matriz monografias informe final 3bgu

Post on 02-Mar-2018

218 Views

Category:

Documents

0 Downloads

Preview:

Click to see full reader

TRANSCRIPT

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 1/182

UNIVERSIDAD DEL AZUAY

DEPARTAMENTO DE POSGRADOS

INSURRECCIÓN…..HACIA UN NUEVO HORIZONTE EDUCATIVO

Autor:

INGENIERO

ISAAC FERNANDO PARRA GONZÁLEZ

Tutor:

INGENIERO

PAÚL CORDERO

Cuenc ! Ecu"or

#$%&

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 2/182

CERTIFICACIÓN DEL TRABAJO

Yo, Ing. Paúl Cor!ro D"a#, $o%o T&'or !l 'ra(a)o ! grao, $!r'*+*$o &! $&%-l! $on lol*n!a%*!n'o a$a/%*$o !l -rogra%a ! E-!$*al*#a$*0n !n Do$!n$*a 1n*2!r*'ar*a, 30&loI.

Atent'ente(

In). P*+ Cor"ero D.TUTOR 

II

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 3/182

A1TOR4A

D!l $on'!n*o 5 la *n+or%a$*0n $on'!n*a !n !l '!6'o -aral!lo !no%*nao7

INSURRECCION( HACIA UN NUEVO HORIZONTE EDUCATIVO, ! r!-ona(*l*#a

!n'!ra%!n'! !l a&'or.

I,c -ernn"o Prr Gon/+e

III

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 4/182

CESIÓN DE DEREC8OS

Yo Iaa$ F!rnano Parra Gon#9l!#, !$laro &! !l 'ra(a)o a&" !$r*'o ! ! %* a&'or"a: &!

no ;a *o -r!2*a%!n'! -r!!n'ao -ara n*ngún grao o $al*+*$a$*0n -ro+!*onal: 5 &! ! ;an

r!al*#ao la $on&l'a (*(l*ogr9+*$a &! ! *n$l&5!n !n !l o$&%!n'o.

A la 2!# &! $!o %* !r!$;o ! -!r'!n!n$*a $orr!-on*!n'! al '!6'o -aral!lo !no%*nao

INSURRECCIÓN( HACIA UN NUEVO HORIZONTE EDUCATIVO , a la 1n*2!r*a

!l A#&a5, !gún lo !'a(l!$*o -or la L!5 ! Pro-*!a In'!l!$'&al, -or & r!gla%!n'o 5 -or 

la nor%a'*2*a *n'*'&$*onal 2*g!n'!.

I,c -ernn"o Prr Gon/+e

IV

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 5/182

DEDICATORIA

 A Alexis amor de mi vida.

 Joaquín y Carolina, sol y luna de mis días.

V

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 6/182

AGRADECI3IENTO

 Por todo el esmero, dedicación, paciencia, sapiencia demostrada por el Ing. Paúl Cordero,

tutor durante esta fructífera experiencia en la speciali!ación en "ocencia #niversitaria$

 por su guía oportuna, su don de gentes, su amistad. %uc&as gracias por darle significado y

valía a esta speciali!ación.

VI

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 7/182

INDICE

CERTIFICACIÓN DEL TRABAJO..................................................................................ii

A1TOR4A................................................................................................................ iii

CESIÓN DE DEREC8OS.............................................................................................iv

DEDICATORIA.......................................................................................................... v

AGRADECI3IENTO..................................................................................................vi

RES13EN................................................................................................................x

PALABRAS CLA<E................................................................................................. xiv

INTROD1CCIÓN.......................................................................................................1

CAP4T1LO I 1NI<ERSIDAD, ED1CACIÓN Y DOCENCIA.....................................4

=.= An'!$!!n'!.................................................................................................4

=.> El &!;a$!r &n*2!r*'ar*o...................................................................................6

=.? An9l** !l &!;a$!r &n*2!r*'ar*o.....................................................................12

=.@ E&$ar -ara..............................................................................................18

=.@.= E&$ar -ara la *n$!r'*&%(r!.........................................................................19

=.@.> E&$ar -ara go#ar la 2*a.............................................................................19

=.@.? E&$ar -ara la *gn*+*$a$*0n..........................................................................20

=.@.@ E&$ar -ara la !6-r!*0n..............................................................................21

=.@. E&$ar -ara $on2*2*r  ...................................................................................21

=.@. E&$ar -ara a-ro-*ar! ! la ;*'or*a 5 la $&l'&ra................................................22

=. An9l** ! lo !&$ar -ara............................................................................22

=. R!+l!6*on!................................................................................................. 27

CAP4T1LO II LA 3EDIACIÓN PEDAGÓGICA...................................................29

> .= An'!$!!n'!...............................................................................................29

> .> Pro%o2!r 5 a$o%-aar !l a-r!n*#a)!. Con$!-'&al*#ano la %!*a$*0n -!ag0g*$a........30

> .? Lo %!*o -ara ll!2ar a $a(o la %!*a$*0n -!ag0g*$a...........................................31

VII

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 8/182

> .@ La -r9$'*$a ! -ro%o2!r 5 a$o%-aar !l a-r!n*#a)!..............................................35

> .B La -r9$'*$a ! la %!*a$*0n -!ag0g*$a...............................................................37

> .C R!+l!6*on!................................................................................................. 40

CAP4T1LO III DISEO C1RRIC1LAR Y DOCENCIA..........................................43

? .= An'!$!!n'!...............................................................................................43

? .> 3!*ar !! !l $&rr"$&l&%..............................................................................43

? .? &/ $ono$!%o !l $&rr"$&l&%H......................................................................45

? .@ E'r&$'&ra !l $&rr"$&l&%................................................................................ 52

? .B 1na 2*'a al $&rr"$&l&% *n'*'&$*onal..................................................................53

? .C R!+l!6*on! !n 'orno al $&rr"$&l&%.....................................................................58

CAP4T1LO I< LAS INSTANCIAS DE APRENDIZAJE...........................................61

@.= An'!$!!n'!...............................................................................................61

@.> In'*'&$*0n, !&$aor, %!*o 5 %a'!r*al! $o%o -ro-&!'a ! %!*a$*0n....................63

@.>.= La *n'*'&$*0n $o%o %!*aora...................................................................64

@.>.> El !&$aor  ...........................................................................................65

@.>.? A-r!n*#a)! $on lo %!*o 5 lo %a'!r*al!...................................................68

@.? A-r!n*#a)! $on !l gr&-o, !l $on'!6'o 5 $on*go %*%o $o%o -ro-&!'a ! %!*a$*0n...69

@.?.= A-r!n*#a)! $on !l gr&-o..........................................................................70

@.?.> A-r!n*#a)! $on !l $on'!6'o.......................................................................71

@.?.? A-r!n*#a)! $on*go %*%o.......................................................................72

@.?.@ S"n'!*................................................................................................ 73

@.@ La *n'an$*a ! a-r!n*#a)! 5 la -r9$'*$a o$!n'!.................................................74

@.@.= In'*'&$*0n.............................................................................................74

@.@.> El !&$aor, %!*o 5 %a'!r*al!................................................................76

@. R!+l!6*on! !n 'orno a la *n'an$*a ! a-r!n*#a)!................................................83

CAP4T1LO < TRATA3IENTO Y ESTRATEGIAS DEL CONTENIDO........................86

.= An'!$!!n'!...............................................................................................86

VIII

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 9/182

.> E'ra'!g*a, r!$&ro, r!$o%!na$*on! -ara !n!ar ...............................................87

.? La o(!r2a$*0n ! $la!.................................................................................. 93

.@ R!+l!6*on! !n 'orno al 'ra'a%*!n'o 5 !'ra'!g*a !l $on'!n*o..................................97

CAP4T1LO <I PRÁCTICA DE APRENDIZAJE...................................................99

.= An'!$!!n'!...............................................................................................99

.> E'ra'!g*a, r!$&ro, r!$o%!na$*on! -ara !n!ar .............................................100

.>.= Pr9$'*$a ! *gn*+*$a$*0n........................................................................102

.>.> Pr9$'*$a ! -ro-!$$*0n.........................................................................102

.>.? Pr9$'*$a ! o(!r2a$*0n.........................................................................103

.>.@ Pr9$'*$a ! *n'!ra$$*0n..........................................................................103

.>. Pr9$'*$a ! r!+l!6*0n o(r! !l $on'!6'o.......................................................103

.>. Pr9$'*$a ! a-l*$a$*0n...........................................................................103

.>. Pr9$'*$a ! *n2!n'*2a.............................................................................103

.>. Pr9$'*$a -ara al*r ! la *n;*(*$*0n *$&r*2a..............................................104

.? El %a-a ! -r9$'*$a.................................................................................... 104

.@ R!+l!6*on! !n 'orno al 'ra'a%*!n'o 5 !'ra'!g*a !l $on'!n*o................................109

CAP4T1LO <II E<AL1ACIÓN Y <ALIDACIÓN...............................................112

.= An'!$!!n'!............................................................................................. 112

.> E2al&a$*0n................................................................................................115

.? <al*a$*0n.................................................................................................118

.@ La !2al&a$*0n ! la -r9$'*$a ! a-r!n*#a)!......................................................121

. La 2al*a$*0n ! la -r9$'*$a ! a-r!n*#a)!......................................................128

. R!+l!6*on! al r!-!$'o ! la !2al&a$*0n 5 2al*a$*0n............................................136

CAP4T1LO <III CONCL1SIONES................................................................139

.= Con$l&*on!............................................................................................. 139

ANEKOS.............................................................................................................. 142

An!6o =................................................................................................................ 142

IX

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 10/182

An!6o >................................................................................................................ 143

An!6o ?................................................................................................................ 144

An!6o @................................................................................................................ 149

B*(l*ogra+"a............................................................................................................158

X

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 11/182

RES13EN

La -r!!n'! o(ra a(ora !l '!%a !&$a$*0n a -ar'*r ! lo -ro$!o !&$a'*2o &! ! ;an

2!n*o a-l*$ano !n !'a úl'*%a /$aa, !n ra#0n ! la a-l*$a$*0n !l %o!lo a-r!n*o

 -or !l o$!n'!, la !6-!r*!n$*a !n !l !)!r$*$*o ! la o$!n$*a, $on & !rror! 5 a$*!r'o, $on lo

*'*n'o r!&l'ao &! ! ;an o('!n*o, r!&l'ao %!*o !! !l !!%-!o ! n&!'ro

!'&*an'! !n & +&'&ro -!ronal, -ro+!*onal, ;&%ano.

La +*loo+"a ! Dan*!l Pr*!'o Ca'*llo Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a

30&lo =, >MM 5 la o(ra ! o'ro -!naor! &! *g&!n la %*%a '!n!n$*a on !l o-or'!! !'a E-!$*al*#a$*0n !n Do$!n$*a 1n*2!r*'ar*a, la r!no2a$*0n $o%-l!'a !l *'!%a !

!&$a$*0n, !-!$"+*$a%!n'!, ! la -r9$'*$a o$!n'!, ! la a$'*2*a! &! !l o$!n'! *!a,

!)!$&'a 5 !2alúa -ara & gr&-o ! !'&*an'!, !'a o(ra (&$a !'a(l!$!r n&!2o l*n!a%*!n'o

 -ara +a2or!$!r al o$!n'! !n & !)!r$*$*o, ! +or%a &! ! o('!nga -l!na a'*+a$$*0n -or lo

r!al*#ao, a'*+a$$*0n -or la a'*+a$$*0n ! lo -ro-*o !'&*an'!,.

La !)!%-l*+*$a$*0n, la ll!2aa a la -r9$'*$a ! la '!or"a &! -lan'!a Dan*!l Pr*!'o Ca'*lloPr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM, al*%!n'an la !'r&$'&ra &!

! &*!r! ar a !'a n&!2a +a$!'a ! la -r9$'*$a !&$a'*2a. El $on'a$'o $on lo !'&*an'!, !

%oo &! ! $o%-ar'a lo &! !l o$!n'! 2a a-r!n*!no a lo largo ! la E-!$*al*#a$*0n,

g!n!ra %a5or !n'&*a%o al 2!r*+*$ar lo r!&l'ao *n *'&. La r!a$$*0n ! lo *n'!rlo$&'or!,

! lo !'&*an'! &ran'! !'! -ro$!o a2*#ora &n +&'&ro -ro%!'!or -ara !'a n&!2a

 -ro-&!'a.

La o(ra ! !'a(l!$! !n *!'! $a-"'&lo, !l -r*%!r $a-"'&lo !'*nao a r!al*#ar &n an9l** ! la

1n*2!r*a, $o%o *n'*'&$*0n ;*'0r*$a, $on &n r*$o -aao, ll!no ! a$*!r'o 5 !rror!, &! la

;an $on2!r'*o ;o5 -or ;o5 !n la *n'*'&$*0n %9 *%-or'an'! !n !l -ro$!o ! !n!an#a

a-r!n*#a)! &! !+*n! la +or%a$*0n a$a/%*$a 5 -or &/ no, ;&%ana ! &n !'&*an'!, +&'&ro

 -ro+!*onal. El $a-*'&lo$a-"'&lo !no%*nao 1n*2!r*a, E&$a$*0n 5 Do$!n$*a, anal*#a

'a%(*/n, !l &!;a$!r &n*2!r*'ar*o, !l !n+o&! &! la *n'*'&$*0n &n*2!r*'ar*a a a & -ro$!o

XI

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 12/182

! !n!an#a, lo ;or*#on'! &! -!r*g&! la +or%a$*0n a$a/%*$a &! &'!n'a & la(or, &

 -ro$!o, & +*n.

El $a-"'&lo II, La 3!*a$*0n P!ag0g*$a, a(ora !l '!%a ! la %!*a$*0n, $o%o la -o*(*l*a

! !'a(l!$!r la *n'!rr!la$*0n !n'r! lo &! ! !n!a 5 !l !n'orno !n !l &! la -!rona &!

a-r!n!n ! !!n2&!l2!n, ! +or%a &! lo -r*n$*-*o, la '!or"a, la !$&a$*on!, la

+0r%&la, lo *!o, la -lan!a$*0n -!r%*'a !l a'!rr*#a)! !l $on'!n*o &! !l o$!n'!

$o%-ar'! $on & !'&*an'!. Pr*!'o Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo

=, >MM !+*n! al -ro$!o $o%o la -ro%o$*0n 5 a$o%-aa%*!n'o al !'&*an'! -ara &!

a-r!na 5 !'a(l!$! g&"a &! !l o$!n'! -&!! 'o%ar !n $&!n'a -ara g!n!rar la -ro%o$*0n 5!l a$o%-aa%*!n'o.

El $a-"'&lo III, D*!o C&rr*$&lar 5 Do$!n$*a, ! &na *n2*'a$*0n a &! !l o$!n'! 5 $&al&*!r 

o'ro %*!%(ro ! la $o%&n*a !&$a'*2a &n*2!r*'ar*a !'a(l!#$an & -!r'!n!n$*a $on la

*n'*'&$*0n, -!r'!n!n$*a %ar$aa -or !l $ono$*%*!n'o ! la +&na%!n'a$*0n +*lo0+*$a ! la

la(or &n*2!r*'ar*a. El r!$ono$*%*!n'o !l $&rr"$&l&%, & !'r&$'&ra, lo o()!'*2o, la %**0n 5

2**0n, !l o-or'! a$a/%*$o, !l -ro$!o ! -lan!a$*0n. La $on$*!n$*a -l!na ! la !'r&$'&ra

&n*2!r*'ar*a, & $o%-l!)o o $a%-& &n*2!r*'ar*o 5 la 2!n'a)a &! /'! o+r!$! -ara la

o$*!a ! & !n'orno, 5 lo &! la ;a$! *+!r!n'! ! la !%9.

E'! $ono$*%*!n'o $&rr*$&lar, g!n!rar9 %a5or a+*n*a !n'r! lo &! !l o$!n'! r!al*#a 5 lo &!

la &n*2!r*a $o%o 'al -lan'!a a la o$*!a, 5a &! lo -lan'!ao !(! !n !+!$'o ll!2ar! a

$a(o !n la a&la 5 !n 'oa la r!la$*on! &! la &n*2!r*a !'a(l!#$a $on & !'&*an'!,

$on o'ra *n'*'&$*on!, !%-r!a 5 $on & !n'orno !n g!n!ral.

El $a-"'&lo I<, La In'an$*a ! A-r!n*#a)!, !+*n!n lo %!*o o -!rona a 'ra2/ ! lo

$&al! !l !'&*an'! !'a(l!$! & r!la$*0n $on !l $on'!n*o 5 lo a-ro-*a, lo ;a$! &5o, $on la

a5&a 5 !l o-or'! ! la *n'an$*a. La *n'*'&$*0n, !l o$!n'!, lo %!*o 5 %a'!r*al!, !l

gr&-o, !l $on'!6'o 5 !l %*%o !'&*an'! on ;!rra%*!n'a &! ! *-on!n -ara !+!$'*2*#ar !l

a-r!n*#a)!, -ara %!*ar, -ara r!la$*onar lo &! ! a-r!n! $on n&!'ro !'*lo ! 2*a, -ara

!n+o$ar lo $on'!n*o 'ran+!r*o ;a$*a la r!ol&$*0n ! -ro(l!%a ! n&!'ro *ar*o 2*2*r,

*n !)ar ! lao a la %!*a$*0n -!ag0g*$a, 5 a la r!la$*0n 5 o-or'! !l $&rr"$&l&%.

XII

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 13/182

El $a-"'&lo <, a(ora !l 'ra'a%*!n'o !l $on'!n*o, '!%a 2*'al -ara !l !)!r$*$*o o$!n'!, !!

la -!r-!$'*2a !l $ono$*%*!n'o 5 o%*n*o ! la '!%9'*$a a $o%-ar'*r !n !l a&la ! $la! -or !lo$!n'!, -!ro 5 o(r! 'oo, la +or%a $o%o !! $ono$*%*!n'o, !! $on'!n*o, !(!r9 !r 2!r'*o

!n la %!n'! ! lo *n'!rlo$&'or!. La -o'&ra, !l l!ng&a)! 2!r(al, !l l!ng&a)! *n/*$o, lo

%!$an*%o ! o$*al*#a$*0n &! !l o$!n'! o%*n! -ara ll!2ar a $a(o & -ro$!o !

!n!an#a, ! +or%a &! ! g!n!r! !n'&*a%o, $&r*o*a, n!$!*a ! a-r!n!r,

*n2ol&$ra%*!n'o $on !l '!%a a 'ra'ar, %o'*2a$*0n -or la !2al&a$*0n, !'$!'$.: la la(or !l

o$!n'! ! +&na%!n'! !n & $ar*%a, !n & !n'r!ga, !n & -ro+!*onal*%o, & $ono$*%*!n'o,

& on ! g!n'!, & !%-a'"a $on !l gr&-o, !l &o ! %a'!r*al! a!$&ao, la '!$nolog"a 5 &r!la$*0n $on !l $on'!6'o !l a&la, $on !l '!%a %*%o.

El $a-"'&lo < ! &n !-a$*o ! r!$ono$*%*!n'o ! lo &! $aa o$!n'! !'9 ;a$*!no -ara

ll!2ar a $a(o & o()!'*2o, !n!ar. En !! !n'*o, 2*'al r!&l'a la !6-!r*!n$*a &! Pr*!'o

Ca'*llo Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM -lan'!a, al

!'a(l!$!r -ar9%!'ro ! %!*$*0n !l !!%-!o o$!n'!, 5 ll!2ar a la -r9$'*$a la

o(!r2a$*0n ! $la!, %!$an*%o &! !(! !n+o$ar! !l ! !l -&n'o ! 2*'a $on'r&$'*2o,

$on'*n&o 5 !n 'oo lo n*2!l!, $on &n a+9n ! r!$ono$!r 2*r'&! 5 +al!n$*a !l -ro$!o !

!n!an#a a-r!n*#a)! &! $aa o$!n'! ll!2a a $a(o !n & la(or *ar*a.

El $a-"'&lo <I 5 <II, La -r9$'*$a ! a-r!n*#a)! 5 E2al&a$*0n <al*a$*0n, $on la !6-!r*!n$*a

lograa !n !l !arrollo ! la E-!$*al*#a$*0n, Dan*!l Pr*!'o Ca'*llo Pr*!'o Ca'*llo, La

En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM -ro-on! !l *!o ! a$'*2*a! %!*aa, la

!no%*na -r9$'*$a ! a-r!n*#a)!, la &! (a)o &n $on'!6'o ! %!*a$*0n -!ag0g*$a, !l

*n2ol&$ra%*!n'o ! la *n'an$*a ! a-r!n*#a)! 5 lo a(!r!, (&$an &! !l !'&*an'!

a-r!na, -!r*ga 5 $on*ga &n o()!'*2o, r!la$*on! *!%-r! lo $on'!n*o $on & r!al*a,

*+r&'! ! a-r!n!r. S! *!n'a %o'*2ao, $&r*oo, -ar'*$*-! 5 !a -ro'agon*'a ! & -ro-*o

a-r!n*#a)! $on la g&"a ! & %!n'or, !l o$!n'!.

El -ro$!o *n*$*a !! !l -lan'!a%*!n'o ! la a$'*2*a! $on & r!-!$'*2o -lan !

!2al&a$*0n, -o'!r*or%!n'! la 2al*a$*0n $on*'! !n $on+ron'ar !l -lan ! 'ra(a)o ! &na

a*gna'&ra, la -r9$'*$a ! a-r!n*#a)! $on lo !'&*an'!, ! +or%a &! !llo $a'alog&!n la

XIII

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 14/182

a$'*2*a! &! !(!r9n $&%-l*r !n'ro ! &n %ar$o ! -o*(*l*a o *%-o*(*l*a !

!)!$&'ar!. La $lar*a 5 !n$*ll!# ! lo !n&n$*ao, !l +or%a'o, lo $r*'!r*o ! !2al&a$*0n 5

la 2alora$*0n ! lo logro &! al$an$! !n $aa &na ! la !'r!#a a !arrollar.

R!&l'a *n'!r!an'! ll!2arlo a la -r9$'*$a, r!&l'a %o'*2aor !2*!n$*ar la !2ol&$*0n ! la

%!n'al*a !l o$!n'!, ! & -r9$'*$a %*%a, ! la r!la$*0n $on & !'&*an'!, !l

*n2ol&$ra%*!n'o &! r!+l!)! $on & -r9$'*$a. 1n -lan'!a%*!n'o r!2ol&$*onar*o, &! r!&$*'a !l

al%a !l o$!n'!, &! lo !l!2a a &n *'*al ! -r*2*l!g*o, ;o5 -or ;o5, !l o$!n'! ;a -aao a

 )&gar &n -a-!l *%-or'an'"*%o !n !l !arrollo ! la o$*!a!, *!%-r! lo ;a )&gao, olo

&! !n la a$'&al*a la o$*!a !'9 $on$*!n'! ! !llo, ! )&!ga -or !l o$!n'!, ;!$;a 'oala $ar'a o(r! la %!a al -on!r !n & %ano & +&'&ro, lo !'&*an'!.

E+ utor.

XIV

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 15/182

PALABRAS CLA<E

Me"0c01n Pe")1)0c

 Actividades, recursos did'cticos, actitudes, intervenciones utili!adas en el proceso de

ense(an!a ) aprendi!a*e a fin de facilitar el mismo, de forma que la educación, formación y

 guía del docente se enmarque en un esquema de participación creativa, expresión y

 pensamiento lógico.

A2ro20r,e

+inónimo utili!ado para adue(arse, apoderarse, adquirirse, alcan!arse, y aplicado en el 'mito educativo, se refiere a la acción de &acer suyo un aprendi!a*e mediado, que sirva

 para estalecer relaciones con el entorno, para curir sus necesidades y colaorar en la

 solución de sus prolemas.

Curr3cu+u'

 -os o*etivos, contenidos, criterios metodológicos , tcnicas de evaluación, fundamentación

 filosófica, que determinan la orientación del proceso de ense(an!a y aprendi!a*e, definiendo

el qu, cómo, cu'ndo ense(ar, así como, el qu, cómo y cu'ndo evaluar. A travs del 

currículo se estalece el plan de acción acadmico.

V+0"c01n

 n el 'mito educativo, la validación &ace referencia al acto de estalecer la idoneidad de un

 proceso o actividad educativa o parte de ella, de forma que el planteamiento que reali!a el 

docente para sus estudiantes sea comprendido en su totalidad y ante todo sea e*ecutale,

verificale y medile a travs de la evaluación

E4+uc01n

 %edida de comparación entre los o*etivos planteados y los o*etivos alcan!ados, tal que se

 pueda estalecer un plan de me*oramiento para que el estudiante alcance los logros

esperados y desarrolle eficientemente las destre!as esperadas. Aporta con información

valiosa para estalecer la calidad de la laor educativa y de las acciones emprendidas por el 

estudiante.

XV

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 16/182

M2 "e 2r/ct0c,

+erie de actividades planificadas para lograr que el estudiante alcance los o*etivos

educativos de un contenido específico, demuestre los logros alcan!ados a travs de procesos

de evaluación, defina las relaciones de los contenidos con el entorno, aplique los contenidos

a prolemas de la vida cotidiana, encuentre plena satisfacción por los procesos de

ense(an!a/aprendi!a*e desarrollados por el docente y la institución.

S5er

Con*unto de conocimientos sore una ciencia específica, demostrados por el grado de

transferencia de los mismos &acia un grupo de estudiantes. Conocimiento profundo que

 puede ser ense(ado, aplicado y demostrado a travs de procesos de ense(an!a ) aprendi!a*e.

S5er ,er

Capacidad que adquiere un estudiante para expresarse liremente, con responsailidad,

esttica y co&erencia. "esarrollo íntegro de las emociones, que determinan la formación

&umana integral de una persona. Con*unto de actitudes que el estudiante desarrolla de forma paralela al conocimiento, y que el permitir'n relacionarse con su entorno.

S5er 6cer

Capacidad que el estudiante desarrolla para poner en pr'ctica los conocimientos adquiridos.

0rado de aplicación de la teoría a la pr'ctica que el estudiante demuestra como parte de los

logros alcan!ados. +aer utili!ar el nuevo conocimiento comin'ndolo con el conocimiento

 previo para resolver prolemas de la cotidianidad.

In,tnc0, "e 2ren"07e

 Personas, institución, materiales, recursos en general que facilitan el alcance de logros de

aprendi!a*e, aquellos recursos a travs de los cuales el estudiante aprende, aquellos con los

que el estudiante relaciona el nuevo aprendi!a*e con su entorno. Aquellos recursos que

vuelven significativo el aprendi!a*e.

XVI

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 17/182

XVII

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 18/182

INTROD1CCIÓN

El *n&rg!n'!, -&!! %o'rar & o-o*$*0n al or!n *%-!ran'! ! *'*n'a +or%a. Ea

o-o*$*0n -&!! !'ar o no (aaa !n la ra#0n. El *n&rg!n'! ! ;a l!2an'ao a +a2or ! &na

$a&a, !'9 &(l!2ao.

La +or%a $o%o lo *'!%a !&$a'*2o ;an *n$**o !n !l !arrollo ! n&!'ro -&!(lo, ;an

!+*n*o n&!'ra ra#0n ! !r $o%o -!rona 5 -ro+!*onal!, ;an $ola(orao -ara !+*n*r &na

l"n!a ! -!na%*!n'o g!n!ral r!-!$'o a $0%o o(r!ll!2ar lo -ro(l!%a ! la 2*a, !a

+or%a, ;an -ro2o$ao &! !n la a$'&al*a &r)a &n *n&rg!n'!. Y no olo -or&! !

n!$!ar*o r!(!lar! an'! 2ar*a ! la +or%a $0%o +&n$*onan lo *'!%a o$*al!, -ol"'*$o,

!&$a'*2o 5 la -!rona !n !'r*%!n'o ! !llo, *no 5 o(r! 'oo -or -&ra $on2*$$*0n,

alg&no l! lla%an r!2ol&$*onar*o.

El *n&rg!n'! !6*g! $a%(*o, 5 ! !6*g! $a%(*ar a" %*%o, l&$;a !n $on'ra ! la $orr*!n'!

a&n a(*!no &! !n $*!r'a $*r$&n'an$*a & (a'alla !'9 -!r*a, ! %an'*!n! &(l!2ao.

8a$! %9 ! &na /$aa &!0 %ar$ao !l *n*$*o ! !'a !6-!r*!n$*a o$!n'!. S! &'*l*#aron

a&!lla -r9$'*$a -!ag0g*$a 5 %!'ool0g*$a $on la &! ! r!$*(*0 la +or%a$*0n

 -ro+!*onal. Lo &! /ra%o !n !a /-o$a !'a(a $lara%!n'! *n+l&!n$*ao -or a&!llo o$!n'!

&! g&*aron la +or%a$*0n !n la a&la.

A+or'&naa%!n'! $on !l -aar ! lo ao ! r!$*(*0 +or%a$*0n, -ara %o*+*$ar a$'*'&!,

%/'oo 5 a&%*r &na n&!2a +*loo+"a $on*!n'! ! la *%-or'an$*a 5 r!-ona(*l*a al !r &n

ag!n'! !&$a'*2o ! lo -ro-*o $on$*&aano, a$'or! ! !! -r!!n'! 5 !l +&'&ro $on

*n&*!'an'! *n+l&!n$*a o(r! !l $&ro ! la $oa. Ea +or%a$*0n 5 la !6-!r*!n$*a &! !

al$an#a(a, &%ao a la $on$*!n$*a o(r! !l !n'*o ! la $oa -!r%*'*!ron ;o5 !n "a

!n+r!n'ar !l r!'o ! $&rar la E-!$*al*#a$*0n !n Do$!n$*a 1n*2!r*'ar*a, -o'grao &! ;a

$on+ron'ao la r!al*a $on &n n&!2o $&ro ! la $oa.

1

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 19/182

E'! n&!2o $&ro, !n+o$ao !n !l al$an$! ! la !'r!#a, !n la a-ro-*a$*0n ! lo

$ono$*%*!n'o, !n la %!*a$*0n !l 'ra'a%*!n'o ! lo $on'!n*o, !n !l -lan'!a%*!n'o !

a$'*2*a! &! -!r%*'an !l a-r!n*#a)! ! 'oo, !n *'*n'o !-a$*o 5 '*!%-o, *n -!r!r & r!la$*0n $on !l $on'!6'o, a &an#a ! %an'!n!r &na !6$!l!n'! r!la$*0n $on lo

*n'!rlo$&'or!, lo !'&*an'!.

Par'*!no !l r!$ono$*%*!n'o ! la +la&!#a ! la la(or o$!n'! 5 !l -l!no r!$ono$*%*!n'o

! la n!$!*a ! *%-l!%!n'ar &n -ro$!o ! %!)ora $on'*n&a.

8o5 -or ;o5, la o$*!a !n la !ra !l $ono$*%*!n'o, !n &n %!*o '!$nol0g*$o, glo(al*#ao,

&%a%!n'! $o%-!'*'*2o, ! !6*g!, ! r!&*!r!, ! n!$!*'a *n$!an'!%!n'! &n -ro+!*onal$a-a$*'ao, $ono$!or ! & r!al*a 5 la -ro(l!%9'*$a &! a'a! a & $on$*&aano, !

!-!ra $on'ar $on &n $*&aano ol*ar*o, "n'!gro !n 2alor!, $o%-ro%!'*o $on & -rogr!o,

& +!l*$*a 5 la ! lo !%9. P!nar &! la la(or o$!n'! $on $!r'!#a *n+l&5! !n 'oo !'o

a-!$'o, g!n!ra $*!r'a a$'*'& !n lo !'&*an'! ;a$*a la 2*a, ;a$*a & -ro-*o +&'&ro.

Pr*!'o Ca'*llo, no(l! %a!'ro $&5a o(ra ! la (a!, (a)o la $&al ! &'!n'a la +*loo+"a ! la

E-!$*al*#a$*0n !n Do$!n$*a 1n*2!r*'ar*a ! &*!n !+*n! lo n&!2o l*n!a%*!n'o !l 'ra(a)o

o$!n'!, $on !l o-or'! ! o'ro -!naor! $o%o Borr!ro, Call!, Coll, Cor'/, 3alo, R!5!

!n'r! o'ro, &*!n! $on & a-or'! ;an g!n!rao !n %* %a5or !n'&*a%o -ara !l +&'&ro, 5

%! r!+*!ro ana%!n'! al +&'&ro ! %* !)!r$*$*o o$!n'!, ! a;" na$! !l *n&rg!n'!. In&rg!n'!

an'! la r!al*a !&$a'*2a ! %* -a", r!(!l! an'! la +&!r'! $orr*!n'! &! ! o-on! al $a%(*o,

&(l!2ao -or&! ! $r!! !n &n %!)or +&'&ro, !n &n %!)or or!n ! la $oa.

Y !l $a%(*o ;a !%-!#ao, -!ro no n!$!ar*a%!n'! a;ora, 'ra !l $&ro ! la E-!$*al*#a$*0n,

a;ora ! $&ano ! !'9 !g&ro ! &! 2ar*a ! la -r9$'*$a &! ! ;an *o %o*+*$ano

&ran'! !'o úl'*%o ao ;an *o &n a$*!r'o, $on$*!n'! ! &! ;a5 %&$;o %9 -or 

$a%(*ar, -or ;a$!r. En -a#, -or&! la +*loo+"a ! Pr*!'o Ca'*llo $on$&!ra $on lo &! ! ;a

;!$;o, $on lo &! ! !!a ;a$!r 5 $on lo &! ! !(! $a%(*ar. ES a" &! al gr*'o !

QA!lan'! $o%-a!ro !'! *n&rr!$$*0n &rg*r9 !+!$'o -o*'*2o !n n&!'ro &!r*o

*n'!rlo$&'or!, lo !'&*an'!

2

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 20/182

3

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 21/182

CAPITULO I

UNIVERSIDAD( EDUCACIÓN Y DOCENCIA

 -a vida sigue su curso, tú toma parte de ella.

 Anónimo

4

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 22/182

CAP4T1LO I 1NI<ERSIDAD, ED1CACIÓN Y DOCENCIA

=. An'!$!!n'!

1n*2!r*a, *n'*'&$*0n &n*2!ral, $on &na r*$a an'!ala ! ;!$;o &! ;an %ar$ao !l rol &!

!lla !!%-!a !n !l a2an$! $*!n'"+*$o, +*lo0+*$o, ar'"'*$o, a$a/%*$o !n g!n!ral, 5 &! ;a

 -ro-*$*ao !l !arrollo ! la $*2*l*#a$*on! !n la *'*n'a /-o$a ! la ;*'or*a, !n+r!n'ano

a*roa%!n'! la !2ol&$*0n ! la r!l*g*0n, la -ol"'*$a, lo $a%(*o o$*al!, $&l'&ral! 5 !

 -!na%*!n'o, !'o ;!$;o la ;an ll!2ao a %a&rar 5 o'arl! ! la $a-a$*a ! aa-'ar! a la

a$'&al*a 5 al !n'orno.

La /-o$a gr!$oro%ana %ar$a !l &rg*%*!n'o ! !'a no(l! *n'*'&$*0n, /-o$a !nal'!$*a -or !l

'ra(a)o ! lo !r&*'o, lo %a!'ro, lo +*l0o+o, la !$&!la ! Ar*'0'!l! 5 Pla'0n, la

&n*2!r*a na$! $o%o 'al !n la E&ro-a %!*!2al !n -l!no a-og!o !l $r*'*an*%o, -ro&$'o

!l $o%-ro%*o ! $ola(ora$*0n 5 a-o5o -ara !l a-r!n*#a)! *n'!l!$'&al, -ara !l !arrollo !

la $*!n$*a. En !l *glo <III, Carlo%agno, !%-!raor ro%ano, !$r!'a $on'r&*r !$&!la )&n'o

a la *gl!*a, la *gl!*a r!g!n'a !! !! !n'on$! !l -ro$!o !&$a'*2o *%-&lano !l

!arrollo !l %*%o, ! a" &!, -r!2*o al *n*$*o !l *glo KII la &n*2!r*a! !'a(an

 -l!na%!n'! !'r&$'&raa, !*$9no! a la !n!an#a 5 a la *n2!'*ga$*0n -arar !'a(l!$!r 

n&!2o a(!r!. E'a *n'*'&$*0n ! -r!!n'a !n &n *n*$*o al !r2*$*o ! la o$*!a %9

 -&*!n'!, la (&rg&!"a, $on !l o-or'! ! la r!al!#a 5 !l -on'*+*$ao ! la /-o$a. El !n+o&! !

la la(or &n*2!r*'ar*a a(ora(a !l $a%-o $*!n'"+*$o, )&r"*$o, la n!$!*a! a%*n*'ra'*2a

! la *gl!*a 5 la $orona. E&ro-a r!g*0n $on*!raa $&na

En A%/r*$a La'*na la &n*2!r*a *n*$*a & ;*'or*a !n !l ao =? $a* $*n$&!n'a ao !-&/

!l !$&(r*%*!n'o ! A%/r*$a, !n San'o Do%*ngo. D! a$&!ro al o$&%!n'o La D*9-ora

P!r&ana, La D*9-ora P!r&ana, >M=>, la -r*%!ra &n*2!r*a! la'*na +&!ron $r!aa -or 

la $orona !-aola, !n la !'a-a $olon*al, ! *n*$a &! &na ! la -r*%!ra &n*2!r*a!

la'*noa%!r*$ana +&! +&naa !n L*%a, P!rú, !l => ! %a5o ! ==, $on la !no%*na$*0n !

R!al 5 Pon'*+*$*a 1n*2!r*a ! San 3ar$o, P!rú, &! a la +!$;a ! r!$ono$*a $o%o la

1n*2!r*a Na$*onal 3a5or ! San 3ar$o.

5

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 23/182

1n*2!r*a, '/r%*no !r*2ao !l la'"n universitasU, r!$ono$*o $o%o &na organ*#a$*0n !

&n*a! !&$a'*2a ! !n!an#a &-!r*or ! *n2!'*ga$*0n, $&5a &(*$a$*0n g!ogr9+*$a !

!'!r%*na !n lo !no%*nao $a%-&, 5 &! o'orga grao a$a/%*$o 5 '"'&lo -ro+!*onal!. La &n*2!r*a $;*na, -!ra 5 9ra(!, %!*!2al !&ro-!a, !'ao&n*!n! 5

la'*noa%!r*$ana !n & %a5or"a ;an +or%ao -ar'! r!l!2an'! !n !l !arrollo ! & o$*!a!,

a&n&! !n & *n*$*o ! $on$!("a &! & 'ar!a no 'ra$!n*!ra !l n*2!l $*!n'"+*$o !

*n2!'*ga'*2o.

1no ! lo -*lar! ! la +&na%!n'a$*0n ! la la(or &n*2!r*'ar*a ! & *n'!r/ -or la $&l'&ra,

a&!lla *!a -r*%or*al! (a)o la $&al! ! %&!2! &na o$*!a. Ea $&l'&ra &! !l ;o%(r!

!(! 2*2*rla -ara ;a$!rla &5a, *n *%-or'ar $on*$*0n o$*al, !$on0%*$a o r!l*g*oa, ! la

$&l'&ra la &! *!n'*+*$a a &n -&!(lo 5 a & ;a(*'an'!. En !! !n'orno $&l'&ral la &n*2!r*a

;a r!-r!!n'ao ;*'0r*$a%!n'! &n -a-!l *%-or'an'! !n !l !arrollo ! la $*!n$*a 5 la

*n2!'*ga$*0n.

En la a$'&al*a la &n*2!r*a &n*2!ralU ! &na o$*!a ! $o%&n*a! l*gaa !n'r! "

 -or &n *!al $o%ún, $on o()!'*2o $laro, !n (ú&!a ! al$an#ar la !6$!l!n$*a !n !l n*2!l

!&$a'*2o 5 !n la r!$&-!ra$*0n ! la *!n'*a $&l'&ral o$*!'ar*a. La !%o$ra'*#a$*0n ! la

&n*2!r*a *o -ao -ara &! /'a a&%a &n rol +or%a'*2o !n $&an'o a &na !r*! !

 -ro+!*on!, !n $on*!ra$*0n a la n!$!*a! !l !arrollo '!$nol0g*$o 5 $*!n'"+*$o, la

na$*on! r!&*!r!n &! & $*&aano !'/n (*!n $a-a$*'ao -ara g&*arno ;a$*a !!

!arrollo. Por !llo, la &n*2!r*a a(r*0 & -&!r'a -ara gr&-o %9 n&%!roo -ara

+or%arlo (a)o la !6*g!n$*a ! la $*!n$*a 5 '!$nolog"a, $a-a$! ! !n+r!n'ar! a &na o$*!a

!n $on'an'! !2ol&$*0n.

S*n !%(argo, !(!%o !'!n!rno a -!nar * !n !+!$'o la &n*2!r*a ;a $&%-l*o *!%-r!$on !l rol &! ! l! ;a a*gnao, !&$ar 5 $a-a$*'ar, 5 %an'!n!r! !n !'r!$;a r!la$*0n $on &

!n'orno. E'o úl'*%o *%-l*$a &! la &n*2!r*a !(! %on*'or!ar lo $a%(*o &! &rg!n !n

lo *'*n'o 9%(*'o ! la 2*a $o'**ana ! &n -a", o %9 (*!n, ! &n -lan!'a glo(al*#ao. O

! &! a$ao, lo *'*n'o -ro$!o !&$a'*2o &! ! ll!2an a $a(o !n'ro ! la &n*2!r*a

no ;an !2ol&$*onao $on la ;*'or*a, o & !2ol&$*0n ;a *o !%a*ao l!n'a. S!r"a

r!la'*2a%!n'! !n$*llo !'!r%*nar * !l rol &! !!%-!a la &n*2!r*a ! ;a $&%-l*o a

$a(al*a, o(!r2ano !l $o%-or'a%*!n'o ! & !gr!ao o gra&ao !n !l !)!r$*$*o ! &

 -ro+!*0n, !n !l *%-a$'o &! & a$$*onar '*!n! o(r! & !n'orno, !n !l a-or'! &! !'!

6

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 24/182

$*&aano r!al*#a -ara la ol&$*0n ! lo -ro(l!%a ! & $o%&n*a, !n !l grao !

*n2ol&$ra%*!n'o $on & r!al*a o$*al, !n & $a-a$*a ! 2*2*r a -l!n*'&, 2*2*r -ara go#ar 

!l -r*2*l!g*o ! !'ar 2*2o. Ca(! -r!g&n'ar! !n'on$! -ara &/ !'9 !&$ano la&n*2!r*a ! ;o5H E'! $&!'*ona%*!n'o !(!r9 !r r!&!l'o !n !l -r!!n'! $a-"'&lo.

<ar*o a-!$'o ! $on*!ran !n !l ;or*#on'! ! &n *'!%a !&$a'*2o, $on la !&$a$*0n

;a'a on! ! &*!r! ll!garH, lo &! ! &*!r! al$an#ar $on la !&$a$*0nH, -ara &/

!&$ar!H

En la r!+l!6*0n &! Pr*!'o r!al*#a r!-!$'o al '!%a Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la

1n*2!r*a 30&lo =, >MM, !'a(l!$! !* al'!rna'*2a &! /l la $on*!ra &n 2!ra!ro

!a+"o -ara ar %a5or +&!r#a a la la(or o$!n'! 5 al$an#ar la $on'r&$$*0n ! $ono$*%*!n'o

! & !'&*an'! 5 -r!-ararlo -ara la 2*a.

En'r! !'o a-!$'o !+*n*o $o%o !l !n'*o ! la !&$a$*0n, $on'an7

Lo !&$ar -ara.U

 -a incertidumre 0o!ar para la vida -a significación

 -a expresión Convivir Apropiarse de la &istoria y la cultura

E'o !* a-!$'o $o(ran *%-or'an$*a !n !'o '*!%-o !n r!la$*0n al !n'*o ! la !&$a$*0n

lo !&$ar -ara. En !'! -r*%!r $a-"'&lo ! (&$ar9 ar r!-&!'a a la *%-or'an$*a !l

&!;a$!r &n*2!r*'ar*o 5 lo o()!'*2o &! !'a *n'*'&$*0n -!r*g&! !n $&an'o ;a$*a on!

or*!n'ar !l a-r!n*#a)!, la !n!an#a.

>. El &!;a$!r &n*2!r*'ar*o

En la *n'ro&$$*0n &!0 !n !l a*r! !l $&!'*ona%*!n'o r!-!$'o al o()!'*2o ! la !&$a$*0n

&n*2!r*'ar*a, $&9l ! & al$an$!, -ara &/ !'9 !&$ano la &n*2!r*a ! ;o5H

E'a -r!-o*$*0n !(! r!-on!r! !! la r!la$*0n &! '*!n! $aa &na ! la $o%&n*a!

&! $on+or%a la &n*2!r*a ;a'a !l r!&l'ao ! la r!la$*0n o$*al 5 a$a/%*$a ! &

!'&*an'! 5 lo o$!n'!. La &n*2!r*a 5 & la(or -&!!n !'ar $*%!n'aa (a)o la l&-a !

&na a!$&aa 5 )&'a l!g*la$*0n, al *g&al &! & !'r&$'&ra l!gal 5 a%*n*'ra'*2a. S*n

7

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 25/182

!%(argo la %a5or -ar'! !l /6*'o !l -ro$!o ra*$a !n la la(or o$!n'!, *!%-r! la la(or 

o$!n'! !'9 *n2ol&$raaH, ", *!%-r!. La %a5or -ar'! ! lo o()!'*2o &! -lan'!a la

&n*2!r*a !n & $&rr"$&l&% ! ll!2an a $a(o !n !l a&la, lo o()!'*2o !'9n !n+o$ao a la$al*a !n la !&$a$*0n !l -ro&$'o +*nalU, !l !'&*an'!. Y &*!n '*!n! r!la$*0n *ar*a

*r!$'a $on !l !'&*an'!, ! *n &a, !l o$!n'!. S! !n+a'*#a $on'an'!%!n'! !n la la(or 

o$!n'!, ! a;" la *%-or'an$*a ! n&!'ra la(or, ! a;" la *%-or'an$*a ! la %!*a$*0n !

n&!'ra la(or.

Dan*!l Pr*!'o Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM %!n$*ona

alg&no -or%!nor! !l Plan ! D!arrollo In'*'&$*onal ! la 1n*2!r*a Na$*onal ! C&5o,

!n Arg!n'*na, &no ! !o -aa)! !6-r!a $lara%!n'! &! la &n*2!r*a !n * %*%a r!&*!r!&na $o%&n*a $orr!-ona(l! -or 'oa 5 $aa &na ! & +&n$*on!. En !! !n'*o *n'!r!a

!l logro ! a$a/%*$o lo o$!n'!, no o$!n'! 5 !'&*an'! $o%o -!rona 5 $o%o

 -ro+!*onal!. 1na *n'*'&$*0n no -&!! $r!$!r n* a-*rar al $&%-l*%*!n'o ! & +&n$*on! *

& *n'!gran'! no ! *!n'!n r!al*#ao !n & &!;a$!r $o'**ano.

3o'*2a$*0n, '/r%*no a 2!$! &'0-*$o, 'an l!)ano &! 2!ra!ra%!n'! !%o'*2a & a&!n$*a.

La %96*%a a&'or*a *n'*'&$*onal, !l o$!n'! ! -r*%!r ao, la r!$!-$*on*'a 5 la !$r!'ar*a

! a%*n*'ra$*0n, 'oo !llo -!ron!ro &n*2!r*'ar*o &! ll!2an & !llo, &! !(!r"an !n !l

!!%-!o ! & +&n$*on! !%o'rar $o%-ro%*o, l!al'a, 2**0n ! +&'&ro: -!ro !o no !

$on*g&! olo -or $on'ra'ar a alg&*!n 5 -on!rlo a 'ra(a)ar, !o ! $on*g&! $on $!r$an"a,

$a-a$*'a$*0n, *n&$$*0n, !'a(*l*a, a%(*!n'! agraa(l!, +l!6*(*l*a, +*r%!#a, %o'*2a$*0n. Y

! &! !l al$an$! ! la %!'a -ro-&!'a, ! lo l*n!a%*!n'o a$a/%*$o, ! la !6$!l!n$*a !n

!l !r2*$*o !&$a'*2o, !l *%-a$'o &! &n !gr!ao &n*2!r*'ar*o !)!r#a o(r! & !n'orno

o$*al, !$on0%*$o 'al &! lo $a'a-&l'! al /6*'o 5 no &$&%(a an'! !l -o!roo (ra#o !l

&(!arrollo, !-!n! ! 'oo &*!n! on *%ag!n 2*2a ! la &n*2!r*a !n la &! la(oran.

La &n*2!r*a $o%o 'al -lan'!a o()!'*2o $&5o $&%-l*%*!n'o r!&l'an al !r2*$*o ! la

o$*!a, 'oo a&!llo &! *n'!gran la &n*2!r*a, no olo !l $&!r-o o$!n'!, !'9n

*n2ol&$rao !n !l al$an$! ! lo o()!'*2o, !'o ! $o%o &na $a!na ! !r2*$*o, * +alla &n

!la(0n ! -*!r! la $on'*n&*a, !l -ro$!o ! !'an$a, !l -ro&$'o -&!! r!&l'ar !+!$'&oo.

En'on$!, la a&'or*a!, !l -!ronal a%*n*'ra'*2o, !l -!ronal o$!n'! 5 !l -!ronal !

!r2*$*o !(!n $on)&gar & a$$*on! al al$an$! !l -lan 'ra#ao. No !(!r"a &$!!r &!

!n'ro !l $a%-& &n*2!r*'ar*o !6*'an +a$&l'a! &! !'a&!n -or & a$$*0n !n !l $a%-o

8

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 26/182

$*!n'"+*$o %*!n'ra &! o'ra ! !'an&!n !n !l *%-l! $&%-l*%*!n'o ! lo r!&!r*%*!n'o

%"n*%o, -rogra%a 5 -lan! ! $la!, ;orar*o, !'$.

La &n*2!r*a ;o5 -or ;o5 no ! &n !n'! a*lao, *n'!r*or%!n'! ! !6*g! a" %*%a a 'ra(a)ar 

!n !n'*o ! $o%&n*a -ara !arrollar! al on !l -ro$!o !2ol&'*2o ! la o$*!a

$on'!%-or9n!a. Aún %9, !n la a$'&al*a ! $on+or%an r!! ! *n'!ra$$*0n *n'*'&$*onal,

 -&!'o &! ! *+"$*l &! &na *n'*'&$*0n -or & -ro-*a $&!n'a -&!a !n+r!n'ar lo -ro(l!%a

! la a$'&al*a. En & r!a$$*0n Dan*!l Pr*!'o Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la

1n*2!r*a 30&lo =, >MM !n+a'*#a !n !l a-ro2!$;a%*!n'o ! lo r!$&ro '!$nol0g*$o

$o%o &na 2!n'ana a(*!r'a -ara la r!la$*on! *n'!r*n'*'&$*onal!, 5 no '!r%*na a;", -&!'o &!

!n la a$'&al*a ! !(!n (&$ar r!la$*on! $on !l !'ao, $on la !%-r!a, $onorgan*#a$*on! gr!%*al! ! %an!ra &! ! !'a(l!#$an la 2!ra!ra n!$!*a! 5

 -ro(l!%a ! la o$*!a 5 !n ao$*a$*0n !n$on'rar la %!)or! ol&$*on!.

La !%-r!a (&$an &%ar a & -lan'a la(oral -ro+!*onal! &! a&!n (!n!+*$*o !l r!$&ro

'!$nol0g*$o, !'o ! +&na%!n'a !n &na +or%a$*0n &n*2!r*'ar*a &! &'*l*$! lo (!n!+*$*o ! la

'!$nolog"a -ara +or%ar -ro+!*onal!, ! &n )&!go ! *r 5 2!n*r, ! ar 5 r!$*(*r !n'ro 5 +&!ra

! la +ron'!ra !l a&la: ! !l !arrollo '!$nol0g*$o !l &! ;a -ro-*$*ao !l *%-&lo ! la

r!la$*on! na$*onal! ! *n'!rna$*on! !n'r! $!n'ro !&$a'*2o, !%-r!a, !'$. D! *g&al

%an!ra, ! o%!'! al an9l** !l ;!$;o ! &! aún !6*'a %*!r*a, -o(r!#a, &(o$&-a$*0n 5

!o$&-a$*0n, r!&l'ao !l &(!arrollo !$on0%*$o 5 $*!n'"+*$o ! &n -&!(lo, a -!ar ! la

$r!$*!n'! !2ol&$*0n !l %&no %o!rno. S! (&$a &! la a$$*on! ! lo -ro+!*onal!

&n*2!r*'ar*o a-or'!n a r!ol2!r !'o -ro(l!%a $r"'*$o ! la o$*!a %o!rna, -ro(l!%a

&! $olo$an !n !n'r! *$;o la la(or &n*2!r*'ar*a, -&!'o &! ! $&!'*ona * 2!ra!ra%!n'! !l

'ra(a)o ! la &n*2!r*a ! !+*$*!n'!, o ! &! ! !'an$0 ;a$! 2ar*a /$aaH

En la a$'&al*a ;an &rg*o '/r%*no %o!rnoU $o%o !l !%-r!n*%*!n'o, !l

+or'al!$*%*!n'o, !'9nar! ! $al*a, !'$., la o$*!a !6*g! &! & -o(la$*0n (&&! -or &

 -ro-*o %!*o ol2!n'ar & -ro(l!%9'*$a $on ol&$*on! &! l! -!r%*'an %!)orar & !'*lo !

2*a, !r !%-r!n!or!, !'a(l!$!r la $a&a ! & !%-o(r!$*%*!n'o, 5 !+*n*r a$$*on!

!%-r!n!ora $&5a $on!$&!n$*a !a $r!$!r. D!&a !6'!rna, -o(r!#a, %*gra$*0n,

$on'a%*na$*0n, -/r*a ! 2alor! ;&%ano, !'!r*oro !l nú$l!o +a%*l*ar -*lar ! la o$*!a,

2*ol!n$*a, on "n'o%a ! &na o$*!a !n+!r%a -or la +al'a ! -rogr!o, -rogr!o &!

!%-*!#a -or la !&$a$*0n. La !&$a$*0n &-!r*or ! & ar%a ! al2a'a)!, *n !%(argo, !'a

9

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 27/182

 -&!! +ra$aar * & $*%*!n'o l! &!an !n !&a, la !&$a$*0n *n*$*al 5 %!*a. A;ora &! !

;a *n*$*ao !l n&!2o -ro5!$'o !&$a'*2o na$*onal a la l&# ! la l!5 org9n*$a ! !&$a$*0n,

;a(r9 &! !-!rar &! lo r!&l'ao !an (!n!+*$*oo -ara lo !$&a'or*ano, ! +or%a &! la -r*%!ra g!n!ra$*0n ! (a$;*ll!ra'o g!n!ral &n*+*$ao, !n -r*%!ra *n'an$*a, no '!nga %a5or!

*n$on2!n*!n'! -ara *ngr!ar al *'!%a na$*onal ! la !&$a$*0n &-!r*or, 5 !n !g&na

*n'an$*a, &! 'ra & *ngr!o, -&!an -!r%an!$!r ;a'a $&l%*nar & $arr!ra &n*2!r*'ar*a

2!n$*!no ;onroa%!n'! lo o('9$&lo a$a/%*$o &! ! l! -r!!n'!n, 5 &! -or úl'*%o,

$on$l&5an & -r!-ara$*0n &n*2!r*'ar*a $on la %o'*2a$*0n &+*$*!n'! -ara gra&ar! 5

!%-r!n!r !l $a%*no ;a$*a la (ú&!a !l &rg*%*!n'o ! & !n'orno 5 !l -ro-*o.

La l!5 org9n*$a ! !&$a$*0n &-!r*or !$&a'or*ana, E$&aor, >M=> ! %&5 $lara al !6-r!ar !l !r!$;o al &! '*!n!n lo !'&*an'! ! r!$*(*r &na !&$a$*0n !%o$r9'*$a, la*$a,

*n'!r$&l'&ral, *n$l&5!n'! 5 *2!ra &! *%-&l! la !&*a ! g/n!ro, la )&'*$*a 5 la -a#,

*n$l&*2! !l !r!$;o a !r r!$ono$*o -or & %/r*'o a$a/%*$o a 'ra2/ ! (!$a 5 o'ro

o-or'! !$on0%*$o &! lo $olo&!n !n *g&al! $on*$*on!.

1na !2ol&$*0n *%-or'an'! !'9 -ro&$*/no! al *n'!r*or !l *'!%a !&$a'*2o !$&a'or*ano !n

lo úl'*%o ao, 'al! &!, +o%!n'an $a%(*o *%-or'an'! o(r! 'oo !n !l 9%(*'o $*!n'"+*$o !

*n2!'*ga'*2o, $&l'&ral, !%o$r9'*$o, o$*al $on !l *%-&lo ! la '!$nolog"a, !n &n %ar$o !

!6$!l!n$*a a$a/%*$a, -!r'*n!n$*a 5 $r!$*!n'! n*2!l! ! $al*a, la a&'ono%"a ! la

&n*2!r*a r!-!$'o a lo *'*n'o +r!n'! -ol"'*$o, !$on0%*$o, a%*n*'ra'*2o. La

 -ro%o$*0n ! al*an#a $on o'ra *n'*'&$*on! ! !&$a$*0n &-!r*or na$*onal! !

*n'!rna$*onal!, -ara !n $on)&n'o anal*#ar, *n2!'*gar 5 -lan'!ar ol&$*on! -ara lo -ro(l!%a

na$*onal!, r!g*onal!, $on'*n!n'al! 5 %&n*al!.

Con !l a+9n ! garan'*#ar la $al*a ! la !&$a$*0n &-!r*or, 'ra&$*o !'o !n !l al$an$! !

lo o()!'*2o -lan'!ao, &rg! !l Con!)o ! E2al&a$*0n, A$r!*'a$*0n 5 A!g&ra%*!n'o ! la

Cal*a ! la E&$a$*0n S&-!r*or, a -ar'*r ! &n -ro$!o ! !2al&a$*0n &*n$!nal r*g&roo

 (a)o !'9nar! ! $al*a *n'!rna$*onal! a lo &! ! o%!'! a lo *'*n'o -ro$!o,

$arr!ra, -rogra%a 5 -o' grao, -ro$!o ! a$r!*'a$*0n &! *n*$*a $on la a&'o!2al&a$*0n

*n'*'&$*onal 5 &na !2al&a$*0n !6'!rna.

En !'! $on'!6'o, ! $on2!n*!n'! $*'ar !l 'ra(a)o ! Sanra Lonoo Lonoo, o(ra !n la

&! !6-r!a &! !l $&rr"$&lo &n*2!r*'ar*o 'ra$*!n! !! la -!r-!$'*2a ! la +l!6*(*l*#a$*0n,

&! -!r%*'! la 'ran+or%a$*0n $on'an'! ! r*'%o, %!*o 5 $on'!6'o ! a-r!n*#a)!. La

10

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 28/182

*n'!r*$*-l*nar*a 5 la 'ran*$*-l*nar*a -!r%*'!n &! lo o$!n'! ! *n2ol&$r!n !n'r! "

 -ara !l *n'!r$a%(*o ! *!a, ! a(!r!, %!'oolog"a, a$r!$!n'ano ! !'a +or%a !l al$an$!

!l -ro$!o !&$a'*2o. E'! *na%*%o &! g!n!ra la +l!6*(*l*#a$*0n -!r%*'*r9 al !'&*an'!*$!rn*r !n'r! o $&!'*ona%*!n'o7 &/ &*!ro !rH 2!r& &*/n &*!ro !rH E'! $a%(*o

*%-l*$a 5a no olo !l /n+a* ! !&$ar! -ara la -ro+!*0n, *no %9 (*!n, !&$ar! -ara 2*2*r,

5 2*2*r (*!n. I%ag*nar &n $on'!6'o !n !l &! lo o$!n'!, lo !'&*an'!, lo *'!%a !

!2al&a$*0n, lo -rogra%a ! !'&*o ! &%!rg!n !n !l -ro$!o ! +l!6*(*l*#a$*0n, g!n!rar9n

$o%o r!&l'ao la $a-a$*a ! !'ar al!r'a 5 -r!-arao -ara a+ron'ar $a%(*o 5 a)&'ar!

 -!r%an!n'!%!n'! a !llo, o'ar9 a !'&*an'! 5 o$!n'! ! %&$;a ;!rra%*!n'a *!a,

!'ra'!g*a, -ro2!n*!n'! ! 2ar*a *$*-l*na, $on'!6'o 5 !6-!r*!n$*a. No 'oo !'9 garan'*#ao $on la +l!6*(*l*#a$*0n, -&!'o &! no !6*'! &n -ro$!o !-!$"+*$o

 -ara al$an#arlo, &na r!$!'a, %9 (*!n, 'oo !-!n! !l !n'!n*%*!n'o !l $on$!-'o !

+l!6*(*l*#ar, $a(! -r!g&n'ar! ! -o*(l! !'! -ro$!o !n la &n*2!r*a !$&a'or*anaH &/

$ara$'!r"'*$a !(!r9 '!n!r la *n'*'&$*0n &n*2!r*'ar*a -ara &! !a $a-a# ! !arrollar !n &n

a%(*!n'! +l!6*(l!H &/ $ara$'!r"'*$a !(!r9n -o!!r lo o$!n'! 5 !'&*an'! +l!6*(l!HEn & '!6'o 8!rn9n 3alo 3alo Gon#9l!# !6-r!a, ! $on$*(! a la &n*2!r*a !$&a'or*ana

$o%o &na !n'*a !n !(a$l!, 5a !a -or & !'&*an'!, & -lan'a o$!n'!, & r!&l'ao. La

o$*o*a, !l $on+or%*%o ;an ;!$;o -r!a ! lo a%(*!n'! &n*2!r*'ar*o, an'! 5 !n la

a$'&al*a. No -or !l ;!$;o ! &! ! $a%(*!n la l!5!, $a%(*an la -!rona. La -ro-&!'a

! la LOES ! &%a%!n'! *%-or'an'!, *n !%(argo, la $ono$!%oH, 5 aún %9 *%-or'an'!,

!'a%o *-&!'o a !)!$&'ar lo &! %ana la l!5H

Pa*llo a(arro'ao ! %!n'! !'&*an'*l! o-a$aa -or !l *n!(*o &o '!$nol0g*$o,

'!l!+on"a $!l&lar, *P;on!, 5 o'ra $&!'*on! *%*lar! ! ;an $on2!r'*o !n gran!

*'ra$'or!, *'ra$'or! !l -ro$!o *n2!'*ga'*2o, ! la $&r*o*a -or la $*!n$*a: !n'*%o$&r*o*a, +!l*$*a *n$l&o, al !2*!n$*ar 5 *+r&'ar !l a2an$! '!$nol0g*$o, *n !%(argo,

/'! no !'9 *r2*!no -ara %!)orar !l *+r&'! ! la 2*a, %9 (*!n no al!)a ! la r!al*a 5

no $a'a-&l'a a &n !n'orno. D! &/ +or%a !l a%(*!n'! &n*2!r*'ar*o, la -r9$'*$a o$!n'!, la

%!'oolog"a a-l*$aa -&!!n a$arl! -ro2!$;o 5 arl! &n g*ro a !'a r!al*aH E'&*an'!

&! -lan'!!n ;*-0'!* &'*l*#ano ;!rra%*!n'a '!$nol0g*$a, &! *n2!'*g&!n 5 !'a(l!#$an

'!or"a 5 &! !n !l -lano ! la r!al*a 2!r*+*&!n & $r!!n$*a, &! $o%-ar'an *n+or%a$*0n

$*!n'"+*$a a 'ra2/ ! & r!$&ro '!$nol0g*$o, -!ro no ! la +or%a oloa $ona(*a , *no

%9 (*!n, -ara g!n!rar !l %*%o !n'&*a%o !n & -ar!.

11

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 29/182

En o'ro '*!%-o, no %&5 l!)ano, la &n*2!r*a !$&a'or*ana +&! 2"$'*%a ! &ra $r"'*$a -or 

& a$$*onar, la -r!o$&-a$*0n 5 -ar'*$*-a$*0n !n !l 9%(*'o -ol"'*$o, -al!'ra !! on! !

l&$;0 -or la !%o$ra$*a, la l*(r! !6-r!*0n, ! +&'*g0 a la 2*ol!n$*a, ! a-o'0 -or la l&$;a

$on'ra la *n)&'*$*a $on &r!#a, *n !%(argo, ! !$&*0 lo %9 *%-or'an'!, la $*!n$*a, !l

a(!r, la $&l'&ra, la *n2!'*ga$*0n ! la r!al*a na$*onal 5 !l a-or'! *gn*+*$a'*2o al !arrollo

!l -a".

T!'*go ;!%o *o !n !'o úl'*%o '*!%-o ! la &ra r!al*a ! n&!'ra &n*2!r*a!,

*n'*'&$*on! &! ! $r!aron !n &n a(r*r 5 $!rrar ! o)o, o &! *%-l!%!n'! o+!r'a(an !'a'&

o$*al, &n*2!r*a! $on !$aa o-$*on! -ara !l !arrollo $*!n'"+*$o, $&l'&ral 5 o$*al, 5&! *n !%(argo -or la *ng&lar*a ! & -ro$!o !&$a'*2o %an'!n"an &na -lan'a

!'&*an'*l *gn*+*$a'*2a. En la a$'&al*a !a &n*2!r*a! $!rraron, %9 (*!n, la $!rraron,

5 & !'&*an'! !'9n *n%!ro !n &n -ro$!o ! n*2!la$*0n, ! an!a%*!n'o *r"a 5o, !n !l

&! ! (&$a &! ! a-ro-*!n ! lo %9 (9*$o 5 +&na%!n'al -ara !n+r!n'ar! a la 2*a, a &n

!-!r'ar ! &na r!al*a !n la &! !l al$an$! ! %!'a no ! +9$*l, &na r!al*a !n on! !

+9$*l -!r!r !l r&%(o, !(o$ar! * no ! -o!!n lo r!$&ro !!n$*al! -ara la 2*a7

 -!r'!n!$!r! a &na $o%&n*a, 5 !l a(!r 2*2*r !n $o%&n*a.

Rolano Call! !n & o(ra E&$a$*0n-ara &/H Call! , !6-r!a &! la !&$a$*0n $on&$!

5 -!r+!$$*ona al *n*2*&o !n !! $on'*n&o ! *na$a(a(l! $a%*nar ;a$*a & !arrollo -!ronal 5

;a$*a !l !r2*$*o a la $ol!$'*2*a. P!ro, !'o &$!! !n n&!'ra r!al*a !&$a'*2aH, a *%-l!

2*'a, no. S* anal*#a%o n&!'ra r!al*a o$*al, !$on0%*$a 5 $&l'&ral, -&! la r!-&!'a !

n&!2a%!n'! no. La n!$!*a! ! la -o(la$*0n ;an !'ao l!)o ! !r !l -&n'o ! -ar'*a !

la !&$a$*0n !n 'oo & n*2!l!, lo -ro$!o !&$a'*2o no ;an *o lo a!$&ao, -&!'o

&! no ! ;an aa-'ao a la *'*n'a r!al*a! !l -a", lo o$!n'! $on &n (a)o -!r+*l, -o$a o-or'&n*a! ! !arrollo, la !$&!la ! 2ar*o -&!(lo !n -r!$ar*a $on*$*on!,

*nal&(r! *n$l&o, lo &!lo !l -ro+!orao !%o'*2an'! !n 'oo !l !n'*o ! la -ala(ra,

!n +*n, &n *nnú%!ro ! -or%!nor! &! ;an !%!)orao la (&!na *n'!n$*on! &! !l

*'!%a !&$a'*2o !$&a'or*ano ! ;a5 -lan'!ao &ran'! 'oo lo '*!%-o.

La &n*2!ral*a a$'&al ! la *n+or%a$*0n ! &n +a$'or *%-or'an'! a $on*!rar -or la

*n'*'&$*on! !&$a'*2a, -or la &n*2!r*a: la *-on*(*l*a ! la *n+or%a$*0n a(r! n&!2a

2"a ;a$*a la *n2!'*ga$*0n $*!n'"+*$a, la 2!lo$*a $on la &! la *n+or%a$*0n ll!ga ! &n -&n'oa o'ro !l -lan!'a -!r%*'*r9 $o%-ar'*r !n '*!%-o r!al lo a!lan'o $*!n'"+*$o !! $&al&*!r 

12

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 30/182

l&gar. C;a', (log, %o'or! ! (ú&!a a$'*2an la *n+or%a$*0n $on olo &n $l*$ 5 -on!n a

*-o*$*0n !l &&ar*o 'oa &na r! ! $ono$*%*!n'o al *n'an'!, r!$&ro *n2al&a(l!, !l

$ono$*%*!n'o a la %ano.

Aún l! &!a %&$;o -or ;a$!r a la !&$a$*0n !$&a'or*ana, !l r!'o ! %a5or a a(*!na &!

%aana %&$;a $oa $a%(*ar9n, lo $a%(*o on 2!r'*g*noo a *ar*o. E'a /-o$a &! no

'o$0 2*2*r, ! &na /-o$a %&5 a$'*2a, *n9%*$a, 5 a" %*%o !(! !r la !&$a$*0n !$&a'or*ana,

la &n*2!r*a !$&a'or*ana. Con !l ;or*#on'! 'ra#ao, ! *%-or'an'! $on*!rar 2ar*o a-!$'o

!n &n *'!%a !&$a'*2o, $on la !&$a$*0n ;a'a on! ! &*!r! ll!garH, lo &! ! &*!r!

al$an#ar $on la !&$a$*0nH, -ara &/ !&$ar!H

?. An9l** !l &!;a$!r &n*2!r*'ar*o

Con+or%! la %!'oolog"a &! Dan*!l Pr*!'o Ca'*llo Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la

1n*2!r*a 30&lo =, >MM -lan'!a -ara a(orar !l '!%a !l r!$ono$*%*!n'o ! la

&n*2!r*a, la -r*%!ra -r9$'*$a !'a(l!$! &na *n'!rrogan'!, r!-!$'o a $0%o ! 2*2*0 la /-o$a

!'&*an'*l &n*2!r*'ar*a 5 $on'ra'ar !a !6-!r*!n$*a $on !l -r!!n'!, !'a(l!$*!no la

$ar!n$*a 5 2*r'&! ! la *n'*'&$*on! &n*2!r*'ar*a !n lo o %o%!n'o, )&n'o $on !l!n'*o !l &!;a$!r &n*2!r*'ar*o, $on*!rano la o-*n*on! 2!r'*a -or lo a&'or!

%!n$*onao !n !'! $a-"'&lo.

Para a'!rr*#ar lo $on$!-'o &! ! ;an 'ra'ao, !l !arrollo ! !'a !6-!r*!n$*a -r9$'*$a !

!+!$'&0 !n -r*%!ra *n'an$*a !n r!+!r!n$*a a la o &n*2!r*a! !n la &! %! -r!-ar/ -ara

%* +&'&ro -ro+!*onal, 5 2ol$ao a la a$'&al*a !l an9l** $on*!r0 la r!la$*0n la(oral !n la

*n'*'&$*0n ! !&$a$*0n %!*a, !$&nar*a, *n'*'&$*0n $on &na larga ;*'or*a, !! ;a$! =M

ao ! -r!!n$*a a n*2!l na$*onal 5 %&$;o %9 '*!%-o a n*2!l %&n*al, la $o%&n*a

laallana.

La -r*%!ra r!%!%(ran#a o(l*ga'or*a &! !+*n! la r!la$*0n -!ronal $on la *n'*'&$*0n

&n*2!r*'ar*a a'a ! o$'&(r! ! =VV>, !l *ngr!o a la &n*2!r*a !n $al*a ! !'&*an'!, $on

lo %9 al'o !!o ! !nr&%(ar! a$!r'aa%!n'! !n !l $a%*no ! la -ro+!*onal*#a$*0n !n la

ra%a ! la *ng!n*!r"a %!$9n*$a ! *n&'r*al. 3&$;a $oa !-!n*!ron !l !%!ro, la

%o'*2a$*0n, 5 lo o()!'*2o &! !n !! !n'on$! ! 'ra#aron, -or o'ra -ar'!, la &n*2!r*a

!("a -ro$&rar !l %!)or !r2*$*o !&$a'*2o, lo $&al ! !2*!n$*ar"a !n !l !!%-!o ! $aa

13

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 31/182

&no ! lo -!ron!ro ! la *n'*'&$*0n. En a&!l !n'on$! ! ;a(la(a ! $al*a !&$a'*2a, !

r!la$*on! $on o'ra *n'*'&$*on!, !l *n'!rn!' aún !'a(a !n !arrollo !n la gran! -o'!n$*a

%&n*al!, la *n+or%a$*0n ! la o('!n"a !n la (*(l*o'!$a, (&$ano !n lo an'*g&oU l*(ro,*g&al%!n'! ! !$&$;a(a &! la '!l!+on"a $!l&lar !'a(a !n !arrollo, !6*'"an -ro+!or! &!

*%-ar'"an & $la! %ag*'ral!, l!"an &n '!6'o, r!ol2"an &n -ro(l!%a, !2al&a(an: *n

!%(argo $a* na*! 'ran%*'"a !l -ara &!U ! lo &! !n!a(an.Co'**ano !ra !$&$;ar !n'r! lo !'&*an'! 5 !'o -ara &! %! *r2!, $o%o lo a-l*$ar/, &/

r!la$*0n '*!n! $on !l $on'!6'oH Y *n !%(argo no ! !$&$;a(an r!-&!'a. In$l&o la

 -r!g&n'a %*%a no ! ;a$"an, ! &!a(an !n !l *n'!r*or, -&l&lano !n la $on$*!n$*a,

;*r2*!no $o%o !n &na olla ! -r!*0n.

La *!olog"a ! arraarU $on 'oo ! 2ar*o o$!n'! $o%-l*$a(a !l -anora%a, la -o$a o $a*

n&la $!r$an"a &! !l a%(*!n'! &n*2!r*'ar*o o+r!$"a a lo !'&*an'! g!n!ra(a &n a*la%*!n'o,

&na *n*2*&al*#a$*0n ! lo a$'or! !l &!;a$!r !&$a'*2o, a&'or*a!, o$!n'!,

!'&*an'!, -!ronal !n g!n!ral. 1n 2!ra!ro r!'o. S*n !%(argo, ! '!n"a la -l!na $on+*an#a

! &! *%-l!%!n'! !ra o'ro o('9$&lo %9 &! !n+r!n'ar 5 &! $on olo !l -ro-*o !+&!r#o !

alr"a a!lan'!, 5 a" +&!.

R!$orano la !6-!r*!n$*a -!ronal, !n !! %o%!n'o $o%o !'&*an'! &n*2!r*'ar*o, ! -&!!$on+*r%ar &! !n !+!$'o, la &n*2!r*a $o%o *n'*'&$*0n ;a$"a 'oo lo -o*(l! -or o+!r'ar &n

!r2*$*o !&$a'*2o &! $&%-la $on !'9nar! ! $al*a, &! or*!n'! a & !'&*an'! ;a$*a

!l logro ! & %!'a, gra&ar!, !n$on'rar &n !%-l!o *gno 5 !arrollar! $o%o -ro+!*onal,

 -!ro *n !%(argo, l&!go !l an9l** ! !'a l!$'&ra, -&!o !6-r!ar &! !n 2ar*o o$!n'!

+al'a(a %a5or $o%-ro%*o $on & la(or, $&%-l"an $on & +&n$*on!, -!ro no al$an#a(an

!%-a'"a $on & !'&*an'!, o $o%-l!'a(an !l alar*o ! & -ro+!*0n $on la a$'*2*a

o$!n'!, !*$ano $*!r'o '*!%-o a la a$'*2*a o$!n'!, !'a r!al*a aún ! a ;o5 !n "a.<*no !l !arrollo ! la '!* ! grao, 'ra(a)o %&5 la(or*oo, 'o%ano !n $&!n'a !l $!lo

 -ro+!*onal 5 !l r!$!lo -ara $o%-ar'*r *n+or%a$*0n, *n !%(argo, +r&'o ! la -!r*'!n$*a +&!

 -o*(l! $&l%*nar !a !'a-a, gra&ar! 5 !%-r!n!r !l r!'o ! *n*$*ar +or%al%!n'! la !'a-a

la(oral. 3&$;o 2a$"o &! !(*!ron ll!nar! !n !l anar &ran'! !l !arrollo ! la

$o%-!'!n$*a la(oral!, $on *n2!'*ga$*0n, 5 $on !l r!'orno a la &n*2!r*a -ara *n*$*ar !l

!'&*o ! o'ra $arr!ra &n*2!r*'ar*a, *%-l! g&'o -or !l !'&*oH ;a%(r! !l a(!rH, *, !n

!+!$'o.

14

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 32/182

A-ro6*%aa%!n'! &n -ar ! ao !-&/ !%-!#0 !l $&ro ! la !g&na $arr!ra &n*2!r*'ar*a

!n o'ro a%(*!n'!, !n o'ro $a%-&, $on %a5or! (!n!+*$*o ! la '!$nolog"a, a&la a!$&aa

$on -ro5!$'or, *n'!rn!', -!ro *n !%(argo -o$o o$!n'! a$a(an -ro2!$;o a !a '!$nolog"a 5alg&no a(&a(an ! !lla. Do$!n'! &! *%-ar'"an & $ono$*%*!n'o !n la a&la ! $la!,

$on la %*%a %!$9n*$a !$r*'a an'!r*or%!n'!, a&'0$ra'a, !r&*'o !n & ra%a, $on la

*+!r!n$*a ! &! ! !n'"a &n a%(*!n'! ! %a5or $or*al*a, !6*'"an -ro$!o ! !2al&a$*0n

a lo o$!n'! !! lo !'&*an'!, la &n*2!r*a *n'!n'a(a 5 -ro$&ra(a !%(rar !l !n'*o

! -!r'!n!n$*a !n & !'&*an'!, -!ro no $on %&$;a +&!r#a. S! no'a(a %a5or *n'!r/ -or 

r!la$*onar! $on !l $on'!6'o, *%-o*o, $ongr!o, $aa a(*!r'a, 'ra'ao ! *n'!r$a%(*o

$on !%-r!a.8o5, !n !l -r!!n'! ! !'9 !l o'ro lao, o5 o$!n'!, $on !g&r*a ! -&!! !$*r &! la

!6-!r*!n$*a ! l!!r la r!+l!6*on! ! 3alo, Lonoo, Call!, Pr*!'o, o(r! !l &!;a$!r 

&n*2!r*'ar*o g!n!ran aún %a5or !%-a'"a -or %* -ro+!*0n 5 %a5or $o%-ro%*o -or 

!nr*&!$!rla $on n&!2a -r9$'*$a, ;a'a $on2!r'*r la la(or o$!n'! !n &n -ro$!o !

%!*a$*0n -l!na.

3&$;a $oa &! -!ronal%!n'! ! !6-!r*%!n'aron $o%o !'&*an'! &n*2!r*'ar*o $on

!g&r*a +&!ron r!-ro&$*a $o%o o$!n'!, o(r! 'oo !n lo -r*%!ro ao !n !l !)!r$*$*o

! !'a ;!r%oa -ro+!*0n, ! r!-*'*0 !l -ro$!o $o%o a-r!n!, a" ! $o%o !n!aU. S*n

!%(argo, la $a-a$*'a$*0n o$!n'! &! ! ;a a&*r*o &ran'! !'o ao, la !6-!r*!n$*a !

$o%-ar'*r !l a&la $on n&!2a g!n!ra$*on! ! )02!n! $on o'ro !n'*r, !n o'ro a%(*!n'!, !n

o'ra r!al*a o$*al, $&l'&ral, -ol"'*$a, -&!'o &! 'oo !2ol&$*ona, *n$l&o la ;!r%oa

!6-!r*!n$*a ! la -a'!rn*a, ;an *o $a%(*ano la +or%a ! !arrollar !l &!;a$!r 

!&$a'*2o.

S!g&ro &! l&!go ! !'a -r9$'*$a ! '*!n! %a5or $lar*a o(r! !l *%-a$'o &! '*!n! la 'ar!a

$o%o o$!n'! o(r! la )&2!n'& $on &*!n ! $o%-ar'! !6-!r*!n$*a !n !l a&la. La *n$*!n$*a

&! !'a la(or '!nr9 !n !l +&'&ro !n !l !arrollo !l -a", +r&'o !l !nr*&!$*%*!n'o ! lo

!'&*an'! a &*!n! ! a-or'a $on !l !)!r$*$*o ! la o$!n$*a 5 !l n*2!l ! $!r$an"a &! !

 -&!a '!n!r $on !llo.

Too $*&aano n!$!*'a &n -a" on! la g!n'! 2*2a !n -a#, $on !g&r*a, al&, on! !

!2*!n$*! !l !arrollo !$on0%*$o, on! la -!rona ! a-ro-*!n ! & $&l'&ra, ! &

;*'or*a, on! ! r!&!l2an lo -ro(l!%a o$*al! $o%o la %*gra$*0n, la -o(r!#a, lo

15

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 33/182

;ogar! *+&n$*onal!, ! +or%a &! lo +&'&ro )02!n! '!ngan &na 2*a -l!na, ! *!n'an

!g&ro al ll!gar a $aa 5 !n$on'rar! $on & -ar!, $on & o -ar!, &*!n! no ! ;an

!-arao -or la %*gra$*0n o !l al'o "n*$! ! *2or$*o &! !6*'! ;o5 !n "a, -or&! 'al 2!# !n!l -aao no a-r!n*!ron a o(r!ll!2ar &na r!-ona(*l*a, -or&! no ! l! g&*0 -ara

al$an#ar &n 2*a -l!na, a go#ar ! la 2*a, $on & !r!$;o 5 o(l*ga$*on!, a;ora / $on

$!r'!#a &! 5o -&!o *n+l&*r -o*'*2a%!n'! !n !a r!al*a $on %* la(or o$!n'!, -&! ! !llo

!-!n! la +or%a$*0n -!ronal, lo o()!'*2o ! 2*a &! ! -lan'!!n 5 la 'ar!a &! ! ll!2!n

a $a(o -ara $on!g&*rlo.

Por &na -ar'! !6*'! 'ran&*l*a al a(!r &! ! ;a !%-r!n*o &n $a%*no a$!r'ao, &! la

!6-!r*!n$*a ! !'a !-!$*al*#a$*0n !'9 !nr*&!$*/nono, r!al%!n'!: -or o'ra -ar'! -r!o$&-a$*0n al a(!r &! la %**0n ! &ra, ! %&5 *%-or'an'!, ! *%-r!$*n*(l! $&%-l*rla a

$a(al*a, 5a &! *n$l&o lo -ro-*o ;*)o 2*2*r9n !n !! +&'&ro !n !l &! ! *n+l&*r9 $on la

la(or o$!n'! al !r2*$*o ! lo )02!n! ! ;o5. E *%-or'an'! -or lo 'an'o, &! la

*n'*'&$*on! !l*n!!n &n -ro5!$'o !&$a'*2o $laro 5 ol2!n'! a$or! a la n!$!*a! ! &

g!n'!, ! & !n'orno: -!ro aún %9 *%-or'an'! ! &! 'oo !l -!ronal *n'*'&$*onal, %9 !l

o$!n'!, $ono#$an $lara%!n'! !l $on'!n*o, !l o()!'*2o 5 !l 'ra5!$'o &! !(! !g&*r !l

 -ro5!$'o !&$a'*2o *n'*'&$*onal, $&rr"$&l&%, ! +or%a &! ! '!nga &n ;or*#on'! !+*n*o;a$*a $&al !n+o$ar la la(or o$!n'!,

Lo 2alor! ;&%ano, lo o$*al, lo !$on0%*$o, -ol"'*$o 5 $&l'&ral ! %&5 *%-or'an'! &! !

 (&&! a+*an#arlo !! ;o5, !! la !&$a$*0n &n*2!r*'ar*a: no ! -&!! !)ar ! lao, la

 -ar'! $*!n'"+*$a, la *n2!'*ga$*0n, la !r*!a $on la &! ! !(! -r!-arar !l o$!n'! -ara

*%-ar'*r 'a%(*/n $ono$*%*!n'o, a 'ra2/ ! la %!*a$*0n -!ag0g*$a, ! +or%a &! lo

!-a$*o &n*2!r*'ar*o no !)!n ! !r '!%-lo !l a(!r, $on !l 2alor agr!gao ! !&$ar -ara

la 2*a, -ara !l !arrollo. En'on$!, (&$ar la -ro+!*onal*#a$*0n o$!n'! ! &n gran -ao,a$'&al*#ar $ono$*%*!n'o !n la $9'!ra &! ! *%-ar'!, $o%-ar'*r !6-!r*!n$*a $on o'ro

o$!n'!, la $a-a$*'a$*0n +a2or!$!r9 al o$!n'! 5 & !'&*an'!, -!ro *n &!ar! !n !l

 -ro$!o ! -aar *n+or%a$*0n, *no 5 %9 (*!n, (&$ar lo %!$an*%o, la %!'oolog"a

a!$&aa -ara &! !o $ono$*%*!n'o &! lo !'&*an'! al$an$! l! *r2an !n !l +&'&ro -ara

$a%(*ar la &ra r!al*a! &! ;o5 ! 2*2!n, $on !l a-ro2!$;a%*!n'o !l r!$&ro

'!$nol0g*$o, +&!n'! *n$ana(l! !l $ono$*%*!n'o, * ! lo a(! !n$a&ar -ara !! +*n. La(rar !n

!l !'&*an'! &na +*loo+"a ! !r2*$*o a la $o%&n*a, ! +or%a &! & a(!r!, & 2alor!,lo -onga al !r2*$*o ! lo !%9 5 l! +a$&l'!n -ara $r!$!r !n o$*!a.

16

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 34/182

Con'*n&ano $on !l -ro$!o %!'ool0g*$o ! la -r9$'*$a &! Pr*!'o -lan'!a !n !'a

!-!$*al*#a$*0n, 5 !n+o$ano la *g&*!n'! l"n!a !n la 2*r'&! ! la *n'*'&$*0n !n la &! !

 -r!'a !r2*$*o, la 1n*a E&$a'*2a Par'*$&lar 8!r%ano 3*g&!l D! La Sall!, /'a !

$ara$'!r*#a -or !r &na *n'*'&$*0n &! (&$a +or%ar a la )&2!n'& $&!n$ana !n 2alor!, (a)o la

l&# ! la +!, la +ra'!rn*a, !l !r2*$*o, la ol*ar*a 5 !l $o%-ro%*o, $o%-on!n'!

&n*2!ral! ! la -!agog"a laall*'a.

El n*2!l ! a$!-'a$*0n ! la $*&aan"a ;a$*a la o(ra laallana, la o(ra o$*al &! ll!2a a $a(o

 -!r*0*$a%!n'! al !r2*$*o ! $o%&n*a! a*laa !l r!'o ! la -o(la$*0n, a 'ra2/ ! &

!-ar'a%!n'o ! -a'oral )&2!n*l, la $ola(ora$*0n ! lo -ar! ! +a%*l*a 5 & $o%-ro%*o$on la a$'*2*a !&$a'*2a, la +*loo+"a laall*'a +&na%!n'aa !n &na -ra6* ;&%an"'*$a. La

$r!a$*0n ! la &n*a !&$a'*2a, *n$or-orano 'oo lo n*2!l! !! la -r!-ara'or*a, (9*$a

*n+!r*or, (9*$a %!*a, (9*$a &-!r*or, (a$;*ll!ra'o -&!'o al !r2*$*o ! la o$*!a

$&!n$ana. La *%-l!%!n'a$*0n ! &n (&!n nú%!ro ! a&la *n'!ra$'*2a, o(r! 'oo !n lo

n*2!l! ! (9*$a. La -r!*-o*$*0n ! &n (&!n nú%!ro ! o$!n'! a (r*nar a-o5o !6'ra

!$olar a lo !'&*an'!.

El *!o !l n&!2o -ro5!$'o !&$a'*2o !n !l -r!!n'!, a la l&# ! la n&!2a l!5 org9n*$a !!&$a$*0n, !l al$an$! !l !r2*$*o !&$a'*2o o+!r'ao a *'*n'o gr&-o o$*al! 5 !$on0%*$o

$on la $r!a$*0n ! la !$$*0n 2!-!r'*na, $on !l o-or'! ! &n l*!ra#go ! la n&!2a a&'or*a

a$a/%*$a *n'*'&$*onal, !l 2*$!rr!$'orao. Ya &! !n lo úl'*%o o ao, la *n'*'&$*0n 2!n"a

'ra(a)ano $on &n -ro5!$'o +&!ra ! $on'!6'o l!gal, ;*'0r*$o 5 a$a/%*$o, 5a !ra '*!%-o -ara

ar -ao a la r!+or%a.

El a-or'! *n'*'&$*onal a la $*&aan"a $on !l r!$ono$*%*!n'o a$a/%*$o -or %!*o ! (!$a.

Lo al'o "n*$! ! r!n*%*!n'o !$olar ! n&!'ro !'&*an'! !n la &n*2!r*a on &n*n*$aor *%-or'an'! -ara !'a(l!$!r la +or'al!#a !l -ro$!o !&$a'*2o laallano )&n'o a la

&n*a !l -!ronal, (a)o &n !n'*%*!n'o ! $o%&n*a !&$a'*2a -ro%&!2!n 5 +a$*l*'an !l

 -ro$!o ! !n!an#a a-r!n*#a)!.

La *n+ra!'r&$'&ra, &! ! a-o5a !n !l a!lan'o '!$nol0g*$o, *n'!rn!', W*+*, la(ora'or*o, a&la

5 %o(*l*ar*o, !-a$*o a!$&ao -ara la r!+l!6*0n 5 la r!$r!a$*0n, !n $on'a$'o $on la $*!n$*a

! lo l*(ro 5 $on la na'&ral!#a alr!!or. E'o !l!%!n'o $on*!rao -*lar! ! la o(ra

!&$a'*2a *n'*'&$*onal a-or'an al !ngran!$*%*!n'o ! la a$'*2*a !&$a'*2a, 5a &!

17

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 35/182

 -ro%&!2!n &na r!la$*0n !'r!$;a $on la $o%&n*a, (&$ano a'*+a$!r alg&na ! la

n!$!*a! o$*al! !l !n'orno 5 r!la$*onar a la *n'*'&$*0n $on !l %*%o.

D! *g&al %an!ra, la *%-l!%!n'a$*0n ! lo r!$&ro '!$nol0g*$o !! lo -r*%!ro ao !

 (9*$a -!r%*'! !l a-ro2!$;a%*!n'o ! la '!$nolog"a a$'&al ! +or%a &! o-or'!n la a$'*2*a

o$!n'! 5 +a$*l*'!n la a-ro-*a$*0n ! $ono$*%*!n'o !n lo !'&*an'!.

Plan*+*$a$*0n !l 'ra(a)o o$!n'!, $on la !(*a a&*'or"a ! -ar'! !l 2*$!rr!$'orao,

$&%-l*%*!n'o ! la nor%a'*2a !$olar !'a(l!$*a !n la n&!2a l!5 ! !&$a$*0n. E6*'!n

'a%(*/n $*!r'a 9r!a !n la &! la *n'*'&$*0n !(! 'ra(a)ar, $on !l a+9n ! %!)orar &

!!%-!o $o%o $!n'ro !&$a'*2o, $on !l r!+!r!n'! '!0r*$o ! Lonoo, Pr*!'o, Call! 5 3alo,

! -&!! %!n$*onar lo *g&*!n'! a-!$'o7

 Nú%!ro !l!2ao ! !'&*an'! -or -aral!lo, %ala r!la$*on! -!ronal! !n'r! alg&no

o$!n'! 5 lo !'&*an'!, -o$a *+&*0n ! la +&na%!n'a$*0n +*lo0+*$a, -!ag0g*$a

*n'*'&$*onal. In!6*'!n$*a ! &n r!gla%!n'o *n'!rno 5 $0*go ! $on2*2!n$*a &! !'a(l!#$an

lo a$&!ro !n'r! la *n'an$*a *n'*'&$*0n!'&*an'! 5 r!-r!!n'an'!. N!$!ar*a %a5or 

$!r$an"a !n'r! lo n*2!l! (9*$a *n+!r*or, (9*$a %!*a, (9*$a &-!r*or 5 (a$;*ll!ra'o !n

a-!$'o a$a/%*$o. 1n -or$!n'a)! *%-or'an'! ! -ro+!or! *n la !(*a -r!-ara$*0n

o$!n'!. Ba)o n*2!l ! *n2!'*ga$*0n $*!n'"+*$a, !n+o$aa !n !l %!)ora%*!n'o ! lo -ro$!o

a$a/%*$o *n'*'&$*onal!. Fal'a ! %o'*2a$*0n al -!ronal !n g!n!ral, o(r! 'oo !n !l

a-!$'o !$on0%*$o, 5 la g!n!ra$*0n ! !-a$*o a!$&ao -ara $o%-ar'*r !6-!r*!n$*a 5

+ra'!rn*#ar.

E'o a-!$'o +r!nan !l al$an$! !l !arrollo !&$a'*2o *n'*'&$*onal, a-!$'o &! la n&!2a

a%*n*'ra$*0n a$a/%*$a, ;a !n+o$ao $o%o -*lar! ! & la(or al +r!n'! ! la *n'*'&$*0n

 -!r%*'*!no !! 5a &n g*ro -o*'*2o, 'o%ano $o%o -r*%!r -&n'o ! *n'!r/ la -ar'!a$a/%*$a, !l !arrollo !l n&!2o -ro5!$'o !&$a'*2o (a)o la l&# ! la n&!2a l!5 org9n*$a !

!&$a$*0n.

S! a2*#ora &n +&'&ro 0l*o, $&!'a 'ra(a)o, ;a5 %&$;a $oa &! !(!n !2ol&$*onar,

!%-!#ano -or la $on$*!n$*a o$!n'! o(r! lo &! ;a$!%o 5 -ara &! lo ;a$!%o. A2an#ar 

! la %ano !l -r!!n'! ;a$*a !l +&'&ro, $on !l 'al!n'o ;&%ano *-on*(l! -ara +or%ar n&!2o

'al!n'o &! !-an !6-r!ar! 5 $&l'*2ar & !%-!o !n -ro ! &na %!)or o$*!a, ! la $&al

!an -ro'agon*'a, 5 !o l! $on2*!r'a !n !r! -ro&$'*2o 5 +!l*$!.

18

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 36/182

@. E&$ar -ara.

S*!no &! lo -ara &!U ! la &n*2!r*a (&$an r!-on!r a la n!$!*a! ! &na

$o%&n*a o$*!'ar*a &! !n la a$'&al*a -rogr!a "a a "a, o al %!no 2*2! $a%(*o

2!r'*g*noo !n lo a-!$'o7 o$*al, -ol"'*$o, $&l'&ral r!l*g*oo, $&l'&ral, !-or'*2o, !'a

*n'*'&$*0n !(!r9 !n+ra$ar & a$$*0n !n o()!'*2o $laro &! ! aa-'!n a !'a n!$!*a!

*n*2*&al! 5 $ol!$'*2a ! la -o(la$*0n -ara r!ol2!r !n !l $or'o 5 largo -la#o lo -ro(l!%a

&! 'oa o$*!a $on+ron'a a la ;ora ! l&$;ar -or al$an#ar +!l*$*a, 'a'& ! 2*a,

!n'!n*o !'! úl'*%o $o%o !l +9$*l 5 l*(r! a$$!o a la !&$a$*0n, al&, 'ran-or'!, !l 'ra(a)o,

5 o'ro !r2*$*o (9*$o -ara !l (*!n!'ar ! lo *n*2*&o.

En la *n'ro&$$*0n ! %!n$*ona lo !&$ar -araU &! -lan'!a Dan*!l Pr*!'o Ca'*llo Pr*!'o

Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM, la %*%a on 'ra'aa a

$on'*n&a$*0n7

Lo !&$ar -ara.U

 -a incertidumre 0o!ar para la vida -a significación

 -a expresión Convivir Apropiarse de la &istoria y la cultura

=. E&$ar -ara la *n$!r'*&%(r!

La 2*a !n " !'9 ll!na ! ;!$;o -ara lo $&al! no *!%-r! '!n!%o &n +*n !-!rao, !

 -&!! ;a(lar ! -r!2!r &n +*nal, &n r!&l'ao, -!ro *n !%(argo /'! !-!n! ! %&$;a

$on*$*on! 5 !l ;!$;o ! &! ! -r!!n'! $aa $on*$*0n, 'al $o%o ! la -r!2/, -aa a !r &na

n&!2a *n$!r'*&%(r! +al'a ! $!r'!#a, &a, *n!g&r*a o(r! alg&na $on*$*0n o ;!$;o

+&'&ro. La !'a"'*$a 5 la !6-!r*!n$*a $ola(oran o(r!%an!ra -ara !'a(l!$!r &n r!&l'ao

a-ro6*%ao, &! *n !%(argo no '*!n! &na garan'"a 'o'al ! -ro&$*r!.

In'*'&$*on! $o%o la !$&!la, la *gl!*a, !l go(*!rno, la +a%*l*a, (&$a arno !g&r*a o(r!

$*!r'o a-!$'o ! la 2*a, l&$;an $on'ra la +al'a ! $!r'!#a.

Con la !&$a$*0n !l &)!'o ! a-ro-*a ! *n'r&%!n'o, ;a(*l*a! !'r!#a &! l! -!r%*'*r9n

!n -r*%!ra *n'an$*a *n'!rrogar a *ar*o & r!al*a, !'a(l!$!r !l -or&/ ! la $oa, anal*#ar $on*$*on! 5 r!&l'ao, 5 -r!-arar! ! ,%!)or +or%a -ara &n ;!$;o *%*lar !n !l +&'&ro: $on

19

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 37/182

la !&$a$*0n ! a&*r*r9 ;a(*l*a! 5 !'r!#a &! l! al$an$!n -ara lo$al*#ar, r!$ono$!r,

 -ro$!ar 5 &'*l*#ar *n+or%a$*0n: -or9 r!ol2!r -ro(l!%a ! & 2*a *ar*a, !l 'ra(a)o, ! la

r!la$*on! -!ronal!: !&$ar -ara l!!r '!6'o $r"'*$a%!n'!, -ara ar a $ono$!r n&!'ro $r*'!r*or!-!$'o a $*!r'o '!%a, -ara no $r!!r &! ola%!n'! !l &! !$r*(*0 !l '!6'o &! l!o '*!n! la

a(ol&'a 2!ra o(r! la $oa, -ara a-r!n!r a r!$ono$!r %* -ro-*a $a-a$*a -ara -ro&$*r 

&n '!6'o $on l!$'&ra $on &na (a! $*!n'"+*$a 5 ! 2alor -ara lo !%9: !&$ar -ara $r!ar,

r!$r!ar 5 &'*l*#ar r!$&ro '!$nol0g*$o, la !ra ! la *n+or%a$*0n, la *n+or%a$*0n a la %ano,

 -!ro *n !%(argo %&$;a -!rona no $ono$!n !l -o'!n$*al ! !a *n+or%a$*0n, ! %an'*!n!n

!*n+or%ao !n la !ra ! la *n+or%a$*0n Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a

30&lo =, >MM.E&$ar -ara la *n$!r'*&%(r! *gn*+*$a 'o%ar &na -o*$*0n a$'*2a an'! !lla, !!$;ano la

%!ra *l&*0n ! la $!r'*&%(r!, a +*n ! !'ar -!n*!n'! ! lo $a%(*o 5 !n+r!n'ar !l %!*o

$o%-l!)o !n !l &! ! 2*2!.

>. E&$ar -ara go#ar la 2*a

E&$ar !n !l go$! *gn*+*$a g!n!rar !n'&*a%oU. G!n!rarlo *!%-r! !n 'oa 5 $aa &na !la a$'*2*a!, ! lo !)!r$*$*o, ! la -r9$'*$a, ! lo a%(*!n'! a&la $la!, r!$r!o, 2**'a,

a$'*2*a! !6'ra!$olar!, !'$., ! la r!la$*on! !n'r! $o%-a!ro, o$!n'!, -!ronal

*n'*'&$*onal, +a%*l*ar, !'$., ! lo -rogr!o, ! lo !rror! *n$l&o.

1n -ro$!o !&$a'*2o !n'&*a'a *%-l*$a &! 'oo & -ar'*$*-an'! ! *!n'!n 2*2o,

$o%-ar'!n & $r!a'*2*a, g!n!ran r!-&!'a or*g*nal!, ! *2*!r'!n, )&!gan, go#an: 'oo !'o

!n &n a%(*!n'! go#oo.

1na !&$a$*0n $on $ar9$'!r !n'&*a'a, o-'*%*'a, g!n!rar9 !&$ano $on'ag*ao ! !!

!n'&*a%o ;a$*a la 2*a. A-r!n!r9 a o(r!ll!2ar la $oa, a(*!no &! 'oo '*!n! &n

 -r*n$*-*o 5 &n +*nal 5 &! lo r!&l'ao &! ! -&!an ar !-!n!n ! la a$$*on! -r!2*a,

$aa a$$*0n '*!n! & r!a$$*0n. E'*%ar n&!'ra -o*(l! a$'*'& +r!n'! a la 2*a, 'al &!, a -!ar 

! la -ro(l!%9'*$a o$*al, -!ronal, -ol"'*$a, !$on0%*$a, r!l*g*oa, *n+or%a'*2a, !l !n'&*a%o

5 -o*'*2*%o !an lo úl'*%o !n a(anonarno.

20

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 38/182

E&$arno !n &n a%(*!n'! -o*'*2o al*%!n'a n&!'ra !6-!$'a'*2a +r!n'! a n&!'ro +&'&ro, no

a +&!r#a -ara a2an#ar !n'r! !l a'r*n$;!rao %&no %o!rno, !n !l &! $aa *'&a$*0n !

g!n!ra 5 l&!go ro%-! !l %ol!.

?. E&$ar -ara la *gn*+*$a$*0n

En !l 9%(*'o !&$a'*2o no ;a5 naa &! no !(a -ar!$!r *n*gn*+*$an'! !6-r!a Pr*!'o

Ca'*llo Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM, a&n&! ar 

*gn*+*$ao a la !&$a$*0n g!n!ral%!n'! !'9 !n %ano ! la *n'*'&$*0n !&$a'*2a, &

a&'or*a! 5 o$!n'!. E6*'! &na -ro-&!'a &! (&$a ar *gn*+*$ao &! *n2ol&$r!n a!'&*an'! 5 !&$aor!, ! 'al +or%a &! !l a$*!r'o !n !l a&la ! $on2*!r'a !n a$*!r'o !n la

2*a *ar*a, !l !rror !n !l a&la ! $on2*!r'a !n *n'r&%!n'o -ara +or'al!$!rno an'! la &ra

!6-!r*!n$*a &! no 'o$ar9 !n+r!n'ar l&!go !l $*$lo !&$a'*2o !$olar, 5 -ara !g&*r 

a-r!n*!no !n !l $a%-o %*nao ! la 2*a.

El '/r%*no *gn*+*$arU *gn*+*$a7 ar !n'*o a lo &! ;a$!%o, *n$or-orar !! !n'*o al

*gn*+*$ao ! la $&l'&ra 5 !l %&no, $o%-ar'*r 5 ar !n'*o, $o%-r!n!r !l *gn*+*$ao !

$*!r'a -ro-&!'a !&$a'*2a, -ol"'*$a 5 $&l'&ral!, r!la$*onar !6-!r*!n$*a $on n&!'ra -ro-*ar!al*a, &! n&!'ra 2*2!n$*a -&!an !r2*r ! r!+!r!n'! !n n&!'ro !n'orno: la !&$a$*0n

no -!r%*'! r!la$*onar !l *$&ro 5 la '!or"a -ara $on$!-'&al*#ar n&!'ra !6-!r*!n$*a, 5 a

 -ar'*r ! la *n+or%a$*0n *$&r*2a $a%(*ar -o*'*2a%!n'! la r!al*a, aa-'9nola a n&!'ra

n!$!*a!.

E *%-or'an'! !n'on$!, ll!nar ! !n'*o la *2!ra -r9$'*$a !$olar! -ara !%-!#ar a

!'a(l!$!r la r!-&!'a !l $&!'*ona%*!n'o !&$arno, -ara &/ *r2!H La !&$a$*0n $on

!n'*o (&$a -ro'agon*'a, !r! -ara lo $&al! $aa a$'*2*a, -ro5!$'o, -ro(l!%a,$on$!-'o '*!n! *gn*+*$ao -ara la 2*a.

@. E&$ar -ara la !6-r!*0n

Pr*!'o !6-r!a !n & '!6'o &! *n !6-r!*0n no ;a5 !&$a$*0nU Pr*!'o Ca'*llo, La

En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM. E6-r!ar! *gn*+*$a !6'!r*or*#ar, a$ar +&!ra

lo &! &no '*!n! a!n'ro, $o%&n*$ar, %an*+!'ar. La $a-a$*a !6-r!*2a *gn*+*$a &n o%*n*o

!l '!%a 5 ! la %a'!r*a !n $&!'*0n 5 ! %an*+*!'a a 'ra2/ ! $lar*a, $o;!r!n$*a,

21

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 39/182

!g&r*a, r*&!#a !n la -ala(ra, (!ll!#a !n !l %an!)o ! la +or%a ! lo *+!r!n'!

l!ng&a)! oral, !$r*'o, $or-oral, !'$.. C&ano +al'an la -ala(ra, +al'a !l -!na%*!n'o.

Do$!n'! &! no !6-r!a, &! ! +r"o, no ! $o%&n*$a !+!$'*2a%!n'! $on & !'&*an'!, 5 no

$ola(ora -ara &! !llo !arroll!n !a !'r!#a. 8o5 !n "a ! -ro%&!2! &! !l !'&*an'! !a

 -ro'agon*'a ! & -ro$!o !&$a'*2o, !llo *%-l*$a &na -!ronal*a a$'*2a, 9g*l, *n9%*$a,

aa-'a(l!, &! ! -!r%*'a *alogar $on 'oo & !n'*o, r!$ono$!r! $on -!rona 5

a$!-'ar!, o%*nar lo l!ng&a)! ! la $o%&n*$a$*0n, oral 5 !$r*'o 5 arl! 2*a $on &

!6-r!*0n no 2!r(al 5 -ara2!r(al. E'a !6-r!*on! ! la a-r!n!n, ! la aa-'a, !

n!$!ar*o !6-!r*%!n'arla -ara -ro(ar & !+*$a$*a !n !l -ro$!o ! 2*2*r.

. E&$ar -ara $on2*2*r  

S*gn*+*$a, !&$ar -ara 2*2*r $on.5a &! !'a%o !n !l %&no -ara $oo-!rar, a5&arno,

$o%-ar'*r. A-r!n*#a)! ! *n'!ra-r!n*#a)! lo &! a-r!no 5o, 5 lo &! a-r!n!%o !l &no !l

o'ro. No ! -&!! !&$ar -ara $on2*2*r * no ! !&$a !n la $oo-!ra$*0n, la -ar'*$*-a$*0n

$ol!$'*2a, !n !l *n'!ra-r!n*#a)!.

3&$;a *n'*'&$*on! !'9n *!aa -ara !l 'ra(a)o o$!n'!!'&*an'!, %9 no !'&*an'!

!'&*an'!, -r!2al!$! !l rol ! o$!n'! !n !l a-r!n*#a)!, olo ! a-r!n*#a)!, no ;a5 'ra(a)o

$oo-!ra'*2o. S! (&$a r!$&-!rar la *%-or'an$*a ! la n!$!*a! (9*$a ;&%ana, la

$on2*2!n$*a, la r!la$*on! *n'!r-!ronal!, la -ar'*$*-a$*0n, !l a+!$'o.

. E&$ar -ara a-ro-*ar! ! la ;*'or*a 5 la $&l'&ra

So%o !r! ;*'0r*$o, o%o -ro&$'o ! !6-!r*!n$*a an'!r*or!, ! $ono$*%*!n'o,2*2!n$*a, '!$nolog"a, $&l'&ra, a$*!r'o, !rror!, 2*ol!n$*a, !n$&!n'ro, !!n$&!n'ro. 1no !

a-ro-*a ! la ;*'or*a 5 la $&l'&ra !n !l *n'!ra-r!n*#a)!, !n la *n'!rroga$*0n a la -ro-*a

*'&a$*0n, !n la *n2!n$*0n, !n !l -lan'!a%*!n'o ! al'!rna'*2a, !n la a-l*$a$*0n, !n la -r9$'*$a,

!n la al!gr"a ! $on'r&*r 5 ! *%ag*nar.

Con !l a-or'! ! Dan*!l Pr*!'o Ca'*llo, 8!rn9n 3alo, Rolano Call! $o%o o-or'!, !

!arroll0 &na -r9$'*$a a*$*onal !n'ro ! la *n'*'&$*0n !n la &! ! -r!'a !r2*$*o $o%o

o$!n'!, !'a -r9$'*$a (&$ar !'a(l!$!r lo -ar9%!'ro ! an9l** r!-!$'o al rol ! &na

22

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 40/182

*n'*'&$*0n !&$a'*2a, a n*2!l %!*o 5Xo &-!r*or, ! +or%a &! ! r!la$*on!n lo $on$!-'o

2!r'*o o(r! !l '!%a $on la r!al*a *n'*'&$*onal 5 la r!al*a !l !n'orno. Lo r!&l'ao !

la -r9$'*$a ! anal*#an !n lo *g&*!n'! -9rra+o.

. An9l** ! lo !&$ar -ara.

La -r9$'*$a -lan'!aa -or Dan*!l Pr*!'o Ca'*llo Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la

1n*2!r*a 30&lo =, >MM -ro-on! r!al*#ar &n an9l** ! la -r9$'*$a &! $o%o o$!n'! !

!(!r"an !arrollar $on lo !'&*an'! a +*n ! +a$*l*'ar, $on&$*r o g&*ar !l a-r!n*#a)! !

lo !'&*an'!, !+*n*a -or -r*or*a, !n *9logo a(*!r'o $on &na %&!'ra ! la -o(la$*0n

!'&*an'*l, a(r*!no lo o"o a & o-*n*0n, 5a &! ! ! & *n'!r/, 5 5a &! &no ! lo

o()!'*2o &! (&$a la *n'*'&$*0n !&$a'*2a ! !l -ro-*$*ar !l a-r!n*#a)! !l !'&*an'! !

+or%a &! !'! no olo lo a*%*l!, *no ! a-ro-*! ! /l, r!la$*on9nolo $on & $on'!6'o.

En !l $ao -r!!n'!, -ara la r!+l!6*0n ! 'o%a -ara !'&*o la $9'!ra ! El!$'r*$*a, !n !l

!g&no n*2!l ! (a$;*ll!ra'o g!n!ral &n*+*$ao, Col!g*o <!-!r'*no San Jo/ D! La Sall!. Lo

!-!$*al ! !'! gr&-o ! !'&*an'! ! &! on !l gr&-o +&naor ! la *n'*'&$*0n, la %*%a

&! na$*0 $on !l a+9n ! !r2*r a )02!n! ! !$ao r!$&ro !$on0%*$o. El -ro$!o !

!l!$$*0n 5 a%**0n ! lo !'&*an'! +&! %&5 %!'*$&loo, !n !l !n'*o ! ar $on a&!lla

r!al*a! &! %an'!n"an $*!r'a $!r$an"a $on la %**0n ! la na$*!n'! *n'*'&$*0n, ! a" &!,

lo !'&*an'! !l!$$*onao, ;o5 !n !g&no ! (a$;*ll!ra'o, '!n"an 5 $ar!$"an !n !! '*!%-o

! $*!r'a $ara$'!r"'*$a, 2*r'&!, 2alor!, !'r!#a, ;a(*l*a!, $ono$*%*!n'o &! la

*n'*'&$*0n (&$a(a ll!nar $on la la(or o$!n'!.

El gr&-o ! !'&*an'!, !n !+!$'o r!&l'0 (a'an'! ;o%og/n!o !n $&an'o a lo &! -o!"an 5 alo &! $ar!$"an. Ba)o n*2!l a$a/%*$o 5 !$on0%*$o, (a)a a&'o!'*%a, a&n&! $on %&$;o

!n'&*a%o -or a-r!n!r: n* &! ;a(lar r!-!$'o a & ;a(*l*a! o$*al!, ;a("a %&$;o -or 

;a$!r, )02!n! *n!6-r!*2o, '"%*o, *n!g&ro. El !n+o&! &! ! *o !n -r*n$*-*o a la la(or !&$a'*2a laallana 2!-!r'*na, +&! !l ! o'ar a

lo !'&*an'! ! $ono$*%*!n'o (9*$o !n la 9r!a (9*$a !l a(!r, $*!n$*a o$*al!,

$*!n$*a na'&ral!, %a'!%9'*$a 5 l*'!ra'&ra 5 -ro-or$*onarl! $ono$*%*!n'o, ;a(*l*a! 5

!'r!#a !n o ra%a '/$n*$a, %!$9n*$a 5 !l!$'r*$*a, ! +or%a &! la -&!an !arrollar $o%o ;!rra%*!n'a ! 'ra(a)o -ara la 2*a, -ara -al*ar !n algo & &ra $r** !$on0%*$a. Al

23

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 41/182

+r!n'! ! la a*gna'&ra ! !l!$'r*$*a, 9r!a '/$n*$a &! r!&*!r! $*!r'a ;a(*l*a!

%a'!%9'*$a, g!o%/'r*$a, $*!n'"+*$a (9*$a &! lo !'&*an'! no -o!"an, a" $o%o,

!'r!#a 5 ;a(*l*a! %an&al! !n !l %an!)o ! ;!rra%*!n'a 5 %a'!r*al!, ;a("a %&$;o -or ;a$!r r!al%!n'!.

En !l 'ran$&ro ! o ao, la a*gna'&ra %!$9n*$a +&! r!l!gaa !l -ro5!$'o !&$a'*2o,

o(r! 'oo -or +a$'or! !$on0%*$o, 5a &! !l $ol!g*o ! gra'&*'o 5 la *n2!r*0n ! %a&*nar*a

5 !&*-o r!&!r*o -ara o'!n!r !l -rogr!o ! la a*gna'&ra ! (a'an'! !l!2aa. S! !$**0

$on'*n&ar $on la !l!$'r*$*a, -or !l al$an$! ! a-l*$a$*0n ! la ra%a 5 -or !l -r!&-&!'o

r!&!r*o.

Ba)o !'! $on'!6'o, %&$;o o$!n'! !n !l 'ra5!$'o !&$a'*2o '&2*%o &! -lan'!ar 5

r!-lan'!ar n&!'ra a$'*2*a! ! $la!, ;a'a !'a(l!$!r &n %!$an*%o &! ! aa-'! a la

*2!r*a ! n&!'ro )02!n!. En %* $ao, ! *n*$*0 !! lo %9 (9*$o, a-!$'o ;*'0r*$o,

$on$!-'o, *%(olog"a, %a'!r*al!, ;!rra%*!n'a. La +al'a ! !6-r!*0n 2!r(al, o$*al !n

g!n!ral, !l -o$o n*2!l ! ra#ona%*!n'o !ran !n!%*go $on'ra &*!n! l&$;ar !n !l a&la. S!

no'a(a %&$;a *n!g&r*a, *n!$**0n, -o$o a'r!2*%*!n'o 5 a$'*'& -ara !n+r!n'ar &n -ro(l!%a

5 r!ol2!rlo.

Con !'a $on*$*on!, ! !%-!#0 -a&la'*na%!n'! a !arrollar &n -lan 'al &! l! -!r%*'a !n

!l +&'&ro a-r!n!r a r!ol2!r -ro(l!%a, a %an'!n!r $*!r'a a$'*'& an'! la a2!r*a!, a

!n+r!n'ar *'&a$*on! -ro(l!%a 5 -lan'!ar! al'!rna'*2a ! ol&$*0n. A ra#onar r!-!$'o a la

*%-or'an$*a ! a2an#ar, !&*2o$ar! 5 a$ar $on$l&*on! &! l! -!r%*'a $r!$!r a ra"# !l

!rror 5 %9 aún !l a$*!r'o.

Con !'a -!r-!$'*2a, *n %/r*'o a la !(*l*a, ! *%-or'an'! $on+!ar ;a(!r $!*o a la

!!-!ran#a !n alg&na o$a*0n, *n !%(argo !l %"n*%o -rogr!o !ra *%-a$'an'!. Ra#onano!'a *'&a$*on!, ! -&!! !'a(l!$!r o al'!rna'*2a &! la la(or o$!n'! ;a -!r!g&*o $on

!'! gr&-o ! )02!n!, -!r-!$'*2a &! ! !+*n*!ron !n $on!no $on !l gr&-o ! !'&*an'!,

l&!go ! *n'ro&$*rl! !n la '!%9'*$a ! lo !&$ar -ara., & $on$!-$*0n 5 & !n+o&! a la

l&# ! la '!or"a ! Pr*!'o Ca'*llo Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo

=, >MM, on !n'on$! -ara !'! gr&-o *%-or'an'! o a-!$'o7

e"ucr 2r + 0ncert0"u'5re

e"ucr 2r + e82re,01n24

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 42/182

R!$a'ar &! la !'ra'!g*a %!'ool0g*$a !%-l!aa $ola(oran -ara &! !l !'&*an'!

!n+r!n'! n&!2a *'&a$*on! *n '!%or, (&&! r!-&!'a, la ra#on!, !'a(l!#$a & n*2!l !!n'!n*%*!n'o 5 &(*&! a&!llo $on$!-'o, '/r%*no 5 !6-!r*!n$*a &! no l! &!an %&5

$laro a +*n ! r!ol2!rlo !n !l a&la.

E'a(l!$!r &n '!%a, ol*$*'arl! r!al*#ar $on&l'a, *n2!'*ga$*on!, -lan'!ar *n'!rrogan'!,

*n'!'*#ar la *n+or%a$*0n, -ara &! !n la -r06*%a !*0n ! $la!, $on la !6-l*$a$*0n !l

o$!n'! ! !-!)!n %&$;a &a 5 ! $on+*r%!n %&$;o $on$!-'o, on alg&na ! la

!'ra'!g*a !%-l!aa.

La -r9$'*$a ! 'all!r r!&l'an &%a%!n'! -ro2!$;oa, -&!'o &! a -ar'*r !l $ono$*%*!n'o

 (9*$o !l !'&*an'! !(! *!ar *'!%a !l/$'r*$o %9 $o%-l!)o, $on la g&"a !l o$!n'!,

$o%-ro(ar & $r!a$*on! ll!29nola a la -r9$'*$a, (a)o !l *'!%a -r&!(a 5 !rrorU, ! +or%a

&! -or " olo -&!a *!n'*+*$ar lo !rror! ! & *!o, r!al*#ar $a%(*o, $orr!$$*on!,

$o%-ro(ar & !+!$'o, $ono$!r 5 r!-!'ar !l +!n0%!no !l/$'r*$o.

Con !'! %!$an*%o ! ;a $on!g&*o !arrollar !n -r*%!r l&gar !g&r*a !n lo

!'&*an'!, ;an %!)orao &'an$*al%!n'! & r!la$*on!, g!n!rano !r! %9 o$*a(l!, %9

ra#ona(l!, %9 !6-r!*2o. 8an a-r!n*o a *nagar, -lan'!ar al'!rna'*2a ! ol&$*0n,

a2an#ar !n & !%o'ra$*0n, ! !$*r, no &!ar! ! (ra#o $r&#ao an'! &n -ro(l!%a.

8an al$an#ao &n n*2!l ! $r!a'*2*a a$!-'a(l!, ;a %!)orao & n*2!l ! r!+l!6*0n 5

!6-r!*0n !$r*'a, lo &! ! ;a -o*o *$!rn*r !n lo *n+or%! !$r*'o &! ! !la(oran !n

$aa -r9$'*$a ! 'all!r. En !l 9%(*'o %o'r*#, !l %an!)o ! ;!rra%*!n'a, *-o*'*2o 5

%a'!r*al! !l/$'r*$o, la %*%a !n!rg"a !l/$'r*$a ;a -ro-*$*ao !n !llo, !n -r*%!r '/r%*no,

&na $&l'&ra ! !g&r*a, ;a(*l*a! 5 !'r!#a %o'r*$!, *ng!n*o 5 $r!a'*2*a, !'/'*$a.

E'a ! &na $on$!-$*0n -!ronal r!-!$'o al -lan'!a%*!n'o !l -ro(l!%a, $on$!-$*0n &!

$on'ra'a $on !l ra#ona%*!n'o &! ;*$*!ron lo !'&*an'! &ran'! !l *9logo %an'!n*o $on

!llo al r!-!$'o.

Para r!$&-!rar la *n+or%a$*0n ! *!0 &n *n'r&%!n'o, +or%a'o &! ! a-l*$0 -ara $on!g&*r 

*n+or%a$*0n *n*$*al !l gr&-o, a 'ra2/ ! &na !n$&!'a !n$*lla, la %*%a &! $on'!n"a &n

r!&%!n !l %ar$o '!0r*$o &! -r!$!! al !arrollo ! !'a -r9$'*$a, 5 o $&!'*ona%*!n'o

&! lla%a(an a la r!+l!6*0n r!-!$'o a & -!r$!-$*0n o(r! lo -ara &! ! la !&$a$*0nU. El

25

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 43/182

+or%a'o &'*l*#ao ! a)&n'a al +*nal !l '!6'o. L&!go !l *9logo *n'ro&$'or*o, ! -ro$!*0 a

l!!r 5 !6-l*$ar !l $on'!n*o !l *n'r&%!n'o, -r!2*o a & a-l*$a$*0n, lo r!&l'ao o('!n*o

+&!ron7

Para &/H Fr!$&!n$*a

La *n$!r'*&%(r! =

Go#ar -ara la 2*a

La *gn*+*$a$*0n

La !6-r!*0n =>

Con2*2*r A-ro-*ar! ! la ;*'or*a 5 la $&l'&ra >

1+e solicitó a los estudiantes identificar dos 2para qu...3. Polación4 56 estudiantesCon la !6-!r*!n$*a !$r*'a ! -&!! a-r!$*ar !n la 'a(la &! !l 2alor %oal $orr!-on! a la

*n$!r'*&%(r!U, *g&*/nol! ! $!r$a E6-r!*0nU 5 !n '!r$!r l&gar go#ar -ara la 2*a 5

$on2*2*rU.

R!-!$'o a & ra#on!, lo !'&*an'! &-*!ron !6-r!ar &! !l ;!$;o ! 'ra(a)ar 

$on'an'!%!n'! ! +or%a a$'*2a, !n -ar!, !n'ro !l la(ora'or*o ! *!o !l/$'r*$o 5 !l 'all!r ! !l!$'r*$*a, l! ;a -!r%*'*o a-r!n!r !l &no !l o'ro *n'!ra-r!n*#a)! 5 (a)o la g&"a !l

o$!n'! a-r!n*#a)!.

A-r!n*!ron a a(r*r! o$*al%!n'! !n la a$'*2*a !n $on)&n'o $on & $o%-a!ro.

A-r!n*!ron a !n+r!n'ar *'&a$*on! 'o'al%!n'! !$ono$*a, al ol*$*'arl! *n2!'*gar o(r!

'!%a n&!2o, *n$l&o a !n+r!n'ar n&!2o a%(*!n'! al '!n!r &! !)ar la !g&r*a ! &

;ogar !n (&$a ! la *n+or%a$*0n.

D! *g&al %an!ra, !n $&an'o al $on'!n*o $*!n'"+*$o ! la a*gna'&ra, $on*!rano & r!al*a

o$*al, la -o(r!#a ! & 2o$a(&lar*o, ! &'*l*#0 &na '!r%*nolog"a !n$*lla &! l! -!r%*'*0

!%-!#ar a !arrollar &n $ono$*%*!n'o &! ;o5 -or ;o5 ! ;a a+*an#ao. S&-*!ron *n*$ar &!

*!%-r! ! (&$0 la +or%a ! &! ! a-ro-*!n !l $ono$*%*!n'o 2ar*ano la %!'oolog"a, la

'!r%*nolog"a, &'*l*#ano analog"a, %o!lo +"*$o, '!$nolog"a, TIC, !'$.

La a$'*2*a! -r9$'*$a l! -!r%*'*!ron !arrollar -!r*$*a !n !l %an!)o ! ;!rra%*!n'a, !n

o$a*on! $on -o$a g&"a !l o$!n'! a +*n ! &! !n+r!n'!n !l -ro(l!%a 5 (&&!n la ol&$*0n.

Lo *'*n'o !rror! !n la -r9$'*$a ! 'all!r, %al +&n$*ona%*!n'o, $or'o$*r$&*'o, !'$.,

26

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 44/182

*r2*!ron -ara !n'!n!r !l +!n0%!no !l/$'r*$o, !l +&n$*ona%*!n'o ! *-o*'*2o !l/$'r*$o 5

!'a(l!$!r & $a-a$*a ! r!-&!'a an'! !l -ro(l!%a.

Para *n*$*ar !l $on2!ra'or*o $on !l gr&-o, $o%o ! %!n$*on0, ! *!0 &n +or%&lar*o &!

!'alla la $on$!-'&al*#a$*0n &! Pr*!'o Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a

30&lo =, >MM o'orga a $aa !&$ar -araU, a +*n ! &! ! %an!)! !l %*%o $r*'!r*o -r!2*o

a la r!$!-$*0n ! *n'!r2!n$*on! ! *!a ! lo !'&*an'!, !l +or%a'o !%-l!ao ! *n$l&5! !n

!l an!6o = !l '!6'o.

. R!+l!6*on!

Pro&$'o ! la o !6-!r*!n$*a !arrollaa !n !'! $a-"'&lo ! !'a(l!$!n la *g&*!n'!

r!+l!6*on!7

= La &n*2!r*a, la *n'*'&$*on! !&$a'*2a !n g!n!ral, o-or'aa -or la la(or 

o$!n'!, *n$*!n *r!$'a%!n'! !n la $al*a ! 2*a ! lo $*&aano, !n !l !arrollo

*n'!gral ! lo -&!(lo, -or lo 'an'o, !l o()!'*2o -r*%or*al ! &na !n'*a !&$a'*2a !

!l ! 2!lar -or !l (*!n!'ar ! & -o(la$*0n a 'ra2/ ! la o+!r'a 5 !n'r!ga ! &n

!r2*$*o !&$a'*2o *n'!gral, %!*aor, &! $&%-la $on lo !'9nar! ! $al*a

!6*g*o -or la l!5 ! !&$a$*0n &-!r*or.

> Too lo a-!$'o $on*!rao $o%o ;or*#on'! &! -!r*g&! la !&$a$*0n on

*%-or'an'!, 5a &! la *'*n'a *%!n*on! &! a(ar$an -!r%*'!n al !'&*an'!

!arrollar! *n'!gral%!n'!, !n lo $*!n'"+*$o, o$*al 5 -!ronal.

? No n!$!ar*a%!n'! & -!r$!-$*on! !'ar9n a$or! a la -ro-*a -!r$!-$*0n,

$on*!rano &! la *n+or%a$*0n !(*0 'ran%*'*r! a!$&aa%!n'!, &! la

'!r%*nolog"a &'*l*#aa a$lar0 !n 2!ra !l '!%a $aa a-!$'o !l !&$ar -ara.., !o

 -&!! *gn*+*$ar o $oa7 a la a$'*2*a -!ronal o$!n'! !'9 a(ar$ano o'ro

9%(*'o a*$*onal%!n'! a lo &! !!o $on!g&*r, ( la a$'*2*a o$!n'! r!&*!r!

a-&n'alar $*!r'o %!$an*%o a +*n ! $on!g&*r lo &! !'o5 !!ano, !&$ar -ara

!n+r!n'ar la *n$!r'*&%(r! 5 a-r!n!r a !6-r!ar!.

27

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 45/182

El $a%*no !n !! a+9n r!$*/n !%-*!#a, !l 9n*%o ! a$r!$*!n'a, ;a5 *n$!r'*&%(r! o(r! !l

$0%o lograrlo, *n !%(argo !l o-'*%*%o &! *!n'o %! -!r%*'! !'a(l!$!r $on $*!r'a $!r'!#a

&! al$an#ar/ !! o()!'*2o, 5 lo -onr/ al !r2*$*o ! %* !'&*an'!.

28

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 46/182

CAPITULO II

LA MEDIACIÓN PEDAGÓGICA

 7uscando el ien de nuestros seme*antes, encontramos el nuestro.

 Platón

29

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 47/182

CAP4T1LO II LA 3EDIACIÓN PEDAGÓGICA

= An'!$!!n'!

La la(or o$!n'! !! *!%-r! ;a *o $a&a ! &n gran *%-a$'o !n la o$*!a, !n lo

*'*n'o $on'!6'o !n la &! /'a ! ;a !arrollao. El n*2!l ! *%-a$'o ! 'al, &! *n$*! !n

!l n*2!l ! -ro&$'*2*a ! &na r!g*0n, !n la $al*a ! 2*a ! & $*&aano, 'ra&$*o

!'o !n la $a-a$*a -ara r!ol2!r $on+l*$'o 5 *'&a$*on! -ro(l!%a !n la 2*a *ar*a.

8o5 -or ;o5, !l a-!$'o !&$a$*0n ! -*!#a $la2! -ara la *n!r$*0n ! &na o$*!a !n !l%&no glo(al*#ao. E *%-or'an'!, -or 'an'o, &! !l *'!%a !&$a'*2o, a 'ra2/ ! la

*n'*'&$*on! 5 & ag!n'! !&$a'*2o, lo o$!n'!, garan'*$!n !l a!$&ao -ro$!o !

!n!an#a ! %an!ra &! !l a-r!n*#a)! r!&l'! !+!$'*2o.

Con!$&!n$*a ! !llo, la %oal*a! ! !n!an#a ;an !n'rao !n -ro$!o ! !2ol&$*0n,

r!&*r*!no no ola%!n'! la a-l*$a$*0n ! n&!2a l!5! 5 r!gla%!n'o, *no 5 o(r! 'oo, &n

$a%(*o ! a$'*'& ra*$al !n la la(or o$!n'!. J&'a%!n'! ! /l, &*!n !(! !-o)ar! !

a&!lla $r!!n$*a 5 -r9$'*$a !&$a'*2a &! -o$o o naa a-or'an al $*&aano -o' %o!rno.

An'! !'a $*r$&n'an$*a &rg! la n!$!*a ! &! !l o$!n'! $a%(*! la -!r-!$'*2a &! '*!n!

o(r! & -ro-*o rol, !l ! 'ran%*'*r $ono$*%*!n'o, 5 $on2!r'*rla a la !l +a$*l*'aor !l

$ono$*%*!n'o, a&!l &! -!r%*'! &! !l !'&*an'! ! a-ro-*! !l %*%o, 5 !'a(l!#$a la

r!la$*0n !n'r! *$;o $ono$*%*!n'o 5 & !n'orno, ! +or%a &! !a $a-a# ! r!2!r'*rlo !n !l

 (!n!+*$*o -ro-*o 5 !l ! & o$*!a, a 'ra2/ ! la ol&$*0n ! -ro(l!%a, !l a!$&ao

a-ro2!$;a%*!n'o ! r!$&ro !n -o ! $on!g&*r &na 2*a -l!na.

En la a$'&al*a !l rol !l o$!n'! $on'!%-la &! & -r9$'*$a !a ra#onaa a la l&# ! &n

%ar$o '!0r*$o, !llo +a$*l*'ar9 &! ! ll!2! a $a(o la n&!2a $on$!-$*0n ! & rol, la %!*a$*0n

 -!ag0g*$a. A" 'a%(*/n, a$ar -ro2!$;o ! lo *n'r&%!n'o &! la /-o$a -ro-or$*ona, ! !l

$ao ! la TIC, ;!rra%*!n'a &! *%-&lan !l -ro$!o, 'ran+or%9nolo !n &n -ro$!o %9

 -ar'*$*-a'*2o, !n !l $&al o$!n'! 5 !'&*an'! al$an$!n $on)&n'a%!n'! !l o()!'*2o, !l

a-r!n*#a)! *gn*+*$a'*2o.

30

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 48/182

Co%o !n 'oo 9%(*'o !l a(!r, !l !$'or !&$a'*2o ! n&'r! ! la !6-!r*!n$*a,

$ono$*%*!n'o 5 '!or"a ! +*l0o+o, -!naor!, *n'!l!$'&al! &! &ran'! la ;*'or*a !l

;o%(r! ;an r!al*#ao a-or'! *gn*+*$a'*2o &! ;an -o*(*l*'ao la !2ol&$*0n ! !'a*gn*+*$an'! -ro+!*0n, la o$!n$*a.

Do$!n'!, Pro+!or, 3a!'ro, G&"a, T&'or, E&$aor, !-"'!'o 'al 2!# 'an *+!r!n'!, -!ro $on

lo &! ! no r!$ono$! !n n&!'ro %!*o o$'r*nal. E'&*an'!, -ar! ! +a%*l*a, la

o$*!a !n g!n!ral r!la$*onan $lara%!n'! !'o &'an'*2o $on la la(or &! !-l!ga%o a

*ar*o $on n&!'ro !'&*an'!, o *n !llo.

La !2ol&$*0n ;a *o 'al, &! ! ao$'r*naor! ! $!r!(ro no ;!%o 'ran+or%ao !n

+or%aor! ! -!rona $on !l 2al*oo a2al ! n&!'ra !6-!r*!n$*a 5 n&!'ra +or%a$*0n

 -ro+!*onal.

Dan*!l Pr*!'o Ca'*llo, ;a$! r!+!r!n$*a !n & o(ra Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la

1n*2!r*a 30&lo =, >MM al a-or'! ! r!$ono$*o -!naor!, +*l0o+o, !&$aor!.

S*%0n Ror"g&!#, L!2 <5go'5, J!an Pa&l Sar'r!, J!ú 3ar'"n Bar(!ro, 3*$;!l Fo&$a&l' !

&*!n! $&!n'a alg&na r!%!%(ran#a ! & 2*a 5 an'! 'oo, & !n'*r an'! la la(or o$!n'!.

T!or"a, -!na%*!n'o, !6-!r*!n$*a &! ;an !r2*o ! (a! -ara !l 'ra(a)o ! %&$;oo$!n'!, ! an'ao 5 ! ;o5 !n "a, *n$l&o !n la !$&!la ! +or%a$*0n o$!n'! !'o

a-or'! on $on*!rao +&na%!n'al! -ara !l $ono$*%*!n'o -l!no ! &n o$!n'! !n & !'a-a

+or%a'*2a.

> Pro%o2!r 5 a$o%-aar !l a-r!n*#a)!. Con$!-'&al*#ano la %!*a$*0n -!ag0g*$a

Pr!2*o al !arrollo ! la *!a !n !'! a-ar'ao, ! r!$&!ran alg&no $on$!-'o &!

 -!r%*'*r9n al l!$'or *n'ro&$*r! $on %a5or $lar*a !n la '!%9'*$a 'ra'aa7

Pe")o)3( ! a$&!ro a Pr*!'o Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =,

>MM, -9g. El *n'!n'o ! $o%-r!n!r 5 ar !n'*o al a$'o !&$a'*2o, !n $&al&*!r !a 5

!n $&al&*!r $*r$&n'an$*a !n &! ! -ro&#$a, a +*n ! $ola(orar !! !a $o%-r!n*0n $on

!l a-r!n*#a)! $o%o $o%-r!n*0n 5 a-ro-*a$*0n !l %&no 5 ! " %*%o.

31

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 49/182

Me"0c01n 2e")1)0c( !n & '!6'o, Pr*!'o Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a

30&lo =, >MM, -9g. = no $o%!n'a &! la %!*a$*0n -!ag0g*$a ! la 'ar!a !

a$o%-aar 5 -ro%o2!r !l a-r!n*#a)!U

A2ren"07e ,0)n090ct04o, A&&(!l A&&(!l, =VV !'a(l!$! !n & o(ra !l $on$!-'o !

a-r!n*#a)! *gn*+*$a'*2o, a-r!n*#a)! !n &! &n !'&*an'! r!la$*ona la *n+or%a$*0n n&!2a

$on la &! 5a -o!!, r!a)&'ano 5 r!$on'r&5!no a%(a *n+or%a$*on! !n !'! -ro$!o.

D*$;o ! o'ro %oo, la !'r&$'&ra ! lo $ono$*%*!n'o -r!2*o $on*$*ona lo n&!2o

$ono$*%*!n'o 5 !6-!r*!n$*a, 5 /'o, a & 2!#, %o*+*$an 5 r!!'r&$'&ran a&!llo. E'!

$on$!-'o 5 '!or"a !'9n !n%ar$ao !n !l %ar$o ! la -*$olog"a $on'r&$'*2*'aU.

? Lo %!*o -ara ll!2ar a $a(o la %!*a$*0n -!ag0g*$a

<ar*o a&'or! !6-r!an & $o%!n'ar*o r!-!$'o a $0%o r!ol2!r !l -ro(l!%a ! la

%!*a$*0n -!ag0g*$a, $o%o ll!2arla a la r!al*a !l a&la7

Dan*!l Pr*!'o Ca'*llo Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM ;a$!

r!+!r!n$*a a la o-*n*on! &! o(r! la %!*a$*0n -!ag0g*$a 2*!r'! S*%0n Ror"g&!# -ro-on!7

E&$ar a +*n ! a-ro-*ar! !l $ono$*%*!n'o ! n&!'ra -ro-*a r!al*a, na'&ral 5

o$*al,

E&$ar -ara !r $a-a# ! *n'!r-r!'ar lo +!n0%!no 5 & *n'!rr!la$*0n $on lo !%9

!2!n'o ! n&!'ro !n'orno, la na'&ral!#a,

E&$ar !n !l %an!)o a!$&ao !l l!ng&a)! 2!r(al oral 5 !$r*'o

E&$ar -ara la ol*ar*a, -ara la $on2*2!n$*a, -ara $o%-ar'*r,

E&$ar a 'oo lo !'ra'o o$*al!

E&$ar -ara a&'o!&$ar!.

3&$;a +*loo+"a ! *!a ! an'ao ;o5 la !'a%o r!-ro&$*!no, !n la $on+!r!n$*a, !n la

$a-a$*'a$*on!, !n la -ol"'*$a ! !'ao.

32

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 50/182

Pr*!'o Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM ;a$! %!n$*0n

'a%(*/n a L!2 <5go'5, r&o, 'ra(a)a ar&a%!n'! -or lo &! ;o5 !'a%o lla%ano

%!*a$*0n, -or !l *n'!ra-r!n*#a)!, la '&'or"a. D!arrolla & !'ra'!g*a a -ar'*r ! la!no%*naa Zona ! D!arrollo Pr06*%o, !n la &! !l &)!'o %9 $a-a# *r2! ! $o%-a"a 5

a-or'a & $ono$*%*!n'o a&*r*o -ara !l -rogr!o ! & -ar! $on %!nor !arrollo. S!

+or'al!$! & -lan a -ar'*r ! -ro$!o ! %!*a$*0n 5 ro$! o$*al $on*!rano $o%o -&n'o !

 -ar'*a al a-r!n*# 5 & r!al*a. E'a '!n!n$*a ! !2*!n$*an !n la a$'&al*a !n alg&no

*'!%a !&$a'*2o, !n lo &! !l rol !l o$!n'! ! 'ran+or%0 !n %!*aor !l $ono$*%*!n'o

 -!r%*'*!no &! & !'&*an'! !arroll!n & 'al!n'o $ola(orano $on !l !arrollo ! &

 -ar!.

Pr*!'o Ca'*llo Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM ! r!+*!r! a

la o-*n*on! ! o'ro -!naor, J!an Pa&l Sar'r!, a&'or 5 -!naor +ran$/, l&$;aor -or la

!%o$ra$*a 5 la l*(!r'a, !+!nor ! la ;*'or*a 5 la $&l'&ra !l ;o%(r! $o%o (a! -ara +or)ar 

!l ;o%(r! !l +&'&ro, !6-r!a !n &na ! & o(ra7 !l !$&(r*%*!n'o $a-*'al ! la

!6-!r*!n$*a *al/$'*$a ! &! !l ;o%(r! ! %!*ao -or la $oa !n la %!*a %*%a &!

la $oa on %!*aa -or !l ;o%(r!U.

La r!la$*0n "n'*%a !l ;o%(r! $on & !n'orno 5 & -o*(*l*a! ! %!*a$*0n -ara !n'!n!r 

lo +!n0%!no o$*al!, $&l'&ral!, -ol"'*$o, !$on0%*$o, !'$., -o*(*l*'an & a-r!n*#a)!: *

!'a $on*$*on! ! $on*!ran !n !l a%(*!n'! &n*2!r*'ar*o, !nr*&!$!r"a%o !l -ro$!o

!n!an#aa-r!n*#a)!, $on*g&*!no !l !arrollo *n'!l!$'&al ! lo !'&*an'!, &na %!)ora

no'a(l! !n !l !!%-!o a$a/%*$o, la(oral, +a%*l*ar, o$*al, -or & !'r!$;a a+*n*a $on &

%!*o o$*al 5 la *2!ra !n!an#a &! ! /'! ! -&!!n o('!n!r.

Dan*!l Pr*!'o Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM %!n$*ona !n& o(ra a J!ú 3ar'"n Bar(!ro, ! &*!n no a a $ono$!r & o-*n*0n r!-!$'o a lo -ro$!o

! 'ran%**0n ! la $o%&n*$a$*0n !n n&!'ro '*!%-o, !n !'! '*!%-o, !l *glo KK, /-o$a !n

la &! lo %!*o ! $o%&n*$a$*0n )&!gan &n -a-!l *%-or'an'! !n la *+&*0n ! la

*n+or%a$*0n, %*!n'ra &! la %aa a$'úan (a)o la *n+l&!n$*a ! la la(or -!r*o"'*$a, &

2!ra. Bar(!ro r!al*#a &na $o%-ara$*0n a !'! %!$an*%o ! *+&*0n ! la *n+or%a$*0n $on

!l rol !l o$!n'!, !l $&al (a)o !'a %oal*a 'ran+*!r! & *n+or%a$*0n, (a)o & -!r$!-$*0n, 5

lo !'&*an'! a-r!n!n, $a-'an, !n'*!n!n (a)o la -!r$!-$*0n !l o$!n'!, *%*lar !&!%a al

! lo -ro$!o ! *+&*0n -!r*o"'*$a. Con !'a $on*$*on!, !l a-r!n*#a)! no ! %!*ao,

33

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 51/182

no ! r!la$*onao $on !l !n'orno, $on la r!al*a, " $on la r!al*a !l o$!n'!, 5 olo $on &

r!al*a !'! -ro$!o !&$aH S*!%-r! ! -o*(l! %!*ar aún $&ano !6*'an *+!r!n'!

r!al*a!, la -o*(*l*a! on $a* *l*%*'aa, r!&*!r! !$;ar ! la %ano ! la !6-!r*!n$*a,la $r!a'*2*a ! *ng!n*o ! &n o$!n'! %o'*2ao, a-a*onao, )&'a%!n'! !'o úl'*%o ;a$! la

*+!r!n$*a, la -a*0n -or !&$ar.

Pr*!'o Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM 'a%(*/n %!n$*ona a

o'ro a&'or, !l +ran$/ 3*$;!l Fo&$a&l', *l&'r! -!naor $on'!%-or9n!o $&5a o(ra <*g*lar 5

$a'*gar ! r!$o%!na(l! -ara &*!n! ! !*$an a la o$!n$*a. S*n !%(argo & o(ra

8!r%!n/&'*$a !l &)!'o, ! $on*!raa *%-or'an'! -ara !l 'ra'a%*!n'o ! la %!*a$*0n, a

'ra2/ ! & r!+l!6*on! o(r! !l &)!'o 5 & r!la$*0n $on la 2!ra, 2!ra &! lo 'ran+or%a,

lo l*(!ra, lo $on&$! a 'ra2/ ! & 2*a, 5 ;a$! ! !lla &na 2*a -l!na. En !'! $on'!6'o, !l

&)!'o !(! 'ran+or%ar! -ara al$an#ar la 2!ra, -ara -!r%*'*r &! !'a 2!ra !a

%!$an*%o ! %!*a$*0n -ara !l a-r!n*#a)!. E a" &! n&!2a%!n'! ! *$&'! !l ;!$;o !

&! !l -ro$!o ! !n!an#a a-r!n*#a)! no ! r!&$! a la %!ra 'ran%**0n !l

$ono$*%*!n'o, *no %9 (*!n, al a$o%-aa%*!n'o -ara &! !! &)!'o ! 'ran+or%! 5 a-r!na

!n & r!la$*0n $on !l !n'orno, $on & r!al*a.

La !6-!r*!n$*a 'ran%*'*a -or !'o -!naor!, $on'r&$'or! !l $ono$*%*!n'o,

 (!n!+a$'or! ! la %!*a$*0n, !l -ro$!o ! -ro%o2!r 5 a$o%-aar !l a-r!n*#a)! *n2ol&$ran

al !no%*nao &%(ral -!ag0g*$o, $on$!-'o &! (&$a !+*n*r $on %a5or $lar*a a la

!6-r!*0n %!*a$*0n -!ag0g*$a, 5 la $a'aloga $o%o la -ro%o$*0n 5 !l a$o%-aa%*!n'o !l

a-r!n*#a)!, l*'!ral%!n'! ! &n )&!go ! $!r$an"a *n *n2a*r 5 &na *'an$*a *n a(anonarU.

Con*!rano lo $ono$*%*!n'o -r!2*o &! '*!n! !l !'&*an'!, *n !!$;arlo,

anal*#9nolo, 'ra(a)9nolo ;a'a 'ran+or%arlo !n $ono$*%*!n'o $*!n'"+*$o.

En !'a la(or 'ra(a)ar9 ar&a%!n'! !l o$!n'!, %!*ano, -ro%o2*!no, %a no +a$*l*'ano, la

*!a ! &! !l !'&*an'! $on & $ono$*%*!n'o, $on & r!$&ro 5 & r!la$*0n $on !l %!*o, a

'ra2/ ! la %!*a$*0n -!ag0g*$a !n$&!n'r! al'!rna'*2a -ara or*!n'ar a!$&aa%!n'! &

!+&!r#o ;a$*a & a-r!n*#a)!. El rol !l o$!n'! !'9 !n !l ! -ro-or$*onarl! !a al'!rna'*2a.

R!'o%ano !l $on$!-'o ! %!*a$*0n -!ag0g*$a, ! $on*!ra $o%o !l -ro$!o &!

 -ro%&!2! 5 a$o%-aa !l a-r!n*#a)!, -ro%&!2! 5 a$o%-aa la 'ar!a ! $on'r&*r! 5 !

a-ro-*ar! !l %&no 5 ! " %*%o, !! !l &%(ral !l o'ro, *n *n2a*r n* a(anonar. La

34

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 52/182

%!*a$*0n '!r%*na $&ano !l o'ro ;a !arrollao la $o%-!'!n$*a n!$!ar*a -ara !g&*r -or 

" %*%oU.

La %!*a$*0n ! !+!$'*2*#ar9 $&ano !l o$!n'! $on2*!r'a & %!ra !6-o*$*0n, & *$&ro, !n

&na al'!rna'*2a &! l! -!r%*'a al !'&*an'! lo$al*#ar, -ro$!ar 5 &'*l*#ar *n+or%a$*0n !n 'ar!a

$on$r!'a, ! +or%a &! no ! l! +a$*l*'!U !l 'ra(a)o, *no -or !l $on'rar*o &! r!al*$! &n

!+&!r#o ! a-ro-*a$*0n ! $on$!-'o 5 %/'oo, &'!n'ao !n la a(*a !l!$$*0n !

%!'oolog"a, a-o5o *9$'*$o, a!or!, *!no n!$!ar*o *n$l&o r!al*#ar &na -ro+&na

r!2**0n ! lo $on'!n*o 5 -rogra%a$*on! !$olar!. No !n 2ano ! -!r*'! !n la *!a !

&! 'an'o la *n'*'&$*0n $&an'o !n o$!n'! $on $orr!-ona(l! !l a-r!n*#a)! !l !'&*an'!,

r!+l!)ao !n la !6-lo*0n ! $r!a'*2*a 5 !l g&'o -or a-r!n!r !l !&$ano, !'a r!a$$*on!

on !l r!+l!)o ! &n *ngr!*!n'! &%a%!n'! *%-or'an'!, la -a*0n -or !n!ar.

Y ! &! !'a $&al*a !l !&$aor !(! 2!r! r!+l!)aa !n -r*%!r '/r%*no !n la $!r$an"a !

/'! $on & !'&*an'!, la $a-a$*a ! r!la$*onar! $on lo *'*n'o &n*2!ro &! on lo

!'&*an'! 5 aa-'ar & %/'oo ! !n!an#a a $aa r!al*a, ! !$*r, -!ronal*#ar, -ara !llo

*n!&"2o$a%!n'!, !l o$!n'! !n $*!r'o -!r"oo ! '*!%-o !(! $ono$!r a &*!n! -ro%&!2!,

g!n!rar &na r!la$*0n ! !%-a'"a 'al &! -ro-*$*! !l *9logo, la $on+ron'a$*0n ! o-*n*on!.

Para !l o$!n'! !(! '!n!r -l!na $a-a$*a -ara $o%&n*$ar a!$&aa%!n'! $&al&*!r 

*n+or%a$*0n, la %*%a &! !(! !'ar +&na%!n'aa !n la r!al*a, !l o$!n'!, -!ro o(r!

'oo !l !'&*an'! 5 & !n'orno. E *%-!ra'*2o !n'on$!, &! !l o$!n'! 5 !l !'&*an'!

r!al*$!n &n r!$ono$*%*!n'o ! & !n'orno, &! $ono#$an la *'*n'a +l&$'&a$*on! ! &

!n'orno, no ! -&!! *r*g*r &n a-r!n*#a)! a*lao ! lo &! -aa +&!ra !l a&la, r!+*r*/nono

*n$l&o a +&!ra ! lo -r!*o ! la *n'*'&$*0n !&$a'*2a ! *n$l&o %&$;o %9 all9, $on'!6'o

na$*onal! ! *n'!rna$*onal!.

E'a a$$*on! !(! !-l!garla !l o$!n'! $on &na %a&r!# -!ag0g*$a &! ! !2*!n$*! !n

& $a-a$*a -ara $o%-ar'*r *n+or%a$*0n, & %an!)o !l !$!nar*oU !&$a'*2o, & l!ng&a)!

2!r(al, no 2!r(al 5 -ara2!r(al, & $a-a$*a -ara -ro&$*r '!6'o o %a'!r*al! ! 'ra(a)o, &

;a(*l*a -ara g!n!rar &n a%(*!n'! $or*al &! -!r%*'a !l -ro$!o ! %!*a$*0n, ! &

o%*n*o $*!n'"+*$o ! lo '!%a a a(orar 5 & ;a(*l*a -!ag0g*$a -ara r!la$*onar !a

*n+or%a$*0n $on la r!al*a! !l !n'orno, -ro%o2*!no !l a-r!n*#a)!.

35

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 53/182

E'o no ! -o*(l! *n &na a!$&aa !'r&$'&ra ! $o%&n*$a(*l*a !n'r! 'oo lo ag!n'!

!&$a'*2o: la *n'*'&$*0n $on lo o$!n'!, lo o$!n'! !n'r! ", lo o$!n'! $on lo

!'&*an'! 5 2*$!2!ra, lo !'&*an'! !n'r! ", lo !'&*an'! $on lo %!*o, lo %a'!r*al!5 !l $on'!6'o. La $o%&n*$a(*l*a !(! r!+l!)ar! !n lo !-a$*o +"*$o, a&la, la(ora'or*o,

*-o*$*0n ! !-a$*o, 2!n'*la$*0n, 2**(*l*a, l*(!r'a, $o%o*a, !n'*%*!n'o ! !%-a'"a

$on lo !-a$*o !l $!n'ro !&$a'*2o. La %!*a$*0n ! -o*(l! !n 'oo !n'*o * !l $l*%a !

!l a-ro-*ao, *n !%(argo !'a %!*a$*0n no ! !nr*&!$!ora * !l o$!n'! ! l*%*'a

ola%!n'! a 'ran%*'*r lo &! lo !%9 *$!n, la o-*n*on! ! lo *'*n'o a&'or! ! '!6'o,

5 no $o%-ar'! & -ro-*a !6-!r*!n$*a $on & $&l'&ra, lo &! ;a a-r!n*o $a%(*ao o

'ran+or%ao $on la *'*n'a %!*a$*on! !arrollaa ao 'ra ao, la !6-!r*!n$*a !$o%-ar'*r $on $aa gr&-o ! !'&*an'!. O *%-l!%!n'! ll!2ar al a&la &na no'*$*a !l "a -ara

%!*ar r!-!$'o a alg&na $*!n$*a, o !n$arar la -ol"'*$a g&(!rna%!n'al! $on la $la! !

!$ono%"a, o *alogar o(r! &na o(ra ! N!r&a !n &na $la! ! %!*$*na. E !$*r !l &n*2!ro

! %!*a$*0n ! *n%!no 5 !(! !r a-ro2!$;ao -ara !nr*&!$!r n&!'ra la(or o$!n'!.

@ La -r9$'*$a ! -ro%o2!r 5 a$o%-aar !l a-r!n*#a)!

Para 'ra&$*r lo $on$!-'o 2!r'*o !n l!ng&a)! -r9$'*$o Dan*!l Pr*!'o Ca'*llo Pr*!'o

Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM -lan'!a !'a *n'!rrogan'! &/ !

 -ara 1'! -ro%o2!r 5 a$o%-aar !l a-r!n*#a)! !n la 1n*2!r*aH La %*%a &! !

r!-on! !n lo *g&*!n'! -9rra+o.

A -ar'*r ! la !6-!r*!n$*a -!ronal, !l -ro$!o ! %!*a$*0n -!ag0g*$a ! lo !+*n! $o%o !l

o-or'!, or*!n'a$*0n o g&"a &! !l o$!n'! (r*na al !'&*an'! ! +or%a &! la *n+or%a$*0n

&! /'! -o!a )&n'o $on la n&!2a *n+or%a$*0n a&*r*a l! -!r%*'a a-ro-*ar! o %o*+*$ar &!'r!#a, ;a(*l*a!, $ono$*%*!n'o 5 2alor!, &'*l*#ano -ara !llo *n'r&%!n'o *9$'*$o

&! a$o%-a!n !n !'! -ro$!o al !'&*an'!U.

En !! $on'!6'o, !l o$!n'! -or9 &'*l*#ar *2!r*a ! %a'!r*al! *9$'*$o, 5 no olo &

l!ng&a)! 2!r(al 5 -ara2!r(al. D*a-o*'*2a, %o!lo +"*$o, 2*!o, '!6'o, +*$;a ! 'ra(a)o,

!l a%(*!n'! ! $la!, la +a%*l*ar*a !n'r! lo a$'or! !l a-r!n*#a)!, !'$., +or%an -ar'! !l

&n*2!ro *9$'*$o !l &! -&!! !$;ar %ano !l o$!n'!. S*n !%(argo la !6*'!n$*a ! lo

%*%o no garan'*#a !l a$o%-aa%*!n'o &! -&!an a-or'ar, -or !llo, !l o$!n'! !(!r9

36

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 54/182

*!ar %a'!r*al! &! !n !+!$'o a-o5!n !n !'! o()!'*2o. In$l&o lo -ro$!o ! *n'r&%!n'o

! !2al&a$*0n -or9n -!r%*'*r *agno'*$ar !l -ro$!o ! %!*a$*0n -!ag0g*$a.

La !6-!r*!n$*a -!ronal !n la la(or o$!n'!, -!r%*'! $o%!n'ar 2ar*o a-!$'o ! &

!2ol&$*0n7

8a *o &%a%!n'! *%-or'an'! %!)orar !l a%(*!n'! ! a&la, -aar ! &n a%(*!n'!

!no, a &no !n !l $&al !6*'a $*!r'o n*2!l ! $on+*an#a !n'r! !l !'&*an'! 5 !l g&"a, o$!n'! o

%a!'ro. S*n !%(argo, ! %&5 *%-or'an'! !'a(l!$!r r!gla $lara ! $o%-or'a%*!n'o, 5a &!

!'! +a$'or *n$*! ! +or%a *%-or'an'! !n !l n*2!l ! a'!n$*0n !l !'&*an'! &ran'! !l

 -ro$!o ! a-r!n*#a)!, a" %*%o, ! $on'rola !l &o ! *'ra$'or!, $o%o !&*-o

'!$nol0g*$o 5 o'ro %!*o &! no a5&!n a %an'!n!r la $on$!n'ra$*0n !n !l 'ra(a)o

 -ro-&!'o. El a%(*!n'! ! a&la ! lo ;a %!)orao $on &n $a%(*o ! a$'*'& !! !l o$!n'!

;a$*a !l !'&*an'!, ! ;an *n$or-orao r!$&ro a%(*!n'al! $o%o la %ú*$a, ! +or%a &! !

g!n!r! &n a%(*!n'! $9l*o &! -ro-*$*! &n $a%(*o ! 9n*%o 5 a$!-'a$*0n ;a$*a la '!%9'*$a a

'ra'ar.

La *!a ! $on!g&*r !%-a'"a !! lo !'&*an'! ;a$*a !l o$!n'! 5 -or !!

*n'!r%!*o ;a$*a la a*gna'&ra, * algo ! ;a$! $on agrao, ! -on! %a5or !n'&*a%o 5!+&!r#o -ara ;a$!rlo $aa 2!# %!)or.

En la a*gna'&ra ! la &! ! ;a *o r!-ona(l!, ! ;an 'ra'ao lo '!%a $on

!n'*o -r9$'*$o, +&na%!n'ano *!%-r! la a$'*2*a! o -ro5!$'o !n la $on$!-$*on!

'!0r*$a -ro-*a ! $&al&*!r '!%a, !l !'&*an'! *n*$*a la +a! ! $r!a$*0n a-l*$ano lo

$ono$*%*!n'o '!0r*$o a&*r*o !n la ol&$*0n ! &n -ro(l!%a -r9$'*$o, !'! -ro$!o la

 -r9$'*$a, $on la g&"a !l o$!n'!, ! !l %!)or r!$&ro *9$'*$o -ara &! !l !'&*an'!

a-r!na.

Solo $o%o !)!%-lo, !n !l $ao ! la a*gna'&ra D*(&)o T/$n*$o, !l '!%a Cor'! 5

R!-r!!n'a$*on! E-!$*al!, ! r!2*an lo $on$!-'o 5 nor%a a a-l*$ar!, $on !l o-or'! !

%o!lo +"*$o !n lo &! ! !%&!'ra la a-l*$a$*0n ! la '/$n*$a, ! &'*l*#an r!$&ro

2*r'&al! onl*n! 2*!o, gr9+*$a ?D, *%&la$*on!, onl*n! a 'ra2/ ! *n'!rn!', 5 !l &o !

o+'War! !-!$*al*#ao CAD !n !l a&la, $on !%o'ra$*0n *n *'&, &'*l*#ano !l -ro5!$'or. S!

 -r!!n'an %o!lo -ro+!*onal! ! a-l*$a$*0n, $o%o -or !)!%-lo, -lano ! %a&*nar*a.

37

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 55/182

Po'!r*or%!n'! !l !'&*an'! *!a &n %o!lo +"*$o &'*l*#ano %a'!r*al! %ol!a(l! 5

a-l*$a la '/$n*$a %9 a-ro-*aa. En'r! lo r!$&ro *9$'*$o &! ! &'*l*#an !'9n la +*$;a

! 'ra(a)o, !n la &! ! -lan'!an !)!r$*$*o ! a-l*$a$*0n, $on -r!g&n'a ! r!-&!'a r9-*a,!l!$$*0n ! al'!rna'*2a. Lo r!&l'ao ! la -r9$'*$a &! !arrollan lo !'&*an'! on

!2*!n$*ao !n 2*!o 5 +o'ogra+"a, ! %oo &! ! &'*l*$!n $o%o %o!lo -ara lo *g&*!n'!

$&ro, a" 'a%(*/n !'o r!&l'ao *r2!n $o%o %a'!r*al *9$'*$o.

D&ran'! !l 'ra'a%*!n'o ! lo '!%a, !n la $la! ! -lan'!an $ao ! a-l*$a$*0n &! lo

!'&*an'! !(!r9n r!ol2!r ! +or%a *n*2*&al o gr&-al. Al +*nal*#ar la $la!, !l o$!n'!

r!al*#a la ol&$*0n ! lo $ao a +*n ! &! !l !'&*an'! anal*$! la *+!r!n$*a 5 a&!

$on$l&*on! o(r! & !rror!.

En'r! la !2al&a$*on! ! r!'a a lo !'&*an'! a r!ol2!r $ao -ro(l!%9'*$o $on

$*!r'o n*2!l ! $o%-l!)*a, -ara la ol&$*0n !l !'&*an'! -&!! &'*l*#ar *2!ro r!$&ro,

$o%o '!6'o, a-&n'! ! $la!, !'$.

La -r9$'*$a ! la %!*a$*0n -!ag0g*$a

 N&!2a%!n'! Pr*!'o Ca'*llo -ro-on! &na a$'*2*a -r9$'*$a 5 -lan'!a ! !%&!'r! $o%o !l

o$!n'! ll!2a a $a(o &n -ro$!o ! %!*a$*0n -!ag0g*$a !n !l a&la, *n !-!n!r ! &n '!%a

o a*gna'&ra !-!$"+*$a, ! (&$a &! !l o$!n'! r!la$*on! !'! '!%a $on algún o'ro

$ono$*%*!n'o !l *ar*o 2*2*r.

Con la %o'*2a$*0n la'!n'! -or la l!$'&ra !l '!6'o ! Pr*!'o Ca'*llo Pr*!'o Ca'*llo, La

En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM 5 & r!+!r!n$*a a la !6-!r*!n$*a &! a&!llo

 -!naor!, -!agogo '&2*!ron $on la %!*a$*0n, ! -ro-on! -lan'!ar &na -ro-&!'a !%!*a$*0n -!ag0g*$a $on !'&*an'! !l =M[ ao ! E&$a$*0n B9*$a S&-!r*or, $on &*!n!

! $o%-ar'! !l a&la !n la Sala ! D*(&)o T/$n*$o ! la 1n*a E&$a'*2a Par'*$&lar 8!r%ano

3*g&!l D! La Sall!, *$'ano la a*gna'&ra ! D*(&)o T/$n*$o.

Pr!2*o a !'a !*0n ! -r!$*o *n*$ar &! ! '!r%*n0 !l '!r$!r (lo&! !l -r!!n'! -!r*oo

l!$'*2o, 5 ! ;a ao *n*$*o al !'&*o ! la *2!ra +or%a gr9+*$a g!o%/'r*$a. D!! !l

!l!%!n'o (9*$o, !l -&n'o, -&n'o !n !l -lano, -&n'o !n !l !-a$*o: -&n'o +or%ano l"n!a,

l"n!a !n r!la$*0n $on o'ra, -aral!la, -!r-!n*$&lar!, o(l*$&a: l"n!a +or%ano -lano, !l

38

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 56/182

'r*9ng&lo, lo $&ar*l9'!ro, lo -ol"gono r!g&lar!: $&r2a $!rraa, la $*r$&n+!r!n$*a 5 !l

$"r$&lo, 02alo, o2o*!, !l*-!: $&r2a a(*!r'a, !-*ral!, 2ol&'a, -ar9(ola, ;*-/r(ola,

;!l*$o*al!.

E'! gran $on)&n'o ! +or%a g!o%/'r*$a ! o('*!n! a -ar'*r ! !-!$"+*$o -ro$!o !

'ra#ao, $on !l a-o5o ! *n'r&%!n'o ! *(&)o 5 $*!r'o $ono$*%*!n'o %a'!%9'*$o. La

*n'!n$*0n ! !'a '!%9'*$a ! &! !l !'&*an'! r!$ono#$a la +or%a g!o%/'r*$a 5 la

r!la$*on! $on & a-l*$a$*0n !n !l !n'orno. El -&n'o !n lo 2/r'*$! ! &n %&!(l!, la l"n!a !n

lo (or! ! la -9g*na ! &n l*(ro, !l -lano, !n !l !%(aloao !l a&la, la $&r2a !n la

!&*na ! n&!'ra 2!r!a, 5 $on !'! $ono$*%*!n'o !n'*!na la *%-or'an$*a ! $ono$!r &

 -ro$!*%*!n'o ! $on'r&$$*0n -or & a-l*$a(*l*a !n !l !n'orno 5 -or la $on'an'! r!la$*0n

&! !'o !l!%!n'o g!o%/'r*$o %an'*!n!n !n n&!'ra 2*a $o'**ana. Al a$&*r a &n

r!'a&ran' 5 r!&!r*r !l &o ! & (ao, -or9 r!$ono$!r !n !l *!o !l la2a(o la a-l*$a$*0n

!l 02alo: * o(!r2a lo !%9+oro -or9 *!n'*+*$ar !l $"r$&lo 5 la $*r$&n+!r!n$*a !n lo

r!on!l! ! n&!'ra a2!n*a, !l !%(aloao -ol*gonal ! n&!'ro -ar&! $on a&!llo

%a'!r*al! -ro-*o ! n&!'ra r!g*0n, $on & $olor*o -or la %!#$la ! %a'!r*al! 5 ar$*lla,

!l!%!n'o &! $ara$'!r*#an a n&!'ra &r(! 5 *r2!n ! o-or'! -ara %an'!n!r n&!'ra *!n'*a

$&l'&ral 5 -a'r*%on*al. S* l!2an'a la %*raa !n la $a'!ral ! n&!'ra $*&a 5 o(!r2a !n la+a$;aa -r*n$*-al !l 2*'ral $*r$&lar al -*! ! la !'a'&*lla ! la 2*rg!n *n%a$&laa -or9

o(!r2ar la a-l*$a$*0n ! +or%a -ol*gonal! &! *2*!n a &na $*r$&n+!r!n$*a !n -ar'!

*g&al!, !n +*n, !6*'! &na gran ga%a ! a-l*$a$*on! ! !'o !l!%!n'o g!o%/'r*$o.

S*n !%(argo, !l o()!'*2o +&na%!n'al ! !'! '!%a no ! ola%!n'! !l r!$ono$*%*!n'o ! la

+or%a g!o%/'r*$a -or o(!r2a$*0n, *no & a-l*$a$*0n -r9$'*$a !n la $on'r&$$*0n ! o()!'o

'r**%!n*onal! !la(orao a -ar'*r !l 'ra#ao g!o%/'r*$o ! -lano ! & !arrollo.

En'*/na! -or !arrollo al 'ra#ao !n -lano ! 'oa la &-!r+*$*! !6'!r*or! ! &n

$&!r-o, $on*!rano & -o*$*0n 5 r!la$*0n *%!n*onal !n'r! "U. Ba'a $on o(!r2ar lo

o()!'o 'r**%!n*onal! &! &'*l*#a%o a *ar*o. En !'a /-o$a ! $a%(*o (r&$o !l $l*%a,

!l !r ;&%ano !n+r!n'a *2!ra $!-a ! 2*r& 5 (a$'!r*a !n !l a%(*!n'! &! l! g!n!ran

al!rg*a, gr*-a, !'$., la ol&$*0n a$&*r a la 2**'a %/*$a &*!n l&!go ! &na %*n&$*oa

r!2**0n, !n la %a5or"a ! lo $ao, no !n'r!ga &n r!$!'ar*o -ara a&*r*rlo !n +ar%a$*a !

*ng!r*rlo $on la o* a!$&aa. S* !'a r!$!'a *n$l&5! &n )ara(!, !'! -ro&$'o g!n!ral%!n'!

2*!n! !%-a$ao !n &na $a)*'a ! $ar'0n. En $aa !'a $a)*'a ! $ar'0n !n %ano ! &n n*o

39

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 57/182

*r2! -ara &! g&ar! & '!oro, o -or $&r*o*a la !ar%!, $o%o lo ;a$"a 5o, 5 !n$&!n'r!

la +or%a g!o%/'r*$a ! la &! !'a(a !'r&$'&raa.

C&ano n*o ol"a $ol!$$*onar la $a)*'a ! +0+oro, la %9 $o%!r$*al !n !! '*!%-o El

GalloU, ;!$;a !n $ar'0n, ;a("a o al'!rna'*2a, la &na ar%ar &n 'r!n, !n !l &! $aa $a)*'a

$orr!-on"a a &n 2ag0n !l 'r!n, *%-l!%!n'! ! !-la#a(a $*!r'a *'an$*a la $a)*'a -or'a

+0+oro 5 ! ar%a(a &n larga ;*l!ra ! !lla: la o'ra o-$*0n !ra *%-l!%!n'! !ar%ar $aa

$a)*'a ! $ar'0n, (&$ano la &n*on! 5 !-!g9nola, ;a'a !-l!gar 'oo !l $ar'0n

!n$on'rano la *2!ra +or%a g!o%/'r*$a ! la &! !'a(a +or%ao !! !l!%!n'o ! &o

*ar*o. 8o5 -or ;o5, !l -ro(l!%a !l +0+oro 5 la g!n!ra$*0n ! (a&ra ! ;an r!&!l'o $on lo

!n$!n*o !l!$'r0n*$o ! la $o$*na %o!rna. S!g&*%o !n $on'a$'o $on la +or%a

g!o%/'r*$a.

La *n&'r*a -ro&$'ora ! (*!n! !%-a$a & -ro&$'o !n $a)a ! $ar'0n, %&5 (9*$a !n &

+or%a, !n la /-o$a na2*!a ! $o%ún &! la -!rona a$&an a lo $!n'ro $o%!r$*al! 5

ar%!n & $ana'a na2*!aU %*%a &! !n la a$'&al*a 5a no ! &na $ana'a na2*!a, *no

%9 (*!n, ! &na $a)a $ar'0n na2*!oU, QQ$0%o !2ol&$*onan lo '*!%-o E'a $a)a la

!n$on'ra%o )&n'o a la $a)a ! $o(ran#a 5 r!&*!r! !r ar%ao -ara -o!r !%-a$ar lo

 -ro&$'o a&*r*o.

1na ! la !%-r!a $on 'ra*$*0n $;o$ola'!ra ! n&!'ro -a", N!'l/, &!l! a-ro2!$;ar !l

 -!r*oo na2*!o -ara !6-!n!r & -ro&$'o !n !%-a&! !-!$*al!, -or & $olor*o, -!ro

o(r! 'oo -or & +or%a 'r**%!n*onal, !'r!lla, 9r(ol! ! na2*a, $ara%!lo !la(orao !n

$ar'0n. S* no !'!n!%o a r!$orar, !n$on'rar!%o &! !'o !%-a&! !'9n $on+or%ao

 -or +*g&ra g!o%/'r*$a.

D*2!ra *'&a$*on! -ro-*a ! n&!'ra $&l'&ra 2an !2ol&$*onano $on+or%! -aan lo ao,

$a%(*an lo %!*o ! *n+or%a$*0n, $a%(*a la '!$nolog"a, $a%(*a%o 'oo, *n !%(argo ;a5

$*!r'a $ara$'!r"'*$a -o-&lar! &! al -ar!$!r )a%9 !2ol&$*onar9n. Por !)!%-lo, !! %*

!6-!r*!n$*a $o%o !'&*an'!, al a&*r*r la %&5 n!$!ar*a -!ro $aa 2!# %9 $ara l*'a !

ú'*l! !$olar!, lo o$!n'! -aa(an !l $&a!rno !ngra-ao al $&a!rno an*llao $on la

!no%*naa !-*ralU, !ra %&5 $o%ún 5 aún lo ! !$&$;ar a $&al&*!r !'&*an'! r!+!r*r! al

!-*ral ! & $&a!rno, *n$l&o 5o lo ;a$"a. Con !l -aar !l '*!%-o, !n %* -r*%!ro ao !

o$!n$*a, !$&(r" algo %&5 *n'!r!an'!, la !-*ral !l $&a!rno, no !ra 'al, *, & no%(r! no

40

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 58/182

!ra !l a-ro-*ao, & no%(r! r!al ! ;!l*$o*al. 1na gran *+!r!n$*a, la !-*ral ! &na $&r2a

 -lana &! ! o('*!n! a -ar'*r !l !-la#a%*!n'o ! &n -&n'o ! &na r!$'a %*!n'ra !'a g*ra !n

'orno a & o'ro !6'r!%o, !n 'an'o, la ;!l*$o*al ! &na $&r2a 2ol&%/'r*$a &! ! o('*!n! -or !l!-la#a%*!n'o ! &n -&n'o o(r! la &-!r+*$*! ! &n $*l*nro %*!n'ra !'! úl'*%o g*ra. Eo

&*!r! !$*r &! !! !! $ono$*%*!n'o, !(!r!%o lla%ar al !-*ral !l $&a!rno -or &

no%(r! -ro-*o ;!l*$o*al !l $&a!rnoU.

E'a -ro-&!'a ! %!*a$*0n ! !arroll0 !n !l a&la 'o%ano $o%o r!$&ro *9$'*$o *2!ra

$on'r&$$*on! ;!$;a !n $ar'&l*na, la %a5or"a !la(oraa -or gr&-o ! !'&*an'! !n

 -!r*oo an'!r*or!, *n*$*ano !! !l $&(o, !l $*l*nro, *n'!r!$$*on! ! $*l*nro, $a)a -ara

!%(ala)! !n (a! a %o!lo !l !n'orno, *!o -!ronal! $o%o r!$*-*!n'! -ara (a&ra

(a&r!ro, -ala r!$og!ora ! (a&ra, $ara%!l!ra g*gan'!, )arra 'r**%!n*onal!, $a)a

! ;!rra%*!n'a, 2*rola $*l"nr*$a, !'$. La *n'!n*0n &! !l !'&*an'! r!$ono#$a la

a-l*$a(*l*a ! la +or%a g!o%/'r*$a 5 & $on'an'! r!la$*0n $on !l !n'orno. A" 'a%(*/n,

&! !l !'&*an'! anal*$! $on !'!n*%*!n'o lo -ro$!o n!$!ar*o -ara r!al*#ar !l 'ra#ao !

lo -lano ! !arrollo ! $aa %o!lo -r!!n'ao.

S! &'*l*#0 &n -!rno g*gan'!, ! ? %% ! *9%!'ro 5 &n $&a!rno an*llao -ara &! !l

!'&*an'! r!$ono#$a la $&r2a ;!l*$o*al 5 la *+!r!n$*a ! !n'r! la !-*ral. S! &'*l*#0 a!%9

la $o%-&'aora, !l -ro5!$'or 5 la $on!6*0n a *n'!rn!' -ara (&$ar !n Googl! *%9g!n! !

r!or'! ! 'ra$$*0n 5 $o%-r!*0n, a-l*$a$*on! ! la ;!l*$o*al, a" $o%o, r!or'!

!-*ralaoU, &'*l*#ao !n *2!ra $on'r&$$*on! %!$9n*$a.

E'a !6-!r*!n$*a *r2*!ron -ara &! !l gr&-o ! !'&*an'! *!n'a aún %a5or %o'*2a$*0n -or 

!l '!%a a *n*$*ar & !'&*o. S*!n'a $&r*o*a -or lo -ro$!o &'*l*#ao -ara r!al*#ar la

$on'r&$$*on! &! *r2*!ron ! %o!lo. S*!n'an '!%or -or !l r!'o &! ! l! -lan'!a al '!n!r &! r!al*#ar lo *!o 5 $on'r&$$*on!, '!%or &! ! *(a **-ano al $!r$*orar! ! &! lo

%o!lo $on'r&*o +&!ron !arrollao -or !'&*an'! ! ao an'!r*or! 5 !l %*%o

n*2!l. Y &! on r!'o &! !(!r9n !n+r!n'ar !n !l +&'&ro -r06*%o 5 &! lo &-!rar9n $o%o

o'ro !'&*an'! lo ;an ;!$;o.

El grao ! %o'*2a$*0n al$an#ao +&! +an'9'*$o, !l *n'!r/ o(r! la '!%9'*$a +&! %&5 no'or*o

!n la a'!n$*0n &! $aa !'&*an'! -r!'0 a !'a -r!!n'a$*0n !l '!%a. In'!r!an'! -ara lo

!'&*an'! !l %*rar $o%o &na gran $an'*a ! %o!lo +"*$o !n $ar'&l*na a a&!a(an !l

41

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 59/182

%!0n ! 'ra(a)o !l o$!n'!. Y %9 al 2!r &n -!rno ! 'al! *%!n*on! &'*l*#ao $o%o

r!$&ro *9$'*$o o(r! 'oo !n la $la! ! r!-r!!n'a$*0n ! &n*on! !%on'a(l! !n !l

 (a$;*ll!ra'o.

S! 'o%aron +o'o ! alg&na *%-r!*on! ! lo !'&*an'! !n !l r!$ono$*%*!n'o !l %a'!r*al

*9$'*$o &'*l*#ao !n !'a -ro-&!'a ! %!*a$*0n, !'a *%-r!*on! ! *n$l&5!n !n !l An!6o

>.

R!+l!6*on!

El -ro$!o ! !-!$*al*#a$*0n &! ! ;a !%-r!n*o $o%o o$!n'!, !r2*r9 -ara *!n'*+*$ar 

la 2*r'&! &! ! -o!!n, 5 a la l&# ! la %*%a, r!$ono$!r 5 a$!-'ar la !+*$*!n$*a,

 -o$a o %&$;a, -!ro !l a+9n ! %*n*%*#arla, *no, !l*%*narla. Con !g&r*a al +*nal*#ar 

!'a !'a-a !l o$!n'! ! a-ro-*ar9 ! &n %ar$o '!0r*$o$*!n'"+*$o &! l! -!r%*'a !arrollar &

la(or $on %a5or -ro+!*onal*%o, garan'*#ano an'! 'oo $al*a !n !l !r2*$*o &! -r!'o, la

!&$a$*0n ! la )&2!n'&.

E %&5 *%-or'an'! !n'!n!r al -ro$!o !&$a'*2o $o%o &n -ro$!o ! %!*a$*0n -!ag0g*$a,!n !l &! !l !'&*an'! ! a$'or $la2! ! & -ro-*o a-r!n*#a)!, 5 no olo &n r!$!-'or !

*n+or%a$*0n, al *g&al &! !l -a-!l &! !!%-!a !l o$!n'! ! !l ! r!al*#ar !l

a$o%-aa%*!n'o 5 -ro%o$*0n !l a-r!n*#a)!.

El -ro$!o ! %!*a$*0n r!(aa la +ron'!ra !l -!na%*!n'o, la al'!rna'*2a ! %!*a$*0n

on 'an'a alr!!or &! !l o$!n'! olo !(! !l!$$*onar $on $&*ao $&al ! la %9

$on2!n*!n'! -ara & $la!, & gr&-o ! !'&*an'! 5 !l o()!'*2o &! ! r!&*!r! al$an#ar.

El -ro$!o ! %!*a$*0n 2&!l2! a la $la! %9 $o%&n*$a'*2a, %9 *n'!r!an'! 5 -ar'*$*-a'*2a,

%9 r!'an'! -ara !l o$!n'! 5 !l gr&-o ! !'&*an'!.

El -ro$!o ! %!*a$*0n no %an'*!n! $on!$'ao $on n&!'ra -ro-*a r!al*a, no $on la

r!al*a !l '!6'o, o ! la !6-r!*on! !l o$!n'!, la %!*a$*0n )&n'a 'oa la r!al*a! 5

la r!2*!r'! al -ro$!o ! !n!an#aa-r!n*#a)!.

El -ro$!o ! %!*a$*0n !2ol&$*onar9 *gn*+*$a'*2a%!n'! la la(or o$!n'!, !r9 & !!n$*a

%*%a ! a;ora !n a!lan'!.

42

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 60/182

El -ro$!o ! %!*a$*0n ;a *o &n r!$&ro &! a (&!na ;ora ! ;! 2!n*o &'*l*#ano

$on'an'!%!n'! !n la la(or o$!n'! a *ar*o, ! !$*r, 2a%o -or (&!n $a%*no, -or *n'&*$*0n,

!6-!r*!n$*a, n!$!*a, $&r*o*a, !'$., 5 &! ! a;ora !n a!lan'! a -ar'*r ! &n %ar$o'!0r*$o $*!n'"+*$o ! r!$ono$! $o%o *n'r&%!n'o ! 2*'al *%-or'an$*a -ara ar !n'*o a la

 -r9$'*$a o$!n'! 5 la r!la$*0n &! la !n!an#a $o%-ar'*a !(!n %an'!n!r $on n&!'ro

!n'orno.

43

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 61/182

CAPITULO III

DISEO CURRICULAR Y DOCENCIA

 -a insurrección es el acceso de furor de la verdad. A veces insurrección es resurrección.

8íctor 9ugo

44

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 62/182

CAP4T1LO III DISEO C1RRIC1LAR Y DOCENCIA= An'!$!!n'!

Toa a$$*0n '*!n! &n o()!'*2o, !l o()!'*2o 5 & $&%-l*%*!n'o ! +&na%!n'an !n &na (a!

o(r! la $&al ! &'!n'an la a$'*2*a! &! -!r%*'*r9n al$an#arlo. La la(or o$!n'!, !a

a$$*0n &! !nr*&!$! lo a(!r! ! lo !&$ano 5 !&$aor!, &! +or'al!$! !l -or2!n*r !

&na o$*!a o &! *%-l!%!n'! a$a a la l&# !l $ono$*%*!n'o ! la 2!ra, ! la $&l'&ra, ! la%**0n !l $*&aano, 'a%(*/n ! +&na%!n'a !n &n (a! 0l*a, $*!n'"+*$a, -!ag0g*$a,

%!'ool0g*$a, o$*ol0g*$a, !no%*naa $&rr"$&l&%.

C&rr"$&l&%, $ol&%na 2!r'!(ral ! &n -ro5!$'o !&$a'*2o *n'*'&$*onal, ! !l -ro5!$'o %*%o,

&! ! !(! a &na o$*!a *n'*'&$*onal, al !r2*$*o ! 'oo 5 -ara !l (!n!+*$*o ! 'oo. El

$&rr"$&l&% 5 -ro5!$'o !&$a'*2o $on'!%-la la n!$!*a! ! lo !'&*an'!, lo

r!&!r*%*!n'o ! la o$*!a, !n'orno !n !l &! ! !!n2&!l2! la *n'*'&$*0n: !'a(l!$! lo

l*n!a%*!n'o (a)o lo $&al! lo *'*n'o -!ron!ro ! la *n'*'&$*0n !(!r9n %o2!r! -ara;a$!r !+!$'*2o lo &! -lan'!a !l -ro5!$'o *n'*'&$*onal.

Pr*!'o Ca'*llo Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM , 'a%(*/n a

*%-or'an$*a a la !6*'!n$*a ! &n $&rr"$&l&%, -!ro %9 2alor a al r!$ono$*%*!n'o ! &

!6*'!n$*a, r!$ono$*%*!n'o (aao !n & -r9$'*$a $on'an'!, !n !l anar -ara la $on!$&$*0n !

lo -lan'!a%*!n'o &! !l $&rr"$&l&% -!r*g&!.

> 3!*ar !! !l $&rr"$&l&%

D! a$&!ro a la -ro-&!'a ! Coll, Coll, =VV=, -9g. ?=?> !l $&rr"$&l&% ! !+*n! $o%o !l

 -ro5!$'o &! -r!*! la a$'*2*a! !&$a'*2a !$olar!, -r!$*a & *n'!n$*on! 5

 -ro-or$*ona g&"a ! a$$*0n a!$&aa 5 ú'*l! -ara lo -ro+!or! &! '*!n!n la

r!-ona(*l*a *r!$'a ! & !)!$&$*0n. Para !llo, !l $&rr"$&l&% -ro-or$*ona *n+or%a$*on!

$on$r!'a o(r! &/ !n!ar, $&9no !n!ar, $0%o !n!ar 5 &/, $0%o 5 $&9no !2al&arU.

45

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 63/182

El a-or'! ! Coll !'a(l!$! $lara%!n'! !l -o!r *r!$'r*# !l $&rr"$&l&%, $o%o !l !)! -r*n$*-al

&! a-or'a *n+or%a$*0n !!n$*al -ara !l $&%-l*%*!n'o !+*$a# ! lo o()!'*2o ! &na

*n'*'&$*0n, &! no *%-l*$a ola%!n'!, !l al$an#ar o'ar ! $ono$*%*!n'o $*!n'"+*$o a &!'&*an'!, %9 (*!n, a*$*onal a !o, a-or'a $on a$'*'&!, 2alor!, ;a(*l*a! 5 !'r!#a,

r!$ono$*%*!n'o ! & $&l'&ra, & !n'orno 5 &n !n'*%*!n'o ! -!r'!n!n$*a al %*%o, 'ra&$*o

/'!, !n !l a-or'! !$**2o !n la ol&$*0n ! $on*$*on! -ro(l!%9'*$a ! & o$*!a.

El a-or'! !l $&rr"$&l&% 2a aún %9 all9, -&! g!n!ra !n !l !'&*an'! &n n*2!l ! $on$*!n$*a

o(r! & $on*$*0n ! $*&aano, !n !l !n'*o ! la(rar $on & a$$*on! &na *n+l&!n$*a o(r!

la )&'*$*a, o(r! la -a#, a-ro-*ar! ! lo $ono$*%*!n'o &! la 1n*2!r*a l! (r*na, -!ro *n

!%(argo, &! /'o l! -!r%*'an a$'&ar a -ar'*r ! & -ro-*a r!+l!6*0n: a" lo !6-r!a Borr!ro

Borr!ro, =VVV, -9g. =>7 En la 1n*2!r*a ! +or%a !l *n'!l!$'o, 5 &*!n -ro$!! a!lan'!,

 -ro+!*onal%!n'!, $on *n'!l!$'o +or%ao, a$'&ar9 !n +or%a r!+l!6*2o 5 no %!$9n*$a%!n'!U.

E'! $on'!6'o ! ;ar9 r!al*a gra$*a al $o%-ro%*o !l o$!n'!, -or 2o$a$*0n, -or 

!6-!r*!n$*a, $on r!-ona(*l*a 5 $on !l o-or'! ! &n n*2!l ! -ro+!*onal*#a$*0n 'al &! l!

 -!r%*'a %!*ar !! !l $&rr"$&l&% -ara -ro-*$*ar a!$&aa%!n'! -ro$!o ! -ro%o$*0n 5

a$o%-aa%*!n'o !l a-r!n*#a)! ! & !'&*an'!.

El a-or'! &! la 1n*2!r*a (r*n! a la o$*!a !r9 !l ! o'arla ! !r! $on !-"r*'& !

$*&aan"a, &! -!r*gan lo )&'o, &! !arroll!n & a$'*2*a! -ro+!*onal! !n'ro !l

&%(ral ! lo l!gal, &! no !n $a(*a al !-!r*$*o, o al %!no$a(o ! & !!n$*a *2*na -or 

a%(*$*on! !%!*a ! *n)&'*+*$aa al a-ro-*ar! -ara " ! (*!n! 5 r*&!#a $o%&n!.

E'a -!r-!$'*2a !l $&rr"$&l&% ! lo &! Borr!ro Borr!ro, =VVV, -9g. >@ !+*n! $o%o !l

$&rr"$&l&% o$&l'o, A-r!n!r a !r 5 a-r!n!r a ;a$!r!, a-r!n*#a)! ! *no$&l'a(l!

*n'!n$*onal*a on'ol0g*$a. A-r!n!r a a-r!n!r 5 a $o%-r!n!r: 'a%(*/n a 'ra(a)ar: -ro&$*r 

5 $r!ar: &! -on!n !n !$!na a$'*2a la $a-a$*a! *n'!l!$'&al!, *%ag*na'*2a 5 2ol*'*2a.

A-r!n!r a $on2*2*r: a -ar'*$*-ar 5 a-r!n!r a aa-'ar! -ara !'a$ar !l %a'*# o$*al ! la

!&$a$*0n. A-r!n!r a !$&(r*r la 'ra$!n!n$*a a +*n ! &-!rar ra$*onal*%o 5 $a-'ar lo

o(r!na'&ral 5 !l !n'*o ! la $lar*a. A-r!n!r a $r!!r7 Y a-r!n!r a -!nar, on !'o

a-r!n!rl!U +a$!'a *n*ol&(l! !l $&rr"$&l&% !$on*oU.

1n %&no ! $a%(*o a$!l!rao !6*g! la n!$!*a ! g!n!rar !n !l !r ;&%ano

&n*2!r*'ar*o la $a-a$*a ! aa-'ar! a & !n'orno, a-ro-*ar! ! /l, 5 %o*+*$arlo -ara &

46

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 64/182

a'*+a$$*0n 5 la ! lo !%9. Por 'an'o, la 1n*2!r*a, '!%-lo !l a(!r, no -r!'!n!

ún*$a%!n'! *n+or%ar 5 !n!ar $*!n$*a, %9 (*!n 5 a!%9, (&$a $on2!r'*r al !r ;&%ano !n

&n ag!n'! ! 'ran+or%a$*0n ! & !n'orno. La 1n*2!r*a !$&a'or*ana, !l *'!%a !&$a'*2o!n g!n!ral a$'&al%!n'! ;a *n*$*ao &n -ro$!o ! !2ol&$*0n, !l %*%o !r9 !r*o !n +&n$*0n

!l n*2!l ! r!-ona(*l*a 5 $o%-ro%*o ! 'oo & ag!n'!: a$r!*'a$*0n, -r&!(a

!'anar*#aa, -ro+!*onal*#a$*0n o$!n'!, -!r+*l! -ro+!*onal !l o$!n'!, $a-a$*'a$*0n 5

%9 a$$*on!, !'9n !n$a%*naa a !l!2ar !l 2alor ! lo r!&l'ao &! arro)a la !&$a$*0n

&n*2!r*'ar*a, gra&ao $on &n n*2!l &-!r*or ! $ono$*%*!n'o 5 la ;a(*l*a! &+*$*!n'!

 -ara a(!r &/ ;a$!r $on /l.

Lo r!&l'ao $o%-ro%!'!n -ro+&na%!n'! a la la(or o$!n'!, noo'ro !'a%o lla%ao a

a&%*r la r!-ona(*l*a ! *n*$*ar n&!'ra 'ran+or%a$*0n, la $&al !r9 -o*(l! $&ano

'!nga%o la $on$*!n$*a ! 'oo lo &! a'a! a n&!'ra -ro+!*0n, &no ! lo a-!$'o

'ra$!n!n'al! ! !l $ono$*%*!n'o !l $&rr"$&l&%, !l $&al !(! !'ar aa-'ao a la n&!2a

!6*g!n$*a ! la o$*!a, -ro+!*onal! *n'!gral!, no olo -or'aor! ! $*!n$*a, *no 5 $o%o

5a lo a2!r'*%o !n -9rra+o an'!r*or!, a$'or! ! & -ro-*o !arrollo 5 !l -rogr!o ! &

o$*!a.

? &/ $ono$!%o !l $&rr"$&l&%H

A +*n ! r!$ono$!r la !6*'!n$*a !l $&rr"$&l&%, 5 o(r! 'oo !2*!n$*ar !l n*2!l !

$ono$*%*!n'o !l %*%o, r!+l!)ao !n !l n*2!l ! a-ro-*a$*0n ! & $on'!n*o -or %!*o ! la

 -r9$'*$a $on'an'!, Pr*!'o -lan'!a r!g*'rar *n r!%*'*r! a o$&%!n'a$*0n alg&na lo &! !l

o$!n'! $ono$! r!-!$'o al $&rr"$&l&% $orr!-on*!n'! a la *n'*'&$*0n !n la &! ! -r!'a

!r2*$*o.

Con !'! !n'*o -r9$'*$o, 5 -ara r!-on!r a la *n&*!'& &! -lan'!a Dan*!l Pr*!'o Ca'*llo,

! !6-r!a lo *g&*!n'!.

Co%o o$!n'! ! la 1n*a E&$a'*2a 8!r%ano 3*g&!l D! La Sall! 1E83DLS, a -ar'*r 

! o$'&(r! ! >MM>, ! *n*$*a la !6-!r*!n$*a !n !'a *%-!'&oa la(or, a $argo ! la a*gna'&ra

D*(&)o T/$n*$o, ;!rra%*!n'a +&na%!n'al !n !l !!%-!o ! &n -ro+!*onal !n ra%a

'/$n*$a 5 a+*n!, ! *n$l&*2! ;!rra%*!n'a 2al*oa -ara !l $*&aano $o%ún, -ara la l!$'&ra 5!arrollo ! -lano 5 *!o ! *2!ra "nol!. L!ng&a)! &n*2!ral (aao !n la

47

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 65/182

r!-r!!n'a$*0n gr9+*$a ! o()!'o, o(r! la ra"# ! nor%a !-!$*al*#aa &! -!r%*'!n

 -ro$!o ! *!o, $on'r&$$*0n 5 2!r*+*$a$*0n. E'a a*gna'&ra ! *$'a a lo n*2!l! ! =M[

EGB, =[, >[ 5 ?[ ! Ba$;*ll!ra'o, !-!$*al*a F"*$o3a'!%9'*$o.

Po'!r*or%!n'!, a -ar'*r ! o$'&(r! ! >MM, ! *ngr!a al Col!g*o <!-!r'*no San Jo/ D! La

Sall!, *n'*'&$*0n a la &! ! -r!'a !r2*$*o -aral!la%!n'! a la 1E83DLS. En !'a n&!2a

*n'*'&$*0n ! !n$arga al o$!n'! la a*gna'&ra ! El!$'r*$*a, !n lo n*2!l! ! [, V[, =M[ !

EGB, =[ 5 >[ Ba$;*ll!ra'o G!n!ral 1n*+*$ao. En lo úl'*%o o ao, a ra"# ! la !2ol&$*0n

&! &+r! !l *'!%a !&$a'*2o !$&a'or*ano, !l*%*n9no! !l (a$;*ll!ra'o -or !-!$*al*a! 5

ano -ao a la %oal*a ! (a$;*ll!ra'o g!n!ral &n*+*$ao (a$;*ll!ra'o !n $*!n$*a a n*2!l

na$*onal, ! a*$*onan a la a*gna'&ra %!n$*onaa la a*gna'&ra ! E&$a$*0n Ar'"'*$a, !n

lo n*2!l! =[ 5 >[ ! Ba$;*ll!ra'o G!n!ral 1n*+*$ao.

Con !'o an'!$!!n'!, %! -!r%*'o $o%-ar'*r a&!llo a-!$'o &! $ono#$o o(r! !l

$&rr"$&l&% ! la *n'*'&$*0n a la &! %! -!r'!n!#$o7

Con*!rano alg&no ! lo a-!$'o 2**(l! &! %!n$*ona Pr*!'o Pr*!'o Ca'*llo, La

En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM, -9g. @, !l $&rr"$&l&% !'9 +or%ao !n'r!

o'ro !l!%!n'o -or lo *g&*!n'!7

P!r+*l !l !gr!ao,

Plan ! !'&*o,

S*'!%a ! !2al&a$*0n,

Con$!-$*0n !l a-r!n*#a)!,

Con$!-$*0n ! la la(or !l !&$aor,

In$or-oro a !'o !l!%!n'o o'ro $o%o7 %**0n 5 2**0n, o()!'*2o g!n!ral, o()!'*2o

!-!$"+*$o, FODA, +&na%!n'a$*0n +*lo0+*$a, +&na%!n'a$*0n -!ag0g*$a, %!'oolog"a,

 -!n&% ! !'&*o, $arga ;orar*a, ;orar*o, $ronogra%a, $o%**on! -!r%an!n'! 5 &

 -lan! ! a$$*0n.

A!%9, !l $&rr"$&l&% lo $on+or%an. R!gla%!n'o *n'!rno, 3an&al ! +&n$*on!, C0*go !

Con2*2!n$*a.

48

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 66/182

El $&rr"$&l&% a$'&al ! la *n'*'&$*0n *n*$*0 & a-l*$a$*0n a -ar'*r !l ao >MM, !+*n*o

*n'*'&$*onal%!n'! $o%o !l Pro5!$'o E&$a'*2o In'*'&$*onal PEI, ! -rogra%a -ara !l

!6!n*o >MM>M==. D&ran'! !'o ao !l -ro5!$'o, ll9%!! $&rr"$&l&%, +&! !2ol&$*onano !n+&n$*0n ! la !6-!r*!n$*a an&al!. E n!$!ar*o $on*!rar &! !l -!r"oo ! a$$*0n ! !'!

o$&%!n'o +!n!$*0 ;a$! o ao, la *n'*'&$*0n !n'on$!, aún !arrolla & a$'*2*a! !n

r!+!r!n$*a a !'! o$&%!n'o, !l %*%o &!, $on la r!+or%a a$'&al! na$*onal! l!g*la'*2a

5 ! r!gla%!n'o ! !n$&!n'ra +&!ra ! $on'!6'o. S*n !%(argo, a +*nal! !l -!r*oo l!$'*2o

an'!r*or >M=> -or !6*g!n$*a !l 3*n*'!r*o ! E&$a$*0n ! *n*$*0 !l -ro$!o !

a&'o!2al&a$*0n, !l %*%o &!, !n'r! o'ro a-!$'o, -!r%*'*0 !+*n*r la !6*'!n$*a o a&!n$*a

! !2*!n$*a &! $!r'*+*&!n la a$'*2*a! ! la *n'*'&$*0n !n -o ! al$an#ar !l n*2!l !!6$!l!n$*a !&$a'*2a o+!r'ao.

A -ar'*r ! !'! -ro$!o, la $o%**0n !*gnaa ;a *n*$*ao &ran'! !'! n&!2o ao l!$'*2o la

!la(ora$*0n !l n&!2o PEI, $&rr"$&l&% *n'*'&$*onal. Na'&ral%!n'!, !l 'ra(a)o ! la $o%**0n

! +&na%!n'ar9 !n !l o$&%!n'o an'!r*or, %o*+*$ano lo n!$!ar*o 5 %an'!n*!no a&!llo

a-!$'o &! ;an g!n!rao 2alor a la la(or *n'*'&$*onal.

Con !'! -r!l&*o, !'allo a $on'*n&a$*0n a&!llo a-!$'o !l $&rr"$&l&% &! on ! %*

$ono$*%*!n'o, !n r!+!r!n$*a a la 1E83DLS.

M0,01n ; V0,01n7 !'a *n+or%a$*0n ;a *o o$*al*#aa 5 ! %an'*!n! !6-&!'a $on $lar*a !n

lo -a*llo ! la *n'*'&$*0n, a" 'a%(*/n, !n la *'*n'a -&(l*$a$*on! &! r!al*#a la

*n'*'&$*0n ! ;a$!n $on'ar !'o a'o, &! !n (r!2! '/r%*no !6-r!an7 ! +&na%!n'a !n

!l $ar*%a !l San'o F&naor, San J&an Ba&'*'a D! La Sall!, (&$ano (r*nar &na

!&$a$*0n $r*'*ana ! $al*a !n &n a%(*!n'! +ra'!rno 5 ! !r2*$*o, !n (&$a !l (*!n!'ar !

la $o%&n*aU %**0n: -*on!ra !n -!agog"a 5 -a'oral, !arrollar9 !n lo !'&*an'!2alor! 5 !'r!#a -ara r!ol2!r -ro(l!%a ! n&!'ra o$*!aU 2**0n.

O57et04o Gener+ ; o57et04o, e,2ec390co,7 !n $&an'o a !'a *n+or%a$*0n ! $ono$! &!

$on'an !n !l o$&%!n'o, -!ro no ! $ono$! !n !'all! lo &! !6-r!an.

-ODA7 En !l $&rr"$&l&% ! ;a$!n $on'ar la +or'al!#a *n'*'&$*onal!, la $&al! ra*$an !n7

!l -!ronal o$!n'! $al*+*$ao, la(ora'or*o !(*a%!n'! !&*-ao &"%*$a, $o%-&'a$*0n,

+"*$a, *(&)o, $*!n$*a na'&ral!, *ngl/, *n'ala$*on! !n g!n!ral !*+*$*o, (*(l*o'!$a, -a'*o,

$ol*!o, a$!-'a$*0n ! la $*&aan"a, r!$ono$*%*!n'o ! -r!'*g*o la(rao &ran'! /$aa,

49

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 67/182

&(*$a$*0n g!ogr9+*$a. En $&an'o a la !(*l*a!, ! $on*!ra lo *g&*!n'! a-!$'o7 (a)o

r!n*%*!n'o ! &n al'o -or$!n'a)! ! !'&*an'!, nú%!ro ! !'&*an'! -or a&la, -ar! !

+a%*l*a -o$o $o%-ro%!'*o $on la +or%a$*0n ! & ;*)o, r!al*a! o$*al! -ro(l!%9'*$a;ogar! *+&n$*onal!, %*gra$*0n. Con r!-!$'o a la o-or'&n*a!7 -r!*-o*$*0n !

2ar*o o$!n'! a $ola(orar $on lo !'&*an'! !n ;orar*o +&!ra ! la )ornaa !$olar, 2**'a

'/$n*$a $on lo !'&*an'!. En $&an'o a la !(*l*a!7 *n'ro%**on! ! -!ronal *n'!rno 5

 -ar! ! +a%*l*a -ara la -ro%o$*0n ! !'&*an'! al +*nal !l -!r"oo l!$'*2o.

-un"'entc01n 90+o,190c( 2e")1)0c ; 'eto"o+1)0c7 !n $&an'o al -!na%*!n'o

+*lo0+*$o !n !l &! ! (aa la la(or *n'*'&$*onal, ! '*!n! -r!!n'! &! ! la(ora a la l&# !l

 -!na%*!n'o +*lo0+*$o ! D! La Sall!, !l %*%o &! &'!n'a & -ra6* !n !l !r2*$*o a lo

%9 n!$!*'ao, (a)o la o$'r*na $r*'*ana, $&l'*2ano !n lo n*o 5 )02!n! 2alor! $o%o7

+!, +ra'!rn*a, !r2*$*o, )&'*$*a 5 ol*ar*a, a-o5ao !n !l r!-!'o, la !%o$ra$*a, la

*g&ala ! !r!$;o, la ;on!'*a.

En $&an'o a lo -!ag0g*$o, !l 'ra(a)o ! D! La Sall!, & no'a 5 r!+l!6*on! *r2!n ! (a!

 -ara la a$$*0n -!ag0g*$a *n'*'&$*onal laallana a n*2!l %&n*al. El !n+o&! ! al$an#ar !l

!arrollo *n'!gral !l !'&*an'! (aao !n la +or%a$*0n -ara la 2*a, *!no $on!$&!n'! &

a$$*onar $on lo 2alor! *n$&l$ao &ran'! & -!r%an!n$*a !$olar !n la *n'*'&$*0n. En

$&an'o al a-!$'o %!'ool0g*$o ! a-l*$a !l %o!lo !$l/$'*$o, !l $&al !n & $on$!-$*0n r!$a'a

lo -o*'*2o ! lo !%9 %o!lo *n&$'*2o, !&$'*2o, $on'r&$'*2*'a, -ro5!$'o, an9l**,

!'$.

Pen,u' "e E,tu"0o,7 !n la a$'&al*a !l -!n&% ! !'&*o ! a$'&al*#0 a la r!+or%a a$'&al,

'o%ano !n $&!n'a la a*gna'&ra r!$o%!naaU -or !l 3*n*'!r*o ! E&$a$*0n, la $arga

;orar*a 5 !l -r!o%*n*o ! la 9r!a (9*$a L!ng&a 5 L*'!ra'&ra, 3a'!%9'*$a, C*!n$*a Na'&ral!, So$*al!, ! %an'*!n!n aún la !-!$*al*a! !n lo n*2!l! ! T!r$!ro !

Ba$;*ll!ra'o, !n F"*$o3a'!%9'*$o 5 &"%*$oB*ol0g*$a, *!no !'! -!r*oo !l úl'*%o !n

'ra(a)ar !n !'a %oal*a.

La *n'*'&$*0n -or & na'&ral!#a r!l*g*oa, *n$or-ora a & -!n&% la a$'*2*a! 5 la

+or%a$*0n !n -a'oral -ara 'oo !l al&%nao. A" %*%o, ! $&%-l! $on la a$'*2*a! !6'ra

!$olar! &! lo !'&*an'! ! =[, >[ 5 ?[ ! Ba$;*ll!ra'o !(!n r!al*#ar ;a'a $&%-l*r &n

50

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 68/182

'o'al ! >MM ;ora ! !r2*$*o o$*al, !'a 9r!a $o%-r!n!n la D!+!na C*2*l, G!'*0n !

R*!go, Pr!%*l*'ar, Ca-a$*'a$*0n !n r!n'a.

En lo úl'*%o ao, la *n'*'&$*0n ;a -ro$&rao o+r!$!r &n !r2*$*o $o;!r!n'! a la r!al*a !n

la &! 2*2*%o, -ro%o2*!no *n'!na%!n'! la a*gna'&ra ! Ingl/, a 'ra2/ ! la

*%-l!%!n'a$*0n ! &n la(ora'or*o, 5 la !l!2a$*0n ! la $arga ;orar*a.

D&ran'! lo úl'*%o ao, ! ;an !'a$ao lo !'&*an'! !gr!ao !l -lan'!l !n &

!!%-!o &n*2!r*'ar*o, !'o ;a *o !2*!n'! -or !l -or$!n'a)! ! !'&*an'! &! ;an

al$an#ao lo -&n'a)! n!$!ar*o -ara !l *ngr!o a la 1n*2!r*a, la %alla $&rr*$&lar -ara !l

r/g*%!n ! !-!$*al*a!, F"*$o3a'!%9'*$o 5 &"%*$oB*ol0g*$a úl'*%a -ro%o$*0n

>M=>>M=? $on*!ra !n'r! o'ra a*gna'&ra a7 3a'!%9'*$a, F"*$a, D*(&)o T/$n*$o,

E$ono%"a, Con'a(*l*a, &"%*$a, B*olog"a, Ana'o%"a, Ingl/: !'a a*gna'&ra %9 la !

9r!a (9*$a ;an -!r%*'*o &! lo !'&*an'! ! !!n2&!l2an $on $*!r'a +a$*l*a !n

$arr!ra a+*n!, $o%o7 Ing!n*!r"a, Ar&*'!$'&ra, 3!*$*na, !n'r! o'ra.

L 2+nt "ocente( +o, +5ortor0o, e 0n,t+c0one, en )ener+( ;an !r2*o ! a-or'! -ara

 -ro%o$*onar ao a ao !gr!ao &! %an'!ngan &n $*!r'o n*2!l ! a$!-'a$*0n !n la

&n*2!r*a! !$&a'or*ana.

En la a$'&al*a, !l -!n&% ! !'&*o ;a'a >[ ! Ba$;*ll!ra'o G!n!ral 1n*+*$ao $&%-l!

$on la r!g&la$*0n &! !l !'ao, a 'ra2/ !l 3*n*'!r*o ! E&$a$*0n ;a *%-&!'o a n*2!l

na$*onal.

La *n'*'&$*0n -or na'&ral!#a r!l*g*oa, -ro%&!2! !n & %*!%(ro !l a-!go al Cr!aor, !

*%-&la a$$*on! ! !r2*$*o a la $o%&n*a, g!n!rano !$!nar*o ! $on2*2!n$*a a la l&# !l

E2ang!l*o, -ro%o2*!no la ol*ar*a, la *g&ala, la +ra'!rn*a 5 la )&'*$*a, ! %oo &!! logr! la +or%a$*0n *n'!gral !l !'&*an'!, -ara &! a-or'! $on & $*!n$*a 5 & 2*2!n$*a

 -!ronal al !r2*$*o ! & $o%&n*a, !'a a$$*on! la *%-&la !l !-ar'a%!n'o ! Pa'oral

&ran'! 'oo !l -!r*oo l!$'*2o.

S! $&%-l! la $arga ;orar*a !'a(l!$*a !n la %alla $&rr*$&lar %*n*'!r*al, ano !-!$*al

/n+a* a la a*gna'&ra ! Ingl/ 5 Pa'oral, a*gna'&ra a la &! ! a*gn0 la $arga ;orar*a

&! !l %*n*'!r*o !)a a $on*!ra$*0n ! $aa *n'*'&$*0n.

51

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 69/182

En cunto +o, 6orr0o,, !l D!-ar'a%!n'o ! In-!$$*0n ! &*!n organ*#a 5 !'a(l!$! lo

;orar*o ! $la!, !n $oor*na$*0n $on !l <*$!rr!$'orao, organ*#ano la ;ora $la! !n -ar!

 -ara 'oa la a*gna'&ra, $on*!rano lo ;orar*o ! a'!n$*0n a Par! ! Fa%*l*a, -lan*+*$a$*0n 5 !2al&a$*0n.

En cunto +o, crono)r',, /'o lo !'a(l!$! !l <*$!rr!$'orao, !n $on$oran$*a $on !l

$ronogra%a !'a(l!$*o -or !l 3*n*'!r*o ! E&$a$*0n -ara $aa -ar$*al, 'o%ano !n $&!n'a

lo "a +!'*2o, 5 ! -rogra%a$*0n !-!$*al )ornaa !-or'*2a, -a'oral, !'$.

Al *n*$*ar &n n&!2o -!r*oo l!$'*2o, !l <*$!rr!$'orao !n $on)&n'o $on !l R!$'or ! la

*n'*'&$*0n 5 !l Con!)o E)!$&'*2o !'a(l!$!n la *'*n'a $o%**on! -!r%an!n'! &!

organ*#ar9n 5 r!g*r9n o(r! 'oa la a$'*2*a! &! ! !arrollar9n &ran'! !l *g&*!n'!

 -!r*oo l!$'*2o: *$;a $o%**on! !'9n !n$argaa ! !'a(l!$!r !l -lan an&al ! a$$*0n 5 !l

$ronogra%a ! a$'*2*a! a !r o$*al*#ao 5 a-ro(ao !n aa%(l!a g!n!ral. La $o%**on!

a$'úan o(r! lo o$*al, $&l'&ral, a$a/%*$o, r!l*g*oo, !-or'*2o, $*!n$*a 5 '!$nolog"a, al&,

!'$.

Re)+'ento 0nterno( C1"0)o "e Con404enc0( Mnu+ "e -unc0one, , ! lo &! ! $ono$!,

!'o o$&%!n'o +&!ron !la(orao !n -!r"oo an'!r*or!, *n !%(argo, no +&!rono$*al*#ao a!$&aa%!n'! a 'oa la $o%&n*a !&$a'*2a, ! %an'*!n!n !n +or%a'o

 (orraor, -&! al no !r o$*al*#ao no ;an *o a-ro(ao n* !n aa%(l!a n* -or la a&'or*a

$o%-!'!n'!.

E+ C1"0)o "e Con404enc0 ;a *o !la(orao !n o %o%!n'o &ran'! lo o -!r"oo

l!$'*2o an'!r*or!, ! ;an !)!$&'ao lo -ro$!o n!$!ar*o -ara !'a(l!$!r lo a$&!ro, *n

!%(argo, la 'aran#a !n -ro%&lgar! !l R!gla%!n'o a la L!5 ! E&$a$*0n no ;a -!r%*'*o

&! /'! o$&%!n'o !'/ $on+or%! a lo &! ! !'a(l!$! !n *$;o R!gla%!n'o, ra#0n -or la

$&al, al *n*$*ar !'! n&!2o -!r"oo l!$'*2o !l Con!)o E)!$&'*2o a$'&al ;a *n*$*ao n&!2a%!n'!

!l -ro$!o $o%-l!'o -ara & *!o.

E+ 'nu+ "e 9unc0one,, !'! o$&%!n'o +&! !la(orao ;a$! 2ar*o ao, *n !%(argo, $ar!$!

! 2al*!# -or no !'ar o$*al*#ao, a-ro(ao 5 $on+or%! a la n&!2a l!5 ! !&$a$*0n.

S0,te' "e E4+uc01n, la *n'*'&$*0n al *g&al &! la !%9 a n*2!l na$*onal *n*$*aron !'!

 -!r"oo l!$'*2o (a)o !l r/g*%!n &*n&!%!'ral >MM "a ! la(or! *'r*(&*o !n >

52

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 70/182

 -!r*oo ! %!!. Caa &*n&!%!'r! !'9 $on+or%ao -or ? -ar$*al!, $on &na &ra$*0n

a-ro6*%aa ! !%ana. Toa la !2al&a$*on! ! $al*+*$an o(r! &na no'a ! =M, $on

a-ro6*%a$*on! ! $!n'/*%a.

En $aa -ar$*al ! !'a(l!$!n a$'*2*a! !2al&a'*2a, a a(!r7 'ar!a !n $aa, l!$$*on! !n

!l a&la, 'ra(a)o *n*2*&al! !n !l a&la, 'ra(a)o gr&-al !n !l a&la, -r&!(a. El -ro%!*o !

!'a a$'*2*a! g!n!ra !l -ro%!*o -ar$*al.

En $aa &*n&!%!'r! ! !'a(l!$!r9 !l -ro%!*o ! lo ? -ar$*al! %9 la no'a ! &n

!6a%!n ! +*n ! &*n&!%!'r!. El -ro%!*o ! lo 'r! -ar$*al! a-or'an $on !l M\ ! la

no'a &*n&!%!'ral, !n 'an'o, la no'a !l !6a%!n &*n&!%!'ral a-or'a $on !l >M\.

E$ala $&al*'a'*2a E$ala $&an'*'a'*2a A$'*2*a! r!la$*onaa

S&-!ra lo a-r!n*#a)! r!&!r*o =M Pr&!(a

S&'!n'a$*on!

Tar!a -rogra%aa

Do%*na lo a-r!n*#a)! r!&!r*o V

Al$an#a lo a-r!n*#a)! r!&!r*o

E'9 -r06*%o a al$an#ar lo a-r!n*#a)! r!&!r*o

 No al$an#a lo a-r!n*#a)! r!&!r*o ] @

Lo !'&*an'! &! &ran'! lo o &*&!%!'r! no a)&'ar!n &n -ro%!*o g!n!ral ! ,

!(!r9n a*'*r a = "a ! $la! ! r!$&-!ra$*0n -ara r!n*r &n !6a%!n &-l!'or*o a

%!*ao !l %! ! )&l*o, %*!n'ra &! a&!llo !'&*an'! &! o('!ngan &n -ro%!*o

*n+!r*or a , !(!r9n !arrollar &n 'ra(a)o ! r!$&-!ra$*0n a!$&aa%!n'! *!ao -or !l

o$!n'!, -ara -r!!n'ar! !n !l %! ! ago'o, l&!go !l -!r*oo 2a$a$*onal, -ara r!n*r &n

!6a%!n r!%!*al. A&!llo !'&*an'! &! !n !l !6a%!n &-l!'or*o no a)&'ar!n $o%o

%"n*%o !(!r9n ! *g&al %an!ra -r!!n'ar! al !6a%!n r!%!*al !n ago'o, !arrollano

 -r!2*a%!n'! !l 'ra(a)o ! r!$&-!ra$*0n.

Lo !'&*an'! &! no a)&'ar!n la no'a %"n*%a ! , !n !l !6a%!n r!%!*al, -or9n

%a'r*$&lar! !n !l *g&*!n'! n*2!l, -!ro, 'ran$&rr*o ?M "a ! *n*$*ao !l n&!2o -!r"oo

l!$'*2o, !(!r9n r!n*r !l !6a%!n ! gra$*a, la no'a %"n*%a a o('!n!r ! ! , ! no

$on!g&*rlo !l !'&*an'! -!r!r9 !l ao.

53

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 71/182

La la(or, !r!$;o 5 r!-ona(*l*a! !7 a&'or*a!, o$!n'!, !'&*an'!, -ar! !

+a%*l*a 5 $o%&n*a !n g!n!ral, !'9n $lara%!n'! !+*n*a !n la n&!2a l!5 ! !&$a$*0n 5 &

r!gla%!n'o. E'9 $laro &! 'oo !l -ro$!o ! !n!an#a a-r!n*#a)! ! r!-ona(*l*a !'oo lo ag!n'! !&$a'*2o %!n$*onao, 5 &! 'oo !(!r9 $!*r! al !(*o -ro$!oU

!'a(l!$*o !n !l r!gla%!n'o. Lo o$!n'! !(!r9n r!al*#ar & la(or! !'a(l!$*!no

!2*!n$*a &! $!r'*+*&!n & 'ra(a)o &ran'! 'oo !l ao l!$'*2o 5 $on $aa &no ! &

!'&*an'!.

@ E'r&$'&ra !l $&rr"$&l&%

L&!go ! la !6-!r*!n$*a al $on+ron'ar n&!'ro a(!r r!-!$'o al $&rr"$&l&% *n'*'&$*onal 5 'ra

la *n2!'*ga$*0n 5 o$&%!n'a$*0n o(r! !l $on'!n*o "n'!gro !l %*%o, ! $on2!n*!n'!

!'!n!r! !n !'a r!+l!6*0n, ;a'a &/ -&n'o la la(or o$!n'! -!ronal ;a 2!r*+*$ao !l

$&%-l*%*!n'o ! la !6-!$'a'*2a &! &n !'&*an'!, &n -ar! ! +a%*l*a, la o$*!a !n

g!n!ral, !-o*'aron !n la *n'*'&$*0n, a a(*!na &! /'a o+!r'0 &n !r2*$*o !&$a'*2o $on

$*!r'a $ara$'!r"'*$a, 'al! &! l! -!r%*'an al )o2!n !arrollar! $o%o !r ;&%ano 5 a&*r*r 

$ono$*%*!n'o -ara *n!r'ar! !n !l %&no -ro+!*onal, la(oral 5 o$*al ! & !n'ornoH

A!%9, r!&l'a *n'!r!an'! !$&(r*r !2*!n$*a &! $!r'*+*$an &! 'oa la la(or !&$a'*2a !

&na *n'*'&$*0n ! $*%!n'an !n &n -ro5!$'o a!$&aa%!n'! ra#onao, $on &n o-or'! '!0r*$o

 -!ag0g*$o, %!'ool0g*$o, -*$ol0g*$o, $*!n'"+*$o 5 o$*al. A" %*%o, r!&l'a $&r*oo, 'ra la

o$&%!n'a$*0n r!al*#aa, -!r$a'ar! &! !6*'!n &na gran $an'*a ! !2*!n$*a ! !'!

 -ro5!$'o o$&%!n'o *%-r!o, ar$;*2o *g*'al!, +oll!'o, $ar'!l!, !'$. $on lo &! !

 (&$a %a*+*$ar !n la $o%&n*a !&$a'*2a a&'or*a!, o$!n'!, !'&*an'!, o$*!a !n

g!n!ral la +*loo+"a *n'*'&$*onal. S*n !%(argo, al *nagar o(r! $*!r'a *n+or%a$*0n r!$&rr!n'!al $&rr"$&l&%, la%!n'a(l!%!n'! /'a no !6*'!, o *%-l!%!n'!, no ;a5 !2*!n$*a ! &

!6*'!n$*a.

To%!%o $o%o r!+!r!n$*a n&!2a%!n'! la $on$!-$*0n &! Coll '*!n! r!-!$'o al $&rr"$&l&%,

Coll, =VV=, -9g. ?=?> al $&al lo !+*n! $o%o !l -ro5!$'o &! -r!*! la a$'*2*a!

!&$a'*2a !$olar!, -r!$*a & *n'!n$*on! 5 -ro-or$*ona g&"a ! a$$*0n a!$&aa 5 ú'*l!

 -ara lo -ro+!or! &! '*!n!n la r!-ona(*l*a *r!$'a ! & !)!$&$*0n. Para !llo, !l

54

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 72/182

$&rr"$&l&% -ro-or$*ona *n+or%a$*on! $on$r!'a o(r! &/ !n!ar, $&9no !n!ar, $0%o

!n!ar 5 &/, $0%o 5 $&9no !2al&arU.

P!ronal%!n'! !'a !6-!r*!n$*a !nr*&!$! o(r! %an!ra, ;a g!n!rao %a5or !%-a'"a -or la

*n'*'&$*0n a la &! ! -!r'!n!$! 5 & o+!r'a !&$a'*2a. 8a !-!r'ao la $on$*!n$*a ! lo -or 

&/U ! $aa a$'*2*a &! ll!2a a $a(o la *n'*'&$*0n 5 $aa -!ron!ro ! la %*%a. S!r9

'ra$!n!n'al 2ol$ar !'! n&!2o $ono$*%*!n'o !n !l !)!r$*$*o o$!n'! *ar*o, ! +or%a &! lo

!'&*an'! r!&l'!n +a2or!$*o -or !l g*ro &! ar9 & r!la$*0n a$a/%*$a 5 -!ronal $on !l

o$!n'!, o(2*a%!n'! $on !l $o%-ro%*o ! &! 'oo $ono$*%*!n'o n&!2o a&*r*o !n la

a&la, lo r!$*(an $on &n 2alor agr!gaoU, +r&'o ! !'a !6-!r*!n$*a ! *n2!'*ga$*0n 5

o$&%!n'a$*0n $&rr*$&lar.

1na 2*'a al $&rr"$&l&% *n'*'&$*onal

Para $o%-l!%!n'ar la *n+or%a$*0n &! ! !(! $ono$!r r!-!$'o al $&rr"$&l&%, Dan*!l Pr*!'o

Ca'*llo n&!2a%!n'! no or*!n'a -or !l $a%*no !l a(!r, a 'ra2/ ! &na n&!2a -r9$'*$a la

$&al *%-l*$a la r!2**0n ! o$&%!n'a$*0n &! -!r%*'a $ono$!r lo &! no $ono$!%o a$!r$a

!l $&rr"$&l&%

An*%ao -or la $&r*o*a ! 2!r*+*$ar !l $ono$*%*!n'o r!-!$'o al $&rr"$&l&% *n'*'&$*onal !

*n*$*0 la *n2!'*ga$*0n -ara o$&%!n'ar la *n+or%a$*0n &! la *n'*'&$*0n -o!a r!-!$'o a &

 -ro5!$'o !&$a'*2o, a$&*!no a la a&'or*a! ! la *n'*'&$*0n, lo ar$;*2o ! S!$r!'ar"a !

la 1n*a E&$a'*2a Par'*$&lar 8. 3*g&!l D! La Sall!, 5 !l <*$!rr!$'orao ! la *n'*'&$*0n.

A (&!na ;ora, !n a%(o !-ar'a%!n'o !6*'*0 &ran'! !'! -ro$!o la %a5or a-!r'&ra ;a$*a

%* r!&!r*%*!n'o, !! a%(*!n'! g!n!r0 %a5or a%(*$*0n -or r!$a(ar la %a5or $an'*a !

o$&%!n'o &! a'*+agan la n!$!*a! r!-!$'o al $ono$*%*!n'o !l -ro5!$'o !&$a'*2o,

$&rr"$&l&% *n'*'&$*onal.

En!g&*a ! a$$!*0 a &n ar$;*2o ! o$&%!n'o &! a'an !! !l >@ ! no2*!%(r! !

=V@V, ;a'a !l >V ! )&l*o !l >M=M, A$&!ro 3*n*'!r*al! !n lo $&al! !l 3*n*'!r*o !

E&$a$*0n Pú(l*$a !l E$&aor, !n la -!rona ! lo r!-!$'*2o 3*n*'ro ! E&$a$*0n,

!%*'!n !l o$&%!n'o &! a&'or*#a !l +&n$*ona%*!n'o !l !n'on$! Col!g*o 8!r%ano 3*g&!l

! la $*&a ! C&!n$a, a$'&al%!n'! 1n*a E&$a'*2a Par'*$&lar 8. 3*g&!l D! La Sall!, -&! r!g*'rarlo !n +o'ogra+"a !l %a'!r*al *n*$ao. En'r! !'a o$&%!n'a$*0n ! !n$on'ra(a &n

55

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 73/182

r!g*'ro ! ar$;*2o &! r!&%! la -r!!n$*a ! la o(ra laall*'a !n E$&aor !! &

 -r*%!ro ao, ! *n*$a &! !! G&a5a&*l, !l ? ! %ar#o ! =?, lo 8!r%ano ! la

E$&!la Cr*'*ana -ar'!n !! G&a5a&*l -ara a!n'ar! !n C&!n$a, *n*$*ano & -r*%!ra )ornaa ! $la! !l @ ! %a5o !l %*%o ao, !'a +!$;a ! $a'aloga $o%o la -r*%!ra

+&na$*0n. Con'a 'a%(*/n !n lo r!g*'ro &na !g&na +&na$*0n, $on +!$;a ! no2*!%(r!

! =.

El 8. L&* La#o, !6 R!$'or ! la In'*'&$*0n 5 a$'&al D*r!$'or A%*n*'ra'*2o, !nrolao !n

la E$&!la Cr*'*ana !! n*o, &*!n $on & larga 'ra5!$'or*a !n !l $a%-o !&$a'*2o &-o

$o%-ar'*r $on la $o%&n*a laallana ! C&!n$a &na -!&!a r!!a ;*'0r*$a ! la

*n'*'&$*0n, *n$l&*a !n la !la(ora$*0n !l C0*go ! Con2*2!n$*a, !n !l -!r"oo l!$'*2o

an'!r*or, la r!!a !6-r!a a"7

El E-"r*'& ! D*o, !n !l *glo K<II, &$*'0 !n la -!rona ! J&an Ba&'*'a D! La Sall!, &n

$ar*%a !-!$"+*$o ! !&$a$*0n $r*'*ana, $&ano ! ao$*0 $on lo %a!'ro a +*n ! '!n!r 

!$&!la gra'&*'a -ara ;*)o ! ar'!ano 5 -o(r!. Con !l anar !l '*!%-o lo ;!r%ano

'&2*!ron &! 'ra(a)ar ! *2!ra %an!ra !n la !&$a$*0n $r*'*ana ! lo n*o 5 )02!n! !l

%&no, -ar'*$&lar%!n'! %!*an'! la !$&!la: $ar*%a $on !6'raor*nar*a a$'&al*a, *n'!r/ 5

2al*!# -ara lo n*o, )02!n! 5 -ara la o$*!a. E a" &! E$&aor no ! la !6$!-$*0n -&!

!n la $*&a ! C&!n$a a %!*ao ! O$'&(r! ! =? ! +&na $on lo 8!r%ano +ran$!!

G!!0n, Pa'!rn*ano 5 Lor!n#o, la !$&!la ! lo 8!r%ano Cr*'*ano !n !l lo$al !l an'*g&o

;o-*'al, Gran Colo%(*a 5 B!n*gno 3alo !&*na:*!no Fran$*$o F!(r! Cor!ro 3&o#

!l no2!no al&%no *n$r*'o S'o. 8no. 3*g&!l.

L&gar! o$&-ao -or la !$&!la7

En = -aa a &na $aa, -ro-*!a !l Sr. <*n'*%*lla $!r$a ! San Fran$*$o: !n =VM= la

!$&!la o$&-ar9 !l !*+*$*o ! la $all! Gran Colo%(*a !n'r! Borr!ro 5 8no. 3*g&!l ;a'a

=V>, ao !n &! !l 3&n*$*-*o C&!n$ano r!ol2*0 r!'*rar !l l&gar a lo 88.EE.CC.

F*nal%!n'! !! =V> ;a'a la +!$;a la E$&!la San Jo/ ;a o$&-ao lo -r!*o !l Col!g*o

8no. 3*g&!l !n la A2!n*a Solano, ;o5 1n*a E&$a'*2a 8!r%ano 3*g&!l D! La Sall!.

Lo *r!$'*2o %9 !'a$ao7

56

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 74/182

En -r*%!r l&gar !l 8!r%ano I%on" =VMM=VM gran *%-&lor ! la o(ra !&$a'*2a,

$o+&naor ! Lo o(r!ro ! D! La Sall!U !n C&!n$a.

El 8!r%ano E&aro Jo/, (r*llan'! 5 a(n!gao *r!$'or ;a$*a =V? 5 =V?, ao !n &!

 (!n!+a$'or! $&!n$ano -o*(*l*'aron la $o%-ra ! &n '!rr!no ! %9 ! @ 8$. !n la A2!n*a

Solano, ;o5 1n*a E&$a'*2a 8!r%ano 3*g&!l D! La Sall!. En'r! lo onan'! %9

!'a$ao +*g&ra Da. A-a$*a Polo Toral.

C0%o no !'a$ar la la(or *n$ana(l! !l 8no. El*!o L&*, ;o5 P(ro. Jo/ Ca'!l2" &*!n,

a5&ao !n -ar'*$&lar -or la 3a'rona Flor!n$*a A'&*llo 5 la 8!r%ana Al*$*a 5 Con$!-$*0n

Carr*0n *n*$*ar"a la %agna $on'r&$$*0n !n la A2a. Solano.

En /-o$a $on'!%-or9n!a 2al! !alar lo no%(r! ! lo 8no. 3*g&!l Enr*&! N!*ra,

Fran$*$o Anra!, L&* La#o, Jorg! Rúal!, G&*ll!r%o N!*ra, R*$;ar 3anoal2a 5 F!l*-!

Bor(or: a" $o%o !l !l Dr. 8&go A(r*l Barro, +*!l !6 al&%no 5 !'a$ao !&$aor 

$&!n$ano.

1na ;*'or*a &! no $on$l&5! -!ro &! %ar$a &na !'a-a a la !6*g!n$*a ! la %o!rn*a 5

! la a$or! !$**on! !l E'ao E$&a'or*ano, o(l*gan a &! la *n'*'&$*on! !&$a'*2a

laall*'a !n C&!n$a ! agr&-!n !n &na n&!2a !n'*a !no%*naa 1n*a E&$a'*2a

8!r%ano 3*g&!lD! La Sall!U 5 -or $on*g&*!n'! ! !(! a(anonar lo 'ra*$*onal!

!no%*na'*2o ! E$&!la San Jo/U 5 Col!g*o 8no. 3*g&!lU.

El &n*+*$ao Con!)o D*r!$'*2o ! la In'*'&$*0n Laallana, -r!**o -or !l 8no. F!l*-!

Bor(or, al$an#0 ! la A&'or*a E&$a$*onal, la l!gal*#a$*0n !l n&!2o !n'! *n'*'&$*onal.

A-!la'*2o !a-ar!$!n -!ro r!al*a! -!r&ran.

Q&/ !l San'o 8no. 3*g&!l, *n'!r$!a an'! !l S!or, n&!'ro D*o, 5 D! La Sall!, !n C&!n$a,

*ga *r2*!no !n !6$!l!n$*a a la n*!# 5 )&2!n'& $&!n$anaU

En !l <*$!rr!$'orao, %! +a$*l*'aron !l 2ol&%!n !l -ro5!$'o !&$a'*2o an'!r*or >MM>M=M,

&! aún *g&! !n 2*g!n$*a, 5a &! !l n&!2o o$&%!n'o, (aao !n la n&!2a l!5 ! !&$a$*0n 5

& r!gla%!n'o !'9 !n $on'r&$$*0n -or la $o%**0n !n$argaa. En !'! o$&%!n'o $on'an7

E&*-o *r!$'*2o a&'or*a!

57

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 75/182

T*!%-o ! &ra$*0n !l -ro5!$'o ao l!$'*2o

An'!$!!n'! 5 J&'*+*$a$*0n

An9l** *'&a$*onal !l $on'!6'o %a'r*# FODA, -ro-&!'a !'ra'/g*$a, -lan an&al !

a$'*2*a! $o%**0n '/$n*$o-!ag0g*$a

O()!'*2o *n'*'&$*onal!

<**0n *n'*'&$*onal

3**0n *n'*'&$*onal

F&na%!n'a$*0n7 +*lo0+*$o$r*'*ana, a6*ol0g*$a, -*$o-!ag0g*$a

D*agn0'*$o FODA

P!r+*l -ro+!*onal

P!r+*l !l !gr!ao laall*'a

P!r+*l !l o$!n'! laall*'a

R!$&ro *9$'*$o *-on*(l!

3oal*a! %!'ool0g*$a

E2al&a$*0n

3ar$o o-!ra'*2o

a Co%-on!n'! $&rr*$&lar7 %o!lo -!ag0g*$o !$l/$'*$o, !n (a! a lo a-or'! ! D! La

Sall!, 8!r(ar', P!'alo##*, P*ag!', A&&(!l, <*go'5, Br&n!r, F!&!r'!*n.

 ( 3alla C&rr*$&lar -or a*gna'&ra 5 n*2!l7 a'o *n+or%a'*2o, -r!!n'a$*0n, *agn0'*$o

FODA, o()!'*2o, !'r!#a, -ro$!o *9$'*$o %!'oolog"a, r!$&ro *9$'*$o,

!2al&a$*0n, (*(l*ogra+"a, -lan*+*$a$*0n %*$ro$&rr*$&lar.

D*'r*(&'*2o, ;orar*o, Cronogra%a ! 'ra(a)o $on'an !n lo ar$;*2o ! la S!$r!'ar"a !l

 -lan'!l. An&al%!n'! !'o o$&%!n'o on !la(orao -ara &! 'oo !l -!ronal $ono#$a &

rol &ran'! $aa -!r*oo l!$'*2o.

58

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 76/182

Alg&no !l!%!n'o !l -ro5!$'o ;an *o o$*al*#ao a la $o%&n*a !&$a'*2a, la %**0n 5

2**0n ! !6-on!n !n lo *ngr!o a la !$$*0n a%*n*'ra'*2a, 5 +or%an -ar'! ! la

 -&(l*$a$*on! &! r!al*#a la *n'*'&$*0n (ann!r, ag!na, an&ar*o, +oll!'o. O'ro !l!%!n'o;an *o !la(orao !n !l !no ! la J&n'a ! Ár!a, *n !%(argo no ;an *o o$*al*#ao a

'oo !l -!ronal.

E'! -ro5!$'o !'&2o 2*g!n'! &ran'! lo -!r"oo >MM>M=M, *n !%(argo, *g&! 2*g!n'! !n

$o%(*na$*0n $on !l o$&%!n'o ! A$'&al*#a$*0n Y For'al!$*%*!n'o C&rr*$&lar !%*'*o -or !l

3*n*'!r*o ! E&$a$*0n 5 &! !'9 !n 2*g!n$*a -ara !l n&!2o r/g*%!n ! E&$a$*0n G!n!ral

B9*$a 5 !l Ba$;*ll!ra'o G!n!ral 1n*+*$ao.

El *'!%a ! !2al&a$*0n !'9 !+*n*o -or la n&!2a l!5 ! !&$a$*0n !n 2*g!n$*a 5 &

r!gla%!n'o7 !l -!r"oo l!$'*2o !'9 *2**o !n o &*n&!%!'r!, $aa &*n&!%!'r! !'9

*2**o !n 'r! -ar$*al! ! !* !%ana a-ro6*%aa%!n'! $aa &no. En $aa -ar$*al !

r!al*#ar9n $*n$o %o%!n'o ! !2al&a$*0n 'ar!a, l!$$*on!, 'ra(a)o *n*2*&al, 'ra(a)o gr&-al,

 -r&!(a, *!no $al*+*$aa $aa a$'*2*a o(r! &n 'o'al ! =M -&n'o. La !2al&a$*on! !r9n

$&an'*'a'*2a 5 $&al*'a'*2a, $on*!rano la *g&*!n'! !$ala7

E$ala $&al*'a'*2a E$ala $&an'*'a'*2a A$'*2*a! r!la$*onaa

S&-!ra lo a-r!n*#a)! r!&!r*o =M Pr&!(a

S&'!n'a$*on!

Tar!a -rogra%aa

Do%*na lo a-r!n*#a)! r!&!r*o V

Al$an#a lo a-r!n*#a)! r!&!r*o

E'9 -r06*%o a al$an#ar lo a-r!n*#a)! r!&!r*o

 No al$an#a lo a-r!n*#a)! r!&!r*o ] @

El !'&*an'! -ara !r -ro%o2*o al *g&*!n'! n*2!l !(!r9 '!n!r &n -ro%!*o %"n*%o !

 -&n'o. S! !'a(l!$!n la $la! ! r!$&-!ra$*0n -ara a&!llo &! no al$an#ar!n !l n*2!l

%"n*%o, 5 lo !69%!n! &-l!'or*o, r!%!*al 5 ! gra$*a, &! l! -!r%*'*r9n al !'&*an'!

al$an#ar lo a-r!n*#a)! %"n*%o r!&!r*o -ara -aar ! ao, $on !l o-or'! ! a$'*2*a!

! r!'roal*%!n'a$*0n. A n*2!l na$*onal la *n'*'&$*on! laallana, $o%o 'an'a o'ra aa-'aron

;a$! alg&no ao &n *'!%a onl*n! !no%*nao A$a!%*&%U !n !l $&al ! r!g*'ran la

!2al&a$*on!, ! 'o%a $on'a$'o $on lo r!-r!!n'an'! ! lo !'&*an'!, 5 o'ra o-$*on! %&5

*n'!r!an'!. E'a -la'a+or%a 2*r'&al -!r%*'! &n $on'an'! $on'a$'o !! la *n'*'&$*0n ;a$*a

59

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 77/182

lo r!-r!!n'an'! 5 -ar! ! +a%*l*a, 5 ! lo !'&*an'! %*%o. Aún !n la a$'&al*a !'!

*'!%a &! $on'!%-la %&$;o a2an$! !n la $o%&n*$a$*0n ! &'*l*#ao ún*$a%!n'! -ara

r!g*'ro ! no'a 5 !2al&a$*on!, ! !$*r, & -o'!n$*al ! !2alorao.

Co%o ! $o%!n'0, !l o$&%!n'o Pro5!$'o E&$a'*2o In'*'&$*onalU !n la a$'&al*a !'9

+&!ra ! $on'!6'o, la a&'or*a! *n'*'&$*onal! &ran'! !l -r!!n'! -!r*oo l!$'*2o ;an

*n*$*ao la !la(ora$*0n !l -ro5!$'o a$'&al, a$or! a la n&!2a !6-!$'a'*2a &! !l *'!%a

!&$a'*2o na$*onal -lan'!a. A la +!$;a ! %an'*!n!n !la(orao lo *g&*!n'! o$&%!n'o7

D*agn0'*$o %a'r*# FODA

3a'r*# ! -ro-&!'a !'ra'/g*$a +a$'or! !6'!rno ! *n'!rno

P!agog"a laall*'a

a In'ro&$$*0n

 ( E)! !l *!ar*o ! la !&$a$*0n laall*'a

$ Pro-&!'a !&$a'*2a laall*'a -!r+*l! *ngr!o 5 al*a, $ara$'!r"'*$a !l !&$aor 

laall*'a

B*(l*ogra+"a

El -ro5!$'o a$'&al*#ao !(!r9 r!-on!r a la !6*g!n$*a 5 nor%a'*2a 2*g!n'! !n la n&!2a

l!5 ! !&$a$*0n, ! +or%a &! r!-onan a la n!$!*a! ! la o$*!a. El 'ra(a)o !

$on'r&$$*0n ! !'! o$&%!n'o ! r!al*#ar9 a+anoa%!n'! &ran'! !'! -!r*oo l!$'*2o.

E6*'!n o'ro o$&%!n'o 'al! $o%o7 %an&al ! +&n$*on!, $0*go ! $on2*2!n$*a,

r!gla%!n'o *n'!rno, &! !(!r9n !r r!2*ao 5 !*'ao ! +or%a &! ! aa-'!n a lan!$!*a! ! la *n'*'&$*0n, !'&*an'!, o$!n'! 5 $o%&n*a !&$a'*2a !n g!n!ral. A"

'a%(*/n, lo o$&%!n'o g!n!ral! !%*'*o -or !l 3*n*'!r*o ! E&$a$*0n, A$'&al*#a$*0n 5

For'al!$*%*!n'o C&rr*$&lar, L*n!a%*!n'o ! A*gna'&ra !(!r9n $on*!rar! !n la

!la(ora$*0n !l $&rr"$&l&% *n'*'&$*onal.

R!+l!6*on! !n 'orno al $&rr"$&l&%

60

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 78/182

Con !'a !6-!r*!n$*a ! -&*!ron $on+*r%ar alg&no ! lo a-!$'o &! ! $ono$"an !l

 -ro5!$'o !&$a'*2o, $&rr"$&l&%, !n 'an'o o'ro ! lo -&o $ono$!r. Lo *%-or'an'! ! ;a(!r 

'!n*o la !6-!r*!n$*a ! *n2ol&$rar! aún %9 $on lo a+an! *n'*'&$*onal!, $on$*!n'! ! &!6*'!n$*a, -!ro *n !%(argo, $on -o$o *%-&lo -ara !arrollar $aa &na ! la %!'a a;"

 -ro-&!'a.

E *%-r!$*n*(l! &! la *n'*'&$*0n !'a(l!#$a &n -ro$!o ! *n&$$*0n a!$&ao, -ara !l

 -!ronal o$!n'! &! *ngr!a al !'a(l!$*%*!n'o 5 !l -!ronal !6*'!n'!, 5 o$*al*$! $on 'oo

& %*!%(ro 'oo !l $on'!n*o !l $&rr"$&l&%, ! +or%a &! ! g!n!r! &n !n'*%*!n'o !

 -!r'!n!n$*a *n'*'&$*onal, 5 &! *r2a ! ;or*#on'! -ara g&*ar & la(or ;a$*a la $on!$&$*0n !

lo o()!'*2o -lan'!ao !n !l Pro5!$'o E&$a'*2o In'*'&$*onal.

Ta%(*/n ! r!-ona(*l*a ! $aa %*!%(ro ! la $o%&n*a !&$a'*2a !l a-ro-*ar! !l

$on'!n*o !l $&rr"$&l&%, 5a &! all" !'9 !'a(l!$*a la !!n$*a ! & la(or, ! %an!ra &!

*r2a ! o-or'! ! & a$'*2*a! $o'**ana !n -ro ! garan'*#ar !l a!$&ao -ro$!o !

!n!an#a a-r!n*#a)! !n (*!n!'ar ! lo !'&*an'! &! ! *r2!n !l (!n!+*$*o ! la

!&$a$*0n !n !'a *n'*'&$*0n.

La *n'*'&$*0n !(!r9 !+*n*r $on -ron'*'& lo r!gla%!n'o, $0*go ! $on2*2!n$*a, !ng!n!ral, r!al*#ar la r!2**0n ! & $&rr"$&l&% a +*n ! &! *r2a ! o-or'! ! & a$'*2*a!

al !r2*$*o ! & $o%&n*a, !l -a".

Lo o$&%!n'o r!la$*onao $on !l $&rr"$&l&% *n'*'&$*onal $on'an !n lo !-ar'a%!n'o !

la *n'*'&$*0n 5 on ! l*(r! a$$!o, !o -!r%*'! &! !l -!ronal -&!a r!2*arlo 5 $on*!rar 

& l*n!a%*!n'o -ara &'*l*#arlo ! o-or'! a la la(or &! $aa %*!%(ro ! la *n'*'&$*0n

r!al*#a a +a2or !l !'&*an'ao.

E *%-or'an'! &! la *n'*'&$*0n a&%a &n rol -ro'ag0n*$o al ar a $ono$!r !l $&rr"$&l&% a

'oo lo %*!%(ro ! la $o%&n*a !&$a'*2a, $on !l $ono$*%*!n'o -ú(l*$o ! -or9

garan'*#ar &! la a$'*2*a! *n'*'&$*onal! &r)an !+!$'o !n lo !'&*an'!, o'9nol! !

a(!r! -ara la 2*a -ro+!*onal 5 !n o$*!a.

Lo *n'!gran'! ! &na *n'*'&$*0n !&$a'*2a $on*!n'! ! la *%-or'an$*a ! & la(or,

!(!r"a%o -r!o$&-arno -or a-ro-*arno !l $on'!n*o !l $&rr"$&l&% *n'*'&$*onal, -&!'o

&! !'! o$&%!n'o o-or'a, a2ala, g&"a 5 !ngran!$! n&!'ro 'ra(a)o.

61

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 79/182

62

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 80/182

CAPITULO IV

LAS INSTANCIAS DE APRENDIZA<E

 :unca consideres el estudio como una oligación, sino como una oportunidad para penetrar en el ello y

maravilloso mundo del saer.

 Alert instein

63

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 81/182

CAP4T1LO I< LAS INSTANCIAS DE APRENDIZAJE

= An'!$!!n'!

S!gún la úl'*%a !'a"'*$a, $aa %*n&'o na$!n alr!!or ! ?MM n*o !n !l %&no, !'o

*n+an'!, a -ar'*r !l al&%(ra%*!n'o *n*$*an & aa-'a$*0n, & r!la$*0n $on & n&!2o %&no,

$on & ;ogar, !%-*!#a & -ro$!o ! a-r!n*#a)!. E'! -ro$!o ! aa-'a$*0n ! +&na%!n'a

o(r! 'oo !n & a$'*2*a !nor*al, !l ol+a'o, la 2*'a, !l o"o, !l 'a$'o, !l g&'o. Too !

n&!2o -ara !l r!$*/n ll!gao, !l n&!2o (!(/ !6-!r*%!n'a la ar&a 'ar!a ! $ono$!r & %&no,

!%-!#ano -or -ro(ar & $a-a$*a!, & r!a$$*on!, $on '*%*!#, *n!g&r*a, !n'*%*!n'o

&! ! 2!r9n a-la$ao -or la $!r$an"a ! & -ro'!$'ora, & %ar!.

En la %a5or"a ! $ao, !n la n&!2a !6-!r*!n$*a !l (!(/ -ar'*$*-ar9 & %ar!, !n$argaa

!l a$o%-aa%*!n'o, a$o%-aa%*!n'o &! lo ;a$! $on '!rn&ra, $on a%or, -ro*g9nol! lo

%a5or! $&*ao, ! %oo &! !! r!$ono$*%*!n'o ! & n&!2o ;ogar !a -la$!n'!ro.

Con+or%! !l (!(/ 2a $r!$*!no & $ono$*%*!n'o !l !n'orno a&%!n'a, a 2!$! -&!! !r 

oloroo, &na $a"a, &na &!%a&ra, &n rag&o, *n !%(argo, !l (!(/ a$ar9 %&$;o

 -ro2!$;o ! !a !6-!r*!n$*a, -ro&$'o ! & r!la$*0n $on !l !n'orno, o(r! 'oo ! /'a &!

l! $o'ar9n !+&!r#o a*%*larla. S& %ar!, $on '!%or **%&lao, !(!r9 -!r%*'*r &! & (!(/

!%-*!$! -or & $&!n'a a !6-lorar, $on la -o$a !6-!r*!n$*a &! ;a r!$og*o !n & -r*%!ra

!%ana ! 2*a *n*$*ar9 & a2!n'&ra, &'*l*#ar9 %&$;o & 'a$'o, -ara !n'*r !l $alor 5 !l +r"o, la

&a2! 5 lo &ro, !%-!#ar9 a a-r!n!r ! 'oo lo &! -&!a !r2*r -ara 2*2*r, !6-!r*%!n'ar,

'o$ar, ol!r, g&'ar, 2!r, !$&$;ar.

Caa o-or'&n*a !'ar9 r*$a !n !6-!r*!n$*a ! a-r!n*#a)!, -!rona, o()!'o, !l a%(*!n'! !n" !r9 -ro-*$*o -ara &! !l (!(/ !arroll! & !'r!#a, ;a(*l*a!, $a-a$*a !

ra#ona%*!n'o, * 'ro-*!#a !n algo, la -r06*%a 2!# 5a '!nr9 $&*ao al -aar -or !l %*%o

l&gar. El a%(*!n'! !n g!n!ral ! %!*aor !l a-r!n*#a)! !l (!(/.

 No olo !n la ra#a ;&%ana ! a !'! -ro$!o, $aa &na ! la !-!$*! '*!n! !'a(l!$*o &n

 -a'r0n ! a*%*la$*0n ! *n+or%a$*0n !l !n'orno *%*lar, -a'r0n &! l! !r2*r9 -ara ;a$!r!

+&!r'!, a-r!n!r, o(r!2*2*r, $r!$!r, !arrollar!, 5 !r $a-a# ! !g&*r a-r!n*!no. Sa(!r 

64

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 82/182

;a$!r, a(!r !r, a(!r $ono$!r, a(!r 2*2*r, ! a-r!n! a ra"# !l $on'a$'o $on *2!ro

!l!%!n'o !l !n'orno, %!*a$*0n !l !n'orno !n'on$!H, *, * a" ! lo &*!r! lla%ar.

E'a !6-!r*!n$*a %!*aora, !n algún -&n'o !l '*!%-o, !n la ;*'or*a ;&%ana, $a%(*0

ra*$al%!n'! a !'a(l!$!r o !l!%!n'o $o%o $!n'ral! !n'ro ! &n -ro$!o ! !n!an#a

a-r!n*#a)!, !l o$!n'! 5 !l '!6'o. Ca&ao -or !l *'!%a !&$a'*2o, !l go(*!rno 5 la -ol"'*$a

! !'ao, la ;*'or*a, !'$., !'! -ro$!o ;a !$ar'ao &ran'! /$aa la a$$*0n %!*aora !

o'ro !l!%!n'o *%-or'an'"*%o -ara $o%-ar'*r !l -!o ! !&$ar. E'o !l!%!n'o a lo &!

Dan*!l Pr*!'o Ca'*llo Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM

!no%*na *n'an$*a ! a-r!n*#a)!, )&!gan &n rol %&5 *%-or'an'! a la ;ora ! a-ro-*ar! !

!6-!r*!n$*a 5 $ono$*%*!n'o &! *r2!n -ara $on'r&*r al !r ;&%ano.

J&'a%!n'! Pr*!'o !+*n! la *g&*!n'! *n'an$*a ! a-r!n*#a)!7

la *n'*'&$*0n, !l !&$aor, lo %!*o 5 %a'!r*al!,

!l gr&-o, !l $on'!6'o, &no %*%o.

El olo r!$ono$*%*!n'o ! !'a *n'an$*a no garan'*#an la !+!$'*2*a ! la !&$a$*0n, -&!'o&! ! !r -!ag0g*$a%!n'! %o'*2aora -ara -ro%o2!r !l a-r!n*#a)!, +9$*l%!n'! -&!!n

$on2!r'*r! !n an'*-!ag0g*$a &! !n'or-!#$an !'! -ro$!o, !gún la $on*$*on! (a)o la

$&al! ! la *n!r'! !n !l -ro$!o !&$a'*2o.

S!a $&al +&!r! !l 9r!a !l $ono$*%*!n'o, !'a *n'an$*a -&!!n -ar'*$*-ar $on !+!$'*2*a !n

!l -ro$!o ! !&$ar, a +*n ! -aar ! la 'ran%**0n !l $ono$*%*!n'o a la an*aa %!*a$*0n

!l $ono$*%*!n'o, la %!*a$*0n -!ag0g*$a. S*n !%(argo, no ! 'ra'a ! *%-l!%!n'!

*n$l&*rla 'oa a la 2!#, *no %9 (*!n, ! $on*!rarla r!$&ro -ara !r &'*l*#ao $on -!r-*$a$*a -ara no $a!r !n &na r&'*na &! no g!n!r! !n'&*a%o, &! a-ag&! la -a*0n -or 

a-r!n!r 5 la ! !n!ar.

La *n'*'&$*on! !&$a'*2a !! ;a$! %&$;o '*!%-o ;an a$arr!ao o(r! & ;o%(ro la

%**0n ! +or%ar $*&aano &! a-or'!n -ara !l -rogr!o 5 !arrollo ! & -&!(lo,

 (aao !n !l o%*n*o ! $*!r'a 9r!a ! la $*!n$*a, !n la a$&%&la$*0n ! '!or"a 5 -r9$'*$a&! -!r%*'an 2!r*+*$ar lo &! la $*!n$*a 5 la ;*'or*a !6-r!an. S*n !%(argo, $a(! -r!g&n'ar!,

65

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 83/182

$&9n !+*$a# +&! la &n*2!r*a a lo largo !l '*!%-o !n !l $&%-l*%*!n'o ! !a %**0nH La

+or%a ! 2*a ! *%-or'an'! gr&-o o$*al! *n*$a $on $lar*a &! no ! ;an -lan'!ao

ol&$*on! a %&$;o -ro(l!%a ! "nol! o$*al, $&l'&ral, -ol"'*$a, !$on0%*$a, !'$.

El -ro$!o ! !&$ar !(! !2ol&$*onar ! +or%a &! $aa *n*2*&o (&&! %!)orar & n*2!l

! a'*+a$$*0n -!ronal, & $al*a ! 2*a 5 a-or'ar al (!n!+*$*o ! & !n'orno. Eo ! -&!!

$on!g&*r a 'ra2/ ! r!al*#a r &n g*ro *%-or'an'! a la +or%a ! !&$ar.

Pr*!'o Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM !6-r!a &! !&$ar 

'o%ano $o%o !)! la %!*a$*0n -!ag0g*$a *%-l*$a !arrollar !n !l !r la $a-a$*a !

$o%-r!n!r, lo$al*#ar, -ro$!ar, 5 &'*l*#ar *n+or%a$*0n, anal*#ar, *n'!'*#ar, r!la$*onar, (&$ar 

$a&a 5 -r!2!r $on!$&!n$*a, !6-r!ar!, $o%&n*$ar!, 'ra(a)o !n !&*-o, !n+r!n'ar 5

r!ol2!r -ro(l!%a, !2al&ar *'&a$*on!, 'o%ar !$**on!, !n'r! o'ra $ara$'!r"'*$a &!

a-or'a al &)!'o.

> In'*'&$*0n, !&$aor, %!*o 5 %a'!r*al! $o%o -ro-&!'a ! %!*a$*0n

En !l o$&%!n'o la !&$a$*0n !n$*!rra &n '!oroU D!lor !*'ao -or la 1NESCO, !*n*$a $lara%!n'! &! la !&$a$*0n !(! !'r&$'&rar! r!-!$'o a $&a'ro a(!r!

+&na%!n'al!, $on*!rao lo -*lar! !l $ono$*%*!n'o !n !l +&'&ro ! $aa -!rona7

a-r!n!r a $ono$!r, a-r!n!r a ;a$!r, a-r!n!r a 2*2*r )&n'o, a-r!n!r a !r. E'o a(!r! an

!!n$*a al a-r!n*#a)! *gn*+*$a'*2o.

E'o ! -o*(l! !gún !l n*2!l ! r!la$*0n !l &)!'o $on & !n'orno, $on la *'*n'a

r!la$*on! &! /l &)!'o '!nga $on !l %!*o, $on !l !n'orno, $on la -!rona, $on*go %*%o,

$on la *n'*'&$*on!, $on & %a!'ro.

E %&5 *%-or'an'! -ara ar 2*a al -ro$!o ! a-r!n*#a)! %an!)ar! alr!!or ! -ro$!o

! $o%&n*$a$*0n !+*$*!n'!, o$!n'! $a-a$! ! ll!gar al o'ro 5 -!r%an!$!r $on & a-*!n$*a

!n /l, *!ano %a'!r*al! &! %an'!ngan $o%&n*$a$*0n "n'*%a $on !l &)!'o, g!n!rano

a%(*!n'! ! $oo-!ra$*0n ! !6-!r*!n$*a !n gr&-o, a(anonano la !'!rna ol!a !n la &!

! !arrollan alg&no a-r!n*#a)!, organ*#ano r!la$*on! a+!$'*2a $on !l !n'orno,

r!la$*on! &! a-or'!n $on o('!n!r !l 2alor !n la 2*a $o'**ana.

Con !'a *n'ro&$$*0n, ! anal*#an !n !'! a-ar'ao la 'r! -r*%!ra *n'an$*a ! a-r!n*#a)!.66

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 84/182

= La *n'*'&$*0n $o%o %!*aora

Pr*!'o Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM $&!'*ona la la(or !

la *n'*'&$*0n, r!+*r*/no! !n & an9l** al *'!%a !&$a'*2o !n $on)&n'o 5 no olo a la

*n'*'&$*0n $o%o 'al. La -ol"'*$a g&(!rna%!n'al! 5 -ol"'*$a !! *!%-r! ;an *n$**o

l!'al%!n'! !n la $on$!-$*0n &! !l *'!%a !&$a'*2o ! '*!n!, $aa go(*!rno ;a $on*!rao

r!al*#ar a)&'! al %o!lo !&$a'*2o na$*onal, $on+or%! a la -ol"'*$a na$*onal! ! *n$l&*2! a

 -r!'!n*on! ! organ*%o *n'!rna$*onal!, *n $on*!rar la r!al*a 5 o(r! 'oo lor!&!r*%*!n'o ! la na$*0n, !l *'!%a -ro&$'*2o, ! al&, ! !$ono%"a.

Con !'a $on*!ra$*on! la *n'*'&$*0n !&$a'*2a na$*onal, !l *'!%a !&$a'*2o ! ;a

!n%ar$ao !n'ro ! &n -ro$!o ! 'ran%**0n ! *n+or%a$*0n, !)ano ! lao la

r!la$*on! $on !l $on'!6'o, lo -ro$!o (9*$o ! g!n!ra$*0n ! $ono$*%*!n'o,

r!-ona(*l*a &! a'a! no olo a lo o$!n'!, *no, a la *n'*'&$*on!, 5 glo(al%!n'! al

*'!%a !&$a'*2o. La organ*#a$*on! gr!%*al! ! !&$aor! &ran'! & !6*'!n$*a ;an

l&$;ao !n %&$;a o$a*on! -or !l *n'!r/ -ar'*$&lar, 5 & 2o# +&! %&$;a 2!$! a-la$aa -or 

!l %!r$an'*l*%o ! & l&$;a.

Lo -lan! ! $a-a$*'a$*0n, -ro%o$*0n 5 !'"%&lo ;an a-agao !l !n'&*a%o $on !l &! lo

 )02!n! !&$aor! ! ;an *n!r'ao !n !l *'!%a, la %o'*2a$*0n +&! !n$*lla%!n'! a-la'aa.

E *%-or'an'! $on*!rar 'a%(*/n la *n+ra!'r&$'&ra, !l !&*-a%*!n'o, !l %o(*l*ar*o, la

*n'ala$*on! !n g!n!ral, $&al&*!r la(or ;&%ana ! !arrolla -l!na%!n'! * $o%o o-or'! !

'*!n! -r*%!ro $o%o*a 5 !+*$*!n$*a !l lo$al, 5 ! a-ro2!$;an lo r!$&ro ! $aa /-o$a.

Lo %a'!r*al! 5 r!$&ro *%-r!o 5 a&*o2*&al! ! ;an %an*+!'ao 'a%(*/n !n'ro ! lo

 -ro$!o ! 'ran%**0n, *n $on*!rar al *n'!rlo$&'or, *n g!n!rar !-a$*o -ara $o%-ar'*r 

!6-!r*!n$*a, r!!%-la#an al o$!n'! !n & -a-!l ! r!gar *n+or%a$*0n *n !$&$;ar. El $on'rol

&! !)!r$!n lo organ*%o g&(!rna%!n'al! $!*o ún*$a%!n'! a la (&ro$ra$*a, al -a-!l!o, al

+or%a'o, a la -lan*+*$a$*0n, *n 'o%ar !n $&!n'a la r!al*a, !l $on'!6'o, la 2*a.

D!! !! 9%(*'o ! ;an a-agao la 2o$!, 5 ! ;an %an'!n*o la *n'*'&$*on! !n &n

*l!n$*o $o%&n*$a$*onal &! ;an a+!$'ao a 'oo lo *n'!rlo$&'or!, lo *n'!rno, lo !6'!rno.A&'or*a!, Do$!n'!, !'&*an'!, go(*!rno, o$*!a, *n'*'&$*on!, !%-r!a, ;an ao a

67

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 85/182

$ono$!r & -ar!$!r!, *n !%(argo no ;a ;a(*o !-a$*o !+*$*!n'! ! $o%&n*$a$*0n, -ara

!n'a(lar r!la$*on! &! a'*+agan la n!$!*a! ! $aa &no 5 ! 'oo.

Pr*!'o Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM $*'a a Nor(!r 

^*!n!r, &*!n !'a(l!$! !l $on$!-'o ! !n'ro-"a $o%&n*$a$*onal al&*!no a la -/r*a !

$o%&n*$a$*0n ! &n *'!%a. En !l $on'!6'o ! la $r!a$*0n ! &na n&!2a *n'*'&$*0n, !6*'!n

r!la$*on! $o%&n*$a$*onal! %&5 !+!$'*2a !n'r! lo *n'!gran'! !l *'!%a, %o'*2ao

 )&'a%!n'! -or !l na$*%*!n'o *n'*'&$*onal, !l *n !%(argo !! !n'&*a%o -o$o a -o$o ! 2a

a-la$ano *n%!ro !n &n *'!%a &! $onll!2a a !llo, !l r!&l'ao ! la %&!# 5 la or!ra

*n*2*&al 5 $ol!$'*2a. E'&*an'! %ol!ao !n &n *'!%a $on !a $ara$'!r"'*$a, '!r%*nan

*!no oro 5 %&o, 5 !l l!ng&a)! ! !a !n !! 9%(*'o no !6-r!a %&$;o. S* lo

%a'!r*al! *9$'*$o, lo '!6'o, !l -!ronal ! !r2*$*o, !l -!ronal a%*n*'ra'*2o, lo

o$!n'! no $o%&n*$an, lo !'&*an'!, no $o%&n*$an. 1na r&!a &! n&n$a '!r%*na ! roar 

!n &na $&%(r! !%-*naa &! al$an#a 2!lo$*a %*!n'ra ;a$!%o o"o oro 5 a-aga%o

n&!'ra 2o#, *n%!ro !n &n *'!%a &! olo 'ran%*'! *n+or%a$*0n, 5 no g!n!ra

$o%&n*$a$*0n.

En la a$'&al*a %&$;a *n'*'&$*on! ;an !n+r!n'ao -ro$!o ! a&*'or"a *n'!rna,

a&'o!2al&a$*0n, (&$ano !2*!n$*a $lara &! !%&!'r!n lo &! ! ;a lograo, !l 'ra(a)o

&! ! ;a !arrollao, lo -ro5!$'o &! ! ;an !arrollao 5 ;an a-or'ao $on r!-&!'a

!! la $*!n$*a. S*n !%(argo ! ;an -!r*o %&$;a ! !'a !6-!r*!n$*a &%a%!n'!

 -ro2!$;oa -or la +al'a ! r!g*'ro ! !a !2*!n$*a, +o'o, 2*!o, o$&%!n'o ;&(*!!n

*o !l o-or'! -ara $!r'*+*$ar !l 'ra(a)o r!al*#ao, -&!'o &! a lo o)o !l !6'!r*or 5 'a%(*/n

!! !l *n'!r*or &!a la &a ! lo r!al*#ao, ! -!r*o $o%&n*$a$*0n.

> El !&$aor  

D!! *!%-r!, 5 !! lo r!$&!ro ! la %!%or*a ! ;a r!-ona(*l*#ao &ra%!n'! a la

la(or o$!n'! -or lo r!&l'ao !l *'!%a !&$a'*2o, *n !%(argo, 5 2*'o !! la

!6-!r*!n$*a, la r!-ona(*l*a no -!a ola%!n'! !n lo o$!n'!, na$! !! !l *'!%a

!&$a'*2o, !! la *n'*'&$*0n, r!$a! !n !l o$!n'!, 'oo !llo a(or(*o -or la !n'ro-"a

$o%&n*$a$*onal. El *'!%a +alla, la *n'*'&$*0n +alla, !l o$!n'! +alla, a&n&! l&$;a -or !r 

*nno2aor, $r!a'*2o, -or $o%&n*$ar, *n$l&o -or %!*ar.

68

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 86/182

En r!+!r!n$*a a &n !6'ra$'o !l '!6'o ! Pr*!'o7

El !&$aor, ! an'! 'oo, &n -!agogo, 5 no !7 &n ag*'aor ! la %aa, &n 'ra+*$an'! !

&'o-"a, &n $on$*!n'*#aor a %a#a#o *!ol0g*$o, &n $on&$'or, &n 'ran%*or ! $!r'!#a,

&n 2**onar*o, &n )&!# ! 2*a a)!na, &n 'ran+or%aor ! $on&$'a. A&n&! lo a-!la'*2o

!an +r&'ran'!, a" ! ;a %!*o la la(or o$!n'!, *n$l&o ;!%o -o*o !2*!n$*ar !'a

$on$!-$*0n !l o$!n'! !n la -ro-agana go(*!rn*'a, !n la 2o# ! lo organ*%o ! $on'rol,

*n ra#onar &! !a -!r$!-$*on! ! or*g*nan !! & r!-ona(*l*a -or la $on$!-$*0n !

'oo !l *'!%a !&$a'*2o.

8a(r9 o$!n'! &*!n! ! $*an (a)o !a $on$!-$*0n, *n !%(argo, !'o5 !g&ro &! la

%a5or"a ! a$&naa -or !l %an'o ! la %o'*2a$*0n, -or &n !-"r*'& r!+l!6*2o, -or &na

$!r'*&%(r! a la l&# ! la $*!n$*a, -!ro la%!n'a(l!%!n'! !l -!o !l *'!%a oro%&o,

'!r%*na a-la$ano & 2o#. La%!n'a(l!, -!ro $*!r'o.

Tra &n -a!o -or !l $orr!or ! la a&la ! &na *n'*'&$*0n, no ! !6'rao !n$on'rar! $on

*2!ra r!al*a!, $!r'!#a. Do$!n'! &! ! $o%&n*$an $on l*(!r'a $on & !'&*an'!,

$&5a 2o# $o%&n*$a, $&5a -o'&ra $o%&n*$a, $&5o o%*n*o !l a(!r $o%&n*$a, &! (&$a a

& *n'!rlo$&'or! a(anonano & Ol*%-o la 'ar*%a 5 a$!r$9no! o al!)9no! $on &'*l!#a! & !'&*an'!, -ara %an'!n!r la a'!n$*0n ! !a %!n'! an*oa ! a(!r. El g!'o, la

%*raa, lo %o2*%*!n'o ! la !6'r!%*a!, lo 'ono ! 2o#, la g!'*$&la$*0n !l $&!r-o

on -l!na%!n'! !arrollaa 5 a-ro2!$;aa -ara %o'*2ar ;a$*a !l a-r!n*#a)!. S*n !%(argo,

'a%(*/n &!l!n !n$on'rar! o$!n'!, &! ;a(lan $on &n %*%o 'ono *g&al * !l a&la !'&2*!!

2a$"a o r!-l!'a, $on & %*raa *n%!ra !n !l '!6'o, $on & -o'&ra +*r%! ! *%-92*a an'! la

r!a$$*on! ! & *n'!rlo$&'or!, *na&*'o -!nar a(anonar & n*2!l 5 (a)ar al n*2!l ! lo

!'&*an'! -ara !n'a(lar &na r!la$*0n %9 !$*ora !l *n'!r/ -or !&$ar. Y !'o no !-!n!! la !a !l !&$aor, o la ! lo !&$ano, %9 (*!n ! &na $&!'*0n ! %o'*2a$*0n, !

 -a*0n, ! 2*2*r la la(or o$!n'! $on a%or.

E'&*an'! $on la %*raa *'ra"a, la %*raa (a)a, '!%!roa, & $&!r-o !-arra%ao !n &

 -&-*'r!, $on -o$a gana ! -ar'*$*-ar, $on %*!o ! -ar'*$*-ar, !2*'ano !r 2*'o !n'! la gran

 -o(la$*0n, o%!'*o (a)o &n *'!%a a&'o$r9'*$o, 'a%(*/n on r!al*a! 'r*'! &! o-a$an la

la(or !l !&$aor, 5 &! *n$l&o ;o5 ! 2*2!n !n'ro !l a&la. Co%&n*$anH, !2*!n'!%!n'!

no, -o*(*l*a ! $a%(*ar !a r!al*aH, 'al 2!# no !! !! o$!n'!, 'al 2!# *, $a%(*ano

69

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 87/182

al o$!n'!, -&!'o &! 9r(ol 'or$*o 5a no ! !n!r!#a *$! !l *$;o, *n !%(argo, no !

*na&*'o no -!r!r la +!, 5a &! 'oo ! or*g*na !! n&!'ra -ro-*a $on$!-$*0n !l !r, !!

la $r!!n$*a ! lo al$an$! &! -&!a '!n!r n&!'ra 'ran+or%a$*0n. S", !n !+!$'o, * ! -o*(l!'ran+or%ar $on $al*a la la(or ! &n o$!n'!, ! +or%a &! &r)a !l $*n!, !! !l -a'*'o

+!o, ! &n -ro$!o %!n'al &! !-!n! %&$;o ! la %o'*2a$*0n 5 la -a*0n &! !l %*%o

o$!n'! -o!a, ! $&!'*0n ! a%or -ro-*o, ! $&!'*0n ! $on+*an#a, 5 ! al*%!n'ar! ! la

 -ro-*a !6-!r*!n$*a &! a la 2*a, la 2*a o$!n'!, $r!!r !n " %*%o. 3&$;a 2!ra ;a5 !n

!'a -ala(ra, -&! alg&*!n $ono$*o &+r*0 ;a$! 2ar*o ao !a 'ran+or%a$*0n. E !2*!n'!,

! r!al.

G!n!rar &n a%(*!n'! -!ag0g*$o &! -ro-*$*! la a-ro-*a$*0n !l a(!r, &! %o'*2! a

a-r!n!r, &! *ga " a la l*(r! o-*n*0n ! &*!n a-r!n!, &! g!n!r! !6-!$'a'*2a "a a "a, &!

 -!r%*'a la *n'!rlo$&$*0n !! !l o$!n'! a lo !'&*an'!, !! lo !'&*an'! al o$!n'!,

!! !'&*an'! a !'&*an'!, ! la(or ! &n o$!n'! %o'*2ao a-a*onao,

 -!ag0g*$a%!n'! -r!-arao 5 al!r'a a la n!$!*a! ! & *n'!rlo$&'or!, & !'&*an'!.

E'o ! al$an#a !n !'a /-o$a ! %!*$*0n ! logro a -ar'*r ! la a$'*'& ! &n o$!n'! !n'ro

!l a&la, & +! !n " %*%o, & ;a(*l*a -ara $o%&n*$ar no olo a 'ra2/ ! & 2o#, *no

'a%(*/n ! & l!ng&a)! $or-oral, &n $!o +r&n$*o *$! %&$;o, %!na)! -o*'*2o o n!ga'*2o, -!ro *$! %&$;o !n !l %o%!n'o *n*$ao. La -o'&ra ! &%a%!n'! *%-or'an'!, %o'*2a o

!%o'*2a, a $r/*'o al o$!n'!, a $on+*an#a al !'&*an'!.

El !&$aor $o%o 'al ! &n %!*aor *n'r"n!$o !n'ro !l 9%(*'o !&$a'*2o, +or%ao -ara !r 

%!*aor -or !6$!l!n$*a, 5 ! &! a" !(!r"a !r !n !l $ao ! la *n'*'&$*on! &! +or%an

o$!n'!, 5 -ara !llo ! r!&*!r! &! lo +or%aor! ! o$!n'! 'a%(*/n !an %!*aor!, o

! &! a$ao (&$an o$!n'! %!*aor! a -ar'*r ! o$!n'! a&'o$r9'*$oH P!ronal%!n'! no

 -or"a ar !a r!-&!'a, no +&* +or%ao !n &na !$&!la -ara o$!n'!, +&* +or)ao a (a! !

a$*!r'o 5 !rror!, !'o úl'*%o al*%!n'aron !l !-"r*'& 5 la -a*0n, a(r*!ron %* o)o,

!nr*&!$*!ron la -r9$'*$a o$!n'! ! &**!ra ;a(lar ! -ra6*, -!ro ;a$*a all9 no ll!2a !'!

$a%*no, *!ron la -a&a al "%-!'&, 5 %! *n2*'aron a la r!+l!6*0n. Tran+or%9no%! !'o5,

agra!$*o 'a%(*/n ! la *2!ra !6-!r*!n$*a 2*2*a, 5 ! &! 'oa %! ;an !r2*o -ara

a-r!n!r.

En +*n ! $&!n'a &! ;a$! &n o$!n'! * no a(! !$&$;ar, %an'!n!r r!la$*on! !%-9'*$a,

;a$!r -a&a 5 a$!l!rar, -!ronal*#ar & a%(*!n'! !&$a'*2o, a(r*r $anal! ! $o%&n*$a$*0n,

70

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 88/182

al*%!n'ar! ! & !6-!r*!n$*a 5 r!g*'rarla, !r $o;!r!n'! !n !l a&la 5 !n la 2*a. Too !'o

*r2! ! a-o5o -ara +a$*l*'ar la %!*a$*0n 5 o('!n!r la $ola(ora$*0n, !l *n'!r/, 5 g!n!rar 

$o%-!'!n$*a !n & !'&*an'!. E'o ! !2*!n$*a !n la +or%a $0%o ! ll!2! a $a(o la -lan*+*$a$*0n ! &na $la!, !! &na *n'ro&$$*0n &! &(*&! !l '!%a !n la r!al*a ! lo

!'&*an'! ! +or%a &! !n$&!n'r!n r!la$*0n, a+*n*a, a-l*$a(*l*a a lo &! 2*2!n, &na

!n'raa %o'*2aora, &! g!n!r! &na r!a$$*0n ! &!r!r a(!r %9, !l o%*n*o !l '!%a, ! la

$*!n$*a a-o59no! !n !)!%-lo ! la 2*a *ar*a 5 a la !6-!r*!n$*a -ro-*a, 5 &n $*!rr! &!

!nr*&!#$a &n an*a -or !-!rar &n n&!2o !n$&!n'ro !n !! a%(*!n'! %o'*2aor, %!*aor.

B*!n lo !6-r!a Pr*!'o Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM, !l

'ra(a)o !l !&$aor $on'*'&5! &na la(or ! $r!$*%*!n'o $on'an'!, !n la &! !n'ran !n )&!go

$a-a$*a! ! $o%&n*$a$*0n 2!r(al 5 no 2!r(al, $on !l '!6'o, $on lo %a'!r*al!, $on n&!'ra

2o#: o%*n*o ! $on'!n*o &! !n !g&r*a a lo a$'or! !l -ro$!o 5 &! ! (a! !n &na

$!r'*&%(r! $*!n'"+*$a: $ono$*%*!n'o ! lo *n'!rlo$&'or! -ro5!$'aa !n la -!ronal*#a$*0n

!l a-r!n*#a)!, &! no *%-l*$a ola%!n'! $ono$!r !l no%(r! ! & !'&*an'! *no 5

'a%(*/n & r!al*a, & %*!o, & !6-!$'a'*2a, & (ú&!a ! " %*%o: 5 +*nal%!n'!,

o(r! 'oo !l !n'*r! (*!n $on lo &! ! ;a$!, r!+l!)ao !n !l a%or -or & la(or, !n la -a*0n 5

!n'r!ga a & 'ar!a ! +or%ar !r! *n'!gral! $a-a$! ! ;a$!r! !l (*!n 5 ;a$!rlo a lo !%9.

? A-r!n*#a)! $on lo %!*o 5 lo %a'!r*al!

Pr*!'o Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM ;a$! r!+!r!n$*a a lo

%a'!r*al! *9$'*$o &! a-o5an !l -ro$!o ! a-r!n*#a)!7 lo '!6'o 5 !l %a'!r*al

a&*o2*&al. El '!6'o ! $on2*r'*0 !n &!o ! la 2!ra, !l a-o!n'o !l $ono$*%*!n'o, 5 la

%*%a 2!ra -ara *+!r!n'! $on'!6'o. P!r*0 +l&*!#, $r!*(*l*a 5 -!ag0g*$a%!n'! !n'r0!n l!'argo, -&!'o &! no ! aa-'a(a $o%-l!'a%!n'! a 'oa la r!al*a 5 no 'ran%*'"a

!-!ran#a ! a-r!n!r, ;!rra%*!n'a (9*$a !l a&'0$ra'a. La al2a$*0n ! !n$on'ra(a !n lo

%!*o a&*o2*&al!, -!ro *n !%(argo & ola !6*'!n$*a no *%-l*$a(a la ol&$*0n a lo

 -ro(l!%a, 5 ! &! al *g&al &! !l '!6'o, & !+*$*!n$*a !n !l -ro$!o ! a-r!n*#a)! !-!n!

o(r! %an!ra ! la 2**0n ! & $r!aor!. S* !a 2**0n no $on*!ra la $o-ar'*$*-a$*0n !l

o$!n'! 5 lo !'&*an'! -*!r!n 2al*!# !n'ro ! lo %!*o 5 lo $anal! ! $o%&n*$a$*0n,

!2*!n$*ao !n -9rra+o &-!r*or! $o%o $la2! -ara !arrollar &na -l!na $o%&n*$a$*0n.

71

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 89/182

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 90/182

*n+or%a$*0n ! n&!'ro !'&*an'!, ;a5 &! %!*ar, 5 !n$a&ar !a '!$nolog"a !n la

$on!$&$*0n ! r!la$*on! $on o'ro, !r! ! *n'*'&$*on!.

? A-r!n*#a)! $on !l gr&-o, !l $on'!6'o 5 $on*go %*%o $o%o -ro-&!'a !%!*a$*0n

El a-r!n*#a)! !-o*'a & !6-!$'a'*2a !n la -o*(*l*a! &! o+r!$!n la *n'an$*a !

a-r!n*#a)!, $o%o o-or'! -ara ll!2ar a $a(o la %!*a$*0n -!ag0g*$a. Ya ! anal*#aron !n la

!$$*0n an'!r*or la 'r! -r*%!ra *n'an$*a, ! a(ora !n !'! an9l** 'r! *n'an$*a

a*$*onal!7 $on !l gr&-o, $on !l $on'!6'o 5 $on*go %*%o.

= A-r!n*#a)! $on !l gr&-o

 No ! olo $&!'*0n ! organ*#ar gr&-o -ara $on!g&*r !'a(l!$!r -ro$!o !

*n'!ra-r!n*#a)!. La o-$*0n &! !l o$!n'! '*!n! !n !'! r!$&ro ! 2*'al -ara -!r%*'*r !l

$o%-ar'*r $ono$*%*!n'o !n'r! & !'&*an'!, 5a &! %&$;a 2!$! -ara !llo la *n+or%a$*0n

 -!ga $on %a5or +a$*l*a al *n'!rr!la$*onar!.

S*n !%(argo, ! r!-ona(*l*a !l o$!n'! %an'!n!r! -r!!n'! &ran'! !l !arrollo ! la

a$'*2*a! gr&-al!, *n !$on!$'ar!, 5a &! !'o -ro2o$ar9 !l %*%o !+!$'o !n la %a5or"a

! !'&*an'!, !$on!$'9no! ! & gr&-o -ara !$**r -aarla (*!n.

El *+r&'! !l !'ar )&n'o !(! 'ra&$*r! !n a-r!n!r, a-r!n!r a7 *nagar, $la*+*$ar,

organ*#ar, anal*#ar, &'*l*#ar, r!la$*onar la *n+or%a$*0n a +*n ! o('!n!r $on$l&*on! &!

%an*+*!'!n !l a-r!n*#a)! al$an#ao a ra"# ! la a$'*2*a gr&-al.

Para !llo !l o$!n'! !(! %an'!n!r "n'*%a $on!6*0n 5 $o%&n*$a$*0n $on $aa &no ! lo

%*!%(ro !l gr&-o, no !6*'! 2al*!# !n !l !arrollo ! a$'*2*a! gr&-al! * !'a !'9n a

$argo olo ! &n !'&*an'!, %*!n'ra lo !%9 on %!ro !-!$'aor! o *%-l!%!n'! !

*'ra!n !n o'ro %!n!'!r!. La or*!n'a$*on! !(!n r!al*#ar! !! !l arran&! ! la

a$'*2*a ;a'a & '/r%*no, ! lo $on'rar*o 'oo lo gr&-o ! $on2*!r'!n !n (ar$o a la

!r*2a, no ;an or*!n'a$*0n, no ;a5 '*%0n &! %an'!nga !l $&ro $orr!$'o !l -ro$!o.

73

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 91/182

E !n'on$!, %&5 *%-or'an'! &! !l o$!n'! '!nga $laro !l !n'*o -!ag0g*$o !l gr&-o, &!

$oor*n! a!$&aa%!n'! la a$'*2*a! a !arrollar $on lo %a'!r*al! &! ! *!!n -ara

'al !+!$'o. S! (&$a %o'*2ar a lo *n'!gran'! !l gr&-o a la *n'!ra$$*0n, !n !+*n*'*2a, lo )02!n! a-r!n!n !n'r! !llo, *$! Pr*!'o Ca'*llo Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la

1n*2!r*a 30&lo =, >MM.

En 2ar*a *n'*'&$*on!, a$'&al%!n'!, !l 'ra(a)o gr&-al *%-l!%!n'! no !6*'!, aún a -!ar ! la

nor%a'*2a 2*g!n'! &! !'a(l!$! $lara%!n'! $o%o *n'an$*a ! a-r!n*#a)! al !arrollo !

a$'*2*a! !n $o%&n*0n $on !l gr&-o. En o'ro $ao, la !!n$*a ! la a$'*2*a gr&-al ;a

 -!r*o $r!*(*l*a !(*o a la !rr0n!a $on$!-$*0n ! lan#ar la a$'*2*a a la %aa 5 !-!rar 

&! !l 'ra(a)o ! !)!$&'! -or " olo, *n la -r!!n$*a a$'*2a !l o$!n'!.

3&$;o o(!r2aor! *%-l!%!n'! 2!n al 'ra(a)o gr&-al $o%o la o-or'&n*a -ara &! $*!r'o

!'&*an'! ! !l*n!n ! & r!-ona(*l*a 5 la !2"!n a &no o o *n'!r!ao !n

$&%-l*r.

An'! !'a r!al*a, %&$;o !'&*an'! -r!+*!r!n r!al*#ar & a$'*2*a! gr&-al! ! +or%a

*n*2*&al, 5a &! !l r!&l'ao al +*nal ! !l %*%o, !(!n !)!r$!r -r!*0n !n & $o%-a!ro

 -ara &! a-or'!n 5 al no $on!g&*rlo, '!r%*nan !arrollano la a$'*2*a! !n ol*'ar*o, olo*n$l&o an'! la a&!n$*a !l o$!n'!.

Dan*!l Pr*!'o Ca'*llo, Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM !n

& or*!n'a$*on! !'a(l!$! &! &n gr&-o !6*'! $&ano $aa %*!%(ro $ono$! $lara%!n'! &

r!-ona(*l*a, 5 *n a(anono, !l o$!n'! a$o%-aa -!r%an!n'!%!n'! al gr&-o !n &

a2!n'&ra ! a-r!n!r.

Por !llo, ! &na la(or, &! r!&*!r! $o%-ro%*o 5 !*$a$*0n !l o$!n'!, !l al$an#ar la -lan*+*$a$*0n ! a$'*2*a! gr&-al! 5 $oor*nar !l 'ra(a)o $on 'oo lo %*!%(ro !l gr&-o,

! +or%a &! /'o !an -ro&$'*2o, 'ol!ran'!, 5 &! -ro-*$*!n !l *n'!ra-r!n*#a)!.

> A-r!n*#a)! $on !l $on'!6'o

 No ;a5 &na o$*!a * no !6*'!n *n'!rr!la$*on! !n'r! & %*!%(ro, no ;a5 ;ogar * no !

!'a(l!$!n *9logo !! lo -ar! a & ;*)o, !! & ;*)o a & -ar!, !n'r! -ar!,!n'r! ;*)o. En 'oa o$*!a !6*'!n *!%-r! r!la$*on! ! *2!ra "nol!, o$*al, $o%!r$*al,

74

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 92/182

 -ol"'*$a, $&l'&ral, !$on0%*$a, !'$. El %!*o o$*al ! -o'!n$*al%!n'! &n r!$&ro -ara la

+o%!n'ar la *n'!rr!la$*0n 5 !'a(l!$!r a-r!n*#a)!, ! &n %!*o !n !l $&al ! -&!! !'!$'ar 

*n+or%a$*0n 2al!!ra -ara la ol&$*0n ! -ro(l!%a ! la $o'**an!*a, a !'! r!$&ro lo!no%*na%o !l !n'orno, !l $on'!6'o.

La r!al*a ! %&$;a *n'*'&$*on! !&$a'*2a no ! *n'!r$on!$'a $on !l !n'orno &ran'! !l

 -ro$!o !&$a'*2o, ! $*%!n'an '!or"a, $on$!-'o, $ono$*%*!n'o !n g!n!ral lo $&al! no

'!r%*nan ! !-!gar !l l"%*'! ! & -9g*na, !n alg&no $ao, !o l"%*'! !'9n

!a$'&al*#ao, no $orr!-on!n a la /-o$a.

La r!la$*0n %*%a !n'r! !l '!6'o 5 !l $on'!6'o ! /(*l, !n %&$;o $ao *n!6*'!n'!, la

r!la$*0n, -or 'an'o, !n'r! la *n'*'&$*0n 5 !l $on'!6'o '*!n! la %*%a $ara$'!r"'*$a, !l

 -ro&$'o ! !llo !'9 r!-r!!n'ao -or !'&*an'! &! no 2*2!n &na r!al*a !n !l a&la, *no

a-ar!n'!%!n'! !l !arrollo ! & $ono$*%*!n'o, ! & a-r!n*#a)! !'9 a la !6-!$'a'*2a !

&! !n algo $on$&!r!n $on & %!*o o$*al.

3&$;o ;a(lan ! la &n*2!r*a ! la 2*aU, r!+*r*/no! a &! !n 2ar*o $ao !l !'&*an'!

a-r!n!r9 r!al%!n'! $&ano a(anon! & a&la, gra&ao o no, ! *n*$*! & r!la$*0n $on !l

!n'orno. Con*!ran &na -/r*a ! '*!%-o !l a*'*r a &n !-a$*o !&$a'*2o, *n'*'&$*onal,*!no &! -ara !llo, la %!)or *n'*'&$*0n ! la $all!, la !%-r!a, !l n!go$*o, !n !n'orno

+a%*l*ar 5 o$*al !l *n*2*&o. La%!n'a(l!%!n'! ! -&!! a+*r%ar &! !'a r!al*a! '*!n!n

%&$;o ! ra#0n. Po$a 2!$! 2!%o a !'&*an'! !arrollano & *n'!l!$'o, +o%!n'ano &

a-r!n*#a)! !n !l $a%-o ! (a'alla, !l $on'!6'o.

El ;!$;o ! lan#ar a lo !'&*an'! al $on'!6'o, a la !%-r!a, a &! !2*!n$*! la r!la$*on!

!n'r! la *'*n'a 2ar*a(l! !l !arrollo o$*al, !$on0%*$o, -ol"'*$o, !'$., no *%-l*$a $on

!g&r*a !l al$an$! ! r!&l'ao -o*'*2o, * !l o$!n'! no ! a&!n'a !l a&la -ara or*!n'ar 

a & !'&*an'! !n !! r!$ono$*%*!n'o, ! +or%a &! & o-or'! *r2a -ara $ola(orar !n la

!'!$$*0n, organ*#a$*0n, $la*+*$a$*0n, an9l** ! *n'!r-r!'a$*0n ! la *n+or%a$*0n r!$o-*laa

 -or !llo, lo !'&*an'!, !n !l $on'!6'o.

El $on'!6'o, $on'*!n! &n gran 2ol&%!n ! *n+or%a$*0n, ;a(r9 &! !'a(l!$!r la r!la$*on!

!n'r! la '!or"a !l a&la $on la r!al*a !l %!*o. La or*!n'a$*0n &! -r!'! !l o$!n'! !

&%a%!n'! *%-or'an'!, $on !l -l& ! &! & -r!-ara$*0n !'! 'a%(*/n !n r!la$*0n $on lo &!

&$!! !n !l $on'!6'o, ! +or%a &! la *n'!r-r!'a$*on!, !an !n !+!$'o, $orr!$'a.

75

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 93/182

El $on'!6'o, ! !n'on$! &n %!*o r*$o -ara !l a-r!n*#a)!, no !n 2ano, ! -r!-aran a lo

!'&*an'! -ara !!n2ol2!r! !n /l. El o$!n'! !(! a-r!n!r a $oor*nar !l 'ra(a)o !l a&la

$on !l $on'!6'o, a 'ra2/ ! la %!*a$*0n -!ag0g*$a, !n$on'rar9 &! la %!*a$*0n !n r!la$*0n$on !l $on'!6'o r!&l'ar9 aún %9 !+!$'*2a * la '!or"a !l a&la a'!rr*#an !n la 2*a $o'**ana.

? A-r!n*#a)! $on*go %*%o

La la(or o$!n'!, !l rol ! la *n'*'&$*0n, &n*2!r*a, ! !n+o$a !n !l a-r!n*#a)! !l

!'&*an'!, al*%!n'arlo $on $ono$*%*!n'o, !'r!#a, g!n!rar a-'*'&! -ara !l

!!n2ol2*%*!n'o !n & !n'orno. En !l !arrollo ! & 2*a 5 !n la *n'!rr!la$*on! &! !l&)!'o, !'&*an'!, 2a lograno $on *2!ro +a$'or! ! & %!*o o$*al a-r!n! %&$;o.

In$l&o, !n & -r*%!ra !6-!r*!n$*a !'&*an'*l!, *!no n*o, a$arr!a $on*go &n %"n*%o

$ono$*%*!n'o ! & r!al*a, ;a a-r!n*o a &'*l*#ar & $&!r-o -ara la 2*a, ;a a-r!n*o a

*n$or-orar *n+or%a$*0n 5 !6-!r*!n$*a $on !l !n'orno -ara !+!n!r!, -ara o(r!2*2*r.

C&ano arr*(a a &n a&la !$olar, no ! &! ll!ga a(*!no naa, %9 (*!n, -o!! 5a

*n+or%a$*0n, la %*%a &! l! !r2*r9 -ara a*%*lar lo n&!2o $on'!n*o, &%arlo a &

n&!2a !6-!r*!n$*a 5 2*2*r a-r!n*!no, !'o !n !l $ao ! &n n*o: !n $&an'o a &n !'&*an'!

&n*2!r*'ar*o, !r"a 2!ra!ra%!n'! &na lo$&ra -!nar &! l&!go ! 2ar*o ao, alr!!or !

*!# 5 o$;o, arr*(a a la a&la &n*2!r*'ar*a *n &n $ono$*%*!n'o -r!2*o, %!no aún !n !'a

/-o$a !n la &! no !n$on'ra%o, la /-o$a ! lo %!*o ! $o%&n*$a$*0n, ! la 2!lo$*a !

la *n+or%a$*0n, !r"a a&a# -!nar &! lo )02!n! a$$!!n a la &n*2!r*a *n n*ngún

$ono$*%*!n'o.

D!!$;ar lo $ono$*%*!n'o +or%al! ! *n+or%al!, la !6-!r*!n$*a, 'r*&n+o 5 +ra$ao, la

*2!ra r!la$*on! o$*al!, -ol"'*$a, !$on0%*$a &! a-or'aron a & 2*a $on +or%a

*2!ra ! !n+r!n'ar & -ro(l!%9'*$a -!ronal, ! a+ron'ar la 2*a !! la -!r-!$'*2a !

&*!n la 2*2!, !l !r ;&%ano.

@ S"n'!*

La *n'an$*a ! a-r!n*#a)! !gún r!+*!r! Pr*!'o Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la

1n*2!r*a 30&lo =, >MM ;an *o %o'*2o ! an9l** !n o'ra o(ra -or *2!ro a&'or!,

76

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 94/182

& &o !nr*&!$! la a$$*0n !&$a'*2a, no ! -&!! !!'*%ar n*ng&na ! !lla, 5a &! &

$o%(*na$*0n +a2or!$! la %!*a$*0n -!ag0g*$a.

El 'ran*'ar -or olo &na ! !lla r!&l'a %&5 $0%oo 5 naa $a!n$*oo al $*$lo !

a-r!n*#a)!, !n !l $&al ! *%-or'an'! a-ro2!$;ar 'oo lo r!$&ro *-on*(l!, ll9%!n!,

*n'an$*a ! a-r!n*#a)!. El &o ún*$o !l '!6'o %9 la !6-!r*!n$*a -ro-*a !l o$!n'! on lo

r!$&ro %9 !%-l!ao $&ano la +*loo+"a !l !&$aor no 2!la -or lo (&!no r!&l'ao,

*no -or !l $&%-l*r, $&ano no ! !'9 -!n*!n'! !l $a%(*o !2ol&'*2o ! la o$*!a 5 &

!6*g!n$*a -ara lo $*&aano $on -ar'*$*-a$*0n a$'*2a, $*%!n'aa !n (a! $*!n'"+*$a 5

!6-!r*!n$*a -ro-*a &! l! -!r%*'*!ron !'a(l!$!r r!la$*on! !n'r! & -ro(l!%a, &

$ono$*%*!n'o 5 a-or'ar $on la ol&$*on! a!$&aa a & -ro(l!%9'*$a.

Tar!a *%-or'an'! ! !n'on$!, !'a(l!$!r lo 2"n$&lo !n'r! la *2!ra *n'an$*a !

a-r!n*#a)! -ara $o%(*narla a!$&aa%!n'! !n la la(or o$!n'! -ara $on!g&*r r!&l'ao

 -o*'*2o &! ! !2*!n$*!n !n la *n%!r*0n !+!$'*2a 5 -ar'*$*-a'*2a ! lo !'&*an'! !n &

!n'orno, &! l! +a$&l'! -ara 2*2*r, -ara !g&*r a-r!n*!no, -ara !r2*r, 5 !l *+r&'! ! &

!6*'!n$*a.

@ La *n'an$*a ! a-r!n*#a)! 5 la -r9$'*$a o$!n'!

Pr*!'o Ca'*llo, n&!'ro g&"a *9$'*$o !n !'! $a%*no ! la !-!$*al*#a$*0n, n&!2a%!n'! lan#a

&na a2!n'&ra -r9$'*$a a +*n ! r!$ono$!r !n n&!'ra -ro-*a !6-!r*!n$*a 5 -ar'*r ! la +or%a$*0n

&n*2!r*'ar*a, a&!lla *n'an$*a ! a-r!n*#a)! $on la &! ! 'ra(a)0 !n a&!lla /-o$a, 5

$on&l'a !n r!+!r!n$*a a $&9l! +&!ron la %9 $o%&n! 5 a&!lla &! a-ar!$*!ron $on

!6$!-$*0n, $&9l! &!aron +&!ra, !'o !n r!+!r!n$*a al -aao, *n !%(argo, 'a%(*/n ! %&5

*%-or'an'! !l -r!!n'!, an'! !llo & *n'!rrogan'! g*ran !n 'orno a lo &! o$&rr! $on la

*n'*'&$*0n $o%o *n'an$*a ! a-r!n*#a)! ;o5 !n la a$'&al*a, 5 lo &! l! &$!! al o$!n'!

%*%o $o%o !&$aor !n 'an'o *n'an$*a ! a-r!n*#a)!, -or úl'*%o $on&l'a r!-!$'o a lo &!

o$&rr! $on lo %!*o 5 %a'!r*al! 5 !l +&n$*ona%*!n'o ! la 'r! -r*%!ra *n'an$*a !n la

$arr!ra !n la &! !l o$!n'! !n!a.

L&!go !l an9l** r!al*#ao !n la *n'ro&$$*0n ;a(r9 &! !%!rar! -or ano'ar lo !'all!

 -aao r!-!$'o a la !6-!r*!n$*a &n*2!r*'ar*a, $&ano !'&*an'!, 5 la r!la$*0n !n !a /-o$a

77

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 95/182

$on la 'r! -r*%!ra *n'an$*a ! a-r!n*#a)!7 la *n'*'&$*0n, !l o$!n'!, lo %!*o 5

%a'!r*al!.

= In'*'&$*0n

En -r*%!ra *n'an$*a 5 !n r!+!r!n$*a a lo %a$ro, !l !'ao 5 la -ol"'*$a g&(!rna%!n'al!

r!-!$'o al *'!%a !&$a'*2o, ! a+*r%a &! !n !! !n'on$! ! 2*2"a !n &na /-o$a !

r!2ol&$*0n, ! -ro'!'a, lo go(*!rno !n+r!n'a(an &ra $r"'*$a -ro2!n*!n'! !l -&!(lo

!(*a o(r! 'oo a la %ar$aa *+!r!n$*a o$*al!, la !*g&ala !n la r!-ar'*$*0n !

r*&!#a, (&!no, no ! &! ;o5 la r!al*a ;a5a $a%(*ao %&$;o, ! la organ*#a$*on! -o-&lar! 5 !%-r!ar*al!, ! gr&-o -ol"'*$o, no ;a("a !'a(*l*a ! go(*!rno 5 !n !!

$on'!6'o, no -o"a ;a(!r !'a(*l*a -ara n*ngún -ro5!$'o, n* al&, n* '!$nolog"a, n*

!&$a$*0n, lo go(!rnan'! &("an al -o!r 5 !ran !'ronao an'! ! '!r%*nar & %ana'o.

R!+or%a !&$a'*2a a $on2!n*!n$*a o -or !na5o o -or !6*g!n$*a ! organ*%o *n$l&o

*n'!rna$*onal!. Ba)o !! $on'!6'o, !n la %!%or*a a$!r$a !l rol ! la &n*2!r*a !'! !ra !l

! la 'ran%**0n ! *n+or%a$*0n, %&$;a $oa ! !$r*("an !n !l -a-!l, !! la al'a $ú-&la

! -lan*+*$a(a -ara a2*ar ;or*#on'! ! !arrollo, -!ro !l -o$o $on'rol, o la a&!n$*a ! &na -lan*+*$a$*0n (aaa !n !l an9l** !r*o !l $on'!6'o -ro2o$a(an !l +ra$ao ! la (&!na

*n'!n$*on!.

Co%&n*$a$*0n a -ar'*r ! la *n'*'&$*0n !&$a'*2aH, la r!-&!'a ! 'al 2!#, * ! -&!!

$al*+*$ar $o%o $o%&n*$a$*0n !l -ar'*$*-ar a(*!r'a%!n'! !n la $on'*!na -ol"'*$a, !r -r!$&rora

! %o2*%*!n'o ! -ro'!'a an'* go(*!rn*'a, * +&! $o%&n*$a'*2a, -!ro * no r!+!r*%o a la

$o%&n*$a$*0n $on o'ra *n'*'&$*on!, no ola%!n'! !&$a'*2a, -&! (*!n, ! +*r%a(an

a$&!ro !n'r! !%-r!a 5 &n*2!r*a, -ara $on2!n*o ! !arrollo %&'&o, -ro-!n*!no ala $oo-!ra$*0n !n la *n2!'*ga$*0n 5 !l !arrollo ! '!$nolog"a. S*n !%(argo lo !'&*an'!

 -o$o -ro2!$;o a$a(an ! !o -ro5!$'o, olo ! a("a &! !6*'"an, *n !%(argo no !

g!n!ra(an -la'a+or%a ! -ar'*$*-a$*0n a$'*2a ! la -o(la$*0n !'&*an'*l, !l '/r%*no ! !a

2*2!n$*a no ! r!$&!ra &! ! la ;a5an o$*al*#ao.

Lo o$!n'!, & !'!rno %al, *%-ago, o %al -agao, $on -o$a '!n!n$*a a la

 -ro+!*onal*#a$*0n, al -!r+!$$*ona%*!n'o ! & la(or, a 'ra2/ ! $a-a$*'a$*on! !r*a 5 (*!n

 -lan!aa ! +or%a &! ! aa-'!n al $on'!6'o !n !l &! !)!r$!n & la(or. 3&5 $o%ún la +ra!7

78

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 96/182

$on!g&*r/ 'ra(a)o, a&n&! !a ! -ro+!orU. Con %/r*'o la !6-r!*0n $a(!, -or la o'!n*a

%*raa )&#gaora ! la o$*!a !n g!n!ral o(r! la la(or ! lo o$!n'!.

R!-!$'o a la *n+ra!'r&$'&ra, !n !+!$'o ;a("a %&$;o -&-*'r!, a 2!$! *n&+*$*!n'! -ara la

$an'*a ! )02!n! !n'&*a'a &! (&$a(an &n '"'&lo &n*2!r*'ar*o. Era n!$!ar*o %ar&gar 

 -ara a-ro-*ar! a *ar*o ! &n -&-*'r!, * no, 'o$a(a r!$*(*r $la! ! -*!. E'a *'&a$*0n

 -!r%an!$"a &ran'! lo o a 'r! -r*%!ro %!! ! $la!, -&!'o &! l&!go $on la *!olog"a

! !! !n'on$!, 5 la ! ;o5 'a%(*/n, !%-!#a(a la gran !!r$*0n !$olar, -ro&$'o ! la

 (arr*a ! alg&no, 2ar*o, la %a5or"a ! lo o$!n'!. Lo 2al*!n'!U o(r!2*2"an al '&na%*

a2aallaor &! !ran la $la! !n !! !n'on$!. La '!$nolog"a a&!n'! !n la ala ! $la!,

!6*'"a &n $!n'ro ! $0%-&'o $on la %9&*na %9 o(ol!'a &! )a%9 ;! 2&!l'o a 2!r. O'ra

!$&!la $o%o la ! *'!%a, -or & na'&ral!#a, 5 -or la g!'*0n ! & -!ron!ro $orr"an

%!)or &!r'!.

El &o a!$&ao, o olo !l &o %*%o ! &n 2*!o, &na -ro5!$$*0n, &n !nla$! ! *n'!rn!'

'o'al%!n'! n!gao !n'ro ! la -lan*+*$a$*0n ! n&!'ra +or%a$*0n. <ar*o -ro+! ! l*%*'a(an

a !n'rar, a$ar & '!6'o, ar l!$'&ra, !6-l*$ar, !n2*ar 'ar!a, !2al&ar, ar no'a 5 +*n. No ;a("a

!-a$*o -ara la $o%&n*$a$*0n, -ara la -ar'*$*-a$*0n ! lo *n'!rlo$&'or!. 1no -o$o *

g!n!ra(an !-a$*o ! *9logo, ! -ar'*$*-a$*0n 5 o-*n*0n, *n !%(argo, !n la $&l'&ra ! !!

!n'on$!, !ran %al 2*'o -or & -ro-*o $ol!ga.

Con !l -ao !l '*!%-o, !n la !g&na $arr!ra &n*2!r*'ar*a !n o'ra *n'*'&$*0n &n*2!r*'ar*a,

$a%(*aron algo la $oa, %&$;a ala ! -ro5!$$*0n, %&$;a '!$nolog"a ! -&n'a, la(ora'or*o

5 'all!r! &%a%!n'! !&*-ao, a%(*!n'! -ara la o$*al*#a$*0n, la r!+l!6*0n, !ra o'ra /-o$a o

a$ao ola%!n'! !-!n"a ! $aa *n'*'&$*0n. El -!ronal ! a%*n*'ra$*0n &%a%!n'!

a%a(l!, g!n!ra(a $on+*an#a, la *%-l!%!n'a$*0n ! *'!%a ! !2al&a$*0n *n'!rno !! !l!'&*an'! ;a$*a lo o$!n'! 5 la *n'*'&$*0n %*%a. E-a$*o 5 a%(*!n'! ! r!$r!a$*0n, !

$&l'&ra, ! !6-o*$*0n ! lo logro a$a/%*$o, $aa a(*!r'a, -ar'*$*-a$*0n !n -ro5!$'o,

o'ra r!al*a. La &n*2!r*a !n'ra(a !n &na !'a-a ! $a%(*o, %o2*o o(r! 'oo -or !l

!arrollo ! la '!$nolog"a. I%-o*(l! r!l!gar! r!-!$'o a o'ra *n'*'&$*on!, ;a("a la

n!$!*a *%-!r*oa ! a$'&al*#ar!.

> El !&$aor, %!*o 5 %a'!r*al!

79

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 97/182

El !&$aor, no ! +9$*l ;a(lar o(r! lo !&$aor! ! !a /-o$a, a;ora &! !'o5 !n la

%*%a -al!'ra. S*n !%(argo ! *%-or'an'! !l an9l**, 5a &! ! $la2! la +ra!, !&$o $o%o

%! !&$aron. En la -r*%!ra *n'*'&$*0n &n*2!r*'ar*a la a$'&a$*0n ! la %a5or"a ! o$!n'!+&! r!-!'*'*2a, &!o ! la 2!ra, *n+ran&!a(l!, $on -!ao '!6'o !n & $ar'!ra,

+&na%!n'a(an & la(or !n la $!r'!#a, !n la $*!n$*a ! & '!6'o. Barr"an, l*'!ral%!n'! lo

;a$"an $on &na gran $an'*a ! !n'&*a'a !'&*an'! &! $a(*#(a)o an'! la !rro'a !("an

 (&$ar o'ra +a$&l'a & o'ra &n*2!r*a, o *n$l&*2! !%*grar. Con alg&no !l a%(*!n'! !ra

agraa(l!, !%a*ao *n$l&o, *n or!n, *n -&n'&al*a, *n $on'rol, no ;a("a &na or*!n'a$*0n

 -l!na !l ;a$*a on! ll!gar.

A&'0$ra'a, *9$'*$o, -!agogo, $argao ! '"'&lo alg&no, 5 ! ao ! !6-!r*!n$*a

o'ro, arra'ra(an !n & -ro$!!r a 'oo lo !'&*an'! 'ra ". E-*o*o !n lo &! !l

o$!n'! !n'ra(a al a&la, ! !n'a(a a & !$r*'or*o, 5 !! !! *'*o 'ran%*'"a *n+or%a$*0n,

;a'a &! !l r!lo) ! la ;ora ! '/r%*no ! !a !*0n. Do$!n'! &! !%o'ra(an lo %al &! l!

+&! !n & "a ! 'ra(a)o !n & o'ra -ro+!*0n a 'ra2/ ! & %al $ar9$'!r, no'or*a la +al'a !

 -lan*+*$a$*0n, al $on&l'ar a lo !'&*an'! -or 0n! "(a%oH El -ro$!!r ! 2ar*o

o$!n'! ! r!+!r"a al -ro$!!r ! & $ol!ga, * la %**0n ! (arr!r $on lo !'&*an'!,

a&n&! no ;a5a !'ao !$r*'o !n n*ngún l&gar $o%o %ana'o o+*$*al, -&! ;a("a &! ;a$!rlo.Aún ! lo ;a$!. El -ro(l!%a, la +al'a ! -ro+!*onal*#a$*0n ! la la(or o$!n'!. Er! &n (&!n

%/*$o, !g&ra%!n'! !r9 &n (&!n o$!n'! ! %!*$*na: !r! &n ar&*'!$'o r!$ono$*o,

!g&ra%!n'! 'r*&n+ar9 )&n'o a '& !'&*an'!: !'&*a'! -ara o$!n'!, no ;a(r"a o'ra $o*'a,

o'ra $arr!ra, o'ra -ro+!*0n, no '! g&'a la a(oga$"aH La -ro+!*0n o$!n'! !n la %9 (a)a

!'*%a !n $&al&*!r a%(*!n'! !&$a'*2o.

En !l $ao ! la !g&na !6-!r*!n$*a &n*2!r*'ar*a, !n o'ra *n'*'&$*0n, !n o'ra $arr!ra, la

*'&a$*0n r!-!$'o al o$!n'! no 2ar"o %&$;o, la r!al*a! !g&"an *!no *%*lar!,

 -ro+!*onal! ! *2!ra ra%a a'!rr*#a(an !n &n a&la, -ara $o%-l!'ar & alar*o, -ara -ro(ar 

!6-!r*!n$*a, o *n$l&o -or &/ no, -or g&'o, 2o$a$*0n, %o'*2a$*0n, *n2*'a$*0n. Ig&al !6*'"an

a&'0$ra'a, ;&%*llaor!, !6*'a, $arga(an !l %*%o '!6'o 'oo lo ao, $o%o !)!%-lo,

%&$;o 5a '!n"an !l al%ana&! ! !2al&a$*on! !n !l &! $on*'"a la -lan*+*$a$*0n ! KU

o$!n'!.

S! -ro-!n"a a ar &n %!)or &o a la '!$nolog"a ! la *n+or%a$*0n. 8&(o &n o$!n'!

 (a'an'! r9'*$o !n & r!gla, -!ro &! *n !%(argo, $on & -r9$'*$a o$!n'! no -!r%*'*0

80

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 98/182

 -la%ar !n !l 'ra(a)o gr&-al n&!'ra ;a(*l*a! 5 $r!a'*2*a -ara !'a(l!$!r !-a$*o !

$o%&n*$a$*0n, +!l*#%!n'! la na'&ral!#a ! la a*gna'&ra +a$*l*'a(a !! rol !l o$!n'!, *n

!%(argo, ! !a !6-!r*!n$*a $on %* $o%-a!ro g&ar9(a%o gra'a !6-!r*!n$*a, !$o%(*n0 la *$*-l*na, *n$l&o la ar(*'rar*!a *%-&!'a -or !l o$!n'! $on &na $lara *!a !

lo &! ! &!r"a $on!g&*r !n !l !'&*o ! !a a*gna'&ra, la T/$n*$a ! Co%&n*$a$*0n. S!

$on*g&*0 la %!*a$*0n -!ag0g*$a, 5a &! a ra"# ! la '!%9'*$a -ro-&!'a lo gr&-o !

'ra(a)o !("an !n+a'*#ar & -ro-&!'a !n '!%a ! *2!ra a*gna'&ra, )&'a%!n'! $on %*

gr&-o ! 'ra(a)o ! !$og*0 la '!$nolog"a ! la *n+or%9'*$a al !r2*$*o ! la !&$a$*0n.

1'*l*#ano +oro, !n'r!2*'a, -l!nar*a, !'$., %&$;o a-r!n*%o ! %&$;o '!%a.

En o'ra *$*-l*na, ! %al &'*l*#a(an la *a-o*'*2a, 5a &! !'a ! &'*l*#a(an ún*$a%!n'!

 -ara &! !l o$!n'! l!5!ra & -ro-&!'a ! $la!, &-on!%o &! &-on"a &! no a("a%o

l!!r. Alg&no -ro5!$'a(an gran! $an'*a! ! '!6'o, $on %*nú$&la l!'ra, a$ao -ara

a;orrar *a-o*'*2a, *n n*ng&na *%ag!n &! lla%ara la a'!n$*0n, o &! ;*$*!ra 2olar a la

*%ag*na$*0n, ! $on!g&"a ún*$a%!n'! &!o !r*2ao $laro, !l $anan$*o.

En o'ra *$*-l*na a$!r'aa%!n'! ! $o%(*na(a la !)!$&$*0n ! -ro5!$'o $on !l !arrollo

! la a*gna'&ra, -a&la'*na%!n'! ! *(a !$&(r*!no la $*!n$*a +"*$a, 5 a la -ar !

*!a(an, $al$&la(an, 5 $on'r&"an '!$l!, -&!n'!, -la'a+or%a, grúa, !'$. *!%-r! !

 -ro-!n"a a la !%o'ra$*0n ! lo +!n0%!no +"*$o. No ! *ga %!no ! la -r9$'*$a !

'all!r, !'a &n*2!r*a '!n"a %&5 (&!na *n'ala$*on!, !&*-o 5 -!ronal $a-a$*'ao -ara !l

%an!)o ! lo la(ora'or*o.

D! 'oa !a !6-!r*!n$*a &!an *'&a$*on! -o*'*2a 5 o'ra no 'an'o, -*!no &! ! !'a

úl'*%a ! ! la &! 5o ;! -o*o a$ar la %!)or! $on$l&*on! -ara no !g&*r r!-*'*!no

!! -a'r0n. A-ar!n'!%!n'! !n la r!+l!6*0n ! -&!! !&$*r &! ;&(o &n (!n!+*$*o $on !'a!6-!r*!n$*a -or la -o*(*l*a ! $o%-arar lo &! ! r!$*(*0 $on lo &! $o%-ar'!

a$'&al%!n'!, $o%-arar lo &! ! ;a *o, $on lo &! ! !r9 ! a;ora !n a!lan'!. B&$ar 

;&!lla ! a'*+a$$*0n -l!na !n lo !'&*an'! a$'&al!, 5 !n lo &! 2!nr9n.

En r!&%!n, ! $r!! &! la *n'an$*a &! -r!o%*naron !n !'a !6-!r*!n$*a &n*2!r*'ar*a

+&!ron la !l o$!n'! 5 lo %a'!r*al!, algo ! ;*#o !! la *n'*'&$*0n, *n !%(argo no 2a

%9 all9 !l *n'!n'o -or &'*l*#ar lo r!$&ro !l !n'orno -ara -ro%o2!r !l a-r!n*#a)!.

81

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 99/182

En la a$'&al*a, a;ora &! ! !)!r$! la o$!n$*a, ! -&!! $o%!n'ar &! ;a$! == ao, $&ano

!%-!#0 !'a $arr!ra -or la !n!an#a +&! (a'an'! $o%-l!)o !l -ro$!o ! a-r!n*#a)!.

E6*'*!ron gr&-o ! !'&*an'! $o%-l*$ao -or & a$'*'&, & *!a ! *$*-l*na *'a(a%&$;o ! la $on$!-$*0n &! ! !lla '!n"a la *n'*'&$*0n, -ro+!or! )02!n! *ngr!aron !!

ao, 2ar*o ! !llo no &-*!ron %an!)ar a lo *'*n'o gr&-o ! !'&*an'! &! l!

a*gnaron, a-ar!$"an $on & ro-a $on %!na)! !$r*'o $on '*#a, o *%-l!%!n'! a *ar*o

r!$*("an %ala a$'*'&! ! -ar'! ! lo !'&*an'!. Yo -or %* -ar'! !$;/ ! la %ano %*

!6-!r*!n$*a la(oral !n -lan'a *n&'r*al!, *%-lan'/ &n *'!%a ! *$*-l*na &%a%!n'!

r*g&roo, ! l*(r0 &na (a'alla -or 2!n$!r la %ala a$'*'& 5 lograr &! lo !'&*an'!

a-r!n*!ran algo, !! -ro$!o &r0 2ar*o %!! ;a'a &! lo al&%no *!ron & (ra#o a'or$!r, o(2*a%!n'! no ;&(o (&!na $o%&n*$a$*0n, *n !%(argo (a)o !! $l*%a a&'or*'ar*o lo

!'&*an'! '&2*!ron &! (a)ar la g&ar*a 5 !*$ar & !%-!o al 'ra(a)o !n la a*gna'&ra.

E'o no &r0 %&$;o, 5a &! &ran'! !l -r*%!r ao !%-!$/ a r!$*(*r $a-a$*'a$*0n, !ra $laro %*

o%*n*o ! la a*gna'&ra, !2*!n'! la %!'oolog"a -r9$'*$a a-l*$aa, -!ro *n !%(argo

;a("a %&$;o -or a-r!n!r 5 %&$;o -or ;a$!r !n $&an'o a la g!n!ra$*0n ! a%(*!n'!

a!$&ao ! a-r!n*#a)!, !n $&an'o al %an!)o ! la *$*-l*na $on*g&*!no !%-a'"a ! 'oo

lo !'&*an'!.

8a("a alg&no !'&*an'! &! $on$ora(an $on %* +or%a ! -ro$!!r, 5a &! *n*$a(an &!

no 'oo lo %a!'ro $on!g&"an la a'!n$*0n ! & !'&*an'!, 5 -r*%a(a !l !or!n,

*n$l&o n*ng&na a%*ra$*0n. En %* $ao, lo r!&l'ao !n $&an'o al $ono$*%*!n'o a&*r*o

 -or lo !'&*an'! !%-!#0 a ar & +r&'o !n !l -r*%!r gr&-o ! )02!n! &! *ngr!aron !!

ao a la &n*2!r*a, 5a no !!r'a(an ! la $arr!ra '/$n*$a, &-*!ron al*r a*roo !n la

ra%a !l *!o '/$n*$o. E! +&! %* %!*or -ara r!$*(*r !l a-o5o ! la a&'or*a!, -ar!

! +a%*l*a 5 !l r!-!'o ! !'&*an'!. La *!a no !ra olo $on!g&*r !l r!-!'o, *no 'a%(*/n la

!%-a'"a.

El 'ra(a)o $ar!$"a ! $o%&n*$a$*0n ! !! $o%-ar'*r ! gr&-o, ! 'ra(a)a(a *n*2*&al%!n'!,

! %!"a *n*2*&al%!n'! !l al$an$! !l a-r!n*#a)!, %&$;a $on$!-$*on! !rr0n!a ! lo &!

!ra la o$!n$*a 5 la a&'or*a.

La l!$'&ra, la !6-!r*!n$*a $o%-ar'*a -or $o%-a!ro o$!n'! ! 2a'a !6-!r*!n$*a, lo

!rror! ! o'ro, la o$*al*#a$*0n ! -ro(l!%a ! a&la, la $a-a$*'a$*0n r!$*(*a a *n*$*o !

82

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 100/182

$aa ao l!$'*2o, 5 $o%o 5a ! $o%!n'0 an'!r*or%!n'!, *n$l&o la -a'!rn*a, +&!ron

$a%(*ano ! a -o$o la $on$!-$*0n r!-!$'o la la(or o$!n'!, $on2!n*!n'!%!n'! a '*!%-o.

E gra'*+*$an'! r!$ono$!r la !2ol&$*0n &! 2a o('!n*!no %* +or%a ! -!nar, ! a$'&ar, !

!n'*r 5 ! $o%-ar'*r $on lo !'&*an'!, 'ran+or%a$*0n &! a'*+a$! al %o%!n'o %*

!6-!$'a'*2a r!-!$'o a !'! -ro$!o !n !l &! ;! *n$&r*onao, la E-!$*al*#a$*0n !n Do$!n$*a

1n*2!r*'ar*a, *n !%(argo, la !6-!$'a'*2a ! %a5or, la an*a -or 'ran+or%ar %* -ra6*

o$!n'! ! a$r!$*!n'a. La r!-ona(*l*a &! &rg! ! !llo ! *rr!2!r*(l!, -or !l !r*o

$o%-ro%*o &! r!-r!!n'a %* la(or, al !r &)!'o a$'*2o ! $a%(*o ! &n &)!'o, 5 -ro&$'o

! !llo, ! &na o$*!a.

En la a$'&al*a, (&$o %!)orar %* $o%&n*$a(*l*a -ro$&rano &'*l*#ar a!$&aa%!n'! %*

!n'ona$*0n ! 2o#, r!la)ar %* -o'&ra -ara !6-r!ar aún %9 $on %* g!'o, %* %ano.

R!al*#ano -a&a, organ*#ano a$'*2*a! gr&-al!, 'al 2!# !'a n&!2a $on$!-$*0n !(*o a

la !6*g!n$*a ! la n&!2a nor%a'*2a !$olar, *n !%(argo, %! 'ra! %a5or a'*+a$$*0n, %!)ora

%* r!la$*0n $on lo !'&*an'!, g!n!ra $on+*an#a, !%-a'"a, -ro&$! &n $l*%a a!$&ao -ara la

al& 5 !l 'ra(a)o.

R!-!$'o a lo %!*o 5 %a'!r*al!, la *n'*'&$*0n !n " $&!n'a $on $*!r'o %a'!r*al!*9$'*$o !n +&n$*0n ! $aa &na ! la 9r!a, la(ora'or*o ! +"*$a, (*olog"a, &"%*$a,

*ngl/, *(&)o, $o%-&'a$*0n, !(*a%!n'! a!$&ao $on r!$&ro *9$'*$o &! 'al 2!# no

on 0-'*%a%!n'! a-ro2!$;ao. 3&$;a 2!$! no !-!n! !'! (&!n &o !l o$!n'!, 'al 2!#

* ! la (&ro$ra$*a, o +al'a ! organ*#a$*0n -ara *'r*(&*r lo r!$&ro !6*'!n'! !n'r! lo

o$!n'! &! lo r!&*!r!n.

An&al%!n'! la *n'*'&$*0n (&$a !+*n*r lo '!6'o $on lo &! ! 'ra(a)ar9n $aa ao l!$'*2o,

! !$&$;an la -ro-&!'a ! la *'*n'a $aa !*'or*al!, ! a la o-or'&n*a a lo %!)or al

%!)or -o'or, al &! %!)or! al'!rna'*2a o+r!$!, -!ro no n!$!ar*a%!n'! !n lo $on'!n*o, 5a

&! !n $*!r'o $ao no ! 'o%a !n $&!n'a la r!$o%!na$*0n !l o$!n'! &! 5a -ro(0 $*!r'a

 (*(l*ogra+"a 5 !$&(r*0 & !+a!.

Po$o '!6'o -!r%*'!n g!n!rar &na *n'!rr!la$*0n $on !l !'&*an'!, la %a5or"a r!-ro&$! la

'!or"a, -lan'!a !)!r$*$*o, -!ro !)a ! lao !l $on'!6'o, &! $o%o 5a a(!%o ! &n !l!%!n'o

*%-or'an'! ! %!*a$*0n.

83

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 101/182

En $&an'o a *n'*'&$*0n, !n la a$'&al*a ! -&!! -al-ar &n a%(*!n'! a$!l!rao, a$!l!rao -or 

!l $a%(*o r!gla%!n'ar*o &! 2*2*%o, a$!l!rao -or la %*%a /-o$a, *n%!ro !n &n n&!2o

*'!%a !&$a'*2o &! r!&*!r! ! r9'*$o $a%(*o !n *2!ro !$'or! ! la !&$a$*0n,%a5or !6*g!n$*a, %a5or $on'rol, a&*'or"a $on'an'!, !2*!n$*a !l 'ra(a)o r!al*#ao,

 -lan*+*$a$*0n a 'oa $o'a, +or%a'o 5 o$&%!n'o &! ll!nar. E'a%o $a5!no a$ao !n !l

$l*!n'!l*%o ! la (&ro$ra$*a, !l -a-!l!o, !)ano -o$o '*!%-o -ara %ol!ar la 2*a !

n&!'ro !'&*an'!H El '*!%-o 5 n&!'ro !'&*an'! lo *r9n !n &n +&'&ro %&5 -r06*%o, $on

lo r9-*o &! $orr! !l '*!%-o 5 ! 2*2! ;o5 !n "a.

En r!&%!n, +al'a %&$;o -or ;a$!r -ara %o*+*$ar la +al!n$*a ! n&!'ro *'!%a !&$a'*2o 5

'ran+or%ar a$!r'aa%!n'! !l -r!!n'! 5 +&'&ro ! n&!'ro !'&*an'!, &n gran -ao ! ar9 *

!%-!#a%o -or n&!'ra a&la, %o*+*$ano la !!n$*a ! n&!'ra -r!!n$*a, !l !'ar no

garan'*#a !l a-r!n*#a)!, !l %!*ar $on !g&r*a lo garan'*#ar9.

L&!go !l an9l** r!al*#ao r!-!$'o a la 'r! -r*%!ra *n'an$*a ! a-r!n*#a)! ! -ro$!! a

r!al*#ar !l r!$&!n'o ! la !6-!r*!n$*a !n r!+!r!n$*a a la 'r! úl'*%a *n'an$*a7 !l gr&-o, !l

$on'!6'o, $on*go %*%o.

R!%!%(rano la !6-!r*!n$*a $o%o !'&*an'! &n*2!r*'ar*o, r!$&!ro ;a(!r r!al*#aoa$'*2*a! gr&-al!, !n la &! !n !+!$'o, ! $ar!$"a ! la or*!n'a$*0n !+!$'*2a !l o$!n'!, 5

lo %9 -r!o$&-ao -or & !2al&a$*on! !arroll9(a%o la a$'*2*a, ! r!al*#a(an

a$'*2*a! ! "nol! gr&-al, !n lo -r!*o &n*2!r*'ar*o 5 o'ro +&!ra ! !llo, !n $aa, -or 

!)!%-lo, 5 !ra %&5 $o%ún 2!r &no o o %*!%(ro !l gr&-o a-&rano la !)!$&$*0n ! la

a$'*2*a, !l 'ra(a)*'o &! !n2"o !l -ro+!U, %*!n'ra lo !%9 ! !%-a-a(an !l $;*%!

&n*2!r*'ar*o o *%-l!%!n'! !$;a(an %ano ! la '!$nolog"a ! !! !n'on$!, !l -la5 'a'*on, o

*n'on*#a(an la %ú*$a ! & -r!+!r!n$*a o & -rogra%a '!l!2**2o -r!+!r*o. S*'&a$*0n *%*lar o$&rr"a !n !l a&la &n*2!r*'ar*a, !n la $&al &no ! $r&#a(an ! (ra#o %!'a+0r*$a%!n'!

;a(lano, %*!n'ra &no -o$o !arrolla(an !l !)!r$*$*o, aún $on la -r!!n$*a !l o$!n'!.

Po$a 2!$! !6-!r*%!n'9(a%o !l %an'!n!r &na r!la$*0n ! o-or'! 2!ra!ro !n &na

a$'*2*a gr&-al, 5 !l o$!n'! &! -ro2o$a(a !a *'&a$*0n !ra r!al%!n'! &na ag&)a !n !l -a)ar.

Fal'a ! !'"%&lo, %a'!r*al! *na!$&ao, la +o'o$o-*a ! &n l*(ro &! -ar!$*0 *n'!r!an'!, !l

 -o$o '*!%-o -ara -lan*+*$ar la a$'*2*a! !$olar! -or '*!%-o &! a(or(! !l !)!r$*$*o ! la

84

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 102/182

o'ra -ro+!*0n !l o$!n'!, +al'a ! 2o$a$*0n, !'$., on alg&na ! la $a&a &! r!la$*ono $on

!a +al'a ! !+!$'*2*a ! &na a$'*2*a gr&-al.

8&(*!! *o %&5 +r&$'"+!ro -!r'!n!$!r a &n gr&-o ! 'ra(a)o, !n !l $&al $aa %*!%(ro

$ono$*!! & rol, & n*2!l ! r!-ona(*l*a 5 la $on$*!n$*a ! a(!r &! & a-or'! !

*%-or'an'! -ara !l nor%al 5 !+!$'*2o !arrollo ! la a$'*2*a, *n !%(argo !a r!al*a

r!&l'0 %&5 l!)ana.

En $&an'o al $on'!6'o, ! '&2o alg&na !6-!r*!n$*a !n $!n'ro -ro&$'*2o ! la &r(!, -or 

!)!%-lo, !n &na !6-!r*!n$*a !n la &! !("a anal*#ar la a$'*2*a! -ro&$'*2a ! &na

*n&'r*a !l -an, !n n&!'ra $*&a, !+*n*r la r!la$*0n !n'r! lo $o'o 5 $aa a$'*2*a, la

$*r$&la$*0n %on!'ar*a 2"a 2!n'a ! *n2!n'ar*o, !'$., -ara !llo +&! n!$!ar*o !'a(l!$!r 

$o%-ro%*o ! $oo-!ra$*0n $on !l -ro-*!'ar*o 5 g!r!n'! ! !'a -!&!a *n&'r*a, &no !

lo $o%-ro%*o $on*'"a !n $o%-ar'*r la *n+or%a$*0n r!$o-*laa 5 la $on$l&*on! &! !

!%ana(an ! la a$'*2*a. En 2!ra r!&l'0 %&5 +r&$'"+!ro o(r! 'oo -or !l $ono$*%*!n'o !

la r!al*a !%-r!ar*al, la -ol"'*$a *n'!rna 5 !6'!rna (a)o la $&al! ! !arrolla(an la

 -ro&$$*0n ! (*!n! 5 !r2*$*o !n !a /-o$a. E6-!r*!n$*a ! !'! '*-o ! '&2*!ron !n

$on'aa o$a*on!, -!ro *n !%(argo, r!&l'aron %&5 2al*oa.

En $on*!ra$*0n al $on*go %*%o, aún !6*'"an o$!n'! &!o ! la 2!ra 5 ! la '!or"a

!l '!6'o, 5 &! !al!n'a(an a $&al&*!r !'&*an'!, !-!rar ! !llo $on+*an#a !n !l

$ono$*%*!n'o &! -o!"a%o -r!2*a%!n'!, !ra (a'an'! *n2!ro"%*l. 1'*l*#ar la !6-!r*!n$*a

 -ro-*a !l !'&*an'! $o%o o-or'! ! $la!, &n r!$&ro %&5 !$ao 5 raro !n'ro !l a&la.

Ya ! $on*!r0 !'a r!al*a !n la -r9$'*$a an'!r*or, la +al'a ! 2o$a$*0n, ! *ng!n*o, !

'*!%-o *n$l&o -ara !)!r$!r la o$!n$*a a $a(al*a.

R!gr!ano al -r!!n'!, a;ora &! ;! (&$ao %* '&rno !n la la(or o$!n'!, 5 $on r!-!$'o a

!'a 'r! *n'an$*a ! a-r!n*#a)!, ! -&!! !6-r!ar &!, ;a5 2ar*a $ara$'!r"'*$a ! la

la(or &! la a-r!n" ! la !6-!r*!n$*a -r!2*a &n*2!r*'ar*a, &! ! ;an a-l*$ao, $on$*!n'! o

*n$on$*!n'! ! & *n!+*$*!n$*a, la !6-r!*0n $o%o a-r!n*'!, ! $o%o !n!aU ! r!-ro&)o

!n 2ar*o %o%!n'o ! %* +&n$*0n !&$a'*2a. S*n !%(argo, 'a%(*/n ! *%-or'an'! $on*!rar 

la -a*0n &! *!n'o -or %* !)!r$*$*o, r!+l!)ao !n lo $a%(*o &! %* la(or o$!n'! ;a '!n*o

!n lo úl'*%o ao, (a)o !l o-or'! ! !%*nar*o, $&ro, l!$'&ra, 2*2!n$*a, o(!r2a$*on!

85

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 103/182

! la la(or o$!n'! ! $o%-a!ro ! a&la, !'$., &! ! &na & o'ra %an!ra ;an $oo-!rao !n la

r!!'r&$'&ra$*0n ! %* la(or.

E'! ao -or !)!%-lo, a ra"# ! la n&!2a nor%a'*2a !$olar, ! ;an *n$r!%!n'ao !l 2ol&%!n

! a$'*2*a! gr&-al!, !n -r*n$*-*o, 'al 2!#, -or la o(l*ga'or*!a !l a&n'o, -!ro l&!go

o(!r2ano lo r!&l'ao, %!)ora(l! -or $*!r'o, %o'*2ao -or la r*&!#a &! ! ;a

!6-!r*%!n'ao !n !o -!&!o !-a$*o !l $o%-ar'*r !'&*an'*l, aún a -!ar, ! &! +al'a

%&$;o -or -&l*r la or*!n'a$*on!, %a'!r*al! &! ;! &'*l*#ao 5 %* rol &ran'! !l !arrollo

! la a$'*2*a! !n gr&-o.

En $&an'o al $on*go %*%o, la /-o$a !n la &! 2*2*%o -ro-*$*a 2alorar !l $ono$*%*!n'o &!

 -o!!n lo !'&*an'!, -or !)!%-lo, !l $ono$*%*!n'o '!$nol0g*$o, -ara r!ol2!r *2!r*a !

 -ro(l!%a, !n %&$;o $ao -o!!n &n $ono$*%*!n'o %&5 &-!r*or al !l o$!n'!, al %"o. La

a-l*$a$*0n ! !'a !'r!#a !n !l $a%-o !l *!o, ! la ar'! ;a *gn*+*$ao !nor%!%!n'!

!n lo !6$!l!n'! r!&l'ao &! ! ;an al$an#ao, !n !l *!o ! !2!n'o %!$9n*$o,

!l/$'r*$o 5 ar&*'!$'0n*$o, !n la -ro&$$*0n ! $or'o%!'ra)!, ! 'al +or%a &! 'oo no

;!%o !n'*o a'*+!$;o -or lo al$an$! ! lo !'&*an'!, !n !-!$*al, !l o$!n'!.

En $&an'o a la a-l*$a$*0n ! la *n'an$*a ! a-r!n*#a)! !n !l n*2!l !n !l &! 5o !n!o, la*'&a$*0n ! *%*lar $on r!-!$'o a %* -r9$'*$a *n*2*&al, !n'ro !l 9%(*'o !&$a'*2o %!*o

5 ! (a$;*ll!ra'o, ! -ro-!n! a 2al*ar !l 'ra(a)o gr&-al, o'org9nol! &n !-a$*o *%-or'an'!

!n !l !)!r$*$*o -!ag0g*$o ! $aa o$!n'!, aún ! r!&*!r! -&l*r %&$;o a-!$'o ! !'a

a$'*2*a, *n !%(argo, a;ora $on la $on$*!n$*a &! %! o'orga !'a !-!$*al*#a$*0n, !'a

 -r9$'*$a, ! $on $!r'!#a &! ! &na *n'an$*a ! *nago'a(l! r!$&ro, 2*2!n$*a, !6-!r*!n$*a

&! ;a5 &! a-ro2!$;arlo.

Para !l +&'&ro, ! a(! &! no ! -&!! !$ar'ar alg&na ! la *n'an$*a ! a-r!n*#a)!, !r9

%&5 *n'!r!an'! &'*l*#arla 'oa, !+*$*!n'!%!n'!, &*!ro -!nar &! 'oa !'9n !n la

 -o*(*l*a ! &'*l*#arla, $on*!n'! !'o5 'a%(*/n, &! no ! $&!'*0n ! &!r!r &arla, *no

;a5 &! a(!r &arla, &! ! %&5 *%-or'an'! +or'al!$!r %* $ono$*%*!n'o, ;a(*l*a!,

$o%-ro%*o +r!n'! a %* la(or a +*n ! &! lo r!&l'ao &! -&!a o('!n!r a -ar'*r ! &na

a!$&aa $oor*na$*0n !n'r! *n'an$*a ! a-r!n*#a)!, la %!*a$*0n -!ag0g*$a 5 la 2o$a$*0n

! !r2*$*o, !r9n lo %9 -ro2!$;oo -ara %* !'&*an'!.

R!+l!6*on! !n 'orno a la *n'an$*a ! a-r!n*#a)!

86

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 104/182

1n !n'orno %!*aor -ro%&!2! !l a-r!n*#a)!, !n !l $ao ! la *n'*'&$*on!, !l a%(*!n'!, la

*n'ala$*on!, lo !-a$*o, la *n+ra!'r&$'&ra !n g!n!ral on o()!'o ! &'*l*#ar! -ara la

%!*a$*0n. Fa$*l*'an 5 -ro%&!2!n !l a-r!n*#a)!.

 No ! *ga %!no !l o$!n'!, & -r!!n$*a ;a *o 5 !g&*r9 *!no &%a%!n'! 2al*oa, &

;a(*l*a -ara %ol!ar la 2*a ! lo !'&*an'! 'ra$!n!r9 !n !l +&'&ro !$on0%*$o,

 -ol"'*$o 5 o$*al ! la o$*!a. Eo ! *nn!ga(l!.

3&$;o !-!n! ! la 2o$a$*0n, ! !a %an*+!'a$*0n !l o$!n'! -or a%ar 2!ra!ra%!n'! &

 -ro+!*0n, -or la !n'r!ga 2*2!n$*al !n !l a&la, -or !l $on'a$'o a%*'oo $on & *n'!rlo$&'or!,

lo !'&*an'!.

El $a%*no !'9 'ra#ao, ! $&!'*0n ! !$**0n, ! $on$*!n$*a -or la *%-or'an$*a ! lo

!+!$'o &! $onll!2a n&!'ra la(or, !n la $al*a ! 2*a ! n&!'ro -ro-*o ;*)o, ! la

o$*!a !n g!n!ral.

E %o'*2aor r!$ono$!r !l -o!r ! la la(or o$!n'!, 5 !l -o!r ! la *'*n'a *n'an$*a !

a-r!n*#a)!, g!n!ra %a5or $!r$an"a -or lo &! ! ;a$!, -!r%*'! r!$ono$!r lo -o*'*2o !n&!'ra 'ar!a, 5 !n+r!n'ar $on !$**0n la $ar!n$*a &! aún ! %an'*!n!n !n n&!'ra -r9$'*$a

o$!n'!.

A;ora &! ! ;a '!r%*nao !l an9l** ! $aa &na ! la *n'an$*a ! a-r!n*#a)!, -ro$!o

*%-or'an'! &! o-or'an 5 +a$*l*'an la %!*a$*0n -!ag0g*$a, !l -anora%a ! aún %9

!$lar!$!or, !n !l !n'*o ! &! !6*'!n %&$;o r!$&ro alr!!or ! la la(or !l o$!n'!,

lo ;!$;o ! la 2*a $o'**ana, lo l*(ro, la *n'*'&$*0n, !l o$!n'! %*%o, lo !-a$*o !

a$'*2*a gr&-al, lo $ono$*%*!n'o -r!2*o, 5 o'ro %9 $&5o &o r!-!r$&'*r9 ! +or%a

*%-or'an'! !n !l '*-o ! -ro+!*onal 5 $*&aano &! lan$!%o lo o$!n'! 5 la *n'*'&$*on!

!&$a'*2a -ara %!)orar !l !'*lo ! 2*a -!ronal 5 $o%&n*'ar*o a 'ra2/ ! la a-l*$a$*0n !

& $ono$*%*!n'o, !'r!#a 5 ;a(*l*a! a&*r*a -ara la ol&$*0n ! la -ro(l!%9'*$a

$o'**ana.

87

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 105/182

88

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 106/182

CAPITULO V

TRATAMIENTO Y ESTRATEGIAS DEL CONTENIDO

Sa(!r &! ! a(! lo &! ! a(! 5 &! no ! a(! lo &! no ! a(!: ;! a&" !l 2!ra!ro a(!r.

Con+&$*o

89

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 107/182

CAP4T1LO < TRATA3IENTO Y ESTRATEGIAS DEL CONTENIDO

= An'!$!!n'!

D!! 'oo -&n'o ! 2*'a, la %!*a$*0n ! !l o-or'! 2*'al -ara !l $on'!n*o, !$r*'o *n$l&o

 -or Pr*!'o Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM $o%o lo '!%a

a 'ra'ar! $on !l gr&-o ! !'&*an'! &ran'! la !*on! ! $la!.

Y ! &! no ;a5 %!)or %!*o -ara *n'ro&$*r, 'ra'ar, -ro+&n*#ar, a'!rr*#ar !l $on'!n*o !n !l

a&la a 'ra2/ ! la *'*n'a r!la$*on! &! /'! -&!! '!n!r $on !l !n'orno.

E'! -ro$!o r!&*!r! ! $*!r'a !'r&$'&ra organ*#a'*2a, -lan!a$*0n, +a! ! &n -ro$!o &!

 -!r%*'*r9 al$an#ar &n o()!'*2o, !l a-r!n*#a)!, -!ro &n a-r!n*#a)! %!*ao, ! +or%a &! lo

!'&*an'! !'a(l!#$an !l 2alor r!al ! la *n+or%a$*0n a&*r*a !n !l a&la.

E'! -ro$!o ! !n!an#aa-r!n*#a)! !'a(l!$! $*!r'a +a!, !! la *n'ro&$$*0n, !l

!arrollo 5 !l $*!rr!, a$o%-aaa ! !'ra'!g*a ! l!ng&a)!, lo -r!$!-'o ! la

$o%&n*$a$*0n 2!r(al, -ara2!r(al, *n/*$a, -ro6/%*$a, &! !n $on)&n'o 5 $on la -a*0n !l

o$!n'! -!r%*'*r9n %an'!n!r la a'!n$*0n !l !'&*an'!, -!ro o(r! 'oo, l! a5&ar9n a

a-r!n!r, *!no !'! +*n !l gran o()!'*2o a al$an#ar.

S* $o%o o$!n'! &*!ro al %!no 'ran%*'*rU *n+or%a$*0n, !(o $ono$!rla, o%*narla,

a(!rla. S* $o%o o$!n'! &*!ro %!*arU r!-!$'o a $*!r'a *n+or%a$*0n ! +or%a &! !

g!n!r! &n a-r!n*#a)! *gn*+*$a'*2o, !a *n+or%a$*0n o $on'!n*o !(! !r ! %* $o%-l!'o

o%*n*o, na*! !n!a lo &! no a(!, -&! !r9 !2*!n'! & !$ono$*%*!n'o, '!r%*nar9

!or*!n'ano 5 !n !2*!n$*a !'ar9 & !$ono$*%*!n'o !l $on'!n*o.

Ta%-o$o ! $&!'*0n ! -r!-arar! ún*$a%!n'! !gún ! no 2!nga !l $on+l*$'o, ;a5 &! !'ar 

 -r!-arao $on'an'!%!n'!, ! +or%a &! !l o$!n'! !'! !g&ro ! &! a(! lo &! !(!

a(!r 5 a(! $o%o$0%o r!la$*onarlo $on !l *ar*o 2*2*r, ar *gn*+*$ao a lo $on$!-'o.

Enla#ar la 2*a *ar*a $on la +&na%!n'a$*on! '!0r*$a 5 -r9$'*$a ! $aa *$*-l*na, !

%oo &! /l -ara &! !'/ *%-l"$*'o.

90

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 108/182

> E'ra'!g*a, r!$&ro, r!$o%!na$*on! -ara !n!ar 

Pr*!'o &g*!r! 2ar*a -a&'a &! !l o$!n'!, *n$l&o -or l0g*$a !(! $ono$!r !n !l !!%-!o

! & la(or. El gr&-o !%-!#ar9 a r!la$*onar! $on !l $on'!n*o 5 !l o()!'*2o & o()!'*2o &!

/'! -!r*g&!, !n la %!*a &! !l o$!n'! +a2or!#$a !a r!la$*0n, o'9nol! !l

$ono$*%*!n'o ! la r&'a a !g&*r, la !$&!n$*a ! '!%a a a(orar, !l -rogra%a ! la

a*gna'&ra. El al$an$! ! !'a 2**0n glo(al g!n!rar9 !n'&*a%o, !6-!$'a'*2a -or r!$orr!r !l

$a%*no &! lo $on&#$a al a(!r. S! -r!!n'ar9 la $on$a'!na$*0n ! '!%a, ! +or%a &! &

!'r&$'&ra '!nga $*!r'a l0g*$a, ! +or%a &! !l !'&*an'! a&*!ra &na 2**0n ! la 'o'al*a

Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM

S*n !%(argo, no ! 'ra'a ola%!n'! ! !'a(l!$!r &na l*'a ! '!%a organ*#ao )&n'o $on o'ra

l*'a ! o()!'*2o, lo *n'!r!an'! ! !'a -!r-!$'*2a ! o'orgarl! al !'&*an'! la o-or'&n*a

! *!n'*+*$ar lo !no%*nao n&o '!%9'*$oU o -&n'o $la2! !l $on'!n*o, lo %*%o

&! ar9n &na $lara *!a ! lo &! ! -!r*g&!, !'a(l!$!r !l !n'*o !l -lan'!a%*!n'o !l

$on'!n*o -ro-&!'o, !'a(l!$!r la -r*%!ra -&!r'a ! !n'raa ;a$*a !l a-r!n*#a)!.

A -ar'*r ! !'a 2**0n, ! *%-or'an'! *!%-r! '!n!r !n $&!n'a al *n'!rlo$&'or, a&!l ;a$*a &*!n

*n*$*al%!n'! !'9 *r*g*o !l $on'!n*o, $on*!rano &! $on $aa n&!2a !6-!r*!n$*a 9&l*$a,

! !l o$!n'! &*!n 'a%(*/n '!r%*na a-r!n*!no ! !! $on'!n*o. El !no%*nao

'ra'a%*!n'o !l $on'!n*oU !'a(l!$! n!$!ar*a%!n'! 'r! !'a-a o !'ra'!g*a7

! !n'raa ! !arrollo ! $*!rr!

E'a !'ra'!g*a &! %&5 (*!n -&!!n a-l*$ar! !n o'ro 9%(*'o !l 2*2*r, $o(ran r!al$! !n !l

!&$a'*2o, -or la *%-or'an$*a &! ! a al *n'!rlo$&'or, 5 -or $on*g&*!n'! al a-r!n*#a)!.

La !'ra'!g*a ! !n'raa ! !'a(l!$!n !! !l arran&! ! la !*0n, !*0n -r!!n$*al,

arran&! ! &n '!%a o $a-"'&lo, !l !n+o&! &! -!r*g&! !'a !'ra'!g*a ! g!n!rar *n'!r/ !n !l

!'&*an'!. Dan*!l Pr*!'o Ca'*llo Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =,

>MM r!$o%*!na &na !r*! ! !n'raa -ara ar +or%a al arran&! ! la !*0n7

R!la'o ! !6-!r*!n$*a, -!ronal! o ! la $o%&n*a, r!la$*onaa $on !l '!%a,

91

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 109/182

An/$o'a,

Frag%!n'o l*'!rar*o,

Pr!g&n'a,

R!+!r!n$*a a &n a$on'!$*%*!n'o *%-or'an'!,

Pro5!$$*on! al +&'&ro,

R!$&-!ra$*0n ! la -ro-*a %!%or*a,

E6-!r*%!n'o ! la(ora'or*o,

I%9g!n!,

R!$or'! -!r*o"'*$o,

<*!o,

En'r!2*'a,

Y %9.

La !n'raa ! &%a%!n'! *%-or'an'!, 5 no n!$!ar*a%!n'! r!&*!r! ! la -ar'*$*-a$*0n *r!$'a

o ún*$a ! o$!n'!, 'a%(*/n lo -&!!n r!al*#ar lo !'&*an'!, $on !l r!la'o ! & -ro-*a

!6-!r*!n$*a 5 an/$o'a, $on la l!$'&ra ! algún '!6'o +a%*l*ar $on !l '!%a, $on la ol&$*0n !

!)!r$*$*o o !l !arrollo ! &na -r9$'*$a ! la(ora'or*o. A-l*$a(l! ! !l l!%a la -r*%!ra

*%-r!*0n ! %&5 *%-or'an'!U, 5 !n !'! $ao la -r*%!ra *%-r!*0n *n$**r9 !n la %o'*2a$*0n

&! ! -&!a g!n!rar !n !l gr&-o ! !'&*an'!, !n !l n*2!l ! *n'!r/ 5 a-ro-*a$*0n !l '!%a,

!n la $an'*a ! %ano l!2an'aa 5 2o$! !%*'*!no & $o%!n'ar*o !n $aa $la!.

1(*$9nono !n la !'ra'!g*a ! !arrollo, la %!*a$*0n -!ag0g*$a !6*g! la !6*'!n$*a !l

!no%*nao 'ra'a%*!n'o r!$&rr!n'!U al &! Pr*!'o Ca'*llo Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n

la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM !+*n! $o%o la 2**0n !l '!%a !! *'*n'o ;or*#on'!U,

&'*l*#ao !'! %!$an*%o a &n -ro$!o ! r!'roal*%!n'a$*0n ! lo $on'!n*o, $on*'!n'! !n

la r!$&-!ra$*0n $on'an'! ! lo a-r!n*o.

Al o(!r2ar lo '!%a !! *2!ro ;or*#on'!, Dan*!l Pr*!'o -lan'!a lo 9ng&lo ! %*ra, !n (&$a ! !nr*&!$!r la *gn*+*$a$*0n ! lo $on'!n*o 'ra'ao, r!la$*on9nolo $on lo

92

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 110/182

*2!ro +!n0%!no -o*(l! !l !n'orno, na'&ral, $*!n'"+*$o, -ol"'*$o, r!l*g*oo, !$on0%*$o 5

 -ro&$'*2o, !'$., !n $on*!ra$*0n a la r!la$*0n &! '!nga !l '!%a $on !llo. La 2ar*!a !

9ng&lo ! %*ra !nr*&!$! !l -ro$!o !&$a'*2o $&5o -ar'"$*-! $on !l !'&*an'! !n -r*%!r '/r%*no 5 !l o$!n'!.

<ar*a o-$*on! ! $&!n'an !n'r! lo 9ng&lo ! %*ra, 5 no on lo ún*$o -o*(l!: Pr*!'o

Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM $on'!%-la !n'r! o'ro7

!$on0%*$o, -ro&$'*2o, o$*al, $&l'&ral, !$ol0g*$o, ;*'0r*$o, -ro-!$'*2o, '!$nol0g*$o,

$o%&n*$a$*onal, +a%*l*ar 5 $o%&n*'ar*o, !'/'*$o, -*$ol0g*$o, an'ro-ol0g*$o, *%ag*nar*o,

r!l*g*oo, ar&*'!$'0n*$o, lú*$o;&%or"'*$o. Lo 9ng&lo ! %*ra -!r%*'!n la %!*a$*0n $on

la $&l'&ra, $on 'oa la $&l'&ra, lo &! a$r!$*!n'a !l -o!r ! la %!*a$*0n %*%a,

a-ro2!$;ano la *'*n'a r!la$*on! ! la ;&%an*a $on & !n'orno.

O'ra !'ra'!g*a ! !arrollo $on'!%-lan la -&!'a !n !6-!r*!n$*a &! (&$a a'!rr*#ar lo

$on$!-'o a la l&# ! !6-!r*!n$*a ! lo %*%o !'&*an'!, !l o$!n'!, ! -!rona)! !

n&!'ra $&l'&ra ! ;*'or*a, a la l&# ! r!la'o, '!6'o, (*ogra+"a, !'$.

El o-or'! ! la -&!'a !n !6-!r*!n$*a a l&gar a la !)!%-l*+*$a$*0n, &'*l*#ano a!$&ao

!)!%-lo !nr*&!$!%o 5 a%o *gn*+*$a$*0n al -ro$!o ! a-r!n*#a)!.

La -r!g&n'a 'a%(*/n o$&-an &n *'*al *%-or'an'! !n'r! la !'ra'!g*a ! !arrollo, !

n!$!ar*o a(!r -r!g&n'ar 5 a(!r $&!'*onar!. 1na -r!g&n'a $orr!$'a%!n'! +or%&laa ll!2a

! -or " la r!-&!'a. La *!a no ! $olo$ar 'ra(a 5 o('9$&lo al -ro$!o $on la -r!g&n'a,

la *!a ! +a$*l*'ar !l !n'!n*%*!n'o, !l !arrollo ! la l0g*$a, 5 !l '!n!r a la %ano la

r!-&!'a. Too $on'!n*o -&!! 2ol$ar! a la -r!g&n'a, la %*%a &! -or9n !r !

r!-&!'a $or'a o arg&%!n'a'*2a, 5 o(r! 'oo !(!n !n+o$ar! $on !l +&'&ro, *n !)ar !

lao !l -aao 5 -r!!n'!.

Lo %a'!r*al! ! a-o5o 'a%(*/n !'a(l!$!n r!la$*0n *r!$'a $on !l a-r!n*#a)!, a&!llo

%a'!r*al! &! +a2or!$!n la %!*a$*0n, a&!llo %a'!r*al! &! *!%-r! 2an a -!r%*'*r al

!'&*an'! r!la$*onar! $on & r!al*a, $on & !n'orno, 5 (&$ar la r!-&!'a a &

*n&*!'&! !n & alr!!or, !o %a'!r*al! &! -!r%*'!n 2*2*r & r!al*a a -ar'*r ! &n

$ono$*%*!n'o $*!n'"+*$o, a&!llo %a'!r*al! &! &'*l*#an lo r!$&ro &! !l !n'orno no

 -ro-or$*ona, +a$*l*'an !l a-r!n*#a)!.

93

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 111/182

Lo r!$&ro %!n$*onao no ! !n$a*llan !n &n +or%a'o ! *!o o a-l*$a$*0n, %&$;o

 -&!! ;a$!r &n o$!n'! $r!a'*2o 5 *n9%*$o $a-a# ! !2ol&$*onar !l al$an$! ! lo r!$&ro

!6-&!'o, aa-'arlo 5 a$o-larlo a la n!$!*a! !l !'&*an'!, !l '!%a, !l $on'!n*o.

En $&an'o a la !'ra'!g*a ! $*!rr!, Dan*!l Pr*!'o Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la

1n*2!r*a 30&lo =, >MM $o%!n'a &! /'a (&$an !'a(l!$!r lo $o%-ro%*o,

$on$l&*on! 5 r!&l'ao, ! &na !'ra'!g*a ! %!*$*0n !l al$an$! ! la la(or o$!n'! !n !l

'ra'a%*!n'o !l '!%a &ran'! &na !*0n ! $la!. El gr&-o !n$on'rar9 !n !'a !'ra'!g*a la

ra#0n ! !r ! la !*0n, !'a(l!$!r9 $on $lar*a la a-l*$a(*l*a ! lo $on$!-'o, !+*n*r9

a!$&aa%!n'! lo '/r%*no &'*l*#ao, !%o'rar9 ;a(!r a-r!n*o.

La -ar'*$*-a$*0n !l o$!n'! ! *%-or'an'!, -!ro no olo !l o$!n'! !r9 !l a$'or ! !'a +a!

! la !*0n ! $la!, lo !'&*an'! an'! 'oo, !r9n -ro'agon*'a ! & -ro$!o !

a-r!n*#a)!, -&*!no *n$l&o $!rrar la !*0n a 'o%ano $o%o r!$&ro a la %!*a$*0n.

E'&*an'! %!*anoH, *, * & !n'orno !&$a'*2o ! %!*aor, -or&! no !'&*an'!

%!*aor! -ara !*on! ! $*!rr!. R!'ro$!!r !n lo $on$!-'o, !)!%-lo 5 an/$o'a,

r!$a-*'&lar ! lo %9 $l9*$o, Pr*!'o Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo=, >MM r!$o%*!na o'ra al'!rna'*2a ! $*!rr!7 -or g!n!ral*#a$*0n, "n'!*, r!$&-!ra$*0n !

!6-!r*!n$*a -r!!n'aa !n la !n'raa, -or -r!g&n'a, -or -ro5!$$*0n a +&'&ro, -or an/$o'a,

 -or &n +rag%!n'o l*'!rar*o, -or r!$o%!na$*on! !n r!la$*0n $on la -r9$'*$a, -or !la(ora$*0n

! &n gloar*o, -or $&aro *n0-'*$o, !'$.

La $ara$'!r"'*$a ! $aa !'ra'!g*a ! $*!rr! !'ar9n !n +&n$*0n ! lo *n'!rlo$&'or!, !l

gr&-o, ! & r!a$$*on! an'! !l 'ra'a%*!n'o !l '!%a, ! la -!r$!-$*on! !l o$!n'!

r!-!$'o al -rogr!o ! lo !'&*an'! !n !l an9l** ! &n '!%a. O'ra !'ra'!g*a %&5

*%-or'an'! !n'ro !l -ro$!o !n!an#a a-r!n*#a)! on la !'ra'!g*a ! l!ng&a)!.

Con*!rao $o%o *n'r&%!n'o ! $o%&n*$a$*0n, -ar'*!no ! la $on$!-$*0n &! !l l!ng&a)!

! '*!n!, 5 ! & *2!ra 2ar*an'!, l!ng&a)! 2!r(al o !$r*'o, l!ng&a)! no 2!r(al 5 l!ng&a)!

 -ara2!r(al.

94

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 112/182

En !! 9%(*'o ! *%-or'an'! $on*!rar !l !&!%a !l -ro$!o !

$o%&n*$a$*0n a-l*$a(l! a $&al&*!r 2!r*0n ! lo l!ng&a)! !

$o%&n*$a$*0n, 2!r(al, 2*&al, *n/*$o, '!6'&al, !'$. r!$orar &!!n !!n$*a, 'oo $o%&n*$a.

F&!n'!7

;''-7XXr!$&ro.$n*$!.%!$.!Xl!ng&aX-ro+!or!X!o=X'=X'!or*a_=.;'

%

 O(2*a%!n'! no !(!%o !$ar'ar la !'r&$'&ra ! &n -ro$!o ! $o%&n*$a$*0n, !n la &!$on)&gan *2!ro !l!%!n'o 5 r!$&ro7 !%*or, %!na)!, r!$!-'or, $anal, $0*go, $on'!6'o.

39 aún !'! -ro$!o ! $o%&n*$a$*0n !n la /-o$a ! a2an$! '!$nol0g*$o !n la &! !'a%o

!(! &-!rar la !6-!$'a'*2a r!-!$'o a la -o*(*l*a! ! lograr !+*$*!n$*a !n la

'ran%**0nU ! *n+or%a$*0n.

Pr*!'o Pr*!'o Ca'*llo, El !r!$;o a la *%ag*na$*0n, =V !gún lo &! !6-on! !n & o(ra

!'a(l!$! $*!r'o %o'*2o -or lo $&al! ! ;a$! &o !l l!ng&a)!, *n*$ano !n'r! o'ra

ra#on!, -ara7 *'or*onar, -ar$*al*#ar, $on+&n*r, &%*r algo !n la a%(*g`!a, or!nar,

*n*$ar, !6-l*$ar, !%o'rar, !2!lar o -ara )&gar $on !l l!ng&a)!. En !l $ao !l -ro$!o

!&$a'*2o, !l l!ng&a)! !(! !r &'*l*#ao -ara !%o'rar, *n*$ar, !2!lar, !6-l*$ar, *gn*+*$ar,

r!la$*onar 5 !nr*&!$!r !l '!%a a 'ra2/ !l l!ng&a)!, '!n*!no -r!!n'! *!%-r! al

*n'!rlo$&'or, a+*r%a Dan*!l Pr*!'o Ca'*llo.

El l!ng&a)! !(! !r &'*l*#ao $o%o &n r!$&ro &! -o'!n$*! !l *$&ro -!ag0g*$o, !l

%*%o &! !n'r! & -r*n$*-al! $ara$'!r"'*$a $on'a la +l&*!#, !(! *$&rr*r *$! !l a&'or,

 -ara &! !6*'a !n r!al*a $o%&n*$a$*0n, -ara &! !l %!na)! a2an$! !n & *n'!rlo$&$*0n.

Po!%o r!$orar !6-!r*!n$*a -!ronal! !n la &! ;!%o -r!'!n*o !r *n'!rlo$&'or! !

&n *$&ro, !l $&al no ;a *o %9 all9 !l &!o, &n l!'argo $an*no, -o$o %o'*2ao 5 -o$o

$o%&n*$a'*2o, 5a !a !n &na !*0n ! $la!, !n &n %*'*n -ol"'*$o, o !n $&al&*!r 9%(*'o ! la

$&l'&ra. Pr*!'o Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM !+*n! al

*$&ro $o%o la !6-r!*0n a 'ra2/ ! la -ala(ra, *%9g!n!, g!'o, !-a$*o 5 o()!'o, -ara

$o%&n*$ar 5 $o%&n*$ar! !n !l !no ! la r!la$*on! o$*al!.

95

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 113/182

E'! *$&ro, no olo !(! !r !n'!n*o $o%o la a+l&!n$*a ! lo !l!%!n'o $l9*$o ! /l,

a(!r -arar!, %o&lar !l 'ono ! 2o#, g!'*$&lar, o%*nar lo !-a$*o !l a&la $on &

$!r$an"a o l!)an"a, & -o'&ra, (&$ar 5 -ro2o$ar !l !n$&!n'ro $on & *n'!rlo$&'or!,*n'!r-r!'ar lo g!'o !l gr&-o o !l *n*2*&o r!-!$'o a & -!r$!-$*0n ! la !*0n, !l '!%a

!n ".

La o-$*0n ! narrar, $o%o !'r&$'&ra%o *!a, $o%o a%o $&!r-o a &n $on)&n'o ! '!%a,

$o%o $on$a'!na%o lo $on$!-'o ! &n $on'!n*o *n n&!'ra narra'*2a ! !+*$*!n'!,

'!r%*na%o $on+&n*!no 5 $on+&n*/nono, -!r*o !n !l !-a$*o !l a&la, 5 !n'r! %*raa

&! *$!n QQa&6*l*o La narra$*0n !(! $on'!n!r &n 2o$a(&lar*o a!$&ao, !(! r!$r!ar !l

 -!na%*!n'o, !(! 'o%ar !n $&!n'a la $a-a$*a! ! lo *n'!rlo$&'or!, !n $&an'o a &

$a-a$*a ! a*%*la$*0n ! la *n+or%a$*0n, (&$ar $on !l *$&ro 5 & narra'*2a la !%-a'"a

$on !l gr&-o, (&$ar a+*n*a no olo $on !l o$!n'!, *no 5 'a%(*/n $on !l $on'!n*o. La

narra'*2a !n'ro !l -ro$!o ! $o%&n*$a$*0n, !n'ro !l l!ng&a)! -!r%*'! &! !l o$!n'!

r!&l'! %o'*2aor, %o'*2ao, !n $!r$an"a $on & !'&*an'!. S& -o!r ! !$&$;a 5

$a-a$*a ! r!la$*onar! $on !l gr&-o !r9n !'!r%*nan'! a la ;ora ! a+*an#ar a+*n*a,

!%-a'"a 5 g!n!rar -or 'an'o &n a%(*!n'! agraa(l! !n !l &! ! !$&$;!, ! -r!'! a'!n$*0n, !

*n'!r2!nga, ! r!-ona, a -ar'*r ! &n r!$&ro $o%o !l *$&ro -!ag0g*$o.

D!(! !6*'*r +l&*!#, o-$*0n a la $o-ar'*$*-a$*0n, $on &na '!r%*nolog"a a!$&aa, $lara, *%-l!

5 !n$*lla: ! !r n!$!ar*o $lar*+*$ar lo '/r%*no &! g!n!r!n $on+&*0n, lo n&!2o, lo &!

*%-l*&!n !l !arrollo ! &n n&!2o $on$!-'o. B!ll!#a ! la !6-r!*0n, !n r!+!r!n$*a a la

r*&!#a ! la !%o$*on! 5 !n'*%*!n'o &! ! 'ran%*'!n $on !l l!ng&a)! !n'ro !l *$&ro,

la $lar*a, la !6-r!*0n, la %!'9+ora, 5 la *!a &! -!r%*'an a$!r$a%*!n'o $on !l gr&-o,

$on lo *n'!rlo$&'or!.

 No 'oa la '!r%*nolog"a a;onar9 !n lo '/$n*$o 5 $on$!-'&al, ;a(r9 !-a$*o -ara !l l!ng&a)!

$olo&*al, &r(ano, ;&%or"'*$o, !gún !a !l $ao 5 la $on*$*on! ! la !*0n. D!(!

 -ro5!$'ar 2**0n 5 2*a !n $aa !n$&!n'ro, !(! no'ar! -a*0n -or lo &! ! ;a$!, !(!

&'*l*#ar! a!$&aa%!n'! la r!$o%!na$*on! o(r! !l *$&ro, ! +or%a &! lo !'&*an'!

$on !a *%ag!n ! -ro5!$'!n -ara !l +&'&ro $!r$ano, !n & *n'!r2!n$*on!, $o%o ;a$!rlo

!rr0n!a%!n'! * !6*'! o(l! r!-ona(*l*a !6-r!a Dan*!l Pr*!'o Ca'*llo Pr*!'o Ca'*llo,

La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM

96

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 114/182

O'ra +or%a *%-or'an'! ! $o%&n*$ar! ! a 'ra2/ !l l!ng&a)! $or-oral, *n/*$o 5

 -ara2!r(al, 5 ! &! !l $&!r-o 5 & !6-r!*on! *$!n %&$;o, $o%&n*$an o(r!%an!ra,

r!al#an ! *%-&lan !l %!na)!. S&%a%!n'! *%-or'an'! a-ro2!$;ar lo r!$&ro +"*$o &!o'orga n&!'ra !'r&$'&ra 0!a, la !6-r!*2*a !l ro'ro 5 & g!'o, &! g!n!ran !n'&*a%o

&! *n2*'an a $&!'*onar!, lo %o2*%*!n'o ! (ra#o 5 'oro, no ! 'ra'a ! $on'on!ar!

*%-l!%!n'!, *no ! g!n!rar &na an#a ar%0n*$a !n'r! lo &! !6-r!a%o 2!r(al%!n'! 5

$o%o lo lan#a%o ;a$*a n&!'ro *n'!rlo$&'or! $on !l r!-alo !l ar'! ! la !6-r!*0n

$or-oral.

La *'an$*a !n !l a&la, la $!r$an"a $on 'oo, no ola%!n'! $on lo &! !'9n !n -r*%!ra

+*la, ;a$!rlo *%-or'an'! a 'oo, ! +or%a &! ! *!n'an -ar'! !l a%(*!n'! !l a&la, !

+or%a &! ! +a%*l*ar*$!n $on 'oo lo &! &$!! !n !l !-a$*o ! a-r!n*#a)! !n !l &! $aa

g!'o $o%&n*$a, !n !l &! la *'an$*a !n'r! !l o$!n'! 5 & !'&*an'! $o%&n*$a. A-r!n!r a

l!!r la !6-r!*on! ! *n'!r-r!'arla a!$&aa%!n'! !-!n!r9 ! la !6-r!*2*a ! n&!'ro

$&!r-o 5 la !%o$*on! &! ! $on)&g&!n !n !lla, ! la $o%(*na$*0n $on !l 'ono ! 2o#, ! la

!'r&$'&ra 2!r(al ! n&!'ra !6-r!*on! +on/'*$a.

? La o(!r2a$*0n ! $la!

Pr*!'o n&!2a%!n'! no r!'a !n &na !6-!r*!n$*a !nr*&!$!ora &! -ro%&!2! la -r9$'*$a ! la

!'ra'!g*a ! 'ra'a%*!n'o !l $on'!n*o, !'a !6-!r*!n$*a (&$a -lan*+*$ar &na $la! ! &n

'!%a $&al&*!ra ! *n2*'ar a &n $ol!ga a &! lo a$o%-a! &ran'! !'a !*0n -ara &! l! ;aga

o(!r2a$*on! o(r! !l 'ra(a)o 5 & !!%-!o: !6*'*r9 !n'on$! o rol!7 !l o(!r2ao 5 !l

o(!r2aor. E'! )&!go ! rol! ! *n'!r$a%(*ar9 !n'r! lo o$!n'!, ! %an!ra &! lo o

!6-!r*%!n'!n $on ;a$!r ! o(!r2aor !n &na ! la $la! ! /l. Y !'o no ! n!$!ar*o &!! r!%*'a a &na %*%a $arr!ra o a &na %*%a +a$&l'a, a&n&! la $on*$*0n ! &! !l $ol!ga

!'/ 'a%(*/n *g&*!no !'! -o'grao.

R!&l'a %&5 *n'!r!an'! !'a -r9$'*$a !! !l -&n'o ! 2*'a $on'r&$'*2o, %!*$*0n !

!!%-!o, o(!r2a$*0n ! $la!, !rror!, +or'al!#a 5 -*lar! ! la la(or !&$a'*2a -!ronal,

r!$o%!na$*on! ! $ol!ga o(!r2aor!, $on$l&*on! -!ronal! 5 ! gr&-o. D!! !l

 -r*n$*-*o ! !'a(l!$*0 !n'ro !l gr&-o ! 'ra(a)o $on+or%ao -or 'r! %*!%(ro L*l*an,

G&*ll!r%o, Iaa$ !l $ar9$'!r ! !'a -r9$'*$a., $on*!r9nola $o%o !l -&n'o ! -ar'*a -ara

97

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 115/182

!'a(l!$!r &n -lan ! %!)ora ! n&!'ro !!%-!o -!ronal !n !l 'ra(a)o ! $a%-oU, la

!*on! ! $la!.

La %a&r!#, -ro+!*onal*%o 5 !n'!r!#a $on la &! a*%*l!%o n&!'ro !rror! !r2*r9 !

&'!n'o -ara !'a(l!$!r -ro$!o ! %!)ora $on'*n&a, !l olo $a%(*o ! %!n'al*a r!-!$'o a

!r o(!r2ao !!$;ano o-*n*on! r!la$*onaa $on !l $on'rol, la 2*g*lan$*a ola%!n'! 5 la

 -!r!$&$*0n, &! on (arr!ra %!n'al! &! o('a$&l*#an !l r!al o()!'*2o ! !'a -r9$'*$a.

C&an -ro&$'*2o 5 n!$!ar*o r!&l'a a-l*$ar $on r!g&lar -!r*o*$*a !'! -ro$!o !

o(!r2a$*0n, -or %9 !'r!#a $o%&n*$a$*onal! 5 *$&r*2a &! -o!a%o *!%-r! !

n!$!ar*o !'!n!r! a anal*#ar !l !+!$'o &! n&!'ra la(or '!nr"a !n n&!'ro !'&*an'! o !'9

'!n*!no.

El r!$orr*o o !6-!r*!n$*a &! -o!a &n o$!n'! 'a%-o$o ! garan'"a ! la !+*$a$*a ! &

'ra(a)o, lo '!nr9 &! *n$l&*r !n & ag!na ! 'ra(a)o a&!l &! ! *n*$*a !n !'a (!lla 5 ar&a

la(or $o%o a&!l &! ll!2a 2ar*a g!n!ra$*on! $o%-ar'*!no & !6-!r*!n$*a 5

$ono$*%*!n'o $on lo !'&*an'!. El r!&l'ao o+r!$!r9 &na 2**0n (a'an'! $lara ! la

+or'al!#a 5 a&!lla -r9$'*$a &! !(!r9n %!)orar!, *!no !'! !l o()!'*2o 2*'al ! la

o(!r2a$*0n, !l -ro$!o ! %!)ora.

La o(!r2a$*0n *n$l&5! !l o%*n*o !l $on'!n*o 5 & $o%-ar'*r, la !'ra'!g*a ! !n'raa, la

!'ra'!g*a ! !arrollo, la !'ra'!g*a ! $*!rr!, la $a-a$*a *$&r*2a, !l o%*n*o 5

$on'rol !l a&la 5 !-a$*o, !l a%(*!n'! &! g!n!ra !n !l gr&-o 5 la $!r$an"a &! ! -ro&$!

$on !llo, !n'r! o'ro a-!$'o.

Con !'a -!r-!$'*2a, lo 'r! $o%-a!ro )&n'o $on !l '&'or !'a(l!$*!ron !l -lan ! a$$*0n,

 -lan $on*'!n'! !n la o(!r2a$*0n (*-ar'*'a, ! !$*r, o $on'ra &no, no $o%o &n $o%(a'!,

*no %9 (*!n, o -!rona &! 'ra & !6-!r*!n$*a ! o(!r2a$*0n a-or'ar9n $on *!a,

r!$o%!na$*on! $&5a +*nal*a !r9 ar o-or'! -ara la %!)ora $on'*n&a ! la la(or o$!n'!.

Con !'a $on*!ra$*on! !l '&'or r!$o%!n0 !l *!o -ar'*$&lar ! &na +*$;a !

o(!r2a$*0n, -ara !r *$&'*a -or !l 'r"o, la %*%a &! $on*!rar9 la 'r! +a! ! &na

!*0n ! $la!7 *n'ro&$$*0n, !arrollo, $*!rr!, $on)&gano la %*%a $on !l l!ng&a)!, !l

$ono$*%*!n'o ! '!%a, !l 'ra'a%*!n'o !l '!%a, la '!r%*nolog"a, la !'ra'!g*a ! %!*$*0n

!l $ono$*%*!n'o o *agn0'*$a, !l o%*n*o !$/n*$o, lo 9ng&lo ! %*ra, la %!'oolog"a,

lo r!$&ro *9$'*$o, !n'r! o'ro.

98

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 116/182

A -ar'*r ! !'o a$&!ro, $aa o$!n'! -lan'!0 & -ro-&!'a, !+*n*!no &n *!o !gún &

$r*'!r*o, -ara $on!n&ar 5 !'a(l!$!r la %a'r*# o +*$;a !+*n*'*2a. Lo a-or'! -r!!n'ao -or 

L*l*an, G&*ll!r%o ! Iaa$, !n !! or!n, ! a)&n'an !n !l An!6o ?.

En $on!no lo 'r! o$!n'! !'a(l!$*!ron !l úl'*%o a-or'! $o%o !l *0n!o 5 !+*n*'*2o -ara

a-l*$arlo !n la -r9$'*$a ! o(!r2a$*0n. Tra !'a !$**0n, ! $on&l'0 al '&'or r!-!$'o a la

+*$;a *!aa, &*!n &-o r!$o%!nar la !l*%*na$*0n !l +or%a'o ! la !$ala !

2alora$*0n, !n 2*'a &! ! 'ra'a(a ! &na ola -r9$'*$a ! o(!r2a$*0n, $on*!rano &! 'al!

!$ala r!&l'an o-!ra'*2a $&ano ! '*!n! &n -ro$!o $on'*n&o ! !2al&a$*0n. No o('an'! !

!$**0 a-l*$ar !l *n'r&%!n'o !gún lo *!ao, %an'!n*!no la !$ala ! o(!r2a$*0n, a

+*n ! !'a(l!$!r !l grao ! $&%-l*%*!n'o ! lo o$!n'! r!-!$'o a $aa "'!% %!*o -or la

+*$;a.

D! a$&!ro al $ronogra%a -rogra%ao $on !l '&'or, la $la! ! o(!r2a$*0n ! r!al*#ar"an !n

la 1n*2!r*a !l A#&a5, $on !'&*an'! ! la +a$&l'a! ! A%*n*'ra$*0n, C*!n$*a 5

T!$nolog"a 5 F*loo+"a, $!*o a lo *g&*!n'! ;orar*o7

DOCENTE FAC1LTAD DIA 8ORA A1LA

G&*ll!r%o F*loo+"a <*!rn! >>XM?X>M=? =V;?M ?M

Iaa$ Ing!n*!r"a 3ar'! >XM?X>M=? M;= ?M@

L*l*an A%*n*'ra$*0n 3ar'! >XM?X>M=? =V;MM ?M

En !l -r*%!r '&rno, $o%-ar!$*!ron $o%o o(!r2aor! L*l*an ! Iaa$, a la !*0n ! $la! !

G&*ll!r%o, !n -r*%!ra *n'an$*a !'a $la! +&! *n+or%a'*2a, ! *o a $ono$!r lo l*n!a%*!n'o

! la A*gna'&ra, *'!%a 5 $ronogra%a ! !2al&a$*0n. Con &na $on$&rr!n$*a ! >

!'&*an'!, $on &na '!%-!ra'&ra &n 'an'o $9l*a 5 -!aa !n'ro !l a&la, lo o(!r2aor!

!'a(l!$*!ron alg&na r!$o%!na$*on! a G&*ll!r%o, o(r! 'oo, (a9no! !n la !g&na

 -ar'! ! la !*0n, !n la &! ! a(or0 !l '!%a r!+!r!n'! al E'aoU.

Tal! o(!r2a$*on! $on*!ra(an !l !'a(l!$*%*!n'o ! o()!'*2o ! la !*0n, !'ra'!g*a !

!n'raa -ara !l 'ra'a%*!n'o !l '!%a 5 arran&! ! la $la!, la (ú&!a ! %a5or 

 -ar'*$*-a$*0n !l gr&-o, ano %a5or -r*or*a al !'&*an'! &! al o$!n'!. El &o a!$&ao

99

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 117/182

! ag!n'! ! la $o%&n*$a$*0n, $o%o la %o&la$*0n ! 2o#, !l 'r9n*'o alr!!or !l a&la, lo

g!'o !n'r! o'ro. E *%-or'an'! 'a%(*/n &! lo !'&*an'! '!ngan %a'!r*al ! o-or'!, al

'ra'ar! ! &na !*0n (a'an'! $!*a a la '!or"a. S! no'0 -o$a -ar'*$*-a$*0n !l gr&-o 5%&$;a *'ra$$*0n !n !&*-o '!$nol0g*$o !n r!! o$*al!. E'a !*0n ! $la! +&! +*l%aa

5 -!r%*'*0 anal*#ar $on %a5or !'!n*%*!n'o !l -ro$!o ! !n!an#aa-r!n*#a)! ll!2ao a

$a(o.

En !l !g&no '&rno, !'&2*!ron $o%o o(!r2aor! L*l*an 5 G&*ll!r%o, -ara la !*0n !

$la! ! Iaa$, ! *g&al %an!ra $on &n a&la r!-l!'a, alr!!or ! ?M !'&*an'!, ! ll!20 a

$a(o la $la! o(r! L!ng&a)! ! la Co%&n*$a$*0n ;o5 !n "aU. En !'a !*0n 'a%(*/n !

r!al*#aron o(!r2a$*on! !n (&$a ! la %!)ora !l !!%-!o. So(r! 'oo !n+o$aa !n la

%!)ora !n $&an'o al +or%a'o ! -ar'*$*-a$*0n ! lo !'&*an'!, !l '*-o ! -r!g&n'a $!rraa

&! !l o$!n'! r!al*#0, la no%!n$la'&ra !l %a'!r*al *9$'*$o &'*l*#ao -ara la *agra%a$*0n

! lo $on$!-'o !l '!%a.

En !l úl'*%o '&rno, !(*o a !+a! !n !l ;orar*o no +&! -o*(l! la -r!!n$*a ! G&*ll!r%o

 -ara la o(!r2a$*0n ! $la! ! L*l*an, $on'ano $o%o o(!r2aor ún*$a%!n'! a Iaa$. &*!n

an'! 'oo, !'a(l!$*0 r!$o%!na$*on! o(r! !l o%*n*o ! la '!n*0n 5 !l !'r/ -ro2o$ao

 -or $*r$&n'an$*a a)!na al a&la, &! no !(!r"an r!-!r$&'*r !n !l !!%-!o o$!n'!, $o%o

!l r!'rao !l o(!r2aor, -or !)!%-lo.

E *%-or'an'! r!$al$ar &! la !6-!r*!n$*a !'a(l!$*a !n la 'r! o(!r2a$*on!, an'! 'oo

*r2*!ron -ara n&'r*r a lo o$!n'! $on lo a-!$'o -o*'*2o &! $aa &no -o!!, no

o('an'!, &!a $laro !n'r! lo $o%-a!ro &! lo -&n'o /(*l! !'!$'ao 5 &

r!$o%!na$*on! !r2*r9n ! %&$;o -ara %!)orar la !'ra'!g*a &'*l*#aa !n'ro !l a&la.

Con lo r!&l'ao ! la +*$;a ! -ro$!*0 a $o%-ar'*rlo !l!$'r0n*$a%!n'!, !-!rano &!

$aa $o%-a!ro &'*l*$! !a *n+or%a$*0n $on !l a+9n ! r!+l!6*onar an'! 'oo o(r! la

+or'al!#a 5 a -ar'*r ! !lla 'ra(a)ar o(r! lo -&n'o /(*l!. La +*$;a r!&l'ao ! la

o(!r2a$*on! ! a)&n'an !n !l An!6o @.

La *n+or%a$*0n r!$o-*laa 'ra la o(!r2a$*0n +&! anal*#aa -or !l 'r"o ! o$!n'!, &*!n!

$on '*no, r!-!'o 5 -ro+!*onal*%o !%*'*!ron & $o%!n'ar*o ;a$*a !l o$!n'! o(!r2ao 5

a" !gún & '&rno.

100

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 118/182

E6-!r*!n$*a &! ;a -!r%*'*o 2*&al*#ar !l $on'!6'o !l !!%-!o o$!n'!, ! &'*l*#0 *n$l&o

!l 2*!o a +*n ! &! $aa o$!n'! a*%*l! $on %a5or -r!$**0n la r!$o%!na$*on!.

@ R!+l!6*on! !n 'orno al 'ra'a%*!n'o 5 !'ra'!g*a !l $on'!n*o

La la(or ! &n o$!n'! !(! !r ;9(*l%!n'! $anal*#aa a 'ra2/ ! & r!$&ro *$&r*2o, 'al

&! ! $o%-!n!'r! !n la a'!n$*0n ! lo !'&*an'!, !arrollano !n !llo an*a -or 

a-r!n!r, -or !$&$;ar, -or -ar'*$*-ar. E *%-or'an'! !arrollar !%-a'"a $on !l gr&-o 5 !!

!l gr&-o ;a$*a !l $on'!n*o, ! +or%a &! la !6-!$'a'*2a &! &r)a -or $ono$!r la '!%9'*$a !

r!+l!)! !n !l n*2!l ! a'!n$*0n 5 o(r! 'oo ! -ar'*$*-a$*0n.

D!! !! a-!$'o ! 2*'al !l !)!r$*$*o o$!n'!, !n 2*'a &! !l !arrollo ! & -o'!n$*al*a

$o%&n*$a'*2a !-!n!r9 !l al$an$! ! lo o()!'*2o ! la $la!, $on*!rano &! an'! 'oo lo

*%-or'an'! no ! !l '!%a, !l o$!n'! o !l r!$&ro *9$'*$o, lo *%-or'an'! ! !l al$an$! !

a(!r! &! -&!a !arrollar !l !'&*an'! $on !l a$o%-aa%*!n'o *gn*+*$a'*2o ! o$!n'!.

La -a*0n -or la la(or o$!n'! )&!ga &n -a-!l !'a$ao &ran'! !l !arrollo ! la $la!, *n

!%(argo la -a*0n no lo ! 'oo, !l $ono$*%*!n'o 5 o%*n*o a$!r'ao !l $on'!n*o, la$a-a$*a *$&r*2a, !n &o !l *$&ro -!ag0g*$o *n$*!n no'a(l!%!n'! !n lo r!&l'ao.

El o$!n'! ! r!-ona(l! !n al'o grao r!-!$'o al +&'&ro ! & !'&*an'!, !n !l !n'*o !

&! /l, &!r*!no o *n &!r!r, ! & %o!lo, ! $on2*!r'! !n & +or%a'o ! %!*$*0n, a -ar'*r 

!l o$!n'!, !l !'&*an'! &*!r! !r, &*!r! a-r!n!r, !l o$!n'! ! !l $anal &! -!r%*'! &!

!o &$!a.

101

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 119/182

CAPITULO VI

PR=CTICA DE APRENDIZA<E

El $a%*no ;a$"a;a$*a la r*&!#a !-!n! +&na%!n'al%!n'! ! o -ala(ra7 'ra(a)o 5 a;orro.

B!n)a%"n Franl*n

102

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 120/182

CAP4T1LO <I PRÁCTICA DE APRENDIZAJE

= An'!$!!n'!

Co%o &!l!n !$*r lo a&l'o %a5or!, ! a-r!n! ;a$*!noU, 5 la r!al*a !n !l -ro$!o !

!n!an#a a-r!n*#a)! no *+*!r! ! !'a !6-r!*0n. El o$!n'! -or 'an'o ! r!-ona(l! !

&! lo &! !l !'&*an'! a-r!na, lo a-r!na ;a$*!no, 5 !'! ;a$!r *%-l*$a !l r!ol2!r, !l

$&!'*onar, !l !&$*r, $al$&lar, *!ar, r!-on!r, *$!rn*r, !6-on!r, !'$. E *%-!ra'*2o

!n'on$! &! !l o$!n'! *!! a!$&aa%!n'! la -r9$'*$a ! a-r!n*#a)!U, $on$!-$*0n

&! Pr*!'o Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM a a la *'*n'a

a$'*2*a! &! !arrollar9 !l !'&*an'! *n*2*&al o $ol!$'*2a%!n'! -ara !2*!n$*ar &

a-r!n*#a)!, ! +or%a &! !a $a-a# ! r!la$*onar !! a-r!n*#a)! $on & !n'orno.

La -r9$'*$a ! a-r!n*#a)! no on !n'on$! &na $&!'*0n ! !'a(l!$!r &na or!n ! 'ra(a)o,

la -r9$'*$a ! a-r!n*#a)! !'a(l!$*a -ara lo !'&*an'! !+*n!n &n -or&/ 5 &n -ara &/,

!l $on'!n*o *gn*+*$a'*2o &! ! r!&!r*r9 a-r!n!r, !l a-r!n*#a)! *gn*+*$a'*2o &! !

al$an#ar9, la *n$*!n$*a ! r!al*#arlo o no. La %o'*2a$*0n !n lo !'&*an'! !-!n! ! !llo,

!l al$an#arla *gn*+*$ar9 %&$;o -ara !l -ro$!o ! !n!an#aa-r!n*#a)!, 5 !l lograrlo

*%-l*$ar9 &! ! $on*g&*0 a+*n*a !! !l gr&-o ;a$*a !l $on'!n*o a 'ra'ar.

La -r9$'*$a ! a-r!n*#a)!, $&%-l*r9n & $o%!'*o $&ano 'oo a-r!nan, 'oo, no la

%a5or"a, -or !llo ! *%-or'an'! &! a -ar'*r ! &n $laro -lan'!a%*!n'o, *n la n!$!*a !

&'*l*#ar 2o$a(&lar*o $o%-l*$ao, a%arrao, &! $o%-l*&! !l !n'!n*%*!n'o, !'a(l!$*!no

&na !$&!n$*a l0g*$a ! a$'*2*a! a !arrollar, a*gnano la r!-ona(*l*a! a lo

%*!%(ro !l gr&-o, !n $ao ! !r a$'*2*a !n %oal*a gr&-al, !+*n*!no $on -r!$**0nlo $r*'!r*o ! !2al&a$*0n 5 la 2alora$*0n ! $aa "'!% !n'ro ! $aa -r9$'*$a.

El *!o ! &na -r9$'*$a ! a-r!n*#a)! !(! $on)&gar! $on lo &! ! !-!ra al$an$!n lo

!'&*an'!, !(! !'ar -or 'an'o a$or! a & n!$!*a!, !(! !n'!n!r! $lara%!n'!, 5 -ara

!llo !(! !r !6-r!ao $on $lar*a, !'a(l!$*!no lo o()!'*2o ! la -r9$'*$a a !arrollar, !l

'*!%-o, lo r!$&ro, !l l&gar.

Dan*!l Pr*!'o Ca'*llo Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM

!'a(l!$! !n'r! o'ra &na !r*! ! -r9$'*$a r!$o%!naa, !nl*'aa a $on'*n&a$*0n7

103

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 121/182

El ;a$!r  

Lo a(!r!

El *!o

Pr9$'*$a ! *gn*+*$a$*0n7 ! lo '/r%*no a lo $on$!-'o, !l -lan'!a%*!n'o !

 -r!g&n'a, ! 2ar*a$*on! '!6'&al!, ! 9r(ol! ! $on$!-'o.

Pr9$'*$a ! -ro-!$$*0n

Pr9$'*$a ! o(!r2a$*0n

Pr9$'*$a ! *n'!ra$$*0n

Pr9$'*$a ! r!+l!6*0n o(r! !l $on'!6'o

Pr9$'*$a ! a-l*$a$*0n

Pr9$'*$a ! *n2!n'*2a

Para al*r ! la *n;*(*$*0n *$&r*2a

S"n'!*.

> E'ra'!g*a, r!$&ro, r!$o%!na$*on! -ara !n!ar 

Dan*!l Pr*!'o Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM !n+a'*#a

r!-!$'o a alg&na -r9$'*$a 'ra*$*onal!, $o%o !l ;a$!r, !n+o$ano & an9l** !n la !$r*'&ra

5 la -r9$'*$a oral. R!-!$'o a !'a Pr*!'o o-*na &! r!'r*ng!n la -ar'*$*-a$*0n a$'*2a !l!'&*an'!, 5a &! /'! ! l*%*'a a 'o%ar a-&n'! ! la $la! !l o$!n'! o *%-l!%!n'! !l

'!6'o.

Tan'o !n !$&nar*a $o%o !n !l a%(*!n'! &n*2!r*'ar*o !'! ;a$!r !&$a'*2oU ! -r!!n'a $on

%&$;a r!g&lar*a, -!ronal%!n'! r!$&!ro ;a(!r ar$;*2ao !no -a&!'! ! ;o)a !n

 -a-!l (on r!$*$la(l! &'*l*#ao !n la &n*2!r*a -ara 'o%ar a-&n'! ! la $la! r!$*(*a

 -or la %a5or"a ! o$!n'!, a-&n'! 'o%ao 'an'o ! la -*#arra, $&an'o ! la !6-r!*on!

oral! *$'aa. <a5a D*o a a(!r on!0n! ! !n$&!n'ran !o o$&%!n'o, !2*!n$*a !l

104

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 122/182

&!;a$!r !&$a'*2o !n !! '*!%-o. Ta%-o$o ! &! !'a -r9$'*$a arro)!n naa -o*'*2o, 5

'oo $on !lla r!&l'! !-&l$ral%!n'! o%(r"o, *n !%(argo, on l*%*'an'! a la ;ora !

!6-r!ar 2*a !n !l a&la, 2*a 'ra&$*a -or !l *n'!r$a%(*o ! !6-!r*!n$*a, ! $ono$*%*!n'o,! -!r$!-$*on! !! 5 ;a$*a lo !'&*an'!.

En !l $a%-o ! lo a(!r!, !n la a$'&al*a !n %&$;a *n'*'&$*on!, 5 -ar'*$&lar%!n'!

%&$;o o$!n'! '*!n!n la $on$!-$*0n !l a(!r !+*n*o -or lo $on'!n*o, lo $on$!-'&al!,

 -ro$!*%!n'al! 5 a$'*'&*nal!. E'o a(!r!, )&n'o lo 'r!, *n'!n'an !r 'ran%*'*o ! la

%*%a +or%a &! lo $on$!-'o, $on -&ra $;arla 5 r!$!'a !l a(!r.

Pr*!'o, *n !%(argo, !+*n! a !'o a(!r! $o%o: !l a(!r, !l a(!r ;a$!r 5 !l a(!r !r, &! a

*%-l! 2*'a r!&l'an *n0n*%o ! lo an'!r*or, *n !%(argo, la -ro-&!'a *+*!r! !n la +or%a

$0%o $on!g&*rlo a 'ra2/ ! -r9$'*$a %!*aa &! l! -!r%*'an al !'&*an'! $o%-ar'*r,

a-ro-*ar! 5 $on+*r%ar lo $on$!-'o, la *n+or%a$*0n, %!'oolog"a 5 *$&ro &! l!

 -!r%*'*r9n a-r!n!r, !6-r!ar!.

En $&an'o al a(!r ;a$!r, Dan*!l Pr*!'o Ca'*llo !6-r!a Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la

1n*2!r*a 30&lo =, >MM, 5 lo $o%-ar'o, &! ! la a-l*$a$*0n !l a(!r, a-l*$a$*0n

!n%ar$aa !n n&!'ra 2*a *ar*a, !n !l !n'orno o$*al, +a%*l*ar, $&l'&ral, -ol"'*$o, !n !l -r!!n'!. El a(!r !r, !'9 !n+o$ao !! lo 2alor!, 2alor! &! !gún Pr*!'o o'*!n!n !l

a(!r ;a$!r, 5a &! !n !'a +a! ! 'o%an !$**on! 5 ! $o%-ro%!'!n a o'ra -!rona.

La $&!'*0n a -ar'*r ! !'o n&!2o $on$!-'oU ! -r!g&n'ar! $0%o $on!g&*rlo, 5

na'&ral%!n'! !6*'! &na r!-&!'a, *!ar &n *'*n!rar*o ! !+&!r#o 5 !6-!r*!n$*a -ara

$&%-l*r $on lo o()!'*2o -lan'!ao !n &n !'!r%*nao '!%a, $a-"'&lo o &n*a, -r9$'*$a &!

$onll!2!n a !arrollar !+*$*!n'!%!n'! !l -ro$!o ! !n!an#aa-r!n*#a)!. Con*!rano

&! !n !l *!o ! $aa -r9$'*$a !(!n $on)&gar! lo 'r! -lano !l a(!r7 a(!r, a(!r 

;a$!r 5 a(!r !r.

En !! !n'*o Pr*!'o r!$o%*!na *!ar &n %a-a ! -r9$'*$a, 'al! &! $on'!ngan la $l9*$a

*n+or%a$*0n r!-!$'o a lo $on$!-'o a !arrollar, la (*(l*ogra+"a, 5 la 'o'al*a ! la

 -r9$'*$a or*!n'aa a $&(r*r lo 'r! -lano !l a(!r 5 la *n'an$*a ! a-r!n*#a)!, !l

r!$orr*o &! r!al*#ar9 !l !'&*an'! -ara a-r!n!r, 'oo !'! !&!%a !(! -r!!n'ar! !n la

r!-!$'*2a -lan*+*$a$*0n !l ao l!$'*2o, !%!'r! o $*$lo ! !'&*o.

105

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 123/182

Pr*!'o !n $&an'o al *!o -ro-on! $a%(*ar la '!r%*nolog"a, ll!2aa ! la %ano ! &na n&!2a

*gn*+*$a$*0n, $a%(*ar !l '/r%*no $on*gnaU & or!nU, '/r%*no $on lo &! !l !'&*an'!

g!n!ral%!n'! ! r!la$*ona $on &n 2!r(o &! !no'a &na a$$*0n a !arrollar, &'*'&*a !'ar!al*a -or la !no%*na$*0n -r9$'*$a ! a-r!n*#a)!U, &! !no'a !6-!r*!n$*a $on la &!

!l !'&*an'! a-r!n!. E'a n&!2a -ra6* o -r9$'*$a ! a-r!n*#a)! !'a(l!$!r9 $on $lar*a !l

;or*#on'! 'ra#ao -ara !l !'&*an'!, lo -or&/U ! la -r9$'*$a -lan'!aa 5 la !nala

!na &! lo ll!2ar9n a $&%-l*r $on & o()!'*2o, a-r!n!r.

En !! !n'*o Pr*!'o &!a $on &n $a%(*o ro'&na ! la !!n$*a ! la a$'*2*a! *!aa

 -ara !r -lan'!aa !n !l a&la, ! +or%a &! !'a -!r%*'an a'!rr*#ar lo $on'!n*o !n'ro !

lo 9%(*'o !l a(!r, a(!r ;a$!r 5 a(!r !r, ! +or%a &! !l !'&*an'! !a -ar'"$*-! ! &

a-r!n*#a)!, $on $ono$*%*!n'o -l!no ! $aa -ao &! a 5 la *%-or'an$*a &! /'o '*!n!n

&ran'! 'oo !l -ro$!o, $on$*!n$*a !l $a%*no -or r!$orr!r, r!-ona(*l*a -or !l !arrollo

!l !)!r$*$*o -lan'!ao (&$ano al$an#ar lo o()!'*2o -ara lo &! +&!ron *!ao 'al!

 -r9$'*$a ! a-r!n*#a)!, 2*2*r $on *n'!n*a !l '*!%-o !n !l a&la 5 +&!ra ! !lla !'*nao al

a-r!n*#a)! *gn*+*$a'*2o, a la %!*a$*0n $on !l !n'orno 5 a la -ar'*$*-a$*0n a$'*2a ! la

*n'an$*a ! a-r!n*#a)!.

S! !$r*(!n (r!2!%!n'! la -r9$'*$a &! Pr*!'o -lan'!a ! *!!n -ara !l 'ra(a)o $on lo

!'&*an'!7

= Pr9$'*$a ! *gn*+*$a$*0n

S*gn*+*$ar, no olo ! !n+o$a !! !l -lano $on$!-'&al, *no a -ar'*r ! /l !6-lorar la

!6-!r*!n$*a -!ronal! ! lo !'&*an'! o(r! lo $on$!-'o, o(r! lo *gn*+*$ao, !

+or%a &! no ! 'orn! &na ola a-ro-*a$*0n ! $on$!-'o 2!r'*o -or !l o$!n'! o -or !l

'!6'o, *no, &! ! !'*%&l! al !'&*an'! -ara la *gn*+*$a$*0n 5 la r!la$*0n ! !o

*gn*+*$ao $on & -ro-*a !6-!r*!n$*a 5 r!la$*on! $on & !n'orno.

Alg&na %oal*a! ! !'a -r9$'*$a on7 ! lo '/r%*no a lo $on$!-'o, !l *$$*onar*o a

la 2*a, ! -lan'!a%*!n'o ! -r!g&n'a, ! 2ar*a$*on! '!6'&al!, ! 9r(ol! ! $on$!-'o 5

a'r*(&'o

> Pr9$'*$a ! -ro-!$$*0n

106

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 124/182

D!)ar ! lao !l -aao, 5 a2*#orar !l +&'&ro a 'ra2/ ! -r9$'*$a &! *n2*'!n al !'&*an'! a

!6-lorar lo &! ! 2*!n!, !n (a! a lo &! ! 2*2! !n !l -r!!n'!, !n (a! a r!la$*onar lo

a-r!n*o $on !l +&'&ro &! *n!2*'a(l!%!n'! ! no 2*!n! -or !lan'!.

? Pr9$'*$a ! o(!r2a$*0n

A+*nar la 2*'a 5 $a-'ar lo !'all! ! la 2*a, ! lo $o'**ano, ! lo *%-l!, ! lo &r(ano,

 (&$ar la *n+or%a$*0n 2*'al !n !l !n'orno, r!la$*onar !l a-r!n*#a)! !l a&la $on lo !'all! !

n&!'ro *ar*o 2*2*r a 'ra2/ ! !'a -r9$'*$a &! a-ro2!$;an !l !$!nar*o on! 2*2*%o 5 !l

a-r!n*#a)! &! ! /l -o!%o o('!n!r.

@ Pr9$'*$a ! *n'!ra$$*0n

Pr9$'*$a &! g!n!r!n !l r*&"*%o *9logo !n'r! *n'!rlo$&'or!, $o%-ar'*r no olo *n+or%a$*0n

*no !6-!r*!n$*a &! no -!r%*'an !2*!n$*ar lo a(!r! !n !l o'ro. El 'ra(a)o !n !&*-o

g!n!rao -or la *n'!ra$$*0n, -or la !n'r!2*'a, &! o(l*ga al *!o a!$&ao ! -r!g&n'a, la

%*%a &! !(!n o('!n!r r!-&!'a, o(l*gano -or 'an'o a $ono$!r algo o(r! lo

 -r!g&n'ao.

Pr9$'*$a ! r!+l!6*0n o(r! !l $on'!6'o

 Naa %9 -ro&$'*2o &! 2!r'!r lo $on$!-'o !n !l $on'!6'o, -&!'o &! -o$o a-or'! ! logra

$ono$*!no ola%!n'! lo $on$!-'o !l '!6'o o !l o$!n'!, *n !%(argo, la r!la$*0n &! !l

!'&*an'! -&!a !'a(l!$!r !n'r! lo $on'!n*o 5 !l $on'!6'o r!&l'ar9 !n &n r!$&ro 2al*oo

 -ara !l a-r!n*#a)!.

Pr9$'*$a ! a-l*$a$*0n

107

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 125/182

Paar !l r!$&ro *$&r*2o, !$r*'o o ;a(lao, al ;a$!r algo !n !l a&la, !n !l $on'!6'o, !n la

r!la$*0n $on%*go %*%o o $on !l gr&-o, $r!ar, &'*l*#ar 5 $r!ar, 2ol$ar lo $on$!-'o !n

a-l*$a$*on! ! *!o

Pr9$'*$a ! *n2!n'*2a

Dar -ao a la *%ag*na$*0n, a la $r!a'*2*a, -ro&$'o !l an9l** ! *'&a$*on! 5 o()!'o

!6*'!n'! !n !l !n'orno, ! &o *ar*o, ! $on2*2!n$*a $on'an'!. R!al*#ar $a%(*o 5 %!)ora

a o()!'o, -rogra%a 5 *'!%a, l&gar! 5 $on$!-'o.

Pr9$'*$a -ara al*r ! la *n;*(*$*0n *$&r*2a

Pr*!'o Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM ! r!+*!r!

!lo$&!n'!%!n'! a !'! '!%a r!+*r*/no! an'! 'oo a la *%-ro&$'*2*a. Ya &! !n !l %!*o

o$*al 5 -ro&$'*2o, !l n&!2o !gr!ao !(! !%o'rar la !'r!#a &! ;a al$an#ao &ran'!

& -ro$!o ! !&$a$*0n, ll9%!! !n!an#aa-r!n*#a)!, 5 *n !%(argo, lo !%-r!ar*o, !l

%!*o o$*al 5 $&l'&ral, ! !n$&!n'ran $on !r! *n$a-a$! ! !%o'rar -ro&$'*2*a,*n$l&o !! & n*2!l *$&r*2o, & $a-a$*a -ara !n'r!la#ar *!a, -ara &'*l*#ar $on$!-'o,

 -ara *alogar $on$*!n#&a%!n'! 5 a 2!$!, $*!n'"+*$a%!n'! !)a %&$;o &! !!ar. Por !llo, la

 -r9$'*$a o$!n'! !! !l *$&ro -!ag0g*$o $ola(ora ! +or%a *%-or'an'! !n !l !arrollo

! *g&al! !'r!#a !n lo !'&*an'!, a -ar'*r !l !)!%-lo 5 la !%o'ra$*0n !n !l a&la !l

!'&*an'! a-r!n!r9 a !arrollar & $a-a$*a ! !6-r!ar! 2!r(al%!n'! 5 -or !$r*'o.

P!ro !a !'r!#a *$&r*2a no ! a-r!n! olo !l !)!%-lo, ! a-r!n! !)!r$*/nola 5 !!

!)!r$*$*o !(! !arrollar! a '*!%-o !! !l a&la. S*n !%(argo, no ! !(! $a!r !n !l *%-l!

rol ! l!!r 5 r!&%*r, *n -aar -or !l an9l**, !l ra#ona%*!n'o, la (ú&!a ! *n+or%a$*0n, la

*n2!'*ga$*0n.

? El %a-a ! -r9$'*$a

Pr*!'o lan#a &n n&!2o r!'o, *!ar &na !r*! ! -r9$'*$a a$or! a & -lan'!a%*!n'o, al %!no

&na ! $aa '*-o, !! &n %"n*%o ! o$;o, ;a'a &n %96*%o ! =>, a -ar'*r ! la r!2**0n !l

108

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 126/182

 -rogra%a ! $&ro a +*n ! !l!$$*onar la '!%9'*$a $!n'ral! -ara !*$ar a $aa &na ! !lla

&na -r9$'*$a *gn*+*$a'*2a. D! !'a %an!ra ! -or9 2ol$ar !n & '!6'o -aral!lo &n $on)&n'o !

2ar*a -r9$'*$a, &! l! !r9n ! &'*l*a -ara & 'ra(a)o $on lo al&%no.

Para !l -lan'!a%*!n'o ! la -r9$'*$a ! a-r!n*#a)!, ! ;a $r!"o $on2!n*!n'! r!al*#ar !l

*!o ! &n +or%a'o, a +*n ! organ*#ar la *n+or%a$*0n, r!&!r*%*!n'o, o()!'*2o,

 (*(l*ogra+"a, !'$., r!&!r*o !n'ro !l *!o7

Para !l $ao, ! !l!$$*on0 la a*gna'&ra ! D*(&)o T/$n*$o ! ?!r ao ! Ba$;*ll!ra'o,

!-!$*al*#a$*0n F"*$o 3a'!%9'*$o, a*gna'&ra !n la &! ! !l!$$*onaron o$;o '!%a

+&na%!n'al!, -ara lo &! ! *!0 &na -r9$'*$a ! a-r!n*#a)! -or '!%a, ! !$*r, o$;o

 -r9$'*$a ! a-r!n*#a)! !n 'o'al. En r!&%!n la -r9$'*$a 5 & r!-!'*2o '!%a on7

PRÁCTICA DE TE3A

= S*gn*+*$a$*0n, ! lo '/r%*no a lo $on$!-'o Cor'! 5 !$$*on!

> Pro-!$$*0n Pro5!$$*0n 5 -!r-!$'*2a, *!o ! %o!lo

? O(!r2a$*0n El!%!n'o ar&*'!$'0n*$o

@ In'!ra$$*0n D*!o ar&*'!$'0n*$o, nor%a'*2a &r(ana

R!+l!6*0n o(r! !l $on'!6'o D*!o 5 $on'r&$$*0n ! %a&!'a 5 %o!lo ar&*'!$'0n*$o

A-l*$a$*0n Con)&n'o %!$9n*$o 5 !-*!$!

In2!n'*2a D*(&)o !l/$'r*$o, *'!%a *n&'r*al!

Para al*r ! la *n;*(*$*0n *$&r*2a D*(&)o !l/$'r*$o, *'!%a o%*$*l*ar*o

El -lan'!a%*!n'o ! la o$;o -r9$'*$a ! -r!!n'a a $on'*n&a$*0n7

109

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 127/182

110

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 128/182

111

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 129/182

112

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 130/182

@ R!+l!6*on! !n 'orno al 'ra'a%*!n'o 5 !'ra'!g*a !l $on'!n*o

E'a ar&a !6-!r*!n$*a ! *!o ! la -r9$'*$a r!&l'0 -or &n lao !6'!n&an'!, 5a &! !

!(! $on*!rar $aa !'all!, !! !l -lan'!a%*!n'o ;a'a !l -ro$!o ! !arrollo, ! %an!ra

&! 'oo ! !n'*!na 5 ! !)!$&'! $on +l&*!#, $on*!rano lo *'*n'o !-a$*o 5 a%(*!n'!

113

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 131/182

!n la &! !'a -r9$'*$a ! !arrollar9n, *n'an$*a ! a-r!n*#a)! 5 l"n!a !l a(!r, *n

!)ar ! lao la %!*a$*0n -!ag0g*$a.

E n!$!ar*o !*$ar '*!%-o -ara la r!+l!6*0n, a +*n ! !%o'rar $lar*a 5 -!r'*n!n$*a !n lo

&! ! -lan'!a a lo !'&*an'!, la a-l*$a(*l*a 5 la r!la$*0n $on !l $on'!6'o ! lo a-r!n*o.

S! !(! $on*!rar *%-or'an'! $aa !'all! ! +or%a &! -ro-*$*! &na !2al&a$*0n ra#onaa 5

 )&'a ! lo ol*$*'ao 5 !arrollao -or lo !'&*an'!.

E'a -r9$'*$a $lara 5 !arrolla(l! -!r%*'*r9n r!al*#ar &na !2al&a$*0n )&'a &! l! -!r%*'a

al !'&*an'! a-r!n!r.

Pr*!'o Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM -lan'!a !'a

 -r9$'*$a $on &na (a! -!ag0g*$a 5 %!'ool0g*$a &! 2&!l2! *n'!r!an'! 5 r!'an'! !l 'ra(a)o

 -ara !l !'&*an'! 5 'a%(*/n -ara !l o$!n'!, -!ronal%!n'! %! !n'" %o'*2ao -or !n+r!n'ar 

!'! r!'o, a'*+!$;o -or 2!r*+*$ar &! 2ar*o ! lo +or%a'o ! -r9$'*$a &! ! -lan'!an 5a

;an *o !arrollao !n %* $la!, *n !%(argo ;a *o n!$!ar*o r!al*#ar $*!r'o a)&'!,

!'all! &! an %a5or r!l*!2! al 'ra(a)o -ar'*$*-a'*2o !l !'&*an'!, o(r! &na (a! $*!n'"+*$a

5 $on &n ;or*#on'! 'ra#ao ;a$*a $&al ll!gar. B&!na !6-!r*!n$*a.

114

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 132/182

CAPITULO VII

EVALUACIÓN Y VALIDACIÓN

En $&an'o alg&*!n $o%-r!n! &! o(!!$!r l!5! *n)&'a ! $on'rar*o a & *gn*a ! ;o%(r!, n*ng&na '*ran"a

 -&!! o%*narl!

3a;a'%a Gan;*

115

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 133/182

CAP4T1LO <II E<AL1ACIÓN Y <ALIDACIÓN

= An'!$!!n'!

Á%(*'o ! la la(or o$!n'! &! *%-l*$a la %!*$*0n, la 2!r*+*$a$*0n, !l )&#ga%*!n'o, la

$on+ron'a$*0n ! lo -lan*+*$ao $on la r!al*a, la -a&'a -ara la r!'roal*%!n'a$*0n, la

n!$!*a ! o('!n!r $al*+*$a$*on! o(r! 'oo $&an'*'a'*2a -ara $&%-l*r $on la !6*g!n$*a

!l *'!%a (a)o !l $&al ! &(or*na !l o$!n'! 5 & -r9$'*$a.

J&'o o *n)&'o, !&*'a'*2o o +&!ra ! al$an$!, a '*!%-o o !'*!%-o, -ro&$'*2o o !'r&$'*2o, )&#ga%*!n'o o a-r!n*#a)!: !l *'!%a, !l o$!n'!, !l -ro-*o !'&*an'! on -ar'"$*-! ! !'!

$ola-o &! ;a *o la !2al&a$*0n &ran'! 2ar*a g!n!ra$*on!, -or lo %*%o, no *!%-r! ;a

!)ao 2alor! &! -!r%*'an $r!$!r !n !l a(!r, a(!r ;a$!r 5 a(!r !r, *no %9 (*!n, &n

 -ro$!o &! ;a g!n!rao '!%or, !$!-$*0n, -r!)&*$*o, -/r*a 5 !!r$*on!.

En la a$'&al*a, Pr*!'o Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM

$on$*(! a la !2al&a$*0n $o%o !l %oo ! !nr*&!$!r !l -ro$!o ! !n!an#aa-r!n*#a)!, &na

;!rra%*!n'a &! +a$*l*'! a-r!n!r, 5 ! &! &!na ra#ona(l!, -&!'o &! * ! !n%ar$a olo !nla $&!'*0n !l %!*r ! $orr! !l r*!go ! g!n!rar +r&'ra$*0n !n la %a5or"a ! lo $ao.

S! %!n$*ona !n la !2ol&$*0n ! la !2al&a$*0n a o l"n!a (a'an'! %ar$aa, la !2al&a$*0n !

 -ro&$'o 5 la !2al&a$*0n ! -ro$!o. Pr*!'o %an*+*!'a &! !n la !2al&a$*0n ! -ro&$'o !

$orr! !l r*!go ! !%*'*r )&*$*o a-r!&rao 5 &! !'a %oal*a !(! !'ar *!%-r! l*gaa a

la !2al&a$*0n ! -ro$!o, la &! r!&*!r! !g&*r !l r!$orr*o ! la a-ro-*a$*0n !l

$ono$*%*!n'o ! -ar'! !l !2al&ao.

El o$!n'! ! $on'a(*l*a -lan'!a &n -ro(l!%a !n !l &! ! !(! !'a(l!$!r !l +l&)o ! *n!ro

a +*n ! !'a(l!$!r !l n*2!l ! ga'o ! *ngr!o 5 !'!r%*nar !l %arg!n ! &'*l*a, -ara !llo

 -lan'!a &na !r*! ! 'rana$$*on! %!r$an'*l!, la $&al! !l !'&*an'! !(!r9 -ro$!ar 

*g&*!no &n %!$an*%o %!'0*$o, ! r&'*na, !n !l 'ra5!$'o, !n -ro ! al$an#ar !l r!&l'ao

!-!rao, &na %arg!n ! &'*l*a &! *n*&! r!n'a(*l*a, !l !'&*an'! la%!n'a(l!%!n'!

*g*'a !rr0n!a%!n'! &n a'o, !l $&al ! o(2*o, a+!$'ar9 !l r!&l'ao, la -r!$**0n !l !)!r$*$*o

! 2!r9 2&ln!raa, ;a(r9 &n !rror.

116

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 134/182

Por la !6-!r*!n$*a !'&*an'*l !l o$!n'! al !2al&ar la ol&$*0n !l !)!r$*$*o, 'al 2!# &'*l*$! &na

 -lan'*lla ! $orr!$$*0n 5 no'! $on $lar*a !l !rror ! $9l$&lo, o 'al 2!# r!2*! -ao a -ao la

ol&$*0n aa -or !l !'&*an'! $on &na &%aora o $al$&laora a %ano. El !'&*an'! !'9 a&!r'! ! la !$**0n !l o$!n'!, * 'o%a !n $&!n'a !l r!&l'ao, !l -ro&$'o, o * 'o%a !n

$&!n'a !l -ro$!o &! ! *g&*0 -ara o('!n!r !! -ro&$'o. En %&$;a o$a*on! !l !'&*an'!

'!r%*na !$!-$*onao, 5a &! & !+&!r#o ! 2*o r!&$*o al -ro&$'o, +all! !n &n*a!,

!$!na o $!n'!na lo *%-or'an'! -ara %&$;o o$!n'! ! !l -ro&$'o, %9 no !l -ro$!o.

El -ro&$'o !(! '!n!r $*!r'a 2alora$*0n, -!ro no lo ! 'oo, la r!al*a ! &na !2al&a$*0n !

&na -r&!(a, *+*!r! %&$;o ! la r!al*a !l !n'orno, !6*'!n -rogra%a *n+or%9'*$o &! l!

ar9n la ol&$*0n al !6 !'&*an'!, !n !l !)!r$*$*o ! & -ro+!*0n, r!&l'ao &! no !r9n

%!*o -or &na $al$&laora, -&!'o &! !l -rogra%a *n+or%9'*$o no +allar9 !n r!al*#ar 

*%-l! $9l$&lo ! &%a 5 r!'a.

S* !r9 29l*o !l an9l** ! lo r!&l'ao o('!n*o, * !r9 29l*a la o-*n*0n -ro+!*onal &!

l! %!r!#$an al -!ronal $on'a(l! !n r!+!r!n$*a a lo r!&l'ao o('!n*o 'ra &n !)!r$*$*o

!$on0%*$o !n &n n!go$*o. D! a;" la *%-or'an$*a ! no !n+o$ar la !2al&a$*0n ola%!n'! ;a$*a

!l -ro&$'o, !l -ro$!o '*!n! *g&al o %a5or 2alor !gún !an la $*r$&n'an$*a !2al&a'*2a.

D! *g&al %an!ra, la ;*'or*a ! la !2al&a$*0n %ar$a &n $a%*no &n*la'!ral, ! !$*r, 2a !! !l

o$!n'! al !'&*an'! 5 ! raro &! 2a5a %9 all9, *n la a-!r'&ra -ara la a&'o!2al&a$*0n !l

!'&*an'!, 5 la +a$&l'a ! !2al&ar al %a!'ro, al *'!%a, a la *n'*'&$*0n, ! %an!ra &! !

o('!nga *n+or%a$*0n 2al*oa -ara la r!'roal*%!n'a$*0n 5 lo -ro$!o ! %!)ora $on'*n&a.

En la a$'&al*a lo *'!%a !&$a'*2o na$*onal! -ro%&!2!n ;a$*a la !2al&a$*0n !n 2ar*o

!)!, !'&*an'!, o$!n'!, -!ronal a%*n*'ra'*2o, *n+ra!'r&$'&ra, 5 o'ro r!$&ro. &/ !

;a$! $on !a *n+or%a$*0nH $aa *n'*'&$*0n '*!n! la r!-&!'a, !l $a%*no a !g&*r !(!r"a !r !l

! %!)orar, !'!$'ar +or'al!#a 5 !nr*&!$!r! ! !lla -ara %*n*%*#ar la !(*l*a!.

Con !'a $on$!-$*on!, Pr*!'o Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =,

>MM %an*+*!'a &! a la !2al&a$*0n ! l! !(! $on2!r'*r !n &na -ar'! !!n$*al !l a$'o

!&$a'*2o, !n 'an'o ! $on2*!r'a !n &n -r!$*oo r!$&ro ! a-r!n*#a)!. Y la !2al&a$*0n !(!

!r a", &n %!$an*%o, &n !-a$*o ú'*l -ara !l o-or'! !l a-r!n*#a)!, -ara !%o'rar no olo

$&an'o $on'!n*o ! ;a r!'!n*o, *no &! ! lo &! ! -&!! ;a$!r $on !! $on'!n*o, 5 $o%o

!l !'&*an'! lo r!la$*ona $on & $on'!6'o, &! +&'&ro a2*#ora -ara !l &o ! lo a-r!n*o.

117

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 135/182

La !2al&a$*0n l*%*'aa a o('!n!r r!&l'ao $&an'*'a'*2o o olo $&al*'a'*2o -&!! $a!r !n &na

%*o-"a &! no -!r%*'a *!n'*+*$ar 'oa la !'r!#a !arrollaa -or lo !'&*an'! o 'oa

la +la&!#a &! l*%*'an * -rogr!o, ! +or%a &! ! -&!a r!'roal*%!n'ar !+*$a#%!n'! -aral!2an'ar la $!g&!ra 5 a2an#ar a la a-ro-*a$*0n ! lo $on'!n*o &! no +&!ron a*%*lao

!+*$a#%!n'!.

S*!no a", 'oo !2ol&$*ona, !! !l $on'rol 5 !l a&'or*'ar*%o a lo r!$&ro $o%-ar'*o -or 

'oo lo ag!n'! !l *'!%a !&$a'*2o, *n2ol&$r9no! !n & $r!$*%*!n'o, -!ronal 5 ! la

$*!n$*a.

La !2al&a$*0n al'!rna'*2a a lo 'ra*$*onal, $on'!%-la lo *g&*!n'! -r!$!-'o7

I!n'*+*$a$*0n ! lo r!+!r!n'! (9*$o !l -ro$!o ! !2al&a$*0n, &*!n !2alúa a

&*/n, $0%o ! !2alúa, $r*'!r*o ! !2al&a$*0n, !'a-a ! la !2al&a$*0n, grao ! $o;!r!n$*a

!n'r! -ro-0*'o 5 r!&l'ao, grao ! $o;!r!n$*a !n'r! la +*loo+"a -!ag0g*$a 5 la '/$n*$a

! !2al&a$*0n, %/'oo ! !n!an#a 5 %/'oo ! !2al&a$*0n, grao ! $o;!r!n$*a !n'r! lo

$&an'*'a'*2o 5 lo $&al*'a'*2o.

I!n'*+*$a$*0n ! lo !)! (9*$o a !2al&ar, a(!r, a(!r ;a$!r, a(!r !r, !6-r!ao !n

la a-ro-*a$*0n ! $on'!n*o, r!la$*on! $on !l $on'!6'o, $o%-ro%*o $on !l -ro$!o,

 -ro&$'o lograo, *n2ol&$ra%*!n'o $on !l gr&-o, !n'r! o'ra -o*(*l*a!.

La -r&!(a ! &n %a'!r*al $on &na %&!'ra o &n -!&!o gr&-o ! & !'*na'ar*o, an'! !

& !6'!n*0n a la 'o'al*a ! !'o úl'*%o ! lo &! Dan*!l Pr*!'o Ca'*llo Pr*!'o Ca'*llo, La

En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM !+*n! $o%o 2al*a$*0n.

Ya &! ! *%-or'an'! &! 'oo lo %a'!r*al!, '!6'o 5 o$&%!n'o !(an -aar -or &n +*l'ro

&! !%&!'r! la $lar*a, $o%-!'!n$*a 5 o'ro a'r*(&'o &! -!r%*'an ll!2ar a $a(o &

 -ro-0*'o, !l +*n -ara !l &! +&!ron $r!ao, !r !l o-or'! &! -!r%*'a !'a(l!$!r !l

a-r!n*#a)! !n !l !'&*an'!. E'! -ro$!o !no%*nao 2al*a$*0n *%-l*$ar9 o$*al*#ar lo

%a'!r*al! !n &n gr&-o r!-r!!n'a'*2o ! a&!l $on &*!n! 2an a !r &'*l*#ao !'o

%a'!r*al!.

A&n&! !'! -ro$!o ! ;a a-l*$ao !n o'ra 9r!a, 'a%(*/n !l 9%(*'o !&$a'*2o r!&*!r! ! &

a-l*$a$*0n, la ;*'or*a ! la 2al*a$*0n !n lo %a'!r*al! !&$a'*2o *n*$*a !n la /$aa ! lo

M.

118

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 136/182

La 2al*a$*0n *%-l*$a o(r! 'oo -ro(ar la $lar*a !l %!na)! 'ran$r*'o -or !l o$!n'! al

 -lan*+*$ar la -r9$'*$a &! lo !'&*an'! !arrollar9n -ara $on$r!'ar 5 r!+or#ar &

a-r!n*#a)!. En o$a*on! r!&l'a &! lo !'&*an'! no !arrollan la a$'*2*a! ol*$*'aa -or lo o$!n'! -or +al'a ! $lar*a !n lo %*%o, %9 &! -or !$&*o o !**a

!'&*an'*l.

> E2al&a$*0n

La !2al&a$*0n $o%o 'al ! -ro&$'o !l -ro5!$'o !&$a'*2o. C*!r'o ! &! !n la *n'*'&$*on!

! !&$a$*0n (9*$a, %!*a 5 &-!r*or la !2al&a$*0n $on'!%-la *%*lar! +or%a'o, !! lar!'!n$*0n !l $ono$*%*!n'o a 'ra2/ ! *n'r&%!n'o &! !+*n!n !l grao ! r!'!n$*0n l&!go

! 'ra-aar la *n+or%a$*0n, o *%-l!%!n'! !l !'all! !l !'*lo ! $o%-or'a%*!n'o !l

!'&*an'!, ! (&!no o ! %alo. S! +*$al*#a, ! %*! (a)o &n -a'r0n -r!*!ao -ara 'oo, !l

%*%o -a'r0n, a&n&! $aa &no ! lo !2al&ao ! $lara%!n'! *+!r!n'!.

En la a$'&al*a la !2al&a$*0n g*ra !n 'orno a &n !&!%a *+!r!n'!, !n !l &! ! -ro-&lora

!l a-r!n*#a)!, %9 no olo -ara )&'*+*$ar &n r!&l'ao, *no %9 (*!n -ara a-r!n!r, !n!ar,

r!'roal*%!n'ar, r!or*!n'ar 5 !'*%&lar !l a-r!n*#a)!. La n&!2a +*loo+"a ! la !2al&a$*0n

 -ro-on! *n'!grar !l $on)&n'o -ro$!o-ro&$'o, 5a no *%-or'a olo !l r!&l'ao, *no 'a%(*/n

!l $on'!6'o alr!!or ! /l.

El )&!go -!ag0g*$o !n !l &! !n'ra la !2al&a$*0n a$'&al (&$a &! /'a -ro-*$*! la

 -r!!n'a$*0n ! n&!2a -o*(*l*a! -ara la ol&$*0n ! &n -ro(l!%a, &! /'! !

$on'!6'&al*$! !n la r!al*a, &! ! r!$*(a, ! $o%-ar'a 5 ! anal*$! 5 r!!la(or! la

*n+or%a$*0n, olo o -!r'!n!$*!no a &n gr&-o o !&*-o ! 'ra(a)o &! lo &! ;a$! !

 -lan'!ar! $o%o r!*gn*+*$ar !l $ono$*%*!n'o 5 & r!al*a.

Lo a-!$'o &! la n&!2a !2al&a$*0n $on*!ra on7 a(!r, a(!r ;a$!r, a(!r ;a$!r !n !l

logro ! -ro&$'o, a(!r !r, a(!r !r !n la r!la$*on!.

En !l $ao !l a(!r !r, ! r!+*!r! a lo $on'!n*o, -!ro no a & a*%*la$*0n, *no %9 (*!n, a

& a-ro-*a$*0n, !'o !, $o%o !'o $on'!n*o 'ran+or%an la +or%a ! -!nar, ! 2*2*r, !

r!+l!6*onar. Pr*!'o !n+a'*#a !n alg&na l"n!a ! !2al&a$*0n a !g&*r7

Ca-a$*a ! "n'!*,119

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 137/182

Ca-a$*a ! an9l**,

Ca-a$*a ! $o%-arar,

Ca-a$*a ! r!la$*onar '!%a 5 $on$!-'o,

Ca-a$*a ! !2al&ar,

Ca-a$*a ! -ro5!$'ar,

Ca-a$*a ! *%ag*nar,

Ca-a$*a ! $o%-l!'ar -ro$!o $on al'!rna'*2a a(*!r'a,

Ca-a$*a ! !6-r!*0n,

Ca-a$*a ! o(!r2a$*0n.

En $&an'o al a(!r ;a$!r, %*! la $a-a$*a! !l !'&*an'! -ara a-or'ar, -ara *nno2ar, -ara

ll!2ar a la -r9$'*$a lo $on'!n*o, ! !$*r, r!$r!arlo.

Alg&na l"n!a &! Pr*!'o Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM

$on*!ra a 'o%ar !n $&!n'a !n !'! !n'*o ! la !2al&a$*0n on7

Ca-a$*a ! r!$r!ar 5 r!or*!n'ar $on'!n*o,

Ca-a$*a ! -lan'!a%*!n'o ! -r!g&n'a 5 -ro-&!'a,

Ca-a$*a ! r!$r!a$*0n a 'ra2/ ! *'*n'o r!$&ro !6-r!*2o,

Ca-a$*a ! *%ag*nar *'&a$*on! n&!2a,

Ca-a$*a ! *n'ro&$*r $a%(*o !n !l '!6'o,

Ca-a$*a ! -ro-on!r al'!rna'*2a a *'&a$*on! aa,

Ca-a$*a ! -ro-!$$*0n,

Ca-a$*a ! r!$&-!ra$*0n !l -aao -ara $o%-r!n!r 5 !nr*&!$!r -ro$!o

 -r!!n'!,

Ca-a$*a ! *nno2ar !n a-!$'o '!$nol0g*$o

120

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 138/182

En $&an'o al a(!r ;a$!r !n !l logro ! -ro&$'o, ! r!+*!r! al 2alor !n " !l -ro&$'o,

alg&na l"n!a &! -ro-on! Pr*!'o Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =,

>MM -ara !'! !n'*o ! la !2al&a$*0n on7

<alor !l -ro&$'o $o%o r!+l!)o ! alg&na ! la %oal*a! ! a&'oa-r!n*#a)!,

2alor !l -ro&$'o -ara !l gr&-o, 2alor !l -ro&$'o -ara la $o%&n*a, 2alor !l -ro&$'o -or 

la !6-!r*!n$*a r!$og*a !n !l %*%o, 2alor !l -ro&$'o -or & r*&!#a !6-r!*2a, 2alor !l

 -ro&$'o -or & a-or'! a -ro$!o o$*al!, 2alor !l -ro&$'o -or & r!la$*0n $on o'ro

 -ro&$'o, 2alor !l -ro&$'o -or & $a-a$*a ! $o%&n*$a$*0n, 2alor !l -ro&$'o $o%o

%an*+!'a$*0n ! & a&'or, 2alor !l -ro&$'o -or & $r!a'*2*a.

Con r!-!$'o al a(!r !r, no ! r!+*!r! ún*$a%!n'! a la a$'*'&!, al $o%-or'a%*!n'o, a la

*$*-l*na, *no 5 o(r! 'oo !l -r*n$*-al $a%(*o ! la a$'*'& +r!n'! al !'&*o, !n !! !n'orno,

Pr*!'o Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM -ro-on! la

*g&*!n'! l"n!a ! !2al&a$*0n7

Con'*n&*a ! !n'&*a%o -or !l -ro$!o,

Con'*n&*a ! la 'ar!a ! $on'r&*r !l -ro-*o '!6'o,

Ca-a$*a ! ;a$!r +r!n'! $r"'*$a%!n'! al '!6'o,

A%-l*a$*0n 5 o'!n*%*!n'o ! &na a$'*'& *n2!'*ga'*2a,

R!la$*0n -o*'*2a $on !l $on'!6'o,

Ca-a$*a ! r!la$*0n '!0r*$a -r9$'*$a.

En $&an'o al a(!r !r !n la r!la$*on!, ! r!+*!r! a &! !l !r ;&%ano -or na'&ral!#a ! 2!*n%!ro !n &na r!la$*0n $on !l o'ro, !l -ro$!o ! !n!an#a !(! %!)orar !a +a$&l'a a 'al

grao &! n&!'ro $o%-ar'*r no !nr*&!#$a a &no 5 o'ro, la r!la$*on! !(!n !r %!*aora,

!(!n -ro%o2!r !l a-r!n*#a)! 5a la r!*gn*+*$a$*0n ! lo $on'!n*o. Alg&na l"n!a &!

Pr*!'o -lan'!a on la *g&*!n'!7

Ca-a$*a ! !2al&ar 5 anal*#ar la r!la$*on! &! ! an !n & $on'!6'o,

Ca-a$*a ! r!la$*onar lo '!%a !'&*ao $on -!rona &! -&!an a-or'ar a !llo,

121

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 139/182

Ca-a$*a ! 2*n$&la$*0n,

Ca-a$*a ! r!-!'o -or lo !%9,

Ca-a$*a ! a-or'ar a %o*+*$a$*on! ! r!la$*on! -ara ;a$!rla %9 *gn*+*$a'*2a,

Ca-a$*a ! r!la$*0n gr&-al,

Ca-a$*a ! $on'r&$$*0n ! $ono$*%*!n'o !n !&*-o,

Ca-a$*a ! *n2ol&$ra%*!n'o !n & $o%&n*a, !n !&*-o,

Ca-a$*a ! $r!a$*0n 5 o'!n*%*!n'o ! r!!.

S!5%o&r Pa-!r, !gún lo %!n$*ona Dan*!l Pr*!'o Ca'*llo Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la

1n*2!r*a 30&lo =, >MM o'orga al !rror &n 2alor *gn*+*$a'*2o !n'ro !l -ro$!o !

a-r!n*#a)!, lo -r!)&*$*o +r!n'! al !rror *%-l*$ar"an !2alor*#ar !l -ro$!o ! a-r!n*#a)!

!l o'ro 5 & a-ro-*a$*0n !l $ono$*%*!n'o. No 'oo on *g&al!, 5 lo !'"%&lo &! lo

%&!2!n 'a%(*/n, & ra-*!# ! r!-&!'a no *%-l*$a !n & n*2!l ! a-r!n*#a)!.

D!(!%o !'!n!rno a !n'!n!r la r!+l!6*on!, lo *l!n$*o 5 -a&a, 5 lo %*%o !rror!

$o%o 2!n'ana -ara -ro-*$*ar &n -ro$!o ! !2al&a$*0n *gn*+*$a'*2o, &! ! 2!ra a-or'! al

a-r!n*#a)!.

Ba'an'! *n'!r!an'! !l $r*'!r*o ! Ia(!l R!5! R!5! Gar$"a &*!n $o%-ar'! !l -!na%*!n'o

! Pr*!'o !n la r!or*!n'a$*0n ! la !2al&a$*0n, 2*'a !! !l !n'orno ! la !&$a$*0n &-!r*or.

Cr*'!r*o &! !+*n! $o%o la !2al&a$*0n al'!rna'*2a !'r&$'&raa -or !2al&a$*on! ! $ar9$'!r 

&%a'*2o, +or%a'*2o, *n'!gral, a&'/n'*$a, $on'*n&a 5 $o%-ar'*a.

S& r!'ro-!$'*2a ! la ;*'or*a ! la !2al&a$*0n 5 & an9l** ! la n!$!*a! a$'&al! !l

*'!%a !&$a'*2o +r!n'! a lo -ro$!o !2al&a'*2o a ll!2ar a $a(o !n'ro !l a&la, ;a$*a 5

!! n&!'ro !'&*an'!.

? <al*a$*0n

En o'ro '*!%-o, &*#9 ;&(*!! *o $o%-l*$ao $on$!(*r &! &n o$!n'! $on an'!la$*0n a lo

;!$;o -r!!n'! a & !'&*an'! !l !'all! ! la a$'*2*a! a !)!$&'ar &ran'! !l 'ra'a%*!n'o

122

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 140/182

!l $on'!n*o ! $*!r'a a*gna'&ra. C&ano 'oo ! %an!)a(a !n !$r!'o, $&ano 'oo !("a !r 

or-r!*2o 5 !)ar !n 2*lo a lo !'&*an'!, *n o-or'&n*a a r!$;a#ar la a$'*2*a!

 -lan'!aa o *n$l&o a r!al*#ar o()!$*on! r!-!$'o a & +or%a ! -r!!n'a$*0n, $on'!n*o,2o$a(&lar*o, -ar9%!'ro o $r*'!r*o ! !2al&a$*0n.

8o5 -or ;o5, 5a no &!na !$a(!llao &! &n o$!n'! r!al*$! !a -r!!n'a$*0n -r!2*a a lo

!'&*an'!, ! +or%a &! ! a!g&r! %!)or! r!&l'ao, 'al 2!#, no !6*'oo !n 'oa la

 -o(la$*0n !'&*an'*l, -!ro * !!$;ar !l +!n0%!no ! la *-l*$!n$*a a$a/%*$a -or !l ;!$;o

! no ;a(!r !n'!n*o $on $lar*a lo &! ! ol*$*'a(a ;a$!r !n !l 'ra'a%*!n'o ! $*!r'o

$on'!n*o -rogra%9'*$o ! &na a*gna'&ra.

B9*$a%!n'! la 2al*a$*0n (&$a o r!-&!'a *%-or'an'! r!la$*onaa $on la $lar*a !l

 -lan'!a%*!n'o !n la -r9$'*$a 5 la -o*(*l*a ! !+!$'&ar la a$'*2*a! -lan'!aa. S*n

!%(argo, o'ro -ar9%!'ro 'a%(*/n on *%-or'an'! al %o%!n'o ! 2al*ar, Pr*!'o Pr*!'o

Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM -r!!n'a la !'r&$'&ra ! &n -lan

! 2al*a$*0n a-l*$ao !n &n -rogra%a ! $a-a$*'a$*0n a o$!n'! &n*2!r*'ar*o7

a <al*a$*0n ! lo '!%a 5 $on'!n*o -or !l !&*-o '/$n*$o, *n'*'&$*onal,

 ( <al*a$*0n !l %a'!r*al !&$a'*2o $on !'&*an'!,

$ <al*a$*0n !l %a'!r*al !&$a'*2o $on o$!n'!,

<al*a$*0n !l %a'!r*al !&$a'*2o $on '&'or! ! !'&*an'! 5 -ro+!or!,

! An9l** ! *n$or-ora$*0n ! &g!r!n$*a ;!$;a &ran'! lo -ro$!o ! 2al*a$*0n $on

lo *+!r!n'! gr&-o, -r!2*o a -&(l*$ar !l %a'!r*al,

Lo &! ! (&$a !2al&ar !n $aa +a! $orr!-on! a7

O()!'*2o !l '!6'o 5 -!r'*n!n$*a,

Graa$*0n %!'ool0g*$a ! lo %a'!r*al!

L!ng&a)! &'*l*#ao 5 & a!$&a$*0n

Corr!-on!n$*a !n'r! o()!'*2o 5 $on'!n*o

123

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 141/182

Co%-r!n*0n !l l!ng&a)!

Cal*a $*!n'"+*$a !l $on'!n*o

A-!$'o '/$n*$o gr9+*$o

Con'!6'&al*#a$*0n ! lo %a'!r*al!

Co%-r!n!r !n'on$! &! la 2al*a$*0n ! &n -ro$!o *'!%9'*$o, -lan*+*$ao, &! (&$a

!'!r%*nar !l 2alor !l %a'!r*al !&$a'*2o -ara 'oo &*!n! -ar'*$*-an ! &n -ro$!o.

Lo $r*'!r*o &! Pr*!'o r!$o%*!na 'o%ar !n $&!n'a -ara la 2al*a$*0n $on*!ran !n'r! o'ro7

Cr*'!r*o ! $lar*a $o%-r!n*0n, !n r!+!r!n$*a a la $an'*a ! *n+or%a$*0n,

$o;!r!n$*a a lo largo !l '!6'o, grao ! *+*$&l'a ! la $o%-r!n*0n !n al&*0n a lo

'!$n*$*%o &'*l*#ao !n !l '!6'o,

Cr*'!r*o ! r!$ono$*%*!n'o, $on*!ra la -o*(*l*a &! ! '!nr9 ! *gn*+*$ar !l

$on'!n*o ! la -r9$'*$a, !n (a! al $ú%&lo ! $ono$*%*!n'o &! $aa -!rona *-on! 5 &!

!n &n gr&-o ! -&!! 2ol2!r $o%ún o +a%*l*ar,

Cr*'!r*o ! $a-a$*a narra'*2a(!ll!#a, r!+!r*o a la +l&*!# !l %!na)! 5 & r!la$*0n

$on lo !n'*o, a la %an!ra &! a'ra! $on & 'ra%a, -or !l *n'!r/ &! !-*!r'an $*!r'o

r!$&ro,

Cr*'!r*o ! +or%a'o, al&! al &o ! r!$&ro 2!r(al! 5 2*&al! a 'ra2/ ! la

*agra%a$*0n 5 la l!'ragra+"a 'a%ao 5 *-o*$*0n ! l!'ra: a-!$'o ! *%ag!n, $o%o la

*%ag!n $o%-l!'a o *n$o%-l!'a, la -!r-!$'*2a, !l &o ! la $ar*$a'&ra, !n'r! o'ra.

En r!&%!n la a$'*2*a! ! !2al&a$*0n 5 2al*a$*0n on -ar'! *%-r!$*n*(l! ! 'oo a$'o

!&$a'*2o. La $&!'*0n !n " 'ra'a ! al!)ar! !l +!n0%!no !l a*la%*!n'o al %o%!n'o !

*!ar r!$&ro !&$a'*2o, ! +or%a &! !'o -a!n la -r&!(a -*lo'o ! & +&n$*onal*a 5

lo *'*n'o $r*'!r*o r!$o%!nao -ara !l -ro$!o ! 2al*a$*0n.

Carlo Cor'/ Cor'/, =VV? !n & !$r*'o ! -r!g&n'a &/ 2al*arH, /l %*%o r!$o%*!na

&! ! 2al*! !n'r! o'ra $oa, la $lar*a ! lo $on'!n*o '!r%*nolog"a, $an'*a !

*n+or%a$*0n, ! $o%-r!n*(l!, &'*l*a !l %a'!r*al no olo !n !l a&la, *no 'a%(*/n !n &

124

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 142/182

2*a $o'**ana, !n !l +&'&ro, a'ra$'*2o !n*a !l $on'!n*o, la &ra$*0n, !l &o -r!2*'o

!l %a'!r*al.

La -ar'*$*-a$*0n ! lo !'&*an'!, *r!$'a%!n'! *n2ol&$rao !n la -lan*+*$a$*0n ! la

a$'*2*a! ! $&ro, a 'ra2/ ! la 2al*a$*0n -!r%*'*r9 g!n!rar %9 !n'&*a%o, $o%-ro%*o,

$&%-l*%*!n'o, r!-ona(*l*a, al$an$! ! o()!'*2o, *%*n&$*0n ! la an*!a, %o'*2a$*0n

 -or a-r!n!r al $ono$!r la r&'a &! !g&*r9 !l -ro$!o ! !n!an#a a-r!n*#a)! *!ao

 -or !l o$!n'! $on la $o-ar'*$*-a$*0n !'&*an'*l.

@ La !2al&a$*0n ! la -r9$'*$a ! a-r!n*#a)!

Dan*!l Pr*!'o Ca'*llo Pr*!'o Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM no

*n2*'a a r!+l!6*onar a$!r$a ! lo -ro$!o ! !2al&a$*0n a lo &! +&*%o o%!'*o !n

n&!'ra /-o$a !'&*an'*l, ! %oo &! ! -&!a r!$orar 5 r!g*'rar la %oal*a! !

!2al&a$*0n &! ! alg&na %an!ra %ar$aron n&!'ra +or%a ! 2!r !l -rogr!o $*!n'"+*$o &!

al$an#9(a%o -!ronal%!n'! !n la &n*2!r*a, !n la $arr!ra ! n&!'ra -r!+!r!n$*a 5

%!*rno r!-!$'o al -rogr!o ! lo !%9, r!-!$'o a la !6-!$'a'*2a ! n&!'ro o$!n'! 5

la *n'*'&$*0n %*%a.

La ol*$*'& ! Pr*!'o a(ora *n$l&o n&!'ra r!al*a a$'&al $o%o !2al&aor!, ! &/ +or%a

! !'9 !2al&ano !n la a$'&al*a a n&!'ro !'&*an'!H ! !l $&!'*ona%*!n'o &! Pr*!'o no

;a$! -ara r!+l!6*onar al r!-!$'o.

Ea r!%!%(ran#a -!r%*'*r9n !n+o$arno ;a$*a la +or%a $o%o !'a%o !2al&ano !n la

a$'&al*a a n&!'ro !'&*an'!.

E'o -or%!nor! ! n&!'ra !6-!r*!n$*a !'&*an'*l 5 n&!'ra !6-!r*!n$*a o$!n'! !n 'orno a

la !2al&a$*0n !r2*r9n ! o-or'! -ara -lan'!ar &na %!'oolog"a ! !2al&a$*0n a!$&aa -ara

la -r9$'*$a &! ! *!aron !n !l $a-"'&lo an'!r*or -ara !r a-l*$aa a n&!'ro !'&*an'!.

S! !'a(l!$!r9 la %an!ra $o%o$0%o !r9 !2al&aa $aa -r9$'*$a $on -r!$**0n.

En $&an'o a lo r!$&!ro $&ano !'&*an'!, -or lo r!g&lar la !2al&a$*on! !ran

 -rogra%aa, !n +or%a'o *n*2*&al, %!*an $ono$*%*!n'o, al$an$! ! o%*n*o !l a(!r,

r!-!$'o a lo $on'!n*o.

125

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 143/182

La !2al&a$*0n !n $*!r'a $*!n$*a !6a$'a 'a%(*/n $on*!ra(a !n al'o grao !l -ro&$'o, !l

r!&l'ao ! &n -ro$!o, *n !%(argo, -o$a a'!n$*0n ! 'o%a(a -ara !l -ro$!o, -or !)!%-lo

!n !l $9l$&lo *+!r!n$*al ! a(a %&$;a 2alora$*0n a la r!-&!'a. D! *g&al %an!ra !n &n$9l$&lo ! $o'o, !l r!&l'ao *n$*"a no'a(l!%!n'! !n la !2al&a$*0n +*nal.

Po$o ! *n!r'a(a al 'ra(a)o gr&-al !n lo -ro$!o ! !2al&a$*0n, la %a5or"a ! !2al&a$*on!

! (aa(a !n '!n!r &na ;o)a o(r! la %!a 5 algo $on &! !$r*(*r, !n $on)&n'o -!ro olo

r!al%!n'!, -&!'o &! la -r9$'*$a ol*$*'aa -ara r!ol2!r! $o%o !2al&a$*0n, lo

$&!'*onar*o o (an$o ! -r!g&n'a !ran la %oal*a %9 $o%ún.

D! a$'*'&! naa &! 2!r, !n !l 9%(*'o &n*2!r*'ar*o o(r! 'oo. Lo &! *%-or'a(a !ra &! la

*n+or%a$*0n 'ran%*'*a !n 2!ra, 'ran%**0n ! *n+or%a$*0n !a o%*naa, %!%or*#aa,

*n$l&o *n !r r!+l!6*onaa, -!ro * %!%or*#aa.

&! *%-or'an'! !ra a(!r la +!$;a ! &n a$on'!$*%*!n'o, a&n&! a $*!n$*a $*!r'a no ! '!nga

&na r!+l!6*0n -ro-*a o(r! lo !'all! ! !! a$on'!$*%*!n'o, &! ! lo &! r!al%!n'! !(!r"a

*%-or'ar.

Lo &! no ! -r!!n'a a la %!%or*a ! ;a(!r 2*2*o ! !l $l9*$o Q;o5 !'o5 ! %al g!n*o,

a&!n &na ;o)a En !! !n'*o %* -ro+!or! no $a5!ron !n !! )&!go, &-*!ron r!-!'ar lo

nor%ao !n !l $ronogra%a 'ra#ao $on lo !'&*an'!.

 No !'9 !%9 %!n$*onar la #o#o(ra, '!%or 5 n!r2*o*%o &! r!-r!!n'a(an $*!r'a

!2al&a$*on!, la gran *%-or'an$*a &! ! a(a al n*2!l ! -&n'a)! al$an#ao, !l -o$o !nla$!

&! ! -o"a o(!r2ar !n'r! lo a-r!n*o o 'ran%*'*o !n !l a&la, n&!'ra r!al*a 5 !l -ro$!o

! !2al&a$*0n ll!2ao a $a(o.

Aún a -!ar &! *!%-r! ! o('&2*!ron %&5 (&!no !n la !'a-a !'&*an'*l, !o !n'*r! no

%! !6$l&"an, 5a &! no no !n'"a%o -ar'! !l -ro$!o ! !2al&a$*0n, 5 !'! -ro$!o lo ún*$o

&! (&$a(a !ra !'a(l!$!r &*/n ! (&!no 5 a &*!n l! +al'a %&$;o -or a-r!n!rU, 5a &! !

!'o -ro$!o, * la %!%or*a no +alla, no r!$&!ro ;a5an !6*'*o -ro$!o al %!no !

r!'roal*%!n'a$*0n.

&/ !$*r ! !2al&a$*on! a o$!n'!, al *'!%a o al -ro-*o !'&*an'!, !n !! '*!%-o, !n

n&!'ro &!o.

126

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 144/182

En $&an'o al ;o5, !l 5o !2al&aor, !n lo -r*%!ro ao ! o$!n$*a ! -ro$!"a ! *g&al

%an!ra, %**!no, )&#gano, $on2*r'*/no! !n !l &!o !l -o!r -or '!n!r !n la %ano !l

 (ol"gra+o &! $la*+*$a !n (&!no 5 %alo. La !6-!r*!n$*a, la -r!-ara$*0n -ro+!*onal, lar!gla%!n'a$*0n a$'&al ;a ;!$;o &! lo -ro$!o ! !2al&a$*0n $a%(*!n, !n &n $*!r'o

%o%!n'o +&!ra ! lo l"%*'! !l a&la, !n !l ;ogar, !n !l $on'!6'o.

En o'ro %o%!n'o, !n'ro !l $on'!6'o !l a&la o ! la *n'*'&$*0n ! +or%a *n*2*&al, o !

+or%a gr&-al $o%-ar'*!no *!a, r!+l!6*on! 5 !6-!r*!n$*a, !2al&a$*0n !l $o%-or'a%*!n'o

!n'!n*o $o%o la r!la$*0n $on%*go %*%o 5 $on lo !%9, r!+l!)ao !n & *n'!r/ ;a$*a lo

!-a$*o ! a-r!n*#a)!. Por o'ra -ar'! ! a *%-or'an$*a 'a%(*/n al n*2!l ! $ono$*%*!n'o

! lo $on'!n*o.

S! -&!!n $o%!'!r %&$;o !rror!, aún '!n*!no (&!na *n'!n$*on!, aún $on la $on$*!n$*a !

!'a n&!2a $ara ! la !2al&a$*0n, o(r! 'oo * la $arga ! 'ra(a)o o(r!-aa lo l"%*'!, !l

o$!n'! -&!! $orr!r !l r*!go ! -!r!r !l !n'*o !l -ro$!o !2al&a'*2o 5 -ro$!!r a

$&%-l*r $on !l r!&**'o, a2o$ao -or !l '*!%-o 5 !l $ronogra%a.

En %* $ao -r!!n'!, $on !l nú%!ro a$'&al ! !'&*an'! a $argo, ! ;an $o%!'*o 2ar*o

!rror! &! ;an '!n*o &! !r $orr!g*o $on !l lla%ao ! a'!n$*0n ! lo !'&*an'!, no !;a !)ao la 2!n'ana $!rraa a la $on&l'a, al r!$la%o !'&*an'*l, )&'a%!n'! $on$*!n'! !l

r*!go 5 ! la r!al*a &! $onll!2a la $arga al'a ! 'ra(a)o a$'&al.

A $on'*n&a$*0n ! ;a -ro$!*o a *n$l&*r lo $r*'!r*o ! !2al&a$*0n !n lo $&aro !

 -r9$'*$a !l %a-a ! -r9$'*$a. Tar!a &! r!&l'0 (a'an'! -ro&$'*2a, 5a &! *n$l&o +&!

n!$!ar*o $lar*+*$ar aún %9 la -r9$'*$a, !n'rar !n !'all! &! $onll!2!n al !n'!n*%*!n'o 5

$on!$&$*0n ! lo o()!'*2o &! ! -!r*g&!n7

127

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 145/182

128

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 146/182

 

129

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 147/182

130

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 148/182

131

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 149/182

132

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 150/182

133

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 151/182

La 2al*a$*0n ! la -r9$'*$a ! a-r!n*#a)!

Co%o úl'*%a -r9$'*$a ! a-l*$a$*0n !n n&!'ro !n'orno o$!n'!, Dan*!l Pr*!'o Ca'*llo Pr*!'o

Ca'*llo, La En!an#a !n la 1n*2!r*a 30&lo =, >MM r!al*#a &na *n2*'a$*0n a ll!2ar a

$a(o la 2al*a$*0n a-l*$aa al %a-a ! -r9$'*$a r!al*#ao !n !l $a-"'&lo an'!r*or 5 !n !l

 -r!!n'! $a-"'&lo $on la !2al&a$*0n.

Pr*!'o ol*$*'a r!al*#ar la 2al*a$*0n !n 'orno al *!o ! -r9$'*$a &! ! !arroll0 -ara &!

lo !'&*an'! a-r!nan a lo largo ! 'oa la a*gna'&ra. P&! (*!n, $orr!-on! a;ora

'ra(a)ar !n la a$lara$*0n ! la %an!ra !n &! !r9 !2al&aa $aa -r9$'*$a. Para !'o '*!n! a &*-o*$*0n & -ro-*a !6-!r*!n$*a 5 'a%(*/n la $on*!ra$*on! ! !'! '!6'o 5 lo 2*'o !n la

 (*(l*ogra+"a.

En $on*!ra$*0n a lo &! Pr*!'o 5 Cor'/ -lan'!a ! -ro$!*0 a *!ar &na +*$;a -ara !l

 -ro$!o ! 2al*a$*0n. E'a +*$;a $on'!%-la a'o g!n!ral!, r!la$*onao $on !l $on'!6'o !

a-l*$a$*0n !l -ro$!o ! 2al*a$*0n, !'o !, In'*'&$*0n, !l !&*-o ! 2al*a$*0n *n'!grao

 -or !l o$!n'! 5 lo !'&*an'!, la +!$;a ! r!al*#a$*0n.

La -ar'! $!n'ral ! !'a +*$;a $orr!-on! al an9l** ! la -r9$'*$a -lan'!aa, !n "'!%

&! !(!r9n !r r!-on*o l&!go ! la r!2**0n %*n&$*oa ! la -r9$'*$a &! ! a*gn!n a

$aa !&*-o, !n'r! lo $a%-o a ll!nar ! $on*!ran lo *g&*!n'! a-!$'o7

La $o%-r!n*0n 5 $lar*a ! lo -lan'!a%*!n'o,

El +or%a'o 5 -r!!n'a$*0n ! la -r9$'*$a

La -o*(*l*a o +a$'*(*l*a ! r!al*#arlo

S&g!r!n$*a a la !'r&$'&ra ! la -r9$'*$a

O(!r2a$*on! al -ro$!o ! 2al*a$*0n

F*r%a ! r!-ona(*l*a

La %!'oolog"a a !g&*r -ara !'! -ro$!o ! 2al*a$*0n $on*'! !n agr&-ar a la -o(la$*0n !

!'&*an'! !l '!r$!r ao ! (a$;*ll!ra'o, -aral!lo BU !n *!'! gr&-o ! @ !'&*an'! 5 'r!gr&-o ! ? !'&*an'!, $orr!-on*!n'! a &na -o(la$*0n ! ? !'&*an'!. La -r9$'*$a = a

134

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 152/182

@ ! a*gnar9n a gr&-o, !n 'an'o, la -r9$'*$a a ! a*gnar9n a lo gr&-o r!'an'!. En

$aa gr&-o !6*'*r9 &n %o!raor o )!+! ! !&*-o, a" $o%o, &n !$r!'ar*o.

El %o!raor *r*g*r9 !l 'ra(a)o !l !&*-o, organ*#ano la *n'!r2!n$*on! ! $aa

!'&*an'!. El !$r!'ar*o ! !n$argar9 ! ar l!$'&ra a la -r9$'*$a 5 'o%ar no'a ! la o-*n*on!

!l gr&-o, 5 -ro$!!r9 al ll!nao ! la +*$;a ! 2al*a$*0n. Caa *n'!r2!n$*0n, -ro-&!'a,

*n&*!'& ! $aa !'&*an'!, -or %9 *%-l! &! -ar!#$a !(!r9 !r 'o%aa !n $&!n'a !n'ro

! la 2al*a$*0n, -&!'o &! $aa !'&*an'! ! *+!r!n'!, ! &n %&no *'*n'o, & &a !

*n&*!'&! a5&ar9n a !+*n*r -r9$'*$a $o%-r!n*(l! -ara 'oa la -o(la$*0n. El !!$;ar 

&g!r!n$*a o *n&*!'&! ! algún !'&*an'! -or -ar!$!rno *%-l!, -o$o *%-or'an'!,

 -ro&$*r"a !n !l +&'&ro &! alg&*!n no a-r!na o no lo ;aga !l 'oo, o *%-l!%!n'! no 2!a la

 -o*(*l*a ! !n'!n!r o -!or !arrollar la -r9$'*$a. El l!ng&a)! !(! !r *%-l!, -ara &! lo

$o%-l*$ao r!&l'! 2*a(l! !! la $o%-r!n*0n !l !n&n$*ao ! la -r9$'*$a.

D! !'a !6-!r*!n$*a ! o('&2*!ron lo *g&*!n'! r!&l'ao7

PRÁCTICA =7 ! ol*$*'0 *n$r!%!n'ar !l '*!%-o -ara r!$o-*lar la *n+or%a$*0n 5 la

!*$*0n 5 *!o ! la *a-o*'*2a, ;a'a &n 'o'al ! M -ara !l !arrollo ! la -r9$'*$a.

Plan'!ar la a$'*2*a ! %an!ra %9 $on$r!'a 5 o()!'*2a 5 $on '!r%*nolog"a %9 !n$*lla.

PRÁCTICA >7 &'*l*#ar '!r%*nolog"a %9 !n$*lla, !! !l o()!'*2o. R!al*#ar la

a$'*2*a !n %oal*a gr&-al ! 'r! *n'!gran'!. T*!%-o ! ? "a -ara *!ar !l (an$o !

 -r!g&n'a, r!al*#ar la !n'r!2*'a 5 !*'ar la *n+or%a$*0n. D*%*n&*r !l nú%!ro ! !n'r!2*'ao

! $*n$o a 'r!.

PRÁCTICA ?7 Por la $an'*a ! *n+or%a$*0n r!al*#ar la -r9$'*$a ! +or%a gr&-al $on

? *n'!gran'!, ! +or%a &! ! $&(ra $on %a5or ra-*!# !l 9r!a 'o'al ! la 2*2*!na !n !ll!2an'a%*!n'o ! la *n+or%a$*0n. A%-l*ar !l '*!%-o a > !%ana -ara l!2an'ar la *n+or%a$*0n

5 !*'arla.

PRÁCTICA @7 El '*!%-o -ara -rogra%ar !l +oro ! !6'*!na a o !*on! ! $la! @

;ora &na !n !l ;ogar -ara la -lan*+*$a$*0n 5 o'ra !n !l a&la -ara !l !arrollo !l +oro.

1'*l*#ar '!r%*nolog"a %9 !n$*lla !n la r!a$$*0n.

PRÁCTICA 7 A$larar '/r%*no &'*l*#ao. No !n+o$ar la !2al&a$*0n !n !l 2!'&ar*o

!l -!ronal ! -ro&$$*0n.

135

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 153/182

PRÁCTICA 7 S*n'!'*#ar la -r9$'*$a 5 !-!$*+*$ar !l &o ! &'*lla)! *%-l!, !l*%*nar 

la *a-o*'*2a !n !l !arrollo ! la -r9$'*$a, 5a &! r!&l'an *nn!$!ar*a. Al$an#ar !l

'*!%-o a @ !%ana, $on 'ra(a)o !n $aa 5 !n $la!. Colo$ar &n gloar*o ! '/r%*no o &'*l*#ar '!r%*nolog"a %9 *%-l!. A&%!n'ar !l 'a%ao ! la l!'ra !n !l +or%a'o -r9$'*$a

PRÁCTICA 7 R!a$'ar !l o()!'*2o 5 !l !arrollo $on '!r%*nolog"a %9 *%-l!.

3!)orar la r!a$$*0n. In$r!%!n'ar !l '*!%-o a o !*on! ! $la!, $on 'ra(a)o ! *!o !n

$aa. A&%!n'ar !l 'a%ao ! la l!'ra !n !l +or%a'o -r9$'*$a. Ca%(*ar la %oal*a ! la

 -r9$'*$a a gr&-o ! o -!rona.

PRÁCTICA 7 Clar*+*$ar la r!a$$*0n. 3!)orar !l +or%a'o ! -r!!n'a$*0n ! la

 -r9$'*$a *n$r!%!n'ano !l 'a%ao ! la l!'ra.

Lo gr&-o ! -ron&n$*aron r!-!$'o a la *%-or'an$*a !l -ro$!o ! 2al*a$*0n, $on*!rano

'ra$!n!n'al & -ar'*$*-a$*0n !n'ro ! la -lan*+*$a$*0n ! a$'*2*a!, 5a &! ! !a +or%a

! a!g&ra &! !l -lan'!a%*!n'o, la -o*(*l*a ! !arrollo 5 la !2al&a$*0n !'/n a$or! a

& n!$!*a!, !an )&'a 5 $o%-!'!n'! -ara -ro$&rar & a-r!n*#a)!.

La -r9$'*$a ! a-r!n*#a)! $on la $orr!$$*on! &rg*a 'ra la 2al*a$*0n ! a)&n'an !n

!'! $a-"'&lo.

S! !2*!n$*a lo $a%(*o &! ! r!al*#aron !n la -r9$'*$a, 'an'o !n & r!a$$*0n, +or%a'o,

$on'!n*o, %oal*a, !'$., !gún la r!$o%!na$*on! ! la 2al*a$*0n, *n$l&*2! a&!llo

$a%(*o &! &rg*!ron 5a !n !l -ro$!o ! !2al&a$*0n ! $aa -r9$'*$a. El +or%a'o ! +*$;a

&'*l*#ao -ara !l an9l** ! la -r9$'*$a ! +or%a gr&-al ! *n$l&5! !n lo an!6o.

136

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 154/182

137

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 155/182

138

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 156/182

139

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 157/182

140

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 158/182

141

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 159/182

R!+l!6*on! al r!-!$'o ! la !2al&a$*0n 5 2al*a$*0n

&! *%-or'an'! r!&l'a !n'!n!r la n&!2a +*loo+"a ! la !2al&a$*0n, %&5 *%-or'an'! aún *

n!$!ar*o ll!2arlo a la -r9$'*$a !n !l "a a "a ! n&!'ra -ro+!*0n.

En'!n!r a la !2al&a$*0n $o%o &n a-!$'o %&5 *%-or'an'! !n'ro !l -ro$!o ! !n!an#a

a-r!n*#a)!. &! -!r%*'a no olo %!*r, *no 'a%(*/n 2!r*+*$ar, r!organ*#ar, r!or*!n'ar,

r!+l!6*onar, r!'roal*%!n'ar, !n !+*n*'*2a a-r!n!r.

La n&!2a $on$!-$*0n, a&n&! !n -r*n$*-*o +or#oa%!n'! ! -r!'!n! !'ar a-l*$9nola, r!&l'a

!n &n -ro$!o ! !n!an#a %9 r!'an'! -ara !l o$!n'!, 5a &! !(!r9 *!ar &

*n'r&%!n'o 5 & -r9$'*$a ! +or%a &! -!r%*'an &! !'a n&!2a $ara$'!r"'*$a ! la

!2al&a$*0n a'!rr*$!n !n !l a&la, !an !n'!n*a 5 a*%*laa -or !l o$!n'! 5 lo !'&*an'! a

+*n ! &! ! al$an$! !l $o%-ro%*o ! $aa -ar'! -or ;a$!r lo &5o, a-r!n!r, r!*gn*+*$ar,

$o%-ar'*r, r!+l!6*onar, $on'!6'&al*#ar, r!'roal*%!n'ar. B*!n2!n*a !2al&a$*0n, a r!$*(*rla *n

$ara ! !-an'o, a ar !l *%-&lo al $a%(*o, 5a &! *n$l&o ! 2!r9n %!)or! r!&l'ao, no

olo a;ora !n la ala ! $la!, *no 'a%(*/n !n !l +&'&ro, %!)orar9 !l !!%-!o ! lo

142

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 160/182

!'&*an'!, l! %o'*2ar9 a(!r &/, $&9no 5 $0%o !r9n !2al&ao. Cono$!r & $o%-l!'o

 -ro$!o ! !2al&a$*0n, la a$'*2*a! &! !(!r9n $&%-l*r, la 2alora$*on! &! ! a*gnan a

$aa a$'*2*a a$larar9 !l -anora%a !l !'&*an'!.

Por o'ra -ar'! la !2al&a$*0n $on*!ra !l a-or'! !l o$!n'!, !l gr&-o, !l *n*2*&o, ! la

*n'*'&$*0n !l '!6'o 5 lo $on'!n*o, ! la r!la$*on! $on !l !n'orno, ! la +a$*l*a ! $r!ar,

!n'!n!r 5 -ro5!$'ar &n $ono$*%*!n'o !n &na a$'*2*a -r9$'*$a !$olar o !n la 2*a *ar*a.

El -ro$!o ! 2al*a$*0n r!&l'a &%a%!n'! *%-or'an'! $o%o o-or'! ! la a$'*2*a o$!n'!,

5a &! -!r%*'! o$*al*#ar la -lan*+*$a$*0n ! la %a'!r*a o a*gna'&ra $on lo *n*2*&o

*r!$'a%!n'! *n2ol&$rao, %*n*%*#ano !l !rror !n la $o%-r!n*0n ! lo &! ! ol*$*'a

r!al*#ar 5 !+*n*!no la +a$'*(*l*a ! !)!$&'ar la -r9$'*$a *!aa -ara lo !'&*an'!.

En la !6-!r*!n$*a -r!!n'! ! -&o no'ar !l !n'&*a%o !n lo !'&*an'! an'! !'! -ro$!o !

2al*a$*0n, *!no -ar'"$*-! ! la -lan*+*$a$*0n ! la a$'*2*a! a !arrollar !n !l $&ro

 -r!!n'! 5 -ara la +&'&ra g!n!ra$*on!, 5 a!g&rano la !+*$a$*a ! lo %a'!r*al! -r!-arao

5 la -r9$'*$a -lan'!aa -ara !l al$an$! ! lo o()!'*2o !l -ro$!o ! !n!an#a

a-r!n*#a)!. E'a +or%a ! %!*ar, a 'ra2/ ! la o$*al*#a$*0n ! la -lan*+*$a$*0n g!n!ra

'a%(*/n a+*n*a $on la a*gna'&ra, !%-a'"a $on !l o$!n'!, *n2ol&$ra%*!n'o ! lo!'&*an'!, $!r'*&%(r! !l +&'&ro, 5 o(r! 'oo, !g&r*a ! !n$o%!nar & +or%a$*0n a &n

o$!n'! $o%-ro%!'*o $on la %!)ora $on'an'! ! & la(or.

143

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 161/182

CAPITULO VIII

CONCLUSIONES

144

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 162/182

CAP4T1LO <III CONCL1SIONES

= Con$l&*on!

El -ro$!o ! $a%(*o !l !n'*r a$!r$a ! la la(or o$!n'! r!&l'0 &%a%!n'! *n'!r!an'!,

 -ro&$'*2o, !2ol&'*2o, a 'al -&n'o &! 2ar*a ! la $on$!-$*on! r!-!$'o a la -r9$'*$a

o$!n'! ;an r!&l'ao +!l*#%!n'! %o*+*$aa. F!l*#%!n'! -&!'o &! ! !a +or%a !

!'a(l!$!r9n *n$l&o %!)or! r!la$*on! $on lo !'&*an'!, ! -ro-*$*ar9n n&!2o !n+o&!

! lo $on'!n*o $on !l o-or'! ! la %!*a$*0n -!ag0g*$a, 'oo !n -ro !l al$an$! !

a(!r! -or -ar'! ! n&!'ro *n'!rlo$&'or!, lo !'&*an'!.

S! $on*!rar9n +a$'or! *r!$'a ! *n*r!$'a%!n'! *n;!r!n'! a la a*gna'&ra -!ro *!%-r! !

!'a(l!$!r9n r!la$*on! &! +o%!n'!n !l a-r!n*#a)! 5 $a'a-&l'!n al !'&*an'! a la -la'a+or%a

!l a(!r, &n a(!r *gn*+*$a'*2o, &n a(!r, &n a(!r ;a$!r 5 &n a(!r !r, 'al! &! !'!r%*n!n

la +or%a$*0n ! *n !r 2!ra!ra%!n'! *n'!gral &! a-or'! -ara ", -ara & !%!)an'!, -ara &

!n'orno, ! +or%a &! !n !l -r!!n'! 5 !n !l +&'&ro.

R!$orano la -r*%!ra !*0n ! 'ra(a)o ! !'a !-!$*al*#a$*0n, E&$a$*0n S&-!r*or !n !l*glo KKI7 La 1n*2!r*a 5 la $al*aU !ra !l '!%a !l !%*nar*o 'all!r, al '!r%*narlo 2ar*o

! noo'ro !6'!r*or*#a%o n&!'ro !n'*r an'! lo &! ;!%o !'ao ;a$*!no 5 2*2*!no, 5 !

no'0 &n 2a$"o *n'!r*or, 2a$"o &! a$&*0 lo %9 "n'*%o ! n&!'ro !r, !l org&llo 5 %&$;o

!go, -!ro *n !%(argo, *!%-r! ;a5 &na l&#, 5 !a l&# la'!n'! ll!na(a ! !-!ran#a, al a(!r 

&! al !n+r!n'ar !'a -r*%!ra !'a-a !l -o'grao '!r%*nar"a%o !nr*&!$*o, ll!nano gran

 -ar'! ! !! 2a$"o -!ag0g*$o, %!'ool0g*$o, 5 ! &! %!*aron -ara $on!g&*rlo. El

!!%-!o ! lo '&'or! +&! -r!-on!ran'! -ara al$an#ar a &-!rar 2ar*a $r** &!

!n+r!n'9(a%o an'! la -ro-&!'a ! Pr*!'o Ca'*llo, la &(l!2a$*0n a(a *n*$*o 5 la

&(l!2a$*0n !(! $on'*n&ar, ;a'a lograr &! 'oo a n&!'ro alr!!or, 'oo lo o$!n'! 5

a&!llo *n2ol&$rao $on -ro$!o ! !n!an#a, !2ol&$*on!n & -r9$'*$a, la !nr*&!#$an,

! a-ro-*!n ! & $ono$*%*!n'o 5 !)!n ! r!al*#ar &na %!ra 'ran%**0n, *no %9 (*!n &n

!+!$'*2o a$o%-aa%*!n'o &! -!r%*'a !l !arrollo ! !'r!#a 5 !l al$an$! ! lo o()!'*2o

!&$a'*2o &! ! -!r*g&!n !n 'oa la a*gna'&ra.

For%ar -!rona ! !l *!al, +or%ar -ro+!*onal! ! !l 2alor agr!gao, -ro+!*onal! $a-a$!! ol2!n'ar $&al&*!r *n$on2!n*!n'! a n*2!l %a$ro 5 %*$ro !n & !n'orno, $a-a$! ! a-l*$ar 

145

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 163/182

lo &! !n la &n*2!r*a o & $!n'ro !&$a'*2o a-r!n*0, *n !$on!$'ar! ! & r!al*a,

!$;ano %ano ! lo r!$&ro a & alr!!or, a(*!no $on !g&r*a &! lo &! !'9 ;a$*!no

5a '*!n! &n !n'*o, (&$ar la +!l*$*a, %!)orar & $on*$*on! ! 2*a, r!al*#ar! 5 a-o5ar ala r!al*#a$*0n ! lo o'ro, & !%!)an'!.

&! gra'o r!$orar la !6-!r*!n$*a ! !'! -o'grao, 5 'ra!r a la $on$*!n$*a !l o-or'! ! lo

'&'or!, ! %* '&'or !n !-!$*al, ;o%(r! $on %&$;a a-*!n$*a, $or*al*a, &n 2!ra!ro g&"a,

&n a%*go. I%-or'an'! & !n'r!ga, & $ono$*%*!n'o -&!'o al !r2*$*o ! & *r*g*o, &

!'&*an'! !l -o'grao. S! a-r!n*0 %&$;o, ! 2*2*!ron %&$;a *'&a$*on! !n la &! ;&(o

&! $on'ra'ar la n&!2a -ro-&!'a $on lo &! noo'ro $ono$"a%o 5 -ra$'*$9(a%o, *n

!%(argo, ;&(o la !6-!r*!n$*a 5 !l $laro &o ! %!*a$*0n -!ag0g*$a -ara ll!gar $on la

 -ro-&!'a ;a$*a lo !'&*an'! !l -o'grao.

La -l!nar*a, la !*on! ! 'ra(a)o -r!!n$*al! '!r%*naron !'a(l!$*!no $on$l&*on! !n

$on!no &! %o*+*$a(an n&!'ra -!r-!$'*2a !l !r o$!n'!, &! !nr*&!$"an a $aa &no !

lo !'&*an'! !l -o'grao $on $aa &na ! la 2*2!n$*a, o-*n*on! 5 r!+l!6*on! ! $aa

&no ! lo $o%-a!ro.

T!r%*na%o !'a !'a-a (*!n n&'r*o ! &na n&!2a +*loo+"a, %&$;a -r9$'*$a o$!n'! &! !!'a(an a-l*$ano !n n&!'ra la(or *ar*a +&!ron 2al*aa, al $on'ra'arla $on la -ro-&!'a !

Pr*!'o, !al ! *r -or (&!n $a%*no. An*oa%!n'! ! !-!ra &! !'! $a%*nar no '!nga +*n, 5

! &! ! *%-!ra'*2o &! a" !a, 'an o%*nan'! !(! !r !'! n&!2o $ar*%a &! !n &n +&'&ro

no %&5 l!)ano ! 2!r9n lo r!&l'ao, &! no (!n!+*$*ar9n a 'oo, -&!'o &! a n&!'ro

alr!!or, 2!r!%o $*&aano, -ro+!*onal!, -ar! ! +a%*l*a, ;*)o, !'&*an'! $on o'ra

%!n'al*a, $on gran a-!go al a%(*!n'! !&$a'*2o -or lo n&'r*!n'! &! r!&l'0 la !6-!r*!n$*a

 -ara !llo, 5 & !6-!r*!n$*a a lo largo ! la 2*a, ;ar9n lo %*%o, %!*ar9n, (&$ar9n &n*gn*+*$ao -l!no !n lo &! 2!an, !$&$;!n, ;a(l!n, -ra$'*&!n. An'! 'oo !'o, olo (a'a

!$*r &n gra$*a !-!$*al*#a$*0n 5 a&" $on'*n&a%o, &(l!2ao -or !l $a%(*o, &(l!2ao

 -or la n!$!*a ! a(!r.

146

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 164/182

ANE>OS

147

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 165/182

ANEKOS

An!6o =-0c6 "e re)0,tro "e o20n0one, re,2ecto +o, ?e"ucr 2r…@

148

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 166/182

An!6o >

149

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 167/182

Me"0c01n Pe")1)0c

G+er3 9oto)r/90c

150

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 168/182

An!6o ?

A2orte, 2r e+ "0,eo "e + 90c6 "e o5,er4c01n "e c+,e

 Aporte de Lilian

 l primer cuestionario aorda asuntos relacionados sore la idea que tiene cada docente

acerca de su propia actividad ;dee ser contestado antes de ser oservado<. l segundo

recoge impresiones inmediatamente despus de la oservación. l tercero, y último, focali!a

los aspectos que el oservador dee atender durante la oservación en sí.Cuestionario =4 A rellenar por el profesor oservado antes de la sesión de oservación=. >Cómo inicias la clase?5. >Cómo sueles moverte durante la clase?@. >Cómo usas tus manos?. >Cómo usas tu vo!?6. >Cómo usas la mirada?B. >u &aces para mantener el nivel de atención durante la clase?D. >u &aces para pasar del final de un tema al inicio del siguiente?E. >u &aces para mantener la disciplina ;silencio< en clase?F. >u &aces para motivar la participación de los alumnos?=G. >Cómo enfati!as los puntos importantes?==. >u &aces para asegurarte de que tu explicación se &a entendido?

=5. >u &aces durante el descanso?=@. >Cómo finali!as la clase?Cuestionario 54 A rellenar por el profesor oservado despus de la sesión de oservación=. Indica a continuación cualquier aspecto que consideres relevante a cerca de la clase que

&as dado5. >He &a afectado en algún sentido el saer que estaas siendo oservado?Cuestionario C4 A rellenar por el profesor oservador durante la sesión de oservaciónHoma los siguientes datos sore la sesión oservada4

 "ía 9oraCaracterísticas del aula

 :úmero de alumnos "escrie tus impresiones acerca de4=. -a forma de iniciar la clase5. l lengua*e corporal del profesor4 cómo se mueve, cómo usa la mirada@. l uso de la vo!. -a forma de mantener el nivel de atención durante la clase6. -a forma de reali!ar la transición de un tema al siguienteB. -a forma de mantener la disciplina ;silencio< en claseD. -a forma de motivar la participación de los alumnosE. -a forma de enfati!ar los puntos importantes

F. -a forma de asegurarse de que la explicación &a sido entendida=G. -a forma en que se desarrolla el descanso

151

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 169/182

==. -a claridad de la exposición=5. l nivel de densidad de la explicación=@. l entusiasmo transmitido a los alumnos

=. -a forma de contestar las preguntas de los alumnos=6. l uso de la pi!arra o transparencias=B. -a actitud de los alumnos durante la clase=D. -a forma de finali!ar la clase

 "escrie, a continuación, cualquier otra impresión adicional  ste es el cuestionario final que los autores proponen luego de la implementación del 

 proyecto y lo considero un uen precedente para la aplicación de la pr'ctica. s decir, para

la revisión con*unta entre los participantes. ;Jos %. 7arceló< s loale resaltar, adem's, a manera de síntesis, la metodología de aplicación que sirve

como soporte científico a la propuesta y, definitivamente, puede enriquecer aún m's la pr'ctica. :o constituye, sin emrago, una reproducción total, sino una selección e

interpretación de la misma4 %H"-0A4 Pre/oservación4=. +elección de pare*as de docentes.5. Keunión para acordar cuestiones organi!ativas de la visita ;día de la oservación,

consenso de criterios sore la oservación4 cuestionarios, temas, metodología a aplicar,

instrumentos, entre otros<.

@. Cada docente contesta el cuestionario = sin mostrar el resultado al otro. servación4. "urante la visita o luego de ella el oservador contesta el cuestionario @.6. -uego de la visita, e inmediatamente, el profesor oservado contesta el cuestionario 5.

 Post/oservación4B. +e repite el procedimiento del = al 6 para el otro profesor. Camio de roles.D. +e reúnen las pare*as de docentes para contrastar las respuestas a los cuestionarios,

anali!ar resultados, dise(ar planes de me*oras ;sore la ase de aspectos me*orales<.

 Aporte de Guillermo

152

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 170/182

A2orte "e I,c

153

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 171/182

154

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 172/182

155

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 173/182

An!6o @

Re,u+t"o, "e +, 90c6, "e o5,er4c01n "e c+,e

156

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 174/182

157

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 175/182

158

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 176/182

159

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 177/182

160

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 178/182

161

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 179/182

162

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 180/182

163

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 181/182

BIBLIOGRA-A

=

164

7/26/2019 Matriz Monografias Informe Final 3bgu

http://slidepdf.com/reader/full/matriz-monografias-informe-final-3bgu 182/182

B*(l*ogra+"a

Ausubel, D. (1979). Psicología Educativa. Mexico !"ill#s.

$o""e"o, A. (1999). M%s #ll% &el cu""'culu. Simposio Permanente sobre la

Universidad, (%*. 12). +#-#/ &e $o*o-%.

#lle, . (s..). Educación...¿para qué? 

oll, . (1991). Psicología y Currículum. $ueos Ai"es #i&s.

o"-/s, . . (1993). erramientas para validar. os-# ic#.

Delo"s, . (s..). # e&uc#ci ecie""# u -eso"o. +.

cu#&o", :. &. (12 &e oc-ub"e &e 2012). e; "*%ic# &e &uc#ci +ue"io".<ui-o e*is-"o =ci#l.

# Di%so"# e"u##, . D. (17 &e M#;o &e 2012). >is-o"i# &e l#s ive"si&#&es

e el u&o. e? @o".

& B + ( ) Ed ió S i C l !id d " t b l i i i

top related