brussel, 25 november 2016 · turkije, spanje en frankrijk maar ook polen, roemenië, bulgarije,...
Post on 29-May-2020
6 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Solidariteit in Diversiteit
DieGemeGDiversiteit en Gemeenschapsvorming
Superdiverssamenleven,desocialecohesievoorbij
Brussel,25november2016
Solidariteitinsuperdiversiteit
conclusiesuithetonderzoek
StijnOosterlynck,NickSchuermans,JokeVandenabeele,MaartenLoopmansenDieGem
onderzoeksteam
DieGem Valorisatieconferentie
24/11/2016
InhetVlaamseGewestleefdenbegin2013bijna1,2miljoenmensenvanbuitenlandse herkomst.Datis18%vandebevolking.Datiseentoenamemet200.000indevoorbije5jaar.(Noppe,2015)
IndetoptienvandeherkomstlandennietmeeralleenNederland,Marokko,Turkije,SpanjeenFrankrijkmaarookPolen,Roemenië,Bulgarije,IrakenIndia.
Sprakenwevroegernogoveretnischeminderhedenmeteenwelomschrevenprofiel,danmoetenwehetnuhebbenovereen‘superdiversiteit’aanherkomstlanden,motievenenburgerschapsstatuten.(cfr.Vertovec,2007)
DieGem Valorisatieconferentie
24/11/2016
OmgangmetdiversiteitgroteuitdagingvoorVlaamsesamenleving
Sociaaleconomischepositievanpersonenvanbuitenlandseherkomst– vooralniet-EU– veelslechter.Werkloosheidbijpersonenvanniet-EU-herkomstvierkeerhoger.
Erisdiscriminatieophuisvestingsmarkt.Bv.bijéénopdriegevallenopGentsehuurmarktiserdiscriminatiebijpersonenmetvreemdenaam(offysiekebeperking)(onderzoekUGent).
Middenveldverenigingenzijnzeldenafspiegelingvandiversiteitvansamenleving.
DieGem Valorisatieconferentie
24/11/2016
OmgangmetdiversiteitgroteuitdagingvoorVlaamsesamenleving
Burgerslieversolidairmetouderen,arbeidsongeschiktenenwerklozendanmetimmigranten(VanOorschot,2006).
Bewonersvanetnischgemengdebuurtentrekkenzichteruguithunleefomgeving(Putnam,2007).
DieGem Valorisatieconferentie
24/11/2016
Solidariteitindiversiteit?
• solidariteitbeperktzichvaaktoteigenculturelegroep…• …maarsuperdiversesamenleving
heeftnoodaansolidariteitdieculturelegrenzenoverstijgt
• ommogelijkheiddaarvanteverkennennadenkenwaarhuidigeorganisatievansolidariteitvandaankomt
DieGem Valorisatieconferentie
24/11/2016
‘Nationalisering’vansolidariteit
• Solidariteit?Hetdelenenherverdelenvanmiddelenopbasisvangevoelvanlotsverbondenheidenloyauteitaangroep.
• 20ste eeuw:lotsverbondenheidenloyauteitnationaalgeorganiseerd- nationalewelvaartstaat- maargebaseerdopculturelehomogeniteit(strevennaaréénland,één
cultuur– dusgedeeldewaardenennormen)
- …engedeeldverleden(doorgegevenvangeneratieopgeneratie)
DieGem Valorisatieconferentie
24/11/2016
Solidariteitvandaag?• vandaag:toegenomenmobiliteit,migratieendiversiteit
steltnationaleorganisatievansolidariteitinvraag- cultureleheterogeniteit:éénland,één
cultuur,gedeeldewaardenennormensteedsmeerproblematisch
- geengedeeldverleden– continuïteitdoorbroken
- bemoeilijktomdatsociaaleconomischeongelijkheidenverkleuringsamenvallen–twijfelofweelkaarietstezeggenoftebiedenhebben?
DieGem Valorisatieconferentie
24/11/2016
Solidariteit:hierennu• mogelijkeoplossing:diversiteitverlagenomsolidariteit
(inhomogeniteit)teonderhouden• optie1:assimilatie,vaakonderdruk(uitsluitend)• optie2:onderhandelenvannieuwe‘wij’(insluitend)
• Optie1:assimilatieisinstedenzowelonmogelijkalsonwenselijk(steedsminderculturelemeerderheid)
• Optie2:miktoplangetermijn,terwijlmigratiedoorgaatenmeerdiverswordt
• Verkennenvanderdeoptie:focusopminimalewatwedelen,plaatsdiewenugebruiken(publiekeruimte,werkvloer,school,woonomgeving,etc.)
DieGem Valorisatieconferentie
24/11/2016
Solidariteit:hierennu• kunnenwevanuitgedeeldeverantwoordelijkheid
voorplaatsnieuwevormenvansolidariteitinsuperdiversiteitontwikkelen?
• focusophier(gedeelde ruimte)ennu(wat mensendoen)inplaatsvanverledenencultuurdiezevaaknietdelen• ontstaaterlotsverbondenheidenloyauteitdiemensen
aanzettotdelen?
DieGem Valorisatieconferentie
24/11/2016
Solidariteitkanjeleren
• hoesolidariteitindiversiteitleren?
- verwervenvaninterculturelekennisenvaardigheden(kwalificatie)
- deelwordenvaneengroep(socialisatie)- eigenaannamesenevidentiesinvraaggesteldzien
(subjectificatie)
DieGem Valorisatieconferentie
24/11/2016
31gevalstudies
waarinweomstandighedenonderzochtenwaarinnieuwevormenvansolidariteitindiversiteitontstaanopplaatsenwaarwewerken,wonen,
levenenvrijetijdbesteden
retrospectief&actieonderzoek
1- Noodaantransformatie
- Vanuit dominantsociale cohesie en sociaalkapitaal benadering veronderstelt solidariteitintegratie inbestaande sociale groep ofsamenleving
- Maar…wij stellen vastdat solidariteit indiversiteit vaak transformatie vanbestaandesociale structuren vereist
- Vergt herdenken vanrol vanprofessional
DieGem Valorisatieconferentie
24/11/2016
- Voorbeelden:- MaterDei:diversiteit leerlingen inpassen inbestaande schoolmodel of
schoolmodel herdenken
- ChiroinBrussel:toeleiden naar jeugdbeweging ofjeugdbewegingsmodelherdenken
- Herdenken opalle dimensies burgerschap (erkenning,herverdeling enrepresentatie)niet eenvoudig
1- Noodaantransformatie
2– Bronnenvansolidariteit
• Vier potentiële bronnen omsolidariteit indiversiteit metnieuwkomers en mensen metmigratieachtergrond tegenereren :
• ontmoeting organiseren (sociale mix)
• assimileren ingedeelde normen en waarden (neo-assimilatie)
• nieuwe groepen integreren inarbeidsverdeling ofprojecten (onderlinge afhankelijkheid uitbreiden)
• gezamenlijke strijd aangaan
Beleidsmakers kiezen overwegend voor sociale mixen neo-assimilationistische strategieën.
DieGem Valorisatieconferentie
24/11/2016
• Onderzoek toont potentieel vanstrijd en onderlinge afhankelijkheidals bronnen vansolidariteit indiversiteit aan
• Voorbeelden- sterke onderlinge afhankelijkheid opwerkplaats leidt totpragmatischeopstelling tovdiversiteit – bv.TowerAutomotive (wel gecombineerd metstrikte anti-
discriminatiebeleid en nabijheidspolitiek vakbond)
- gedeelde strijd – MovementX(strijd voorgelijke rechten gebaseerd opgedeeld burgerschap)
2– Bronnenvansolidariteit
DieGem Valorisatieconferentie
24/11/2016
• toch zijn gedeelde waarden en normen en ontmoetingbelangrijke bronnen vansolidariteit indiversiteit …maarruimte voor onderhandeling iscruciaal• voorbeeld:sociaal economie projectTorekes ofSystemDalsplatformvoor filmsgemaakt doorstedelijke jongeren
• bovendien leidt strijd vaak totsterke normen(hoogdrempelig)en laat onderlinge afhankelijkheid nietaltijd ruimte voor onderhandeling• voorbeeld:bijdrage aan strijd voor huisvesting bij Leeggoeden TowerAutomotiveals subcontractor
2– Bronnenvansolidariteit
DieGem Valorisatieconferentie
24/11/2016
3– pedagogievansolidariteit• dominantperspectief opleren iskwalificatie:
bepaalde vaardigheden en kennis aanleren ommetsuperdiversiteit te kunnen omgaan
• andere vormen vanleren vaak verwaarloosd inmainstreamdiversiteitsstrategieën,maar(minstens)evenbelangrijk:
- gesocialiseerd worden doorsamen te zijn en samenactiviteiten te doen – leren overdiversiteit terwijl jedeelwordt vaneen diversegroep
ervaring dat etnisch-culturele kenmerken geen vastecategorieën ofonoverschrijdbare grenzen zijn
voorbeeld:samen spelen injeugdbeweging – ChiroBrussel
DieGem Valorisatieconferentie
24/11/2016
• subjectificatie:nieuw subjectworden dooruitgedaagdte worden inwie jebenten welke plaats andere inwereld heeft
voorbeeld:watisbijdrage incollectief huisvestingsprojectLeeggoed
• professionalsspelen ambigue role:vaak nodig omdiversegemeenschap te creëren en behouden,maarzijn zelf niet neutraal en hebben macht
voorbeeld: solidariteit georganiseerd rond loyauteit tegenoverprofessionalinSledderlo en vragen opbouwwerker tav
CollectActif
3– pedagogievansolidariteit
DieGem Valorisatieconferentie
24/11/2016
4– Burgerschapalspraktijk• veel nieuwkomers en migranten worden niet als volwaardige
burgersbehandeld• geen volledige burgerrechten
• blijven vaak tweederangsburgers,zelfs als ze volledige burgerrechtenhebben
• wanneer burgerschap als statuut niet verhoopte toegang totsolidariteit geeft,wordt vaak uitgeweken naar praktijken vanburgerschap omsolidariteit indiversiteit te genereren
Voorbeeld:sanspapiersdievoedsel verdelen onder asielzoekers(CollectActif)en platformbieden aan gestigmatiseerde migrantenjongeren (SystemD)
DieGem Valorisatieconferentie
24/11/2016
4– Burgerschapalspraktijk• burgerschap gaat over‘publiek
maken’(letterlijk en figuurlijk)vankwesties (herverdeling,vertegenwoordiging en erkenning)
• vereist creëren vanpodium,dusorganisatie vanplaats en nemen vangedeelde verantwoordelijkheiddaarvoor belangrijk
voorbeeld:informele ruimte voorburgerschapspraktijken rond keukeninvluchtelingkamp inMaximiliaanpark(CollectActif)en veilige ruimtes inburgerrechtenorganisatie MovementX
DieGem Valorisatieconferentie
24/11/2016
Conclusie• toenemendeetnisch-culturelediversiteit
samenlevingsteltnationaleorganisatiesolidariteitinvraag
• vanculturelehomogeniteitengedeeldverledennaarsolidariteitgenererenuitopnemenvangedeeldeverantwoordelijkheidvoorplaatsendiewedelen
• solidariteitindiversiteitkanjeleren,maaropverschillendemanieren
DieGem Valorisatieconferentie
24/11/2016
Totslot….Hefbomenvoorsolidairepraktijkenindiversiteit
Solidariteit in Diversiteit
DieGemeGDiversiteit en Gemeenschapsvorming
Solidariteit in Diversiteit
DieGemeGDiversiteit en Gemeenschapsvorming
Expliciterenvanonderliggendepraktijklogica’sdiehierennu
bijdragentotsolidariteitindiversiteit
Waarombewerkstelligeneenwelbepaaldesettingen(eenreeks)vanhandeling(en)solidariteitindiversiteit?
Solidariteit in Diversiteit
DieGemeGDiversiteit en Gemeenschapsvorming
Solidariteitinsuperdiversiteit….
… GEENblauwdruk(plannen,implementerenenevalueren)
….steltzich VOORTDUREND(doelenEN dewegdaarnaartoe)
….vermogenomteoordelenoverwathierennuWENSELIJK is
• competenties• grondhouding• verhoudentotdepolitiek-maatschappelijkecontext
Solidariteit in Diversiteit
DieGemeGDiversiteit en Gemeenschapsvorming
http://www.solidariteitdiversiteit.be/praktijkenbank
Solidariteit in Diversiteit
DieGemeGDiversiteit en Gemeenschapsvorminghttp://www.solidariteitdiversiteit.be/kwesties
top related