22 & 23 australiË van de kangoeroes naar de haaien 25 ... · 22 & 23 australiË van de...

DUITSLAND

BerlijnNijmegen Münster

Sonsbecker Schweiz

Duivelse modderrestenSonsbeck ligt bij de snelwegA57 (via grensovergang Gen-nep A77). Er rijdt een busvan het station in Geldernnaar Sonsbeck.Het gebied heeft gemarkeer-de wandelroutes. In het raad-huis van Sonsbeck koop jeeen goede wandelkaart(Stadtplan Sonsbeck metFreizeitkarte). De Wander-karte NRW Kalkar-Xan-ten-Hamminkeln W1 iseveneens geschikt. Het ge-bied is ook opgenomen inde wandelgids Een dagjewandelen in Duitsland! vanElio Pelzers en Henk Filip-po. Kijk voor meer informa-tie op www.sonsbeck.de enwww.labbeck.com.

� Kleine foto: Zwitserland ligt524 kilometer verderop.

� Grote foto: de uitzichttorenop de tachtig meter hogeDürsberg foto’s Elio Pelzers

WAAR EN WAT

In het laagst gelegen stroomgebied van deRijn ligt een heuvelgebied dat de naam Sons-becker Schweiz draagt. Het ligt op een steen-worp van de Nederlandse grens bij Gennep enmeer dan vijfhonderd kilometer van Zwitserland.

22 & 23 AUSTRALIË Van de kangoeroes naar de haaien25 IERLAND Het nieuwe leven van Dublin

door Elio Pelzers

Volgens een legende haastte deduivel zich naar Aken om debouw van de dom tegen tehouden. Hij snelde op klom-pen door een nat, modderiglandschap. De modder maak-te het lopen moeizaam, waar-

door de duivel de leem van zijn klompenmoest schrapen. De modderresten blevenachter en vormden de heuvels van de Sons-becker Schweiz. In werkelijkheid duwdende gletsjers tijdens de een-na-laatste ijstijd,zo’n 130.000-230.000 jaar geleden, puin enbodemmateriaal voor zich uit, die na terug-trekking van het ijs stuwwallen vormden,de huidige golvende Sonsbecker Schweiz.Sonsbeck ligt aan de voet van de stuwwal.Onderweg naar de tachtig meter hogeDürsberg kom ik de sporen van het geologi-sche verleden tegen. Langs de wegen en pa-den liggen her en der zwerfstenen, granie-

ten herinneringen uit Scandinavië,meegevoerd in een ver verleden door

het uit het noorden afkomstige ijs.Een anderhalve kilometer lange,geologische wandelroute infor-meert de geïnteresseerde wande-

laar over de oerkrachten die hetlandschap hebben gevormd.

Intussen ben ik ook een anderfenomeen gepasseerd. De ron-de, bakstenen toren aan de

rand van Sonsbeck is een restantvan een middeleeuwse burcht van de

hertogen van Kleef. Eeuwenlang deedde toren dienst als windmolen, te-

genwoordig maakt het gebouwdeel uit van een hotel. De naam,

Römerturm, verwijst naar het roemruchteverleden van de Romeinen, die hier nietver vandaan een vesting hadden.Vanaf de houten uitzichttoren op deDürsberg zie je in de verte Xanten liggenmet de dom en zijn twee torens. Xantenwas vroeger een Romeinse nederzetting.Het uitzicht vanaf de Dürsberg is groots.Het Rijn- en Niersdal ontvouwen zich voorde turende kijker en bij helder weer is zelfsde rand van het Ruhrgebied te zien.Op den Hövel is de naam van een smalleweg die even verderop ligt. Het zegt vol-doende over de verhevenheid van het land-schap. De naam doet een beetje Neder-lands aan. Tot ver in de negentiende eeuwspraken bewoners van de Niederrhein lo-kaal nog wel Nederlands. De Pruisische, enna 1870 de Duitse regering voerde een strik-te taalpolitiek van verduitsing, waardoorhet Nederlands als plaatselijke taal ver-dween.Ik vervolg mijn wandeltocht door bosscha-ges, langs struweel, akkers, weiden enboomgaarden. In het voorjaar kleuren demet koolzaad begroeide akkers het land-schap heldergeel. In het najaar voeren die-pe herfstkleuren de boventoon. De land-bouwpercelen zijn nogal groot, maar tochkrijg je sterk de indruk te wandelen in eenparkachtig landschap. Her en der staanoude schuren en in een oude fruitboom-gaard grazen gemoedelijk twee witte Gallo-waykalveren. In de wei ernaast kijkt een lo-me stier even op onder het grazen.De boerderijen die overal in het landschapstaan, hebben een eigen naam, zoalsGriethskath of Schmittendresch. Enkelevan deze hoeven hebben nog wel iets vanhun oude bouwstijl, maar veel gebouwen

leden onder het laatste oorlogsgeweld enzijn in de naoorlogse periode vernieuwd.Rondom Sonsbeck is in februari en maart1945 zwaar gevochten. Tijdens OperationVeritable verdreven de geallieerden deDuitsers van de linker Rijnoever.Voordat ik het Tüschenwald in wandel, tipik nog net de buurtschap Labbeck aan. DeDuitsers spreken van Ortsbauernschaft. Degeschiedenis van dit gehucht gaat terug totin de middeleeuwen, maar dat is aan dehuizen niet af te lezen. Labbeck is zwaar be-schadigd tijdens de geallieerde acties aanhet einde van de Tweede Wereldoorlog.Het dorpje, waar in 1827 de eerste schoolkwam, werd pas in de negentiende eeuween dorpje van formaat.Het is stil in het Tüschenwald. Er zitten en-kele pittige klimmetjes in dit bultige bos.Ik krijg het idee in een enorm woud te lo-pen, terwijl het voor Duitse begrippenmaar een klein bos is. De hoge sparren dra-gen bij aan dit gevoel. Dichtbij roffelt eenzwarte specht. Als ik probeer de vogel inmijn kijker te krijgen, draait hij zich achterde stam van een spar.In de verte doemt het torentje van de ele-gante St.-Gerebernus-kapel in Sonsbeckop. Via een voormalige, holle weg bereik ikde buitenwijk van het dorp Sonsbeck, datin 1320 stadsrechten kreeg. In Duitsland iskwistig gestrooid met stadsrechten. Demeest onverwachte dorpjes blijken somsin het bezit van stadsrechten te zijn. Kalkaren Xanten, die dichtbij liggen, bieden dewandelaar die ook cultuur wil snuivenmeer dan Sonsbeck.

reageren?reizen@depersdienst.nl

In dezebijlage

drie puzzelpagina’s