homozygous recessive f1 f1 หา f และ f 2 1. 2. 3. ใช้หลัก ... ·...

ตวัอย่าง ถา้ผสมถัว่เมล็ดเรียบสีเหลืองท่ีเป็น homozygous dominance กบัถัว่

เมล็ดขรขุระสีเขียวท่ีเป็น homozygous recessive จะไดล้กู F1 ถา้นํา F1 ผสมกนัเองจง

หา F2 genotype และ F2 phenotype

วิธีทํา 1. สรา้งตาราง Punnet square

2. สรา้งเสน้แบบแตกแขนง (Branching หรือ Forked-Line method)

3. ใชห้ลกัความน่าจะเป็น (Probability) โดยผสมทีละลกัษณะ (monohybrid cross) 1. ตารางพนัเนต (Punnet Square) ของ F2

รุ่นพ่อแม่ (P) : SSYY X ssyy (เมล็ดเรียบสีเหลือง) (เมล็ดขรุขระสีเขียว)

SsYy F1

เซลลสื์บพนัธุ ์F1 SY Sy sY sy

(เมล็ดเรียบสีเหลือง)

F2 Genotype :- เซลลสื์บพนัธุเ์พศผู ้

เซลลสื์บพนัธุเ์พศเมีย SY Sy sY Sy

SY SSYY SSYs SsYY Ssyy

Sy SSYy SSyy SsYy Ssyy

sY SsYY SsYy ssYY ssYy

Sy SsYy Ssyy ssYy ssyy

จากตารางจีโนไทป์มี 9 ชนิด (16 Combinations) คือ 1/16 SSYY 2/16 SsYY 1/16 ssYY 2/16 SSyy 4/16 SyYy 2/16 ssYy 1/16 SSyy 2/16 Ssyy 1/16 ssyy

สตูร หาชนิดจีโนไทป์ = 3n (n = จาํนวนคู่ของ heterozygous gene) เช่น จากกรณีตวัอย่างผสม YySs เขา้ดว้ยกนั จะเห็นว่า n = 2 คือจาํนวนคู่ของ heterozygous gene มี 2 คู่ ดงันัน้จีโนไทป์จึงมี 9 ชนิด (33 = 9) F2 Phenotype

Allele หน่ึงสามารถข่มอีก allele หน่ึงไดท้ัง้หมด 100% ทาํให้

ระดบัการแสดงออกของ heterozygous (Rr) (แดง) เท่ากบั

homozygous (RR)(แดง)

1. Complete dominance

Rr = RR

Allele หน่ึงสามารถข่มอีก allele หน่ึงไดบ้างส่วน ทาํให้

ระดบัการแสดงออกของ homozygous dominance > heterozygous (RR > Rr)

2. Incomplete (partial) dominance

(แดง) (ชมพ)ู

F2

F1

P1 (RED) P2 (WHITE) X

ในกวา้ง ดอกสีแดง กบัใบแคบ ดอกสีขาว ท่ีต่างเป็นพนัธุ ์

แท ้F1 ใบกวา้ง ดอกสีชมพ ูให ้F1 ผสมกนัเอง จงหาลูกท่ีไดเ้ป็นใบกวา้ง ดอกสีชมพ ู

BB RR × bb WW

BB RW (กวา้ง - ชมพ)ู

Bb RW × Bb RW

B – RW

3 4 × 2

4 =

6 16

Allele 2 allele ข่มกนัไม่ลง จึงแสดงออกร่วมกนั เท่า ๆ

กนั เช่น IA เป็น CO – dominance IB

3. CO – dominance

เลือดหมู่ AB

Antigen A IAIB Antigen B

Heterozygous

(tT)

⇓ สงู 190 cm.

4. Overdominance

> Homozygous

(TT)

⇓ สงู 180 cm.

การผสมระหว่างลูกผสม (hybrid) กบัรุ่นพ่อหรือ

แม่ท่ีเป็น homozygous recessive

TT × tt

Tt Back cross

1. ทาํ Test cross ⇒ ใช ้Tester ที่เป็น homozygous recessive (tt)

2. ผสมตวัเอง (Self pollination) ⇒ ในพืช

TT × TT ⇓

TT 100%

Tt × TT

1TT 2Tt 1tt

4 4 4

สูง 75% เตี้ ย 25%

TT × tt Tt (100%) Tt × tt Tt (50%) tt (50%)

การผสมเพ่ือตรวจสอบ Unknown genotype ว่าเป็น

homozygous dominance หรือ heterozygous, เป็น

linked gene หรือ independent gene, โดยนําไปผสม

กบัตวัทดสอบ (tester) ท่ีเป็น homozygous recessive

รุน่พอ่แม่ เมล็ดกลม

RR

เมล็ดขรุขระ

rr

×

รุน่พอ่แม่ เมล็ดกลม

RR

เมล็ดขรุขระ

rr

×

Test cross progenies Rr (เมล็ดกลมทัง้หมด)

Test cross progenies Rr , rr = 1 : 1 (กลม) (ขรขุระ)

RR × rr

Rr (กลม)

พ่อแม่ ตน้สงูไม่มีขน

(TtSs)

เซลลสื์บพนัธุ ์2 แบบ

ลูก

T S O

t s o

ตน้เต้ียมีขน

(ttss)

t s o

t s o

(TS)

(ts)

(ts)

(ts)

ตน้สงูไม่มีขน

(TtSs) 54 ตน้

ตน้เต้ียมีขน

(ttss) 58 ตน้

1 : 1 แผนภาพการผสมลกัษณะพนัธกุรรมท่ีเป็นลิงคยี์น

พ่อแม่

เซลลสื์บพนัธุ ์4 แบบ

(TS)

(Ts)

1 : 1 : 1 : 1

T o

So

T o

so

(tS)

(ts)

t o

So

t o

so

แผนภาพแสดงลกัษณะพนัธกุรรม independent gene (ยีนเป็นอิสระต่อกนั)

ตน้สงูไม่มีขน

(TtSs)

T o

to

S o

so

ตน้เต้ียมีขน

(ttss)

t o

to

s o

so

ตน้สงูไม่มีขน

(TtSs)

T o

to

S o

so

ตน้สงูมีขน

(Ttss)

T o

to

s o

so

ตน้เต้ียไม่มีขน

(ttSs)

t o

to

S o

so

ตน้เต้ียมีขน

(ttss)

t o

to

s o

so

(ts)

t o

so