การวิจัยทางนาฏกรรม ๒๕๕๘

LOGO

การวจยทางนาฏกรรม

อาจารยธรรมจกร พรหมพวย

สาขาวชานาฏกรรมไทย

คณะศลปกรรมศาสตรมหาวทยาลยรามคาแหง

พ.ศ.๒๕๕๘

DANCE RESEARCH

การวจยทางนาฏกรรม

การสะสมและรวบรวมทนาสนใจศกษา และนาจะเกยวของเขาไวดวยกน

นาขอมลทรวบรวมไวนนมาวเคราะห สงเคราะห อภปราย และสรปเพอให

ไดคาตอบบางประการ อนนบเปนผลลพธของการจจย

การวจยทางนาฏกรรม (นาฏยวจย) โดยมากเปนการบกเบก แสวงหา

สงใหมทยงไมมผใดทาการวจยมากอน การคนควารวบรวมขอมล

ขอเทจจรงมาตแผใหเปนความรใหมในเบองตนแกวงวชาการกนบวา

มคาสงยง (สรพล วรฬหรกษ, “นาฏยวจย” ใน นาฏยศลปปรทรรศน. ๒๕๔๔, หนา ๔๑)

Interdisciplinary สหสาขาวทยาการ

มนษยศาสตร สงคมศาสตร วทยาศาสตร

Humanity Sociology Science

การวจยทางนาฏกรรม โดยมากมกถกจดใหอยในสาขามนษยศาสตร

เพราะเปนเรองมนษย ความงาม และอารมณ

แตงานวจยทางนาฏกรรมมองคความรทคาบเกยวในสาขาอนๆ ดวย เชน

สาขาสงคมศาสตร อาจศกษาโครงสรางทางสงคมของศลปน อทธพลของ

การทองเทยวทมตองานนาฏกรรม บทบาทของนาฏกรรมทมตอชมชน หรอ

งานนาฏกรรมในฐานะทเปนสอชนดหนง ฯลฯ

สาขาวทยาศาสตร อาจศกษาเรองสรรวทยา (Anatomy) ทเกยวกบการเคลอนไหวใน

นาฏกรรม การสรางสรรคนาฏกรรมดวยเทคโนโลยคอมพวเตอร หรอในแงท

นาฏกรรมเปนกลศาสตรประเภทหนงซงมพลงงานในเชงวทยาศาสตร ฯลฯ

ขอบขายของงานนาฏกรรม

ระบา

โขน-ละคร

Classics

Folk

Modern

Contemporary

จดมงหมาย

เพอพฒนาความกาวหนาของงานวจยนนเอง เชน การพฒนาระเบยบวธ

วจยใหไดผลลพธของการวจยทแมนยา

เพอสรางองคความรใหม เชน การสบคนสงททาใหเกดวสดใหมหรอทฤษฎ

ใหมทางวชาการ

เพอนาผลไปประยกตใชเพอพฒนาหรอแกปญหาบางประการ เชน

การนาผลการศกษาคนควาไปแกปญหาทางเศรษฐกจหรอสงคม

(สรพล วรฬหรกษ, “นาฏยวจย” ใน นาฏยศลปปรทรรศน. ๒๕๔๔, หนา ๔๑)

จดมงหมาย

เพอศกษารปลกษณะเชงตางๆ Form, Style

เพอศกษาประโยชน

เพอศกษาวถชวตและความคด Dance Ethnic / Ethnology in Dance

เพอศกษาอทธพลและศลปสมพนธ

เพอศกษาประวตและววฒนาการ

แหลงขอมล

Literature

เอกสาร ทฤษฎ ตารารา วรรณคด บทละคร จดหมายเหต พงศาวดาร ฯลฯ

Traditional Practice

ทารา กระบวนรา Gestures Choreography

Informants

Artists Audiences Academician Historian

Actual Performance

Training

Theory Criticism Written Verbal

ขอมลตางชาต

Related social events, political, economies

การใชขอมล

วเคราะหหาลกษณะเฉพาะ Style

วเคราะหอทธพลอนๆ ในงานนน

วเคราะหอทธพลในงานนนทมตองานอนๆ

ศกษาในรปของสอ (Traditional Media)

ศกษาววฒนาการ (Developments of Forms)

ศกษาประวตศาสตร (Historical Background)

ศกษาอทธพลตอคนด (Audience Effects)

ศกษาการเปลยนแปลงรปแบบเพอความอยรอดในสงคม

การใชขอมล

ศกษาภาพชวต ความคด ฯลฯ ทปรากฏอยในการแสดงและวรรณคด

บทบาทของตวละคร

เปรยบเทยบตวเอก

การศกษาเพอหาทฤษฎ

การพสจนทฤษฎ

ระบบโครงสรางคณะ (ผสมโรง)

ระบบธรกจ

นาฏยจารก Dance Notation

บทสรป

Conclusion

Summary

การนาเสนอผลงานวจย

ขอเขยน

รปภาพ Graphics, Video Tape, Notations

การแสดง

***เปนสวนประกอบ

การวจยทางนาฏกรรม

Research วจย

ศกษาคนควาหาคาตอบของปญหาทตงไวอยางเปนระบบ

ตองตกรอบของการทางาน

Problem ปญหา

คอ ชองวางระหวางความคด กบความเปนจรงหรอคาตอบทตงไว

Method กระบวนการวจย

การเชอมโยงความคดและความเปนจรงเขาดวยกน

การรวบรวมขอมล

Document เอกสาร

Primary Data ขอมลปฐมภม

Secondary Data ขอมลทตยภม

• ตองไมบดเบอนขอมล / ตองเชอถอได / ดความจาเปนในการใช

Interview การสมภาษณ

Field Observation การสงเกตการณ หรอ การมสวนรวม

ประเภทของวจย

Pure Research

วจยบรสทธ

Pure science – Studies

about Fact – Reality of

subject

Elements องคประกอบ

Philosophy ปรชญา

Aesthetics สนทรยศาตร

Applied Research

วจยประยกต

Put the subject in the

other subject to create

the new subject possible

ประเภทของงานวจย

Qualitative Research

วจยเชงคณภาพ

สวนมากของงานวจยทาง

นาฏกรรมอยในกลมน เพราะ

สมพนธกบสงคมและ

วฒนธรรม

ศกษากจกรรม ประเพณ

สภาพปจจบน ฯลฯ

Quantitative Research

วจยเชงปรมาณ

ใชขอมลทางสถตหรอทฤษฎ

ทางวทยาศาสตรเปน

ตวควบคมการวจย

มตวแปรเปนเครองกากบ

การวจยทางนาฏกรรม

นาฏกรรม – The Art of Movement

Classics

Folk

เกยวโยงกบสงคมและวฒนธรรมเสมอ เพราะนาฏกรรม

เปนสวนหนงของวฒนธรรม Society & Culture

หวเรองในการศกษา

ประวตศาสตร ววฒนาการ

แรงบนดาลใจ

รปแบบการแสดง

องคประกอบการแสดง

เครองแตงกาย ฉาก ระบบเวท ระบบเทคนคการแสดง ฯลฯ

การเปลยนแปลง Innovation

หวเรองในการศกษา

เชงประวตศาสตร

โดยมากศกษาจากขอมลเอกสาร

เพอบนทก

เพอคาดการณอนาคต

เพอสอบทานวาประวตศาสตรทเขยนมากอนหนาเปนจรงหรอไม

หวเรองในการศกษา

เชงสงคมศาสตร Base on Data

ประวตศาสตรสงคม

สถาบนสงคม

• การเมอง

• การปกครอง / นโยบายของผปกครอง

• ระบบอปถมภ เจานาย ครอบครว การธารง สงเสรม สนบสนน

สถาบนการศกษา

ศาสนา

• Because Dance has born with the spirit and ritual (Barong&Rangda Dance in

Indonesia)

• ระบบความคดความเชอ

หวเรองในการศกษา

เชงสงคมศาสตร(ตอ)

สนทนาการ Entertainment

การตลาด ภาวะการเงน เศรษฐกจ • More effective on present society

คานยม Fashion, Trend

• ซงอาจทาใหเกด Riot ในทางวฒนธรรม

หวเรองในการศกษา

เชงมนษยศาสตร

เชงวรรณกรรม (อกษรศาสตร)

ปรชญาศลปะ

ประโยชนจากการวจยเชงนาฏกรรม

เปนหลกฐานสาหรบอนชนทไดศกษาคนควาไวแลว

บนทกการเปลยนแปลง ณ จดเวลาหนงๆ

สราง The Aesthetic of Art ใหแกสงคม เชน

ศลปะประจาชาต

พฒนาระดบสงคมใหสงขน เปนสงคมอดมปญญา

แสดงคณคาของงานศลปะบางกลม เชน ศลปะพนเมอง เพอแสดง

ความหลากหลายทางวฒนธรรม

การพสจนผลการวจย

ตองมความเชอถอได

หาขอเทจจรงมาหกลางขอมลเดม ตามวทยาการทเจรญมากขน

Structure of Research โครงสรางงานวจย

1. ความเปนมาและความสาคญของปญหา

2. สมมตฐาน

3. วตถประสงค

4. ขอบเขต

5. คาจากดความ

6. แนวทางการวจย

7. ขอมล

8. การเกบขอมล

9. การนาเสนอผลการวจย

10. การสรปผลการวจยและขอเสนอแนะ

LOGO

อาจารยธรรมจกร พรหมพวย

อางองจาก ศลปกรรมศาสตรปรทรรศน

โดย ศาสตราจารยเกยรตคณ ดร.สรพล วรฬหรกษ

Format of Research

รปแบบของงานวจย

ความเปนมาและความสาคญของปญหา

เรองทนาสนใจ เรองทนาร หรอเรองทอยากร

หาขอมลเบองตนมาพอสงเขป ปรกษาผอน/ผรมาเรองทตนสนใจนนม

ความเปนมาเชนไร เพอชไปสประเดนทนาสนใจ หรอปญหานนสาคญ

เพยงพอตอการวจย

สรปวาเรองทตนสนใจนนมความสาคญอยางไร และมากนอยเพยงใด

เปนเรองทใกลจะสาบสญ (เพราะผถายทอดกาลงจะหมดรน)

มผลกระทบตอรปแบบของงานนาฏกรรม

เปนกลวธทควรแกการนาไปประยกตใชตอไป

เปนเรองทยงไมเคยทราบมากอน

สมมตฐาน

Hypothesis

การทผวจยกาหนดหรอคาดการณวา เรองทจะทาการวจยนนมผลมาจากสงใด หรอ

จะมผลตอสงใด มากหรอนอยเพยงใด

มกใชในสาขาสงคมศาสตร เพราะศกษาเกยวกบพฤตกรรมของมนษย ซงตองสมพนธ

กบสงอนๆ

มกใชในสาขาวทยาศาสตร เพราะตองทาการทดลอง มตวแปร เพอพสจนสมมตฐาน

บางประการ

สมมตฐานเปน “ปญหานา” ในการบกเบก เพราะแมผวจยเองกไมอาจคาดการณไดวา

จะพบสงใดบาง

การวจยทางนาฏกรรม ในมมทเปนมนษยศาสตรบางครงกไมอาจตงสมมตฐาน เพราะ

ไมอาจคาดเดาผลของการวจยได

สมมตฐาน

การพสจนสมมตฐาน

สมมตฐานจะเปนจรงหรอไม โดยตองหยบยกขอมลสนบสนนมาเปนขออางอง

และตดขอมลคดคานทงไป

(แตกอาจบดเบอนความจรงเพราะตดขอมลทสาคญไป)

ตองเคารพทงขอมลทงในทางบวกและทางลบ

หากสมมตฐานทตงไวไมเปนความจรง กจะตองสรปและเสนอผลไปตามนน

เพอมใหคนทงหลายเขาใจผด

เพอทจะไดเปดประเดนใหมหกลางความเขาใจดงเดมลง ทาใหไดรบความรถอง

แทขน

บางครงผวจยไมกลานาผลสรปทไดในทศทางตรงขามกบสมมตฐานมานาเสนอ เพราะอาจเปน

ความผดทาใหสอบไมผาน หรอแสดงความไมฉลาดของตนกหามได ในทางตรงขาม

เปนการดททาใหไดความรกระจางไปไดอกกาวหนง ถอเปนความกาวหนาทางวชาการ

วตถประสงค

การตงโจทยตามทผวจยตองการรคาตอบดวยการทาวจย

เปนเปาหมายหลกของการวจย

เปนเครองมอกาหนดแนวทางของการวจย

นยมกาหนดเปนหวขอยอยๆ เพอใหโจทยแตละขอชดเจน เพอจะ

ทาใหคาตอบในแตละขอชดเจนกวาเขยนวตถประสงคแบบกากวม

วตถประสงค

การวจยทางนาฏกรรม มกมแนวทาง ๒ เรองหลก คอ

เรองทเกยวกบนาฏกรรมโดยตรง

• ประวตและผลงานของนาฏกรรมประเภทตางๆ

• ประวตและพฒนาการของนาฏกรรมชนดใดชนดหนง

• รปแบบของกระบวนรา เตน

• ปรชญา และสนทรยศาสตรในนาฏกรรม

• ฯลฯ

เรองอนๆ ทมผลตอนาฏกรรม หรอนาฏกรรมมผลตอ

• นโยบายทมผลกระทบตอนาฏกรรม

• การใชนาฏกรรมเพอสงคมและชมชน

• ความเปลยนแปลงทางสงคมทผลกระทบของนาฏกรรม

• ฯลฯ

ขอบเขต

การกาหนดใหสงทผวจยตองการศกษาหาความรนนอยขอบเขตหรอกรอบ

ทสามารถคนควาใหสาเรจไดผลด

กรอบ ขอจากด

บคคล

เวลา

สถานท

เงนทนการวจย

โอกาสทจะไดขอมล

ฯลฯ

คาจากดความ

Definition นยาม

คาศพทและคาอธบายศพททนามาใชในงานวจยชนนนๆ

สาเหตทตองมคาจากดความ

ผวจยตองการใหคาศพททใชเรยกชอ หรอกจกรรมสาคญในการวจยของตนม

ความหมายเฉพาะ

เพอใหผอานผลงานวจยของตนเขาใจไดวา คาศพททตนใชในงานวจยนหมายถง

อะไร ครอบคลมเนอหาสาระอะไร และ/หรอไมครอบคลมอะไร

เพอใหเกดความชดเจนแมนยาในการอางองตอไป

แนวทางการวจย

Approach

แนวทผวจยมงไปในทศทางใดทศทางหนงโดยเฉพาะ เพอใหการแสวงหา

ขอมลมทศทางทชดเจน จงจะไดคาตอบหรอผลวจยทแมนยา

ขนอยกบเจตนาของผวจยวาตองการรเรองอะไร อยางไร กวางแนวทางการ

วจยไปตามนน

แนวทางการวจย

แนวทางหลก

การวจยเชงปรมาณ เปนการวจยทอาศยขอมลจานวนมากทาการศกษาวเคราะห

เพอใหไดคาตอบโดยอาศยความถของขอมลทซากน โดยพจารณาวามอะไรทซา

กนบาง ซากนอยางไร ซากนเปนจานวนเทาใด แลวนาปรมาณของแตละกลมมา

สรป เพออธบายการคนพบใหเปนผลของการวจย

การวจยเชงคณภาพ หรอการวจยเชงคณลกษณะ เปนการวจยทศกษาขอมล

เฉพาะ จงอาศยขอมลนอย แตพจารณาลงลกโดยศกษาขอมลนนซาหลายๆ ครง

เพอใหเหนถงรายละเอยดตางๆ ทไมสามรถเลงเหนไดในทนท หรอเพยงดผานๆ

ไป

การวจยทางศลปกรรมศาสตรและนาฏกรรมมแนวโนมทจะเปน

การวจยเชงคณภาพมากกวาการวจยเชงปรมาณ

แนวทางการวจย

แนวทางอนๆ (ทางเลอก)

การวจยเชงสารวจ

การวจยเชงพยากรณ

การวจยเชงเปรยบเทยบ

การวจยเชงทดลอง

การวจยเชงพรรณนา

การวจยเชงวเคราะห

ฯลฯ

ขอมล

Data

ความจรงทปรากฏแลว หรอความร และความคดเหนจากผถกถาม มขน

ของความนาเชอถอเปนสาคญ

ขอมลปฐมภม (Primary Data) คอ ขอมลทผวจยประจกษหรอประสบดวยตนเอง เชน

เหตการณนน หรอลงมอปฏบตดวยตนเอง

ขอมลทตยภม (Secondary Data) คอขอมลทผวจยทราบขอมลแทจากแหลงอน จาก

จากบทความทผเขยนเหนแลวนามาเขยนเลาไวในหนงสอหรอในรายการวทย

เปนตน หรอจากความทรงจาของผทเคยเหนมาในอดต

ขอมลตตยภม (Tertiary Data) คอ ขอมลทผวจยทราบขอมลแทจากแหลงทอางองมา

เชน ผวจยไดฟงผใหสมภาษณเลาวา เคยไดยนเขาเลากนวา เคยอานพบวา หรอ

พอแมเลาใหฟงวา เหลาน เปนตน

ยงแหลงขอมลหางไกลจากขอมลแทเทาใด ความนาเชอถอกยงลดลง (Source credibility)

ขอพงระวง

ขอมลปฐมภมบางประเภททผวจยพบเหนดวยตนเองนน อาจเปนการปรงแตงใหตางไปจากของ

จรง เชน ศลปนรตวลวงหนาวาผวจยจะมาเกบขอมล จงเตรยมตวแสดงใหดกวาปกต

ขอมลทเปนความคดเหนของผใหขอมลตอสงใดสงหนง เพราะความคดเหนนนยอมขนกบ

ทศนคต สภาพแวดลอม หรอสถานการณในขณะหนง เมอมการเปลยนแปลงความคดเหนก

ยอมเปลยนแปลงดวยไมมากกนอย

พงระมดระวงเรอง “อคต” ทไมเปนกลางของผทใหขอมล

ตองทบทวนและตรวจสอบขอมลสาระเดยวกนจากหลายๆ ดาน หรอจากแหลง

เดยวกน แตถามซาหลายๆ ครงตามความเหมาะสม ไมควรทกทกเอาเปนจรงไปเสย

ทกอยาง “เมอไดขอมลมาครงแรก จงสงสยขอมลทไดมานนเสมอ”

ประเภทของขอมลทางนาฏกรรม

เอกสาร

ขอเขยนทเปนลายมอ ตนฉบบ หนงสอสมดไท หนงสอพมพ

สออนเตอรเนต ฯลฯ

ตารา วจย วทยานพนธ ซงมความลมลกและเนนเฉพาะเรองใดเรองหนงในแงมม

ตางๆ โดยละเอยด

บทความทางวชาการ บทความทวไป บทวจารณ รายงาน ซงกลาวถงเรองใด

เรองหนงโดยสงเขปและคอนขางสน ไมมอางองมากนก ความนาเชอถอมกอยท

ภาวะของผเขยนบทความนนๆ

จารก จดหมายเหต จดหมาย กฏหมาย ทมเนอกลาวถงกจกรรมทางนาฏกรรม

บางประการ ทาใหรวามสงใดปรากฏขนแลวในเวลาใด ขอมลประเภทนบางชนม

รายละเอยดมาก บางชนมแตชอการแสดงบางอยางเทานน แตกนบเปนขอมล

สาคญมากสาหรบการคนควาเชงประวตศาสตร

วรรณคด วรรณกรรม เปนงานประพนธเชงสรางสรรคทใชจนตนาการของ

ผประพนธเปนหลก เราศกษาวรรณคดในแงทเปนตวบทสาคญทนาไปปรบใชเปน

บทละคร หรอปรากฏภาพชวต เหตการณทอยรวมสมยในวรรณคดนน กอาจ

นามาใชอางองได แตทงนตองไมลมวาวรรณคดเปนงานเขยนเชงจนตนาการ จง

ตองสอบทานขอเทจจรงจากบรบทรวมสมยอนๆ ดวย

คาบอกเลา

เปนการถายทอดและจดจาความรของมนษยมาแตอดต

รอยแกว – นทาน ตานาน ความเชอ ฯลฯ

รอยกรอง – อาขยาน การสวด เพลงพนบาน ฯลฯ

ประเภทของการบอกเลา

คาบอกเลาจากประสบการณตรงของตน มความนาเชอถอมากกวา (เวนเสยแต

ผเลาประสบการณตรงลมเลอนเหตการณไปบาง หรอเสรมแตงตรมความคด

ตนเองในภายหลง)

คาบอกเลาตอๆ กนมา หากเปนขนบทมถายทอดจาตอกนมาอยางเขมงวดไมม

การดดแปลง (เชน พระเวท พระสตร) กเปนทนาเชอถอ

เรองราวจานวนมากในงานนาฏกรรม ไมไดมการบนทกเปนลายลกษณ

อกษร

เพราะผกระทานาฏกรรมนนไมนยมเขยนเปนหนงสอ หรอเปนผไมรหนงสอ

เพราะการเขยนเรองนาฏกรรมเปนเรองยากแกการเขยน

ตองการเกบเปนความลบหวงแหนเฉพาะตระกล เฉพาะสานก (ทาง) และบคคล

อปกรณในการบนทกหาไดยาก

เรองราวบางอยางไมสมควรเปดเผยในวงกวาง เพราะอาจทาใหเกดความเสยหาย

แกผทถกพาดพงได

บคคล

เนองจากงานนาฏกรรมเปนศลปะแหงการเคลอนไหวโดยมมนษยเปน

ผปฏบต ดงนน ขอมลทางนาฏกรรมโดยมากจะบนทกไวในสมองของผม

ความรหรอมความชานาญดานนาฏกรรมโดยเฉพาะ

นาฏศลปน (Dancer) คอ ผทอาชพหรอหาเลยงชพดวยการฟอนรา บคคลเหลานม

ทงทเปนกลมครอบครว หรอการรวมตวผสมโรง หรอศลปนอสระ

อาจไดรบการถายทอดมา ๓ ลกษณะ คอ

• จากสถาบนการศกษาดานนาฏกรรม

• จากการประกอบอาชพแลวเรยนรจากการปฏบตจรง

• จากวธ “ครพกลกจา” – เปนปกตวสย

– จาไปทงหมด – ลอก

– จาแตความคดหรอลกษณะเดนบางประการ

ครนาฏกรรม (Dance Master, Dance Teacher) คอผทประกอบอาชพสอนนาฏกรรม

ตามทตนถนดหรอชานาญการเฉพาะ เชน ครโขน ครละคร

(ครพระ ครนาง ครยกษ ครลง) มคณสมบตคอ

• เปนทงนาฏศลปนและเปนทงคร คอตองมความสามารถปฏบตไดจรงและตองสอนไดด

• เปนผอาวโส มประสบการณมาก เพราะนาฏกรรมเปนศลปะทอาศยความทรงจาและเอา

ความทรงจามาปฏบตเมอตองการ

• เมอมคณวฒและวยวฒกอาจมวชาแกกลา จนเกดลกษณะเดนเฉพาะตนขนได เกดเปน

“ทางคร”

• มกพถพถนในการเลอกผเรยน เพราะเกรงวาผเรยนจะมความสามารถไมถงพอทจะรบ

ความรนน หรอไมตงใจทจะรบ หรออาจนาเอาความรไปพลกแพลงใชในทางทเสยหาย

• มกเกรงวา เมอใหความรไปแลว ความสาคญของคนในการลวงรความเรนลบของศาสตรก

จะหมดไป

• ขอมลจากครนาฏกรรม มกเปนหลกการ ทฤษฎ วธถายทอด ธรรมเนยมปฏบต บญญต

นยม และพธกรรม

นกออกแบบนาฏกรรม นกนาฏยประดษฐ (Choreographer)

คอผสรางสรรคงานนาฏกรรมตางๆ ในนาฏกรรมไทยมกนยมเรยกรวมกนกบคร

นาฏกรรม ดวยถอวาตองมฝมอถงขนครจงจะสรางงานนาฏกรรมใหมๆ ได

ในตางประเทศ นกออกแบบนาฏกรรมเปนอาชพเฉพาะทมคณสมบตพเศษ คอ

สามารถคดสงใหมๆ ไดด อาจตองมพนฐานทดทางนาฏกรรมมากอน

• ครนาฏกรรม เปนนกจา

• นกออกแบบนาฏกรรม เปนนกคด

ขอมลจากนกออกแบบนาฏกรรม จงมกเปนวธคด วธสรางสรรค การแสวงหา

รปลกษณและคณลกษณะใหมมากกวารปแบบหรอกฎเกณฑรายละเอยดเดมๆ

นกวชาการนาฏกรรม (Dance Academic) คอ ผสนใจในการศกษาองคความรดวย

การคนควาวจย ทาการวเคราะหและสงเคราะหขอมลขนเปนสมมตฐาน ทฤษฎ

เกณฑหรอกฎตางๆ

นกวชาการเหลานมความรนาฏกรรมในแงมมตางๆ กน และมความสนใจท

แตกตางกน เชน ศลปะ ประวตศาสตร มานษยวทยา การศกษา การสรางสรรค

การสรางทฤษฎใหม หรออาจสนใจเฉพาะเรองในหลายๆ มต

ฐานความร มมมอง ทศนคต ของนกวชาการนาฏกรรมในเรองเดยวกนอาจผด

แผกกนไปบางตามความสนใจเฉพาะทางของตน

ขอมลทไดจากนกวชาการนาฏกรรมยอมมนาหนกหรอทศทางในการวเคราะห

และการตความไปตามภมหลงของแตละคน

คนด (Audience) คอ กลมคนจานวนมากทเปนคนดหรอผชมนาฏกรรม

มลกษณะทหลากหลาย ขอมลทไดจากคนดจงมสาระทกระจายไปในหลายทศทาง

แตกสามารถจดหมวดหมได หากมเกณฑจาแนกคนดออกตามสถานภาพ เชน

เพศ อาย การศกษา อาชพ และสงคม

คนดทตางสถานภาพกน จะตอบคาถามเดยวกนแตกตางกน จะนยมดการแสดง

ตางประเภทกน จะสนใจในเนอหาทไมเหมอนกน

ขอมลจากคนดอาจชวยจดระบบ หรอใชประโยชนในการอภปรายผลการวจยได

ปจจบน กระแสเรองการวจยคนด (Audience Analysis) กาลงเปนทนยม

แตมงานวจยทางนาฏกรรมจานวนนอยมาก

สอโสตทศน (Visual Media)

การเกบขอมล

การเกบขอมลมมากมายหลายวธ ขนอยกบเนอหาทตองการคนควา และ

ลกษณะขอมลทมอย การเกบขอมลใดๆ กตาม ตองกาหนดคณสมบตของ

ขอมลทจะเลอกเกบใหชดเจน

วธการเกบขอมล

1. การอางองเอกสาร

2. การสมภาษณ

3. การสนทนาเปนกลม

4. การใชแบบสอบถาม

5. การสงเกตการณ

6. การทดลองปฏบต

LOGO

อาจารยธรรมจกร พรหมพวย

Qualitative Approach

วธวจยเชงคณภาพ

LOGO

R. and Edler Paul

2008

Intellectual Standards: The Words That Name Them and the Criteria That Define Them

1. Clarity

ความชดเจน คอความเขาใจได ปราศจากความสบสนหรอ

คลมเครอ ความชดเจนเปรยบเหมอนชองทางสมาตรฐานอนอน

เพราะหากวาขอความทจะพจารณาขาดความชดเจน เรากไมอาจ

พจารณาตอไปไดวามความถกตองสอดคลอง การคดนนควร

จะตองมความชดเจน มเนอหารายละเอยด เหนภาพ มตวอยาง

1. Clarity

คณสามารถใหรายละเอยดในเรองนนไดหรอไม หรอม

ความจาเปนทจะตองอธบายรายละเอยดหรอไม

คณสามารถแสดงจนนในอกทางหนงไดอกหรอไม หรอ

แสดงออกถงเรองนนใหแตกตางไดหรอไม

คณสามารถใหภาพเรองนนไดหรอไม หรอควรจะใหภาพหรอไม

คณยกตวอยางไดหรอไม หรอควรใหยกตวอยางหรอไม

อธบายดวยคาพดของตนเองวาคดอยางไรกบทคนอนเพงพดไป

มความเขาใจชดเจนในความหมายหรอไม

2. Accuracy

ความถกตอง หมายถง การปราศจากขอผดพลาดหรอไมถกตอง

หรอปราศจากการบดเบอน

ขอความนนอาจมความชดเจนในตวขอความแตอาจถกตองกได

การคดไมมากกนอยมกมความถกตองเสมอ ถอวาเปนประโยชนท

เราจะเขาถงขอมลทมอยจรง

เราจะตรวจสอบไดอยางไร วาเปนจรงหรอไม

เราจะพสจนขอเทจไดอยางไร

เราจะวางใจในความถกตองของขอมลจากแหงทมานนไดเพยงใด

3. Precision

ความแมนยา หมายถง ความเหมาะพอดตอระดบรายละเอยดและ

ความเฉพาะ

ขอความสามารถแสดงไดอยางชดเจนและถกตองแตอาจไมม

ความแมนยา เชน สมศกดเปนคนสง (แตไมรวาสงเทาไร อยางไร)

การคดสามารถทาใหมความแมนยาได ทงนตองระบลงไปใน

รายละเอยด

คณสามารถใหรายละเอยดเกยวกบเรองนนมากขนไดหรอไม

คณจะกลาวใหเฉพาะเจาะจงลงไปไดหรอไม

คณจะโตแยงขอกลาวหาไดหรอไม วาเรองนนมจดของใจทใด

4. Relevance

ความสอดคลอง หมาย ถงความเชอมโยงกบประเดนทพจารณา มความ

เชอมโยงในตรรกะ มความสาคญตอประเดนทพจารณา

ขอความทแสดงอาจมความชดเจน ถกตองและแมยา แตอาจไมสอดคลอง

กบประเดนทพจารณาหรอทถาม

Ex. นกเรยนอาจคดวาไดใชความพยายามอยางมากในชนเรยน และคดวาความ

พยายามจะสงผลใหไดคะแนนในชนเรยนทด แตอาจออกมาไมด เพราะความ

พยายามททาไป อาจไมสอดคลองกบสงทกาหนดการวดผลในเชงคณภาพ

สงทตองคานงถงคอ ตองสนนษฐานไวกอนวาเราอาจยงไมไดประเมนสงท

เกยวของทงประเดน แนวคดและสารสนเทศ อยางครบถวนพอ

ไมชกแมนาทงหา ไมออกอาวออกทะเล

4. Relevance

ไมเหนวาทพดนนเกยวของกบเนอหา หวเรอง สมมตฐานหรอ

วตถประสงค ขอใหชแจงวามความสมพนธกนอยางไร ในแงมมใด

สามารถอธบายความเกยวของเชอมโยงระหวางคาถามของคณและ

คาถามทถกถามได

ขอเทจจรงเกยวกบประเดนนนๆ เปนอยางไร

คาถามของคณเชอมโยงกบประเดนทเรากาลงดาเนนการอยางไร

5. Depth

ความลก ประกอบไปดวยความซบซอนและความสมพนธเชอมโยง

บงชถงการคดแจงตลอดผานตวแปรจานวนมากในสถานการณ

บรบท ความคดและคาถาม

ขอความอาจมความชดเจน ถกตอง แมนยาและสอดคลอง แตก

อาจขาดความลก (กลายเปนแครายงานไป)

การคดนนอาจมทงผวเผนและแบบลก เราตองระลกและ

สนนษฐานทวาเราอาจจะยงพจารณาสงทเกยวของทงหมด ในเชง

ความซอนของมนทมอย

5. Depth

คาถามแบบงายๆ ธรรมดา หรอวาซบซอน

คาตอบเปนแบบงายๆ หรอวายาก

อะไรทาใหเกดความซบซอนในคาถามน

เราจะพจารณาความซบซอนในคาถามไดอยางไร

6. Breadth

ความกวาง หมายถง การพจารณาอยางหลากหลายมมมอง (perspective)

การมมมมองอยางครอบคลม อยางเปดกวาง และมมมมองอยางเปดใจ

กวาง (open your mind)

แนวการใหเหตผลอาจมความชดเจน ถกตอง แมนยา สอดคลองและม

ความลก แตกอาจขาดความกวาง

Ex. ขอโตแยงระหวางสายอนรกษนยมและเสรนยม เชน ในวงการนาฏกรรม

การคดอาจโดยใจทเปดกวางหรอคบแคบเปนทศคต (Attitude) และความ

กวางของการคดตองการนกคดทใชเหตผลอยางหยงลกมากกวามมมอง

เดยว หรอกรอบอางองทอาจแคบเกนไป

เราสามารถสนนษฐานไดวาเราอาจยงไมไดประเมนสงทเกยวของอยาง

เตมท

6. Breadth

มมมองอะไรทเกยวกบประเดนน

มมมองทเกยวของอนไหนทเราละเลยไป

เราละเลยทจะพจารณามมมองตรงกนขาม (binary system)

เพยงเพราะวาเราไมตองการเปลยนมมมองของเรา

เรามองมมมองตรงกนขามกบความเชอของเราดวยความเชอทด หรอ

เพยงแตหาขอผดพลาดหรอขอตาหนเพยงเทานน (ชอบจบผด)

หากเรามองคาถามจากมมมองอนๆ เชน เศรษฐกจ สงคม การเมอง

ฯลฯ แลวความรบผดชอบทางจรยธรรมของเราคออะไร

เราพจารณาประเดนนนดวยมมมองใด Ex. เสรนยม ประชานยม

อนรกษนยม สงคมนยม ฯลฯ

7. Logic

ตรรกะ หมายถง สวนททาใหดมเหตผล ไมขดแยงกน การรกษาซงรกการ

ซงมลยพนจและมเหตผล

เมอเรา “คด” หมายถงวาเรากาลงชวยเรยงความคดตางๆ เขาดวยกนส

ความเปนระเบยบมากขน และเมอผสมผสานความคดทสนบสนนซงกน

และกนอยางมเหตผล ความคดนนถอวาม “ตรรกะ”

แตหากวาผสมกนแลวไมสนบสนนซงกนและกน หรอขดแยงกน กถอวา

“ขาดตรรกะ”

การคดนนมตรรกะไดมากหรอนอย อาจคงเสนคงวาหรอบรณาการกน อาจ

มเหตผลรวมกนหรออาจขดแยงกนในทางตรงขาม

LOGO

อาจารยธรรมจกร พรหมพวย

ภาษาและตวสะกด

ภาษาเขยนและภาษาพด

ในสารคด งานวชาการ ใชภาษาเขยนตรงไปตรงมา กะทดรด ไมเยนเยอ

ถาเปนกงวชาการ กงสารคด ใหตดสนใจกอนวาจะใชในระดบระดบไหน

ในวรรณกรรม ***หากมความจาเปนในดานวรรณศลป*** จงใช

“ภาษาพด” เพอแสดงสถานภาพทแทจรงของตวละครซงมกจะอยใน

เครองหมาย “......”

ภาษาไทยมความหมายโดนนย (ตามรป) ตามอรรถ (ตามเนอความ)

ภาษาไทยมระดบของภาษา – ฐานานศกด

ภาษาไทยมคาประเภทอนซอนอย พงใชดวยความระมดระวง

คาผวน / คาตลาด / คาพนเมอง / คาตดสน (ทาน-รบประทาน,

นายก-นายกรฐมนตร)

คาพนสมย (ราชปะแตน, อหรอบ, ลางคน)

คาบญญต / คาตงใหม (วดทศน, โทรสาร, ปฏสมพนธ)

การเขยนทบศพทภาษาตางประเทศ

มใชมแคภาษาองกฤษ หากยงม ฝรงเศส จน ญปน มลาย ฯลฯ

ใหใชตามทเกณฑทราชบณฑตยสภากาหนด ดพจนานกรม

การเขยนทบศพท มกไมใสวรรณยกต ***ยกเวนคาทเคยใชจนกลายเปน

คาไทยและปรากฏในพจนานกรมแลว*** เชน เชต กาซ แกส ฯลฯ

คาททบศพทแลว ถาไมใสวรรณยกตแลวสบสน กใหใส Cake – เคก

Proof – ปรฟ

Coma – โคมา

หรอใชไมไตค เพอแยกใหเหนตางจากคาไทย Log – ลอก

Shock – ชอก

คาและภาษาเฉพาะกลม

ภาษาหนงสอพมพ

“ขาราชการสดเซง ไมมสองขนในปน”

“แดงถกสอยรวงคาเวท”

คาสแลง (คาคะนอง)

แจวแหวว จาย เอาท อนเทรนด ฯลฯ

***คาเฉพาะหม (Jargon) ใชเฉพาะในแตละวงวชาชพ

“เทคเดยวผาน”

“แถวปากพนง”

“๑๖ หนายก แนวตง ปกอารตพลาสตก”

คาแยกพยางคระหวางบรรทด

ตดขนบรรทดใหม เพอคงรปคา

ถาจาเปนจรงๆ ใหใชเครองหมายยตภงค “-”

ดหนา ๗๔

คาทเขยนผดเสมอ

ดตาม “อานอยางไร เขยนอยางไร” ของราชบณฑตยสภา หรอ

พจนานกรมฉบบราชบณฑตสถาน พ.ศ.๒๕๕๐

วรรณยกตผด ดเรองการผนวรรณยกตตามหลกไตรยางค (อกษรสามหม) คอ ตา/กลาง/สง

ไมตร ใชไดกบอกษรกลางเทานน เชน กก โตะ เอย ฯลฯ

คาทมเสยงตร โดยมพยญชนะเปนอกษรตา ไมใชไมตร ใหใชไมโท เชน เชต โนต เพลง

คาทมเสยงตร แตเปนคาตาย สระเสยงสน ไมมวรรณยกต เชน นะคะ ซ ส นะ เอาวะ

คาทมาจากภาษาจน เขยนตามเสยงทออกแลวผนไปตามหลกไตรยางค เชน กวยเตยว ตวโผ

เซยงไฮ ฉกเกยน แตจว ซม

คาทมาจากภาษาทไมมรปและเสยงวรรณยกต เชน ภาษาองกฤษ (ยโรป) ภาษาบาล ภาษา

สนสกฤต ภาษาเขมร เชน ยโรป แข ปรศนา จรดพระนงคล

• ***ชอเมอง ชอประเทศ ชอบคคล เชน ลอนดอน วอชงตน โปรตเกส ไมเคล บรซ

คาสะกดยาก

เชน คาสมาส คาสนธ โดยมากเปนภาษาบาล-สนสกฤต เชน จตรพธพรชย

ราพณาสร ศษยานศษย ฯลฯ

คาประวสญชนย / ไมประวสญชนย

ดหลกหนา ๗๖-๗๗

คาออกเสยงอา

อา / อม / ...รรม

• คาไทย – จา, ดา, คา

• คาแผลงจากภาษาเขมร – ชารวย (ชวย), อานวย (อวย)

• คาเขมร – สาราญ, ตานาน, บาหราบ,

• คาทมาจากภาษาอน เชน บาล-สนสกฤต – ธามรงค, อามหต, ปะรา

คาทมาจากภาษาบาล-สนสกฤต ทมเสยง “อะ+ม” = อ ใช อม

• สมผส, สมพนธ, สมมนา, ปรมปรา, อมพาต

คาทภาษาบาล-สนสกฤตใช “ร+ม”

• กรรม, ธรรม

คาพองเสยง

ออกเสยงเหมอนกน เขยนไมเหมอนกน ความหมายตางกน (ดหนา ๗๙)

คาเขยนดวยไมมวน (ใ) ไมมลาย (ไ)

ใชไมมวน มเพยง ๒๐ คา ทอง “ผใหญหาผาใหม...”

คาทมตวการนต เรยกไมทณฑฆาต

เปนการฆาเสยงพยญชนะสะกด โดยมากเปนคาจากภาษาตางประเทศ เชน บาล

สนสกฤต องกฤษ

คาทใช “รร” (ร หน)

คาแผลงมาจาก ร เชน กระโชก-กรรโชก, ประจง-บรรจง, ประทม-บรรทม

มาจากภาษาสนสกฤต เชน กรรม, วรรค, มรรค, ธรรม รวมทง ปรร

คาทใช “บน” โดยมากมาจากภาษาเขมร ทอง “บนดาลลงบนได...”

คาทมกเขยนผดดวยนานาเหตผล (ดหนา ๘๓)

ตรวจสอบกบ “อานอยางไร เขยนอยางไร” ของราชบณฑตฯ

ไมรความหมาย เชน สพรรณบฏ, เบญจเพส, ปลนสะดม, จตสดมภ

ใชแนวเทยบผด เชน อนทรธน, สาอาง, จกรวาล

ออกเสยงผด เชน เครองราง, สประยทธ, นจศล

มประสบการณผด เชน รสชาต, กาสรวล, นภศล

ใชสบสน เชน เกษยณ (สนไป), เกษยน (เขยน), คราว (ยงไมเรยบรอย), เครา (รอ

คอย), จระเข-จะเข, กระบวนการ (กรรมวธ), ขบวนการ (กลมบคคลรวมมอกน)

คาทใช กระ/กะ (ดหนา ๘๕)

คาทมเสยง ร-ล คาควบกลา ร-ล

สภาษตและสานวนไทยทมกเขยนผด

ด “ภาษต คาพงเพย สานวนไทย ประเภทตางๆ” ของราชบณฑตฯ

ลกษณนามในภาษาไทย

ประโยคในงานเขยน

ดการเรยง ประธาน-กรยา-กรรม

สวนขยายตามหลกวาทศลป (Rhetoric)