blackspotmanagement

คมอจดการ

‘จดเสยง’ ทางถนนในชมชน

คมอจดการ ‘จดเสยง’ ทางถนนในชมชน

เรยบเรยงจากงานวจย

โครงการ “การศกษาและพฒนาคมอการสำรวจและวเคราะหจดเสยง

เพอความปลอดภยทางถนนอยางมสวนรวม จ.มหาสารคาม”

โดย ดร.ชดา โควธนพานช คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม

จดพมพและเผยแพรโดย

ศนยวชาการเพอความปลอดภยทางถนน (ศวปถ.)

มลนธสาธารณสขแหงชาต (มสช.)

สนบสนนโดย

สำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

ศนยวชาการเพอความปลอดภยทางถนน (ศวปถ.)

มลนธสาธารณสขแหงชาต 1168 ซ.พหลโยธน 22 แขวงจอมพล เขตจตจกร กทม. 10900

โทร. 02-511-5855 โทรสาร 02-9392122 อเมล thainhf@thainhf.org www.roadsafetythai.org

คำนำ

บทนำ

1. จดเสยงอนตรายคออะไร 8

2. มาตดหวงโซอบตเหตกนเถอะ 14

3. ขนตอนในการจดการจดเสยงอนตราย 20

4. การคนหาจดเสยงอนตราย 24

5. การวเคราะหจดเสยงอนตราย 30

6. ปจจยทางถนนและสงแวดลอม 40

คมอเชงกระบวนการ 90

สารบญ

จากการทบทวนรปแบบการฝกอบรมการปรบปรงจดเสยงอนตรายทผานมา พบวา

รปแบบการฝกอบรมทดำเนนการในปจจบน รวมทงเอกสารคมอทใชประกอบการฝกอบรมซง

เนนวศวกรเปนกลมเปาหมายหลกในการดำเนนงาน อดแนนดวยขอมลทางเทคนค และมลกษณะ

การบรหารจดการแบบเบดเสรจในหนวยงานเดยว กลาวคอสามารถวเคราะหปญหาและ

แกปญหาโดยหนวยงานผรบผดชอบดแลถนนทมจดเสยงอนตราย

อยางไรกตาม การดำเนนงานปรบปรงจดเสยงอนตรายในชมชนมบรบททตางไป ทงในแง

ลกษณะปญหาทมความซบซอนนอยกวาลกษณะปญหาบนถนนสายหลก ขอจำกดในดาน

องคความรดานวศวกรรมจราจรและแหลงทน ลกษณะการดำเนนงานในการแกปญหาโดยการ

รวมกลมคนในชมชน

ดงนน การจดทำคมอการสำรวจและวเคราะหจดเสยงอนตรายในชมชนจงเปนสงจำเปน

เพอใหชมชนสามารถมแหลงความรในการสำรวจและวเคราะหจดเสยงอนตรายไดดวยตนเอง

คำนำ

อยางยงยน โดยคมอการสำรวจและวเคราะหจดเสยงอนตรายในชมชนฉบบน มงถายทอดเทคนค

และกระบวนการในการสำรวจ วเคราะห รวมทงปรบปรงจดเสยงอนตรายเบองตน โดยม

แนวคดในการจดทำคอ

• เลอกวธทบคคลทวไปสามารถเขาใจไดงาย แสดงตวอยางประกอบคำอธบาย

• ลดขนตอนการดำเนนงานใหเหมาะสมกบลกษณะจดเสยงในชมชน

• คดเลอกลกษณะอนตรายทเกดขนบอยในชมชน และแสดงขอมลทางเทคนคดวย

ภาพประกอบ

โดยภาพประกอบในคมอสวนหนงไดจากเอกสารประกอบการฝกอบรมเรอง “ถนนทไม

ปลอดภย” ของ ศ.ดร. ยอดพล ธนาบรบรณ และภาพจดเสยงอนตรายจากพนทนำรองใน

โครงการ “การศกษาและพฒนาคมอการสำรวจและวเคราะหจดเสยงเพอความปลอดภยทาง

ถนนอยางมสวนรวม จ.มหาสารคาม”

รายงานสถตคดอบตเหตจราจรของสำนกงานตำรวจแหงชาต พบวา อตราการเสยชวต

จากอบตเหตทางถนนของประเทศไทยในรอบ 10 ปทผานมา (ระหวางป พ.ศ.2542 - 2552)

เฉลยปละ 20 คนตอประชากรหนงแสนคน ในขณะทองคกรอนามยโลกระบวา ประเทศทม

รายไดประชาชาตสงมอตราการเสยชวตปละ 10 คนตอประชากรหนงแสนคน ซงหากพจารณา

เปนมลคาความสญเสยทางเศรษฐกจตามรายงานการศกษาของกรมทางหลวงเมอป 2550

พบวามมลคาความสญเสยทางเศรษฐกจจากปญหาอบตเหตจราจรทางบกรวมทงสนปละ

232,855 ลานบาท หรอประมาณรอยละ 2.81 ของผลตภณฑมวลรวมทงประเทศ

ปญหาอบตเหตเปนปญหาททวโลกใหความสำคญ สมชชาสหประชาชาตไดประกาศ

เจตนารมณในปฏญญามอสโกใหป พ.ศ.2554 - 2563 เปนทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนน

(Decade of Action for Road Safety) ประเทศไทยในฐานะประเทศสมาชก ไดรวม

ขบเคลอนวาระความปลอดภยทางถนนของโลก โดยมมตคณะรฐมนตร วนท 29 มถนายน 2553

บทนำ

กำหนดให “ป 2554 - 2563 เปนทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนน” โดยมเปาหมาย เพอลด

อตราการเสยชวตจากอบตเหตทางถนนของคนไทยลงครงหนง หรอในอตราทตำกวา 10 คนตอ

ประชากรหนงแสนคน และเพอใหทกภาคสวนมทศทางการดำเนนงานและการแกไขปญหา

อบตเหตทางถนนประสบผลสำเรจเปนรปธรรม จงกำหนดกรอบในการจดทำแผนปฏบตการ

8 ประการ โดยมมาตรการการแกไขปญหาจดเสยง จดอนตราย เปนหนงในแผนปฏบตการดงกลาว

การปรบปรงแกไขจดเสยง จดอนตราย เปนมาตรการทางวศวกรรมหลกทใชจดการกบ

ลกษณะทางกายภาพของถนนทบกพรอง เพอลดการบาดเจบและการเสยชวตของผใชถนน

ดงนน การสรางคมอทางเทคนคฉบบน มงถายทอดเทคนคการสำรวจและวเคราะหจดเสยง

อนตรายในชมชนอยางงาย โดยเนนปจจยประเดนปญหาทมาจากถนนและสงแวดลอมรวมทง

การปรบปรงแกไขเบองตน เพอใหชมชนสามารถดแลจดเสยงจดอนตรายบนถนนชมชนไดดวย

ตนเอง

จดเสยงอนตรายคออะไร

1. จดเสยงอนตราย คอตำแหนงทเกดอบตเหตบอยครง มความสญเสยจากอบตเหตสง

เราจะสงเกตไดอยางไร

สงเกตทราวกนอนตราย

จะเหนรองรอยการชน

นบครงไมถวน

จะเหนไดวาถนนกวางวงไดเรว

มทางแยกไฟแดงขนาดใหญ

ซอนตวอยในหลม

เมอขบมาจะมองไมเหน

วามแยกไฟแดงอยขางหนา

จดเสยงอ

นตราย

คออะไร

11

สแยกวดใจ

ซงเปนบรเวณทเกดอบตเหตบอยครง

ในชมชน นอกจากจะไมรวา

ใครควรจะไดไปกอนเพราะไมรวา

ทางไหนทางเอก ทางไหนทางโท

ยงมองไมเหนวา

อกทางมรถวงสวนมาหรอไม

ทางโคงหกศอกในชมชน

ซงมกจะมรถวงหลดโคง

ไปชนตนไม

12

การเดนทาง ในชวตประจำวนของทาน

ตองผานจดเสยงอนตรายเหลาน บางหรอไม?

!!!

มาตดหวงโซอบตเหตกนเถอะ 2.

ในประเทศทถนนพฒนาไปไกลแลวอยางประเทศออสเตรเลย พบวา อบตเหต

ไมไดเกดจากดวง หรอความโชครายตามทเรามกไดยนกน แตมาจาก 3 ปจจยท

เกยวเนองกน ซงรวมกนทำใหเกดหวงโซของเหตการณซงนำไปสอบตเหต ไดแก

1. ปจจยจากคน (ประมาณ 95 ครงในการชน 100 ครง)

2. ปจจยจากสงแวดลอมบนถนน (ประมาณ 28 ครงในการชน 100 ครง)

3. ปจจยจากรถ (ประมาณ 8 ครง ในการชน 100 ครง)

16

อบตเหตเกดจาก

3 ปจจยทเกยวเนองกน

ถนนและ สงแวดลอม (28%)

คน (95%)

รถ (8%) ทมา: AUSTROADS 2002

67%

4% 24%

มาต

ดหวงโซอ

บตเหตกนเถอะ

17

ตวอยางหวงโซอบตเหต แดงเมาขบรถเรว+เขาโคงหกศอกในชวงฝนตกถนนลน+ลอรถดอกยางสกหรอมาก

ผลคอแดงหลดโคงและชนเสาไฟฟาขางทาง เสยชวต

อบตเหตเกดจาก

3 ปจจยทเกยวเนองกน

คน

ถนน+สงแวดลอม

รถ

ฝนตกโคงอนตราย

เมา ขบรถซง

รถดอกยาง สกหรอ

ตายคาท

ถาลองเปรยบเทยบระหวางถนนในบานเราและในประเทศออสเตรเลย คงไมนาจะ

เปนไปไดทถนนในบานเราจะปลอดภยมากกวา ดงนน ปจจยจากสงแวดลอมบนถนน คง

เกยวเนองมากกวา 28 ครงในการชน 100 ครง

ดงนน ถาเราพยายามตดหวงโซอบตเหตดวยการปรบปรงถนนใหปลอดภย ความ

เสยงทจะเกดอบตเหตกจะลดลงดวยหรออยางนอยกลดความรนแรงลงไดอยางแนนอน

เชน ตดตงราวกนอนตรายบรเวณทางโคง และตดตงหลกนำโคงใหมองเหนทางโคงอยาง

ชดเจน

แดงในตวอยางทผานมา อาจจะมอง

เหนทางโคงไดไกลพอ และสามารถ

ลดความเรวไดทนเขาโคงอยางปลอดภย

หรอแดงอาจยงคงเสยหลกหลดโคง

แตเบยดเขากบราวกนอนตราย ไดรบ

บาดเจบเลกนอย แตคงไมเสยชวต

18

คน

ตดหวงโซ ลดความเสยง

รถ

ฝนตกโคงอนตราย

เมา ขบรถซง

รถดอกยาง สกหรอ

ตายคาท

มารวมกนทำบญ โดยการปรบปรงจดเสยงอนตราย เพอตดหวงโซอบตเหตกนเถอะ

.....ไมตองลงทนมากกชวยชวตคนได.....

ขนตอนในการจดการ จดเสยงอนตราย 3.

ขนตอนในการจดการจดเสยงอนตรายประกอบไปดวยขนตอนหลกงายๆ 4 ขนตอน

ซงสามารถทำไดโดยคนในชมชนไดแก การคนหา การวเคราะห การปรบปรง และ

การเฝาระวงตดตามผล

22

ประเมนผล ตดตามผล เฝาระวง

คนหา วเคราะห ปรบปรง

ขนตอนในการจ

ดการจ

ดเสยงอ

นตราย

23

1. การคนหาจดเสยงอนตราย เปนการระบตำแหนงจดเสยงอนตรายทตองการ

ทำการปรบปรงแกไข

2. การวเคราะหจดเสยงอนตราย เปนการคนหาปจจยททำใหเกดอบตเหต

เพอทำแผนการปรบปรงจดเสยงอนตราย

3. การปรบปรงจดเสยงอนตราย เปนขนตอนทชมชนชวยกนลงมอปรบปรง

จดเสยงอนตรายตามแผนทไดวางไว

4. การเฝาระวงตดตามผล หลงจากทำการปรบปรงแกไข ตองมการตดตาม

ผลการดำเนนงาน โดย

• ตดตามสถตอบตเหตบรเวณจดเสยงทไดรบการปรบปรง

• กำหนดแผนปฏบตการจดเสยงเขาสแผนประจำปของชมชน

• เฝาระวงจดเสยงบรเวณใหมทเกดขนในชมชน

การคนหาจดเสยงอนตราย

4.

26

ชมชนสามารถคนหาจดเสยงไดโดยการรวมกนสรางแผนทจดเสยงจากแผนทชมชน

โดยสามารถทำตามขนตอนดงน

4.1 แผนทชมชน แกนนำรวมกนสรางแผนทชมชนขนาด A0 (841 x 1189 มลลเมตร หรอ

ประมาณ 1 ตารางเมตร) โดยอาจขยายแผนททมอยเดม หรอชวยกนเขยนขนใหม

แผนทควรประกอบดวย

ถนน และสถานทสำคญ เชน

วด โรงเรยน ททำการผใหญบาน

หนองนำ และบานสมาชกใน

ชมชน

การค

นหาจดเสยงอ

นตราย

27

สงสำคญคอ การทแกนนำสามารถอธบายแผนทชมชนใหแกเพอนสมาชก เพอให

สามารถคนหาตำแหนงตางๆ ในแผนทไดถกตอง อาจทดสอบดวยการใหสมาชกคนหา

ตำแหนงสถานทสำคญตางๆ ตำแหนงทจดเวทหมบาน ตำแหนงปากทางเขาออก

หมบาน ตำแหนงบานของเพอนสมาชก เปนตน

4.2 สรางแผนทจดเสยง เมอไดทำความเขาใจแผนทรวมกนแลว สมาชกในชมชนสามารถรวมกนสราง

แผนทจดเสยง โดยชวยกนระบตำแหนงจดเกดอบตเหตในรอบ 3 ปตอไปน ลงบน

แผนทเปลา

ตำแหนงทมผเสยชวต

ตำแหนงทมผบาดเจบสาหส

ตำแหนงทมผบาดเจบเลกนอย (ทายาหมองยาแดง) และจดฮยาร (บรเวณทม

ประสบการณการเกอบเกดอบตเหต เกอบลม เกอบชน)

28

โดยการกำหนดตำแหนง อาจใชสตกเกอรหลากสหรอเขมหมดตดลงบนแผนท

โดยอาจกำหนดให

สแดง แทนจดเกดอบตเหต

ทมผเสยชวต

สเขยว แทนจดเกดอบตเหต

ทมผบาดเจบสาหส

สเหลอง แทนจดเกดอบตเหต

ทมบาดเจบเลกนอย และจดฮยาร

(จดทเกดเหตการณเสยงในการเกด

อบตเหต เกอบเกดอบตเหต)

การค

นหาจดเสยงอ

นตราย

29

4.3 คดเลอกจดเสยงเพอปรบปรงแกไข เม อไดแผนทจด เส ยงท เกดจากการ

กระจกตวของสดงแสดงในรป ชมชนสามารถ

รวมกนคดเลอกบร เวณทตองการทำการ

ปรบปรงแกไขกอนหลง และยงสามารถใช

แผนทจดเสยงตดในทเหนไดชด ใหเปนเครองเตอนใจคนในชมชนถงจดเสยงอนตราย

ในชมชนทไดรวมกนคนหาและเฝาระวงจดเสยงใหมๆ ทจะเกดขนในชมชน

การวเคราะหจดเสยงอนตราย 5.

32

ชมชนรวมกนวเคราะหจดเสยงทคดเลอกไว โดย

• คนหารปแบบอบตเหตทเกดขนบอยๆ

• สรปปจจยท เกยวของ โดยเนนปญหาดานถนนและสงแวดลอม

เพอทำการปรบปรง

• วางแผนปฏบตการ

5.1 การคนหารปแบบอบตเหตทเกดขนบอยๆ หาขอมลลกษณะอบตเหตบรเวณจดเสยงทตองการทำการแกไข จากการ

ระดมความคดเหน ชวยกนตอบคำถามงายๆ เพอทำความเขาใจรวมกนถง

ลกษณะของอบตเหตบรเวณจดเสยงอนตราย เชน ใคร เมอใด ทไหน อยางไร

ทำไม

การว

เคราะห

จดเสยงอ

นตราย

33

นอกจากนน การรวมกนเดนสำรวจจดเสยงอนตรายในหมบาน ใหชาวบานไดเหน

สภาพจรงของพนทจดเสยงพรอมๆ กน ซงเปนกระบวนการทชวยใหสามารถตง

ขอสงเกตถงลกษณะทไมปลอดภยและเตอนความจำถงเหตการณตางๆ ไดดยงขน

(รายละเอยดกระบวนการแสดงในคมอเชงกระบวนการ หนา 90)

เมอใด

ทไหน

อยางไร

ทำไม

เพศ วย อาชพ เปนคนพนท ความรนแรง เจบ ตาย

เวลาไหน วนไหน เดอนไหน ฝนตก มด สวาง

สถานทเกดการชน ทางโคง ทางตรง สแยก

ลกษณะการชน ชนประสานงา ชนดานขาง เบยดกน

สาเหตการชน ปจจยจาก คน รถ ถนนทบกพรอง

ใคร

34

5.2 สรปปจจยทเกยวของ จากการตอบคำถามวา ทำไมจงเกดอบตเหต จะสามารถชวยกนสรปไดวา อบตเหต

ทเกดบอยๆ มาจากปจจยใดบาง (จากคน จากรถ จากถนนและสงแวดลอม) แตละ

ปจจยมสวนทำใหเกดอบตเหตมากนอยเพยงใด ขอมลเหลานสามารถนำไปหาแนวทาง

ปรบปรงและปองกนอบตเหต

ตวอยาง

กรณจดเสยงบรเวณทางแยกในหมบานซงมกมการชนกนททางแยกในเวลากลางคน

พบวา

• ปจจยจากคน เกดจาก เดกวยรนในหมบานขรถเรว ไมชะลอรถเมอถง

ทางแยก ชอบซง เมาสรา ชอบเอาสงของขนาดใหญวางในตะแกรงหนารถ

บงไฟหนารถ

การว

เคราะห

จดเสยงอ

นตราย

35

• ปจจยจากรถ พบวา รถจกรยานยนตไฟเสย รถอแตกไมมไฟทาย รถอนมอง

ไมเหน

• ปจจยจากถนน พบวา ผขบขไมทราบวาขางหนาเปนทางแยก บรเวณทาง

แยกมด ไมมไฟฟาสองสวาง มองไมเหนรถทมาอกทาง

ขอสงเกต

โดยมากชมชนจะสามารถตอบคำถามจากปจจยของคนไดอยางงายดาย

เพราะเรามกโทษวาอบตเหตเกดจากคน บางครงกวาเกดจากดวงของแตละคน

ทงทจรงๆ แลว ปจจยจากถนนกมสวนททำใหเกดอบตเหต แตเรามกไมโทษ

ถนน เรามกจะไมสงเกตเหนและมองขามปจจยจากถนนไป

(รายละเอยดเทคนคการสงเกตปจจยดงกลาว แสดงในหวขอ “ปจจยจาก

ถนนและสงแวดลอม” หนา 40)

ถนน สามารถปรบปรงใหปลอดภยขนได โดยคนในชมชนเอง ดงนน มาคนหาปจจยจากถนน และสงแวดลอม และปรบปรงใหปลอดภยกนเถอะ

การว

เคราะห

จดเสยงอ

นตราย

37

5.3 วางแผนปฏบตการ เมอทราบสภาพปญหาทมาจากปจจยจากถนนและสงแวดลอม ขนตอนตอไปคอ

การวเคราะหหาทางแกไข โดยมแนวทางการจดการปญหากวางๆ งายๆ 2 แนวทาง

ไดแก

• กำจดปญหาใหหมดไป เชน เคลอนยายวตถอนตรายออกจากทางโคง

ตดสางตนไม

• หากไมสามารถกำจดปญหาใหหมดไปไดในระยะสน ใหทำปญหาใหเหน

เดนชด โดยการเตอนผขบขใหรบทราบถงปญหาลวงหนาพอทจะสามารถ

ระมดระวงตว เชน ทาสสะทอนแสงทวตถอนตรายใหเหนอยางเดนชด

เปนตน

38

เมอไดแนวทางแกปญหาแลว สามารถจดทำแผนปฏบตการแกไขปญหา โดยระบ

แนวทางแกไข วธดำเนนการ รวมทงผรบผดชอบดำเนนการ

การว

เคราะห

จดเสยงอ

นตราย

39

ตวอยางการแกปญหาททำในชมชน

ชดท แนวทางแกไข วธดำเนนงาน ผรบผดชอบ

1 • ตดตนไม • ประสานงานการไฟฟาฝายผลตมาดำเนนการ ชมชน

ตดสางพมไม ตดสางตนไม

• จดทำปายสญญาณจราจรจากแผนปาย

ตดประกาศทไมไดใชประโยชนแลว

• ทำหลกนำทางไม ทาส

• ประชาคมหมบานขอความรวมมอจาก

เจาของทดนตดสางกงไม

• ขอความรวมมอประสานเทศบาล

ขอยางมะตอยทำลกระบาด

ปจจยทางถนนและสงแวดลอม 6.

ทางแยก

ทางโคง

ทางตรง

ความเรว

42

เพออำนวยความสะดวกในการสงเกตลกษณะของถนน

และสงแวดลอมทบกพรอง แบงปญหาทพบบอยๆ

ในถนนชมชน เปน 4 ลกษณะ ไดแก

ปญหาบรเวณทางแยก บรเวณทางโคง

บรเวณทางตรง และปญหาเรองความเรว

ปญหา ทพบบอย

มองเหนทางแยก?

เหนรถอกทาง?

ผวทาง ลน เปนหลม?

สภาพทชนแลวอนตราย?

ปจจยทางถ

นนและสงแว

ดลอม

43

6.1 บรเวณทางแยก คนหาวาเมอขบรถเขาสทางแยกอนตรายในชมชน มลกษณะเหลานหรอไม

ปญหาบรเวณทางแยกทพบบอยในถนนชมชน

สามารถมองเหนทางแยก และรบรวาเปนทางแยกขางหนาหรอไม รหรอไมวาแยกขางหนามลกษณะอยางไร

เปนสามแยก สแยก มการเตอนทางแยกหรอไม

มองเหนทางแยก หรอไม?

ปจจยทางถ

นนและสงแว

ดลอม

45

ตวอยาง ทางแยกในภาพ เมอ

ขบขมาในระยะไกล จากสภาพถนนจะ

มองไมเหนวาขางหนาเปนทางแยก ไม

มการเตอนผขบขวามทางแยกขางหนา

ผขบขจะร ว าขางหนาเปนทางแยก

ลกษณะคลายสแยกก เมอมองเหน

รถทวงผานทางแยก แตเมอเขาใกล

ทางแยกจะพบวา แทจรงแลวบรเวณ

ดงกลาวเปนทางเชอมกบถนนใหญทม

เกาะกลางลกษณะเปนคระบายนำ

ขนาดใหญ (Depressed Median)

ลกษณะทหลอกสายตาดงกลาว อาจ

ทำใหผขบขเกดอบตเหตได

ทางแยกทมลกษณะหลอกสายตาผขบข

46

ตวอยาง ทางแยกบางทางแยกมการเตอนทางแยกดวยปายและเครองหมายจราจร

ทเหมาะสม แตขาดการบำรงรกษา เชน ปายสซดจางไมสามารถมองเหนไดในเวลา

กลางคน หรอปายถกบดบงดวยพมไมหรอปายโฆษณา

แนวทางแกปญหาอยางงาย • ถามองไมเหนทางแยก อาจเตอนผขบขวามทางแยกขางหนาดวยปายทางแยก และ

เลอกใชปายทเหมาะสม ใหสามารถสะทอนลกษณะของทางแยก โดยหากทำปาย

ขนเอง ควรทาปายใชสสะทอนแสงเพอใหสามารถมองเหนปายไดทงในเวลากลางวน

และกลางคน หรอถามปายเตอนอยเดม พจารณาวามอะไรบดบง สามารถกำจด

ออกไดหรอไม เชน การตดแตงพมไมทบดบง หรอกำจดปายโฆษณาทบดบงปาย

จราจร

ปจจยทางถ

นนและสงแว

ดลอม

47

ตวอยางปายเตอนทางแยก

เตอนทางแยกดวยปายททำจาก

ปายเกาในชมชน

48

• ถามองไมเหนทางแยก อาจเตอนผขบขวามทางแยกขางหนาดวยการสรางความ

แตกตางและสรางความโดดเดนใหทางแยก ใหสามารถสงเกตเหนไดงาย ไดชดเจนยงขน

ชมชนสรางความโดดเดนใหทางแยกดวยหลกลาย

สรางความแตกตาง สรางความโดดเดนใหทางแยก

เมอขบรถเขาสทางแยก มองเหนรถทเขาสทางแยกในทศทางอนๆ หรอไม มอะไรทบดบงการมองเหนรถในทศทางอนๆ

มองเหนรถอกทาง หรอไม?

50

ตวอยาง บรเวณทางสามแยก

สแยก ทมแนวกำแพง มพมไมบดบง

รถในทศทางอนๆ พบไดบอยครงใน

หมบาน ซงสภาพดงกลาว ทำให

ผขบข เขาทางแยก ไมสามารถ

มองเหนรถทมาจากทศทางอนๆ

นำไปสการชนกนททางแยก

ทางแยกทมแนวกำแพงและพมไม

บดบงการมองเหนรถในทศทางอนๆ

ปจจยทางถ

นนและสงแว

ดลอม

51

แนวทางแกปญหาอยางงาย • ถามองไมเหนรถอกทาง ทำใหมองเหนรถทเขาสทางแยก โดยการเพมระยะมอง

เหน เชน ตดแตงกงไมบรเวณมมทางแยก ตดตงกระจกสะทอน ทำกำแพงมม

ทางแยกใหโปรง ลบมมกำแพงททางแยกจากการขอบรจาคทดน

• ถามองไมเหนรถอกทางและไมสามารถกำจดสงกดขวาง ใหควบคมทางแยก

ดวยปายหยดททางโท หรอลดความเรวของรถทเขาสทางแยกดวยปาย หรอ

ระนาดชะลอความเรวททางโท

บรเวณทางแยกมสภาพผวทางทลน เปนหลมเปนบอ เปนอปสรรคในการขบขหรอไม

ผวทางลน เปนหลม หรอไม?

ปจจยทางถ

นนและสงแว

ดลอม

53

ตวอยาง ทางแยกใน

ภาพม สภ าพท ก อ ใ ห เ ก ด

อนตรายจากผวทางทลนจาก

เศษหน และเปนหลมบอ

โดยสภาพผวทางดงกลาวอาจ

ทำใหผ ข บข เ ก ดอบ ต เหต

บร เวณทางแยก ซงเปน

บรเวณทคบขน

ทางแยกทมผวทางลนเปนหลมบอ

54

ตวอยาง วตถอนๆ บรเวณทางแยก สามารถเปนสาเหตของอบตเหต เชน สภาพ

ฝาทอระบายนำในรปอาจทำใหรถจกรยานยนตทขผานเสยหลกลมบรเวณทางแยก

โดยเฉพาะอยางยงในเวลากลางคน ซงไมสามารถมองเหนความตางระดบไดอยางชดเจน

ฝาทอระบายนำ

ตางระดบ

บรเวณทางแยก

ปจจยทางถ

นนและสงแว

ดลอม

55

แนวทางแกปญหาอยางงาย • ลดปญหาทางแยก ลน เปนหลมเปนบอ โดยการทำความสะอาด ทาสหรอ

ทำเครองหมายบรเวณหลมบอ ใหผใชทางสามารถสงเกตไดอยางชดเจน

หากเกดอบตเหตททางแยก มสภาพอนตรายขางทางบรเวณทางแยกอะไรบาง ทจะทำใหอบตเหต

มความรนแรงมากขน

มสภาพทชนแลวอนตราย หรอไม?

ปจจยทางถ

นนและสงแว

ดลอม

57

ตวอยาง วตถอนๆ บรเวณทางแยก

สามารถเปนสาเหตของอบตเหตหรอเพม

ความรนแรงของอบตเหตบรเวณทางแยก

เชน ทอระบายนำคอนกรตแบบเปดในรป

อาจเพมความรนแรงของอบตเหตหากรถท

เสยหลกพงเขาชน หรอตกลงในทอระบาย

นำ รางระบายนำคอนกรตแบบเปด บรเวณทางแยกในชมชน

อาจเพมความรนแรงของอบตเหต

แนวทางแกปญหาอยางงาย • กำจดสภาพอนตรายบรเวณทางแยก เชน ทำฝาครอบทอระบายนำ หรอหากไม

สามารถกำจด พจารณาสรางการมองเหนของวตถอนตรายเพอเตอนผขบขให

ระมดระวง

มองเหนเปนโคง?

เหนรถทสวนมา?

ผวทาง ลน เปนหลม?

สภาพขางทางทอนตราย?

58

6.2 บรเวณทางโคง คนหาวาเมอขบรถเขาสทางโคง ทางโคงในชมชนมลกษณะทไมปลอดภยตอไปน

หรอไม

ปญหาบรเวณทางโคงทพบบอยในชมชน

มองเหนวาเปนแนวทางโคงหรอไม ทราบหรอไมวาโคงมาก โคงนอย มหลายโคงตอกน

หรอมทางเชอมบรเวณทางโคง มการเตอนทางโคงและลกษณะของทางโคงหรอไม

มองเหนเปนโคง หรอไม?

60

(ข) โคงสลบแนว

ทางโคงอนตรายทไมมการเตอนทางโคง

(ก) โคงหกศอกทมทางเชอมกลางโคง

ปจจยทางถ

นนและสงแว

ดลอม

61

ตวอยาง เมอขบรถเขาสทางโคงในภาพในเวลากลางคน จะไมสามารถสงเกตเหน

ไดวาเปนทางโคง หรอแมแตในชวงเวลากลางวน กไมสามารถสงเกตไดวาเปนทางโคงท

มความโคงมาก/นอยเพยงใด ทงททางโคงในภาพซายเปนทางโคงหกศอกทมทางเชอม

อยกลางโคง และทางโคงภาพขวาเปนทางโคงสลบทาง (ทางโคงทมสองโคงอยตดกน

ในทศทางตรงกนขาม) ลกษณะดงกลาว อาจทำใหผขบขใชความเรวในการเขาโคง

อนตรายทไมเหมาะสม และเกดอนตรายขนได

แนวทางแกปญหาอยางงาย • ถามองไมเหนเปนโคง ตดตงปายเตอนโคง ใหผขบขทราบวาใกลถงทางโคง โดย

เลอกรปแบบปายทสามารถสะทอนลกษณะของทางโคง ใหผขบขเขาใจสภาพ

ของทางโคง วาทางโคงขางหนาเปนทางโคงลกษณะใด

62

...ตดปาย เตอนทางโคง

(ซาย)

กอนตดตงปายเตอนโคง

(ขวา)

หลงตดตงปายเตอนโคง

เตอนทางโคงดวยปายททำจากปายเกาไมใชแลวในชมชน

ปจจยทางถ

นนและสงแว

ดลอม

63

• ถาไมเหนเปนโคง ตดถางตนไมบรเวณโคงใน และตดตงหลกนำโคงและวสดสะทอน

แสงบนหลกนำโคง ใหสามารถมองเหนแนวทางโคงในยามคำคน

ตดถางพมไมบรเวณโคงดานในและตดตงหลกนำโคง

กอนปรบปรง หลงปรบปรง

64

ตดถางพมไมและตดตงหลกนำโคงบรเวณโคงทมทางเชอม

กอนปรบปรง หลงปรบปรง

ปจจยทางถ

นนและสงแว

ดลอม

65

• อยางไรกตาม การตดตงหลกนำโคงในชมชน ควรระมดระวงเรองความสมำเสมอของ

หลกนำโคง ใหสามารถมองเหนเปนแนวทางโคงไดอยางชดเจน แตปญหาทพบบอย

เมอตดตงหลกนำโคงในชมชนคอ ไมสามารถตดตงบรเวณทางเขาออกบานได

หลกนำโคงทไมสมำเสมอเนองจากทางเขาออกบานพก

กอนปรบปรง หลงปรบปรง

มองเหนรถทแลนสวนมาหรอไม มอะไรบดบงรถทสวนมาหรอไม

หากมเหตฉกเฉนจะสามารถหยดรถไดทนหรอไม

มองเหนรถทสวนมา หรอไม?

ปจจยทางถ

นนและสงแว

ดลอม

67

ตวอยาง เมอขบรถเขาสทางโคงในภาพ จะไมสามารถสงเกตเหนตลอดแนวโคง

จนถงหลงโคงได และมองไมเหนรถทวงสวนทางมา ซงอาจกอใหเกดอนตรายในกรณท

ตองหยดรถกะทนหน เชน มรถอกคนวงตดโคงสวนทางมา

ทางโคงทมพมไมบดบงหลงโคง ทางโคงทมแนวกำแพงบดบงหลงโคง

68

แนวทางแกปญหาอยางงาย • หากมองไมเหนรถทสวนมา ทำใหมองเหนรถทแลนสวนมาโดยการตดถางตนไม

บรเวณโคงดานในเพอเพมระยะการมองเหน ถอยรนแนวกำแพงหรอทำกำแพงใหโปรง

ใหสามารถสามารถมองเหนรถทสวนมา หรอตดกระจกเพอใหมองเหนอกดาน

ตวอยาง โคงในภาพ จากการประชาคมหมบานสามารถขอความรวมมอเจาของท

เอกชน ใหสามารถตดถางพมไมบรเวณโคงดานในเพอเพมระยะการมองเหนในทางโคง

ปจจยทางถ

นนและสงแว

ดลอม

69

การตดสางพมไมเพอเพมระยะมองเหนในโคง

การตดสางพมไมบรเวณโคงดานในเพอเพมระยะมองเหนในโคง

(ซาย) กอนปรบปรง

(ขวา) หลงปรบปรง

(ซาย) กอนปรบปรง

(ขวา) หลงปรบปรง

บรเวณทางโคงมเศษดนเศษหนทำใหลน ผวทางลน เปนหลมเปนบอ ขอบทางโคงตางระดบ

สงกวาหรอตำกวาดนขางทางหรอไม

ผวทางลน เปนหลม หรอไม?

ปจจยทางถ

นนและสงแว

ดลอม

71

ตวอยาง ขอบดานในทางโคงใน

รป มระดบทแตกตางกบพนดนขางทาง

ลกษณะดงกลาวอาจเกดอนตรายกบ

ผขบข ทมกมพฤตกรรมขบรถตดทางโคง

หรอผขบขทหลบรถขนาดใหญทขบ

สวนทางมาโดยเฉพาะอยางยงทางโคง

ในถนนชมชนทมผวทางแคบ ไมม

เสนขอบทางชวยเตอน และมด เนองจาก

ไมมไฟฟาสองสวางอยางเพยงพอ

ขอบทางโคงดานในตางระดบกบดนขางทาง

72

แนวทางแกปญหาอยางงาย • ลดปญหาทางโคง ลน เปนหลมเปนบอ ในระยะสนควรทำความสะอาด ทาส หรอทำ

เครองหมายบรเวณหลมบอ ใหผใชทางสามารถสงเกตไดอยางชดเจน

• ลดปญหาทางโคง ตางระดบ โดยการตเสนขอบทางทชดเจน ใหสามารถมองเหน

ขอบทางไดชดเจน หรอปรบดนขางทางใหไดระดบเดยวกนกบผวทาง

ถามอบตเหตบรเวณทางโคง เชน หลดโคง หรอชนประสานงาในทางโคง

จะมสภาพขางทางททำใหเกดอนตรายมากขน หรออบตเหตมความรนแรงมากขนหรอไม เชน หลดโคงไปชนเขากบตนไม เสาไฟ หรอตกลงแองนำในบรเวณทางโคง

มสภาพขางทางทอนตราย หรอไม?

74

ตวอยาง ทางโคงในภาพ มสภาพอนตรายขางทางบรเวณโคงดานนอก ซงหาก

ผขบขเสยหลกหลดออกนอกโคง อาจชนเขากบทอคอนกรตซงมองไมเหนในเวลากลางคน

หรอ รถอาจพงตกลงในนำ เพมความรนแรงของอบตเหตทเกดขน

ทางโคงทมสภาพอนตราย

บรเวณโคงนอก

(ทอคอนกรตและบอนำ)

ปจจยทางถ

นนและสงแว

ดลอม

75

แนวทางแกปญหาอยางงาย • หากมสภาพทอนตราย ใหกำจดออกจากบรเวณโคง หรอเตอนวตถอนตรายบรเวณ

ทางโคง ดวยการทำใหสามารถมองเหนวตถอนตรายอยางชดเจนทงในเวลากลางวน

และกลางคน

การเตอนวตถอนตรายบรเวณทางโคง

...ทำใหเปนเดนชด

สมำเสมอ?

ผวทางเปนรอง หลม? ทางตรง

76

6.3 บรเวณทางตรง คนหาวาเมอขบรถผานบร เวณอนตรายในชวงท เปนทางตรง มลกษณะท

ไมปลอดภยตอไปน หรอไม

หนาตดถนนกวางสมำเสมอหรอไม มการควบคม การเตอนเมอหนาตดถนนเปลยนไป

เชน เมอมทางแคบ ทางชำรด ทางกอสราง หรอไม

มความสมำเสมอ หรอไม?

78

ตวอยาง เมอขบขมาบนถนนในรป รถจกรยานยนตซงมกใชพนทบรเวณไหลทาง

(พนทนอกเสนสขาว) ในการสญจร จะไมสามารถขบขไดอยางตอเนอง เนองจากไหลทาง

หายไปอยางกะทนหนบรเวณทอลอดระบายนำ ลกษณะดงกลาว หากไมมการเตอนให

ดพอ (สามารถมองเหนไดทงในเวลากลางวนและกลางคน) อาจทำใหผขบขเสยหลก

ตกลงในทอลอดระบายนำ หรอเบยงเขาใชชองจราจรดานในอยางกะทนหนและเกด

เฉยวชนกบรถทวงตรงตามมา

ปจจยทางถ

นนและสงแว

ดลอม

79หนาตดถนนทไมสมำเสมอโดยไหลทางขาดหายไปในชวงทอลอดระบายนำ

80

ตวอยาง ลกษณะเดยวกนกบตวอยางกอนหนา คอมหนาตดถนนไมสมำเสมอ โดย

มไหลทางแคบลงในชวงเชงสะพาน

หนาตดถนนไมสมำเสมอ โดยไหลทางแคบลงกะทนหนในชวงเชงสะพาน

ปจจยทางถ

นนและสงแว

ดลอม

81

แนวทางแกปญหาอยางงาย • หากมบรเวณทมหนาตดไมสมำเสมอ เชน เมอมทางแคบ ทางชำรด ทางกอสราง

ควรมการเตอนผขบขลวงหนา เชน การทาสสะทอนแสงบรเวณเชงสะพาน

ใหสามารถมองเหนบรเวณหนาตดทเปลยนไปไดในเวลากลางคนอยางชดเจน

82 ผวทางเปนหลม เปนบอ หรอไม เปนรอยรองลอตามแนวยาว หรอไม ขอบทางตางระดบกบดนขางทาง หรอไม มฝาตะแกรงเหลก ฝาทอระบายนำคอนกรต

ทตางระดบกบผวทาง หรอไม

ผวทางเปนรองหลม หรอไม?

ปจจยทางถ

นนและสงแว

ดลอม

83

แนวทางแกปญหาอยางงาย • ทำความสะอาด ทาสหรอทำเครองหมายบรเวณหลมบอ หรอบรเวณทตางระดบ ให

ผใชทางสามารถสงเกตไดอยางชดเจน

การทาสใหสญลกษณ

บรเวณทผวจราจร

มความตางระดบ

84

6.4 ความเรว คนหาวาถนนในชมชน มลกษณะการใชความเรวทเปนอนตรายเหลานหรอไม

รถวงเรวเขาโคง?

รถวงเรวเขาแยก?

รถวงเรวในหมบาน?

รถวงเรวผานหมบาน?

ปจจยทางถ

นนและสงแว

ดลอม

85

• รถวงเรวเขาโคง? บรเวณทางโคงอนตรายในหมบาน รถวงเขาโคงดวย

ความเรวและมกแหกโคงเกดอบตเหต ใชหรอไม

• รถวงเรวเขาแยก? บรเวณทางแยกอนตรายในหมบาน รถวงเขาทางแยก

ดวยความเรวโดยไมชะลอเปนสาเหตใหเกดอบตเหตบรเวณทางแยก ใชหรอไม

• รถวงเรวในหมบาน? รถในหมบานมกวงเรว เปนอนตรายตอผอยอาศย

2 ขางทางและเดกเลกทเลนอยรมถนน ใชหรอไม

• รถวงเรวผานหมบาน? ในหมบานมถนนทเปนทางเชอมตอไปยงทอนๆ

หรอหมบานอนๆ และมกมรถตางถนใชเสนทางวงผานหมบานเพอไป

ยงหมบานอนๆ รถเหลานมกวงเรว สรางฝน มลพษ เกดอบตเหต

ทำอนตรายตอผอยอาศยสองขางทางและเดกเลกในหมบาน ใชหรอไม

86

แนวทางแกปญหาอยางงาย • ใชเทคนคการยบยงการจราจรหรอการสยบการจราจร (Traffic Calming)

และปายเตอน ในการลดความเรวของรถในชมชน

ปจจยทางถ

นนและสงแว

ดลอม

87

ตวอยาง การตดตงปายเตอน เขต

ชมชนลดความเรว เพอเตอนใหผขบขลด

ความเรวเมอเขาเขตชมชน แตจากภาพ

จะเหนไดวา แมมปายแตขาดการบำรง

รกษาปลอยใหพมไมขนบดบง ผขบขกไม

สามารถมองเหนปายเตอนไดอยางชดเจน

จากระยะไกล

ปายเตอน

เขตชมชนลดความเรว

ทขาดการบำรงรกษา

88

ตวอยาง การจดทำทาง

เขาชมชน เพอเตอนใหผขบข

ลดความเรวเมอเขาสเขตชมชน

โดยจากภาพ ชมชนใชลกษณะ

ภมทศน เชน ศาลา 2 ขางทาง

และทอคอนกรตทาสขาวและ

ขอความใหลดความเรว ในการ

เตอนเพอลดความเรว ซ งหาก

สามารถทำใหลกษณะภมทศนสามารถมองเหนไดอยางชดเจนทงในเวลา

กลางวนและในเวลากลางคน กสามารถบบปากทางเขาชมชนใหเปน

คอคอด (ถนนแคบลง) เพอบงคบใหผขบขเขาชมชนตองลดความเรว

ปากทางเขาชมชน

ปจจยทางถ

นนและสงแว

ดลอม

89

ตวอยาง การใชเนนชะลอความเรวเพอลดความเรวของยวดยาน ขอควรระวงใน

การจดทำเนนชะลอความเรวคอ ความสงและการมองเหนของเนน

เนนชะลอความเรว

ในเขตชมชน

คมอเชงกระบวนการ

92

กระบวนการจดการจดเสยงอนตราย เปนกระบวนการทเรมตนจาก

ฐานของชมชนทองถนทประสบภยปญหาการประสบอบตเหตจากถนน

ภายในชมชน หรอจากถนนทเปนจดเชอมตอระหวางชมชน ความรนแรง

ของอบตเหตมระดบความรนแรงแตกตางกนไปตามสภาพของถนน หรอ

ปญหาของผใชรถใชถนน ซงกลมเปาหมายซงประสบกบอบตเหตมกจะเปน

ทงคนในทองถนและคนภายนอกทองถน ดงนนการสรางคมอกระบวนการ

จดการจดเสยงอนตรายในทองถนชมชนจงเรมจากกระบวนการศกษาชมชน

การวเคราะหชมชน และการปฏบตการเพอแกไขจดเสยงอนตราย โดยม

กระบวนการดงตอไปน

คมอเชงก

ระบวนการ

93

1. กระบวนการศกษาชมชน (Community Study) โดยจำแนกกระบวนการการศกษาชมชนไดดงน

1.1 การสำรวจพนทปฏบตการเพอแกไขจดเสยง (กรณศกษามหาวทยาลยมหาสารคาม)

โดยกำหนดหลกเกณฑของการสำรวจพนทเบองตนไวดงน

• เปนเขตพนททตงอยโดยรอบมหาวทยาลยมหาสารคามทมการขยายตวของ

ความเปนเมองคอนขางสง มการกอสรางหอพกและอาคารรานคาเพอ

รองรบกบความตองการของนสตและบคคลากรของมหาวทยาลย ซงม

จำนวนมาก และมการเพมขนของปรมาณรถจกรยานยนต รถขนดนจาก

การกอสราง สงผลใหอตราการเกดอบตเหตคอนขางสง

94

• เปนพนทพบจดเสยงของการเกดอบตเหตในชมชน และยงไมมมาตรการใน

การแกไขจดเสยงทงในระดบองคกรปกครองสวนทองถน และระดบชมชน

• พนทจดเสยงดงกลาว มกจะเปนถนนในชมชน ซงมความคาบเกยวใน

การจดการกบหนวยงานทเกยวของ เชน ถนนของทางหลวงชนบท หรอ

ถนนของเทศบาลตำบล อนเปนพนททยากตอการจำแนกสภาพของความ

เปนเจาของอยางชดเจน

1.2 การสมภาษณผนำชมชนเบองตน (Informal Interview)

เพอทราบถงสถานการณความรนแรงของปญหา สรางการมสวนรวมของชมชน

ในการเขามามสวนรวมในการจดการแกไขปญหาจดเสยงของชมชนตนเอง อกทงเพอ

เปนการสรางความเปนเจาภาพรวมในการดำเนนโครงการ ในฐานะของผมสวนได

สวนเสย (Stakeholder) และเปดโอกาสใหชมชนไดตดสนเลอกทจะเขารวมโครงการ

หรอไม

คมอเชงก

ระบวนการ

95

1.3 การสำรวจเพอคนหานกวจยทองถน และแกนนำ

การสำรวจเพอคนหานกวจยทองถนตงอยบนฐานของวเคราะหถงผมสวนได

สวนเสยของการดำเนนโครงการ ดวยการใหความสำคญในบทบาทหนาทของนกวจย

ทองถน ทนกวจยดงกลาวจะตองเปนบคคลทมบทบาทสำคญตอการพฒนาทองถนหรอ

ชมชน อาจจะโดยโครงสรางหนาท หรอโดยตำแหนงในการรบผดชอบ โดยคาดหวงวา

บทบาทของนกวจยทองถนจะเปนกำลงสำคญของการนำพาชมชนขบเคลอนเพอแกไข

ปญหาจดเสยงในชมชน ดวยการใชขอมลจากการศกษาชมชน และขอมลในการ

วเคราะหจดเสยง เปนฐานในการปฏบตการเพอแกไขปญหา โดยผวจยไดคดเลอกนก

วจยทองถน อนประกอบดวย กำนน, ผอำนวยการโรงพยาบาลชมชน, ปลดองคการ

บรหารสวนตำบล ในขณะทแกนนำชมชนมกระบวนการคดเลอกแกนนำชาวบาน

โดยเรมจากการเขาไปพดคยกบผนำชมชนถงสถานการณอบตเหตในชมชน การ

พจารณาคนหาแกนนำชาวบานทจะสามารถเปนแกนนำชมชนในการปฏบตการ

96

แกไขปญหา โดยเนนการคดเลอกจากคณะกรรมการชมชนและผมสวนเกยวของ

ไดแก ผใหญบาน, อสม, อปพร., สมาชกจากกลมสตร, แมบาน, ผชวยผใหญบาน

ซงโดยบทบาทหนาทแลวมความสำคญตอการบำบดทกขบำรงสขแกประชาชนในทองถน

ในขณะเดยวกน กลมแกนนำดงกลาวยงมบทบาทในการขบเคลอนการแกไขปญหา

จดเสยงในชมชนอยางตอเนอง เนองจากเปนกลมบคคลทมบทบาทสำคญเกยวของกบ

การบรหารจดการเงนกองทนของชมชนเพอการปรบปรงจดเสยงในอนาคตได

และทางทมวจยคาดหวงวา แกนนำชาวบานจะสามารถนำเอาความรจากการ

วเคราะหจดเสยงมาประยกตใชในพนทของตนเอง ทงในแงของการปรบปรงจดเสยง

เชงกายภาพและกระบวนการทางสงคม เชน การรณรงคการขบขอยางปลอดภย

การออกกฎระเบยบของชมชนเพอการใชรถใชถนนรวมกนอยางปลอดภย

คมอเชงก

ระบวนการ

97

1.4 การศกษาชมชนเบองตน

การศกษาบรบทชมชนทำใหสามารถเหนภาพของชมชนไดทกมต โดย

กระบวนการนำเอานสตสาขาวชาเอกการพฒนาชมชนรวมกบชาวบานในการเกบขอมล

ชมชนใน 8 มตดวยกน ไดแก ขอมลดานเศรษฐกจ ดานสงคม ดานสาธารณสขและ

อบตเหตในชมชน ดานศาสนา ประเพณวฒนธรรม ดานการเมองการปกครอง

ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานการศกษา ซงจากการศกษาขอมล

ชมชนเบองตน นำมาสการจดเวทสะทอนขอมลสชมชน ทำใหสามารถเหนศกยภาพ

ปญหาตางๆในชมชน ในขณะเดยวกนกนำมาสการสรางการพดคยเบองตนถงปญหา

อบตเหต และจดเสยงทพบเหนในชมชน ตลอดจนขอมลความถของการเกดอบตเหต

ในชมชน เพอใชในการเปนฐานของการวเคราะหจดเสยงในชมชน

98

1.5 การประชมเพอชแจงโครงการในระดบแกนนำและระดบชมชน

การประชมชแจงโครงการ เปนกระบวนการทมความสำคญในแงของการสราง

การเปนเจาภาพรวมกนของการจดการโครงการ อนเปนภารกจทตองใหความสำคญ

ใน 4 ประการรวมกน คอ

1. การใหความสำคญของสถานการณอบตเหตในชมชนทจำเปนตองเรงแกไข

โดยการสรางการมสวนรวมและความเขมแขงของชมชนในการแกไขปญหา

2. การสรางความเขาใจตอภารกจรวมของโครงการ รวมถงประโยชนทจะได

รบจากโครงการ

3. การเสนอหรอการคดเลอกแกนนำชมชนทเหมาะสมตอการดำเนนโครงการ

4. การระดมขอมลสถานการณจดเสยงเบองตนของแตละชมชน เพอสราง

การแลกเปลยนเรยนรรวมกน และแสวงหาความรวมมอเบองตน

คมอเชงก

ระบวนการ

99

1.6 การฝกอบรมและศกษาดงานของแกนนำชาวบานและนกวจยทองถน

การฝกอบรมเปนกระบวนการในการพฒนาศกยภาพและองคความรของนกวจย

ทองถนและแกนนำชมชนใหมองคความรเบองตนในการวเคราะหจดเสยง โดยแบง

รปแบบการอบรม เปนสองสวนดวยกน ไดแก ภาคทฤษฎ และภาคปฏบต โดยม

รายละเอยดแสดงในหวขอ แนวคดและสอในการฝกอบรม

กระบวนการศกษาดงานทำใหนกวจยทองถนและแกนนำชมชนกระตอรอลน

ในการแลกเปลยนเรยนรการจดการจดเสยง มการระดมความคดเหนตอเนองวา

เมอตนศกษาดงานเสรจแลวจะรบกลบมาประชาคมหมบาน เพอวางแผนแกไข

จดเสยง โดยทางทมวจยไดกำหนดใหแตละชมชนเปดเวทชาวบานเพอระดม

ความคดและวเคราะหจดเสยงในชมชนของตนเอง

100

2. การวเคราะหจดเสยงในชมชน โดยกระบวนการ Transect walk และ Social Mapping

กระบวนการวเคราะหจดเสยงในชมชน เรมตนจากการทแกนนำชมชนและ

ผใหญบานในฐานะนกวจยทองถนไดนดหมายรวมกบทมวจยเพอกำหนดวนเวลาใน

การวเคราะหจดเสยงในชมชน โดยมกระบวนการดงน

1. รวมกลมชแจงเสนทางการเดน

2. การออกเดนสำรวจไปตามถนนในหมบาน เพอเหนสภาพจรงของพนท

จดเสยงพรอมรวมกนเดนสำรวจทางแยก ทางโคง มการวาดภาพประกอบ

ตวอยางเสนทางเดนทบานมะกอก ดงแสดงในภาพประกอบ

คมอเชงก

ระบวนการ

101

เสนทางเดน

ทงนา

ทางโคงออก

โคงหนาโรงเรยน

3 แยกเขา

ไปบา

นสมเฮ

ง

โรงเรยน บานมะกอก

วดบานมะกอก

ททำการ ผใหญบาน

ไปบา

นหนอ

งแข

N

แสดงตวอยาง เสนทางการเดน ชมชนบานมะกอก

102

3. รวมกนวเคราะหจดเสยงลงในแผนทของชมชน หลงจากนนไดมการแบง

กลมยอยในชมชนเพอคดเลอกจดเสยงทชมชนเหนวาควรปรบปรงแกไข

อยางเรงดวน จำนวน 3 จด

4. วเคราะหจดเสยงตามตารางทกลาวมาแลว

5. นำเสนอผลการวเคราะหจดเสยงและอภปรายรวม

3. การวางแผนปฏบตการเพอแกไขจดเสยง

กระบวนการคดเลอกจดเสยงจากชมชนจำนวน 3 พนทตอชมชน สงผลตอการ

วางแผนการปฏบตการแกไขปญหาทแตกตางกนไปตามสภาพพนท โดยขนตอนของ

การวางแผนปฏบตการแกไขไดลงไปทการระดมความคดเหนของแตละพนทของ

จดเสยง และจดทำแผนปฏบตการดงตาราง

คมอเชงก

ระบวนการ

103

โดยคณะทมวจยไดรวมกนวเคราะหในขณะการเดนสำรวจชมชนเพอวเคราะห

จดเสยง วาในมมของวศวกรรมศาสตร ควรแกไขอยางไร อะไรทชาวบานทำได อะไรท

จำเปนตองประสานหนวยงานทเกยวของในการจดการ ดงนนการจดทำแผนปฏบตการ

รวมกนจงระบถงรปธรรมของการแกไขปญหาทอยบนฐานของความรชมชน ผนวกกบ

ความรเชงวศวกรรม โดยชาวบานสามารถออกแบบรปแบบการแกไขจดเสยงตาม

สภาพของปญหาของพนทในสวนทสามารถทำได ไดแก การสรางปาย การสราง

สญลกษณเพอบงชถงบรเวณดงกลาวมความเสยงตอการเกดอบตเหต การปรบปรง

ภมทศนเพอทำใหทศนวสยการมองเหนความโคงของถนนไดมากขน การให

กระบวนการทางสงคมในการทำความเขาใจรวมกบชาวบานทมบานทตดถนน และ

จดเสยง วธการแกไขปญหา วธดำเนนการ งบประมาณ

104

จำเปนตองตดถางกงไมเพอสรางการมองเหนทเพยงพอ หรอการขอขยายพนทผวถนน

ในบรเวณทขางกำแพงวด การสรางเกาะกลางโดยการใชตนไมใหญของชมชน

เปนเกาะกลางธรรมชาต และมการทาส ตดสตกเกอร และแผน CD เพอสรางความ

แตกตางและสะดดตาตอผใชรถใชถนน รวมถงการฝกอบรมกฎจราจรแกผใชรถ

ใชถนนในชมชน

4. กระบวนการปรบปรงจดเสยงอนตราย กระบวนการปรบปรงจดเสยงอนตราย ควรเปนกจกรรมทเกดขนทนทหลงจาก

ผานกระบวนการฝกอบรมและจดใหมการศกษาดงานของพนทตนแบบ ทงนเพอสราง

ความกระตอรอลนในการแกไขปญหา ซงจากผลการวจยพบวา หลงจากการศกษาดงาน

พนทตนแบบมาแลว พบวาเนองจากอบตเหตภายในชมชนเปนเรองใกลตว ทในเบองตน

ชมชนเองสามารถจดการจดเสยงไดดวยตวของชมชนเอง ดวยการใชทนทางสงคมทม

คมอเชงก

ระบวนการ

105

อยในพนท เชน การทำแผงสญลกษณเตอนจดอนตราย ทางโคง ทางแยก ทางเลยว โดย

การใชเศษวสดในชมชน การตดถางกงไมทบดบงทศนวสยของผขบขยานพาหนะ

1. ขอความรวมมอจากชมชนในการนำเศษไมหรอเศษวสดเหลอใชมาบรจาคเพอ

นำมาเปนวสดในการนำมาจดการจดเสยง

2. ปฏบตการแกไขจดเสยง ดวยการสรางการมสวนรวมของชมชน เนนการใชทน

ทางสงคม โดยใหความสำคญไปทการแกไขจดเสยงอยางงายๆ ทชมชน

สามารถทำไดเอง หรอสามารถบรณาการทำรวมกนระหวางทองถนกบชมชน

เชน การขอความอนเคราะหสสเปรย เพอสรางการมองเหนในระยะไกล

3. ทดลองขบรถผานจดเสยง สงเกตและประเมนผลการปรบปรง วาตรงตาม

วตถประสงคหรอไม ควรมการปรบปรงเปลยนแปลงหรอไม

4. การสรปบทเรยน

106

5. กระบวนการประเมน เฝาระวง และตดตามผลจดเสยงอนตราย ภายหลงจากการปรบปรงแกไขจดเสยงภายในชมชนของตนเองแลว กระบวนการ

ตอไปคอ การประเมนผลของการดำเนนแกไขจดเสยง ตลอดจนตดตามและเฝาระวง

จดเสยงอนตรายในชมชน โดยมลำดบขนตอนดงน

1. ตดตามสถตการเกดอบตเหตบรเวณจดเสยง วาลดลงหรอไม

ภายหลงจากการปฏบตการเพอแกไขปญหาจดเสยงในชมชน ไดมการ

มอบหมายหนาทใหกบนกวจยทองถนและแกนนำชมชนไดรวมกนสงเกตบรเวณท

ปรบปรงจดเสยงวาจดดงกลาวหรอบรเวณดงกลาวไดมเสยงวจารณหรอใหขอคดเหน

จากชมชน หรอผใชรถใชถนนของการสญจรไปมาอยางไร นอกจากนนแลวกำหนดให

มการตดตามสถตการเกดอบตบรเวณจดเสยง วามอตราการลดลงหรอเพมขนอยางไร

โดยอาจจะใชวธการเปรยบเทยบในชวงเวลาปกตของชมชนกบชวงเทศกาลตางๆ เชน

เทศกาลปใหม สงกรานต ทมปรมาณการใชรถใชถนนมากกวาในชวงเวลาปกต ซง

คมอเชงก

ระบวนการ

107

พบวาภายหลงจากการปรบปรงจดเสยงแลว สถานการณอบตเหตในชมชนไมมการเกด

อบตเหตในบรเวณดงกลาวเพมขน อยางไรกตาม การปรบปรงและแกไขจดเสยงจำเปน

จะตองดำเนนการในกระบวนการตอมาคอ การนำขอเสนอแนะจากชมชนมาปรบปรง

แกไขจดเสยงอกรอบ เชน การทาสเพม การตดสตกเกอรเพม กำหนดใหมการจดเวท

แลกเปลยนเรยนรรวมกน โดยใหแตละชมชนไดออกมานำเสนอการปรบปรงจดเสยงใน

ชมชนของตวเองใหพนทอนไดเรยนร และนำเอาองคความรทเกดจากการแลกเปลยน

ไปปรบปรงจดเสยงในชมชนของตวเอง ในขณะเดยวกนกรบฟงขอเสนอแนะจาก

ทปรกษาโครงการวจยและผรบผดชอบโครงการในการปรบปรงจดเสยงเพมเตม

2. การกำหนดแผนปฏบตการจดเสยงเขาสแผนประจำปของชมชน

การดำเนนการแกไขปญหาจดเสยงโดยชมชน จำเปนอยางยงทจะตองม

การบำรงรกษาจดเสยงเพอใหสามารถทำหนาทในการปองกนการเกดอบตเหต

108

ไดแก การทาสซำ การซอมบำรงจดชะลอความเรว แผงกนทางโคง หรอการตดสาง

ตนไมเพอเปดใหมองเหนถนน ฯลฯ ดงนนกระบวนการซอมบำรงดงกลาว จะตองถก

ดำเนนการในชมชน โดยใชทนทางสงคมทมอยไดแก ทรพยากรบคคล งบประมาณ

และทรพยากรในทองถน โดยการรวมกนกบนกวจยทองถนและแกนนำชมชนในการ

ประชมระดมความคดเหนรวมกนกบชมชนในการกำหนดใหมชวงเวลาบำรงรกษา

จดเสยงเปนประจำอยางตอเนองทกป โดยอาจจะเลอกกำหนดวนสำคญ หรอเทศกาล

ทสำคญ เชน ทำทกวนท 5 ธนวาคมของทกป หรอวนท 12 สงหาคม หรอ

ทกเทศกาลปใหมหรอสงกรานตทชมชนมการกำหนดชวงเวลาในการทำความสะอาด

หมบานรวมกน พยายามผลกดนใหเขาไปสแผนของชมชน และสรางแกนนำใหทำ

หนาทเปนแกนหลกของการบำรงรกษาจดเสยง

คมอเชงก

ระบวนการ

109

3. เฝาระวงจดเสยงบรเวณใหมทเกดขนในชมชน

ภายหลงจากการสรางระบบการบำรงรกษาแกไขปญหาจดเสยงของชมชนแลว

ภายในชมชนอาจจะมจดเสยงทเกดขนมาใหม กระบวนการดงกลาวจะสามารถแกไข

ปญหาไดอยางตอเนองหากเราสามารถสรางนกวจยทองถนหรอแกนนำใหมความรและ

ทกษะในการวเคราะหจดเสยง และสามารถนำมาสการสรางทางเลอกในการปรบปรง

จดเสยงเพอลดอบตเหต โดยอาจจะตองมการเชอมประสานความรทองถนและความร

ในชงวศวกรรมประกอบกนเขาไป เชน ความรของทองถนวาดวยเรองพฤตกรรมของ

ผใชรถใชถนน ในขณะทความรทางวศวกรรม อาจจะตองการเสรมในเรองของการ

ออกแบบแกไขปญหาจดเสยงใหสอดคลองเทคนคทางวศวกรรม เชน การทาสปาย

การทำลกระนาดเพอชะลอความเรว หรอการทำราวไมไผเพอสรางการมองเหน

ดงนนกระบวนการเฝาระวงจดเสยงบรเวณใหมในชมชนจำเปนจะตองจดให

มแกนนำหรอนกวจยทองถนทผานกระบวนการมาแลวมาทำบทบาทหนาทใน

110

การวเคราะหจดเสยงใหมทเกดขนในชมชน และใชกระบวนการทำงานเหมอนกบ

การแกไขปญหาทผานมา ในขณะเดยวกน ควรมการอบรมความร เพมเตมใน

เชงวศวกรรมอยางตอเนองเพอเพมพนทกษะและยกระดบองคความรของชมชนในการ

จดการจดเสยง

นอกจากนนแลวกจกรรมการขยายผล อาจจะเปนกจกรรมตอเนองจากกระบวน

เฝาระวงจดเสยง โดยสงเสรมและพฒนาทกษะแกนนำใหสามารถทำหนาทเปนพเลยง

ใหกบหมบานขางเคยงทอยากจะแกไขจดเสยงของตนเองผานกระบวนการแลกเปลยน

เรยนรระหวางชมชนรวมกน ซงกระบวนการนมความจำเปนอยางมากในกรณทชมชน

ดงกลาวมลกษณะของการเปนชมชนขนาดใหญประกอบไปดวยหลายหมบาน และม

อาณาเขต หรออาณาบรเวณ หรอมการใชถนนรวมกนทงในระบบถนนหลกและถนน

ยอยในชมชน เมอดำเนนการแกไขจดเสยง ควรดำเนนการวเคราะหจดเสยงใน

ภาพรวมของชมชนและเลอกทจะปรบปรงแกไขจดเสยงเพอลดอบตเหตในชมชน

คมอเชงก

ระบวนการ

111

อยางเปนระบบเพอแกไขปญหา ไมเชนนนเมอชมชนสามารถปรบปรงแกไขปญหา

จดเสยงไดบางจด อาจจะไปสงผลกระทบใหเกดจดเสยงในบรเวณอนของชมชนตามมา

เนองจากผขบขยานพาหนะตองการหลบเลยงเสนทางทมการปรบปรงจดเสยง และ

หนไปใชเสนทางอน อนเปนการสรางความคบคงของการสญจรของบรเวณอนใหม

ความหนาแนนและอาจเกดอบตเหตไดงาย และจะพฒนามาเปนจดเสยงใหมของ

ชมชนนนเอง

6. สรปบทเรยน กจกรรมการสรปบทเรยนเปนอกหนงกจกรรมทจะชวยทำใหแกนนำ และ

นกวจยทองถนไดทบทวนความคาดหวงในการเขารวมกจกรรมและผลลพธทเกดขน

โครงการกำหนดใหมการถอดบทเรยนในชวงสดทายของการดำเนนโครงการ

โดยกำหนดใหมการถอดบทเรยนรายพนท เพอเนนขอมลเชงลกระดบหมบาน

112

ซงอาจมความแตกตางกนของบรบทพนทและทนทางสงคมทมอย เนนการเขารวม

ของสามองคประกอบไดแก 1) นกวจยทองถน 2) แกนนำชมชน และ 3) ตวแทน

ชาวบาน ซงมประเดนในการถอดบทเรยน ดงตอไปน

ระยะกอนเขารวมโครงการพฒนาคมอการสำรวจและวเคราะหจดเสยง

1. กอนเขารวมโครงการฯ แกนนำชมชนคดอยางไรในเรองจดเสยงและ

อบตเหตบนทองถนนในชมชน

2. เมอเขารวมโครงการฯ นกวจยทองถน แกนนำชาวบาน มเปาหมายและ

วตถประสงคอยางไรบาง

3. ระยะเรมแรกมใครบางทเขามาเกยวของและเขารวมโครงการฯ

คมอเชงก

ระบวนการ

113

ระยะระหวางเขารวมโครงการพฒนาคมอการสำรวจและวเคราะหจดเสยง

1. นกวจยทองถน แกนนำชมชน ไดเขารวมกจกรรมอะไรทโครงการฯ จดขน

2. นกวจยทองถน แกนนำชมชน ไดกลบมาปฏบตการในชมชนมกจกรรมอยางไร

บาง

3. เปรยบเทยบความแตกตางกอนและหลงการดำเนนโครงการ

4. หนวยงานทองถนในพนท เชน เทศบาลตำบล สถานอนามย โรงเรยน

เขามามสวนรวมในโครงการนอยางไร

5. ปญหาและอปสรรคทเกดขนระหวางการปฏบตงานเปนอยางไรบาง และแกไข

กนอยางไร

114

ระยะสนสดของโครงการ

1. อะไรคอตวชวดความสำเรจทเกดขนจากโครงการวเคราะหจดเสยง

รปธรรมความสำเรจคออะไร

2. ประเมนดวาการทำงานทงหมดอะไรทคนพบสงดๆทเกด คออะไร

3. เกดการเรยนรเชงกระบวนการทำงานรวมกนอยางไร

4. การแกไขปญหาจดเสยงทเกดในชมชนเหมอนหรอแตกตางจากทอน

อยางไร

5. บทบาทของทมวจยทองถน แกนนำ ชาวบาน ทตองการใหโครงการฯ

หนนเสรมตอไปมอะไรบาง

6. ชมชนไดวางแผนงาน แกไขและปองกนจดเสยงอบตเหตในชมชน

หรอชวงเทศกาลอยางไรบาง

คมอเชงก

ระบวนการ

115

7. นกวจยทองถน แกนนำชมชน สามารถมทกษะและศกยภาพในการวเคราะห

จดเสยงเพมขนและสามารถนำไปใชประโยชนตอไปไดหรอไม

8. ขอเสนอแนะตอการดำเนนโครงการ

ผลของการสรปบทเรยนการทำงานจะทำใหแกนนำและนกวจยไดมโอกาสใน

การทบทวนเปาหมายและความคาดหวงของตนเองตลอดจนกลวธในการดำเนน

โครงการ การสรางการมสวนรวมของชมชน และความสามารถในการเชอมประสาน

สหนวยงานในระดบทองถนทเขามาเกยวของ อนจะสามารถชใหเหนศกยภาพของ

ชมชนในการจดการจดเสยงภายในชมชนของตนเอง

116

7. การประกวดนวตกรรมจดเสยง การประกวดนวตกรรมจดเสยงในโครงการ มเปาหมายเพอคนหาพนทตนแบบ

ทสามารถแกไขปญหาจดเสยงของชมชนไดอยางเหมาะสม มการพฒนาทกษะ และ

องคความรของแกนนำ มาปรบปรงแกไขจดเสยงในชมชน โดยเนนไปทการใหคนใน

ชมชนไดเขามามสวนรวมในการวเคราะหจดเสยงและหาแนวทางแกไขจดเสยงรวมกน

(Incentive) ตลอดจนการสรางมาตรการระยะยาวในการเฝาระวงและตดตามเพอ

แกไขปญหาจดเสยงในชมชนอยางย งยน สามารถยกระดบพนททชนะเลศ

การประกวดนวตกรรมใหเปนพนทตนแบบของการขยายผลสพนทอนทเกยวของ

โดยมเกณฑในการประกวดพนทตนแบบดงน

• ความเขมแขงในการบรหารจดการทมนกวจยทองถนและแกนนำ

• การสรางการมสวนรวมของชมชน (งบประมาณ, แรงงาน, ความร)

ในการจดการจดเสยง

คมอเชงก

ระบวนการ

117

• การบรหารจดการงบประมาณอยางมประสทธภาพและประสทธผล

• ความสามารถในการวเคราะหจดเสยง และมขอมลนำไปสการแกไขปญหา

อบตเหตในชมชนตามหลกวชาการ

• การเกดนวตกรรมการแกไขจดเสยงในชมชน โดยการผสมผสานความร

ภายในและความรภายนอก

• ความสามารถในการเชอมประสานภาคเครอขาย (เทศบาลตำบล อบจ.

สถานอนามย โรงเรยน วด) ในการทำงานรวมกน

• ความชดเจนในการจดทำแผนปฏบตการเพอขอรบงบประมาณในการ

แกไขจดเสยง

• การเปลยนแปลงพฤตกรรมการขบขยานพาหนะของชาวบานในชมชน

• ความสามารถในการเปนชมชนตนแบบเพอการขยายผลใหแกชมชนขางเคยง

• ความยงยนและตอเนองของโครงการ

118

ภายหลงจากการประกวดนวตกรรมแลว ควรจดใหมการมอบรางวลและปาย

ประกาศในระดบจงหวดหรอในระดบภาค เพอสรางการรบรของการดำเนนโครงการ

แกหนวยงานทเกยวของ ตลอดจนเพอประชาสมพนธโครงการ สรางขวญและกำลงใจ

ใหกบชมชนในการขบเคลอนเพอปองกนปญหาอบตเหตในชมชน

8. การเชอมประสานแผนงานปรบปรงจดเสยงแกหนวยงานทเกยวของ เปนททราบกนดวา การปรบปรงจดเสยงโดยการมสวนรวมของชมชน เปนภารกจ

ทคอนขางทาทายตอความสามารถของชมชนในการจดการจดเสยงอนตรายในชมชน

ซงในอดตจดเสยงดงกลาวถกมองวาหนาทของหนวยงานภาครฐทเกยวของและ

ตองอาศยองคความรเชงวศวกรรมทชาวบานยากจะเขาใจและเขาถงได

อยางไรกตาม งานวจยชนนเปนงานวจยอกชนหนงทพสจนและยนยนไดวา

ชมชนสามารถเขามามสวนรวมในการจดการจดเสยงอนตรายภายในชมชนของตนเองได

คมอเชงก

ระบวนการ

119

ในหลายระดบ ตงแตการเขามามสวนรวมในการกระบวนการคด วเคราะหจดเสยง

การวางแผนเพอแกไขปญหา การปฏบตการเพอแกไขปญหา และการมสวนรวมในการ

รวมรบผลประโยชนรวมกน อยางไรกตาม องคความรของชมชน และบทบาท อำนาจ

หนาทของชมชนในการจดการหรอปรบปรงจดเสยงยงคงมขอจำกดอยหลายประการ

ไดแก

1. ขอจำกดในเชงองคความรเชงวศวกรรมศาสตร

2. อำนาจหนาทในการปรบปรงจดเสยงทเกยวของกบถนนภายในชมชน มก

จะอยภายใตอำนาจของทางหลวงชนบท หรอแขวงการทาง หรอองคการ

บรหารสวนจงหวด หรอองคการบรหารสวนตำบล ซงทำใหชมชนไมม

อำนาจหนาทในการปรบปรงหรอแกไขปญหาจดเสยง ประกอบกบ

จดเสยงบางพนท บางบรบททชมชนอยากจะแกไขแตไมสามารถ

ดำเนนการได เนองจากเกนศกยภาพของชมชนในการดำเนนการ เชน

120

การขยายไหลทาง การทำ Guard Rail ฯลฯ ซงภารกจดงกลาวเกน

ศกยภาพทชมชนจะทำได นอกจากการขดสต เสนเพอสรางระยะ

การมองเหน หรอเพอชะลอความเรวของรถเทานนเอง

ดงนนเพอใหงานการปรบปรงจดเสยง สามารถบรรลตามเปาหมายทตงไว

จำเปนตองมการสงตอภารกจทเกนความสามารถของชมชน ในการปรบปรงจดเสยง

ไปสหนวยงานทเกยวของ เพอผลกดนใหมการบรรจเขาสแผนงานของหนวยงานนนๆ

โดยสรปกระบวนการในการวเคราะหและปรบปรง แกไขจดเสยงในชมชน

จำเปนตองใหมนกวชาการในระดบพนทไดเขามามบทบาทในการกระตน แนะนำ

และใหขอเสนอแนะตอเทคนคการวเคราะหจดเสยง การปรบปรงจดเสยงทสอดคลอง

กบหลกความรเชงวศวกรรมศาสตร

โดยจะสามารถสรปกระบวนการเพอใหเหนภาพรวมของการปรบปรงและแกไข

จดเสยงโดยการมสวนรวมของชมชนไดดงน

www.themegallery.com

คมอเชงก

ระบวนการ

121แสดงกระบวนการปรบปรงจดเสยงในชมชน

ตนแบบ การขยายผล

คนหาทมวจยทองถน

เกบขอมลชมชนเบองตน

(นกวจยทองถน+แกนนำชมชน+นสต)

คนหาแกนนำชมชน 5 คน/ชมชน

อบรมดงานแกนนำ

จดเวทระดบหมบาน สำรวจวเคราะหปญหาจดเสยง

ปฏบตการแกไข จดเสยงในชมชน เวทแลกเปลยนเรยนร

Road Safety Reward

เวทสรางความรวมมอ

สรปบทเรยน

จดพมพและเผยแพรโดย

ศนยวชาการเพอความปลอดภยทางถนน (ศวปถ.)

มลนธสาธารณสขแหงชาต (มสช.)

สนบสนนโดย

สำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)