចាំនួន១លីប្តកតើប្តូវោរSol.អាម៉ាូោក់២៥%ប៉ាុន្លៅ ន?

រកបៀបទី១៖ តាមសមីោរ: N1V1=N2V2 កោយ

N1៖អាប្តាSol. អាម៉ាូោក់២៥%, V1៖ មាឌSol. អាម៉ាូោក់២៥%

N2៖អាប្តាSol.អាម៉ាូោក់៥%, V2៖មាឌSol.អាម៉ាូោក់៥%=1l.

តាមសមីោន្លាំឲ្យ៖ V1= N2V2

N1 = 5x1

25 = 0,2 l. = 200 ml.

ប្តូវោរSol.អាម៉ាូោក់២៥%ចាំនួន២០០មីលីលីប្តលាយជាមួយទឹកចាំនួន១លីប្ត

រកបៀបគិតSol. អាម៉ោូញាក្(់អាម៉ោូញ៉ោូមអីុប្ដរក្សុតី) អាម៉ោូញាក្់ ៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ

42

កែើមបីផលិតSol.អាម៉ាូោក់៥%ចាំនួន១លីប្តកតើប្តូវោរSol.អាម៉ាូោក់២៥%ប៉ាុន្លៅ ន? រកបៀបទី២៖

១.រកអាម៉ាូោក់សុទធកនុងSol.អាម៉ាូោក់៥%ចាំនួន១លីប្ត អាម៉ាូោក់៥%មានន័យថ្៖១០០ml.ននSol.អាម៉ាូោក់៥%មានអាម៉ាូោក់សុទធ៥ ml.

• ១ ml.នន Sol. អាម៉ាូោក់៥%មានអាម៉ាូោក់សុទធ៖ 5𝑚𝑙

100𝑚𝑙

• ១លីប្ត=1000 ml. ននSol.អាម៉ាូោក់៥%មានអាម៉ាូោក់សុទធ៖ 5

100× 1000=50ml

២. រកSol.អាម៉ាូោក់២៥%សប្មាប់ផលិតSol.អាម៉ាូោក់៥%ចាំនួន១លីប្តដែលមានអាម៉ាូោក់សុទធ50ml អាម៉ាូោក់២៥%មានន័យថ្៖ អាម៉ាូោក់សុទធ២៥ml. មានកនុង១០០ml.ននSol.អាម៉ាូោក់២៥%

• ១ ml.អាម៉ាូោក់សុទធប្តូវោរSol. អាម៉ាូោក់២៥% ចាំនួន៖ 100𝑚𝑙

25𝑚𝑙

• 50 ml.អាម៉ាូោក់សុទធប្តូវោរSol. អាម៉ាូោក់២៥%ចាំនួន៖ 100𝑚𝑙

25𝑚𝑙 x 50 = 200ml.

ប្តូវោរSol.អាម៉ាូោក់២៥%ចាំនួន២០០មីលីលីប្តលាយជាមួយទឹកចាំនួន១លីប្ត

រកបៀបគិតSol. អាម៉ោូញាក្(់អាម៉ោូញ៉ោូមអីុប្ដរក្សុតី) អាម៉ោូញាក្់ ៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ ៤.៣.១ សារធាតុគីមីបង្កា រក្ំហូចទឹក្ជ័រ

43

ែបឬធុង Sol. អាម៉ាូោក់កាំហាប់ខាា ាំងប្តូវទុកោក់កៅកដនាងប្តជាក់ កពលកបើកគប្មបប្តូវមួលបនធូរបនតិចមតងៗនិងងាកមុខកចញពីមាត់ធុង Sol. អាម៉ាូោក់ដែលដចកឲ្យកមៅករប្តូវទុកកនុងែបបិទមាត់ឲ្យជិត ែបSol.អាម៉ាូោក់ប្តូវោក់សញ្ជា សមាា ល់កជៀសវាងប្ចឡាំែបទឹកផឹក

ការរក្ាទុក្ Sol. អាម៉ោូញាក្់

កពលរងោយប៉ាេះពាល់Sol. អាម៉ាូោក់ប្តូវចាក់ទឹកលាងជាបន្លា ន់ កបើធងន់ធងរប្តូវបញ្ាូ នកៅមនាីរកពទយ

វិធីសកប្ង្កុះបនាា ន់

អាម៉ោូញាក្់ ៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ ៤.៣.១ សារធាតុគីមីបង្កា រក្ំហូចទឹក្ជ័រ

44

សដូយមូសលួហវតី (Sodium Sulfite)

របូមនតមូកលគុល៖ Na2SO3

ជាកមៅព៌ណស ជាទូកៅមានកប្មិតសុទធពី៩០កៅ៩៨%

៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ ៤.៣.១ សារធាតុគីមីបង្កា រក្ំហូចទឹក្ជ័រ

45

ក្ំហាប់និងបរមិ្កណ កាំហាប់ដែលកគនិយមកប្បើ៥% កប្បើSol. Na2SO3 5%កនុងកប្មិត១កៅ២ភាគរយននទឹកជ័រ កសៅើនឹង១កៅ២លីប្តននសូលុយសយុងNa2SO3 កនុង១០០លីប្ត

ននទឹកជ័រ បរមិាណកនេះដប្បប្បួលកៅតាម៖

o សាា នភាពទឹកជ័រ o កពលកវលារង់ចាាំ o ចមាង យផាូវែឹកជញ្ាូ នទឹកជ័រ

សដូយមូសលួហវតី (Sodium Sulfite) ៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ ៤.៣.១ សារធាតុគីមីបង្កា រក្ំហូចទឹក្ជ័រ

46

ជួយរកាទឹកជ័រកុាំឲ្យឆាប់កក រកាគុណភាពទឹកជ័រ ងាយស្សួលដកនចន

សារៈប្បកោជន៍

អូសប ល យរយៈកពលសំងួត កធវើកៅស ូសនាឹកមានពពុេះ

ឥទធិពលកប្បើកប្ចើនហួសក្ប្មិត

សដូយមូសលួហវតី (Sodium Sulfite) ៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ ៤.៣.១ សារធាតុគីមីបង្កា រក្ំហូចទឹក្ជ័រ

47

របូមនតមូកលគុល៖ CH2OឬHCHO

ជាសូលុយសយុងFormaldehyde 40%

ហវរ័ម្ក៉ោ លនី (Formalin)

កធវើកៅស ូសនលឹកមិនថ្នល

ឥទធិពលកប្បើកប្ចើនហួសក្ប្មិត

៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ ៤.៣.១ សារធាតុគីមីបង្កា រក្ំហូចទឹក្ជ័រ

48

ក្ំហាប់និងបរមិ្កណ កាំហាប់ហវ័រមា៉ា លីនដែលកគនិយមកប្បើ៖ ២%

• ហវ័រមា៉ា លីនដែលលក់មានកាំហាប់៤០% • កែើមបបីានSol.ហវ័រមា៉ា លីន២%ចាំនួន១លីប្ត កតើប្តូវោរហវរ័មា៉ា លីន៤០%ប៉ាុន្លៅ ន?

(រកបៀបទី១)

តាមសមីោរ: N1V1=N2V2 កោយ

N1៖អាប្តាSol. ហវ័រមា៉ាលីន40% V1 ៖មាឌSol. ហវ័រមា៉ាលីន40%? N2៖អាប្តាSol.ហវ័រមា៉ា លីន២%, V2៖មាឌSol.ហវ័រមា៉ា លីន២%=1l.

តាមសមីោន្លាំឲ្យ៖ V1= N2V2

N1 = 2x1

40 = 0,05 l. = 50 ml.

ហវរ័ម្ក៉ោ លនី (Formalin) ៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ ៤.៣.១ សារធាតុគីមីបង្កា រក្ំហូចទឹក្ជ័រ

49

ក្ំហាប់និងបរមិ្កណ កាំហាប់ហវ័រមា៉ា លីនដែលកគនិយមកប្បើ៖ ២% (រកបៀបរក)

• ហវ័រមា៉ា លីនដែលលក់មានកាំហាប់៤០% • កែើមបបីានSol. ហវរ័មា៉ាលីន២% ចាំនួន១លីប្ត កតើប្តូវោរហវរ័មា៉ាលីន៤០%ប៉ាុន្លៅ ន?

(រកបៀបទី២)

១. រកបរមិាណហវ័រមា៉ា លីនសុទធកនុង Sol. ហវ័រមា៉ា លីន២%ចាំនួន១លីប្ត • ហវ័រមា៉ា លីន២% មានន័យថ្៖១០០ml.ននSol.ហវ័រមា៉ា លីន២% មានហវ័រមា៉ា លីនសុទធ២ ml.

• ១ ml.នន Sol. ហវ័រមា៉ា លីន២%មានហវ័រមា៉ា លីនសុទធ៖ 2𝑚𝑙

100𝑚𝑙

• 1000 ml.នន Sol. ហវ័រមា៉ា លីន២%មានហវ័រមា៉ា លីនសុទធ៖ 2

100× 1000=20ml

ហវរ័ម្ក៉ោ លនី (Formalin) ៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ ៤.៣.១ សារធាតុគីមីបង្កា រក្ំហូចទឹក្ជ័រ

50

ក្ំហាប់និងបរមិ្កណ កាំហាប់ដែលកគនិយមកប្បើ ២%

• ហវ័រមា៉ា លីនដែលលក់មានកាំហាប់៤០% • កែើមបបីានSol.ហវរ័មា៉ាលីន២%ចាំនួន១លីប្ត កតើប្តូវោរហវរ័មា៉ាលីន៤០%ប៉ាុន្លៅ ន?

(រកបៀបទី២)

២. រក Sol. បរមិាណហវ័រមា៉ា លីន៤០%ដែលប្តូវោរ • ហវ័រមា៉ា លីនសុទធ៤០ ml ប្តូវោរSol. ហវ័រមា៉ា លីន៤០%ចាំនួន១០០ml.

• ហវ័រមា៉ា លីនសុទធ១ ml. ប្តូវោរ Sol. ហវ័រមា៉ា លីន៤០%ចាំនួន៖100𝑚𝑙

40𝑚𝑙

• ហវ័រមា៉ា លីនសុទធ20 ml.ប្តូវោរ Sol. ហវ័រមា៉ា លីន៤០%ចាំនួន៖100𝑚𝑙

40𝑚𝑙x20=50ml

ហវរ័ម្ក៉ោ លនី (Formalin) ៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ ៤.៣.១ សារធាតុគីមីបង្កា រក្ំហូចទឹក្ជ័រ

51

ក្ំហាប់និងបរមិ្កណ មុនកប្បើប្តូវចាក់sodium carbonate (ទឹកសូោ)កែើមបីឲ្យវាណឺត កប្បើហវ័រមា៉ា លីនសុទធកនុងកប្មិត០,០២ភាគរយកនុងទឹកជ័រ កតើប្តូវោរ Sol. ហវ័រមា៉ា លីន២%ប៉ាុន្លៅ នសប្មាប់ទឹកជ័រ១០លីប្ត?

១.រកហវ័រមា៉ា លីនសុទធដែលប្តូវោរសប្មាប់ទឹកជ័រ១០លីប្ត តាមសមៅតិកមៅកប្បើហវ័រមា៉ា លីនសុទធកនុងកប្មិត០,០២%កនុងទឹកជ័រមានន័យថ្ ទឹកជ័រ១០០ml. ប្តូវោរហវ័រមា៉ា លីនសុទធ០,០២ml.

ទឹកជ័រ១ml. ប្តូវោរហវ័រមា៉ា លីនសុទធ៖ 0,02𝑚𝑙

100

ទឹកជ័រ១0l =10000ml. ប្តូវោរហវ័រមា៉ា លីនសុទធ៖ 0,02𝑚𝑙

100x10000=2ml.

ហវរ័ម្ក៉ោ លនី (Formalin) ៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ ៤.៣.១ សារធាតុគីមីបង្កា រក្ំហូចទឹក្ជ័រ

52

ក្ំហាប់និងបរមិ្កណ មុនកប្បើប្តូវចាក់sodium carbonate (ទឹកសូោ)កែើមបីឲ្យវាណឺត កប្បើហវ័រមា៉ា លីនសុទធកនុងកប្មិត០,០២ភាគរយកនុងទឹកជ័រ កតើប្តូវោរ Sol. ហវ័រមា៉ា លីន២%ប៉ាុន្លៅ នសប្មាប់ទឹកជ័រ១០លីប្ត? ២. រក Sol. ហវ័រមា៉ា លីន២%ដែលប្តូវោរសប្មាប់ទឹកជ័រ១០លីប្ត

តាម១ែឹងថ្ទឹកជ័រ១0l ប្តូវោរហវ័រមា៉ា លីនសុទធ៖2ml.

តាមសមៅតិកមៅ Sol. ហវ័រមា៉ា លីន២%មានន័យថ្ កនុង Sol. ហវ័រមា៉ា លីន២% ចាំនួន១០០មានហវ័រមា៉ា លីនសុទធ២ ឬកនុង Sol. ហវ័រមា៉ា លីន២%ចាំនួន១០០ml. មានហវ័រមា៉ា លីនសុទធ២ml. តាម១.ចុេះហវ័រមា៉ា លីនសុទធ 2ml.ប្តូវមានSol.ហវ័រមា៉ា លីន២%ចាំនួន១០០ ml.

ហវរ័ម្ក៉ោ លនី (Formalin) ៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ ៤.៣.១ សារធាតុគីមីបង្កា រក្ំហូចទឹក្ជ័រ

53

របូមនតមូកលគុលHydroxylamine៖ H8N2O6S

ជាប្គ្នប់ប្គីសាត ល់ព៌ណស សារធ្លតុអីុប្ែូសីុឡាមីនដែលកគនិយមគឺ៖ អីុរែូសីុឡាមីនសួលហ្វវ តណឺ្ត (Hydroxylamine neutral

sulphate (HNS))

អុីប្ដូសុឡីាមីន

៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ ៤.៣.១ សារធាតុគីមីបង្កា រក្ំហូចទឹក្ជ័រ

កធវើឲ្យកៅស ូអន់ព៌ណ

ឥទធិពលកប្បើកប្ចើនហួសក្ប្មិត

54

ជួយរកាទឹកជ័រកុាំឲ្យឆាប់កក សប្មាប់ផលិតកៅស ូដែលម្កនភាពអនធិលកថរ

(Constant viscosity rubber) និងកៅស ូម្កនភាពអនធិលទាប (Low viscosity rubber)។

សារៈប្បកោជន៍

៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ ៤.៣.១ សារធាតុគីមីបង្កា រក្ំហូចទឹក្ជ័រ

របូមនតផសអំុីប្ដូសុឡីាមីនជាមួយអាម៉ោូញា៉ោ ក្់

55

ក្ំហាប់និងបរមិ្កណ

កប្បើHNSកនុងកប្មិត០,០៥% ជាមួយអាម៉ាូោក់០,០៣%ននម្កឌទឹកជ័រ១០០លីប្ត

កសៅើនឹង៥០ប្ោមននHNSលាយជាមួយ៣លីប្តននសូលុយសយុងអាម៉ាូោក់១%។

របូមនតផសអំុីប្ដូសុឡីាមីនជាមួយអាម៉ោូញា៉ោ ក្់ ៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ ៤.៣.១ សារធាតុគីមីបង្កា រក្ំហូចទឹក្ជ័រ

56

ក្ំហាប់និងបរមិ្កណ ករមិតកំហ្វប់ននសូលុយសយុងដែលករបើរបស់ដរបរបួលកៅតមរបភពទឹកជ័រ

ភាគរយគិតតមម្កឌ ទឹកជ័រ

រយៈកពលបងាា (h)

HNS អាម៉ាូោ៉ា ក់ ទឹកជ័រចម្កា រ

កសិ-ឧសោេកមម ទឹកជ័រចម្កា ររគួសារ

0,05 0,03 <11 <5

0,05 0,05 11 – 15 5 - 11

0,05 0,07 11 – 19 11 - 20

តរាង៣រកបៀបផែអីុំរែូសីុឡាមីន-អាម៉ាូោ៉ាក់សារធាតុបងាា ការកក

៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ របូមនតផសអំុីប្ដូសុឡីាមីនជាមួយអាម៉ោូញា៉ោ ក្់

៤.៣.១ សារធាតុគីមីបង្កា រក្ំហូចទឹក្ជ័រ

57

ក្ំហាប់និងបរមិ្កណ

កប្បើកនុងកប្មិត០,៤ - ០,៥% ជាមួយអាម៉ាូោក់០,០៧%ននម្កឌទឹកជ័រ

កបើដផែកលកខណៈកសែឋកិចចកគមិននិយម

របូមនតផសអំាសុតីបូរកិ្ជាមួយអាម៉ោូញា៉ោ ក្់ ៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ ៤.៣.១ សារធាតុគីមីបង្កា រក្ំហូចទឹក្ជ័រ

58

ក្ំហាប់និងបរមិ្កណ ករមិតកំហ្វប់ននសូលុយសយុងដែលករបើរបស់ដរបរបួលកៅតមរបភពទឹកជ័រ

ភាគរយគិតតមម្កឌ ទឹកជ័រ

រយៈកពលបងាា (h)

អាសីុតបូរកិ អាម៉ាូោ៉ា ក់ ទឹកជ័រចម្កា រ

កសិ-ឧសោេកមម ទឹកជ័រចម្កា ររគួសារ

0,2 0,03 <16 11 - 15

0,3 0,07 32 – 60 29 - 40

0,5 0,03 34 – 44 20 - 27

តរាង៤រកបៀបផែអំាសីុតបូរកិ-អាម៉ាូោ៉ាក់សារធាតុបងាា ការកក

៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ របូមនតផសអំាសុតីបូរកិ្ជាមួយអាម៉ោូញា៉ោ ក្់

៤.៣.១ សារធាតុគីមីបង្កា រក្ំហូចទឹក្ជ័រ

59

ទឹកជ័រសំរាប់កធវើ ថ្នន ំបងាា រការកកននទឹកជ័រ បរមិ្កណ្(លីរត)កនុង ១០០០លីរតទឹកជ័រ

ទឹកជ័រខាប់ អាម៉ាូោក់ 10% 30-40

ADS, ដរកបព៌ណ្ខេី, 5L Sulfite de soude 5% 4-10

RSS, 5L Ammoniaque 5% 4 – 40

5, CV, LV Sulfite de soude 5% 4 – 10

Formol 1% 20 – 30

Sulfate d'hydroxylamine 4,5% + ammoniaque 3%

10* +10

Sulfate d'hydroxylamine 4,5% + ammoniaque 7%

10* +10

Acide borique 10% + ammoniaque 3%

20 – 50 +10

* សំរាប់ទឹកជ័រម្កនDRC 30% (Compagnon, 1986)

តារង២ថ្ន ាំបងាា រោរកកននទឹកជ័រ

៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ ៤.៣.២ ការកប្ជើសករ ើសថ្នៃ បំង្កា រការក្ក្ច្នទឹក្ជ័រ

៤.៣.ការបង្កា រក្ំហូចទឹក្ជ័រ

60

កតាត សាំខាន់កនុងោរកប្ជើសករ ើសសារធ្លតុបងាា ោរកកអាស្ស័យតាមប្បកភទផលិតផលកៅស ូដែលទឹកជ័រយកកៅដកនចន៖

កៅស ូសនាឹក កគនិយមកប្បើអាម៉ាូោ៉ា ក់ កបើទឹកជ័រជាប្កុមដែលមានទាំកន្លរកកមុនកាំណត់កខាយអាចកប្បើសូែយូមសួលហវីតឬហវ័រមា៉ា លីនឬក៏លាយបញ្ចូ លគ្នន

សប្មាប់កៅស ូសនាឹកRSS Formalin 0,05% + 0,1% Sodium metasilicate

សប្មាប់កៅស ូដប្កបថ្ា Sodium sulfite សមស្សបជាងកគ

៤.៣.២ ការកប្ជើសករ ើសថ្នៃ បំង្កា រការក្ក្ច្នទឹក្ជ័រ ៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ ៤.៣.ការបង្កា រក្ំហូចទឹក្ជ័រ

61

សប្មាប់ទឹកជ័រខាប់ o អាម៉ាូោ៉ា ក់សមស្សបជាងកគ សប្មាប់ោររកាទឹកជ័ររយៈ

កពលយូរ o មិនប្តូវកប្បើហវ័រមា៉ា លីនជាមួយអាម៉ាូោ៉ា ក់កឡើយ

សប្មាប់កៅស ូ TSR o អាម៉ាូោ៉ា ក់សមស្សបជាងកគ

កែើមបីកជៀសវាងផលវបិាកននោរកប្បើអាម៉ាូោក់កប្ចើនគួរកប្បើ៖ o របូមនតផសាំ HNS + អាម៉ាូោ៉ា ក់ o របូមនតផសាំ អាសីុតបូរកិ + អាម៉ាូោ៉ា ក់

៤.៣.២ ការកប្ជើសករ ើសថ្នៃ បំង្កា រការក្ក្ច្នទឹក្ជ័រ ៤.ការប្បមូលទឹក្ជ័រ ៤.៣.ការបង្កា រក្ំហូចទឹក្ជ័រ

៦.ការប្បមូលផលកៅស ូ (Rubber harvest)

o កៅរបមូលផតុំផលកៅស ូកប៉ាតធំដែលផាុកទឹកជ័ររតូវតករមៀបជួរកៅតមកលខរានកៅតមលំ ប់លំក យននកលខរាន

62

៦.៣ ការក្ត់ប្តា

៣.ចំណុុះកៅស សូ ងតួកៅក្ៃងុទឹក្ជ័រ (DRC: Dry Rubber Content)

- របភពកលូន -អាយុកាលរបស់កែើមកៅស ូ -លកខខណ្ឌ អាកាសធាតុ - រកបៀបយកជ័រ

63

លក្ខខណឌ កប្បប្បួល

-ជាទូកៅម្កនពី៣០កៅ៤០%ននបរមិ្កណ្ DRC

64

របូមនតម៉ាូកលគុលរបស់អាសីុតេវ័រមិកគឺHCOOH

របូមនតម៉ាូកលគុលរបស់អាសីុតអាកសទិចគឺCH3COOH

៤.ការកប្បើប្ សស់ារធាតុគីមីកៅកលើទឹក្ជ័រ ៤.៤.អាសុតីហវរ័មិក្ និងអាសុតីអាកសទិច

65

៤.ការកប្បើប្ សស់ារធាតុគីមីកៅកលើទឹក្ជ័រ

ក្ំហាប់និងបរមិ្កណអាសុតី សារធាតុគីមីសំរាប់បងាកទឹកជ័រ បរមិ្កណ្គ.រកកនុង

១កតនជ័រសងតួ

អាសីុតអាកសទិច៥% ៥- ៦

អាសីុតេវ័រមិុច១-២% ៤-៥

៤.៤.អាសុតីហវរ័មិក្ និងអាសុតីអាកសទិច

66

ជួយបនាបអាម៉ាូោក់

បញ្ចុ េះpHទឹកជ័រ បងាកទឹកជ័រ

៤.ការកប្បើប្ សស់ារធាតុគីមីកៅកលើទឹក្ជ័រ

សារៈប្បកោជន៍

កៅស ូកឡើងរងឹស្សួយ អូសប ល យរយៈកពលសំងួត កៅស ូម្កនពណ៌្សមបុរពំុសូវលា

ឥទធិពលកប្បើកប្ចើនហួសក្ប្មិត

៤.៤.អាសុតីហវរ័មិក្ និងអាសុតីអាកសទិច

67