lay_tai_maesai_chaing rai
Post on 25-Mar-2016
222 Views
Preview:
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
เส้นสายลายไตศิลปกรรมวัดผาแตก
ศราวุธ คำเงิน
อ.แม่สาย จ.เชียงราย
แรงแห่งการขับเคลื่อนสู่สิ่งที่ปรารถนาพุทธศาสนา
เปน็อกีหนึง่ศาสนาทีม่กีศุโลบายสูก่ศุลผลบญุอนัยิง่ใหญก่อ่ให ้
เกิดการสร้างสรรค์เพื่อกุศลผลบุญที่จะปรากฏในภพหน้า
เป็นงานศิลปกรรมตามความเชื่อและศรัทธาจนเปน็แบบแผน
สืบต่อกันมาด้วยศรัทธาในการสร้างสรรค์
ศรัทธา
การประดับตกแต่งพุทธสถานของชาวไทใหญ่ด้วยการตอกฉลุโลหะ
หรอืทีเ่รยีกตามภาษาทอ้งถิน่ทีเ่รยีกวา่“ปานซอย”เปน็งานศลิปกรรมใน
การตบแต่งพุทธสถานอันเป็นที่เคารพและศรัทธาของชาวไทใหญ่
เส้นสายลายไต
ลวดลาย“ปานซอย”
ประดับชั้นหลังคาวิหารหลังเล็ก
เส้นสายลายไต 2
เส้นสายลายไต 3
ความสวยงามและความรุ่งเรืองอันเนื่องมาจากความศรัทธา
อันแรงกล้าอันมีต่อพุทธศาสนา และสถานที่อันเคารพและเทิดทูญจึง
ก่อให้เกิดงานศิลปะที่งดงามและก่อให้เกิดความหวงแหนของตน
อีกด้วย ในการบำรุงค้ำชูพุทธศาสนาอันเป็นศูนย์กลางของศรัทธา
ของตนตอ้งมคีวามงดงามเปน็ทีส่ดุและคตคิวามเชือ่ในพทุธศาสนานัน้
มักผูกพันอยู่กับธรรมชาติ สิ่ งแวดล้อม เรื่องราวจักรวาล
งานศลิปกรรมจงึเกีย่วกบัทอ้งฟา้บรรยากาศแผน่ดนิพืน้นำ้พชืพนัธุ์
ในความเชื่อมุ่งหวังแสวงหา ความสมบูรณ์ส่งผล ต่อการสร้างสรรค์
ในการประดับตกแต่งด้วยการ ฉลุโลหะ ประดับประดาตกแต่งงาน
สถาปัตยกรรมให้เกิดความงดงามจึงถือเป็นงานศิลปะเชิงช่างแบบ
ไทใหญ่ซึ่งมีชื่อตามภาษาไทใหญ่ที่เรียกว่า“ปานซอย”
ศรัทธาสู่การสร้างสรรค์
เส้นสายลายไต 4
คติความเชื่อที่ผูกพันธ์กับธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมและจักรวาลคติ
“ปานซอย” เป็นภาษาไทใหญ่ที่เรียกลวดลายฉลุหรือการต้องลาย
มหีนา้ทีก่ารใชส้อยโดยการใชป้ระดบัตกแตง่อาคารเพือ่กอ่ใหเ้กดิความ
วิจิตรสวยงามการแสดงถึงความเลื่อมใสศรัทธาในพระพุทธศาสนา
นับได้ว่าเป็นการบำรุงพุทธศาสนาได้อีกทางหนึ่ง ลวดลายศิลปะ
ชาวไตและพม่า จะมีความคล้ายคลึงกันมาก อันเนื่องมาจาก
การปกครองของพม่ าที่ มี เหนือกลุ่ ม ไทใหญ่มาตั้ งแต่อดีตมี
ความแตกต่างด้านภาษาอย่างชัดเจนเว้นแต่เรื่องพุทธศาสนา
ที่มีความเลื่อมใสศรัทธาที่เหมือนกัน
เส้นสายลายไต 5
เส้นสายลายไต 6
ลวดลายฉลุโลหะที่มีการแต่งแต้มฝีค้อนให้เกิดลวดลายที่มีมิติ มีการ
ประดับตกแต่งบริเวณชั้นหลังคาด้วยลวดลายพันธุ์พฤกษาโดย
สร้างขึ้นจากลวดลายตามจารีตหรือรูปแบบที่มีการสั่งสมกันมาใน
การสร้างสรรค์งานศิลปกรรมเชิงช่างปานซอยของไทใหญ่ซึ่งจะ
ปรากฏลวดลายประดับบริเวณชั้นหลังคาของศาสนสถานไไไ
แบบแผน งานศิลปกรรมแบบไทใหญ่
เส้นสายลายไต 7
เส้นสายลายไต 8
เส้นสายลายไต 9
การตกแต่งในตำแหน่งต่างๆบนชั้นหลังคาของวิหาร
ที่มีการสร้างสรรค์อย่างละเอียดบรรจง
เส้นสายลายไต 10
วิธีการสร้างลายเป็นเสมือนสื่อนำเสนอให้คนภายนอกได้เห็น
และรับรู้ถึงคติความเชื่อเบื้องลึกที่สอดแทรกไว้ในงานศิลปกรรม
ว่าสิงสาราสัตว์ที่อุตสาหะนั้นล้วนแต่มีความหมายทั้งสิ้น
สิงห์ ภาษาพม่าเรียกว่า “ฉิ่นเด้” สิงโตเป็นตัวแทนของทวารบาล
ทำหน้าที่เฝ้าทางเข้าออกประตูของสถานที่อันศักดิ์สิทธิ์ที่สำคัญ
ไม่ว่าจะเป็นประตูเมืองประตูวังประตูวัด
ส่างซี่ภาษาไทใหญ่หมายถึงสิงโตเป็นสิงโตชนิดที่เติมรายละเอียด
ให้ต่างจากสิงห์ นิยมสร้างส่างซี่ เป็นงานประติมากรรมปูนปั้น
ตั้งอยู่บริเวณรอบฐานเจดีย์ทั้ง 4 ทิศ แต่ก็มีบ้างที่อยู่บริเวณประตู
ทางเข้าวัดหน้าโบสถ์และบันไดทางขึ้นพระธาตุ
หงส์ เป็นสัญลักษณ์แสดงถึงความยิ่งใหญ่ของอาณาจักรหงสาวดี
เขตใดที่มีหงส์ปรากฏหมายถึงอำนาจของหงสาวดีที่มาถึงบริเวณนั้น
กระต่าย ใช่คู่กับนกยูงโดยนัยแทนกลางคืนหรือพระจันทร์
เมื่อพบกระต่ายคู่กับนกยูงก็หมายความถึงสัญลักษณ์ของจักรวาล
คติสัตว์มงคลในงานศิลปกรรมไต
เส้นสายลายไต 11ซุ้มโขงฉลุลายที่ประดับภายในวิหารหลังเล็ก
เส้นสายลายไต 12
เส้นสายลายไต 13
ซุ้มหน้าพระเจ้า ที่มีการตกแต่งด้วยสัตว์ในความเชื่อของ
ชาวไต เช่น กระต่าย กับนกยูงที่ปรากฏอยู่บริเวณด้านซ้าย
และขวาของมุมด้านบน
เส้นสายลายไต 14
เส้นสายลายไต 15
ภาพถ่ายด้านหน้าที่แดงให้เห็นการตกแต่งชั้นหลังคาของ
วิหารหลังใหญ่และวิหารหลังเล็กโดยเทคนิค“ปานซอย”
เส้นสายลายไต 16
เส้นสายลายไต 17
มีการประดับตบแต่งบริเวณชั้นหลังคาด้วยเทคนิคการตอกฉลุ
โดยปรากฏลวดลายตามบริเวณเชิงชาย และปั้นลมรวมถึงบริเวณ
สันหลังคาที่ปรากฏการเสริมโครงสร้างสันหลังคาเป็นหลังคา
แบบซ้อนชั้น
วิหารหลังใหญ่
เส้นสายลายไต 18
เส้นสายลายไต 19
สร้างขึ้นในปี พ.ศ.2513เป็นวิหารชั้นเดียวก่ออิฐถือปูน
วิหารมีขนาดกว้าง 7.10 เมตร ยาว 16.10 เมตร วิหารหลังเล็ก
มีการประดับตบแต่งบริเวณชั้นหลังคาด้วยเทคนิคการตอกฉลุเหมือน
วิหารหลังใหญ่โดยปรากฏลวดลายตามบริเวณ เชิงชายและปั้นลม
รวมถึงบริเวณสันหลังคาที่ปรากฏ การเสริมโครงสร้างสันหลังคา
เปน็หลงัคาแบบซอ้นชัน้แบบทรงพระยาธาตุคลา้ยหลงัคาของจองพารา
ซึ่งการตบแต่งทั้งหมดทำด้วยวัสดุโลหะอลูมิเนียมตอกฉลุ
รายละเอียดของวิหารหลังเล็กที่สามารถสัมผัสได้ในระดับสายตา
วิหารหลังเล็ก
เส้นสายลายไต 20
เส้นสายลายไต 21
ตั้ งอยู่ ตำบลเวี ยงพางคำ อำ เภอแม่สาย จั งหวัด เชี ยงราย
สั งกัดคณะสงฆ์มหานิกาย บริ เวณที่ตั้ ง อยู่บนเนื้อที่ 5 ไร่
40 ตารางวา ทิศเหนือจดถนนสาธารณะ ทิศใต้จรดลำห้วย
ทศิตะวนัออกจดถนนสาธารณะทศิตะวนัตกจรดภเูขาดว้ยลกัษณะพืน้ที่
ของวัดผาแตกที่ติดกับภูเขาและหน้าผาจึงเรียกขานพื้นที่บริเวณนี้ว่า
บ้านผาแตก
ภาพถ่ายจากมุมสูงวัดผาแตกที่มีภูผาอยู่ด้านหลัง
วัดผาแตก(ผาคำ )
เส้นสายลายไต 22
เ ป็ นอี ก วั ดหนึ่ ง ที่ บ งบอกถึ งลั กษณะ เด่ น ของชาติ พั นธุ์ ไ ตที่
ปรากฏอยู่ในบริเวณอำเภอแม่สาย บริเวณที่ติดต่อกับเพื่อนบ้าน
ประเทศพม่าซึ่งเป็นประเทศที่ส่งอิทธิพลในกาสร้างสรรค์งาน
ศิลปกรรมแบบไทใหญ่อันมีความงดงามตามจารีตที่ส่งต่อกันมาอย่าง
ต่อเนื่องผ่านสังคม ประเพณีและยังคงดำรงอยู่ในสายเลือดของชาวไต
ที่มีความหวงแหนและศรัทธาในศาสนาอย่างมั่นคง
วัดผาแตก
เส้นสายลายไต 23
ภาพถ่ายมุมสูงบริเวณพระธาตุองค์ใหม่
สามารถมองเห็นบริเวณวัดจนถึงเทือกเขาอำเภอเชียงแสน
ปกหน้า : ภาพการตกแต่งชั้นหลังคาวิหารหลังเล็ก ปกหลัง : ภาพถ่ายมุมสูง วัดผาแตกจรดถึง อ.เชียงแสน
top related