doç.dr.dilek seymen deÜ.İİbf İktisat bölümüuyumluluk modu].pdf · giriş ve temel kavramlar...

ULUSLARARASI İKTİSATULUSLARARASI İKTİSAT

Doç.Dr.Dilek Seymen

DEÜ.İİBF

İktisat Bölümü

Uluslararası İktisat

Uluslararası TicaretAçık Ekonomi Mikro İktisadı

Uluslararası Para (Finans)

(Ödemeler Bilançosu, Döviz Piyasası vb.)

Uluslararası Ticaret Teorisi

(Reel, Pür, Soyut)

Uluslararası Ticaret Politikası

(Dış ticaret politikasının amaç ve araçları, uluslararası ekonomik

kuruluşlar, uluslararası ekonomik entegrasyon ve etkileri vb.)

Uluslararası Parasal TeoriAçık Ekonomi Makro İktisadı

Uluslararası Parasal PolitikaUluslararası Makro İktisat Politikası

Pozitif Normatif

International Economics

International TradeOpen Economy Microeconomics

International Money (Finance)

(Balance of Payments, Foreign Exchange Markets etc.)

International Trade Theory

(Real-Pure Theory)

International Trade Policy

(Aims and tools of foreign tradepolicy, international economic

organizations, economicintegration, etc.)

International Monetary TheoryOpen Economy Macroeconomics

International Monetary PolicyInternational Macroeconomic Policy

Positive Normative

Giriş ve Temel Kavramlar

� Ülkeler niçin ticaret yaparlar?

� İktisadın alt bölümleri ve bunlar arasında dış ticaretin yeri

� Reel-pür-soyut ticaret teorisi� Reel-pür-soyut ticaret teorisi

� Moneter dış ticaret teorisi

� Pozitif-normatif dış ticaret teorisi

� Dış ticaret politikası

Đlk Kent Devlet olarak Bayraklı Smyrna, Akurgal 1993.

Ülkeler Neden Ticaret Yaparlar?Uluslararası iktisadi faaliyetleri, ülke içi iktisadi faaliyetlerden ayıran nedir?

� Farklı ulusların varlığı; -farklı ulusal paraların varlığı,-ekonomik sistem farklılığı-farklı dil, kültür, din ve tarihi değerler…-gelişmişlik farklılıkları (teknoloji, vasıflı işgücü..)-gelişmişlik farklılıkları (teknoloji, vasıflı işgücü..)-uluslararası fiyat farklılıkları-uluslararası mal farklılaşması

� Üretim faktörlerinin ülkelerarasında mobil olmayışı bu faktörlerle üretilen mal ve hizmetlerin nispeten mobil oluşu

� Yerli üretimin yetersizliği;- doğal kaynakların yeryüzünde dengesiz dağılımı,- teknik bilgi ve uzman işgücü yetersizliği

� Coğrafi uzaklık ve ulaştırma masrafları

Dünya Ticareti Đle Đlgili Temel Đlgili Temel

Değerlendirmeler

Table 1: World Exports as a Percentage of World GDP

2-8

Şekil 1: Dünya Ticaretinin Dünya GSYİH’sine Oranı, 1980-2012

Kaynak: DTÖ, www.wto.org, [24.09.2013].

Şekil 2: Dünya Mal Đhracatı ve GDP, 1960-2008

Şekil 3: Dünya Ticaretindeki ve GSYİH’ndaki Artış, 2000-2012 (Yıllık Yüzde Değişim)

Kaynak: Dünya Ticaret Örgütü, World Trade Report 2013, s.20.

Şekil 4: Dünya Ticaret Hacmi ve Reel GSYİH, 1980-2011 (Yıllık % Değişim)

Ürün Bazında Dünya Mal Ticareti, 2011

� Toplam Mal Ticareti 17,816 Milyar US$

� Mamul Mallar 11,510 Milyar US$� Mamul Mallar 11,510 Milyar US$

� Yakıt ve Madencilik Ürünleri 4,007 Milyar US$

� Tarımsal Mallar 1,659 Milyar US$

Kaynak: Dünya Ticaret Örgütü, World Trade Report 2013, s.110.

Şekil 5: Dünya Ticaret Hacmi İçinde Ürünlerin Payları, 1900-2011

n.e.s.: not elsewhere specified.

Şekil 6: The Changing Composition of Developing-Country Exports

2-15

Source: United Nations Council on Trade and Development

Şekil 7: İhracat ve İthalatın Ortalamasının Milli Gelir İçindeki Payı, 2011

30

35

40

45

50

Türkiye

0

5

10

15

20

25

30 Türkiye

Çin

Almanya

Hindistan

ABD

Kaynak: Dünya Bankası veritabanından alınan verilerden yararlanarak tarafımızdan oluşturulmuştur.

Şekil 8: Türkiye’de İhracat ve İthalatın GSYİH İçindeki Payı (%), 1970-2011

20

25

30

35

0

5

10

15

Đhracatın GDP Đçindeki Payı

Đthalatın GDP Đçindeki Payı

Kaynak: Dünya Bankası veritabanından alınan verilerden yararlanarak tarafımızdan oluşturulmuştur.

Tablo 2: 19. ve 20. Yüzyıllardaki Küreselleşme Dalgası

Tablo 3: GSYİH ve Bölgelere Göre Ticaret, 2010-2012 (Yıllık Yüzde Değişim)

Kaynak: Dünya Ticaret Örgütü, World Trade Report 2013, s.24.

Tablo 4: Lider İhracatçı ve İthalatçı Ülkeler (2012)

Kaynak: Dünya Ticaret Örgütü, World Trade Report 2013, s.33.

Şekil 9: Dünya Ticaret Hacmi, 1990-2012 (1990=100)

Kaynak: Dünya Ticaret Örgütü, World Trade Report 2013, s.23.

Şekil 10: AB Ülkelerinde Reel GSYĐH ve Ticaret Artışı, 2008-2011

Kaynak: Dünya Ticaret Örgütü, World Trade Report 2012, s.21.

Tablo 5: Seçilmiş Bazı Ürünlerin Dünya Fiyatları(Yıllık Yüzde Değişim, varil başına ABD Doları)

Kaynak: Dünya Ticaret Örgütü, World Trade Report 2013, s.25.

Kaynakça

� ACAR, Sadık (2000), Uluslararası Reel Ticaret: Teori,Politika, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları, İzmir.

� Dünya Ticaret Örgütü,International Trade Statistics2012,http://www.wto.org/english/res_e/statis_e/its2012_e/its2012_e.pdf, [09.11.2012].2_e/its2012_e.pdf, [09.11.2012].

� Dünya Ticaret Örgütü, World Trade Report 2013,http://www.wto.org/english/res_e/publications_e/wtr13_e.htm, [04.10.2013].

� KRUGMAN, Paul, Maurice OBSTFELD ve Marc MELITZ,(2012), International Economics: Theory and Policy , 9/E,Pearson.