metody symulacyjne w analizach obszarów metropolitalnych. przykład wrocławski

Dr inż. Magdalena Mlek

Katedra Planowania Przestrzennego

HIPERMIASTODebaty o WrocławiuMetro w metropolii25.03.2010

METODY SYMULACYJNE W ANALIZACHOBSZARÓW

METROPOLITALNYCHPrzykład wrocławski

Metody symulacyjne w analizach obszarów metropolitalnych

Mlek M., Zipser W. (2007), Szanse rozwoju małych miast w obszarze metropolitalnym a kształtowanie sieci komunikacyjnej, W: Małe miasta w obszarach metropolitalnych, Heffner K., Marszał T. (red.), Biuletyn KPZK PAN, Zeszyt 232, Warszawa, (s. 27-47)

Metropolitalny kontekst rozwoju Wrocławia

• Obszar metropolitalny:– W granicach województwa

dolnośląskiego– W granicach

Wrocławskiego Obszaru Metropolitalnego

– Obwodnica metropolitalna– Obwodnica powiatowa– Autostrady:

Warszawa – PragaWrocław – Poznań

Model „pośrednich możliwości”wiarygodne narzędzie symulacyjne

• Wielokrotnie zweryfikowana wiarygodność modelu

• Skutecznie stosowany do analizy i prognozowania rozwoju układów osadniczych

• Odwzorowanie rzeczywistych koncentracji zagospodarowania w układach osadniczych o skali:

– Kontynentalnej– Krajowej– Regionalnej– Lokalnej

WYBRANE PRZYKŁADY ANALIZ I PROGNOZ SYMULACYJNYCH

Model „pośrednich możliwości”mechanizm symulacyjny

• Zmienne modelowe:– Układ osadniczy:

62 miasta/miejscowości (rejony) i sieć komunikacyjna

– Po sieci komunikacyjnej przenoszone są kontakty między miastami

– Kontakty różnią się zasięgiem przemieszczeń w sieci

UKŁAD OSADNICZY - MIASTA

UKŁAD OSADNICZY - SIEĆ

Model „pośrednich możliwości”mechanizm symulacyjny

• Zmienne modelowe:– Układ osadniczy:

62 miasta/miejscowości (rejony) i sieć komunikacyjna

– Po sieci komunikacyjnej przenoszone są kontakty między rejonami

– Kontakty różnią się zasięgiem przemieszczeń w sieciUKŁAD OSADNICZY - MIASTA

UKŁAD OSADNICZY - SIEĆ

WYMIANA KONTAKTÓW

OBCIĄŻENIE SIECI RUCHEM

Model „pośrednich możliwości”mechanizm symulacyjny

• Mechanizm symulacyjny:– Przestrzeń mierzona liczbą

dostępnych celów kontaktu

– Mechanizm kolejnych przybliżeń, prowadzący do stanu równowagi wymiany kontaktów między rejonami

– Modelowanie koncentracji: zmiana wielkości rejonów zależna od ich początkowych rozmiarów, lokalizacji i rodzaju kontaktu

Zmiany wielkości miast w procesie symulacji

Inwestycje drogowe i rejonyw obszarze metropolitalnym

• 54 Rejony:– Wrocław reprezentowany

przez 9 dzielnic/części dzielnic

– O statusie administracyjnym miasta (13 miast)

– Miejscowości wiejskie liczące powyżej 1000 mieszkańców (40 wsi)

Liczba ludności 2005

• Inwestycje drogowe (plan wojewódzki):

– Obwodnica powiatowa Wrocławia

– Obwodnica metropolitalna– Autostrady:

Warszawa – PragaWrocław – Poznań

Inwestycje drogowe i rejonyw obszarze metropolitalnym

WYNIKI SYMULACJI

Wpływ sieci na atrakcyjność lokalizacyjną:

- Sieci obwodnicowe- Sieci promieniste- Sieci „złożone”

Sieci obwodnicowe – wyniki symulacji

• Bliskie kontakty – wiele rejonów (ośrodków lokalnych)

• Obwodnica metropolitalna:– Miasta na obwodnicy

metropolitalnej i na zachód od niej

– Centrum Wrocławia i ośrodki podmiejskie

• Dodanie obwodnicy powiatowej:

– Efekty jak przy obwodnicy metropolitalnej

– Miasta na obwodnicy powiatowej – przesunięcie koncentracji

4_nl_xx_w_4

Sieci obwodnicowe – wyniki symulacji

• Dalsze kontakty – mniej rejonów (ośrodków ponadlokalnych)

• Obwodnica metropolitalna:– Układ biegunowy:

Trzebnica i Bielany Wrocławskie-Tyniec Mały

– Wrocław Stare Miasto, jeśli może wzrastać

• Dodanie obwodnicy powiatowej:

– Efekty jak przy obwodnicy metropolitalnej, ale przesunięcie ze Starego Miasta na Psie Pole Wschód

– Dodatkowe koncentracje na obwodnicy powiatowej: Mirków i Siechnice

4_nl_nx_w_1

Sieci promieniste – wyniki symulacji

• Bliskie kontakty – wiele rejonów (ośrodków lokalnych)

• Sieć istniejąca:– Kluczowe miasta

„satelitarne” – Centrum Wrocławia i

ośrodki podmiejskie: pas od Kiełczowa po Pęgów (północ) i pas Czernicy po Bielany (południe)

• Trasy autostradowe:– Efekty jak przy sieci

istniejącej z mocniejszą tendencją do koncentrowania ładunków w centrum układu – wzdłuż obwodnicy autostradowej

Sieci promieniste – wyniki symulacji

• Dalsze kontakty – kilka silnych rejonów

• Sieć istniejąca:– Silne koncentracje w

centrum: Stare Miasto lub Kozanów

– Dodatkowe atrakcyjne rejony na wschodzie Wrocławia: Mirków i Siechnice

• Trasy autostradowe:– Silna pozycja rejonów

wzdłuż przebiegu AOW, zwłaszcza mocne rejony: Ligota Piękna i Bielany Wr.

– Przesuwają koncentracje centralne w swoje pobliże: Kozanów – Psie Pole zach., Mirków - Psie Pole wsch.

Sieci „złożone” – wyniki symulacji

• Bliskie kontakty – wiele lokalnych koncentracji:

– Miasta na obwodnicy metropolitalnej i na zachód od niej

– Miasta na węzłach obwodnicy powiatowej

– Koncentracje wzdłuż obwodnicy autostradowej Wrocławia

– Wzmocnienie węzłów autostradowych na północy i południu

6_nl_xx_x_4

Sieci „złożone” – wyniki symulacji

• Dalsze kontakty – mniej rejonów (ośrodków ponadlokalnych):

– Układ biegunowy: Ligota Piękna – Bielany Wr.

– Dodatkowe koncentracje na węzłach obwodnicy powiatowej:

• Psie Pole Wschód lub Mirków

• Święta Katarzyna lub Siechnice

6_nl_xx_w_1

PODSUMOWANIE

„Satelity” w układzie metropolitalnym

Pasmo koncentracji wrocławskich

Biegun północny i biegun południowy

Podsumowanie„satelity” w układzie metropolitalnym

• Obwodnica metropolitalna wspiera miasta na obwodnicy:

– Trzebnica– Zawonia – Oleśnica– Oława– Gniechowice – Środa Śląska– Miękinia

Liczba ludności 2005

Podsumowanie„satelity” w układzie metropolitalnym

• Obwodnica metropolitalna wspiera miasta na obwodnicy:

– Trzebnica– Zawonia – Oleśnica– Oława– Gniechowice – Środa Śląska– Miękinia

• Obwodnica powiatowa wpływa na sytuację Wrocławia,bez znaczenia dla pozostałej części obszaru metropolitalnego

Liczba ludności 2005

PERSPEKTYWY:

• Pasma inwestycji wzdłuż dróg wylotowych

• Mocna pozycja Środy Śląskiej

• Możliwość zaktywizowania wschodnich rejonów podmiejskich przez obwodnicę powiatową

Podsumowanie„satelity” w układzie metropolitalnym

Liczba ludności 2005

Podsumowaniepasmo koncentracji wrocławskich

• Autostrady skupiają koncentracje wzdłuż AOW:

– Tracą obrzeżne rejony Wrocławia: Leśnica, Krzyki Wschodnie

Liczba ludności 2005

Podsumowaniepasmo koncentracji wrocławskich

• Autostrady skupiają koncentracje wzdłuż AOW:

– Tracą obrzeżne rejony Wrocławia: Leśnica, Krzyki Wschodnie

• Dodanie obwodnic rozciąga pasmo:

– Trzebnica, Mirków– Gniechowice – Tyniec Mały

Liczba ludności 2005

PERSPEKTYWY:

• „Złamanie” dominującego układu promienistego

• Uatrakcyjnienie obszarów sąsiadujących z autostradową obwodnicą Wrocławia

Podsumowaniepasmo koncentracji wrocławskich

Liczba ludności 2005

Podsumowaniebiegun północny i biegun południowy

• Sieci kompletne, a także obwodnica metropolitalna i trasy autostradowe generują układy biegunowe północ–południe

• Węzły:– Ligota Piękna– Bielany Wrocławskie

Ligota Piękna jako nowy węzeł, porównywalny do Bielan Wrocławskich?

Liczba ludności 2005

Podsumowaniebiegun północny i biegun południowy

• Sieci kompletne, a także obwodnica metropolitalna i trasy autostradowe generują układy biegunowe północ–południe

• Węzły:– Ligota Piękna– Bielany Wrocławskie

Ligota Piękna jako nowy węzeł, porównywalny do Bielan Wrocławskich?

• Obszary rozwoju biegunowego:

– Obszar Ligota Piękna - Mirków

– Obszar Gniechowice - Siechnice

– Obszary możliwej ekspansji biegunów

Liczba ludności 2005

PERSPEKTYWY:

• Stopniowy rozwój północnego bieguna, powielającego rozwój węzła bielańskiego

• Możliwość rozciągnięcia stref aktywności przez poprawienie dostępności mniej uprzywilejowanych obszarów

Podsumowaniebiegun północny i biegun południowy

Liczba ludności 2005

Dziękuję za uwagę

Dr inż. Magdalena Mlek

Katedra Planowania Przestrzennego

HIPERMIASTO

Debaty o Wrocławiu

Metro w metropolii

25.03.2010

METODY SYMULACYJNE W ANALIZACHOBSZARÓW

METROPOLITALNYCHPrzykład wrocławski