1 hyrje ne sistemin respirator

SisteminSistemin respiratorrespirator

Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci

1Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci

Sistem

i resp

irator

HyrjeHyrje nënë sisteminsistemin respirator respirator HyrjeHyrje nënë sisteminsistemin respirator respirator Objektivat mësimore

Student duhet të:Përshkruajnë rolin e sistemit respiratorBëjnë dallimin ndërmjet frymëmarrjes sëb d h dh f ë ë hbrendshme dhe frymëmarrjes së jashtmePërshkruajnë funksionet jo respirator të sistemit

i trespiratorPërshkruajnë ndërtimin e kafazit të kraharoritdhe të mushkërivedhe të mushkëriveDiskutojnë mekanizmat mbrojtës në traktinrespiratorrespirator

2Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci

Sistem

i resp

irator

FunksionetFunksionet e e sistemitsistemit respiratorrespiratorFunksionetFunksionet e e sistemitsistemit respiratorrespirator

Këmbimi i gazrave në mes të ambientit të jashtëmdh j kdhe gjakutRregullimi i pH së gjakutVokalizimiNuhatjaEliminimi i nxehtësisë dhe lagështimi i ajritMbrojtja nga patogjenet e inhaluara dhe substancatj j g p gjirituese

3Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci

Sistem

i resp

irator

FrymëmarrjaFrymëmarrjaFrymëmarrjaFrymëmarrja

Frymëmarrja e jashtme : Shkëmbimi i gazrave në mes të ambientit të jashtëm dhe qelizave të j qtrupit Frymëmarrja e brendshme (qelizore): Proceset Frymëmarrja e brendshme (qelizore): Proceset brendaqelizore me shpenzim të O² dhe lirim ë CO²të CO²

4Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci

Sistem

i resp

irator

FrymëmarrjaFrymëmarrjaFrymëmarrjaFrymëmarrja

5Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci

Sistem

i resp

irator

FrymëmarrjaFrymëmarrja e e jashtmejashtmeFrymëmarrjaFrymëmarrja e e jashtmejashtme

Ventilimi i mushkëriveDifuzioni i gazrave nga alveolat në gjak

Transporti i gazrave përmes gjakutDifuzioni i gazrave nga gjaku në qelizaDifuzioni i gazrave nga gjaku në qeliza

6Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci

Sistem

i resp

irator

SistemiSistemi respiratorrespiratorSistemiSistemi respiratorrespirator

Pë bëh t Përbëhet nga:Eshtrat dhe muskujt që ndërtojnë j q jkafazin e krahëroritR ët f ë jRrugët e frymëmarrjesAlveolat

7Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci

Sistem

i resp

irator

SistemiSistemi respiratorrespiratorSistemiSistemi respiratorrespirator

8Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci

Sistem

i resp

irator

NdarjaNdarja e e sistemitsistemit respiratorrespiratorNdarjaNdarja e e sistemitsistemit respiratorrespirator

Trakti respirator i sipërm (goja, hunda, faringu dhe laringu) g g )Trakti respirator i

htë (t k poshtëm (trakea, bronket mushkëritë)

9Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci

Sistem

i resp

irator

SistemiSistemi respiratorrespiratorSistemiSistemi respiratorrespirator

Zone konduktive◦ Nga trakea deri te bronkiolet terminale – epiteli

iliciliar◦ Bartja e ajrit◦ Kartilago e mban te hapur sistemin e tubave◦ Kartilago e mban te hapur sistemin e tubave

ndërsa muskulatura kontrollon diametrin e tyreZona respiratoreZona respiratore◦ Bronkiolet respiratore dhe alveolat◦ Vend për skkëmbimin e gazraveVend për skkëmbimin e gazrave

10Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci

Sistem

i resp

irator

PemaPema bronkialebronkialePemaPema bronkialebronkiale

11Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci

Sistem

i resp

irator

PemaPema bronkialebronkialePemaPema bronkialebronkiale

12Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci

Sistem

i resp

irator

EpiteliEpiteli bronkialbronkialEpiteliEpiteli bronkialbronkial

13Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci

Sistem

i resp

irator

LobuliLobuli ii mushkërivemushkëriveLobuliLobuli ii mushkërivemushkërive

14Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci

Sistem

i resp

irator

LobuliLobuli ii mushkërivemushkëriveLobuliLobuli ii mushkërivemushkërive

15Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci

Sistem

i resp

irator

AlveolatAlveolatAlveolatAlveolat

16Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci

Sistem

i resp

irator

AlveolatAlveolatAlveolatAlveolat

Q l l l I dh l IIQelizat alveolare tip I dhe qelizat tip IINë të dy mushkëritë rreth 300 milion yalveolaDiametri 300 µmDiametri – 300 µmMuri alveolar – 0.2µm - 0.5µmSipërfaqja respiratore – 75 m²Poret e KohnitPoret e Kohnit

17Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci

Sistem

i resp

irator

KafaziKafazi ii kraharoritkraharoritKafaziKafazi ii kraharoritkraharorit

18Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci

Sistem

i resp

irator

MushkëritëMushkëritëMushkëritëMushkëritë

Dy mushkëri: Organet kryesore në respiracionDy mushkëri: Organet kryesore në respiracion◦ Mushkëria e djathtë: Tri lobe◦ Mushkëria e majtë: dy lobeMushkëria e majtë: dy lobeNdarja◦ Lobe, segmentet bronkopulmonare, lobuletg pSist

emi re

spira

tor

MushkëritëMushkëritëMushkëritëMushkëritëOrgane me ind shpuzorOrgane me ind shpuzorFormë të parregulltë dhe me bazatë mbi kupolat e di f ëdiafragmësMushkëritë mbështillen me pleurë

19.10.2007

Sistem

i resp

irator

KafaziKafazi ii kraharoritkraharorit, , mushkëritëmushkëritë dhedhepleurapleura

21Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci

Sistem

i resp

irator

PleuraPleuraPleuraPleura

Pleura visceralePleura parietaleLëngu pleural - 3-4 ml◦ Vepron si lubrikantp◦ Mundëson që mushkëritë të përcjellin

lëvizjet e murit të kafazit të krahëroritj

Sistem

i resp

irator