20110407 melanchton
Post on 27-Jun-2015
145 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Klimaatverandering als kans voor Rotterdam
Melanchthon 7 april 2011
www.twitter.com/jan_rotmans
feiten over klimaatverandering
uitstoot snel toegenomen vanaf ca. 1950
vooral door verbranding van fossiele brandstoffen
in mindere mate door ontbossing
Uitstoot van CO2 is toegenomen
12 April 2006
Emissie van CO2
Source: CDIAC, ORNL
drijvende krachten achter toename
0
10
20
30
40
50
60
70
80
1850 1900 1950 20000
1
2
3
4
5
6
7
1850 1900 1950 2000
Pop
ulat
ion,
bill
ions
Ene
rgy
use
per c
apita
, GJ/
yr
concentratie in CO2 gemeten sinds 1958
atmosferische concentratie CO2 met 25% toegenomen
concentratie is momenteel 391.2 ppmv
Concentratie van CO2 is toegenomen
From: Keeing and Whorf 2000
Metingen op vulkaan Mauna Loa
CO2 concentratie is toegenomen
CO2-concentratie in atmosfeer
Broeikaseffect
gemiddelde temperatuur toegenomen met 0.7 ˚C
valt binnen de natuurlijke variabiliteit van het klimaat
klimaat is resultaat van lange temperatuurreeks
Temperatuur is toegenomen
Temperatuurstijging sinds 1880
Observed warming
laatste 160.000 jaar op basis vanijsboringen
Time (thousands of years)160 120 80 40 Now
–10
0
10
100
200
300
400
500
600
700
CO2 in 2100(with business as usual)
CO2 now
Green – carbon dioxide
Red – temperature
CO
2co
nce
ntr
atio
n (
ppm
v)
klimaatvariaties over de laatste 400.000 jaar
CO2
T
CH4
Causal relationship?
fysisch-chemisch-biologische verbanden tussenCO2-emissie, CO2-concentratie en temperatuurgoed bekend en vrij nauwkeurig te berekenen
Arrhenius toonde reeds in 1896 in laboratoriumaan dat er causaal verband bestaat tussenvariatie in atmosferische concentratie van CO2en temperatuursschommelingen
Zekerheden
allerlei terugkoppelingen die het temperatuurssignaal kunnen versterken of verzwakken
snelheid van klimaatverandering is onzeker
regionale verdeling van temperatuursstijging
regionale verdeling van neerslagverandering
Onzekerheden
12 April 2006
Hansen et al., 2005
Regional patterns of warming over last 50 years
Bewijs?
hét bewijs is er nog niet, maar wel bijna
(95% zeker)
consensus onder klimaatwetenschappers:
mens beïnvloedt het klimaat
Natuurlijke factoren geven geen verklaring
12 April 2006
Menselijke factoren geven verklaring
Sterke Aanwijzingen
– de tien warmste jaren van de laatste honderd jaar waren na 1990
– de gemiddelde temperatuur in Europa steeg met 1 °C sinds 1900
– vrijwel alle gletsjers smelten, zijn gemiddeld met 30% afgenomen
– 65% van alle rampen na 1980 had te maken met weersextremen
– ijs op de Noordpool is met 50% afgenomen sinds 1979
– voorjaar in Nederland is met ca. twee weken vervroegd
– in Nederland regelmatig extreem hoge waterstanden met twee grote
overstromingen in 1993 en 1995 en sindsdien 5 bijna-overstromingen
kans dat bovenstaande op toeval berust is bijzonder klein
zeespiegelstijging afgelopen eeuw is 10-20 cm
grote regionale verschillen
belangrijkste oorzaak temperatuurstijging oceaan
Zeespiegel is gestegen
Zeespiegelstijging
Zeespiegelstijging versus Temperatuurstijging
Mountain glaciers have generally receded world-wide
Mountain glaciers have generally receded world-wide
Glaciers
1980 1985 1990 1995 20002x105
3x105
4x105
5x105
6x105
7x105
Ma
ximum
mel
t ex te
n t (k
m2) Trend: 0.7% / year
1992 Melt Extent
Afsmelten van Groenland: 1992 - 2002
2002 Melt Extent
Greenland ice sheet melt area increased on average by 16% from 1979 to 2002.The smallest melt extent was observed after the Mt. Pinatubo eruption in 1992
12 April 2006
West Antarctic Ice Sheet
Vostok – ice core
Greenland Ice Sheet
Stijgt sneller dan verwacht
Of is het ‘veel beter’ dan verwacht?
verwachte effecten klimaatverandering
Toekomstprojecties temperatuurstijging
Regionale temperatuurs projectie
Toekomstprojectie Zeespiegelstijging
Toekomstprojectie Zeespiegelstijging tot 2300
12 April 2006
Hittegolven als in 2003 kunnen normaal worden
2040
2060
2003
Correlatie tussen hurricanes en zeewatertemperatuur
Suggereert opwaartse trend in tropische cyclonen
15% increase in the maximum wind speed and a 60% increase in storm lifetime.
12 April 2006
Omklappen oceaan circulatie
Glaciers
Hoe kan dit ons beïnvloeden?
• droogtes en overstromingen
• meer weersextremen
• minder zoetwater met gevolgen landbouw
• veranderingen in biodiversiteit
• effecten op gezondheid, zoals malaria
Verdwijnen van Tropische Eilanden
Records from the past show that the Earth System is capable of abrupt changes that could devastate modern civilisations. For example, the mean temperature in the North Atlantic region has changed by 10 oC in a decade. Could such changes happen again, triggered byhuman-driven global change?
Abrupte veranderingen
Instabiliteiten in het klimaatsysteem
Klimaatverandering
hebben we dit al niet eerder gehoord?
drie grote verschillen
- hoe meer we te weten komen hoe ongeruster we worden
- beste en bekendste onderzoekers zijn het meest ongerust
- plotselinge veranderingen vormen bedreiging
ontstaat nieuwe economie
rondom klimaatverandering
ontstaat mondiale economie rondom schone energieduurzame energie: wind, zon, biomassa, warmte
snelst groeiende industrie ter wereld
2010: 243 miljard dollar (30% groei t.o.v. 2009)
China 55 miljard Duitsland 42 miljardAmerika 35 miljardItalië 17 miljard
Nederland 1 miljard?
Schone Energie Economie
Mondiale economische machtsstrijd
Obama
“ Het land dat de duurzame energie-economie
domineert zal het land zijn dat de wereldeconomie
domineert en Amerika moet dat land zijn ”
Nieuwe, duurzame economie
huidige omzet van duurzaamheids sector is 1400 miljard dollar
omzet verdubbelt de komende 10 jaar, levert ca. 100miljoen ‘groene’ banen op: duurzame energie, chemieafvalverwerking, waterhuishouding, landbouw, diensten
duurzame energie: 20 miljoen nieuwe banenduurzame biomassa: 15 miljoen nieuwe banenduurzame bouw: 10 miljoen nieuwe banen
sectorenelectrisch vervoer
duurzaam bouwenklimaatadaptief ontwikkelen
duurzame energiegroene chemische industrie
zilte landbouwduurzame diensten
duurzame kennis
Duurzame economische sectoren
Nieuwe schone maakindustrie
nieuwe maakindustrie in Nederland
water, energie, klimaat, ruimte, C2C
we gaan weer dingen maken, maar dan
schoon, milieuvriendelijk en natuur gericht
‘leren-werken-ondernemen’ innovatiecampussen
Stichting Urgenda
Duurzaamste stadion ter wereld?
Dutch Research Institute For Transitions
Dutch Research Institute For Transitions
Floating City
water recreation
ecology:wetlands
technology: floating foundation
energy: decentral heat/cold storage
mobility: floating highway, water taxi
living / working units
STADSOASE
Conclusie
klimaatverandering grootste opgave voor wereld
zwaarst getroffen worden kwetsbare gebieden
voor Nederland biedt dit unieke kansen
in Rotterdam ontstaat klimaateconomie
top related