05 ishrana i disanje - biolozi.bio.bg.ac.rs · ishrana specijalizacija delova crevnog kanala...

herbivoriISHRANATIPOVI ISHRANE

omnivori

karnivori detritofagi

simbionti

ishrana gutanjem

ISHRANAMEHANIZMI ISHRANE

ishrana filtriranjem

ishrana supstratom

ishrana sisanjem

unošenje hrane - ingestija

ISHRANAFAZE U ISHRANI

privremeno skladištenje

mehaničko razlaganje

hemijsko razlaganje - digestija

absorbcija - egestija

resorbcija vodeprivremeno skladištenjeodstranjivanje nesvarenih produkata -

defekacija

makronutrijenti

ISHRANA

mikronutrijenti

proteini

masti

ugljeni hidrati

vitamini

amino kiseline

glikogen

minerali

ISHRANAINTRACELULARNO VARENJE

ISHRANA

VARENJE KOD ŽIVOTINJA

ekstracelularno

intracelularno

gastrovaskularna duplja

ISHRANAVARENJE KOD ŽIVOTINJA

gastrovaskularna duplja

Mogu se koristitikrupnije čestice u ishrani

Ne moraju se neprekidno hraniti

Moguća specijalizacija ćelija za proizvodnju

određene vrste enzima

ISHRANA VARENJE KOD ŽIVOTINJA

usni otvoranalni otvor

crevni kanal Stomodeum – prednje crevo

Proctodeum – zadnje crevoMesodeum – srednje crevo

usna dupl ja – cavum bucalae

ISHRANASPECIJALIZACIJA DELOVA CREVNOG KANALA

ždrelo - pharynxjednjak - oesophagus

želudac - gaster

crevo - intestinum

zadnje crevo - rectum

Moguće unošenje nove količine hrane a da pretodno

uneta nije svarena

Moguća specijalizacija pojedinih delova crevnog kanala za pojedine

faze u varenju

ISHRANASPECIJALIZACIJA DELOVA CREVNOG KANALA

ISHRANADIGESTIVNI SISTEM KIČMENJAKA

filtracioni način ishrane ishrana detritusom

RAZMENA GASOVA

aerobi

anaerobispoljašnje

disanje

unutrašnje disanje

RAZMENA GASOVA

zasniva se na difuziji

razlika u koncentracionomgradijentu

ventilacija

RAZMENA GASOVARESPIRATORNI MEDIJUMI

više kiseonika

brža difuzija

manja gustina

manje kiseonika

sporija difuzija

veća gustina

respiratorna površina mora biti vlažna

30 puta

500.000 puta

vazduh voda

1.000 puta

RAZMENA GASOVA

209,5Vazduh

5,6Slatka voda 25oC

9Slatka voda 5oC

6,6Morska voda 5oC

Količinakiseonika

Respiratornimedijum

Poikilotermni organizmi:

povećanje temperature vode veća stopa metabolizma

veća potreba za kiseonikom

RAZMENA GASOVARESPIRATORNE POVRŠINE

površina tela škrge pluća traheje

Brzina kojom životinja može apsorbovati kiseonik zavisi od:količine dostupnog kiseonikomveličine respiratorne površine

RAZMENA GASOVAPOVRŠINA TELA

1mm u prečniku

odnos: P/V

spljošteno telotrepljiv epitel

vlažna površinaniska stopa metabolizma

RAZMENA GASOVA ŠKRGE

ANALOGI ORGANI

velike površine filtriraju veliku količinu vode100.000 puta veću od količine dostupnog kiseonika

veliki utrošak energije

RAZMENA GASOVA

KONTRAPROTOČNI SISTEM RAZMENE

PARALELNISISTEM RAZMENE

80%

RAZMENA GASOVAPLUĆA

više kiseonika

brža difuzija

manja gustina

vazduh

isušivanje isparavanjeslepljivanje

dvosmerno kretanje vazduha

RAZMENA GASOVAPLUĆA

isušivanje smeštena ispod površine tela

dugačak dovodni kanal

manji intenzitet ventilacije

jedan otvor udisanje

izdisanje

RAZMENA GASOVAPLUĆA

ANALOGI ORGANI

plaštana duplja invaginacija telesnog ziga

modifikacija creva

difuziona

RAZMENA GASOVAPLUĆA

RAZMENA GASOVATRAHEJE

spirakulumspirakulum

difuzija

abdominalni mišići

vazdušne kese

ispunjene tečnošću

smanjeno isparavanje