nejat bozkurt marmara Üniversitesi · kara para aklama İflas sigorta talepleri. adli muhasebenin...

Nejat BOZKURTMarmara Üniversitesi

1

Adli Muhasebenin İçeriği

2

“Yıllar önce birilerine adli muhasebeci olduğumuzu söylemiştim, bize cesede bakar gibi baktılar. Artık bu gibi yorumları uzun süredir almıyorum”.

Cal Klausner, Managing partner of Klausner Dubinsky

Adli Muhasebenin İçeriği

3

Al Capone’larıYakalamak

Sayıların Arka Yüzüne Bakmak

Muhasebenin Dedektifi olmak 

İstiyorsanız ADLİ 

MUHASEBECİ Olabilirsiniz

Adli Muhasebenin Tanımı

4

Adli Muhasebe, muhasebe, denetim, finans, sayısal yöntemler, hukuk, davranış bilimleri, araştırma ve sorgulama gibi hünerlerin, kanıt toplama, analiz etme ve değerlendirmede kullanılması, bulguların raporlanması gibi hizmetlerdir.

Adli Muhasebenin İçeriği

5

Hukuk

Denetim

Muhasebe

Suç Bilimi

Adli Muhasebe

Adli Muhasebenin İçeriği

6

Hukuk

Denetim

Muhasebe

Suç Bilimi

Adli Muhasebe

Hile

Analiz

Değerleme

Zarar

Aile Hukuku

Kara Para Aklama

İflas

Sigorta Talepleri

Adli Muhasebenin Tanımı

7

ÖZÜNDE;

Adli muhasebe, muhasebenin yasal hedefler ve amaçlar için etkin bir biçimde kullanılmasıdır.

8

Adli Muhasebe

Google Sonuçları, 11, Şubat , 2007

Forensic Audit, 208,000 hitsFraud Audit, 64,500 hitsFraud Examination, 74,800 hitsFraud Accounting, 45,200 hitsForensic Accounting, 1,050,000 hitsFraud Investigation, 932,000Forensic Investigation, 512,000Fraud Auditing, 83,500

Niye  Adli Muhasebe 

9

Kurumlar ve bireyler arasında artan davalar,

Karmaşık ticari işlemler, 

Artan hileler, yolsuzluklar  ve bunların  ortaya çıkartılmasındaki zorluklar,

Büyük işletme başarısızlıkları,

Avukat ve mahkemelerin birçok konuda uzman desteğine gerek duyması,

10

Kim Kimdir

Adli Muhasebeci

Araştırmacı Muhasebeci

Hile Denetçisi

Hile İncelemecisi

BağımsızDenetçi 

Adli Muhasebeci

11

Hilelerin Önlenmesi

Hilenin Ortaya Çıkartılması

CaydırıcılığınSağlanması

Hilenin Araştırılması

Uzman Şahitlik

Dava DestekDanışmanlığı

ADLİ MUHASEBECİ

Dava Destek Danışmanlığı

12

Her türlü yolsuzluk ve hile davaları

İşletme Değerlemeleri

Hasar ve Zarar Tahminleri

Sigorta Anlaşmazlıkları

İşletme ayrılma ve birleşmeleri

İflas davaları

Boşanma Davaları

Uzman Şahitlik

13

Dava konusu ile ilgili olarak gerekli araştırmaları yaparak çeşitli verileri toplamak,

Bu verilerden bir sonuca vararak bir kanıya ulaşmak,

Oluşturduğu görüşünü mahkemede hakimlere ve avukatlara aydınlatıcı ve öğretici bir biçimde yansıtmak.

Hile Denetimi – Araştırmacı Muhasebecilik

14

İşletme çalışanlarının yaptıkları hileler

Beyaz yakalı suçları

Mali tablo hileleri

Yatırım hileleri

Rüşvet ve komisyonlar

Elektronik hileler

Bilgisayar Hileleri

Çapraz Sorgu – Diğer Bilirkişi

15

Türk mahkemelerinde CSI dönemiHürriyet Gazetesinden Haber

Ceza davalarında artık hem sanık hem de mağdur taraf, mahkemenin atadığı bilirkişi dışında kendi bilirkişilerini tayin edebiliyor. Özellikle hekimlerin çokça kullanılacağı, tıbbi dedektiflik olarak da tanımlanabilecek sistemde, taraf bilirkişileri mahkemeye çıkıp incelemelerini barkovizyon sunumuyla anlatabiliyor. Ünlü polisiye dizisi CSI sahnelerini aratmayan görüntüler artık Türk mahkemelerinde de görülüyor ve buna 

çapraz sorgu adı veriliyor

Adli Muhasebenin Tarihsel Gelişimi

16

Eski Mısır’da firavunların varlıklarının koruyucuları olarak, onların “Gözü ve Kulağı” olan adli muhasebecilerin atalarına rastlanıyor.

Hercules De Cordes adında bir muhasebeci, Antwerp’te üç ayrı olayda(1554, 1559, ve 

1570 Tarihlerinde), normal şahitliğin ötesine geçerek, ticari tartışmaları çözmek amacıyla, 

nitelikli “Uzman Şahitlik” yapmıştır. 

Adli Muhasebenin Tarihsel Gelişimi

17

1817 de, Kanada’da mahkeme kararlarında adli muhasebe izlerine rastlanıyor. “Bir iflas davasında, ilgili hesapların incelenmesinde bir kişiye mahkemede şahitlik yapması görevi veriliyor. Gerekçe olarakta böyle bir incelemenin mahkeme tarafından yapılamayacağı gösteriliyor”.

“Kanada Diplomalı Adli Araştırmacılar Birliği”, kökenini bu davaya kadar görürmekte.  

Adli Muhasebenin Tarihsel Gelişimi

18

1824 lerde İskoçya Glasgow Şehrinde, James McClelland adında genç bir muhasebeci, mahkemeler in kullanması için, “İhtilaflı işlemlerde tabloların, raporların ve notların hazırlanması” adında bir sirküler yayımlıyor.

Adli Muhasebenin Tarihsel Gelişimi

19

Adli muhasebe ile ilgili ilk makalelerde “Uzman Şahitliğe” ağırlık verildiği görülüyor

İlk yazılan makalelerde iki bölümleme dikkati çekmekte :‐ Kanıt,‐Mahkeme KararlarıÖzellikle mahkemelerle ilgili makaleler 1883 yılında başlıyor

Adli Muhasebenin Tarihsel Gelişimi

20

1884 de hile ile ilgili makaleler görülüyor 

1889 da araştırmaya yönelik makaleler  yazılıyor

1898 de ilk uzman şahitlik makalesi çıkıyor. “ Kanıt nasıl elde edilir ve sunulur”

Adli Muhasebenin Tarihsel Gelişimi

21

Journal of Accountancy’nin ilk yılında bir avukat, “Şahit Olarak Muhasebeci” isimli makalesini yayımlıyor. Bu makalede hakimlerin “Uzman Şahitlerin” karmaşık hesapların gerçek içeriklerinin ortaya çıkartılmasında yegane kişiler olduklarını” düşündüklerini  iddia ediyor.Bu alanda sertifikalı muhasebecilerin nitelikli bir güç olduklarını ortaya koyuyor.  

Adli Muhasebenin Tarihsel Gelişimi

22

1925 Yılında ABD Vergi Mahkemesi Başkanı yaklaşık aşağıdaki ifadeyi kullanıyor :“ CPA’lerin kanıtları değerlendirmedeki  ustalıklarından dolayı, onlara tere satılamaz” 

Adli Muhasebenin Tarihsel Gelişimi

23

Muhasebe mesleğinin özellikle adli muhasebecilik gibi farklı alanlarda gelişeceği öngörüsünü 1924 yılında bir konferansta  Arthur Andersen aşağıdaki gibi ortaya koyuyor :“ Geçmişte kalan 10 yıllarda muhasebe mesleğinin kendi içine kapalı kalmayacağı konusunda bir fikrim vardı. Gelecek yıllarda muhasebeciler bakış açılarını genişleterek birçok alanda profesyonel olarak yerlerini alacaklardır”.

Adli Muhasebenin Tarihsel Gelişimi

24

Al Capone bir adli muhasebeci tarafından yakalanıyor. 1920 lerde IRS ve FBI birlikte çalışarak vergi kaçakçılığından dolayı Al Capone u yakalamışlardır.215.080.48 USD vergi ödemediğinden dolayı 11 yıl hapis cezası almıştır. 

Adli Muhasebenin Tarihsel Gelişimi

25

1946 Yılında yazar ve muhasebeci olan Maurice E. Pelaubet, ilk defa “Adli Muhasebeci” ismini kullanmıştır. "Forensic Accounting: Its Place In Today's Economy“ adlı yayınında önemli bir gelişim sağlanmıştır. Bu kullanım ile mesleğin kapsamı şahitlikten araştırmacılığa kadar genişlemiştir.

Adli Muhasebenin Tarihsel Gelişimi

26

1940 – 1950 li yıllarda ilgili makaleler giderek artmıştır. Muhasebe ile hukuk arasında daha sıkı bağlar kurulmaya başlanmıştır. 

Adli muhasebe eğitimine gereksinim olduğu konusunda yazılar görülmeye başlamıştır. 

Aynı zamanda giderek hile denetçilerine gerek duyulmaya başlamıştır 

Adli Muhasebenin Tarihsel Gelişimi

27

1940 lı yıllarla birlikte muhasebecilerin araştırma çalışmalarına yönlenmeleri ile FBI muhasebeci istihdam etmeye başlamıştır. Bu dönemde 600 adet muhasebeci, “Özel Ajan Muhasebeci” olarak görev yapmıştır. 1940 – 1941 döneminde özel ajan muhasebeciler  538 Milyon USD lik finansal işlemi gözlemiş ve incelemişlerdir. 1960 larda, FBI ın 6000 ajanının 700 tanesi adli muhasebe kapsamında çalışmaya başlamıştır.

Adli Muhasebenin Tarihsel Gelişimi

28

Adli muhasebe ile ilgili ilk kitap 1982 de Francis C. Dykmantarafından yazılmıştır.  Kitabın ismi “Forensic Accounting: The Accountant as an Expert Witness” dir

1986 da “Araştırmacı Muhasebe” isminde ikinci bir kitap yayımlanmıştır.

Adli Muhasebenin Tarihsel Gelişimi

29

1980 – 1990 döneminde artan rekabet ile denetimden alınan ücretler % 50 ler civarında düşmüştür.Bunun sonucu olarak denetçiler maliyetlerini azaltmak için, iç kontrol sistemlerine daha fazla güvenerek inceleme alanlarını azaltmışlardır.Bu sonuç, tepe yönetimlerinin iç kontrol sistemlerini aşarak hesapları daha fazla manipüle ederek, hileli mali raporlamaya yönlenmelerine varmıştır.

Adli Muhasebenin Tarihsel Gelişimi

30

2000 li yıllardaki büyük şirket skandallarına gelinmiş,

Bu yıllarda SOX ve SAS 99 gibi tüm gelişmiş ülkeleri de etkileyen düzenlemeler gelmiştir.

Yaşanan bu gelişmeler  adli muhasebe mesleğine yoğun bir gereksinim doğurmuştur.

Adli muhasebe eğitimleri ve sertifikaya bağlanma dönemi başlamıştır.

Adli Muhasebe ve Türkiye Gelişimi

31

2000 li yıllardan itibaren 3‐4 civarında makale,

Yüksek lisans ve doktora tezleri, 

Yüksek lisans düzeyinde bazı program ve dersler,

Bazı denetim şirketleri ve özel kurumlarda uygulamalar

Adli Muhasebe ve Türkiye Gelişimi

32

2009 Yılında İSMMMO Akademi’de,

“Bağımsız Adli Muhasebe Uzmanlık Programı”faaliyete geçti.

Adli Muhasebe ve Türkiye Gelişimi

33

360 Saatlik , 

Uluslar arası adli muhasebe eğitimi araştırmaları temel alınarak hazırlanmış,Sertifika Programı.

Bağımsız Adli Muhasebe Programı

İleri MuhasebeUygulamaları

Mali TabloAnalizi

Kurumsal Yönetimİlkeleri

Hile Teorisi

DenetimTeorisi

İç KontrolUygulamaları

İşletme EtiğiVe

Kültürü

Bağımsız Adli Muhasebe Programı

Çalışan Hileleri

MaliTablo

Hileleri

DijitalHile

İncelemesiAdli Bilişim

Yolsuzluk veSuç Gelirlerinin

Aklanması

BilgiTeknolojileri

Temel Davranış Bilimleri

Bağımsız Adli Muhasebe Programı

KriminolojiAdli

Bilimler

Gözetleme ve

İz Sürme

Görüşme ve SorgulamaTeknikleri

SahteBelge

İncelemesi

Dolandırıcılıkve

Araştırma

Delil ve

Bilirkişilik

Bağımsız Adli Muhasebe Programı

KriminalUygulamalar

Sahtecilik ve AraştırmaTeknikleri

AdliMuhasebe

Uygulamaları

ProjeÇalışmaları

Sanal Alem veBilgisayar

Suçları

İşletme Değerlemesi

MahkemeyeYönelik

Uygulamalar

Bağımsız Adli Muhasebe Programı

38

Toplam17

Hoca

7Adet

Akademisyen

2Adet

Adli Tıpçı

3Adet

Emniyet Kökenli

5Adet

Diğer UygulamaAlanlarından 

Kimlerin Adli Muhasebeye İhtiyacı Var 

39

Emniyet Güçleri Mahkemeler

Özel SektörKuruluşları

Kamu Kurumları AvukatlarAdli Muhasebe

TÜRKİYE’DEÇÖZÜLMESİ GEREKEN İKİ ADET SORUN

40

YoğunEğitim

GereksinimiFarkındalık

Yaratma

TÜRKİYE UYGULAMASI