organization theory

سازمان تئوری * : تاریخی تطور سیر دوم فصل

تئوری در ها دیدگاه و ها استعارهسازمان

زاده: قلی دکتر استاداز :کاری

● جواهری احمد ● ملیانی محمد امیر

● موذن داود

خدا نام بهتئوری در ها دیدگاه و ها استعاره تاریخی تطور سیر

سازمان

صنعتی : عصر اوج ی نشانه مدرنیست پست آیا اول بخش. “ صنعتی ی توسعه از ای مرحله صرفا یا است

خالل : در که سازمان تئوری بر گذار تاثیر های ایده دوم بخش. اند شده مطرح کالسیک ی دوره

سوم : بخش سازمان تئوری بر گذار تاثیر معاصر های ایده موشکافی ) و ) مدرنیست پست ای ریشه اصلی های ایده بررسی

تفسیری و نمادین در مدرنیست پست که هایی ایده نمونه در بررسی و دقت

کند می تزریق سازمان تئوری

گرایی صنعت ی گانه سه مراحل

نخست ی و: مرحله بسط برای ها ماشین از روزافزون ی استفاده

بود . ای کارخانه نظام به ورود و کار وری بهره گسترش

نخست ی مرحله و, , در بودند همشکل و یکسان همگی کارخانه یک در موجود های ماشین

. دادند می انجام تکراری فرایند نوعی قالب در را وظایفی مجموعه

دوم ی “ مرحله ی: دهه در تقریبا که صنعتی ی توسعه مرحله این در

غذایی , 1860و 1850 مواد ی تهیه ی حوزه در ای کارخانه نظام شد آغاز

کرد , , پیدا اشاعه فوالد سازی آماده و آهن شیمی و مهندسی پوشاک و

بودند . پیچیده تولید های فرایند به متکی همگی کهرشد , , تولیدی عملیات فرایند فنی پیچیدگی و افزایش این برنز ی گفته به

کنترل , بر تاکید محوریت با اجتماعی سازمان و بوروکراسی های نظام موازی

رده . افزون روز تعداد در تغییرات این کرد می ایجاب را گرایی تخصص و یکنواختی

با ) ( و شد متجلی ای حرفه و دفتری کارگران نظیر اداری پرسنل و مدیران های

ارتباطات و نقل و حمل در هایی به, , بهبود مردم ی عالقه تقویت آزاد تجارت

نظامی , تجهیزات در انقالبی و گردید هراه گرایی صنعت عصر مصرفی محصوالت

های ابزار ی توسعه و شیمیایی مواد و فوالد آوری فن در بیشتری های بهبود

داشت . دنبال به ماشینی

“ در : دقیقا صنعتی ی توسعه از مرحله این سوم ی مرحله

است . ظهور حال در حاضر عصر

این , . در شود می انجام انگیخته خود بومی تقاضای اساس بر تولید مرحله این در

: شود , , می مواردزیر به منجر رشد به دار سرمایه سازمان وابستگی احوال و اوضاع

کننده مصرف به تر عالمانه حساسیت

( تبلیغات نظیر مصرف تحریک جدید طراحی, , , فنون محصول ی توسعه

) ( یابی , بازار پیشبرد بازاریابی های پژوهش کننده مصرف های پژوهش

پیشرفت و جدید های بازار جستجوی در های شرکت سازی المللی بین

( مثال برای صنعتی های شرکت درون افزونی روز طور به که جدیدی های

دهد ( . می رخ توسعه و پژوهش طریق از

و فراصنعتی عصرفراصنعتی سازمان

بل دانیلآمریکایی شناس جامعه

فراصنعتی سازمان و فراصنعتی عصر

در کار نیروی مهار حول صنعتی جوامع که حالی در بل دانیل ی گفته به

ها کاال خلق, , , تولید حول فراصنعتی ی جامعه شدند می سازماندهی

جامعه . , بل ی گفته به شود می سازماندهی اطالعات از استفاده و دانش

اطالعات , , توزیع و پردازش کسب های شیوه ی وسیله به فراصنعتی ی

شده دگرگون رایانه ی وسیله به همگی که شود می تعریف و داده شکل

نامگذاری . , به را بل جمله از دانشمندان از برخی اطالعات بر تاکید این اند

است . کرده رهنمود اطالعات عصر عنوان به فعلی عصر

شدن ناپدید فراصنعتی های سازمان متمایز های ویژگی مهمترین از یکی

است . سازمانی های مرز

سازمان تئوری بر کالسیک آثار تاثیر

دارد وجود فکری ی نحله یا جریان دو کالسیک مکتب : درون

های سازمان های نقش ها شکل تغییر بر که شناسانه جامعه جریان یا نحله

تبعات و کار ماهیت بر شدن صنعتی تر گسترده اثرات و جامعه در رسمی

بود . متمرکز کارگران برای آن

دورکهایم امیل نظیر کالسیک دانشمندان توجه مورد فکری ی نحله , این

بود . مارکس کارل و وبر ماکس

, رویکرد از که بوده کالسیک مدیریت تئوری دیگر فکری ی نحله یا جریان

فردریک . توسط فکری ی نحله یا جریان این است متمایز شناسانه جامعه

شد , ) ( . داده شکل دیگران میان از بارنارد چستر و فایول هنری تیلور

اسمیت آدامدان سیاست و اقتصاددان

) اسکاتلندی)

سال در تحت 1776اسمیت کتابی

کرد . منتشر ملل ثروت عنوان

اسمیت کتب این ساخت, در فنون

را آن ساخت ی نحوه و سنجاق

بار نخستین برای و کرد توصیف

. کرد تبیین و ثبت را ماهوی کارهایی

مارکس کارلاقتصاددان و فیاسوف

) آلمانی)

سرمایه تئوری کرد, در ادعا مارکس

تضاد ) خصومت بر گذاری سرمایه که

داران( ) سرمایه سرمایه منافع بین

ابزار و ها کارخانه مالکان نظیر

کارگرانی ( ) کار نیروی منافع و تولید

تولید فرایند ی هسته آنها فعالیت که

است ( . استوار دهد می تشکیل را

سودآوری به نسبت اطمینان ضرورت از سرمایه و کار نیروی بین خصومت

گیرد . می نشات نیز

. است کاری های فعالیت کنترل و سازماندهی بر متکی سودآوری

بر مدیریتی کنترل جدید های شکل ابداع طریق از کارایی این افزایش

منابع . به کنترلی های نظام شود می محقق کاری های فرایند و کارگران

این برابر در مقاومت پی در که کارگرانی و مدیریت بین خصومت دیگر

اند شود, .کنترل می تبدیل

جمعی هدف یک تحقق ابزار نه و تولید ی هزینه عنوان به کار نیروی وقتی

های , تالش محصول از کارگران شود می تعریف جامعه صالح و خیر برای

. ) شوند ) می بیگانه جدا خود کاری

( از مثال برای نکنند سازماندهی را خود مقاومت کارگران که زمانی تا

) از ( , ) و ساختن ناتوان و زدایی قدرت مدیریتی استثمار ها اتحادیه طریق

یافت . خواهد ادامه توقف بدون کارگران بیگانگی خود

دورکهایم امیلشناس جامعه

) فرانسوی)

عنوان تحت خود کتاب در دورکهایم

سال در که جامعه در کار 1893تقسیم

کرد فراتر, منتشر را کار تقسیم مفهوم

داد . بسط تولیدی های سازمان از

و رسمی های جنبه بین تمایز دورکهایم

بر و مطرح را سازمان رسمی غیر

اجتماعی های نیاز به توجه ضرورت

آنها تقاضاهای طور همین و کارگران

را کاریشان های تالش سازماندهی برای

داد . قرار تاکید مورد رسمی طور به

تیلور وینسلو فردریکعلمی مدیریت پدر

) آمریکایی)

قرن آغاز و نوزذهم قرن اواخر در

گیری, , بیستم کار به تیلور فردریک

کشف جهت علمی های شیوه

شکل برای کاری فنون ترین کارآمد

کرد . پیشنهاد را کار دستی های

مدیریت , را خود رویکرد تیلور

نامید . علمی

حمایت مورد و تشویق کاری قطعه انگیزشی نظام طریق از باید کارایی

گیرد ماهیت, قرار که کاری حجم اساس بر کارگران دستمزد که طوری به

شود . پرداخت شده تعیین قبل از آن

, مدیریت به صنعتی کارگران از را کاری وظایف کنترل تیلور ی شیوه

داد . انتقال

, کار کارایی بر حاکم قوانین کشف و عینی سنجی توان و برتری به وی باور

فنون آنجا در که شود می محقق سازمان تئوری مدرنیست دیدگاه درون

دهد , . می شکل را مدیریت کنترل های نظام بنای زیر تیلور

, , عنوان به را تیلوریسم مدرن پست سازمان پردازان نظریه امروزه

کنند . می تفسیر مدیریتی کنترل ایدئولوژی ی اولیه مظهر

فایول هنریاجرایی, مهندس کل رئیس

اداری پرداز ونظریه) فرانسوی)

میان جمعی روح اهمیت بر فایول

. ورزید می تاکید سازمان یک اعضای

و عاطفه وحدت که بود مدعی او

یک روان کارکرد در تواند می همنوایی

کند . ایفا زیادی نقش سازمان

نیز, فایول را مدیر های مسولیت

وی . که هایی ویژه کار کرد مشخص

از : عبارتند کرد تعیین مدیر برای

, فرماندهی , سازماندهی ریزی طرح

. وکنترل هماهنگی

وبر ماکسشناس جامعه

) آلمانی)

های ویژگی با را بوروکراسی وبر

بودن در, عینی و بودن شخصی غیر

بودن عقالیی و سوگیری عدم نتیجه

بخشید . اعتبار

به اجتماعی محیط کردن عقالیی برای راهی عنوان به را بوروکراسی وبر

می تصور فیزیکی محیط بر آوری فن ی شده عقالیی تاثیر شبیه طریقی

کرد .

کرد می تاکید آشکارا های, وبر معیار بر کردن عقالیی های کاربرد که

عقالنیت . بین وی تمایز در گفته این شواهد است استوار محور ارزش

محاسبه . فنون متضمن رسمی عقالنیت شود می یافت جوهری و رسمی

که دارد اقدامی مطلوب نتایج به اشاره جوهری عقالنیت که حالی در است

دهد . می جهت را ای محاسبه فنون از استفاده

بارنارد چسترمدیریت پرداز نظریه

) آمریکایی)

که نکته این پیشنهاد با بارنارد چستر

به رسمی غیر سازمان مدیریت

سازماندهی از ای جنبه یکی, عنوان

اجرایی مدیر کلیدی های ویژه کار از

غیر , سازمان ی ایده است موفق

تئوری درون به را دورکهایم رسمی

داد . بسط کالسیک مدیریت

راه آن از که کرد می تاکید هایی شیوه بر ممکن, بارنارد اجرایی مدیران

اهداف ابالغ طریق از کاری های فعالیت ساختن یکپارچه بر تمرکز با است

اجتماعی , های سیستم به را خود های سازمان کارکنان انگیزش به توجه و

ی ; حوزه در تری مستقیم نقش که هایی ایده کنند می تبدیل گونه همکاری

کرد . ایفا سازمان تئوری نه سازمان رفتار

معاصر ی دوره های گذاری تاثیرسازمان تئوری بر

کالسیک های را, ایده سازمان تئوری های ریشه در ما بحث برای مبناییاینجا , : در دادند شکل

دیدگاه از کدام هر با خاص طور به که کلیدی های تئوری از تعدادی و ها ایده

می , مرتبط مدرن پست تفسیری و نمادین مدرنیست ی گانه سه های

شد . خواهند ارائه شوند

دیدگاه اعظم بخش عنوان به ها سیستم عمومی تئوری به نگاهی

مدرنیست

” “ ساخت ” تئوری و واقعیت وضع تئوری هم به مرتبط تئوری دو بررسی

– “ تفسیری نمادی دیدگاه بنای زیر عنوان به واقعیت اجتماعی

مدرنیست پست مفاهیم از برخی بررسی

برتالنفی فون لودوینگفیزیولوژی متخصص

زنده موجودات) آلمانی)

مدرنیست

ها سیستم عمومی تئوری

علمی موجودات ی همه تبیین آن هدف که کرد مطرح ای تئوری برتالنفی

بود . اجتماعی خواه و طبیعی خواه

مولکول و اتم از برتالنفی را, تئوری جوامع و گروه افراد تا اندامک و یاخته

شد . می شامل

. اند مرتبط هم به ها پدیده ی همه که بود باور این بر او

, و کرد گذاری نام سیستم را ها پدیده ی همه خود تئوری تعمیم برای وی

. “ نامید ” ها سیستم عمومی تئوری را خود تئوری

روش که است استوار فرض پیش این بر ها سیستم عمومی تئوری

“ ” ) “ دارد ) تئوریک وحدت به اشاره علمی روش مثال علوم مشترک شناسی

.

سازمان تئوری است, در ضروری بسیار سیستم مفهوم درک

. عنوان به بخش هر است مرتبط هم به های بخش از مرکب چیزی سیستم

پدیده کلیت بر کدام هر و شود می تصور دیگر های بخش بر موثر عامل

است . وابسته

و شود درک آن کلیت در باید شود می متصور سیستم عنوان به که کلیتی

از حتی نه و اجزایش تحلیل طریق از کامل طور به نه تواند نمی هرگز

شود . درک آن مجدد سازی شبیه طریق

. است سیستم یک کلیت درک برای خوبی مثال قورباغه یک تشریح مثال

به که است شده تشکیل هم به مرتبط های بخش از سیستم هر ی حوزه

. “ گوییم ” فرعی های سیستم آنها

بولدینگ کنتاقتصاددان ) آمریکایی)

تئوری حامیان از بولدینگ کنت

بود برتالنفی های سیستم عمومی

مراتب ” سلسله عنوان به را علوم و

سازی ” مفهوم ها سیستم منظم

کرد .

: ها سیستم مراتب سلسله جدول مورد در نکات برخی

( پیچیدگی سطوح اساس بر جدول جامعیت( complexityاین و

(comprehensivess. )شود می سازماندهی

بر بیشتر پیچیدگی طرف بره و شده آغاز سیستم ترین ساده با جدول این

کند . می حرکت بعدی متعالی سطوح اساس

پایین سطح با ها سیستم حاوی باالتر سیستم سطوح مراتب سلسله درون

هستند . تر

به باالتر سطح های سیستم در توانند می تر پایین سطح های سیستم تئوری

نیست . صادق آن عکس ولی شوند برده کار

سطح پیچیدگی نظام در انسان عنوان به یعنی , 7ما گیریم قرارمی

های گروه های عنوان 7تا 1سیستم به ما حالیکه در اند متجلی ما در

باالتر سطح های نظام در ( 8انسان و ) اجتماعی ( 9سازمان متجلی ) متعالی

هستیم .

: بولدینگ های سیستم مراتب سلسله مختلف مراتب مورد در نکاتی

سطح )2از پویا ها سیستم باال هستند( .dynamicبه

گیرد .1سطح می بر در را ایستا های سیستم فقط

, سیسنم های پویایی مفهوم مراتب سلسله باالتر سطوح سمت به حرکت موازات به

شود . می تر پیچیده

سطوح هستند .3در کنترل ظرفیت دارای ها سیستم باال به

( بازخورد از استفاده و تولید توانایی دلیل به کنترل اصالح( feedbackظرفیت برای

است . مطلوب حاالت از انحرافات

کنترل ظرفیت با ها سیستم برای خوبی های نمونه سایبرنتیک های سیستم و ترموستات

هستند .

. هستند بسته های سیستم سایبرنتیک های سیستم

ندارند دیگر های نهاد به نیاز خود حیات ی ادامه برای بسته های سیستم

سطح های هستند .4سیستم باز های سیستم

. است بنیادی مدرنیست سازمانی های نظریه برای باز های سیستم

طی سپس و شود می دریافت محیط از هایی نهاده باز های سیستم در

را . سیستم فرایند این شوند می تبدیل ها ستاده به شونده کنترل فرایندی

دارد . می نگاه پایدار

الهمن نیکالسشناس جامعه

) آلمانی)

سطح اساس بر الهمن 5نیکالس

خود تئوری ها سیستم مراتب سلسله

و( self-organizingسازمانی )

مولد خود اجتماعی های سیستم

(self-reproducing social

system. )داد ارائه را

مدرنیست : در ها سیستم دادن قرار بررسی مورد در نکاتی

های سیستم حتی نیستندبلکه دیگر های سیستم از مرکب فقط ها سیستم

دهند . می شکل را دیگر

ها سیستم تئوری کاربرد ابر, در از متشکل پدیده هر گرفتن نظر در

است , . ضروری فرعی سیستم و سیستم خود سیستم

( ” ” تو در تو تئوری همان این واقع آن( embedednessدر که باشد می

کند . ایجاد تحلیل سطوح مورد در ابهام نوع همه تواند می

شما تحلیل سطح شوید متمرکز آن مورد در خواهید می که خاصی سیستم

مربوط فرعی های سیستم و مربوط های سیستم ابر و کند می مشخص را

زند . می پیوند هم به را

مدرن سازمان تئوری دارد, :در وجود ابهام ماخذ دو

شود , 1( می تعریف سیستم عنوان به آنچه که است آن ابهام ماخذ نخستیناز . ما تحلیل سطح مثل دهد می تغییر را ما تحلیل یا بحث تمرکز کانون

گوناگون . های حالت در سازمان

)2 “ متفاوت سطوح نوعا که است نهفته نگاهی تفاوت در ابهام ماخذ دومینهستند . مدیریت

است شده داده نشان شکل در که همانطور مدیریت متفاوت سطوح ایناز : عبارتند

مالی مدیریت میانی مدیریتسرپرستی

ویک کارلاجتماعی روانشناس

) آمریکایی)

- تفسیری نمادین دیدگاه

اجتماعی ساخت و واقعیت وضعواقعیت :

سال در ویک تئوری ” 1969کارل

کتاب ” در را واقعیت وضع

مطرح” ” سازماندهی روانشناسی

کرد .

- تفسیری نمادین دیدگاه

واقعیت اجتماعی ساخت و واقعیت وضع

o ویک تئوری اساس می, بر استفاده سازمان چون مفاهیمی از که زمانی

کنید , . می خلق هستید آن ی مطالعه پی در که را ای پدیده کنید

o “ را , , ” محیط نام به هایی وضعیت ها سازمان محیط سازی ممفهوم در

دهند . واکنش آن به تا کنند می ایجاد

o “ تاکید ” ذهنی های واقعیت ذهنی منشا به توجه بر واقعیت وضع تئوری

دارند .

o : متغیر واقع در دهند می نشان کنشی خود از افراد که زمانی گوید می ویک

وارد , را ترتیب و نظم های نشانه ساخته خارج تصادفی حالت از را هایی

کشد . می بند به را آن های محدودیت و کرده

o . “ دارد ” همپوشانی واقعیت اجتماعی ساخت تئوری با واقعیت وضع تئوری

برگر پیتر الکمن توماس

شناس جامعه شناس جامعه) ( ) آلمانی ) آلمانی

کتابی در برگر پیتر و الکمن توماس

اجتماعی ” ساخت عنوان تحت

می ” صحه موضوع این به واقعیت

صورت به باید واقعیت که گذارند

شود . ساخته اجتماعی

آنها اعتقاد نظم, به و سامان

مذاکرات طریق از انسان اجتماعی

می ایجاد ذهنی ادراکات و فردی بین

ی پیشینه و تجربه بر که شود

است . استوار مشترک

o طور به ولی است کرده تولید را تحلیل محیط که شود می فرض چه اگر

به سازمان که داده شکل ای گونه به را محیط که است تحلیل این واقعی

دهد . می واکنش آن

o( اجتماعی گرایان ساخت بر( social constructionist positionموضع

درک برای استفاده مورد زبانی های طبقه که گذارد می صحه باور این

طبیعی , و واقعی عینی معنای به فرهنگ و ساختار محیط نظیر ها سازمان

که , . هایی واژه معانی ما یعنی هستند جامعه های باور محصول بلکه نیستند

. کنیم“ می ابداع را کنیم می استفاده جهان درک برای بعدا

o با هایی تفاوت همچنین و ها شباهت اجتماعی گرایان ساخت نگاه

دارد . مدرنیست

o - واقعیت اجتماعی و ذهنی مبانی بررسی در تفسیری نمادین های پژوهش

سازمانی های فرآیند در مشارکتمان از ما کردن آگاه با را خود کار سازی

- مدرنیست . پست دیدگاه با را تفسیری نمادی دیدگاه امر این کنند می آغاز

دهد . می پیوند

مدرنیست پستسازمان تئوری در

: گرفت نظر در باید را زیر نکات سازمان تئوری در مدرنیست پست بررسی در

o برای ها ایده از نمونه ای مجموعه یا ای هسته یا محوری تئوری یک انتخاب

است . ممکن غیر مدرنیست پست دادن نشان

o مدرنیست پست در شده مطرح های ایده نکردنی باور امر, گوناگونی

کند . می رد را دیدگاه این در تئوری وحدت و کردن خالصه

o , با این و شده داده ها ایده تنوع به فراوانی دهی ارزش مدرنیست پست در

تناقض در پدیده یک برای شمول ی همه و واحد تبیین برای قالب برداشت

است .

: یک مدرنیست پست که گفت توان می شده ذکر موارد با آیا سئوال

؟ است نامنسجم رویکرد

o پردازی نظریه به سازمان مدرنیست پست تئوری مهم بسیار های جنبه

. “ گردد” ” ” ” می بر اروپا در خصوصا مارکسیست نئو و مارکسیست

o دارد کاربرد سازمان تئوری در که مدرنیست خارج, پست مستقیم طور به

ی ” ” دهه اواخر در و فرانسه ی فلسفه در گرایی ساختار پسا نهضت از

شد .1960 مطرح

: می نقد به را ها مدرنیست دیدگاه در چیزهایی چه ها مدرن پست سئوال

؟ کشد

)a ” , : پروژه اوج ی نقطه عنوان به مدرنیست مدرن پست تئوری در پاسخ

. ) شود ) می توصیف گرایی عقل روشنفکری ی

)b , به اعتقاد با را وحدت به مدرنیسم گرایش مدرن پست پردازان نظریه

پاره ) پاره بنیادی طور به دانش چالش( fragmentedاینکه به را است

کشد . می

فرض مسلم امری صورت به را واقعیت بیاموزیم باید مدرن پست دیدگاه در

نکنیم .

)c “ بهترین جستجوی و حقیقت مفهوم از مدرن های ایده غالبا ها مدرن پست

کشند . می چالش به را راه

)d ” ادعای از ای مجموعه عنوان به مدرنیست پست دیدگاه از مدرنیست

خودشان ” از ها مدرن خود تفسیر با این و شود می مجدد تفسیر حقیقت

است ” ” . تقابل در حقیقت ی کننده جستجو یعنی

)e. است مخالف انسان پیشرفت از مدرن دیدگاه با مدرنیست پست

: مدرن پست ی آینده به ورود برای را هایی چیز چه ها مدرن پست سئوال

؟ دهند می پیشنهاد

. : نکنید فرض مسلم را چیزی بیاموزید باید آنکه نخست پاسخ

o مدرنیست پست خاص های ایده شکنی, ” ” ” از شالوده و کردن زا مساله

مراتب“ سلسله راس در و صنعتی های سازمان در اغلب که است قدرت

شود . می انباشته آن

o قدرت توزیع تعادل عدم اصالح برای که دهد می پیشنهاد مدرنیست پست

آورد ” ”. در صدایی خود از سکوت سازمان یک در

o شده رانده حاشیه به اعضای بیشتر دادن مشارکت معنای به امر این

. - است , مذهبی یا قومی نژادی های اقلیت زنان نظیر سازمان

o( خودنگری مستلزم مدرنیست پست های پیشنهاد ی selfکلیه

reflexivity . )است

فوکو میشلفیلسوف

) فرانسوی)

ی برجسته فیلسوف فوکو میشل

گوید : می مدرن پست

باید باشید مدرن پست اینکه برای

. “ کنید” محو را تان فعلی خود

ی شناسانه شناخت های تفاوتی گانه سه های نگاه

سازمان تئوری

شناسی است, شناخت استوار اصل این بر که است فلسفه از ای شاخه

بشناسیم . را جهان توانیم می چگونه که

( “ شناسی ” هستی کنار در شناسی انواع( ontologyشناخت ی همه مبنای

دهد . می شکل را فلسفی های اندیشه

, “ تفاوتی ترین شگرف احتماال که است مهم دلیل این به شناسی شناخت

- احصا , مدرنیست پست و تفسیری نمادین مدرنیست توانیم می که است

کنیم .

دانش خلق یا کسب چگونگی مورد در ها فرض پیش به شناسی شناخت

دارد . اشاره

ها : پدیده مستقل ی مشاهده ازطریق شناخت گرا عینیت شناسی شناخت

گرایی- 1 اثبات

گرایی- 2 تجربه

است : . نسبی عالم به نسبت دانش گرا ذهنی شناسی شناخت

گرایی- 1 اثبات ضد

آلیسم- 2 ایده

از هایی بذر و گرا عینیت شناسی شناخت در را مدرنیست از هایی بذر

دید- . توان می گرا ذهنی شناسی شناخت در را تفسیری نمادین

: کلی بندی جمع یک در

گر مشاهده از مستقل مطالعه مورد ی پدیده که است معتقد مدرنیست

ها واقعیت برابر در را آنها توان می ها تئوری صحت ارزیابی وبرای است

داد . قرار آزمون مورد

- تفسیری نمادین می, در داده قرار شناسی شناخت محور تفاسیر و معانی

شوند .

, بستر در که ای پدیده عنوان به را فرد گرایی ذهنی مدرنیست پست

دهد . می بسط شود می ساخته شان فرهنگی و اجتماعی

تئوری در شده مطرح ی گانه سه های نگاه کلیدی های تفاوت بررسی

سازمان:

جامعه بر مدیریت اثرات و جامعه بر سازمان اثرات کالسیک ی دوره در

. بود توجه کانون

که ای شی عنوان به علمی ی گرانه شناخت موضع با سازمان مدرنیست در

قرارگرفت . توجه کانون داد قرار سنجش مورد را ان توان می

- تفاوت این با است متمرکز سازمان بر نگاه نیز تفسیری نمادین دیدگاه در

“ - به گرا ذهنی عمدتا ی شناسانه شناخت دیدگاه از تفسیری نمادین که

نگرد . می سازمان

و سازمان تئوری به ها سازمان از را خود توجه کانون مدرنیست پست

دهد . می تغییر سازمان روی پردازی تئوری

مدرن پست دیدگاه تمرکز کانون مدرنیست پست یا, در پژوهشگر

در را خود نقش طور همین و سازمان کند می تالش که است کارگزاری

بشناسد . سازمان

: سازمان تئوری در آن از حاصل نتایج و شناسانه شناخت های شیوه

o( شخصی تامل و تاریخی تحلیل بر کالسیک های personalشیوه

reflection , )های رهنمود و ها شناسی گونه آنها ی نتیجه و استوارند

است( .prescriptive guidelinesتجویزی )

o عینی و تحلیل قابل شی عنوان به سازمان خود به دیدگاه که مدرنیست در

داده , از حاصل آماری توصیف و تحلیل بر شناسی شناخت روش است

شود . می تطبیقی مطالعات به منجر و است متکی عینی های

؟ چیست تطبیقی ی مطالعه سئوال

: و کند حل را نظری یا تئوری ای مساله باید تطبیقی ی مطالعه یک پاسخ

بدهد . پیشنهاد آن برای حل راه

“ ” “ - ی مشاهده و نگاری قوم فنون از غالبا تفسیری نمادین های پژوهش در

روایتی ” ” ” های توصیف به منجر و شود می استفاده مشارکتی

(narrative discriptions( ” )موردی های تحلیل می( case studyو

شود .

انتقادی ی شیوه و فکنی شالوده نظیر هایی شیوه مدرنیست پست رویکرد

نئو , مارکسیست انتقادی و تاریخی های رویکرد کنار در مدیریت از

پردازی ” نظریه افزایش به منجر که است فمنیستی و مارکسیست

است( .self reflexiveخودنگرانه“ )

سازمان تئوری های استعاره

- احساس مدرن پست و تفسیری نمادین پردازان تئوری از بعضی که آنجا از

کند ارضا را آنها تواند نمی موجود های تئوری که کنند نظریه, می از بسیاری

فهم هنر و انسانی علوم از گرفته بر های شیوه اساس بر سازمان پردازان

دهند . می توسعه سازمان از را خود

( “ استعاره ” ها شیوه این از برای( metapherیکی مفیدی ابزار که است

است . پدیده یک وجودی ی فلسفه درک و شناخت

. , بود بنزن از کاکوال فردریش درک استعاره برای خوبی مثال

نمی که ای پدیده دو میان هماهنگی نوعی کردن مطرح طریق از استعاره

دهد , می را امکان این بیاوریم حساب به معادل را آنها معمول طور به توانیم

پر . راه و زندگی ی استعاره مانند کنیم درک دیگر قالبی در را تجربه نوعی که

خم . و پیچ

” ” پدیده و مطالعه مورد ی پدیده میان مشترک نقاط سمت به را ما استعاره

کند . می تشویق شناسیم می بیشتر را آن که ای

مورگان گارتسازمان پرداز نظریه

) بریتانیایی)

تصاویر ” کتاب در مورگان گارت

“ از استفاده با سازمان ذهنی

سازمان میان مشترک نقاط استعاره

ماشین و بیولوژیک, , ها موجودات

غیره , , و سیاسی نظام فرهنگ مغز

داد . قرار بررسی مورد را

( گفتمان : از عبارتند سازمان برایز متداول استعارات ( , discourseدیگر

)textمتن) نمایشنامه( )jazzجاز( , ( dramو

o: : مدیریت ابزار عنوان به ها سازمان ماشین ی استعاره

با , • ساخت خاص وظایف انجام برای توان می را ماشینی که طور همان

ساخت معین اهداف تحقق برای را هایی سازمان توان می استعاره این

شود .• می مربوط کالسیک دیدگاه به ماشین ی استعاره

o : زنده های سیستم عنوان به ها سازمان زنده موجود ی استعاره

• “ این , ” به و است بیولوژیکی ی استعاره یک زنده موجود ی استعاره

منابع دریافت برای زنده موجود مانند نیز سازمان که دارد اشاره موضوع

است . وابسته محیطش به خود زندگی

• , و غذا آب کردن فراهم جای به است وابسته آن به سازمان که محیطی

... میکند فراهم سازمان رابرای و انسانی ونیروی سرمایه موادخام سرپناه

از • را بقا برای هایش نیاز اینکه بر عالوه زنده موجود مانند نیز سازمان

منطبق را خود محیط این با بایست می کند می تامین اش وابسته محیط

سازد .

•. “ انجامد ” می اقتضایی تفکر ایجاد به محیط با سازمان بودن سازگار

زنده • موجد ی می, استعاره تشکیل را سازمان تئوری به مدرنیست رویکرد

دهد .

o: : ها فرهنگ عنوان به ها سازمان فرهنگ ی استعاره

ها , , , • افسانه و روایات ها سنت رسوم و آداب بر فرهنگ ی استعاره

دارد . تاکید سازمان های نماد و بشری مصنوعات

و , • سراست داستان است سازمان یک نماد مدیر فرهنگ ی استعاره در

می تفسیر متعددی طرق به سازمان اعضای توسط که است سنتی حامل

شود .

o) کوالژ : ) نقاشی ی پرده مدرن پست ی استعاره

ی • پدیده دهی شکل برای اشیا آن در که است هنری شکلی نقاشی ی پرده

هنری شی یک خود جدید محصول که شوند می داده قرار هم کنار در جدید

آید . می حساب به

می • استفاده سازمان ی استعاره عنوان به نقاشی ی پرده از که زمانی

“ اجزای ” از استفاده و شده تجمیع ی گانه چند های دیدگاه ارزش به کنیم

خود جای در آن نمایش و عرضه که نو اثری دهی شکل برای ها تئوری

بریم . می پی است ارزشمند

تناقض • به توجه نقاشی ی پرده ی آفرینی, استعاره باز را پارادوکس و ابهام

کند . می

پرداز , • نظریه و است پرداز نظریه یک مدیر نقاشی پردهی ی استعاره در

هنرمند . یک

ای استعاره درک های محدودیت

. نیست کامل ی استعاره دانش

دو آن میان موجود های تفاوت به استعاره طریق از ها پدیده درک برای

کنیم . نمی توجهی

استعاره های محدودیت حد, تایید از بیش گسترش از اجتناب راه در

کرد . خواهد کمک ها استعاره

: سازمان های استعاره حد از بیش گسترش مضرات و معایب

ماشین استعارهی در سازماندهی انسانی های جنبه گرفتن نادیده

, نکته این به را افراد زنده موجود ی استعاره به اندازه از بیش تاکید

فکر و کنند تصور فیزیکی بیشتر ای پدیده را سازمان تا سازد می رهنمون

درستی واقعیت این که است سازمان حرکات ی کننده تعیین محیط که کنند

نیست . سازمان از

تصویر به موجب فرهنگ ی استعاره از حد از بیش گسترش و استفاده

مهم های جنبه که شود می نمادین تصویری عنوان به ها سازمان کشیدن

کند . می مخفی را سازمان مادی

می مدرن پست نقاشی ی تابلو ی استعاره از استفاده حد از بیش گسترش

و مدیریت قابل غیر و آشوبناک ای پدیده عنوان به سازمان تصویر به تواند

شود . منجر شود می انجام آن در روزمره عملیات که طبیعی ای پدیده نه

اینکه کلی گیری نتیجه یک سازمان; در تئوری های استعاره های محدودیت

درک تنهایی به توانند نمی ها استعاره این از کدام هیچ که دارد داللت این بر

این . از کدام هر اما شود بنا آن بر سازمانی دانش که کنند فراهم مکفی

داشته نقش معاصر سازمان تئوری در که اند کرده القا درکی ها استعاره

را . , هایمان مهارت کردن تئوریزه و دانش ها استعاره این از استفاده است

بخشد . می انحنا

THE END