felin qurulusca novleri

Post on 01-Jun-2015

2.542 Views

Category:

Documents

0 Downloads

Preview:

Click to see full reader

DESCRIPTION

Azərbaycan dili Fel

TRANSCRIPT

• Hərəkət bildirən sözlərə fel deyilir.• Felin kökü əmr formasında olur: oxu ,

gəl,yaz

Felin quruluşca Felin quruluşca növlərinövləri

Felin növləri

Sadə fellər

Düzəltmə fellər Mürəkkəb fellərDüzəltmə

fellərMürəkkəb fellər

Sadə fellərSadə fellər - - bir kökdən bir kökdən ibarətibarət olur:olur:

oxu , qaç , get, yazoxu , qaç , get, yaz ......

Düzəltmə fellərDüzəltmə fellər - - müxtəlif nitq hissələrinə müxtəlif nitq hissələrinə

sözdüzəldici şəkilçilər sözdüzəldici şəkilçilər artirmaqla düzəlir : artirmaqla düzəlir :

Pay (isim) + la = payla (maq)Pay (isim) + la = payla (maq)

Çox (say) + al = çoxal (maq) Çox (say) + al = çoxal (maq)

Gəl (fel) + ir = gəl(ir) Gəl (fel) + ir = gəl(ir)

Mürəkkəb fellərMürəkkəb fellər - - yaxınmənalı və ya əks yaxınmənalı və ya əks mənalı fellərin mənalı fellərin birləşməsindən yaranır və birləşməsindən yaranır və defislə yazılır:defislə yazılır: Silib – süpürməkSilib – süpürmək Oturub – durmaq Oturub – durmaq Atıb – tutmaq Atıb – tutmaq Gəlib – getmək Gəlib – getmək

Felin məsdər , zaman , şəxs və Felin məsdər , zaman , şəxs və inkar şəkilçiləri sözdəyişdirici inkar şəkilçiləri sözdəyişdirici şəkilçilərdir. Ona görə də bu şəkilçilərdir. Ona görə də bu

şəkilçiləri fellərə artirdıqda sözün şəkilçiləri fellərə artirdıqda sözün quruluşuna görə növü dəyişmir, quruluşuna görə növü dəyişmir,

sadə fel hesabsadə fel hesab olunur.olunur. BirBir çox fellər müxtəlif sözlərəçox fellər müxtəlif sözlərə etmək etmək ,, olmaqolmaq sözlərini əlavə sözlərini əlavə

etməklə düzəlir etməklə düzəlir :: kömək etmək , kömək etmək , daxil olmaqdaxil olmaq .Bu cür fellər iki .Bu cür fellər iki

sözdən ibarət olsada , bir nitqsözdən ibarət olsada , bir nitq hissəsi sayılır.hissəsi sayılır.

Uyğunluğu müəyyən et Uyğunluğu müəyyən et .. 1) yaxşı1) yaxşı A) – arA) – ar

2) yaş2) yaş B) – laB) – la

3) az3) az C) – lanC) – lan

4) qabaq4) qabaq Ç) – laşÇ) – laş

5) lovğa5) lovğa D) – al D) – al

Cümlələrin birində düzəltmə Cümlələrin birində düzəltmə felin kökü sifətdir.felin kökü sifətdir.

A) Uca dağın zirvəsində bir tonqal alovlanır.A) Uca dağın zirvəsində bir tonqal alovlanır.

B) Anası gələnə kimi Nərgiz masanın üstünü B) Anası gələnə kimi Nərgiz masanın üstünü təmizlədi.təmizlədi.

C) Bu zəmg kimin üçün çalınır.C) Bu zəmg kimin üçün çalınır.

Hansı fellər birləşib Hansı fellər birləşib mürəkkəb fel yarada mürəkkəb fel yarada bilər.bilər.

A) bişirmək , yeməkA) bişirmək , yemək

B) getmək , gəlməkB) getmək , gəlmək

C) getmək , çatmaqC) getmək , çatmaq

1.Felin quruluşca neçə növü 1.Felin quruluşca neçə növü var?var?

2. Sadə fellər necə yaranır ?2. Sadə fellər necə yaranır ?

3.Düzəltmə fellərlə sadə 3.Düzəltmə fellərlə sadə fellərin fərqi nədir?fellərin fərqi nədir?

4.Mürəkkəb fellərə aid 4.Mürəkkəb fellərə aid misallar söyləyin.misallar söyləyin.

QiymətləndirməQiymətləndirməMeyarlar I

qrup2

qrup3

qrup4

qrup

Mətnqurma

Fikrini əsaslandırma

Müşahidə etdikləri haqqında danışma

Əməkdaşlıq

top related