e v i· 0 1 s fisamveri.org/pdfdrg/d01876/1947_99-101/1947_99-101...hattatlar · hattat adil. binal...
Post on 25-Oct-2020
1 Views
Preview:
TRANSCRIPT
H A L K E V i· A Y l 1 K K 0 l T 0 R · D . •E R G 1 S f .
· YIL: XI ,,
Ocak · Ş u bat · Mart 1947 S:ı.n : 99-100-101
Hattatlar
· Hattat Adil . Binal B~y 1292 Yılında Konya'nın Zeınhuri
:A'1ahHllesinde dogdu, babası Konya Sipahi Alay Beylerinden Alırnet Bey Za~e Seyit Ali . Hııyuti ef~ndidi_r. kor.':ya . Milletvekili Muhsin· Adil Beyi~ babasıdır. Darulıııualliminrten me:undur. Konya idtıdisinde ·ve darulmualliminde hUsno . hut ·mual limligirı de bulunmuştur. Mektubi kcıleminde m'Obeyyiz ve m·asevvitlik yapmıştır. 1918 den 1930 senesine kadar da Elekt rik . Şirketi ve Ahali · Bankası ı\'Iubasebeciliğini ifa etmiştir. Son yıllarını Ankara Gaz~ Terbiye Enstitü.sU ·Mu- · hasipliğinde geçirmiş ve bu vazifede ike.n 1938 yılıpda vefat etmiştir. Yazı bocası meşhur hattaUardan dayısı
Mahbup efendidir. Gnzel SUIUs 'Nesih ve Ta'lik yazardı . Konyg.!oın · bir çok evlerinde Jevhalşrı vardır. Ankııra Ceci mezarlığında .. metfundu'r Kabir hışı kita.~esi şudu·r : . ·
. Gazi Terbiye Enstitüsü· hİsap memu-ru Konyalı Adil Binal Huhuna Fatiha. 1938 .
Hattat Dereli Abdullah Efendi Aslı Meram Deresi Köyündenclir. ·
Konya'da Nehrikafur mahallesinde te. vettun etmiştir. Abdulbasir Efendi medresesine giı;miş· Mütti Aladağlı Httcı Ahmet Efendinin dersin.e . devam lu onqan ica.zef almıştı~. Hattattığı meşhur haHtttlardan Başaralı Zade İbrahim Hakkı Efendid~n tahsil etmiştir.
. Güzel s.uıus. nesih '~~ · tn'lik yazıları yazardı bir çok mus'hafı şerif ve·· en-8m je evrat ve icazatnameler yazmış-tır. · . . .·
l4
VELt SABRİ UYAR
Ha ltı. d.estiyle yazdıgı mesahifi şe~ . rifeyi o zamanın madeni parası ile (25) sarı liraya satar·, halk da mem- · nunerı alırlaruıış bu suı:etıe maişetini te'min edermiş bir çoli: tc.ılebe yetiştirmiştir. Yüksek malainat sahibi ve kıymetli h~ttatlıırunızdandır. 1337 senesinde vefrıt etmiştir. Musaııa kabrist~nında · metfnndur.
Hattat T ek~li Abdt,ıllah efendi Konya'·nın Kcısap ~in?ın Mahalle~
sindendir. Meşhur fudAladan Konya m Uftüsü Abdull~h · V abdi efendinin dersinden mezundur. Hattatlığı meşhur hattııtıardan Alafveli' Abdul~ ~ani V~h bi efendiden : ÔğrenmiŞtir. Güzel soıos. nesih ve ta'İik yazardı . el yazısıyla yazdığı ilmi sarfde (Şafiye) Adındaki kitap tHpu memuru Ahmet efeııdid~ me\•cuttur. lptida Süley-
. maniye medresesi 'müderrisi iken sonra Karatay sağır medresesine mOderris olmuştur, 'Çok vakit tedr.is ile . .iştigat ed~rek yt.ızünden pek çok talebe istifade etmiştir. (Hasta hoca) demekle maruf idi. Hayatını. neşriulume vakfetmiş idi: Ulumi arabiyedeki bebresf herkesee moseflenı ·idi Fazlu ketnal sahibi bir zat ol.up 1304 . yılında· ölqı Uştur. Şemsi tebrizi mezarlığınd~ rnetfundur. .
· Hattat Ahmet Efendi' (Sürmeli) .
_Kqnya'nın Dedemoğlu mahallesinde doğmuştur; ~feşhur ve mütearef. ulema ve ba~tatiyeden Siııiavlı Osman Zü-htn efendinin hosnühatta yetiştirmiş olduğu çok· degerli taleb~sindendir. Güzel ~lllqs, n~sih. ve ta'lik
yazıı_rqı. Beş .a_ltı adet Mushaf'ı _ ·şerif ile sekiz ön tanede kitap · yazmış tı r. Hattı destiyle ya::.dı~ı .kit11plardan bazıları toruoti terzi Mustafa .Ustanın evinde mevcuttu'r. Uzun müddet mektep bocalıg- ı ytipmıştır. SUrmeli boca demekle maruf idi 1311 H. 1893 ~{r. taribinde ölm.üşt'ur. Yağlı hış_-_mezıırlığınd<ı m~tfundur.
H atta t Avni Bey (Hüseyin)
1306 - 1890· senesinde 1stanbufda · cloğmuştur. Bııbası tştanbul .toccnrın
cl!in Aziz efendidir. lstanbuld!! (Hı:ıdi
katül Maarif) adında lıususi ıtıektepte · ilk tahsilini bitirdikten sonra Meşru
tiyet devrinin iptidasında açıian tica-· ret mektebialisiııin nıahra·ç sınıfına
kayt ·ve kabul edilerek bir müddet . . . · devam etmiş ise de ikm!H edememiştir.
Yazı. hocası İstanbul'un en güzide hattatıarındıın Kamil Akdik efendidir (*). S~lüs; uesih, ta'lik, celi, divan,
t .. ) Kamil 19Ü - 1862 M. Reisul hattativn ıınıııenÜ\'İsllk nişa"lı hümayun kalemi müm~y}'İzliği hüsnübat (Gtlzel yazı) öğretmenliği hibi de\·let ve eğitim hizmetlerinde bulunmuş olan Hoca Tahsiıi efendi okulunda açılan · ın6dresettıl hattatiyn de öııce sültle: \'e nesih sonra hu-
1 totn mütene>>i:ı (çeşitli yazılar) ögretme:::ıi olınut- ve kendisine reisül hııttatiyn p:ıyesi verilmiştir. Daha sonra güzel san'atlar akademisinde öğretmen olarak ı;alışmı~tır. S:ın'at hayatındaki üntınii sürekli. ve .sabırlı ç.:ılı~masınn horçlu olan· önce o zamanın en 1.-uv,•etii hatlah olan· ~a:ıui'den ders almış lSJP . v_e zamanla gelişen san'at kabiliyeti sayesinde bu dersler birlik.te çahşnıa !)'ekline girmiş ve 1901 e kadar hattat Sami'nin degerfi bE'nliğinir pay i · ol'dugu kadar Şeyh hafı~ Osman , Yedi koleli Abdullah, Eğri kapılı R:ısin:ı gibi Ost:ıtları Öroeli: tutan çalışma >e ara~tırıualsrının da rolü tardır. B!l İnaksatla daha önceki iJstat ve batwtl:ırı'n ;y.az.ılarını toplıyarak meydana geiirdiği kolleksiyon bugün tdpkapı müzesinde bnlunmııktadır. Celi, Diyanı celisi, Rik'a, S!ilüs, Ta'lik gibi ~·azı çeşitlerinin hepsi ile nğraşniı~ olmakla
· şeceri , ktlfi, rik'a ve dah ==bu yazıla
rın şubeleri olan dit!er muhtelif _yazı
lım dıı yaz atdı~ 1323 - 1905 yılında . Babiaq divanu hümayun EvaiÔiri mıi~-· himme kaleminde turakeş, İzİıissenJ~:- ·:· ye vesair beratıar klltibi idi, bilA~~re_ .. · -Konya'ya . ge lerek Konya Be~ediyesi .Muhasebe ka !emine 1341 simesinde . .Maarif .dairesi hisabat kuleminde bu- : lunmuş, 1.926 tarihind& ilk mekteple.r __ ·. hüsnühat ·hocı:ılığ ı yapmı ştır._ EU\zığ
~·faarif Eıni nliği MUıneyyizl i ğine or ~~dan da Kast amoni ViHiyeti Maa·rd Emiıı li~i K1ümeyyiiliğine nakli .memu·-· riyet etmiştir. · ~Iaı::rif Eminliğinin H:· _ _gası Uzerine Konyaya gelmiŞ ve hem:: şiresi yanında bir müddet kaldıktan sonra müptela. oldu~u felç · hastalığın- ;-. dan dola.yı tedavi için lstanbula giderek oranın hastahanesinde tedavi esnasında ike·n 194:2 taribinde ötmriştıir . Musikiye de· aşina ·idi. -nottiları dahi hemşiresinde mahfıizdur. Kon yada eserleri: Muhtelif mekteplerin bütün levbcıları, Nakıboglu.Cnmi(nin iç kapusu _üzerindeki m ermer ki ta be, !s tas- · yon yolu azerinde zafer çeşmesi mermer kital;>e zafer çeşmesi .kitabesi şu~ dı,ır:
1 Zafer· çeşmesf
2 - lstiklfil harbi şehitlerinin en•abına
3 - lthafen Belediyece .inşa ~?tti
rilmiştir. 1340
beraber daha çok stilüS \'e nesiıi üzerine çalış-: ınıtıtır . En güç yazı t-eşidi olan n·esih. ile m erdana getirilniiı;; bir ~-ur• anı kerim, Medinede
-?l'lihrabı Nebi CeJ i, ~Iısırda Prens Mehmet Ali · . Paşa tarafından yaptırılan caminin ko b besini çevreleyen ve 90 M. totan (Fetih) suresi ve bir çok türoe yazısı İstanbulds. Fatih T1!rbesinde Alıdülhak Hamid'in Fetibi ziyaret manzumesi, Hocası H:ıttaı S:ımi'nin mezar taşı, Topkapı -· Sarayı kitaplığu·e çini dairesindeki yaz:ılarliı diğer yazitlar >e bir ç.ok kimselerde _bulunan yazınalar bıraktığı eserler a·rasıod~dır .. İnönü Ansiklopedisi Sahile: 327.
15.'.
H~ttat · Ahmet Hulusi Efendi . . Konya•Jıdır. Bııbıısı Nan· pareci
demekl~ .meşhu r HHlit e!er:ıdidir. Konya medresesinde okumuş mUteııddit. ryociılardan ders· görmUş h.ııtLatlığı da Konya'nın meşhur hnttatııı rından .Mehmet Emin Vehbi etendiden öğrenmiştır. GO zel sO lll s . ve · nesi h ve ta' lik yaıtırdı. Bir levhıısı da Evci zade Sarraf Fehmfoin evinde me\·cuttur. Bir yazdatı eserinde görUldU~U llzere ·şöyle yazmıştır. Esseyyit Hafız Ahmet Hu~ Jtu;ı' Bin Halit Nan pareci Min.telcımiz Essenit Elhııç Mehmet Em.iıı V~lıbi Elgunevi. Sene 127ö· Fi Şevva l.
Tarihivefatma ve nerede metfun · oldn~unıı dair malumalımız yoktur. . . . -
4 - Mephasi fi rn<ikamı lbrahim ve Hacerul Esvet
5 - Risaletütclat lisı.ıçaklı .zad~
6 - NasiLJatı · Hazreti~Aii Razıyal
lahu Anhliibni Hası:n Ra.ziyallahu Anh. . . ..
7 - l\'le thi !\'ebi Aleybisselam liruhi
Bu rlsııleler Nesi h ve tıı' lik ile yazılmıştır.
Hattat Kutsi efendi zade Ah-m et F eric! ·efendi
. 1
. 1314 ·- 1896 tarihinde Konya'nın KUrkçU . mahallesinde do~du, ~ab.ası . meşHyibi- ulemadaıı kutsi . e!eudidir. İlk tahsilini bitird iklen sonra Islahı
·: · nıedariste ve mülğa duriı ı hilafe me:d-.. Hattat Kiçi Mu~sineli Hacı Ali resesinde okumuştur. Hattatlığı Kon-
Efendi · yamııın _ de~erli hşttu~larından· ~HC;~lit
Anasıl Konya'ya bağlı Kiçi lviuhiıine .köyUndendir: Korıya mU'rtjsi· Kac'lınhsnlı Ha cı Hn.seyin efendiden lnhsU ve teezUn etmiştir. Sahipata cami ~e-
. rir ittisalindeki. Jarende rnedJesesi rnüôerrisi. idi Hattattığı Öıdemiri mUd.er~
· risi Başaralı Zııde İbrahim . Hııkki .erendiden öğren.!DiŞ~ir. GUiel sUllls ve nesilı ve ta'lik yazardı. Kendi el yazısı lle yüz adet Mıısbaf'ı şerif ile bir danede Buhlırii şe rif yazmıştır. Bir çok bocırlıırın icazetnaineleriyl~ yedi adet tisale yazmıştır. Ahlak ı g.uzel· ve ehli bOoer sat vicdane malilı nahiful vu'cut bir zad olup 1329.: 1911 yılındıı ·öım üştnr. Meram yolu üzerindeki ulu ·me-zarlıkta metfundur ·
Oghi Tahir efe.ndide biızı:ıt gördüg-ltm el yazısıyla ya~dığı risaleler . şunla rdır:
. 1 - -Risnleyi Ayetul Hırz
·z - Risalei Ahbarul MescidUiharam
S - Risalei vasiyetname li}hadimin
u.
efendiden · ve ressamlığı du Antaly<!lı Sadıl{ efendiden öğren_miştir· Çok glizel süiüs ,.e nesih ve ta'lik yazardı. Ressamiıktu mahareti kamil~si vardır.
Bilahare mualiınler kursuna devam ·ederek bir bey'et onUnde imtihan vererek ili{ okul ö·ğ retmenli ğine tayin o.lunmuştur. Mliteaddit yerlerde {DU·
Hlimlik yııpmıştır, Elyevm KaysEri ilinin Aziziye ilçesi.ıie bağlı Pazarören Enstitl\sOnde resim mualimliği yapmaktadır. Kürkçü mahallesindeki yeni cıımii:ı ev\Zelki levhalarinı bu zat,.yaı·
mıştır.
H~ttat Şems dedesi zade· Derviş Ahmet
1290- 1873 yİlında Konya'nın cıvar m aha ll esinde. doğmuştur. Babası çelebilerden Hacı şemsettin efeııdidir. Ulu Arif Çelebi sülalesinden dir. lptidai ·ve rnştu rQektepleri tabsiliııi_ bitirdikten sonra TUrbey i · lVIeviana civarında (şimdiki Askeri hastanesi ye-ri) !:\fu Ila efı:ındi menresesinde ule~a- . dan Bektaşi demekle maruf A~rısh
Mustafa eTendiden biraz ders okudu ped~rinin vefa tıyle ö~r ·moddet attarltk yaptı . sonra attarlığı terk ederek Şems dede·sı Hacı Rıza ·efendinin ölOmO oz"eriııe .yerine Şemsi Tebrizi tekkesine Tl\rbedar ve ~avİyedar oldu.
. Tekkelerin ılgası Uzerine vazifesinden ayrı l dı. Httttı sUIOs_O v~ neshi Başarulı zııde !brabiıİ:ı efendiden ve Ta'lık
·· yazıyı da .Mesneviban Sıtkı dededen .öğrendi gO zel sUllls ve nesi h. ve ta' lık
~azardı hattı destiyJe yazdığı . }e vb-alur da oğul l arında mevcuttur. Tabiati şiriyesi va rdı kendisi enfiye mUtehassısı idi. Devriş Abrnet demekle maruf idi. !Irili Cifir ve Remilde de rİıabir idi. D~v~iş meşreb alılah gUzel canlardan bir, zııt olup 1943 yılında oı: rnoşttır. · ·
Şemsi Tebriıi Hıtıirasında metfun~ . "
dur. · Kabi r taşı ndaki kitubesi şudur:
• Elfat.ilıa,
.E.r iaiı·i elı!H:nlııır, e.'~ elıli dil, ey ıuiisliıunıı
Ali makam, Şem~i -Telıri~j_ye Kaln·iın . Aı'itaıı
Ağu~i haki ~·alınıete kcınduıu olnp ._lıauru~ıı ıneYt
Sahip ı;na.kamc lıeude hem ıleriııden bir ui:;:an
D.üıın\da vetuıi:-; · nı ömür :-:iirdüın lındn n• lıiıı :-:iikilr • '!" , • • • ,
Yılla -rca Jıenıuc Üirlıedar idi m A lıit atı eeddhı bu ~an
Bir naTi u·os <.·-ane uirgel e,- fakiri me>led· . ;:, , . . . . . Hildim bıUip irci1dir · eylecliuı teslimi r.:-uı
T:ıril.ıi hatıt' ~iiYlP-di :-;clıri rahiul a.lüua ~ , -
".A"hmet. Dea e lı em raz wi7. Kudsü <..'enııet A =- iY:uı .. 13()2 .H.abivul Ahir 21 Salı ı.retl'Si · .
~ '· .
Hattat Ahmet A <Yahi efendi : o
Konya'nın Dev le · mahallesinde. dogrnuştıır, babası meşhur hattııt lardan Malıbub efendidir. Vilayet" ·mektubi kaleminde bulunmuştur. Kenciisi, ·hattat idi, hUsnU hattı babasından öğrenrniştir. SUiüs, .nesih ve rik'a .yazş_rdı. Sırçalı mahallesindeki Sırçalı mescidi şetifin divanndaki Aşarayı
mObeşşere isimleriS•le sair Jevbalıu
hep onun yazısıdır. El yazısı yla önenıli .yazdığı tezhipli ve nakışlı Musbaf' ı şerif Baba sultan mahalldsinde -ka.rısı
Zebra hanım nezdinde me\'cuttur. 1340 rumi tııribipde genç yaşında ölmUştOr. Şemsi T_eorizi kabristanında
gömUIUdOr. Yazdığı levhaların sonun· d.a i ··E:etebebU Çemii ll8Zİbil DUtotu
vilayet mektubi kalemi· ketebeslriden Ahmet Aguhi bin ~1uharnmect Mah-. bup elmagruf biham~li zade gaferal• lahü dehu veli\•elideybi 134-2 ·H.
Hattat Hacı Ali Haydar efendi -1265- 1848 de Bordabaşı mahalle-·
sinde do~muştur. Mehmet Sait efendinin kUçUk oğludur . .J-i~şhur . ulemadan Sarı hafız Hacı Süleyman· Vehbi efendiden tahsil ~·e teezzU~ etmiştir.
Hııttatlıg-ı de birader.i Hacı Matimut efendiden öğreıırniştir. GUıel sUltis ve rik'R yazardı balta oğullarının muba- fazası 11ltında memuriyete heves edUp de iknıaline mu\·affak olamadığı onbeş cUz'e kadar Abadi kağıt üzerine
· yazılmış ·s~n mus~af'ı şerifi de batti-
17
destiyled~r. 1295, ~-878 y~Iında -silki riıumuri_yete intisab~derek epey müd
. det verği katipliğinde otuz sene Bel e-. . . diye ve Tica-ret azalığında ve rei~li-
ğinde· bulunmuştur. Sonra dn memuri·yetten çekilruiştir . Mumail~yh o · za ..
· . mana göre mecellei hukuk ve kava-
bin Mustafa 1bni · Mustafa Bin ~ elhaı Ahmedul Kunevi Mirıii telArnizi 1bra-. .
him El Hakkı El kunevi afa anhO.m elharı 1286
Kabir taşı kitabesi şöyle yazılıdır:
Huvelbaki
nini qevlet ezberiııde kuvveyi hafıza- Düyunu umumiye mütekaitlerinya malik \'e geniş malarnatlı bir zıü · · den terzi Hacı Mustafıt Mabdumu olup muptela · o-Id uğu hastalık dolayı-
. sıyla tedavi olma~ Uzere İstanbul~ giderek orada -1334, 1915 · tarihinde bir cuma günü vef<ıt etmiş~ir. EyyUp Sultıın hazirtlsında rnetfundur. Kabir · . . - .
taşındaki kitabesi şudur: . .
Konya Eşraf ve hanedanındaır ve ·
Kon~·anın Sahip Ata Camii şerifi ha- . tibi ve Sırçalı mescid Şerifi imaını
Harndi zade Haci Ali efendi rUhuna fatiha 22/Mınt/1334
Hattat Abdulmü'min efendi
Konya'nın lbnişabin mahallesinde _ _doğmuştur. Babası okur yaza·r Mus- ·
t~fa .efendidir. Konya Iile9resel~rinde · müleaddid hocalardan ders·· okumuş ve 'hattatlığı Başaralı zade İbrahim
efendiden öğrenmiştir. Gri~el sülüs ve nesih ya~ardı, . u·ç adet Kıu:'anı k~rim
yazmıştır. J?ir tanesi toriınu Aksekili Merhum Abdullah efendinin oğlu Ahmet Efendide vardır. Yazdığı Musbuf'ı . .
şerifleri satarak pa~a~ına bir ev aldı_ ğı torunları tarafmdan rivayet edilmektedir. Uzun n1Udd~t düyunu -urnuıniye Baş· katipliğinde bulunmuş 1324
· de vefat etmiştir. Musullfi kabrista- . nında kız kulesi civarında metfundur. Tarunu Abmet efendide olan Kur'anı kerimde şöyle yazıyor: Ketebehu- El-
b'akir Elfakır · Essey~It Abdulmu'min
18
- ~'\bdulmDü'min efendi hoca r~huna : fatihH. 1344/12/ Rabiyul evvet
· · Hattat D~yıoğlu Ali efen d~
Konyıı'nın Songut mahallesinde doğmuştur. BabAsı Halil efendidir, ilk tahsilini bitirdikden sonra taş kap~
medresesi" müderrisi İbrahim etendiden ders okumuş ve ondan icazet almıştır. Yazı hocası Alaiyeli Abdulga- · nı ef_endidir. Dört, beş · tane mushaf'ı
. . . şerif ile . eiı'am (Hamail) ve · delAili h~yret yazinıştır. Değerli· ve ahlaklı hacalımınızdan ve hattatlarımızdan
dır. 1308 tarihinde vefat etmiştir.
Müfti H·acı Abdulgadir efen(Ün.fn . evi
karşısındaki i<uÇuk mezarlıkta met-. fundur. Kc:bir taşındaki. kitabesi şu
dur: 'H u
1 - · Dayı oğlu Ali 2 ..:.:. Efendi ruhune 3 - Fatiha 1308 15 Rabi.yul
ahir
Hattat Çimili -Hacİ Ahmet Efendi
An a·sıl Akseki ilçesine bağlı .Çimi köyü~dendi r. Konyada tevattun ve te." ebhül ederek iptida Sırçalı m~dre~esi mliderrisi · uıemcidan Tral:ızonlu Hacı
· ·Ali ' efendiden- okumuş mumaile~'h bir sebep_ dalayısıla Adıma'ya hicret et-
tikten sonra· mUfti Kadınbanlı Fİacı Haseyin efendinin .dersine. devam etın iştir. lkmali tahsil ettikten sonra ondan icaıet almıŞtır. ~~~i kır.ı:ıatı kur'anı de meşhur Kafalı ıı:ıde Hacı•
Haslin Efendiden okumuş ve ondan icaıet almıştır. 1lmi v,ncohde yedi tolası · vıudı, yUılerce talebe kendisinden ilmi kıraat okumuş ve icaz~t almiştır. Bu suretle . kendisine (Şeyhul Kurnı)
unvanı· v~r~lmiş'tir. Aynı zamanda h~ttııt idi güzel soıus ve iıesih ve ta'Jik yazardı çok degerli ta'lik yazısı vardır. yucob okuttugu talebesinin Kuranı kerimlerinin kentırlarına bütün ilmi kırant imamlarının rivayetlerini YC:izardı .. Ta'lik yazısıy.la icazetnameleri
vRrdır . Hattı destiyle yazdığı ilmi kı- .
raatten ve Kur'anı kerim secave.ndini bildiri tayturu ı:ıdında bir kitap ya:Z
l:I!ıştır. Bu da öğretmen .rlUl.ger zade Ahmet efendide mevcuttur. Alim v~ fadıl ve salih bir zat olup 1326 senesinde vefat etmiştir. Hacı Fettab mezarlığında ıİıetfundur. Kabir tı:ışındaki
• kitabesi şudur-: . . ·. H u
1 .- Elmerhum velmagfur lehu . . 2 - Şeyhulkurra ve ulemHi.
3 - Kirarndan Çimevi:Elhaç. 4 - Ah·met Efendinin Rob. 5 - Pur fütuhine elfatiba.,
3'Cemazel Abir/1326_
(De~·am edec'!k) ·
19
top related